ESTONYA - ihracatdestek.org.tr

ESTONYA

ÜLKE RAPORU

20-5-2021

Adana Ticaret Odası

Adana Ticaret Odası Sayfa 1

İçindekiler Sayfa No

1. Estonya Hakkında Genel Bilgiler 4

Coğrafi Konum 4

Siyasi ve İdari Yapı 4

Nüfus ve İstihdam 5

Doğal Kaynaklar 5

2. Genel Ekonomik Durum 5

3. Estonya Dış Ticareti 6

Genel Durum 6

Estonya’nın İhracatında Başlıca Ürünler 7

Estonya’nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler 8

Estonya’nın İthalatında Başlıca Ürünler 8

Estonya’nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler 9

4. Doğrudan Yabancı Yatırımlar 10

5. Türkiye-Estonya Dış Ticareti 10

Genel Durum 10

Türkiye’nin Estonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler 11

Türkiye’nin Estonya'dan İthalatında Başlıca Ürünler 12

6. Dış Ticaret Politikası ve Uygulamaları 13

Dış Ticaret Mevzuatı 13

İthalat Rejimi 14

İhracat Rejimi 14

Gümrük Tarifeleri ve Diğer Vergiler 14

7. Pazarın Özellikleri 14

Kamu İhaleleri 14

8. Önemli Sektörler 14

9. Adana-Estonya Dış Ticareti 15

Adana-Estonya İhracat Verileri 16

Adana-Estonya İthalat Verileri 16

Sonuç ve Değerlendirmeler 17

10. Kaynaklar 18


Tablolar İndeksi

Sayfa No

Tablo 1-Başlıca Sosyal Göstergeler

4

Tablo 2-Temel Ekonomik Göstergeler

5

Tablo 3-Estonya Dış Ticareti

6

Tablo 4-Estonya’nın İhracatında Başlıca Ürünler

7

Tablo 5-Estonya’nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler

8

Tablo 6-Estonya’nın İthalatında Başlıca Ürünler

8

Tablo 7-Estonya’nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler

9

Tablo 8-Yıllar İitibarıyla Doğrudan Yabancı Yatırımlar

10

Tablo 9-Türkiye-Estonya Dış Ticareti

10

Tablo 10-Türkiye'nin Estonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler

11

Tablo 11-Türkiye'nin Estonya'dan İthalatında Başlıca Ürünler

12

Tablo 12-Adana-Estonya Dış Ticareti

15

Tablo 13-Adana-Estonya İhracat Verileri

16

Tablo 14-Adana-Estonya İthalat Verileri

16


Yönetici Özeti

Avrupa’nın kuzeydoğusunda yer alan Estonya, Rusya ve Letonya ile sınır komşusu olup Baltık Denizi’ne ve

Finlandiya Körfezi’ne kıyısı vardır. Sınırları içinde 1521 ada bulunan Estonya, Baltık Denizi’nin en büyük

limanına sahiptir.

1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan Estonya Cumhuriyeti, 2004 yılından bu

yana NATO ve Avrupa Birliği üyesi, 2010 yılından beri de OECD üyesidir.

Yaşlanan bir nüfusa sahip olan Estonya’da ölüm oranları doğum oranlarının önüne geçmiş olup; 2020 yılı

nüfus artış hızı %-0,65’tir. 1,31 milyonluk ülkede işgücü sayısı 670.200 kişidir. İşsizlik oranının %5,8 olduğu

Estonya’da, nüfusun %2,7’si tarım, %20,5’i sanayi, %76,8’i hizmet sektöründe istihdam edilmektedir.

Uluslararası kuruluşların verilerine göre Estonya; iş yapma kolaylığı açısından dünyada 18. sırada, işe

başlama açısından 14. sırada ve insani gelişmişlik endeksine göre 29. sırada yer almaktadır. Ayrıca 2020 yılı

dünya ihracatında 75. sırada, dünya ithalatında ise 79. sırada yer almıştır.

Estonya’ya 2019 yılında 3 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım girişi gerçekleşmiş ve doğrudan yabancı

yatırım stoku 27,5 milyar dolar olup; ülkedeki en önemli yatırımcılar İsveç, Finlandiya, Hollanda, Litvanya ve

Rusya’dır. Finansman ve sigortacılık faaliyetleri, gayrimenkul faaliyetleri, perakende ve toptan ticaret, bilim-

teknik faaliyetleri ise yatırımların yöneldiği başlıca alanlar olmuştur.

2007 yılında Eurozone ve Schengen Bölgesi’ne dahil olan Estonya’nın diğer Avrupa Birliği ülkeleriyle

ticaretinde malların serbest dolaşımı ilkesi geçerli olup; ülkede tamamıyla Avrupa Birliği’nin dış ticaret ve

gümrük politikası uygulanmaktadır.

Estonya’da tarım sektörünün GSYİH’deki payı düşük düzeyde olup; hayvan yetiştiriciliği ve sütçülük ön

plandadır. Estonya ayrıca, sahip olduğu ormanlar bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biri olup,

ülke topraklarının %49’u ormanlarla kaplıdır.

Ülkenin sanayisinde en fazla paya sahip sektör makine sektörü olup, ağaç işleme ve kağıt üretimi, gıda,

kimya, metal işleme ve hafif sanayi sektörleri diğer önem arz eden sektörlerdir. Ülkede bilgisayar, kablo,

laboratuar ekipmanı, türbinler, vinçler, tekneler, otomotiv yan sanayi gibi çok çeşitli elektronik ürünler

üretilirken, üretim rakamları birkaç yıl içinde elektronik sanayinde 8 kat, otomotiv üretiminde 2 kat

artmıştır.

Dış pazarlara açılmak isteyen üyelerimiz, hedef pazar tespiti ve hedef ülkelerde ürünlerini satmak istedikleri toptancı, perakendeci, imalatçı vb. potansiyel müşteri bilgilerini Odamız Ticari Bilgi ve İstihbarat Merkezi’nden temin edebilmektedir.

