elegnii gemtel bugkaa

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Элэгний гэмтэл

Элэг нь хэмжээ томтой, хөдөлгөөн багатай, уян хатан чанар муутай учир гэмтэх тохиолдол цөөнгүй. Арьс, булчин, зөөлөн эд, хавиргаар хамгаалагдсан байдаг ч ихэнх тал нь өнгөц байрлалтай.


Элэгний орчимд

дарагдаж,

шахагдах,

цохигдоход гэмтэл

учирна. Гэхдээ

эрүүл элэгнээс

эмгэг өөрчлөлт

бүхий элэгний

эдүүд хялбархан

гэмтдэгийг

анхаарах хэрэгтэй.


Гадны хүчин зүйлийн нөлөөгөөр элэгний гэмтлүүд доорх хэлбэрүүдээр үүсч болно.

Элэгний бүрхүүлийн доогуур гэмтэх

А. Элэгний бүрхүүлийн доогуур цус хурах

Б. Элэгний эдүүдийн дотор цус харах

Элэг язарч урагдах, тасрах

А. Олон хэсэгт язарч урагдах

Б. Няцарч тасрах

В. Цөс түүний цорго гэмтэх


Шинж тэмдэг

Элэгний гэмтлийн үед илрэх шинж

тэмдэг нь гэмтлийн хэлбэр, хэмжээ,

байрлал, цус алдалт, шокийн зэрэг, элэг

бөөрний үйл ажиллагаанд гарах хямрал

зэргээс хамаарч өвөрмөц хэлбэрээр

явагдана.


Элэг урагдах, тасрах

Цус алдалтын шинж тэмдэг улам бүр

гүнзгийрч эрчимт эмчилгээний явцад

засал авах нь ховор байна. Элэг нь

урагдаж, тасарсан өвчтний царай нь

цонхигор, зовхи, уруулчн салст хувхайрч

цайсан, зүрхний авиа бүдгэрч түргэссэн,

судасны лугшилтын хүчдэл дүүрэлтийн

хүч суларч, уушгинд ширүүн амьсгал

сонсогдоно.


Өвчтний биеийн байдлаас багаж аппарат

хэрэглэн шинжилгээ хийх боломжгүй

учраас эрчимт эмчилгээ хийхийн хамт

мэс ажилбар хийж цус тогтоож, няцарч

тасарсан эдүүдийг авна.

Мэс заслын эмчилгээ: Элэгний урагдсан

шархнаас цус алдаж байгаа судсыг

боож, кеткутээр шархны ѐроолоос

цаагуур оѐхдоо шархны гүнд нарийн

гуурс тавиад сэмжээр чихээс хийж

кеткутын үзүүрүүдийг их

чанагалахгүйгээр зангидна.


Элэгний буглаа

Анхнаасаа элгэнд халдвар орох юмуу,

эсвэл хэвлийн эрхтний идээт үрэвслийн

хүндрэл болж элэгний аль нэг хэсэгт

идээ хуралдан тогтохыг хэлнэ.

Шалтгаан

-Үүдэн венийн замаар: Мухар олгойн идээт

үрэвсэл, ходоодны шарх цоорох, нойр

булчирхайн цочмог үрэвслийн үед үүдэн

венээр дамжин элгэнд халдвар орно.


-Цөсний замаар: Идээт холангитаар

халдвар элгэнд хүрнэ.

-Хавьтлын замаар: Цөсний идээт

үрэвсэл, гэданий шарх элэг рүү

задран буглуулж болно.

-Артерийн замаар: ясны идээт үрэвсэл,

үхжилт эндокардитын үед халдвар

артерийн судсаар элгэнд хүрдэг.


