Dunya Ermeni Soykirimi Yasalari Turkceleri

7/30/2019 Dunya Ermeni Soykirimi Yasalari Turkceleri

1/69

DOU VERSTES

SZDE ERME SOYKIRIMII DYADA KABULve

YABACI PARLAMETOLARDA TRKYE ALEYHE IKARILA

ERME SOYKIRIMI KAULARI TRKE METLER

Aratrma ve Tercmeler

Kadir ArazTuba YurttaFurkan Kselirenbrahim Yakubu

Amerikan Politikasnda Lobicilik ve Menfaat Guruplar Dersi rencileri:

ERCMET KILI, RETM GREVLS

SA - 2010


2/69

2

Sayn Okurlar,

Ekonomiden savunmaya, politikadan ticarete kadar Trkiyenin d ilikilerindenemli bir faktr olan 20. Yzyln en son endstrisi olan lobicilik konusundaTrkiyenin eksiklikleri hepimize kayg verici bir noktadadr.

Bahsi geen lobicilik eksikliklerimizden biri de, toplum bilinlenmesinin en nemliesi olan enformasyon/bilginin toplum tarafndan kolayca eriilir ve kolaycaanlalabilir bir ekilde ve formatta kendilerine sunulamam olmasdr.

Ad geen tipteki bilgi eksikliklerinden biri de, rnein, zellikle son zamanlarda dahaok gndemde olan ve yabanc lkelerin birbiri ardna parlamentolarnda kardklarErmeni Soykrm tasarlardr. Medya tarafndan geni yer verilmesine ramen,duyulan haberlerin odak noktas olan yabanc kanunlarn zellikle can alc veincitici ierikleri toplumumuz tarafndan bilinmemektedir. Bu kanunlarn ok sayda

olmalar nedeni ile tmne birden ayn anda kolayca eriilemez olma zelliklerikendilerini normal bir vatanda tarafndan anlalabilmek yerine, neredeyse birakademisyen aratrmas niteliine brndrrler. Yine ayn ekilde, eriilebilecek

bilgilerin de hukuk dilinde ve sadece ngilizce deil, spanyolca, Felemenke veDanca gibi dillerde ve Trkeletirilmemi olarak bulunmalar da bu konuda birtoplum bilincinin yaratlmas konusunda nemli bir engel tekil eder.

Trk lobisinin en nemli eksiklerinde biri de, iinde bulunduumuz durumudeitirmek asndan en nemli faktrlerden bir olmas gereken Trk genlii verencilerimizin yeteri kadar donatlmam olmas ve dolays ile kendilerinin, yinesistemden kaynaklanan, ilgisizlikleridir.

Lobicilik konusunda bir renci bilinci yaratmak amac ile Lobicilik salt balaltnda Trkiyede ilk kez renim veren stanbul Dou niversitesi ve onun,gerektii takdirde ilgili ve duyarl olabileceklerini gsteren rencileri, geleceeynelik lobicilik almalarnn birincisi olarak, lobiciliin en temel esi olan toplum

bilinlendirme ihtiyacmza hizmet vermek adna burada sunulan ve Trkiyede ilkkez gerekletiini dndmz uzun bir emek gerektiren bir aratrma ve tercmealmas yapmlardr.

Trkiyenin dier niversitelerinde de ayn yaklam gelecekte grmek umudu ve tmrencileri bu nemli konuda heveslendirebilmek adna,

Sayglarmzla,

Ercment Kl

www.ercumentkilic.comwww.sagirsultanermenihaberleri.com

retim Grevlisi, Dou niversitesiGemi Dnem Bakan, ATAA (Assembly of Turkish American Associations), WashingtonYazar, www.sahibindensatilikamerika.com


3/69

3

DEKLER

IKARILA KAULAR TARH SAYFA

1 FRANSA, NGLTERE VE RUSYA Ortak Karar 24 Mays 1915 42 URUGUAY 20 Nisan 1965 43 AMERKA BRLEK DEVLETLER 9 Nisan 1975 54 GNEY KIBRIS CUMHURYET 29 Nisan 1982 65 AMERKA BRLEK DEVLETLER 12 Eyll 1984 66 AVRUPA PARLAMENTOSU 18 Haziran 1987 77 ARJANTN 5 Mays 1993 98 RUSYA 14 Nisan 1995 109 KANADA 23 Nisan 1996 10

10 YUNANSTAN 25 Nisan 1996 1111 AMERKA BRLEK DEVLETLER 11 Haziran 1996 1112 LBNAN 3 Nisan 1997 12

13 GNEY GALLER, AVUSTRALYA 27 Nisan 1997 1214 BELKA 26 Mart 1998 1515 FRANSA 28 Mays 1998 1616 SVRE 29 Mart 2000 1717 AMERKA BRLEK DEVLETLER 4 Ekim 2000 1718 FRANSA 7 Kasm 2000 2719 VATKAN 10 Kasm 2000 2720 AVRUPA PARLAMENTOSU 15 Kasm 2000 2921 FRANSA 29 Ocak 2001 3422 FRANSA 29 Ocak 2001 3623 FRANSA 30 Ocak 2001 3624 SVRE 18 Mart 2002 37

25 KANADA 13 Haziran 2002 3926 AVRUPA PARLAMENTOSU 28 ubat 2002 3927 ARJANTN 20 Austos 2003 4528 ARJANTN 18 Mart 2004 4629 URUGUAY 26 Mart 2004 4830 KANADA 21 Nisan 2004 4931 SLOVAKYA 30 Kasm 2004 4932 HOLLANDA 21 Aralk 2004 5033 POLONYA 19 Nisan 2005 5034 ARJANTN 20 Nisan 2005 5135 ALMANYA 15 Haziran 2005 5236 AMERKA BRLEK DEVLETLER 14 Haziran 2005 5537 VENEZUELLA 14 Temmuz 2005 5838 AVRUPA PARLAMENTOSU 28 Eyll 2005 5939 LTVANYA 15 Aralk 2005 6140 BULGARSTAN 31 Mart 2006 6141 ARJANTN 15 Ocak 2007 6142 L 5 Haziran 2007 6243 AVUSTRALYA 25 Mart 2009 6344 AMERKA BR DEVLETLER (Komisyon Karar) 4 Mart 2010 64

Danimarkada Reddedilen Ermeni Tasars 10 Ocak 2008 68

Bulgaristanda Yaknda Meclise Sunulacak Tasars 68


4/69

4

FRASA, GLTERE ve RUSYA

Ortak Karar, 24 Mays 1915

Gnderilen Telgraf

ABD Dileri Bakanl, Washington29 Mays 1915

Amerikan Bykelilii, stanbul:

Fransa Dileri aadaki bildirinin Trk Hkmetine tebliinin istemektedir:

Yaklak 1 aydan beri Ermenistann Trk ve Krt topluluklar, sklkla Osmanl yetkililerininde yardm ve gz yummas ile Ermenilere katliam yapmaktadrlar.

Bu Katliamlar Nisan aynn ortalarnda Erzurum, Dertchun, Eguine, Akn, Bitlis, Mu,Samsun, Sivastan Kilikyaya kadar uzanmaktadr.

Van yaknlarndaki yaklak 100 kyn Ermeni halk ldrlmtr.

Bu ehirde Ermeni Mahallesi Krtler tarafndan kuatlmtr.

stanbulun Osmanl Hkmeti zararsz Ermeni halkna kt muamelelerde bulunmaktadr.

Trkiyenin insanla ve medeniyete kar iledii bu yeni sular karsnda, mttefikdevletler Osmanl devletini ve bu sularn faili ajanlarn sorumlu tutacaklarn aka

belirtirler.

R.G. 59, 867.4016/67

* * *

URUGUAY

20 isan, 1965

Senato ve Temsilciler Meclisi Karar

13.326 No.lu YasaErmeni ehitlerini Anma Gn Yasama Gn.

Uruguay Senatosu ve Temsilciler Meclisi Genel Meclis Toplants

Karar:

Madde 124 Nisan 1915te katledilen bu devletin kurbanlar onuruna Ermeni ehitlerini Anma

Gn olarak ilan eder.


5/69

5

Madde 2Resmi Radyo istasyonlarnn o gn yaynlarnn bir ksmn bahsedilen lke onurunaayrmalar.

Madde 3Ermeni soyundan gelen kamu alanlar o gn izinlidirler.

Madde 4Montevideodaki 2. Snf 156 No.lu okul Ermenistan ismiyle arlacaktr.

Madde 5letiim, vs.

Senato yeleri, Montevideo, 20 Nisan 1965

Martin R. EchegoyenBakan

Jose Pastor SalvanachSekreter

* * *

AMERKA BRLEK DEVLETLER

9 isan, 1975

Temsilciler Meclisi Ortak Karar 14894. Kongre1. SeansKarar 148Birleik Devletler Senatosu

Ortak Karar

24 Nisan, 1975 i, nsann nsana Yapt Zalimlii Anma Gn olarak ilan edilir.

24 Nisan 1975 gn, nsann nsana Yapt Zalimlii Anma Gn olarak AmerikanSenato, Temsilciler Meclisi ve Kongresi tarafndan isimlendirilmeye karar verilmi veAmerikan bakan, Amerikan halkndan, bu gn zellikle de 1915 katliamnda yenik dmErmeni atalarn, soykrmn kurbanlarn, bu gnde anlan tm Ermenileri ve tm dnyadakiarkadalarn anmay rica etmekle ykmldr.

Temsilciler Meclisinden Geti, 8 Nisan 1975

Tank: W. Pat Jennings, Clerk.

* * *


6/69

6

GEY KIBRIS CUMHURYET

29 isan 1982

Kbrs Cumhuriyetinin Temsilciler Meclisi tarafndan 29 Nisan 1982 ylnda karar kabuledildi

Temsilciler Meclisi

Trk rejimi tarafndan 1915 ylnda organize bir ekilde yaplan soykrmn her ylhatrlanmas zerine.

1. Ermenilerin atalarnn yaad topraklardan sklp atlmas boyutunda Ermenihalkna yaplan su nefretle knanmaktadr.

2. Ermeni halknn devredilemez haklarn koruruz.

3. Kbrsl Ermenilerin bizim hayatmza yapt siyasi, ekonomik ve kltrel katklardandolay kardee yaantmzn altn izeriz.

4. Kbrs iinde hangi dilden, rktan ve milliyetten olursa olsunlar uyumlu yaandnnkantyz.

5. Trklerin 1974 ylndaki Kbrs igalinde Kbrs insanna kar yaptklarnnayplanmasnn nemli olduu belirtilir.

* * *


12 Eyll, 1984

Temsilciler Meclisi Ortak Karar 24798.Kongre, 2. Seans, Ortak Karar

24 Nisan, 1975 i, nsann nsana Yapt Zalimlii Anma Gn olarak ilan etmek.

24 Nisan 1975 gn, nsann nsana Yapt Mezalimi Anma Gn olarak AmerikanSenato, Temsilciler Meclisi ve Kongresi tarafndan isimlendirilmeye karar verilmi veAmerikan Bakan, Amerikan halkndan, soykrmn zellikle de Trkiyede 1915 ve 1923yllar arasnda katliama urayan Ermeni atalar ve bu gnde anlan tm Ermenileri ve tmdnyadaki arkadalarn anmay rica etmekle ykmldr.

Temsilciler Meclisinden Geti, 10 Eyll, 1984

Tank: Benjamin J. Guthrie, Clerk.

* * *


7/69

7

AVRUPA PARLAMETOSU

18 Haziran 1987

Kararname:

"nanlmaktadr ki 1915 - 1917 yllarnda, Osmanl topraklarnda yaayan Ermenileri iinealan trajik olaylar, BM Genel Kurulu tarafndan 9 Aralk 1948 tarihinde kabul edilen vecezalandrlabilecek bir ceza olan soykrm kavram erevesindedir.

Avrupa ParlamentosuErmeni Sorununa Siyasi Bir zm KararnamesiKayt NO: . A2-33/87

Avrupa Parlamentosu,

-Mr. Saby ve Sosyalist Gruptan dierleri tarafndan gndeme getirilen Ermeni sorununasiyasi bir zme (Kayt no: 2-737/84), ynelik olarak

-Mr. Kolokotronis tarafndan, Ermeni sorunu ve 24 Nisann Ermeni Soykrm Gn olarakneren kararname teklifine ynelik olarak (Kayt no: V 2-360/85)

A. gz nnde tutarak:

- Mr. Jaquet ve dierlerinin Ermeni halknn durumu hakknda bir kararname istekleri (Kaytno: 1-782/81),

- Sosyalist Grup adna Mrs. Duport ve Bay Glinnenin tarafndan Ermeni sorununa siyasi birzm iin bir kararname teklifleri (Kayt 1-735/83),

-Ermeni sorunu hakknda Bayan Duport tarafndan verilen yazl soru nergesi,

-Kltrel ilikilerle sorumlu bakanlarn kararnamesi, Konseyin 13 Kasm 1986 tarihindekiAvrupa dndaki blgelerde de Avrupa mimari mirasnn korunmas toplants,

B. Trkiyedeki Ermeni halknn bir etnik, dil, kltrel ve dini aznlk olarak kendi tarihinibilme hakknn tannmasna ikna olunmu olmas,

C. Ermeni tarafnn olan olaylar 1948 BM Szlemesi'nin anlam erevesinde ncedenplanlanm bir soykrm olarak grmesi,

D. Trk devletinin soykrmn aslsz olarak reddetmesi,

E. Bugne kadar, Trk hkmetinin, 1915 soykrmn tanmay reddederek Ermeni halknkendi tarihini tanmasndan mahrum brakmas,

F. Tarihsel olarak kantlanm Ermeni soykrmnn bugne kadar ne politik olarak knanmolmas ne de bir tazminata nesne olmu olmas,


8/69

8

G. Ermeni soykrmnn Trkiye tarafndan iten, doru, ahlaki yaklamla tannmasnninsancl bir eylem olaca ve Ermenilerin moral rehabilitasyonunun Trkiyeye sadece onurkazandrabilecei,

H. 1986 yllar arasnda ok sayda anlamsz terrist saldrnn lmlere neden olup masumkurbanlara zarar vermesinin Ermeni halknn ezici bir ounluu tarafndan knanmas,

I. Ermeni sorununa ynelik olarak her Trk hkmetinin inat tutumu ile hibir ekildegerilimi azaltmaya yardmc olmam olmas,

1. nanlmaktadr ki, Trkiye ve Topluluk (AB) arasndaki ilikilerin Trkiyedeki Ermeni vedier aznlklarn sorunlar erevesinde ele alnmas gsteriri ki, bir lkede demokrasi, olkenin etnik ve kltrel eitlilii tarihini tanmas ve zenginletirmesi ile sadece tam olarakyerleebilir.