Detaylı bilgi için:

Esra ANTEPÜZÜMÜ [email protected]

mailto:[email protected]


1. Estonya Hakkında Genel Bilgiler1

Tablo 1-Başlıca Sosyal Göstergeler

Resmi Adı Estonya Cumhuriyeti

Yönetim Biçimi Parlamenter Demokrasi

Resmi Dili Estonca (resmi dil), Rusça, Ukraynaca

Başkent Tallinn (445 bin)

Yüzölçümü 45.277 km²

Nüfus 1,2 milyon

Dini Yapı Ortodoks %16,2, Lutheran %9,9, diğer Hıristiyanlar %2,2, diğer dinler %0,9, hiçbir dine mensup olmayanlar %54,1

Büyük Kentler Tartu , Narva, Kohtla-Jarve

Uluslararası Telefon Kodu 372

Kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı

Üyesi Olduğu Başlıca Kuruluşlar: Avrupa Birliği (AB-1 Mayıs 2004), Birleşmiş Milletler (BM), NATO (29 Mart

2004), OECD, Schengen Konvansiyonu, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), UNCTAD, UNESCO, IMF (Uluslararası

Para Fonu) Dünya Sağlık Örgütü, Avustralya Grubu, BA, BIS (Bank for International Settlements), CBSS

(Baltık Devletleri Konseyi), CE, EAPC, FAO (BM Gıda ve Tarım Örgütü), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi

Ajansı ), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), EBRD

(Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası), ECB, EIB, EMU, ESA, ICC, ICRM, IDA, IFC, IFRCS, IHO, ILO (Uluslararası

Çalışma Örgütü), IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO (Uluslararası Standardizasyon Örgütü), ITSO, ITU, ITUC,

MIGA, NIB, NSG, OAS (gözlemci), OIF (gözlemci), OPCW, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı), PCA,

UNHCR, UNTSO, UPU, WCO, WIPO, WMO.

Coğrafi Konum

Estonya’nın yüzölçümü 45.277 km2’dir. Doğu Avrupa’da bulunan ülke Letonya ve Rusya arasında yer

almaktadır. Ülkenin Finlandiya Körfezi ve Baltık Denizi’ne kıyıları bulunmaktadır.

Başkent Tallinn’den Avrupa’nın önemli kentlerine hava yolu ile 3 saatte ulaşılabilmektedir. Tallinn

Helsinki’ye 85 km, Riga’ya 310 km, St. Petersburg’a 350 km, Stockholm’e 375 km uzaklıktadır.

Ülkede soğuk karasal iklim hakimdir. Başkent Tallinn’de ortalama sıcaklıklar (son 30 yıllık) Ocak ayında -5,5

°C, Temmuz ayında 16,3 °C’dir. Ülke topraklarının yarısı ormanlarla kaplıdır.

Ülke sınırları içerisinde 1521 adet ada bulunmaktadır. Saaremaa, Hiiumaa ve Muhu en büyük adalardır.

Estonya aynı zamanda bir göller ülkesidir. Ülkedeki en büyük göller Peipsi ve Võrtsjärv gölleridir. Ülkenin en

yüksek noktası Suur Munamagi (Great Egg Hill) olup, yüksekliği 318 m’dir.

Baltık Denizi’nin en büyük limanı Estonya’da bulunmaktadır.

Siyasi ve İdari Yapı

1940 yılında SSCB’ye dahil olan Estonya Sovyetler Birliği’nin dağılması ile birlikte 1991 yılında bağımsızlığını yeniden kazanmıştır. Ülkenin resmi adı Estonya Cumhuriyeti’dir. Yönetim şekli parlamenter cumhuriyettir. Estonya’nın batı ile ekonomik ve siyasi ilişkileri son Sovyet birliklerinin ülkeyi terk ettiği 1994 yılında başlamıştır. Ülke NATO ve Avrupa Birliği’ne 2004 yılı ilkbaharında katılmıştır. Estonya, 2010 yılı sonunda da OECD’ye katılmıştır.

Devlet Başkanı, Parlamento ya da seçici organ tarafından seçilen cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanlığı süresi beş yıldır. Ülkenin parlamentosu Riigikogu olarak adlandırılmaktadır. Parlamento seçimleri dört yılda bir gerçekleştirilmektedir. Hükümet başkanı başbakandır.

1 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f32acbe13b876874833970b/Estonya_ulke_profili2021.pdf

https://ticaret.gov.tr/data/5f32acbe13b876874833970b/Estonya_ulke_profili2021.pdf


Cumhurbaşkanı Kersti KALJULAID 10 Ekim 2016 yılında 98 oyun 87’ini alarak ülkenin ilk kadın Cumhurbaşkanı olmuştur. Başbakan Kaja KALLAS 26 Ocak 2021’den bu yana görevini yürütmektedir.

Nüfus ve İstihdam

Estonya yaşlanan bir nüfusa sahiptir. Son yıllarda ülkedeki ölüm oranları doğum oranlarının önüne geçmiştir. Doğum oranlarında aşamalı olarak artış beklenmesine rağmen önümüzdeki yıllarda ölüm oranlarının önüne geçmemesi beklenmemekte ve nüfusun azalmaya devam etmesi öngörülmektedir.

Nüfusun yaşlara göre dağılımı şu şekildedir:

0-14 yaş: 16.22% (erkek 102,191/kadın 97,116) 15-24 yaş: 8.86% (erkek 56,484/kadın 52,378) 25-54 yaş: 40.34% (erkek 252,273/kadın 243,382) 55-64 yaş: 13.58% (erkek 76,251/kadın 90,576) 65 yaş ve üstü: 21% (erkek 89,211/kadın 168,762) (2020 tahmini)

1,31 milyonluk ülke nüfusunun %68,7’si Estonya, %25,6’sı Rus, %2,1’i Ukrayna, %1,2’si Beyaz Rus, %0,8’i Fin ve %1,6’sı diğer kökenlidir.

2020 yılında ortalama nüfus artış hızı %-0,65’tir. Nüfusun %21,1’i yoksulluk sınırının altındadır. İşsizlik oranı %5,8’dir. Nüfusun %2,7’si tarım, %20,5’i sanayi, %76,8’i hizmet sektöründe istihdam edilmektedir.

Nüfusun %69’u kentlerde yaşamaktadır. Tüm nüfusta ortalama yaşam süresi 77,4 yaştır. Ortalama yaşam süresi erkekler için 72,7 yaş, kadınlar için 82,3 yaştır.

Ülkedeki toplam işgücü 670.200 kişidir. Okuryazarlık oranı %99,8 olan Estonya’da eğitim harcamalarının GSYİH’ye oranı yaklaşık %5,2’dir. Sağlık harcamalarının GSYİH’ye oranı ise %6,4’tür. Ülkedeki hastanelerde bin kişiye düşen yatak sayısı ise 4,7’dir.

Ülkenin resmi dili Fin-Ugor ailesinden gelen ve Finceye çok benzer olan Estonya dilidir. Bunun yanında Fince, İngilizce, Rusça ve Almanca da yaygın olarak kullanılmaktadır.

