EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI

Eğitimde Denetim ve Sorunları

TEFTİŞTE İNSAN İLİŞKİLERİ,GÜDÜLEME VE MORAL

FATMA ZEHRA EVCİMİK

TEFTİŞTE İNSAN İLİŞKİLERİ TEFTİŞTE İNSAN İLİŞKİLERİ Eğitimin insanlar aracılığı ile ve insanlarla Eğitimin insanlar aracılığı ile ve insanlarla

etkileşim yolu ile sürdürüldüğü dikkate etkileşim yolu ile sürdürüldüğü dikkate alındığında, insan ilişkilerinin eğitim alındığında, insan ilişkilerinin eğitim

sürecindeki yeri iyi anlaşılmaktadır. Bu sürecindeki yeri iyi anlaşılmaktadır. Bu süreçte yol göstericilik ve geliştiricilik gibi süreçte yol göstericilik ve geliştiricilik gibi

önemli rol oynayan denetmen, çeşitli önemli rol oynayan denetmen, çeşitli gruplardan ve çeşitli ortamlarda gruplardan ve çeşitli ortamlarda

bulunmaktadır. Denetmenin sağlıklı bir insan bulunmaktadır. Denetmenin sağlıklı bir insan ilişkileri kurması için gereken bazı kavramlar ilişkileri kurması için gereken bazı kavramlar vardır. Çünkü denetmen insanlarla birlikte ve vardır. Çünkü denetmen insanlarla birlikte ve

insanlar aracılığı ile denetim işlerini insanlar aracılığı ile denetim işlerini gerçekleştirir.gerçekleştirir.

1-YÖNLENDİRME1-YÖNLENDİRME

Bir örgüte yeni katılan üyeler, genellikle Bir örgüte yeni katılan üyeler, genellikle sınama yanılma ile ve uzun zamanda sınama yanılma ile ve uzun zamanda

örgütün yapı ve işleyişine ilişkin özellikleri örgütün yapı ve işleyişine ilişkin özellikleri ve üyelerin oluşturduğu kuralları öğrenirler. ve üyelerin oluşturduğu kuralları öğrenirler.

Ancak bu dönemde birey pek de mutlu Ancak bu dönemde birey pek de mutlu değildir. İlk izlenimin olumlu ve başlangıcın değildir. İlk izlenimin olumlu ve başlangıcın

sağlıklı olması için oryantasyona ihtiyaç sağlıklı olması için oryantasyona ihtiyaç vardır. Bunda da denetmene büyük rol vardır. Bunda da denetmene büyük rol düşmektedir. Denetmen yol göstericilik düşmektedir. Denetmen yol göstericilik

etmelidir. Okul müdürünün de bu konuda etmelidir. Okul müdürünün de bu konuda sorumluluğu vardır.sorumluluğu vardır.

2-ALGI2-ALGIBireylerin kendilerini ve diğer bireyleri görüş Bireylerin kendilerini ve diğer bireyleri görüş

biçimleri, onlardan haberdar olmaları,kendilerine biçimleri, onlardan haberdar olmaları,kendilerine bakış biçimleri bireyler arası ilişkilerinde etkilidir. bakış biçimleri bireyler arası ilişkilerinde etkilidir.

Denetmen, oynadığı role ilişkin kendi algısına Denetmen, oynadığı role ilişkin kendi algısına karşılık, birlikte çalıştığı grubun denetmenlik karşılık, birlikte çalıştığı grubun denetmenlik

rolüne ilişkin algılarını da bilmek, bu algılardan rolüne ilişkin algılarını da bilmek, bu algılardan haberdar olmak durumundadır. Öğretmenler haberdar olmak durumundadır. Öğretmenler denetim programlarına,denetmene ve onun denetim programlarına,denetmene ve onun

statüsüne ilişkin algılarına göre tepkide statüsüne ilişkin algılarına göre tepkide bulunurlar.bulunurlar.

