Slide 1
Panalangin
PANDIWA
Ano ang PANDIWA?Pandiwa - nagsasaad ng kilos o nagbibigaybuhay
sa isang lipon ng mga salita - binubuo ng salitangugat at panlapi -
Maaaring gumagamit ng isa o higit pang panlapi sa pagbuo ng
salitang kilos - Maaaring gumagamit ng isa o higit pang panlapi sa
pagbuo ng salitang kilos Ang aspekto ng pandiwa ay nagpapakita kung
kailan nangyayari o ipagpapatuloy pa ang kilos.
Aspektong Naganap o Perpekto ito ay nagsasaad na tapos nang
gawin ang kilos.
Halimbawa:Umalis Sa kani-kanilang mga bansa ang mga dayuhang
negosyante.PawatasPerpektiboUmalisumalisMagnegosyo
nagnegosyoBigyanbinigyan
2. Aspektong Katatapos nangangahulugan itong katatapos pa lamang
ng kilos. Nabubuo ito sa pamamagitan ng paglalagay ng panlaping ka
at pag-uulit sa unang pantig ng isang salita. Ito ay nasa ilalim
din ng aspektong perpektibo.
Halimbawa:PawatasKatataposMagbigaykabibigayMag-ayoskaaayosMag-usapkauusap
3. Aspektong Nagaganap o Imperpektibo ito ay nagsasaad ng ang
inumpisahang kilos ay patuloy pa ring ginagawa at hindi pa
tapos.
Halimbawa:
Pawatas ImperpektiboMagpasalamat nagpapasalamatIpaalam
ipinapaalam
4. Aspektong Magaganap o Kontemplatibo ang kilos ay hindi pa
nauumpisahan at gagawin pa lamang.
Halimbawa:
PawatasKontemplatiboMabungamagbubungaKumitakikitaKumiloskikilos
Aspekto ngPandiwa
1.Pangnagdaan.Nagsasaad ito ng kilos o gawaing natapos na.
Halimbawa: Nabatidmo ba ang tungkulin at pananagutan mo sa ating
bansa?
2.Pangkasalukuyan. Nagsasaad ito ng kilos o gawaing nasimulan na
ngunit ipinagpapatuloy pa rin.
Halimbawa: Kailangang gisingin an gating kamalayan sanagaganapsa
ating paligid.
3.Panghinaharap. Nagsasaad ito ng kilos o gawaing isasagawa o
magaganap pa lamang.
Halimbawa: Madaramamo ang wagas na pakikipag-isa sa layunin ng
makabuluhang pamumuhay kung maging tapat ka sa iyong sarili.
Pokus ngPandiwa
Pokus ang tumutukoy sa kaugnayang pambalarila na matatagpuan sa
pandiwa at sa isang kaganapang pandiwang karaniwan nang
pinangungunahan ng panandang pampokus naang.
1.Pokus sa actor o tagaganap.
Ang gumaganap ng kilos ang simuno.
Halimbawa: Humihitit ka na naman.
Tuwiranglayonang simuno ng pangungusap.
Halimbawa: Tinatakpannitoang lahat ng daanang hangin n gating
katawan. 2.Pokus salayono goal
3. Pokus sa benepaktibo o pinaglalaanan.
Ang kaganapang pinaglalaanan ng kilos ang simuno.
Halimbawa: Pinagmamalasakitan ng may-ari ang mga kabataang
nalulong sa paninigarilyo.
4. Pokus sa ganapan o lokatib na pokus.Ang ganapan o ang
pinangyarihan ng kilos ang simuno ng pangungusap.
Halimbawa: Ang tindahang binibilihan mo ng sigarilyo ay
nagsara.
5.Instrumental o pananangkapan na pokus.Ang instrumento ang
simuno sa pangungusap.
Halimbawa: Ipinang-alis niya ng bisyong paninigarilyo ang
pagsipsip ng kendi o pagkain ng tsokolate.
6.Kawsatibong pokus.Ang dahilan o sanhi ang simuno ng
pangungusap.
Halimbawa: Ikinamatay ng tatay mo ang kanser sa baga.
7.Pokus resiprokal.Ang resiprokal ang simuno ng pangungusap.
Halimbawa: Pinakiusapan siya ng nanay mo na makipagtulungan sa
proyekto ng Kagawaran ng Kalusugan, ang Yosi, kadiri.
Mga Uri ng Pandiwang Di-Karaniwan
1. MaykaltasIto ay kapag may titik o pantig na kulang sa
salita.Kunin (kuhanin), damhin (damahin), bathin (bati-hin)
2.MaylipatIto ay may titik na nag-iiba ng lunan sa loob ng
salita.Tupdin (tuparin), tamnan (taniman) , sidlan (siliran)
3.MaypalitIto ay kapag mayroong isa o dalawang titik na
napalitan ng iba.
Halimbawa:Hagkan (halikan), datnan (datingan),tawanan
(tawahan)
4.Metatesis(pagkakaltas + paglipat)
Halimbawa:mangtahi = mananahimambato = mamato
Angpangngalang-pandiwaay binubuo ng panlaping pag- at salitang
ugat.
pag + sukat = pagsukatpag + tulong = pagtulong
Mga Gamit ng PangngalangPandiwa
1.Bilang Simuno ng Pangungusap
Halimbawa: Ang paggalang sa matanda ay isang mabuting asal.
2.TuwirangLayonsaPandiwaHalimbawa: Si Karl ay mahilig maglaro ng
computer.
3.Bilang Kaganapang PansimunoHalimbawa: Ang susi sa tagumpay ay
pagtitiis.
4.Bilang Di-tuwirangLayonHalimbawa: Si Patrick ay magtatayo ng
paaralan ukol sa pagtuturo ng Ingles.
Thank You