15-24 yaş arası işsizlik oranı, erkeklerde %12,3, kadınlarda %11,4 ve toplamda %11,8’dir.

Doğal Kaynaklar

Bitümlü şist, fosfor, kireç taşı ve kil başlıca doğal kaynaklardır. 2. Genel Ekonomik Durum2

Tablo 2-Temel Ekonomik Göstergeler

2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026

GSYİH (Cari Fiyatlar milyar $) 31,48 31,01 35,19 38,24 40,68 43,18 45,63 48,19

GSYİH Büyüme (Sabit Fiyatlar-%) 5 -2,9 3,4 4,2 3,5 3,2 3 3

Kişi Başına Düşen Milli Gelir (Cari Fiyatlar-$)

23.720 23.330 26.470 28.767 30.610 32.510 34.383 36.346

Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %) 2,3 -0,6 1,8 2,5 2,1 1,9 1,9 1,9

Cari Ödemeler Dengesinin GSYİH'ye Oranı (%)

2 -1 0,4 -0,5 -0,5 -0,5 -0,7 -0,3

Devletin Genel Net Borçlanmasının GSYİH'ye Oranı (%)

-2,2 0,6 10,4 16,6 21,4 25,1 27,9 29,9

Toplam Yatırımların GSYİH'ye Oranı (%)

27,7 30,7 29,8 30,4 31 31,9 32,7 33,1

İşsizliğin Toplam İşgücüne Oranı (%)

4,4 6,8 7,1 6,5 5,5 5 5 5

Nüfus (milyon) 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33

Kaynak: IMF

İş yapma kolaylığı açısından Estonya, dünyada 190 ülke arasında 18. sıradadır. (Dünya Bankası-2020)

İşe başlama açısından Estonya, dünyada 14. sıradadır. (Dünya Bankası-2020)




2021 yılında cari fiyatlara göre, 35,19 milyar dolar olacağı tahmin edilen GSYİH’nin 2022 yılında 38,24

milyar dolar olması beklenmektedir. (IMF-2021)

2021 yılında sabit fiyatlara göre %3,8 oranında artması beklenen GSYİH’nin, 2022 yılında %4,2 oranında

artacağı tahmin edilmektedir. (IMF-2021)

2021 yılında tahmini %1,8 olan tüketici fiyatlarına göre yıllık ortalama enflasyon oranının 2022 yılında %2,5

olacağı tahmin edilmektedir. (IMF-2021)

Ülkedeki işsiz sayısının toplam işgücüne oranının 2021 yılında %7,1 olacağı tahmin edilmektedir. (Güney

Afrika Cum. %30 ile 1.) (IMF-2021)

2021 yılında %0,4 olması beklenen cari ödemeler dengesinin GSYİH'ye oranının, 2022 yılında %-0,5

oranında olacağı tahmin edilmektedir. (IMF-2021)

2021 yılında %10,4 olacağı tahmin edilen devletin genel net borcunun GSYİH'ye oranının, 2022 yılında

%16,6 olması beklenmektedir. (IMF-2021)

İnsani gelişmişlik endeksine göre dünyada 189 ülke arasında Estonya 29. sıradadır. (Norveç 1., Türkiye 54.)

(UN-2019)

3. Estonya Dış Ticareti3

Genel Durum

Estonya, 2019 yılında dünya ihracatında 75. (%0,1 pay), dünya ithalatında 79. (%0,1 pay) sıradadır.

Estonya’nın 2020 yılında ihracatı 16,3 milyar dolar seviyesinde, ithalatı ise 17,3 milyar dolar değerinde

gerçekleşmiştir.

Tablo 3-Estonya Dış Ticareti (Bin Dolar)

YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE

2016 13.967.429 15.682.263 29.649.692 -1.714.834

2017 15.387.735 17.372.913 32.760.648 -1.985.178

2018 17.851.478 19.826.321 37.677.799 -1.974.843

2019 16.818.678 18.664.163 35.482.841 -1.845.485

2020 16.375.354 17.334.984 33.710.338 -959.630

Kaynak: ITC Trade Map




Estonya’nın İhracatında Başlıca Ürünler

2020 yılında Estonya’nın ihracatında başlıca ürünler; telefon cihazları, taşkömürü katranından yağlar ve

diğer ürünler, petrol yağları, prefabrik yapılar, otomobiller ile ağaç ve ağaçtan marangozluk mamulleri

olmuştur.

Tablo 4-Estonya’nın İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2018 2019 2020 İhracattaki

Payı (%) (2020)

2019-2020 Yıllarındaki

Değişimi (%)

8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar

1.235.131 1.013.379 1.314.147 8,03 30

2707 Yüksek sıcaklıkta taşkömürü katranının damıtılmasından elde yağlar ve diğer ürünler

700.543 695.435 751.163 4,59 8

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

1.525.825 1.048.718 721.051 4,4 -31

9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen mallar 635.895 562.509 633.096 3,87 13

9406 Prefabrik yapılar 504.151 497.161 471.840 2,88 -5

8703 Otomobiller 463.391 568.885 466.037 2,85 -18

4418 Ağaçtan bina ve inşaat için marangozluk mamulleri, doğrama parçaları

367.339 359.547 391.570 2,39 9

4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm

376.280 335.413 340.075 2,08 1

4401 Yakmaya mahsus ağaçlar, ince dilimler veya yongalar halinde ağaç, talaş, döküntü ve artıklar

261.382 265.265 244.752 1,49 -8

7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb.

225.077 244.306 235.358 1,44 -4

8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler

257.369 240.095 231.049 1,41 -4

9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları

249.013 234.832 220.166 1,34 -6

4409 Şekil verilmiş ağaçlar (lambalanmış, yiv açılmış, set açılmış, şevlenmiş, ortaları (V) şeklinde oluklanmış vb.)

166.999 176.857 218.370 1,33 23

8431 İş ve maden makinelerinin aksam ve parçaları 231.554 217.115 205.771 1,26 -5

7118 Metal paralar 4.621 2.158 187.717 1,15 8599

9404 Şilte mesnetleri, yatak takımı eşyası vb eşya (şilteler, yorganlar, diz ve ayak örtüleri, yastıklar, puflar vb)

209.003 185.314 183.443 1,12 -1

8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları

201.563 190.115 176.855 1,08 -7

7204

Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları; demir veya çelik döküntü ve hurdalarının yeniden ergitilmesi suretiyle elde edilen külçeler

207.387 152.392 168.594 1,03 11

8708 87.01 ila 87.05 pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtların aksam, parça ve aksesuarı

177.466 162.746 166.732 1,02 2

8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer izole edilmiş elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar

186.163 169.306 158.330 0,97 -6

TOPLAM İHRACAT 17.851.478 16.818.678 16.375.354 100 -3



Estonya’nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler

Estonya’nın 2020 yılında gerçekleştirdiği ihracatta en büyük pay Finlandiya, İsveç, Letonya, ABD ve

Almanya’ya aittir. Türkiye, Estonya’nın 2020 yılı ihracatında %0,9 payla 19. sıradadır.