2. nanlmaktadr ki, 1915-1917 yllarnda Osmanl topraklarnda yaayan Ermenilerin trajikolaylar, BM Genel Kurulu tarafndan 9 Aralk 1948 tarihinde kabul edilen, soykrmnnnlenmesi ve cezalandrlmas tanm iinde kendisine yer bulur; Tannr ki, OsmanlErmenilerinin trajedilerinden gnn Trkiyesi sorumlu tutulamaz ve bu tarihi olaynsoykrm olarak tannmas gnmz Trkiyesine ynelik olarak politik, hukuki veya maddiyaptrmlar anlamna gelmeyecei vurgulanr,

3. Konseyin gnmzn Trk hkmetinden Ermenilere kar 1915-1917 yllarnda ilenensoykrmn tanmasna dair itiraf edinmesi ve Trkiye ile Ermeni temsilcileri arasnda siyasidiyalog kurulmasn tevik;

4. nanlmaktadr ki, mevcut Trk hkmetinin Gen Trk hkmeti tarafndan Ermeni

milletine ynelik olarak icra edilen soykrmnn tannmasnn reddi, uluslar aras hukuktarafndan kabul edilen prensiplerin dikkate alnmamas, Yunanistan ile arasnda olan fikirfarkllklarna uygulamasndaki isteksizlik, Kbrstaki Trk igalinin devam ve bir Krt

probleminin olduunun inkarna ek olarak, gerek parlamenter demokrasinin olmay,zellikle bireysel ve genele ynelik din hrriyeti gibi hrriyetlerin sayg grmesi konusundaki

baarszlk gibi nedenler bir lkenin ABye girmesine ynelik olarak baa klmazengellerdir.

5. Gemiteki bu talihsizliklerin farkndal iinde, belirgin bir kimlik geliimi, nsanHaklar Avrupa Konvansiyonu ve onun 5 protokolnn gsterdii ekilde, aznlk haklarnnsalanmas, halknn snrsz insan ve sivil haklarnn korunmasna ynelik uygulama

gereklilii,

6. Trkiye'deki Ermeni aznln kimlik, dil, din, kltr ve eitim sistemi konusunda adilmuamele ars, Trkiyedeki dini Ermeni antlarnn korunmas ve gelitirilmesine ynelikistekler adna anlayn beklentisinin bildirilmesi ve ABnin hangi tipte yadmlarla prosesigelitirebileceinin belirlenmesi,

7. Sadece 1923 Lozan Anlamasnn 37-45 nolu fkralar dorultusunda deil, birok ABlkesinin imzalad zere, Mslman olmayan aznlklarn korunmasna itenlikle duyarlkalnmas,

8. zellikle Osmanl mparatorluu'nun Hristiyan aznlklarnn oluturduu Trkblgelerinde yzyllar boyunca oluan ve gnmzn Trkiyesinde bulunan antlar ve dini


9/69

9

Ermeni mimari miraslarnn korunmas, saklanmas ve dzenlenmesi, daha geni bir politikyntem belirleme giriiminin paras olarak alglanmas,

9. Bu nedenle, tarih ncesi klasik Hitit, Hristiyan, Osmanl vs. gibi medeniyetlerinkalntlarnn korunmas ve eriime ak olabilmesi adna, AB Toplumunu, Trkiye ile yaplanuyum anlamalarn kltrel sahay da ierecek ekilde geniletmeye davet eder,

10. Ermeni diline ve kendi dini kurallar gereince eitime ynelik olarak Ermenilerin sonzamanlarda randa yaadklar zorluklara ynelik olarak endie beyan eder,

11. Sovyetler Birlii'nde Ermeni nfusa kar ilenen bireysel zgrlklerin ihlallerini knar,

12. , Herhangi bir iddet ve terrizmi ieren hareketlerde bulunan her bir harici Ermeni halkbireylerini knar ve Ermeniler ve Trkler arasnda uzlama arsnda bulunur.

13. zellikle Ermeni ve Yahudilere kar ilenenleri ieren ve 20. Yzylda ilenensoykrmlarn hatrlamak zere bir anma gnnn AB Topluluu yeleri arasnda zellikleanaca bir gn belirlemeye,

14. Ermeni ve Trk halklar arasndaki mzakereleri tevik etmek iin giriimlerle nemli birkatk yapmaya,

15. Bu karar Komisyona, Avrupa Konseyine, politik ortamlarda buluan dileri bakanlarna,EEC/Trkiye Konseyine ve Trk, ran ve Sovyet hkmetlerine ve BM Genel Sekreterineiletmek iin Bakann (Avrupa Parlamentosu Bakan) grevlendirir.

16 Haziran tarihinde Avrupa Parlamentosunda grlm ve onaylanm kararnamedir

* * *

ARJAT5 Mays 1993

Kararn Numaras: 1554/92

Millet Meclisi

20. yzyln ilk katliam olan Ermeni katliam 1915 ile 1917 yllar arasnda gereklemi olup1.500.000 Ermeninin lmne yol amtr.

Dalk Karaba blgesinde yaayan Ermenilere kar insan haklarn ihlali konusunda derinendie tezahr eder.

Maria A. Losada

Proje No: 1554/92Proje Tr: TASLAK BLDRM

S-92-1554: LOSADA.TASLAK BLDRM


10/69

10

Milleti Senatosu

Beyan eder:

20. yzyln ilk katliam olan Ermeni katliam 1915 ile 1917 yllar arasnda gereklemi olup

1.500.000 Ermeninin lmne yol amtr.

Dalk Karaba blgesinde yaayan Ermenilere kar insan haklarn ihlali konusunda derinendie tezahr eder.

Mario A. Losada

* * *

RUSYA

14 isan, 1995

Rusya Federasyonu, Duma Karar.

Bat Ermenistandaki Ermenilerin 1915ten 1922ye kadar yok edilmesi konusundakirtlmez tarihsel geree dayanarak ve Birlemi Milletler szlemesine uygun olarak:

Soykrm Suunun Engellenmesi ve Cezalandrlmas Szlemesi, 9 Aralk, 1948

Sava Sularna ve nsanla Kar Sulara Kanuna Bal Limitlerin Kabul EdilemezliiSzlemesi, 26 Kasm, 1968

Rusya Devletinin insancl geleneklerini dzeltecei dilei ve Rusyann giriimiyle, bykAvrupa gleri, 1915te Trk Devletinin Ermenilere kar hareketlerinin nsanla karolarak isimlendirildiini vurgulamak ve,

Karde Ermeni halknn kendi tarihsel topraklarnda fiziksel yok edilii, Rusyay yok etmeabasndan baka bir ey deildir;

Rusya Federasyonu 1915 ve 1922 yllar arasnda bu imha ilemini yapanlar knar:

Ermenilere olan derin sempatilerini ifade eder ve 24 Nisan soykrm kurbanlarn hatrlamagn olarak tanr.

* * *

KAADA

23 isan 1996

Millet Meclisi Karar


11/69

11

24 Nisan 1915 de gereklesen ve 1,5 milyon yaad Ermeni insannn trajedisinin 81. Yldnmnde, bu Meclis bunun insanla kar ilenmi bir su olarak tanr,

Her yl Nisan aynn 20 ve 27 si arasndaki haftay insann dier insana kar ilediizalimliin anma haftas olarak kabul eder.

Teklif olarak sunuldu ve kabul edildi.

* * *

YUASTA

25 isan 1996

Parlamento Karar 2397/1996

24 Nisann Trkler tarafndan Ermenilere yaplan soykrmn anma gn olarak kabuledilmesi nergesi, esas itibariyle yasada oy birliiyle kabul edilmi ve tamamen aadakiekilde bir tartmaya esastr:

24 Nisan Trkler tarafndan Ermenilere yaplan soykrm anma gn olarak kabul edilmitir.

Madde 124 Nisan Trkler tarafndan Ermenilere yaplan soykrmn anma gn olarak tanmlanr.

Madde 2Anma gn etkinlikleri organizasyonunun, zellii, ierii ve ekli, ileri Bakanl vekamu ynetimi tarafndan bu konuda grevlendirilmi bir babakanlk makam tarafndan oktannan Ermeni localar ve organizasyonlarnn da nerisi alnarak karar verilir.

Madde 3Mevcut yasa Yunan Resmi Gazetesinde yaynlandktan sonra geerli olacaktr.

* * *


11 Haziran, 1996

104. Kongre2. Seans, Konsey Karar

neri:

Yabanc operasyonlar, finansman ihrac ve benzeri programlarda 30 Eyll 1997de sona eren

mali ylda tasarruf yapma ve dier amalar iin.


12/69

12

Bunun, Amerika Birleik Devletleri Senato ve Temsilciler Meclisi tarafndan Kongredeyasallatrlmas.

TRKYE YARDIMINA SINIRLAMALAR

Seans. 547. Trkiyeye Ekonomik Destek Fonu ad altnda 22.000.000 dolardan fazla fon

verilmeyecek, ancak Trkiye Osmanl mparatorluu tarafndan Ermenilere 1915ten 1923ekadar uygulanan soykrm konusunda Amerika ile hem fikir olursa ve bu kurbanlarn ansnonore etmek iin gerekli admlar atarsa, yardm resmi olarak zorlama ya da geniletmeyetkisine sahiptir.

Aadaki zetlere uygun olarak, 30 Eyll 1997 ylnda sona eren mali yl iin hazinedndan para uygun deildir

Temsilciler Meclisinden Geti, 11 Haziran, 1996

* * *

LBA

3 isan 1997

Lbnan Milletvekilleri Kurulu

Lbnan ve Ermeni insanlarnn 1915 ve 1923 yllarnda yaadklar aclar ve ektiklerini

hissederek, blgedeki Lbnan insanlarnn yaadklarna benzer ekilde, hala bugne kadardevam eden ve bizim insanlarmza kar organize edilmi yok etme eylemi yzyln bandakismrgecilerin elindedir.

Halbuki, her yl 24 Nisan Ermenilerin kym yznden ortaya kan felaketi ortaya koyar.

Milletvekilleri Odas Lbnan halkn bugn de Ermeni halkyla dayanmaya armtr.

* * *

GEY GALLER, AVUSTRALYA

27 isan, 1997

ERMEN SOYKIRIMINI ANMA

Mr. Collins (Willoughby-Muhalefet Lideri)

1915-1922 yllar arasnda Osmanl mparatorluunun Ermenilere yapt soykrmn

yldnm olan bugn 24 Nisan 1997dr,


13/69

13

Bu Parlamento;

(a) 20. yzyln ilk soykrm knamak adna 1.5 milyon (kadn, erkek, ocuklar) lenErmeniler iin Yeni Gney Galler Ermeni topluluuna katlr;

(b) Dinsel, rksal ve kltrel toleransszlk yannda, Ermenilerle birlikte soykrmn knarz;

(c) nsanla kar ilenmi bu suun bir daha olmasna izin vermeyerek, bu durumunhatrlanmasna nem vermek isteriz;

(d) Bu gerein inkarn knar, nler ve bu yzylda yaanm olan Ermeni soykrmnntarihsel gerekiliinin saptrlmasn da knarz;

(e) Bundan sonraki 24 Nisan, Yeni Gney Galler Hkmeti olarak Soykrmda len 1.5milyonluk kurbanlar iin anma gn ilan ederiz;

(f) Milletler Topluluunda, Ermenilere kar soykrmdaki inkarn veya ayn sulardan dolayolan bir inkarn karsnda her trl giriimde bulunulaca grlecek;

Mr. Collins (Willoughby-Muhalefet Lideri):

25 Nisan, Avustralya bugn byk felaketin yldnm olarak anacaktr. O gn, anakkaleyarmadasnda kl olan gen Avustralyallar da hatrlayacaz. yle bir gn ki, bu gnkendi tarihimizde nemli bir gn olarak kaydedeceiz. Anzak koyunda toplandmz ncekigece, stanbulda nemli bir durum olutu. Ayn gne bizi Anzak Koyundan yollarkenevimize, stanbulda Osmanl Hkmetinin planlaryla len Ermenilerin de stne karanlkgibi douyordu. Ermenilerin politik, kltrel, i alannda, dini liderleri vard. Onlarn lm

soykrmn daha balangcyd.

Bu iki olayn karakteri ve iddeti farkl olabilir -bize yzlerce mal olan lmler, Ermenilere1.5 milyona mal olmutu- Hal bu ki iki taraf da kendilerince anlaml, derin gzel eylersunmaya gelmilerdi. Ermenistann ve Avustralyann yapt bu kutlama, tarihin garip birkazasdr. Byle bir dnemi anmak insanlarn semek istemeyecei bir trajediden ibarettir,Tarihin garip kazasdr. Soykrmdaki 1.5 milyon Ermeni Jn Trk Hkmetinin planlarylaamal bir ekilde ldrlmtr.

Soykrmn Mimarlar olan - smail Enver Paa, Ahmet Cemal Paa ile Mehmet Talat Paa-Osmanl mparatorluunun ok dinli, ok etnik guruplu ve Asyadan Boaza kadar byk bir

imparatorluk olmas nedeniyle gerekletirildi. 1.5 milyon civarndaki Ermeni aznlksistemli bir ekilde imha edildi. lenlerin ellerinde kendilerini savunabilecek teknolojileriyoktu. ifreli telgraflarla Suriyedeki kamplardan grme yaplyordu. Bir ou kendievlerinde, kasabalarnda ld dierleri ise Suriyedeki Deir Zor l kampnda ldrld. Birou sanatkar olan Ermeni erkekleri askere alnarak resmen lme atlm oldular.

24 Nisan 1915teki tutuklamalarn balangcnda birok Ermeni politik, dinsel ve kltrellider tutukland veya ldrld. Geri kalan yal kadnlar ve ocuklar slama zorland yatecavz edildi ya da katliam yapld. Tanklarn birou ana topraklarndan yurtdnakamak zorunda brakld. Soykrm baladndan bu yana, Osmanl Hkmeti knand.Tarih sonsuza kadar iren olaylar kaydedecektir ve Almanyada, Eritrede, Kamboyada,

eski Yugoslavyada ve u anda Afrika ormanlarnda olanlar unutulmayacaktr.


