Embed Size (px)
Citation preview
Pahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas
Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-MaoismoANG
Pabuthuon an bag-o ngabuylo han mga protesta
Mahinungdanon nga hinumduman yana nga Pebrero an ika-30 ngaanibersaryo han Pag-aalsa ha EDSA nga nagpabagsak hadiktadura nga US-Marcos, ngan an ika-45 nga anibersaryo han
barikada ha Unibersidad han Pilipinas nga ginbansagan nga Diliman Com-mune (Komuna han Diliman).
Ini an duha ha magranggat ngapanahon ha kasaysayan han pakig-bisog han katawhan Pilipino. Gin-ayat ngan ginbuong hini an hadtoanay naeksister nga mga pampu-litika nga proseso ngan an tubtubannga gintalaan han naghahadi ngasistema. Ginkatinan han katawhanPilipino an pampulitika nga poderngan gin-gamit ini agud bay-ugonan mga naghahadi nga klase.
Importante nga lingion utro anduha nga makasaysayan nga pa-nahon agud pumurot hin mga lek-syon ngan inspirasyon agud mapag-desisyon nga atuhan an nagtitika-grabe nga dominasyon ngan inter-bensyon han imperyalismo nga USha nasud. Kabakyang han niyutiyonga estado, wala-tuo an igin-iim-poner nga mga neoliberal nga pali-siya nga nagpapintas ha panana-lumpigos,paniniyu-pi nganrep-
resyon ha katawhan Pilipino.Kinahanglan gud han hiluag nga
masa han katawhan nga pakusgonpa an mga pakigbisog agud tapusonan mga pananalumpigos, paniniyupingan represyon ilarum han putoshan krisis nga naghahadi nga baga-kolonyal ngan bagapyudal nga sis-tema ngan pursigido nga isulong anpakig-away para ha nasyunal ngademokrasya.
An pag-aalsa ha EDSA pagga-mit han soberano nga poder hankatawhan. Diri ini maihihikaw ngakatungod han katawhan. Ini an lek-syon nga pirit nga ginpapara hanmga reaksyunaryo nga pulitiko hahunahuna han katawhan. Pirit niranga ginsisilsil nga “guol na an ka-tawhan” ha pakigbisog ha kalsadaha ungara nga pugngan an kataw-han nga gamiton an amkon ngapampulitika nga poder.
An mga araba ngankangalas han
katawhan
Bol yum XLVI I I hap 3
Pebrero 7, 2 01 6
www. phi l i ppi nerevol uti on. net
Editoryal
pirit nira nga gindadara ha natadhan reaksyunaryo nga eleksyon.Ginpagawas nga diri maupay an mgapag-aalsa sugad ha EDSA para ha“kadig-on han sistema” bisanwaray man ini tinuod nga karuyagsidngon kundi kadig-on han pag-hahadi ngan interes han mga ma-tiyupion nga klase.
Traynta katuig na an nakalabay,pinaagi han Pag-aalsa ha EDSA,ginpakita han katawhan Pilipino ngadiri hira poyde prisuhon ha eleksyono iba pa nga proseso nga igintata-laan han naghahadi nga sistema.Ginpakita nira pinaagi han Pag-aalsa ha EDSA nga poyde niragamiton an duruyog nga paggios hakalsada komo armas ha pagpa-pabagsak han usa nga gindudumirina ura-ura nga rehimen, bisan padiri ini sadang agud bag-uhon anbug-os nga matiyupion nga nagha-hadi nga pankatilingban sistema.
An pag-aalsa ha EDSA resultahan pira katuig han maisugon ngapag-ato ha diktadura US-Marcos,ngaduha ha kasyudaran ngan ka-baryuhan, ngaduha ha natad ngadiri armado ngan armado. Ankolektibo nga determinasyon ngaiginpakita han katawhan Pilipino hapag-aalsa ha EDSA ginpanday hakalayo han mga pagwelga nganpakigbisog han masa tikang dekadasetenta.
Lakip hini ha mga pagwelga anDiliman Commune han 1971 ngaginlansar ha butnga han kagiusanprotesta kontra ha paghitaas hanpresyo han gasolina. Sakob hanupat kaadlaw, ginbarikahadan hanyukut-yukot nga estudyante tikang
Pebrero 7 , 2016 ANG BAYAN2
Editoryal: Pabuthuon an bag-o nga
buylo han mga protesta 1
Panbaliko ha kasaysayan han EDSA 3
Pag-ato para ha dugang nga pensyon ha SSS 5
Papel han US ha Mamasapano 5
US Socom: Gerra ha 135 nga nasud 6
Dole ngan Del Monte, gin-atake han BHB 7
8 an patay, 7 an samaran ha 3rd SFB ngan
Magahat 7
Panmatay ngan militarisasyon han 2016 8
NGP, panlupot ha Cagayan Valley 10
Paggunoy han ekonomiya han China 11
Libre nga irigasyon igin-iinsister han mga
parag-uma 12
Bol yum XLVI I I hap 3 | Pebrero 7 , 2 01 6
ha UP an mga kalsada nga tisakobngan tigawas ha kampus han UP Di-liman komo pagpapakita han irapagrerebolusyon ha naghahadi ngasistema.
Nagtikang an Diliman Communekomo protesta han mga estudyanteha paghitaas han presyo han gaso-lina hiton nga panahon. Matarumnira nga ginsukna ngan gin-atuhanan mga monopolyo nga may kontrolha pankalibutan nga industriya hanlana.
Ginbuhian han rehimen Marcosan bug-os-nga-kusog han kapulisanngan militar agud puypuyon an pag-welga kundi ginbaton naman ini hanmga estudyante hin kaisog ngan pa-nindugan ngan pursigido nga kon-tra-pasista nga pag-ato. Dugang paini nga hiniluag han makuha ansuporta ngan partisipasyon han mgamagturutdo ngan trabahador hanUP, an mga komunidad ha palibothini ngan an mga estudyante tikangha iba pa nga mga eskoylahan.
Iginbandera han mga estudyan-te ngan iba pa nga sektor nga nakiu-sa ha mga barikada an guliat paraha rebolusyon. Pagpadayon ini hanhiluagan nga mga demonstrasyonhadton Sibwada han Syahan nga
Kwarter han 1970, an serye hanmga paggios han mga kabatan-u-nan-estudyante ngan masa ngaanakbalhas nga nagguguliat hanpankatilingban nga rebolusyon.
Bisan kun linastar la hin pira ka-adlaw an mga barikada, nagmadina-ugon an mga kabatan-unan-estud-yante pinaagi han Komuna han Dili-man nga itutok an atensyon hankatawhan ha mga batakan ngaproblema han imperyalismo, pyuda-lismo ngan burukrata kapitalismo.Ha panahon han Diliman Commune,an bug-os nga kampus nagserbe ngabalwarte han pankultura nga rebo-lusyon Pilipino. Iginsalikway hini ankonsepto han “poder han mga es-tudyante” ngan ginpasamwak anprinsipyo nga masa an taghimo hankasaysayan. Hiluagan hini nga gin-pukaw an mga estudyante nga hu-got nga makig-usa ha masa ngaanakbalhas ngan kumadto ha mgapabrika, komunidad ngan kabaryu-han.
Ginkakaatubang han katawhanPilipino an dugang nga nagtitika-pintas nga krisis ha butnga hannag-iiniha ngan nagtitikagrabe ngakrisis han pankalibutan nga kapita-lista nga sistema ngan paghilarum
Gin-uunodANG
I g i n-gagawas
an Ang Bayan ha
yi naknan nga
Pi l i pi no, Bi saya,
H i l i gaynon, Waray
ngan I ngl es.
Poyde i ni i-download ti kang ha Phi l i ppi ne
Revol uti on Web Central nga maki ki ta ha
www.philippinerevolution.net
N akarawat l i wat an Ang Bayan hi n
mga kontri busyon ha porma hi n mga
arti kul o ngan bal i ta. Gi n-aaghat l i wat an
mga mambarasa nga magpaabot hi n
mga suson ngan rekomendasyon ha
i kauuswag han aton mantal aan. M aaabot
kami pi naagi han email ha:
cppinformationbureau@gmail. com
An Ang Bayan i g i n-gagawas duha kabeses kada bul an
han Komi te Sentral han Parti do Komuni sta han Pi l i pi nas
ngan paggrabe han krisis han baga-kolonyal ngan bagapyudal nga sis-tema ha Pilipinas.
Ginpapapas-an ha katawhan anmagbug-at nga neoliberal nga pali-siya. Igin-iimponer ini han reaksyu-naryo nga estado agud hayawan andagko nga kapitalista ngan asende-ro agud dambungon an natural ngakarikuhan ngan hul-os nga tiyupionan kusog-pagtrabaho ngan pugaonan ultimo nga turo han balhas hanmasa nga trabahador ngan parag-uma.
