8/7/2019 Elaa Vahid

1/4

Elaa Vahid

(Baku, 1895-Bak, 1965)

Elaa Vahid skenderov, 15.10.1895 tarihinde,Bak'de, bir marangoz ailesinin ocuu olarakdnyaya geldi. Babasnn ad Mehemmedgulu'dur.

Daha kk yalarda ana-babasm kaybetmi,ttn fabrikasnda ii, marangoz yannda rakolarak almtr. 1914-1915 yllardan itibaren "Ba-siret", "gbal", "Tereqqi", "Babayi Emir" gibi dergive gazetelerde boy gstermeye balamtr. Mizahiyazlarn, gazel, meyxana ve ksa hikayelerini

"gbal", "Zehmet", "Bayra- Edalet", "Besiret","Tuti", "Mezeli" gibi gazete ve dergilerde ya-

ynlatmtr.Vahid'in slubundaki mizah ve lirizm, 1920

nisan ihtilalinden sonra da devam eder. air,"Kommnist", "Maarif ve Medeniyyet", "erg Qa-dm", "Yeni Yol", "Gen i" ve benzeri yaynorganlarnda sk sk grlmeye balar, ikinciDnya savann ar yllarnda, propagandakomitelerinde yer alarak ky ky, fabrika fabrika

dolar ve halk faizmle mcadeleye arr.1928-1936 yllarnda "Kommnist" gazetesi re-

daktrlnde edebi ii, Azerbaycan Devlet Ne-riyati'nda musahhih olarak alr, sanat faaliyetine

mrnn sonuna kadar devam eder. Klasik Azer-

baycan edebiyatndan Nizami, Xaqani, Feleki ve

Nevai iirlerinden tercmeler yapar. 1959 ylnnekim ayndan sonra emekliye ayrlr ve "Emek

igidliyine gre" madalyasi ile taltif edilir.1965 ylnn 30 eyllnde, Bak'de vefat etmi,

"Fexri Xiyaban"da defn edilmitir.

Balca eserleri:

Tamahn Neticesi, Bak; Orucov Gar-dalarnn Elektrik Metbeesi, 1916; Meyxana,

Bak; Azerner, 1922; Meyxanalar, Bak, 1925; Qe-zeller, Bak, 1939,42,44,45,54,56,61,64; Seilmi

Eserleri, iki ciltte, I. Cilt, Bak, 1975; Seilmi Eser-

leri, Bak, 1982.

Kaynaka:1- Azerbaycan Sovet Edebiyati Tarixi. I-II.

Ciltler. Bak, 1966-67.

2- Azerbaycan Sovet Edebiyati Tarixi. Bak,1988.

3- Nuru Olu Memmed. Eser ki Qaldi Cananda. Bak, 1983.

8/7/2019 Elaa Vahid

2/4

QEZELLER

(E.Vahid. "Seilmi

eserleri" kitab

ndan, Bak

, 1982.)

Knlm yene blbl kimieydayi2-vetendir,Mecnun eden aiqleri Leylayi-vetendir.

Yzlerle gzel aiqi olsam da men, ammaQelbim yene de aiqi-sevdayi3-vetendir.

Dnyaya gzellik veren, elbette, Gnedir,Ondan da gzel xelqe tecellayi-vetendir.

Qoymaz4 bu mqeddes yere biganeS toxunsun,Her kes ki, sedaqetlidir, ebnayi-vetendir.6

Te'rifi-behit7 eylemesin xelqime he kes,Cennet de, behit de bize sehrayi-vetendir.

Vahid, ele zenn eyle ki, men Yusifi-esrem,Me'uqe mene eqi Zleyxayi-vetendir.

Knl, vefasz olan nazl yare yalvarma!Ne e'tibar ona, bie'tibare yalvarma!

Darxma8, yax-yaman9 - ruzigarmzio keecek,

Bu be gn mre gre ruzigare yalvarma!Senin de bir gn olar novbaharmn, ey blbl,Bu zvqsz, bu sefasz bahare yalvarma!

Dende mkle, bir ehli-hale derdini de,Elacm ondadr, ondan kenarel2 yalvarma!

Feqire, acize, mezlume ehtiram eyle,Eduyei3, qaniene, zlmkare, yalvarma!

Veten yolunda lm merd n seadetdir,Heyat n feleki-kecmedareU yalvarma!