14/69

14

Damat Ferit Paa, 1. Dnya Savandan hemen sonra byle bir soykrmn olmadn inkaretti. Aksine, Ermenilerin sava blgesinde bulunmas nedeni ile tehcir iddiasnda bulundu.Belki tarih inkar edebilir ama unutulamaz bu olanlar. Avustralyada 30 bin ile 35 bin arasnda20 lkeden gelen Ermeni topluluunun yeleri vardr. Bu insanlar bugn gvenle yayorlar.

Son 3 yl iin Ermeni topluluu, benim semenlerim iin nemli rol oynadlar. zellikle de

16 yl boyunca yeliini yaptm Willoughby ve kendi adma byle bir topluluu tandmiin anslym. Ekonomik olarak, Ermeni toplumunun bizim ulusumuz iin deeri llemez.Ermeni toplum liderlerinin genlere kendi deerlerini aladklarn bilirim.

Avustralya Ermenileri retmenleri ve aileleri tarafndan sosyal olmalar iincesaretlendirilirler. Hogrnn ortak deer olduu yerin, sk almann dllendirildiinin,sosyallemenin nemini renirler. Ermeni toplumunun ortak yaad skntlar szkonusuyken Ermenilere adaletli davranmaktan baka bir Avustralyallk dnemiyorum.

Ermeni Kltr merkezine yrrken gayet iyi hatrlyorum da Acil ihtiya malzemeleriniyollamak iin ie balamlard. Bu eforu yaayan bir bakan olmak bir ayrcalk idi. Ermenitoplumu arlmayacak derecede hzl ve organize olarak bu arya cevap verdiler. Ermenihalknn kalc karakteristik zellikleri hayatta kalabilmek bymektir. Bu soykrmdankurtulanlarn bazlar torunlaryla aramzda yayor. Bizim Anzaklarmz gibi, biz bu tanklarhafzamzn nbetisi olarak onurlandracaz. Asla ve asla unutmayacaz.

Mr. CARR (Maroubra-Sanat ve Etnik ler Bakan):

Devletimizin adna bu yaklam destekliyorum. Muhalefet lideri olduumdan beri, ilk Ermenisoykrm anmam zntyle hatrlyorum. Opera House konser salonundaki atmosfer

harikayd. Ermeni nsannn kendi zel kltr , dans ,mzii ile yarattklar esiz ortamgerekten harikayd.Fakat ayn zamanda o trajediyi de hatrlamak ayn oranda kederli oldu.

Neden Meclis Ermeni Soykrmn anmal? lk olarak,20. yzyln bilinen ilk soykrm. Buyzyl insanla kar trajik bir ekilde ilenmi oluundan dolay. lk byk soykrm olayErmeni toplumunun bana gelmitir. kinci olarak, Ermeni toplumu Avustralya toplumunun

bir paras olduundan Parlamentonun bu hareketi desteklemesi ve soykrm anmas gerekir.Avustralya vatanda olan Ermeni toplumunun kendi kimliklerini dnyann her yerindegururla tayabilmesi adna da ok nemlidir bu.

Aralk aynda lkeyi ziyarete gelen Ermeni patrikhanesi, bizlere eski Ermeni medeniyeti

zelliklerini hatrlatt. Ermeni toplumu Hristiyanlk inancna ok byk katkda bulunmuturbizim nceki tarihimize bakarsak.

Biz Ermeni katliamn effaf bir ekilde yanstyoruz. Bu soykrm 24 Nisan 1915 ylnda 200den fazla Ermeni liderlerin stanbulda ldrlmesiyle balad ve Asyadaki aznlklar ileOsmanl imparatorluuyla da geniledi. Adolf Hitler, Nazi katliam ile kaytlarda fakat kimse1940lara gelene kadar Ermeni soykrmn hatrlamyor.

Nazi katliam bizlere Ermeni soykrmnn insanla kar bir yzylda ilenmi olan en ktkatliamlardan biri olduunu gsterdi. Yarm milyon olan olayn tanklarndan bazlarTrkiyeden, Asyadan hatta Ortadoudan bile kaarak Avustralyaya snd. Bugnk

Ermenistanda yaayan Ermenilerden ok daha fazlas yurtdnda yaamaktadr. Bugn,bizim dnyamzda, kltrel eitlilie rnektir.


15/69

15

Kiliselerin yklmas, insanlarn ortadan kaldrlmas Kltrel eitlilii de yok etmektedir.Balkanlarda ki, Romanyadaki Macaristan aznlna, Kuzey Amerikada, Gney douAsyadaki ve gerekten kt bir ekilde soykrm yaplan Afrikadaki olanlar dnmeliyiz.

Biz Ermenilerin bu yzylda yaadklar deneyimi anlatamayz. Var olan Antlar ve Ermeni

uygarlnn eserleri tanklk edebilir ancak. 301. ylda Ermeniler Hristiyanl kabul etmibir millettir. Ermeni medeniyetini yanstan dier bir konu ise onlar kiliseleridir. Bugn,dnyada alan Ermeni olmann bir sonucu-ABD ve Avustralyada yaayan- tarihimizeserlerimizle dolu olduu kadar znt ile de doludur. Trkiyenin 1915 ylndaki olaylarlaAlmanyann yapt gibi yzlemesi gerekir.

Ermeni halk olan suun doruluunu kabul ettirmek onlarn en doal hakkdr. nsanlarndini inanlarn, tarihini, kltrel deerlerini temsil eden zgr bir Ermenistan var. BuErmenistan 1915ten beri kendine aittir. Ermeni tarihinin kalbine dayanan bu trajediyi anmakiin bir inaat yapmalyz. Bu kltrel eitliliin bol olduu bu insanlar adna konuan YeniGney Galler Parlamentosu olarak, bu trajedinin doruluunu kabul ediyoruz.

neri kabul edildi.

* * *

BELKA26 Mart 1998

Belika Senatosu

1997-1998 Oturum

znrlk 1-736/3 Ermeniler Trkiye'de yaayan 1915 Soykrm ile ilgili

Senato,

Bir ok alma, Trkiye'de Ermeni nfusun durumu 20. yzyln banda adanm dikkatealarak;

BM soykrm ceza szlemesi dikkate alarak;

Ermeniler, Trkiye'de 1915 ylnda rnein, 'Paris grande zerine de,' daha zel kararnmahkeme yaayan devlet tanmlamak iin dnem bavuran yarg kararlar dikkate alnarak 21Haziran 1995;

Avrupa Parlamentosu tarafndan Haziran 1987 Ermeni Sorunu "iin bir" siyasi zm ile ilgili18, onda o Ermenilerin Trkiye'de 1915 ylnda bir soykrm zamann Osmanl hkmetitarafndan ilenen kurban olduunu yaayan tannan karar dikkate alndnda;

ki tarihsel kantlar Ermenilerin rgtl ve sistematik cinayet konusunda zerinde en ufak bir

kuku olamaz dikkate alarak;


16/69

16

Bu hatalar ve gemi sular tanma halklar arasnda uzlama iin bir n art ve orada baradalet olmadan, Ermenistan veya baka bir yerde ya edilemez olduunu gz nnde

bulundurarak;

Ayrca bu sular nceki rejimler tarafndan ilenen tanma yoluyla mmkn amalarna dankendini mesafe ve uzlama siyasi gayretinin olduunu dnyor;

Trk ve Ermeni uluslar arasndaki farklar ve insan hayatn kaybna bugn bile kurun, etnikgruplarn tahliye ve blgedeki insan haklar ihlalleri ok zerinde srklemeye devam gznne alndnda;

Trk ve Ermeni halklarnn ortak barl uzun vadede var hayr seme ama si dikkate alarak;

Bir taraftan, Trkiye, Belika ve Avrupa Birlii ve, dier yandan, Ermenistan, Belika veAvrupa Birlii dosta ilikiler gz nne alndnda;

Avrupa Parlamentosu tarafndan 1987 karar Trk hkmetinin 1915 soykrm tarihi gereiniinkarn sorgular.

stekler Trk hkmetinin soykrm 1915 ylnda Osmanl mparatorluu'nun son hkmetitarafndan ilenen tarihi gerei tantmak iin;

stekler Avrupa Birlii yesi lkelerin parlamentolar Trk ve Ermeni halklar arasndauzlamaya katkda bulunmak;

stekler Avrupa Birlii ve ye devletler tm etki Ermeni ve Trk halklar arasnda diyalogtevik amal giriimlere destek vermek iin;

Trkiye Babakanna, Avrupa Parlamentosu Bakanna, Avrupa Komisyonu Bakanna,Avrupa Birlii yeleri Parlamentolar Bakanna ve ayn zamanda Ermenistan Parlamento

bakanna bu karar iletiriz.

* * *

FRASA

28 Mays 1998

Kabul edilen metin no; 140

Millet Meclisi

4 Ekim 1958 yl Anayasas11. Yasama1997-1998 ylnn olaan oturumu

Yasa Teklifi


17/69

17

1915 ylndaki Ermeni Soykrmnn tannmasna ilikin Millet Meclisi tarafndan 1. okuyutakabul edildi.

Millet Meclisi yasa teklifini, aadaki ierie gre kabul etti:

895 ve 925 numaral nsan Haklar ve Sivil zgrlk

Tek Metin

Pariste 29 Mays 1998 ylnda Fransa 1915 ylndaki Ermeni Soykrmn tand.

Bakan,

mza: Laurent Fabius

* * *

SVRE

29 Mart 2000

Parlamento Raporu

Dileri Bakanl Raporunda Belirtir ki:

Ermenilerin katliamn resmi bir tanma ve aklama nemli ve gereklidir. 1985 de

Birlemi Milletler ve Avrupa Parlamentosu aslnda Osmanl mparatorluunun 20. Yzylnbalarnda Ermenilere kar bir soykrm yaptna kanat getirildi.

Dilerinin yabanc ileri ile ilgili daimi komiteleri belirtirler ki, Trkiye ne kadar byk biraklk anlay ile alrsa Trkiyenin demokratik kiilii o kadar kuvvetli olacaktr.

Bundan dolay Ermeni soykrm zerinde tarafsz bamsz ve uluslar aras aratrmayrtlmelidir. 1915 de gelien tarihsel olaylarn anlalmasnda son derece nemtamaktadr.

Bu konuda bir gelime Kafkasyann gelimesi ve istikrarnda da nem tayabilir.

* * *


4 Ekim 2000

106. KONGRE RAPORU

TEMSLCLER MECLS


18/69

18

2. Oturum

106-933

Amerika Birleik Devleti kaytlarnn Ermeni Soykrmna Onay

4 Ekim 2000- Beyaz Saray Takvimine sevk ve bastrlmas emredilir,

Bay GILMAN, Uluslar aras likiler Komitesinden, muhalif dncelerle birlikteRAPOR Teslim edildi[H. Res. 596 elik edecek]

Ermeni Soykrmna ilikin olarak Amerika Birleik Devletinin soykrm belgeleri, etniktemizlik, insan haklar ve bu duruma uygun duyarllk gelitirilecek, d politikasndan eminolmak iin bakana arda bulunulacak ve bu duruma uygun deitirilen kararn kabuledilmesi tavsiye edilecek.

Deiiklik aadaki gibidir;

zme kavuan maddelerden sonra her ey aadaki gibidir;

BLM 1. KISA ADI.

Bu karar Amerika Birleik Devleti Kaytlarnn Ermeni Soykrmn Onay olarak anlr.

BLM 2. BULGULAR

Temsilciler Meclisi aada belirtilenleri;

(1) Yaklak 2500 yl yaam olduklar ana topraklarndan atlm, 1915 ile 1923 yllar arasOsmanl mparatorluundaki 2 milyon Ermeniden 1.5 milyonu ldrlm, 500 biniyurdundan zorla gnderilmitir.

(2) lk defa nsanla Kar Sular ad altnda 24 Mays 1915te (l ittifak) ngiltere,Fransa ve Rusya tarafndan oluturulmu bir komite var olmutur.

(3) Bu ortak bildiride l ttifak devletleri ycelikleri gerei Osmanl hkmetinin budurumdan sulu olduunun sorumluluunu stlerine aldlar ve o lkelerin ajanlar

katliamnn olduunu da belirttiler.

(4) 1. Dnya Sava sonras, katliam ve zarar vermek ve Ermeni soykrm ile sulanan stdzey yetkililerinin organize sua kalktklar gerekesiyle Trkiye zanl ilan ediliyor.

(5) Bu yeni Trk rejimi (O zamanki yeni Cumhuriyet) Ermenilere kar katliam dzenlemekve uygulamak suundan sorumlu tutuldu ve yargland

(6) Sava Bakan Enver, ileri Bakan Talat ve Donanma Bakan Cemal, Ermeni soykrmnba aktrleri olduklar gerekesiyle lme mahkum edildiler fakat mahkemelerin kararzorlayc deildi.


19/69

19

(7) Ermeni Soykrm ve yanl mahkeme kararlar, Vatikan, Amerika, Britanya, Fransa,Almanya, Avusturya ve Rusyadaki ulusal arivlerde mevcuttur.

(8) Amerika Birleik Devletleri, Ulusal Ariv ve Kayt Ynetimi Ermeni soykrm ile ilgilibtn belgeleri eksiksiz tutar ve 59no lu kaydn altn ada, 867.00 ile 867.40 nolu belgelerilgili kurumlara ve halka aktr.

(9) Trkiyenin u anki ulusal arivleri, onlardan sorumlu olan Osmanl yetkililerinceoluturulmu iddianamelerle mevcuttur.

(10) 1913 ile 1916 yllar arasnda Osmanl mparatorluunda bykelilik yapm deerliHenry Morgenthau, birok yetkili tarafndan oluan protestolar nderliinde, madur olanErmeni halkn soykrmndan korumaya ynelik olarak Osmanl devleti mttefiklerine karhareket balatt.

(11) Bykeli Morgenthauya gre, Osmanl mparatorluunun politikasnn bir rk imhaetme giriimini olduu Amerikan Dilerine bildirildi. 16 Temmuz 1915te, ABD DileriBakan Robert Lansing, Osmanl hkmetine uygulad bu politikann durdurulmas iin

Nota verdi.