Denetmelerde öğretmenlerle kendi rollerine Denetmelerde öğretmenlerle kendi rollerine ilişkin algılarına göre ilişkilerini yürütürler. Taraflar ilişkin algılarına göre ilişkilerini yürütürler. Taraflar arasında rol algılamada uyum varsa, gelişme ve arasında rol algılamada uyum varsa, gelişme ve sonuç beklenebilir. Algılar arasında uyumsuzluk sonuç beklenebilir. Algılar arasında uyumsuzluk varsa çatışma doğar. Farklı algılar arasında ortak varsa çatışma doğar. Farklı algılar arasında ortak

noktaların bulunması yolu ile tarafların birbirlerine noktaların bulunması yolu ile tarafların birbirlerine yaklaştırmasında denetmene büyük görevler yaklaştırmasında denetmene büyük görevler

düşmektedir. düşmektedir.

3-ENDİŞE3-ENDİŞEDenetmen öğretmeninin güçlü Denetmen öğretmeninin güçlü yanlarını uygulayarak onların yanlarını uygulayarak onların

endişelerini azaltabilir öğretmenin endişelerini azaltabilir öğretmenin yetersiz yanlarının üzerinde yetersiz yanlarının üzerinde

durmakta denetmenin görevidir. durmakta denetmenin görevidir. Güçlü yanlar vurgulanarak, yetersiz Güçlü yanlar vurgulanarak, yetersiz

yanlar daha yeterli kılınarak yanlar daha yeterli kılınarak öğretmen geliştirilebilir.öğretmen geliştirilebilir.

4-BİREYLERARASI İLİŞKİLER 4-BİREYLERARASI İLİŞKİLER Sosyal bir kurum olan eğitimin, toplumun diğer Sosyal bir kurum olan eğitimin, toplumun diğer

kurumları ile organik bir ilişki içinde olduğu kurumları ile organik bir ilişki içinde olduğu düşünüldüğünde, bir eğitim liderliği rolü oynayan düşünüldüğünde, bir eğitim liderliği rolü oynayan

denetmenin, karmaşık ilişkileri düzenlemek ve denetmenin, karmaşık ilişkileri düzenlemek ve sürdürmek zorunluluğu daha iyi anlaşılmaktadır.sürdürmek zorunluluğu daha iyi anlaşılmaktadır.

5-İŞBİRLİĞİ5-İŞBİRLİĞİİş birliği, bireylerin ortak bir çabaya katkıda bulunmaya İş birliği, bireylerin ortak bir çabaya katkıda bulunmaya içten istekli ve hazır olduklarını ifade eder. İşbirliğinin iki içten istekli ve hazır olduklarını ifade eder. İşbirliğinin iki

yönlü olması gerekir. Örneğin, bir okulda yeni bir yönlü olması gerekir. Örneğin, bir okulda yeni bir programın uygulamaya koymak isteyen bir denetmenin, programın uygulamaya koymak isteyen bir denetmenin, öğretmenlerin yardımına ihtiyacı vardır. Diğer yandan, öğretmenlerin yardımına ihtiyacı vardır. Diğer yandan,

öğretmenler dersleri ile ilgili davranışsal hedefleri öğretmenler dersleri ile ilgili davranışsal hedefleri formüle etmekte kendilerini yetersiz görebilirler. Fakat formüle etmekte kendilerini yetersiz görebilirler. Fakat

kendilerine karşı kullanılabileceği endişesi ile kendilerine karşı kullanılabileceği endişesi ile denetmenden yardım istemezler. Öğretmenlerin bu tür denetmenden yardım istemezler. Öğretmenlerin bu tür mesleksel yardımın çekilmeden, endişeye kapılmadan mesleksel yardımın çekilmeden, endişeye kapılmadan

isteyebilecekleri güvenli bir ortamın ve alanın isteyebilecekleri güvenli bir ortamın ve alanın yaratılmasında denetmene büyük görev düşmektedir.yaratılmasında denetmene büyük görev düşmektedir.

6-TUTUM VE DAVRANIŞ6-TUTUM VE DAVRANIŞDenetmenin uygarca tutum ve davranışı yani Denetmenin uygarca tutum ve davranışı yani ince, içten, dostluk, duyarlı olma gibi… Yeterli ince, içten, dostluk, duyarlı olma gibi… Yeterli deneyime sahip olan bir denetmen öfkesini deneyime sahip olan bir denetmen öfkesini

belli etmeden dikkatli ve duyarlı bir belli etmeden dikkatli ve duyarlı bir dinleyicidir.dinleyicidir.

