206
เอกสารประกอบการเรียนรู การใช้งาน เครื่องกัด CNC และเครื่องกลึง CNC โดย 1.นายวิเชียร เถื่อนเครือวัลย์ (Vichiean Thuankruaval) Faculty of Engineering, RMUTT 2.นายพันธ์พงษ์ คงพันธุ (Panpong Kongpan) Faculty of Engineering, RMUTT 3..สุจิน สุนีย์ (Asst. Sujin Sunee) Faculty of Technical of Education, RMUTT

E-Book CNC

  • Upload
    tumoye

  • View
    1.265

  • Download
    13

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: E-Book CNC

เอกสารประกอบการเรยนร การใชงาน เครองกด CNC และเครองกลง CNC

โดย

1.นายวเชยร เถอนเครอวลย (Vichiean Thuankruaval) Faculty of Engineering, RMUTT 2.นายพนธพงษ คงพนธ (Panpong Kongpan) Faculty of Engineering, RMUTT 3.ผ.ศ สจน สนย (Asst. Sujin Sunee) Faculty of Technical of Education, RMUTT

Page 2: E-Book CNC

คานา

เอกสารการเรยนรฉบบนมเนอหาเกยวกบเครองกด CNC และเครองกลง CNC เนอหาจะ

ประกอบดวยภาคทฤษฎและภาคปฏบตตลอดจนแบบฝกหดพรอมเฉลย โดยแยกเนอหาออกเปนบทรวม 5 บทดวยกน หนวยท 1 การควบคมเครองจกรกล CNC หนวยท 2 การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน หนวยท 3 โปรแกรมควบคมการทางาน หนวยท 4 การเลอกใชเครองมอตด หนวยท 5 การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย รวมถงเอกสารอางองทใชในการรวบรวมเขยนเอกสารฉบบน ภายในไดรวบรวมรายละเอยดเกยวกบหลกสตรรายทกษะ ประกอบดวย วตถประสงครายทกษะ ลกษณะรายการทกษะ แผนการเรยน เกณฑการวดผลการอบรม เอกสารอางอง พรอมทงไดจดทากาหนดการสอน ในการเตรยมการสอนแตละครงไวตลอดระยะเวลาการฝกอบรม ซงประกอบไปดวยจดประสงคการสอน เนอหาสาระทสอน วธการสอน เอกสารและสอประกอบการสอน เปนตน ผเขยนคาดหวงวาเอกสารฉบบนจะสามารถใช เปนเอกสารคมอสาหรบผสอนทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตไดอยางมประสทธภาพและมคณภาพระดบหนง จงเหมาะสาหรบใชเปนเอกสารประกอบการสอน การฝกอบรม แกนกศกษาระดบ ป.ว.ช ป.ว.ส ปรญญาตร ชางเทคนค และผสนใจทวไปและถามขอบกพรองสวนใดสวนหนงผเขยนขอนอมรบดวยความยนดและจะทาการแกไขปรบปรงครงตอไป

คณะผจดทา 20 เมษายน 2556

Page 3: E-Book CNC

สารบญ

หนา

วตถประสงครายทกษะ 1 ลกษณะรายทกษะ 2 แผนการเรยน 3

หนวยท 1 การควบคมเครองจกรกล CNC 5

หนวยท 2 การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน 33

หนวยท 3 โปรแกรมควบคมการทางาน 60

หนวยท 4 การเลอกใชเครองมอตด 164

หนวยท 5 การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย 184

เอกสารอางอง 203

Page 4: E-Book CNC

วตถประสงครายทกษะ

1. เขาใจหลกการและโปรแกรมควบคมการทางานเครองกดและเครองกลง CNC 2. สามารถปฏบตการทางานเครองกด CNC และเครองกลง CNC

3. สามารถเลอกใช Cutting Tool ไดถกตองเหมาะสม

4. รและเขาใจหลกความปลอดภยในการปฏบตงาน CNC และการบารงรกษา

คาอธบายรายทกษะ

ศกษาหลกการทางานของเครองกด CNC และเครองกลง CNC การเขยนโปรแกรมควบคมการทางาน การแกไขโปรแกรม พจารณาเลอกใช Cutting Tool ไดเหมาะสมกบลกษณะการทางาน ทาการ Set ตงศนยชนงานและศนยของ Cutting Tool ไดอยางถกตอง เพอใหสามารถปฏบตงานเพอการผลตไดถกตองตามแบบงานทกาหนด ตลอดจนการดแลและบารงรกษาเครองจกรกลอตโนมตไดอยางถกวธ และการทางานไดอยางปลอดภย

Page 5: E-Book CNC

2

ลกษณะรายทกษะ

1. รหสทกษะ E-Book 001

2. ชอทกษะ การใชงานเครองกด CNC และเครองกลง CNC

3. สภาพรายทกษะ ศกษาเนอหาและทาแบบทดสอบ

4. ระดบหลกสตร ปรญญาตรและผสนใจ

5. คณสมบตของผเขารบ การฝกอบรม

นกศกษาและบคคลทวไป

6. ทกษะตอเนอง -

7. ระยะเวลารวม ทฤษฎ 17 ชวโมง ปฏบต 43 ชวโมง รวม 60 ชวโมง

8. จานวนผเขารบ การฝกอบรม

จานวน 30 คน

9. เครองจกรและอปกรณ

CNC Milling ISO Control, CNC Lathe ISO Control

Page 6: E-Book CNC

3

แผนการเรยน

หนวยท รายการ 1 การควบคมเครองจกรกล CNC

1.1 หลกการทางาน CNC Milling และ CNC Lathe 1.1.1 แนวแกนการเคลอนทหลกของเครองกลง CNC 1.1.2 แนวแกนการเคลอนทของเครองกด CNC

1.2 แผงควบคมเครองจกรกล CNC 1.2.1 สวนประกอบหลก ๆ ของชดควบคม 1.2.2 การใชปมตาง ๆ ของชดควบคม

1.3 ระบบโคออรดเนตและการกาหนดตาแหนง 1.3.1 ระบบโคออรดเนต แบบ 2 แกน 1.3.2 ระบบโคออรดเนต แบบ 3 แกน 1.3.3 จดศนยและจดอางอง (Zero point and Reference point) 1.3.4 การกาหนดคาโคออรดเนต

2 การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน 2.1 การตดตงเครองมอตด อปกรณ และการหาศนยชนงาน 2.2 คาชดเชยเครองมอตด (Tool Offset)

2.2.1 ชดเชยตามแนวแกน X และ Y (G40, G41, G42) 2.2.2 ชดเชยตามแนวแกน Z (Tool Length Offset) 2.2.3 วธการวดคาความยาวและรศมเครองมอตด

3 โปรแกรมควบคมการทางาน 3.1 การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกลง CNC

3.1.1 M & G- Code สาหรบงานกลง CNC 3.1.2 กาหนดโคออรดเนตและการวางแผนการเขยนโปรแกรม

3.2 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ 3.3 การเขยนโปรแกรมคาสงสาหรบงานกด CNC

3.3.1 M & G-Code สาหรบงานกด CNC 3.3.2 กาหนดโคออรดเนตและการวางแผนการเขยนโปรแกรม

3.4 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ

Page 7: E-Book CNC

4

4 การเลอกใชเครองมอตด 4.1 เครองมอตดและการเลอกใชสาหรบเครองจกรกลประเภท CNC

4.1.1 ชนดของเครองมอตดและการจบยดทใชกบเครองกลง CNC 4.1.2 ชนดของเครองมอตดและการจบยดทใชกบเครองกด CNC

4.2 การเลอกใชเครองมอตดและเทคโนโลยในการตดเฉอน 4.2.1 เครองมอตดเหลกรอบสง (High Speed Steel, HSS) 4.2.2 เครองมอตดทาจากวสดโลหะแขง ( Carbide)

5 การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย 5.1 การบารงรกษา

5.1.1 การทาความสะอาด 5.1.2 การหลอลน 5.1.3 การบารงรกษาและการตรวจสอบ

5.2 ความปลอดภย 5.2.1 สาเหตของการเกดอบตเหตขณะปฏบตงาน 5.2.2 การปฏบตตามกฎและระเบยบในขณะปฏบตงานกบเครองจกรกล CNC

Page 8: E-Book CNC

หนวยท 1

ชอหนวย การควบคมเครองจกรกล CNC

หวขอเรองทฤษฏ 1.1 หลกการทางาน CNC Milling และ CNC Lathe 1.2 แผงควบคมเครองจกรกล CNC 1.3 ระบบโคออรดเนตและการกาหนดตาแหนง

หวขอเรองปฏบต 1.1 แผงควบคมเครองจกรกล CNC 1.2 ระบบโคออรดเนตและการกาหนดตาแหนง

ภาคทฤษฏ

การควบคมเครองจกรกล CNC 1.1 หลกการทางาน CNC Milling และ CNC Lathe เครอง CNC Milling และ เครอง CNC Lathe เปนเครองจกรกลทพฒนามาระบบมาจากเครอง NC (Numerical Control) กลาวคอ เปนการนาเอาระบบคอมพวเตอรมาควบคมการทางานของเครอง (Computerized Numerical Control) หรอสงใหเครองทางานโดยอาศย โปรแกรมหรอคาสง (M & G Code) ทเขยนขนมาผานชดควบคมการทางานของเครอง (Controller) เพอบงคบแนวแกนการเคลอนทของเครองใหเดนไปตามโปรแกรมทเขยนไวอยางตอเนองตงแตเรมตนจนสนสดกระบวนการทางาน โดยมเพลาหมน (Spindle) จบยดเครองมอตด (Cutting Tool) อยในแนวตง (Vertical) หรอแนวนอน (Horizontal) กไดซงเหมาะกบการผลตชนงานจานวนมาก (Mass Production) และงานทตองการความเทยงตรงสงๆ

Page 9: E-Book CNC

6

รปท 1.1 เครอง CNC Milling แบบเพลาหมนแนวตง (Vertical)

รปท 1.2 เครอง CNC Milling แบบเพลาหมนแนวนอน (Horizontal)

ชดควบคม (Controller)

โตะงาน (Table)

ตวเครอง (Frame)

เพลาจบเครองมอตด (Spindle)

ตวเครอง (Frame)

โตะงาน (Table)

ทเกบเครองมอตด (Stored Magazine)

เพลาจบเครองมอตด (Spindle)

Page 10: E-Book CNC

7

รปท 1.3 เครองกลง CNC

1.1.1 แนวแกนการเคลอนทหลกของเครองกลง CNC แนวแกนการเคลอนทหลกของเครองกลง คอ แนวแกน X และ Z

- แนวแกน X เปนการเคลอนทปอนกลง หรอ แนวขวางกบรางเลอน - แนวแกน Z เปนการเคลอนทตามแนวยาวของรางเลอน

รปท 1.4 การเคลอนทในงานกลง CNC

ชดควบคม (Controller)

หวจบชนงาน (Chuck)

การเคลอนทแนวแกน Z

การเคลอนทแนวแกน X

(X+) (Z+)

Page 11: E-Book CNC

8

1.1.2 แนวแกนการเคลอนทของเครองกด CNC เครองกด CNC นน จะประกอบไปดวย แนวแกน X เปนแนวแกนททาใหโตะงาน (Table)

นนเคลอนทตดขวางกบแนวแกนของหวจบเครองมอตด (Spindle) สวนแนวแกน Y เปนแนวแกนททาใหโตะงาน (Table) นนเคลอนทเขา–ออกในแนวตงฉากหรอตดขวางกบแนวแกน X และแนวแกน Z สวนใหญจะเปนแนวแกนการเคลอนทขน–ลงของหวจบเครองมอตด (Cutting Tool)

รปท 1.5 แนวแกนการเคลอนทของเครองกด CNC แนวตง (Vertical)

รปท 1.6 แนวแกนการเคลอนทของเครองกด CNC แนวนอน (Horizontal)

+ Z

+ Y

+ X

+ Y

+ X

+ Z

Page 12: E-Book CNC

9

สวนใหญเครองจกรกล CNC นนจะมการเคลอนทแบบการเคลอนทเชงเสน (Linear Motion) หรอตามแนวของแกน X, Y และ Z และการเคลอนทแบบเชงมม (Angular Motion) หรอการหมนรอบตามแนวแกน X, Y และ Z ซงจะใชแทนในแนวแกน ดงน

- การหมนรอบแกน X จะแทนแนวแกนหมนดวย A - การหมนรอบแกน Y จะแทนแนวแกนหมนดวย B - การหมนรอบแกน Z จะแทนแนวแกนหมนดวย C

รปท 1.7 การเคลอนทเชงเสน X, Y และ Z และการเคลอนทเชงมม A, B และ C

1.2 แผงควบคมเครองจกรกล CNC ในการปฏบตงานดวยเครองจกรกล CNC นนผปฏบตงานจะตองมความรเกยวกบปมตางๆทใชกบ

เครองจกรกล CNC วาแตละปมนมชอวาอะไรมหนาทและการใชงานอยางไร เพอใหสามารถใชงานไดอยางถกตองและไมใหเครองจกรกล CNC เกดความเสยหาย

นอกจากนชดควบคมมรปรางหรอรปทรงทอาจจะไมเหมอนกนหรออาจจะใกลเคยงกน แตจะมปมตางๆทใชควบคมการทางานทคลาย ๆ กน หรอเหมอน ๆ กน ดงนนผทใชเครองจกรกล CNC ควรจะศกษาจากคมอการใชเครองจกรกล CNC จาก บรษทผผลตเครองจกรกล CNC หรอฝกอบรมการใชงานเสยกอน เพอใหเกดความรความชานาญ ทกษะในการควบคม และไมทาใหเกดขอผดพลาดขนขณะปฏบตงาน

แกน X

แกน Z

แกน U

แกน W

แกน A

แกน V

แกน B

แกน Y

แกน C

Page 13: E-Book CNC

10

1.2.1 สวนประกอบหลก ๆ ของชดควบคม สวนประกอบหลก ๆ ของชดควบคมเครองกด CNC

รปท 1.8 สวนประกอบตาง ๆ ของชดควบคมเครองกด CNC

1. Mode Keys : สาหรบเลอกปฏบตการในหนาทตาง ๆ 2. Address Keyboard and Digit Keyboard : สาหรบปอนขอมลโปรแกรม 3. MDI Keyboard : สาหรบเลอกใชปมทางานตาง ๆ 4. Cursor : สาหรบคนหาตาแหนงของคา 5. Soft Keys : สาหรบเลอกใชในการทางานเฉพาะอยาง 6. MAIN JOG Key : สาหรบสงการเคลอนทในแนวแกนตาง ๆ ดวยมอ 7. Speed Override : สาหรบปรบความเรวในการหมนของเพลาหวจบ 8. Periphery Keyboard : สาหรบสงการทางานเฉพาะอยาง เชน เปดน าหลอเยนเปดแสง

สวาง เปนตน 9. Cycle Start Key : สาหรบการเรมตนการทางานของโปรแกรมทเลอกไว

Page 14: E-Book CNC

11

10. Feed Hold Key : สาหรบควบคมใหคงไวซงคาอตราปอนของการกดงานในระหวางโปรแกรมทางานอย

11. Reset Key : สาหรบนาสวนควบคมไปยงจดเรมตนของโปรแกรม 12. Feed Override Switch : สวตซปรบอตราปอนระหวางเครองทางานอย 13. Key for Production : ปมสาหรบสงการทางานตาง ๆ ของโปรแกรม

1.2.2 การใชปมตาง ๆ ของชดควบคม ตารางท 1.1 การใชปมตาง ๆ ของชดควบคมเครองกลงและเครองกด CNC

สญลกษณปมตาง ๆ ชอและหนาทของปมตาง ๆ CURSOR

CURSER เปนสวตซเพอเลอนบรรทด

PAGE

OPER RPOG เปนสวตซเพอใหจอภาพกลบไปทหนาทางานหรอกลบไปทหนาเขยนโปรแกรม

CAN KEY เปนสวตซลบขอมลทยงไมไดเกบในหนวยความจา

INPUT KEY เปนสวตซปอนขอมลเขาเครอง

EDIT KEY INSERT เปนสวตซสาหรบปอนขอมล

EDIT KEY ALTER เปนสวตซสาหรบเปลยนขอมล

EDIT KEY DELETE เปนสวตซสาหรบลบขอมล

RESET KEY เปนสวตซ Reset ขอผดพลาดหรอ Reset โปรแกรม

CAN

INPUT

INSRT

ALTER

DELET

RESET

Page 15: E-Book CNC

12

ตารางท 1.1 (ตอ)

สญลกษณปมตาง ๆ ชอและหนาทของปมตาง ๆ

ZERO RETURN เปนสวตซเพอทาใหแกน X และแกน Z เคลอนทกลบไปทจด HOME POSITION

MEMORY MODE เปนสวตซเปลยนเปน MODE MEMORY

EDIT MODE เปนสวตซเปลยนเปน MODE EDIT

MDI MODE เปนสวตซเปลยนเปน MODE MDI

JOG MODE เปนสวตซเปลยน MODE ใหสามารถเลอนแกนดวยการกดสวตซลกศรขนลงหรอซายขวา และสามารถเลอกความเรวอตราปอนดวยการปรบ FEED SWITCH

BLOCK SKIP เปนสวตซควบคมใหเครองยกเลกการทางานของคาสงทอยหลง / ซงถาใส / ไวในโปรแกรม เครองจะยกเลกการทางานของคาสงหลงเครองหมาย /

DRY RUN เปนสวตซทดสอบโปรแกรม โดยเมอกดสวตซนแลวเครองจะทางานตามโปรแกรม โดยแกนเลอนจะเลอนตาม FEED RATE หวหมน หมนตามโปรแกรม น าหลอเยนเปด-ปดตามโปรแกรม

OPTIONAL STOP เปนสวตซควบคมใหเครองหยดทางาน เมอพบ M01 ถาเปดสวตซเครองจะหยดเอง เมอพบ M01 แตถาปดสวตซเครองจะทางานตอเนองไมหยดท M01

SINGLE BLOCK เปนสวตซใหเครองทางานเปนบรรทด ๆ เ มอสวตซเปด ถาปดสวตซจะทาใหเครองทางานแบบตอเนอง

EDIT

SKIP

DRY RUN

OPT. STOP

Page 16: E-Book CNC

13

ตารางท 1.1 (ตอ)

สญลกษณปมตาง ๆ ชอและหนาทของปมตาง ๆ

X+, X- KEY เปนสวตซเลอนแกนขน-ลง โดยคาบวกจะเลอนขน และคาลบจะเลอนลง Z+, Z- KEY เปนสวตซเลอนแกน ซาย-ขวา โดยคาบวกจะเลอนไปทางขวา และคาลบจะเลอนไปทางซายมอ

FEED RATE SWITCH เปนสวตซเลอกความเรวของ MODE JOG มความเรวใหเลอกเปนขนๆ

1.3 ระบบโคออรดเนตและการกาหนดตาแหนง 1.3.1 ระบบโคออรดเนตแบบ 2 แกน

เปนระบบแนวแกนแบบงายทมแนวแกน 2 แนวแกนตดกนเปนมมฉาก จดทแนวแกนตดกนจะเปนศนยของระบบโคออรดเนต เชน ระบบโคออรดเนตของเครองกลง

รปท 1.9 ระบบโคออรดเนตของเครองกลง

แกน Z จะเปนแนวแกนททบกบแนวแกนหมนของเพลางาน (Spindle) ทศทางทมดวงเขาหาหวเครองเปน –Z และ ทศทางทมดวงออกจากงานเปน +Z

แกน X คอแกนทตงฉากกบแกน Z ทศทางทมดวงเขาหาชนงานจนเลยจดตดของแนวแกนเปน –X ทศทางทมดวงออกจากงานเปน + X

ผปฏบตงาน

ปอมมด

ชนงาน หวจบ

Z(-) Z(+) Z

X

X (-)

X (+)

จดศนยของระบบโคออรดเนต

Page 17: E-Book CNC

14

1.3.2 ระบบโคออรดเนตแบบ 3 แกน

เปนระบบทมแนวแกน 3 แกนตดกนเปนมมฉาก โดยกาหนดระบบโคออรดเนตของแนวแกนตามกฎมอขวา ดงรปท 1.10

รปท 1.10 ระบบโคออรดเนตแบบ 3 แกน โดยใชกฎมอขวา

รปท 1.11 ระบบโคออรดเนตแบบ 3 แกนของเครองกด CNC แนวตง

+ Z

+ Y

+ X

+ Y

- Y

+ Z

- Z

- X + X

Page 18: E-Book CNC

15

1.3.3 จดศนยและจดอางอง (Zero point and Reference point) 1. จดศนยเครอง (Machine Zero Point, M)

จดศนยเครองเขยนแทนดวยสญลกษณ ตาแหนงจดศนยเครองจะถกกาหนดโดยบรษทผผลตเครองจกรกล CNC เพอใชเปนจดศนยของระบบโคออรดเนตในเครองจกรกล ซงเครองจกรกล CNC ทกเครองจะมระบบโคออรดเนตประกอบอย และจะใชเปนจดเรมตนสาหรบระบบโคออรดเนตอน ๆ

a) เครองกลงแบบมดอยดานหนา b) เครองกลงแบบมดอยดานหลง

รปท 1.12 การแสดงจดศนยของเครองกลง CNC

รปท 1.13 รปแสดงจดศนยเครองกด CNC

+ X

+ Z

+ X

+ Z

M

M

+ X

+ Y + Z

Page 19: E-Book CNC

16

2. จดอางอง (Reference Points, R) จดอางองเขยนแทนดวยสญลกษณ เปนจดทใชชวยในการปรบคาและควบคมระบบวด

ขนาด ระยะการเคลอนทของแครเลอนและเครองมอ ตาแหนงอางองจะถกกาหนดไวกอนลวงหนาอยางเทยงตรงในทก ๆ แนวแกนดวยลมตสวตซ ดงนนถงแมวาชดควบคมเครองจกรกลจะถกตดกระแสไฟฟาออกไป กยงสามารถทจะเลอนมดไปยงจดอางองได ทาใหงายตอการกาหนดพกด

รปท 1.14 ตาแหนงจดอางองของเครองกด CNC

1.3.4 การกาหนดคาโคออรดเนต

ในการกาหนดคาตวเลขหรอคาโคออรดเนตจะเปนการพจารณาจากแบบงานอาจจะกาหนดไวทตาแหนงใดกได ปกตจะมการกาหนดคาตวเลขอย 2 ลกษณะดวยกน (Incremental) (Absolute) ดงน 1. แบบตวเลขตอเนอง (Incremental)

การกาหนดคาตวเลขแบบนจะนบระบบพกดตวเลข (คา X, Y) จดเรมตนแตละครงเปนคา X0, Y0 เชนคาระยะทางจากจด P1 ไปจด P2 คอ X150, Y0 ดงแสดงตวอยางในรปท 1.15

จดศนยเครอง M จดอางอง

R

Page 20: E-Book CNC

17

รปท 1.15 การกาหนดคาโคออรดเนต แบบตอเนอง (Incremental)

2. แบบตวเลขคาสมบรณ (Absolute)

การกาหนดคาตวแบบนจะอางองตวเลขจากจดโคออรดเนตเปนหลก เชนคาจดพกดของ P1 คอ X50, Y30 จด P2 คอ X200, Y30 ดงแสดงตวอยางในรปท 1.16

รปท 1.16 การกาหนดคาโคออรดเนต แบบสมบรณ (Absolute)

จดอางอง

Y

X

50 200 120

60

30

P1

P2

P3

P4

120

30

60

30 50

150

250

50

P1

P4

P3

P2

Y

X

Page 21: E-Book CNC

18

ภาคปฏบต

1.1 แผงควบคมเครองจกรกล CNC ฝกทกษะเกยวกบการควบคม และการใหเครองทางานดวยการเลอกใชปมควบคมตาง ๆ ของเครอง

CNC Lathe และ CNC Milling

1.1.1 วธการฝกทกษะ

เครองกลง

1. ใช Mode Key - สงการเคลอนทไปท Reference Point - สงการเปลยน Tool - เขาสหมวด Edit เพอดโปรแกรม ปอนโปรแกรมและแกไขโปรแกรม 2. ใช JOG Key - ใหโตะงานเคลอนทในแนวแกน X และ Z - ปรบคาอตราปอนตาง ๆ เปน 10%, 20% และ 50% 3. ใช MDI Key Board - สงใหมดเคลอนทดวย G01 X100 Z5 - สงใหหวจบชนงานหมนตามเขม M03 ดวยความเรวรอบ S2500 4. ใช Manual Key - ใหโตะงานเคลอนทในแนวแกน X แกน Z - ปรบคาอตราปอนตาง ๆ เปน 0.1, 0.01 และ 0.001

เครองกด

1. ใช Mode Key - สงการเคลอนทไปท Reference Point - เขาสหมวด Edit 2. ใช JOG Key - ใหโตะงานเคลอนทในแนวแกน X, Y และ Z - ปรบคาอตราปอนตาง ๆ เปน 10%, 20% และ 50%

Page 22: E-Book CNC

19

3. ใช MDI Key Board - สงใหมดเคลอนทดวย G01 X100 - สงใหมดหมนตามเขม M03 ดวยความเรวรอบ S1000 - สงเปลยน Tool 4. ใช Manual Key - ใหโตะงานเคลอนทในแนวแกน X, Y และ Z - ปรบคาอตราปอนตาง ๆ เปน 0.1, 0.01 และ 0.001

1.1.2 เครองจกร อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ

เครองกลง

1. เครอง CNC Lathe

เครองกด

1. เครอง CNC Milling

1.2 ระบบโคออรดเนตและกาหนดและการกาหนดตาแหนง ฝกทกษะเกยวกบการการกาหนดตาแหนงแบบสมบรณและแบบตอเนอง

1.2.1 วธการฝกทกษะ

เครองกลง 1. กาหนดจดศนยชนงานทดานหนาชนงาน 2. ใหกาหนดคาแบบสมบรณและแบบตอเนอง

เครองกด 1. กาหนดจดศนยชนงานทแตกตางกน 5 มม. 2. ใหกาหนดคาแบบสมบรณและแบบตอเนอง

Page 23: E-Book CNC

20

1.2.2 เครองจกร อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ

งานกลง 1. แบบงาน Part-01

งานกด 2. แบบงาน Part-02

Page 24: E-Book CNC

21

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

แบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การควบคมเครองจกรกล CNC จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. คอนโทรลเลอร หรอชดควบคมของเครองกลง CNC และเครองกด CNC ทาหนาท

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

2. เครองกลงแบงตามแนวแกนสปนเดลได 2 แบบ คอ 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................

3. อปกรณเปลยนทลอตโนมต (Automatic Tool Changer) หรอ ATC แบงไดเปน 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................

4. ขอดของเครองกด CNC แบบแนวนอน คอ .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

5. ปม Rapid Traverse ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

6. ปม Cycle Stop ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

7. ปม Spindle CW ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

8. Monitor ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Page 25: E-Book CNC

22

9. จากรปท 1 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบสมบรณ (Absolute Measurement System) ของงานกลง CNC โดยเรมตนจากจด P1 ไปยงจด P7 และจดศนยชนงานอยดานหนาของชนงานลงในตารางใหถกตอง

รปท 1

แบบสมบรณ (Absolute Measurement System) Point X Z หมายเหต

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

Page 26: E-Book CNC

23

10. จากรปท 2 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบตอเนอง (Incremental Measurement System) ของงานกด CNC โดยเรมตนจากจด P1 ไปยงจด P5 และใหจดศนยงานอยมมดานลางซายมอ ลงในตารางใหถกตอง

รปท 2

แบบตอเนอง (Incremental Measurement System)

Point X Y หมายเหต P1 P2 P3 P4 P5

70

70

Page 27: E-Book CNC

24

ใบเฉลยแบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การควบคมเครองจกรกล CNC จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. คอนโทรลเลอร หรอชดควบคมของเครองกลง CNC และเครองกด CNC ทาหนาท

คอนโทรลเลอรจะมคอมพวเตอรสาหรบการปอนและแกไขโปรแกรม รวมทงควบคมการทางานของเครองจกรอยภายในตว

2. เครองกลงแบงตามแนวแกนสปนเดลได 2 แบบ คอ 1. แกนของสปนเเดลแนวนอน ( Horizontal) 2. แกนของสปนเดลแบบแนวตง (Vertical)

3. อปกรณเปลยนทลอตโนมต (Automatic Tool Changer) หรอ ATC แบงไดเปน 1. แบบโซ (Chain-Type)

2. แบบจานหมน (Carousel-Type) 4. ขอดของเครองกด CNC แบบแนวนอน คอ

ไมสะสมความรอนทชนงาน เศษโลหะจะตกลงพนและไมสะสมอยบนผวของชนงาน ซงอาจทาใหเกดรอยขดขวนบนชนงานได

5. ปม Rapid Traverse ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ ควบคมการเคลอนทเรวในแนวแกนตาง ๆ ของเครองจกรกล CNC

6. ปม Cycle Stop ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ ใชสาหรบหยดการทางานของเครองจกรกล CNC เชน ใชในการหยดชวคราวขณะปฏบตงาน 7. ปม Spindle CW ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ ใชสาหรบหมนเพลางานตามเขมนาฬกา 8. Monitor ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ แสดงรายละเอยดในการทางาน เชน การเดนและความถกตองของโปรแกรมกอนการปฏบตงาน

ดวยเครองจกรกล CNC 9. จากรปท 1 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบสมบรณ (Absolute Measurement System) ของงานกลง

CNC โดยเรมตนจากจด P1 ไปยงจด P7 และจดศนยชนงานอยดานหนาของชนงานลงในตารางใหถกตอง

Page 28: E-Book CNC

25

แบบสมบรณ (Absolute Measurement System) Point X Z หมายเหต

P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

0 14.0 14.0 19.0 19.0 25.0 25.0

0 0

-9.0 -9.0 -15.0 -15.0 -30.0

10. จากรปท 2 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบตอเนอง (Incremental Measurement System) ของงาน

กด CNC โดยเรมตนจากจด P1 ไปยงจด P5 และใหจดศนยงานอยมมดานลางซายมอ ลงในตารางใหถกตอง

แบบตอเนอง (Incremental Measurement System)

Point X Y หมายเหต P1 P2 P3 P4 P5

0 0

70.0 0

-70.0

0 70.0

0 -70.0

0

Page 29: E-Book CNC

26

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การควบคมเครองจกรกล CNC จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. Tool Presetting ของเครองกลง CNC ใชสาหรบ

.......................................................................................................................................................... 2. เครองกลงสามารถแบงตามจานวนแกนการเคลอนท จานวนปอมทล และสปนเดลไดดงน

1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................