(12) 9 ubat 1916da 12. ezamanl karara gre, Ermenilerin yaadklar tarifsiz acy,hastal, al bir nebze durdurabilmek, unutturabilmek iin bu lkenin vatandalartarafndan fonlara ba yaplmas ve bir gnn onlar adna verilmesi dnlmtr.

(13) Yakn Dou Kurtarma rgt olarak bilinen yardm kuruluu tarafndan BakanWilsonun da Ermeni vatandalaryla ayn fikirde bulunmann verdii duyguyla, 166 milyondolar, 1915 ile 1930 yllar arasnda 132 bin yetime -ki bunlar Amerikann evlatlar oldular-

yardmda bulunulmutur.

(14) 11 Mays 1920de karar alnm 359.uncu Senato oturumu, Dilerinin SenatoKomitesinin alt komiteleri tarafndan ileri srlen iddialar, Ermeni insanlarn ektii dierzulmlerden ve katliamn gereklii nedeniyle kabul edilmitir.

(15) 13 Nisan 1920deki karara gre, General James Harbord tarafndan verilen rapor, btnalarn en muazzam sularndan biri hakknda yzlerce Ermeninin unutamayaca bir an

brakmtr.

(16) Adolf Hitler Polonyaya kar 1939 ylnda ordusuyla yapt toplu katliamndan sonra,

Kim hatrlar bugn Ermeni soykrmn? demitir.

(17) 1944 ylnda soykrm terimini icat eden Raphael Lemkin tarafndan soykrm rneiolarak 20. yzyldaki Ermeni soykrm verilir.

(18) Irksal, dinsel gruplar ve ulusal gruplar arasndaki sistematik yaralamalara iin RaphaelLemkinin su tanm uygulanabilir. Aynen Hitlerin Yahudilere, Trklerin de Ermenilereyapt gibi.

(19) 11 Aralk 1946da Lemkinin arsyla Birlemi Milletlerin soykrm zerine ald ilkkararda, Birlemi Milletler Genel Kurulu Karar 96(1) ve Birlemi Milletler Soykrm

Szlemesince, Ermenilere yaplan soykrm gibi durumlar nlemek iin var olan glerinikullanlaca belirtilmitir.


20/69

20

(20) 1948 ylnda Birlemi Milletler Sava Komisyonu, Ermeni soykrmn, modern adainsanla kar ilenmi sulara rnek olarak Nurnberg Mahkemelerince alnan kararn emsaltekil etmesini hatrlatr.

(21) nsanla Kar Sular kategorisi, Tokyo ve Nrnberg szlemelerinde 6c ve 5c

maddeleri tarafndan belirtilir. Trkiye topraklarnda Yunan ve Ermeni rkna kar ilenen busular Komisyonun 1915teki ittifakyla uygun bir ekilde ve Sevr antlamasnn 230maddelik hkmlerini kapsayacak ekilde rapor olarak belirtildi.

(22) 20. yzylda, soykrmn tek rnek olmayan Nazilerin soykrm zerine: BirlemiMilletler nsan Haklar Komisyonu: Soykrmn cezalandrlmas ve nlenmesinin nedenlerihakkndaki alma 1985 ylnda raporland. Nazi soykrm haricinde de bir soykrm

belirtmek gerekirse, 1915-1916 yllar arasnda Osmanlnn Ermeni katliam vardr.

(23) Bu raporda Ermeni nfusunun yarsndan fazlasnn, en azndan 1 milyonunun, gvenilirkaynaklarca ldrld tahmin edildi. ABD, Almanya, Britanya arivleri ve Osmanlimparatorluunda grev yapm gvenli diplomatlar tarafndan dorulanan bu durum Almanraporlar ile de sabittir..

(24) Ermeni soykrmndaki trajedi Uruguay, ABD, Birlemi Milletler, Rusya, Lbnan,Yunanistan, Byk Britanya, Fransa, Avrupa Parlamentosu, Kbrs, Avrupa Konseyi, Kanada,Belika, Arjantin tarafndan kabul edilmitir.

(25) Bamsz bir birim olan ABD Toplu lmleri Anma Konseyi, oybirlii ile 30 Nisan1981deki Toplu lmleri Anma Konseyinde, Ermeni soykrmn da barndrr.

(26) Bakan Reagan (ilan no:4838) 22 Nisan 1981 tarihinde Ermeni ve Kamboyasoykrmlar gibi felaketlerin unutulmamas gerektiini aklad.

(27) Bakan Bush, Ermeni Soykrm konumasnda, 1988 ylnda,gemiteki soykrmlartanyarak, zerimizde karabasan gibi dolaan hayaletlerin bizde braktklar karanlklarnoluturduu trajedisini tanmalyz. Kurbanlarn yaadklarn anmalyz, ayrca kendimizednya medeniyetin hibe etmemiz iin kurulmadn da hatrlatmalyz ki bu ekilde insanlakar ilenmi bu sulara kar farkndalmz uyandrm oluruz. eklinde vurgulad.

(28) Bakan Bush, 1988 yl bildirisinin devamnda eer bu durumlarn tekrarlanmayacanngarantisini vereceksek, kurtulanlarn tanklyla birlikte, Osmanl mparatorluunun

gemite Ermeniler kar yapm olduu soykrmn ABD tarafndan kabul edilmesi gerekilir.eklinde vurgulad.

(29) Bakan Clinton,13 Austos 1992de,Bu ada 1988 ylndaki yaanlan Ermeni Depremive 1915 ylndaki soykrm bizleri byk zntlere itmitir. eklinde konumasn bitirdi.

(30) Uluslararas alanda Ermeni soykrmn tannmasna ramen, yerli ve uluslar arasotoritelerin bu durumu cezalandrmasnn sebebi gelecekte olas byle bir durumun bir dahaolmamasn salayarak insanln ac ekmesini engellemektir.

(31) 9 Nisan 1999 tarihli vlmeye ayan ak mektubunda, Ekonomik, Dnyas ve Tarm

leriden Sorumlu ABD Dileri Bakan Yardmcs Bykeli Stuart Eizenstat, ABD


21/69

21

ynetimi olarak, Osmanl Bankasnn elinde bulunan ve soykrm dneminden kalmaErmeni mallarnn geri iadesi konusunda Trkiyenin dikkatinin ekileceini belirtmitir.

BLM 3 POLTKA AIKLAMASI

Temsilciler Meclisi

1) ABDnin, insan haklar, etnik temizlik ve Amerikan kaytlarnda belgelenmi Ermenisoykrm ve Trk mahkemelerinin sorumlu yneticilere kar verilecek cezalar infazetmekteki baarszlnn sonular gibi, gerekli anlay ve hassasiyeti gerektirenkonular d politikasnda yanstlr bir tavr almasn Bakandan talep eder.

(calls upon the President to ensure that the foreign policy of the United States reflectsappropriate understanding and sensitivity concerning issues related to human rights,ethnic cleansing, and genocide documented in the United States record relating to theArmenian Genocide and the consequences of the failure to enforce the judgments ofthe Turkish courts against the responsible officials.)

2) Bakandan, Ermeni soykrmn 24 Nisanda anan yllk mesajnda 1.5 milyonErmeninin lmyle sonulanan bu planl trajedik lmlerini sistematik ve istemli birsoykrm olarak deerlendirmesini, ya da onurlu tarihinde ABDnin Ermenisoykrmna kart bir grnt sergilediini hatrlamasn talep eder.

3) Bakann yllk yapt anma konumasnn durumundan Trkiye Cumhuriyetininsulu tutulamayacan, Osmanl hkmetinin sorumlu tutulacandan, belirtilmesiningrlecei belirtilir.

GEM VE AMA

H. Res. 596, ABDnin Ermeni Soykrm Kararnn Aklanmas 27 Eyll 2000 ylnda BayRadanovi (kendisi iin ve Bay Bonior iin) aklad. ABD kaytlarnda var olan ErmeniSoykrm belgelerinin ve Trk mahkemelerinin sorumlu yetkililere kar yargsnnzorlanmas adna bakann d politikasnn insan haklar, etnik temizlik sorunlarna duyarllkve anlay uyandrmas bakmndan da garanti etmesi arsnda bulunuldu. Bu, Ermenihalkn kasti ve planl bir ekilde, 1915 ylnda o blgeyi idaresi altndayken ldren OsmanlDevletinin, o yrede yllardr yaam Ermenileri desteklemeyle alakal bir durum idi. ABDkaytlarnda var olan Ermeni soykrm belgelerinin ve Trk Mahkemelerinin sorumlu

yetkililere kar yargsnn zorlanmas adna bakann d politikasnn insan haklar, etniktemizlik sorunlarna duyarllk ve anlay uyandrmas bakmndan da garanti etmesi konusunaTemsilciler Meclisi tarafndan arda bulunulacaktr; Ermeni soykrmyla ABDnin anltarihinde yerini alan kasti ve planl ekilde ldrlen 1.5 milyon Ermeni iin Ermenileri anmakonumas zerine bakana arda bulunulacak; Bu durumdan u anki TC. sulu tutulamazve bu durumdan Osmanl devleti sorumludur.

ESK OSMANLI HKMET VE BYYEN ERMEN ULUSAL HAREKET

19. yzyln sonuna doru, Osmanl Devletinin etnik kkenli Ermeni vatandalar ve Rusyamparatorluu, zgr bir Ermeni devleti yaratmak peindeydi. Bu dnemde Avrasya

genelinde bu tip hareketler artmtr. Ermeniler Rusyann Kafkasyadaki baz blgeleri ileOsmanlnn baz blgelerinde bir devlet kurmak arzusunda idi. Uzun zamandan beri bir


22/69

22

imparatorluk olan Osmanl hkmeti ve zellikle Balkanlardaki toprak kaybnn nda, ozaman ki Osmanl hkmetinde baa gelen Jn Trkler, Ermenilerin bu hareketlerini endieiinde takip ediyorlard.

AZINLIK OLAN ERMENLER ZERNDE OSMANLININ NLEMLER

1914 ylnn sonlarnda gelen 1. Dnya Sava, Osmanl Hkmeti ile Ermeni aznlklararasndaki kvlcm balatt. Jn Trklerin ynetiminde Osmanl hkmeti, Fransa, ngiltere,Rusyaya kar Almanya, Avusturya-Macaristan mparatorluu ile 1. Dnya Savana girdi.Savatan dolay balatlan varlk vergisi Ermeni aznlklar ile Osmanl gleri arasndaatmalara neden oldu. Bu nedenle Osmanl yetkililer Ermeni aznlklarn Batdan Gneyedoru tanmas gerektiine karar verdiler. Ermeni aznlklar o sralar Ruslarla ibirliiierisindeydiler. Buna karn Osmanl gleri milliyeti hareketlerden dolay Ermenileritutukladlar. Mays ay sonunda geici tehcir yasasyla Ermenileri Batdan Douya tadlar.Yasa, bu tehcirler nedeniyle, Mal sahiplerinin varlklarn arkasnda brakmasn ngryordu.(Sadece Ermeni etnik grubu iin deil, baka gruplar iin de geerliydi)

ERMEN AZINLIKLARIN LM

Osmanl hkmetinin 1914te balatt bu durum alktan ve yrmeye zorlanmalarnedeniyle Ermenilerin katliamna yol amtr. Silahlar alnan Ermeni aznlk askerleri

bulunamamtr ve Ermeni gruplarnn ve liderlerinin tutuklanmasyla, 1915teki yasayla dabugnn Trkiyesinden de snr d edilmelerine yol amtr. Aa Frat Nehri Ermeniaznln toplanaca resmi blgeydi (u anki Irak ve Kuveyt blgesi). Zamann ABDBykelisi Sayn Henry Morgenthau, Osmanl hkmetine yazd mektupla, bu yasayla

beraber bu rka lm garanti verildiini belirtiyordu. in sonunda tam olarak ka Ermenivatandann ld bilinmemesine ramen, bu rakam 800 bin ile 1.5 milyon kii arasnda

tahmin edilmektedir.

KARA TASARISI NO 596 VE ABD-TRKYE LKLER

Trkiyenin, 1. Dnya Sava srasnda birok Ermeni'nin ld, ancak bir soykrmnn yeralmad eklindeki bildirimlerine sayg gsterilmesini gerektiini bildiren Dileri Bakanltemsilcilerinin zel iletiimleri ve bireysel vatandalardan alnan bilgiler Komite tarafndandeerlendirdi. Bu tanklar, Kongre yeleri ve emekli politikaclar, bu yaklam yaparken,Trk Amerikan ilikilerinin, imdi bahsedileceklerin de iinde bulunduu deiik temalarnavurgular yapmaktadr; Trkiye nderliini ABDnin yapt NATOnun bir yesidir.Trkiye, Amerikann sraili daha iyi destekleyebilmesi ve Ortadouya bar getirebilmek

adna nem tayan birka Ortadou lkesine komudur. Trkiye BM yaptrmlarnn IraktakiSaddam rejimine uygulanmasna yardmc olur ve Amerikan ve NATU uaklarnn KuzeyIrak devriye gezmesini salamaktadr. Trkiye, yaknnda belirginsiz ortamlar iinde

bulunan Balkanlar ve Kafkasya blgelerinde, uluslararas ve NATO tarafndan yaplangiriimlerde anahtar rol oynamaktadr. Ayrca Trkiyenin ABD ile olan ticareti dikkatedeer bir oranda artmtr ve Amerikan ihracat mallar iin nemli bir pazar olmutur. ABDve Trkiye son birka yl iinde Kafkas ve Orta Asya petrol ve doal gaznn Trkiyesahillerine getirilebilmesi iin doal boru deme konusunda yakndan ve birliktealmlardr. Bu yolla, Rus ve Iran kontrol ve muhtemel maniplasyonu ekarte edilerek okgeni enerji kaynaklarna ulam imkanlar geniletilmitir. Mslman lke olmasna ramen,ei grlmemi bir ekilde srail ile askeri ibirlii antlamas yapp uygulamtr.


23/69

23

Btn bunlarn yan sra, Amerikan politika ynetme belirleyicilerine gre, Trkiyedeslamc ve milliyeti hareketler politik olarak istikrarszla neden olmaktadr. 1915 ylndakigelien olaylar erevesinde Amerikann Ermeni soykrmn resmi olarak tanmasnnTrkiyedeki Amerikan yanls unsurlar zayflatp, slamc ve milliyeti hareketlerinartmasna ve bunun da ABD ile Ermenistan arasndaki ilikilere zarar vermesinden endieedilmektedir.

