1 «

EXERCITIUM PHILO LOGICUMDe

LAPIDIBUsVIVENTIBUs,

i. PET, II: 5.Quod,

Cons. Ampk Facti It. Philo/, in Rcg, Acad. Aboenji,PRM sID E

LAURENTIO O.LEFREN.

L. L. O. O, & Graecae Prosessi Reg. & Ordia,atque h. t. Rectore Magnifico,

Publica bonorum cmsurce subjidt

IsAACUs GABR. TAULERUssatacundensis,

In AUDITORIO MAJORI Die MajiAnno MDCCLXXX.

A B 0 JE,Irapresta apud Viduam Joh, Ckristoth. Frenckeu/.

summe Reverendo atque AnpUJJimo Domino ,

D no JACOBOG A D O L I N.

s. s. Theologiae Doctori excellentissimo, Regiae Acade-miae Auratae Prosessori Primario, Oioecesis AboCnsisArchi - Praeposito meritissimo, Fcdesiarum Aboensis &

Numraensis Pastori vigilantissimo, utriusque ConsifloriiAdsessori gravissimo, Reg. scient. Acad, Holm,

socio dignissimo,

Patrono & Benesassiori Optimo picique mente cetatemdevenerando.

Quas a Te, Patrone Optime, in me prosesta simi benesicia, ea tammulta atque magna esso intelligo, ut culpam animi ingrati nullo

unquam pacto a me removere pojjim, niji eadem non tantum perpetuarecolam memoria, sed praeconiis etiam publicis , quoties occasto serat,depraedicem , Ex quo enim ex eorum mihi esse contigit numero, quiTuo de Patrocinio jibi in Jinu gratulantur, nihil reliqui secijiiquodunquam vel ad sinalum veritatis vel ad exercitium virtutis animo in-generandum pertineat. Quotquot enim Tui sumus nihil plane desidera-tnus, quod vel sapientijsimis consinis ,

vel prudentisjimis monitis efficipoteji. Eo autssjpstsenignius adeuntes excipere , eo patientius considentesexaudire , coque gratiori tum voce, tum mente abeuntes demittere /oles,quo longius aliis his aliisque virtutibus Juperas. Me certe tanta sempergratia prosecutus es, ut niji, quid affectus paternus in recessu habeat,didkissem , nihil scirem cui eam cequiparare posscm. Quamvis igitur,Patrone optime , Tibi jam omnia debeam, quce unquam Patrono debe-re pojssit ciiens, unum tamen adhuc mihi expetere susiineo benesi-cium, Permittas, humillime precor, ut Tuo Nomini exiguas has pa-

gellas in sigmm perpetui ohsequii consecrcmQuamvis enim nihilproprii habeant pretii, agunt tamen de materia, quae Tibi /emper ejlgratijjima , de Lapidibus nimirum vive(itibus, ex avibus verum DEITemplum consiat, Qiio autem Tu in id incumbis diligentius, ut quot-quot Te audiant docentem hujus generis lapides siant, eo ego arden-tius DEUM O. M. semper precabor, ut Te, Benefactor propensijsime p

Tmsque omnes quam diutisime salvos, sospites & incolumes praejiet»idque injuper votis vesiris concedat, ut insiar lapidum viventium i»a terno DEI Templo indefinienter vigeatis & fulgeatis ! Permansuru$dum vixero

summe Reverendi atque AmptiJJimiNOMINIs TUI

Cultor devotisimusIsaacus G, Taulesw,

VIROPlurimum Reverendo atque Frcrclarijjimo ,

D.no Mag. ARVIDO TAULERO,lcdts%> qjiae DEO in Tavast-Kyr» colligitur. Pastor*

vigslantilsimo, meritissimo,

PARENTI OPTIMO.

