Financial Budget 2553

สารประธานกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ

การตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ มหลกการส�าคญ

ทมงใหเกดการบรณาการและเสรมสรางความเขมแขงของการก�ากบ

ดแลตนเองทดของสวนราชการ สรางความนาเชอถอและความมนใจ

แกสาธารณชน วาไดมการตรวจสอบ/ก�ากบดแลอยางรอบคอบ

โดยการตรวจสอบและประเมนผลการบรหารและการด�าเนนงาน

การตรวจสอบบญชและการเงน ความถกตองตามกฎระเบยบ

การประเมนความเสยงความพอเพยงและเชอถอไดของการก�ากบ

ดแลและควบคมตนเองทด ซงเปนงานทมความส�าคญอยางมาก

โดยเฉพาะการตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงาน

ในระดบจงหวด ซงต องบรหารงบประมาณทลงส พนท ให ม

ประสทธภาพและเกดความคมคา เกดประโยชนสงสดกบประชาชน

ผมจงเหนวาผวาราชการจงหวด รองผวาราชการจงหวด และหวหนางาน

ในระดบจงหวดควรจะตองมความร เกยวกบรายงานการเงน

ซงเปนไปตามแนวทางทศทางการปฏรประบบบรหารภาครฐแนวใหมมงเนนใหความส�าคญกบผลผลต และผลลพธ

ของหนวยงาน รวมทงการจดท�างบการเงน กจะตองมงเนนผลผลตเชนเดยวกน ดงนน ผวาราชการจงหวด

และผบรหารหนวยงานในระดบจงหวดจงควรตระหนกถงความส�าคญในเรองน และสามารถน�าขอมลเกยวกบ

รายงานการเงนและการวเคราะหงบการเงนไปใชประโยชนในการบรหารงานได

ผมมความยนดเปนอยางยงทคณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการกลมจงหวดคณะท 1

โดยศาสตราจารยเกยรตคณเกษร ณรงคเดช ประธานอนกรรมการฯ ไดสอบทานรายงานของจงหวดตางๆ

ในกลมจงหวดคณะท 1 และไดเหนความส�าคญในเรองน จงไดจดท�าคมอการใชประโยชนจากรายงานการเงน

เพอการบรหารราชการของจงหวด ซงจะเปนคมอทจะชวยใหผวาราชการจงหวดและผบรหารหนวยงาน

ในระดบจงหวดสามารถวเคราะหงบการเงนของจงหวดไดอยางถกตอง และน�าไปใชประโยชน

ในการบรหารงานไดตอไป รวมทงจะเปนประโยชนกบหนวยงานภาครฐอนๆ ดวย

(นายสาทตย วงศหนองเตย)

รฐมนตรประจ�าส�านกนายกรฐมนตร

ประธานกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ

สารจากประธานอนกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ กลมจงหวดคณะท 1

คณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ (ค.ต.ป.) ในคราวประชม ครงท 3 / 2553 เมอวนท 12 กรกฎาคม 2553 ไดมมตเหนชอบให ผเขยนจดท�าคมอเผยแพร เพอใหความรเกยวกบการจดท�ารายงานการเงนของจงหวด และการใชประโยชนจากรายงานการเงนของผบรหารในระดบจงหวด ซงจงหวดจะตองจดท�าเปน ครงแรกในปงบประมาณ พ.ศ. 2552

เนอหาของคมอฉบบนประกอบดวย ความรพนฐานเกยวกบงบการเงนของหนวยงานภาครฐ ซงเปนการสรางความรความเขาใจในภาพรวมเกยวกบการจดท�างบการเงน รวมทงการจดท�ารายงานการเงนการวเคราะห และประเมนผล ซงมงเนนการใชประโยชน ในเชงการบรหาร และเปนรปแบบทผบรหารสามารถท�าความเขาใจและสามารถน�าไปใชประโยชนไดไมยาก

ผ เขยนขอขอบคณ ส�านกงาน ก.พ.ร. กรมบญชกลาง ส�านกงานปลดส�านกนายกรฐมนตร คณะกรรมการตรวจสอบและ

ประเมนผลภาคราชการ โดยเฉพาะคณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการกลมจงหวดคณะท 1 และเจาหนาททกทานทไดมสวนรวมในการจดท�าคมอฉบบนใหส�าเรจลงได และหวงเปนอยางยงวาคมอฉบบนจะเกดประโยชนตอหนวยงานภาครฐ ตามท ค.ต.ป. ด�ารไว

ศาสตราจารยเกยรตคณเกษร ณรงคเดช กรรมการ ค.ต.ป. และประธานอนกรรมการตรวจสอบ และประเมนผลภาคราชการ กลมจงหวดคณะท 1

งบการเงน 9

ผใชงบการเงน และความตองการขอมล 10

องคประกอบของงบการเงน 11

ประโยชนของงบการเงน 11

งบแสดงฐานะการเงน (งบดล) 13

• สนทรพย หนสน ทน (สวนของเจาของ) 14

• การน�าเสนอและจดจ�าแนกรายการสนทรพย หนสนและทน (สวนของเจาของ) 14

• ประโยชนของงบแสดงฐานะการเงน (งบดล) 15

งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน หรองบรายไดและคาใชจาย หรองบก�าไรขาดทน 17

งบแสดงการเปลยนแปลงในทรพยสน/สวนทนสทธ 19

งบกระแสเงนสด 21

• วตถประสงคของงบกระแสเงนสด 22

• กระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน 22

• กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน 22

• กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน 23

การน�าเสนอรายงานงบกระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน 23

หมายเหตประกอบงบการเงน 25

งบการเงนเปรยบเทยบ 27

หลกเกณฑทางการบญช 29

สารบญ หนา

รายงานของผสอบบญช 31

ตวอยาง

- รายงานผสอบบญชรบอนญาต - แบบไมมเงอนไข แตมขอสงเกต 34

- รายงานผสอบบญชรบอนญาต - แบบไมมเงอนไข 35

- รายงานผสอบบญชรบอนญาต - แบบมเงอนไข 36

- รายงานผสอบบญชรบอนญาต - แบบเหนวางบการเงนไมถกตองตามควร 37

- รายงานผสอบบญชรบอนญาต - แบบไมแสดงความเหน 38

งบการเงนประจ�าจงหวด 39

รปแบบรายงานการเงนของจงหวด (หนวยงานภาครฐระดบกรม) 43

• งบแสดงฐานะการเงน 44

• งบรายไดและคาใชจาย 46

• หมายเหตประกอบงบการเงน 48

งบเพอการบรหาร วเคราะห และประเมนผล 57

การเสนองบและขอมล เพอการบรหารและการประเมนผล 59

งบเปรยบเทยบจ�านวนตามงบประมาณ และจ�านวนทเกดขนจรง 60

วธการน�าเสนอรายงานเปรยบเทยบจ�านวนเงนงบประมาณ และจ�านวนทเกดขนจรง 61

ตวอยาง 1

- งบเปรยบเทยบงบประมาณและจ�านวนทเกดขนจรง (จากงบกระแสเงนสด) 62

สารบญ (ตอ) หนา


- รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปปจจบน 64

- รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปกอน 64

เทคนคการวเคราะหงบการเงน 65


- สรปรายการตามหวขอของงบรายไดและคาใชจายส�าหรบงวด 5 ป 65

การวเคราะหโดยอตรารอยละ 66


- การวเคราะหตามแนวนอนโดยเทยบกบปฐาน 67


- การวเคราะหตามแนวนอนโดยเทยบกบปกอน 67

ตวอยางท 6

- การวเคราะหตามแนวดง โดยเทยบอตรารอยละกบรายไดของแตละป 68

ภาคผนวก 69

- หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐ ฉบบท 2

โดย ส�านกมาตรฐานดานการบญชภาครฐ กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง 71

- ตวอยางรายงานการเงนของจงหวด 133

- รายชอคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ 149

- รายชอคณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการกลมจงหวดคณะท 1 151

สารบญ (ตอ) หนา

งบการเงน

10 งบการเงนหนวยงานภาครฐ งบการเงนประจ�าจงหวด งบการเงน เพอการบรหาร วเคราะห และประเมนผล


งบการเงนจดท�าขนโดยมวตถประสงคเพอใหขอมลเกยวกบฐานะการเงน ผลการด�าเนนงาน และการ

เปลยนแปลงฐานะการเงนของหนวยงาน อนเปนประโยชนตอผใชงบการเงนหลายกลมในการน�าไปใชตดสนใจ

เชงเศรษฐกจ

งบการเงนแสดงผลการบรหารงานของฝายบรหาร หรอความรบผดชอบในการบรหารทรพยากรของ

กจการ ผใชงบการเงนสามารถประเมนผลการบรหารงานหรอความรบผดชอบของฝายบรหาร เพอใชในการ

ตดสนใจเชงเศรษฐกจ ซงการตดสนใจเชงเศรษฐกจน อาจรวมถงการตดสนใจขายหรอซอเงนลงทนในกจการ

ตอไป หรอการตดสนใจแตงตงใหมหรอเปลยนผบรหาร

ผ ใชงบการเงนและความตองการขอมล

ผใชงบการเงนประกอบดวยผลงทน (ทงผ ลงทนในปจจบนและผทอาจตดสนใจลงทนในอนาคต)

ลกจาง ผใหก ผขายสนคาและเจาหนอน ลกคา รฐบาล หนวยงานราชการ และสาธารณชน ผใชงบการเงน

เพอตอบสนองความตองการขอมลทแตกตางกน กลาวคอ

1. ผลงทน ซงเปนเจาของเงนทนรวมทงทปรกษาของผลงทน ตองการทราบถงความเสยงและผล

ตอบแทนจากการลงทน ผลงทนตองการขอมลทชวยในการพจารณาตดสนใจซอ ขาย หรอถอเงนลงทนนนตอไป

นอกจากขอมลดงกลาว ผลงทนทเปนผถอหนยงตองการขอมลทจะชวยในการประเมนความสามารถของกจการ

ในการจายเงนปนผลดวย

2. ลกจาง รวมทงกลมตวแทนตองการขอมลเกยวกบความมนคงและความสามารถในการท�าก�าไรของ

นายจาง นอกจากนนยงตองการขอมลทชวยใหสามารถประเมนความสามารถของกจการในการจายคาตอบแทน

บ�าเหนจ บ�านาญ และโอกาสในการจางงาน

3. ผใหก ตองการขอมลทจะชวยในการพจารณาวาเงนใหกยมและดอกเบยทเกดขนจะไดรบช�าระเมอ

ครบก�าหนด

4. ผขายสนคาและเจาหนอน ตองการขอมลทจะชวยในการตดสนใจวาหนสนจะไดรบช�าระเมอครบ

ก�าหนด เจาหนการคาอาจใหความสนใจขอมลของกจการในระยะเวลาทสนกวาผใหก นอกจากวาการด�าเนนงาน

ของเจาหนนนขนอยกบการด�าเนนงานตอเนองของการด�าเนนงานของกจการซงเปนลกคารายใหญ

5. ลกคา ตองการขอมลเกยวกบความตอเนองของการด�าเนนงานของกจการ โดยเฉพาะกรณทม

ความสมพนธอนยาวนานหรอตองพงพากจการนน

6. รฐบาลและหนวยงานราชการ ตองการขอมลเกยวกบการด�าเนนงานของกจการในการจดสรร

ทรพยากรและกจกรรมตางๆ ของกจการ หนวยงานเหลานตองการขอมลเพอการก�ากบดแลกจกรรม การพจารณา

ก�าหนดนโยบายทางภาษและเพอใชเปนฐานในการค�านวณรายไดประชาชาตและจดท�าสถตในดานตางๆ

11อนกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ กลมจงหวดคณะท 1

7. ขอมลกจการ อาจกอใหเกดผลกระทบตอสาธารณชนในหลายๆทาง ตวอยางเชน กจการอาจมสวน

ชวยอยางมากตอเศรษฐกจทองถนในหลายดาน ซงรวมถงการจางงานและการรบซอสนคาจากผผลตในทองถน

งบการเงนจะชวยสาธารณชนในการใหขอมลเกยวกบแนวโนมความส�าเรจและกจกรรมดานการด�าเนนงานตางๆ

8. ฝายบรหาร มหนาทรบผดชอบในการจดท�าและน�าเสนองบการเงนของกจการ ฝายบรหารใหความ

สนใจตอขอมลทแสดงไวในงบการเงน ทงๆ ทฝายบรหารสามารถเขาถงขอมลเพมเตมทางดานการจดการและ

การเงน ซงชวยในการวางแผนการตดสนใจ และชวยในดานการควบคมตามหนาท ผบรหารสามารถก�าหนด

รปแบบและเนอหาของขอมลเพมเตมตามทตองการได

องคประกอบของงบการเงน

งบการเงนประกอบดวย

1. งบแสดงฐานะการเงน (งบดล)

2. งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน (หรองบก�าไรขาดทน หรองบรายไดและคาใชจาย)

3. งบแสดงการเปลยนแปลงในสนทรพย/สวนทนสทธ

4. งบกระแสเงนสด

5. หมายเหตประกอบงบการเงน

6. รายงานผสอบบญช

งบการเงนเพมเตม

เพอการใชประโยชนในการวเคราะห และประเมนผล

ประโยชนของงบการเงน

เพอใหผใชงบการเงนใชประโยชนในการตดสนใจเชงเศรษฐกจ ดงน

1. ตดสนใจซอ ถอไว หรอขายเงนลงทนในตราสารทน

2. ประเมนผลการบรหารงานหรอความรบผดชอบของฝายบรหาร

3. ประเมนความสามารถของกจการในการจาย และใหผลประโยชนอนแกพนกงานของกจการ

4. ประเมนความปลอดภยในการใหกยมแกกจการ

5. ก�าหนดนโยบายทางภาษ

6. ก�าหนดการจดสรรก�าไรและเงนปนผล

7. จดเตรยมรายไดประชาชาต หรอใชเปนขอมลทางสถต

8. ก�ากบดแลกจกรรมของกจการ

งบแสดงฐานะการเงน (งบดล)



งบแสดงฐานะการเงน เปนงบทใหขอมลทางเศรษฐกจเกยวกบทรพยากรของหนวยงาน (สนทรพย)

สทธเรยกรองทมตอทรพยากรเหลานน (หนสน) และสทธเรยกรองคงเหลอทเปนของผเปนเจาของ (สวนของเจาของ)

งบแสดงฐานะการเงน เปนชอเรยกทางการของงบนในปจจบน แตโดยทวไป ผจดท�างบนมกจะเรยกวา “งบดล”

เหตผลของการเรยกวา “งบดล” กเนองจากลกษณะทส�าคญของงบนทจะตองสมดล ตามลกษณะเฉพาะ

ของการบญชพนฐาน คอ

สนทรพย = หนสน + ทน

หรอ เมอจดสมการใหมกจะได

สนทรพย - หนสน = ทน (สวนของเจาของ)

นยาม

สนทรพย - ทรพยากรทอย ในควบคมของกจการ ทรพยากรดงกลาวเปนผลของ

เหตการณในอดต ซงกจการคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจจาก

ทรพยากรนนในอนาคต

หนสน - ภาระผกพนในปจจบนของกจการอนเปนผลของเหตการณในอดต โดยการท

จะตองช�าระภาระผกพน ซงจะสงผลใหกจการสญเสยทรพยากรโดยการ

โอนสนทรพยหรอใหบรการแกกจการอนเพอช�าระภาระผกพนนน

ทน (สวนของเจาของ) - สวนไดเสยในสนทรพยทคงเหลอของหนวยงาน ภายหลงจากหก

หนสนแลว

การน�าเสนอและจดจ�าแนกรายการของสนทรพย หนสน และทน (สวนของเจาของ)

เพอใหขอมลทางการบญชทเขาใจงาย และใชประโยชนเพอการตดสนใจได งบแสดงฐานะการเงน (งบดล)

จะมรปแบบการน�าเสนอ โดยการจดจ�าแนกรายการของสนทรพย หนสน และทน (สวนของเจาของ)

ตามแนวปฏบต ดงน

สนทรพย - น�าเสนอโดยจดจ�าแนกตามล�าดบของสภาพคลองของการเปลยนเปน

เงนสด

- รายการทเปนเงนสด หรอใกลเงนสด โดยไมตดขอจ�ากดใดจะอยในอนดบแรก

- รายการทมสภาพคลองนอยลง หรอทจะเปลยนเปนเงนสดคลองตวนอย

กจะอยในอนดบหลง


หนสน - น�าเสนอโดยจดจ�าแนกตามอายทถงก�าหนดของหน

- หนสนทถงก�าหนดกอนจะอยในอนดบแรก

- หนสนทถงก�าหนดหลงจะอยในอนดบหลง

ทน (สวนของเจาของ) - น�าเสนอโดยจดจ�าแนกตามล�าดบของกจกรรม

- รายการไดรบจากทน ทจะมการเปลยนแปลงนอยทสดควรแสดงเปน

รายการอนดบแรก

- รายการสวนของเจาของทแสดงก�าไรสะสม และเพมขนหรอลดลงตาม

การด�าเนนงานทเกดขน จะแสดงในอนดบหลง

ประโยชนของงบแสดงฐานะการเงน (งบดล)

งบดลใหขอมลเกยวกบสภาพคลอง ความยดหยนทางการเงน และการใชเปนฐานในการค�านวณอตราสวน

ทางการเงนตางๆ เชน อตราผลตอบแทน

สภาพคลองในรปแบบของเงนทนหมนเวยน จะแสดงถงความสามารถในการช�าระหนสนระยะสน

จากสนทรพยหมนเวยน รวมถงการเปนไปตามพนธะของหนสนระยะสนและระยะยาวดวย

ผลงทนหรอผเปนเจาของใหความสนใจตอสภาพคลองของหนวยงาน เนองจากจะมผลตอการจาย

เงนปนผล สหภาพแรงงานใหความสนใจ เนองจากจะมผลตอฐานะการเจรจาตอรอง เจาพนกงาน ใหความสนใจ

เนองจากจะแสดงถงความสามารถในการจายคาจางแรงงาน

นอกจากน งบดลยงจะใหขอมลทท�าใหวเคราะหความเสยงทางธรกจ และความสามารถในการลงทน

ในกจการใหมๆ ความสามารถในการบรหารงานของฝายบรหาร การใชประโยชนจากสนทรพยของหนวยงาน

งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน

หรองบรายไดและคาใชจาย หรองบก�าไรขาดทน


งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน หรองบรายไดและคาใชจาย หรองบก�าไรขาดทน

งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนหรองบรายไดและคาใชจาย คอ งบทแสดงผลการด�าเนนงาน

ทางการเงนของหนวยงาน อนกอใหเกดการเปลยนแปลงในทรพยากร และสทธเรยกรองทมตอทรพยากร

ของหนวยงานนน เมอเปรยบเทยบรายไดและคาใชจาย จะไดผลลพธเปนรายไดสง(ต�า) กวาคาใชจาย

จากการด�าเนนงาน ซงทางธรกจ เรยกวา ก�าไร โดยอาจสรปไดวา ผลลพธดงกลาว เปนการสะทอนใหเหน

ถงความสมฤทธผลทเกดขนจากความเพยรพยายาม

รายได หมายถง การเพมขนของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลาบญช ในรปกระแสเขา

หรอการเพมคาของสนทรพย หรอการลดลงของหนสน อนสงผลใหสวนของเจาของเพมขน ทงนไมรวมถง

เงนทนทไดรบจากผมสวนรวมในสวนของเจาของ

คาใชจาย หมายถง การลดลงของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลาบญชในรปกระแสออก

หรอการลดคาของสนทรพย หรอการเพมขนของหนสน อนสงผลใหสวนของเจาของลดลง ทงนไมรวมถง

การแบงปนใหกบผมสวนรวมในสวนของเจาของ

ประโยชนของงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน

ขอมลผลการด�าเนนงาน โดยเฉพาะเรองความสามารถในการท�าก�าไรของกจการเปนสงจ�าเปน

และมความส�าคญตอการประเมนการเปลยนแปลงในอนาคตทอาจเกดขนกบทรพยากรทางเศรษฐกจ

ทอยในความควบคมของกจการ ขอมลดงกลาวเปนประโยชนตอผใชงบการเงนในการคาดคะเนความสามารถ

ของกจการ ในการกอใหเกดกระแสเงนสดจากทรพยากรทมอย และในการพจารณาประสทธผลของกจการ

ในการใชทรพยากรเพมเตม

งบแสดงการเปลยนแปลง ในสนทรพย/สวนทนสทธ


งบแสดงการเปลยนแปลงในสนทรพย/สวนทนสทธ

งบแสดงการเปลยนแปลงในสนทรพย/สวนทนสทธ จะแสดงใหเหนสวนทนยกมาตนงวด บวกรายการ

รายไดสง(ต�า) กวาคาใชจายสะสมตนงวด บวกรายการทปรบเพมหรอลดของรายไดสง(ต�า) กวาคาใชจายสทธ

ของงวด ปรบปรงดวยรายการทเปลยนแปลงในรายการสวนทนระหวางงวด

ขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงในสนทรพย/สวนทนสทธ ดงกลาวขางตน ในกรณทวไปจะมรายการไมมาก

จงมกแสดงอยในงบแสดงการเปลยนแปลงฐานะการเงน (งบดล) ภายใตหวขอสวนทน แตในกรณทกจการ

มรายการทกระทบสวนทนเกดขนมากกใหแสดงเปนงบแสดงการเปลยนแปลงในสนทรพย/สวนทนสทธแยกตางหาก

งบกระแสเงนสด



นยาม

- กระแสเงนสด หมายถง การไหลเขาและการไหลออกของเงนสด และรายการเทยบเทาเงนสด

- เงนสด หมายถง เงนสดในมอ และเงนฝากเผอเรยก

- รายการเทยบเทาเงนสด หมายถง เงนลงทนระยะสนทมสภาพคลองสง ซงพรอมทจะเปลยนเปน

เงนสดในจ�านวนทเทากน หรอใกลเคยงกบมลคาเดม โดยไมมความเสยงทมนยส�าคญในการ

เปลยนแปลงในมลคาดงกลาว

วตถประสงคของงบกระแสเงนสด

การจดท�าและน�าเสนองบกระแสเงนสด มวตถประสงคในเบองตนเพอใหขอมลทมความส�าคญเกยวเนอง

กบเงนสดทไดรบ และเงนสดทจายไปในระหวางงวดของหนวยงาน

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคน งบกระแสเงนสดจะแสดงใหเหน

- เงนสดจากผลของการด�าเนนงานระหวางงวด

- เงนสดทเกดขนจากกจกรรมลงทน

- เงนสดทเกดขนจากกจกรรมจดหาเงนและ

- เงนสดสทธทเพมขนหรอลดลงระหวางงวด

กระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน

แสดงเงนสดทไดรบจากกจกรรมด�าเนนงาน อนไดแก เงนสดรบจากการขายสนคาและบรการ เงนสดรบ

จากเงนงบประมาณประเภทตางๆ เงนสดรบจากเงนกของรฐบาล จากเงนชวยเหลอ จากการรบบรจาค หรอ

จากรายไดแผนดน และอนๆ

แสดงเงนสดทจายไปในการด�าเนนงานของหนวยงาน อนไดแก เงนสดจายซอสนคาและบรการ เงนสด

จายไปส�าหรบดานบคลากร เงนสดจายไปในการด�าเนนงาน จายเงนอดหนน น�าสงรายไดแผนดน และอนๆ

กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน

- แสดงใหเหนเงนสดทไดรบจากการขายสนทรพยถาวร ทดน อาคาร อปกรณ หรอเงนลงทน

- แสดงใหเหนเงนสดทจายไปเพอซอสนทรพยถาวร ทดน อาคาร อปกรณ หรอเงนลงทน


กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

- แสดงใหเหนเงนสดทไดรบจากเงนก

- แสดงเงนสดทจายไปเพอจายช�าระหนเงนก เงนจายคนคลง

การน�าเสนอรายงานงบกระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน

มวธการเสนอรายงาน 2 วธ คอ

- วธทางตรง

เสนอกระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน โดยแสดงใหเหนรายการตางๆ ของเงนสดรบ และ

รายการตางๆ ของเงนสดจาย

- วธทางออม

เสนอกระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน โดยเรมตนจากรายการรายไดสง(ต�า) กวาคาใชจายสทธ

จากงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน ปรบปรงดวยรายการทไมกระทบกระแสเงนสดตางๆ ไดผลลพธ

เปนกระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน

วธทางตรง เปนวธทคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศแหงสมาพนธนกบญช

ระหวางประเทศ และคณะกรรมการมาตรฐานการบญชระหวางประเทศสนบสนนใหใชวธทางตรงน เนองจากเปน

วธทใหขอมลทอานและเขาใจงาย ท�าใหสามารถน�ามาใชเพอประโยชนในการประมาณกระแสเงนสดในอนาคต

ไดดกวาวธทางออม

หมายเหตประกอบงบการเงน



หมายเหตประกอบงบการเงน คอ การอธบายรายการเกยวกบนโยบายบญชทหน วยงาน ใชปฏบต โครงการบ�าเหนจบ�านาญ วนถงก�าหนดของเจาหนและลกหน ขอจ�ากดเกยวกบหนสนระยะยาว และผลกระทบของเหตการณทเกดขนภายหลงจากวนทในงบการเงน หรอหนสนตลอดจนคดฟองรอง ทอาจท�าใหเกดความเสยหายขนแกหนวยงานนน

ขอมลทใหไวเหลานเปนขอมลสนบสนนและเปนขอมลประกอบงบการเงน ทจะตองจดท�าตามหลกการเปดเผยขอมลโดยครบถวนเพอใหงบการเงนเชอถอได โดยค�านงถงความมสาระส�าคญของขอมลและตนทน ในการจดท�ารายการ การละเวนไมแสดงบางรายการในงบการเงนจะท�าใหขอมลผดพลาดหรอท�าใหผ ใช งบการเงนเขาใจผด

ขอมลทระบในหมายเหตอาจอางถงจ�านวนเงนเดยวทแสดงในงบการเงน หรอหลายจ�านวน หรอเหตการณทมไดสะทอนใหเหนโดยตรงในงบหนงงบใด

วตถประสงคของการเปดเผยขอมลเกยวกบงบการเงน สรปไดดงน

1. เพออธบายและใหขอมลเพมเตมเกยวกบหลกการรบร และวดมลคาของรายการทแสดงใน งบการเงน เชน หลกการและนโยบายบญชเกยวกบสนทรพย การรบรสนทรพย การวดมลคาสนทรพย หรอ หลกการและนโยบายบญชเกยวกบหนสนและสวนทน การรบรหนสน การวดมลคาหนสน หลกการและนโยบาย บญชเกยวกบรายได การรบร รายได การวดมลคารายได หลกการและนโยบายบญชเกยวกบคาใชจาย การรบรคาใชจาย

2. เพออธบายและใหขอมลเพมเตมเกยวกบรายการทมไดรบรในงบการเงน เชน ขอมลเกยวกบเหตการณทเกดขนภายหลงจากวนทในงบการเงน

3. เพอใหขอมลทจะชวยผลงทนและเจาหนในการประเมนความเสยง ศกยภาพของการรบรและไมรบร รายการตางๆ ความไมแนนอนทมผลกระทบตอกจการ โดยใชแนวคดของความนาจะเปนเพออางองถงระดบความแนนอนทกจการจะไดรบหรอสญเสยประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตของรายการ เชน หากมความเปนไปไดคอนขางแนนอนทลกหนจะช�าระหน กคอเปนการสมเหตสมผลทหนวยงานจะรบรลกหนเปนสนทรพย หรอในกรณทมลกหนจ�านวนมากราย โอกาสทลกหนบางรายจะผดนดช�าระหนจงมความเปนไปไดคอนขางแนนอน ดงนน หนวยงานตองรบรลกหนทคาดวาจะผดนดเปนคาใชจาย เนองจากคาดวาประโยชนเชงเศรษฐกจจากลกหนนนจะลดลง หรอการใหขอมลรายละเอยดเกยวกบทรพยากรหรอภาระผกพนทไมไดแสดงไวในงบดล เชน ขอมลเกยวกบองคประกอบของหนสนระยะยาว อตราดอกเบย หลกประกน หรอความสามารถ ขยายสนเชอ และวนถงก�าหนดช�าระหน ขอมลรายละเอยดของทดน อาคาร และอปกรณ หรอสนทรพย ไมมตวตนตางๆ

4. ใหขอมลทอยระหวางเฉพาะกาลทมความส�าคญ ในขณะทรอมาตรฐานการบญชทจะใชเปนแนวปฏบตจรงทก�าลงอยระหวางการพจารณา

วธการเปดเผยขอมลเพมเตม

มกใชวธอธบายเปนหมายเหตประกอบงบการเงน หรออธบายในวงเลบของรายการทอย ในหนา งบการเงน หรอแสดงเปนงบยอยประกอบเพอใหรายละเอยดเพมมากขน

งบการเงนเปรยบเทยบ


งบการเงนเปรยบเทยบ

การเสนองบการเงนเปรยบเทยบ ใหประโยชนและขอมลทมความชดเจนเพมขนเกยวกบลกษณะ ประเภท

และแนวโนมของการเปลยนแปลงทมผลกระทบตอหนวยงานนน

การใหขอมลเปรยบเทยบของงบการเงนส�าหรบงวดปทเปนชด จะใหประโยชนมากกวาการแสดงเพยง

ปเดยว และหลายหนวยงานไดใหขอมลทางการเงนส�าคญๆ ส�าหรบงวด 5 ถง 10 ป กม

การเสนองบการเงนเปรยบเทยบ จะท�าใหผใชงบการเงนสามารถเปรยบเทยบงบการเงนของหนวยงาน

ในรอบระยะเวลาตางกน เพอคาดคะเนแนวโนมของฐานะการเงน และผลการด�าเนนงานของหนวยงานนน

หลกเกณฑทางบญช


หลกเกณฑทางบญช

หลกการบญชทก�าหนดใหหนวยงานภาครฐทเสนอรายงานจดท�างบการเงน คอ “เกณฑคงคาง” ยกเวน

ขอมลทเกยวกบกระแสเงนสด

นยามทใหไวใน “หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐ” โดยส�านกมาตรฐานดานการบญช

ภาครฐอธบายไววา

“เกณฑคงคาง หมายถง หลกเกณฑทางบญชทใชรบรรายการและเหตการณเมอเกดขน มใชรบรเมอ

มการรบหรอจายเงนสด หรอรายการเทยบเทาเงนสด ซงท�าใหรายการและเหตการณตางๆ ไดรบการบนทกบญช

และแสดงในงบการเงน ภายในงวดทเกยวของกบการเกดรายการและเหตการณนน

ในทางการบญช การรบรรายการเมอเกดขนเปนการบนทกสนทรพย หนสน สวนทน รายได และ

คาใชจาย เมอเปนทคอนขางแนนอนวาหนวยงานจะไดรบหรอสญเสยประโยชนเชงเศรษฐกจ และสามารถ

วดมลคาของรายการนนไดอยางนาเชอถอ ดงนน หนวยงานอาจจะบนทกรายการกอนทจะไดรบหรอจายเงนสด

งบการเงนทจดท�าขนตามเกณฑคงคาง นอกจากจะใหขอมลเกยวกบรายการในอดตทเกยวของกบการ

รบและจายเงนสดแลว ยงใหขอมลเกยวกบภาระผกพนทหนวยงานตองช�าระเปนเงนสดในอนาคต และทรพยากร

ทจะไดรบเปนเงนสดในอนาคต รวมทงทรพยากรทใชประโยชนไดมากกวาหนงรอบระยะเวลาบญชดวย

เกณฑคงคางจงเปนหลกการทแสดงใหเหนผลกระทบจากการใชจายเงน โดยเฉพาะเงนงบประมาณ

ในปจจบนทมตอความสามารถของหนวยงานในการใหบรการและภาระผกพนทจะเกดขนในอนาคต”

รายงานของผสอบบญช


รายงานของผสอบบญช

รายงานของผสอบบญชจะมวรรคทแสดงขอบเขตการท�างาน และวรรคทแสดงความเหนของผสอบบญช

เกยวกบงบการเงน

ผสอบบญชจะระบงานทตรวจสอบวาตรวจสอบงบการเงนอะไร ขอบเขตการปฏบตงาน และระบวา

ผบรหารของกจการเปนผรบผดชอบตอความถกตองและครบถวนของขอมลประกอบงบการเงน และผสอบบญช

เปนผรบผดชอบในการแสดงความเหนตองบการเงนจากผลของการตรวจสอบ

รายงานของผสอบบญช จะม 6 องคประกอบ คอ

1. วนท

2. ค�าขนตนถงผทตนน�าเสนองบการเงน

3. ระบงบการเงนทท�าการตรวจสอบ

4. ขอบเขตการตรวจสอบ

5. ความเหนเกยวกบการน�าเสนองบการเงนวาถกตองตามทควรในสาระส�าคญตามหลกการบญช

ทรบรองทวไปหรอไม

6. ลายเซนของผสอบบญช

การแสดงความเหนของผสอบบญช

ม 4 ลกษณะ คอ

1. แบบไมมเงอนไข

1.1 แบบไมมเงอนไข โดยสรปความเหนวา งบการเงนแสดงฐานะทางการเงน ผลการด�าเนนงาน

และกระแสเงนสด โดยถกตองตามทควรในสาระส�าคญตามหลกการบญชทรบรองทวไป

1.2 แบบไมมเงอนไข แตมขอสงเกตในรายการหรอเหตการณทตองการใหผใชงบการเงน

ใหความสนใจเปนพเศษ

2. แบบมเงอนไข

การใหความเหนแบบมเงอนไข เปนกรณทผ สอบบญชมขอจ�ากด โดยยกเวนบางรายการใน

งบการเงนทยงไมมแนนอนวาถกตองจรงหรอไม การแสดงความเหนแบบมเงอนไขจะตองอธบายเหตผลของ

การยกเวนรายการดงกลาว


3. แบบแสดงความเหนวางบการเงนไมถกตองตามควร

การแสดงความเหนวางบการเงนไมถกตอง จะเกดขนในกรณทงบการเงนมไดแสดงฐานะการเงน

ผลการด�าเนนงาน และกระแสเงนสดทถกตองตามสมควร ตามหลกการบญชทรบรองทวไป

4. แบบไมแสดงความเหน

ในกรณทผสอบบญชไมสามารถตรวจสอบใหไดมาซงหลกฐานทเพยงพอในการแสดงความเหน

ผสอบบญชจะเสนอรายงานแบบไมแสดงความเหน พรอมทงใหเหตผลของการไมสามารถใหความเหนไดนน

ตวอยางรปแบบรายงานของผสอบบญชตางๆ ปรากฏดงน


3

2

4

5

6

1

รายงานของผสอบบญชโดยแสดงความเหนอยางไมมเงอนไข

รายงานของผสอบบญชรบอนญาต

เสนอ.............................................