Bu da uygarca bir tutum ve davranıştır. Bu da uygarca bir tutum ve davranıştır. Eğer deneyimsiz bir denetmen ise her Eğer deneyimsiz bir denetmen ise her

şeye karşı kibirli, gururlu ve gereksiz şeye karşı kibirli, gururlu ve gereksiz olabilecek davranışlarla kendini kabul ettirme olabilecek davranışlarla kendini kabul ettirme ve konumunu belirleme yoluna gider, buda ve konumunu belirleme yoluna gider, buda başarıyı engeller. Öğretmeninde denetmene başarıyı engeller. Öğretmeninde denetmene

karşı algısı olumsuz olduğu için tepkisi de karşı algısı olumsuz olduğu için tepkisi de olumsuz olmalıdır.olumsuz olmalıdır.

7-DEMOKRATİK YAKLAŞIM7-DEMOKRATİK YAKLAŞIM

Denetmen grup içinde liderler yaratarak Denetmen grup içinde liderler yaratarak program geliştirme ve öğrenme ortamının program geliştirme ve öğrenme ortamının düzenlemesinde önemli roller oynayabilir. düzenlemesinde önemli roller oynayabilir.

Denetmen yeni liderleri özendirmeli, Denetmen yeni liderleri özendirmeli, onların saygı ve işbirliğini kazanması,onları onların saygı ve işbirliğini kazanması,onları

bir çalışma grubuna dönüştürmelidir. Bu bir çalışma grubuna dönüştürmelidir. Bu yargı bir sorunun çözümünde grubun bir yargı bir sorunun çözümünde grubun bir

bireyden daha etkili olabileceği sayıtlısına bireyden daha etkili olabileceği sayıtlısına davranmaktadır. Sınıf içinde de bu davranmaktadır. Sınıf içinde de bu

yaklaşımdan yararlanmaya özendirmelidir. yaklaşımdan yararlanmaya özendirmelidir.

8-MESLEKSEL TÖRE8-MESLEKSEL TÖREDenetmen saygı değer olabilmek için sadece insan Denetmen saygı değer olabilmek için sadece insan olmanın yeterli olduğunu bilmeli ve kabul etmelidir. olmanın yeterli olduğunu bilmeli ve kabul etmelidir.

Öğretmeni küçük görme yanılgısından kesinlikle Öğretmeni küçük görme yanılgısından kesinlikle kaçınmalıdır.kaçınmalıdır.

9-TANINMA 9-TANINMA Bir tür (kabul görme) anlamı taşıyan tanıma kişinin öz Bir tür (kabul görme) anlamı taşıyan tanıma kişinin öz benlik kavramında ve genel tutumunda yaşamsal bir benlik kavramında ve genel tutumunda yaşamsal bir

önem taşımaktadır. Rolünü başarıyla oynayan bir önem taşımaktadır. Rolünü başarıyla oynayan bir öğretmenin takdir edilmesi yine denetmenin ve okul öğretmenin takdir edilmesi yine denetmenin ve okul

müdürüne düşmektedir. müdürüne düşmektedir.

10-BAŞKALARININ DUYGULARINI ANLAYABİLME 10-BAŞKALARININ DUYGULARINI ANLAYABİLME Denetmenin öğretmeni etkileme gücü, öğretmenlerin Denetmenin öğretmeni etkileme gücü, öğretmenlerin duygularını anlayabildiği ve kendisini onların yerine duygularını anlayabildiği ve kendisini onların yerine koyabildiği ölçüde artar (Unruh ve Turner 1970 s74).koyabildiği ölçüde artar (Unruh ve Turner 1970 s74).