Ouoties Tuam, Pater Optime,- atram recordor intersissimam y quaad me hem educandum ressieque injlitumdum quam diligentissme

incubuisti, toties' maximo> gaudio-, maxima persundor laetitia. Nihil i-gitur mihi accidere potgji exoptatius, 'quam quod tam pii Parentis tu-tela adhucsrm liceat, quodque meampietatem Tibi Parens Tudulgentisjlmc,publice declarare possim. Accipe igitur Parens propeusissdm prunumfrustum diligentia ,'qiiem muc Tibi in tessermn grati animi summa os-sero reverenti». Quin is Tibi gratus jit futurus, eo minus dubito, quo>certius scio, quam enixe elaborare soleas, ut omnes, qui Te vel ut Pa-rentem 3 vei ut doctorem audiunt

, in viventes evadant lapides, quos has

brevi opella deseribere comtus sum.- Hoc quidquid eji munujculi, idTuis curis , Tuis debeo inpmjis; quare ad Te potissvmim redire debetrTuam bonitatem indesimntsr celebraturum. Faxii DEUs 0. M. utde Tuo prcesidio mihi quantdmtissimt gratulari queam, sera sit Uh3diss, qua illud mihi dolere cogar ereptum! Interea veternum vitee Au-sterem & Conservatorem die nodi eque precabor, ut Te Parens optime,mia cum Matre indulgentisuna quamdiutijsime vivere & quam felicis-Jhmflorere jubeat. sic prolixiori mente quam voce optat

PARENTIs OPTIMI

Filius oisdtmsijsinntsI3AACUs G, TAU1ER.U3,

$• 1-

Quamvis sACRAE L1TTERAE ubique locorum amabilem spirent veritatem; nimium tamer

quantum a vero aberraremus, si (silum sacrum eundem tenorem ubique servaro diceremus. Nuncenim simplicem verborum proprietatem sequitur,nunc tlg.ras atque picturas adhibet spiendidistimas.Dema exemplorum silva hoc evictum dare in pro-ciivi esstt, (i id serret ratio instituti, quod eo po-tius spectat, ut loco non nihil tantummoneamus de varia vel facilitate vel felicitate, quauti solent interpretes, cum in eo sunt, ut incuna-bula investigent similitudinum, quibus Divina; litte-ra; psssim indulgent sublimissimis. Generatim igiturobservare licet, raro hic modum teneri, abis in de-sectu, aliis in excesiu peccantibus. AEque enim invitio sunt qui sACRIs LITTERIs propria luminadenegant, ac qui aliena iis acumina tribuunt. Cer-te ubi reddi debet ratio adpeliationum sublimiorum,neque in coelum adscendendum, neque in orcam

2

descendetidum, ubi tertium comparationis prs ma-nibus est, & e contextu, si vel tantilla adhibeaturdiligentia, facile erui patesio Ne vero extra oleasvagari videamur, ad institutum propius nos accin-gimus, necessitatem hujusmodi prudentiae idoneoquodam exemplo offensare Illud vero nobis suppe-ditabit Locus i. Petri 2- v: 5 ubi sideles Apostolojseisaj zientt, lapidei viventes , adpellantur. Quamvisenim haec adpeilandi ratio tam aperta videatur, utad eam indagandam nulla opus sit virgula divina-itoria, qssippe quam sola & nuda contextus inspe-ctio satis di(tincte cuique ob oculos ponit, tot ta-men anfractibus ad eum grassati sunt multi Philologi,ut facile suspicari possis, eos non tam de explicationescripturae, quam de ostentatione doctrinae laborasle.Quoniam igitur non minus interdum juvat errorilarvam detrahere, quam veritati Lauream, imponere,non male de oraculo Hoc Apostoiieo raeruisie vide-bimur, si utmmque horum officiorum hoc quidemspecimine Academico pro virili colere sategerirnus,Interim Te, Lector benivole, quo par est studrosi officio rogamus, ut hunc conatum, nostrum iasudiorem interpreteris partem.

$. 11-

Quorrism igrtor omnis haec disqaisitio in dua-bus illis vocibus, Ai&oi & zmnc, tanquam totidemcard nibus vertitur, de urraque seorsim paucis a-gendum veniet. Prius vero, quam quaestioncm di»vidamus, & quid quid 2m$$ sigillatim impor,

3

tent, decernamus, verbo monendum est, subjectura!quaestionis csse EX-JUDAEOs, seu homines e judai-smo ad Christianismum conversos. Cumque A»postolus statim mentionem faciat cir<s , da-mus spiritualis , quae voces serme immediate nostrasexcipiunt, facile intelligisur, conversos non alio re*»spectu lajides, adpellari, quam quod constitu-unt oi*«, demum , nec alio eos respecto z»ir«c,ventes, denominari, quam quod ipsa domus cst kmo»