ขาพเจาไดตรวจสอบงบดล ณ วนท.................................งบก�าไรขาดทนและงบกระแสเงนสด

ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของ........(ชอกจการ)........................ซงผบรหารของกจการเปนผรบผดชอบตอ

ความถกตองและครบถวนของขอมลในงบการเงนเหลาน สวนขาพเจาเปนผรบผดชอบในการแสดงความเหน

ตองบการเงนดงกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา

ขาพเจาไดปฏบตงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญชทรบรองทวไป ซงก�าหนดใหขาพเจาตอง

วางแผนและปฏบตงานเพอใหไดความเชอมนอยางมเหตผลวา งบการเงนแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอน

เปนสาระส�าคญหรอไม การตรวจสอบรวมถงการใชวธการทดสอบหลกฐานประกอบรายการ ทงทเปนจ�านวนเงน

และการเปดเผยขอมลในงบการเงน การประเมนความเหมาะสมของหลกการบญชทกจการใชและประมาณการ

เกยวกบรายการทางการเงนทเปนสาระส�าคญ ซงผบรหารเปนผจดท�าขนตลอดจนการประเมนถงความเหมาะสม

ของการแสดงรายการทน�าเสนอในงบการเงนโดยรวม ขาพเจาเชอวาการตรวจสอบดงกลาวใหขอสรปทเปนเกณฑ

อยางเหมาะสมในการแสดงความเหนของขาพเจา

ขาพเจาเหนวา งบการเงนขางตนนแสดงฐานะการเงน ณ วนท....................................

ผลการด�าเนนงานและกระแสเงนสด ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของ..........(ชอกจการ)......................

โดยถกตองตามทควรในสาระส�าคญตามหลกการบญชทรบรองทวไป

ลายมอชอ...............................................

(.............................................)

ผสอบบญชรบอนญาตเลขทะเบยน...............

ชอและทตงส�านกงาน.........................

วนท..............................................


รายงานของผสอบบญชแบบไมมเงอนไข

(แตเพมวรรคอธบายถงขอมลและเหตการณเกยวกบปญหาตอการด�าเนนงานตอเนองของกจการ)


เสนอ ผถอหน บรษท...................................

ขาพเจาไดตรวจสอบงบดล ณ วนท.........................งบแสดงการเปลยนแปลงสวนของ

ผถอหนและงบก�าไรขาดทน ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของ บรษท.........................ซงผบรหารของกจการ

เปนผรบผดชอบตอความถกตองและครบถวนของขอมลในงบการเงนเหลาน สวนขาพเจาเปนผรบผดชอบใน

การแสดงความเหนตองบการเงนดงกลาว จากผลการตรวจสอบของขาพเจา

ขาพเจาไดปฏบตงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญชทรบรองทวไป ซงก�าหนดใหขาพเจา

ตองวางแผนและปฏบตงานเพอใหไดความเชอมนอยางมเหตผลวา งบการเงนแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระส�าคญหรอไม การตรวจสอบรวมถงการใชวธการทดสอบหลกฐานประกอบรายการ ทงทเปนจ�านวนเงน

และการเปดเผยขอมลในงบการเงน การประเมนความเหมาะสมของหลกการบญชทกจการใชและประมาณการ

เกยวกบรายการทางการเงนทเปนสาระส�าคญ ซงผบรหารเปนผจดท�าขนตลอดจนการประเมนถงความเหมาะสม

ของการแสดงรายการทน�าเสนอในงบการเงนโดยรวม ขาพเจาเชอวาการตรวจสอบดงกลาวใหขอสรปทเปนเกณฑ

อยางเหมาะสมในการแสดงความเหนของขาพเจา

ขาพเจาเหนวา งบการเงนขางตนนแสดงฐานะการเงน ณ วนท.........................และผล

การด�าเนนงาน ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของ บรษท.........................โดยถกตองตามทควรในสาระส�าคญ

ตามหลกการบญชทรบรองทวไป

โดยไมเปนเงอนไขในการแสดงความเหนตองบการเงน ขาพเจาขอใหสงเกตเรองทกลาวไว

ในหมายเหตประกอบงบการเงนขอ..........วา ณ วนท.........................บรษทฯ มผลขาดทนสะสมเกนทน

เปนจ�านวน.........................บาท อยางไรกตาม งบการเงนนไดจดเตรยมขนตามขอสมมตทวา บรษทฯ

จะด�าเนนงานโดยตอเนอง โดยถอวาการเปลยนแปลงเปนตวเงนของทรพยสน และช�าระหนสนจะเปนไปตาม

ปกตธรกจ โดยบรษทฯ คาดวาจะไมมปญหาดงกลาว เนองจากบรษทฯ มแผนการทจะเรยกช�าระคาหนเพม

ถาหากบรษทฯ มเงนสดหมนเวยนไมเพยงพอ

ลายมอชอ...............................................

(.............................................)



วนท..............................................


รายงานของผสอบบญชโดยแสดงความเหนอยางมเงอนไข

(เนองจากขอบเขตการตรวจสอบถกจ�ากดและมสาระส�าคญ)


เสนอ.............................................

ขาพเจาไดตรวจสอบงบดล ณ วนท.........................งบก�าไรขาดทนและงบกระแสเงนสด

ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของ.........................(ชอกจการ).........................ซงผบรหารของกจการ

เปนผรบผดชอบตอความถกตองและครบถวนของขอมลในงบการเงนเหลาน สวนขาพเจาเปนผรบผดชอบใน

การแสดงความเหนตองบการเงนดงกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา

ยกเวนทกลาวไวในวรรคถดไป ขาพเจาไดปฏบตงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญช

ทรบรองทวไป ซงก�าหนดใหขาพเจาตองวางแผนและปฏบตงานเพอใหไดความเชอมนอยางมเหตผลวา

งบการเงนแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระส�าคญหรอไม การตรวจสอบรวมถงการใชวธการทดสอบหลกฐาน

ประกอบรายการ ทงทเปนจ�านวนเงนและการเปดเผยขอมลในงบการเงน การประเมนความเหมาะสมของ

หลกการบญชทกจการใชและประมาณการเกยวกบรายการทางการเงนทเปนสาระส�าคญ ซงผบรหารเปนผจดท�าขน

ตลอดจนการประเมนถงความเหมาะสมของการแสดงรายการทน�าเสนอในงบการเงนโดยรวม ขาพเจาเชอวา

การตรวจสอบดงกลาวใหขอสรปทเปนเกณฑอยางเหมาะสมในการแสดงความเหนของขาพเจา

ขาพเจาไมไดเขาสงเกตการณการตรวจนบสนคาคงเหลอ ณ วนท...............เพราะวนทตรวจนบ

เปนวนกอนทขาพเจาจะไดรบการแตงตงใหเปนผสอบบญชของบรษท และขาพเจาไมสามารถใชวธการ

ตรวจสอบอนใหเปนทพอใจในปรมาณของสนคาคงเหลอได เนองจากขอมลทางบญชของบรษทไมเพยงพอ

ขาพเจาเหนวายกเวนผลของรายการปรบปรง ซงอาจจ�าเปนถาขาพเจาสามารถตรวจนบใหเปน

ทพอใจในปรมาณของสนคาคงเหลอ งบการเงนขางตนนแสดงฐานะการเงน ณ วนท...............ผลการด�าเนนงาน

และกระแสเงนสด ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของ...............(ชอกจการ)...............โดยถกตองตามทควรใน

สาระส�าคญตามหลกการบญชทรบรองทวไป

ลายมอชอ...............................................

(...............................................)



วนท..............................................


รายงานของผสอบบญชโดยแสดงความเหนวางบการเงนไมถกตองตามควร


เสนอ.............................................

ขาพเจาไดตรวจสอบงบดล ณ วนท..............................งบก�าไรขาดทนและงบกระแสเงนสด

ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของ..............................ซงผบรหารของกจการเปนผรบผดชอบตอความถกตอง

และครบถวนของขอมลในงบการเงนเหลาน สวนขาพเจาเปนผรบผดชอบในการแสดงความเหนตองบการเงน

ดงกลาวจากผลการตรวจสอบของขาพเจา งบการเงนของบรษทดงกลาว ส�าหรบปสนสดวนท.......................

ตรวจสอบโดยผสอบบญชอน ซงแสดงความเหนอยางมเงอนไข เรอง ความเพยงพอของคาเผอหนสงสยจะสญ

ตามรายงานลงวนท..............................

ขาพเจาไดปฏบตงานตรวจสอบตามมาตรฐานการสอบบญชทรบรองทวไป ซงก�าหนดใหขาพเจา

ตองวางแผนและปฏบตงานเพอใหไดความเชอมนอยางมเหตผลวา งบการเงนแสดงขอมลทขดตอขอเทจจรง

อนเปนสาระส�าคญหรอไม การตรวจสอบรวมถงการใชวธการทดสอบหลกฐานประกอบรายการทงทเปนจ�านวน

เงนและการเปดเผยขอมลในงบการเงน การประเมนความเหมาะสมของหลกการบญชทกจการใชและประมาณ

การเกยวกบรายการทางการเงนทเปนสาระส�าคญซงผ บรหารเปนผ จดท�าขนตลอดจนการประเมนถง

ความเหมาะสมของการแสดงรายการทน�าเสนอในงบการเงนโดยรวม ขาพเจาเชอวาการตรวจสอบดงกลาวใหขอสรป

ทเปนเกณฑอยางเหมาะสมในการแสดงความเหนของขาพเจา

ยอดลกหนตามทกลาวไวในวรรคกอนยงคงคางอย และไมมการตงคาเผอผลขาดทนทอาจเกด

ขนในงบการเงน ณ วนท...............ดงนนคาเผอหนสงสยจะสญ ณ วนท...............และ...............ควรจะ

เพมขนจ�านวน...............บาท ก�าไรสทธส�าหรบป...............ลดลงจ�านวน...............บาท และก�าไรสะสม

ณ วนท 31 ธนวาคม...............ลดลงจ�านวน...............บาท

เนองจากเรองทกลาวในวรรคกอนมผลกระทบทมสาระส�าคญมากตองบการเงน งบการเงนส�าหรบ

ป...............ดงกลาวขางตนไมถกตองตามควรตามหลกการบญชทรบรองทวไป

ลายมอชอ...............................................

(...............................................)



วนท..............................................


รายงานของผสอบบญชโดยไมแสดงความเหน

(เนองจากขอบเขตการตรวจสอบถกจ�ากดและมสาระส�าคญอยางมาก)


เสนอ.............................................

ขาพเจาไดรบการแตงตงใหเขาท�าการตรวจสอบงบดล ณ วนท...............งบก�าไรขาดทนและ

งบกระแสเงนสด ส�าหรบปสนสดวนเดยวกนของบรษท..............................ซงผ บรหารของกจการ

เปนผรบผดชอบตอความถกตองและครบถวนของขอมลในงบการเงนเหลาน

(วรรคขอบเขตการตรวจสอบอาจไมแสดงไวหรอดดแปลงตามสถานการณ)

ขาพเจาไมสามารถเขาสงเกตการณตรวจนบสนคาคงเหลอจ�านวน...............ลานบาท และ

ยนยนยอดลกหนจ�านวน...............ลานบาท ได เนองจากบรษทไมอนญาตใหใชวธการตรวจสอบดงกลาว

เนองจากเรองทกลาวในวรรคกอนมสาระส�าคญอยางมากตองบการเงน ขาพเจาจงไมอาจแสดง

ความเหนตองบการเงนดงกลาวขางตน

ลายมอชอ..............................................

(...............................................)



วนท..............................................

งบการเงนประจ�าจงหวด


งบการเงนประจ�าจงหวด

หนงสอ กรมบญชกลาง ท กค 0423.3/ว 357 ลงวนท 15 ตลาคม 2552 ถง ผวาราชการจงหวด

เรองการจดท�ารายงานการเงนและรปแบบรายงานการเงน มใจความวา

จงหวดเปนสวนงานราชการระดบกรม

- ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราช

บญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) พ.ศ. 2550 ก�าหนดใหจงหวดเปนสวนราชการตามกฎหมาย

วาดวยวธการงบประมาณมสถานะเดยวกนกบหนวยงานภาครฐระดบกรม ดงนน จงตองมการจดท�ารายงาน

การเงนในรปแบบเดยวกบหนวยงานภาครฐระดบกรม

ผรบผดชอบในการจดท�ารายงานการเงนของจงหวด

- ส�านกงานจงหวดในฐานะผรบผดชอบงบประมาณรายจายของจงหวดจงเปนหนวยงานทตองจดท�า

รายงานการเงน

รายงานการเงนของจงหวดสงใหแกใคร

- รายงานการเงนทจดท�าใหส�านกงานจงหวดสงใหส�านกงานการตรวจเงนแผนดน ภายใน 60 วน

นบจากสนปงบประมาณ โดยไมตองสงใหกรมบญชกลาง ยกเวนจะมกฎหมายระบไวเปนอยางอน

รายงานการเงนของจงหวดทจดท�าประกอบดวยงบอะไรบาง

- รายงานการเงน ประกอบดวย


งบรายไดและคาใชจาย และ


หมายเหต ผเขยนเสนอแนะใหจดท�างบกระแสเงนสดเพมเตมเพอเสนอใหผวาราชการจงหวด โดย

ไมจ�าเปนตองจดสงรวมไปกบรายงานการเงนทสงใหส�านกงานการตรวจเงนแผนดน ตามทระบขางตนกได

เนองจากงบกระแสเงนสดจะใหขอมลทจะเปนประโยชนเพอการบรหาร การวเคราะหและประเมนผลแก

ผวาราชการจงหวดและผใชงบการเงน


หนวยงานภาครฐทไดรบยกเวนจากหลกการและนโยบายบญชทก�าหนด น

คอ รฐวสาหกจซงเปนหนวยงานเชงพาณชย และหนวยงานภาครฐอน เชน องคกรปกครองสวนทองถน

การน�างบการเงนของหนวยงานยอยมารวมดวย

งบการเงนทจดท�าขน จะตองเปนงบการเงนรวมทรวมเงนทกประเภทและรวมทกหนวยงานยอยทอย

ภายใตการควบคมของหนวยงานภาครฐ นน

ปญหา คอ รายงานการเงนของจงหวดซงไดรบงบประมาณรายจายของจงหวด จะตองรวบรวม

หนวยงานยอยทอยภายใตการควบคมของจงหวดใดบาง หรอไม

ตอบ เนองจากงบประมาณของจงหวดเปนงบทจดสรรใหแกผวาราชการจงหวด โดยมขอมลอยท

ส�านกงานจงหวดเทานน จะไมมหนวยงานอน ประกอบกบหนวยงานยอยอนจะอยภายใตการควบคมของราชการ

ตนสงกดอนซงจะตองน�าไปรวมกบงบการเงนของสวนราชการตนสงกดอยแลว ดงนนงบการเงนของจงหวดหรอ

งบการเงนของผวาราชการจงหวดนจงไมมหนวยงานยอยของจงหวดอนทจะน�ามารวมดวย

การจดท�ารายงานการเงนประจ�าจงหวด

(จากหนงสอของกรมบญชกลาง ท กค 0423.3/ว357 ลงวนท 15 ตลาคม 2552 ใหส�านกงานจงหวด

ด�าเนนการ ดงน)

1. เรยกรายงานการเงนประจ�าปจากระบบ GFMIS ดวยค�าสงงาน S_ALR_87012284 และใหระบ

รายละเอยดดงน

1.1 ผงบญช : ระบ THAI

1.2 รหสบรษท : ระบ GXXX

1.3 สวนตวเลอกถดไปใหระบรายละเอยดดงน

(1) เวอรชนงบการเงน : ระบ THAI

(2) ปการรายงาน : ระบป ค.ศ. 4 หลก คอ YYYY

(ส�าหรบปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ใหระบ 2009)

(3) งวดการรายงาน : ระบ 1 ถง 16

(4) ปทใชเปรยบเทยบ : ระบป ค.ศ. 4 หลก คอ YYYY

(ส�าหรบปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ระบตามคาเรมตน

ทระบบก�าหนด คอ 2008)

(5) งวดทใชเปรยบเทยบ : ระบ 1 ถง 6


เมอระบบประมวลผลจะปรากฏรายงานดงน

รายงานท 1 งบแสดงฐานะการเงน (งบดล) เปนรายงานทแสดงสนทรพย หนสนและสนทรพยสทธ

รายงานท 2 รายงานรายไดและคาใชจาย (งบก�าไรขาดทน) เปนรายงานทแสดงรายไดจาก

การด�าเนนงาน คาใชจายจากการด�าเนนงาน รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายจากการด�าเนนงาน รายไดสง/(ต�า) กวา

คาใชจายจากกจกรรมตามปกต รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายของสวนราชการ และรายไดสง/(ต�า) กวา

คาใชจายสทธ

2. การจดท�ารายงานการเงนประจ�าป ใหส�านกงานจงหวดน�ารายงานจากระบบ GFMIS ตามขอ 1

มาจดท�ารายงานการเงนของหนวยงานภาครฐระดบกรม ปรากฏตามสงทสงมาดวย โดยแสดงรปแบบรายงาน

ทมนยส�าคญ ดงน

2.1 งบแสดงฐานะการเงน แสดงสนทรพย หนสน และสนทรพยสทธ

2.2 งบรายไดและคาใชจาย แสดงรายไดจากการด�าเนนงาน คาใชจายจากการด�าเนนงาน

รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายจากการด�าเนนงาน รายได/คาใชจายทไมเกดจากการด�าเนนงาน รายไดสง/(ต�า)

กวาคาใชจายจากกจกรรมตามปกตและรายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายสทธ

2.3 หมายเหตประกอบการเงน สรปนโยบายการบญชทส�าคญ และรายละเอยดประกอบ

ทมสาระส�าคญเพมเตม เชน เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ทดน อาคาร และอปกรณ (สทธ) รายไดจาก

งบประมาณ คาใชจายบคลากร เปนตน

การจดท�าหมายเหตประกอบงบการเงน ในสวนของรายละเอยดประกอบ ส�านกงาน

จงหวดสามารถใชดลพนจในการเปดเผยขอมลเพมเตมจากรายการทก�าหนด และปรบลดรายการ

ทก�าหนดไวโดยพจารณาความมนยส�าคญของรายการเปนหลกส�าหรบในสวนของรายงานฐานะเงน

งบประมาณของปปจจบน ใหเรยกรายงานงบประมาณจากระบบ GFMIS โดยใชค�าสงงาน ZEMA 46 ส�าหรบ

รายงานฐานะเงนงบประมาณของปกอน โดยใชค�าสงงาน ZEMA 41 (ส�าหรบปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ซงเปน

ปแรกของงบประมาณรายจายของจงหวด จงไมตองแสดงรายงานฐานะงบประมาณของปกอน)

ทงน ในปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ซงเปนปแรกของการจดท�ารายงานการเงนประจ�าปจงไมมขอมล

งบการเงนปกอนเพอเปรยบเทยบ ใหแสดงงบการเงนปปจจบนเพยงปเดยว

รปแบบรายงานการเงน ของหนวยงานภาครฐระดบกรม(ตามหนงสอกรมบญชกลาง ดวนทสด ท กค 0423.2/ว410 ลงวนท 21 พฤศจกายน 2551)


กรม ...........

งบแสดงฐานะการเงน

ณ วนท 30 กนยายน .......

(หนวย : บาท)

หมายเหต 25x2 25x1

สนทรพย

สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 2 XX XX

ลกหนระยะสน XX XX

รายไดคางรบ XX XX

เงนลงทนระยะสน 3 XX XX

สนคาและวสดคงเหลอ XX X XX

สนทรพยหมนเวยน XX X XX

รวมสนทรพยหมนเวยน XX X XX

สนทรพยไมหมนเวยน

ลกหนระยะยาว XX XX

เงนลงทนระยะยาว 4 XX XX

ทดน อาคารและอปกรณ (สทธ) 5 XX XX

สนทรพยโครงสรางพนฐาน (สทธ) 6 XX XX

สนทรพยไมมตวตน (สทธ) 7 XX XX

สนทรพยไมหมนเวยนอน XX XX

รวมสนทรพยไมหมนเวยน XX XX

รวมสนทรพย XX XX

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหนงของงบการเงนน


กรม ...........


ณ วนท 30 กนยายน .......



หนสน

หนสนหมนเวยน

เจาหนระยะสน XX XX

คาใชจายคาจาง XX XX

รายไดแผนดนรอน�าสงคลง 18 XX XX

เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะสน 8 XX XX

เงนรบฝากระยะสน XX XX

เงนกระยะสน 9 XX XX

หนสนหมนเวยนอน XX XX

รวมหนสนหมนเวยน XX XX

หนสนไมหมนเวยน

เจาหนระยะสน XX XX

รายไดรอการรบรระยะยาว XX XX

เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะยาว XX XX

เงนรบฝากระยะยาว XX XX

เงนกระยะยาว 10 XX XX

หนสนไมหมนเวยนอน XX XX

รวมหนสนไมหมนเวยน XX XX

รวมหนสน XX XX

สนทรพยสทธ XX XX

ทน XX XX

รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายสะสม XX XX

ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน XX XX

รวมสนทรพยสทธ XX XX



กรม ...........

งบรายไดและคาใชจาย

ส�าหรบป สนสดวนท 30 กนยายน



รายไดจากการด�าเนนงาน

รายไดจากรฐบาล 11 XX XX

รายไดทดน XX XX

รวมรายไดจากรฐบาล XX XX

รายไดจากแหลงอน

รายไดจากการขายสนคาและบรการ XX XX

รายไดจากเงนชวยเหลอและเงนบรจาค XX XX

รายไดอน XX XX

รวมรายไดจากแหลงอน XX XX

รวมรายไดจากการด�าเนนงาน XX XX

คาใชจายจากการด�าเนนงาน

คาใชจายบคลากร 12 XX XX

คาบ�าเหนจบ�านาญ XX XX

คาใชจายในการฝกอบรม XX XX

คาใชจายในการเดนทาง XX XX

คาวสดและคาใชสอย 13 XX XX

คาสาธารณปโภค 14 XX XX

คาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย 15 XX XX

คาใชจายอดหนน XX XX

คาใชจายอน XX XX

รวมคาใชจายจากการด�าเนนงาน XX XX

รายไดสง / (ต�า) กวาคาใชจายจากการด�าเนนงาน XX XX



กรม ...........


ส�าหรบป สนสดวนท 30 กนยายน



รายไดคาใชจายทไมเกดจากการด�าเนนงาน

ก�าไร/ขาดทนสทธจากการจ�าหนายสนทรพย XX XX

รายการอนๆ ทไมเกดจากการด�าเนนงาน XX XX

รวมรายได/คาใชจายทไมเกดจากการด�าเนนงาน XX XX

รายไดสง / (ต�า) กวาคาใชจายจากกจกรรมตามปกต XX XX

รายการพเศษ XX XX

รายไดสง / (ต�า) กวาคาใชจายสทธ XX XX




1. สรปนโยบายการบญชทส�าคญ

2. เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด

3. เงนลงทนระยะสน

4. เงนลงทนระยะยาว

5. ทดนอาคาร และอปกรณ (สทธ)

6. สนทรพยโครงสรางพนฐาน (สทธ)

7. สนทรพยไมมตวตน (สทธ)

8. เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะสน

9. เงนกระยะสน

10. เงนกระยะยาว

11. รายไดจากงบประมาณ

12. คาใชจายบคลากร

13. คาวสดและคาใชสอย

14. คาสาธารณปโภค

15. คาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย

16. รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปปจจบน

17. รายงานฐานะงบประมาณรายจายปกอน

18. รวมรายไดแผนดน

19. รายไดภาษทางตรง

20. รายไดภาษทางออม


กรม ...........


ส�าหรบป สนสดวนท 30 กนยายน .......

หมายเหตท 1 สรปนโยบายการบญชทส�าคญ

1.1 หลกเกณฑในการจดท�างบการเงน

1.2 หนวยงานทเสนอรายงาน

1.3 ขอบเขตของขอมลในรายงาน

1.4 การรบรรายได

1.5 คาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย

25x2(หนวย : บาท)

25x2 25x1

หมายเหตท 2 เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด

เงนสดในมอ XX XX

เงนฝากสถาบนการเงน XX XX

เงนฝากคลง XX XX

รายการเทยบเทาเงนสดอน XX XX

รวม เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด XX XX

หมายเหตท 3 เงนลงทนระยะสน

เงนฝากประจ�า XX XX

เงนลงทนในตราสารทน XX XX

เงนลงทนอน XX XX

รวม เงนลงทนระยะสน XX XX

หมายเหตท 4 เงนลงทนระยะยาว

เงนลงทนในรฐวสาหกจ XX XX

เงนลงทนในตราสารทนอน XX XX

เงนลงทนอน XX XX

รวม เงนลงทนระยะยาว XX XX


กรม ...........




25x2 25x1

หมายเหตท 5 ทดน อาคาร และอปกรณ (สทธ)

ทดน XX XX

อาคารและสงปลกสราง XX XX

หก คาเสอมราคาสะสม XX XX

อาคาร และสงปลกสราง (สทธ) XX XX

อปกรณ XX XX


อปกรณ (สทธ) XX XX

งานระหวางกอสราง XX XX

รวม ทดน อาคาร และอปกรณ (สทธ) XX XX

หมายเหตท 6 สนทรพยโครงสรางพนฐาน (สทธ)

สนทรพยโครงสรางพนฐาน XX XX


รวม สนทรพยโครงสรางพนฐาน (สทธ) XX XX

หมายเหตท 7 สนทรพยไมมตวตน (สทธ)

โปรแกรมคอมพวเตอร XX XX


โปรแกรมคอมพวเตอร (สทธ) XX XX

สนทรพยไมมตวตนอน XX XX


สนทรพยไมมตวตนอน (สทธ) XX XX

รวม สนทรพยไมมตวตน (สทธ) XX XX


กรม ...........




25x2 25x1

หมายเหตท 8 เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะสน

เงนทดรองเพอชวยเหลอผประสบภยพบตกรณฉกเฉน XX XX

เงนทดรองเพอโครงการเงนกตางประเทศ XX XX

เงนทดรองอน XX XX

รวม เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะสน XX XX

หมายเหตท 9 เงนกระยะสน

เงนกระยะสนทเปนสกลเงนบาท

เงนกโดยการออกตราสาร XX XX

รวม เงนกระยะสนทเปนสกลเงนบาท XX XX

เงนกระยะสนทเปนสกลเงนตางประเทศ

เงนกทเปนสกลเงนตางประเทศ XX XX

รวม เงนกระยะสนทเปนสกลเงนตางประเทศ XX XX

รวม เงนกระยะสน XX XX

หมายเหตท 10 เงนกระยะยาว

เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนบาท

เงนกโดยการออกตราสาร XX XX

เงนกอน XX XX

รวม เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนบาท XX XX

เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนตางประเทศ

เงนกทเปนสกลเงนตางประเทศ XX XX

รวม เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนตางประเทศ XX XX

รวม เงนกระยะยาว XX XX


กรม ...........