Tablo 5-Estonya’nın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler (Bin Dolar)

Sıra Ülke 2018 2019 2020 İhracattaki

Payı (%) (2020)

Değişim (%) (2019-2020)

1. Finlandiya 2.698.846 2.617.818 2.552.886 15,6 -2

2. İsveç 1.855.032 1.686.351 1.701.718 10,4 1

3. Letonya 1.622.812 1.463.442 1.475.576 9 1

4. ABD 1.238.089 1.149.922 1.301.805 7,9 13

5. Almanya 1.065.110 1.013.239 1.027.173 6,3 1

6. Litvanya 931.946 984.963 941.428 5,7 -4

7. Rusya 1.556.159 1.408.238 921.989 5,6 -35

8. Hollanda 481.418 526.147 665.060 4,1 26

9. Danimarka 547.103 664.852 547.556 3,3 -18

10. Norveç 642.831 608.381 532.296 3,3 -13

11. Polonya 366.737 372.494 502.261 3,1 35

12. Birleşik Krallık 375.133 328.879 387.822 2,4 18

13. Fransa 359.415 343.180 298.564 1,8 -13

14. Çin 221.027 189.547 282.076 1,7 49

15. Belçika 290.972 310.460 248.125 1,5 -20

... ... ... ... ... ... ...

19. Türkiye 180.257 166.596 139.586 0,9 -16

TOPLAM İHRACAT 17.851.478 16.818.678 16.375.354 100 -3


Estonya’nın İthalatında Başlıca Ürünler

Estonya’nın 2020 yılı ithalatında başlıca ürünler; petrol yağları, otomobiller, telefon cihazları, tedavi veya

korunmada kullanılan ilaçlar, taşkömürü katranından yağlar ve diğer ürünler, biçilmiş ağaç ile elektrik

enerjisi olmuştur.

Tablo 6-Estonya’nın İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2018 2019 2020 İthalattaki

Payı (%) (2020)


Değişimi (%)

9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen mallar 1.214.753 1.138.855 1.234.557 7,12 8

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

1.812.758 1.526.667 991.758 5,72 -35

8703 Otomobiller 1.079.922 1.161.068 894.650 5,16 -23


673.979 538.349 539.685 3,11 0

3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

485.917 473.823 513.844 2,96 8

2707 Yüksek sıcaklıkta taşkömürü katranının damıtılmasından elde yağlar ve diğer ürünler

706.871 495.949 496.600 2,86 0

4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm

364.404 316.624 343.578 1,98 9

2716 Elektrik enerjisi 173.286 258.256 299.285 1,73 16

7118 Metal paralar 1.102 367 190.766 1,1 51880

8708 Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar 175.319 187.037 184.106 1,06 -2

8471 Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak.

190.879 175.623 183.677 1,06 5


Tablo 6-devamı

GTİP ÜRÜNLER 2018 2019 2020 İthalattaki

Payı (%) (2020)


Değişimi (%)

8542 Elektronik entegre devreler 339.697 271.747 163.395 0,94 -40

8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular vb)

193.442 171.454 144.641 0,83 -16

7210 Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişlik ≥ 600 mm (kaplanmış)

154.313 149.756 143.959 0,83 -4

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 214.621 202.217 135.797 0,78 -33


149.479 146.883 133.654 0,77 -9

7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)

63.252 69.715 127.050 0,73 82

8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer izole edilmiş elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar

142.871 126.883 121.197 0,7 -4

8541

Diyodlar, transistörler ve benzeri yarı iletken tertibat; ışığa duyarlı yarı iletken tertibat; ışık yayan diyodlar (LED); monte edilmiş piezo elektrik kristaller

105.585 70.002 115.182 0,66 65

8528 Monitörler ve projektörler; televizyon alıcı cihazları

111.747 90.674 104.588 0,6 15

TOPLAM İTHALAT 19.826.321 18.664.163 17.334.984 100 -7


Estonya’nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler

2020 yılında Estonya’nın en çok ithalat gerçekleştirdiği ülkeler Finlandiya, Almanya, Letonya, Litvanya ve

Rusya olurken; Türkiye, %0,5 payla 23. sırada yer almıştır.

Tablo 7-Estonya’nın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler (Bin Dolar)

Sıra Ülke 2018 2019 2020 İthalattaki

Payı (%) (2020)

Değişim (%) (2019-2020)

1. Finlandiya 1.856.304 1.607.539 2.328.866 13,4 45

2. Almanya 1.973.829 1.832.759 1.775.170 10,2 -3

3. Letonya 818.806 815.248 1.616.595 9,3 98

4. Litvanya 1.191.693 1.198.847 1.555.462 9 30

5. Rusya 1.937.065 1.783.965 1.437.837 8,3 -19

6. İsveç 1.109.178 1.088.614 1.327.243 7,7 22

7. Polonya 887.919 882.724 1.192.979 6,9 35

8. Çin 1.669.652 1.512.429 856.714 4,9 -43

9. Hollanda 645.700 483.547 755.772 4,4 56

10. İtalya 535.379 512.398 432.633 2,5 -16

11. Fransa 527.146 527.097 359.535 2,1 -32

12. Birleşik Krallık 579.768 488.647 336.895 1,9 -31

13. Danimarka 300.147 294.784 328.257 1,9 11

14. Belçika 307.862 297.237 322.514 1,9 9

15. Çekya 274.414 300.093 293.507 1,7 -2

... ... ... ... ... ... ...

23. Türkiye 187.161 204.566 89.232 0,5 -56

TOPLAM İTHALAT 19.826.321 18.664.163 17.334.984 100 -7



4. Doğrudan Yabancı Yatırımlar4

İsveç, Finlandiya, Hollanda, Litvanya ve Rusya ülkedeki en önemli yatırımcılardır.

Doğrudan yabancı yatırımların yöneldiği başlıca alanlar sırasıyla şöyledir: Finansman ve sigortacılık

faaliyetleri, gayrimenkul faaliyetleri, perakende ve toptan ticaret, bilim-teknik faaliyetleridir.