3. Chip Conveyer สาหรบเครองกลง CNC และเครองกด CNC ทาหนาท ..........................................................................................................................................................

4. ประเภทของเครองแมชชนนงเซนเตอร สามารถแบงประเภทตามจานวนแกนของการเคลอนทไดกประเภท

1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................

3........................................................................................................................................................ 4........................................................................................................................................................ 5........................................................................................................................................................

5. สวนประกอบหลก ๆ ของชดคอนโทรลเลอร ประกอบดวย 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................

3........................................................................................................................................................ 4........................................................................................................................................................ 5........................................................................................................................................................ 6........................................................................................................................................................ 7........................................................................................................................................................

8........................................................................................................................................................ 9........................................................................................................................................................

Page 30: E-Book CNC

27

6. ปม Insert Key ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ ..........................................................................................................................................................

7. เพราะเหตใด ผปฏบตงานจะตองมความรเกยวกบปมตาง ๆ ทใชกบชดควบคมคอนโทรลเลอรเครองจกรกล CNC

.......................................................................................................................................................... 8. จากรปท 1 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบตอเนอง (Incremental) ของงานกลง CNC โดยเรมตน

จากจด P1 ไปยงจด P7 และจดศนยชนงานอยดานหนาของชนงานลงในตารางใหถกตอง

รปท 1

แบบตอเนอง (Incremental)

Point X Z หมายเหต P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

+ Z

+ X

P1

P2P3P4

P5

P6P7

Page 31: E-Book CNC

28

9. จากรปท 2 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบสมบรณ (Absolute) ของงานกด CNC โดยเรมตนจากจด P1 ไปยงจด P5 ลงในตารางใหถกตอง

รปท 2

แบบสมบรณ (Absolute) Point X Y หมายเหต

P1 P2 P3 P4 P5

40

90

40

80

Page 32: E-Book CNC

29

ใบเฉลยการทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การควบคมเครองจกรกล CNC จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. Tool Presetting ของเครองกลง CNC ใชสาหรบ

ใชสาหรบกาหนดคาความยาวของทลแตละทล 2. เครองกลงสามารถแบงตามจานวนแกนการเคลอนท จานวนปอมทล และสปนเดลไดดงน

1. แบบ 2 แกน ปอมทล มการเคลอนทในแนวแกน X และ Z 2. แบบ 3 แกน ปอมทล มการเคลอนทในแนวแกน X , Z และ C ใชในการกดและเจาะ

3. Chip Conveyer สาหรบเครองกลง CNC และเครองกด CNC ทาหนาท สาหรบลาเลยงเศษโลหะออกจากเครองจกร และทงลงถงรองรบอยางตอเนอง

4. ประเภทของเครองแมชชนนงเซนเตอร สามารถแบงประเภทตามจานวนแกนของการเคลอนทไดกประเภท

1. แบบ 2 แกนครง 2. แบบ 3 แกน

3. แบบ 3 แกนครง 4. แบบ 4 แกน 5. แบบ 5 แกน

5. สวนประกอบหลก ๆ ของชดคอนโทรลเลอร ประกอบดวย 1. จอภาพ Monitor 2. ชดปอนตวอกษร

3. ชดเคลอนทแนวแกน Manual Direction Key 4. ชดแกไข 5. ชด JOG และปรบฟด 6. ชดสาหรบการเคลอนทขนลง Cursor 7. ชดควบคมทศทางการหมน

8. ชด Numeric Key Board 9. ชด Cycle Control

Page 33: E-Book CNC

30

6. ปม Insert Key ของเครองจกรกล CNC ใชสาหรบ ใชสาหรบการแทรกหรอเพมขอมลขณะปอนคา

7. เพราะเหตใด ผปฏบตงานจะตองมความรเกยวกบปมตาง ๆ ทใชกบชดควบคมคอนโทรลเลอรเครองจกรกล CNC

เพอใหผใชสามารถใชงานไดอยางถกตอง และไมใหเครองจกรกลเกดความเสยหาย 8. จากรปท 1 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบตอเนอง (Incremental) ของงานกลง CNC โดยเรมตน

จากจด P1 ไปยงจด P7 และจดศนยชนงานอยดานหนาของชนงานลงในตารางใหถกตอง

แบบตอเนอง (Incremental)

Point X Z หมายเหต P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7

0 14.0

0 5 0 6 0

0 0

-9.0 0

-6.0 0

-15.0

9. จากรปท 2 จงกาหนดคาโคออรดเนตแบบสมบรณ (Absolute) ของงานกด CNC โดยเรมตนจาก

จด P1 ไปยงจด P5 ลงในตารางใหถกตอง แบบสมบรณ (Absolute)

Point X Y หมายเหต P1 P2 P3 P4 P5 P6

0 -80.0 -80.0 -40.0

0 0

0 0

40.0 40.0 90.0

0

Page 34: E-Book CNC

31

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การควบคมเครองจกรกล CNC

ชอหนวยยอย แผงควบคมเครองจกรกล CNC บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. การเปดเครองและเขาจด Reference 2. การเขาส Mode MDI 3. การใชปมคาสงในการ Edit 4. การใชมอหมนใน Mode Hand/Jog 5. การเรยกโปรแกรมเขา Mode RUN

วจารณและสรปการฝกทกษะ

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 35: E-Book CNC

32

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การควบคมเครองจกรกล CNC

ชอหนวยยอย แผงควบคมเครองจกรกล CNC ลาดบท

จดทประเมนผล

เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 Reference ลาดบขนตอนถกตอง 10 2 MDI การควบคมการทางานไดถกตอง 10 3 Edit การควบคมการทางานไดถกตอง 10 4 Jog การควบคมการทางานไดถกตอง 10 5 RUN การควบคมการทางานไดถกตอง 10

รวม 50

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน ทาคะแนนได 50 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 40 - 49 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 30 - 39 คะแนน ผลการปฏบตงานปานกลาง ทาคะแนนได 20 - 29 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

ลงชอ...........................................................ผประเมน

Page 36: E-Book CNC

หนวยท 2

ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน

หวขอเรองทฤษฏ 2.1. การตดตงเครองมอตด อปกรณ และการหาศนยชนงาน 2.2. การกาหนดคาของเครองมอตด

หวขอเรองปฏบต 2.1. การตดตงเครองมอตด อปกรณ และการหาศนยชนงาน 2.2. การกาหนดของคาเครองมอตด

ภาคทฤษฏ

การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน 2.1 การตดตงเครองมอตด อปกรณ และการหาศนยชนงาน

การกาหนดศนยชนงาน จดศนยโปรแกรม (Program Zero points) เมอทาการเขยนโปรแกรม จดทใชเปนจดอางองในการเขยนโปรแกรมจะตองถกกาหนดเสยกอน

จดนอาจเรยกวาจดศนยชนงาน (Work Piece Zero points) กได จดนอาจถกกาหนดขนโดยผเขยนโปรแกรมสามารถกาหนดไดอยางอสระ แตตองอยภายในขอบเขตการทางานของเครองจกร จดนจะเขยนแทนดวยสญลกษณ เปนจดทชวยในการกาหนดระบบโคออรดเนตของชนงานทสมพนธกบจดศนยของเครอง

ตวอยางการกาหนดจดศนยโปรแกรมในงานกลง ตาแหนงจดศนยโปรแกรมคอตาแหนงทแกน X และแกน Z ตดกน ซงปกตแกน X จะทบกบแนวแกนของชนงาน สวนแกน Z อาจจะกาหนดทปลายดานซายของชนงาน (P1) หรอทปลายดานขวาของชนงาน (P2) กได แลวแตการตดสนใจของผเขยนโปรแกรม ดงในรปท 2.1

Page 37: E-Book CNC

34

a) กาหนดจดศนยอยดานหนาชนงาน b) กาหนดจดศนยอยดานหลงชนงาน

รปท 2.1 การกาหนดจดศนยโปรแกรม

การกาหนดจดศนยชนงาน คาสงสาหรบกาหนดจดศนย (0, 0) หรอ ZERO POINT เพอสงใหยายจดศนย (Zero offset) จากจด

ศนยของเครองกด (Machine Zero point) ไปยงจดศนยโปรแกรมบนชนงานนน จะมหลายคาสงไดแก G54 G55 G56 G57 G58 และ G59 ซงเปนคาสงทอยในกลมเดยวกน สามารถเลอกใชคาสงใดกได

ในกรณกดชนงานทมรปรางไมเหมอนกน การเลอกกาหนดตาแหนงศนยบนชนงานกจะแตกตางกนไป จงตองใชคาสงแตละคาสงสาหรบชนงานแตละชนงาน เชน ชนงาน A ใช G54 ชนงาน B ใช G55 เปนตน

เพอความสะดวกและงายตอการทางานสาหรบงานกด ควรกาหนดจดศนยขนใหมเปนศนยชนงาน จงควรใชเพยงครงเดยว คอ จากจดศนยอางองของเครอง (M) เปนจดศนยบนชนงาน (W) โดยใช G54 ดงรปท 2.2

รปท 2.2 ใชคาสง G54 ยายจากศนยเครอง (M) ไปยงศนยบนชนงาน (W)

P2 +Z

+X +X

+P1 +Z

G54

W

Y

X Z

Page 38: E-Book CNC

35

- สมมต คา X = 12.456 Y = 123.456 ดไดจากคา Machine เมอเคลอนท Z = 50.5 จากจดศนย Machine มาจดชนงาน - นาคา X, Y, Z ไปใสลงใน Work01 (G54)

รปท 2.3 แสดงคา Work Coordinate

2.2 คาชดเชยเครองมอตด (Tool Offset) คาชดเชยเครองมอตก คอ คาทใหตาแหนงศนยกลางของเครองมอตดเคลอนทออกจากตาแหนงของ Part โปรแกรม ทเขยนวาจะใหเคลอนทไปทางดานซายหรอทางดานขวาของ Part โปรแกรม ขนอยกบลกษณะการใชงานของชนงานกด คาชดเชยเครองมอตดจะมอย 2 ลกษณะดวยกน คอ ชดเชยตามแนวแกน X และ Y กบชดเชยตามแนวแกน Z

2.2.1 ชดเชยตามแนวแกน X และ Y (G40, G41, G42) ในการเดนกดของเครองมอตด ถากาหนดทศทางเดนตดตามเขมนาฬกา ตาแหนงในการ

เคลอนทของศนยกลางเครองมอตดในการกดชนงานแมพมพตวผ (Punch) จะใชคา G41 และถาทศทางเดนตดทวนเขมนาฬกาจะใชคา G42 และถากดชนงานแมพมพตวเมยหรอรอง (Die) ทศทางเดนตดตามเขมจะใช G42 และทศทางตดทวนเขมนาฬกาจะใช G41 และถาเดนกดตามแนวเสน Part โปรแกรมจะใช G40 ดงแสดงตามรปท 2.4

F: 100% S: 100% WORK COORDINATES O0000 N0000 NO. DATA NO. DATA 00 X 0.000 02 X 0.000 Y 0.000 Y 0.000 Z 0.000 Z 0.000 01 X 12.456 03 X 0.000 Y 123.456 Y 0.000 Z 50.5 Z 0.000 ADRS _ JOG

OFFSET WORK

Page 39: E-Book CNC

36

a) ทศทางเดนตดตามเขมนาฬกา b) ทศทางเดนตดทวนเขมนาฬกา รปท 2.4 คาชดเชยตามแนวแกน X และ Y

2.2.2 ชดเชยตามแนวแกน Z (Tool Length Offset) ในการขนรปชนงานดวยเครองจกรกลประเภท CNC เครองมอตดทใชอาจจะใชมากกวา 1 อน

ดงนน เราจาเปนตองปรบคาชดเชยความยาวของเครองมอตดแตละอนเอาไว โดยวดคาความยาวทมคาตางกนของแตละเครองมอตด (Cutting Tool) โดยเกบคาไวในพารามเตอรของเครองมอตด (Tool Offset Parameter) ฟงชน G Codeทใช คอ G49, G43 และ G44

เมอ G49 คอ ยกเลกคาชดเชยตามแกน Z G43 คอ คาชดเชยคาบวก (+) G44 คอ คาชดเชยคาลบ (-) จากรปท 2.5 เราจะใชเครองมอตด T1 ซงเปนเครองมอตดตวแรกในการใชงานเคลอนทปลาย

เครองมอตดสมผสผวงานดานบน คาพารามเตอรชดเชยทเครอง (Tool Offset) เลอก Set คาชดเชยท H01 = ø แลวใชเครองมอตด T2 เลอนมาแตะทผวงานแลวดคาความยาวมความยาวมากกวา T1 นาคาทตางไปใสไวใน Tool Offset ท H02 และเครองมอตด T3 มความยาวสนกวาT1 นาคาความตางไปใสไวท H03

รปท 2.5 คาชดเชยเครองมอตดตามแกน Z

Y

X

G41 G40

G42

Y

X

G41

G40 G42

T1 T2

T3

G49

G44

G43 H03

H02 H01 = 0 ผวงาน

Page 40: E-Book CNC

37

การชดเชยรศมมดกลง (Tool Nose Radius Compensation) มดกลงเกอบทงหมด บรเวณจดปลายคมตดของมดจะเปนรศม ในระบบนวขนาดของรศมปลายมดมมาตรฐานกาหนด 4 ขนาด คอ 1/64, 1/32, 3/64 และ 1/16 นว และในระบบเมตรก ขนาดของรศมปลายมดกลงนจะมรศมทนอยมาก แตเมอใชในการตดเฉอนตามรปทรงของชนงานแลว อาจมผลทาใหขนาดและรปรางของชนงานเปลยนแปลงไปจากกาหนดได

รปท 2.6 รปแสดงรศมปลายมดท ไมสามารถเขาถงจดโคออรดเนตทโปรแกรมไวได

เมอเขยนโปรแกรมงานกลงโดยใชมดคมเดยวหรอมดควาน การเคลอนทของมดกลงเพอตดเฉอนชนงาน เมอพจารณาจดทปลายมดกลงเคลอนทเขาสมผสกบชนงานในแนวแกน X และ Z จะเปนจดเรมตนโปรแกรมจรง ดงแสดงในรปท 2.6

รปท 2.7 แสดงทางเดนมดกลงตามแนวแกน X และ Z

มดกลง

รศมปลายมดไมมผลตอการตดเฉอน ในแนวแกน X หรอ Z

มดกลง

จดทเขยนโปรแกรม

ชองวางระหวางจดทเขยนโปรแกรมและ ผวหนาคมตด

ผวหนาคมตด (รศม)

มดกลง

Page 41: E-Book CNC

38

การตดเฉอนของมดกลงในแนวแกน X หรอแกน Z จะไมมผลตอการทางาน ขนาดจะไดตามโคออรดเนต X หรอ Z ทโปรแกรมไวดงรปท 2.7 แตเมอมดกลงเคลอนทตดเฉอนชนงานพรอมกนทงสองแนวแกน คอ ทงแนวแกน X และ Z เชน งานกลงเรยว งานกลงรศม การขนรปลกษณะนรศมปลายมดกลงจะไมสามารถเขาถงจดโคออรดเนตทโปรแกรมไวได จงทาใหชนงานมขนาดผดพลาดจากตาแหนงทโปรแกรมไว การเขยนโปรแกรมดวยการใชรศมปลายมด (Programming with Application of Tool Radius) จากตวอยางการเขยนโปรแกรมการกลงนผานมาทงหมดนเราเขยนโปรแกรมโดยสมมตใหรศมปลายมดกลงเปนศนย แตในทางปฏบตจรงแลวทปลายมดกลงจะมรศม ดงนนการเคลอนทของมด ณ ตาแหนงตางๆจะมผลทาใหขนาดการขนรปงานไมถกตอง Offset Tool (X, Z) Offset Tool คอ คาตงมดหรอการทาใหปลายมดสามารถเลอนไปยง ณ จดทเหมอนกนได เพราะวามดแตละมดจะถกจบยดทความยาวแตกตางกน ดงนนคา Offset นจะเปนคาความแตกตางของมดแตละมด ซงคา Offset นสามารถหาไดดวยการให Q-Setter โดยนาปลายมดสมผส Q-Setter 2 จด (ดานแกน X, Z) คาจะถกบนทกไวในหนา Offset Set แกน X และ แกน Z

รปท 2.8 การชดเชยมดกลง (Offset Tool)

การแตะ Q-Setter เมอทาการจบยดมดในตาแหนงตาง ๆ ตามทตองการเสรจเรยบรอยแลว ตองทาการแตะ Q-Setter เพอใหมดเคลอนทมาในตาแหนงเดยวกนทก ๆ มด เนองจากการจบยดมดแตละมดนนเราไมสามารถจบใหยาวเทากนทกมดได ขนตอนการแตะ Q-Setter

คาOffset Z2

คา Offset X2

คา Offset Z1

คา Offset X1

ตาแหนง Home Position

T2

T1

Page 42: E-Book CNC

39

1. เลอก Tool ทจะทาการแตะมาในตาแหนงทางาน (อยใน Mode JOG หรอ Handle) 2. ดง Q-Setter ออกมาในตาแหนงใชงาน (ทหนาจอจะเปลยนไปทหนา Offset โดยอตโนมต) 3. ใช Mode Handle ในการเลอนมดเขาหา Q-Setter โดยเลอกการเคลอนทแกน X และ Z 4. เลอนมดเขาไปจนกระทงเกอบถงหว Q-Setter

รปท 2.9 แสดงวธการตงคาชดเชยมดกลง 5. กด Mode Jog ในการเลอนมดเขาแตะ Q-Setter คาทแตะไดจะถกเกบในตารางคา Offset

โดยอตโนมต Tool Point (T) and Nose Radius (R)

รปท 2.10 แสดงตาแหนงปลายมดกลง

ตว Q-Setter มดแตะแกน Z

มดแตะแกน X

1 2 6

4 3 8

5 7 0,9

Page 43: E-Book CNC

40

Nose R (R) คอ คารศมปลายมดคดเปน มม. เชน 0.2, 0.4, 0.8, 1.2 มม. คานมไวเพอใชในขณะทกลงชนงานเปนสวนโคงหรอเลอนแกนเอยง เครองจะเลอนแกนใหไดขนาดทถกตอง

Tool Point คอ จดหรอตาแหนงของปลายมดทใชในการกลงตดเฉอนชนงาน ดตวอยางตาแหนงการกลงชนงานไดจากตวอยางดานลางน

2.2.3 วธการวดคาความยาวและรศมเครองมอตด 1. คาสงชดเชยขนาดความยาวเครองมอตด (G43) (Tool Length Compensation)

เครองมอตดทใชในงานกด CNC มหลายชนด เชน ดอกกด End Mill ดอกเจาะนาศนย ดอกสวาน มดควาน และดอกตาปเกลยว เปนตน เครองมอตดทงหมดนมความยาวทแตกตางกน ดงรปท 2.11

รปท 2.11 แสดงเครองมอตดทความยาวแตกตางกนเมอใชกบเครองกด CNC

การเขยนโปรแกรมขนาดความยาวของเครองมอตดจะตองตรงกบขนาดความยาวของเครองมอตดทเปนจรง เพอใหไดระยะความลกในการตดเฉอนถกตองตามกาหนด ดงน น ขนาดของเครองมอตดแตละชนดจะตองทาการวดขนาดกอนทเครองจกรกลจะทางาน การวดความยาวของเครองมอตดแตละชนด จะวดจากจดอางองของเครองมอตดไปยงจดปลายสดของคมตดของเครองมอคาความยาวของเครองมอตดน จะถกบนทกไวในตารางชดเชยขนาดเครองมอตดในหนวยความจา และจะถกเรยกออกมาใชเมอกาหนดคาสง G43 ใหทาการชดเชยความยาวมด

H02

H03

H01

L1

L2

L3

Z - R

eferen

ce

T 01 T 02 T 03

ชนงาน

Page 44: E-Book CNC

41

รปท 2.12 รปแสดงการวดเครองมอตดจากจดอางองของเครองมอตดมายงจดปลายคมตด

การวดความยาวเครองมอตดอกวธหนงทกระทาไดงายโดยใชเกจวดความสง ดงรปท 2.13 วดความสงของเครองมอตดแตละชนดและบนทกคาความสงนไว การวดวธนทาไดงายและรวดเรว นยมใชกนมากกบมดกดทใชในแมกกาซน

รปท 2.13 การใชเวอรเนยรไฮเกจวดความสงของเครองมอตด

บาเพลาจดอางองของเครองมอตด

ความยาวเครองมอตด

ลมลอคตาแหนง

ระยะชองวางระหวางบาเพลากด

กบหนาแปลนของหวจบเครองมอตด

แผนเหลกรองหนาเทากบ

ระยะหางระหวางบาเพลากด

กบหนาแปลนของหวจบเครองมอตด

เวอรเนยรไฮเกจ

ฐานรอง

Page 45: E-Book CNC

42

รปท 2.14 การชดเชยความยาว Tool ดวย G43

รปแบบของคาสงชดเชยความยาวเครองมอ คอ G43 Z… H…

คา Z เปนคาทตองการใหปลายมดเคลอนทมาหยดอยเหนอจดศนยของโปรแกรม หรอเหนอผวหนางานเปนระยะทางเทาไร

คา H คอ หมายเลขชดเชยขนาดความยาวเครองมอ ตามดวยตวเลข 2 หลก เชน H01 H02 H03 …H99

หมายเหต กอนการเรยกใชคาสง G43 การวดจะตองเปนระบบการวดแบบสมบรณ (G90) เมอเปลยนมดเลมใหม จาเปนจะตองใชคาสง G43 ทกครงและจะตองเรยกหมายเลขชดเชยความยาวมดใหตรงกบหมายเลขเครองมอตดทใช โดยทวไปแลวเพอสะดวกตอการเรยกใชจะกาหนดใหเครองมอตดหมายเลข 1 ใชคาชดเชยความยาวเครองมอหมายเลข H01 ตวอยาง เชน

T01 ใชหมายเลขชดเชยความยาวเครองมอตดดวย H01 T02 ใชหมายเลขชดเชยความยาวเครองมอตดดวย H02

+ Z = 12.345

R = 1.234

N G41 H12 G42 H12

P 30

T1 G43 H01

OFFSET NO. DATA NO. DATA 001 12.345 009 0.0000 002 0.0000 010 0.0000 003 0.0000 011 0.0000 004 0.0000 012 1.234 005 0.0000 013 0.0000 … …… … ……

Page 46: E-Book CNC

43

T03 ใชหมายเลขชดเชยความยาวเครองมอตดดวย H03 .... .... T99 ใชหมายเลขชดเชยความยาวเครองมอตดดวย H99 หลงจากเครองมอตดทางานเสรจแลว ตองยกเลกการชดเชยความยาวเครองมอตดดวยคาสง

G49 ตวอยาง การเขยนโปรแกรมงานกดทใชคาสง G43

รปท 2.15 แบบงานกด CNC กาหนดวสดงานเปน S50C เครองมอตด ดอกกด End Mill 2 รอง คมตดขนาด ø10 มม. โปรแกรม O0003 N5 G17 G21 G40 G49 G80; N10 G91 G28 Z0;

Page 47: E-Book CNC

44

N15 G91 G28 X0 Y0; N20 T1 M6; N25 G00 G90 G54 X-20.0 Y-20.0; N30 G97 S2000 M03 G94 F200; N35 G41 G01 X-10.0 Y-10.0 D5.00; N40 G43 H01 Z10.0; N45 G00 Z-5.0; N50 G01 X0 Y0 F200; N55 X5.0 F200; N60 Y45.0; N65 X40.0; N70 G02 X45.0 Y40.0 R5.0 F150; N75 G01 Y10.0 F200; N80 X40.0 Y5.0; N85 X-10.0; N90 G40 G49X-10.0 Y-10.0; N95 G00 Z100.0; N100 G91 G28 Z0; N105 M30;

Page 48: E-Book CNC

45

ภาคปฏบต

2.1 การตดตงเครองมอตด อปกรณ และการหาศนยชนงาน ฝกทกษะเกยวกบการกาหนดจดศนยชนงาน (Work Zero Point)

2.1.1 วธการฝกทกษะ

เครองกลง CNC

1. ใหประกอบมดกลง 2. ใหหาจดศนยชนงานและกาหนดคาลงในตาราง Work Offset

เครองกด CNC

1. ใหประกอบอปกรณหาศนย 2. ใหหาจดศนยชนงานและกาหนดคาลงในตาราง Work Offset

2.1.2 เครองจกรกล อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ

เครองกลง CNC

1. มดกลงสาหรบเครอง CNC 2. เครองจกร CNC Lathe

เครองกด CNC

1. อปกรณหาศนย 2. เครองจกร CNC Milling 3. เครองมอตด

Page 49: E-Book CNC

46

2.2 การกาหนดคาของเครองมอตด ฝกทกษะเกยวกบการวดความยาว Tools และใสคาชดเชยตาง ๆ ของมดกลง (Offset Tool X, Z)

2.2.1 วธการฝกทกษะ

เครองกลง CNC

1. ใหประกอบมดเขากบตวจบมด (Tool Holder) 2. ใหหาคาชดเชยมดกลง โดยใช Q-Setter แลวนาไปใสในตาราง Offset มด

เครองกด CNC

1. ใหประกอบอปกรณ Tool เขากบชดเปลยนเครองมอตดอตโนมตของเครอง โดยเรยก Tool No. แลวใสแตละ Tool ใหตรงตาแหนง

2. วดความยาวและรศม Tool - Tool Presenter - นาฬกาเทยบศนย - End Mill

2.2.2 เครองจกร อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ

เครองกลง CNC

1. มดกลงสาหรบเครอง CNC 3. Q-Setter 2. เครองจกร CNC Lathe

เครองกด CNC

1. เครองจกร CNC Milling 2. แบบงาน 3. ชนงาน 4. Tool Preseter

Page 50: E-Book CNC

47

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

แบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน จงเตมคาในชองวางใหถกตองและสมบรณ 1. จงใหคาจากดความของการเผอขนาดความยาว และการชดเชยขนาดรศมของปลายเครองมอตด

ในการเขยนโปรแกรม NC งานกลงมาโดยสงเขป .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 2. ปจจยททาใหจดปลายของเครองมอตดในทางทฤษฏ และจดปลายของเครองมอตดทเดนตดเฉอน

ผวชนงานจรง มคาแตกตางกน ประกอบไปดวยอะไรบาง 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................ 3. จงอธบายหลกการของการเผอขนาดความยาวของเครองมอตด และเขยนรปประกอบการอธบาย .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Page 51: E-Book CNC

48

4. คาตวแปรทสาคญ ๆ สาหรบการจดบนทกคาหมายเลขการเผอขนาดของเครองมอตดในงานกลงประกอบไปดวยอะไรบาง

1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................ 4........................................................................................................................................................ 5........................................................................................................................................................ 5. การปอนขอมลการเผอขนาดเขาไปเกบไวในระบบควบคมของเครองกลง CNC นน เราสามารถ

ทาไดกวธ มอะไรบาง .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 6. จงเขยนภาพการชดเชยขนาดของเครองมอตดตามทศทางการเคลอนท 7. เราใชคาสง G54 ถง G59 ในโปรแกรม NC เพอวตถประสงคใด จงอธบายพอเขาใจ .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 8. จงอธบายถงเหตผลทตองมการเผอขนาดความยาวของเครองมอตดในการเขยนโปรแกรม NC .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 9. จงอธบายคาสงทใชกาหนดขนาดความยาวของการเผอเครองมอตดในโปรแกรม NC และให

ความหมายของคาสงนน ๆ มาพอเขาใจ .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Page 52: E-Book CNC

49

ใบเฉลยแบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน จงเตมคาในชองวางใหถกตองและสมบรณ 1. จงใหคาจากดความของการเผอขนาดความยาว และการชดเชยขนาดรศมของปลายเครองมอตด

ในการเขยนโปรแกรม NC งานกลงมาโดยสงเขป ในการเขยนโปรแกรมใหเครองมอตดเคลอนทไปตามเสนขอบรปชนงาน โดยใหตาแหนงศนยกลางเครองมอตดอยทตาแหนงขอบรปชนงานพอด และไมมการเผอรศมเครองมอตด ผลทไดคอ ขนาดชนงานจะมขนาดเลกกวาขนาดทตองการ

2. ปจจยททาใหจดปลายเครองมอตดในทางทฤษฏ และจดปลายเครองมอตดทเดนตดเฉอนผวชนงานจรงมคาแตกตางกน ประกอบไปดวยอะไรบาง

1. ขนาดและรปทรงเรขาคณตของเครองมอตด 2. ความผดพลาดทเกดจากการปรบตงหรอการจบยดบนเทอเรทของเครองกลง CNC 3. การสกหรอทปลายเครองมอตด 3. จงอธบายหลกการเผอขนาดความยาวของเครองมอตด พรอมกบใหเขยนภาพประกอบการอธบาย

OFX

จดศนยกลางปอมมดเครองมอตด

+OFZ

+OFX

OFZ

Page 53: E-Book CNC

50

การเผอขนาดความยาวเครองมอตดในงานกลงชนด 2 แนวแกน จะตองทาการเผอขนาดความยาวของทง 2 แนวแกน คอแนวแกน X และ Z ซงโดยปกตแลวการวดคาเผอขนาด จะใชจดศนยกลางของเทอเรทเปนตาแหนงอางองเปรยบเทยบกบปลายของเครองมอตดจรง คาเผอขนาดความยาวตามแนวแกน X = OFX คาเผอขนาดความยาวตามแนวแกน Z = OFZ

4. คาตวแปรทสาคญ ๆ สาหรบการจดบนทกคาหมายเลขการเผอขนาดของเครองมอตดในงานกลงประกอบไปดวยอะไรบาง

1. หมายเลขของการเผอขนาด 2. คาเผอขนาดความยาวตามแนวแกน X (OFX) 3. คาเผอขนาดความยาวตามแนวแกน Z (OFZ) 4. คาเผอขนาดรศมของปลายมด (OFR) 5. ทศทางการเคลอนทของปลายมด (OFT) 5. การปอนขอมลของการเผอขนาดเขาไปเกบไวในระบบควบคมของเครองกลง CNC เราสามารถ

ทาไดกวธ มอะไรบาง 2 วธ คอ 1. การปอนดวยมอ 2. การปอนขอมลดวยคาสงในโหมดของการเขยนโปรแกรม

6. จงเขยนภาพการชดเชยขนาดเครองมอตดตามทศทางการเคลอนท

แนวเดนกด

เสนโปรแกรม

เสนโปรแกรม R

ทศทางการกด ทศทางการกด

ข) ชดเชยขนาดดานขวา (G42) ก) ชดเชยขนาดดานซาย (G41)

Page 54: E-Book CNC

51

7. เราใชคาสงชดเชย ในโปรแกรม เพอวตถประสงคใด จงอธบายพอเขาใจ การเขยนโปรแกรมชดเชยคาโคออรดเนตของชนงานน จะใชสาหรบการปรบตงชนงานบนโตะ

งานของเครองจกรทตองการขนรปพรอมกนหลายๆชนงาน 8. จงอธบายถงเหตผลทตองมการเผอขนาดความยาวของเครองมอตดในการเขยนโปรแกรม NC การปรบแกขนาดความยาวของเครองมอตดทใชในการขนรปชนงานทงหมดใหถกตอง กอนทจะ

ปอนขอมลเขาไปเกบไวในหนวยความจาทใชเกบขอมลเกยวกบเครองมอตด 9. จงอธบายคาสงทใชกาหนดขนาดความยาวของการเผอเครองมอตดในโปรแกรม NC และให

ความหมายของคาสงนน ๆ มาพอเขาใจ G43 การเผอขนาดความยาวในทศทางบวก (Z+) สาหรบเครองมอตดทมความยาวมาก G44 การเผอขนาดความยาวในทศทางลบ (Z-) สาหรบเครองมอตดทมความยาวนอย G49 การยกเลกคาสงการเผอขนาดความยาวของเครองมอตด

Page 55: E-Book CNC

52

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน จงเตมคาในชองวางใหถกตองและสมบรณ 1. เพราะเหตผลใดจงตองออกแบบใหปลายมดกลงเปนสวนโคงรศม

..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 2. จงใหความหมายของคาสงทง 3 คาสงนในโปรแกรม NC G40: .................................................................................................................................................