25x2 25x1

หมายเหตท 11 รายไดจากงบประมาณ

รายไดจากงบบคลากร XX XX

รายไดจากงบด�าเนนงาน XX XX

รายไดจากงบลงทน XX XX

รายไดจากงบอดหนน XX XX

รายไดจากงบกลาง XX XX

รายไดจากงบรายจายอน XX XX

หก เบกเกนสงคนเงนงบประมาณ (XX) (XX)

รวม รายไดจากงบประมาณ XX XX

หมายเหตท 12 คาใชจายบคลากร

เงนเดอน XX XX

เงนประจ�าต�าแหนง XX XX

คาจางประจ�า XX XX

คาจางชวคราว XX XX

เงนรางวลประจ�าป XX XX

คารกษาพยาบาล XX XX

คาใชจายบคลากร XX XX

รวม คาใชจายบคลากร XX XX

หมายเหตท 13 คาวสดและคาใชสอย

คาวสด XX XX

คาซอมแซมและบ�ารงรกษา XX XX

คาแกสและน�ามนเชอเพลง XX XX

คาจางเหมาบรการ XX XX

คาใชจายอน XX XX

รวม คาวสดและคาใชสอย XX XX


กรม ...........




25x2 25x1

หมายเหตท 14 คาสาธารณปโภค

คาไฟฟา XX XX

คาน�าประปา XX XX

คาสาธารณปโภคอน XX XX

รวม คาสาธารณปโภค XX XX

หมายเหตท 15 คาเสอมราคาและตดจ�าหนาย

อาคารและสงปลกสราง XX XX

อปกรณ XX XX

สนทรพยโครงสรางพนฐาน XX XX

สนทรพยไมมตวตน XX XX

รวม คาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย XX XX


กรม ...........



หมายเหตท 16 รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปปจจบน

รายการ งบสทธ การส�ารองเงนใบสงซอ/ สญญา

เบกจาย คงเหลอ

แผนงบประมาณ..........

ผลผลต..................

งบบคลากร x x x x x

งบด�าเนนงาน x x x x x

งบลงทน x x x x x

งบอดหนน x x x x x

งบรายจายอน x x x x x

รวม x x x x x

หมายเหตท 17 รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปกอน

รายการเงนกนไวเบกเหลอมป

(สทธ)เบกจาย คงเหลอ


ผลผลต..................

งบบคลากร x x x

งบด�าเนนงาน x x x

งบลงทน x x x

งบอดหนน x x x

งบรายจายอน x x x

รวม x x x


กรม ...........



252(หนวย : บาท)

25x2 25x1

หมายเหตท 18 รายงานรายไดแผนดน

รายไดแผนดนทจดเกบ

รายไดแผนดน - ภาษ

ภาษทางตรง XX XX

ภาษทางออม XX XX

ภาษอน XX XX

รวมรายไดภาษ XX XX

รายไดแผนดน - นอกจากภาษ

รายไดจากการขายสนคาและบรการ XX XX

รายไดอน XX XX

รวมรายไดนอกจากภาษ XX XX

รวมรายไดแผนดนทจดเกบ XX XX

หก รายไดแผนดนถอนคนจากคลง (XX) (XX)

รายไดแผนดนจดสรรตามกฎหมาย (XX) (XX)

รายไดแผนดนสทธจากยอดถอนคนและจดสรรตามกฎหมาย XX XX

รายไดแผนดนน�าสงคลง (XX) (XX)

XX XX

ปรบปรงรายไดแผนดนรอน�าสงคลง XX XX

0 0


กรม ...........



252(หนวย : บาท)

25x2 25x1

หมายเหตท 19 รายไดภาษทางตรง

ภาษเงนไดบคคลธรรมดา XX XX

ภาษเงนไดนตบคคล XX XX

ภาษเงนไดปโตรเลยม XX XX

ภาษเงนไดอน XX XX

รวม รายไดภาษทางตรง XX XX

หมายเหตท 20 รายไดภาษทางออม

ภาษการขายทวไป

ภาษมลคาเพม XX XX

ภาษธรกจเฉพาะ XX XX

อากรแสตมป XX XX

ภาษการขายทวไปอน XX XX

รวม ภาษการขายทวไป XX XX

ภาษขายเฉพาะ

ภาษสรรพสามต XX XX

ภาษบรการเฉพาะ XX XX

รวม ภาษขายเฉพาะ XX XX

อากรขาเขาและอากรขาออก

อากรขาเขา XX XX

อากรขาออก XX XX

คาธรรมเนยมศลกากรอนและคาปรบ XX XX

รวม อากรขาเขาและอากรขาออก XX XX

รวม รายไดภาษทางออม XX XX

งบเพอการบรหาร วเคราะห และประเมนผล

การเสนองบและขอมล เพอการบรหารและการประเมนผล


งบเปรยบเทยบจ�านวนตามงบประมาณ และจ�านวนทเกดขนจรง

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคทวไป ในการจดท�างบการเงนของหนวยงานภาครฐ ในการใหขอมลวา

ทรพยากรทไดรบมาและใชไปเปนไปตามงบประมาณทไดรบจดสรร หรอไดรบโดยกฎหมายหรอไม

คณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศแหงสมาพนธนกบญชระหวางประเทศ

จงไดก�าหนดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 24 (IPAS 24) เรอง การเสนอขอมลเกยวกบงบประมาณ

ในงบการเงน (Presentation of Budget Information In Financial Statements) โดยระบวา ส�าหรบหนวยงาน

ทตองน�าเสนองบประมาณทไดรบการอนมตตอสาธารณ IPSAS 24 ก�าหนดใหเสนอขอมลดงกลาวน แตส�าหรบ

หนวยงานอน มาตรฐานนสนบสนนใหจดท�าขนเพอการเปรยบเทยบจ�านวนเงนระหวางงบประมาณทไดรบกบจ�านวน

เงนทจายจรง

วธการน�าเสนอ อาจจะกระท�าไดโดยใชรปแบบชอง (Columnar format) ส�าหรบงบการเงน โดยจดชองหนง

ส�าหรบจ�านวนเงนตามงบประมาณ และชองหนงส�าหรบจ�านวนเงนตามทเกดขนจรง และอกชองหนงแสดงผล

ตาง ๆ ทเกดขน หรออาจเพมการจดสรรขนเพอความสมบรณและใหเปดเผยจ�านวนเงนทเกดขนเกนกวา

งบประมาณ หรอจ�านวนทจดสรร หรอคาใชจายทเกดขนโดยมไดรบการจดสรร หรอการอนมตในรปแบบอน

ใหเปดเผยโดยการอธบายประกอบรายการในงบการเงนทเกยวของในหมายเหต

นอกจากน คณะกรรมการยงสนบสนนใหหนวยงานเสนอขอมลเพมเตม เพอชวยผใชงบการเงนในการ

ประเมนผลการด�าเนนงานของหนวยงาน ความสามารถในการใชทรพยากรใหเปนประโยชน รวมถงการประเมนผล

จากการตดสนใจในการจดสรรการใชประโยชนจากทรพยากร ขอมลเพมเตมนอาจจะเปนการใหรายละเอยด

เกยวกบผลผลตของหนวยงาน และผลไดทตามมาของหนวยงาน ซงอาจน�าเสนอในรปแบบของ

1. ตวชวดการด�าเนนงาน

2. งบแสดงผลของการบรหาร

3. การสอบทานโครงการ และ

4. รายงานอน โดย ฝายบรหาร เกยวกบการบรรลผลตาง ๆ ทเกดขนของหนวยงานในระหวางงวด

นอกจากน ยงสนบสนนใหมการเปดเผยขอมลเกยวกบการปฏบตตามกฎหมาย กฎระเบยบตาง ๆ

และถาหากขอมลดงกลาวทม ไดแสดงอยในงบการเงนกจะเปนประโยชนในการระบใหทราบ เพออางองไปยง

เอกสารหรอหลกฐานทเกยวของ นอกจากนขอมลทท�าใหทราบวามไดเปนไปตามกฎระเบยบจะมประโยชน

ทสะทอนใหเหนถงความรบผดชอบในการบรหารและการปฏบตงาน ซงจะมผลกระทบตอการประเมนของผใช

งบการเงนทมตอการด�าเนนงาน และทศทางในการด�าเนนงานในอนาคตของหนวยงานนน และอาจจะมผลตอ

การตดสนใจเกยวกบทรพยากรทจะจดสรรมาใหกบหนวยงานนนในอนาคตดวย


รฐบาลสวนใหญมกจะเผยแพรงบประมาณการเงนตอสาธารณะ โดยเปดเผยแผนและโครงการในการ

ใชจายเงนงบประมาณในปทจะมาถง รายการดงกลาวเปนรายการทรฐบาลจะตองมการบรหารจดการและก�ากบดแล

การน�าเสนอรายงานทแสดงเปรยบเทยบจ�านวนเงนตามงบประมาณและจ�านวนทเกดขนจรง

จะแสดงใหทราบถง

1. หนวยงานภาครฐ ไดด�าเนนกจกรรมตามภาระหนาทอยางไร

2. ความโปรงใสเกยวกบกจกรรมทางการเงนทแสดงใหเหนถง

2.1. การปฏบตตามงบประมาณทไดรบอนมต

2.2. ประสทธภาพของการด�าเนนงาน

2.3. เมอมความแตกตางกจะเปดเผยอธบายเหตผลของความแตกตางทเกดขน

วธการน�าเสนอรายงานเปรยบเทยบจ�านวนเงนงบประมาณ และจ�านวนทเกดขนจรง

ก. การน�าเสนออาจจะกระท�าโดยการเสนอเปนงบเปรยบเทยบแยกตางหาก หรอ

ข. แสดงเพมอกหนงชองในงบการเงนหลกทจดท�าอยแลว

เพอการควบคม ก�ากบดแล งบเปรยบเทยบจะตองแสดง

1. จ�านวนเงนตามงบประมาณ

2. จ�านวนเงนทเกดขนจรงตามเกณฑทเปรยบเทยบกนได และ

3. เปดเผยขอมลเพมเตม โดยการอธบายสาเหตของความแตกตางทส�าคญทเกดขนระหวาง

จ�านวนตามงบประมาณกบจ�านวนทเกดขนจรง ทงนการอธบายดงกลาวอาจอางองไปยงเอกสารทไดมการเผย

แพรแลวกได

4. ในกรณทแสดงการเปรยบเทยบ โดยการเพมอกหนงชองในงบการเงนหลกทจดท�าอยแลว จะ

กระท�าไดตอเมองบการเงนทจดท�านนกบรายการทอยในชองงบประมาณ จดท�าในหลกเกณฑเดยวกนทสามารถ

เปรยบเทยบกนได

5. ในกรณทเกณฑการจดท�างบการเงนแตกตางจากงบประมาณ จะตองท�าการกระทบยอดให

แสดงในเกณฑเดยวกนทงรายการรายได คาใชจาย กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน กจกรรมลงทน

และ กจกรรมจดหาเงน

การปรบปรงส�าหรบรายการงบการเงนตามเกณฑคงคางทแตกตางจากเกณฑเงนสด รายการ

เกยวกบการส�ารองเงน เงนกนไวเบกเหลอมป กจะตองค�านงถงในการจดท�างบเพอใหเปรยบเทยบกนได

งบกระทบยอดดงกลาวน ควรเปดเผยใหทราบ โดยอาจแสดงในหนางบการเงน ของงบเปรยบ

เทยบงบประมาณ และจ�านวนทเกดขนจรง หรอแสดงในหมายเหตประกอบงบการเงนกได

6. เปดเผยงวดเวลาของงบประมาณทน�าเสนอ

7. การเสนอรายงานเปรยบเทยบ ไมจ�าเปนตองเปดเผยขอมลเปรยบเทยบกบงวดกอน


หนวยงาน......

งบกระแสเงนสด - วธทางตรง

ส�าหรบรอบระยะเวลาบญชสนสดวนท 30 กนยายน 25X2

หมายเหตจ�านวนเงน

ตามงบประมาณจ�านวนเงน ทเกดขนจรง

ผลตาง


เงนสดรบ :

จากเงนงบประมาณ X X X

จากเงนกของรฐบาล X X X

จากการขายสนคาและบรการ X X X

จากเงนชวยเหลอ X X X

จากการรบบรจาค X X X

จากรายไดแผนดน X X X

จากดอกเบย X X X

รบช�าระคนเงนใหกยม X X X

จากเงนรบฝาก X X X

อน ๆ X X X

รวมเงนสดรบ X X X

เงนสดจาย :

ดานบคลากร (X) (X) (X)

ในการด�าเนนงาน (X) (X) (X)

เงนอดหนน (X) (X) (X)

น�าสงเงนรายไดแผนดน (X) (X) (X)

ดอกเบยจาย (X) (X) (X)

จายใหกยม (X) (X) (X)

จายคนเงนรบฝาก (X) (X) (X)

อน ๆ (ก) (X) (X) (X)

รวมเงนสดจาย (X) (X) (X)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน X X (X)

ตวอยาง 1 งบเปรยบเทยบ งบประมาณและจ�านวนทเกดขนจรง ตามเกณฑเงนสด จากงบกระแสเงนสด และ

งบประมาณเปรยบเทยบแสดงตามเกณฑเดยวกน


หมายเหตจ�านวนเงน

ตามงบประมาณจ�านวนเงน ทเกดขนจรง

ผลตาง



จากการขายสนทรพยถาวร X X X

จากการขายเงนลงทน X X X



จากการซอสนทรพยถาวร (X) (X) (X)

จากการซอเงนลงทน (X) (X) (X)


กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน X X X



จากเงนก X X X

จากเงนทดรองราชการ X X X



ช�าระหนเงนก (X) (X) (X)

เงนทดรองราชการการจายคนคลง (X) (X) (X)


กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน X X X

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพมขน/(ลดลง) สทธ X X X

หมายเหต - ก

เงนสดจายในการด�าเนนงาน (รายการอน ๆ ) ทเกดขนจรงสงกวางบประมาณ 15% เปนเงน ..........

บาท เกดจากรายการจายสาธารณสขสงกวางบประมาณทไดรบเนองจากอทกภยทเกดขนในระหวางป


ตวอยาง 2 การรายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายตามหมายเหต 16 และหมายเหต 17 ของงบการเงน

ของกรม กเปนตวอยางทใหขอมลเพอการบรหารงบประมาณอยางหนง คอ

- รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปปจจบน (25X2)




ผลผลต..................

งบบคลากร x x x x x

งบด�าเนนงาน x x x x x

งบลงทน x x x x x

งบอดหนน x x x x x

งบรายจายอน x x x x x

รวม x x x x x

- รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปกอน

รายการเงนกนไวเบกเหลอมป

(สทธ)เบกจาย คงเหลอ


ผลผลต..................

งบบคลากร x x x

งบด�าเนนงาน x x x

งบลงทน x x x

งบอดหนน x x x

งบรายจายอน x x x

รวม x x x


เทคนคการวเคราะหงบการเงน

การประเมนผลของหนวยงาน จากการดขอมลจ�านวนเงนทปรากฏอยในแตละงบของงบการเงน

กระท�าไดยาก จงมการน�าเทคนคการวเคราะหมาชวยเสรม เชน การวเคราะห โดยอตรารอยละ และการวเคราะห

อตราสวน ซงจะชวยดงรายการทเปนจดเดนออกมาใหเหน

เทคนคการวเคราะหดงกลาว จะใหผลดเมอน�าขอมลทางการเงนเสนอเปรยบเทยบกนหลายงวด

ในบางกรณหนวยงานอาจจะแสดงขอมลทางการเงน สรป 5 ป หรอ 10 ป เปนขอมลประกอบ ดงตวอยางตอไปน

ตวอยาง 3 สรปรายการตามหวขอของงบรายไดและคาใชจายส�าหรบงวด 5 ป

25x5 25x4 25x3 25x2 25x1

รายไดจากการด�าเนนงาน

รายไดจากรฐบาล X X X X X

รายไดจากแหลงอน X X X X X

รวมรายไดจากการด�าเนนงาน X X X X X

คาใชจายจากการด�าเนนงาน X X X X X

รายไดสง / (ต�า) กวาคาใชจายด�าเนนงาน X X X X X

รายได / คาใชจายทไมเกดจาการด�าเนนงาน X X X X X

รายไดสง / (ต�า) กวาคาใชจาย X X X X X

กรม.......................


ส�าหรบปสนสดวนท 30 กนยายน 25X1 ถง 25X5


ตามทกลาวมาขางตน เทคนคการวเคราะหมกจะกระท�าโดยการวเคราะหอตรารอยละ และการวเคราะห

อตราสวน แตเนองจากการวเคราะหอตราสวน อนไดแก อตราเงนทนหมนเวยน อตราสภาพคลอง อตราหมน

ของสนทรพยหรอสนคา อตราการท�าก�าไร ตลอดจนอตราผลตอบแทนสวนของผถอหน ซงเกยวของกบ

ภาคธรกจเปนสวนใหญ จงจะไมน�ามากลาวในทน หากแตจะน�าการวเคราะหโดยการเสนอรายการทางการเงน

เปรยบเทยบ อตรารอยละทมกจะน�าเสนอโดยหนวยงานราชการมากทสด

การวเคราะหโดยอตรารอยละ

การวเคราะหโดยอตรารอยละ เปนเทคนคทน�าเสนองบ โดยแสดงรายการบญชแตละรายการ เชน

แตละรายการของกระแสเงนสดรบ หรอเงนสดจาย เทยบอตรารอยละของแตละปเทยบกบปฐาน การวเคราะห

โดยอตรารอยละ จะชวยระบรายการทเปนจดเดนของงบการเงน การวเคราะหโดยอตรารอยละตามปกตท

นยมกนจะม 2 วธ คอ

- การวเคราะหตามแนวนอน และ

- การวเคราะหตามแนวดง

การวเคราะหตามแนวนอน

มวธแสดงได 2 วธ คอ

ก.) การเทยบอตรารอยละของแตละรายการกบปฐาน (ตามตวอยาง 4)

ข.) การเทยบอตรารอยละของแตละรายการกบปกอน (ตามตวอยาง 5)

การวเคราะหอตรารอยละตามแนวนอนนจะแสดงใหเหนรายการทเปนจดเดน เชน ท�าไมปนจงม

รายจาย หรอรายไดของรายการนนๆ สง หรอต�าไปอยางผดปกต ซงจะตองมการอธบายถงสาเหตและเหตผล

ประกอบ

การวเคราะหอตรารอยละมขอควรระวง คอ ถาจ�านวนเงนของปฐานมจ�านวนนอย การเปลยนแปลง

ในปตอมาเมอเทยบเปนอตรารอยละแลวอาจเปลยนแปลงมาก เชน รายการดอกเบยจายของปฐาน จ�านวน

8,000 บาท ในขณะทปปจจบนมจ�านวน 16,000 บาท เทยบเปนอตรารอยละ 200 ของปฐาน คอ เพมขน 100%

แตเมอพจารณาจากจ�านวนเงนแลวจะไมมนยส�าคญ

เมอวเคราะหแลวจะเหนวา การเปรยบเทยบตวเลขกบปฐานส�าหรบชวงเวลาหลายป จะใหขอมลทสะทอน

ภาพทมความหมายมากกวา การเปรยบเทยบปตอป


ตวอยาง 4 การวเคราะหตามแนวนอนโดยเทยบกบปฐาน

25X1 25X2 25X3 25X4 25X5

จ�านวนเงน (พนบาท)

จ�านวน เงน

%ของป 25X1


%ของป 25X1


%ของป 25X1


%ของป 25X1


%ของป 25X1

รายได 870,000 100 978,000 112 1,100,000 126 1,200,000 138 1,160,000 133

คาใชจาย 812,000 100 919,000 113 1,035,000 127 1,143,000 140 1,131,000 139

รายไดสง / (ต�า) กวา คาใชจายสทธ 58,000 100 59,000 101 65,000 112 57,000 98 29,000 50

ตวอยาง 5 การวเคราะหตามแนวนอนโดยเทยบกบปกอน

25X1 25X2 25X3 25X4 25X5



%ของป 25X1


%ของป 25X1


%ของป 25X2


%ของป 25X3


%ของป 25X4

รายได 870,000 100 978,000 112 1,100,000 112 1,200,000 109 1,160,000 96

คาใชจาย 812,000 100 919,000 113 1,035,000 112 1,143,000 110 1,131,000 99


หนวยงาน.........................

สรป การวเคราะหตามแนวนอน ส�าหรบงวด 5 ป

ป 25X1 – 25X5 โดยเทยบจากปกอนหนา

หนวยงาน.........................

สรป การวเคราะหตามแนวนอน ส�าหรบงวด 5 ป

ป 25X1 – 25X5 โดยเทยบจากป 25X1 เปนปฐาน


การวเคราะหตามแนวดง

การวเคราะหตามแนวดง จะวเคราะหรายการทางการเงนแตละรายการ เทยบเปนอตรารอยละกบ

ยอดรวมของรายการ ดงตอไปน

ตวอยาง 6 การวเคราะหตามแนวดง โดยเทยบอตรารอยละกบรายไดของแตละป

25X1 25X2 25X3 25X4 25X5



%ของป 25X1


%ของป 25X2


%ของป 25X3


%ของป 25X4


%ของป 25X5

รายได 870,000 100 978,000 100 1,100,000 100 1,200,000 100 1,160,000 100

คาใชจาย 812,000 93 919,000 94 1,035,000 94 1,143,000 95 1,131,000 97


หนวยงาน...............................

การวเคราะหตามแนวดงส�าหรบงวด 5 ป

ป 25X1 – 25X5 โดยเทยบจากยอดรายไดของแตละป

ภาคผนวก

หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐ

ฉบบท 2

ส�านกมาตรฐานดานการบญชภาครฐ

กลมมาตรฐานและนโยบายการบญชภาครฐ มกราคม 2546

ส�านกมาตรฐานดานการบญชภาครฐ

กลมมาตรฐานและนโยบายการบญชภาครฐ มกราคม 2546

สารบญ

บทน�า 75

หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐ 79

1. หลกเกณฑในการก�าหนดหลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐ 80

2. วตถประสงค 80

3. ขอบเขตการถอปฏบต 80

4. ค�าอธบายศพท 81

5. หลกการและนโยบายบญชทวไป 85

• หนวยงานทเสนอรายงาน 85

• งบการเงน 86

• ลกษณะเชงคณภาพของงบการเงน 86

• ความเขาใจได 87

• ความเกยวของกบการตดสนใจ 87

• ความมนยส�าคญ 87

• ความเชอถอได 87

• การเปรยบเทยบกนได 88

• การบญชตามเกณฑคงคาง 88

• รอบระยะเวลาบญช 89

• การด�าเนนงานตอเนอง 89

• การโอนสนทรพยและหนสนระหวางหนวยงาน 90

• รายการพเศษ 90

• รายการทเปนเงนตราตางประเทศ 90

6. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบสนทรพย 91

• การรบรสนทรพย 91

• เกณฑมลคาขนต�าในการรบร 92

• การวดมลคาสนทรพย 92

หนา

สารบญ (ตอ)

• การแลกเปลยนสนทรพย 93

• รายจายภายหลงการไดมาซงสนทรพย 94

• ประเภทของสนทรพย 95

• หลกการและนโยบายบญชส�าหรบสนทรพยแตละประเภท 96

7. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบหนสนและสวนทน 105

• การรบรหนสน 105

• ประมาณการหนสนและหนสนทอาจเกดขน 106

• การวดมลคาหนสน 107

• ประเภทของหนสน 107

• หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนสนแตละประเภท 107

• สวนทน/สนทรพยสทธ 111

8. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบรายได 112

• การรบรรายได 112

• การวดมลคารายได 112

• ประเภทของรายได 113

• หลกการและนโยบายบญชส�าหรบรายไดแตละประเภท 113

9. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบคาใชจาย 116

• การรบรคาใชจาย 116

• ประเภทของคาใชจาย 117

• หลกการและนโยบายบญชส�าหรบรายไดแตละประเภท 118

ภาคผนวก 1 รปแบบงบการเงน 123

ภาคผนวก 2 ตารางการก�าหนดอายการใชงาน และอตราคาเสอมราคาสนทรพยถาวร 131

หนา

บทน�า


ภายใตนโยบายปฏรประบบราชการ รฐบาลไดด�าเนนการตามแผนปฏรประบบบรหารภาครฐ โดยปรบ

เปลยนไปส ระบบบรหารภาครฐแนวใหมทม งเน นผลงานและผลลพธแทนการควบคมปจจยน� าเข า

และกระจายความรบผดชอบในการบรหารการเงนใหหนวยงานมอสระและคลองตวในการจดสรรทรพยากรเพอผลต

ผลงานตามพนธกจ เปาหมายและวตถประสงคของแตละหนวยงานอยางมประสทธภาพ หนวยงานจงจ�าเปน

ตองมขอมลทางบญชทสมบรณเพยงพอตอการวเคราะหฐานะการเงนและประเมนผลการด�าเนนงานทางการเงน

มขอมลตนทนในการผลตผลผลตและบรการเพอใชเปนเกณฑในการขอจดสรรงบประมาณ และมขอมล

เพอสนบสนนการวางแผนทางการเงน การบรหารจดการทรพยสนและการตรวจสอบก�ากบดแลองคกรของผบรหาร

และหนวยงานทเกยวของ การบญชตามเกณฑคงคางจะชวยวางกรอบในการผลตขอมลทางบญชทมคณภาพ

เพอน�าไปใชในการวเคราะห วางแผน และประเมนผลการบรหารจดการทางการเงนดงกลาวไดอยาง

มประสทธภาพ

การก�าหนดหลกการบญชตามเกณฑคงคางเปนการบนทกรายไดกบคาใชจายเพอรบร ผลประโยชน

เชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลาบญชซงมกระแสผลประโยชนไหลเขาหรอออกจากหนวยงาน โดยไมไดค�านงถง

แตเฉพาะกระแสเงนสดเหมอนเชนในอดตทผานมา การบนทกบญชตามเกณฑคงคาง หนวยงานจะตองจดท�า

งบการเงนทแสดงทรพยากรทงหมดทอยในความควบคมดแล ภาระหนสนและสวนทนของหนวยงาน รวมทง

รายงานทแสดงรายไดและคาใชจายทเกดขนในแตละรอบระยะเวลาบญช เพอแสดงผลการด�าเนนงานของ

หนวยงานนอกเหนอจากงบกระแสเงนสดทหนวยงานจะตองจดท�าตามปกตดวย และโดยททศทางการปฏรป

ระบบบรหารภาครฐ แนวใหมจะมงเนนใหความส�าคญกบผลผลต และผลลพธของหนวยงาน แนวคดในการจดท�า

งบการเงนและการเปดเผยขอมลจงใหความส�าคญกบขอมลทางการเงนซงมงเนนผลผลตเชนเดยวกน ดงนนเงน

ทกประเภทไมวาจะเปนเงนในงบประมาณหรอเงนนอกงบประมาณ หากหนวยงานน�ามาใชในการผลต ผลผลต

หรอบรการตามบทบาทภารกจของหนวยงาน แลวจะตองน�ามารวมแสดงไวในงบการเงนของหนวยงานนน

ทงหมด เพอแสดงภาพรวมของผลการด�าเนนงานและฐานะการเงนของหนวยงาน นอกจากนนหนวยงานภาครฐ

ยงมขอแตกตางกบหนวยงานภาคเอกชนในเรองเกยวกบอ�านาจการควบคมดแล และการบรหารจดการทรพยากร

ภายในหนวยงาน แนวคดในการก�าหนดหลกการและนโยบายบญชจงตองค�านงถงขอจ�ากดในการควบคม

และการบรหาร จดการทรพยากรดวย เนองจากทรพยากรบางรายการหนวยงานไมมอ�านาจควบคมและตดสนใจ

น�าไปใชเพอกอใหเกดผลผลตโดยตรงแกหนวยงาน แตจ�าเปนตองบรหารจดการตามทก�าหนดไวในกฎหมาย

หรอตามนโยบายของรฐบาล

บทน�า


โดยทระบบการบรหารงบประมาณและระบบบรหารการเงนการคลงซงมผลกระทบ โดยตรงตอระบบบญช

ยงอยในระหวางการปรบเปลยนเพอใหสอดคลองกบการปฏรประบบบรหารภาครฐ ดงนนแนวคดและมาตรฐาน

การบญชตางๆ ทน�ามาใชในการก�าหนดหลกการและนโยบายบญชฉบบนจงอาจมขอจ�ากดไมสามารถน�ามาใชได

อยางเตมรปแบบ และอาจท�าใหประโยชนท คาดวาจะไดรบจากการน�าเสนอขอมลทางการบญชมขอจ�ากดไปดวย

เชนกน อยางไรกตาม การก�าหนดหลกการและนโยบายบญชนเปนพฒนาการกาวแรกของการปฏรประบบบญช

ภาครฐและจะมการแกไขปรบปรงใหเหมาะสมยงขนตอไปในอนาคตเมอระบบตางๆ ตามแนวทาง การปฏรป

ระบบบรหารภาครฐซงมผลกระทบตอระบบบญชมความชดเจนมากขน

หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐน ประกอบดวย หลกการและนโยบายบญชทวไป

และหลกการและนโยบายบญชเกยวกบรายการทเปนองคประกอบส�าคญในการจดท�างบการเงน ซงไดแก

สนทรพย หนสน สวนทน รายได และคาใชจาย โดยในแตละสวนจะกลาวถงเกณฑการรบร การวดมลคา

และการจดประเภทของแตละองคประกอบในงบการเงน

หลกการและนโยบายบญช ส�าหรบหนวยงานภาครฐ


1. หลกเกณฑในการก�าหนดหลกการและนโยบายบญช

ส�าหรบหนวยงานภาครฐ

1.1 หลกการและนโยบายบญชทจะกลาวถงตอไปนก�าหนดขนโดยใชหลกเกณฑพนฐาน จากมาตรฐาน

การบญชภาครฐระหวางประเทศ (International Public Sector Accounting Standards หรอ IPSAS) ซงประกาศใช

โดยคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ (International Public Sector Committee

หรอ IPSC) แหงสมาพนธนกบญชระหวางประเทศ (International Federation of Accountants หรอ IFAC)

IPSAS ดงกลาวนไดก�าหนดขนโดยใชหลกเกณฑจากมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ (International

Accounting Standards หรอ IAS) ทประกาศใชโดยคณะกรรมการมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ

(International Accounting Standards Board หรอ IASB) ซงเปนหลกเกณฑพนฐานทน�ามาใชในการ

ก�าหนดมาตรฐานการบญชของสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทยเชนเดยวกน

2. วตถประสงค

2.1 หลกการและนโยบายบญชนก�าหนดขนโดยมวตถประสงคดงน

(1) เพอใหหนวยงานภาครฐใชเปนแนวทางในการก�าหนดระบบบญช และจดท�างบการเงน

เพอวตถประสงคทวไปตามเกณฑคงคางไดอยางถกตองเหมาะสม และเปนไปในกรอบ

มาตรฐานเดยวกนเพอประโยชนในการจดท�ารายงานการเงนในภาพรวมของแผนดน

(2) เปนแนวทางส�าหรบผตรวจสอบบญชในการตรวจสอบงบการเงนของหนวยงานภาครฐวา

ไดจดท�าขนภายใตกรอบหลกการและนโยบายบญชทกระทรวงการคลงก�าหนด

(3) ชวยใหผใชงบการเงนสามารถเขาใจความหมายของขอมลทแสดงในงบการเงน ซงจดท�าขน

ตามหลกการและนโยบายบญชทกระทรวงการคลงก�าหนด และสามารถน�างบการเงน

มาวเคราะหเปรยบเทยบกนได

3. ขอบเขตการถอปฏบต

3.1 ใหยกเลกหลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐ ฉบบท 1 และใชหลกการและนโยบาย

บญชฉบบนแทน

หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนวยงานภาครฐ


3.2 หลกการและนโยบายบญชทก�าหนดนจะใชกบหนวยงานภาครฐทเปนหนวยงานทเสนอ รายงานของ

รฐบาล ตามทก�าหนดในยอหนา 5.1 ยกเวนรฐวสาหกจซงเปนหนวยงาน เชงพาณชยของรฐบาลทมการด�าเนน

งานหลากหลายทงทางดานการคาและดานการเงน โดยมวตถประสงคมงหวงผลก�าไรซงหลกการและนโยบาย

บญชฉบบนยงไมครอบคลมถง ส�าหรบหนวยงานภาครฐอน เชน องคกรปกครองสวนทองถน ใหน�าหลกการ

และนโยบายบญชทกระทรวงการคลงก�าหนดนไปปรบใชเปนเกณฑในการก�าหนดระบบบญชและจดท�ารายงาน

การเงนสงใหกระทรวงการคลงน�ามาวเคราะห และจดท�ารายงานเพอการบรหาร การเงนการคลงในภาพรวม

ของประเทศตอไป

3.3 หลกการและนโยบายบญชทก�าหนดนจะมการทบทวนและปรบปรงเปนระยะ ๆ อยาง ตอเนอง

เพอใหเหมาะสมกบสภาพการณของประเทศไทย และสอดคลองกบมาตรฐาน IPSAS และ IAS ทเกยวของ

4. ค�าอธบายศพท

4.1 ค�าศพททใชในหลกการและนโยบายบญชน มความหมายโดยเฉพาะดงตอไปน

คาใชจาย หมายถง การลดลงของประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการให

บรการในระหวางรอบระยะเวลาบญช ในรปของกระแสออก

(Outflow) หรอการลดลงของสนทรพย หรอการเพมขนของ

หนสน ซงมผลท�าใหสนทรพยสทธลดลง ทงนไมรวมถงการ

จดสรรสวนทนใหกบเจาของ

งบการเงนรวม หมายถง งบการเงนทหนวยงานทางเศรษฐกจน�าเสนอเสมอนวาเปน

หนวยงานเดยว

นโยบายการบญช หมายถง หลกการโดยเฉพาะ หลกเกณฑ ประเพณปฏบต กฎเกณฑ หรอ

วธปฏบตทหนวยงานใชในการจดท�าและน�าเสนองบการเงน

ประโยชนเชงเศรษฐกจ หมายถง ศกยภาพในการกอใหเกดกระแสเงนสดและรายการเทยบเทา

เงนสดแกหนวยงานทงทางตรงและทางออม


มลคายตธรรม หมายถง จ�านวนเงนทมการตกลงแลกเปลยนสนทรพยหรอช�าระหนสน

ในขณะททงสองฝายมความรอบรและเตมใจในการแลกเปลยน

และสามารถตอรองราคากนไดอยางเปนอสระในลกษณะของ

ผทไมมความเกยวของกน

มลคาสทธทจะไดรบ หมายถง จ�านวนเงนทคาดวาจะขายไดตามปกตของหนวยงาน หกดวย

ตนทนสวนเพมทจะผลตใหเสรจ (ส�าหรบสนคาทอยระหวาง

การผลต) และคาใชจายอนๆ ทจ�าเปนตองจายเพอใหขายสนคา

นนได

มลคาทตราไว หมายถง ราคาทตราไวบนเหรยญ ธนบตร พนธบตร ตวเงน หนกหรอ

หลกทรพยอน โดยไมรวมดอกเบยหรอ เงนปนผลสะสม ราคา

ทตราไวนไมจ�าเปนตองเทากบราคาทน�าออกขายหรอราคาท

ไถคนในเวลาตอมา

ราคาทน หมายถง การบนทกสนทรพยดวยจ�านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทา

เงนสดทจายไปหรอบนทกดวยมลคายตธรรมของสงทน�าไปแลก

สนทรพยมา ณ เวลาทไดมาซงสนทรพยนน และการบนทกหนสน

ดวยจ�านวนเงนทไดรบจากการกอภาระผกพนหรอบนทกดวย

จ�านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดท คาดวาจะตองจาย

เพอช�าระหนสนทเกดจากการด�าเนนงานตามปกตของหนวยงาน

รายการเทยบเทาเงนสด หมายถง เงนลงทนระยะสนทมสภาพคลองสงซงพรอมทจะเปลยนเปน

เงนสดในจ�านวนทเทากนหรอใกลเคยงกบมลคาเดม ซงความ

แตกตางในมลคาดงกลาวไมม นยส�าคญ

รายได หมายถง การเพมขนของประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการ

ใหบรการในระหวางรอบระยะเวลาบญช ในรปของกระแสเขา

(Inflow) ซงมผลท�าใหสนทรพยสทธเพมขน ทงนไมรวมการ

เพมขนของเงนทนทไดรบจากเจาของ

วธเสนตรง หมายถง วธหนงของการคดคาเสอมราคาสนทรพย การตดบญชคาใชจาย

ลวงหนา หรอบญชสวนลด สวนเกนมลคาพนธบตรหรอหนก

โดยการหารจ�านวนมลคา ทตองการตดบญชดวยอายการใชงาน

โดยประมาณของสนทรพย หรอจ�านวนงวดทตองการปนสวน วธน

จะท�าใหไดคาใชจายทตดบญชในแตละงวดทมจ�านวนเทากน


ศกยภาพในการใหบรการ หมายถง ขดความสามารถของสนทรพยในการสงผลทงทางตรงและ

ทางออม เพอชวยใหการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐ

เปนไปตามวตถประสงค

สนทรพย หมายถง ทรพยากรทอยในความควบคมของหนวยงานซงเปนผลจาก

เหตการณในอดต และคาดวาจะท�าใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจ

ในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการเพมขนแกหนวยงาน

สนทรพยถาวร หมายถง สนทรพยอนมลกษณะคงทน ทใชในการด�าเนนงานและใชไดนาน

กวาหนงรอบระยะเวลาการด�าเนนงานตามปกต มไดมไวเพอขาย

สนทรพยทไมมตวตน หมายถง สนทรพยทไมเปนตวเงนทสามารถระบไดและไมมรปธรรม

ซงเปนสนทรพยทหนวยงานถอไวเพอใชในการผลตหรอจ�าหนาย

สนคาหรอบรการเพอใหผอนเชา หรอเพอวตถประสงคในการ

บรหารงาน

สนทรพยหมนเวยน หมายถง สนทรพยทมลกษณะขอใดขอหนงหรอหลายขอ ดงน

1) สนทรพยทหนวยงานคาดวาจะรบรประโยชนจากสนทรพยนน

หรอถอสนทรพยไวเพอขายหรอเพอน�ามาใชในการด�าเนนงาน

ภายในรอบระยะเวลาด�าเนนงานปกตของหนวยงาน

2) สนทรพยทหนวยงานถอไวโดยมวตถประสงคหลกเพอการคา

หรอถอไวในระยะสน และคาดวาจะรบรประโยชนจากสนทรพยนน

ภายใน 12 เดอน นบจากวนทในงบแสดงฐานะการเงน

3) เงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสด

สนทรพยไมหมนเวยน หมายถง สนทรพยทไมเขาลกษณะตามค�านยามของสนทรพยหมนเวยน

สวนทน/สนทรพยสทธ หมายถง มลคาสทธคงเหลอในสนทรพยของหนวยงานหลงหกหนสนแลว

หนสน หมายถง ภาระผกพนในปจจบนของหนวยงานซงเปนผลจากเหตการณ

ในอดตและการช�าระภาระผกพนนนจะสงผลใหหนวยงานตอง

สญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอ

ศกยภาพในการใหบรการ


หนสนหมนเวยน หมายถง หนสนทมลกษณะขอใดขอหนง ดงน

1) หนวยงานคาดวาจะช�าระหนสนภายในรอบระยะเวลาการ

ด�าเนนงานปกตของหนวยงาน

2) หนสนถงก�าหนดช�าระภายใน 12 เดอน นบจากวนทใน


หนสนไมหมนเวยน หมายถง หนสนทไมเขาลกษณะตามค�านยามของหนสนหมนเวยน

หนวยงานทางเศรษฐกจ หมายถง กลมของหนวยงานตางๆ ซงประกอบดวย หนวยงานทควบคม

หนงหนวยงานและหนวยงานทถกควบคมหนงหนวยงานหรอ

มากกวา

หลกทรพยเผอขาย หมายถง เงนลงทนในตราสารหนทกชนดหรอตราสารทนในความตองการ

ของตลาดซงไมถอเปนหลกทรพยเพอคา และในขณะเดยวกน

ไมถอเปนตราสารหนทจะถอจนครบก�าหนด หรอเงนลงทนใน

บรษทยอยหรอบรษทรวม หลกทรพยเผอขายสามารถแยกเปน

เงนลงทนระยะสน หรอเงนลงทนระยะยาว

หลกทรพยเพอคา หมายถง เงนลงทนในตราสารหนทกชนดหรอตราสารทนในความตองการ

ของตลาดทหนวยงานถอไวโดยมวตถประสงคหลกทจะขาย

ในอนาคตอนใกล ท�าใหหนวยงานถอหลกทรพยนนไวเปนระยะ

เวลาสนๆ เพอหาก�าไรจากการเปลยนแปลงราคาของหลกทรพย

ดงนนหลกทรพยเพอคาจงมอตราการหมนเวยนสง

หลกทรพยหรอเงนลงทน

ในความตองการของตลาด

หมายถง หลกทรพยหรอเงนลงทนอนทมการซอขายในตลาดซอขายคลอง

จงท�าใหสามารถก�าหนดมลคายตธรรมของหลกทรพยหรอ

เงนลงทนนนไดในทนท มลคายตธรรมจะถอวาสามารถก�าหนด

ไดในทนทหากราคาขายหรอราคาเสนอซอหรอเสนอขาย

มการเผยแพรทเปนปจจบนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

หรอตลาดหลกทรพยอนทท�าการเผยแพรราคาตอสาธารณชน

อทธพลอยางเปนสาระส�าคญ หมายถง อ�านาจในการเขาไปมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบนโยบาย

ทางการเงนและการด�าเนนงานของหนวยงาน แตไมถงระดบท

จะควบคมนโยบายดงกลาว


5. หลกการและนโยบายบญชทวไป

หนวยงานทเสนอรายงาน (Reporting Entities)

5.1 หนวยงานภาครฐทเปนหนวยงานทเสนอรายงานและจะตองจดท�างบการเงนเพอวตถประสงค

ทวไปสงใหกระทรวงการคลงเพอจดท�ารายงานการเงนของแผนดนในภาพรวม ไดแก หนวยงานทงหมดทอยใน

ความควบคมของรฐบาล รวมทงหนวยงานทด�าเนนงานโดยใชเงนทงหมดหรอเงนสวนใหญจากเงนงบประมาณ

ซงประกอบดวย

(1) สวนราชการระดบกรม หรอสวนราชการเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทากรม

(2) หนวยงานภาครฐลกษณะพเศษ ไดแก หนวยงานอสระตามรฐธรรมนญ องคการมหาชน

และหนวยงานอสระอนของรฐทจดตงโดยกฎหมายเฉพาะ รวมทงกองทนเงนนอกงบประมาณ

(3) รฐวสาหกจ

โดยในสวนของรฐวสาหกจนน แมจะเปนหนวยงานทอยในความควบคมของรฐบาล แตเนองจาก

เปนหนวยงานเชงพาณชยของรฐบาล ซงหลกการและนโยบายบญชนยงไมครอบคลมถง ในชนตนนจงใหน�า

มารวมโดยแสดงมลคาสนทรพยสทธของรฐวสาหกจเฉพาะในสวนทรฐบาลเปนเจาของไวในรายงานการเงน

ของแผนดนในภาพรวม

5.1.1 หนวยงานทเสนอรายงาน คอ หนวยงานทถกคาดการณอยางสมเหตผลวา มผจ�าเปน

ตองน�าขอมลจากรายงานการเงนของหนวยงานนนไปใชประโยชนในการตดสนใจ และใชในการประเมนความ

รบผดชอบของหนวยงานทมตอสาธารณะ หนวยงานทเสนอรายงานอาจหมายถง กระทรวง กรม หรอหนวยงานอน

ของรฐ ในการพจารณาก�าหนดวาหนวยงานใดเปนหนวยงานทเสนอรายงานนนนอกจากจะเขาหลกเกณฑ

ตามค�านยามดงกลาวแลว ยงอาจพจารณาปจจยอนประกอบดวย ไดแก การมสถานะเปนนตบคคลของหนวยงาน

อ�านาจในการควบคม ถอครองและใชทรพยากรของหนวยงานเพอด�าเนนงานตามวตถประสงค ความส�าคญ

หรอขนาดของหนวยงาน และเหตผลทางวฒนธรรมและการเมอง

5.1.2 การก�าหนดหนวยงานทเสนอรายงานตามยอหนาท 5.1 ใหใชหลกของการควบคม

เปนเกณฑในการพจารณา การควบคม หมายถง อ�านาจในการควบคมหนวยงานอน เกยวกบนโยบายดานการเงน

และการด�าเนนงานเพอใหไดมาซงประโยชนจากการด�าเนนงานของหนวยงานนน การควบคมนไมจ�าเปนตอง

เขาไปรบผดชอบตดสนใจในการด�าเนนงานประจ�าวนของหนวยงานทถกควบคม แตเปนการเขาไปมบทบาทส�าคญ

ในการก�าหนดวตถประสงคและนโยบายการด�าเนนงานโดยรวมของหนวยงานทถกควบคม

5.1.3 ส�าหรบองคกรปกครองสวนทองถนนน แมรฐธรรมนญก�าหนดใหเปนหนวยงานทปกครอง

ตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน และมอสระในการก�าหนดนโยบายการปกครอง การบรหาร

การบรหารบคคล การเงนและการคลง แตเพอประโยชนในการก�ากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนซงรฐบาล

กลางไดจดสรร งบประมาณสวนหนงเปนเงนอดหนนในการด�าเนนงาน ใหองคกรปกครองสวนทองถนก�าหนด

ระบบบญชใหสอดคลองกบหลกการและนโยบายบญชทกระทรวงการคลงก�าหนด และจดสงงบการเงนในรปแบบ

ทกระทรวงการคลงก�าหนดเพอน�ามาวเคราะหภาพรวม การเงนการคลงของประเทศดวยเชนกน



5.2 หนวยงานภาครฐทเปนหนวยงานทเสนอรายงานของรฐบาล ตามยอหนา 5.1 จะตองจดท�า

งบการเงนเพอวตถประสงคทวไป

5.2.1 งบการเงนทจดท�าขนเพอวตถประสงคทวไป มเปาหมายในการใหขอมลเกยวกบ

ฐานะ การเงน ผลการด�าเนนงาน และกระแสเงนสดของหนวยงาน ซงเปนประโยชนตอผใช งบการเงนในการ

ตดสนใจเชงเศรษฐกจ งบการเงนทจดท�าขนเพอวตถประสงคทวไปน จดท�าขนเพอสนองความตองการขอมลรวม

ของผใชงบการเงนทกประเภท ซงไมอยในฐานะทจะไดรบขอมลเพอตอบสนองความตองการสวนตว

5.3 หนวยงานภาครฐตามยอหนา 5.1 จะตองจดท�างบการเงนเพอวตถประสงคทวไปซงประกอบดวย

(1) งบแสดงฐานะการเงน

(2) งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน

(3) งบกระแสเงนสด

(4) หมายเหตประกอบงบการเงน

รปแบบงบการเงนดงกลาว ปรากฏในภาคผนวก 1

5.4 งบการเงนทจดท�าขนเพอวตถประสงคทวไปของหนวยงานภาครฐ ตามยอหนา 5.1 จะตองเปน

งบการเงนรวมทรวมเงนทกประเภทและรวมทกหนวยงานยอยทอยภายใตการควบคมของหนวยงานภาครฐนน

5.4.1 ในการพจารณาวาหนวยงานยอยใดอยภายใตการควบคมของหนวยงานภาครฐ ใหน�าหลก

การควบคมตามยอหนาท 5.1.2 มาเปนเกณฑในการพจารณาเชนเดยวกน

5.4.2 งบการเงนของสวนราชการระดบกรม จะตองแสดงภาพรวมของสวนราชการสวนกลาง

สวนราชการสวนภมภาค และหนวยงานยอยภายใตสงกด รวมทงกจกรรมเกยวกบเงนนอกงบประมาณ ไมวาจะ

เปนเงนนอกงบประมาณทกฎหมายอนญาตใหน�าไปใชจายไดโดยไมตองน�าสงคลง เงนทนหมนเวยน หรอกองทน

เงนนอกงบประมาณทอยในความควบคมของสวนราชการ ทงนเพอใหงบการเงนแสดงรายการทครอบคลม

ทรพยากรทงหมดทสวนราชการใชไปเพอกอใหเกดผลผลตตามเปาหมายของสวนราชการ

ลกษณะเชงคณภาพของงบการเงน

5.5 ลกษณะเชงคณภาพ หมายถง คณสมบตทท�าใหขอมลในงบการเงนมประโยชนตอผใชงบการเงน

ซงประกอบดวย ความเขาใจได ความเกยวของกบการตดสนใจ ความเชอถอได และการเปรยบเทยบกนได


ความเขาใจได

5.6 ขอมลในงบการเงนตองสามารถเขาใจไดในทนททผใชงบการเงนใชขอมลดงกลาว ขอมลทซบซอน

แตถาเกยวของกบการตดสนใจเชงเศรษฐกจกไมควรละเวนทจะแสดงในงบการเงน จงตองมขอสมมตวาผใช

งบการเงนมความรตามควรเกยวกบกจกรรมเชงเศรษฐกจและการบญช

ความเกยวของกบการตดสนใจ

5.7 ขอมลทมประโยชนตองเกยวของกบการตดสนใจของผใชงบการเงน ขอมลจะเกยวของกบการ

ตดสนใจไดเมอขอมลนนชวยใหผใชงบการเงนสามารถประเมนเหตการณในอดต ปจจบน และอนาคต รวมทง

ชวยยนยนหรอชขอผดพลาดของผลการประเมนทผานมาของผใชงบการเงนได ความเกยวของกบการตดสนใจ

ของขอมลขนอยกบลกษณะของขอมลและความมนยส�าคญของขอมลนน

ความมนยส�าคญ

5.8 เกณฑการพจารณาวารายการใดมนยส�าคญหรอไม ใหพจารณาวาหากละเวนไมเปดเผย หรอเปดเผย

ผดพลาดจะมผลท�าใหงบการเงนผดไปจากความเปนจรง และมผลกระทบตอการตดสนใจและการวเคราะห

ของผใชงบการเงน

5.9 การจดท�างบการเงนควรแสดงขอมลทมนยส�าคญ รายการทมนยส�าคญโดยลกษณะของรายการ

ควรแยกแสดงรายการนนในงบการเงน รายการทมนยส�าคญโดยขนาดและมลกษณะรายการเหมอนกน

ควรแสดงรวมกน สวนรายการทไมมนยส�าคญควรน�าไปรวมกบรายการทมลกษณะคลายคลงกน โดยไมจ�าเปน

ตองแยกแสดง

ความเชอถอได

5.10 ขอมลทเปนประโยชนตองเปนขอมลทเชอถอได ซงขอมลทเชอถอไดจะตองเปนขอมลท

ไมมความผดพลาดทมนยส�าคญ และตองเปนขอมลทเปนตวแทนอนเทยงธรรม ซงหมายถง ขอมลทไมม

ความล�าเอยง และสามารถก�าหนดมลคาไดอยางนาเชอถอ

5.11 การแสดงรายการหรอเหตการณทางบญชจะต องแสดงตามเนอหาและความเป นจรง

เชงเศรษฐกจ มใชตามรปแบบทางกฎหมายเพยงอยางเดยว เนอหาของรายการหรอเหตการณทางบญช

อาจไมตรงกบรปแบบทางกฎหมายหรอรปแบบทท�าขนกได

5.12 ขอมลทมความเปนกลางจะท�าใหงบการเงนมความนาเชอถอ งบการเงนจะขาดความเปนกลาง

เมอหนวยงานทเสนอรายงานใหขอมลทมผลท�าใหผใชงบการเงนเบยงเบนการตดสนใจไปตามความตองการ

ของหนวยงานนน


5.13 ในการจดท�างบการเงน หนวยงานจะตองใชความระมดระวงในเรองความไมแนนอนท

หลกเลยงไมไดเกยวกบเหตการณตางๆ เชน ความสามารถในการเกบหน การประมาณอายการใชงาน

ของสนทรพยถาวร เปนตน หนวยงานอาจแสดงความไมแนนอนดงกลาวโดยการเปดเผยถงลกษณะผลกระทบ

รวมถงการใชดลยพนจในการประมาณการภายใตความไมแนนอนเพอมใหสนทรพยหรอรายไดแสดงจ�านวน

สงเกนไป และมใหหนสนหรอคาใชจายแสดงจ�านวนต�าเกนไป

5.14 ขอมลในงบการเงนทเชอถอไดตองมความครบถวนภายใตขอจ�ากดของความมนยส�าคญ

และตนทนในการจดท�า การไมแสดงรายการบางรายการอาจท�าใหขอมลมความผดพลาด หรอจะท�าใหผใช

งบการเงนเขาใจผด

การเปรยบเทยบกนได

5.15 ผ ใชงบการเงนตองสามารถเปรยบเทยบงบการเงนของหนวยงานในรอบระยะเวลาตางกน

เพอคาดคะเนแนวโนมของฐานะการเงนและผลการด�าเนนงานของหนวยงานนน และยงตองสามารถเปรยบเทยบ

งบการเงนระหวางหนวยงานเพอประเมนฐานะการเงน ผลการด�าเนนงาน และการเปลยนแปลงฐานะการเงน

ดงนนการวดมลคาและการแสดงผลกระทบทางการเงนของรายการและเหตการณทางบญชทมลกษณะคลายคลงกน

จงจ�าเปนตองปฏบตอยางสม�าเสมอไมวาจะเปนการปฏบตภายในหนวยงานเดยวกนแตตางรอบระยะเวลา

หรอเปนการปฏบตของหนวยงานแตละแหงกตาม

การบญชตามเกณฑคงคาง

5.16 ใหหนวยงานทเสนอรายงานตามขอ 5.1 จดท�างบการเงนตามเกณฑคงคาง ยกเวนขอมล

ทเกยวกบกระแสเงนสด

5.16.1 เกณฑคงคาง หมายถง หลกเกณฑทางบญชทใชรบร รายการและเหตการณเมอ

เกดขน มใชรบรเมอมการรบหรอจายเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดซงท�าใหรายการและเหตการณตางๆ

ไดรบการบนทกบญชและแสดงในงบการเงนภายในงวดทเกยวของกบการเกดรายการและเหตการณนน

ในทางบญช การรบรรายการเมอเกดขนเปนการบนทกสนทรพย หนสน สวนทน รายได และคาใชจาย

เมอเปนทคอนขางแนนอนวาหนวยงานจะไดรบหรอจะสญเสยประโยชนเชงเศรษฐกจและสามารถวดมลคา

ของรายการนนไดอยางนาเชอถอ ดงนนหนวยงานอาจจะบนทกรายการกอนทจะไดรบหรอจายเงนสด

งบการเงนทจดท�าขนตามเกณฑคงคางนอกจากจะใหขอมลเกยวกบรายการในอดตทเกยวของกบการรบ

และจายเงนสดแลว ยงใหขอมลเกยวกบภาระผกพนทหนวยงานตองช�าระเปนเงนสดในอนาคตและทรพยากร

ทจะไดรบเปนเงนสดในอนาคต รวมทงทรพยากรทใชประโยชนไดมากกวาหนงรอบระยะเวลาบญชดวย

เกณฑคงคางจงเปนหลกการทแสดงใหเหนผลกระทบจากการใชจายเงนโดยเฉพาะเงนงบประมาณในปจจบน

ทมตอความสามารถของหนวยงานในการใหบรการและภาระผกพนทจะเกดขนในอนาคต


รอบระยะเวลาบญช

5.17 งบการเงนจะจดท�าขนส�าหรบรอบระยะเวลาบญชหนงปโดยใชปงบประมาณเปนเกณฑ

คอเรมตงแตวนท 1 ตลาคม ถงวนท 30 กนยายน ของปถดไป

การด�าเนนงานตอเนอง

5.18 การจดท�างบการเงนอยบนขอสมมตฐานของการด�าเนนงานอยางตอเนองของหนวยงานนน หาก

หนวยงานใดไมสามารถด�าเนนงานอยางตอเนองไดตอไป ใหเปดเผยเกณฑการจดท�างบการเงน และเหตผลทไม

อาจด�าเนนงานอยางตอเนองไวในนโยบายบญชของหนวยงานนน

5.18.1 การพจารณาขอสมมตฐานของการด�าเนนงานตอเนองของหนวยงานขนอยกบขอเทจจรง

ของแตละกรณ และในการประเมนขอสมมตฐานดงกลาวไมอาจสรปไดจากการทดสอบความสามารถในการ

ช�าระหนดงเชนทใชกบหนวยงานภาคเอกชน ในบางสถานการณเกณฑการทดสอบสภาพคลองและความสามารถ

ในการช�าระหนอาจแสดงวาหนวยงานอยในสภาพทไมนาพอใจ แตเมอน�าปจจยอนมาพจารณาแลวหนวยงานยง

สามารถด�าเนนงานไดอยางตอเนอง ตวอยางเชน

(1) ในการประเมนวารฐบาลอย บนขอสมมตฐานของการด�าเนนงานตอเนองนน

การมอ�านาจในการจดเกบภาษท�าใหพจารณาไดวาการด�าเนนงานของรฐเปนไปตาม

ขอสมมตฐานของการด�าเนนงานตอเนอง ถงแมวาจะด�าเนนงานโดยมสนทรพยสทธ

หรอสวนทนทเปนลบตดตอกนหลายงวดกตาม

(2) ส�าหรบหนวยงานภาครฐแตละแหง หากประเมนจากฐานะการเงนในงบแสดงฐานะ

การเงน ณ วนทรายงานแลว อาจพจารณาไดวาหนวยงานไมสามารถด�าเนนงาน

อยบนขอสมมตฐานของการด�าเนนงานอยางตอเนองได อยางไรกตาม หนวยงาน

อาจมขอตกลงไดรบการสนบสนนทางดานเงนทนเปนเวลาหลายป หรอมขอตกลง

อนๆ ซงท�าใหหนวยงานสามารถด�าเนนงานไดอยางตอเนอง

5.18.2 ขอสมมตฐานของการด�าเนนงานอยางตอเนองนนเหมาะสมทจะน�ามาใชพจารณากบ

หนวยงานภาครฐมากกวารฐบาลในภาพรวม ในการพจารณาวาการด�าเนนงานของหนวยงานภาครฐเปนไปตาม

ขอสมมตฐานของการด�าเนนงานตอเนองหรอไม ตองพจารณาปจจยหลายประการประกอบกน เชน ผลการ

ด�าเนนงานในปจจบนและในอนาคต แผนการปรบโครงสรางหนวยงาน ประมาณการรายได และความนาจะเปน

ทจะไดรบการสนบสนนทางดานเงนทนอยางตอเนอง


การโอนสนทรพยและหนสนระหวางหนวยงาน

5.19 การโอนยายสนทรพยและหนสนจากหนวยงานหนงไปยงอกหนวยงานหนงตามนโยบาย

ของรฐบาล ใหรบรมลคาตามบญชสทธของสนทรพยหรอหนสนนนเปนรายการปรบปรงสวนทนของหนวยงาน

ผโอนและผรบโอน

5.20 การโอนยายสนทรพยและหนสนของหนวยงานหนงไปยงอกหนวยงานหนง หากเกดจากดลยพนจ

และการตดสนใจของหนวยงานเอง และมก�าไรขาดทนจากการโอนอนเนองมาจากผลตางระหวางราคาทโอนกบ

ราคาตามบญช ใหบนทกก�าไรหรอขาดทนนนเปนรายไดหรอคาใชจายของหนวยงานในงวดบญชนน

รายการพเศษ

5.21 ใหแสดงลกษณะและจ�านวนเงนของรายการพเศษเปนรายการแยกตางหากในงบแสดงผล

การด�าเนนงานทางการเงน โดยแสดงเปนรายการตอทายผลการด�าเนนงานจากกจกรรม ตามปกตของหนวยงาน

และเปดเผยรายละเอยดของรายการพเศษในหมายเหตประกอบงบการเงน

5.21.1 รายการพเศษ หมายถง รายไดหรอคาใชจายทเกดขนจากเหตการณหรอรายการ

ซงเหนไดชดเจนวาแตกตางจากกจกรรมทเกดขนตามปกตของหนวยงาน ดวยเหตนรายการเหลาน จงไมควร

เกดขนบอยๆ หรอเกดขนเปนประจ�า และเปนรายการทอยนอกเหนอการควบคมของหนวยงาน เปนรายการ

ทไมไดเกดขนตามปกตและมนยส�าคญ

รายการทเปนเงนตราตางประเทศ

5.22 การบนทกรายการครงแรกของรายการทเปนเงนตราตางประเทศ ใหบนทกเปนสกลเงนบาทโดยการ

แปลงจ�านวนเงนตราตางประเทศเปนเงนบาทดวยอตราแลกเปลยน ณ วนทเกดรายการ รายการทเปนเงนตรา

ตางประเทศ เชน การซอหรอขายสนคาและบรการทก�าหนดราคาเปนเงนตราตางประเทศ การกยมดวยจ�านวนเงน