Milyun-milyon nga trabahadoran nag-aantos ha himubo ura-uranga suhol ngan kontraktwalisasyonngan magkalain-lain nga porma hanpleksible nga pagtrabaho. Milyun-milyon nga parag-uma an nag-aan-tos ha kawaray ngan panlulupot hintuna han mga asendero ngan lang-yaw nga kapitalista ha plantasyonngan pagmimina, baga-uripon ngasuhol ngan kawaray hin pakabuhian.Milyun-milyon nga kabatan-unan andiri makaeskoyla tungod ha hitaasnga matrikula. Ilarum han K-12,igin-anak an gatus-gatos kayukotnga kabatan-unan nga may himubonga kabatiran agud pahiluagon anhukbo han barato nga kusog pag-trabaho.
Kasagubay ha pag-imponer hanmga pabug-at nga neoliberal ngapalisiya ha masa nga anakbalhas,nagpapasamwak an mga naghahadinga klase hin mga panhunahunangan impluwensya agud ipakarawatha katawhan an ginpapaeksisternga pagdumara ngan buta nga ilu-bon na la an ira paghimakuri nganpag-antos. Kinahanglan buungon anpanhunahuna nga nag-aaghat hankaawdanon ngan kamahuyo ngadugang nga naglulubong hakatawhan ha pananalumpigos nganpaniniyupi.
Kinahanglan ipatuhop han ka-tawhan Pilipino an mga leksyon haira hilaba nga kasaysayan han pag-rerebolusyon ngan pag-ato, kalakipna an mapupurot ha Pag-aalsa haEDSA ngan ha Komuna han Diliman.Puruton an mga leksyon tikang liwatha magkalain-lain nga panahon hanpagrabunos han mga protesta nganmga panmasa nga pakigbisog.
Gamiton ini nga mga leksyonagud suktan hi Benigno Aquino IIIha kadamo ngan kadako han mga
ANG BAYAN Pebrero 7 , 2016 3
Ha tiarabot nga paghinumdom ha ika-30 katuig han Pag-aalsa ha EDSAha Pebrero 25, kinahanglan itul-id an ginhimo nga mga panbabaliko hakasaysayan hini. Kinahanglan puruton an tukma nga mga leksyon agudmagamit ini han katawhan Pilipino ha hihimuon pa nira nga paghurma hanira kasaysayan.
Ibuksas an panbalikoha kasaysayan hanPag-aalsa ha EDSA
sala niya ngan han iya rehimen hakatawhan. Sadang pa an panahonantes an eleksyon agud maglansarhin dagko nga protesta agud bay-ugon hi Aquino.
An paghinumdon ha Pag-aalsaha EDSA tubtub han rali ha Mayo 1mga higayon agud makiusa an bug-os nga katawhan ngan ig-anak anhigante nga protesta agud suknaonngan sukton hi Aquino ha mga pali-siya nga nagpagrabe ha paniniyupingan kahimtang han masa nga Pili-pino, hasta na an grabe nga pagsu-render han nasyunal nga paglulu-garing ha imperyalismo nga US hakahibangan han bug-os nga ka-tawhan.
Waray malalauman nga pag-babag-o bisan mahuman an tiara-bot nga eleksyon 2016. Hin-o manha mga nagpapaisan-isanay ngareaksyunaryo nga kandidato an lu-mingkod ha poder, segurado ngaigpapadayon an kabug-usan hanmga neoliberal nga palisiya. Sese-guruhon han US nga magigin niyu-tiyo hini an hin-o man nga maling-kod nga presidente. Ngatanan hiranakatutok an programa ha pag-aghat ha mga langyaw nga pamu-muhunan ngan pagplastar han mgakundisyon ngan palisiya nga paborha dagko nga langyaw nga kapita-lista.
Hain man ha ira an lumingkodnga presidente, segurado nga igpa-padayon la an kontra-katawhannga programa nga iginpatuman hanrehimen Aquino ha naglabay ngaunom katuig. Ha esensya, waray iniginkaibhan ha programa ni Arroyo,Estrada, Ramos, ngan CorazonAquino nga puros gindisenyo nganginponduhan han IMF-WB subayha iginduduso hini nga liberalisas-yon, deregulasyon, pribatisasyonngan denasyunalisasyon. Ha dusohan hedyemonismo han US, dugangpa hini nga papipintason an panmi-litar nga interbensyon ilarum hanmasunod nga niyutiyo nga rehimen.
Kinahanglan agap nga tapuonhin tikadako pa nga mga demons-trasyon an bag-o nga malingkodnga rehimen agud pursigido ngasukton, ngan labaw pa, agud igdusongan ipasulong an ira guliat paraha nasyunal demokratiko nga pag-babag-o. Parabunuson an mga pro-testa kontra ha imperyalismo, pyu-dalismo, ngan burukrata kapi-talismo.
An Pag-aalsa ha EDSA kulmi-nasyon han sumobra-kumulang 15-katuig nga pakig-away han ka-tawhan Pilipino kontra ha pasistanga diktadura nga US-Marcos. Pi-rit nga gintatahuban han mga re-aksyunaryo nga iginbunga ini hanhilaba nga panahon han pakig-bisog, lakip na an mabayanihonnga armado nga pakig-away.
Dirudiretso an paningkamothan mga naghahadi nga elitistanga ihirayo an Pag-aalsa ha EDSAha katawhan. Iginlaladawan niraan EDSA komo usa nga “milagro”nga inspirado ni Cory Aquino nganCardinal Sin. Hadton nakalabaynga tuig, ha Cebu pa iginselebrarni Aquino an paghinumdom ha ED-SA agud palandawon an papel niCory Aquino nga hadto ha Cebunagbiling hin matataguan. Kadug-tong hini an ginhihimo nga susma-tanon nga an Pag-aalsa ha EDSAnagtikang ha asasinasyon kan Be-nigno S. Aquino hadton 1983 ngandinurho ha larang nga kudeta hasakob han Camp Crame.
Pirit nga ginpapara an mas hi-laba nga kasaysayan han pakigbi-sog, mga pag-antos ngan sakri-pisyo han narunapulo kayukot ngakatawhan, an hilaba nga panahonhan pagpanday han kapukawanngan kusog han katawhan agudibagsak an ginkakangalsan ngapasista nga diktadura.
Milyon nga katawhan an nag-rabunos ha EDSA hadton Pebrero22-25, 1986. Magkalain-lain ngamagkasurumpaki nga pwersa annagkirigta ha EDSA ha usa nga diripormal nga alyansa kontra kanMarcos. Lakip dinhi an grupo niraEnrile-Ramos dara an Reform theArmed Forces Movement (RAM)nga nagdeklara han pagbulag ha
rehimen hadton Pebrero 22 ngannagtukod hin kalugaringon ngakumand ha sakob han CampCrame. Pagbuto ini han mapintasnga delito ha sakob han militarngan pulis bunga han pagpabor niMarcos ha usa nga grupo ha mgapromosyon, malunay han kariku-han ngan poder.
Usa nga grupo liwat an kon-serbatibo nga oposisyon han mgareaksyunaryo nga kontra-Marcos,ngan an Singbahan Katoliko ha pa-mumuno ni Jaime Cardinal Sin, ngaha mga urhi nga parte na la hanbalaud militar nagin kritikal kanMarcos, han narabunos na an kagi-suan masa.
Ikatulo an grupo han nasyunaldemokratiko nga kagiusan nga da-ra an pinakamadig-on nga pwersanga maiha na nga naato ha dikta-dura. Gin-atubang hini an bug-osnga kahilab-on han balaud militarkun diin yukut-yukot nga rebolus-yunaryo nga martir ngan kataw-han an ginpatay, ginsikmit, gintor-tyur ngan ginpriso han pasista ngadiktadura.
Madig-on nga butagtok han kon-tra US-Marcos nga pakig-away
An masobra usa katunga kade-kada antes an Pag-aalsa ha EDSApanahon han pagpupukaw, pag-oorganisa ngan pagpapagios hamasa han nasyunal demokratikonga kagiusan. Gintagan-porma hanrebolusyunaryo nga kagiusan ankangalas han katawhan diri lakontra ha panmuypoy, kundi kon-tra ha hiluagan nga pandambongngan pagpatakas han rehimen,ngan ha kakurian durot hankawaray hin industriyalisasyonngan reporma ha tuna.
Pebrero 7 , 2016 ANG BAYAN4
Ilarum han brutal nga panmuy-poy han balaud militar, iginhaladhan mga kadre, aktibista ngan rebo-lusyunaryo nga masa an ira kinabu-hi ngan kusog ha paggios agud ma-pabutho an dayag nga kagiusan ma-sa tubtub nga umabot an implu-wensya ha magkalain-lain nga mgapatriyotiko nga sektor ha usa ngahiluag nga kontra-pasista nga kagi-usan.