G41: ................................................................................................................................................. G42: .................................................................................................................................................

3. จงอธบายถงเหตผลทตองมการชดเชยขนาดเครองมอตดในการเขยนโปรแกรม NC กบงานกดมาพอเขาใจ

.......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 4. จงใหความหมายของคาสงในโปรแกรม CNC ตอไปน G43: .................................................................................................................................................

Z5: ................................................................................................................................................... H20: .................................................................................................................................................

5. จงใหความหมายของคาสงในโปรแกรม NC ตอไปน H21: .................................................................................................................................................

X-0.5: .............................................................................................................................................. Y0.75: .............................................................................................................................................. F7.5: ................................................................................................................................................ ระนาบของการกด คอ.......................................................................................................................

6. โดยปกตแลวการเผอขนาดความยาวของเครองมอตดจะกาหนดในแนวแกนใด? ..........................................................................................................................................................

Page 56: E-Book CNC

53

ใบเฉลยการทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน จงเตมคาในชองวางใหถกตองและสมบรณ 1. เพราะเหตผลใดจงตองออกแบบใหปลายมดกลงเปนสวนโคงรศม เพอเพมความแขงแรงทปลายมด ลดความเครยดในขณะตดเฉอนงาน ทาใหความรอนกระจายออก

ไดด ยดอายการใชงานและทาใหผวชนงานกลงเรยบ 2. จงใหความหมายของคาสงทง 3 คาสงนในโปรแกรม NC G40: ยกเลกการชดเชยรศมปลายมด

G41: การชดเชยรศมปลายมดทางดานซาย G42: การชดเชยรศมปลายมดทางดานขวา 3. จงอธบายถงเหตผลทตองมการชดเชยขนาดของเครองมอตดในการเขยนโปรแกรม NC กบงานกด

มาพอเขาใจ ในการเขยนโปรแกรมใหเครองมอตดเคลอนทไปตามเสนขอบรปชนงาน โดยใหตาแหนง

ศนยกลางเครองมอตดอยทตาแหนงเสนขอบรปของชนงานพอด และไมมการเผอขนาดรศมของเครองมอตด ผลทไดคอ ขนาดชนงานจะมขนาดเลกกวาขนาดทตองการ

4. จงใหความหมายของคาสงในโปรแกรม CNC ตอไปน G43: การเผอขนาดความยาวในทศทางบวก

Z5: คาโคออรดเนตของเครองมอตดในแนวแกน Z H20: หมายเลขกากบของการเผอขนาดความยาวของเครองมอตด

5. จงใหความหมายของคาสงในโปรแกรม NC ตอไปน H21: หมายเลขของการชดเชยขนาดของเครองมอตด

X-0.5: คาโคออรดเนตของเครองมอตดในแนวแกน X Y0.75: คาโคออรดเนตของเครองมอตดในแนวแกน Y F7.5: อตราการปอน 7.5 มม./นาท ระนาบของการกด คอ X, Y

6. โดยปกตแลวการเผอขนาดความยาวของเครองมอตดจะกาหนดในแนวแกนใด? Z

Page 57: E-Book CNC

54

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน

ชอหนวยยอย การตดตงเครองมอตดอปกรณ และการหาศนยชนงาน บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. ปฏบตการหาคา X จาก M ถง W กงกลางงานสเหลยม 50x50x15 มม. 2. ปฏบตการหาคา Y จาก M ถง W กงกลางงานสเหลยม 50x50x15 มม. 3. ปฏบตการหาคา Z จาก M ถง W กงกลางงานสเหลยม 50x50x15 มม.

วจารณและสรปการฝกทกษะ

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 58: E-Book CNC

55

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน

ชอหนวยยอย การตดตงเครองมอตดอปกรณ และการศนยชนงาน ลาดบท

จดทประเมนผล

เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 หาคาแกน X ลาดบขนตอนถกตอง 10 2 หาคาแกน Y ลาดบขนตอนถกตอง 10 3 หาคาแกน Z ลาดบขนตอนถกตอง 10

รวม 30

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน ทาคะแนนได 25 - 30 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 20 - 24 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 15 - 19 คะแนน ผลการปฏบตงานปานกลาง ทาคะแนนได 0 - 14 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

ลงชอ...........................................................ผประเมน

Page 59: E-Book CNC

56

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน

ชอหนวยยอย การตดตงเครองมอตดอปกรณ และการหาศนยชนงาน บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. สรางโปรแกรมอยางงาย สเหลยม 50x50x15 มม. 2. แกไขโปรแกรม 3. การวดความยาว Tool 1 อน 4. การแกไข คา Offset กรณทความลกไมได (G43) 5. การแกไขคา Offset กรณทคา X, Y ไมได (G42, G41)

วจารณและสรปการฝกทกษะ

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 60: E-Book CNC

57

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน

ชอหนวยยอย การตดตงเครองมอตดอปกรณ และการหาศนยชนงาน ลาดบท

จดทประเมนผล

เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 โปรแกรม สรางโปรแกรมได 10 2 โปรแกรม สรางโปรแกรมได 10 3 ความยาวTool วดความยาว Tool ถกตอง 10 4 ลก 15 15 + 0.02 10 5 ขนาด 50x50 50 + 0.02 10

รวม 50

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน ทาคะแนนได 50 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 40 - 49 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 30 - 39 คะแนน ผลการปฏบตงานปานกลาง ทาคะแนนได 20 - 29 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

ลงชอ...........................................................ผประเมน

Page 61: E-Book CNC

58

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน

ชอหนวยยอย การตดตงเครองมอตดอปกรณ และการหาศนยชนงาน บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. สรางโปรแกรมอยางาย เพอกลงงาน ø22 x 30 2. แกไขรายละเอยดของโปรแกรม เรองความเรวรอบและอตราปอน 3. ตดตงมดและวดความยาว Tool โดยใช Q-Setter 4. หาศนยชนงาน 5. ชดเชยขนาดเผอการสกหรอของเครองมอตด

วจารณและสรปการฝกทกษะ

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 62: E-Book CNC

59

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การตดตงเครองมอตดและการหาศนยชนงาน

ชอหนวยยอย การตดตงเครองมอตดอปกรณ และการหาศนยชนงาน ลาดบท

จดทประเมนผล

เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 โปรแกรม สรางโปรแกรมได 10 2 โปรแกรม แกไขโปรแกรมได 10 3 ชนงาน ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 4 ชนงาน ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 5 ชนงาน ø22 + 0.02

30 + 0.02 10

รวม 50

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน ทาคะแนนได 50 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 40 - 49 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 30 - 39 คะแนน ผลการปฏบตงานปานกลาง ทาคะแนนได 20 - 29 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

ลงชอ...........................................................ผประเมน

Page 63: E-Book CNC

หนวยท 3

ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน

หวขอเรองทฤษฏ 3.1. การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกลง CNC 3.2. การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ 3.3. การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกด CNC 3.4. การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ

หวขอเรองปฏบต 3.1 การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกลง CNC 3.2 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ 3.3 การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกด CNC 3.4 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ

ภาคทฤษฏ

โปรแกรมควบคมการทางาน ในการทางานของเครองจกรกลประเภท CNC นน จาเปนตองเขยนโปรแกรมเพอควบคมใหแนวแกนของเครองเคลอนทไปตามโปรแกรมทถกเขยนมรปแบบการเขยนดงน

3.1 การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกลง CNC

3.1.1 M & G – Code สาหรบงานกลง CNC คาสง G ทใชในเครองกลง CNC มตงแต G00 จนถง G99 คาสงแตละตวมหนาทการทางานท

แตกตางกนไป มรายละเอยดดงตารางท 3.1

Page 64: E-Book CNC

61

ตารางท 3.1 คาสง G และหนาทในงานกลง CNC คาสง G หนาท

G00 G01 G02 G03 G04 G20 G21 G24 G28 G33 G40 G41 G42 G70 G71 G72 G73 G74 G75 G76 G77 G78 G98/G99 G80 G81 G82 G83 G84 G85 G90

การเคลอนทเรว การเคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน การเคลอนทแนวเสนโคงตามเขมนาฬกาตามคาอตราปอน การเคลอนทแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกาตามคาอตราปอน การหยดแช (Dwell) วฎจกรกลงปอก วฎจกรกลงเกลยว วฎจกรกลงปาดหนา เคลอนทกลบไปยงจดอางองอตโนมต กลงเกลยว ยกเลกการชดเชยรศมมดกลง ชดเชยรศมมดกลงซาย ชดเชยรศมมดกลงขวา การปอนขอมลเปนนว การปอนขอมลเปนมลลเมตร วฎจกรกลงผวสาเรจ วฎจกรกลงปอกแบบหยาบ วฎจกรกลงปาดหนาแบบหยาบ วฎจกรกลงปอกหยาบตามรปรางชนงาน วฎจกรเจาะรลกในแนวแกน Z วฎจกรเจาะรลกในแนวแกน X วฎจกรกลงเกลยว ระบบการเคลอนทกลบของ TOOL หลงการเจาะ ยกเลกการทาวฎจกร วฎจกรเจาะร วฎจกรเจาะรดวยดวยการหนวงเวลาทกนรเจาะ วฎจกรเจาะรลก (คายเศษ) วฎจกรดาปเกลยว วฎจกรควานรละเอยด กาหนดการวดแบบสมบรณ

Page 65: E-Book CNC

62

ตารางท 3.1 (ตอ) คาสง G หนาท

G91 G92 G94 G95 G96 G97

กาหนดการวดคาแบบตอเนอง กาหนดระบบโคออรดเนต การกาหนดอตราการปอนหนวยเปน mm/min การกาหนดอตราการปอนหนวยเปน mm/rev การกาหนดความเรวตดคงท การกาหนดความเรวรอบหนวยเปน rev/min

คาสงชวย (Miscellaneous Function) หรอเรยกวา M- Function หรอ M – Code คาสง M ใชควบคมการทางานสวนประกอบตาง ๆ ของเครองกลง CNC ใหทางานหรอไม

ทางาน เชน การเปด-ปดสารหลอเยน การหมนเพลากลง ทศทางการหมนเพลากลง คาสงนจะไมมผลกระทบตอการควบคมทางตวเลขของเครองจกรกล CNC

ตวอกษรทใชสาหรบคาสงน คอ M ตามดวยตวเลข 2 หลก มใชตงแต M00 จนถง M99 มรายละเอยดดงตารางท 3.2 ดงน

ตารางท 3.2 คาสง M และหนาทในงานกลง CNC

คาสง G หนาท M00 M01 M02 M03 M04 M05 M08 M17 M20 M30 M98 M99

หยดโปรแกรมชวขณะ (เพลาหยดหมน, อตราปอนหยด, สารหลอเยนหยดไหล) หยดการทางานของโปรแกรมชวขณะ ถาสวตซของ Option Stop อยในตาแหนง ON สนสดโปรแกรม เพลางานหมนตามเขมนาฬกา เพลางานหมนทวนเขมนาฬกา เพลงานหยดหมน เปดนาหลอเยนฉดเปนลา สนสดโปรแกรมยอย แทนยนศนยเคลอนทกลบ สนสดโปรแกรมแลวขนไปอยทหวโปรแกรม เรยกใชโปรแกรมยอย (Sub-Program) สนสดการใชโปรแกรมยอย

Page 66: E-Book CNC

63

การใชคาสงและตวอยางโปรแกรม ในการปฏบตการงานกลง CNC เบองตน จะตองเลอกใชคาสงทง G-Function และ M-

Function ใชถกตองกบความตองการในการกลงชนงาน และการสงใหเครองกลง CNC ทางานหรอไมทางานในหนาทตาง ๆ มฉะนนแลวการปฏบตการในการกลงชนงานจะเกดการผดพลาด (Error) ได ทงอาจทาใหเครองมอตด เชน มดกลง ดอกสวาน หรอชนงานกลงเสยหายได

ในโมดลนจะกลาวถงการใชคาสง และตวอยางโปรแกรมเฉพาะการปฏบตการงานกลงขนพนฐานเทานน

G00 กาหนดการเคลอนทเปนแบบเคลอนทเรว รปแบบ : N_G00 X(U)_ Z (W) G00 : เปนคาสงทใชกาหนดการเคลอนทเรวในเสนตรง X(U) : เสนผาศนยกลางทจดสนสด (Diameter of End-Point) Z(W) : ความยาวทจดสนสด (Length of End-Point) คาสง G00 สาหรบสงใหมดกลงเคลอนทเรวในแนวเสนตรง จากตาแหนงหนงไปยงอกตาแหนงหนง โดยมดกลงไมกนงาน

ตวอยาง การกาหนดการวดแบบสมบรณ (Absolute) G90 N50 G00 X40 Z56 : เคลอนทเรวแบบสมบรณไปท X40 Z56 การกาหนดการวดแบบตอเนอง (Incremental) G91 N50 U-30.5 W-30.5 : เคลอนทแบบตอเนองไปท U-30.5 W-30.5

รปท 3.1 G00 กาหนดการเคลอนทเปนแบบเคลอนทเรว (G00)

+Z

+X

-Z

5

งาน

มดกลง

25

-X

Page 67: E-Book CNC

64

G01 การเคลอนทในแนวเสนตรง รปแบบ : N_ G01 X(U)_ Z(W)_ F_

G01 : สาหรบสงใหมดกลงเคลอนทในแนวเสนตรง ตามคาอตราปอนโดยมดกลงเคลอนทกลงชนงาน

X(U) : เสนผาศนยกลางทจดสนสด (Diameter of End-Point) Z(W) : ความยาวทจดสนสด (Length of End-Point) F : อตราปอน ตวอยาง กาหนดการวดแบบสมบรณ (Absolute) G90 N_G95 : กาหนดอตราปอนหนวยเปน mm/rev __ N20 G01 X40 Z20.1 F0.1 : เคลอนทแบบสมบรณเปนเสนตรงไปตาแหนง X40

Z20.1ดวยอตราปอน 0.1 mm/rev กาหนดการวดแบบตอเนอง (Incremental) G91 N_G95 F0.1 : กาหนดอตราปอนเทากบ 0.1 mm/rev __ N20 G01 X20 W-25.9 : การเคลอนทแบบตอเนองไปยงตาแหนง X20 W-25.9

รปท 3.2 การเคลอนทในแนวเสนตรง (G01)

G01

มดกลง

30

งาน +Z +Z

-X

+X

25

Page 68: E-Book CNC

65

ตวอยางการเขยนโปรแกรมงานกลง CNC

รปท 3.3 แบบงานกลงแนวเสนตรง (G01)

มดกลงเคลอนทเรวจากตาแหนง X100 Z50 ไปยงตาแหนง X0 Z2 มดกลงเดนกลงงานจาก

P1 ไปยง P2 P3 P4 แลวกลบไปตาแหนงเรมตน ดวยความเรวรอบ 200 รอบตอนาท (S) อตราปอน (F) กาหนด 0.1 ม.ม. ตอรอบ

โปรแกรม N5 T0202 N10 G00 X100 Z50 N15 G92 Z0 N20 G96 S200 F0.1 M03 N25 G00 X0 Z2 N30 G01 Z0 F0.1 N35 X32 N40 Z-20 N45 X50 N50 G00 X100 Z50 N55 T0200 N60 M30 %

+X

+Z

X100 Z50 P4

P3 P2

P1

20 2

ø50

ø32

Page 69: E-Book CNC

66

G02 การเคลอนทในแนวเสนโคงตามเขมนาฬกา (CW) รปแบบ : N_G02 X(U)__Z(W)__I__K__F__ หรอ : N_G02 X(U)__Z(W)__R__F__ G02 : การเคลอนทในแนวเสนโคงตามเขมนาฬกา X, Z : จดสนสดของสวนโคง U, W, I, K : ระยะจากจดเรมตนไปถงจดศนยกลางของสวนโคง ซงคา I จะมความสมพนธ

กบแกน X และคา K จะมความสมพนธกบแกน Z R : รศมของสวนโคง F : อตราปอน ตวอยาง N25 G02 X55 Z-45 R15 F0.1

รปท 3.4 การเคลอนทในแนวเสนโคงตามเขมนาฬกาดวย G02

G03 การเคลอนทในแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกา (CCW) รปแบบ : N_G03 X(U)__Z(W)__I__K__F__ หรอ : N_G03 X(U)__Z(W)__R__F__ G03 : การเคลอนทในแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกา X, Z : จดสนสดของสวนโคง U, W, I, K : ระยะจากจดเรมตนไปถงจดศนยกลางของสวนโคง ซงคา I จะมความสมพนธ

กบแกน X และคา Kจะมความสมพนธกบแกน Z R : รศมของสวนโคง F : อตราปอน

+X

+Z -Z

45

R15

G02

55

-X

Page 70: E-Book CNC

67

ตวอยาง N50 G03 X55 Z-45 R15 F0.1

รปท 3.5 การเคลอนทในแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกาดวย G03 ตวอยางโปรแกรม

รปท 3.6 แบบงานกลง CNC

+X

+Z

-X

-Z

45

R15

G03

55

+X

+Z

X100 Z50

P4 P3

P2 P1

20 2 ø4

2

ø22

ø66

35

10

P5 R15

R10

Page 71: E-Book CNC

68

มดกลงเคลอนทเรวจากตาแหนง X100 Z50 ไปยงตาแหนง X0 Z2 มดกลงเดนกลงงานจาก P1 ไปยง P2 P3 P4 และไปยง P5 แลวกลบไปทตาแหนงเรมตน ดวยความเรวรอบ 170 รอบตอนาท (S) อตราปอน 0.1 ม.ม (F) ตอรอบ N5 T0202 N10 G00 X100 Z50 N15 G92 Z0 N20 G96 S170 F0.1 M03 N25 G00 X0 Z2 N30 G01 Z0 F0.1 N35 X22 N40 G03 X42 Z-10 R10 F0.05 N45 G01 Z-20 F0.1 N50 G02 X66 Z-35 R15 F0.05 N55 G00 X100 Z50 N60 T0200 N65 M30 %

G92 คาสงกาหนดศนยสาหรบโปรแกรมบนชนงาน

รปแบบ : N__G92 X__Z__ หรอ : N__G92 U__W__ คาสงสาหรบกาหนดศนย (0,0) หรอ ZERO POINT เพอสงใหยายจดศนย (Zero Offset)

จากจดศนยของเครองกลง ( Machine Zero Point) ไปยงจดศนยสาหรบโปรแกรมบนชนงาน ตวอยางโปรแกรม

N05 G00 X30 Z125 N10 G92 Z0 N__ N__G00 Z0 N__G92 Z5

Page 72: E-Book CNC

69

รปท 3.7 กาหนดศนยสาหรบโปรแกรมบนชนงาน

คาสง G สาหรบการทางานแบบวฎจกร (Canned Cycle) การเขยนโปรแกรม Canned Cycle หรอวฎจกร หรอวงรอบ การทางานของเครองมอททาซ า

ตามโปรแกรมทกาหนดเฉพาะ การทางานดงกลาวเปนการชวยใหโปรแกรมมลกษณะการใชงานทงายขน อกทงรวบรวมและออกแบบการทางานของโปรแกรมมาตรฐานทมอยท งหมดใหสนลง งายตอการนาไปใชงานกลง เพอพฒนาผลผลตทไดจากเครองจกรกล

คาสง G ทใชในการเขยนโปรแกรมสาหรบงานวฎจกรมหลายคาสง ขนอยกบลกษณะของการทางานวฎจกรนนๆ

ในการเขยนโปรแกรมใหทางานแบบวฎจกรแบบตางๆ จะตองเลอกใชคาสง G และคาพารามเตอรอน ๆ ใหถกตองตามจดประสงคของการทางาน และเขยนโปรแกรมในบลอกนน ๆ ใหถกตองและครบถวน

สรปคาสง G สาหรบการทางานแบบวฎจกรขนพนฐานมดงตอไปน G20 วฎจกรกลงปอก G21 วฎจกรกลงเกลยว G24 วฎจกรกลงปาดหนา G78 วฎจกรกลงเกลยว G80 (81-85) ยกเลกวฎจกรเจาะร G83 วฎจกรการเจาะรแบบมคายเศษโลหะ G84 วฎจกรตาปเกลยว G85 วฎจกรรมเมอร G72 วฎจกรกลงผวสาเรจ G73 วฎจกรกลงปอกตามรปรางชนงาน G74 วฎจกรกลงปาดหนาตามรปรางของชนงาน

89 35

W +Z

-X

-Z M

33

+X

Page 73: E-Book CNC

70

การเขยนโปรแกรมการทางานแบบวฎจกร การเขยนโปรแกรมเพอกลงงานตามแบบใหปฏบตตามขนตอน เชนเดยวกบการเขยนโปรแกรม

งานกลงทวไป เมอถงขนตอนการทางานเจาะ หรอควานร หรอทาเกลยวกจะเขยนโปรแกรมของขนตอนการทางานนน ๆ เปนการทางานแบบวฎจกร ดงตวอยางตอไปน

G 73 วฏจกการกลงปอกขนรป (Turning Cycle Contour) รปแบบ N… G73 U… R… N… G73 P… Q… U+/-… F… S… T… บรรทดแรก U(mm) ความลกของการกลงแตละชน กาหนดเปน Incremental ใน

รปแสดงไวเปน U 1 R(mm) ความสงของการยก บรรทดทสอง P หมายเลขบรรทด ซงเปนบรรทดแรกของโปรแกรมรปราง Q หมายเลขบรรทด ซงเปนบรรทดสดทายของโปรแกรมรปราง U(mm) ระยะและทศทางของคาเผอเกบละเอยดในทศทางแกน X ใน

รปภาพแสดงไวเปน U2/2 W(mm) ระยะและทศทางของคาเผอเกบละเอยดในทศทางแกน Z กาหนด

เปนคา Incremental F, S, T อตราปอน, ความเรวรอบ, มดกลง

รปท 3.8 วฏจกรการกลงปอกขนรปดวย G73

B A C

W A

U 2 /

2 U

1

R

45

เสนขอบงานจรง

แนวเดนมดกลง

Page 74: E-Book CNC

71

ตวอยาง A : X = 55, Z = 2

A : X = 16, Z = 2 B : X = 55, Z = -50 โปรแกรม : O0001 N5 T0202 X102 Z0 N10 G00 X60 Z100 N15 G92 Z0 N20 G96 S175 F0.1 M03 N25 G00 X55 Z2 (จด A) N30 G73 U1 R1 N35 G73 P40 Q75 U0.5 W0 N40 G00 X16 (จด A) N45 G01 Z-15 N50 X25 N55 X35 Z-30 N60 Z-40 N65 X45 N70 X50 Z-50 N75 X55 (จด B) N80 G00 X60 Z0 N85 S180 F0.1 T0404 เลอก Tool สาหรบเกบผวละเอยด N90 G72 P40 Q75 วฎจกรกลงผวสาเรจ N95 G00 X60 Z0 N100 G92 Z100 N105 T0400-50 N110 M30

Page 75: E-Book CNC

72

G 72 วฏจกรกลงผวสาเรจ (Finishing) รปแบบ N… G72 P… Q… P… หมายเลขบรรทด ซงเปนบรรทดแรกสาหรบโปรแกรมกลงรปรางชนงาน Q… หมายเลขบรรทด ซงเปนบรรทดสดทายสาหรบโปรแกรมกลงรปรางชนงาน หลงจากทาการกลงหยาบดวย G73, G74, G75 ไปแลว เรากจะใชคาสง G72 ในการกลงเกบ

ละเอยดอกทหนง โปรแกรมกลงรปรางชนงาน ระหวาง P และ Q ซงเราใชในการกลงแบบหยาบไปแลวนน ก

จะถกนามาใชอกครงในการกลงเกบละเอยด โดยใชดวยคาสง G72 G 78 วฏจกรการกลงเกลยว (Multiple Threading Cycle)

รปแบบ N… G78 Pxxxxxx Q… R… N… G78 X(u)… Z(w)… R… P… Q… F… บรรทดแรก Pxxxxxx เปนตวเลข 6 หลก ซงจะแบงออกเปน 3 กลม

รปท 3.9 วฏจกรการกลงเกลยวดวย G78

1 2 n

F

a

Pxx = 0

Q R

Pxx (0-99)

Pxx = 80,60,55,30,29

/2 a = F (Pxx10)

Pxx = กาหนดจานวนครงของการกลง

PxxXXxxกาหนดคา Chamfer (ดคา PF ในรปมหนวยเปน mm PF = FxPxxXXxx/10

PxxxxXX กาหนดมมในการกลง

Q… กาหนดความลกแตละครงในการกลง มหนวยเปน μm R… กาหนดคาเผอเกบละเอยด (mm)

Page 76: E-Book CNC

73

ตวอยางโปรแกรมกลงเกลยว O00001 N10 T0606 N10 G00 X3 Z100 N15 G92 Z0 N20 G97 S220 F1 M03 N25 G00 X23 Z1 N30 G78 P010130 Q100 R0 N35 G78 X20.774 Z-40 R0 P613 Q150 F1 N40 G00 X30 Z0 N45 G92 Z100 N50 G00 X40 Z120 N55 T0600 N280 M30

รปท 3.10 วฏจกรการกลงเกลยว

G 83 วฏจกรเจาะร (Drilling Cycle)

รปแบบ N… G98 (G99) X0 Z(w)… (R…) Q… P… F… M… G98 (G99) การเคลอนกลบมายงตาแหนงเรมตนหลงการเจาะ (การเคลอนทกลบมายง

ตาแหนง R หลงจากการเจาะ)

X P

F

Z

+X

-Z

Page 77: E-Book CNC

74

X0 ตาแหนงรในแกน X (มคาเปน 0) Z(w) ความลกในการเจาะ (กาหนดเปน Absolute หรอ Incremental) R(μm) กาหนดเปน Incremental สาหรบคาระนาบ R จะอยระหวางจดเรมตนใน