11-İNSAN DEĞERİ VE ONURU11-İNSAN DEĞERİ VE ONURUDenetmenler, öğretmenler ilişkilerinde dikkatli Denetmenler, öğretmenler ilişkilerinde dikkatli

olmak durumundalar. Artık bireyler tek tek değil olmak durumundalar. Artık bireyler tek tek değil örgütlenmiş bir grubun üyesi olarak tepki örgütlenmiş bir grubun üyesi olarak tepki

vermekte, güçlerini kullanmaktadır.Bu nedenle vermekte, güçlerini kullanmaktadır.Bu nedenle insanın kişiliğine karşı gereken saygı insanın kişiliğine karşı gereken saygı

gösterilmektedir.gösterilmektedir.12-FARKLILIK12-FARKLILIK

Denetmen öğretmenlerin töre ile ilgili değer Denetmen öğretmenlerin töre ile ilgili değer yargılarının, gereksinimleri, ilgileri ve uğraşlarının yargılarının, gereksinimleri, ilgileri ve uğraşlarının

farklılık göstereceğini bilmek durumundadır.farklılık göstereceğini bilmek durumundadır.Onların kendine özgü yeteneklerine tanımaya Onların kendine özgü yeteneklerine tanımaya

çalışan denetmenin; her birinin gizil güçlerini çalışan denetmenin; her birinin gizil güçlerini ortaya koymalarına fırsat ve olanaklar sunma, ortaya koymalarına fırsat ve olanaklar sunma, tümünü bir çalışma ortamında bütünleştirmek, tümünü bir çalışma ortamında bütünleştirmek,

daha etkili bir eğitim olduğunu bilmelidir.daha etkili bir eğitim olduğunu bilmelidir.

13-ÖZGÜRLÜK13-ÖZGÜRLÜKDenetmen eğitim amacına uygun olarak Denetmen eğitim amacına uygun olarak

girişim ve deneme özgürlüğünü girişim ve deneme özgürlüğünü öğretmene vererek öğretmenin kendisini öğretmene vererek öğretmenin kendisini

anlamasında ve gerçekleştirmesinde anlamasında ve gerçekleştirmesinde önemli rol oynar.önemli rol oynar.

Öğretmenlerin gelişmesini amaçlayan bir Öğretmenlerin gelişmesini amaçlayan bir denetmen,birlikte çalıştığı öğretmenlere denetmen,birlikte çalıştığı öğretmenlere

belirli özellikleri geliştirmek belirli özellikleri geliştirmek durumundadır. Yeniliğe açıklık, kabul durumundadır. Yeniliğe açıklık, kabul etmeye hazır olmak, yeni görüşleri etmeye hazır olmak, yeni görüşleri incelemeye isteklilik, gibi özellikleri incelemeye isteklilik, gibi özellikleri heyecan verici ve yararlı olduklarını heyecan verici ve yararlı olduklarını

belirtmeli ve desteklemelidir.belirtmeli ve desteklemelidir.

13-TEFTİŞTE GÜDÜLEME13-TEFTİŞTE GÜDÜLEME Kişiliğin oluşmasında, Kişiliğin oluşmasında, biçimlenmesinde davranışı biçimlenmesinde davranışı

başlatan, açığa çıkaran, başlatan, açığa çıkaran, sürdüren, yönlendiren, bilinçli sürdüren, yönlendiren, bilinçli veya bilinçsiz etkenlere güdü veya bilinçsiz etkenlere güdü veya motive denir. Güdülerin veya motive denir. Güdülerin

etkisi ile oluşan süreç etkisi ile oluşan süreç güdülemedir. Buna insan güdülemedir. Buna insan

gereksinimleri de denebilir. gereksinimleri de denebilir. Güdüleme ikiye ayrılmaktadır. Güdüleme ikiye ayrılmaktadır.

İçten Güdüleme:İçten Güdüleme: Bireyin içten duyduğu gereksinimler ve Bireyin içten duyduğu gereksinimler ve

istekler onu içten güdülenmektedir. istekler onu içten güdülenmektedir. Bu içten gelen güdüler bireysel olsa Bu içten gelen güdüler bireysel olsa

da ortak olanlar da vardır.da ortak olanlar da vardır.Tüm bireylerde ortak olan Tüm bireylerde ortak olan

gereksinimleri tanımlayıcı kurumlar gereksinimleri tanımlayıcı kurumlar vardır.Bu ortak olan vardır.Bu ortak olan

gereksinimlerden haberdar olan gereksinimlerden haberdar olan yönetici ve denetmen, bu yönetici ve denetmen, bu

gereksinimlerden hareket eden gereksinimlerden hareket eden bireylerin kendine özgü gereksinim bireylerin kendine özgü gereksinim ve isteklerine karşın, örgütün yararı ve isteklerine karşın, örgütün yararı doğrultusunda güdüleme girişiminde doğrultusunda güdüleme girişiminde

bulunurlar.bulunurlar.