Estonya’nın Avrupa Birliği üyeliği yabancı yatırımlar için tam yasal koruma anlamına gelmektedir. Kârın ülke

dışına çıkarılması ve toprak mülkiyeti üzerinde bir engel bulunmamaktadır.

Estonya finans sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin neredeyse tamamı yabancı sermayelidir.

Doğrudan yabancı yatırımların gelecekte finansal ve ticari faaliyetlerden imalat sanayi faaliyetlerine ve bilgi

ve iletişim teknolojileri sektörlerine doğru yönelmesi beklenmektedir.

Yatırımlarda Öncelikli Alanlar

Bilgi ve İletişim Teknolojileri

Taşımacılık ve lojistik

Elektrik-Elektronik

Makine ve Metal İşleme

Hizmetler

Tıbbi Malzemeler ve ekipman

Gıda ve İçecek

Kimya

Ağaç ve Ağaç İşleme

İnşaat Malzemeleri

Tablo 8-Yıllar İtibarıyla Doğrudan Yabancı Yatırımlar (Milyon Dolar)

2017 2018 2019

DYY Girişi 1.921 1.486 3.044

DYY Çıkışı 874 49 1.967

DYY Stoku 23.927 24.834 27.476

Yurt Dışı DYY Stoku 7.806 7.919 10.076

Kaynak: UNCTADSTAT

5. Türkiye-Estonya Dış Ticareti5

Genel Durum

2020 yılında Türkiye’nin Estonya’ya ihracatı 79 milyon dolar, Estonya’dan ithalatı 166 milyon dolar

değerinde gerçekleşmiştir.

Tablo 9-Türkiye-Estonya Dış Ticareti (Bin Dolar)


2016 171.580 237.536 409.116 -65.956

2017 105.824 300.080 405.904 -194.256

2018 91.706 220.199 311.905 -128.493

2019 84.399 197.240 281.639 -112.841

2020 79.037 166.251 245.288 -87.214







Türkiye’nin Estonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler

Tablo 10-Türkiye’nin Estonya’ya İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2018 2019 2020

5201 Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş) 3097 2748 5.064

7306 Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular ve içi boş profiller

5.111 6.855 4.255

8702 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 4.442 3.915 3.521

7613 Sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gaz için alüminyum kaplar 737 1.487 2.981


908 768 2.415

7113 Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)

2.012 2.051 2.376

5407 Sentetik filament iplikten dokunmuş kumaşlar 2.947 2.110 2.125

8703 Otomobiller 4.620 2.065 1.917

7322 Demir veya çelikten elektriksiz merkezi ısıtmaya mahsus radyatör, motorlu hava püskürtücüler, bunların aksam-parçası

1.916 1.586 1.821

2836 Karbonat; peroksikarbonat; amonyum karbomat içeren ticari amonyum karbonat

156 465 1.740

8543 Kendine has fonksiyonlu diğer elektrikli makine ve cihazlar 13 54 1.720

6307 Diğer hazır eşya (elbise patronları dahil) 14 6 1.707

8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar

434 673 1.662

6910 Seramik musluk taşları, lavabolar, küvetler, bideler, sıhhi tesisatta kullanılan eşya, vb.

2.016 2.039 1.564

6210 Plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır giyim eşyası 31 0 1.416

7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı; inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten saclar, çubuklar, profiller, borular ve benzerleri

3.725 3.676 1.397

8479 Bu fasılın başka pozisyonlarında belirtilmeyen veya yer almayan kendine özgü bir fonksiyonu olan makineler ve mekanik cihazlar

200 102 1.349

6907 Seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları; seramikten mozaik küpler ve benzerleri; bitirme seramikleri

1.134 1.168 1.280

8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar

1.370 1.236 1.241

6204

Kadınlar ve kız çocuklar için takım elbiseler, takımlar, ceketler, blazerler, elbiseler, etekler, pantolon etekler, pantolonlar, askılı ve üst ön parçalı tulumlar, kısa pantolonlar ve şortlar (yüzme kıyafetleri hariç)

528 888 1.154

TOPLAM İHRACAT 91.706 84.399 79.037


Türkiye’nin 2020 yılında Estonya’ya en fazla ihraç ettiği ürünler; pamuk, demir veya çelikten borular ve

profiller, yolcu taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gazlar için alüminyum

kaplar, elektrik transformatörleri, statik konvertörler, mücevherci eşyası ve aksamı ile sentetik filament

iplikten dokunmuş kumaşlar olmuştur.


Türkiye’nin Estonya’dan İthalatında Başlıca Ürünler

Tablo 11-Türkiye’nin Estonya’dan İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2018 2019 2020

7204 Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş külçeler

141888 95499 76.049

1001 Buğday ve mahlut 0 14.287 17.591


17.334 6.156 13.265

9027 Fiziksel-kimyasal analiz alet-cihazlar; akışkanlık, genleşme vb ölçü cihazlar; ısı-ışık-ses ölçme cihazları; mikrotomlar

1.987 5.109 10.679

8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. makinaları

479 592 5.846

7113 Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)

11.526 16.516 4.523

4412 Kontrplaklar, kaplamalı levhalar ve benzeri lamine edilmiş ağaçlar

1.642 1.337 3.763

2703 Turb (turb döküntüleri dahil) 1.483 2.530 3.322

7326 Demir veya çelikten eşya 1.678 2.355 2.754

0102 Canlı büyükbaş hayvanlar (at, eşek, katır ve bardolar hariç) 4.809 4.254 2.458

2916 Doymamış asiklik ve siklik monokarboksilik asitler ve bunların türevleri

4.800 2.267 2.340

7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)

5.552 14.296 2.178


6.823 4.549 2.097

8479 Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar

85 4.880 1.715

3824 Dökümhane maçalarına veya kalıplarına mahsus müstahzar bağlayıcılar, kimya ve bağlı sanayide kullanılan diğer kimyasal ürünler

1 30 1.026

3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

0 2 982

8537 Elektriğin kontrol veya dağıtımına mahsus tablolar, panolar, konsollar, masalar, kabinler ve diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları

434 566 697

8439 Lifli selülozik maddelerden kağıt hamuru imaline veya kağıt veya karton imaline veya finisajına mahsus makina ve cihazlar

24 93 634

3812

Vulkanizasyonu çabuklaştırıcı müstahzarlar; kauçuk ve plastikler için, tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan plastifiyan bileşikler; oksidasyonu önleyici müstahzarlar ve kau çuk veya plastikleri dayanıklı hale getirmede kullanılan diğer stabilizatör bileşikler

659 608 631

8526 Radar cihazları, telsiz seyrüsefer yardımcı cihazları ve uzaktan kumanda etmeye mahsus telsiz kontrol cihazları

281 406 628

TOPLAM İTHALAT 220.199 197.240 166.251


Türkiye’nin 2020 yılında Estonya’dan en çok ithal ettiği ürünler; dökme demir, demir veya çeliğin döküntü

ve hurdaları, buğday ve mahlut, telefon cihazları, fiziksel-kimyasal analiz alet ve cihazları, toprak, taş, metal

cevheri ayıklama kırma makineleri, mücevherci eşyası ve aksamı ile kontrplaklar ve kaplamalı levhalar

olmuştur.