ทตองช�าระคนเปนเงนตราตางประเทศ เปนตน

5.23 ณ วนสนงวดการรายงาน ใหแปลงคารายการทเปนตวเงนทเปนเงนตราตางประเทศ (เชน

เงนสดและสนทรพย หรอหนสนทจะไดรบหรอทจะตองช�าระเปนตวเงนทแนนอน) เปนเงนบาทโดยใชอตราปด

สวนรายการทไมเปนตวเงนทเปนเงนตราตางประเทศ ซงบนทกไวดวยราคาทนเดมหรอบนทกไวดวยมลคา

ยตธรรมใหรายงานโดยใชอตราแลกเปลยน ณ วนทเกดรายการ หรออตราแลกเปลยน ณ ขณะทก�าหนดมลคา

ยตธรรมนน


5.23.1 อตราปด หมายถง อตราแลกเปลยนทนท ณ สนวนของวนทในงบแสดงฐานะการเงน

ซงมทงอตราซอและอตราขาย ในกรณกจการทวไปทไมใชสถาบนการเงน อตราปดในการแปลงคาสนทรพยใหใช

อตราถวเฉลยทธนาคารพาณชยรบซอซงธนาคารแหงประเทศไทยค�านวณไว อตราปดในการแปลงคาหนสน

ใหใชอตราถวเฉลยทธนาคารพาณชยขาย ซงธนาคารแหงประเทศไทยค�านวณไว และกรณการแปลงงบ

การเงนของกจการในตางประเทศใหใชอตราถวเฉลยระหวางอตราทธนาคารพาณชยรบซอ และขายซงธนาคาร

แหงประเทศไทยค�านวณไว

5.24 ในกรณทมการช�าระเงนของรายการทเปนตวเงนทเปนเงนตราตางประเทศ ใหแปลงยอด

การช�าระเงนใหเปนเงนบาทดวยอตราแลกเปลยน ณ วนทเกดรายการ

5.25 ผลตางของอตราแลกเปลยนทเกดขนจากการช�าระเงนของรายการทเปนตวเงน หรอจาก

การรายงานรายการทเปนตวเงนดวยอตราแลกเปลยนซงแตกตางจากอตราแลกเปลยนเดมทใชในการบนทก

รายการครงแรกในระหวางงวด หรอทไดรายงานไวในงบการเงนของงวดบญชกอน ใหรบรเปนรายไดหรอคาใชจาย

ในงวดบญชนน

6. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบสนทรพย

การรบรสนทรพย

6.1 การพจารณาวารายการใดจะรบรเปนสนทรพยจะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ คอ

(1) ความหมายของสนทรพย ตามค�าอธบายศพท ยอหนาท 4 และ

(2) เกณฑการรบรสนทรพย ดงน

(2.1) มความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจ

ในอนาคตจากสนทรพยนน และ

(2.2) มลคาของสนทรพยนนสามารถวดไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

6.1.1 ตามความหมายของสนทรพยในยอหนาท 4 ประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตส�าหรบ

สนทรพยในภาครฐใหหมายความรวมถงศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยดวย การพจารณาวาสนทรพยใด

อยภายใตการควบคมของหนวยงาน ใหพจารณาวาหนวยงานนนสามารถควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต

หรอควบคมศกยภาพในการใหบรการทจะเกดจากการใชสนทรพยนนไดหรอไม ซงเปนการพจารณาทกวางกวา

การพจารณาเฉพาะประโยชนเชงเศรษฐกจ แตเปนการพจารณาถงการควบคมขดความสามารถในการใช

สนทรพยเพอใหการด�าเนนงานของหนวยงานนนบรรลวตถประสงคไมวาจะกอใหเกดกระแสเงนสดเขาในอนาคต

หรอไมกตาม หรออาจกลาวไดวา หนวยงานจะสามารถควบคมสนทรพยไดหากหนวยงานสามารถกระท�าการ

ขอใดขอหนง ดงน


(1) ใชสนทรพยนนในการผลตผลผลตของหนวยงาน

(2) ไดรบประโยชนจากการขายสนทรพยนน

(3) คดคาธรรมเนยมหรอคาตอบแทนจากการใชสนทรพยนน

(4) สามารถอนญาตหรอปฏเสธการขอใชสนทรพยนนจากหนวยงานอนหรอบคคลอน

6.1.2 ความเปนไปไดคอนขางแนตามเกณฑการรบรสนทรพย หมายถง การมโอกาสมากท

สนทรพยจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตแกหนวยงาน และโอกาสนนตองสามารถแสดงใหเหนได

โดยมหลกฐานประกอบหรอแสดงอยบนแนวคดทสมเหตสมผล เชน แสดงยอดลกหนเปนสนทรพย ณ วนท

มการจดท�ารายงานเมอมหลกฐานแสดงใหเหนถงโอกาสหรอความเปนไปไดวาจะไดรบช�าระหนนน ถงแมวา

ในอนาคตอาจมเหตการณ ทท�าใหเกดการเปลยนแปลงในลกหนกตาม แต ณ เวลาทมหลกฐานทแสดงใหเหนวา

มโอกาสมากทจะเกดขนกใหถอวาผานเกณฑความเปนไปไดตามเกณฑการรบรของสนทรพย

เกณฑมลคาขนต�าในการรบร

6.2 ใหหนวยงานรบรรายการสนทรพยถาวรในบญชของหนวยงาน เฉพาะสนทรพยทมมลคาขนต�า

ตงแต 5,000 บาทขนไป

6.2.1 การรบรรายการสนทรพยโดยพจารณาจากเกณฑมลคาขนต�านน ใหพจารณาดวยวา

สนทรพยแตละรายการอาจมมลคาต�ากวาเกณฑมลคาขนต�าทก�าหนด แตมลคาของสนทรพยประเภทเดยวกน

โดยรวมแลวอาจสงกวาเกณฑมลคาขนต�าทก�าหนด สนทรพยเหลานนอาจน�ามารวมกนและรบรเปนประเภทของ

สนทรพยนนๆ เชน ครภณฑส�านกงาน นอกจากนนใหพจารณาสนทรพยทมลกษณะเปนกลม ซงหมายถง ระบบ

หรอชดของสนทรพยทประกอบดวยสนทรพยมากกวาหนงรายการทตองใชงานรวมกนและจดหามาพรอมกนใน

คราวเดยวหรอในเวลาใกลเคยงกน เชน ระบบเครอขายคอมพวเตอร ระบบเสยง เปนตน สนทรพยแตละรายการ

ในกลมอาจมมลคาต�ากวาเกณฑมลคาขนต�า แตหากมลคาของสนทรพยทงกลมโดยรวมแลวมมลคาสงกวาเกณฑ

มลคาขนต�า ใหน�าสนทรพยเหลานนมารวมกนและรบรเปนกลมสนทรพย

การวดมลคาสนทรพย

6.3 หนวยงานจะบนทกมลคาเรมแรกของสนทรพยตามราคาทนทเกดขนในการจดหาสนทรพยนน

ราคาทนดงกลาว รวมถงคาใชจายในการท�าใหสนทรพยนนอยในสภาพพรอมทจะใชงานไดในครงแรกดวย

6.3.1 การระบวาคาใชจายรายการใดเปนราคาทนทเกดขนในการจดหาสนทรพย หนวยงาน

ตองพจารณาเฉพาะคาใชจายทระบไดวาเกยวของกบการจดหาสนทรพยโดยตรง ราคาทนทเกดขนในการจดหา

สนทรพย ประกอบดวย ราคาซอ รวมภาษน�าเขา ภาษซอทเรยกคนไมได และตนทนทางตรงอนๆ ทเกยวกบ

การจดหาสนทรพยเพอใหสนทรพยอยในสภาพพรอมทจะใชงานได สวนลดการคาตางๆ และคาภาษทจะได

รบคนตองน�ามาหกจากราคาซอ ตวอยางของตนทนทางตรงอนๆ ทเกยวกบการจดหาสนทรพย ไดแก


(1) ตนทนการจดเตรยมสถานท

(2) ตนทนการขนสงเรมแรกและการเกบรกษา

(3) ตนทนการตดตง

(4) คาธรรมเนยมวชาชพ เชน คาจางสถาปนกและวศวกร

(5) ประมาณการรายจายในการรอถอนสนทรพย และการบรณะสถานท

6.3.2 คาใชจายในการบรหารและคาใชจายทวไปอนๆ เชน เงนเดอน คาจาง คาใชจาย

ในการฝกอบรม ไมถอเปนราคาทนของสนทรพย เวนแตคาใชจายนนจะเกยวของโดยตรงกบการไดมาของสนทรพย

หรอเปนคาใชจายเพอท�าใหสนทรพยนนอยในสภาพพรอมทจะใชงานได ในท�านองเดยวกนคาใชจายในการเรม

เดนเครองจกรหรอคาใชจายอนในท�านองเดยวกน ไมถอเปนราคาทนของสนทรพย เวนแตหนวยงานจ�าเปน

ตองจายคาใชจายดงกลาวเพอใหสนทรพยนนอยในสภาพพรอมทจะใชงานได สวนผลขาดทนเรมแรกจากการ

ด�าเนนงานทเกดขนกอนทสนทรพยจะสามารถปฏบตงานไดตามแผนทก�าหนดไว ใหรบรเปนคาใชจายทนททเกด

6.4 สนทรพยทหนวยงานสรางขนเองโดยใชทรพยากรของหนวยงาน ใหบนทกในราคาตามตนทน

ทเกดขนในการสรางสนทรพยนน ตนทนดงกลาวควรรวมทงคาแรงงาน วตถดบ และคาใชจายทใชไปใน

การสรางสนทรพยโดยตรง โดยใชหลกการเดยวกบการก�าหนดราคาทนของสนทรพยตามยอหนา 6.3.1 และ 6.3.2

6.5 สนทรพยอนนอกจากเงนสดทหนวยงานไดมาโดยไมเสยคาใชจายหรอเสยคาใชจายนอยมากเสมอน

ไดเปลา เชน ไดมาจากการรบบรจาค หรอไดรบความชวยเหลอจากหนวยงานอน ใหบนทกบญชโดยใชมลคา

ยตธรรม ณ วนทไดมาของสนทรพยนน

การแลกเปลยนสนทรพย

6.6 หนวยงานอาจไดรายการทเปนทดน อาคาร และอปกรณ มาจากการแลกเปลยนกบรายการ

ทเปนทดน อาคาร และอปกรณ หรอสนทรพยอนทไมคลายคลงกน ใหหนวยงานบนทกราคาทนของรายการ

ดงกลาวดวยมลคายตธรรมของสนทรพยทไดมา ซงมมลคาเทากบ มลคายตธรรมของสนทรพยทน�าไปแลกเปลยน

ปรบปรงดวยจ�านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทหนวยงานตองโอน หรอรบโอนเนองมาจากการ

แลกเปลยนสนทรพยนน ในกรณนอาจมการรบรรายการก�าไรหรอขาดทนจากการแลกเปลยนดงกลาว


6.7 ในบางกรณ หนวยงานอาจไดรายการทเปนทดน อาคาร และอปกรณ มาจากการแลกเปลยน

กบสนทรพยทคลายคลงกน ซงหมายถงสนทรพยทมประโยชนใชสอยแบบเดยวกนในการด�าเนนงาน

ลกษณะเดยวกน และมมลคายตธรรมใกลเคยงกน ใหหนวยงานบนทกราคาทนของสนทรพยทไดรบมาดวยราคา

ตามบญชของสนทรพยทน�าไปแลกเปลยน โดยไมมการรบรรายการก�าไรหรอรายการขาดทนจากการแลกเปลยน

ดงกลาว อยางไรกตาม มลคายตธรรมของสนทรพยทไดรบมาอาจเปนหลกฐานทแสดงวาสนทรพยทโอนไป

ดอยคาลงแลว หนวยงานตองบนทกลดราคาตามบญชของสนทรพยทโอนไป และใชราคาตามบญชทปรบลดแลว

เปนราคาทนของสนทรพยใหม หากมการน�าสนทรพยอน เชน เงนสด มารวมเปนสวนหนงของการแลกเปลยนดวย

แสดงวารายการแลกเปลยนนมมลคายตธรรมไมใกลเคยงกน เปนการแลกเปลยนสนทรพยทไมคลายคลงกน

ใหถอปฏบตตามยอหนาท 6.6

รายจายภายหลงการไดมาซงสนทรพย

6.8 หลงจากหนวยงานบนทกสนทรพยถาวรแลว หนวยงานตองบนทกรายจายทเกดขนในภายหลง

เกยวกบรายการสนทรพยเพมเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยทเกยวของ หากรายจายนน

จะท�าใหหนวยงานไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการตลอดอายการใชงานของ

สนทรพยนนเพมขนจากมาตรฐานการปฏบตงานทเปนอย ในปจจบน สวนรายจายประเภทอนทเกดขน

ในภายหลงใหบนทกเปนคาใชจายในงวดทเกดขน

6.8.1 หนวยงานจะบนทกรายจายเกยวกบสนทรพยถาวรทเกดขนในภายหลงเปนสนทรพยได

กตอเมอรายจายนนท�าใหสนทรพยมสภาพดขนเมอเทยบกบมาตรฐานการปฏบตงานทเปนอยในปจจบน ตวอยาง

ของการปรบปรงสนทรพยซงท�าใหประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพย

นนเพมขน รวมถง

(1) การปรบปรงสภาพอาคารใหมอายการใชงานยาวนานขนและมประสทธภาพเพมขน

(2) การปรบปรงเพอยกระดบคณภาพชนสวนของเครองจกรเพอใหผลผลตมคณภาพ

ดขนอยางเหนไดชด

(3) การใชวธการผลตใหมๆ ทสามารถลดตนทนการด�าเนนงานทประเมนไวเดมอยาง

เหนไดชด


ประเภทของสนทรพย

6.9 สนทรพยอาจจดแบงตามสภาพคลองของสนทรพย โดยแบงเปนสนทรพยหมนเวยนและสนทรพย

ไมหมนเวยน ดงน

(1) สนทรพยหมนเวยน

(1.1) เงนสดและเงนฝากธนาคาร

(1.2) เงนทดรองราชการ

(1.3) เงนฝากคลง

(1.4) ลกหนจากการขายสนคาและบรการ

(1.5) ลกหนเงนยม

(1.6) ลกหนภาษของแผนดน

(1.7) เงนใหก

(1.8) รายไดจากเงนงบประมาณคางรบ

(1.9) รายไดแผนดนคางรบ

(1.10) รายไดคางรบ

(1.11) สนคาคงเหลอ

(1.12) วสดคงเหลอ

(1.13) รายไดแผนดนน�าสงคลงลวงหนา

(1.14) คาใชจายจายลวงหนา

(1.15) เงนลงทน

(1.16) สนทรพยหมนเวยนอน

(2) สนทรพยไมหมนเวยน

(2.1) เงนใหก

(2.2) เงนลงทน

(2.3) ทดน

(2.4) อาคาร

(2.5) อปกรณ

(2.6) สนทรพยโครงสรางพนฐาน

(2.7) สนทรพยไมมตวตน

(2.8) สนทรพยไมหมนเวยนอน


หลกการและนโยบายบญชส�าหรบสนทรพยแตละประเภท

เงนสดและเงนฝากธนาคาร

6.10 เงนสด หมายถง เงนสดในมอ เชค ดราฟต และธนาณต หนวยงานจะรบรเงนสดและเงนฝาก

ธนาคารในราคาตามมลคาทตราไว และแสดงรายการดงกลาวไวในเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดใน


เงนทดรองราชการ

6.11 เงนทดรองราชการ คอ เงนทหนวยงานไดรบจากรฐบาลเพอทดรองจายเปนคาใชจ าย

ปลกยอยในการด�าเนนงานของหนวยงานตามวงเงนทไดรบอนมต การใชจายเงนทดรองราชการจะบนทก

ควบคมโดยทะเบยน ยอดบญชเงนทดรองราชการจะเปนยอดคงทตามวงเงนทไดรบอนมต เมอหนวยงานใช

จายเงนทดรองราชการแลว จะรวบรวมหลกฐานการจายเพอเบกเงนงบประมาณมาชดใชเงนทดรองราชการ

หนวยงานจะบนทกรบรเงนทดรองราชการเมอไดรบเงนควบคไปกบการบนทกเงนทดรองราชการรบจากคลง

และใหแสดงรายการเงนทดรองราชการในเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดในงบแสดงฐานะการเงน

เงนฝากคลง

6.12 เงนฝากคลง หมายถง เงนนอกงบประมาณทหนวยงานฝากไวกบกระทรวงการคลง หนวยงานจะ

รบรเงนฝากคลงในราคาตามมลคาทตราไว โดยแสดงรายการเงนฝากคลงในเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด

ในงบแสดงฐานะการเงน

ลกหนจากการขายสนคาและบรการ

6.13 ลกหนจากการขายสนคาและบรการ หมายถง จ�านวนเงนทหนวยงานมสทธไดรบช�าระจาก

บคคลภายนอกหรอหนวยงานอนซงเกดจากการขายสนคาและบรการอนเปนสวนหนงของการด�าเนนงานปกต

ของหนวยงาน หนวยงานจะรบรลกหนจากการขายสนคาและบรการตามมลคาสทธทจะไดรบ โดยตงบญช

คาเผอหนสงสยจะสญส�าหรบลกหนสวนทคาดวาจะไมสามารถเรยกเกบได การประมาณการคาเผอหนสงสยจะสญ

ใหเปนไปตามหลกเกณฑทก�าหนดในยอหนาท 9.6 ส�าหรบการแสดงรายการลกหนจากการขายสนคาและบรการ

ใหแสดงมลคาสทธตามบญชในรายการลกหนในงบแสดงฐานะการเงนและใหเปดเผยจ�านวนคาเผอหนสงสย

จะสญเปนรายการหกจากลกหนจากการขายสนคาและบรการไวในหมายเหตประกอบงบการเงน


ลกหนเงนยม

6.14 ลกหนเงนยม หมายถง ลกหนภายในหนวยงานกรณใหขาราชการ พนกงาน หรอเจาหนาท

ยมเงนไปใชจายในการปฏบตงานโดยไมมดอกเบย เชน ลกหนเงนงบประมาณ ลกหนเงนนอกงบประมาณ

หนวยงานจะรบรลกหนในกรณนตามมลคาทจะไดรบโดยไมตองตงบญชคาเผอหนสงสยจะสญ และใหแสดงมลคา

ตามบญชของลกหนเงนยมในรายการ ลกหนในงบแสดงฐานะการเงน โดยแสดงรายละเอยดของลกหนเงนยม

แตละประเภทไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

ลกหนภาษของแผนดน

6.15 ลกหนภาษของแผนดน หมายถง จ�านวนเงนรายไดแผนดนประเภทภาษทผเสยภาษคางช�าระ

แกหนวยงานทจดเกบภาษ มลกษณะเปนลกหนทเกดจากรายการทไมตางตอบแทน หรอไมมการแลกเปลยน

เนองจากเปนการใชอ�านาจรฐในการจดเกบภาษจากประชาชน หนวยงานจะบนทกรบรลกหนภาษของแผนดน

เมอผเสยภาษยนแบบฟอรมในการช�าระภาษตอหนวยงานทจดเกบ และตกลงกนทจะจายภาษเปนจ�านวนเงน

ทแนนอนแลว แตยงไมไดช�าระเงนทนทในขณะนน โดยผเสยภาษขอผอนช�าระเปนงวดๆ หนวยงานทจดเกบ

ภาษจะรบรลกหนภาษของแผนดนตามมลคาสทธทจะไดรบ โดยอาจตงบญชคาเผอหนสงสยจะสญส�าหรบ

ลกหนภาษของแผนดนสวนทคาดวาจะไมสามารถเรยกเกบได การประมาณการคาเผอหนสงสยจะสญใหเปนไป

ตามหลกเกณฑทก�าหนดในยอหนาท 9.6 และใหแสดงรายการลกหนภาษของแผนดนดวยมลคาสทธตามบญช

ในรายการลกหนในงบแสดงฐานะการเงน และเปดเผยจ�านวนคาเผอหนสงสยจะสญเปนรายการหกจากลกหน

ภาษของแผนดนไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

เงนใหก

6.16 เงนใหก หมายถง เงนทหนวยงานใหบคคลภายนอกกยม โดยมสญญาการกยมเปนหลกฐาน

อาจมการคดดอกเบยหรอไมกได เงนใหกอาจแบงเปนเงนใหกระยะสนและเงนใหกระยะยาวทมก�าหนดการ

ช�าระคนเกน 1 ป หนวยงานจะรบรเงนใหกเมอไดจายเงนใหกแกบคคลอน และตงบญชคาเผอหนสงสยจะสญ

ส�าหรบเงนใหกสวนทคาดวาจะไมสามารถเรยกเกบเงนได การประมาณการคาเผอหนสงสยจะสญใหเปนไปตาม

หลกเกณฑทก�าหนดในยอหนาท 9.6 และใหแสดงรายการเงนใหกดวยมลคาสทธตามบญชในงบแสดงฐานะ

การเงนของหนวยงาน และใหเปดเผยจ�านวนคาเผอหนสงสยจะสญเปนรายการหกจากเงนใหกในหมายเหต

ประกอบงบการเงน


รายไดจากเงนงบประมาณคางรบ

6.17 รายไดจากเงนงบประมาณคางรบ หมายถง รายไดจากเงนงบประมาณทเกดขนแลวแตหนวยงาน

ยงไมไดรบเงน ใหหนวยงานบนทกรายไดจากเงนงบประมาณคางรบ ณ วนทจดท�ารายงาน หรอ ณ วนสน

ปงบประมาณ ดวยจ�านวนหนสนทบนทกบญชตามเกณฑคงคางไวแลวและจะตองเบกเงนงบประมาณมา

เพอจายช�าระหน ในกรณของสวนราชการ ยอดเงนทจะบนทกเปนรายไดจากเงนงบประมาณคางรบ ณ วน

สนปงบประมาณคอจ�านวนหนสนทบนทกไวแลวและจะเบกเงนงบประมาณในลกษณะเปนเงนเหลอมจาย

(จ�านวนเงนทวางฎกาเบกภายในวนท 30 กนยายน แตไดรบเงนในปงบประมาณถดไป) เงนกนไวเบกเหลอมป

(เงนงบประมาณปกอนทไดรบอนมตใหยกไปใชจายในปถดไป) หรอเงนงบประมาณคางเบกขามป (คาใชจาย

ทไมสามารถเบกจายไดทนในปงบประมาณทเกดคาใชจาย) และใหหนวยงานแสดงรายการรายไดจากเงน

งบประมาณคางรบรวมไวในรายการประเภทรายไดคางรบเปนสนทรพยหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน

รายไดแผนดนคางรบ

6.18 รายไดแผนดนคางรบ หมายถง รายไดแผนดนประเภทอนๆ นอกจากรายไดภาษ ซงเกดรายได

ขนแลวแตยงไมไดรบช�าระเงน เชน รายไดแผนดนประเภทเงนปนผล ใหหนวยงานรบรเปนรายไดแผนดน

คางรบดวยมลคาทคาดวาจะไดรบ และใหแสดงรายการรายไดแผนดนคางรบรวมไวในรายการประเภทรายได

คางรบเปนสนทรพยหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน

รายไดคางรบ

6.19 รายไดคางรบ คอ รายไดอนของหนวยงาน ซงเกดรายไดขนแลวแตยงไมไดรบช�าระเงน เชน รายได

จากเงนชวยเหลอคางรบ หนวยงานจะรบรรายไดคางรบตามมลคาทคาดวาจะไดรบ โดยแสดงเปนสนทรพย

หมนเวยนอนในงบแสดงฐานะการเงน และหากจ�านวนเงนเปนสาระส�าคญ หนวยงานควรเปดเผยใหทราบถง

ประเภทของรายการรายไดคางรบไวในหมายเหตประกอบงบการเงนดวย

สนคาคงเหลอ

6.20 สนคาคงเหลอ หมายถง สนทรพยท

(1) มไวเพอขายในการด�าเนนงานตามปกตของหนวยงาน หรอ

(2) อยในระหวางการผลตตามกระบวนการผลตสนคาเพอขาย หรอ

(3) มไวเพอใชไปในกระบวนการผลตสนคาหรอใหบรการ


สนคาคงเหลอ ไดแก วตถดบ งานระหวางท�า และสนคาส�าเรจรป หนวยงานจะรบรสนคาคงเหลอตาม

ราคาทนหรอมลคาสทธทจะไดรบแลวแตราคาใดจะต�ากวา โดยแสดงเปนสนทรพยหมนเวยนในงบแสดงฐานะ

การเงน และแสดงรายละเอยดของสนคาคงเหลอแยกเปนวตถดบและวสดการผลตงานระหวางท�า และสนคา

ส�าเรจรปไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

6.20.1 ราคาทนของสนคาคงเหลอ รวมถง ตนทนในการจดซอ ตนทนแปลงสภาพ คาใชจายอนๆ

ทเกดขนเพอท�าใหสนคาอยในสภาพและสถานททพรอมจะจ�าหนายหรอน�าไปใชในการผลตได

ตนทนในการจดซอ รวมถง ราคาซอ คาขนสง อากรน�าเขา ภาษ และคาใชจายจดการตางๆ

ทเกดขนในการจดซอโดยตรง หกดวยสวนลดการคาและเงนทจะไดรบคนตางๆ

ตนทนแปลงสภาพ รวมถง ตนทนตางๆ ทเกดขนในการแปลงสภาพจากวตถดบไปเปนสนคา

ส�าเรจรปซงเกยวของโดยตรงกบสนคาทผลตได ไดแก คาแรงทางตรง และคาใชจายในการผลตคงทและ

ผนแปรตางๆ คาใชจายในการผลตคงท คอ ตนทนการผลตทางออมทเกดขนโดยไมสมพนธโดยตรงกบปรมาณ

การผลต เชน คาเสอมราคาเครองจกร และคาใชจายบรหารจดการโรงงาน เปนตน สวนคาใชจายการผลตผนแปร

คอ ตนทนการผลตทางออมทเกดขนและผนแปรโดยตรงกบปรมาณการผลต เชน วตถดบทางออม คาแรงทางออม

เปนตน

6.20.2 มลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลออาจลดลงจนต�ากวาราคาทนเนองจากความเสยหาย

ลาสมย หรอราคาขายลดลง เชน สนคานนมคณสมบตเสอมลง หมดอายการใชงาน มลกษณะทางกายภาพ

เปลยนไปจากเดม มการพฒนาเทคโนโลยใหมจนท�าใหสนคานนไมไดรบความนยม หรอราคาขายลดลงจาก

สาเหตอน แตไมรวมถงสนคาสญหายหรอความเสยหายอนเนองมาจากเหตการณไมปกตซงเขาลกษณะของ

รายการพเศษ หนวยงานตองปรบลดราคาสนคาคงเหลอลงใหเทากบมลคาสทธทจะไดรบ โดยทวไปจะพจารณา

มลคาสทธทจะไดรบส�าหรบสนคาแตละรายการ แตในกรณทเหมาะสมอาจพจารณาสนคาทมลกษณะเหมอนกน

หรอมความเกยวพนกนเขาเปนกลม โดยพจารณาจากหลกฐานทเชอถอไดมากทสดในเวลาทประมาณมลคา เชน

ราคาขายสนคาภายหลงวนทในงบการเงน

6.21 หนวยงานจะค�านวณราคาทนของสนคาคงเหลอโดยใชวธเขากอน-ออกกอน หรอวธถวเฉลย

ถวงน�าหนก วธใดวธหนงกได

6.21.1 วธเขากอน-ออกกอนมขอสมมตฐานวาสนคาทซอหรอผลตกอนจะถกขายออกไปกอน

สนคาคงเหลอปลายงวด จงเปนสนคาทซอมาหรอผลตขนครงหลง ซงสอดคลองกบการบรหารสนคาโดยทวไป

โดยเฉพาะสนคาทมอายจ�ากด สวนวธถวเฉลยถวงน�าหนกเปนการแสดงตนทนสนคาทขายดวยตนทนเฉลย

ทเกดขนจากตนทนของสนคาคงเหลอตนงวดและจากการซอหรอผลตในระหวางป มลคาสนคาคงเหลอปลายงวด

จงค�านวณขนโดยใชตนทนเฉลยครงหลงสด วธนจะมการถวเฉลยตนทนของสนคาทเหมอนกน ณ วนตนงวด

กบตนทนสนคาทซอหรอผลตระหวางงวด และอาจค�านวณตนทนถวเฉลยตอเนองไปตลอดปเปนระยะๆ หรอ

ค�านวณทกครงทไดรบสนคาขนอยกบหนวยงาน วธนสอดคลองกบการบรหารสนคาทมลกษณะเหมอนกนหรอ

แตกตางกนนอยในแตละครงทไดรบมา โดยเฉพาะสนคาทราคาไมเคลอนไหวมาก


วสดคงเหลอ

6.22 วสดคงเหลอ หมายถง สนทรพยทหนวยงานมไวเพอใชในการด�าเนนงานตามปกต โดยทวไป

มมลคาไมสงและไมมลกษณะคงทนถาวร ไดแก วสดส�านกงาน หนวยงานจะรบรวสดคงเหลอในราคาทน

โดยแสดงเปนสนทรพยหมนเวยนรายการหนงในงบแสดงฐานะการเงน

รายไดแผนดนน�าสงคลงลวงหนา

6.23 หนวยงานภาครฐบางแหงอาจไดรบเงนรายไดแผนดนลวงหนาโดยทยงไมไดสงมอบสนคาหรอ

บรการ เชน ไดรบคาเชาทราชพสดลวงหนา หนวยงานจงไมอาจรบรเปนรายไดแผนดนในขณะทไดรบเงน

และโดยทกฎหมายก�าหนดใหหนวยงานทไดรบเงนรายไดแผนดนจะตองน�าเงนสงคลงทนท ดงนน หนวยงาน

ทมเงนรายไดแผนดนรบลวงหนา จะตองรบรรายไดแผนดนน�าสงคลงลวงหนาเมอน�าเงนไปสงคลง และจะ

ลางบญชรายไดแผนดนน�าสงคลงลวงหนาเปนรายไดแผนดนน�าสงคลง พรอมกบการลางบญชรายไดแผนดน

รบลวงหนาเปนรายไดแผนดนเมอหนวยงานไดสงมอบสนคาหรอบรการแลว และใหหนวยงานแสดงรายได

แผนดนน�าสงคลงลวงหนาในรายการสนทรพยหมนเวยนอนใน งบแสดงฐานะการเงน โดยเปดเผยจ�านวนรายได

แผนดนน�าสงคลงลวงหนาไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

คาใชจายจายลวงหนา

6.24 คาจายจายลวงหนา คอ คาใชจายทหนวยงานจายเพอซอสนทรพยหรอบรการไปแลวและจะได

รบประโยชนตอบแทนในอนาคตซงคาดวาจะใชหมดไปในระยะสน หนวยงานจะรบรคาใชจายจายลวงหนาตาม

มลคาของสนทรพยหรอบรการทคาดวาจะไดรบ โดยแสดงเปนสนทรพยหมนเวยนอนในงบแสดงฐานะการเงน

และหากจ�านวนเงนเปนสาระส�าคญ หนวยงานควรเปดเผยใหทราบถงประเภทของรายการคาใชจายจายลวงหนา

ไวในหมายเหตประกอบงบการเงนดวย

เงนลงทน

6.25 เงนลงทน หมายถง สนทรพยทหนวยงานมไวเพอเพมความมงคงใหกบหนวยงาน ไมวาจะอยใน

รปของสวนแบงทจะไดรบ (เชน ดอกเบย คาสทธ เงนปนผล) ในรปของราคาทเพมขน หรอในรปของประโยชน