Son durumda, Komitedeki ounluk bu kararn deiiklik sonucunda, bu soykrmhareketinden sorumlu olan Osmanl Hkmetidir, T.C. deildir. ABD olarak bunun iyianlalmasn mit ederiz.

Ermeni Soykrm ile ilikili son kongrenin hesaba katt tarihi

[94. Oturum (1975-1976) - 148 nolu karar parlamentodan geti, 8 Nisan 1975te Ermenisoykrmn anma.]

98. Oturum (1983-1984) - 247 nolu karar parlamentodan geti, 10 eyll 1984te Ermenisoykrmn anma.

99. Oturum (1985-1986) - 12 Aralk 1985te Parlamento 328 nolu karar kabul edildi, 24Nisann zellikle 1915 ile 1923 yllar arasnda yaplan soykrm nedeniyle ulusal gn ilanedildi. Parlamento T.C. kurulmadan nce ilendii sylenen bu soykrm reddetti.Parlamento bu ii bitirilmemi i olarak lanse etmesine ramen karara ynelik ilerikizamanlarda olabilecek bir hareket belirtmedi.

100. Oturum (1987-88)--7 Austos 1987 tarihinde,132 nolu karar Meclis kabul etmedi,24Nisana 1915-1923 Yl Arasndaki Ermeni Soykrmn Anma Gn olarak ilan etti.

101. Oturum (1989-90) - 417 nolu karar iin herhangi bir ey yaplmad. 24 Nisan gnnn1990da Ermeni Soykrmnn 75. yl tayin edildi.

102. Oturum (1991-92) - Milli menfaatler erevesinde herhangi bir karar alnmad.

103. Oturum (1993-94) - Milli menfaatler erevesinde herhangi bir karar alnmad.

104. Oturum (1995-96) -47 Nolu karar zerinde bir hareket olmad. Trkiye Ermenisoykrmn tanmad tarihin kurbanlar anana kadar, Meclis Trkiyeye verilecek olan 3milyon dolarlk yardmna devam etmeme karar almtr. .

105. Oturum (1997-98) -55 Nolu kural ve Ermeni soykrmn tanyacak karar iin birgelime olmamtr.

106. Oturum (1999-2000) -398 Nolu kararn deimi versiyonu 14 Eyll 2000 ylndaUluslararas likiler Komitesinin alt komitelerinde, ABD Dileri Bakanl alanlarnasoykrm zerinde eitim salayacak bir biimde kabul edildi.

Uluslararas likilerin Komitesinin Yarg Yetkisi Sahas:

104.nc Kongre oturumu ncesi, Ermeni Soykrm karar, Temsilciler Meclisinin Sivil

Servis ve Posta Servisi Komitesinin yetki sahas iinde ele alnrlard. 104nc Kongresrasnda, ad geen Komitenin ilevine son verildi ve bu tip anma gn teklifleri de


24/69

24

Temsilciler Meclis tarafndan sona erdirilmiti. Bu nedenle, Ermeni soykrmdan bahsedenveya kabul eden tm kanun tasarlar srekli ve rutin olarak D likiler Komitesinegnderilirler.

ANALZ

1. Blm, Ksa Balk

Tasar, Ermeni soykrmnn Amerika Birleik Devletleri Kaytlarnca Onay olaraktanmlanr.

2. Blm, Bulgular:

Der ki: 2500 yllk ana evlerinden zorla atlan,1.5 milyondan fazla Ermeninin lm ilesonulanan Ermenilere 1915 ile 1923 yllar arasnda Osmanl mparatorluu tarafndanyaplan soykrmn inandrldn vurgular;

Der ki: Osmanl Devletinin insanla kar ilemi olduu bu zamannn ilk suu iinMaysn 1915 ylndaki 1. Dnya Savann Mttefik Kuvvetleri ahsen sorumludurlar;

Der ki: Dnya Sava sonras, Trk hkmetinin kendisi Ermenilere kar planlayp yoketme ve Ermeni soykrmn gerekletirme hareketi iinde bulunan st seviyedeki liderlerinisulam, ancak sululara kar alnan ve lm cezalarn da ieren kararlar yrrlekonulmamtr.

Der ki: Ermeni Soykrm hakknda Amerika Birleik Devletlerinin Ulusal Arivinde,Avusturyann Fransann, Almanyann, ngilterenin ve Rusyann ulusal arivlerinde derin

kantlar mevcuttur ve Trkiyenin milli arivlerinde de Ermeni soykrmndan sorumluolanlara ilikin kaytlar vardr.

Belirtir ki: Osmanl mparatorluunda olaylarn cereyan ettii zaman Amerika BirleikDevletleri adna Bykelilik yapan Henry Morgenthau eitli lkelerin yetkilileri tarafndan

byk protestoya yol amas iin gerekli abay gstermi ve Osmanl DevletininDilerinin bir rkn ortadan kaldrlmas kampanyasn ABD Dileri Bakanlna birrkn yok edilii olarak tarif etmitir.

snat eder ki: 1916 ylnn 9 ubatndaki Senatonun 12. nergesi, Ermenileri ektii tarifsizacy azaltabilmek adna ABD vatandalarnn katkda bulunaca bir gnn Bakan dizayn

etmelidir;

Belirtir ki: Bakan Wilsonun ynlendirmesi ile kurulan Yakn Dou Kurtarma rgtn,tarafndan duyulmam Ermeni straplarna yardm amac ile 1915-1930 Ermeni soykrmmalllerine 116 milyon dolar verilmitir.

snat eder ki: 11 Mays 1920 ylndaki Senatonun 359 nolu karar, Ermenilere kar katliamngerek olduunu sabitletirmitir;

1939 ylndaki Adolf Hitlerin Polonyaya kar igal hareketleri esnasnda kim, btn buolanlardan sonra bugn Ermenilerin yaadklarn hatrlar? syleminde bulunmutur.


25/69

25

Belirtir ki: Soykrm Konvansiyonunun ilk savunucusu Rafael Lemkin, Ermeni olaynn 20.Yzyln ilk soykrm olay olduunu Ermeni olayn rnek gsterir ve soykrmn TrklerinErmenilere yaptklar tipte bir ey olarak tanmlar.

Belirtir ki: 11 Aralk 1946 tarihinde, Birlemi Milletler ilk soykrm kararn aldnda,Ermeni soykrm, nlenmesi gereken tipte bir su olarak tarif edilmiti;

Belirtir ki: BM Sava Sular Komisyonu, Nrnberg Mahkemelerine ncelik tekil etmekamal olarak, Ermeni soykrmnn, insanla kar su olarak tanmlayan fiilin rneiolarak belirtmitir.

Belirtir ki: Birlemi Milletlerin nsan Haklar Komisyonunun 1985 ylnda kabul ettii raporagre, 1915-1916da Osmanllarn Ermeni mezalimi 20. Yzyln bir soykrm olarak tannrve yardan fazla Ermeninin, en az 1 milyon kii bu ekilde ldrlm veya lmyrylerine gnderilmitir.

Belirtir ki: Ermeni soykrm, ngiltere, Birlemi Milletler, Amerika ve uluslar aras kurumlarile lkeler tarafndan ve kabul edilmitir.

Belirtir ki: ABD Soykrm Anma Konseyi, Ermeni soykrmna, ABD Soykrm AnmaMzesinde yer vermitir.

aret eder ki: Ermeni Soykrm Bakan Ronald Reagan, George Bush ve Bill Clintontarafndan anlmlardr.

aret eder ki: 1993 ylnda ABDnin Temyiz Mahkemesi karar Ermeni soykrm hakkndabelirginsizlie sebep olabilecek bildirimler ABDnin eskilere dayanan politikalaryla eliir.

Belirtir ki: ABDnin Dileri Bakan Yardmcs, Stuart Eizenstat 1999 ylnn Nisan ayndaABD ynetiminin Osmanl dneminde varlklarn T.C. topraklarnda brakmak zorunda kalanErmenilerin varlklar konusunda Trkiye Cumhuriyetinin dikkatinin ekileceine szvermitir.

Belirtir ki: Amerikan kaytlarnda sabitlenen Ermeni soykrmna ilikin olarak,soykrmndan sorumlu Trk makamlara kar Trk Mahkemelerinin yargsnn yerinegetirilmesinin zorlanmas ile ilgili olarak, Bakan, Amerikan d politikalar, insan haklar,etnik temizlik ve soykrm gibi gerekli anlay ve hassasl yanstacak ekilde belirlemelidir.

3. Blm Politikann Aklanmas

ABDnin, insan haklar, etnik temizlik ve Amerikan kaytlarnda belgelenmi Ermenisoykrm ve Trk mahkemelerinin sorumlu yneticilere kar verilecek cezalar infazetmekteki baarszlnn sonular gibi, gerekli anlay ve hassasiyeti gerektiren konular d

politikasnda yanstlr bir tavr almasn Bakandan talep eder.

Bakandan, Ermeni soykrmn 24 Nisanda anan yllk mesajnda 1.5 milyon Ermenininlmyle sonulanan bu planl trajedik lmlerini sistematik ve istemli bir soykrm olarakdeerlendirmesini, ya da onurlu tarihinde ABDnin Ermeni soykrmna kart bir grnt

sergilediini hatrlamasn talep eder.


26/69

26

Bakann yllk yapt anma konumasnn durumundan Trkiye Cumhuriyetininsulu tutulamayacan, Osmanl hkmetinin sorumlu tutulacandan, belirtilmesiningrlecei belirtilir.

SAYIN BURTON LE SAYIN FALEOMAVAEGANIN MUHALF DNCELER1.5 Milyon Ermeninin lm ile sonulanan 1915 -1923 yllar arasnda olan bu durumun

zntlerini paylayoruz. Amerikan Bakan bu trajediyi kabul etti ve 24 Nisan Ermenilerianma gn olarak kaydedildi. Bakan Clinton zamannda, 24 Nisann Ermenileri anma gnolarak kabul edilmesinin temsilcisi olarak;

BAKANIN BLDRS24 NSAN 2000, ERMENLER ANMA GN

Bugn, burada 20. yzyln trajedisini hatrlyoruz: Osmanl mparatorluunun son yllarnda1.5 milyon Ermeninin snr d edilmesi ve katliam. Dnyann her bir tarafndaki veAmerikal Ermenilere de katlarak kaybolan hayatlarn yasn tutuyorum. Ayrca geridekalanlara ve zorluklar yaayanlarn sonraki nesillerine de basal diliyorum.Amerikallara, bu tip olaylarn bir daha olamamas iin gerekli taahhtte bulunmalarnistiyorum. Bizim bu keskin tarihi olaylardan almamz gereken ders udur ki tm milletlerininsanlar iin daha insancl bir gelecek hazrlamalyz.

Biz inanyoruz ki, bu yaklam tm Amerikallarn duygularn yanstmaktadr ve biz de buduygular paylamaktayz.

Nacak ayn zamanda, bu kararn szckleri, Osmanl devletinin yaplan canavarlklaruygulamaktaki roln dikkate alarak, gerek bulgularn da tesine gider.

Soykrm ve de vahete kar Osmanl Devletinin direkt mdahalesi hakknda ok szsylenmitir. Ermeni milletine yaplan vahetin derecesini kmsemek istemiyoruz ancak,bu kararn iindeki bildirimler, gerekte, Osmanlnn olayla ilgi derecesinin tesinde gider.Osmanl devleti zayf, ve etkisiz ve bu olaylarn tezahr srasnda k halinde idi, ancakhkmetin bu konuda emirler vermedii veya kkrtc olmad ynnde net belirtiler vardr.

13 Temmuz 1921 gn, Washingtondaki ngiliz Bykelilii Londradaki ngilizDilerinin ofisine bir telgraf ekti. ngilizler Osmanl yneticilerini Maltada tutuklam vekendilerini yarglamak dncesinde idiler. ngiliz Hkmeti, Osmanl mparatorluundakiAmerikan konsolosluundan diplomatik kaytlar istediler. Amerikan Dileri BakanlOsmanl yneticilerinin kkrtcl ynnde en faydal olabilecek delilleri ngiliz

hkmetine sundular. ABD Dileri Bakanlnn delillerini inceledikten sonra,Washingtondaki ngiliz Bykelisi Lord Crzon, ngiliz Dileri Bakanna yaptaklamada, Maltada alkoyulan Trklere kar kullanlabilecek hibir delil olmad

bilgisini verdi. Grlen raporlar, her bir zalimliin detaylarn aklamakla beraber, bir de,Trk yneticileri arasnda iki yneticinin ismini zikretti ve bu vakalar sululuk tespitianlamna gelecek net deliller olarak deil, yazarn ahsi fikirleri olarak kaldlar. (sevknumaras 722,13 Temmuz 1921, R.C. Craigie, ngiliz Bykeliliinden Washingtona, EarlCurzona)

Bizim iin en endie verici konu bu kanun tasarsnn ieriindeki yanllklar deil, dahanemli olarak, bu kararn alnmasn ile Trkiye ile Amerikann ilikileri zerinde doacak

olan negatif etki ve ayrca Trkiyenin aktif ve gerekli bir ortak olarak geni kapsamlAmerikan milli menfaatleri zerinde oynad etkidir. Bu hayati milli menfaatler, Saddam


27/69

27

Hseyini devaml ve kudretli uluslararas bir eforla kontrol altna almak konusundaTrkiyenin de katlm ile Kuzey Irak zerinden yaplan uular, Kbrs ve Karabada barve istikrar salanmasna ynelik almalar, ve gelecei kapsayan Trans-Kafkas petrolhattnn inaat konusunda Trkiyenin ald konumu gibi detaylar ierir.

Daha da nemlisi, savunma ve ulusal gvenlik zerine imdi ve gemite uzun tecrbeler

kazanm Amerikan yetkilileri bu tasarnn kanunlamas hakkna ok ciddi endielerbelirtmilerdir. Belirtilen bu endieler o kadar byk nem tarlar ki, biz bunlar aznlkgrleri blmnde sunmaktayz. Uluslararas likiler Komitesinden gnderilen karar 596numaral karardr, ancak ynetimimizin grleri, bu kararn 398 numaral ve daha nceki birversiyonunda istenmiti. Karar, bir nceki versiyoundan sadece nemsemeyecek bir ekildefarkllk arz eder.