Ginpahilarum ini ha kontrapyu-dal ngan igin-isa ha kontra-imper-yalista nga agway sanglit ura-uranga nahimulag an diktadura ngaUS-Marcos. An maupay nga buruha-ton ha nagkakaurusa nga prentengan madig-on nga rebolusyunaryonga kagiusan an nagkabig ha iba panga mga saray ngan klase agudmagkaada hin kumpiyansa nga uma-to ha ginkakangalsan nira nga dik-tadura.
Han ginpapatay ni Marcos hiBenigno Aquino hadton Agosto 21,1983 binuklos ha usa nga pagrabu-nos han protesta an kangalas hankatawhan. An mga nasyunal demo-kratiko nga pwersa an nagserbe ngabutagtok hini nga pagrabunos. Hiraan nagpadig-on ngan nagsustinerhan mga panmasa nga pakigbisogatubangan han mga larang ni Mar-cos nga puypuyon ini.
An mga kontra-Marcos ngapaksyon han naghahadi nga klasenga hadto anay nagmingaw ha sa-kob han nasud o ginpili nga gumiosha relatibo nga mas talwas nga pa-maagi ha US inupod han narabu-nos nga kagiusan kontra kan Mar-cos. Natukod an higlapad nga mgaalyansa sugad han Justice forAquino, Justice for All ngan Coali-tion for the Restoration of Democ-racy kun diin aada ha rubas an nas-yunal demokratiko nga pwersa kun-di kalakip an iba pa nga mga patri-yotiko nga pwersa sugad nira Taña-da ngan Diokno, upod an mga reak-syunaryo nga kontra-Marcos kala-kip hi Corazon Aquino.
Nakigbuligay hira ha rebolusyu-naryo nga kagiusan ha militante ngamga aksyon hadton 1983-1985.Nag-agsub an mga demonstrasyonhan 50,000-100,000 nga mga kaba-tan-unan, trabahador ngan parag-uma nga mapaso nga ginsuportahan
han masa han katawhan.
Panginginlabot han USHa kahadlok nga nagtitikakusog
an nasyunal demokratiko nga kagiu-san ngan nagkakab-ot han namu-muno nga papel, napiritan an UShadton 1984 nga magbag-o hin pali-siya tikang ha suporta tubtub hapagtanggal kan Marcos. Susrunodan pagpresyur kan Marcos lakip anpagbisita han direktor han CentralIntelligence Agency (CIA) nga hiWilliam Casey hadton Mayo 1985kaupod an personal nga tinaglawasni Presidente Reagan nga hi Sena-dor Paul Laxalt hadton Oktubre1985.
Ngatanan hira may mensahekan Marcos nga magpatawag na hineleksyon antes an 1987 o diri nganipadayon nga pupugngan an ayudanga pondo tikang ha US. Agsub panga ipresyur ni Laxalt hi Marcos haiya mga tawag tubtub magpahayagan urhi hadton Nobyembre 1985nga maglansar hin kadagmitan ngapresidensyal nga eleksyon.
Pira kaadlaw kahuman magpa-hayag hin eleksyon hi Marcos, uma-bot ha Manila hi Richard Holbrooke,assistant secretary of the state forEast Asia ni Presidente Reagan. Ka-upod hira US Ambassador StephenBosworth ngan Manila CIA stationchief Norbert Garrett ha pag-atu-bang kanda Corazon Aquino, JoseCojuangco ngan Agapito “Butz”Aquino.
Ginklaro nira an mga kondisyonagud magdaug ngan lumingkod hiAquino. Syahan an pagtanggal hanmga komunista ngan simpatisadorhini ha iya pinakasuok nga sirkulonga mangangampanya ngan ha tu-tukuron nga gabinete kun magdaugna; ngan ikaduha an diri paggamitha isyu han mga base militar han USha iya kampanya, butang nga warayniya diria.
Gintalikdan niya an hadto anayginpirmahan nga dokumento kau-pod han mga nasyunal demokratikonga pwersa ha grupo nga kumbenorhadton Disyembre 26, 1984 nga na-nanawagan han pagbungkag ha mgabase militar han US. Naninduganhiya han “open options” tubtub1991, bisan kun magtitikang na anmga negosasyon han 1987.
Pebrero 7, 1986 han ginlansaran eleksyon. Diri pa human an pag-rekord han resulta nag-walk-out na
an mga tawuhan han rehimen nganakatin han kompyuter tungod kaydiri na mailob an limbungay. Annasyunal demokratiko nga kagiusanan pinakamakusog nga nagsukna hapanlimbong.
Agud agawon an inisyatiba hamas natikapintas nga protesta, hadireksyon han US nagbag-o hin po-sisyon an Catholic Bishops Confe-rence of the Philippines (CBCP) ti-kang ha kritikal nga pakigbuligayngadto ha pagdeklara hadton Peb-rero 14 nga diri lehitimo an rehimenMarcos.
Ha ikaupat kaadlaw han stand-off ha EDSA, igin-eskapo han US hiMarcos tikang ha Malacañang.Gintagan hiya upod an iya pamilyangan mga suok nga alipures hinedro nga masasakyan ngan lugarnga matataguan ha Hawaii, USA.
Pagpabagsak ha rehimenDiri angay kalimtan han kataw-
han nga an kusog han ira paggios annagpabagsak ha diktadura nga US-Marcos. Diri an paghulat han milag-ro. Diri an bulig han US, an CoryMagic o an kudeta han RAM.
Ha Pag-aalsa ha EDSA, an ma-pagdesisyon ha pagpabagsak hadiktadura nga US-Marcos amo anrebolusyunaryo nga kagiusan masa.Ini an pinakapursigido ngan maku-rimot nga nagpadayon han agwayngan nagserbe nga rubas han hiluagngan militante nga kagiusan masa.Tungod ha hiluag nga kagiusan ma-sa napiritan an US nga magsaliwanhan ira mabaho nga niyutiyo.
Kundi an naabot nga kusog hanrebolusyon hito nga panahon tubtubla ha lebel nga akos hini magpa-bagsak hin usa nga rehimen. Kunsugad, an Pag-aalsa ha EDSA dirigintatawag nga rebolusyon, tungodkay diri hini iginbagsak an bug-osnga dunot nga naghahadi nga sis-tema. Naeksister pa gihapon anmatalumpiguson nga sistema nganmga dunot nga rehimen.
An tinuod nga rebolusyon nganpagkab-ot han pundamental ngapagbabag-o makakab-ot la kun ma-ruruba an bug-os nga makinaryahan naghahadi nga estado pinaagihan gerra han katawhan ngan pag-tutukod han demokratiko nga gub-yerno han katawhan.
ANG BAYAN Pebrero 7 , 2016 5
Pag-ato para ha dugang nga pensyon ha SSS, nasamwak
NASAMWAK ha bug-os nga nasud an protesta kontra hapagbasura han rehimen US-Aquino ha proposisyon ngabalaud agud dugangan an nakakarawat nga pensyon hanmga retirado nga membro han SSS.
Hadton Enero 28, iginlansar an mga rali ngan iba panga aksyon-protesta ha Metro Manila ngan magkalain-lain nga parte han nasud para ha dugang nga P2,000 hapensyon. Ilarum han panawagan nga “Kalampagon anSSS,” ginpangunahan han Kilusang Mayo Uno (KMU) anmagkadungan nga mga piket ha atubangan han nasyunalnga upisina han SSS ha Quezon City ngan ha mga syudadhan Baguio, Calamba, Legaspi, Iloilo, Kalibo, Cebu,Cagayan de Oro, General Santos ngan Davao.
Iginlansar naman hadton Enero 30 an “Duruyog ngaGuliat” ha QC Memorial Circle.
Hadin Pebrero 4, ha urhi nga adlaw han sesyon hankonggreso, ginparungan hin mikropono hi Rep. NeriColmenares samtang nagpapahayag ha konggreso agudigduso nga bumotos an konggreso kontra ha pagbasurani Aquino ha proposisyon. Ginsukna ini han grupo hanmakanasud nga progresibo hasta na liwat han pira ngaoposisyunista nga konggresista.
Samtang, ginsukna han Ibon Foundation an rehimenha pagdumiri nga pahitas-on an pensyon bisan kun gin-
gagamit hini an dako nga bulto han pampubliko ngapondo agud garantiyahan an kita han dagko nga kum-prador burgesya.
Sigon ha mga pag-aram, kun uupayon han SSS ansistema han pangolekta ngan iibanan an dagko ura-uranga bonus han mga upisyal hini, dako pa an reserba haninstitusyon. Ha mga pag-aram han mga tagsuporta hanproposisyon, dako pa an pondo han SSS tikang ha mgapananag-iya hini (P198 milyon), diri nakukolekta ngakontribusyon tikang ha mga delingkwente nga employer(P13.5 bilyon) ngan tubtub P325 bilyon nga balanse hadiri pa nakukolekta nga rebenyu hadton 2009.
