e-učenje:

Moodle u praksi

doc. dr. sc. Mario Jadrić

doc. dr. sc. Maja Ćukušić

Marina Lenkić, univ. bacc. oec.

Split, 2012.

CIP - Katalogizacija u publikacijiS V E U Č I L I Š N A K N J I Ž N I C A U S P L I T U UDK 004.738.5:37>(035) JADRIĆ, Mario E-učenje : Moodle u praksi / Mario Jadrić, Maja Ćukušić, Marina Lenkić. - Split : Ekonomski fakultet, 2012. Bibliografija. ISBN 978-953-281-043-1 1. Ćukušić, Maja 2. Lenkić, Marina I. Elektroničko učenje -- Primjena 140608060

5

SADRŽAJ

Predgovor ...................................................................................................... 9 

1. UVOD ....................................................................................................... 11

Što je to sustav za e-učenje? ....................................................................... 13 

Koje su prednosti korištenja sustava za e-učenje? ...................................... 14 

Zašto baš Moodle? ...................................................................................... 16 

Kako do Moodle 2.0 sustava? ...................................................................... 19 

Kako upravljati procesom e-učenja u Moodle sustavu? ............................... 25 

2. PLANIRANJE PROCESA E-UČENJA ..................................................... 27

Uzorak dizajna tečajeva za e-učenje ........................................................... 29 

Ishodi tečajeva za e-učenje ......................................................................... 31 

Scenariji e-učenja ........................................................................................ 32 

3. PRIPREMA PLATFORME E-UČENJA .................................................... 39

Promjena dodijeljenog jezika ....................................................................... 41 

Odabir teme i podešavanje izgleda korisničkog sučelja .............................. 44 

Kategorizacija kolegija ................................................................................. 48 

Dodavanje kolegija ....................................................................................... 51 

Izrada sigurnosne kopije kolegija ................................................................. 57 

Dodavanje korisničkih računa ...................................................................... 60 

4. ORGANIZACIJA OSNOVNOG SADRŽAJA E-UČENJA .......................... 71

Uređivanje kolegija ....................................................................................... 73 

Organizacija blokova .................................................................................... 75 

Tekstualni sadržaji ....................................................................................... 85 

Datoteke i prikaz sadržaja mape .................................................................. 87 

Multimedijski sadržaji ................................................................................... 92 

E - uče n j e : M o od l e u p r a ks i

6

Poveznice na vanjske sadržaje .................................................................... 95 

Natpis ........................................................................................................... 97 

Obavijesti ................................................................................................... 108 

RSS sadržaji .............................................................................................. 111 

5. ORGANIZACIJA DISKUSIJA I SURADNIČKOG UČENJA .................... 119

Forum ......................................................................................................... 121 

Chat .......................................................................................................... 127 

Poruke ........................................................................................................ 131 

Wiki .......................................................................................................... 135 

Rječnik ....................................................................................................... 140 

Blog .......................................................................................................... 143 

6. ORGANIZACIJA PROCJENE I SAMOPROCJENE ZNANJA ................ 149

Zadaća ....................................................................................................... 151 

Kviz .......................................................................................................... 154 

Lekcija ........................................................................................................ 163 

Radionica ................................................................................................... 166 

7. ORGANIZACIJA NAPREDNOG SADRŽAJA E-UČENJA...................... 175

SCORM paket ............................................................................................ 177 

Baza podataka ........................................................................................... 181 

Grafovi ....................................................................................................... 183 

Korisni add-on moduli ................................................................................ 186 

Izrada dinamičnih sadržaja učenja korištenjem web alata ......................... 196 

8. KONTROLIRANJE NAPRETKA I PONAŠANJA POLAZNIKA .............. 201

Skale ocjenjivanja ...................................................................................... 203 

Ocjene ........................................................................................................ 206 

Statistike/izvještaji po modulima ................................................................ 207 

Detekcija plagijarizma ................................................................................ 209 

S a dr ž a j

7

Analiza log datoteka ................................................................................... 217 

Korištenje modula Komentari ..................................................................... 218 

Prikupljanje povratnih informacija od korisnika .......................................... 222 

PRILOG: Podešavanje i pokretanje Moodle instalacijskog paketa ............ 231

Popis slika .................................................................................................. 239 

Popis tablica ............................................................................................... 247 

Bibliografija ................................................................................................ 249 

Bilješka o autorima ..................................................................................... 251 