อยางอนทกจการไดรบ เงนลงทนแบงเปนเงนลงทนระยะสนและเงนลงทนระยะยาว เงนลงทนระยะสน คอ

เงนลงทนทหนวยงานมเจตนาทจะถอไวเพอหาผลประโยชนในระยะเวลาไมเกน 1 ป เงนลงทนระยะสนอาจจะ

ประกอบดวยเงนฝากประจ�าระยะเวลาไมเกน 1 ป เงนลงทนในหลกทรพยในความตองการของตลาด ไมวาจะ

เปนประเภทหลกทรพยเพอคา หลกทรพยเผอขาย หรอตราสารหนทจะครบก�าหนดภายใน 1 ป ถาเงนลงทนนน

หนวยงานมเจตนาจะถอไวเพอหาผลประโยชนในระยะเวลาเกน 1 ป จะจดเปนเงนลงทนระยะยาว ไดแก


เงนลงทนในหลกทรพยในความตองการของตลาดประเภทหลกทรพยเผอขายและตราสารหนทจะถอจน

ครบก�าหนด ตราสารทนทไมอยในความตองการของตลาดหรอเงนลงทนทวไป และเงนลงทนในบรษทยอย

บรษทรวม หรอกจการรวมคา หนวยงานจะบนทกเงนลงทนเปนสนทรพย ณ วนทหนวยงานไดรบเงนลงทน

ครงแรกในราคาทน ราคาทนของเงนลงทน หมายถง รายจายโดยตรงทงสนทหนวยงานจายไปเพอใหไดมา

ซงเงนลงทนนน เชน ราคาจายซอเงนลงทน คานายหนา คาธรรมเนยม และคาภาษอากร

6.26 ในกรณทเปนเงนลงทนในหลกทรพยในความตองการของตลาด ใหหนวยงานตราคาเงนลงทน

หรอหลกทรพยใหมโดยใชราคายตธรรม ณ วนทจดท�ารายงาน กลาวคอ ถาเปนเงนลงทนในหลกทรพย

เพอคา ใหหนวยงานบนทกผลตางของราคาตามบญชกบราคายตธรรมของเงนลงทนในบญชก�าไรหรอขาดทน

จากการปรบมลคาเงนลงทน ซงจะปดโอนไปเขาบญชรายไดสงหรอต�ากวาคาใชจายในงวดนน หากเปนเงนลงทน

ในหลกทรพยเผอขาย ใหหนวยงานบนทกผลตางดงกลาวในบญชก�าไรหรอขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน

ซงจะน�าไปแสดงเปนรายการเพมหรอลดในสวนทน

6.27 ในกรณทเปนเงนลงทนในตราสารหนทหนวยงานจะถอจนครบก�าหนด เชน เงนลงทนในหนก

การวดมลคาเงนลงทนดงกลาว ณ วนทจดท�ารายงาน ใหแสดงดวยราคาทน ตดจ�าหนาย ราคาทนตดจ�าหนาย

หมายถง ราคาทนทไดมาตงแตเรมแรก หกเงนตนทจายคน และบวกหรอหกคาตดจ�าหนายสะสมของสวนตาง

ระหวางราคาทนเรมแรกกบมลคาทตราไว การตดจ�าหนายสวนตางดงกลาวใหค�านวณโดยใชวธอตราดอกเบย

ทแทจรง ซงหมายถง อตราคดลดทท�าใหมลคาปจจบนของกระแสเงนสดทจะไดรบในอนาคตเทากบราคาตาม

บญชของตราสารหน

6.28 ในกรณทเปนการลงทนในตราสารทนทไมอยในความตองการของตลาด หรอเงนลงทนทวไป

ใหหนวยงานวดมลคาเงนลงทนดงกลาว ณ วนทจดท�ารายงาน ดวยราคาทน

6.29 ในกรณทเปนเงนลงทนในบรษทรวม หรอบรษทยอย หรอกรณทรฐบาลน�าเงนไปลงทน

ในรฐวสาหกจซงหนวยงานผลงทนสามารถมอทธพลอยางเปนสาระส�าคญเหนออกหนวยงานหนง หรอสามารถ

ควบคมหนวยงานทไปลงทนได หนวยงานผลงทนตองบนทกบญชดวยวธสวนไดเสย (Equity method) ซงวธ

ดงกลาวเงนลงทนเรมแรกจะตองบนทกดวยราคาทนและตอมาภายหลงราคาตามบญชของเงนลงทนจะเพมขน

หรอลดลงดวยสวนแบงก�าไรหรอขาดทนของหนวยงานทไปลงทนตามสดสวนทหนวยงานผลงทนมสวนไดเสยอย

6.30 ในกรณทหนวยงานจ�าหนายเงนลงทน ใหหนวยงานบนทกก�าไรหรอขาดทนจากการจ�าหนาย

เงนลงทนทนททเกด ซงเทากบผลตางระหวางมลคาตอบแทนสทธทไดรบกบราคาตามบญชของเงนลงทน

พรอมทงปดโอนทกบญชทเกยวของกบเงนลงทนทจ�าหนาย เชน ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน

ส�าหรบการแสดงรายการเงนลงทนใหหนวยงานแสดงเงนลงทนเปนรายการแยกตางหากในสนทรพยหมนเวยน

และสนทรพยไมหมนเวยนแลวแตกรณในงบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน พรอมทงแสดงรายละเอยดของ

เงนลงทนในหมายเหตประกอบงบการเงน


สนทรพยหมนเวยนอน

6.31 สนทรพยหมนเวยนอน หมายถง สนทรพยหมนเวยนประเภทอนๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน

หนวยงานจะรบรสนทรพยหมนเวยนอน เมอสนทรพยประเภทนนเขาหลกเกณฑการรบรตามยอหนาท 6.1

และใหแสดงรายการในงบแสดงฐานะการเงน โดยเปดเผยรายละเอยดไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

ทดน

6.32 ทดน คอ อสงหารมทรพยทหนวยงานมไวเพอใชประโยชนในการด�าเนนงาน หนวยงานจะรบร

ทดนตามราคาทน เฉพาะทดนทหนวยงานมกรรมสทธ และใหแสดงทดนเปนสนทรพยไมหมนเวยนในรายการ

ทดน อาคาร และอปกรณในงบแสดงฐานะการเงน ส�าหรบทราชพสดทหนวยงานครอบครองและใชประโยชนนน

ใหแสดงขอมลเพมเตมไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

อาคาร

6.33 อาคาร หมายถง อาคารและสงปลกสรางประเภทตางๆ เชน อาคารส�านกงาน อาคารทใช

เพอประโยชนอน อาคารโรงงาน สงปลกสรางตาง ๆ เชน โรงเรอนเลยงสตว โรงเพาะช�า โรงเกบรถยนต

รวมทงสวนปรบปรงอาคารซงเปนตนทนในการตกแตง ตอเตม หรอ ปรบปรงตวอาคารภายหลงจากทจดสราง

อาคารเสรจแลว รวมทงงานระหวางกอสรางทยงไมเสรจสมบรณ ซงจะบนทกบญชเปนอาคารระหวางกอสรางไว

เมองานกอสรางเสรจเรยบรอยแลวจงจะโอนมาบนทกเปนอาคารและสงปลกสรางประเภทนนๆ หนวยงานจะ

รบรอาคารและสงปลกสรางตามราคาทนทงอาคารและสงปลกสรางทหนวยงานมกรรมสทธและไมมกรรมสทธ

แตหนวยงานไดครอบครองและน�ามาใชประโยชนในการด�าเนนงาน หนวยงานจะตองบนทกคาเสอมราคา

สะสมเพอน�าไปหกออกจากราคาทน ของสนทรพยเพอใหไดมลคาสทธตามบญช การรบรคาเสอมราคาและ

คาเสอมราคาสะสมใหเปนไปตามหลกเกณฑทก�าหนดในยอหนาท 9.9 และใหแสดงรายการอาคารเปนสนทรพย

ไมหมนเวยนในรายการทดน อาคาร และอปกรณในงบแสดงฐานะการเงน ตามมลคาสทธตามบญช โดยเปดเผย

รายละเอยดของราคาทน คาเสอมราคาสะสม และมลคาสทธตามบญชส�าหรบอาคารและสงปลกสรางแตละ

ประเภทไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

อปกรณ

6.34 อปกรณ รวมถงครภณฑประเภทตางๆ เชน ครภณฑส�านกงาน ยานพาหนะ เครองมอและอปกรณ

คอมพวเตอร เปนตน หนวยงานจะรบรอปกรณตามราคาทน และบนทกคาเสอมราคาสะสมเพอน�าไปหกออก

จากราคาทนของสนทรพยเพอใหไดมลคาสทธตามบญช การรบรคาเสอมราคาและคาเสอมราคาสะสมใหเปน

ไปตามหลกเกณฑทก�าหนดในยอหนาท 9.9 และใหแสดงรายการอปกรณเปนสนทรพยไมหมนเวยนในรายการ

ทดน อาคาร และอปกรณในงบแสดงฐานะการเงนดวยมลคาสทธตามบญช โดยเปดเผยรายละเอยดของราคาทน

คาเสอมราคาสะสม และมลคาสทธตามบญชส�าหรบอปกรณแตละประเภทไวในหมายเหตประกอบงบการเงน


สนทรพยโครงสรางพนฐาน

6.35 สนทรพยโครงสรางพนฐาน หมายถง สนทรพยทใหบรการแกสาธารณะซงจ�าเปนตอการขยายตว

ทางเศรษฐกจ เชน ถนน ระบบทอน�าเสย ระบบการประปาและอางเกบน�า ระบบการระบายน�า ระบบเครอขาย

การตดตอสอสาร เปนตน

สนทรพยทเปนโครงสรางพนฐานโดยทวไปจะมลกษณะขอใดขอหนงหรอทกขอ ดงน

(1) เปนสวนประกอบของระบบหรอเครอขาย

(2) มลกษณะพเศษและลกษณะการใชงานโดยเฉพาะ

(3) เปนสนทรพยทเคลอนทไมได

(4) เปนสนทรพยทอาจจะมขอจ�ากดในการจ�าหนาย

สนทรพยทเปนโครงสรางพนฐานนจะพจารณาเปนสนทรพยเดยวหรอสนทรพยกลมกได องคประกอบ

ของสนทรพยทเปนโครงสรางพนฐานกอาจมความแตกตางกน เชน มอายการใชงานทแตกตางกน หนวยงาน

จะรบรสนทรพยทเปนโครงสรางพนฐานตามราคาทน ซงรวมทงงานระหวางกอสรางทยงไมเสรจสมบรณ

หากมการตรวจรบงานเปนงวดๆ ใหบนทกเปนสนทรพยโครงสรางพนฐานระหวางกอสรางไวกอน เมองานกอสราง

เสรจแลวจงจะโอนมาบนทกเปนสนทรพยโครงสรางพนฐานแตละประเภท และบนทกคาเสอมราคาสะสมใหเปน

ไปตามหลกเกณฑทก�าหนดในยอหนาท 9.9 และใหแสดงรายการสนทรพยโครงสรางพนฐานเปนสนทรพย

ไมหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงนตามมลคาสทธตามบญช โดยเปดเผยรายละเอยดของราคาทน คาเสอมราคา

สะสม และมลคาสทธตามบญชส�าหรบสนทรพยโครงสรางพนฐานแตละประเภทไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

6.36 การบนทกมลคาเรมแรกของสนทรพยโครงสรางพนฐาน ณ วนเรมตนปฏบตตามระบบบญช

เกณฑคงคางใหใชราคาทน ในกรณทไมสามารถหาราคาทนไดใหบนทกโดยใชราคาปจจบนของสนทรพยใหม

ทสามารถใชแทนทสนทรพยเดมได โดยอางองถงสนทรพยทมลกษณะใกลเคยงกน โดยพจารณาถงความ

แตกตางของสนทรพยใหมและสนทรพยเดมทงสภาพของสนทรพยและความสามารถของสนทรพยดวย

หรอหากไมสามารถหาสนทรพยใหมทมลกษณะใกลเคยงกนมาอางองได ใหใชราคาตนทนในการผลตสนทรพย

แบบเดยวกนขนมาใหม

สนทรพยไมมตวตน

6.37 สนทรพยไมมตวตน หมายถง สนทรพยทไมเปนตวเงนทสามารถระบไดและไมมรปธรรม

ซงเปนสนทรพยทหนวยงานถอไวเพอใชในการผลตหรอจ�าหนายสนคาหรอใหบรการ เพอใหผอนเชา หรอ

เพอวตถประสงคในการบรหารงาน ตวอยางสนทรพยไมมตวตนของหนวยงาน เชน โปรแกรมคอมพวเตอร

สทธการเชา เปนตน


โปรแกรมคอมพวเตอร

6.38 โปรแกรมคอมพวเตอร รวมถงชดค�าสงงานคอมพวเตอรตางๆ ทงส�าหรบผใชและผพฒนาระบบ

ทงทหนวยงานพฒนาขนเอง จางผพฒนาระบบภายนอกใหพฒนาขน และโปรแกรมทหนวยงานไดรบสทธ

ในการใชงานจากเจาของโดยจายคาตอบแทนให หนวยงานจะรบรโปรแกรมคอมพวเตอรตามราคาทน และบนทก

คาตดจ�าหนายสะสมเพอน�าไปหกออกจากราคาทนของสนทรพยเพอใหไดมลคาสทธตามบญช การรบรคาตด

จ�าหนาย และคาตดจ�าหนายสะสม ใหเปนไปตามหลกเกณฑทก�าหนดในยอหนาท 9.11 ส�าหรบกรณทหนวยงาน

อยระหวางการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรซงยงไมเสรจสมบรณ หากมการตรวจรบงานเปนงวดๆ ใหบนทก

เปนโปรแกรมคอมพวเตอรระหวางการพฒนา เมอพฒนาเสรจเรยบรอยแลวจงจะโอนมาบนทกเปนโปรแกรม

คอมพวเตอรแตละประเภท และใหแสดงรายการโปรแกรมคอมพวเตอรเปนสนทรพยไมหมนเวยนภายใตหวขอ

สนทรพยไมมตวตนในงบแสดงฐานะการเงนตามมลคาสทธตามบญช โดยเปดเผยรายละเอยดของราคาทน

คาตดจ�าหนายสะสม และมลคาสทธตามบญชของรายการโปรแกรมคอมพวเตอรไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

6.38.1 ราคาทนของโปรแกรมคอมพวเตอร รวมถงตนทนทเกดขนในการจดหาหรอพฒนา

โปรแกรมคอมพวเตอรสวนทระบไดโดยตรงวาเกยวของกบการจดหาหรอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร หรอ

ตนทนในการไดมาซงสทธในการใชโปรแกรมคอมพวเตอร

6.38.2 ในกรณของโปรแกรมทเปนระบบปฏบตการ เชน WINDOWS WINDOWS NT UNIX

เปนตน ซงจ�าเปนตองตดตงลงในอปกรณคอมพวเตอรเพอใหระบบคอมพวเตอรท�างานไดตามปกต หรอใน

กรณของโปรแกรมควบคมการท�างานของเครองมอหรออปกรณบางอยางทใชเทคโนโลยสง เชน เครองมอทาง

การแพทยทมโปรแกรมคอมพวเตอรควบคมการท�างาน ตนทนของโปรแกรมลกษณะนควรถอรวมเปนสวนหนง

ของตนทนอปกรณ

สทธการเชา

6.39 สทธการเชา หมายถง สทธทไดรบเหนออสงหารมทรพยทเชาจากเจาของสนทรพย โดยตรงตาม

ระยะเวลาทก�าหนดไวในสญญาซงปกตจะมระยะเวลานาน เชน หนวยงานเชาทดน หรออาคารตามสญญาเชา

ระยะยาว หนวยงานจะตองบนทกจ�านวนเงนทจายลวงหนาเพอใหไดสทธการเชาสนทรพยตามสญญาเชา

ระยะยาวเปนสนทรพยทไมมตวตน และตองตดจ�าหนายตลอดอายของสญญาเชานนโดยใชวธเสนตรง และให

หนวยงานแสดงรายการสทธการเชาเปนสนทรพยไมหมนเวยนภายใตหวขอสนทรพยไมมตวตนในงบแสดงฐานะ

การเงนตามมลคาสทธตามบญช โดยเปดเผยรายละเอยดของราคาทน การตดจ�าหนาย และมลคาสทธตามบญช

ของรายการสทธการเชาไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

สนทรพยไมหมนเวยนอน

6.40 สนทรพยไมหมนเวยนอน หมายถง สนทรพยไมหมนเวยนประเภทอนๆ นอกเหนอจากท

กลาวขางตน หนวยงานจะรบรสนทรพยไมหมนเวยนอนเมอสนทรพยประเภทนนเขาหลกเกณฑการรบร

ตามยอหนาท 6.1 และใหแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงฐานะการเงน โดยเปดเผยรายละเอยดไวในหมายเหต



7. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบหนสนและสวนทน

การรบรหนสน

7.1 ในการพจารณาวารายการใดจะบนทกเปนหนสน จะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ ไดแก

(1) ความหมายของหนสน ตามค�าอธบายศพทในยอหนาท 4 และ

(2) เกณฑการรบรหนสน ดงน

(2.1) มความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะสญเสยทรพยากรทมประโยชน

เชงเศรษฐกจ เพอน�าไปช�าระภาระผกพนนน และ

(2.2) มลคาของภาระผกพนทจะตองช�าระนนสามารถวดไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

7.1.1 ตามค�าอธบายศพทดงกลาว หนสนจะเกดขนเมอ

(1) มภาระผกพนในปจจบนทเกดจากเหตการณในอดต กลาวคอ มเหตการณในอดต

ทสงผลใหเกด “ภาระหนาทหรอความรบผดชอบ” ตอบคคลหรอองคกรใดๆ และ

(2) สงผลกระทบทางการเงนในเชงลบแกหนวยงาน กลาวคอ หนวยงานจะตองกอหน

เพมขน หรอจายเงนสดหรอสนทรพยอนเพอช�าระภาระผกพนนน

7.1.2 ลกษณะส�าคญของหนสน คอ ตองเปนภาระผกพนในปจจบนของหนวยงาน ภาระผกพน

ในปจจบนอาจเกดจากสญญาขอผกมดทางกฎหมาย หรอเกดจากการด�าเนนงานตามปกตของหนวยงาน เชน

ในกรณการด�าเนนกจกรรมตางๆ ของหนวยงาน ภาระผกพนในปจจบนจะเกดขนเมอมเหตการณหรอรายการ

ในอดตทท�าใหหนวยงานไมสามารถใชดลยพนจ หรอใชดลยพนจไดนอยมากทจะหลกเลยงการสญเสยทรพยากร

ในอนาคต

7.1.3 ภาระผกพนดงกลาวอาจเกดจากผลของรายการทมความสมพนธในเชงแลกเปลยน

โดยตรงระหวางกน เชน การซอสนคาหรอบรการ หรออาจเกดจากผลของรายการทไมมความสมพนธใน

เชงแลกเปลยนโดยตรงระหวางกน เชน หนวยงานจดเกบรายไดแผนดนแทนรฐบาล และมภาระผกพนทจะตอง

น�าสงคลง

7.1.4 หนวยงานจะรบร หนสนในงบแสดงฐานะการเงนเมอประโยชนเชงเศรษฐกจของ

ทรพยากรจะออกจากหนวยงานเพอช�าระภาระผกพนในปจจบน และเมอมลคาของภาระผกพนทตองช�าระนน

สามารถวดไดอยางนาเชอถอ หนวยงานไมตองรบรภาระผกพนเปนหนสน หากคสญญายงมไดปฏบตตาม

ภาระผกพนในสญญา เชน หนวยงานไมตองรบรรายการทเกยวกบการสงซอสนคาทยงมไดรบเปนหนสน

ในงบแสดงฐานะการเงน


ประมาณการหนสนและหนสนทอาจเกดขน

ประมาณการหนสน

7.2 ประมาณการหนสน คอ หนสนทมความไมแนนอนเกยวกบจงหวะเวลาหรอจ�านวนทตองจายช�าระ

หนวยงานจะรบรประมาณการหนสนเปนหนสนของหนวยงานเมอประมาณการหนสนนนท�าใหหนวยงานมภาระ

ผกพนในปจจบนแลว และมความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจ

เพอจายช�าระภาระผกพนนน รวมทงสามารถประมาณมลคาของภาระผกพนนนไดอยางสมเหตสมผล เชน การฟองรอง

ตามกฎหมาย หากหนวยงานพจารณาจากหลกฐานทงหมดทมอยแลวเหนวาจากผลของเหตการณในอดตท�าให

หนวยงานมภาระผกพน ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงนแลว หนวยงานจะตองรบรประมาณการหนสนดงกลาว

ดวยจ�านวนประมาณการทดทสดของรายจายทหนวยงานจะตองจาย ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงน

เพอช�าระภาระผกพนนน แตหากหนวยงานพจารณาจากหลกฐานทงหมดแลวเหนวาหนวยงานไมนาจะม

ภาระผกพนในปจจบนอย ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงน กยงไมตองรบรเปนหนสนในงบแสดงฐานะการเงน

แตใหเปดเผยขอมลไวในหมายเหตประกอบงบการเงนหากขอมลดงกลาวมนยส�าคญส�าหรบการวเคราะห

และการตดสนใจของผใชงบการเงน ในกรณทหนวยงานรบรประมาณการหนสนในงบแสดงฐานะการเงนนน

หนวยงานตองทบทวนประมาณการหนสน ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงนและปรบปรงประมาณการหนสน

ดงกลาวใหเปนประมาณการทดทสดส�าหรบวนนน และหนวยงานจะตองกลบบญชประมาณการหนสน

หากความนาจะเปนทหนวยงานจะสญเสยทรพยากรเชงเศรษฐกจเพอช�าระภาระผกพนนนไมอยในระดบ

เปนไปไดคอนขางแนอกตอไป

หนสนทอาจเกดขน

7.3 หนสนทอาจเกดขน หมายถง รายการขอใดขอหนง ดงน

(1) ภาระผกพนทอาจเกดขนจากเหตการณในอดต ซงภาระผกพนนจะเกดขนจรงกตอเมอได

รบการยนยนจากการเกดขนหรอไมเกดขนของเหตการณในอนาคตอยางนอยหนงเหตการณ

และเหตการณในอนาคตนนตองเปนเหตการณทหนวยงานไมสามารถควบคมไดทงหมด

(2) ภาระผกพนในปจจบนทเกดขนจากเหตการณในอดตแตไมสามารถบนทกรบรเปนหนสนได

เนองจากยงมความไมแนนอนวาหนวยงานจะตองสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจ

เพอน�าไปช�าระภาระผกพนนนหรอไมสามารถวดมลคาของภาระผกพนนนไดอยางนาเชอถอ

เพยงพอ

หนวยงานไมตองรบรหนสนทอาจเกดขนในงบแสดงฐานะการเงน แตใหเปดเผยขอมลไวในหมายเหต

ประกอบงบการเงน หากขอมลดงกลาวมนยส�าคญส�าหรบการวเคราะหและการตดสนใจของผใชงบการเงน


การวดมลคาหนสน

7.4 โดยทวไปหนสนควรวดมลคาดวยจ�านวนเงนทไดรบจากการกอภาระผกพน หรอบนทกดวยจ�านวน

เงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทคาดวาจะตองจายเพอช�าระภาระผกพนนน

ประเภทของหนสน

7.5 หนสนอาจจดแบงเปนประเภทตางๆ ไดดงน

(1) เจาหน

(2) คาใชจายคางจาย

(3) รายไดจากเงนงบประมาณรบลวงหนา

(4) รายไดแผนดนรบลวงหนา

(5) รายไดรบลวงหนา

(6) รายไดแผนดนรอน�าสงคลง

(7) เงนทดรองราชการรบจากคลง

(8) เงนรบฝาก

(9) รายไดรอการรบร

(10) เงนก

(11) ประมาณการหนสน

(12) หนสนอน

หลกการและนโยบายบญชส�าหรบหนสนแตละประเภท

เจาหน

7.6 เจาหนจะเกดขนจากภาระผกพนทหนวยงานมตอบคคลภายนอก เชน เจาหนจากการซอสนคา

และบรการ เจาหนรายจายประเภททน เจาหนอน เปนตน หนวยงานจะรบร เจาหนจากการซอสนคาและบรการ

และเจาหนรายจายประเภททน เมอหนวยงานไดรบสนคาและบรการ และสนทรพยจากผขายแลว การรบสนคา

และบรการ และสนทรพยนหมายถงจดทหนวยงานไดมการตรวจรบเรยบรอยแลว และใหหนวยงานแสดงรายการ

เจาหนเปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน โดยใหเปดเผยรายละเอยดประเภทเจาหนไวในหมายเหต



คาใชจายคางจาย

7.7 คาใชจายคางจาย คอ จ�านวนเงนคาใชจายทเกดขนแลวในรอบระยะเวลาบญชปจจบน แตยงไมได

มการจายเงน การจายเงนจะกระท�าในรอบระยะเวลาบญชถดไป คาใชจายดงกลาวอาจเกดจากขอก�าหนด

ของกฎหมาย ขอตกลงในสญญา หรอจากบรการทไดรบแลว เชน เงนเดอนหรอคาจางคางจาย คาใชจายใน

การด�าเนนงานคางจาย ดอกเบยคางจาย หนวยงานจะรบรคาใชจายคางจายเมอเกดคาใชจาย โดยการประมาณ

คาตามระยะเวลาทเกดคาใชจายนน และใหหนวยงานแสดงคาใชจายคางจายเปนหนสนหมนเวยนในงบแสดง

ฐานะการเงน

รายไดจากเงนงบประมาณรบลวงหนา

7.8 หนวยงานภาครฐอาจไดรบเงนงบประมาณในหลายลกษณะ เชน ไดรบงบประมาณเปนการลวงหนา

ตามแผนการใชจายเงนโดยมเงอนไขวาใหน�าไปใชเพอผลตผลผลต ตามบทบาทภารกจทตกลงกนไว

หากใชไมหมดจะตองน�าเงนทเหลอสงคนคลง ไดรบงบประมาณมาในลกษณะจายขาดจากรฐบาลโดยไมมเงอนไข

ไดรบเงนงบประมาณทเบกมาแตละรายการเพอจายช�าระภาระผกพนของรายการทเกดคาใชจายขนแลว หรอได

รบงบประมาณในลกษณะไมมตวเงนผานมอทหนวยงาน แตเปนการเบกหกผลกสงหรอเปนการจายตรงจากรฐบาล

ใหกบเจาหนของหนวยงาน หากเปนการรบเงนงบประมาณเปนการลวงหนาตามแผนการใชจายเงนดงกลาว

ใหหนวยงานรบรเปนรายไดจากเงนงบประมาณรบลวงหนาเมอไดรบเงน และใหรบร เปนรายไดจากเงน

งบประมาณเมอเกดคาใชจาย รายไดจากเงนงบประมาณรบลวงหนาทไมไดรบอนญาตใหเกบไวหรอใหยกไปใชจาย

ในปตอไป จะตองน�าสงคลงเปนรายไดแผนดน และใหหนวยงานแสดงรายไดจากเงนงบประมาณรบลวงหนาท

จะยกไปใชจายปตอไปไวในรายการประเภทรายไดรบลวงหนา เปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน

รายไดแผนดนรบลวงหนา

7.9 รายไดแผนดนรบลวงหนา คอ จ�านวนเงนรายไดแผนดนทหนวยงานไดรบลวงหนาแลว แตยง

ไมสามารถรบรเปนรายไดของแผนดนในขณะนน เชน รายไดแผนดนประเภทคาเชาสนทรพย ซงหนวยงานไดรบ

เงนคาเชาแลวแตหนวยงานยงไมไดใหบรการในขณะนน หนวยงานจะรบรรายไดแผนดนรบลวงหนาเมอไดรบเงน

และเมอหนวยงานสงมอบสนทรพยหรอใหบรการแลวจงจะรบรเปนรายไดแผนดน และใหหนวยงานแสดงรายการ

รายไดแผนดนรบลวงหนาไวในรายการประเภทรายไดรบลวงหนา เปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน

รายไดรบลวงหนา

7.10 รายไดรบลวงหนา คอ จ�านวนเงนทหนวยงานไดรบลวงหนาเปนคาสนทรพยหรอบรการทหนวยงาน

ยงไมไดสงมอบสนทรพยหรอบรการใหในขณะนนแตจะสงมอบใหในอนาคต หรอไดรบเงนนอกงบประมาณลวงหนา

โดยมเงอนไขใหใชเพอวตถประสงคใดโดยเฉพาะ และตองน�าเงนทใชไมหมดสงคนคลง รายไดรบลวงหนา


จงเปนหนสนหรอภาระผกพนของหนวยงานทจะตองสงมอบสนทรพยหรอใหบรการในอนาคต จงจะถอเปน

รายได หนวยงานจะรบรรายไดรบลวงหนาเมอไดรบเงน และใหหนวยงานแสดงรายไดรบลวงหนาเปนหนสน

หมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน โดยเปดเผยรายละเอยดของรายไดรบลวงหนาแตละประเภทไวในหมายเหต


รายไดแผนดนรอน�าสงคลง

7.11 รายไดแผนดนรอน�าสงคลง คอ จ�านวนเงนรายไดทหนวยงานไดรบหรอจดเกบแทนรฐบาล

และมภาระผกพนทจะตองน�าสงคลงเปนรายไดของแผนดน เชน รายไดภาษ รายไดคาธรรมเนยมและคาปรบ

รายไดจากการขายสนทรพยและบรการ เปนตน หนวยงานจะรบรรายไดแผนดนรอน�าสงคลงเมอหนวยงานปด

บญชรายไดแผนดนและบญชรายไดแผนดนน�าสงคลง ณ วนทจดท�ารายงาน และใหแสดงรายไดแผนดนรอน�า

สงคลงเปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยประเภทของรายไดแผนดนท

หนวยงานไดรบทงหมดตงแตตนปงบประมาณ หกดวยจ�านวนรายไดแตละประเภททน�าสงคลงแลวจนถงวนท

จดท�ารายงาน และจ�านวนรายไดแผนดนทรอน�าสงคลงไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

เงนทดรองราชการรบจากคลง

7.12 เงนทดรองราชการรบจากคลง คอ จ�านวนเงนทดรองราชการทหนวยงานไดรบจากรฐบาลไมวา

จะเปนเงนทดรองราชการของหนวยงานซงไดรบเพอเกบไวทดรองจายเปนคาใชจายในการด�าเนนงานภายใน

หนวยงานตามวงเงนทไดรบอนมต และจะตองสงคนรฐบาล เมอหมดความจ�าเปนตองใชหรอเมอยบเลก

หนวยงาน หรอเงนทดรองราชการทหนวยงานบางแหงไดรบเพอน�าไปใชจายตามวตถประสงคเฉพาะ

เชน เงนทดรองราชการรบจากคลงเพอชวยเหลอผประสบภยพบต เงนทดรองราชการรบจากคลงตามโครงการ

เงนกตางประเทศ เงนทดรองราชการดงกลาวน เมอหนวยงานน�าไปใชจายแลว จะตองสงใบส�าคญไปเบกเงน