Mayda liwat mga pananag-iya an institusyon nganaabot ha P447 bilyon hadton Oktubre 2015. Pagpama-tuod ini ngatanan ha pagin buaw ha panrason han rehi-men Aquino nga maaalkanse an SSS kun ipatuman anpagpahitaas ha pensyon.
Ha luyo nga bahin, todo-todo an pagbuhos han rehi-men hin pondo ha mga pribado nga negosasyon nga dabiha programa hini nga Public-Private Partnership.Pananglitan hini an paggarantiya han P35 bilyon o 54%ha kagarastuhan han kabug-usan nga gastos han pag-plastar han LRT1 han mga kompaniya nga ginpapamunu-an han grupo nga Ayala ngan Pangilinan.
Papel han US ha Mamasapano padayon nga gintatahuban
DIRI pagbuksas han bug-os nga kamatuoran, kundipadayon nga pagtahub ha nangunguna nga papel nganresponsabilidad han US ngan pakigkunsabuhay han rehi-men Aquino, an ginhimo ha utro nga gin-abrihan an im-bestigasyon han Senado an panhitabo ha Mamasapano.
Ha drama nga utro nga pag-abre han imbestigasyonha Senado hadton Enero 27, igin-insister ni Sen. JuanPonce Enrile nga may direkta nga kalabutan hi Aquino hanaburilyaso nga operasyon han SAF han Tukanalipao,Mamasapano, Maguindanao hadton Enero 25, 2015.Namatay hito nga operasyon an 44 nga tropa han SAF,17 nga tropa han MILF/BIFF, ngan lima nga sibilyan.
Kundi waray naman hatagi hin atensyon ni Enrile annamumulagdat nga kamatuoran hiunong ha interben-syunista nga papel han US.
An pagbuksas ni Enrile ha mga nakuha kuntaloy ngarekord han erestorya ngan text ha selpon nagtututdo hapapel ni Aquino ha Mamasapano. Igin-iinsister niya ngawaray gud magpadara hin reimpors nga tropa hi Aquinosanglit narumok an pwersa han SAF.
Kundi ginsapawan an ira tingog han damo nga tag-depensa han rehimen, ha katapusan, nagdesisyon anSenado nga diri babag-uhon an mga gidaan nira nga re-port nga gintatahuban an sala han US ngan ni Aquino haMamasapano ha tinagdamo nga pagkamatay han mga
pulis nga kumando. Kan Getulio Napeñas pa gihapongintambak an katapusan nga basol.
An nasyunal nga soberaniya han Pilipinas an tinuodnga biktima ha Mamasapano. Direkta hini nga ginta-mastamasan han imperyalismo nga US ha direkta ngapagplano, treyning han mga tropa, pagdireher, ngan ak-twal nga pagpartisipar ha mga pag-atake ha target ngahira liwat an nagtalaan. Pirit ini nga igindiwara ni USAmbassador Philip Goldberg, kundi napiritan pa gihaponhiya nga umamin nga binulig hira ha treyning ngan hapaggamit didto hin drone. Kundi ginpapagawas niya ngangatanan ini ginhangyo kuno han Pilipinas komo buligtikang ha US.
An kamatuoran, mga upisyal han US an nagmandoha tactical command post ha Shariff Aguak nga kinamu-mutangan liwat ni Napeñas hadto nga mga oras. Mgapwersa han JSOTF-P an nagpili ha SAF komo pwersa ngagagamiton ha operasyon. Mga sundalo nga Amerikanoliwat an nagtreyning ha mga tawuhan han SAF ha mgapasilidad hini ha Zamboanga ha resort ni Celso Lobregat.Ini liwat an naghatag hin pondo ngan mga armas.
Komo prinsipal nga niyutiyo, nagtugot ngan aktibonga binulig hi Aquino ha pagpatuman hini nga proyektohan US. Sigon ha pira nga abugado, poyde salawdan hinkaso nga impeachment hi Aquino tungod kay gintugutanniya nga sumakob an US ha kombat nga operasyon ha
Pebrero 7 , 2016 ANG BAYAN6
US Socom: Sikreto nga Gerraha 135 nga nasud
An mga upisyal han militar han US nga nagplano ngan nagdiriher hanaburilyaso nga operasyon ha Mamasapano hadton Enero 25, 2015nakapailarum ha gin-ngaranan nga Joint Special Operations Task
Force-Philippines (JSOTF-P). An JSOTF-P usa nga 900-katawo nga ispesyalnga yunit han mga tropa nga Amerikano nga nakapailarum ha gin-nga-ngaranan nga US Special Operations Command (SOCOM).
Kasunod han bag-o pala ngapagpadig-on han Korte Suprema haEDCA, segurado nga dugang pa ngamagigin aktibo an militar han US hapanginlabot ha Pilipinas, subay naliwat ha gin-ngaranan hini nga AsiaPivot o pagbirik ha Asia. Labot hapaggamit han mga regular nga pan-militar nga pwersa ilarum han USPacific Command, kalakip ha mgapwersa nga gin-gagamit han US anmga ispesyal nga tropa hini ilarumhan SOCOM.
Ginkokomponer an SOCOM hanmga yunit sugad han Green Beretshan US Army, Navy Seals tikang haUS Navy ngan Special Forces hanUS Air Force ngan Marines.
Maiha na nga gin-gagamit hanUS an SOCOM ha “kontra-insur-hensiya” nga gerra ngan mga gerrakontra ha mga nasud nga nakikig-bisog para ha nasyunal nga pagtal-was sugad hadto ha Vietnam. AnSpecial Forces an nahiuna ngasinakob ha Vietnam antes hul-osnga sinakob an 500,000 nga regu-lar nga pwersa nga Amerikanohadton 1968. Ha Pilipinas, gin-komponer ngan gindeploy hanSOCOM an JSOTF-P hadton2002 han igdeklara an Pilipinaskomo “second front” han“gerra ha terorismo.” Gin-tukod hini an permanente
nga presensya ha sakob han CampNavarro ha Zamboanga City.
Paglupgob ha bug-os nga kalibu-tan han SOCOM
Ginlulupgop han operasyon hanSOCOM an 135 nga nasud, 80% ngamas dako itanding ha 75 nga nasudnga lupgop hini hadton 2010 ngandoble itanding ha lupgop hini anteslumingkod hi Obama ha pagkapresi-dente hadton 2008. Dinoble an ka-bug-usan nga ihap han pwersa hinitikang 33,000 hadton 2001 ngadtoha 70,000 yana.
Nagtriple an budget han SO-COM tikang $3 bilyon hadton 2001ngadto ha $10 bilyon hadton 2014(ha tinuod nga balor han dolyar).Labot pa ini ha $8 bilyon nga tinuignga gastos nga nakukuha hini ha
magkalain-lain nga serbisyo (army,navy, air force ngan marines). Nag-triple na an tropa nga special forcesnga gindeploy han US ha langyaw-nga-labnasan. Kada adlaw mayda11,000 nga tropa han SOCOM annakadeploy ha gawas han US.
Ha presente, namumuno haSOCOM hi Maj. Gen Joseph Votel,nga bag-o pala gin-asayn ni Obamanga masunod nga mamumuno hanUS Central Command (CenCom) nganaglulupgop ha Middle East.
Tikang 2006, dinako tikang 7%ngadto ha 10% an ihap han pwersahan SOCOM nga nakadisponer hadagat Pasipiko, kalakip an aanhi haPilipinas. Ginuti an ihap nga na-kadisponer ha Middle East tikang85% ngadto ha 69%, samtangdinoble an nakadisponer haEuropean Command (EUCOM),kalakip na an ha Ukraine, tikang 3%ngadto ha 6%.
Dinako naman an nakadisponerha Africa Command tikang ha 1%ngadto ha 10%, pangilal-an hannagtitikadako nga interes han USdidto. Kadam-an ha mga igin-dedeploy nga special forces na-kapailarum ha mga panteritoryonga kumand han US, sugad hanSOCPAC (Special Operations Com-mand-Pacific) nga may lupgop haPilipinas. Mayda liwat usa nga ku-mand nga pasikreto nga nagios, anJoint Special Operations Command(JSOC). Dinhi nakapailarum an
JSOTF-P. Dinhi nagtikang hi Votelnga ispesyalisado kuno ha pagbi-ling ngan pagpatay han mga
ginkokonsidera nga “terorista.”Pinakapinili ha mga ispes-
yal nga operasyon an ginpa-patuman han JSOC. Eks-
perto ini ha mga sikretongan mamingaw nga
mga operasyon ha “pi-nakamapaso” ngamga lugar o agway.Kalakip na dinhi an
Pilipinas hin waray pag-abuyon an konggreso.Antes pa man utro nga abrihan an imbestigasyon,
ginpawarayan-sala na han Department of Justice (DOJ)an US ngan hi Aquino ha nasering nga masaker. Ginde-sisyunan han DOJ nga salawdan hadton Enero 14 an 90nga akusado hin kaso nga kriminal nga direct assaultwith murder ngan pangawat kontra ha 35 nga ginpataynga tropa han 55th SAC. An mga ginkasuhan mga kaapihan MILF ngan BIFF. Waray kaso nga ginsalawad kontraha mga tropa han SAF ha pagmasaker ha lima nga sibil-
yan ngan pagsamad han pira pa kalakip na an usa ngasingko-anyos nga bata nga babaye. Ginpusil ini niraantes pa man ngan kahuman han engkwentro.