* * *

FRASA

7 Kasm 2000

Senato Kanunu2000 2001 YILI 22. SENATO DZENL OTURUMUKANUN TEKLFSenato tarafndan 1915 yl Ermeni soykrmnn tannmas kabul edilmesi.

zel konu:Fransa kca 1915 Ermeni soykrm tanr.

7 Kasm 2000 de Paristeki halka ak oturumlarda tartlmtr.

Sayn Bakan:MZALAYANLAR: Christian PONCELET.2000 2001 YILI 22. SENATO DUZENLI OTURUM

1915 Ermeni soykrm tanma.Tek MaddeFransa kamuoyu, 1915 Ermeni soykrmn tanr.Mzakerelerinin Paris, 7 Kasm 2000 ylnda tarihli toplantsnda.Bakan,

mza: Christian Poncelet

* * *

VATKA

10 Kasm, 2000

Yzyl balatan Ermeni Soykrm, bu korkularn balangcdr. 2 dnya sava, saysz

blgesel atma ve organize edilmi milyonlarca sadk insann imhas


28/69

28

Papa John Paul II, Roma Bapapaz, Ermeni kilise lideri Karekin II, Yce Piskopos ve tmErmeni Katoliklerinin katld topluluk ve Ermeni devleti, Hristiyanln 2000 yl jbilesive Hrstiyanln Ermenilerin devlet dini olarak tannmasnn 1700. yl yldnm nedeni iletoplanmalarn salad iin kurtarc sa ve Tanrya kranlarn sunar.

Ayrca, Roma ve Etchmiadzin asndan kardelik ilikilerini son yllarda daha ok gelitirip

derinletirdii iin Kutsal Ruha da teekkr eder. Bu ilerleme, onlarn kiisel toplantsndave zellikle milattan sonra 301de Ermeni kraln Hristiyanla eviren ve Ermeni KatolikKilisesini oluturan, Aydnlatc Kutsal Aziz Gregorye verilen hediyede ifade edilmitir. Butoplant, Papa 6. Paul ve Ermeni kilisesi lideri 1. Vasken (1970) arasndaki nceki mcadeleve Papa 2. John Paul ve Ermeni kilise lideri 1. Karekin (1996 ve 1999) arasndaki grme

bal olarak dzenlenmitir. Papa 2. John Paul ve Ermeni kilise lideri 1. Karekin imdiErmenistanda olas bir grme iin beklemektedirler. Bu durumda, aadaki durumu

belirteceklerdir.

Hep beraber, Tanrya ve Tanrnn olu kurtuluumuzu salayan Aziz saya olan inancmzitiraf ederiz. Ayrca, Katolik, Rahibe ve Kutsal Kiliseye inanrz. Hristiyanlarn temeli olankilise birdir ve tektir. Bu bizim Rahibeler ve Pederlerden rendiklerimiz ndaki temelinancmzdr. Ayrca, hem Katolik Kilisesinin hem de Ermeni Kilisesinin doru ayinleriolduunu bilir, her eyden nce ruhban snf ve ekmek arap ayini. Aramzdaki tam vegrnr iletiim iin dua etmeye devam ederiz. Ayin kutlamalarn birlikte ynetir, LordumuzAziz sa adna birlikte bar ve bereketi bapiskoposlukta karde olduumuzu gstermekadna ifade ederiz. Hep beraber, ortak bir grevden sorumluyuz: papaya ait inanc retmek,tm insanln zellikle zor koullarda yaayanlarn Hristiyanlk akna ahit olmak.

Katolik ve Ermeni kiliseleri karlkl saygnn olduu eitli teolojik, ayinsel, kuralsalgeleneklerin, ayrmadan ok tamamlayc olduu uzun bir tarih paylarlar. Bugn hala

birbirlerinden alacaklar vardr. Ermeni kilisesi iin Katolik kilisesinin geni renimkaynaklar farkl formdaki teolojik diyaloglar erevesinde ilham iin bir hazine olabilir.Ayn ekilde, Katolik kilisesi iin, sadakatli, sabrl ve ehitsel bir millet olan Ermeniler ortakduann erevesinde ruhsal gcn kayna olabilir. Bu karlkl dei toku ve yaklamgelitirmek ve younlatrmak kararl isteimizdir.

nc milenyumda giritiimiz zere, gemie bakp bunu gelecee ynlendiriyoruz.Gemite olduu gibi, Tanrya bize uygulamada verdii cmert bereketler, birok aziz veehitler tarafndan verilen kutsal tank, atalarmzdan gelen ruhsal ve kltrel miras adnakrederiz. Buna ramen, ou zaman, Katolik ve Ermeni Kilisesi ok zor zamanlar geirdi.Hristiyanlk inanc, ateist ve materyalist ideolojiler tarafndan tartmaya tabi tutulmu,

Hristiyan tanklar totaliter ve iddetli rejimler tarafndan bastrlm, Hristiyanlk akbireyselcilik ve kiisel kar uruna boulmutur. Milletlerin liderleri artk Tanrdankorkmuyorlar insanlklarndan utanmyorlar. Hepimiz iin, 20. Yzyl ar iddeti ifadeetmitir.

Yzyl balatan Ermeni Soykrm, bu korkularn balangcdr. 2 dnya sava, sayszblgesel atma ve organize edilmi milyonlarca sadk insann imhas. Oysaki bu olaylarnkorkusunu ya da sonularn azaltmakszn, bunlarn iinde okuma Hristiyan gerei ve aksebebiyle Hristiyanlarn hep beraber bir dostluk iinde bulunmasna cevap olarak bir ilahimeydan okuma olabilir.

Gelecee umutla ve gvenle bakyoruz. Durum bu iken, Hristiyan vatandalarmz iin,dnya iin yeni ufuklar douyor. Hem douda hem batda deneyimlenen lmcl sonular


29/69

29

olan ciddi inanszlk rejimi ve hayat stillerinden sonra, birok insan kurtulu yolunda gereibilme zlemindedir. Bununla birlikte, hayrseverliliin rehberlii eliinde ve zgrle saygiin, onlarn emellerine cevap bulabilmek, gvenilir bir hayatn ve gerek mutluluunkaynan bulabilmek iin aratrma yaparz. Apostles Peter ve Paul, Thaddeus veBartholomewun efaatini ister, Aydn Saint Gregory ve btn Ermeni ve Katolik kilisesininaziz papazlarna ve Tanrya topluluklarmz ynlendirmesi iin dua eder ve belki bu sesle

kurtuluun gerekliine tanklk edebiliriz. zellikle, btn dnyada, Katolik ve ErmeniKilise yelerinin yan yana yaad neresi varsa, hepsi bakanlklara emir vermi, imanl vesadklar birinin skntsn gidermede dierine yardm edecek ve bu Hristiyanln yasasnauyacak. (Gal 6:2) Kendi zel kimliklerine ve dinsel geleneklerine sayg ile birlerine stngelmekten kanarak, karlkl yardm ve tedarikte bulunabilirler: bylece, ansmzolduka, herkese iyi davranmal, zellikle de kendi ailemizden olanlara (Gal 6:10)

Sonu olarak, bar iin Kutsal Anne ve Tanrya efaati ararz. Belki de Tanr milletlerinliderlerine bilgelik balar ve tm dnyada adalet ve bar hkim olur. zellikle bu gnlerdeOrta Dou da bar iin dua ediyoruz.

Belki de brahimin ocuklar karlkl sayg ve bar salamak iin ortak yol bulunan vefedakrlk yaplan bir dnyada byrler.

* * *

AVRUPA PARLAMETOSU

15 Kasm 2000

Bu nedenle, Trkiye devleti ve Trkiye Byk Millet Meclisine, Trk toplumununnemli bir paras olarak Ermeni aznlna zellikle modern Trkiye Cumhuriyetininkurulmasndan nce maruz kaldklar soykrmnn tannmas konusunda taze bir destekvermesi arsnda bulunur,

Trkiyenin katlm yolunda geliimi,

Trkiyenin katlm yolundaki geliimini aratran komisyon tarafndan 1999 ylndaki raporbaz alnarak Avrupa Parlamentosunun karar,

Avrupa Parlamentosu,

Trkiyenin Avrupa Birliine giri bavurusu dikkate alnarak, 3 Aralk 1998 ylndaki Trkiye iin Avrupa Stratejisi (1) karar dikkate alnarak, Trkiyenin katlm yolundaki geliimini aratran komisyon tarafndan 1999 ylndahazrlanm olan rapor dikkate alnarak, 2 Aralk 1999daki alnan tedbirlerin uygulamasn hzlandrma zerine-TrkiyeGmrkler Birlii(2), alnan kararlar dikkate alnarak, Sahip Konsey Tz (EC) 10 Nisan 2000 ylndaki 764/2000 noya ilikin alnantedbirlerin uygulamasn hzlandrmay-Trkiye Gmrkler Birlii (3) dikkate alnarak, Trkiyenin (4) sosyal ve ekonomik geliimini arttrmak iin 6 Eyll 2000 ylndakikarar dikkate alnarak,

Kuzey Iraktaki (5) Trk bombardmanna ilikin 7 Eyll 2000 ylndaki kararlardikkate alnarak,


30/69

30

Kural 47nin (1) kurallar usul ile ilgili olarak, Savunma Politikas, Ortak Gvenlik, nsan Haklar, Dilerinin raporuna ilikinolarak,

A. 13 Aralk 1999 ylnda Helsinkideki Avrupa Konseyi toplantsnda, Trkiyeye AvrupaBirliine katlm iin adaylk stats tannmas ve Avrupa Birliine katlm ortakl tesisi ve

Kopenhag Kriterlerine dorultusunda Trkiyenin bavuru geliimine yardm amac ile zelbir finansal yaplanmas konusunda alna karar hatrlayarak,

B. Oysa, Trkiyeye aday lke stats verilmesi ardndan, Trkiye ile yaplan ortak anlamaerevesinde, Avrupa Birlii, katlm adna uygun bir usul ve katlm amalayankabullenilebilir kapsaml bir stratejiyi imdi mutlaka dzenlemeli ve uygulamaldr.

C. Trkiye Kopenhag Kriterlerini yerine getirmeden, katlm mzakereleri balayamaz.

D. Avrupa Birlii ile Trkiye arasnda karlkl gven iklimi oluturulmaldr. Bu yzdendirki Trkiye, Avrupa Birliini Hristiyan Birlii olarak alglamamaldr. Birlik deerlerikucaklam, dier dinlere ve kltrlere kar toleransl bir ekilde davranan bir birliktir.Herhangi kltrel ve dinsel sorunlar Trkiyenin Avrupa Birliine girii iin kabul edilemez

bir durum oluturur. Birlik byle bir durumla anlamaz.

E. Demokrasi ve insan haklarnn korunmasndaki reformun ak ve detayl bir programlahzlandrlmas olaanst bir etki salayacaktr ve Trkiye hkmetinin, doal haklarn tamsaygyla korunmasn hedefleyen sivil toplum kurumlarnn ve parlamentonun da eliglenmi olacaktr.

F. 1995 yl anayasal reformundan bu yana demokratikleme adna yaplan yasama

deiikliklerini ve anayasay reformdan sorumlu Trkiye Byk Millet Meclisi uzlatrmaKomisyonunun kurulmas.

G. 15 Austos ve 8 Eyll 2000de Trkiye tarafndan imzalan memnuniyetle karlanandrt nemli Birlemi Milletler konvansiyonu (politik, sivil, sosyal ve kltrel haklar),demokratik oulculuun o lkede garanti edilebilmesi adna hzl bir ekilde onaylanmaldr.

H. Demokratikleme, insan haklar ve aznlklarn durumlar konularnda adna yol alnangeliime ramen, bu konvansiyonlarn yaptrmlar erevesinde gelimeye devam ettirilmsivurgulanmaktadr.

I. Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Bakan Lord Russel-Johnstona gre, eskibabakanlardan Necmettin Erbakan uyguland Ankara tarafndan da tescil edilen cezademokratik oulculuk prensipleri ile uyuan bir sonu deildir.

J. Oysa, 1250 numaral BM Gvenlik Konseyi karar, Kbrsl Yunanllar ve Trklerin1999un sonbaharnda mzakerelere balamalarn istemiken, oysa BM Genel Sekreteritarafndan Aralk 1999 ve Ocak 2000de bu ynde tevik edici giriimlerde bulunmuken, birgelime kaydedilmemi, buna karn esefle, 1 Temmuz 2000den bu yana Strovilla kyndeigalci Trk askeri statkosunun devam sz konusudur.

K. Avrupa nsan Haklar Mahkemesi Loizidou v Turkey davasnda (15318/89 nolu), davac

lehine 28 Temmuz 1998 ylnda verilen karar hala uygulanmamtr.


31/69

31

L. Hukukun stnlne balll gemite tescil edilmi olan Sayn Sezerincumhurbakanlna seim gerekli reformlarn baarl bir eklide tamamlanmasnkolaylatracaktr.

M. Avrupa ekonomisinde Trkiyenin yeri- 1999 ylnda GSYH 185 milyar TL oldu-Trkiyenin ihracatnn %53 Avrupa Birlii lkelerine yaplmaktadr. Bu da demektir ki

Trkiye ile Avrupa Birlii arasnda kurulmu olan balant ile Trkiyeyi Avrupann enbyk 6. ithalatsdr.

N. 1999 ylnn Aralk aynda IMF tarafndan sunulan ekonomik tasarruf ve enflasyonlamcadele paketi Trk Parlamentosu tarafndan kabul edildi.

O. Bir yandan Trk hkmetini, devler sbvansiyonlarn kaldrmaktan, emeklilik aylklarnyeniden yaplandrmak ve zelletirmeyi hzlandrmaya kadar yapsal reformlarn devamnaheveslendirir ve sonu olarak serbest piyasa ekonomisini her bir bireye eriilebilir halegetirirken, bir yandan da Avrupa Birliinin kanunlarna uyum abalarna devamn salamak.

P. Trkiyenin jeostratejik nemine, BAB ortak yesi olmasna ve Atlantik ittifak iindekirollne ramen, bu durumlar Trkiyenin Avrupa Birlii yeliine katlm srecinde kararmekanizmasn etkilememelidir.

Q. Ortak Avrupa Gvenlii ve Savunma Politikas kapsamnda, Trkiyenin verdii askeridestek sinyalleri mit vericidir.

R. 15 Austos 2000de Trk Hava Kuvvetlerinin Irak hava sahasn ihlal ederek Kendakorubombalamas esef duyularak ve net bir biimde knanr.

