Antagonisti angiotenzina II- Antagonisti angiotenzina II- olmesartan (Menartan) i olmesartan (Menartan) i atorvastatin u lijeatorvastatin u liječenju i čenju i

prevenciji mikro i prevenciji mikro i makrovaskularnih makrovaskularnih

komplikacija esencijalne komplikacija esencijalne arterijske hipertenzijearterijske hipertenzije

Dragana MandiDragana Mandićć

Klinički centar Istočno Klinički centar Istočno SarajevoSarajevo

Bolnica “Kasindo”Bolnica “Kasindo”

Arterijska hipertenzijaArterijska hipertenzija

• Povišen krvni pritisak predstavlja Povišen krvni pritisak predstavlja sistemsko oboljenje srca i krvnih sudova sistemsko oboljenje srca i krvnih sudova sa posljedičnim narušavanjem funkcije sa posljedičnim narušavanjem funkcije brojnih organa.brojnih organa.

• U svijetu od hipertenzije boluje oko U svijetu od hipertenzije boluje oko milijardu ljudi, od čega većinu čine radno milijardu ljudi, od čega većinu čine radno produktivno stanovništvo.produktivno stanovništvo.

• HTA je masovna nezarazna bolest koja je HTA je masovna nezarazna bolest koja je najznačajniji rizik za koronarnu bolest.najznačajniji rizik za koronarnu bolest.

Patofiziološki mehanizmi hipertenzije obuhvataju:

• Pojačano zadržavanje natrijuma u bubrezima,• Prekomjerna aktivnost renin-angiotenzin –aldosteron sistema,• Hiperinzulinemija,• Promjene u vaskularnom endotelijumu

Ovi faktori doprinose promjeni volumena cirkulišuće krvi, konstrikciji glatke muskulature i vaskularne hipertrofije.

• JNC VII (Joint National Committee) preporuke,

• ESH (European Society of Hypertension) i ESC (European Society of Cardiology) preporuke,

• WHO/ISH (World Helath Organisation/ International Society of Hypertension) vodič za liječenje hipertenzije.

Klasifikacija arterijske Klasifikacija arterijske hipertenzijehipertenzije

KategorijaKategorija Sistolni Sistolni (mmHg)(mmHg)

Dijastolni Dijastolni (mmHg)(mmHg)

OptimalniOptimalni <120<120 <80<80

NormalniNormalni 120-129120-129 80-8480-84

Visoko normalniVisoko normalni 130-139130-139 85-8985-89

I stepen (blaga I stepen (blaga HTA)HTA)

140-159140-159 90-9990-99

II stepen II stepen (umjerena HTA)(umjerena HTA)

160-179160-179 100-109100-109

III stepen III stepen (teška HTA)(teška HTA)

>180>180 >110>110

Izolovana Izolovana sistolna sistolna hipertenzijahipertenzija

>140>140 <90<90

Definicija i klasifikacija HTA prema visini

izmjerenog krvnog pritiska

• Proces ateroskleroze krvnih sudova Proces ateroskleroze krvnih sudova zavisi od genetske predispozicije, zavisi od genetske predispozicije, faktora rizika I lokalnih hemodinamskih faktora rizika I lokalnih hemodinamskih uslova.uslova.

• RAAS sistem (renin-angiotenzin-RAAS sistem (renin-angiotenzin-aldosteronaldosteron

sistem) i dislipidemija sistem) i dislipidemija čine značajnu čine značajnu ulogu u ovom procesu.ulogu u ovom procesu.

•StresStres

•Smanjena fizička Smanjena fizička aktivnostaktivnost

•GojaznostGojaznost

•Povišene masnoće u krviPovišene masnoće u krvi

•Ishrana sa mnogo soliIshrana sa mnogo soli

•Konzumiranje veće Konzumiranje veće količine alkoholakoličine alkohola

•PušenjePušenje

•Starija životna dobStarija životna dob

Mikrovaskularne komplikacije Mikrovaskularne komplikacije HTAHTA

• Hipertenzivna retinopatija- arteriolarno Hipertenzivna retinopatija- arteriolarno suženje(vazokonstrikcija), kapilarna propustljivost suženje(vazokonstrikcija), kapilarna propustljivost i arterioskleroza malih krvnih sudova očnog dna.i arterioskleroza malih krvnih sudova očnog dna.

• Prema Američkom udruženju oftalmologa Prema Američkom udruženju oftalmologa potrebno je imati najmanje 5 godina HTA da bi se potrebno je imati najmanje 5 godina HTA da bi se pojavile promjene na krvnim sudovima.pojavile promjene na krvnim sudovima.