Ангилал

Анхдагч буглаа

1. Нянгийн

а. Коккын

б. Савханцарын

в. Холимог

2. Шимэгч хорхойн

а. Амѐбын

б. Хүж хорхойн

в. Бэтгийн

г. Ховор хэлбэр /описторхоз, трихомоназ, лямблийн/


2-догч буглаа

1. Үрэвслийн буглаа

а. Усан уйланхай буглаа

б. Өмөн задарч буглах

2. Гэмтлийн буглаа

а. Элэгний шарх, хурсан цус буглах

б. Элгэнд орсон гадны биетийг тойрч

буглах


Шинж тэмдэг, оношилгоо

Их халуурч, чичрэн хөлөрнө. Элэг

орчмоор хөндүүрлэн өвчин ахих тусам

өвдөх нь ихэснэ. Өвчтний биеийн байдал

хүнд, царай нь цайвар шаргал,

зовиурлангуй байна. Элэг хааш

хаашаагаа томорсон хөндүүр байна.

Лабораторийн шинжилгээнд цагаан эс

маш их, улаан эсийн тунах хурд

нэмгэдэнэ.


Жижиг буглаа цахим тооцоолуурт

томографид сайн харагдах бөгөөд

эдгээр шинжилгээгээр буглааны байрлал

тогтоогдох тул хатгалт хийж онош

бататгах боломж бүрдэнэ. Цацраг

идэвхит бодисын шинжилгээ ,

гепатоангиографи элэгний буглааг

оношлоход их тустай.

Хүндрэл

25-30% тохиолдолд хэвлийн хөндий,

цээжний хөндий рүү хагарч хүндэрнэ.


Эмчилгээ

Нянгийн буглааг, хэвлийн хөндийг нээж

идээг цэвэрлэн гоожуурга тавин

эмчилнэ. Өвчин хүнд тохиолдолд элэг

рүү ордог судас болох үүдэн вен, хүйн

вен, ходоодны их махианы артери,

венийн судас руу байнгын нарийн гуурс

тавьж хагалгаанаас хойш түүгээр нь

антибиотик тарих нь эмчилгээг

эрчимжүүлж үр дүнг сайжруулна.

Консерватив эмчилгээг хавсаргана.


Элэгний бэтэг

Хүний элгэнд байрших шимэгч хорхойнголомтот өвчнөөс хамгийн элбэг нь бэтэгюм. Өвчин үүсгэгч нь нохой, чоныншимэгч хорхой болох жижиг туузанхорхой echinococcus granulosus юм. Энэнь 2-3 үеэс тогтсон 3-6мм урт их биетэйдэрх амьтдын бүдүүн гэдсэнд шимтэжээлийг нь сорж амьдардаг. Элгэндүүдэн венийн цус шүүгдэхэд авгалдайшүүгдэн үлдэж элэгний бэтэг болох өсөхэхлэлт бий болдог.


Эрхтэнд үлдсэн авгалдай уул эрхтэндээөвчний голомт, өөрчлөлт бий болгохийгбэтэг өвчин гэнэ.

Шинж тэмдэг, ангилал, оношилгоо

I үе- эхний буюу шинж тэмдэггүй үе

II үе- өвчний шинж тэмдэг илрэх үе

III үе- хүндэрсэн үе

Баруун сүвээ, цээжний баруун доод хэсэгаюулхайгаар байнга зугуухан өвдөх, чинэх зовиуртай, баруун сүвээн доогуураюулхай орчимд овойсон, гөлгөргадаргуутай бөмбөлөг хэлбэрийнхөндүүргүй зүйл тэмтрэгдэнэ.


Тусгай багажит шинжилгээнүүд их ач

тустай. Рентгенээр шинжлэхэд

шохойжсон бэтгийн хүрээ тодрох ба

бэтэг өрцөн доор оршиж байвал өрц

дээшээ өргөгдсөн байна. Хэвлийд хий

шахаж рентгенээр харахад илүү

тодорно. Хэвлийг цоолон дуран оруулж

оношлодог. Чанд авиан шинжилгээгээр

бэтгийн уйланхайн хэмжээ, тоо, байрлал

нь тогтоогдоно. Цацраг идэвхит изотоп

хэрэглэн элэгний зураг, үйлийг нь

тогтоон бэтгийг оношлоно.


Эмчилгээ

Мэс заслаар эмчлэгдэнэ. Бэтгийн I, II-р

үед мэс засалыг яаралгүй тодорхой

хугацаагаар хойшлуулж болдог. Бэтэг

идээлэх, цоорох, хагарах тохиолдолд

мэс заслыг хойшлуулалгүй хийнэ.