Ha atentar hini nga pahugpuyon an kangalas hanmga pwersa han PNP ngan mga pamilya han SAF 44,ginhatagan han Malacañang hadton Enero 25 hin Me-dalya ng Kagitingan an duha ha mga namatay nga ku-mando han SAF. Kundi imbes nga humugpoy, dugang ngasumamwak an kabiduon han kadam-an ha pagdumiri ngaihatag an medalya ha ngatanan nga namatay.
ANG BAYAN Pebrero 7 , 2016 7
Walo an patay, pito an
samaran ha 3rd SFB ngan
"Magahat"
Walo an patay ngan pito ngaiba pa an samaran ha gapil han3rd Special Forces Battalion hanPhilippine Army ngan paramilitarnga “Magahat” ha tulo nga ag-way kontra ha Bagong HukbongBayan hadton Enero 15-16 haBarangay Mabuhay, Prosperidad,Agusan del Sur.
Gin-ambus han usa nga yunithan BHB-Front 19 an 12-katawonga tropa han “Magahat” hadtonaga han Enero 15, ngan utro gin-haras han usa pa nga yunit hanBHB an nasering nga mga para-militar hito manta nga kulop.Duha nga elemento han bandidonga “Magahat” an namatay.
Kinabuwasan han alas-9:20han aga, gin-atake han 50 ngagintig-ob nga tropa han 3rd SFBPA ngan “Magahat” an posisyonhan BHB ha Sityo Kauswagan,Barangay Mabuhay. Unom nga
Mga plantasyon han Dole ngan DelMonte, gin-atake han BHB ha Bukidnon
Usa nga serye han pag-atake ha mga plantasyon han saging ngan pinya aniginlansar han Bagong Hukbong Bayan ha Bukidnon hini nga urhi nga
semana han Enero agud atuhan an plano han mga multinasyunal nga kom-paniya ha pagpahiluag han mga plantasyon nga mapanhibang ha kalibungan.
Hadton Enero 25-30, ginrubahan BHB an magkalain-lain nga ma-panhibang ngan mapanhilo nga hi-gamit han dagko nga plantasyon haBukidnon ha katuyunan nga parali-sahon an operasyon ngan pugnganan ekspansyon hini.
Hadton Enero 25, ginsunog anbuldoser, trak nga Hummer ngangenerator set ni Leo Wu, kontraktorhan Del Monte Philippines, Inc. haBarangay San Juan, Balingasag.Duha kaadlaw antes hini, upat ka-ektarya han pinya nga MD2 han DelMonte an ginsunog ha Brgy. Lapi-nigan, Libona, Bukidnon.
Hadton Enero 30, ginsunog anpanpinya nga boom spray (panbom-ba han pestisidyo) han LapandayCompany ha Barangay Laguitasngan an pansaging nga boom sprayhan Dole Skyland. Ginruba liwat anduha nga buldoser nga D150 Cater-pillar han Del Monte ha BarangayGabunan, Casisang, MalaybalayCity.
Sigon kan Allan Juanito,tagapagyakan han NPA-North Cen-tral Mindanao Region, an pag-ukadhin tuna para ha pagpatag nganpagpatanum ha mga plantasyonmay mapanhibang nga epekto nga
pareho han pagmimina.“Ha kada ektarya nga ginbu-
buldos, masobra 150 tonelada o 70kadamtrak hin tuna an gin-aanasngadto ha mga sapa ngan salog. Li-lipulon hini an kada natindog ngapuno, banwa ngan iba pa nga ilahasnga tanaman ha tuna, kalakip na anmag-upay nga insekto nga mahihi-luan ha mga iginbobomba nga kon-tra-peste nga hilo ngan mga abo-no,” dugang pa niya.
“Samtang naglulunoy ha grabenga kakablasan an damo ng parag-uma ngan an ira pamilya dinhi haaton rehiyon... an mga imperyalistanga kompaniya han Del Monte nganDole-Itucho, kalakip na an Lapan-day han pamilya nga Lorenzo, pada-yon nga nagpapahiluag han ira mgaplantasyon. Ha kada ektarya ngagin-gagamit para ha plantasyon,usa kaektarya para ha tanum ngapagkaon an nawawara.”
An mga gintatanum ha plantas-yon diri ginkokonsumo han mga pa-rag-uma kundi surok han kita hanmga multinasyunal ha pag-eksport.Naani hin masobra duha kamilyonnga kahon han pinya an LapandayFoods kada tuig ha mga plantasyonhini ha Aglayan ngan Maluko,Bukidnon.
An Del Monte Pacific Ltd. (DM-
PL), pinakadako nga plantasyon hanpinya ha kalibutan, naani kada tuighin 700,000 katonelada nga pinyaha Mindanao. An Dole Food Com-pany, kasosyo an Itochu Corpora-tion han Japan, an ginkikilala ngapinakadako nga suplayer han lab-asnga prutas ha kalibutan.
operasyon kun diin namatay hi Abu Sabaya ha Mindanao.Kadam-an ha mga pagdeploy han SOCOM nakatutok
ha paghatag hin mga treyning. Kalakip dinhi an indibid-wal nga treyning sugad han pagpunteriya ngan pag-isnayp, nabigasyon ha tuna, operasyon ha kahanginanngan iba pa. Mayda liwat lebel-yunit nga treyning kala-kip an mga taktika han gudti nga yunit, “kontra-teroris-mo” nga operasyon ngan pandagat nga operasyon. Maypormal nga treyning ha sakob han eskoylahan sugad hanpaghimo hin mga panmilitar nga desisyon o pagplano hanistap.
Tikang 2012 tubtub 2014, ginpatuman han mgapwersa han Special Operations an 500 nga misyon han
Joint Combined Exchange Training (JCET) ha 67 nganasud kada tuig. Pinartisipar an 25,000 nga tropa tikangha 77 nga nasud ha mga kapareho hini nga treyninghadton 2012-2013. Nagpatuman liwat ini hin 75 ngatreyning ha 30 nga nasud hadton 2014; ngan plano ngamaglansar hin 98 ha 34 nga nasud hadton 2015.Pinakadamo ha mga JCET hadton 2012-2013 an igin-lansar han SOCPAC.
Pinakadamo ha mga treyning hadton 2012 an gin-patuman ha Pilipinas. Hadton 2013, magkapareho ankadamo han iginlansar nga treyning ha Pilipinas nganThailand. (Igpapadayon ha masunod nga isyu.)
Pebrero 7 , 2016 ANG BAYAN8
kaaway an patay samtang pito an sa-maran kahuman han haros 20 minuto ngaagway.
Sigon kan Ka Maria Malaya, taga-pagyakan han National Democratic FrontNortheastern Mindanao Region, kalakipha operasyon an mga bandido nga“Magahat” nga dabi ha pagpatay ha mgaLumad. Iginreport han mga residente ngakadungan han 3rd SFB hira Bobby Tejero,Romeo Banusan, Emie Perez, ngan AnitBelandres nga puros mga tawuhan niKalpit Egwa.
Dabi hi Bobby Tejero ha pagmasakerha mga Lumad ha Han-ayan, Diatagon,Lianga hadton Septyembre 1, 2015. Bug-to naman hi Anit Belandres ni MarcialBelandres nga nagpatay ha lider Lumadnga hi Henry Alameda hadton Oktubre24, 2014 ha Barangay San Isidro, Lianga,Surigao del Sur.
Dugang pa ni Malaya, ginpapamatud-an han mga nahitabo nga agway nga adaha ilarum han Armed Forces of the Phi-lippines an kriminal nga grupo han mgaTejero ngan Belandres, ngan waray in-tensyon an AFP nga arestuhon an mga“Magahat” ha pagpatay ha mga Lumad.