Mxalif ehline ba eyme, sen de Mensur ol,Heqiqet ste ekilsen de dare, yalvarma!

Ne oldu dvleti-Cemid, mlki-skender?Ne tacidareis, ne birehriyarel yalvarma!

Eer heyatm, Vahid, xo etmek istersen,Ne gl cefasn ek, ne de xarel7 yalvarma!

Btn gzelliyi tanrm o servnazeis verib,Ol her ne etse, tebiet ona icaze veribl9.

Ol ahu gzl meni, qorxuram, xetaye salaKi, fitnesile ox aiqleri gdaze verib20,

Eyildi secdeye, mehrab grd qalarn,Odur ki, ehli-riya2l meylini namaze verib.

Glerdi q

rx gzel eqile, alayard

Xezer,Hemin22 o zvq sefan Kre, Araze verib.

Cemali Yusife, cah celali23 Mehmude,Kemal me'rifeti24, sirri var, Eyaze verib.

Gzellik aleminin ehriyardr bu peri,Buna bu selteneti-hsni25 indi taze verib.

Bu feqrimiz bize, Vahid, byk seadetdir,Zemane, servet ar ykdr, annamaze verib.

Gzelim, el duyar axr, mene az qa-gz ele!Bir de aldanmaram, lsem de, vefasz gzele.

Alacaqsan, bilirem, canm min naz ile,ox gecikdirme, glm, her ne bilirsen, tez ele!

x emen seyrine, blbller lr derdinden,Xeste aiqlerinin ruhini gldr, tezele.

Naz ile gl, bizim ellerde de gller glsn,Solsun eyarn26 alm gl, dnsn xezele27,

Bu gzel lke yetirmi28 bu melahetde29 seni,Her perin30 bu seadet, bunu bil, dmez ele.

nciyib3l menden, eitdim, o gzeller gzeli,Aramz belke bu gnlerde, gman32 var, dzele.

Deli ceyran kimi naz ile o szgn baxmVahidin vqn artrd bu irin qezele33,

1. gibi, kadar 2. lgn, akn, dkn 3. grnme, belirme; grn 4. brakmaz- izin vermez, imkan vermez 5. yabanc 6. vatanevlatlardr 7. cenneti tanmlamak, tasvir etmek 8. sklma, cann sklmasn 9. iyi-kt 10. zamanmz, devrimiz 11. ilkbaharn12. bakasna 13. dmana 14. eri, ters dnen felee 15. ta giyene, padiaha, hkmdara 16. padiaha, hkmdara 17. di-kene 18. servi gibi salnarak yryen uzun boylu sevgiliye 19. izin vermi, ruhsat vermi 20. eritmi, mahvetmi, yakm 21. ikiyzl, riyakar kiiler 22. bu 23. byklk rtbe ve mevkiim 24. olgunluk ve bilgiyi 25. gzellik saltanat n 26. yabanclarn,bakalarnn 27. gz yaprana 28. yetitirmi 29. gzellikte, yz gzelliinde 30. peri gibi gzeller iin 31. al nm, da-nlm 32. zan, phe 33. ceylana, geyik yavrusuna

8/7/2019 Elaa Vahid

3/4

reyimde o qeder sevgi varmdr Vetene,Nece ki, blbli-eyda olur aiq emene.

ndi Feryad gerekdir men olaydm bu gnn,nki men aiqem her Xosrovi-irinsxenel.

Ger Zleyxada vefa olsa idi alemde,Cvrler qlmaz idi Yusifi-glpirehene2.

Qan olur lale kimi eqde aiq qelbiHer baxan Iehzede3 bir dilberi-qnedehene4.

Ey knl, qan olasan, eqe meni sen saldn!Senden oldu, o perihres cefa qld mene.

Teki,6 ey gl, sene fexr eyle ki, aiq men olum,Yoxsa eskilmerem7 her dlberi-nazikbedene.

Nola, Vahid, azacq sakit ola8 meclisimiz,ur9 destgahnio biz xahi edekll tarzenel2.

Ey gl, meni sen istesen, mrm heder olmaz!Sulh olmasa, vladi-Veten bexteverl3 olmaz!

Azadeliyil4, slh sevirler bizim eller,Bir yerde ki, sulh olsa, o yerden zerer olmaz!