6. Dış Ticaret Politikası ve Uygulamaları6

Dış Ticaret Mevzuatı

2004 yılında Avrupa Birliği’ne üye olmasının ardından 21 Aralık 2007 tarihinde Eurozone ve Schengen

Bölgesi’ne dahil olan Estonya, Avrupa Birliği’nin dış ticaret ve gümrük politikasını tamamıyla

uygulamaktadır.

Estonya ile diğer AB üye ülkeleri arasındaki ticaret, malların serbest dolaşımına dayanmaktadır. AB üye

ülkeleri arasında malların serbest dolaşımı sadece Birlik malı statüsüne sahip mallar için geçerli olup ticaret,

gümrük kontrolü, gümrük vergileri, izin ve miktar sınırlaması veya eş etkili önlemler olmaksızın

gerçekleştirilir.

AB üyesi olmayan ülkelerden ithal edilen ürünler için Avrupa Birliği’nin ortak gümrük tarifeleri

uygulanmaktadır.

Avrupa Birliği Ortak Dış Ticaret Politikası

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler arasında tesis edilen Gümrük Birliği çerçevesinde, üye ülkeler üçüncü

ülkelerden ithalatta ortak kurallar uygulamaktadır.

Bu çerçevede, ticaret politikası münhasıran Avrupa Birliği’nin yetki alanına girmekte ve “Ortak Ticaret

Politikası (OTP)” olarak adlandırılmaktadır. OTP, ortak gümrük tarifeleri; çok taraflı, bölgesel ve ikili ticaret

anlaşmaları; üçüncü ülkelere uygulanan tek taraflı tavizler ve ticari savunma araçlarını kapsamaktadır. OTP

çerçevesinde, mal ticaretinin yanı sıra hizmetler, ticaretle bağlantılı fikri mülkiyet hakları ve doğrudan

yabancı yatırımlar AB’nin münhasır yetki alanında yer almaktadır.

Bu doğrultuda:

AB üyesi ülkelerce ortak gümrük tarifesi ve ticari savunma araçları uygulanmakta olup, ürünlere uygulanan

gümrük vergileri ve varsa, ürünler üzerinde bulanan ticari savunma araçlarına aşağıdaki adresten erişim

sağlanabilmektedir.

(https://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=en)

Ayrıca, AB tarafından üçüncü ülkelere karşı yürütülen ve tamamlanan damping, sübvansiyon ve korunma

önlemleri soruşturmalarına aşağıdaki adresten erişim sağlanabilmektedir.

(https://trade.ec.europa.eu/tdi/index.cfm)

AB, ikili ticaret anlaşmaları bağlamında aktif bir ticaret politikası izlemektedir. AB tarafından yeni nesil

Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) ile mal ticaretinin yanı sıra, hizmetler, kamu alımları, fikri mülkiyet

hakları, sürdürülebilir kalkınma gibi ticaret ile ilgili alanları da içeren kapsamlı STA’lar müzakere edilmekte

ve akdedilmektedir. AB’nin STA’ları hakkında detaylı bilgiye aşağıdaki adresten erişim sağlanabilmektedir:

(https://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/negotiations-and-agreements/)

AB, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) kapsamında Gelişme Yolundaki Ülke ve En Az Gelişmiş Ülkelere

(EAGÜ) belirli dönemler için geçerli olacak şekilde tek taraflı olarak vergi tavizleri sağlamaktadır. Halihazırda

uygulanan GTS Rejimi, düşük ve düşük orta gelirli ülkeler için gümrük tariflerini tamamen ya da kısmen

kaldıran Standart GTS Rejimi; sürdürebilir kalkınma ve iyi yönetişimin sağlanmasını teşvik etmek üzere GTS

Rejimi ekinde sayılan Uluslararası Konvansiyonları onaylamaları ve uygulamaları şartıyla gelişmekte olan

ülkeler için tarifeleri sıfırlayan GTS + ve silah ve mühimmat hariç olmak üzere en az gelişmiş ülkelerden

gelen diğer malların vergisiz ve kotasız olarak AB pazarına girmesine imkan tanıyan Silahlar Hariç Her Şey

6 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f117a7413b87614f041ac86/Danimarka_pazar_bilgileri.pdf

https://ec.europa.eu/taxation_customs/dds2/taric/taric_consultation.jsp?Lang=en

https://trade.ec.europa.eu/tdi/index.cfm

https://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/negotiations-and-agreements/

https://ticaret.gov.tr/data/5f117a7413b87614f041ac86/Danimarka_pazar_bilgileri.pdf


(Everything But Arms-EBA) düzenlemelerini içermektedir. Güncel GTS yararlanıcısı ülkelerin listesine

aşağıdaki adresten erişim sağlanabilmektedir:

(https://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/development/generalised-scheme-of-

preferences/)

İthalat Rejimi

Ürün ithalatı, malların üçüncü bir ülkeden AB gümrük bölgesine girişi anlamına gelir. Belirli mal türleri için

öngörülen veterinerlik, bitki sağlığı veya diğer kontrollerin yapıldığına dair belgelerin beyannamelere

eklenmesi gerekmektedir.

İhracat Rejimi

Malların ihracatı, Topluluk mallarının Avrupa Birliği'nin gümrük bölgesinden üçüncü bir ülkeye (Avrupa

Topluluğunu kuran Antlaşmanın uygulanmadığı arazi veya bölge) veya Avrupa Birliği'nin gümrük bölgesinin

bir parçası olmayan üçüncü bir bölgeye çıkarılması anlamına gelir.

Mallar üçüncü ülkelerin gümrük bölgeleri üzerinden bir Üye Devletten diğerine aktarıldığında, ihracat

prosedürü kullanılmaz.

Gümrük Tarifeleri ve Diğer Vergiler

Diğer üye ülkeler gibi Estonya AB Ortak Gümrük Tarifesini uygulamaktadır. İthalatta Avrupa Toplulukları

Birleştirilmiş Gümrük Tarifesi’ne (TARIC) göre ortak gümrük tarifesi uygulanmakta, ithalatta alınan vergiler

KDV oranları dışında aynı olmaktadır.