pxutoe, spiritualis. Et quamvis Demus in genere in-»volvat aedificium, in quo habitatur, hoc tamen lo-co speciatim intelligitur templum, seu domus in quaD eus habitat. Hujusmodi domum habebant Judaeilapideam, cujus tamen lapides noo viventes erant,sed omni prorsus sensu & spiritu vaeni. Dum igi-tur Apostolus ccetum hominum conversorum adpel-iat domum , singula ejus membra lapides denominat ,

non quod lapideae sine naturae» cui vita desit, sedquod quodlibet partem constituat habitationis illiusspiritualis Dei, de qua hic sermo est. Atque hocmonuisTe sufficiat de ratione, cur lapides, adpellentur.Cardo igitur quaestionis in altero vocabuloseu liventes , vertitur. Unum tamen adhuc monuis*se juvabit, duo esTe genera lapidum , ex quibus aedi-sicia exstrui solent, quorum alterum fundamentum,alterum ipsim aedificium constituit. In aedisiciis civi-libus utrumque genus vita caret, in hoc vero spi-rituali utrumque vita gaudet, sed diverso ordine.Lapis fundamenti est CHRIsTUs, quem Apostolus, com-mate proxime praecedente, M&iw ziiirx, lapident biben-tem adpeilat» In hoc sita est vita erigmaiit^r , ob ec«

4

que' communicatur singulis ecclesiae membris, utetiam haec dici poilint M&u lapidts Vrctntes.Adeo plana & certa est haec adpeiiandi ratio! Quisigitur non videt nodum in scirpo quaerere quotquothic aliquid doctius quaerunt. Atque ita hic pe-dem statim sigere posiemus, nisi limul nobis propo*situm esset, aliis atque aliis offendere speciminibus,quam exilem mereantur laudem, qui, ut vanam e-rudstionis auram captent, in scriptura explicanda/tmpliecm ventatem praetereunt, nescio quae lumina exputidis judaeorum commentis & insulsis paganorumarcessere laborantes.

§. 111.

Ne vero solidam doctrinam & inanem eruditionislaudem eodem proisus loco habere videamur> tex-tum Apostoli adhuc sub incudem vocare volumus,quid allata vocabula in recessu habeant, paulo dili-genti us scrutaturi» Quod (i igitur rationem quae-ras, cur Petrus Ercleliam Ghristianam curn templojudaico conserat,-scire licet, judaeos olim suisie eos,ad quos epistolam mitterer Apostolus» Jam vero ex c-pistolis Apostolorum certissime constat, quam dissi-culter conversi Judaei eo perduci poffent convictio-nis, ut inveteraris gentis praejudiciis nuncium mit-terent, & talem amplecterentur Christianismum,qualem scriptura recte intellecta postularet, & qua-lem Apostoli divinitus illuminati inculcarent, hocest non judaico sermento insectum, sed per omnia ve-rum & purum, adeoque nec templo judaico adfli-

5

ctam, nec sacrisiciis Leviticis superstructum. Quo*niam vero ipse Deus templum judaicum divina luapraesentia honoraverat, & sacrisicia ibi mactanda i-pse sua lege praeceperat, dissiculter a se impetrarepoterant, ut his rebus nullum plane pretium statu-erent, verum earum scopum , qui in prsfigurando 8zprsnundando salvatore conlistebat, ignorantes. Hosigitur opportune docet Apossolus, Det.m semper habi-turum tmplum & jemper acctpiurum sacrisicia , led aliustamen genens, alius indolis, non templum ex saxisvita callis exstructum, non sacrisicia ex tauris &

hircis, aliisque brutis animalibus constantia, led lon-ge praestantius templum, longe meliora sacrisicia.Hinc illis prudenter cogitandum relinquit, quantoprsstantios eslet aedificium, quod ex viventibus ac spi-rantibus conslaret hominibus, exputis conslaret lapidibus , nsk sen/us msc tuitus capaci-bus. Hoc novum templum cUov Truuucmucv & novasacrisicia socias imviianuas eodem sensu adpellat PE-TRUs, quo PAULUs saepius id spiritum vocat, quodnon tam littera: & syllaba legis, quam verus lectistr.sus rite erutus insnuat- I>‘us enim nec voluit,nec potuit religionem instituere mechanicam in nudo &

solo motu corporis ejusque partium, utpote pedum,manuum, labiorum, st quae sunt ceterae, consislen-tem. Quis enim cultum Dei religiosum dicere po-terit eum, qui nihi] aliud involvit, quam quodtum sir, cum homo pedibus transferri se patitur inlocum muro lapideo leptum , cum mundus taetrum aut hir-tum e st sibulo sure tum ad acervum lapidum, aut ceipi•tum ducit } eum cultro transsodit scrno t (anguinemque