Odlar Vetenin nazl gzeller brybdr,Ellerde mesel var ki, gzelsiz seher olmaz!

Ahim odu, belke, elesin qelbine te'sir,

Neysan suyunulS imese, dadan gherl6 olmaz!Hicran gecesi men ekeni ekmesin eyari7,Zennimce, qiyamet gn bundan beter olmaz!

Zlfn zn tutsa da, gyekliyinlS artr,Zulmet geceler olmasa, aydn seher olmaz!

Vahid, sene, qem ekme, reqabet eden olsa,Min gl qovua bir yere, behri-Xezerl9 olmaz.

El dd btn heyrete divaneliyimden,Sirrin demedim bir kese20 merdaneliyimden2l,

Xakisteri-eqem22, mene tehqir23 ile baxma,Min genc24 xar zahire25 viraneliyimden.

Mecnun kimi men barigehi-eqi26 beyendim,Kedim bu temenna27 ile ahaneliyimden28.

Mexmur gzn fikri ile bade ox idim,Bir kimse zerer grmedi mestaneliyimden29.

Her lalerxn30 e'm31 kimi eqine yandm,Bir lehze xeber tutmad pervaneliyimden.

Divaneyi-eq olmaa her kim heves etse,Evvelce gerek ders ala rindaneliyimden32.

Vahid, men o xakem33, yene meyxanede bir gnBir zvq yeter aleme peymaneliyimden34.

Gzeller ire sen, ey mahipare35, bir denesen,Gzellerin gzsen, zlf qare, bir denesen.

Glzl, nazl senemler36 der qedemlerine,Bu emi-mest37 ile qlsan iare38, bir denesen.

Sen olmasan, meni hicran qemi helak eyler,ikeste39 knlme alemde are bir denesen.

Zemane ehline mehursan gzellikde,Bu sirr gizli deyil, aikare bir denesen.

Reqibi qoyma yaxm vesline, xeyanet ederKi, qorxuram seni eksin kenare, bir denesen.

O zvq dvleti-dnyaya vermerem, herden40Meni-feqire de qlsan nezare, bir denesen.

Gzl heyatm, Vahid, fenaya4i serf etme,

Seni zemane yetirmez dbare42, bir denesen.

DAD EKMEKDEN43E.Mznibe nezire

Tkendi mrmz millet yolunda dad ekmekden,oxald derdimiz min dad, min feryad ekmekden.

Cavan44 iken qocaldq, getdi, heyfa45, mrmz bade,Ne camin46 ne'esin grdk, ne olduq mai-bade47,Qeminden milletin ebruz48 geldik dad feryadeTkendi mrmz millet yolunda dad ekmekden,oxald derdimiz min dad, min feryad ekmekden.

erabi-eqi-milletle, hezar efsus49, mest olduq,Grb ezbesSO cefa dan, srahiteksi ikest olduq,Db qem hebsine, zenciri-cehle52 payibest53 olduq,Yxld ol zaman evmiz ki, biz milletperest olduq,Tkendi mrmz millet yolunda dad ekmekden,oxald derdimiz min dad, min feryad ekmekden.

1. tatl szl Husrev'e 2. gl gibi kanl gmlekli Yusuf'a 3. anda, zamanda 4. gonca azl gzele 5. peri yzl gzel 6. yeter ki,elverir ki 7. eksik olmam, eksilmem 8. sessiz, sakin olsa 9. grlt, amata 10. tezgahn 11. isteyelim, dileyelim, rica edelim12. tar alan sanatya 13. bahtl, talihli 14. hrriyeti, bamszl 15. Nisan yamurunu 16. inci, cevher 17. yabanclar, ba-kalar 18. gzelliin, irinliin 19. Hazar denizi 20. kimseye, kiiye 21. mertliimden, yiitliimden 22. ak klym 23. aa-lama, hor grme 24. hazine, servet 25. ortaya kar 26. ak makamn, ak divanm 27. istek, dilek 28. mkemmel olu-umdan, hkmdarla ilgili olmamdan 29. sarholuumdan 30. lale gibi krmz yanakl gzelin 31. mum 32. dnya ilerine

kaytszlk duyuumdan 33. topram 34. kadeh yapmnda kullanlan toprak oluumdan 35. ay paras gibi gzel sevgili 36.put kadar gzel sevgililer 37. sarhoa bakan gz 38. iaret edersen 39. krk 40. bazen, ara sra 41. bo yere, boa 42. tekrar-kinci defa 43. imdat istemekten, feryat etmekten 44. gen, delikanl 45. yazk ki, heyhat, vah 46. ikinin, kadehin 47. iki mp-telas 48. gece gndz 49. binlerce defa yazk, eyvah, vah 50. ok miktarda, haddinden fazla 51. srahi gibi 52. cehalet zincirinecahillik bagma 53. aya bal olduk, balandk