Avrupa Birliği'nde yürürlükte bulunan gümrük vergileri hakkında TARIC Veritabanı’ndan bilgi

alınabilmektedir. Söz konusu veritabanı, madde tanımı veya gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP)

bazında arama yapılmasına olanak tanımakta, ayrıca varsa ilgili ürüne ilişkin başka kısıtlamaları da

göstermektedir.

7. Pazarın Özellikleri7

Kamu İhaleleri

Estonya'daki Kamu İhale alanı, Kamu İhale Yasası ile düzenlenir ve Estonya hükümetinin çeşitli

düzenlemeleri ile desteklenir. Maliye Bakanlığı, Kamu İhale politikası, yasa hazırlama, denetim ve

danışmanlık sağlamadan sorumlu kurumdur.

Kamu İhale duyuruları, ihalelerin sunulması ve sözleşmelerin verilmesi için yenilikçi biresatın alma ortamına

ev sahipliği yapan Merkezi Kamu İhale Başvurusu sayfasında yayınlanmaktadır.

(https://riigihanked.riik.ee/rhr-web/#/)

COVID-19 ile ilgili AB Kamu İhalelerine de https://simap.ted.europa.eu/web/simap/covidrelated-tenders

bağlantısından ulaşılabilmektedir.

8. Önemli Sektörler8

Tarım ve Hayvancılık

Tarımın GSYİH’deki payı çok düşük düzeydedir (yaklaşık %4). Toplam çalışan nüfusun %3,3’ü tarım

sektöründe istihdam edilmektedir. Sektör büyük ölçüde hayvan yetiştiriciliğine dayanmaktadır. Sütçülük de

7 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5fb7bdf813b87651bcfb110c/Estonya%20Pazar%20Bilgileri.pdf

8 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5fb7bdf813b87651bcfb110c/Estonya%20Pazar%20Bilgileri.pdf

https://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/development/generalised-scheme-of-preferences/

https://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/development/generalised-scheme-of-preferences/

https://riigihanked.riik.ee/rhr-web/#/

https://simap.ted.europa.eu/web/simap/covidrelated-tenders

https://ticaret.gov.tr/data/5fb7bdf813b87651bcfb110c/Estonya%20Pazar%20Bilgileri.pdf



sektörde önemli yere sahiptir. Çiftliklerin çoğu küçük ölçekli olmakla birlikte yeniden yapılandırma süreci

devam etmektedir.

Sanayi

Sanayide en fazla paya sahip olan sektör makine sanayidir. Makine üretimini ağaç işleme ve kağıt üretimi

takip etmektedir. Gıda, kimya, metal işleme ve hafif sanayi sektörleri imalat sanayinde önem arz eden diğer

sektörlerdir. Makine ve metal işleme sektörleri son yıllarda büyük gelişme kaydederek ağaç işleme ve kağıt

sanayini geride bırakmıştır. Hafif sanayinin imalat sanayindeki payı giderek azalmaktadır.

Ülkede 2000 yılında faaliyet göstermeye başlayan uluslararası elektronik şirketi Elcoteq iş ortamı ve

yatırımların gelişimine önemli katkıda bulunmuştur. Şirketin ülkede üretime başlaması ile birlikte diğer

yabancı kuruluşların da Estonya pazarına ilgisi artmıştır.

Makine ve ekipman sektöründeki gelişme çok hızlı olmuştur. Üretim rakamları birkaç yıl içinde elektronik

sanayinde 8 kat, otomotiv üretiminde 2 kat artmıştır.

Ülkede çok çeşitli elektronik ürün üretimi gerçekleştirilmektedir. Bunlar arasında bilgisayar, kablo,

laboratuar ekipmanı, türbinler, vinçler, tekneler, otomotiv yan sanayi gibi ürünler başta gelmektedir.

Son yıllarda laboratuar ekipmanı ve medikal ürünler ile optik ürünler üretimi de artış göstermiş, Estonya

dünyadaki az sayıda üretici arasına girmiştir.

2000’li yıllarda metal işleme sanayi üretiminde artış olmuştur. AB üyeliği sonrasında Estonyalı üreticiler

Avrupa pazarına kolay giriş yapma şansına sahip olmuştur. Estonya, Ukraynalı ve Rus ham madde

tedarikçileri ile yıllar içerisinde geliştirdiği uzun vadeli ilişkileri ve pazara giren yabancı yatırımlar sayesinde

sektör gelişme kaydetmiştir. Yabancı yatırımlar sektörde önemli pay sahibidir. Buna karşılık yerel sermayeli

işletmeler de bulunmaktadır. BLRT isimli şirket bunlardan biridir. Yerel sermayeli BLRT ülkedeki en büyük

gemi inşa firmasıdır. Şirketin Litvanya, Finlandiya ve Norveç’te de üretim tesisleri bulunmaktadır.

Estonya demirli ve demir dışı metallerden üretilen çok sayıda ürünü ihraç etmektedir.

Ormancılık

Estonya sahip olduğu ormanlar bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Ülke topraklarının

%49’u ormanlarla kaplıdır.

9. Adana-Estonya Dış Ticareti9

Adana’nın 2020 yılında Estonya’ya ihracatı 2,7 milyon dolar seviyesinde, Estonya’dan ithalatı ise 1,1 milyon

dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Böylece Adana’nın Danimarka’yla dış ticaret hacmi 3,8 milyon dolar

seviyesinde gerçekleşirken, Adana 1,6 milyon dolar dış ticaret açığı vermiştir.

Tablo 12-Adana-Estonya Dış Ticareti (Dolar)


2016 3.355.720 129.895 3.485.615 3.225.825

2017 3.452.854 804.423 4.257.277 2.648.431

2018 2.921.399 533.218 3.454.617 2.388.181

2019 762.978 2.412.180 3.175.158 -1.649.202

2020 2.753.998 1.086.153 3.840.151 1.667.845

Kaynak: TÜİK

9 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)


Adana-Estonya İhracat Verileri

Tablo 13-Adana-Estonya İhracat Verileri (Dolar)

Ürün Grubu 2018 2019 2020

Araçlar, hava araçları, gemiler ve ilgili taşıma araçları 1.664.448 242.330 2.581.835

Gıda sanayii müstahzarları - 31.725 78.379

Dokumaya elverişli maddeler ve bunlardan mamul eşya 1.213.948 397.556 43.271

Makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri 18.725 44.447 30.808

Adi metaller ve adi metallerden eşya 8.019 32.734 17.484

Plastik ve plastik ürünleri; kauçuk ve kauçuk ürünleri 3898 4.477 1.214

Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya; seramik mamulleri; cam veya cam eşya

5.890 1.750 650

Optik alet ve cihazlar, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar

2.121 2.658 220

Muhtelif mamul eşya - - 137

Deriler, köseleler, postlar, kürkler ve bu maddelerden mamul eşya - 3.211 -

Kimya sanayii ve buna bağlı sanayii ürünleri 4350 2090 -

Genel Toplam 2.921.399 762.978 2.753.998

Kaynak: TÜİK

2020 yılında Adana’nın Estonya’ya ihracatının neredeyse tamamını araçlar, hava araçları, gemiler ve ilgili

taşıma araçları oluştururken; gıda sanayi müstahzarları, dokuma maddeleri ve bunlardan mamul eşya,

makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri, ihracatta diğer önemli ürün grupları olmuştur.