6

in parietes diBi modo acervi con[pergit, cum iingvacertum aliquem hymnum reboat, & qua suni similia.Verus Dei cultus spiritum postulat. JQui Deam ve-re &* reBe colere velit , is non satis habet nominatamodo exercitia corporis p. rstgei c , sed animo Deo devo-to shiguta corporis nen.bra, & quidem viva, ejus man-datis faciendis consecrare , idque sua sponte &1 tantabibentia, quanta vel [mens potum, iul e suriens cibumcapit. Qui Deum sio intra se colit, is templum eslspir/tuale, & qui ipsi hujusmodi prae siat officia, isfacticia ossert spiritualia. Qui vero aedificium spe-ctans lapideum, hic , clamat, esl templum Jehovee, i. iceQ templum JehoD<e, nec animum atque spiritum Deohabitandum exhibet, is nullum habet Deum & nul-lum praestat cultum, qui Deo placere potest. Atquehanc puto esso mentem Petri in loco, quem nobisenucleandum surnsimus.

§• IV.

His igitur praetnissis, pedem ulterius promove-re placet ad proponenda & explodenda ea docto-rum virorum somnia, quorum supra mentionem se-cimus; idque eo brevius, quod vel ex his paucisdiscere licet, quid differo aera lupinis. Primum qui-dem minuenda est sententia eorum, qui PETRUMadpeilationera A&a? z«Vtj» mutuo sumlisse sciscunt excommento judaico, quo lapidibus immanibus, exquibus templum salomonis exstructum suit, satuitastrikuhur (e ipsos dolandi ts aptandi, ut sine in[irum en-turum one aequabilem bene que cohaerentem efficere possint

7

parietem. Praeterquam enim, quod haec opinio' cdiametro repugnet scopo Apostoli, qui potius id spe-ctat, in quo disserunt, quam id, in quo conveniuntdiversa haec templa, & haud obscure insinuat tem-plum judaicum ex lapidibus non viventibus aedifica-tum suisse, ut eo sortius stingeret argumentum, quoJudaeus conversos a nimia templi «tavaerentia revoca-re satagit, ex eo etiam capite salsa est, quod or-tum debet ineptae tranlationi Lxx interpretum, quivoces rrtt ‘sDNt i.Reg. v. il Ai$us «VMwrss, secttri91012 dolatos reddiderunt, cum tamen lapides dolatosvel politos valeant. Legimus quidem %. Reg. VI. 7-sic aedificatum suisse templum, ut nec malleorum ,

91e c coelorum , nec ullorum aliorum inflr umentorum serre-orum exaudiretur sontis, sed inde non sequitur, quodper quietem vidit Josephus, qui antiquis. judaic LibVili, c* 2. comminiscitur, «c rjv dguotia» ttii vMeioKtlu, videri p&sjs materiam sua(e jpotite aptnjse. Quam-vis enim in loco, quo exstructumt suit templum,nulla ejusmodi instramenta suerint adhibita, indetamen subsomere non licet, neque in ipsis sodinisdolatos & aptatos suisse lapides, de quibus quaestioest. Hinc alii dictos putanr lapides viventes , quodtemplum inde exstructum speciem habuerit aedisiciinon ex multis & variis compositi lapidibus, sed exviva petra excisi, vivam adpeswtes petram , quam vo-cabulo proprio integram aut continuam dicere debuisjent.sed hac arte opus non esse, ex eo, quod initio mo-nebamus, satis constare arbitramur. Quo circa pu-rum putum est somnium judaicum,cum Rabbint, utstructuram templi miratuiosam nanciscamur, vermi■

8

culum adpeliatum singunt, cujus ea sit vis, utquamvis grani hordei magnitudinem non superet,cuicunque tamen imponatur lapidi, is in frustra cu-bica eaque optime levigata dissiiiat. sed eo palpa-bilius est hoc commentum, quod, magno monenteBOCHARTO, Hieroz Pj 11. L. Vi. C. 11, non ver*met» sed lapi$mm nomine veniat. Addit virdoctissimus, in specie signare lapidis genus du*riljuimm , quo lapides pretios expoliri solent, sM1RIsLatine, si/etice sMERG'EjL dicitur. smiris vero HE-sYCHIO & PHAVORLNO pulvis est, quo lapidesduriores laevigantur.