8/7/2019 Elaa Vahid

4/4

O kes ki, isteyir mhnetde olsun can asude,Gerekdir milletinin olmasn fikrine alude,2Xelilllah yaxsm atei-bidadi3 Nemrude,

Bizimtek4 olmasn viraneler kncndes qayqude,Tkendi mrmz millet yolunda dad ekmekden,oxald derdimiz min derd, min feryad ekmekden.

Qemi-millet bizi mehrum qld y iretden,6Yedi-mmidimiz7 qet oldu axr mal dvletden,Qurtarmaq emri-mkldr bu qedri derd

mhnetden,Cahanda grmedik bir faide, efsus8 milletden,Tkendi mrmz millet yolunda dad

ekmekden,9oxald derdimiz min dad, min feryad ekmekden.

Kenare almadqio vq ile bir dem nazl canan,Ne oldu Sonya yarn bir gece izzetli mehman,Ebes ekmekdeyik dnya zerinde derdi-bican,lQerez,l2 bihude serf etdik bu mr, anl dvran,Tkendi mrmz millet yolunda dad ekmekden,oxald derdimiz min dad, min feryad ekmekden.

Zlfn gtr zdenl3 dedim, ol mehi4 sekedd,l5

Ayine kimi knlne, grdm, leke dd.

Ebrulerinel6 dii7 dedim, qan

m

tkd,Qan eylememi ger ne byk me'rekeis dd!

Bildim ki, meni ldrecek naz ile ol ux,Bu vahimedenl9 qelbime min sekseke20 dd.

Cvr etme, dedim, aiqine rehm ele, ey gl,ox zlm eden axrda gelib pis2i kke dd.22

Zahid mene terk eyle, dedi, badeyi-nab,23Bir sz dedi, yz defe bandan yeke dd.24

Gah knlm ister ala qemzen, gehi emin,25Biareni ger bir nece ekhaeke26 dd.

Vahid ne qeder ince qezeller demi, ammaBadan-baa bu bir qezeli mezheke27 dd.

Herden28 ki, naz edir mene canan, xoum gelir,Naz eyledike knlm olur qan, xoum gelir.

Menden ksb, acql baxr sevgilim mene,Canm ola o gzlere qurban, xoum gelir.

Bir an reqibi grmeye yoxdur gren gzm,z yarm incidir meni her an, xoum gelir.

Zehlem29 gedir nigarime30 baxdqca zgeler3lSaymr raqibi ol gli-xendan, xoum gelir.

Mmknse, bir gzel sev, onun mbtelas ol,Grdkde her gzel deme: - Bundan xoum gelir.

Gl blbl ile olmaldr, xar32 xar ile, Yarolsa bir qz ile bir olan, xoum gelir.

Vahid, veten gzellerinin mbtelasyam,Dnm behite33 Azerbaycan, xoum gelir.

1. rahat, gailesiz, din 2. bulam, bulak 3. zalimlik atei 4. bizim gibi 5. kesinde 6. yiyip iip elenmeden 7. mit eli-miz 8. yazk ki, eyvah 9. imdat istemekten, feryat etmekten 10. kucaa almadk, kucaklamadk 11. manasz, yersiz, bo dertli, s-knty 12. maksat, niyet 13. yznden al, yznden kaldr 14. ay yzl sevgili 15. pheye dt 16. kalarna 17. kl18. sava meydan 19. kuruntudan, vehimden 2O.endie, tela 21. irkin, fena, kt 22. vaziyete dt, duruma dt 23. saf,katksz iki 24. Byk konutuu iin sznn altnda kald. 25. gz 26. ekitirmeye dt 27. komik duruma dt28. bazen, ara sra 29. intikam, alam gelir 30. sevgilime 31. bakalar, yabanclar 32. diken 33. Cennete