Samtang, tulo nga operasyon harasan ginpatuman han Celso Minguez Com-mand-BHB Sorsogon kontra ha mga tropahan 31st Infantry Battalion ngan PNPPublic Safety Battalion. Syahan gin-pabuthan han usa nga tim han BHB anusa nga kolum han kaaway nga nag-oope-rasyon ha Barangay Tabi, Gubat, hadtonEnero 27, alas-4 han kulop. Ginsundan inihin duha pa nga pagharas ha tropa hankaaway nga nakaistasyon ha barangayhall han San Antonio, Barcelona hadtonEnero 29, alas-10 han aga, ngan ha Bu-lacao, Gubat, hito manta nga kulop. Ha-ros usa na kasemana nga nag-ooperas-yon an kaaway ha mga bungto han Gubat,Casiguran, Bacon, ngan Barcelona hanigpatuman an mga operasyon nga haras.
Hadto naman nga Enero 25, usa ngasundalo han Philippine Air Force annamatay ha engkwentro ha Barangay To-ong, Tuy, Batangas. Nagmamaniobra anusa nga grupo han mga Pula nga ma-ngaraway ha usa nga bulod han makit-annira an mga sundalo ngan ginpabuthandayon. Pira kaoras kahuman han panhita-bo, naggamit an PAF hin helikopter ngangin-istraping an palibot han bukid Batu-lao. Nagsabrag ini hin kahadlok ha mgaresidente han mga barangay han Toong,Aga, Pulo, Boboc ngan San Jose.
Grabe nga panmatayngan militarisasyon
pagsakob han 2016
Wala-tuo nga mga panmatay, pandakop, grabe nga militari-sasyon ngan iba pa nga pangabuso ha tawhanon nga katu-
ngod an igintapo han rehimen US-Aquino ha syahan nga bulan pa lahan urhi nga tuig han paghahadi hini. Landaw hini an pagpatay hatulo nga sibilyan ha Mindanao ngan mga sibilyan ha Masbate, iligalnga pag-aresto ha Sorsogon ngan dugang nga pagdeploy hinbarubatalyon nga tropa ha Surigao.
Samtang, naglansar hinmga paggios an mga kabatan-unan-estudyante agud iguliatan pagpagawas han mga detini-do pulitikal.
Negros Occidental. Upatnga pagpatay an nairekord hanKarapatan ha syahan nga bulanhan Enero. Nagtikang ini hansikmiton hadton gab-i hanEnero 9 hi Benjie Sustento, usanga aktibista nga parag-uma,ha iya balay ha Lopez Jaena,Murcia, Negros Occidental.
Natad-an hiya nga pataykinabuwasan, kita an pangi-lal-an han paggamit han tor-tyur ha iya ngan may igo hanbala ha nawong. Gintahuban aniya mga mata, may busal, naka-baklid ngan gindanas han sa-rakyan pira kagatos kametro hakalsada. Membro hi Sustentohan National Federation of Su-gar Workers. Antes nahitabo
an pagpatay, api hi Sus-tento ha pagpatu-
man han kolektibonga paghulad han
tuna ngannahiagumhin pan-haras.Ginkasu-han anbugto ni
Sustento hinarson han usa nga is-
pekulador hin tuna.Davao Oriental. Pinaka-
urhi nga biktima hadton Enerohi Christober Matibay, 43-an-yos, lider han grupo nga BarugKatawhan nga ginko-komponerhan mga biktima han Bagyo ngaPablo ngan usa ha mga pinarti-sipar ha Manilakbayan hadtonnaglabay nga tuig. Nalingkod hiMatibay ngan an iya asawa hawaiting shed ha Lambajon, Ba-ganga, Davao Oriental, had-tonalas-4 han kulop han Enero 18han inagi an usa nga lalaki nganakamotorsiklo ngan hinunonghirani ha ira.
Nakilal-an hiya ni Matibaynga usa nga intelligence officernga may koda nga “Mike” ngamaiha na nga nagsisinunod haiya. Han binuhat an asawa niMatibay agud magpalit hin pa-nigab-ihon, ginpabuthan ni Mi-ke hi Matibay antes umeskapo.
Tulo nga igo han pusil annahiaguman ni Matibay.
Ha barangay Central haMati, ginpusil an usa pa nga ak-tibista nga parag-uma, hi RickyPeñaranda, tsirman han Fi-sherman Landless Association,han nakamotor liwat nga mgaberdugo.
Davao del Norte. Napiritanmag-ebakwet an mga residentehan Sitio Laslasakan, Sitio Na-lubas ngan Sitio Panga-an hanBarangay Palma Gil ngan SitioPongpong han Barangay Dago-ho, ngaduha ha bungto han Ta-laingod. Pira kaadlaw ini kahu-
ANG BAYAN Pebrero 7 , 2016 9
man patayon han mga paramilitarnga grupo han Alamara an 15-anyosnga estudyante nga hi AlibandoTingkas. (Kitaon an Ang Bayan,Enero 21, 2016).
Tungod hini, napiritan magserraan mga eskoylahan han Salugpo-ngan Ta'tanu Igkanugon Commu-nity Learning Center ha mga nase-ring nga sityo. Napiritan mag-ebak-wet an mga magturutdo, estudyan-te ngan iba pa nga sibilyan ha ka-hadlok ha mga atake pa han para-militar nga grupo.
Compostela Valley. Ginpusilhadton gab-i han Enero 27 hi Tere-sita “Bebing” Navacilla, usa nga 60-anyos nga aktibista ha barangayKingking, Pantukan samtang nag-a-asikaso han tindahan. Pakalabayhan tulo kaadlaw, namatay na hiNavacilla. Nahiagum hiya hin daplishan bala ha likod nga parte han ulongan ha gugung-an. Pinartisipar hiNavacilla ha pag-ato ha pagsakobhan Nationwide Development Cor-poration (Nadecor) ngan St. Augus-tine Gold & Copper Limited, usa ngaCanadian nga kompaniya. Ika-54hiya nga biktima han panmatay haSouthern Mindanao tikang hadton2010. Usa hiya nga guti nga minerongan tsirman han purok han Guma-yan ha Kingking. Usa liwat hiya hamga nagtukod han Save PantukanMovement, usa nga alyansa nga na-ato ha tinagdagko nga pagmimina.
Hadto nga kulop antes hiya pu-silon, binisita hi Navacilla kan Gio-vanni Gutierrez, igkasi niya guti ngaminero ngan katrabaho nga aban-tero o nag-uuna ha pag-ukad, ngaginbinutang-butangan nga kaapihan NPA ngan priso ha hinimu-himonga kaso ha municipal office hanPhilippine National Police.
Gintatahapan nga nagtikang anmga nagpatay ha 46th IB nga bag-opala nga nanlalasurbo ha Pantukanhan hadi, nandadakop hin mga ino-sente nga sibilyan ngan ginbinu-tang-butangan nga membro hanNPA ngan gintatamakan an tawha-non nga katungod han mga prog-
resibo nga lider ha lugar. Nangu-nguna nga target han militar angudti nga minero, parag-uma nganLumad han tribo nga Mansaka nganaato ha pagsakob han Nadecorngan St. Agustine Mining.
Katin han Nadecor an 1,656kaektarya han mineral rights hanKingking nga naglulupgop ha upatnga barangay han Pantukan kalakipna an Kingking, Magnaga, Tagda-ngua ngan Araibo.
Antes hini, hadton natikangpala an tuig, ginkasuhan hin mga hi-nimu-himo nga kaso han seryosonga iligal nga pagdetiner han mgaamyaw hi Renante Mantos, liderhan Hugpong sa Mag-uuma sa Wa-log Compostela (Pagkaurusa hanmga parag-uma ha Walog o HU-MAWAC).
Hadton naglabay nga tuig, duhakabeses nga gin-atentaran pusilonhi Isabello Tindasan, tsirman hanCompostela Farmer's Association(CFA). Naato an CFA ha panginla-bot han Agusan Petroleum MiningCompany (AGPET), usa nga subsi-dyaryo han San Miguel Corporationnga pananag-iya ni Eduardo Co-juangco, batá ni Benigno Aquino.(Kitaon an Ang Bayan, Disyembre 7,2015.)
Masbate. Gintudlok han NPA-Masbate (Jose Rapsing Command)nga an Charlie Company han 9th IBan may binuhatan ha pagpatay hanbarangay captain han Bartolabac,San Jacinto ha Ticao Island, Mas-bate hadton Enero. Sigon ha JRC,gintuyo patayon hi Brgy. CaptainRey S. Encabo “agud pamingawonan iya madig-on nga panindugannga depensahan an tawhanon ngakatungod han iya mga residente habarangay.”
Igin-among hi Kagawad Robert“Bongbong” D. Almondiel nga natu-mananan nga nakada ha balay nikapitan han mahitabo an panmatay.An krimen nakit-an ni Jay C. Amora-diel, 14-anyos nga igin-among liwatagud waray magpamatuod ha pan-hitabo. Gintadtad hin tigbas ha na-wong an nakahumpilad na nga pa-tay nga lawas ni Encabo ngan gin-
pabudas naman an ulo hanulitawuhay nga hi Jay.