§. V.

Alii PETRUM his vocibus adlustsse putant adlocum PLUTARCH1, De Fini», Opp. T. IU. p. 115subi mentionem facit lapidis in sulmine EROTA in-venti, qui audiendi seje qve movendi facultate polleat ,

quippe quem tradunt ad auditum tuba ad littus aopro-pin^uare, snudum vero petere smul ac Athenienjes no-minari audiverit. Tantum vero abdi, ut APOsTO-LUM ad b mc lapidem respexisie credamus, ut po-tius nob s habeamus persvasissimum, nullomodo si-ri potmsie, ut vir AsaWurac ad tam putidum sigmeri-tum in tam seria caulsa adiudere voiurir. Primumquidem in hoc loco lapidis viventis expressa men-tio nuila sit, deinde tota fabula ejusdem est indolis,ac notus ille jocus, quo nos dicere solemus huncve! illum lapidem moveri quoties cantum galli galli•naeei AUDII tRU- Quis enim non sentu , hoc di-

9

9am nihi! nisi jocum esle, qoem nemo ratione u-tentium unquam usu venire, sed unice ad instar st*nigmatis, ad acuenda ingenia puerorum ahorumqueimperitorum, excogitatum esle, credit. Demirari i-gitur convenit, tam ineptam hypothesin uiii unquao»doctorum hominum in mentem venire potuisie,praTertim cum jcopus APOsTOLI, quod sapius jamobservo & moneo, longe aliam adpeilandi rationemnon tam postukt» quam slagitet.

§. VI.

Nec multo propius ad veritatem accedere pu*tanda est opinio eorum, qui hanc adpeilandi rabo-nem resicere statuunt ad Zwta, (satuas a~rimatas* quarum crebro apud Auctores sit nuntio.Pnus vero quam hanc opinionem resutatum eamus,verbo monere liceat, quid de slatilis consecsatis olim creditum fuerit. scire itaque licet hoc genusstatuarum in duplici suisTe disserentia, adeo at aliasan. matas, seu vnentes, alias nc» an.matas, seu nov vi-ventes crediderint non modo pagani , sed multi et»jam Christiani, & adhuc forte credant. sic HERAI-sCUs quidam cognovisse seribitur, qnanam Asta-arum viva, quaenam nen viva suerint, de qua revideri poterit sVIDAs sub voce ?|sa»{Han Vivas sais»se satuas, inter Chrisianos, ut alios silentio pr$»teream, diserte statuit LACTANTIUs, qui caussatnvitae ex malis geniis sub illis deiuescentibus arce;-sit, Inss. Diviti . L. II» p. 82. ubi hos vatum pecto-ra inspirasle senbit. Locutas quandoque saisse elus-

10rtsiodi statuas, dubitari vix potest, utrum sutem lo-quela nal/s get/iit, an vero sacerdotibus mpostoribus o-rsginem debuerit, id quidem definire nolumus, quem,vis suo sensu in hujusmodi rebus abundare patien-tes. Certe sacerdotes gentilium ab hujusmodi do-lis liberos suisie, pronunciare non postumus. Dia-boli caussam tueatur, qui velit. Nos ejus patro-nos agere non tenemur. Quidquid autem de vitastatuarum sit, hoc firmiter credimus, PETRO inmentem venire non potuisse, ut Ghristianos, quosspiritus sanctus animat & in omnem veritatem ducit ,

cum illis conserret aut contenderet. Neque enimspiritus sanctus pectora Chnstianorum ea sini ad-slat, ut oracula edant, sed ut tanto eos lumine coi-lustret, quanto cuique ad officium faciendum opussit, ut pie t jupe sJ sibrie vitam in hoc ieculo tranjt-gant. Quod supercst, illud hic iterum monere po -

temus, quod de scopo in superioribus monitum est,nili actura agere nollemus.

§* VI!.'