งบประมาณหรอเงนกมาชดใช หนวยงานจะบนทกรบรเงนทดรองราชการรบจากคลงเมอไดรบเงน และให

แสดงรายการเงนทดรองราชการรบจากคลงเปนหนสน หมนเวยน หรอหนสนไมหมนเวยนแลวแตกรณใน

งบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน

เงนรบฝาก

7.13 เงนรบฝาก คอ จ�านวนเงนทหนวยงานไดรบฝากไว อาจเปนเงนนอกงบประมาณประเภทเงนฝาก

เงนมดจ�าประกนสญญา หรอเงนอนใด ซงจะตองจายคนใหแกผฝาก หรอเปนเงนผานมอทจะตองสงตอไปยง

บคคลทสาม หนวยงานจะบนทกเปนหนสนไวจนกวาจะมการจายคน หรอจายตอไปยงบคคลทสาม หนวยงาน

จะรบรเงนรบฝากเมอไดรบเงน และใหแสดงรายการในงบแสดงฐานะการเงนประเภทหนสนหมนเวยนหรอ

หนสนไมหมนเวยนแลวแตกรณ และหากรายการและจ�านวนเงนมสาระส�าคญ ใหเปดเผยประเภทของเงนท

รบฝากไวในหมายเหตประกอบงบการเงน


รายไดรอการรบร

7.14 หนวยงานอาจไดรบเงนบางประเภท เชน ไดรบเงนตามโครงการชวยเหลอรวมมอจากรฐบาล

ตางประเทศ องคการระหวางประเทศ หรอบคคลใดๆ เพอสนบสนนการด�าเนนงานของหนวยงานใหบรรล

วตถประสงค หรอไดรบเงนบรจาคโดยมผมอบใหหนวยงานไวใชในการด�าเนนงาน ถาหนวยงานไดรบเงน

ชวยเหลอหรอบรจาคไมวาจะเปนเงนสดหรอไดรบเปนสนทรพยแตหนวยงานยงไมอาจรบรเปนรายไดจากเงน

ชวยเหลอหรอ เงนบรจาคตามเกณฑในยอหนาท 8.7 และ 8.8 ได ใหหนวยงานตงพกรายไดไวทางดานหนสน

กอนเปนรายไดรอการรบร แลวจงทยอยตดบญชเปนรายไดตามเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผลตลอดระยะ

เวลาทจ�าเปนเพอจบครายไดกบคาใชจายทเกยวของ เชน ทยอยรบรรายไดตามเกณฑสดสวนของคาเสอมราคา

ของสนทรพยทไดรบความชวยเหลอหรอบรจาค และใหแสดงรายการรายไดรอการรบรในงบแสดงฐานะการเงน

ประเภทหนสนไมหมนเวยน

เงนก

7.15 เงนกเปนรายการแสดงจ�านวนหนสนของหนวยงานภาครฐ นอกจากสวนราชการทรบผดชอบ

ในการก เงนแทนรฐบาลแลว หนวยงานภาครฐบางประเภทไดรบอนญาตใหก เงนไดตามหลกเกณฑท

คณะรฐมนตรก�าหนด เชน องคการมหาชน หนวยงานจะรบรเงนก เมอไดรบเงน หรอเมอไดรบแจงจากแหลงเงน

ผใหกวาไดมการเบกจายเงนกใหเจาหนโดยตรงในกรณเปนการกเงนแบบจายตรงใหเจาหน และใหแสดงรายการ

เงนกทถงก�าหนดช�าระคนภายในหนงรอบระยะเวลาบญชและเงนกระยะยาวทจะถงก�าหนดช�าระภายใน 1 ป

เปนหนสนหมนเวยน และรายการเงนก ทถงก�าหนดช�าระคนเกนกวาหนงรอบระยะเวลาบญชเปนหนสน

ไมหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน ส�าหรบการกเงนทเปนสกลเงนตราตางประเทศ ใหปฏบตตามยอหนาท

5.22-5.25

ประมาณการหนสน

7.16 ประมาณการหนสน หมายถง หนสนทมความไมแนนอนเกยวกบจงหวะเวลา หรอจ�านวนทตอง

จายช�าระ แตเปนภาระผกพนในปจจบนซงมความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะตองจายช�าระภาระผกพน

นนในอนาคต และสามารถประมาณมลคาภาระผกพนนนไดอยางนาเชอถอ เชน หนสนคาชดเชยความเสยหาย

หนสนบ�าเหนจบ�านาญ หนวยงานจะรบรประมาณการหนสนดวยจ�านวนประมาณการทดทสดของรายจายท

จะตองจายช�าระภาระผกพนในปจจบน ณ วนทจดท�ารายงาน และใหหนวยงานแสดงประมาณการหนสนเปน

หนสนไมหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน


หนสนอน

7.17 หนสนอน หมายถง หนสนประเภทอนๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน หนวยงานจะรบรหนสนอน

เมอหนสนประเภทนนเขาหลกเกณฑการรบรตาม ยอหนาท 7.1 และใหแสดงรายการดงกลาวเปนหนสนหมนเวยน

หรอหนสนไมหมนเวยนแลวแตกรณในงบแสดงฐานะการเงน

สวนทน/สนทรพยสทธ

7.18 รฐบาลจะถอสวนทนหรอสนทรพยสทธของหนวยงานแทนประชาชน สวนทนหรอสนทรพยสทธ

ของหนวยงาน ประกอบดวย

(1) ทน

(2) รายไดสง /(ต�า) กวาคาใชจายสะสม

(3) ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน

ทน

7.19 หนวยงานจะบนทกบญชทนเมอเรมตงหนวยงานหรอเมอเรมปฏบตตามระบบบญชเกณฑคงคาง

โดยหนวยงานจะตองส�ารวจสนทรพยและหนสนเพอตงยอดบญชดวยจ�านวนผลตางระหวางสนทรพยและหนสน

ในบญชทน

รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายสะสม

7.20 รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายสะสมจะแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงานทสะสม

มาในแตละรอบระยะเวลาบญช ซงหนวยงานจะน�ามาบนทกเพมหรอลดสวนทนหรอสนทรพยสทธ ณ วนท

จดท�ารายงาน

ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน

7.21 หนวยงานทไดรบอนญาตใหน�าเงนไปลงทนไดนน หากน�าเงนไปลงทนในหลกทรพย ในความตองการ

ของตลาดประเภทหลกทรพยเผอขาย จะตองปรบราคาทนของหลกทรพยหรอเงนลงทนนนใหเปนมลคายตธรรม

โดยหนวยงานจะบนทกก�าไรหรอขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทนดวยจ�านวนเงนผลตางระหวาง

ราคาตามบญชและมลคายตธรรมของเงนลงทน ณ วนสนรอบระยะเวลาบญช ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของ

เงนลงทนนจะปดโอนไปรบรเปนรายไดหรอคาใชจายเมอมการจ�าหนายเงนลงทนนน


8. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบรายได

การรบรรายได

8.1 การพจารณาวารายการใดจะรบรเปนรายไดจะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ ไดแก

(1) ความหมายของรายไดตามค�าอธบายศพท ยอหนาท 4 และ

(2) เกณฑการรบรรายได ดงน

(2.1) มความเปนไปไดคอนขางแนในการเกดขนของรายได และ

(2.2) สามารถวดมลคาของรายการดงกลาวไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

8.1.1 รายไดตามค�าอธบายศพทดงกลาวเปนการไหลเขาของประโยชนเชงเศรษฐกจ

ตลอดรอบระยะเวลาบญชซงเกดจากการด�าเนนกจการตามปกตของหนวยงาน ประโยชนเชงเศรษฐกจทเพมขน

จะเกยวเนองกบการเพมขนในสวนของสนทรพย หรอการลดลงในสวนของหนสนซงมผลท�าใหสนทรพยสทธ

ของหนวยงานเพมขน เชน รายไดจากการขายสนคาและบรการ รายไดดอกเบย การสงมอบสนคาหรอบรการ

เพอช�าระหนสน ฯลฯ กระแสเงนสดเขา เชน เงนกยมไมถอเปนรายไดเนองจากท�าใหเกดการเปลยนแปลง

ในสนทรพยและหนสนในจ�านวนทเทากนจงไมมผลกระทบตอสนทรพยสทธของหนวยงาน

8.1.2 หนวยงานจะรบร รายไดในงบแสดงผลการด�าเนนงาน เมอประโยชนเชงเศรษฐกจ

เพมขนเนองจากการเพมขนของสนทรพยหรอการลดลงของหนสน และเมอหนวยงานสามารถวดมลคาของ

ประโยชนเชงเศรษฐกจทเพมขนไดอยางนาเชอถอ หรออกนยหนงการรบรรายไดจะเกดขนพรอมกบการรบร

สวนทเพมขนของสนทรพย หรอสวนทลดลงของหนสน

การวดมลคารายได

8.2 รายไดควรวดมลคาโดยใชมลคายตธรรมของสงตอบแทนทไดรบหรอคางรบ

8.2.1 โดยทวไปหนวยงานจะก�าหนดจ�านวนรายไดตามทหนวยงานตกลงกบผซอหรอผใช

สนทรพย ซงจ�านวนรายไดดงกลาวเปนมลคายตธรรมของสงตอบแทนทไดรบหรอคางรบหลงจากหกสวนลด

ตางๆ (ถาม)


ประเภทของรายได

8.3 รายไดอาจจดแบงเปนประเภทตางๆ ไดดงน

(1) รายไดจากเงนงบประมาณ

(2) รายไดแผนดน

(3) รายไดจากการขายสนคาและบรการ

(4) รายไดจากเงนชวยเหลอ

(5) รายไดจากการรบบรจาค

(6) รายไดจากเงนกของรฐบาล

(7) รายไดดอกเบย

(8) ก�าไร/ขาดทนจากการจ�าหนายสนทรพย

(9) ก�าไร/ขาดทนจากการจ�าหนายเงนลงทน

(10) ก�าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ

(11) รายไดอน

หลกการและนโยบายบญชส�าหรบรายไดแตละประเภท

รายไดจากเงนงบประมาณ

8.4 หนวยงานภาครฐอาจไดรบเงนงบประมาณประเภทตางๆ เชน งบบคลากร งบด�าเนนงาน

งบลงทน ในหลายลกษณะ เชน ไดรบเงนงบประมาณเปนการลวงหนาตามแผนการใชจายเงนโดยมเงอนไขวาใหน�า

ไปใชเพอผลตผลผลต ตามบทบาทภารกจทตกลงกนไว หากใชไมหมดตองน�าเงนทเหลอสงคนคลง ไดรบเงน

งบประมาณมาในลกษณะจายขาดจากรฐบาลโดยไมมเงอนไข ไดรบเงนงบประมาณทเบกมาแตละรายการเพอ

จายช�าระภาระผกพนของรายการทเกดคาใชจายขนแลว หรอไดรบเงนงบประมาณในลกษณะไมมตวเงนผานมอ

ทหนวยงานแตเปนการเบกหกผลกสงหรอเปนการจายตรงจากรฐบาลใหกบเจาหนของหนวยงาน หากเปนกรณ

ทหนวยงานไดรบเงนงบประมาณมาในลกษณะจายขาดจากรฐบาลโดยไมมเงอนไข หรอไดรบเงนงบประมาณ

ทเบกมาแตละรายการเพอจายช�าระภาระผกพนของรายการทเกดคาใชจายขนแลว ใหหนวยงานรบรรายได

จากเงนงบประมาณเมอไดรบเงน และหากเปนกรณทหนวยงานไดรบงบประมาณในลกษณะไมมตวเงนผาน

มอทหนวยงาน แตเปนการเบกหกผลกสงหรอเปนการจายตรงจากรฐบาลใหกบผมสทธรบเงนของหนวยงาน

ใหหนวยงานรบรรายไดจากเงนงบประมาณเมอไดรบหลกฐานแจงการจายเงนใหผมสทธรบเงนแลว และให

หนวยงานแสดงรายไดจากเงนงบประมาณในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน โดยใหเปดเผยประเภทของ

เงนงบประมาณทไดรบไวในหมายเหตประกอบงบการเงน


รายไดแผนดน

8.5 รายไดแผนดนเปนรายไดทหนวยงานไดรบและจะตองน�าสงคลงรายไดแผนดนประกอบดวย

รายไดแผนดนประเภทภาษ และรายไดแผนดนทไมใชภาษ ไดแก รายไดจากการขายสนทรพยและบรการ

รายไดจากรฐพาณชย และรายไดอน หนวยงานจะรบรเงนรายไดแผนดนเมอเกดรายได และเนองจากรายได

แผนดนเปนรายไดทหนวยงานไมสามารถน�ามาใชจายในการด�าเนนงานได ดงนน ณ วนทจดท�ารายงาน

ใหหนวยงานปดบญชรายไดแผนดน และบญชรายไดแผนดนน�าสงคลงไปเขาบญชรายไดแผนดนรอน�าสงคลง

เพอแสดงภาระผกพนทหนวยงานจะตองน�าเงนสงคลงในงวดบญชตอไป

รายไดจากการขายสนคาและบรการ

8.6 รายไดจากการขายสนคาและบรการ เปนรายไดทหนวยงานไดรบจากการขายสนคาและบรการ

และหนวยงานนนไดรบอนญาตใหเกบรายไดจากการขายสนคาและบรการนนไวเพอใชจายในการด�าเนนงานของ

หนวยงาน รายไดทไดรบอนญาตใหเกบรกษาไวนจะถอเปนรายไดทอยในความควบคมของหนวยงาน และจะรบ

รเปนรายไดจากการขายสนคาและบรการเมอหนวยงานสงมอบสนคาหรอบรการใหกบผซอหรอผใชแลว และให

แสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

รายไดจากเงนชวยเหลอ

8.7 หนวยงานอาจไดรบเงนตามโครงการชวยเหลอรวมมอจากรฐบาลตางประเทศ องคการระหวาง

ประเทศ หรอบคคลใด เพอสนบสนนการด�าเนนงานของหนวยงานใหบรรลวตถประสงค หนวยงานจะรบร

รายไดจากเงนชวยเหลอเมอเขาเกณฑ ดงน

(1) ผานเกณฑคณสมบตของผมสทธไดรบความชวยเหลอ และ

(2) รฐบาลหรอหนวยงานทใหความชวยเหลอไดอนมตและยนยนวาจะโอนเงนให และ

(3) จ�านวนเงนชวยเหลอทจะไดรบสามารถก�าหนดไดอยางนาเชอถอ

เงนชวยเหลออาจมขอจ�ากดในการใชหรอไมกได หากเปนเงนชวยเหลอทมขอจ�ากดในการใช ใหหนวยงาน

รบรรายไดจากเงนชวยเหลอตามเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผลตลอดระยะเวลาทจ�าเปนตอการจบครายได

จากเงนชวยเหลอกบคาใชจายทเกยวของ เชน กรณไดรบความชวยเหลอเปนสนทรพย ใหหนวยงานรบรรายได

จากเงนชวยเหลอตามสดสวนของคาเสอมราคาของสนทรพยนนตลอดอายการใชงานของสนทรพย หรอใน

กรณไดรบความชวยเหลอโดยมเงอนไขทจะตองปฏบตตาม หนวยงานจะรบรรายไดจากเงนชวยเหลอเมอไดม

การปฏบตตามเงอนไขนน และใหหนวยงานแสดงรายไดจากเงนชวยเหลอไวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทาง

การเงนของหนวยงาน


รายไดจากการรบบรจาค

8.8 หนวยงานอาจไดรบบรจาคเงนเพอไวใชจายในการด�าเนนงาน หนวยงานจะรบรรายไดจาก

การรบบรจาคเมอไดรบเงน อยางไรกตามการรบบรจาคอาจมขอจ�ากดในการใชหรอไมกได เชน หนวยงานอาจ

ไดรบบรจาคเปนเงนสดทระบวตถประสงคใหใชจายเพอการใดการหนงโดยเฉพาะเจาะจง หรออาจไดรบบรจาค

เปนสนทรพยซงกอใหเกดผลประโยชนแกหนวยงานเกนกวาหนงรอบระยะเวลาบญช ในกรณดงกลาวใหหนวยงาน

รบรรายไดจากการรบบรจาคตามเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผลตลอดระยะเวลาทจ�าเปนตอการจบค

รายไดจากการรบบรจาคกบคาใชจายทเกยวของ เชน ในกรณไดรบเงนบรจาคทระบวตถประสงคใหใชจายเพอ

การใดการหนงโดยเฉพาะเจาะจง ใหรบรรายไดจากการรบบรจาคในงวดเดยวกบการเกดคาใชจายเพอการนน

หรอในกรณไดรบบรจาคเปนสนทรพย ใหรบรรายไดจากการรบบรจาคตลอดอายการใชงานของสนทรพย และให

หนวยงานแสดงรายไดจากการรบบรจาคไวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

รายไดจากเงนกของรฐบาล

8.9 ในการด�าเนนงานของรฐบาล นอกจากจะใชจายจากเงนงบประมาณแลว บางสวนอาจจ�าเปนตองใช

จายจากเงนก ซงรฐบาลจะเปนผกและรบภาระชดใชหนเงนก โดยมหนวยงานตางๆ ทเกยวของเปนผด�าเนนงาน

ตามโครงการเงนก หนวยงานเหลานนจะถอเงนทไดรบจากแหลงเงนกเปนรายไดเพอน�ามาใชจายด�าเนนงาน

ตามโครงการทหนวยงานเปนผรบผดชอบ แตหนวยงานเหลานนไมตองรบภาระชดใชหนเงนก หนวยงานจะ

รบรรายไดจากเงนกของรฐบาลเมอไดรบเงนในกรณทแหลงเงนกจายเงนกใหกบหนวยงานโดยตรง หรอรบร

รายไดจากเงนกของรฐบาลพรอมกบรบรคาใชจายในกรณทแหลงเงนกจายเงนตรงใหแกเจาหน และใหแสดง

รายไดจากเงนกของรฐบาลไวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยรายละเอยด

โครงการเงนกไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

รายไดดอกเบย

8.10 รายไดดอกเบย เปนคาตอบแทนทหนวยงานไดรบเนองจากการใหผอนใชประโยชนจากเงนหรอเงนทน

หนวยงานจะรบรรายไดดอกเบยเมอเกดรายไดตามเกณฑสดสวนของเวลา และใหหนวยงานแสดงรายการ

ดงกลาวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

ก�าไร/ขาดทนจากการจ�าหนายสนทรพย

8.11 ก�าไรทเกดจากการจ�าหนายสนทรพยทอยในความควบคมของหนวยงาน ซงหนวยงานนนสามารถ

เกบไวใชในการด�าเนนงานตอไปไดโดยไมตองน�าสงคลง ใหถอเปนรายไดของหนวยงาน หากการจ�าหนาย

สนทรพยทอยในความควบคมของหนวยงานเกดผลขาดทนใหถอเปนคาใชจายของหนวยงาน หนวยงานจะรบ

รก�าไรหรอขาดทนจากการจ�าหนายสนทรพยเมอหนวยงานนนสงมอบสนทรพยใหกบผซอ และใหหนวยงาน



ในกรณการจ�าหนายสนทรพยทหนวยงานไมสามารถเกบเงนทไดรบจากการจ�าหนายไวใชจายใน

การด�าเนนงานได แตมภาระผกพนตองน�าสงคลงเปนรายไดแผนดน ใหบนทกจ�านวนเงนทไดรบจากการจ�าหนาย

ในบญชรายไดแผนดนประเภทรายไดจากการจ�าหนายสนทรพยและบรการ และถาสนทรพยทจ�าหนายนนยงม

มลคาสทธตามบญชอย ใหบนทกลางสนทรพยนนกบสวนทนของหนวยงาน

ก�าไร/ขาดทนจากการจ�าหนายเงนลงทน

8.12 หนวยงานทไดรบอนญาตใหน�าเงนไปลงทนในตราสารหนหรอตราสารทนนน หากมการจ�าหนาย

เงนลงทน หนวยงานตองบนทกผลตางระหวางสงตอบแทนสทธทไดรบกบราคาตามบญชของเงนลงทนเปน

รายไดหรอคาใชจายทนททเกดในบญชก�าไร/ขาดทนจากการจ�าหนายเงนลงทน และบนทกกลบรายการ

ทเกยวของกบเงนลงทนทจ�าหนาย เชน ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน และใหแสดงรายการดงกลาว

ในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

ก�าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ

8.13 ก�าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ คอ รายไดหรอคาใชจายทเกดขน เนองจาก

การเปลยนแปลงมลคาของรายการทเปนเงนตราตางประเทศ หนวยงานจะบนทกรบรก�าไร/ขาดทนจากการแปลง

คาเงนตราตางประเทศเมอมการช�าระเงนของรายการทเปนตวเงน หรอเมอมการจดท�ารายงานการเงน และให


รายไดอน

8.14 รายไดอน คอ รายไดประเภทอนๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน และหนวยงานไมมภาระผกพน

ตองน�าสงคลง หนวยงานจะบนทกรบรรายไดอนเมอเกดรายได และเขาเกณฑการรบรรายไดตามยอหนาท 8.1

และใหหนวยงานแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

9. หลกการและนโยบายบญชเกยวกบคาใชจาย

การรบรคาใชจาย

9.1 การพจารณาวารายการใดจะรบรเปนคาใชจายจะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ ไดแก

(1) ความหมายของคาใชจายตามค�าอธบายศพทในยอหนาท 4 และ

(2) เกณฑการรบรคาใชจาย ดงน


(2.1) มความเปนไปไดคอนขางแนในการเกดขนของคาใชจาย และ

(2.2) สามารถวดมลคาของคาใชจายไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

9.1.1 ความหมายของคาใชจายตามค�าอธบายศพทยอหนาท 4 ไมรวมถงการจายส�าหรบ

การด�าเนนงานทเกยวของกบรอบระยะเวลาบญชกอน หรอรอบระยะเวลาบญชถดไป

การจายทเกยวของกบรอบระยะเวลาบญชกอน เกดขนเมอหนวยงานไดรบสนคาหรอบรการใน

ระหวางรอบระยะเวลาบญชกอน แตการจายมากระท�าในรอบระยะเวลาบญชปจจบน รายการดงกลาวจะบนทก

รบรเปนคาใชจายคกบหนสนทเพมขนในรอบระยะเวลาบญชกอน สวนการจายเงนจรงซงเกดขนในรอบระยะเวลา

บญชปจจบนไมถอเปนคาใชจายแตเปนการลดลงของหนสน

การจายทเกยวของกบรอบระยะเวลาบญชถดไปเกดขนเมอมการจายเงนลวงหนาในรอบระยะ

เวลาบญชหนงซงจะบนทกรบรเปนสนทรพยในรอบระยะเวลาบญชนนและจะบนทกรบรเปนคาใชจายในรอบระยะ

เวลาบญชถดไปเมอหนวยงานไดรบสนคาหรอบรการจากการจายเงนลวงหนานนแลว

กระแสเงนสดออก เชน การช�าระหนสน หรอกระแสการลงทน เชน การซอสนทรพยถาวร การ

น�าเงนไปลงทนซอพนธบตร ไมถอเปนคาใชจายตามความหมายในค�าอธบายศพท ยอหนาท 4 เนองจากการช�าระ

หนสนหรอการลงทนดงกลาวไมมผลท�าใหสนทรพยสทธลดลง

9.1.2 หนวยงานจะรบรคาใชจายในงบแสดงผลการด�าเนนงานเมอประโยชนเชงเศรษฐกจลดลง

เนองจากการลดลงของสนทรพยหรอการเพมขนของหนสน และเมอหนวยงานสามารถวดมลคาของประโยชน

เชงเศรษฐกจทลดลงไดอยางนาเชอถอ หรออกนยหนงการรบรคาใชจายจะเกดขนพรอมการรบรสวนทลดลง

ของสนทรพยหรอสวนทเพมขนของหนสน

ประเภทของคาใชจาย

9.2 คาใชจายอาจจดแบงเปนประเภทตางๆ ไดดงน

(1) คาใชจายดานบคลากร

(2) คาใชจายในการด�าเนนงาน

(3) คาใชจายเงนอดหนน

(4) หนสงสยจะสญและหนสญ

(5) ขาดทนจากการตราคาสนคาลดลง

(6) คาเสอมราคา

(7) คาตดจ�าหนาย

(8) ดอกเบยจาย

(9) รายไดแผนดนน�าสงคลง

(10) คาใชจายอน


หลกการและนโยบายบญชส�าหรบคาใชจายแตละประเภท

คาใชจายดานบคลากร

9.3 คาใชจายดานบคลากร คอ คาใชจายทงหมดทเกยวกบบคคลและการจางงาน เชน เงนเดอน

คาจาง บ�าเหนจบ�านาญ คาใชจายสวสดการ เปนตน หนวยงานจะรบรคาใชจายดานบคลากรเมอคาใชจายนน

เกดขน และใหแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยคาใชจาย

ดานบคลากรประเภทตางๆ ไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

คาใชจายในการด�าเนนงาน

9.4 คาใชจายในการด�าเนนงาน คอ คาใชจายทใชจายไปเพอการด�าเนนงานของหนวยงาน เชน คาวสด

คาใชสอย คาสาธารณปโภค คาใชจายทเกยวของกบสนคาทขายไมวาจะเปนการซอหรอผลตเอง เปนตน รายการ

เหลานจะรบรเปนคาใชจายเมอคาใชจายนนเกดขนและใหแสดงรายการดงกลาวไวในงบแสดงผลการด�าเนนงาน

ทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยคาใชจายในการด�าเนนงานประเภทตางๆ ไวในหมายเหตประกอบ


คาใชจายเงนอดหนน

9.5 คาใชจายเงนอดหนน เปนคาใชจายทรฐจายเปนเงนอดหนนหรอจายเปนเงนชวยเหลอใหแกองคกร

หรอบคคลอน โดยไมไดรบผลตอบแทนทางการเงน หรอไมไดรบสนคาและบรการใดเปนการแลกเปลยน คาใชจาย

เงนอดหนนนอาจจายตามกฎหมาย ตามนโยบายของรฐบาล หรอเพอวตถประสงคในการชวยเหลอชมชน

เชน คาใชจายเงนชวยเหลอเกษตรกร คาใชจายเงนชวยเหลอผประสบภยพบต เปนตน โดยทวไปหนวยงาน

จะรบรคาใชจายเงนอดหนน เมอเงนอดหนนหรอเงนชวยเหลอนนไดรบอนมตใหจายแกองคกรหรอผมสทธแลว

และใหหนวยงานแสดงรายการคาใชจายเงนอดหนนไวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

โดยเปดเผยรายละเอยดคาใชจายเงนอดหนนไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

หนสงสยจะสญและหนสญ

หนสงสยจะสญ

9.6 หนสงสยจะสญ คอ ลกหนจากการขายสนคาและบรการทคาดวาจะเรยกเกบเงนไมได หนวยงาน

จะประมาณจ�านวนหนสงสยจะสญ ณ วนสนรอบระยะเวลาบญช และรบรหนสงสยจะสญเปนคาใชจายคกบ

คาเผอหนสงสยจะสญในรอบระยะเวลาบญชนน และใหแสดงรายการหนสงสยจะสญในรายการคาใชจายอนใน

งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

9.6.1หนวยงานจะเลอกใชวธใดในการประมาณหนสงสยจะสญ ใหพจารณาจากประสบการณ

ทผานมาเกยวกบจ�านวนลกหนทเกบไมได การประมาณหนสงสยจะสญ มวธดงน


(1) ประมาณหนสงสยจะสญโดยค�านวณเปนรอยละของรายไดจากการขายสนคาและ

บรการของหนวยงาน หนวยงานสามารถเลอกประมาณจากรายไดจากการขายสนคา

และบรการทงหมด หรอจากรายไดจากการขายสนคาและบรการเฉพาะสวนทเปน

การขายเชอ

(2) ประมาณหนสงสยจะสญโดยค�านวณเปนรอยละของยอดลกหนจากการขายสนคา

และบรการ หนวยงานสามารถเลอกประมาณจากยอดลกหนจากการขายสนคาและ

บรการทงหมด หรอจากกลมของอายลกหนจากการขายสนคาและบรการทคางช�าระ

(3) ประมาณหนสงสยจะสญโดยพจารณาลกหนจากการขายสนคาและบรการแตละราย

และรบรเฉพาะลกหนทคาดวาจะเรยกเกบไมไดเทานนเปนหนสงสยจะสญ

หนสญ

9.7 หนวยงานสามารถตดจ�าหนายหนสญได เมอไดตดตามทวงถามโดยมหลกฐานทแนนอนวาจะไมได

รบช�าระหนและไดรบอนมตใหจ�าหนายหนสญจากผมอ�านาจแลว ใหตดจ�าหนายลกหนจากการขายสนคาและ

บรการโดยการบนทกบญชหนสญและลดจ�านวนลกหน พรอมกบลดจ�านวนคาเผอหนสงสยจะสญและหนสงสย

จะสญดวยจ�านวนเดยวกน และใหหนวยงานแสดงหนสญในรายการคาใชจายอนในงบแสดงผลการด�าเนนงาน

ทางการเงนของหนวยงาน

ขาดทนจากการตราคาสนคาลดลง

9.8 มลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลออาจลดลงต�ากวาราคาทนของสนคาคงเหลอเนองจากความ

เสยหาย ลาสมยหรอราคาขายลดลง มลคาทลดลงของสนคาคงเหลอเนองจากการปรบราคาเพอใหแสดงเปน

มลคาสทธทจะไดรบถอเปนผลขาดทนจากการตราคาสนคาลดลง หนวยงานจะรบรขาดทนจากการตราคาสนคา

ลดลงเปนคาใชจายเมอมการปรบราคาสนคาคงเหลอพรอมกบการลดยอดสนคาคงเหลอ และใหแสดงรายการ

ดงกลาวเปนคาใชจายอนในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

คาเสอมราคา

9.9 คาเสอมราคา คอ การปนสวนตนทนของสนทรพยถาวรอยางเปนระบบตลอดอายการใชงานของ

สนทรพย คาเสอมราคาเกดจากการสญเสยศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยถาวรอนเนองมาจากเวลา

การใชงานและความลาสมย หนวยงานจะตองรบรการสญเสยศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยถาวรใน

รปของคาเสอมราคาคกบคาเสอมราคาสะสมเปนประจ�าในแตละรอบระยะเวลาบญช คาเสอมราคาส�าหรบ

หนวยงานในภาครฐใหค�านวณโดยใชวธเสนตรง ทดนไมตองคดคาเสอมราคา เนองจากทดนมอายการใชงาน

ไมจ�ากด


9.10 ในการค�านวณคาเสอมราคา ใหหนวยงานใชดลยพนจในการก�าหนดอายการใชงานของสนทรพย

โดยใชตารางการก�าหนดอายการใชงานและอตราคาเสอมราคาสนทรพยถาวรในภาคผนวก 2 เปนเกณฑในการ