Gintudlok han JRC nga hiraCorporal Dangcalan ngan Sgt. Bus-tamante an may binuhatan ha ma-saker, ngaduha tikang ha 9th IB nganagpatuman han operasyon ha lu-gar hini nga panahon.
Nahiluag nga protestaSamtang, gin-ulang an mga li-
der-estudyante ngan magsururat ti-kang ha Polytechnic University ofthe Philippines ha pagbisita ha tulonga kabatan-unan nga detinido haSpecial Intensive Care Area-1 hanCamp Bagong Diwa, Bicutan hadtonEnero 17. An tulo nga detinido – Ja-red Morales, Hermogenes Reyes Jr.,ngan Rex Villaflor – kalakip ha 136nga kabatan-unan nga priso puli-tikal ha nasud. Gin-ulang liwat anpag-atentar nga pagsakob han mgalider-estudyante han University ofthe Philippines ha Batangas Pro-vincial Jail kun diin nakapriso hiMaricon Montajes, usa nga estud-yante han pelikula ha UP. Sigon hagwardya nga nakaduty ha adlawhan ira pagbisita hadton Enero 24,mando kuno han bag-o nga jailwarden nga hi David Quimio Jr. ngadiri pasakbon an mga bisita hanmga priso pulitikal tungod kay is-pesyal kuno an ira mgakaso.
Pebrero 7 , 2016 ANG BAYAN10
National Greening Program,panlupot han tuna ha Cagayan Valley
An National Greening Program (NGP) an buwa nga programa ha refores-tation han rehimen US-Aquino. Usa ini nga iskema han pangagaw hin
tuna han dagko nga konsesyunaryo ha pagtotroso. (Kitaaon an Ang Bayan,Disyembre 7, 2015.) Todo-larga an pagpatuman han NGP ha Cagayan Valley.
Ha mga prubinsya han Isabela,Nueva Vizcaya ngan Quirino, klasi-pikado nga kagugub-an an 1,146,716 kaektarya o 67% han kabug-usan hini nga 1, 700,000 kaektaryabisan kun maiha na ini ginhawanan,ginhulad ngan ginpusisyunan hanmga parag-uma. Mga lugar ini hanhilarum nga pankatilingban nga dis-kuntento ngan kangalas ha gubyer-no, nga nakagamot ha kawaray hinkaseguruhan ha pagtag-iya ha tunanga ginhuhulad ngan pagpabor hadagko nga lokal ngan langyawanonnga negosyo.
Mga lugar liwat ini nga ginlala-wayan han mga negosyante ha tunangan kontraktor ha pagpatanum hinkahoy.
Ha QuirinoHa bungto han Diffun, ginhimo
nga plantasyon han gmelina an 300kaektarya nga hadto anay tanumanhin mais han mga taga-barangayMagsaysay, Campamento, San Pas-
cual ngan Dumanise. Gin-sakob ini han DENR
ha
programa han reforestation hadton1997.
Nauwat han DENR an katawhanha mga saad hini nga babaydan niraan mga parag-uma ngan hira pa gi-hapon an tag-iya han tuna, nganmay kakarawton nga suhol ha pag-tanum hin gmelina. Poyde liwat ku-no kumuha hin kahoy komo mater-yales ha pagtrabaho han ira mgabalay.
Nagpagawas hin kasuratan anhadto anay kapitan han Brgy. Mag-saysay nga gin-aabuyunan han mgamolupyo an pagin Forest Zone hanira lugar ngan natugot hira nga ta-numan hin gmelina an 300 kaektar-ya. Nag-asayn an DENR hin mga ta-wuhan hini ha lugar, kalakip hiButch Marsan nga may kasosyo nganegosyante nga Amerikano.
Waray natuman ha mga saadhan DENR. Gindid-an hira ngamagpulod hin mga kahoy ngan mag-tanum ha ira tuna nga sakop hankontrata. Ha presente, gin-aangkonni Marsan an bug-os nga plantas-yon. Nagkuha hiya hin mga monteroagud magbantay ngan manarhug hamga molupyo nga karuyag na bawi-on an ira mga tuna. Tungod hini,mayda na pira nga pamilya nga ini-
was ha lugar.Ginpaplano liwat ni Mar-
san nga igbaligya na anplantasyon tungod kay di-
ri hira nagkakasabot han
kasosyo nga Amerikano. Yana ngatuig, paaabuton pa ha 500 kaek-tarya an plantasyon han gmelina,subay ha NGP.
Ha IsabelaInabot ha masobra 200,000 ka-
ektarya an ginlupgop han ISFP (In-tegrated Social Forestry Program)ha prubinsya. Diri maihap an mgapagsurundon, regulasyon ngan mgaigindidiri an nakabutang dinhi, nganagtatabrog ha kabukiran ha mganangungukoy ngan nagtatanum.
Ha pagkansela han mga aplikas-yon ha IFMA ha bungto han SanMariano, iginsakob ha NGP an mgakatunaan ha sidsid han Sierra Mad-re. Mayda pondo nga P50,000 kadaektarya ini nga programa.
Ha Brgy. Disulap, gin-oobligarnga magtanum hin mga puno anmga benepisyaryo han 4Ps. Ginta-tarhug an mga benepisyaryo ngakun diri hira magtanum, tatangga-lon hira ha listahan han 4Ps. AnDENR pa gihapon an nagduduso hinika-koordinar an DSWD. Ginkokon-trata liwat an mga indibidwal ngaparag-uma agud “mag-reforest” haira mga posisyon nga tuna. Ba-baydan hira hin P10 kada semilya o10,000 kada ektarya kun maydakuno pondo. Karuyag sidngon, masdako nga parte han pondo, oP40,000 kada ektarya an naibu-bursa han mga upisyal han DENR.
Gamit an usa nga helikopter,ginpasurbey han mga lokal nga puli-tiko nga hira Rep. Ana Go ngan JunCarreon an hadto anay ira konses-yon ha triboundary han mga ba-rangay han Minanga, Disusuan nganDibuluan nga maabot ha haros1,000 kaektarya. Nakikibahin liwatdinhi hi Sonny Rodriguez, usa ngatawuhan han National Commissionon Indigenous Peoples. Mga pro-duktibo ini nga katunaan nga ginhu-hulad han mga Ilokano, Ibanag,Kalinga, Ifugao ngan mga Aggaynga maiha na nga pumusisyon ha
ANG BAYAN Pebrero 7 , 2016 11
tuna. Karuyag pahimulsanhan mga nanlulupot an bag-onga balaud nga nagtutugotnga gamiton para ha pro-duksyon han biofuel an mgaerya para ha reforestation.
Lulupgupon liwat hanNGP an 100 kaektarya ngaposisyon han mga Agta nganIfugao ha mga barangay hanSan Jose ngan Casala. Ginsi-singabot han bioethanol anmakuri nga kamutangan hanmga nasyunal minoriya pina-agi han panarhug ngan pa-nguwat nga maghahatag ku-no hin bayad. Gindungananhin operasyon han 86th In-fantry Battalion an pagsukolhan tuna hadton 2014.
Diri masusukol an kaha-kog han mga negosyantengan aada ha poder. Tubtubmayda tuna, ira ini ginsasa-kop. Sasliwan hira nga nag-papatakas ha mga katunaannga ginpagalan han pira naka-henerasyon han mga pa-rag-uma. Butad nga gin-aa-gaw an karikuhan nga bungahan ira pagal pinaagi hanmga balaud nga hinimo hanmga reaksyunaryo ngan ka-madarahug han ira mga ba-yaran nga tawuhan ngansundalo.
Atubangan han sugadnga kahakog ngan kabangis,nasasantop han katawhannga an gin-uungara nga ka-talwasan ngan hustisya ma-kakab-ot la pinaagi han pag-ato. Pag-ato nga diri la hamga buaw nga programa su-gad han reforestation, kundipag-ato ngan pagpabagsakha imperyalista nga kontrolha ekonomiya, pulitika nganmilitar ha natad han pangina-buhi han katawhan. Pagpa-bagsak ha gubyerno nganagsisinunod ha mga imper-yalista ngan pagtukod hangubyerno nga tinuod ngamaka-parag-uma ngan maka-katawhan. (Tikang ha kores-pondent han Baringkuas.)
Paggunoy han ekonomiya hanChina ngan an hulgahan mas grabe ngapankalibutan nga krisis
Haros dudrungan nga binagsak an mga stock market o merkado han sapi hamagkalain-lain nga parte han kalibutan ha syahan nga semana han mga
transaksyon yana nga 2016. Nangurog an tuhod han dagko nga kapitalista ngabangkero ngan mamuruhanan nga sobra nga nababaraka ha hulga han panibag-o nga pampinansya nga delubyo ngan paggrabe han nag-iiniha na nga depres-yon han pankalibutan nga kapitalista nga sistema.