Цөс чулуужих өвчин

Шалтгаан

Цөсний чулуу нь цөсний үндсэн

бүрэлдэхүүн болох билирубин,

холестерин, кальцаас тогтоно. Нөсөө нь

илүү байвал нөсөөнийх, давс нь их бол

шохойн чулуу гэж ялгана. Гол төлөв

холимог чулуу тааралдана. Цөсний

чулуу бөөрөнхий, зууван, олон талт

хэлбэртэй олон янзын хэмжээ тоотой

байдаг.


Эмчилгээ

Мэс заслын эмчилгээ хийнэ. Өвчтөний

биеийн байдлыг харгалзан тухайн

тохиолдолд тохирсон арга барилыг

сонгоно.


Нойр булчирхайн цочмог үрэвсэл

Нойр булчирхайнаас ялгарч хоолболовсруулахад оролцдог уураг боонөөх задлагч эсэг идэвхжиж булчирхайнэд эсийг хайлуулж, бүтэц үйл ажиллагаагнь алдагдуулснаар нойр булчирхайнцочмог үрэвсэл үүснэ. Шалтгаан, эмгэгжам

Бөөсний хижиг, халдварт шар, дээрхгэдэс, нарийн бүдүүн гэдэсний үрэвсэлтөвчний үед 2-догчоор үрэвсэж болно.


Нойр булчирхайн халдвар нь цус,

тунгалагийн замаар болон булчирхайн

цоргоор шууд дамжина. Нойр

булчирхайн ил болон битүү гэмтэл,

ходоод цөсний хүүдий, дээрх гэдсэнд

хийгдсэн мэс заслын дараа нилээд

тохиолдоно.


Шинж тэмдэг, оношилгоо

Өвчин гэнэт эхэлж маш хүчтэй өвдөнө.

Өвдөлт нь байнгын хүчтэй тархмал

байна. Баруун, зүүн сүврэгдэс болон

гэдэс рүү өвдөж, ар тийш хатган бүслж

ороох маягаар өвддөг. Заримдаа баруун,

зүүн дал мөр лүү дамжиж өвдөнө.

Шарлалт илэрч болно.

Зүрхний цахилгаан бичлэг дээр зүрхний

булчингийн бодисын солилцооны

хямралын шинж гарна.


Лабораторийн шинжилгээнд цус ба

шээсэнд нойр булчирхайн эсээг ихэснэ.

Шээс болон цусанд чихэрлэг ихсэж,

шээсэнд диастаз ихэссэн байна.

Хүндрэл

Шок, зүрх судасны дутагдал, гялтангийн

түгээмэл үрэвсэл болж хүндрэх нь эрт

тохиолдох хүндрэл юм. Хожуу гарах

хүндрэлд нь булчирхай идээлж буглах,

хэвлийн арын эдэд болон өрц, сэмжний

хөндийд идээ хуралдах, цус алдах

хүндрэлүүд орно.


Эмчилгээ

Хүчтэй өвдөлтийг дарахад өвчиннамдаах болон гөлгөр булчинг сулруулахэмүүд /но-шпа, папаверин/ өгнө. Бөөрний орчмын өөхөн эдэд новокайныхориг хийх нь өвдөлт намдаах сайн үрдүнтэй арга юм. Эсэгийн гарцыг багасгахтүүнийг идэвхгүйжүүлэх хордлогоосгаргах зорилгоор ходоодыг содын хүйтэнуусмалаар угааж, цэвэрлэж, байнгынхаймсуур тавина.


Цусанд ихээр ялгарч шингэсэн эсэгийн

идэвхийг дарж гадагшлуулах зорилгоор

хэвлийн диалез, гемодиалез,

лимфосорбци, гемосорбци, тунгалагийн

гол судсанд гуурс тавих арга хэмжээ

авна. Эрдэс давс, усны тэнцвэрийг

нөхөх, хордлогоос гаргах зорилгоор 5-

10%-н глюкозын уусмал, сийвэн,

рингерийн уусмал, реополиглюкин,

гемодез зэргийг дуслаар тарина.


Анхаарал хандуулсанд

баярлалаа


Documents

elegnii gemtel bugkaa