Qjamvis autem ex iis, qua de lapidibus viven-tibus gentilium hactenus breviter adduximus, haudohscure patere arbitremur, quam moleste seduli sud-erint eruditi, qui lucem so mila Petrina exinde se-nerari sategerunt; prius tamen hunc locum relin-quere nolumus, quam id quoque genus Ai&av

seu lapidtm animatorum , quod baethylorum, ieubaetiliorum nomine venire solet, paucis adcigeri-mus. Hujusmodi lapidem per aera volitantem se

11

vidisse satetur IsIDORUs Pbilojophus , apud PHOTLUM in Bibliotheca p. 995, seq. Motum vero horumlapidum volantium alicui spiritui tribuunt Auctores»Primus qui de iis scriptum reliquit, est sANCHO-NIATHON PHOENICUM PIPosophus, qui circa an-num mundi 2760, vixisse perbibetur. Is IX Librosscripsit, qui Theologiam & Historiae!) AntiquitatumPhoenicum continent. Hos Libros Grace verios subnomine es>aiuxikm» rehqmt PHILO BYBL1Us, qui ie-cuio 1. & il. storuit, ex quibus tamen nihil hodie su-perest, praeter fragmenta, quas PORPHYRlUs in Li-bro de a stinen ia & EUsEBIUs in Praeparatione Evan*gtiica conservavit De Bae thyiis sio sANCHONIA*THCN scribit: imvlnvi jtoe sepiae (2 cujv\iet Alsse iuepu-ksc [tn*ave(tsv& h. e. DEUs COELUM beethylia exco-gitavit, cum lapides animatos secisjet, apud EUsEB1UMLib, I. p. 37. Quidquid de his bachylis narra-tur, id ejusmodi est, ut commode reserri possitad factum ] ACOBI oleo urgentis Iapidem, juperquo dor-mierat, Gen. XXV111. 17. seq. multi & magni obser-vant Auctores, v. g, GEKH.JOH. FOssIUs, DAN.HUE-T1Us, JOs. sCBALIGER, sAMUEL BOCHARTUs& alii. Quod ad nomen adtinet beethyliorum . illudnihil aliud est, quam Hebraeum Etthel, ter-minatione Graeca auctum, & littera n in v mutata,quatenus AQUiLA Graece scripsit. Quo*modo hinc lapides vi ventes exsculpipossint, erudite con-jicit BOCHARTUs Phal. & Can Lsb. II. C. 2. ubiinterpretem sanchoniathonis pro D'Dur3 quodlapides unflos notat, iu(pvwe, lepi-des animatos legisie putat, idque eo credibilius vi*

12

detur, quo facilius est scriptori duas litteras in eademvocc transponere. Quominus autem PETRUs haec bae*thylia ob oculos habuerit, cum Hpistolam ad conversosHebraeos scriberet, id ex antea dictis facile colligi posscexistimamus. Quid? quod dubitare ad minimum licear,an PETRUs scriptum sANCHONIATHONIs unquamoculis usurpaverit, Graecam certo translationem, quaetempore demum HADRIANI, quo PHILO BYBLIUsvixit, adornata est, videre non poterat PETRUs, quitemporibus AUGUsTI & TIBERII vixit. Nec valdemihi probabile videtur, a piscatore Galilaeo lectos suislelibros sANCHONIATHONls dialeElo Phoenicia exaratos.Quid? quod adhuc sub judicelis sit de audientia fragmen-torum sANCHONIATHONls, quippe quae ei suppone-re potuit PORPHYRRIUs, qui circiter GCL. annis poslPETRUM invictus esle desiic, Inter omnes vero scri-ptores gentiles, qui viventium lapidum meminerunt, ne-mo verbis PETRI similiora protulit, quantum mihi qui-dem conslat, quam HIEROCLEs in Aureis CarminibusPYTHAGORA, qui divinas statuas fieri docet animas eo-ram, qui je ipsos DEO in sacrificium devovent. Verum& hic PETRO junior est, nec verba ejus desumpta suntex Pbilosophia Pythagorica aut Platonica antiqua , sed exea quae seculis II. & iII invaluit, cujus sectatoribus so-ienne erat a Christianis mutuo sumere loquendi sor-mulas, ut cum iis consentire viderentur, de qua re vi-deri poterit celeberrimi Mosheimii doctissima Dislertatiode studio Ethnicorum Christianos imitandi, quae Dissert,ad Hist. Eccles spect. p. 330. seqq. legitur. Conser Dis-sert. JOH. G. MICHAELIs in h. I. Malae anno 1737. e-

dicam. Plura persequi prohibet logi angustia,manum igitur de tabula.

s. D. G.