แนวแกน Z กบชนงาน Q(μm) ความลกในการเจาะแตละครง P(msec) เวลาหนวงทจดพนลางของการเจาะรแตละครง (P1000 = 1sec) F อตราปอน (ระยะทาง/เวลา) M ทศทางการหมนของ Spindle

รปท 3.11 วฏจกรเจาะรดวย G83

ตวอยางโปรแกรม O0002 N5 T0303 N10 G00 X30 Z100 N15 G92 Z0 N20 G96 S120 F0.15 M03 N25 G00 Z5 N30 G98 G83 X0 Z-50 Q5 P1000 F0.15 N35 G00 Z0 N40 G40 G92 Z100 N45 T0300 N50 M30

R

+X

-Z

Z

Q

+Z

G99 G98

-X

Page 78: E-Book CNC

75

Codes อน ๆ ทใชในการเขยนโปรแกรมเครองกลง CNC

O = ชอโปรแกรม เชน O 1234 สามารถใชชอโปรแกรมไดตงแต 1 – 9999 F = อตราการปอนตดเฉอนชนงาน เชน F 0.1 หมายถง อตราการปอนเปน 0.1 มม./

รอบ (โดยใช G99) ถาให G98 จะตองให F เปน มม./นาท เชน F124 หมายถงอตราปอนเปน 124 มม./นาท

E = อตราการปอนตดเฉอนชนงาน โดยสามารถใหความละเอยดเปนจดทศนยม 3 ตาแหนง เชน F 0.211

S = ความเรวรอบในการหมนหวจบชนงานโดยจะแบงเปน 2 แบบ คอ ความเรวรอบคงทและความเรวรอบเปลยนแปลงตามความเรวตด โดยทง 2 แบบนจะขนอยกบคาสง G ซงถาให G97 S500 หมายถง ความเรวรอบคงท 500 รอบ/นาท และถาใช G96 S100 หมายถง ความเรวรอบเปลยนแปลงตามความเรวตดท 100 ม./นาท

T = ชอเครองมอทจะใชงาน เชน T 100 หมายถง เครองมอหมายเลข 1 R = รศมในการกลงชนงานเปนสวนโคงของวงกลม เชน G01 X 50.0 Z – 30.0 R 2.0

หมายถง การเคลอนทไปทจด X 50.0 Z – 30.0 ดวยรศม R 2.0 มม. P = ชอเรยกโปรแกรมยอย โดยตองใชควบคกบคาสง M98 เชน M98 P1234 หมายถง

เรยกโปรแกรมยอยชอ 1234 เครอง CNC จะขามไปทางานทโปรแกรม 1234 ทนท L = คาสงใหโปรแกรมยอยทางานเปนจานวนกครง เชน M98 P1234 L5 หมายถง ขาม

การทางานไปทโปรแกรมยอย ชอ 1234 จานวน 5 ครง N = ชอบรรทดของโปแกรม โดยทโคตนจะใสหรอไมใสกได แตถาใสในโปรแกรมจะ

สามารถเรยกแตละบรรทดมาทางานได X = แกนเลอนดานความโต (Diameter) แบบอางองจดศนย (Zero Point) Z = แกนเลอนดานความยาว แบบอางองจดศนย U = แกนเลอนดานความโต แบบตอเนองหรอเรยกคานวา RERATIVE W = แกนเลอนดานยาว แบบตอเนอง I = ตาแหนงจดหมนในการทาวงกลม ในแนวแกน X K = ตาแหนงจดหมนในการทาวงกลม ในแนวแกน Z

3.1.2 การกาหนดโคออรดเนตและการวางแผนการเขยนโปรแกรม กอนทจะเรมทาการเขยนโปรแกรม NC จาเปนตองทาการวางแผนการผลตชนงานดบ เพอให

ไดเปนรปทรงทมรปราง และคณภาพผวตามแบบทกาหนด โดยสงจาเปนประกอบการวางแผนกระบวนการ ไดแก การเตรยมชนงานดบ การเลอกกระบวนการผลต รวมถงเครองจกรกลทจะ

Page 79: E-Book CNC

76

นามาใช การเรยงลาดบการผลต การเลอกทลและอปกรณจบ การเลอกคาพารามเตอรสาหรบการผลต การวางแผนเสนทางการเดนของทล โดยผททาการวางแผนกระบวนการผลตควรจะมความเขาใจ ประสบการณ และความรตางๆทเกยวของ ไดแก

1. การอานแบบจากแบบงาน 2. กระบวนการผลต โดยใชเครองกดและเครองกลง 3. เงอนไขการตดเฉอน 4. การเลอกใชทลและตวจบทลทเหมาะสม 5. ในการเลอกวธจบชนงานดบและอปกรณสาหรบจบชนงานดบ 6. กระบวนการวเคราะหตนทนทใชในการผลต 7. การใชทรพยากรทมอยในโรงงานอยางชาญฉลาด

การศกษาแบบงาน แบบภาพวาดรายละเอยดของชนงานควรประกอบดวยรายละเอยดทสาคญดงตอไปน

- รปราง ขนาดและคาพกดความเผอของชนงาน - ความหยาบ หรอความละเอยดของพนผวงานทตองการ - จดอางองสาหรบการตดตงชนงาน และการวดตรวจสอบชนงาน - คณสมบตวสดทใช เชน ความแขง

นอกจากนนจะตองกาหนดรายละเอยดทจาเปนตอการเขยนโปรแกรม NC ไดแก ระบบโคออรดเนต ระบบของจดอางองเครองจกรกล จดศนยสาหรบการโปรแกรม รวมถงประสทธภาพของเครองจกรกล เชน ความเรวสปนเดล อตราปอน คาพกดความเผอและความเทยงตรงของเครองจกรกล

การเลอกจดอางองของชนงานดบกอนทจะทาการผลต มหลกการพจารณา ดงน

- เลอกผวทขนานกบแนวการเคลอนทของทล - เลอกผวหรอรทตองนาไปสวมประกอบกบสวนอนทตองใหไดขนาดทแมนยา

- เลอกผวและตาแหนงทงายตอการอางอง ทาการผลตชนงานดบเพอหาระนาบอางองกอนทาการผลตชนงานจรง

การพจารณาเลอกชนงานดบ เมอไดศกษาแบบของชนงานทตองการแลวจงเลอกชนงานดบ โดยรปรางของชนงานดบนจะ

ชวยสาหรบการพจารณาถงอตราการขจดเนอ วธการจบยดงานตลอดจนขนาดและประสทธภาพของเครองจกรกล โดยทวไปชนงานดบจะเลอกจาก

Page 80: E-Book CNC

77

- วสดขนาดมาตรฐานทมขายตามทองตลาด (Standard Size) - การหลอ (Casting) - การทบขนรป (Forging)

ในกรณทใชชนงานดบจากขนาดมาตรฐานจะตองเลอกขนาด และรปรางใหมขนาดเลกทสดเพอใหการขจดเนอออกไปนอยทสด สาหรบชนงานดบทไดจากงานหลอ จะใชเมอชนงานมรปรางซบซอนหรอมขนาดใหญ สวนชนงานดบทไดจากการทบขนรปนน จะใชในกรณทตองการปรบปรงโครงสราง หรอคณสมบตของโลหะ

ลกษณะการขนรปและกระบวนการ กระบวนการในการผลตชนงานมหลายกรรมวธ เชน การหลอ การทบขนรป การผลต การเชอม

การใชสารเคม เปนตน เนอหาของหนงสอเลมนเปนกระบวนการแมชชน โดยใชเครองกลงและเครองกด CNC ใหดาเนนการผลตชนงานเปนรปทรงพนฐานตาง ๆ รวมกนหลายรปทรง (หรอกระบวนการ) จนไดเปนรปทรงของชนงานทตองการ ตวอยาง รปทรงหรอลกษณะการขนรปพนฐานโดยกระบวนการแมชชน ไดแก การเจาะร การควาน และการทาเกลยว

การเลอกกระบวนการแมชชนอยางถกวธจะชวยลดตนทนการผลต มอตราการผลตสง ความยงยากในการเตรยมการและดาเนนการนอย มความเทยงตรงของขนาดชนงาน ตลอดจนเพมอายการใชงานของทล

รปทรงหรอลกษณะการขนรปพนฐานโดยกระบวนการแมชชน สามารถสรปโดยแยกตามประเภทของเครองจกรกลไดดงน

งานกลง งานกลง แบงออกเปนกลมใหญๆได 3 กลม คอการกลงผวนอก (External Cuts) การกลงผวใน

(Internal Cuts) และงานกลงพเศษ (Special Cuts) โดยมลกษณะการขนรปพนฐานหรอกระบวนการ ไดแก

การกลงผวนอก การกลงผวใน

การกลงปาดหนา (Facing) การกลงปอกผวนอก (Turning) การกลงเกลยวนอก (Threading) การกลงรอง หรอกลงตกรอง (Grooving) การกลงรองทผวหนา (Face Grooving) การกลงเทเปอร หรอกลงเรยว (Taper)

การเจาะร (Drilling) การควานผวเรยบ (Reaming) การกลงรองใน (Recessing) การควานรใหญ (Boring) การทาเกลยวในหรอตาป (Tapping) การกลงตดขาด (Parting Off)

Page 81: E-Book CNC

78

งานกลงพเศษ เปนการกลงทมการใชอปกรณเสรมอน ๆ เชน ตวขนลาย หรอกรณทมงานกด (Milling) เขามาผสมดวย หรอเรยกเปนงาน Mill-Turn โดยใชทงเครองกลงและเครองกด หรอใชเครองกลงแบบ 3 แกน ทม Driven Tools

รปท 3.12 ตวอยาง ลกษณะการกลงขนรปลกษณะตางๆ

ตวอยางการเขยนโปรแกรมการทางานสาหรบงานกลง CNC สาหรบชนงานกลงในตวอยางนไดทาการแบงขนตอนเปน 5 กระบวนการ ดงน 1. กลงหยาบ 2. กลงรอง 3. กลงเกบละเอยด 4. กลงตกรอง 5. กลงเกลยว

การกลงปาดหนา

การกลงเทเปอร

การกลงปอกผวนอก

การลบขอบ (Chamfer)

การควานร

การ Fillet

การกลงรอง

การกลงเกลยวนอก

การลบขอบมน

การเจาะร

Page 82: E-Book CNC

79

รปท 3.13 แบบงานกลง CNC

การเขยนโปรแกรมจากใบวางแผนงาน หมายเลขโปรแกรม O0004 1. เรยกทล 02

N5 T0202

2. ทลเดนเรวโดยไมตดเฉอนชนงาน สงใหไปยงตาแหนง X 30 Z5 N10 G00 X30 Z5

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X30

Z5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z5

3. กาหนดความเรวรอบไมเกน 3000 rpm N15 G50 S3000

G50 ความเรวในการหมนชนงานสงสด

เงอนไขการตด-กลงหยาบ Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

020 กลงหยาบ

Page:010A

175 2800 0.83 - 0.10 - No 22.0 20.4 18.8

20.4 18.8 17.0

1 1 1

19.0 16.0 13.0

Page 83: E-Book CNC

80

4. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N20 G96 S175 F0.1 M03

G96 กาหนดความเรวตดคงท S175 ความเรวตด 175 ม./นาท F0.1 ความเรวปอน 0.1 มม./รอบ M03 ชนงานหมนตามเขม

5. ทลเดนโดยไมตดเฉอนชนงานไปยงตาแหนง Z1 N25 G00 Z1

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว Z1 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z1

6. วฏจกรกลงปอกขนรป (G73) บรรทดแรก N30 G73 U1 R1

G73 วฏจกรกลงปอกขนรป U1 ความลกของการกลงแตละครง (มม.) R1 ความสงของการยกมดกลง (มม.)

7. วฏจกรกลงปอกขนรป (G73) บรรทดทสอง N35 G73 P40 Q65 U0.5 W0

G00

G73

Page 84: E-Book CNC

81

G76 วฏจกรกลงปอกขนรป P40 หมายเลขบรรทดแรกของโปรแกรมรปราง Q65 หมายเลขบรรทดสดทายของโปรแกรมรปราง U0.5 คาเผอเกบละเอยดในทศทางแกน X W0 คาเผอเกบละเอยดในทศทางแกน Z

8. การเคลอนททล 1 สาหรบวฏจกรกลงปอก N40 G00 G42 X12

G00 กาหนดตาแหนงการเคลอนทเรว G42 ชดเชยรศมมดกลงขวา X12 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X12

9. การเคลอนททล 2 สาหรบวฏจกรกลงปอก N45 G01 Z0 F0.1

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน Z0 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z0 F0.1 ความเรวปอน 0.1 มม./รอบ

10. การเคลอนททล 3 สาหรบวฏจกรกลงปอก N50 G03 X16 Z-2 I0 K-2 F0.1

G03 เคลอนทตามเสนโคงทวนเขมนาฬกาตามคาอตราปอน X16 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X16 Z-2 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-2 I0 คาแกน X จากจดเรมตนสวนโคงมายงจดศนยกลางของสวนโคง K-2 คาแกน Z จากจดเรมตนสวนโคงมายงจดศนยกลางของสวนโคง F0.1 ความเรวปอน 0.1 มม./รอบ

11. การเคลอนททล 4 สาหรบวฏจกรกลงปอก N55 G01 Z-10 F0.1

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน Z-10 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-10 F0.1 ความเรวปอน 0.1 มม./รอบ

Page 85: E-Book CNC

82

12. การเคลอนททล 5 สาหรบวฏจกรกลงปอก N60 X22 Z-20

X22 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X22 Z-20 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-20

13. การเคลอนททล 6 สาหรบวฏจกรกลงปอก N65 X23

X23 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X23

เงอนไขการตดเฉอน-กลงรอง

Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

030 กลงรอง

Page:010A

175 2800 0.83 - 0.10 - No 22.0 20.4 18.8

20.4 18.8 17.0

1 1 1

25.0 25.0 25.0

14. การเคลอนททล 1 สาหรบบรรทดแรกของการกลงรอง N70 G01 X20 Z-25 F0.1

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน X20 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X20 Z-25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-25 F0.1 ความเรวปอน 0.1 มม./รอบ

15. การเคลอนททล 2 สาหรบบรรทดแรกของการกลงรอง N75 Z-39.5

G01

Page 86: E-Book CNC

83

Z-39.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-39.5

16. ยกมดจากชนงาน N80 X23

X23 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X23

17. เลอนมดมาตดเฉอนครงท 2 N85 G00 Z-25

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว Z-25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-25

18. เลอนทล 1 สาหรบตดเฉอนครงท 2 (การกลงรอง) N90 G01 X20 F0.1

G01

G01

G00

G01

Page 87: E-Book CNC

84

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน X20 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X20 F0.1 ความเรวปอน 0.1 มม./รอบ

19. เลอนทล 2 สาหรบตดเฉอนครงท 2 (การกลงรอง) N95 X18 Z-29

X18 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X18 Z-29 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-29

20. เลอนทล 3 สาหรบตดเฉอนครงท 2 (การกลงรอง) N100 Z-39

Z-39 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-39

21. เลอนทลออกจากชนงาน N105 X22

X22 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X22

G01

G01

G01

Page 88: E-Book CNC

85

22. เลอนทลเพอตดเฉอนครงท 3 N110 G00 Z-29

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว Z-29 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-29

23. เลอนทล 1 สาหรบกลงรองครงท 3 N115 G01 X-18 F0.1

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน X-18 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-18 F0.1 ความเรวปอน 0.1 มม./รอบ

24. เลอนทล 2 สาหรบกลงรองครงท 3 N120 X17 Z-30

X17 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X17 Z-30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-30

G00

G01

G01

Page 89: E-Book CNC

86

25. เลอนทล 3 สาหรบกลงรองครงท 3 N125 Z-38

Z-38 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-38

26. เลอนทลออกจากชนงาน N130 X23

X23 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X23

27. เลอนทลเพอเรมกลงเกบละเอยด N135 G00 Z1

G00 กาหนดตาแหนงเคลอนทเรว Z1 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z1

G01

G01

G00

Page 90: E-Book CNC

87

เงอนไขการกลง-เกบละเอยด

Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

040 เกบละเอยด

Page:010A

188 3000 0.5 - 0.04 - No 6.0 22.0 1

45.5

28. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N140 G96 S188 F0.04

G96 กาหนดความเรวตดคงท S188 ความเรวตด 188 ม./นาท F0.04 อตราปอน 0.04 มม./รอบ

29. เลอนทลมาทดานหนาชนงาน N145 X12

X12 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X12

30. เลอนทลมาทดานหนาชนงาน N150 G01 Z0 F0.04

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน Z0 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z0

G00

G01

Page 91: E-Book CNC

88

31. กลงเกบละเอยดรศมปลายชนงาน 2 มม. N155 G03 X16 Z-2 I0 K-2 F0.04

G03 เคลอนทตามเสนโคงทวนเขมนาฬกาตามคาอตราปอน X16 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X16 Z-2 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-2 I0 คาแกน X จากจดเรมตนสวนโคงมายงจดศนยกลางของสวนโคง K-2 คาแกน Z จากจดเรมตนสวนโคงมายงจดศนยกลางของสวนโคง F0.04 อตราปอน 0.04 มม./รอบ

32. กลงเกบละเอยดเสนผานศนยกลางนอก 16 มม. N160 G01 Z-10 F0.04

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน Z-10 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-10 F0.04 อตราปอน 0.04 มม./รอบ

33. กลงเกบละเอยดเสนเอยงนอก N165 X22 Z-20

X22 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X22 Z-20 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-20

G03

G01

G01

Page 92: E-Book CNC

89

34. กลงเกบละเอยดเสนเอยงนอกดานใน N170 X16 Z-30

X16 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X16 Z-30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-30

35. กลงเกบละเอยดรองนอกเสนผาศนยกลาง 16 มม. N175 Z-37

Z-37 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-37

36. กลงเกบละเอยดรศมโคงสวนในของชนงาน 3 มม. N180 G02 X22 Z-40 I3 K0 F0.04

G02 เคลอนทตามเสนโคงตามเขมนาฬกาตามคาอตราปอน X22 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X22 Z-40 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-40 I3 คาแกน X จากจดเรมตนสวนโคงมายงจดศนยกลางของสวนโคง K0 คาแกน Z จากจดเรมตนสวนโคงมายงจดศนยกลางของสวนโคง F0.04 อตราปอน 0.04 มม./รอบ

G01

G01

G02

Page 93: E-Book CNC

90

37. เลอนทลออกจากชนงาน N185 G01 X23 F0.04

G01 เคลอนทตามแนวเสนตรงตามคาอตราปอน X23 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X23 F0.04 อตราปอน 0.04 มม./รอบ

38. ยกเลกการชดเชยมด N190 G40 G40 ยกเลกการชดเชยมด

39. เลอนไปยงตาแหนงเปลยนทล N195 G00 X40

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X40 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X40

เงอนไขการกลง-ตกรอง

Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

050 ตกรอง

Page:040A

80 1200 3.1 - 0.02 - No 22.0 18.0 1

2.5

G01

G00

Page 94: E-Book CNC

91

40. เปลยนทล N200 T0404

41. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N205 G96 S80 F0.02 M03

G96 กาหนดความเรวตดคงท S80 ความเรวตด 80 ม./นาท F0.02 ความเรวปอน 0.02 มม./รอบ M03 ชนงานหมนตามเขม

42. เลอนทลมาทดานหนางาน N210 G00 X23 Z-48.5

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X23 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X23 Z-48.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-48.5

43. กลงตกรอง N215 G01 X18 F0.02

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน X18 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X18 F0.02 ความเรวปอน 0.02 มม./รอบ

G00

G01

Page 95: E-Book CNC

92

44. หนวงเวลาสาหรบการกลงตกรอง N220 G04 P300 G04 หนวงเวลา P300 พารามเตอรสาหรบการหนวงเวลา m/sec

45. ยกมดออก N225 G01 X23 F0.08 G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน X23 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X23 F0.08 อตราปอน 0.08 มม./รอบ

46. เลอนมดไปยงตาแหนงเปลยนทล N230 G00 X40 M05

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X40 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X40 M05 แกนหยดหมน

G01

G00

Page 96: E-Book CNC

93

เงอนไขการกลงเกลยว Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

060 กลงเกลยว

Page:060A

15 220 0.1 - 1.0 - No 22.2 20.77 10

12.1

47. เปลยนทล N235 T0606

48. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N240 G97 S220 F1 M03

G97 กาหนดความเรวรอบ S220 ความเรวรอบคงท 220 rpm F1 ระยะ Pitch 1 มม./รอบ M03 ชนงานหมนตามเขม

49. เลอนทลตดเฉอนชนงาน N245 G00 X23 Z-38

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X23 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X23 Z-38 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-38

G00

Page 97: E-Book CNC

94

50. วฏจกรกลงเกลยว N255 G92 X21.8 N256 X21.6 N257 X21.47 N258 X21.2 N259 X21.0 N260 X20.9 N261 X20.8 N262 X20.774 Z-48.5 F1

G92 กาหนดกลงเกลยว Z-48 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-48

51. เลอนทลไปดานหนาชนงาน N265 G00 X30 Z0

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X30 Z0 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z0

52. เลอนทลไปยงตาแหนงเปลยนทล N270 G00 X40 Z5

G78

G00

Page 98: E-Book CNC

95

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X40 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X40 Z5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z5

53. ยกเลกคาชดเชย N275 T0200

54. จบโปรแกรม N280 M30 จบโปรแกรม

3.2 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ การตรวจสอบและแกไขโปรแกรม

1. การทดสอบโปรแกรมบนเครองกลง CNC

กอนทจะมการตดเฉอนงานทดสอบอนแรก ผใชงานควรทดสอบโปรแกรม NC ทงหมด และปอนคาการปฏบตงาน ดงน

- ขอผดพลาดของโปรแกรมทเขยนไมถกตอง เชน คาพารามเตอรหายไป ลาดบขนตอนการ ทางานผด

- การเคลอนทของรางเลอนและเครองมอตด

- ตรวจสอบการชนของมดกบชนงาน

2. การทดสอบการทางาน โดยปราศจากการเคลอนทของแนวแกน (Test run)

โปรแกรม NC แสดงรปแบบจาลองการทางานในลกษณะของรปภาพการทางาน เปนการตรวจสอบความถกตองและเตรยมความพรอมของโปรแกรม ซงอาจพบขอผดพลาดทเกดขนในการโปรแกรม

G00

Page 99: E-Book CNC

96

สงทอาจไดจากการทดสอบ คอ

- ขอมลเชงเรขาคณต - ขอมลการเคลอนท - ขอมลลาดบขนตอนการเคลอนท - การสงตาแหนงการทางาน - ขอมลการปอน - ความเรวรอบของเพลา - บรรทดโปรแกรมเขยนคาสงไมถกตอง - เขยนคาสงไมถกตอง - การเขยนคาสงวฎจกรการทางานไมถกตอง (Canned Cycle) - ขอมลการปอนหายไปหรอผด - ความเรวของเพลางานหายไปหรอผด - ชวงเวลาหยดของการทางานหายไป - โอกาสการกระแทกของงาน

3. การทดสอบโปรแกรมโดยไมกลงชนงาน (Dry run)

Dry run เปนการทดสอบการทางานของโปรแกรมทเรยกมาโดยทเครองจะเคลอนทตามแนวแกน X, Z เทานน ไมมการจบยดชนงานเพอเปนการตรวจสอบการทางานกอนจะทาการกลงชนงานจรงวาถกตองหรอไม เปนการปองกนมใหเกดความผดพลาดหรอเกดความเสยหายของเครองมอตดและชนงาน

สงทตองตรวจสอบเครองกอนทดสอบโปรแกรมโดยไมกลงชนงาน คอ

- ความเปนไปไดทจะเกดการกระแทกของหวจบยดชนงาน หรออปกรณของเครองจกรอน ๆ - ขอมลเชงเรขาคณต - ขอมลการเคลอนท - ลาดบขนตอนของคาสงการเคลอนท - ตาแหนงของอกษร - การเขยนคาสงของบรรทดโปรแกรม - การเขยนคาสงของคาโปรแกรม - การเขยนคาสงของวงรอบการทางาน สงทเครองมอไมตรวจสอบคอ - ขอมลการปอนหายหรอผด

Page 100: E-Book CNC

97

- ความเรวรอบของเพลางานสญหายหรอผด - การกระแทกระหวางมดกลงกบชนงาน

3.3 การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกด CNC 3.3.1 M & G – Code สาหรบงานกด CNC

คาสงทางาน (G - Function หรอ G - Code) คาสง G ทใชในเครองกด CNC มตงแต G00 จนถง G99 คาสงแตละตวมหนาทการทางานทแตกตางกนไป มรายละเอยด ดงตารางท 3.3

ตารางท 3.3 คาสง G และหนาทในงานกด CNC

คาสง G หนาท G00 G01 G02 G03 G04 G09 G10 G14 G15 G17 G18 G19 G20 G21 G27 G28 G29 G30 G40 G41 G42

กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน เคลอนทแนวเสนโคงตามเขมนาฬกาตามคาอตราปอน เคลอนทแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกาตามคาอตราปอน หยดแช (Dwell) หยด ณ ตาแหนงกาหนด ปรบตงขอมล เคลอนทเปนเสนเกลยวตามเขมนาฬกา เคลอนทเปนเสนเกลยวทวนเขมนาฬกา กาหนดระนาบ X Y กาหนดระนาบ Z X กาหนดระนาบ Y Z ปอนขอมลเปนนว ปอนขอมลเปนหนวยมลลลตร ตรวจการเลอนกลบไปยงจดอางอง เลอนกลบไปยงจดอางองอตโนมต เลอนกลบจดอางอง เลอนกลบไปยงจดอางองลอย ไปทจด 1, 2, 3 และ4 ยกเลกการชดเชยรศมมดกด ชดเชยรศมมดกดดานกดทางซายชนงาน ชดเชยรศมมดกดดานกดทางขวาชนงาน

Page 101: E-Book CNC

98

ตารางท 3.3 (ตอ)

คาสง G หนาท G43 G44 G45 G46 G47 G48 G49 G54 - G59 G60 G73 G74 G76 G80 G81 G82 G83 G84 G85 G86 G87 G89 G90 G91 G92 G94 G95 G96 G97 G98 G99

ชดเชยความยาวเครองมอตดทเปนบวก (+) ชดเชยความยาวเครองมอตดทเปนลบ (-) เพมระยะเยองศนยเครองมอตด ลดระยะเยองศนยเครองมอตด เพมระยะเยองศนยเครองมอตดเปนสองเทา ลดระยะเยองศนยเครองมอตดเปนสองเทา ยกเลกการชดเชยขนาดความยาวเครองมอตด เลอกใชจดศนยโปรแกรมของชนงาน กาหนดตาแหนงในทศทางเดยวกน วฏจกรเจาะรแบบคายเศษ วฏจกรตาปเกลยวซาย วฏจกรควานรละเอยดดวยมดควาน ยกเลกการทาวฏจกร วฏจกรเจาะร, ควานบาตน ๆ วฏจกรเจาะร, ผายปากรมหยดชวคราว วฏจกรเจาะรลกแบบคายเศษ วฏจกรตาปเกลยว วฏจกรควานรละเอยดดวยดอกรมเมอร วฏจกรควานรและเพลาควานหยดหมน วฏจกรควานร วฏจกรควานร กาหนดการวดแบบสมบรณ กาหนดการวดคาแบบตอเนองหรอลกโซ กาหนดระบบโคออรดเนตของชนงาน คาอตราปอนตอนาท คาอตราปอนตอรอบเลอนกลบไปยงจดเรมตนในวฎจกร ความเรวตดคงท ความเรวรอบ/นาท เคลอนทกลบไปตาแหนงกอนและหลงทาวฎจกร เลอนกลบไปยงจด Rในวฎจกรการทางาน

Page 102: E-Book CNC

99

คาสงชวย (Miscellaneous Function) หรอเรยกวา M- Function หรอ M – Code คาสง M ใชควบคมการทางานของสวนประกอบตาง ๆ ของเครองกดใหทางานหรอไมทางาน

เชน การเปด-ปดสารหลอเยน การหมนเพลากด ทศทางการหมนเพลากด คาสงนจะไมมผลกระทบตอการควบคมทางตวเลขของเครองจกรกล

ตวอกษรทใชสาหรบคาสงน คอ M ตามดวยตวเลข 2 หลก มใชตงแต M00 จนถง M99 มรายละเอยด ดงตารางท 3.4

ตารางท 3.4 คาสง M และหนาทในงานกด CNC

คาสง G หนาท M00 M01 M02 M03 M04 M05 M06 M07 M08 M09 M10 M11 M14 M17 M30 M50 M70 M80 M81 M89 M90

หยดโปรแกรมชวขณะ (เพลาหยดหมน, อตราปอนหยด, สารหลอเยนหยดไหล) หยดการทางานของโปรแกรมชวขณะ ถาสวตซของ Option Stop อยในตาแหนง ON สนสดโปรแกรม เพลากดหมนตามเขมนาฬกา เพลากดหมนทวนเขมนาฬกา เพลากดหยดหมน เปลยนเครองมอตดของเพลากด เปดสารหลอเยนฉดเปนฝอย เปดสารหลอเยนฉดเปนลา ปดสารหลอเยนและเปาลมอตโนมต ลอคโตะงานแนวแกนอน คลายลอคโตะงาน เปดสารหลอเยนผานรภายในดอกเจาะชนดพเศษ กดเกลยวรใน (คาสงนใชรวมกบคาสง G74 และ G84) สนสดโปรแกรมและกลบมาเรมตนใหม เปาเศษออกจากรทถกตวเฉอน หมนงานกลบมาทศนย โตะงานหมนตามเขมนาฬกา โตะงานหมนทวนเขมนาฬกา เปลยนโตะงาน (Pallet) ลอคโตะงาน (Pallet)