1-Birincil Gereksinimler1-Birincil Gereksinimler Fizyolojik Gereksinimler;yemek,su Fizyolojik Gereksinimler;yemek,su

uyku,dinlenme,güvenlik….uyku,dinlenme,güvenlik….2-İkincil Gereksinimler2-İkincil Gereksinimler

sevgi,saygı,ait olma,idealler….sevgi,saygı,ait olma,idealler….

İnsan güdülenmesine ilişkin tanınmış İnsan güdülenmesine ilişkin tanınmış kuramlardan biri Abraham Maslow kuramlardan biri Abraham Maslow (1943,s85-89) tarafından formüle (1943,s85-89) tarafından formüle edilerek dört noktada toplanmıştıredilerek dört noktada toplanmıştırİnsan gereksinimleri önem sırasına İnsan gereksinimleri önem sırasına

göre düzenlenmiştir.göre düzenlenmiştir.

2)2)İnsan sürekli istemektedir. Bu yüzden İnsan sürekli istemektedir. Bu yüzden gereksinimlere hiçbir zaman tamamen gereksinimlere hiçbir zaman tamamen

karşılanmaktadır. Bir gereksinim karşılanır karşılanmaktadır. Bir gereksinim karşılanır karşılanmaz gücü azalmakta yeni bir karşılanmaz gücü azalmakta yeni bir

gereksinim ortaya çıkarak onun yerini gereksinim ortaya çıkarak onun yerini almaktadır.almaktadır.

3)3)Tatmin edici düzeyde karşılanan bir Tatmin edici düzeyde karşılanan bir gereksinim, davranışı güdüleme işlemini gereksinim, davranışı güdüleme işlemini

yitirir. Alt düzeyde bir gereksinimin tehdit yitirir. Alt düzeyde bir gereksinimin tehdit edilmiş olması güdülemeyi ters yönde etkiler.edilmiş olması güdülemeyi ters yönde etkiler.4)4)Gereksinimler arası bağımlılık ve binişiklik Gereksinimler arası bağımlılık ve binişiklik

vardır. Bir gereksinim doğduğunda diğer vardır. Bir gereksinim doğduğunda diğer gereksinimin etkisi devam eder. gereksinimin etkisi devam eder. Kısaca insan gereksinimleri bir önem Kısaca insan gereksinimleri bir önem

hiyerarşisine göre düzenlenmiştir.Maslow hiyerarşisine göre düzenlenmiştir.Maslow karşılanan gereksinimlerin artık güdeleyici karşılanan gereksinimlerin artık güdeleyici olmadıkları ayrıca bireylerin sahip oldukları olmadıkları ayrıca bireylerin sahip oldukları

değil olmak istedikleri şeyler tarafından değil olmak istedikleri şeyler tarafından güdülendiklerini belirtir.güdülendiklerini belirtir.

14-DIŞTAN GÜDÜLEME14-DIŞTAN GÜDÜLEMEBu kuram, bireyin içindeki Bu kuram, bireyin içindeki

güçleri içerdiği gibi yönetici güçleri içerdiği gibi yönetici tarafından kontrol edilen ücret, tarafından kontrol edilen ücret,

çalışma koşulları, örgüt politikası, çalışma koşulları, örgüt politikası, tanınma, gelişme ve sorumluluk gibi tanınma, gelişme ve sorumluluk gibi

etkenleri de içermektedir.etkenleri de içermektedir.(Hios ve Gullet 1975 s 283) (Hios ve Gullet 1975 s 283) Güdüleme konusunda bir başka Güdüleme konusunda bir başka

kuramda Frederick Herzberg ve kuramda Frederick Herzberg ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. arkadaşları tarafından geliştirilmiştir.