Adana-Estonya İthalat Verileri

Tablo 14-Adana-Estonya İthalat Verileri (Dolar)

Ürün Grubu 2018 2019 2020

Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler 183.552 218.912 663.350

Bitkisel ürünler - - 361.500

Kimya sanayii ve buna bağlı sanayii ürünleri - 161 37.597

Mineral ürünler - 37.781 20.728

Optik alet ve cihazlar, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar

- - 2.643

Plastik ve plastik ürünleri; kauçuk ve kauçuk ürünleri - - 308

Makineler ve mekanik cihazlar; elektrik malzemeleri; 162.630 1.440.669 22

Odun veya diğer lifli selülozik maddeler 186.174 711.521 5

Adi metaller ve adi metallerden eşya 862 3136 -

Genel Toplam 533.218 2.412.180 1.086.153

Kaynak: TÜİK

2020 yılında Adana’nın Estonya’dan ithalatında en çok payı olan ürün grupları; canlı hayvanlar ve hayvansal

ürünler, bitkisel ürünler, kimya sanayisine bağlı ürünler ile mineral ürünler olmuştur.


Sonuç ve Değerlendirmeler

Estonya’nın ekonomik göstergeleri incelendiğinde, GSYİH’sinin 2021 yılında %3,8 oranında artarak 35,19

milyar dolar olması, 2022 yılında da %4,2 oranında artarak 38,24 milyar dolar olması beklenmektedir.

Estonya’nın dış ticareti incelendiğinde, dış ticaret hacminin son yıllarda 35 milyar dolar civarında seyrettiği

ve devamlı dış ticaret açığı verdiği göze çarpmaktadır. 2020 yılında, ihracatının bir önceki yıla göre 450

milyon dolar azalarak 16,3 milyar dolar, ithalatının da bir önceki yıla göre 1,3 milyar dolar azalarak 17,3

milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. Böylece 33,7 milyar dolarlık bir ticaret hacmine

ulaşmış ve 1 milyar dolara yakın bir dış ticaret açığı vermiştir.

Estonya’nın 2020 yılı dış ticaretine ürün bazında bakıldığında, telefon cihazları, taşkömürü katranından

yağlar ve diğer ürünler, petrol yağları ile prefabrik yapıların ihracatında; petrol yağları, otomobiller, telefon

cihazları ile tedavi veya korunmada kullanılan ilaçların ise ithalatında öne çıkan ürünler olduğu

görülmektedir.

Estonya’nın 2020 yılı dış ticaretinde pay alan ülkeler incelendiğinde, Finlandiya, Letonya, Almanya ve

İsveç’in, Estonya’nın en önemli dış ticaret ortakları olduğu görülmektedir. Türkiye, Estonya’nın ihracatında

%0,9 payla 19. sırada, Estonya’nın ithalatında ise %0,5 payla 23. sırada yer almıştır.

Estonya’da doğrudan yabancı yatırımların gelecekte finansal ve ticari faaliyetlerden imalat sanayi

faaliyetlerine ve bilgi ve iletişim teknolojileri sektörlerine doğru yönelmesi beklenmektedir. Yatırımlarda

öncelikli alanlar, bilgi ve iletişim teknolojileri, taşımacılık ve lojistik, elektrik-elektronik, makine ve metal

işleme, hizmetler tıbbi malzemeler ve ekipman, gıda ve içecek, kimya, ağaç ve ağaç işleme ile inşaat

malzemeleri alanlarıdır.

Ülkemizin Estonya’yla ikili ticaretine bakıldığında, ikili ticaret hacminin düşük olduğu söylenebilir. Ayrıca ikili

ticaret dengesinin ülkemiz aleyhine olduğu görülmektedir. 2020 yılında Türkiye’nin Estonya’ya ihracatı 79

milyon dolar, Estonya’dan ithalatı ise 166 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. İkili ticaretteki

açığımızın Estonya’ya ihracatımızın üzerinde olması, önemli bir nokta olarak göze çarpmaktadır.

Türkiye’nin 2020 yılında Estonya’ya ihracatında başlıca ürünler, pamuk, demir veya çelikten borular ve

profiller, yolcu taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gazlar için alüminyum

kaplar olurken; Estonya’dan ithalatında başlıca ürünler, dökme demir, demir veya çeliğin döküntü ve

hurdaları, buğday ve mahlut, telefon cihazları, fiziksel-kimyasal analiz alet ve cihazları olmuştur.

Ülkeler düzeyinde düşük olduğu görülen dış ticaret hacmine bağlı olarak, ilimizin de Estonya’yla ikili ticaret

hacminin 3-4 milyon dolar seviyesinde olduğu görülmektedir. 2020 yılında Adana Estonya’ya 2,7 milyon

dolar değerinde ihracat gerçekleştirirken, Estonya’dan 1,1 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir. İkili

ticaretimizdeki ürün gruplarına bakıldığında, Estonya’ya ihracat tutarımızın tamamına yakınını araçlar, hava

araçları, gemiler ve ilgili taşıma araçlarının oluşturduğu; Estonya’dan ithalatımızda öne çıkan ürün

gruplarının ise canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler ile bitkisel ürünler olduğu görülmektedir.


10. Kaynaklar

T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f32acbe13b876874833970b/Estonya_ulke_profili2021.pdf

T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5fb7bdf813b87651bcfb110c/Estonya%20Pazar%20Bilgileri.pdf

International Trade Center – Trade Map, https://www.trademap.org/

UNCTADSTAT, https://unctadstat.unctad.org/EN/

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)



https://www.trademap.org/

https://unctadstat.unctad.org/EN/

Documents

ESTONYA - ihracatdestek.org.tr