9

Predgovor

Svjedoci smo sve veće primjene koncepata e-učenja u uvjetima u kojima teorija, ali i praksa postavlja polaznike u središte pozornosti na način da se želi potaknuti što veća prolaznost, zadovoljstvo i uspješnost. Stope rasta potražnje za oblicima e-učenja su visoke, naročito u područjima s visokim stopama gospodarskog rasta (u Aziji rast potražnje iznosi preko 33%, a predviđa se kako će do 2014. godine preteći Zapadnu europu koja je na drugom mjestu iza tržišta Sjeverne Amerike). Međutim, u uvjetima u kojima se želi ostvariti ovakvo troškovno efikasno pružanje znanja, te razvoj potrebnih kompetencija i vještina potrebnih za tržište rada nužno je razmotriti pedagoške i tehnološke aspekte uvođenja i primjene modela e-učenja. Treba razmisliti o strategijama učenja i poučavanja, ali i o samom načinu korištenja tehnologije (tj. sustava za e-učenje) kako ona ne bi postala sama sebi svrha, a integracija tehnologije u procese učenja prejednostavna i ograničena.

Na tragu promišljanja o kreativnim načinima korištenja punog potencijala tehnologije, ova knjiga namijenjena je svima onima koji žele ući u iznimno široko područje e-učenja koristeći Moodle sustav za e-učenje. Nastavnici osnovnih i srednjih škola te institucija visokog obrazovanja, ali i menadžeri iz područja upravljanja ljudskim resursima koji izučavaju ili planiraju prakticiranje koncepata e-učenja kroz aktivnosti učenja i podučavanja imaju priliku koristeći ovu knjigu to uraditi „korak po korak“.

Zahvaljujući svojoj jednostavnosti korištenja i fleksibilnosti, Moodle je trenutno najpopularnija platforma za e-učenje koja se koristi diljem svijeta. Velik broj škola i visokih učilišta već su instalirali Moodle, međutim problem u određenom broju slučajeva predstavlja niska razina korištenja i upitna kvaliteta izrađenih Moodle kolegija. Niz različitih mogućnosti koje Moodle pruža može predstavljati barijeru za nastavnike koji pod opterećenjem svakodnevnih obveza nemaju vremena sadržaje koje koriste za podučavanje pretvoriti u kvalitetan i efikasan kolegij e-učenja.

Koristeći se projektno orijentiranim pristupom materija se u knjizi izlaže na jednostavan i praktičan način, pa svi oni koji imaju potrebu za izradom e-tečajeva mogu korak po korak, sljedeći brojne savjete i dodatne resurse, iz poglavlja u poglavlje izraditi i nadograditi vlastito interaktivno i privlačno okruženje za e-učenje.

Knjiga je namijenjena nastavnicima koji se po prvi puta susreću s Moodle sustavom, a čitatelja od prvog do osmog poglavlja vodi kroz samu instalaciju sustava, razvoj e-tečaja, kreiranje resursa i aktivnosti prema osobnim potrebama polaznika i tipu materijala, odnosno potrebama organizacije i konteksta korištenja. Knjigu također mogu koristiti i iskusniji korisnici kao pomoć u pojedinim segmentima planiranja, organiziranja i kontroliranja procesa e-učenja u Moodle sustavu.

E - uče n j e : M o od l e u p r a ks i

10

Umjesto da se u knjizi prikazuju sve mogućnosti Moodle sustava, namjera autora je da se čitatelja od samog početka aktivno uključi u praktične aktivnosti procesa e-učenja koji se može odvijati u Moodle sustavu, bilo da čitatelj razvija nove nastavne materijale ili postojeće materijale prilagođava primjerima najbolje prakse. Za očekivati je da će čitatelji s osnovnom razinom informatičke pismenosti sljedeći upute i korisne savjete u knjizi moći pripremiti odnosno podesiti Moodle sustav, organizirati osnovni i napredni sadržaj za učenje, organizirati diskusije i suradničko učenje, organizirati procjene i samoprocjene znanja te kontrolirati ponašanje i napredak polaznika tečaja e-učenja.

Svako poglavlje sadrži kratak teorijski uvod, niz korisnih primjera, savjeta i dodatnih resursa kao i pitanja za samoprocjenu znanja koja se nalaze na kraju poglavlja. Za razliku od brojnih dostupnih materijala i online pomoći za Moodle sustav, u ovoj knjizi se navodi i kada i zašto koristiti pojedine značajke samog sustava, te kakav je njihov utjecaj na ostvareno iskustvo učenja kod polaznika tečajeva e-učenja.

doc. dr. sc. Mario Jadrić

doc. dr. sc. Maja Ćukušić

Marina Lenkić, univ. bacc. oec.