Vaskularne komplikacije Vaskularne komplikacije HTAHTA

HIPERTENZIVNEHIPERTENZIVNE ATEROSKLEROTSKEATEROSKLEROTSKE

Akcelerirana maligna Akcelerirana maligna hipertenzijahipertenzija

Koronarna bolestKoronarna bolest

Hemoragijski moždani udarHemoragijski moždani udar Iznenadna smrtIznenadna smrt

Kongestivna srčana Kongestivna srčana insuficijencijainsuficijencija

AritmijeAritmije

NefrosklerozaNefroskleroza Ishemijski moždani udarIshemijski moždani udar

Aortna disekcijaAortna disekcija Periferna vaskularna bolestPeriferna vaskularna bolest

•Cilj naše studije je efekat Cilj naše studije je efekat kombinovane terapije kombinovane terapije antagonista angiotenzina II –antagonista angiotenzina II –oolmesartanalmesartana (Menartan) (Menartan) ii atorvastatinaatorvastatina (Tozar) u (Tozar) u liječenju liječenju ii prevenciji prevenciji mikrovaskularnih mikrovaskularnih ii makrovaskularnih komplikacija makrovaskularnih komplikacija kod oboljelih sa esencijalnom kod oboljelih sa esencijalnom arterijskom hipertenzijom.arterijskom hipertenzijom.

•15 pacijenata: 7 muškaraca i 8 15 pacijenata: 7 muškaraca i 8 ženažena

•Starosna dob: 45-55 godinaStarosna dob: 45-55 godina

•TA do 180/100 mmHg, TA do 180/100 mmHg,

•uredan nalaz na srcu (EKG bez uredan nalaz na srcu (EKG bez znaka ishemijske bolesti srca I znaka ishemijske bolesti srca I uredan ehokardiografski nalaz), uredan ehokardiografski nalaz),

•umjerenu hiperholesterolemiju umjerenu hiperholesterolemiju ((holesterin u krvi do 9 mmol/L) holesterin u krvi do 9 mmol/L) ii

• normalnu glukoregulaciju.normalnu glukoregulaciju.

• Menartan u dozi od 10-20mg kao monoterapiju, Menartan u dozi od 10-20mg kao monoterapiju,

• atorvastatin 20mg. atorvastatin 20mg.

• Kod 3 pacijenta smo zbog regulacije krvnog pritiska Kod 3 pacijenta smo zbog regulacije krvnog pritiska dodatno uključili diuretick hidrohlortiazid dodatno uključili diuretick hidrohlortiazid ii sedative.sedative.

• Pacijenti su edukovani da samostalno vode Pacijenti su edukovani da samostalno vode evidenciju o visini krvnog pritiska dva puta dnevno. evidenciju o visini krvnog pritiska dva puta dnevno.

• Laboratorijski nalazi su ponavljani na 3 mjeseca, Laboratorijski nalazi su ponavljani na 3 mjeseca, kao kao ii kontrola EKG, ehokardiografski nalaz na kontrola EKG, ehokardiografski nalaz na 1212 mjeseci mjeseci ii nalaz očnog dna svakih nalaz očnog dna svakih 1212 mjeseci. mjeseci.

• Stratifikacija rizika u procjeni nastanka KV Stratifikacija rizika u procjeni nastanka KV incidenta u bolesnika s AH, prema incidenta u bolesnika s AH, prema WHO/ISH-1999WHO/ISH-1999- 15 pacijenata sa srednjim - 15 pacijenata sa srednjim rizikom;rizikom;

• TA prije terapije 165.45/95.8 mmHgTA prije terapije 165.45/95.8 mmHg

• TA nakon 12 mjeseci kombinovane terapije TA nakon 12 mjeseci kombinovane terapije olmesartana i atorvastatinaolmesartana i atorvastatina

128.35/82.4 mmHg128.35/82.4 mmHg

Nalaz očnog dna Prije terapije (broj pacijenata)

12 mjeseci nakon terapije(broj pacijenata )

Bez znakova hipertenzivne retinopatije

6 6

Fundus hipertonicus gr I 6 5

Fundus hipertonicus gr II

3 4

Fundus hipertonicus gr III

0 0

Ehokardiografski nalaz/ EKG Ehokardiografski nalaz/ EKG nalaznalaz

Ehokardiografski nalaz prije početka terapije

Ehokardiografski nalalz 12 mjeseci nakon terapije

EKG prijepočetka terapije

EKG 12 mjeseci nakon terapije

Normalan nalaz 11 12 12 12

Hipertrofija lijeve srčane komore

4 3 3 3

ZaključakZaključak

• Monoterapija olmesartanom (Menartanom) Monoterapija olmesartanom (Menartanom) se pokazala u ovom relativno malom se pokazala u ovom relativno malom uzorku kao optimalan lijek u regulaciji uzorku kao optimalan lijek u regulaciji umjerene arterijalne hipertenzije;umjerene arterijalne hipertenzije;

• Kombinacija olmesartana (Menartana) i Kombinacija olmesartana (Menartana) i atorvastatina (Tozar) predstavljaju atorvastatina (Tozar) predstavljaju postulat u prevenciji mikro i postulat u prevenciji mikro i makrovaskularnih komplikacija arterijalne makrovaskularnih komplikacija arterijalne hipertenzije i razvoja ateroskleroze;hipertenzije i razvoja ateroskleroze;