Page 103: E-Book CNC

100

ตารางท 3.4 (ตอ)

คาสง G หนาท M92 M98 M99

คลายลอคโตะงาน (Pallet Unclump) เรยกใชโปรแกรมยอย (Sub – program) สนสดการใชโปรแกรมยอย

การใชคาสงและตวอยางโปรแกรม ในการปฏบตการงานกด CNC เบองตน จะตองเลอกใชคาสงทง G-Function และ M- Function

ใหถกตองกบความตองการในการกดชนงาน และการสงใหเครองกด CNC ทางานหรอไมทางานในหนาทตางๆ มฉะนนแลวการปฏบตงานในการกดชนงานจะเกดการผดพลาด (ERROR) ได ทงอาจทาใหเครองมอตด เชน มดกด ดอกสวาน หรอชนงานกดเสยหายได

ในโมดลนจะกลาวถงการใชคาสง และตวอยางโปรแกรมเฉพาะการปฏบตงานกดขนพนฐานเทานน

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว รปแบบ : N_G00 X_ Y_Z_ คาสง G00 สาหรบสงใหมดกดเคลอนทเรวในแนวเสนตรง จากตาแหนงหนงไปยงอกตาแหนงหนง โดยมดกดไมกนงาน เครองกด CNC สวนใหญ จะเปนมาตรฐานทจะทาโปรแกรม G00 ใหแนวแกน X, Y และแกน Z เคลอนทเรวในเครอง CNC บางเครองจะแยกการเคลอนทของแกน X, Y และแกน Z ออกจากกน และในเครองบางชนด แกน X, Y และ Z จะทางานพรอมกน ทงนจะขนอยกบสวนควบคม (Control) ของเครองนน ๆ เชน G00 X20 Y40 เปนการเคลอนทเรวไปทตาแหนง X20 Y40

G01 การเคลอนทในแนวเสนตรง

รปแบบ : N_G01 X_ Y_Z_ F_ คาสง G01 สาหรบสงใหเครองมอตดเคลอนทในแนวเสนตรงตามอตราปอน ตวอยาง N20 G01 X20 Y40 F100: เคลอนทกดงานดวยอตราปอน 100 mm/min ไปทตาแหนง X20 Y40 N25 Z-5: เคลอนทลงกดงานดวยอตราปอนคาเดมไปท Z-5

Page 104: E-Book CNC

101

a) คลอนททละแกน b) เคลอนทมากกวา 1 แกน

รปท 3.14 การเคลอนทในแนวเสนตรงดวย G01

ตวอยางท 2 (การใชคาสง G01) ขนาดชนงาน : X80 Y60 Z20 มดกด : Tool # 3 ขนาด 8 mm (End Mill) ตาแหนงเรมตน : X0 Y0 Z20 O002 N5 T3 G94 F100 G97 S1500 M03 N10 G54 X0 Y0 Z20 N20 G01 Z-5 บรรทด 20 เคลอนในแนวแกน Z ลงไปท Z-5 ดวยอตราปอน 100

mm./min. ความเรวรอบ 1500 rpm. X40 Y40 เคลอนทกดงานไปทตาแหนง X40 Y40 ดวยอตราปอนเทาเดม N30 Z20 N35 X0 Y0 N40 M30 สนสดโปรแกรม G02 เคลอนทในแนวเสนโคงตามเขมนาฬกา (CW)

รปแบบ : N__G02 X__Y__Z__I__J__K__F__ (I, J, K กาหนดคารศมความโคง) หรอ : N__G02 X__Y__Z__R__F__ (R กาหนดขนาดรศมความโคง) คาสง G02 สาหรบสงใหมดกดเคลอนทในแนวเสนโคงตามเขมนาฬกาตามคากาหนดของอตราปอน ไมวาจะเปนระยะทางหนงในสสวน บางสวน หรอเตมวงกลม ในระนาบใด ๆ

ดอกกด ดอกกด

ชนงาน

Page 105: E-Book CNC

102

รปท 3.15 เคลอนทในแนวเสนโคงตามเขมนาฬกา

G03 เคลอนทในแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกา (CCW)

รปแบบ : N__G03 X__Y__Z__I__J__K__F__ (I, J, K กาหนดคารศมความโคง) หรอ : N__G03 X__Y__Z__R__F__ (R กาหนดขนาดรศมความโคง) คาสง G03 สาหรบสงใหมดกดเคลอนทในแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกาตามคากาหนดของ

อตราปอน เชนเดยวกบ G02 แตทศทางตรงกนขามกบ G02

รปท 3.16 เคลอนทในแนวเสนโคงทวนเขมนาฬกา

G04 คาสงหยดชวขณะ

รปแบบ : N__G04 P__ คาสง G04 สาหรบสงใหหยดการเคลอนทของทกแกนตามระยะเวลาทกาหนดไว ในขณะท

เพลามดกดยงคงหมนอยอยางตอเนองทความเรวรอบเทาเดม คาสงหยดชวขณะใชมากในงานเจาะ

มดกดจะหยดในชวงเวลาอนสน G04 จะตองใสทกครงทตองการใหหยด ระยะเวลาของการหยดจะแทนดวย P ตามดวยจานวนเวลาเปนวนาท

Page 106: E-Book CNC

103

G40 คาสงยกเลกการชดเชยรศมมดกด รปแบบ : N__G40 คาสง G40 ใชสาหรบสงใหยกเลกการชดเชยรศมของมดกดทดาเนนการอยในบรรทดกอนท

ใช G41 และ G42 เปนการยกเลกคาสง G41 และ G42 ทาใหมดกดจะเดนกดงานตามแนวปกต

G41 และ 42 คาสงการชดเชยรศมมดกด

รปแบบ : N__G41 D__ : N__G42 D__ คาสง G41 สาหรบสงชดเชยรศมมดกดเดนทางดานซายชนงาน คาสง G42 สาหรบสงชดเชยรศมมดกดเดนทางดานขวาชนงาน

รปท 3.17 แสดงตาแหนงบนขอบรปชนงานและตาแหนงของมดกด

G41 มดกดจะเคลอนทไปทางซายของขอบงาน ในมมมองตามทศทางการเคลอนทของมดกด G42 มดกดจะเคลอนทไปทางขวาของขอบงาน ในมมมองตามทศทางการเคลอนทของมดกด

ในการเขยนโปรแกรม จะตองสงใหมดกดงานตามแบบ (Drawing) เชน ตามแบบงานในรปท 3.18 หลงจากสงมดกดใหเคลอนทไปอยท X-7 Y-7 Z2 ตามบลอกท N20 ตามโปรแกรมตวอยางท 4 ในบลอกท N25 สงใหมดกดไปอยท Z-45 จากนนสงใหเดนกดงานไปทจด P1 แลวตอไปยง P2, P3, P4 และ P1 ตามลาดบ แลวเคลอนทกลบไปยงตาแหนง X-7, Y6.5 เพอใหเลยขอบงาน เมอใส G41 ในบลอกท N30 แลว ในบลอกท N35 มดกดจะถกสงใหเคลอนทไปท P1 โดยขอบมดจะสมผสทจด P1 พอด นนคอ การชดเชยรศมของมดกด ดงรปท 3.18

P0′

P1′

P2′ P3′

P4′

P5′ P0

P1

P2 P3

P4

P5

Page 107: E-Book CNC

104

G43 คาสงชดเชยความยาวของมดกดทเปน (+) สาหรบสงชดเชยคาความยาวของมดกดทไดจากการวดและบนทกไวใน TOOL OFFSET

G49 คาสงยกเลกการชดเชยความยาวของมดกด

สาหรบสงใหยกเลกการชดเชยความยาวของมดกด คอ ยกเลกคาสง G43 โปรแกรมตวอยางท 4 การใชคาสง G40 G41 G42 G43 และ G49

รปท 3.18 แสดงทางเดนกดงานของมดกดตามโปรแกรม โปรแกรม

N5 G54 X0 Y0 Z30 N10 T1 G43 H1 ชดเชยความยาวของดอกกด End Mill N15 S1500 F100 M03 N20 G00 X-7 Y-7 Z2 N25 Z-4.5 N30 G41 D11 ชดเชยรศมของดอกกด End Mill

N35 G01 X6 6.5 N40 Y43.5

Page 108: E-Book CNC

105

N45 X44 N50 Y6.5 X55 X-7 N60 G40 G00 X30 Y50 Z30 ยกเลกการชดเชยรศมของดอกกด N65 G49 ยกเลกการชดเชยความยาวของดอกกด N70 M30 สนสดโปรแกรม G54 กาหนดจดศนยสาหรบโปรแกรมบนชนงาน

คาสงสาหรบกาหนดจดศนย (0, 0) หรอ ZERO POINT เพอสงใหยายจดศนย (ZERO Offset) จากจดศนยของเครองกด (Machine Zero Point) ไปยงจดศนยสาหรบโปรแกรมบนชนงานนน จะมหลายคาสงไดแก G54 G55 G57 G58 G59 ซงเปนคาสงทอยในกลมเดยวกน สามารถเลอกใชคาสงใดกได

ในกรณทมการกดชนงานทมรปรางไมเหมอนกน การเลอกกาหนดตาแหนงจดศนยบนชนงานกจะแตกตางกนไป จงตองใชคาสงแตละคาสงสาหรบชนงานแตละชนงาน เชน ชนงานท A ใช G54 ชนงาน B ใช G55 เปนตน

เพอใหสะดวกและงายตอการทางานสาหรบงาน กดควรยายจดศนย จงควรใชเพยงครงเดยว คอ จากจดศนยอางองของเครอง (M) ไปยงจดศนยบนชนงาน (W) โดยใช G54 ดงรปท 3.19

รปท 3.19 ใชคาสง G54 ยายจากศนยเครอง (M) ไปยงศนยบนชนงาน (W)

คาสงการทางานแบบวฏจกร (Canned Cycle Function) คาสงการทางานแบบวฏจกร เปนคาสงทใชเขยนในโปรแกรมเพยงบลอกเดยว เพอให

เครองจกรทางานอยางอตโนมต โดยจะไมมการผดพลาดหรอผดจงหวะเลย หลกการทางานของคาสงวฏจกร มลาดบขนการทางานเปน 6 ขน คอ

Z X

Y G54

W

Page 109: E-Book CNC

106

1. กาหนดตาแหนงบนแนวแกน X และแกน Y

2. การเคลอนทอยางรวดเรวทระดบพนระนาบ

3. เคลอนทอยางรวดเรว มาทจด R

4. เจาะร (ควานร, ตาปเกลยว)

5. ทางานทตอนลางของร

6. เคลอนทกลบมาทระดบพนระนาบ รปแบบของคาสงการทางานแบบวฏจกรคอ

N… G98 หรอ G99 G… X… Y… Z… R… Q… P… F… เมอ

G98 = ตาแหนงยายรแกน Z ยกมาท Initial Point G99 = ตาแหนงยายรแกน Z ยกมาท Point R Initial Point = ตาแหนงแกน Z กอนใชคาสง

N… = หมายเลขบลอก G = ชนดของคาสงการทางานแบบวฏจกร X, Y = ตาแหนงเจาะร (โดยทวไปเปนตาแหนงเคลอนทอยางรวดเรว) Z = ความลกของร R = ระยะทางระหวางระนาบ R และพนผวของชนงาน ระนาบ R เปนตาแหนง

ใกลทสดทอยเหนอผวงาน ณ จดปลายดอกสวาน คา R ทใชปอนโปรแกรมจะถกใชจนกระทงถกปอนคา R ใหมเขาไป โดยไมตองเขยนในทก ๆ บลอกกได

Q = ความลกการเจาะแตละครง เพอคายเศษโลหะ P = เวลาหยดแชสาหรบงานเจาะ หรอควานทตองการผวเรยบในตอนลางของร F = อตราปอน d = ระยะยกคายเศษแตละครง จะกาหนดใน พารามเตอรเครอง ในหวขอน จะใหรจกคาสงทางานแบบวฏจกร ในงานกดขนพนฐาน เชน จาะร ควานร ตาป

เกลยวเปนตน G73 วฏจกรเจาะรแบบคายเศษ แกน Z ยกคายเศษมคาเทากบคา d

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G73 X… Y… Z… R… P… Q… F…

Page 110: E-Book CNC

107

รปท 3.20 วฏจกรเจาะรแบบคายเศษดวย G73

ลาดบขนการทางาน 1 : G00 เคลอนทเรวไปยงตาแหนง X…, Y… 2 : G00 เคลอนทเรวมายงตาแหนงทระดบ R 3 : G01 เคลอนทเจาะงานตามแนวแกน Z ดวยความลก Q 4 : G00 เคลอนทขนเรวเพอคายเศษเปนระยะ 1 มม. 5 : G01 เคลอนทเจาะงานตามแนวแกน Z ดวยความลก Q 6 : G00 เคลอนทขนเรวเพอคายเศษเปนระยะ 1 มม. 7 : G01 เคลอนทเจาะงานตามแนวแกน Z ถงระดบความลก Z 8 : G00 เคลอนทขนเรวมาทระดบ R

การเคลอนทมาทระดบ R จะใชคาสง G99 ถาตองการใหเคลอนทมาทระดบตาแหนง X, Y ตาแหนงเรมตน จะใชคาสง G98 คาสง G73 ใชสาหรบเจาะรทไมลก

G83 วฏจกรการเจาะรแบบคายเศษ แกน Z ยกคายเศษมาท จด R

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G83 X… Y… Z… R… P… Q… F…

Q

Q

Q

d d Q

Q

Q

Point Z Point Z

G73 G98 G73 G99

Initial Point

Point R Point R

G00

G01

Page 111: E-Book CNC

108

G83 น วฏจกรการทางานเหมอนกบ G73 เคลอนทขนเรวมายงระดบ R ทกครง การเจาะโดยการใชคาสง G83 น เหมาะสาหรบรเจาะทมความลกมาก ๆ ตองการคายเศษทมมากออกจากรเจาะในระหวางการเจาะ เพอไมใหเศษอดตนรเจาะ

รปท 3.21 วฏจกรเจาะรแบบคายเศษ G83

G74 วฏจกรทาเกลยวซาย (Left Tapping) G84 วฏจกรทาเกลยวขวา (Right Tapping)

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G74 X… Y… Z… R… F… P…

G74 เปนคาสงสาหรบวฏจกรทาเกลยวซายดวยดอกตาป ขนตอนการทางานเหมอนกบทาเกลยวขวา เพยงแตใชคาสง M04 ใหเพลากดหมนทวนเขมนาฬกาในขนตอนการเคลอนทลงตาปและใชคาสง M03 ใหเพลากดหมนตามเขมนาฬกาในขนตอนการเคลอนทขน

G84 รปแบบ : N…G98 หรอ G99 G84 X… Y… Z … R… F… P… G84 เปนคาสงสาหรบวฏจกรทาเกลยวขวาดวยดอกดาป

ขนตอนการทางานดงน 1 : G00 เคลอนทเรวไปทตาแหนง X, Y 2 : G00 เคลอนทเรวมาทระดบ R 3 : G01 เคลอนทลงตาปเกลยว โดยเพลากดหมนตามเขมนาฬกาดวยคาสง M03 เมอ

ถงระดบความลก Z เพลาหยดหมนดวยคาสง M05 4 : G01 เคลอนทขนไปยงตาแหนง X, Y เพลาหมนทวนเขมนาฬกาดวยคาสง M04

G98 G83 G99 G83

G00

G01

Q Q

Initial Point

Point R

Q

Point R

d d

Q Q Q

Point Z Point Z

d d

Page 112: E-Book CNC

109

การทาเกลยวดวยดอกตาป ตองคานงถงความสมพนธกนของความเรวรอบและอตราปอน อตราปอนในโปรแกรมเปนระบบ มลลเมตร/วนาท ดวยคาระยะพตซของเกลยวทสมพนธกบความเรวรอบ ซงหาไดจาก อตราปอน (F) = ระยะพตซ x ความเรวรอบ

รปท 3.22 วฏจกรทาเกลยวดวยดอกตาปดวย G74, G84

G76 วฏจกรควานรละเอยดดวยมดควาน

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G76 X… Y… Z… R… F… Q…

รปท 3.23 วฏจกรควานรละเอยดดวย G76

G98 G84 G99 G84

Initial Point

Spindle Spindle

Point Z Spindle CCW

Spindle

Spindle CCW

Point R Point R Spindle

Point Z

G00

G01

G98 G76 G99 G76

Initial Point

Point Z OSS

Point R

Q Point Z

Q OSS

G00

G01

มดควาน

ระยะถอยปลายมด = Q

มดควาน

Page 113: E-Book CNC

110

วฏจกรควานรละเอยดดวยมดควานจะใชทางานหลงจากการเจาะรแลว เพอขยายรเจาะใหโตขน และไดขนาดเทยงตรง

ลาดบขนการทางาน 1 : G00 เคลอนทเรวมาทตาแหนง X, Y 2 : G00 เคลอนทเรวมาทตาแหนง R 3 : G01 เคลอนทควานรมาทความลก Z 4 : M19 การหมนกลบของมดควานเพอใหพนจากผวงานทควานดวยระยะ Q 5 : G00 เคลอนทเรวกลบมาทตาแหนง R ดวยคาสง G99 หรอ เคลอนทกลบมาท

ระนาบ X, Y ดวยคาสง G98 6. : G00 เคลอนทเรวกลบมาทตาแหนงเดม

G80 ยกเลกคาสงวฏจกร รปแบบ : N… G80 คาสง G80 สาหรบยกเลกการทางานดวยโปรแกรมวฏจกร ปกตจะตองใชคาสงน เมอสนสด

การใชคาสงวฎจกร ตวอยาง N80 G83 X0 Y12.5 Z-10 R1 F200 วฏจกรเจาะร (เจาะรท X0 Y12.5) N85 Y0 เจาะรท X0 Y0 N90 Y-12.5 เจาะรท X0 Y-12.5 N100 G80 ยกเลกวฏจกรเจาะร (ยกเลก G83)

G81 วฏจกรเจาะรตน

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G81 X… Y… Z… F…

คาสง G81 ดอกสวานเคลอนทลงเจาะงานจนไดความลก Z ดวยอตราปอน และเคลอนทขนอยางเรว

ใชสาหรบเจาะรตน ๆ เจาะรดวยดอกเจาะนาศนย (Center Drill)

Page 114: E-Book CNC

111

รปท 3.24 การเจาะรดวย G81

G82 วฏจกรเจาะรตนและหยดแช (Dwell)

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G82 X… Y… Z… P… F…

คาสง G82 ดอกสวานเคลอนทลงเจาะงานจนไดความลก Z ดวยอตราปอน และหยดเพอใหดอกสวานหมนขดรใหเรยบยงขน และเคลอนทขนอยางเรว

ใชสาหรบควานรตน ๆ หรอการควานรตกบา สาหรบฝงหวสกร

รปท 3.25 การเจาะดวย G82

G98 G81 G99 G81

Initial Point

Point R

Point Z

Point R

Point Z

G00

G01

G98 G82 G99 G82

Initial Point

Point R

Point Z

Point R

Point Z

G00

G01

Dwell (P) Dwell (P)

Page 115: E-Book CNC

112

G85 วฏจกรควานรละเอยดดวยดอกรมเมอร (Reaming)

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G85 X… Y… Z… R… P… F…

คาสง G85 ดอกรมเมอร เคลอนทลงจนไดความลก Z ดวยอตราปอน และเคลอนทขนจนถงระนาบ (ถอยกลบดวยอตราปอนเชนเดยวกน) ในคาสง G99 ถาใหเคลอนทไปอยางเรว ใชคาสง G98

รปท 3.26 การควานรละเอยดดวยคาสง G85

G86 วฏจกรควานร และเพลากดหยดหมน

รปแบบ : N… G98 หรอ G99 G86 X… Y… Z… R… F…

คาสง G86 ดอกเจาะเคลอนทลงจนไดความลก Z ดวยอตราปอน และเพลากดจะหยดหมน แลวเคลอนทขนอยางเรว

รปท 3.27 การเจาะรดวย G86

G98 G85 G99 G85

Initial Point

Point R

Point Z

Point R

Point Z

G00

G01

G98 G86 G99 G86

Spindle CW

Initial Point

Point R

Spindle Stop Point Z

Spindle Stop Point Z

Point R Spindle CW

G00

G01

Page 116: E-Book CNC

113

M- Codes ทใชสาหรบงานกด CNC สาหรบเครองกด CNC เบองตน มคาสงทจาเปนและใชทวไป ดงน

M00 หยดโปรแกรมชวขณะ (Program Stop) คาสง M00 น สาหรบสงใหโปรแกรมหยดชวขณะหนง ซงจะสงใหเพลาหยดหมน อตราปอน

หยดทางาน สารหลอเยนหยดไหล เพอทาการเปลยนเพลามดกด หรอเปลยนเครองมอ

M06 เปลยนเครองมอตด (Tool Change) คาสง M06 จะใชคกบคาสง M00 โดยสงใหโปรแกรมหยดชวขณะ เมอการทาหนาทตางๆ ของ

เครองหยดชวขณะ M06 จะทาหนาทเปลยนเพลามกด หรอผปฏบตงานทาการเปลยนมดกด เมอเสรจแลวเครองจะทางานตอไปตามโปรแกรม ดวยคาสง G ตาง ๆ ในบลอกตอ ๆ ไปของโปรแกรม

M03 เพลามดกดหมนตามเขมนาฬกา (CW)

M04 เพลามดกดหมนทวนเขมนาฬกา (CCW) คาสง M03 น สาหรบสงใหเพลามดกดหมนตามเขมนาฬกา (CW) และ M04 สาหรบสงใหเพลา

มดกดหมนทวนเขมนาฬกา (CCW) โดยพารามเตอร S เปนตวกาหนดคาความเรวรอบเปนรอบตอนาท (Rpm)

ตวอยาง โปรแกรม N50 X-60 Y-50 N55 M00 M06 เพลามดกดหยดหมนชวขณะแลวเปลยนเพลามดกด N60 T02 H02 G44 N65 G97 S2000 G94 F200 M03 เพลามดกดหมนตอ N70 G00 X0 Y12 Z30

M05 เพลามดกดหยดหมน (Spindle Stop) คาสง M05 น สาหรบสงใหเพลามดกดหยดหมนเมอการทางานตามโปรแกรมสนสด สวนใหญ

จะใสไวกอนบลอกสดทายหนงบลอก คอ บลอกกอน M30

M02 สนสดโปรแกรม

M30 สนสดโปรแกรมและกลบไปเรมตนใหม คาสง M02 น สาหรบใชเมอสนสดโปรแกรม สนสดการทางานของวฎจกร สวตซของการ

ทางานทกหนาทจะปด เชน เพลามดกด สารหลอเยน แกนทกแกนรวมทงแกนชวยจะหยดทางาน สาหรบคาสง M30 ใชเมอสนสดโปรแกรมและตองการใหเรมตนใหมทบลอกแรกของ

โปรแกรม เพอเตรยมทจะเรมทางานซาตามโปรแกรมนน คาสง M30 นจะใสไวในบรรทดสดทาย สาหรบโปรแกรมของการทางานกดหลาย ๆ ชนจะใชคาสง M30 เมอสนสดโปรแกรมทกครง

Page 117: E-Book CNC

114

M98 เรยกใชโปรแกรมยอย (Sub-program)

M99 สนสดการใชโปรแกรมยอย คาสง M98 สาหรบเรยกใชโปรแกรมยอย และใชตวอกษร P เปนรหสของโปรแกรมยอยและ

ตามดวยตวเลข 4 ตว คาสงนจะใสไวในโปรแกรมหลก และสามารถสงใหทาซ า ๆ ไดถง 999 ครง คาสงใหทาซ าๆในโปรแกรมยอยแตละโปรแกรมจะแทนดวย ตวอกษร K แลวตามดวยจานวนครง

ตวอยาง N150 M98 P0012 K12 P0012 คอ โปรแกรมยอยหมายเลข 12 K10 ทาซาดวยโปรแกรมยอย จานวน 10 ครง คาสง M99 สาหรบสงใหการทางานกลบไปทโปรแกรมหลก เมอการทางานของโปรแกรมยอย

สนสด ตวอยาง O001 N5 G54 X0 Z20 N10 N15 …… …… N100 M98 P0002 N105 …… …… N160 M30 โปรแกรมยอย P0002 N10 N15 …… …… N40 M99

Page 118: E-Book CNC

115

จากตวอยางโปรแกรมยอยจะถกเรยกใชทบลอก N100 ของโปรแกรมหลก คอ M98 P0002 ใหโปรแกรมยอยทางานจนถงบลอกท N40 M99 เปนการสนสดการทางานของโปรแกรมยอยและจะกลบมาทบลอก N105 ของโปรแกรมหลก เพอใหโปรแกรมหลกทางานตอไป จนถงบลอก N160 M30 เปนการสนสดการทางานของโปรแกรม O001

3.3.2 กาหนดโคออรดเนตและการวางแผนการเขยนโปรแกรม กอนทจะเรมทาการเขยนโปรแกรม NC จาเปนตองทาการวางแผนการแมชชนชนงานดบ

เพอใหไดเปนรปทรงทมรปราง และคณภาพผวตามแบบทกาหนด โดยสงจาเปนประกอบการวางแผนกระบวนการ ไดแก การเตรยมชนงานดบ การเลอกกระบวนการแมชชน รวมถงเครองจกรกลทจะใช การเรยงลาดบการแมชชน การเลอกทลและอปกรณจบ การใชคาพารามเตอรสาหรบการแมชชน การวางแผนเสนทางการเดนของทล โดยผทจะทาการวางแผนกระบวนการ ควรจะมความเขาใจ ประสบการณ และความรตาง ๆ ทเกยวของ ไดแก

1. การอานแบบจากแบบงานทมรายละเอยดพรอม 2. กระบวนการแมชชน โดยใชเครองกด 3. เงอนไขการตดเฉอน 4. การเลอกใชทลและตวจบทลทเหมาะสม 5. ในการเลอกวธจบชนงานดบและอปกรณสาหรบจบชนงานดบ 6. กระบวนการวเคราะหตนทนทใชในการผลต 7. การใชทรพยากรทมอยในโรงงานอยางชาญฉลาด งานกด ลกษณะการขนรปพนฐานโดยกระบวนการกด ไดแก

การปาดผวหนา (Flat Surface หรอ Facing) การตดบารปเหลยม (Square Shoulder) การขดหลม (Pocket) การลบขอบ (Chamfer) การลบขอบมน (Round) การขดเปนไหลหรอบา (Shoulder)

การทารอง (Groove) การทารองลก (Slot) การเจาะ (Drilling) การควาน (Boring) การควานเรยบ (Reaming) การทาเกลยวใน (Tapping)

Page 119: E-Book CNC

116

รปท 3.28 ตวอยางลกษณะการขนรปพนฐานโดยกระบวนการกด

ตวอยางการเขยนโปรแกรมการทางานสาหรบงานกด สาหรบชนงานกดในตวอยางนไดทาการแบงขนตอนเปน 5 กระบวนการ ดงน 1. ปาดหนา 2. เจาะร ø5 ม.ม. 3. เจาะร ø6 ม.ม. 4. กดรองสเหลยม ขนาด 30 x 18.5 x 6 ม.ม. 5. ควานร ø22 ม.ม.

รปท 3.29 แบบงานกด CNC

การกดปาดหนา การขดเปนหลมแบบ การทารอง (Slot)

การลบขอบเปนมน

การขดเปนไหลหรอบา

การขดหลมการลบขอบ

การ Fillet

Page 120: E-Book CNC

117

การเขยนโปรแกรมจากใบวางแผนงาน หมายเลขโปรแกรม O04

1. เลอกใชจดศนยโปรแกรมแรกของชนงานแรก N5 G54

2. การเปลยนโคออรดเนตของชนงาน N10 G92 X25 Y25 Z14

เงอนไขการตดเฉอน-ปาดหนา Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

020 ปาดหนา

90 00 1.0 0.035 0.21 150 Yes

3. เรยกทล N15 T01 H01 G43

T01 เรยกทล 1 H01 ชดเชยเครองมอตดบรรทดท 1 G43 ชดเชยตาแหนงความยาวของเครองมอตด

4. คานวณหาเทคโนโลยและขอมลของทล N20 G97 S700 G94 F150 M03

G97 ความเรวรอบตอนาท S700 ความเรวรอบ 700 รอบ/นาท G94 อตราปอนตอนาท F150 อตราปอน 150 มม./นาท M03 มดกดหมนตามเขม

5. ทลเดนเรวมาทระยะ Z หางจากผวงาน 2 มม. โดยไมตดชนงาน N25 G00 X-50 Y-12.5 Z2

Page 121: E-Book CNC

118

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X-50 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-50 Y-12.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-12.5 Z2 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z2

6. เลอนทลแกน Z มายงผวหนาชนงาน N30 G01 Z0

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน Z0 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z0

7. เดนปาดผวหนาตามแนวแกน X N35 X25

X25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X25

G01

G01

G01

G01

G00

G00

Page 122: E-Book CNC

119

8. เดนปาดผวหนาตามแนวแกน Y N40 Y12.5

Y12.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y12.5

9. เดนปาดผวหนาตามแนวแกน X N45 X-50

X-50 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-50

10. เลอนทลมาทจดเรมตน N50 G00 Z2

G00 กาหนดการเคลอนทเรว Z2 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z2

G01

G01

G01

G01

G01

G01

Page 123: E-Book CNC

120

11. ตาแหนงเครองมอตดปลอดภย N55 X-85 Y-25 Z30

X-85 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-85 Y-25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-25 Z30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z30

12. การหยดโปรแกรมชวคราว N60 M00 หยดโปรแกรม

เงอนไขการตดเฉอน-เจาะร ø5 มม.

Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

030 เจาะร ø5 มม.

(40) 31

2000 0.03 0.06 120 No

13. เปลยนทล N65 T02 H02 G44

T02 เรยกเครองมอตดตวท 2 H02 บนทกคาของเครองมอตดบรรทดท 2 G44 ชดเชยความยาวของเครองมอตดทเปนลบ

G00

G00

Page 124: E-Book CNC

121

14. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N70 G97 S2000 G94 F120 M03

G97 ความเรวรอบตอนาท S2000 ความเรวรอบ 2000 รอบ/นาท G94 อตราปอนตอนาท F120 อตราปอน 120 มม./นาท M03 ชนงานหมนตามเขมนาฬกา

15. เลอนทลมาทหนางาน N75 G00 X0 Y12.5 Z30

G00 กาหนดการเคลอนทเรว X0 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X0 Y12.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y12.5 Z30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z30

16. เลอนทลมาทจดเรมตน

N80 Z1 Z1 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z1

G00

G00

G00

G00

Page 125: E-Book CNC

122

17. วฏจกรเจาะรดวยคาสง G83 N85 G83 X0 Y12.5 Z-10 R1 F120

G83 วฏจกรเจาะรลกแบบคายเศษ X0 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X0 Y12.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y12.5 Z-10 เจาะลกตามแนวแกน Z-10 R1 ระยะยกหางจากผวงาน 1 มม. F120 อตราปอนตดเจาะ 120 มม/นาท

18. เจาะรตาแหนงตอไป N90 Y0

Y0.000 กาหนดตาแหนงเจาะรคาแนวแกน Y0

19. เจาะรตาแหนงตอไป N95 Y-12.5

Y12.5 กาหนดตาแหนงเจาะรคาแนวแกน Y12.5

G83

G83

G83

G83

G83

G83

Page 126: E-Book CNC

123

20. ยกเลกคาสงวฏจกรเจาะร N100 G80

G80 เปนคาสงยกเลกคาสงวฏจกรเจาะร

21. เลอนมดไปยงตาแหนงปลอดภย N105 G00 X-85 Y-25 Z30

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X-85 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-85 Y-25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-25 Z30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z30

22. การหยดโปรแกรมชวคราว N110 M00

M00 หยดโปรแกรมชวคราว

เงอนไขการตดเฉอน-เจาะร ø6 มม.

Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

040 เจาะร ø6 มม.

(40) 38

2000 0.03 0.06 120 No

23. เปลยนทล N115 T03 H03 G44 T03 เรยกเครองมอตดตวท 3 H03 บนทกคาของเครองมอตดบรรทดท 3 G44 ชดเชยความยาวของเครองมอตดทเปนลบ

G00

G00

Page 127: E-Book CNC

124

24. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N120 G97 S2000 G94 F120 M03

G97 ความเรวรอบตอนาท S2000 ความเรวรอบ 2000 รอบ/นาท G94 อตราปอนตอนาท F120 อตราปอน 120 มม./นาท M03 มดกดหมนตามเขมนาฬกา

25. เลอนทลมาทหนางาน N125 G00 X-12.5 Y-12.5

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X12.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X12.5 Y12.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y12.5

26. เลอนทลมาทจดเรมตน

N130 Z2

Z2 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z2

G00

G00

G00

G00

Page 128: E-Book CNC

125

G83

G83

G83

G83

27. วฏจกรเจาะรดวยคาสง G83 N135 G98G83 Z-12 R1 F120 Q3

G83 วฏจกรเจาะรลกแบบคายเศษ Z-12 เจาะลกตามแนว Z-12 R1 ระยะยกหางจากผวงาน 1 มม. F120 อตราปอนตดเจาะ 120 มม/นาท Q3 เจาะรลกครงละ 3 มม.

28. เจาะรตาแหนงตอไป N140 X12.5

X12.5 กาหนดตาแหนงเจาะรคาแนวแกน X12.5

29. เจาะรตาแหนงตอไป N145 Y0

Y0 กาหนดตาแหนงเจาะรคาแนวแกน Y0

G83

G83

Page 129: E-Book CNC

126

G83

G83

30. เจาะรตาแหนงตอไป N150 Y12.5

Y12.5 กาหนดตาแหนงเจาะรคาแนวแกน Y12.5

31. เจาะรตาแหนงตอไป N155 X-12.500

X-12.5 กาหนดตาแหนงเจาะรคาแนวแกน X-12.5

32. เจาะรตาแหนงตอไป N160 Y0

Y0 กาหนดตาแหนงเจาะรคาแนวแกน Y0

G83

G83

G83

G83

Page 130: E-Book CNC

127

G00

G00

33. ยกเลกคาสงวฏจกรเจาะร N1165 G80

G80 เปนคาสงยกเลก

34. เลอนมดไปยงตาแหนงปลอดภย N170 X-85 Y-25 Z30

X-85 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-85 Y-25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-25 Z30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z30

35. การหยดโปรแกรมชวคราว N175 M00

M00 หยดโปรแกรมชวคราว

เงอนไขการตดเฉอน-กดรองสเหลยม

Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

050 กดรองสเหลยม

45 1500 5.0 0.035 0.07 100 No

36. เปลยนทล N180 T04 H04 G44

T04 เรยกเครองมอตดตวท 4 H04 บนทกคาของเครองมอตดบรรทดท 4 G44 ชดเชยความยาวของเครองมอตดทเปนลบ

Page 131: E-Book CNC

128

G00

G00

37. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N185 G97 S1500 G94 F100 M03

G97 ความเรวรอบตอนาท S1500 ความเรวรอบ 1500 รอบ/นาท G94 อตราปอนตอนาท F100 อตราปอน100 มม./นาท M03 มดกดหมนตามเขม

38. เลอนทลมาทหนางาน N190 G00 X-15 Y-2.5 G41 H14

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X-15 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-15 Y-2.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-2.5 G41 ชดเชยรศมเมอเคลอนทกดทางซายของชนงาน H14 บนทกคาของเครองมอตดบรรทดท 14

39. เลอนทลมาทจดเรมตน N195 Z1

Z1 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z1

G00

G00

Page 132: E-Book CNC

129

G01

G01

G01

G01

G00

G00

40. ดอกกดเลอนมาตามแกน X และ Y กอน N200 X12 Y-2.5

X12 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X12 Y-2.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-2.5

41. เดนเครองมอตดตามแกน Z N205 G01 Z-6

G01 เคลอนทแนวเสนตรงตามคาอตราปอน Z-6 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z-6

42. เคลอนทครงท 1 สาหรบการกดแบบรองลกทเปนสเหลยม N210 Y15

Y15 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y15

Page 133: E-Book CNC

130

43. เคลอนทครงท 2 สาหรบการกดแบบรองลกทเปนสเหลยม N215 X-15

X-15 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-15

44. เคลอนทครงท 3 สาหรบการกดแบบรองลกทเปนสเหลยม N220 Y-2.5

Y-2.5 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-2.5

45. เคลอนทครงท 4 สาหรบการกดแบบรองลกทเปนสเหลยม N225 X15

X15 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X15

G01

G01

G01

G01

G01

G01

Page 134: E-Book CNC

131

46. เลอนทลมาทจดเรมตน N230 Z2

Z2 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z2

47. ยกเลกการชดเชยรศมของเครองมอตด N235 G40

G40 ยกเลกการชดเชยรศมของเครองมอตด

48. เลอนดอกกดไปยงตาแหนงปลอดภย N240 G00 X-85 Y-25 Z30

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X-85 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-85 Y-25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-25 Z30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z30

49. การหยดโปรแกรมชวคราว N245 M00

M00 หยดโปรแกรมชวคราว

G01

G01

G00

G00

Page 135: E-Book CNC

132

เงอนไขการตดเฉอน-ควานร ø 22 มม. Seq. num.

Description and scheme of sequence Tool shape Vc m/min

n rev/min

a mm

fz mm/tooth

f mm/rev

Vf mm/min

Face Yes-No

Ds mm

De mm

i -

L mm

060 ควานร ø 22 มม.

45 650 1.75 0.035 0.035 23 No

50. เปลยนทล N250 T05 H05 G44

T05 เรยกเครองมอตดตวท 5 H05 บนทกคาของเครองมอตดบรรทดท 5 G44 ชดเชยความยาวของเครองมอตดทเปนลบ

51. คานวณหาคาเทคโนโลยและขอมลของทล N255 G97 S650 G94 F23 M03

G97 ความเรวรอบตอนาท S650 ความเรวรอบ 650 รอบ/นาท G94 อตราปอนตอนาท F23 อตราปอน 23 มม./นาท M03 มดควานหมนตามเขมนาฬกา

52. เลอนทลมาทหนางาน N260 G00 X0 Y6.25 Z2

G00

G00

Page 136: E-Book CNC

133

G86

G01

G00

G00

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X0 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X0 Y6.25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y6.25 Z2 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z2

53. วฏจกรควานเจาะรกบการหยดของเพลาควาน N265 G86 Z-4 R1 K1

G86 วฏจกรการควานรกบการหยดของเพลาควาน Z-4 การเจาะลกตามแกน Z-4 R1 คาสมบรณของการดงกลบเปนระยะทาง มม. K1 จานวนของการควานร

54. เลอนทลไปยงตาแหนงปลอดภย N270 G00 X-85 Y-25 Z30

G00 กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว X-85 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน X-85 Y-25 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Y-25 Z30 กาหนดตาแหนงคาแนวแกน Z30

Page 137: E-Book CNC

134

55. ยกเลกคาชดเชยความยาวของเพลาควานร N275 G49

G49 ยกเลกคาชดเชยความยาวของเพลาควานร

56. จบโปรแกรม N280 M30

M30 จบโปรแกรม

3.4 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ การตรวจสอบและแกไขโปรแกรม 1. การทดสอบโปรแกรมบนเครองกด CNC กอนทจะมการตดเฉอนหรอการกดชนงานทดสอบอนแรก ผใชงานจะทดสอบโปรแกรม NC

ทงหมด และปอนคาการปฏบตงานไดหลายวธดงน - ขอผดพลาดของโปรแกรมทเขยนไมถกตอง เชน คาพารามเตอรหายไป ลาดบขนตอนการ

ทางานผด - การเคลอนทของรางเลอนและเครองมอตด - ตรวจสอบการกระแทก – ของมดกบชนงาน 2. การทดสอบการทางาน โดยปราศจากการเคลอนทของแกน (Test run) โปรแกรม NC แสดงรปแบบการจาลองการทางานในลกษณะของรปภาพการทางาน เปนการตรวจสอบความถกตองและเตรยมความพรอมของโปรแกรม เนองจากอาจมขอผดพลาดเกดขนในการโปรแกรม สงทไดจากการทดสอบ มดงน :

- ขอมลเชงเรขาคณตทผดหรอไมถกตอง - ขอมลการเคลอนททผดหรอไมถกตอง - ขอมลลาดบขนตอนการเคลอนทผด - การสงตาแหนงการทางานผด - ขอมลการปอนหายไป - ความเรวรอบของเพลาหายไป - บรรทดโปรแกรมเขยนคาสงไมถกตอง - คาโปรแกรมเขยนคาสงไมถกตอง - การเขยนคาสงวฎจกรการทางานไมถกตอง (Canned Ccycle) - โอกาสการกระแทกของมดกดกบชนงาน

Page 138: E-Book CNC

135

ภาคปฏบต งานกลง CNC

3.1 การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกลง CNC 3.2 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ

ฝกทกษะเกยวกบการเขยนโปรแกรมโดยการใชคาสง G02, G03, G40, G41, G42 พรอมการทดสอบและแกไขโปรแกรม ตามแบบงาน Part-01

1 วธการฝกทกษะ - เขยนใบตดตงเครองมอตด (Tool Setup Sheet) ลงในบตรปฏบตงานท 1 - เขยนใบตดตงเครองจกร (Machine Setup Sheet) ลงในบตรปฏบตงานท 2 - เขยนใบวางแผนการเขยนโปรแกรม (Working Plan) ลงในบตรปฏบตงานท 3 - เขยนใบโปรแกรม (Program Sheet) ลงในบตรปฏบตงานท 4 - ทดลองโปรแกรมดวย Graphic - แกไขโปรแกรมและทดลอง (Dry Run, Test Run)

2 เครองจกรกล อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ - แบบงาน (Part-01) - Tool Setup Sheet - Machine Setup Sheet - Working Plan - Program Sheet - เครองจกรกล CNC Lathe

Page 139: E-Book CNC

136

แบบงาน Part-01

Page 140: E-Book CNC

137

ใบปฏบตงานท 1 TOOL SETUP SHEET

Part name: Drawing number:

Tools

Remark: CE – Cutting edge EH – Edge holder A1 – Accessories 1 A2 – Accessories 2 MH – Machine holder

Program Data Tool Shape Type ID of Tool Part Tool number

CE

Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number

CE

Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH

Page: 01 Pages:01 Machine tool: PC TURN 50

Page 141: E-Book CNC

138

ใบปฏบตงานท 2 MACHINE SETUP SHEET

Part name: Drawing number:

Machine Tool Page: Pages:

Material Dimension Remark

Raw material

Clamping device

Zero Points offset

clamping

Machine

vice XMW =

YMA = Type

ZMW = Manual

XMW = ID number

YAW =

ZMW =

Clamping device

Zero Points offset

XMW = clamping

YMA = Type

ZMW =

XMW = ID number

YAW =

ZMW =

Remark: M – Machine zero point A – Dead stop point W – Work piece zero point

Page 142: E-Book CNC

139

ใบปฏ

บตงานท

3

WOR

KING

PLA

N

Page

s:

L mm

i -

Page

: De

mm

Ds

mm

Mac

hine T

ool

Face

Ye

s-No

Vf

mm/m

in

f mm

/rev

fz mm

/toot

Draw

ing N

umbe

r:

a mm

Vc

m/mi

n

Vc

m/mi

n

Tool

shap

e

Part

Name

:

Descr

iption

and s

chem

e of s

eque

nce

Seq.

num.

Page 143: E-Book CNC

140

ใบปฏบตงานท 4 PROGRAM SHEET

Part name: Drawing number:

Program number: Page: Pages:

Machine Tool:

Control Unit:

Page 144: E-Book CNC

141

ภาคปฏบต งานกด CNC

3.3 การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกด CNC 3.4 การปอนโปรแกรมและการตรวจสอบ

ฝกทกษะเกยวกบการเขยนโปรแกรมโดยการใชคาสง G02, G03 พรอมการทดสอบและแกไขโปรแกรม ตามแบบงาน Part-02

1 วธการฝกทกษะ - เขยนใบตดตงเครองมอตด (Tool Setup Sheet) ลงในบตรปฏบตงานท 1 - เขยนใบตดตงเครองจกร (Machine Setup Sheet) ลงในบตรปฏบตงานท 2 - เขยนใบวางแผนการเขยนโปรแกรม (Working Plan) ลงในบตรปฏบตงานท 3 - เขยนใบโปรแกรม (Program Sheet) ลงในบตรปฏบตงานท 4 - ทดลองโปรแกรมดวย Graphic - แกไขโปรแกรมและทดลอง (Dry Run, Test Run)

2 เครองจกรกล อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ - แบบงาน (Part-02) - Tool Setup Sheet - Machine Setup Sheet - Working Plan - Program Sheet - เครองจกรกล CNC Milling

Page 145: E-Book CNC

142

แบบงาน Part-02

Page 146: E-Book CNC

143

ใบปฏบตงานท 1 TOOL SETUP SHEET

Part name: Drawing number:

Tools

Remark: CE – Cutting edge EH – Edge holder A1 – Accessories 1 A2 – Accessories 2 MH – Machine holder

Program Data Tool Shape Type ID of Tool Part Tool number

CE

Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number

CE

Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH Tool number CE Tool correction No. EH Tool dia or nose radius A1 Tool orientation A2 Driven tool Y/N MH

Page: 01 Pages:01 Machine tool: PC TURN 50

Page 147: E-Book CNC

144

ใบปฏบตงานท 2 MACHINE SETUP SHEET

Part name: Drawing number:

Machine Tool Page: Pages:

Material Dimension Remark

Raw material

Clamping device

Zero Points offset

clamping

Machine

vice XMA =

YMA = Type

ZMA = Manual

XAW = ID number

YAW =

ZAW =

Clamping device

Zero Points offset

XWP =________YWP =________ZWP =________

XMA = clamping

YMA = Type

ZMA =

XAW = ID number

YAW =

ZAW =

Remark: M – Machine zero point A – Dead stop point W – Work piece zero point

Page 148: E-Book CNC

145

ใบปฏ

บตงานท

3

WOR

KING

PLA

N

Page

s:

L mm

i -

Page

: De

mm

Ds

mm

Mac

hine T

ool

Face

Ye

s-No

Vf

mm/m

in

f mm

/rev

fz mm

/toot

Draw

ing N

umbe

r:

a mm

Vc

m/mi

n

Vc

m/mi

n

Tool

shap

e

Part

Name

:

Descr

iption

and s

chem

e of s

eque

nce

Seq.

num.

Page 149: E-Book CNC

146

ใบปฏบตงานท 4 PROGRAM SHEET

Part name: Drawing number:

Program number: Page: Pages:

Machine Tool:

Control Unit:

Page 150: E-Book CNC

147

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

แบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. G00 เปนคาสงสาหรบ....................................................................................................................... 2. G01 เปนคาสงสาหรบ....................................................................................................................... 3. มด T0202 เคลอนทจากตาแหนงอางองของเครอง เคลอนทเรวไปยงตาแหนงเรมตน X60 Z100

เคลอนทเรวไปยง X40 Z2 จากนนเคลอนทไปยง Z-50 ดวยอตราปอนคงท แลวเคลอนทเรวไปท X60 แลวกลบไปท Z100 ความเรวรอบ 250 อตราปอน F0.1จงเขยนโปรแกรม .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

4. ขอมลทางเรขาคณตสาหรบการเขยนโปรแกรมไดแกอะไรบาง .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

5. ขอมลทางเทคนคไดแก .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

6. เมอใชคาสง G00 แกนการเคลอนทของแตละแกนควรแยกกนอยางไร .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

7. การเคลอนทเปนเสนโคงตามเขมนาฬกาใชคาสง...................ทวนเขมนาฬกาใชคาสง.................... 8. คา I วดจาก.................................................ถง.................................................ในแนวแกน.............. คา J วดจาก.................................................ถง.................................................ในแนวแกน.............. 9. คาสง G04 สวนมากจะใชกบงาน.........................................................................................................

Page 151: E-Book CNC

148

10. จากรปจงเขยนโปรแกรม NC ใชเครองมอตดขนาดเสนผาศนยกลาง ø20 มม. เดนกดตามแนวขอบรป

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Page 152: E-Book CNC

149

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 11. กาหนดใหชนงานทแสดงในรป มการเผอขนาดไวเทากบ 0.1 นว จดศนยชนงานอยทผวดานหนา

ทางขวามอ ใชเครองมอตดทงหมด 3 ชนดคอ T1 สาหรบงานกลงผวหยาบ T2 สาหรบงานกลงผวละเอยด และ T3 สาหรบงานตดเกลยว โดยลาดบขนของการทางานมดงน คอ

1. กลงหยาบ และเผอขนาดสาหรบกลงละเอยดเทากบ 0.03 นว 2. กลงละเอยด 3. ตดเกลยว

ตาราง แสดงคาพารามเตอรของเครองมอตดแตละชนด

หมายเลขเครองมอ อตราปอน (นว/รอบ) ความเรวตด (ฟต/นาท) ความเรวรอบ (รอบ/นาท) T1 0.013 800 3000 T2 0.006 1000 3000 T3 - - 500

T1 : มดกลงหยาบ

T2 : มดกลงละเอยด

T3 : มดตดเกลยว

Page 153: E-Book CNC

150

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Page 154: E-Book CNC

151

ใบเฉลยแบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. G00 เปนคาสงสาหรบ กาหนดตาแหนงแบบเคลอนทเรว 2. G01 เปนคาสงสาหรบ เปนการเคลอนทในแนวเสนตรงตามคาอตราปอน 3. มด T0202 เคลอนทจากตาแหนงอางองของเครอง เคลอนทเรวไปยงตาแหนงเรมตน X60 Z100

เคลอนทเรวไปยง X40 Z2 จากนนเคลอนทไปยง Z-50 ดวยอตราปอนคงท แลวเคลอนทเรวไปท X60 แลวกลบไปท Z100 ความเรวรอบ 250 อตราปอน F0.1จงเขยนโปรแกรม

N5 T0202 N10 G00 X60 Z100 N15 G00 X40 Z2 N20 G01 Z-5 N25 G00 X60 N30 G01 G97 S250 F0.1 Z100 4. ขอมลทางเรขาคณตสาหรบการเขยนโปรแกรมไดแกอะไรบาง เปนขอมลบอกถงจดโคออรดเนตแตละแนวแกน จะประกอบดวยตวอกษร เชน X, Y, Z เชน X50,

Y80, Z5 5. ขอมลทางเทคนคไดแก

เปนขอมลทบอกถงความเรวรอบการหมน อตราปอน ทศทางการหมนของเพลางาน 6. เมอใชคาสง G00 แกนการเคลอนทของแตละแกนควรแยกกนอยางไร โดยทวไปการเคลอนทจะแยกกนระหวางการเคลอนทในแนวนอนคอ แกน X, Y กบแนวแกนตง

คอ แกน Z 7. การเคลอนทเปนเสนโคงตามเขมนาฬกาใชคาสง G02 ทวนเขมนาฬกาใชคาสง G03 8. คา I วดจาก เรมตนสวนโคง ถง จดศนยกลางสวนโคง ในแนวแกน X คา Jวดจาก เรมตนสวนโคง ถง จดศนยกลางสวนโคง ในแนวแกนY 9. คาสง G04 สวนมากจะใชกบงานเจาะ 10. จากรปจงเขยนโปรแกรม NC ใชเครองมอตดขนาดเสนผาศนยกลาง ø20 มม. เดนกดตามแนว

ขอบรป

Page 155: E-Book CNC

152

โปรแกรม T1 S1000 M03 F200 G54 G90 X-15 Y-15 G42 D01 G00 X-10.0 Y.0 Z15.0 G43 Z-10.0 H20 G01 X10.0 Y5.0 F200 G01 Z-10.0 F200 X110.0 Y85.0 X90.0 Y105.0 X50.0 G02 X10.0 Y65.0 R40.0 F200 G01 Y5.0 F200 G00 Z15.0 G40 G49 M05 G91 G28 Z0 M30 11. กาหนดใหชนงานทแสดงในรป มการเผอขนาดไวเทากบ 0.1 นว จดศนยชนงานอยทผวดานหนา

ทางขวามอ ใชเครองมอตดทงหมด 3 ชนดคอ T1 สาหรบงานกลงผวหยาบ T2 สาหรบงานกลงผวละเอยด และ T3 สาหรบงานตดเกลยว โดยลาดบขนของการทางานมดงน คอ

1. กลงหยาบ และเผอขนาดสาหรบกลงละเอยดเทากบ 0.03 นว 2. กลงละเอยด 3. ตดเกลยว

ตาราง แสดงคาพารามเตอรของเครองมอตดแตละชนด

หมายเลขเครองมอ อตราปอน (นว/รอบ) ความเรวตด (ฟต/นาท) ความเรวรอบ (รอบ/นาท) T1 0.013 800 3000 T2 0.006 1000 3000 T3 - - 500

Page 156: E-Book CNC

153

โปรแกรม N5 G50 G21 X5.0 Z7.5 N10 T0100 N15 G50 S3000 N20 G96 S800 M3 N25 G0 X1.15 Z0 T0101 N30 G1 X-0.03 F0.013 N35 G0 X0.83 Z0.1 N40 G1 Z0 N45 X1.03 Z-0.1 N50 Z-1.23 N55 X1.53 N60 G3 X2.03 Z-1.5 R0.25 N65 G1 Z-2.25 N70 G2 X2.53 Z-2.48 R0.25 N75 G1 X3.1 N80 G0 X4.0 Z2.0 T0100 N85 G28 U0 W0 N90 T0200 N95 G96 S1000 N100 G0 X0.8 Z0.3 T0202 N105 G1 Z0 F0.006 N110 X1.0 Z-0.1 N115 Z-1.0 N120 X0.8 Z-1.1 N125 Z-1.25 N130 G0 X1.5 N135 G3 X2.0 Z-1.5 R0.25 N140 G1 Z-2.25 N145 G2 X2.5 R0.25 N150 G1 X3.1 Z-2.5 N155 G76 X4.0 Z1.0 T0200

Page 157: E-Book CNC

154

N160 G28 U0 W0 N165 T0300 N170 G97 S500 N175 G0 X0.9685 Z0.2 T0303 N180 G92 X0.9685 Z-1.1 F0.0417 N185 X0.96700 N190 X0.9600 N195 X0.9528 N200 X0.9500 N205 X0.9480 N210 X0.9466 N215 G0 X1.1 N230 G28 U0 W0 T0300 N235 M30

Page 158: E-Book CNC

155

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. จงอธบายการทางานของโปรแกรมในบลอก N20 และ N30 N5 T0202 N10 G00 X30.0 Z100.0 N15 G96 Z0 N20 G96 S175 F0.1 M03 N30 G01 X40.0 Z1.0 N20................................................................................................................................................... N30................................................................................................................................................... 2. G42 เปนคาสงสาหรบ....................................................................................................................... 3. M99 เปนคาสงสาหรบ...................................................................................................................... 4. คาสงทใหเพลางานกลงหมนตามเขมนาฬกา คอ............................................................................... 5. จากรป จงเขยนโปรแกรมเดนกลงของมดกลงจากตาแหนง X100 Z50 ไปกลงงานจาก P1 ไปยง

P4 แลวกลบไปท X100 Z50

Page 159: E-Book CNC

156

N20 G96 S170 F0.1 M03 T0202 N25 ............................................................................................................................................ N30 ............................................................................................................................................ N35 ............................................................................................................................................ N40 ............................................................................................................................................ N45 ............................................................................................................................................ 6. N15 G00 X0 Y0 Z2.0 N20 G00 X20.0 Y20.0 Z-5.0 จากโปรแกรมบลอก N30 เพอใหเกดความปลอดภยของมดกลง ควรสงใหแกนใดทางานกอน .......................................................................................................................................................... 7. จากรปน จงเขยนโปรแกรมการเคลอนทจาก P1 ไปยง P2 โดยใชคา R แทนรศม

N35 G…… X…… Y…… R…… หรอ N35 G…… X…… Y…… I…… J…… 8. คาสงวฏจกรเจาะรแบบคายเศษใชคาสงใดบาง .......................................................................................................................................................... 9. เมอใดทจะใช G98 กบวฏจกรเจาะร.................................................................................................. 10. เมอใดจงจะใชคาสง M00 ..........................................................................................................................................................

Page 160: E-Book CNC

157

ใบเฉลยการทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. จงอธบายการทางานของโปรแกรมในบลอก N20 และ N30 N5 T0202 N10 G00 X30.0 Z100.0 N15 G96 Z0 N20 G96 S175 F0.1 M03 N30 G01 X40.0 Z1.0

N20 กาหนดความเรวตดคงท 175 m/min ชนงานหมนตามเขมนาฬกาดวยอตราปอนกลง 0.1 mm./rev.