Nagdarusdos an mga stock mar-ket kasunod han paggawas han mgadatos nga nagpapakita nga padayonnga naggunoy an ekonomiya han Chi-na. Linutaw nga hadton naglabaynga Disyembre 2015, naggunoy anpagrabong han industriyal nga pro-duksyon ngadto ha 5.9% tikang ha6% nga pagrabong hadton Nobyem-bre. Naggunoy liwat an pagrabonghan halin nga pina-tipat tikang11.3%had-
tonNobyembrengadto ha 11.1% had-ton Disyembre. Bisan kunnagpapakita la ini han tala ngapaggunoy han ekonomiya han China,ginbabay-og hini an mga ispekuladorha pinansya nga namumuhunan hamga sapi ngan iba pa nga pampinan-sya nga instrumento. Ginbabantayannira an anuman nga indikasyon ngamabagsak an ekonomiya han Chinangan magbubutong ha pankalibutannga kapitalista nga sistema ngadtoha mas grabe pa nga krisis. Ha nag-labay nga katuigan, labina tikang hanbumuto an pankalibutan nga krisis hapinansya hadton 2008, ginlauman
han dagko nga kapitalista nga nasudan China, hasta na an ginbansagannga nabiyuos nga ekonomiya, ngamagserbe nga “makina” han utro ngapagbangon ngan pagrabong han ka-pitalista nga sistema.
Hadton 2009, nagbuhos an Chinahin $587 bilyon nga pondo nga pam-parayhak ha ekonomiya nga kadak-an nahingadto ha mga pabalay nganimprastruktura sugad han moderno
nga mga riles ngan paspas ngatren, dagko nga kalsada,
duongan ngan iba pa.Dako liwat nga
pondo an iginbuhoshan China ha Africangan ha magkalain-lain nga nasud.Hadton 2015, gin-pun-an han Chinaan ikaupat nga
parte han patikang nga pondonga $100 billion han
Asian InfrastructureInvestment Bank
(AIIB) ngaginlalauman
hini nga magpopondoha dagko nga pan-im-prastruktura nga pro-
yekto ilarum han programa nga NewSilk Road. Haros katunga han $100bilyon nga pondo han New Develop-ment Bank (bangko han grupo ngaBRICS o Brazil, Russia, India, Chinangan South Africa) nagtikang liwatha China.
Todo-todo an ginhimo nga pa-mumuhunan han China ha mga atra-sado nga nasud nga ginbansagan nga“nabiyuos” nga ekonomiya. Kundi gu-ti la an nahihimo hini ha utro nga
Pebrero 7 , 2016 ANG BAYAN12
pagbangon han internasyunal ngaekonomiya ngan diri nakakagpaha-yahay ha krisis han sobra nga pro-duksyon han mga kapitalista nganasud. Posible nga diri na igdayonan pira nga proyekto han China, su-gad han pagtukod han mga oilpipeline (tubo nga gin-aagian hanlana) tikang ha Siberia. Haros aban-donado na liwat an gintindog hininga “special economic zone” habawnderi hini ha Kazakhstan, ngausa nga proyekto ilarum han NewSilk Road.
Ha luyo han kadako han ekono-miya han China, mismo ini naarabana liwat ha nagtitikadako nga prob-lema han sobra nga produksyon. Pi-ra katuig na ini nga aada ha prosesohan panmaihaan nga paggunoy.
Kahuman han sumobra-kumu-lang duha kadekada han paspas ngakapitalista nga paghiluag tikang hankatapusan han 1980, nagtikangmaggunoy an pagrabong han ekono-miya han China kadungan han pag-bagsak han dagko nga bangko had-ton 2008.
Nagtitikadako an imbentaryohan mga diri mahalin nga produktokalakip an mga balay, cellphone,ngan mga produkto nga elektronik
ngan iba pa. Nagtitikadamo an mgakompaniya nga nagseserra o naba-bangkrap. Kasagubay hini nagtiti-kadako an ihap han mga trabahadornga natatanggal ha trabaho.
Ha naglabay nga lima katuig,dirudiretso an hinay-hinay nga pag-luros han pagrabong han ekonomiyahan China (basar ha gross domesticproduct o GDP) tikang 7.7% (hadton2012), ngadto ha 7.6% (2013), 7.3%(2014) ngan 6.9% hadin naglabaynga tuig, pinakahimubo tikang1990. Ginlalauman nga maabot nala ini ha 6.5% yana nga tuig.
Mahinay man an pagluros hanpagrabong han China, dako anepekto hini ha damo nga nasud ngahugot nga nakahigot ha ekonomiyahini. Hadton 2012, an China an pi-nakadako nga ka-negosyuhay han124 nga nasud. (Igtanding dinhi anUS nga pinakadako nga ka-negosyu-hay la han 76 nga nasud.) An Chinaliwat an gintitikangan han 5% hankita han mga kompaniya ha US. Maypira nga kompaniya, sugad hanPizza Hut ngan KFC, nga tubtub50% han kita nagtitakang ha China.Tikang liwat ha China an 10% hankita han pira nga kompaniya haEurope.
Pursigido an panalinguha hanChina nga padig-unon an balor hankwarta hini nga yuan kontra hadolyar agud dirudiretso hini ngamadominaran an mga pan-eksportnga merkado. Tikang Septyembre2014, inabot na ha $443 bilyon angin-gamit han China agud diri ura-ura nga gumuti o dumako an balorhan yuan.
Ha luyo han kadako han eko-nomiya han China, diri hini akos ngalumastar nga magserbe nga “maki-na” nga magpapadalagan ha pan-kalibutan nga kapitalista nga siste-ma ngan magduduso dinhi ngadtoha pagbangon ngan pagrayhak.
Sukwahi hini, an waray rendanga pagpaandar hini nga makinahan China nag-aamot ha padayonnga paggrabe han krisis ha sobranga produksyon ha bug-os nga ka-libutan ngan dugang nga nagpapa-iha ha pagbangon han pankalibutannga sistema han kapitalismo tikangha depresyon. Ha luyo nga gapil, annag-iiniha nga depresyon han pan-kalibutan nga kapitalista nga siste-ma an bagahe nga nagpapagunoy hadalagan han China ngan nagbubu-tong dinhi ha krisis han sobra ngaproduksyon.
Libre nga irigasyon, gin-iinsister han mga parag-uma
NAGRALI an mga parag-uma tikang ha Tarlac, NuevaEcija, Bulacan ngan Isabela ha atubangan han NationalIrrigation Administration (NIA) ha Quezon City hadinEnero 21 agud ig-insister an libre nga serbisyo nga iri-gasyon para ha mga parag-uma. Ginpangunahan angios-protesta han Kilusang Magbubukid ng Pilipinas(KMP).
Sigon ha KMP, kasagaran nga ginpapabayad an mgaparag-uma hin P4,500 nga irrigation service fees (ISF) okatugbang han lima nga kaban hin humay kada ektaryakada tuig nga sobra kahitaas han tubo. Obligado ngamagbayad hin ISF an mga parag-uma ngan mga Irriga-tors Association (IA) bisan pa diri hira nakakakarawathin tubig o diri naaabot han irigasyon an ira lugar.
"Tungod kay estratehiko an kamahinungdanon hanirigasyon agud ipasulong an sustenido nga kauswaganha agrikultura, sadang nga produksyon han humay, se-guridad ha pagkaon ngan pag-isa han kabatiran hanparag-uma nga Pilipino, obligasyon han gubyerno ngaihatag an libre nga serbisyo nga irigasyon,” sering ni Ra-fael Mariano, tsirman han KMP.
Imbes nga hatagan hin subsidyo an irigasyon, an
ginponduhan han rehimen Aquino amo an dagko ngaproyekto nga dam sugad han Balog-Balog MultipurposeDam Project ha Tarlac nga pagpupulsan han HaciendaLuisita han mga Aquino-Cojuangco ngan an Jalaur Multi-purpose Dam Project ha Iloilo nga iginduduso ni FranklinDrilon, kapartido ni Aquino ha Liberal Party.
Pabug-at ha mga parag-uma an dako ura-ura ngakabaraydan ha irigasyon nga nagpapahitaas han gastosha produksyon. Utang han mga parag-uma an tubtub80% han koleksyon yana han NIA.
Ginsukna liwat han KMP an mga anomaliya ha NIA.Ginkwestyon hini an pira kabeses nga pagdako hanbudget hini tikang P2.4 bilyon hadton 2014, ngadto haP28.7 bilyon hadton 2015 ngan P32.7 bilyon yana ngatuig.
Hadton naglabay nga tuig, nahuman la hini an iri-gasyon han 1,905 kaektarya ha target nga 7,502 kaek-tarya ngan naayad an 8,609 kaektarya ha target nga24,541 kaektarya.
Dugang nga nagin kadagmitan nga karukayaknon anlibre nga irigasyon tungod kay nagbubunga hin kathurawan El Niño nga pagbabag-o ha klima.