15-HERZBERG’ İN GÜDÜLEME KURAMI 15-HERZBERG’ İN GÜDÜLEME KURAMI Herzberg kuramı dıştan güdüleme kuramıdır. Çünkü Herzberg kuramı dıştan güdüleme kuramıdır. Çünkü

bu kurama göre iş doyumu yada iş doyumsuzluğunu bu kurama göre iş doyumu yada iş doyumsuzluğunu yaratan etkenler yönetici tarafından kontrol edilmektedir.yaratan etkenler yönetici tarafından kontrol edilmektedir.

Görüşme yolu ile iki yüzü aşkın çalışanda yapılan bir Görüşme yolu ile iki yüzü aşkın çalışanda yapılan bir araştırmada iki etkenli bir denence geliştirilmiştir.araştırmada iki etkenli bir denence geliştirilmiştir.

*HERZBERG 1959’da “iki faktör teorisi” ortaya atmıştır.*HERZBERG 1959’da “iki faktör teorisi” ortaya atmıştır.Herzberg bizzat işin kendisine ve kişinin gelişmesine Herzberg bizzat işin kendisine ve kişinin gelişmesine

bağlı olan doyum faktörlerini, içsel faktörler yada bağlı olan doyum faktörlerini, içsel faktörler yada “motivasyon faktörleri” olarak nitelemiştir. Başarı, “motivasyon faktörleri” olarak nitelemiştir. Başarı,

saygınlık, iş sorumluluklar ve terfi. Buna karşı işe olumsuz saygınlık, iş sorumluluklar ve terfi. Buna karşı işe olumsuz tutumlara ilişkin dışsal yada hijyen faktörleri adını tutumlara ilişkin dışsal yada hijyen faktörleri adını

vermiştir. vermiştir. *Okulun yönetimi ve politikaları ücret *Okulun yönetimi ve politikaları ücret

*İş ilişkileri ve iş koşulları*İş ilişkileri ve iş koşulları *İş güvenliği *İş güvenliği

*Gözetim deneti*Gözetim deneti*Organizasyon*Organizasyon

Motivasyon denilen faktörler çalışanların Motivasyon denilen faktörler çalışanların iş veriminde artış sağlayacaktır.Öte yandan iş veriminde artış sağlayacaktır.Öte yandan

hijyen faktörleri denilen faktörlerin hijyen faktörleri denilen faktörlerin eksikliğinde tatminsizlik yaratacaktır.eksikliğinde tatminsizlik yaratacaktır.

İş doyumu olduğunda var olan etkenler,iş İş doyumu olduğunda var olan etkenler,iş doyumsuzluğuna yol açan etkenlerden doyumsuzluğuna yol açan etkenlerden

ayrıdır.ayrıdır. İş doyumunun tam zıttı iş doyumunun İş doyumunun tam zıttı iş doyumunun

olmamasıdırolmamasıdırİş doyumsuzluğu değildir.İş doyumsuzluğu değildir.

İş doyumsuzluğunun tam zıttı iş İş doyumsuzluğunun tam zıttı iş doyumsuzluğunun olmamasıdır,iş doyumu doyumsuzluğunun olmamasıdır,iş doyumu

değildir(HERZBERG,1959,s.113).değildir(HERZBERG,1959,s.113).

16-MORAL16-MORALMoral, personeli örgütün amaçları için gönüllü Moral, personeli örgütün amaçları için gönüllü

olarak çalışmaya sevk eden, ona çalışmayı olarak çalışmaya sevk eden, ona çalışmayı sürdürmesini sağlayan bir tutumdur.sürdürmesini sağlayan bir tutumdur.

( Başaran,1982 s209) ( Başaran,1982 s209) Yüksek moral, personelin hem örgüt Yüksek moral, personelin hem örgüt

amaçlarını benimsediği ve gerçekleşmesi için amaçlarını benimsediği ve gerçekleşmesi için çaba gösterdiğini hem de grup olarak kendi çaba gösterdiğini hem de grup olarak kendi aralarında bir bağlılık bulunduğunu gösterir.aralarında bir bağlılık bulunduğunu gösterir.