S. Komisyon raporu grn onaylayarak Trkiye, mktesebatn kendi kendine tartaraknemli bir yol kat etmitir ve Gmrk Birliine katlm tek aday lkedir.

T. 5 Temmuz 2000 tarihinde, Trk parlamentosu tarafndan, sekizinci be yllk gelime planerevesinde, gei dnemindeki iletiimlerin koordinasyonunun gerekletirilebilmesi amacile bir sekreterlik kurulmas karar taktire ayandr.

U. zellikle ebeveyn ile kadn haklar asndan, Trk Medeni Kanunun reformlarsrdrlebilir bir eforun gereklilii zerinde durulur.

V. deolojik veya dini gerekelerle devlet memurlarnn grevden alnmalarn mmkn klan

yasann endie vericilii belirtilerek:

1. yl askya alndktan sonra 11 Nisan 2000 ylndaki toplantdan sonra, OrtaklkKonseyindeki politik diyaloglarn devamndan duyulan memnuniyet ve zellikle OrtaklkKonseyinin son yaptrmlar erevesinde mktesebatn analitik olarak gzden geirilmesiadna nceliklerinin belirlenmesi iin kurulan 8 alt komite nedeni ile duyulan memnuniyet,adndan belirtilir ki, 3 komitenin ilk toplantlar baarl olmu ve geri kalan 5 komitenin detoplantlar bu yl sonu itibar ile tamamlanacaktr.

2. Demokratiklemeyi salamak adna Trk Hkmeti, Trk Ceza Kanunu, yargnnbamszl, ifade zgrl, aznlklarn haklar ve glerin ayrl ve de zellikle ordunun

Trk politikas zerindeki derin etkisi konularnda etkiliklerinin glendirilmesi konularndaivedi abalara davet edilir.


32/69

32

3. Trkiye devleti ve parlamentosu geenlerde imzalanan BM antlamalarnn (politik,sivil,sosyal ve kltrel haklar zerine) tasdik etmeye arlr.

4. Bu balamda, Trkiye devleti ve parlamentosuna, Trkiye Yksek Koordinasyon Kurulunsan Haklar Sekreterlii tarafndan hazrlanan raporu programna almas arsnda

bulunulur, Trk Bakanlar Kurulunun bu raporu 21 Eyll 2000 tarihinde referans ve alma

dokman olarak kabuln sevinle karlar, aznlk haklarnn korunmas nlemleri gibispesifik nlemlerin, bu raporun kltrel haklar blmne eklenmesini talep eder.

5. Devlet Gvenlik Mahkemesinin (DGM) kaldrlmasn bekler ve de basn ve yaynsularnn adli takibat ve cezalandrlmas zerine kanunun yaknda sona erdirilmesiningrr.

6. Balangta uygulanacak bir af yasar ardndan, serbest ifade zgrlnn evrensel ilkesiile de uyumlu olmas adna orta vadede bir ceza kanunu reformunu hayata geirmeyi ngrr.

7. Basn sular ileyenlerin cezalarnn ertelenmesi ile ilgili Anayasa Mahkemesinin alderteleme karar, iini iyi bilen grevlilerin, mantken, en sonunda ceza yasasnn 312.maddesinin yeniden gzden geirileceine ikna olarak ve bu frsat kullanarak reformlarna buynde devam etmelerine sebep olacaktr.

8. Bu ynde verilen birok szden sonra Trk Ceza Kanunun reformun paras olarak lmcezasnn kaldrlmas ve bu ynde bir karar alnncaya kadar infazlarn durdurulmas

beklenir.

9. lkenin ok ynl nfusu, dilsel, kltrel ve Trkiyedeki dini gruplarn temel haklarnntannmas o lkenin bu gibi deerlere verdii nemini hatrlatr.

10. Trkiye toplumunun nemli bir paras olan Ermeni aznla, Trkiye devleti ve TrkiyeByk millet meclisi tarafndan taze bir destek verilmesi iin, modern Trkiye devletikurulmadan nce ac ekmi olan Ermeni aznlnn, kamu tarafndan, soykrmnntannmas beklenir.

11. 30 Kasm 1999 ylnda Siirtte ve 26 Haziran 2000de Vanda kaldrlan olaanst haldurumlarna ynelik olarak, Trk hkmetinin Gneydoudaki dier olaanst haldurumlarnn kaldrlmas bekleniyor ve ek olarak Krt halkna politik, sosyal, ekonomikisteklerinin karlanmasn kapsayacak ekilde bir zm bulunmas bekleniyor.

12. Trkiye hkmetinin, tm vatandalarnn durumlar gz nne alnarak ve kklerilkenin gemiinin derinliklerinden gelenleri de kapsayacak ekilde, politik, sosyal vekltrel alanlarda yaanlan ayrmcla son vermek adna, itenlikle insan haklaryaklamlarn dzenlemeli, zellikle Gneydou illerinin kaymakamlar ile bir diyaloageerek Trkiyenin toprak haklarna sayg erevesinde, politik bir zm bulmas nerilir.

13. Dnce ideolojileri nedeniyle hapiste tutulan Eski Krt milletvekillerinden AvrupaParlamentosu Sakharov dl sahibi Leyla Zanann serbest braklmas talep edilir.

14. Trkiyenin 2000 ylnda ald, blgesel eitsizlikleri ortadan kaldrmak adna, gereklifinansmanlar da ynlendirerek ekonomiyi yeniden yaplandrma plan karar ve insanlarn

kylerine yeniden dnebilmeleri iin kylerin yeniden inas Gneydouya yaplacakyatrmlar gelitirme admlar karar mutlulukla karlanmtr.


33/69

33

15. Helsinki Avrupa Konseyi tarafndan alnan, ortak katlmlar ve kaynaklar bulunabilmesiartna bal olarak, bir tek finans ats kurulmas karar onaylanr; Konsey vekomisyonlarn, bu iki karar bir an evvel uygulamas ve zellikle insan haklar ve 4. ve 9.

paragraflarda deinilen Helsinki Kararlarn dikkate alan katlm ncesi stratejisi artlarntatmin edici bir eklide, Birliin Trkiyeye yapaca yardmn belirlenebilmesi talep edilir.

16. Avrupa Birliinde ortak lkelerle politik diyalog kurallarna uyarak, Trkiyehkmetinin, bir veya bir baka ekilde, ortak d politika ve gvenlik politikas oluturmayaplanmasnn iinde yer almak isteinin Avrupa Konseyi tarafndan dikkate almasngrlr ve Trkiyenin, Avrupann gvenlii ve savunma politikas erevesindeAvrupann kapasitesini arttrmaya ynelik katkya ynelik srarl tutumu taktirle karlanr;ancak bu katknn ye lkelerin blgesel snrlarna sayg erevesinde hazrlanacak ve netszlerle aklanan bir politika anlayn ieren bir deklarasyon ardndan gelebileceihatrlatlr.

17. Trkiye ve Yunanistan D leri Bakanlarnn 31 Ekim 2000 ylnda zerinde anlalankarlkl gven mekanizmalarn arttrc yntemler zerinde grmelerinin yeniden

balamasn taktirle karlar.

18. BM Gvenlik Konseyi 1250 nolu karar dorultusunda ve Avrupa Konseyininonaylad gibi ve ilgili BM Gvenlik Kurulu kararlar ve BM Genel Kurulunun tavsiyeleridorultusunda Trkiye, pazarl yaplm, kapsaml, adaletli ve kalc bir anlama adnaKbrsl Yunanllar ve Trkler arasnda balayacak n artsz mzakerelere katk yapmayadavet edilir.

19. Trk Hkmeti Kbrstan igalci askerlerini geri ekmeye davet edilir.

20. nerildii gibi stikrar Pakt erevesinde Trkiye Hkmetinin Kafkasyadakikomularyla ilikilerini gelitirmesi nerilir.

21. Bu balamda Trkiyenin, diplomatik ve ticari ilikiler balatmak adna Ermenistan ilediyalog balatmas ve blokajn kaldrmas ngrlr.

22. Mktesebatta bildirilen, idari ve evresel organizasyon, ulam, tarm ve tek market gibialanlardaki durumlara uyum prosesinin hzlandrlarak gelitirilmesi konularnda Trkhkmetinin dikkati ekilir.

23. Trk hkmetinin, gelecek yl hzlandrlacan bildirdii, anne baba ve ocuk haklarnda ieren Trk ceza ve medeni kanunlarna ynelik reform prosesi taktir edilir.

24. Trk Hkmetinin Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin gemi ve gelecek kararlarnauymas ve Avrupa Konseyinin polis memurlar ve hakimleri eitimden geirilmesi nerisinidikkate almas.

25. Trkiyenin Avrupa Birlii Konseyine verdii taahht hatrlatlarak, Avrupa Konseyininortakla katlmn politik kurallarn daha aktif bir eklide denetlemeye msaade eden birortamn yaratlmas hatrlatlr.

26. Trkiyenin u an itibar ile Kopenhag politik kriterlerine uyumlu olmad grbildirilir ve Trkiyenin katlmna yardmc olacak politik diyaloun yerlemesi adna


34/69

34

Avrupa Birlii, Trkiye ve sivil toplum kurumlarndan oluan tartma forumlarnnoluturulmas teklifini tekrarlar, ve bu forumlarn iinde yer almak zere, eski CumhurbakanDemirelin bir Avrupa-Trkiye Vakf kurulmas giriimini onaylar.

27. Avrupadaki ortak deerlerin temel prensiplerinin daha iyi anlalmas adna, eitimalanndaki 25 ya alt nfusun toplumun %50sini oluturmas nedeni ile, Komisyonun

eitim alannda yeni oluum programlar balatmas ve gelitirmesini ngrr.

28. Demokratik sistemi ynlendirebilmek ve bamsz, zgr bir medyay desteklemek iinTrkiyedeki demokrasiyi gelitirmek adna MEDA programlarnn etkinliini arttrmasiinde bir yol bulunmas Konsey ve Komisyona nerilir.

29. Bu karar, Komisyona, Konseye ve ye lkelerin parlamentolarna ve Trk hkmetineve Trkiye Byk Millet Meclisine ve Trkiye Hkmetine bakann iletmesi talimat verilir..

(1) OJ C 398, 21.12.1998, s. 57.(2) OJ C 194, 11.7.2000, s. 65.(3) RG L 94, 14.4.2000, s. 6.(4) Metinler kabul edilen e 3.(5) Metinler kabul edilen 18 e.

* * *

FRASA

29 Ocak 2001

No 3030MLLET MECLS

KNC DNEMMillet Meclisi 12 Nisan 2006 Bakanlk Kayd

NERLEN HUKUK MADDE: 29 Ocak 2001 ve ilave sayl 2.001-701915 Ermeni soykrmnn tannmas zerine.

MUHTIRA/UYARI AIKLAMALARI

Bayanlar ve Baylar,

29 Mays 1998de Sosyalist Grup tarafndan sunulan bir madde, bir cmleden oluan yasaoybirliiyle meclisten geti. Bu tek cmle, trajediyi artran korkular ve byk anlamtayan bu mertebedeki tannma iin stesinden gelinmesi gereken zorluklar iaret eder.

Bu nedenle, Mays 1998in bu gnnde, Fransa, 1915 Ermeni soykrmn resmen tanmtr.

Bu duygu Millet Meclisinde hissedilmitir. Parlamenterler, en sonunda Ermeni halkna

gereken onuru sunmulardr.


35/69

35

Bundan sonra nice darbelerden sonra, 1915 Ermeni soykrm 29 Ocak 2001 de 201-70 saylkararla bir kanun haline geldi.

Soykrm tanyarak Fransa Cumhuriyeti sembolik olarak 80 yl akn sreyi kaybedenErmeni insann yannda oldu.

Saysz denemelerde engellere taklan bu tanmay kabul etmek bir baar olaraknitelendirilebilir.

Baarnn cazibesi milletin seimini cezp edebilir. Daha kts olamaz!

Ermeni soykrmn tanmann btn sonularn belirlemenin yasal bir dzenlemesi kalr.Ceza kanunumuzun Ermeni soykrmn reddetmenin insanla kar bir su olduunuiermesi gerekir.

Bunu 9 Austos 1945 deki ek Londra antlamasndaki Gayssot Yasas insanla kar ilenensularn itiraz hakknda yapmt.

1881 basn zgrl yasas 24. Maddesi, basn yayn aracl ile ilenen sular yasasnagre 5 yl hapis ve 45.000 para cezas ile cezalandrlabilir.

Simdi geerlilii olmayan 1990 yasas Ermeni soykrmn iermemekteydi.

Cumhuriyetin soykrm resmi olarak tandndan beri, Ermeni soykrmn reddetmeyen1881yasasna gre gerektii gibi cezalandrlmas gereklidir.

Sosyalist Grup Millet Meclisi yeleri tarafndan 26 Kasm 2003 de bir kanun deiiklii

olarak sunuldu.

Bu nedenle, yasann yasal sisteme adaptasyonu ve yazl ceza kanundaki yenileme 1881kanununa adaptasyon iin beklenmedik bir frsattr.

Zamann adalet bakanna gre, mevcut yasal dzen insanla kar ilenen sular iin yasaltakibe izin veriyor. Mevcut yasal dzene gre Ermeni soykrmn reddedenler iinsoruturma almasna izin veriyor. Bu analiz ilgintir ki problemleri zmekte yetersizdir.

Nihayetinde Ermeni soykrm meselesi benzersizdir. rnein Yahudi soykrm,revizyonistler tarafndan reddediliyordu fakat artk savunulur oldu. Ayn konunun

savunulmas ve reddedilesi de sulu bulundu. Ermeni soykrmnda, imdiye kadar bizimbildiimiz herhangi bir zr olmad. Aksine varl reddedildi.

Bakana gre sululuk durumu sadece zr ile alakal deil mevcut dzen iinde, Ermenisoykrmn reddetmekte bal bana bir sutur.

Parlamento almalar henz tamamlanmad ve Ermeni soykrmn kar ilenmi bir suolarak kabul eden basnda reddedilmesi ve bunun yaynlanmas yasaklayan 29 Ocak 2001yasasn geniletmelidir.