N30 เคลอนทเปนแนวเสนตรงดวย F 0.1 mm./rev. ไปท X40 Z1 2. G42 เปนคาสงสาหรบ ชดเชยรศมมดกลงชนงานไปทางขวา 3. M99 เปนคาสงสาหรบ สนสดโปรแกรมยอย 4. คาสงทใหเพลางานกลงหมนตามเขมนาฬกา คอ M03 5. จากรป จงเขยนโปรแกรมเดนกลงของมดกลงจากตาแหนง X100 Z50 ไปกลงงานจาก P1 ไปยง

P4 แลวกลบไปท X100 Z50

Page 161: E-Book CNC

158

N20 G96 S170 F0.1 M03 T0202 N25 G00 X18.0 Z2.0 N30 G01 Z-8.0 N35 G02 X30.0 Z-14.0 R6.0 N40 G01 Z-24.0 N45 G00 X100.0 Z50.0 6. N15 G00 X0 Y0 Z2.0 N20 G00 X20.0 Y200. Z-5.0 จากโปรแกรมบลอก N30 เพอใหเกดความปลอดภยของมดกลง ควรสงใหแกนใดทางานกอน แกน Z 7. จากรปน จงเขยนโปรแกรมการเคลอนทจาก P1 ไปยง P2 โดยใชคา R แทนรศม

N35 G02 X20.0 Y20.0 R20.0 หรอ N35 G02 X20.0 Y20.0 I20 J0 8. คาสงวฏจกรการเจาะรแบบคายเศษใชคาสงใดบาง G83 9. เมอใดทจะใช G98 กบวฏจกรการเจาะร ตองการยกดอกสวานไปทจดเรมตน 10. เมอใดจงจะใชคาสง M00 หยดโปรแกรมอยางถาวร

Page 162: E-Book CNC

159

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน

ชอหนวยยอย การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกลง

รปท 1 แบบทดสอบปฏบตงานกลง

บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. วางแผนการปฏบตงาน จากรปท 1 2. วางแผนตดตงเครองมอตดใหถกตอง 3. วางแผนกาหนดศนยชนงานใหถกตอง 4. เขยนโปรแกรมใหถกตอง

Page 163: E-Book CNC

160

5. ปฏบตการเขยนโปรแกรมบนชดควบคม

วจารณและสรปการฝกทกษะ ...........................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน

ชอหนวยยอย การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกลง ลาดบท

จดทประเมนผล เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 ใบวางแผน ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 2 ใบตดตงเครองมอตด ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 3 ใบตดตงชนงาน ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 4 ใบโปรแกรม ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 5 โปรแกรม ลาดบขนตอนไดถกตอง 10

รวม 50

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน

ทาคะแนนได 50 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 40 - 45 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 30 -35 คะแนน ผลการปฏบตงานปานกลาง ทาคะแนนได 20 - 25 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

Page 164: E-Book CNC

161

ลงชอ...........................................................ผประเมน

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน

ชอหนวยยอย การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกด

รปท 2 แบบทดสอบปฏบตงานกด

บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. วางแผนการปฏบตงาน จากรปท 2 2. วางแผนตดตงเครองมอตดใหถกตอง 3. วางแผนกาหนดศนยชนงานใหถกตอง

Page 165: E-Book CNC

162

4. เขยนโปรแกรมใหถกตอง 5. ปฏบตการเขยนโปรแกรมบนชดควบคม

วจารณและสรปการฝกทกษะ ...........................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย โปรแกรมควบคมการทางาน

ชอหนวยยอย การเขยนโปรแกรมสงการสาหรบงานกด ลาดบท

จดทประเมนผล เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 ใบวางแผน ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 2 ใบตดตงเครองมอตด ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 3 ใบตดตงชนงาน ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 4 ใบโปรแกรม ลาดบขนตอนไดถกตอง 10 5 โปรแกรม ลาดบขนตอนไดถกตอง 10

รวม 50

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน

ทาคะแนนได 50 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 40 - 45 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 30 -35 คะแนน ผลการปฏบตงานปานกลาง ทาคะแนนได 20 - 25 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

Page 166: E-Book CNC

163

ลงชอ...........................................................ผประเมน

Page 167: E-Book CNC

หนวยท 4

ชอหนวย การเลอกใชเครองมอตด

หวขอเรองทฤษฏ 4.1. เครองมอตดและการเลอกใชในงานกลง 4.2. เครองมอตดและการเลอกใชในงานกด

หวขอเรองปฏบต 4.1 เครองมอตดและการเลอกใชในงานกลง 4.2 เครองมอตดและการเลอกใชในงานกด

ภาคทฤษฏ

การเลอกใชเครองมอตด 4.1 เครองมอตดและการเลอกใชสาหรบเครองจกรกลประเภท CNC

ระบบเครองมอตดในงานกลงและการจบยดจะหลากหลาย ทงนขนอยกบผผลต สงสาคญก คอ การปฏบตการในงานกลงอยางไดผลนนจะขนอยกบความเทยงตรงของระบบเครองมอ เครองมอตดทใช และรปแบบของเครองมอ ดงรปท 4.1 ประกอบดวย ตวจบยดเครองมอ (Tool Holder) ตวจบยดกานควานร (Boring Bar Holder) ตวจบยดมดปาดผวและมดกลง (Facing and Turning Holder)

4.1.1 ชนดของเครองมอตดและการจบยดทใชกบเครองกลง CNC 1. มดกลง

มดกลงและดามจบมดกลง ไดออกแบบมาใหมรปทรงตามลกษณะการใชงาน ดามจบมดกลงสามารถจะจบบนปอมมด (Tool Turret) ของเครองได คมมดกลงทใชสาหรบงานกลง CNC ในปจจบนจะเปนอนเสรทททาจากคารไบด ซงมแบบและรปทรงตาง ๆ คมมดจะถกยดตดกบดามมดดวยสกรทถกออกแบบมาโดยตรง และสามารถถอดเปลยนอนเสรทไดเมอเกดการสกหรอหรอแตกหก

Page 168: E-Book CNC

165

รปท 4.1 อนเสรทชนดคารไบดแบบตาง ๆ

ก. มดกลงภายนอกและดามมดกลง (External Tool with Tool Holders) มดกลงภายนอก คอ มดกลงทใชสาหรบกลงปอกผวเพอลดขนาด มดกลงผวสาเรจ หรอ

มดกลงสาหรบกลงขนรปภายนอก คมมดทใชกบงานกลง CNC จะเปนคมอนเสรททงสน ดามมด (Tool Holders) จะถกออกแบบมาสาหรบจบยดไดกบแทนจบมด (Tool Turret)

มดกลงขวา (Right - Hand) ใชกลงงานจากขวาไปซาย

รปท 4.2 แสดงชนดมดกลงผวนอกแบบตางๆ

ตกรอง กลงเกลยว กลง 2 ทาง ปอกซาย ปอกขวา

Page 169: E-Book CNC

166

ข. มดกลงภายในและดามมดกลง (Internal Tool with Tool Holders) มดกลงภายใน คอ มดกลงทใชสาหรบกลงผวภายในทไดเจาะนาไว หรอเรยกวามดควาน

สาหรบควานขยายรใหโตขน คมมดทใชชนดนจะใชคมอนเสรทเชนเดยวกน ดงรปท 4.3

รปท 4.3 มดกลงภายในหรอมดควาน

2. ดอกเจาะ (Drills) ดอกเจาะมหนาทหลายอยาง คอ ใชสาหรบเจาะร เจาะรนาเพอตองการควานใหไดรทโตขน

ใชสาหรบเจาะรเพอทาเกลยวใน ในเครองจกรกล CNC ดอกสวานใชงานไดทงงานกด CNC และงานกลง CNC ดอกสวานออกแบบมาใหมหลายแบบ หลายขนาดเพอใหเหมาะสมกบการใชงานเจาะดวยเครองจกรกล CNC ดงรปท 4.4

รปท 4.4 ดอกเจาะแบบตางๆ

Page 170: E-Book CNC

167

3. ดอกควานรละเอยด (Reamers) เปนเครองมอทใชสาหรบควานรทผานการเจาะเพอใหไดผวเรยบ มขนาดแนนอนมากขน

ในงานสวมประกอบจะตองใหขนาดรมความแนนอนและมการกาหนดคาพกดความเผอเอาไว คมตดของดอกควานรละเอยดทใชบนเครองจกรกลจะมความยาวนอยกวาคมตดททางานดวยมอ ดงรปท 4.5

รปท 4.5 ดอกควานรละเอยด

4.1.2 ชนดของเครองมอตดและการจบยดทใชกบเครองกด CNC 1. หวปาด (Facing) เปนเครองมอตดสาหรบผวหนาชนงานใหเรยบ และไดขนาดโดยมากจะ

เปนพวกเมดอนเสรทชนดคารไบดนามายดตดกบหวปาดยดดวยสกรอกท ดงรปท 4.6

รปท 4.6 หวปาดใชกบเครองกด CNC

Page 171: E-Book CNC

168

2. ดอกกด (End mill) ดอกกด End mill ทใชกบเครองกด CNC สามารถใชไดทงชนด HSS และ Carbide มทงแบบแทงตนและแบบเมดอนเสรท ใชกดขนรปงาน หยาบและละเอยดไดดและรวดเรว ดงแสดงดงรปท 4.7

รปท 4.7 ดอกกด End mill แบบแทงตน และ เมดอนเสรท

3. ดอกกดหวโคง (Ball mill) ลกษณะสวนคมตดดานปลายจะโคงเปนครงวงกลม จะมทงททาจากวสด คารไบดทงแทง และแบบเมดอนเสรท ดงแสดงดงรปท 4.7

รปท 4.8 ดอกกด Ball mill แบบเมดอนเสรท

Page 172: E-Book CNC

169

4.2 การเลอกใชเครองมอตดและเทคโนโลยในการตดเฉอน การเลอกวสดเครองมอตด ในการเลอกวสดเครองมอตดชนดตาง ๆ ในงานกลง จะตองพจารณาถงชนดของวสดงานกลง

วาเปนวสดชนดใด เชนวสดงานเปนเหลกกลา เหลกเครองมอ เหลกไรสนม อลมเนยม ทองเหลอง หรอพลาสตก เปนตน ในงานกลง CNC การเลอกวสดเครองมอตดทถกตองและเหมาะสมจะทาใหไดผวงานกลงทด จงควรพจารณาเลอกใชจากวสดเครองมอตด ดงตอไปน

4.2.1 เครองมอตดเหลกรอบสง (High Speed Steel, HSS) วสดทเปนเหลกเครองมอตดหลายชนดจะมสวนผสมของโลหะตาง ๆ ไดแก ทงสเตน (W)

วาเนเดยม (V) โครเมยม (Cr) และโคบอลท (Co) สวนผสมของธาตตาง ๆในเหลกจะทาใหเหลกมคณสมบตแขงและเหนยวทอณหภมสง แสดงคาความเรวตดทสามารถใชในการกลงวสดตาง ๆ ดวยวสดเครองมอตดทเปนเหลกรอบสงยงคงมความแขงขณะใชงาน ณ อณหภม 600oC เหลกรอบสงปจจบนใชเปนวสดหลกในงานกลง งานเจาะ ทงยงมราคาไมแพง

4.2.2 เครองมอตดทาจากวสดโลหะแขง ( Carbide) วสดมดทเปนโลหะแขงประกอบดวย โลหะคารไบด ซงไดแก ทงสเตน (W) ทเทเนยม (Ti) แทนทาลม (Ta) หรอโมลบดนม (Mo) โลหะเหลานผลตจากการผสมดวยสารจบยดทเรยกวา Binder แลวอดขนรปเปนแทง (Tip) แผนอนเสรทจะถกผลตขนดวยวธการ Sintered ในเตาอบไฟฟา ระหวางการทา Sintering คารไบดจะถกอบดวย Binder เมอทาการ Sintering เสรจแลว แผนอนเสรททไดสามารถนาไปใชงานได และนาไปเคลอบผวดวยสารเคลอบจะชวยใหสามารถตานการสกหรอไดเปนพเศษ เทคโนโลยการตดเฉอนสาหรบงานกลง ขอมลทางเทคนคของการตดเฉอนสาหรบงานกลง เปนขอมลทสาคญทผเขยนโปรแกรม NC

จะตองจดเตรยมสาหรบการทางานกลง ซงไดแกขอมลตอไปน

การกลง ชนงาน

ความเรวตด

ความเรวรอบของเพลา

อตราปอน

ความลกของการกลง

Page 173: E-Book CNC

170

1. ความเรวตด [Cutting Speed (V)] ความเรวตดเปนความสามารถทตดเฉอนวสดได เมอวสดทถกตดเฉอนในงานกลงความสามารถในการตดเฉอนวสดออกขณะกลงทตองการตอหนวยของวสดจะลดลงเมอคาความเรวตดเพมขนถงคาสงสดนนคอ การเลอกใชคาความเรวตดสงขนจะชวยลดกาลงในการตดเฉอนลง คาความเรวตดทสามารถเลอกใชไดจะขนอยกบสงตอไปน

ชนดวสดชนงาน : วสดทมคาความแขงแรงสง คาความเรวตดจะตา

ชนดวสดมดกลง : มดกลงทเปนโลหะแขงยอมใชคาความเรวตดทสงกวามดกลงความเรวรอบสง (HSS-Tools)

อตราปอนกลง : การกลงทใชคาอตราปอนสง จะตองใชคาความเรวตดทตาลง

ความลกของการกลง : การกลงทใชคาความลกของการกลงมากจะตองใชคาความเรวตดทนอยลง

การหาคาความเรวตดทเกดขนในการกลงชนงานสามารถคานวณไดจากสตร ดงน V = ความเรวตด เมตร/นาท (m/min) D = ขนาดความโตผาศนยกลางของงานกลง มม. (mm.) S = ความเรวรอบของเพลางาน รอบ/นาท (rpm.)

วธคานวณ ตวอยางท 1

ตองการกลงชนงานขนาดความโตผาศนยกลาง 40 มม. เลอกใชความเรวรอบ 250 รอบ/นาท จะไดความเรวตด กเมตร/นาท

1000

SDV

= 1000

25040

= 31.4 เมตร/นาท คาความเรวตดทได เทากบ 31.4 เมตร/นาท

ในการกลงชนงาน คาความเรวตดจะถกเลอกโดยชนดของงานกลง วสดงาน และวสดมดกลง การกลงดวยเครอง CNC คาความเรวตดทเหมาะสมสาหรบเครองกลง CNC ไดแนะนาไวใน ตารางท 4.1

1000

SDV

เมตร/นาท (m/min.)

Page 174: E-Book CNC

171

ตารางท 4.1 คาความเรวตดทเหมาะสมสาหรบวสดงานเปน เมตร/นาท

ชนดวสดชนงาน มดกลง HSS มดกลงชนด คารไบดแทง คมตดชนด คารไบดอนเสรท

อตราปอน ม.ม./รอบ 0.2 0.4

เหลกคารบอนตา เหลกกลา (Free - Cutting) เหลกไรสนม เหลกคารบอน เหลกคารบอนสง

58 30 – 60

25 – 50 25 – 35

15

190 128 – 160 120– 150 140 – 160 68 – 130

500 385 450 350 350 300 400 300 350 280

เหลกเครองมอ เหลกกลาผสมสง

10 – 34 3 – 6

76 – 100 70 – 130

300 250 280 230

เหลกหลอสเทา อลมเนยมผสม

10 – 30 180 – 240

35 – 100 300 – 360

300 250 850 500

2. ความเรวรอบ [Main Spindle Speed (S)] ความเรวรอบของเพลางานกลง คอ ความเรวรอบของชนงานคดเปนรอบตอนาท ในการกลงชนงาน ความเรวรอบทจะเลอกใชสาหรบเขยนโปรแกรม จะขนอยกบคาความเรวตดของวสดชนงาน และขนาดความโตเสนผาศนยกลางของชนงาน ความเรวรอบจะไดจากการคานวณโดยใชสตรดงน

วธคานวณหาความเรวรอบ

ตวอยางท 2 ตองการกลงชนงานททาจากวสดอลมเนยมคาความเรวตด 180 เมตร/นาท ขนาดความโตผาศนยกลางของชนงาน 25 มม. จะตองใชความเรวรอบของเพลางานกลงเทาไร

D

VS

1000 =

25

1000180

= 2292 รอบ/นาท

D

VS

1000 รอบ/นาท (Rpm.)

Page 175: E-Book CNC

172

3. อตราปอน [Feed (F)] อตราปอนในงานกลง กาหนดเปนระยะทางการเคลอนทตอนาท หรอตอรอบ อตราปอนทเหมาะสมกบวสดมดกลงทเปนเหลกรอบสง (HSS) การเลอกใชคาอตราปอนกลงทเหมาะสมขนอยกบวสดชนงาน วสดมดกลงชนดของมดกลงและความหยาบละเอยดของผวงานกลงทตองการ ดงนนผใชจงตองศกษารายละเอยดและขอมลจาเพาะของวสดมดกลงชนดนนๆทผผลตไดแนะนาไว โดยเฉพาะมดกลงชนด Carbide Steel และ Carbide Insert ทใชกบงานกลง CNC จะตองเปนไปตามทบรษทผผลตกาหนด อตราปอนสามารถคานวณหาไดจากสตร F = S x Frev ม.ม./นาท (mm./min.) เมอ F = อตราปอน ม.ม./นาท (mm./min.) S = ความเรวรอบของเพลางานกลงรอบ/นาท (rpm.) Frev = อตราปอน ม.ม./รอบ (mm./rev.)

Page 176: E-Book CNC

173

ภาคปฏบต

4.1 เครองมอตดและการเลอกใชในงานกลง CNC ฝกทกษะเกยวกบการยดเครองมอตดแบบตาง ๆ

4.1.1 วธการฝกทกษะ

1. ทาความสะอาด Holder 2. ยดมด Insert เขากบ Holder 3. ประกอบเครองมอตดเขาเครองกลง CNC

4.1.2 เครองจกรกล อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ

1. Holder 2. Insert 3. CNC Lathe 4. ประแจแอล/ปากตาย

4.2 เครองมอตดและการเลอกใชในงานกด CNC ฝกทกษะเกยวกบการยดเครองมอตดแบบตาง ๆ

4.2.1 วธการฝกทกษะ

1. ทาความสะอาด Collet, Collet Holder 2. ประกอบ Collet เขากบหวจบใหทกตอง 3. ใส End Mill เขาไปใน Collet 3. ใสเครองมอตดเขาเพลากดของเครองกด CNC

4.2.2 เครองจกรกล อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ

1. Collet Holder 2. Collet 3. CNC Milling 4. ประแจแอล/ปากตาย

Page 177: E-Book CNC

174

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

แบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การเลอกใชเครองมอตด ก. จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. เพราะเหตใดงานกลงและงานกด CNC สวนใหญจะใชมดอนเสรท (Insert) ทาการแมชชนชนงาน

..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 2. มดอนเสรทคารไบต (Carbide Insert) มสวนผสมของทงสเตน ไททาเนยม และแทนทาลมทาใหม

คณสมบตอยางไร .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

3. องคประกอบทมอทธภาพตอการกดชนงานดวยเครองกด CNC มอะไรบาง บอกมา 4 อยาง 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................ 4........................................................................................................................................................ 4. แรงตด (Fe) ในการตดเฉอนตรงคมมดกดเกดจาก

.......................................................................................................................................................... 5. จงบอกจดประสงคของสารหลอเยนมา 3 ขอ 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................

Page 178: E-Book CNC

175

ข. จงแสดงการคานวณหาคาตาง ๆ ตอไปน 1. จงหาอตราปอน (F) เปน mm/min. เมอกลงชนงานดวยความเรวรอบของเพลางาน = 1000 rpm.

อตราปอนตอรอบ 0.2 mm/rev. .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

2. กาหนดให V = 170 m/min. D = 15 mm. S = ? .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

3. จงหาอตราปอน (F) เปน mm/min. เมอกดชนงานดวยความเรวรอบของเพลามดกด = 1000 rpm. อตราปอนตอรอบ 0.2 mm/rev. จานวนฟน Z = 2 ฟน .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

4. กาหนดให D = 25 mm. S = 1000 rpm. V = ? .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Page 179: E-Book CNC

176

ใบเฉลยแบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การเลอกใชเครองมอตด ก. จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. เพราะเหตใดงานกลงและงานกด CNC สวนใหญจะใชมดอนเสรท (Insert) ทาการแมชชนชนงาน เพราะวาไมตองเสยเวลาถอดมด หรอทลออกไปลบใหม ซงจะทาใหเสยเวลาในการทางานมาก 2. มดอนเสรทคารไบต (Carbide Insert) มสวนผสมของทงสเตน ไททาเนยม และแทนทาลมทาใหม

คณสมบตอยางไร มคณสมบตทนตอการสกหรอไดด แตรบแรงดงไมด สามารถใชตดดวยความเรวสงๆได 3. องคประกอบทมอทธภาพตอการกดชนงานดวยเครองกด CNC มอะไรบาง บอกมา 4 อยาง 1. เครองกด CNC 2. มดกด 3. สารหลอเยน 4. ชนงาน 4. แรงตด (Fe) ในการตดเฉอนตรงคมมดกดเกดจาก การหมนของมดกดดวยความเรวสง และการเคลอนทของชนงานดวยอตราปอนทกาหนด 5. จงบอกจดประสงคของสารหลอเยนมา 3 ขอ 1. เพอระบายความรอน 2. เพอลดแรงตดเฉอนในการกด 3. ลางและไลเศษกดออกจากบรเวณตดเฉอน

Page 180: E-Book CNC

177

ข. จงแสดงการคานวณหาคาตาง ๆ ตอไปน 1. จงหาอตราปอน (F) เปน mm/min. เมอกดชนงานดวยความเรวรอบของเพลามดกด = 1000 rpm.

อตราปอนตอรอบ 0.2 mm/rev. F = S x Frev F = 1000 x 0.2 F = 200 mm/min.

2. กาหนดให V = 170 m/min. D = 15 mm. S = ?

S = d

V

1000

S = 1514.3

1000170

S = 3610 rpm. 3. จงหาอตราปอน (F) เปน mm/min. เมอกดชนงานดวยความเรวรอบของเพลามดกด = 1000 rpm.

อตราปอนตอรอบ 0.2 mm/rev. จานวนฟน Z = 2 ฟน F = fZ x Z x n F = 0.2 x 2 x1000 F = 40 mm/min.

4. กาหนดให D = 25 mm. S = 1000 rpm. V = ?

V = 1000

sd

V = 1000

10002514.3

V = 78.5 m/min.

Page 181: E-Book CNC

178

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การเลอกใชเครองมอตด ก. จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. การเลอกรศมปลายคมมด (Tool Nose Radius) มผลตอผวของชนงานอยางไร

..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................... 2. สงสาคญของการออกแบบเครองกด CNC มอะไรบาง 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................ 3. สวนของมดกดทมผลตอการตดเฉอนมากทสด คออะไร

.......................................................................................................................................................... 4. สาเหตการสกหรอของคมตดทสาคญ คออะไรบาง 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................ 5. พารามเตอรในขบวนการกดททาใหคมตดสกหรอ คออะไร 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................

Page 182: E-Book CNC

179

ข. จงแสดงการคานวณหาคาตาง ๆ ตอไปน 1. ชนงานกลงหนง มขนาดเสนผาศนยกลาง 50 mm. ถาใชคาความเรวตด 280 m/min. ตองใช

ความเรวรอบในการกลงเทาไร .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

2. จงหาความเรวรอบของเพลางานทตองการ เมอตองการกลงงานดวยอตราปอน 180 mm/min. และอตราปอนตอรอบ = 0.4 mm. .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

3. จงหาอตราปอน (F) เปน mm/min. เมอกดชนงานดวยความเรวรอบของเพลามดกด = 700 rpm. อตราปอนตอฟน 0.04 mm/rev. จานวนฟน Z = 4 ฟน .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

4. กาหนดให V = 35 m/min. D =12 mm. S = ? .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................

Page 183: E-Book CNC

180

ใบเฉลยการทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การเลอกใชเครองมอตด ก. จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. การเลอกรศมปลายคมมด (Tool Nose Radius) มผลตอผวของชนงานอยางไร จะทาใหผวชนงานสาเรจเรยบ ลดความรอนทเกดจากการตดเฉอน และลดการสกหรอของมดตด 2. สงสาคญของการออกแบบเครองกด CNC มอะไรบาง 1. ความแขงแกรง 2. ความมนคง 3. คณสมบตทางดานความรอน 3. สวนของมดกดทมผลตอการตดเฉอนมากทสด คออะไร ขอบคมตดของดอกกด 4. สาเหตการสกหรอของคมตดทสาคญ คออะไรบาง 1. ความดน 2. ความเสยดทาน 3. อณหภมทสงขน 5. พารามเตอรในขบวนการกดททาใหคมตดสกหรอ คออะไร 1. วสดมดกดและชนงาน 2. รปรางของคมตด 3. สารหลอเยน

Page 184: E-Book CNC

181

ข. จงแสดงการคานวณหาคาตาง ๆ ตอไปน 1. ชนงานกลงหนง มขนาดเสนผาศนยกลาง 50 mm. ถาใชคาความเรวตด 280 m/min. ตองใช

ความเรวรอบในการกลงเทาไร

S = d

V

1000

S = 5014.3

1000280

S = 1783 rpm. 2. จงหาความเรวรอบของเพลางานทตองการ เมอตองการกลงงานดวยอตราปอน 180 mm/min. และ

อตราปอนตอรอบ = 0.4 mm.

S = revF

F

S = 4.0

180

S = 450 rpm. 3. จงหาอตราปอน (F) เปน mm/min. เมอกดชนงานดวยความเรวรอบของเพลามดกด = 700 rpm.

อตราปอนตอฟน 0.04 mm/rev. จานวนฟน Z = 4 ฟน F = fZ x Z x n F = 0.04 x 4 x1000 F = 120 mm/min.

4. กาหนดให V = 35 m/min. D =12 mm. S = ?

S = d

V

1000

S = 1214.3

100035

S = 929 rpm.

Page 185: E-Book CNC

182

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การเลอกใชเครองมอตด

ชอหนวยยอย เครองมอตดและการเลอกใชในงานกลงและงานกด CNC บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. ประกอบ Insert เขากบดามมดและทาการประกอบเขาเครองกลง CNC 2. ประกอบ End Mill เขากบดามมดและทาการประกอบเขาเครองกด CNC

วจารณและสรปการฝกทกษะ

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 186: E-Book CNC

183

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การเลอกใชเครองมอตด

ชอหนวยยอย เครองมอตดและการเลอกใชในงานกลงและงานกด CNC ลาดบท

จดทประเมนผล

เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 มดกลง ขนตอนทถกตอง 10 2 มดกด ขนตอนทถกตอง 10

รวม 20

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน ทาคะแนนได 15 - 20 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 10 -14 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 0 - 9 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

ลงชอ...........................................................ผประเมน

Page 187: E-Book CNC

หนวยท 5

ชอหนวย การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย

หวขอเรองทฤษฏ 5.1. การบารงรกษา 5.2. ความปลอดภย

หวขอเรองปฏบต 5.1. การบารงรกษา

ภาคทฤษฏ

การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย 5.1 การบารงรกษา

เครองจกรกล CNC เปนเครองมอเทคโนโลยขนสงและมความยงยากซบซอนในระบบกลไกและอเลคทรอนกส ไมวาจะเปนเครองกลง CNC เครองกด CNC เครองแมชชนนงเซนเตอรหรอเครองจกรกล CNC อน ๆ เพอใหเครองจกรกล CNC ดงกลาว สามารถรกษาขอดตาง ๆ ซงไดแก ความเทยงตรงและความสามารถในการทางานซาๆไดอยางมประสทธภาพสงนน เครองจกรกล CNC จาเปนจะตองไดรบการดแลบารงรกษาอยางสมาเสมอ ผททาการบารงรกษาจะตองมความชานาญทงในระบบกลไก ไฟฟา และระบบอเลคทรอนกส

5.1.1. การทาความสะอาด เครองจกรกล CNC จาเปนจะตองดแลทาความสะอาดเครองอยางระมดระวง และตองทาความ

สะอาดหลงจากการใชงานทนท และดแลตลอดเวลาเพอปองกนมใหสงสกปรก ฝ นละอองเขาไปตดอยในสวนสาคญของเครองจกรกล ซงจะเปนสาเหตทาใหเครองเสยหาย

Page 188: E-Book CNC

185

บรเวณทจะตองดแลทาความสะอาดเครอง ไดแก 1. รางเลอน (Slide ways) 2. เพลาหวจบ (Spindle) 3. สายพาน (Belt) 4. ตวจบและดามจบมดกลง (Tool turret and Tool holder) 5. หวจบชนงาน (Chuck) 6. จาปาและอปกรณ (Collet chuck and attachment) 7. ศนยทายแทนและอปกรณ (Tail stock and accessories) 8. สารหลอเยน (Coolant media) 9. ภาชนะบรรจสารหลอเยน (Coolant tank) การทาความสะอาดรางเลอน รางเลอน (Slide way)

- ทาความสะอาดหลงใชงาน ปดเศษโลหะทตดอยในรางเลอนออกดวยแปลงปดเศษ - ใชผาสะอาดเชดเศษผงเลกๆออกจากรางเลอน - ใชน ามน Slide way oil ชโลมบาง ๆ นามนสาหรบ Slide way: เครอง PC TURN 50 ไดระบนามนทเหมาะสมสาหรบ Slide way

ไว คอ DIN designation: CGlP DIN 51 502 ISO VG 68 เชน : BP Maccurat 68 CASTROL Magnaglide D 68 ESSO Febis K 68 KLUBER Lamora Super Pollad 68 เพลาหวจบ (Spindle) - ทาความสะอาดบรเวณรเรยวหลงใชงาน - ชโลมนามนบรเวณรเรยวบาง ๆ สายพาน (Belt) เครองกลง CNC แบบอน ๆ ใหตรวจสอบสภาพของสายพาน โดยปกตสายพานจะตอง

เปลยนตามอายทกาหนด ทาความสะอาดปดฝ นละอองออก เมอเครองไมไดใชงาน

Page 189: E-Book CNC

186

รปท 5.1 ชดสงกาลงเครองกลง CNC

การทาความสะอาดตวจบและดามจบมดกลง (Tool turret and Tool holder) ตวจบและดามจบมดกลง ดงรปท 5.1 เปนอปกรณทสาคญทจาเปนจะตองดแล รกษาใหมความสะอาด ปราดจากสงสกปรกทเกดจากฝ นละออง คราบนามน สงสกปรก เศษโลหะอยเสมอ ตองชโลมนามนทงกอนและหลงใชงานทกครง ถาการดแลรกษาความสะอาดรองจบยดไมดพอ มเศษผงโลหะตดอยจะเปนเหตทาใหการจบมดไมแนนและไมมนคงพอ อาจทาใหมดโยกคลอน การกลงงานอาจเสยหายได Tool turret จะมรองสาหรบจบยดมดกลง กอนจบมดกลง จะตองทาความสะอาดรองจบยดมดและแผนโลหะทรองมดใหสะอาด หากมเศษผงหรอสงสกปรกตดอยจะทาใหการจบยดไมแนนและไมมนคง ประแจตวแอลเปนเครองมอชวยขนใหการจบยดมดใหมนคง