(Bursalıoğlu, 1982, s.233)(Bursalıoğlu, 1982, s.233)Örgütsel bir ortam olan okullarda moralin Örgütsel bir ortam olan okullarda moralin

belirtileri ya da göstergeleri denilebilecek bazı belirtileri ya da göstergeleri denilebilecek bazı durumlar saptanmıştır. Bu durumlar yüksek ve durumlar saptanmıştır. Bu durumlar yüksek ve

düşük moralin belirtileridir.düşük moralin belirtileridir.

Düşük Moralin Belirtileri Düşük Moralin Belirtileri *Öğretmeler tarafından verilen notların ya çok yüksek *Öğretmeler tarafından verilen notların ya çok yüksek

ya da çok düşük olmasıya da çok düşük olması*Yakınmaların çok sık olması *Yakınmaların çok sık olması

*Öğretmen ve öğrencilerde gevşeklik*Öğretmen ve öğrencilerde gevşeklik*Etkinliklere ve toplantılara katılmama *Etkinliklere ve toplantılara katılmama

*Sık sık izin ama girişimleri*Sık sık izin ama girişimleri*Görev almada isteksizlik *Görev almada isteksizlik

*Değişiklik ve yeniliğe karşı direnme*Değişiklik ve yeniliğe karşı direnme*Dedikodu, başkalarını çekiştirme, tartışma ve araştırmalar*Dedikodu, başkalarını çekiştirme, tartışma ve araştırmalar

*İstifalar ve başka okullara nakletmeler*İstifalar ve başka okullara nakletmeler*Zamanın iyi kullanılmaması, gerekli hazırlıkların *Zamanın iyi kullanılmaması, gerekli hazırlıkların

yapılmaması yapılmaması *Düşmanca davranışlar *Düşmanca davranışlar

*Meslektaşların ve denetmenin eleştirilmeleri *Meslektaşların ve denetmenin eleştirilmeleri *Bireysel sorumsuzlukların artması *Bireysel sorumsuzlukların artması

*Gizli toplantılar yapma *Gizli toplantılar yapma

Yüksek Moralin BelirtileriYüksek Moralin Belirtileri*İş birliği yapmaya isteklilik *İş birliği yapmaya isteklilik

*Toplantılara ve etkinliklere katılmada isteklilik*Toplantılara ve etkinliklere katılmada isteklilik*Başkalarına yardım etmeye hazırlanma *Başkalarına yardım etmeye hazırlanma

*Kendini geliştirme girişimlerinde bulunma *Kendini geliştirme girişimlerinde bulunma *Öğretimi coşku ile yapma*Öğretimi coşku ile yapma

*Yargılarda nesnel olmaya çaba harcama*Yargılarda nesnel olmaya çaba harcama*Grupla bütünleşme ”ben, benim” sözcükleri yerine *Grupla bütünleşme ”ben, benim” sözcükleri yerine

“biz, bizim” sözcüklerini kullanması“biz, bizim” sözcüklerini kullanması*Okulu her fırsatta övme*Okulu her fırsatta övme

*Sorunlara yapıcı, olumlu ve yardım edici bir tutumla *Sorunlara yapıcı, olumlu ve yardım edici bir tutumla yaklaşmayaklaşma

*Rehberlik için denetmene başvurma*Rehberlik için denetmene başvurma*Sorunlara olumlu yapıcı ve yardım edici bir tutumla *Sorunlara olumlu yapıcı ve yardım edici bir tutumla

yaklaşmayaklaşma*Başkalarının başarılarından ve ödüllerinden haz ve *Başkalarının başarılarından ve ödüllerinden haz ve

mutluluk duymamutluluk duyma

KAYNAKLAR:Doç. Dr. Aydın Mustafa, ”Çağdaş

Eğitim Denetimi”Prof. Dr. Taymaz A. Haydar, ”Eğitim

Sisteminde Teftiş”Başaran , İbrahim Ethem, “Örgütsel

Davranış (A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi , Ankara , 1982)”Bursalı oğlu , Ziya , “Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve

Davranışlar”www.terakki.org.tr