Balangta Sosyalistler 8 Haziran 2004 de kaydedilen 1643 sayl yasay setiler. Bu yasayla

1915 Ermeni soykrmn reddetmek de Yahudi soykrmn reddetmenin ayni cezalaraarptrlmas daha kolay ve adildir.


36/69

36

Ermeni soykrmn tannmasn tamamlamak iin gzden geirilmi kanun teklifi 29 Ocak2001 de sunuldu.

NERLEN KANUN: TEK MADDE:

Ermeni soykrmnn tannmasna ilikin 2.001-70 numaral kanun 29 Ocak 2001 de birmakale tarafndan desteklenmesi iin verilen teklif alttaki gibidir:

29 Temmuz 1881 basn zgrl zerindeki kanuna gre 23. Maddedeki 1915 ErmeniSoykrmn varlna itiraz edenlerin 24a maddesinde belirtildii gibi cezalandrlmaldr.

Millet Meclisi tarafndan hazrlanan ve baslan Jouve 11, Boulevard de Sebastopol, Paris

* * *

FRASA

29 Ocak 2001

1915 Ermeni Soykrmn Tanma29 Ocak 2001 tarihli ve 2001-70 Sayl

Hazrlk almalar

Senato 1. okuma

28 Ekim 2000 (2000-2001)Dileri Komitesi7 Kasm 2000 de tartld.Senato Tarafndan Kabul Edildi, Numara 2688.Madde:

Fransa Kamuoyu 1915 Ermeni Soykrmn Tanr

* * *

FRASA

30 Ocak, 2001

ERMEN SOYKIRIMI / 1915 Ermeni Soykrmn Tanma

Sayl 2001-70 ve 1915 Ermeni Soykrmn tanma 29 Ocak 2001 tarihinde(OJ sitesinde 30 Ocak 2001) [Lgifrance] ve

Hazrlk almalar

Senato - 1 okuma


37/69

37

1915 Ermeni soykrmn, No 60 (2000-2001) tannmasna ilikin, 28 Ekim 2000 yaymland.Komitesi DileriTartma ve kabullenme. 7 Kasm 2000 (TA 22).Millet Meclisi - 1 okuma..2688 sayl Senato nergesi geti..

D likiler Komitesi tarihinde raportr Sayn Francis Rochebloinenerge tartmas toplants - 10 Ocak, 2001.Bay Francisin raporu: No 2855.Ak oturum tartmas zet raporu: Perembe, 18 Ocak ve 1 toplantBill deiiklik olmadan Millet Meclisi tarafndan ilk okumada (TA 611) onayland.Bir tasar nceki tarafndan kabul edilmitir ayn Millet Meclisi May 29, 1998Millet Meclisi - 1 okuma1915 Ermeni soykrm, No 895, May 13, 1998 yaymland tannmasna ilikin Bay DidierMigaud tarafndan Taslak yasa.D likiler Komitesi tarihinde raportr Rene Rouquet.nerge tartma toplants - 26 Mays, 1998.Bay Rene Rouquetin raporu No 925.Ak oturum tartmas zet raporu: 29 Mays 1998Bill Millet Meclisi tarafndan kabul ilk okumada May 29, 1998 (TA 140).Senato - 1 okuma.Millet Meclisi tarafndan kabul edildi..

* * *

SVRE

18 Mart, 2002

Tanma: 1915 Ermeni Soykrm

Sunan: Jean-Claude Vaudroz

Sunulduu yer: Milli Konsey

Milli Konsey 1915 Ermeni soykrmn tanr. Normal diplomatik kanallarla iletmek ve dikkatekmek iin Konsey istemitir.

Gelimeler:

1. Birinci Dnya Sava srasnda Osmanl mparatorluu bir milyondan fazla Ermeniyi gve imha yolu ile yok etmitir. Bu gerekler, anlam ve kapsam olarak inkar edilemez.Soykrm kavram tanmlanm olan hukuku Raphael Lemkin bir referans olarak hizmetetmitir. Tanm BM 1948 Szlemesi tarafndan belirlenen soykrm Ermenilerin uradsrece karlk gelir.


38/69

38

2. svire Ermeni soykrmn tanyarak, kurbanlarna ve onlarn soyundan gelenlere adaletgetirecek ve insanla kar dier sular nlenmesine yardmc olacaktr. Bu tip kararl birhareket svirenin insan haklar konusundaki kararlln, aznlklara sayg ve uluslararasadalete riayetini gsterecektir. Ayn zamanda Holokost inkarna kar mcadeleye katkda

bulunacaktr..

3. Ermeni soykrm BM tarafndan 1985 ylnda uzman komitelerin bir raporunun kabul iletannd. Daha sonra, Avrupa Parlamentosu tarafndan bir kararla 1987 ylnda Ayrmclnleme ve Aznlklarn Korunmas zerine Alt Komisyon tarafndan da kabul edildi. Sonyllarda, sve, Franszca ve talyanca ve Avrupann dier birok parlamentosu ayn karalaralmtr. Cenevre Kantonunun iki kez kabul ettii bu tasar Byk Konseyin 1998 yltoplantsnda da kabul grmtr.

4. 13 Mart, 2001de, oybirlii ile her iki mecliste alnan bir kararla Milli Konsey, BirlikFederal Konseyine bir dileke gndererek svire ile Trkiye arasnda politik diyalouarttrarak Ermeni soykrm konusunu irdeleme teklifinde bulunmutur. Bu nedenle MilliKonseyin bir beyanatla bu yaklam desteklemesi tabiidir.

5. Milli Konsey, Trkler ve Ermeniler arasnda kalc bir bar ve sadece akln yolunu takipeden ve tarihin gerekleri ile uyuan bir barn salanmas amac ile bu yaklamn

benimsenmesini arzular.

Federal Konseyin Duruu: (15-05-2002)

Federal Konsey hal-i hazrda parlamento iinde, Ermeni Soykrm konusundaki grlerini,en son olarak Zisyadis 00.3245in gndeme getirilmesi srasnda da, sorulan sorulara verilencevaplara deklare etmitir. 6 Haziran 2000 tarihli svire kanunu, Osmanl mparatorluunun

sona ermesi ile ortaya kan Ermeni toplumunun toplu snr d edilmeleri ve katliamlarsonunda Ermenilerin kurban edilmelerinden esef duymu ve olay knamtr. Trkiyeldrme olaylarn inkar etmemekte beraber, birok tarihi ve olayn hatralarn birinci eldenanlatan kiilerin verdii bilgilerin aksine, olaylar srasnda ibanda olan liderlerin kastl birorganizasyon iinde olmadklarn belirtmektedir. Federal Konsey bu konunun tariharatrmalarna braklmas gerektiini dnr.

svire d politikas Kafkaslarda, zellikle Ermenistan ve Trkiye arasnda kalc bir dengehedeflemektedir. Bu balamda, ble iinde diyalogun yerlemesi nemlidir. Trk Ermenikonusu eitli defalar resmi ikili toplantlar srasnda gndeme gelmitir. rnein, Trkiye-Ermenistan uzlamas konusunda bir komite kurulmas sorusu ortaya kmtr. Tarihin bu

sancl dnemine dair bir ortak almann olay yerinde ve alakal lkeler tarafndan yaplmasstn gelen bir inantr. svire ve Trkiye arasnda 2000 ylnda hayata geen politik diyalogaracl ile, zellikle insan haklar konusunda Trkiye ile Ermenistan arasndaki biranlamaya yardmc olmak svirenin d politikasdr. Bu yaklam benimsemek resmi venormal diyalogun etkilenecei var sayar.

Ermeni kurbanlarnn soyunun devam olanlara iletilecek bir adalet mesaj adna, buradaimzas bulunanlar, kendilerinin giriimlerinin Trkiye ve Ermenistan arasnda kalc barakatksn varsayarlar. Ancak, bu varsaymn kabul aksi bit tesir de oluturabilir ve Trkiye ileErmenistan arasndaki ilikilere daha da duygusal bir sknt yk boyutu getirebilir.

Federal Konseyin Beyannamesi. 15-05-2002Federal Konsey nerinin reddini teklif eder.


39/69

39

Grmelerin seyri:08-12-2003 Giriim Mr. de Bumann tarafndan yapld.

16-12-2003 CN Grmeye alnd.Resmi Bildiri - tutanaklar

Dilerinin Hukuk Blm (DFA)

* * *

KAADA

13 Haziran, 2002

Senato KararParlamento Mzakereleri37.Parlamento, 1.OturumCilt 139,Mesele 124Perembe 13 Haziran 2002Kanada Hkmeti adna meclis karar:(A) Ermeni soykrm tanmak. Herhangi bir reddetmeyi knamak veya bu tarihsel gerei

bir soykrmdan az olarak ifade etmek, insanla kar bir sutur ve(B) Bundan sonra her yl 24 Nisan gn btn Kanadada kendini kurban olarak hisseden1,5 milyon Ermeninin anma gn olarak belirlemek.

* * *

AVRUPA PARLAMETOSU

28 ubat 2002

18 Haziran 1987deki karar 1915teki Ermeni Soykrmn tanr ve Trkiye ile uzlama temelioluturma adna grlr;

Ermeni Soykrmnn Avrupa Parlamentosu ve birka ye lke tarafndan tannmas ve

Birinci Dnya Savandan sonra Trkiyedeki rejimden dolay oluan bu soykrm AvrupaBirliine Trkiyeye Avrupa Birlii yelii iin sorunu kabul zerine yapc maddelersunma, mesela 1915 Ermeni Soykrm iin ok kltrl uluslar aras tarihi bir komitekurarak.

Gney Kafkasya ile Avrupa Birlii likileri

Per GAHRTON (Greens/EFA, S)Ortaklk ve birlii Antlamalar erevesinde Gney Kafkasyann Avrupa Birlii ileilikileri hakknda Komisyonun,Avrupa Parlamentosuna ve Konseye Raporu

Kayt Dosya No.: A5-0028/2002


40/69

40

Konsltasyon KadTartma: 27.02.2002Oylama: 28.02.2002

Ermenistan, Azerbaycan, Grcistan tarafndan Temmuz 1999da ylnda uzun vadeli birstratejik ortaklk oluturmak amacyla imzalanan bu ibirlii ve ortaklk antlamas MEP

tarafndan onaylanmtr.

Tehlikeli fikir atmalarn ortadan kaldrmak iin, blgedeki politik stikrar sorununuaabilmek adna bu antlama stikrar paktndan ilham alarak uyuturucu, insan, silahkaaklyla, evresel tehlikelerle, kara para aklama sorunuyla ve kaaklkla mcadeleadna imzalanmtr.

Gney Kafkasyada Avrupa Birlii adna zel eli bu sorunlarla uramas iin atanacaktr.

Milletvekilleri blgesel operasyonlarda finansal destek almak iin EU ile grrler.

Avrupa Konseyinin yeleri olarak, karar 3 lkenin kendi ykmllklerini hatrlatr. nsanHaklar ve temel zgrlkler ana ykmllklerdir. Sivil toplumun zgr geliimi, basnzgrl, hukukun stnl ve yolsuzlukla savamak iin varn younu ortayakoymaldrlar bu lkeler.

Parlamento Ermeni Devletinden Medzamor nkleer g istasyonunu kapatmasn istiyor kiErmeni Hkmeti tarafndan 2004 yl olarak kapatm yl olarak belirlenmitir.

Son olarak, milletvekilleri Avrupa kurumlar ile ekonomik ve siyasal alanlarda yaknibirliini destekliyorlar.

AVRUPA PARLAMENTOSU

Oturum BelgesiSon A5-0028/200228 Ocak 2002

Rapor

Komisyon ile Konsey arasndaki iliki zerine Avrupa Parlemantosu karar ve ortaklk veibirlii antlamalar (COM(1999) 272 C5?0116/1999 1999/2119(COS)) altnda Avrupa

Birliinin Gney Kafkasya ile olan ilikileri

D ilikiler Komitesi, nsan Haklar, Ortak Gvenlik ve Savunma PolitikasRaportr; Per Gahrton

NDEKLER:

7 Haziran 1999 ylndaki mektup ile Komisyon Parlamentoya ibirlii ve ortaklkantlamas(COM(1999) 272 C5?0116/1999 1999/2119(COS) erevesinde GneyKafkasya ile olan ilikinin daha da artmas adna durumu iletti.


41/69

41

13 Eyll 1999daki oturumda Komitenin sorumlu olduu kadaryla Parlamentonun BakanDileri Komitesi, insan haklar, ortak gvenlik ve savunma politikas ile balant kurmaysetiler.

23 Eyll 1999 ylndaki toplantda Komite Dileri Komitesi, insan haklar, ortak gvenlik vesavunma politikas hakknda raportr olarak Per Gahrtonu atad.

27 Mart, 3 Aralk 2001 ve 23 Ocak 2002 tarihlerindeki toplantlarda taslak raporu veKomitenin Komisyon ile olan ilikisi konuuldu.

Son toplantda karar 50 oy ile 1 red ve 4 ekimser ile kabul edildi.

Rapor 28 ubat 2002 tarihinde tartmaya sunulmutu.

KARAR N HAREKET

Komisyon ile Konsey arasndaki iliki zerine Avrupa Parlamentosu karar ve ortaklk veibirlii antlamalar(COM(1999) 272 C5?0116/1999 1999/2119(COS)) altnda AvrupaBirliinin Gney Kafkasya ile olan ilikileri

Avrupa Parlamentosu,-birlii ve ortaklk antlamalar (COM(1999) 272 C5?0116/1999)kapsamnda Gney Kafkasyann Avrupa Birlii ile olan ilikilerini Komisyon dikkatealarak),

- Azerbaycan ile Grcistann, Ermenistan ile Ortaklk ve birlii antlamalar dikkatealnarak,

- 22 Haziran 1999 ylnda Lksemburgda kabul edilmi olan Ermenistan, Grcistan,Azerbaycan Cumhuriyetlerinin Avrupa Birliinin Ortak bildirgesinin kabul dikkatealnarak,

- Avrupa Birliinin Gney Kafkasyaya olan niyetini ve politikasn glendirmeyi, 27 ubat2001de yapt giriimler gz nne alnarak,

- 29 Ekim 2001 ylnda Ermenistan, Azerbaycan, Grcistan Dileri bakanlar ile AB troykasarasndaki toplantdan sonra ortaya kan ortak tebli dikkate alnarak,

- Gteborg Avrupa Konseyi tarafndan onaylanan iddet a

Documents

Dunya Ermeni Soykirimi Yasalari Turkceleri