หวจบ (Chuck)

เพลาแกน (Main Spindle)

แผนยดหวจบ (Plate)

สายพาน (Belt) เฟองทด

(Gear)

มอเตอร (Power Motor)

โครงยด (Frame)

Page 190: E-Book CNC

187

รปท 5.2 การจบยดมดกลงกบ Tool turret

การทาความสะอาดเพลาหวจบ กอนทาการประกอบหวจบ (Chuck – หมายเลข 2) กบเพลาหวจบ (Spindle nose – หมายเลข 1) เพลาหวจบ และหวจบจะตองทาความสะอาดเสยกอนใหปราศจากเศษผง เศษโลหะ มฉะนนจะทาใหหวจบประกบไมสนทกบเพลาหวจบ ทาใหการหมนของหวจบไมไดศนย การยดหวจบกบเพลาหวจบจะตองใชขนาดของสกรทถกตองตามทไดออกแบบไว การใชสกรทยาวกวาจะเปนเหตใหการยดหวจบกบเพลาหวจบไมแนนได

รปท 5.3 ทาความสะอาดเพลาหวจบและหวจบ

แปนยด ฟนจบ สกรยด

Page 191: E-Book CNC

188

การทาความสะอาดจาปาและอปกรณประกอบ จาปาและอปกรณประกอบดงรปท 5.4 ในบางครงจะนามาใชจบชนงานกลมแทนหวจบ กอนจบชนงานจะตองตรวจสอบ และทาความสะอาดเพอใหแนใจวาปราศจากฝ นผง เศษโลหะ และสงสกปรกตาง ๆ เพลาหวจบ-หมายเลข 1 และหวจบ-หมายเลข 2 จะตองทาความสะอาดกอนการประกอบ การประกอบจาปากบปลอกยด โดย

- คลายปลอกยดหมายเลข 5 - สวมจาปาเขาเอยงๆเพอใหลงรองหมายเลข 6 - หมนปลอกยดใหแนน

รปท 5.4 จาปาและปลอกยด

ตรวจเชคระบบและจดหลอลน สวนทมการเคลอนทเชนรางเลอน เพลาเกลยวขบเคลอนแกนแตละแกน โดยมากจะมระบบหลอลนแบบอตโนมต เราควรตรวจจดหลอลน เชนขอตอทอหลอลนวาน ามนหลอลนปกตหรอไม ตรวจเชคกระปกใสนามนหลอลนอยาใหหมดกระปก

รปท 5.5 เกลยวขบเคลอนแกน

6. รองยดตาแหนง

5. ปอกยด

4. จาปา

Page 192: E-Book CNC

189

การทาความสะอาดตวจบและดามจบมดกด (Collets and Collet holder) ตวจบและดามจบมดกด ดงรปท 5.6 เปนอปกรณทสาคญทจาเปนจะตองดแลรกษาใหมความสะอาด ปราศจากสงสกปรกทเกดจากฝ นละออง คราบนามน สงสกปรก เศษโลหะอยเสมอโดยใชลมเปาและตองชโลมนามนทงกอนและหลงใชงานทกครง ถาการดแลรกษาความสะอาดไมเพยงพอ มเศษผงโลหะตดอยจะเปนเหตทาใหตวจบมด และดามจบมดเสยหาย อาจทาใหการหมนสญเสยความเทยงตรงได

รปท 5.6 ตวจบและ ดามจบเครองมอตด

การจบยดและถอดปลอกจบมดกด การจบยดปลอกจบมดกด จะตองกระทาใหถกตอง ดงน

- คลายนตยดหมายเลข 1 - ใสปลอกจบหมายเลข 3 เขาไปเอยงๆตามหมายเลข 2 ในนตยด 1 แลวดนใหลงในรอง

ของตวจบมด - ขนนตยดใหแนนกบดามจบมดกด ดงรปท 5.7 การถอดปลอกจบมดกด จะตองกระทาใหถกตอง ดงน - คลายนตยด (1) - กดปลอกจบมดออกจากนตยด

Page 193: E-Book CNC

190

รปท 5.7 การใสปลอกจบยดมดกด

ขอควรระวง อยาถอดหรอใสดามจบขณะทเพลาหมนหรอเครองยงทางานอย สารหลอเยน (Coolant media) เครองกลง CNC แบบ Industrial type จะมระบบหลอเยน จงตองตรวจสอบระดบปรมาณของสารหลอเยนประจาวน หรอกอนใชเครองในแตละวน รวมทงตรวจสอบภาชนะบรรจสารหลอเยน และทาความสะอาดทก ๆ 6 เดอน

5.1.2. การหลอลน ในเครองกลง CNC มชนสวนทเกดการสกหรอได เนองจากการเสยดส ขณะเครองทางาน เชน

รางเลอน (Slide ways) และตวเลอน (Slides) หรอชนสวนอน ๆ อาจเสยหายได เมอไดรบความชนหรอฝ นละออง สารเคมในอากาศ ทจะมาทาปฏกรยากบเนอโลหะ หรอการกดกรอนทเกดขนไดจากสนม เปนตน

การปองกนความเสยหายทจะเกดขนดงกลาวเบองตน ดวยการใชน ามนหลอลนชโลมในบรเวณทเกดการเสยดสขณะเครองทางาน ใชจาระบชโลมบางๆ ปองกนการเกดสนมบรเวณผวหนาของรางเลอนเมอเครองหยดใชงานเปนเวลานาน (ในกรณเครองกลง CNC ขนาดใหญ)

สาหรบการทาการหลอลนเครองกลง CNC Training Set PC Turn 50 มขอแนะนาในการหลอลนดงน

1. ชโลมนามนหลอลนบาง ๆ บรเวณผวของรางเลอนทกวนดวย Slide way oil 2. สาหรบแบรงของเพลากลง (Main spindle bearing) และบอลสกร (Ball screws) ของตว

เลอน (Slide guides) ไมตองหลอลนดวยนามนแตอยางใด

1. ตวยด 2. รองยดตาแหนง 3. จาปา

Page 194: E-Book CNC

191

5.1.3 การบารงรกษา และการตรวจสอบ 1. การบารงรกษา การบารงรกษาเครองกลง CNC จาเปนจะตองทาการบารงรกษาอยางเขมงวด และสมาเสมอบารงรกษาตามระยะเวลา โดยผมความชานาญสง ทงการปฏบตตามวธการของการบารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance: PM) ความจาเปนและความสาคญของการบารงรกษาเชงปองกน (PM) กเพอปองกนมใหเครองจกรกล CNC เสยหาย เนองจากคาใชจายในการซอมบารงคอนขางสงมาก เปนเครองจกรกลทใชเทคโนโลยขนสง การซอมบารงทาไดยากลาบาก ตองใชผทมความชานาญสง และอะไหลมราคาแพง 2. การบารงรกษาตามระยะเวลา การบารงรกษาตามระยะเวลา จดเปนสวนหนงของการบารงรกษาเชงปองกน (PM) สาหรบชดฝก PC TURN 50 และเครองกลง CNC ทวไป มขอแนะนาในการปฏบตดงในตารางตอไปน ระยะเวลา การปฏบตการบารงรกษา ประจาวน

(Daily) ตรวจสอบระดบสารหลอเยน ทาความสะอาดเศษโลหะในทอทางเดนและกนถงทพกเศษ ทาความสะอาดเศษโลหะจากหวเปลยนเครองมอ ชโลมนามนบางๆทบรเวณรเรยวของเพลาหวเครอง หยอดนามนทรหยอดนามนของรางเลอน และชดปอน

ประจาสปดาห (Weekly)

ตรวจสอบเกจความดนของลม ตรวจสอบไสกรองอากาศทสวนบนของแกนมอเตอรและบนตวถายเท

ความรอน ทาความสะอาดผวภายนอกของสวนตางๆ เชน โตะงาน

ประจาเดอน (Monthly)

ตรวจสภาพการใชงานของทอทางเดนของเศษและชโลมดวยนามน ทาความสะอาดแผนกรองบนภาชนะสารหลอเยน ถอดอปกรณภายใน

ถงออกทาความสะอาด ทาความสะอาดแผนกรองทอทางเขาปม เทนามนออกจากถงรองนามนสวนเกน เชดรอยจาระบ ทาความสะอาดทวไปและคราบนามนออกจากราง

เลอนตางๆ 6 เดอน

(Six Months) เปลยนสารหลอเยนและลางถงสารหลอเยน ตรวจสอบระดบนามนในหองเกยร และเตมนามน ตรวจสอบชดควบคมและระบบคอมพวเตอร

Page 195: E-Book CNC

192

ระยะเวลา การปฏบตการบารงรกษา ประจาป

(Annually) ถอดและทาความสะอาดไสกรองอากาศ ตรวจสอบแปลงถานของ Servo Motors เปลยนนามนในหองเกยร ตรวจสอบฟวส (Fuse) สายตอ (Interface Cable) สายตอคยบอรด(Keyboard Cable)

เมอเครองกลง CNC ไมใชงานเปนเวลานานควรปฏบตดงน จะตองชโลมนามนบางๆบรเวณรางเลอน เพลาหวจบ และบรเวณทอาจเกดสนมขนไดเพอ

ปองกนมใหเครองเสยหาย ถอดและเกบกญแจ สตารเครองออกจากเครองเกบไวในทปลอดภย คลมตวเครองดวยสงปองกนฝ นละออง เชน ผาหรอพลาสตกสาหรบคลมเครองจกรกล

5.2 ความปลอดภย

การทางานโดยใชเครองจกรกลตางๆ ถาประมาทอาจทาใหเกดอบตเหต ไดรบบาดเจบสญเสยอวยวะ พการหรอเสยชวตได ดงนน การทางานในโรงงานดวยทเครองจกรกล CNC ควรคานงถงความปลอดภยไวกอนเสมอไมเฉพาะแกตนเอง แตตองรวมถงผรวมงานรอบขางดวย สาหรบผควบคมประจาเครองควรทาความคนเคยในตวเครองจกรกลทจะใชใหรอบรกอนเขาปฏบตงานประจาเครองนนๆ

5.2.1 สาเหตของการเกดอบตเหตขณะปฏบตงาน สวนใหญจะเกดมาจากสาเหตหลก ๆ ดงน 1. ผควบคมเครองจกรกล CNC จะตองเปนผทมความรและความชานาญในการใชเครอง

นอกจากนยงรวมไปถงความพรอมของรางกาย และการแตงกายใหเหมาะสมกบการปฏบตงาน ฯลฯ

2. เครองจกรกล CNC (Machine) สภาพโดยรวมของเครองจกรกลควรพรอมใชงานตลอดเวลา และไมมชนสวนใดชารดหรอเสยหาย นอกจากนบรเวณรอบๆของตวเครองจกรกลจะตองทาความสะอาดอยเสมอ

5.2.2 การปฏบตตามกฎและระเบยบในขณะปฏบตงานกบเครองจกรกล CNC มาตรการความปลอดภยในการใช การเตรยมการ การปฏบตงานทเครองจกรกล CNC และ

สถานทรอบขางของผปฏบตการและบคคลรอบขาง มดงน

Page 196: E-Book CNC

193

1. ใหผปฏบตงานกบเครองจกรกล CNC สวมใสแวนตานรภยแบบทมการปกปดดานขาง (Safety Glasses) เพอปองกนมใหเศษโลหะกระเดนเขาตา

2. ใหผปฏบตงานกบเครองจกรกล CNC สวมใสรองเทานรภยหมสน (Safety Shoes) หรอรองเทาบตทปกคลมเทาอยางมดชด เพอเปนการปองกนสงของตกลงมากระทบเทานวเทา และเพอปองกนเศษโลหะบาดเทา

3. หามสวมใสเครองประดบตาง ๆ เชน สรอยคอ แหวน กาไล ฯลฯ ในขณะปฏบตงาน เพราะอาจทาใหหลดเขาไปในเครองทาใหเกดอนตรายแกผปฏบตงาน ในกรณสรอยคอและกาไลอาจพนกบเครองและดงรางกายเขาในเครองจกรได และอาจทาใหเครองจกรเกดความเสยหายได

4. หามผปฏบตงานสวมใสเสอแขนยาว ผกเนคไท สวมใสเสอผาและถงมอทหลวม เพราะอาจจะทาใหเกดการดงหรอพนเอารางกายของผปฏบตงานเขาไปในเครองได

5. สาหรบผทมผมยาวใหสวมหมวก หรอมดผมไวดานหลงใหแนน เพราะอาจทาใหผมทยาวไปพนกบอปกรณตาง ๆ ทมการเคลอนทและมการหมนได

6. ควรเอามอออกหางจากชนสวนหรออปกรณทมการเคลอนทหรอมการหมน เพราะอาจจะพนหรอดงมอของผปฏบตงานได

7. ในขณะทาการเปลยนทลหรอขณะทจบหรอขนประแจ ควรใชความระมดระวงเปนพเศษ เนองจากทปลายหรอสนจะคมมาก อาจจะทาใหบาดมอได

8. ตองใหเพลาหมนหยดใหสนทกอนทาการ Setup หรอถอดใสชนงานหรอทาการเปลยนทลเขาออก เพราะอาจทาใหทลไปกระแทกกบชนงาน ทาใหเกดแตกหกเสยหายแกทลได

9. การบาดเจบทเกดจากการสมผสเศษโลหะ ผปฏบตงานไมควรใชมอเปลาในการจบ หรอแกะเศษโลหะทตดกบทลโดยเดดขาด ควรใชถงมอทกครงเมอจาเปนตองสมผสหรอโยกยายเศษโลหะ

10. ผปฏบตงานกบเครองจกรกล CNC จะตองจบยด (Clamp) งานใหถกตองตามหลกในการจบยดชนงาน เชน การจบยดชนงานกบเครองกลงควรจบใหแนน เพราะถาไมแนนชนงานจะหลดออกจากหวจบ (Jaw) และจากเพลาหมน ในขณะหมนดวยความเรวสงซงจะทาใหเกดแรงกระแทกเทยบเทาลกกระสนปนและชนงานเสยหาย ถาเปนงานกดควรจบยดตดกบปากกา โดยหมนปากกาใหแนนหรออาจใชอปกรณจบยดชนงานโดยตรง และควรจะหมนหรอตรวจเชค Clamp ใหแนนกอนลงมอปฏบตงาน

11. ในขณะปฏบตงานกบเครองจกรกล CNC ไมควรใชลมในการเปาเศษโลหะออกจากเครอง เพราะจะทาใหเศษโลหะกระเดนเขาตาและเขาไปภายในเครองจกรกล ทาใหเกดความเสยหายแกเครองจกรกล CNC ได เชน เศษโลหะไปอดตนบรเวณบอลสกร ทาใหการหมนเกดการตดขดได

Page 197: E-Book CNC

194

12. ควรเลอกอปกรณในการยกชนงานหรอวสดอปกรณตาง ๆ ทมน าหนกมาก ๆ ใหเหมาะสม เพราะจะทาใหสามารถลดการเกดอบตเหตในบรเวณสนหลง เนองจากการยกทผดวธได จงควรใชรอกในการยกชนงานทมขนาดใหญ ๆ แทนการใชแรงงานคน

13. ไมควรสมผสทขอบหรอสนคมตาง ๆ ของชนงานทผานการแมชชนมาใหม ๆ เพราะจะทาใหบาดมอไดและควรสวมถงมอทกครงในการจบชนงาน

14. หามใชเครองจกรกล CNC ทอปกรณปองกนความเสยหายอยในสภาพทชารดหรอใชการไมได เชน ปมหยดฉกเฉน (Emergency Stop) ประต หรอกระจกนรภยชารด เปนตน

15. ในขณะแมชซน เศษโลหะทหลดออกมาจากชนงาน จะมความรอนสงมากและกระเดนออกมาแรงจงมอนตรายสงตองมการสวมแวนตาปองกน และเศษโลหะทเปนแผนเกลยวจะมขอบทคมเปนอนตรายได ไมควรไปสมผส เพราะอาจทาใหบาดมอและควรสวมกางเกงขายาวปองกน

16. ควรทาความสะอาดบรเวณรอบ ๆ เครองจกรกล CNC ไมใหมเศษโลหะตกคางอยและควรเชดถพนทมน าหลอเยน (Coolant) หรอน ามนใหแหงเพราะอาจจะทาใหผควบคมเครองกล CNC และผอนลนหกลมได

17. ควรจดวางเครองมอและอปกรณตาง ๆ ใหเปนระเบยบเรยบรอยหรอจดเกบเขาตเครองมอประจาเครองจกรกล CNC ไมควรวางขวางทางหรอวางเกะกะในบรเวณพนทปฏบตงาน เพอปองกนไมใหผอนเตะและสะดดหรอหกลม

18. ในขณะทาการเตรยมการตาง ๆ เชน การตดตงชนงาน การตดตงทล และการกาหนดจดศนยชนงาน ควรดาเนนการเพยงคนเดยว โดยใหผทปฏบตงานเปนผควบคมเครอง CNC ควรควบคมสวนตาง ๆ ดวยตนเอง หามผไมมหนาทเกยวของเขามาใกลปมควบคมตาง ๆ บนชดคอนโทรลเลอร เพราะจะไปทาใหเครองจกรทางานไดโดยไมไดตงใจ เชน โตะเคลอนทหรอเพลาหมนอยางฉบพลน ซงอาจกอใหเกดอนตรายแกผปฏบตงานได

19. ผควบคมเครองจกรกล CNC ไมควรเปดวทยหรอฟงเพลงเสยงดงหรอใชชดหฟงในขณะปฏบตงาน เพราะจะไมไดยนเสยงผดปกตของเครองจกรกล CNC ซงอาจทาใหเกดอบตเหตไดงาย

20. ควรตดตงอปกรณปองกนเพลงไวใกลๆ เครองจกรกล CNC ควรปรบความเรวรอบ (Speed) และฟด (Feed) ใหเหมาะสมกบชนงาน ถาเกดการสนสะเทอนหรอมเกดเสยงผดปกตควรจะลดคาฟดและความเรวรอบลงทนท

21. ผควบคมเครองจกรกล CNC ควรยนอยในตาแหนงทสามารถยนมอไปกดปมหยดฉกเฉน (Emergency Stop) ไดทนทเมอเกดเหตฉกเฉนขนในขณะปฏบตงานและไมควรมสงกดขวางใดๆทขวางทางอนจะทาใหยากตอการกดปมดงกลาว

22. ทลหรอเครองมอตดทมคมตด (Cutting Edge) ททหรอมการสกหรอ ไมควรนามาใช เพราะจะทาใหเกดการแตกหกงาย ควรเปลยนทลทมคมตดสมาเสมอมาใชงานแทน นอกจากนควรตดตง

Page 198: E-Book CNC

195

ทลอยางถกวธ คอไมใหยาวออกมาจากทจบยดมากจนเกนไป แตควรใหความยาวทลยนออกมาสนทสดเทาทจะทาไดและควรขนจบยดทลใหแนน

23. ผควบคมเครองจกรกล CNC ไมควรนาเครองดมและของเหลวตาง ๆ วางบนเครองจกรกลโดยเฉพาะอยางยงบรเวณเหนอชดคอนโทรลเลอรหรอใกลต อปกรณไฟฟาตาง ๆ ของเครองจกรกลเพราะถาของเหลวไหลลงเขาไปในตอปกรณไฟฟาอาจทาใหเกดไฟฟาลดวงจรหรอไฟฟาดดได

24. มโทรศพทอยใกล และมเบอรโทรศพทของโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลทอยใกลโรงงานไมนอยกวาสองแหง

25. ควรมตยาสามญไวใกลเครอง และตรวจสอบยาทาแผลและผาพนแผลอยางสมาเสมอใหมจานวนพอเพยงอยเสมอ สรป ในการปฏบตงานเครองจกรกล CNC นน ถาผปฏบตงานปฏบตงานโดยประมาทจะทาใหเกดอบตเหตและเกดความเสยหายแกทงตวเครองจกรกลและผควบคมเครองจกรกล CNC ฉะนนการทางานกบเครองจกรกล CNC ควรจะคานงถงเรองความปลอดภยไวกอนเสมอ แตสาหรบผควบคมประจาเครองจกรกล CNC ควรทาความคนเคยกบตวเครองจกรกลกอนทจะลงมอปฏบตงาน เพอใหเกดความชานาญและทกษะมากยงขน

Page 199: E-Book CNC

196

ภาคปฏบต

5.1 การบารงรกษา ฝกทกษะเกยวกบการบารงรกษาเครองจกรกล CNC

5.1.1 วธการฝกทกษะ

1. ตรวจสอบระดบนามนในหองเกยร และเตมนามน 2. ตรวจสอบเกจความดนของลม 3. ทาความสะอาดเศษโลหะออกจากหวเปลยนเครองมอ 4. ตรวจสอบคณภาพนามนหลอเยนและระดบ

5.1.2 เครองจกรกล อปกรณและวสดทใชในการฝกทกษะ

1. เครองจกรกล CNC Lathe, CNC Milling 2. เครองวดคณภาพนามนหลอเยน 3. นามน 4. วตถดบเพลง/ถงดบเพลง

Page 200: E-Book CNC

197

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

แบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. บรเวณใดบางของเครองกลงทตองดแล ทาความสะอาดสมาเสมอ บอกมา 3 ตาแหนง 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................ 2. การทาความสะอาดภาชนะบรรจสารหลอเยน จะตองทาความสะอาดทก...............เดอน 3. เมอเศษผงโลหะตดอยทเพลาหวจบ (Spindle Nose) จะทาใหเกดผลเสยอยางไร

.......................................................................................................................................................... 4. การจบยดดอกสวานดวยศนยทายแทนทไมไดศนยเนองมาจากเหตใด

.......................................................................................................................................................... 5. ทชนสวนใดของเครองกลงทหามใชน ามนหลอลน .......................................................................................................................................................... 6. เหตผลทตองใหความสาคญตอการทา Preventive Maintenance เครองจกรกล CNC คออะไร

.......................................................................................................................................................... 7. เครองกลง CNC ทไมใชงานเปนเวลานาน การบารงรกษาตองปฏบตอยางไร 1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................................

Page 201: E-Book CNC

198

ใบเฉลยแบบฝกหด

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. บรเวณใดบางของเครองกลงทตองดแล ทาความสะอาดสมาเสมอ บอกมา 3 ตาแหนง 1. รางเลอน 2. ปลอกจบและดามจบมด 3. หวจบชนงาน 2. การทาความสะอาดภาชนะบรรจสารหลอเยน จะตองทาความสะอาดทก 6 เดอน 3. เมอเศษผงโลหะตดอยทเพลาหวจบ (Spindle Nose) จะทาใหเกดผลเสยอยางไร จะทาใหหวจบประกบไมสนทกบเพลาหวจบ และทาใหรภายในหวจบเกดความเสยหายได 4. การจบยดดอกสวานดวยศนยทายแทนทไมไดศนยเนองมาจากเหตใด มสงสกปรก เศษโลหะ ฝ นผง อยทรเรยวและผวของแกนนอก 5. ทชนสวนใดของเครองกลงทหามใชน ามนหลอลน แบรงของเพลากลงและบอลสกร 6. เหตผลทตองใหความสาคญตอการทา Preventive Maintenance เครองจกรกล CNC คออะไร เพอปองกนมใหเครองจกรกล CNC เสยหาย 7. เครองกลง CNC ทไมใชงานเปนเวลานาน การบารงรกษาตองปฏบตอยางไร 1. จะตองชโลมนามนบาง ๆ บรเวณรางเลอน 2. ถอดและเกบกญแจสตารทเครองออกจากเครองแลวเกบไวในทปลอดภย 3. คลมตวเครองดวยสงปองกนฝ นละออง เชน ผาหรอพลาสตก

Page 202: E-Book CNC

199

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได”. ชอหนวย การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. การหยอดนามนหลอลนในจดทตองการหยอดนามนตองดาเนนการอยางไร .......................................................................................................................................................... 2. บรเวณใดบาง ทจาเปนตองมการหลอลน

.......................................................................................................................................................... 3. หลงการใชเครองทางานแลว ตองดแลรกษาเครองกลง CNC อยางไร

1........................................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................................

4. การตรวจสอบชดควบคมและระบบคอมพวเตอรในเครองจกรกล CNC ควรดาเนนการอยางไร .......................................................................................................................................................... 5. เหตผลสาคญทตองใชน ามนหลอลนทบรเวณรางเลอน (Slide Way) ของเครองกลงคออะไร ..........................................................................................................................................................

Page 203: E-Book CNC

200

ใบเฉลยการทดสอบทฤษฎ

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย จงเตมคาลงในชองวางใหถกตองสมบรณ 1. การหยอดนามนหลอลนในจดทตองการหยอดนามนตองดาเนนการอยางไร วนละครงทกวน 2. บรเวณใดบาง ทจาเปนตองมการหลอลน Slide Way 3. หลงการใชเครองทางานแลว ตองดแลรกษาเครองกลง CNC อยางไร

1. ทาความสะอาดโดยเอาเศษกลงและสงสกปรกออกจากเครองและรางเลอน 2. ชโลมนามนบาง ๆ ทรางเลอนของเครอง เพลาหวจบ และหวจบ

4. การตรวจสอบชดควบคมและระบบคอมพวเตอรในเครองจกรกล CNC ควรดาเนนการอยางไร ทก ๆ 6 เดอนตอครง 5. เหตผลสาคญทตองใชน ามนหลอลนทบรเวณรางเลอน (Slide Way) ของเครองกลงคออะไร ลดการเสยดทานและการสกหรอทเกดจากการเสยดสของรางเลอนกบชนสวนทเลอน

Page 204: E-Book CNC

201

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบทดสอบปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย

ชอหนวยยอย การบารงรกษา บนทกผลการฝกทกษะ

รายการ ได ไมได

1. หยดนามนตามจดสาคญของเครองจกรกล CNC 2. ตรวจเชคระดบนามน และสารหลอเยน

วจารณและสรปการฝกทกษะ

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 205: E-Book CNC

202

ชอ-สกล..................................................................................................................ผเขารบการฝกอบรม

ใบประเมนผลการปฏบต

ทกษะ ลาดบท 51 (M) “ใชเครองจกรกลอตโนมตได” ชอหนวย การบารงรกษาเครองจกรกล CNC และความปลอดภย

ชอหนวยยอย การบารงรกษา ลาดบท

จดทประเมนผล

เกณฑการพจาณา คะแนนเตม

คะแนนทได

หมายเหต

1 เครองจกร ลาดบขนตอนทถกตองครบจานวน 10 2 เครองจกร ลาดบขนตอนทถกตองครบจานวน 10

รวม 20

เกณฑคะแนนการปฏบตงาน ทาคะแนนได 15 - 20 คะแนน ผลการปฏบตงานดมาก ทาคะแนนได 10 -14 คะแนน ผลการปฏบตงานด ทาคะแนนได 0 - 9 คะแนน ผลการปฏบตงานไมผานการทดสอบ

ลงชอ...........................................................ผประเมน

Page 206: E-Book CNC

203

เอกสารอางอง (References) 1. อานาจ ทองแสง, 2544, ทฤษฏและการเขยนโปรแกรม CNC สาหรบควบคมเครองจกรกลดวย

คอมพวเตอร, ซเอดยเคชน, กรงเทพฯ. 2. ชาล ตระการกล, ผศ. 2539, เทคโนโลยซเอนซ (CNC Technology), พมพครงท 4, สมาคม

สงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), กรงเทพฯ. 3. พลพงษ บญพราหมณ, ผศ. ดร. 2537, คอมพวเตอรชวยงานอตสาหกรรม, พมพครงท 3, สมาคม

สงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน) ), กรงเทพฯ. 4. Heman W. Pollack & Terrance Robinson, 1990, Computer Numerical Control, Prentice-Hall,

Inc, New Jersey. 5. Jon Stenerson & Kelly Curran, 1997, Computer Numerical Control Operation and

Programming, Prentice, Inc. 6. S.C. Jonathan Lin, 1994, Computer Numerical Control Form Programming to Networking,

Delmer Publishers. 7. Steve Krer & Arther Gill, 1980, CNC Technology and programming, McGraw-Hill, Inc. 8. Yoram Koren, 1988, Computer Control of Manufacturing Systems. McGraw-Hill, Inc. 9. Schwenkert, Kastenhuber and Partner GmbH, 1984, NC Milling made easy, Friedrich Deckel

AG. 10. Willi Rober, 1988, CNC Drilling and CNC Milling verlag moderne industrie, AG & Co. 11. Gibbs, D., and Crandell, T.M., 1991, An Introduction to CNC Machining and Programming,

Industrial Press Inc., New York. 12. Kief, H.B., and Waters, T.F., 1992, Computer Numerical Control, Glencoe Divison of

Macmillan/McGraw-Hill. 13. สานกพฒนาอตสาหกรรมสนบสนนกรมสงเสรมอตสาหกรรม และสถาบนคนควาและพฒนา

เทคโนโลยการผลตทางอตสาหกรรม, การโปรแกรมและการใชสาหรบเครองกลและเครองกด,คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

14. Warren S. Seames, 1990, Computer Numerical Control: Concepts and Programming Second Editon, Delmar Publishers Inc., New York.

15. สมบต ชวหา, 2549, พนฐานเทคโนโลยซเอนซ, พมพครงท 1, บรษทสกายบกส จากด. 16. เชาวลต ถาวรสน, 2538, เทคนคการเขยนโปรแกรมซเอนซ, พมพครงท 1, สถาบนเทคโนโลยพระ

จอมเกลาพระนครเหนอ, กรงเทพฯ.