28
Dr. ERHAN AKINCI Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi AMATEM KLİNİĞİ 22/06/2010

Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Dr. ERHAN AKINCI

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi

AMATEM KLİNİĞİ

22/06/2010

Page 2: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)
Page 3: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Madde kullanım bozuklukları;

Çevresel

Gelişimsel

Sosyal Şartlar

Genetik !

Gelişim

Genetik

Davranış

Çevre

Fizyoloji

Page 4: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

GELİŞİM

Sosyal/EmosyonelYeti, Beyin Gelişimi,

Puberte

GENETİK

DAVRANIŞ

Kişilik/Mizaç, Dışa vurulmuş veya

içselleştirilmiş bozukluklar

ÇEVRE

Akran etkisi, stres, ulaşılabilirlik

FİZYOLOJİ

Alkol metabolizması, istek, ödül, tolerans,

çekilme

Page 5: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Ödül Eksikliği Sendromu

Beyin haz mekanizmalarındaki eksiklik sonucu

En çok mezolimbik yolak etkileniyor.

Genetik aberasyon Dopamin D2 reseptör geninin varyant formu (A1 Alleli)

Alkol Bağımlılığı ile ilişkili bulunan gen!!!

Dr.Kenneth Blum

Page 6: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Genetik Epidemiyoloji

(Genetik+Çevresel Faktörlerin Katkı Paylarının İncelenmesi)

Aile Çalışmaları

İkiz Çalışmaları (MZ,DZ)

Bağlantı ve İlişki Analizleri

Page 7: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Bir hastalığa, aile çalışmalarında genel topluma göre daha sık karşılaşıyorsak:

İkiz Çalışmaları Monozigotik; MZDizigotik; DZ

Çevre etkisini değerlendirmek için evlat edinme çalışmaları yapılır:

Biyolojik Ebeveynler ve Biyolojik Çocuklar

Page 8: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

• Kalıtım kalıbının saptanması: Aile Ağacı İncelemeleri

Page 9: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

• Alkolizm en çok çalışılan psikiyatrik bozukluk olmasına rağmen ailesel kalıtım kalıbı konusunda elde edilen veriler birbirini desteklemiyor.

Poligenik Kalıtım Patterni

Page 10: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)
Page 11: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)
Page 12: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

• Ergenler arasında daha sık

• %86,9’unda çoğul madde kullanımı

Esrar>İnhalan>Ekstazi>Alkol

Page 13: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

• Genel populasyonda hayat boyu alkol bağımlılığı oranı %5,4

• Kompleks ve heterojen fenotip;

davranışsal, fizyolojik, farmakolojik ve medikal komponentler

Molecular Genetics of Alcohol Dependence and Related EndophenotypesCurrent Genomics, 2008, 9, 444-451

Page 14: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Mc Clearn ve Rogers, C57 adı verilen ve alkolü tercih eden bir akraba fare nesli üreterek alkol bağımlılığının genetik temelini göstermişler.

Page 15: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

• Aile ve İkiz çalışmaları, alkolizmin ailesel geçişi olan bir hastalık olabileceğini desteklemektedir.

• Monozigotlarda%60, Dizigotlarda%39

• Biyolojik Ebevenylerinde Alkolizm öyküsü olan çocuklar 4-5 kat AKB

(Yetiştirilmeden bağımsız, kontrol gruplarına göre)

Page 17: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Sitoplazma

Mitokondri

Alkol Dehidrogenaz

AldehitDehidrogenaz

Page 18: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

• Mikrozomal Etanol Oksidasyon Sistemi (MEOS)

Page 19: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

(ALDH-2)

Piruvat Dehidrogenaz veα-Ketoglutarat DehidrogenazTiamin ***RiboflavinNiasinPantotenat

Oksaloasetat +

AldehitDehidrogenaz

SitratSiklüsü

Page 20: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Alkol Bağımlılığı ile İlgili Genetik Araştırmalar

Alkol dehidrogenaz (ADH) ve aldehit dehidrogenaz(ALDH)

Dopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi)

GABAerjik Sistem (GABAA α1 reseptör polimorfizmi)

Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi) (NMDAR1 G2108A, NMDAR2A VE 2B -93A/G polimorfizminde G alleli)

Opioid Sistem

Serotonerjik Sistem

Genetikten Epigenetiğe Alkol BağımlılığıCem ŞENGÜL, Hasan HERKENAnadolu Psikiyatri Derg 2009; 10:239-245

Page 21: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

ADH1B2 ve 1C2 allelleri alkol bağımlılığında daha az

ADH1B2 alkol içme miktarı ile ilişkili

ADH1B3 ve 1C2 alleli alkol bağımlılığına karşı koruyucu

Aldehid Dehidrogenaz2 allelinin varlığı alkol bağımlılığına karşı koruyucu (Disülfiram etkisi)

Page 22: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Dopaminerjik Reseptörü DRD2 Tagl-A1 polimorfizmi ve alkol bağımlılığı Hedef gen!

GABAerjik Sistem; Ana İnhibitör

(Sedasyon,motor koordinasyon bozukluğu ve yoksunluk)

GABAA α,β,γ,δ alt üniteleri α1 alt ünite polimorfizmi : Alkole erken başlama ve şiddetli yoksunluk

Page 24: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

DRD2 geninin A1 alleli

DRD2 geninin B1 allelinin ve dopamin taşıyıcı geninin A9 alleli

Serotonerjik taşıyıcı allellerin s/s veya s/l genotipi

sigara içenlerde daha sık.

Page 25: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Sitokrom P450 enzim sisteminde nikotini metabolize eden CYP2A6 ve CYP2B6 enzimlerin işlev görmeyen allelleri ile nikotin metabolizması yavaşlar KORUYUCU

Page 26: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

Opiat bağımlılığı olanların 1.derece akrabalarında 14 kat sık madde kullanımı öyküsü (n=201 kontrol n=82)

Page 27: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)

μ Reseptör geninin 118. pozisyonundaki polimorfizm bağımlılık yada koruyuculuk ilişkisi

Kokain ile DRD3 reseptör geninin bağımlılığın gelişiminde etkisi bildirilmiştir.

Page 28: Dr. ERHAN AKINCI - turkpsikiyatri.orgDopaminerjik Sistem (DRD2-Taql A1 polimorfizmi) GABAerjik Sistem (GABA A α1reseptör polimorfizmi) Glutamaterjik Sistem (NMDA reseptör polimorfizmi)