พจารณา

9.10.1 อายการใชงานของสนทรพย คอ อายการใชงานทคาดวาหนวยงานจะไดรบประโยชน

เชงเศรษฐกจจากสนทรพยนน หนวยงานตองประมาณอายการใชงานของสนทรพยตามดลยพนจ ซงตองอาศย

ประสบการณจากการใชสนทรพยทคลายคลงกนในอดต โดยค�านงถงปจจย ดงน

(1) ประโยชนทหนวยงานคาดวาจะไดรบจากการใชสนทรพยโดยประเมนจากผลผลตท

คาดวาจะไดจากสนทรพยนน

(2) การช�ารดเสยหายทคาดวาจะเกดจากการใชงานสนทรพยซงเปนผลมาจากสาเหต

ตางๆ เชน ความถในการใชงาน แผนการซอมและบ�ารงรกษา

(3) ความลาสมยทางดานเทคนค

(4) ขอจ�ากดทางกฎหมายหรอขอจ�ากดอนในการใชสนทรพย

คาตดจ�าหนาย

9.11 หนวยงานตองปนสวนมลคาเสอมสภาพของสนทรพยไมมตวตนอยางมระบบตลอดอายการให

ประโยชนของสนทรพยนน หนวยงานจะรบรการสญเสยศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยทไมมตวตน

ในรปของคาตดจ�าหนายคกบคาตดจ�าหนายสะสมเปนประจ�าในแตละรอบระยะเวลาบญช โดยใชวธค�านวณคา

ใชจายตามวธเสนตรงเชนเดยวกบการคดคาเสอมราคา

9.12 ในการค�านวณคาตดจ�าหนวย ใหหนวยงานใชดลยพนจในการก�าหนดอายการใหประโยชนของ

สนทรพยทไมมตวตนโดยใหสนนษฐานไวกอนวา อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนตองไมเกน

20 ป นบจากวนทสนทรพยนนสามารถใหประโยชนได

9.12.1 ในการก�าหนดอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตน หนวยงานตองใชดลยพนจ

โดยค�านงถงปจจย ดงน

(1) ประโยชนทหนวยงานคาดวาจะไดรบจากการใชสนทรพยไมมตวตน

(2) วงจรชวตของสนทรพยไมมตวตน และขอมลสาธารณะเกยวกบประมาณการอาย

การใหประโยชนของสนทรพยทคลายคลงกนทน�ามาใชประโยชนในลกษณะเดยวกน

(3) ความลาสมยดานเทคนค ความลาสมยเนองจากวทยาการสมยใหม หรอความลาสมย

ทเกดจากปจจยอน

(4) การเปลยนแปลงในความตองการของผใชตอผลผลตหรอบรการทเปนผลจาก

สนทรพยไมมตวตนนน


(5) ระดบคาใชจายในการบ�ารงรกษาสนทรพยไมมตวตน เพอด�ารงไวซงประโยชน

เชงเศรษฐกจในอนาคตทคาดวาจะไดรบจากสนทรพยนน

(6) อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนอาจถกจ�ากดโดยอายการใชงานของ

สนทรพยอนทตองใชรวมกน

(7) ขอจ�ากดทางกฎหมาย หรอขอจ�ากดอนในการใชสนทรพย

ดอกเบยจาย

9.13 ดอกเบยจาย เปนคาตอบแทนทหนวยงานจายใหเนองจากการใชประโยชนจากเงนหรอเงนทน

หนวยงานจะรบรดอกเบยจายเมอเกดคาใชจายตามเกณฑสดสวนของเวลา และใหหนวยงานแสดงรายการ

ดงกลาวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

รายไดแผนดนน�าสงคลง

9.14 รายไดแผนดนน�าสงคลง หมายถง เงนรายไดแผนดนทหนวยงานจดเกบมาแลว และน�าไปสงคลง

ไมวาจะเปนรายไดคาภาษประเภทตางๆ รายไดจากการขายสนทรพยและบรการ รายไดจากรฐพาณชย หรอ

รายไดอนทมกฎหมายก�าหนดใหตองน�าสงคลง หนวยงานจะรบรรายไดแผนดนน�าสงคลงเมอหนวยงาน

น�าเงนสดสงคลง และ ณ วนทจดท�ารายงาน ใหปดบญชรายไดแผนดนน�าสงคลง และบญชรายไดแผนดน

ไปเขาบญชรายไดแผนดนรอน�าสงคลง เพอแสดงใหเหนภาระผกพนของหนวยงานทจะตองน�ารายไดแผนดน

ไปสงคลงในงวดบญชตอไป

คาใชจายอน

9.15 คาใชจายอน คอ คาใชจายประเภทอนๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน หนวยงานจะรบร

คาใชจายอนเมอเกดคาใชจายนน และใหหนวยงานแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน

ของหนวยงาน โดยเปดเผยประเภทของคาใชจายอนไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

ภาคผนวก 1รปแบบงบการเงน




ณ วนท ... เดอน...... พ.ศ.....


สนทรพย


เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด X X

ลกหน X X

เงนใหกระยะสน X X

รายไดคางรบ X X

เงนลงทนระยะสน X X

สนคาคงเหลอ X X

วสดคงเหลอ X X

สนทรพยหมนเวยนอน X X

รวมสนทรพยหมนเวยน X X


เงนใหกระยะยาว X X

เงนลงทนระยะยาว X X

ทดน อาคารและอปกรณ X X

สนทรพยโครงสรางพนฐาน X X

สนทรพยไมมตวตน X X

สนทรพยไมหมนเวยนอน X X

รวมสนทรพยไมหมนเวยน X X

รวมสนทรพย X X




ณ วนท ... เดอน...... พ.ศ.....


หนสน


เจาหน X X

คาใชจายคางจาย X X

รายไดรบลวงหนา X X

รายไดแผนดนรอน�าสงคลง X X

เงนทดรองราชการรบจากคลง X X

เงนรบฝาก X X

เงนกระยะสน X X

หนสนหมนเวยนอน X X

รวมหนสนหมนเวยน X X


เงนทดรองราชการรบจากคลง X X

เงนรบฝาก X X

รายไดรอการรบร X X

เงนกระยะยาว X X

ประมาณการหนสน X X

หนสนไมหมนเวยนอน X X

รวมหนสนไมหมนเวยน X X

รวมหนสน X X

สนทรพยสทธ X X

สนทรพยสทธ/สวนทน

ทน X X

รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายสะสม X X

ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน X X

รวมสนทรพยสทธ/สวนทน X X



งบแสดงผลการด�าเนนงานทางการเงน

ส�าหรบรอบระยะเวลาบญช สนสดวนท .........


รายไดจากการด�าเนนงานรายไดจากรฐบาล :

รายไดจากเงนงบประมาณ X Xรายไดจากเงนกของรฐบาล X X

รวมรายไดจากรฐบาล X Xรายไดจากแหลงอน :

รายไดจากการขายสนคาและบรการ X Xรายไดจากเงนชวยเหลอ X Xรายไดจากการรบบรจาค X Xรายไดดอกเบย X Xรายไดอน X X

รวมรายไดจากแหลงอน X X

รวมรายไดจากการด�าเนนงาน X Xคาใชจายจากการด�าเนนงาน

คาใชจายดานบคลากร X Xคาใชจายในการด�าเนนงาน X Xคาใชจายเงนอดหนน X Xคาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย X Xคาใชจายอน X X

รวมคาใชจายจากการด�าเนนงาน X X

รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายจากการด�าเนนงาน X X

ดอกเบยจาย (X) (X)

ก�าไร/(ขาดทน) จากการจ�าหนายสนทรพย (สทธ) X X

ก�าไร/(ขาดทน) จากการจ�าหนายเงนลงทน (สทธ) X X

ก�าไร/(ขาดทน) จากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ (สทธ) X X

รวมรายได/(คาใชจาย) ทไมเกดจากการด�าเนนงาน X X

รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายจากกจกรรมตามปกต X X

รายการพเศษ (X) (X)

รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายสทธ X X




ส�าหรบรอบระยะเวลาบญชสนสดวนท .........




จากเงนงบประมาณ X X

จากเงนกของรฐบาล X X

จากการขายสนคาและบรการ X X

จากเงนชวยเหลอ X X

จากการรบบรจาค X X

จากรายไดแผนดน X X

จากดอกเบย X X

รบช�าระคนเงนใหกยม X X

จากเงนรบฝาก X X

อน ๆ X X

รวมเงนสดรบ X X


ดานบคลากร (X) (X)

ในการด�าเนนงาน (X) (X)

เงนอดหนน (X) (X)

น�าสงเงนรายไดแผนดน (X) (X)

ดอกเบยจาย (X) (X)

จายใหกยม (X) (X)

จายคนเงนรบฝาก (X) (X)

อน ๆ (X) (X)

รวมเงนสดจาย (X) (X)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน X X

แบบท 1 วธทางตรง








จากการขายสนทรพยถาวร X X

จากการขายเงนลงทน X X



จากการซอสนทรพยถาวร (X) (X)

จากการซอเงนลงทน (X) (X)


กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน X X



จากเงนก X X

จากเงนทดรองราชการ X X



ช�าระหนเงนก (X) (X)

เงนทดรองราชการจายคนคลง (X) (X)


กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน X X

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพมขน/(ลดลง) สทธ X X

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดคงเหลอ ณ วนตนงวด X X

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดคงเหลอ ณ วนปลายงวด X X







รายไดสง/(ต�า) กวาคาใชจายจากกจกรรมตามปกต X X

ปรบ กระทบยอดเปนกระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน

คาเสอมราคา X X

คาตดจ�าหนาย X X

หนสงสยจะสญ X X

ขาดทนจากการตราคาสนคาลดลง X X

(ก�าไร)/ขาดทนจากการจ�าหนายสนทรพย (X) (X)

(ก�าไร)/ขาดทนจากการจ�าหนายเงนลงทน (X) (X)

(ก�าไร)/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ (X) (X)

เพมขนในเจาหน X X

เพมขนในคาใชจายคางจาย X X

เพมขนในรายไดรบลวงหนา X X

เพมขนในรายไดแผนดนรอน�าสงคลง X X

เพมขนในเงนรบฝาก X X

เพมขนในรายไดรอการรบร X X

เพมขนในประมาณการหนสน X X

เพมขนในลกหน (X) (X)

เพมขนในเงนใหก (X) (X)

เพมขนในสนคาคงเหลอ (X) (X)

เพมขนในวสดคงเหลอ (X) (X)

เพมขนในคาใชจายจายลวงหนา (X) (X)

เพมขนในรายไดคางรบ (X) (X)

เพมขนในสนทรพยจากการรบบรจาค/ชวยเหลอ (X) (X)

เงนสดรบ/ (จาย) จากรายการพเศษ X X

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน X X

แบบท 2 วธทางออม








จากการขายสนทรพยถาวร X X

จากการขายเงนลงทน X X



จากการซอสนทรพยถาวร (X) (X)

จากการซอเงนลงทน (X) (X)


กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน X X



จากเงนก X X

จากเงนทดรองราชการ X X



ช�าระหนเงนก (X) (X)

เงนทดรองราชการจายคนคลง (X) (X)


กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน X X

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพมขน/(ลดลง) สทธ X X

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดคงเหลอ ณ วนตนงวด X X

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดคงเหลอ ณ วนปลายงวด X X

ภาคผนวก 2ตารางการก�าหนดอายการใชงาน

และอตราคาเสอมราคาสนทรพยถาวร


ประเภทสนทรพยอายการใชงาน

(ป)อตราคาเสอมราคา/ป

(รอยละ)

อยางต�า อยางสง อยางต�า อยางสง

1. อาคารถาวร 15 40 2.5 6.52. อาคารชวคราว/โรงเรอน 8 15 6.5 12.5

3. สงกอสราง - ใชคอนกรตเสรมเหลกหรอโครงเหลก เปนสวนประกอบหลก - ใชไมหรอวสดอนๆ เปนสวนประกอบหลก

15

5

25

15

4

6.5

6.5

204. ครภณฑส�านกงาน 8 12 8.5 12.55. ครภณฑยานพาหนะและขนสง 5 8 12.5 206. ครภณฑไฟฟาและวทย (ยกเวนเครองก�าเนดไฟฟา ใหมอายใชงาน 15-20 ป)

5 10 10 20

7. ครภณฑโฆษณาและเผยแพร 5 10 10 208. ครภณฑการเกษตร 8.1 เครองมอและอปกรณ 2 5 20 50 8.2 เครองจกรกล 5 8 12.5 209. ครภณฑโรงงาน 9.1 เครองมอและอปกรณ 2 5 20 50 9.2 เครองจกรกล 5 8 12.5 2010. ครภณฑกอสราง 10.1 เครองมอและอปกรณ 2 5 20 50 10.2 เครองจกรกล 5 8 12.5 2011. ครภณฑส�ารวจ 8 10 10 12.512. ครภณฑวทยาศาสตรและการแพทย 5 8 12.5 2013. ครภณฑคอมพวเตอร 2 5 20 5014. ครภณฑการศกษา 2 5 20 5015. ครภณฑงานบานงานครว 2 5 20 5016. ครภณฑกฬา/กายภาพ 2 5 20 5017. ครภณฑดนตร/นาฏศลป 2 5 20 5018. ครภณฑอาวธ 8 10 10 12.519. ครภณฑสนาม 2 5 20 5020. สนทรพยโครงสรางพนฐาน 20.1 ถนนคอนกรต 10 20 5 10 20.2 ถนนลาดยาง 3 10 10 33 20.3 สะพานคอนกรตเสรมเหลก 20 50 2 5 20.4 เขอนดน 20 50 2 5 20.5 เขอนปน 50 80 1.25 2 20.6 อางเกบน�า 30 80 1.25 3

ตวอยางรายงานการเงน ของจงหวด


จงหวด......


ณ วนท 30 กนยายน 25xx

ตวอยาง


หมายเหต 25xx

สนทรพย


เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 2 66,914.79

ลกหนระยะสน 355,477.66

รายไดคางรบ 18,942.71

เงนลงทนระยะสน 3 -

สนคาและวสดคงเหลอ -

สนทรพยหมนเวยนอน -

รวมสนทรพยหมนเวยน 441,335.16


ลกหนระยะยาว -

เงนลงทนระยะยาว 4 -

ทดน อาคารและอปกรณ (สทธ) 5 1,345,145.70

สนทรพยโครงสรางพนฐาน (สทธ) 6 -

สนทรพยไมมตวตน (สทธ) 7 -

สนทรพยไมหมนเวยนอน -

รวมสนทรพยไมหมนเวยน 1,345,145.70

รวมสนทรพย 1,786,480.86





หนสน


เจาหนระยะสน 1,142,959.90

คาใชจายคางจาย 18,944.20

รายไดแผนดนรอน�าสงคลง 18 -

เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะสน 8 -

เงนรบฝากระยะสน 5,950.00

เงนกระยะสน 9 -

หนสนหมนเวยนอน 118,714.79

รวมหนสนหมนเวยน 1,286,568.89


เจาหนระยะยาว -

รายไดรอการรบรระยะยาว -

เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะยาว -

เงนรบฝากระยะยาว -

เงนกระยะยาว 10 -

หนสนไมหมนเวยนอน -

รวมหนสนไมหมนเวยน -

รวมหนสน 1,286,568.89

สนทรพยสทธ 499,911.97

สนทรพยสทธ

ทน -

รายไดสง (ต�า) กวาคาใชจายสะสม 499,911.97

ก�าไร/ขาดทนทยงไมเกดขนของเงนลงทน -

รวมสนทรพยสทธ 499,911.97




ณ วนท 30 กนยายน 25xx

ตวอยาง




ส�าหรบป สนสดวนท 30 กนยายน 25xx

ตวอยาง



รายไดจากการด�าเนนงานรายไดจากรฐบาล

รายไดจากงบประมาณ 11 8,098,569.29รายไดอน -รวมรายไดจากรฐบาล 8,098,569.29

รายไดจากแหลงอนรายไดจากการขายสนคาและบรการ -รายไดจากเงนชวยเหลอและเงนบรจาค -รายไดอน -รวมรายไดจากแหลงอน -

รวมรายไดจากการด�าเนนงาน 8,098,569.29

คาใชจายจากการด�าเนนงานคาใชจายบคลากร 12 961,056.69คาใชจายในการฝกอบรม 1,374,001.70คาใชจายในการเดนทาง 4,284.60คาวสดและคาใชสอย 13 5,246,986.13คาสาธารณปโภค 14 -คาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย 15 12,328.20คาใชจายเงนอดหนน -คาใชจายอน -

รวมคาใชจายจากการด�าเนนงาน 7,598,657.32รายไดสง (ต�า) กวาคาใชจายจากการด�าเนนงาน 499,911.97รายได/คาใชจายทไมเกดจากการด�าเนนงาน

ก�าไร/ขาดทนสทธจากการจ�าหนายสนทรพย -รายการอน ๆ ทไมเกดจากการด�าเนนงาน -รวมรายได/คาใชจายทไมเกดจากการด�าเนนงาน -

รายไดสง (ต�า) กวาคาใชจายจากกจกรรมตามปกต 499,911.97รายการพเศษ -รายไดสง (ต�า) กวาคาใชจายสทธ 499,911.97



หมายเหตท 1 - สรปนโยบายการบญชทส�าคญ

1.1 หลกเกณฑในการจดท�างบการเงน

งบการเงนนจดท�าขนตามหลกเกณฑคงคาง ซงเปนไปตามขอก�าหนดในหลกการและนโยบายบญช

ส�าหรบหนวยงานภาครฐ ฉบบท 2 ตามประกาศกระทรวงการคลง เมอวนท 11 กนยายน 2546

การจดประเภทและการแสดงรายการในงบการเงนถอปฏบตตามหนงสอกรมบญชกลาง ดวนทสด

ท กค 0423.2/ว 410 ลงวนท 21 พฤศจกายน 2551 เรองรปแบบรายงานการเงนของหนวยงาน

ภาครฐ

1.2 หนวยงานทเสนอรายงาน

รายการทปรากฏในงบการเงน รวมถงรายการทเกดจากเงนในงบประมาณและเงนนอกงบประมาณ

ทกรมใชในการด�าเนนงาน ซงเปนรายการทเกดขนในหนวยงานสวนกลาง ไดแก

1.3 ขอบเขตของขอมลในรายงาน

ขอมลในรายงานเปนขอมลทเกดขนในระหวางปงบประมาณ 25xx ระหวางวนท 1 ตลาคม 25xx

ถงวนท 30 กนยายน 25xx

1.4 การรบรรายได

รายไดจากเงนงบประมาณรบรเมอไดรบอนมตค�าขอเบกเงนจากกรมบญชกลาง

1.5 ทดน อาคาร และอปกรณ

อาคารและอปกรณ แสดงในราคาทนหกคาเสอมราคาสะสม คาเสอมราคาค�านวณโดยวธเสนตรง

ตามเกณฑอายการใชงานโดยประมาณของสนทรพย ดงน

ครภณฑ 5 - 10 ป




ตวอยาง



25xx

หมายเหตท 2 - เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด

เงนสดในมอ -

เงนฝากสถาบนการเงน -

เงนฝากคลง 66,914.79

รายการเทยบเทาเงนสดอน -

รวม เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 66,914.79

หมายเหตท 3 - เงนลงทนระยะสน

เงนฝากประจ�า -

เงนลงทนในตราสารทน -

เงนลงทนอน -

รวม เงนลงทนระยะสน -

หมายเหตท 4 - เงนลงทนระยะยาว

เงนลงทนในรฐวสาหกจ -

เงนลงทนในตราสารทนอน -

เงนลงทนอน -

รวม เงนลงทนระยะยาว -




ตวอยาง



25xx

หมายเหตท 5 - ทดน อาคาร และอปกรณ (สทธ)

ทดน -

อาคารและสงปลกสราง -

หก คาเสอมราคาสะสม -

อาคาร และสงปลกสราง (สทธ) -

อปกรณ 1,357,473.90

หก คาเสอมราคาสะสม 12,328.20

อปกรณ (สทธ) 1,345,145.70

งานระหวางกอสราง -

รวม ทดน อาคาร และอปกรณ (สทธ) 1,345,145.70

หมายเหตท 6 - สนทรพยโครงสรางพนฐาน (สทธ)

สนทรพยโครงสรางพนฐาน -


รวม สนทรพยโครงสรางพนฐาน (สทธ) -

หมายเหตท 7 - สนทรพยไมมตวตน (สทธ)

โปรแกรมคอมพวเตอร -


โปรแกรมคอมพวเตอร (สทธ) -

สนทรพยไมมตวตนอน -


สนทรพยไมมตวตนอน (สทธ) -

รวม สนทรพยไมมตวตน (สทธ) -

หมายเหตท 8 - เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะสน

เงนทดรองเพอชวยเหลอผประสบภยพบตกรณฉกเฉน -

เงนทดรองเพอโครงการเงนกตางประเทศ -

เงนทดรองอน -

รวม เงนทดรองราชการรบจากคลงระยะสน -




ตวอยาง



25xx

หมายเหตท 9 - เงนกระยะสน

เงนกระยะสนทเปนสกลเงนบาท -

เงนกโดยการออกตราสาร -

รวม เงนกระยะสนทเปนสกลเงนบาท -

เงนกระยะสนทเปนสกลเงนตางประเทศ

เงนกทเปนสกลเงนตางประเทศ -

รวม เงนกระยะสนทเปนสกลเงนตางประเทศ -

รวม เงนกระยะสน -

หมายเหตท 10 - เงนกระยะยาว

เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนบาท

เงนกโดยการออกตราสาร -

เงนกอน -

รวม เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนบาท -

เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนตางประเทศ

เงนกทเปนสกลเงนตางประเทศ -

รวม เงนกระยะยาวทเปนสกลเงนตางประเทศ -

รวม เงนกระยะยาว -

หมายเหตท 11 - รายไดจากงบประมาณ

รายไดจากงบบคลากร -

รายไดจากงบด�าเนนงาน 3,807,919.45

รายไดจากงบลงทน 1,424,632.36

รายไดจากงบอดหนน -

รายไดจากงบกลาง 947,204.28

รายไดจากงบรายจายอน 2,098,900.00

หก เบกเกนสงคนเงนงบประมาณ 180,086.80

รวม รายไดจากงบประมาณ 8,098,569.29




ตวอยาง



25xx

หมายเหตท 12 - คาใชจายบคลากร

เงนเดอน -

เงนประจ�าต�าแหนง -

คาจางประจ�า -

คาจางชวคราว -

เงนรางวลประจ�าป -

คารกษาพยาบาล -

คาใชจายบคลากรอน 961,056.69

รวม คาใชจายบคลากร 961,056.69

หมายเหตท 13 - คาวสดและคาใชสอย

คาวสด 1,407,323.90

คาซอมแซมและบ�ารงรกษา 2,855.83

คาแกสและน�ามนเชอเพลง 22,704.62

คาจางเหมาบรการ 3,422,716.38

คาใชจายอน 391,385.40

รวม คาวสดและคาใชสอย 5,246,986.13

หมายเหตท 14 - คาสาธารณปโภค

คาไฟฟา -

คาน�าประปา -

คาสาธารณปโภคอน -

รวม คาสาธารณปโภค -

หมายเหตท 15 - คาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย

อาคารและสงปลกสราง -

อปกรณ 12,328.20

สนทรพยโครงสรางพนฐาน -

สนทรพยไมมตวตน -

รวม คาเสอมราคาและคาตดจ�าหนาย 12,328.20




ตวอยาง


หมายเหตท 16 - รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปปจจบน



แผนงบประมาณ

ผลผลตท 1 การพฒนาดานเศรษฐกจ

งบบคลากร - - - - -

งบด�าเนนงาน 1,546,177.84 243,946.36 50,000.00 1,182,114.08 70,117.40

งบลงทน 2,000,000.00 - 1,998,000.00 - 2,000.00

งบอดหนน - - - - -

งบรายจายอน 4,545,600.00 - 3,079,450.00 1,459,950.00 6,200.00

รวม 8,091,777.84 243,946.36 5,127,450.00 2,642,064.08 78,317.40



แผนงบประมาณ

ผลผลตท 2 การพฒนาดานสงคม


งบด�าเนนงาน 941,250.00 - - 925,039.86 16,210.14

งบลงทน 9,829,000.00 6,200,000.00 2,077,217.64 1,537,032.36 14,750.00


งบรายจายอน - - - - -

รวม 10,770,250.00 6,200,000.00 2,077,217.64 2,462,072.22 30,960.14




ตวอยาง


หมายเหตท 16 - รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปปจจบน (ตอ)



แผนงบประมาณผลผลตท 3 การบรหารจดการดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม


งบด�าเนนงาน 385,000.00 - - 384,989.51 10.49

งบลงทน 4,000,000.00 - 3,811,100.00 115,000.00 73,900.00


งบรายจายอน - - - - -

รวม 4,385,000.00 - 3,811,100.00 499,989.51 73,910.49



แผนงบประมาณผลผลตท 4 การบรหารจดการ


งบด�าเนนงาน 1,569,176.10 - 66,000.00 1,494,766.29 8,409.81

งบลงทน 600,000.00 - 161,400.00 414,423.90 24,176.10


งบรายจายอน 1,200,000.00 - 359,550.00 838,950.00 1,500.00

รวม 3,369,176.10 - 586,950.00 2,748,140.19 34,085.91

หมายเหตท 17 - รายงานฐานะเงนงบประมาณรายจายปกอน

รายการเงนกนไว

เบกเหลอมป (สทธ)เบกจาย คงเหลอ

แผนงบประมาณ.............ผลผลต........................

งบบคลากร - - -งบด�าเนนงาน - - -งบลงทน - - -งบอดหนน - - -งบรายจายอน - - -

รวม - - -




ตวอยาง



25xx

หมายเหตท 18 - รายงานรายไดแผนดน

รายไดแผนดนทจดเกบ

รายไดแผนดน - ภาษ

ภาษทางตรง -

ภาษทางออม -

ภาษอน -

รวมรายไดภาษ -

รายไดแผนดน - นอกจากภาษ

รายไดจากการขายสนคาและบรการ 99,150.00

รายไดอน 1,547.00

รวมรายไดนอกจากภาษ 100,697.00

รวมรายไดแผนดนทจดเกบ 100,697.00

หก รายไดแผนดนถอนคนจากคลง -

รายไดแผนดนจดสรรตามกฎหมาย -

รายไดแผนดนสทธจากยอดถอนคนและจดสรรตามกฎหมาย 100,697.00

รายไดแผนดนน�าสงคลง (100,697.00)

-

ปรบปรงรายไดแผนดนรอน�าสงคลง -

-

หมายเหตท 19 - รายงานรายไดแผนดน

ภาษเงนไดบคคลธรรมดา -

ภาษเงนไดนตบคคล -

ภาษเงนไดปโตรเลยม -

ภาษเงนไดอน -

รวม รายไดภาษทางตรง -




ตวอยาง



25xx

หมายเหตท 20 - รายไดภาษทางออม

ภาษการขายทวไป

ภาษมลคาเพม -

ภาษธรกจเฉพาะ -

อากรแสตมป -

ภาษการขายทวไปอน -

รวม ภาษการขายทวไป -

ภาษขายเฉพาะ

ภาษสรรสามต -

ภาษบรการเฉพาะ -

รวม ภาษขายเฉพาะ -

อากรขาออกและอากรขาเขา

อากรขาเขา -

อากรขาออก -

คาธรรมเนยมศลกากรอนและคาปรบ -

รวม อากรขาออกและอากรขาเขา -

รวม รายไดภาษทางออม -




ตวอยาง



งบกระแสเงนสด (วธทางตรง)

ส�าหรบรอบระยะเวลาบญชสนสดวนท 30 กนยายน 25xx

ตวอยาง


25xxกระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน

เงนสดรบ :จากเงนงบประมาณ 7,724,148.92จากเงนรบฝาก 5,950.00

รวมเงนสดรบ 7,730,098.92เงนสดจาย :

คาใชจายบคลากร (961,056.69)คาใชจายในการฝกอบรม (1,374,001.70)คาใชจายในการเดนทาง (4,284.60)คาวสดและคาใชสอย (3,966,367.24)

รวมเงนสดจาย (6,305,710.23)กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน 1,424,388.69

กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทนเงนสดรบ :

จากการขายสนทรพยถาวร -จากการขายเงนลงทน -

รวมเงนสดรบ -เงนสดจาย :

จากการซอสนทรพยถาวร (1,357,473.90)จากการซอเงนลงทน -

รวมเงนสดจาย (1,357,473.90)กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน (1,357,473.90)

กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงนเงนสดรบ :

จากการก -จากเงนทดรองราชการ -


ช�าระหนเงนก -เงนทดรองราชการจายคนคลง -

รวมเงนสดจาย -กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพมขน / (ลดลง) สทธ 66,914.79เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนตนงวด -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนปลายงวด 66,914.79



งบกระแสเงนสด (วธทางออม)

ส�าหรบรอบระยะเวลาบญชสนสดวนท 30 กนยายน 25xx

ตวอยาง


25xxกระแสเงนสดจากกจกรรมด�าเนนงาน

รายไดสง/(ต�า)กวาคาใชจายจากกจกรรมตามปกต 499,911.97ปรบ กระทบยอดเปนกระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงานคาเสอมราคา 12,328.20เพมขนในเจาหน 1,142,959.90เพมขนในคาใชจายคางจาย 18,944.20เพมขนในเงนรบฝาก 5,950.00เพมขนในหนสนหมนเวยนอน 118,714.79เพมขนในลกหน (355,477.66)เพมขนในรายไดคางรบ (18,942.71)

กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมด�าเนนงาน 1,424,388.69

กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทนเงนสดรบ :

จากการขายสนทรพยถาวร -จากการขายเงนลงทน -


จากการซอสนทรพยถาวร (1,357,473.90)จากการซอเงนลงทน -

รวมเงนสดจาย (1,357,473.90)กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมลงทน (1,357,473.90)

กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงนเงนสดรบ :

จากการก -จากเงนทดรองราชการ -


ช�าระหนเงนก -เงนทดรองราชการจายคนคลง -

รวมเงนสดจาย -กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพมขน / (ลดลง) สทธ -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนตนงวด -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนปลายงวด -

รายชอคณะกรรมการตรวจสอบ และประเมนผลภาคราชการ


รายชอคณะกรรมการตรวจสอบ และประเมนผลภาคราชการ

1. นายสาทตย วงศหนองเตย รฐมนตรประจ�าส�านกนายกรฐมนตร ประธานกรรมการ

2. ปลดส�านกนายกรฐมนตร กรรมการ

3. ปลดกระทรวงการคลง กรรมการ

4. ปลดกระทรวงมหาดไทย กรรมการ

5. ผอ�านวยการส�านกงบประมาณ กรรมการ

6. เลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอน กรรมการ

7. เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กรรมการ

8. อธบดกรมบญชกลาง กรรมการ

9. กรรมการผทรงคณวฒซงคณะรฐมนตรแตงตง

9.1 ศาสตราจารยโกวทย โปษยานนท ประธานอนกรรมการ

9.2 ผชวยศาสตราจารยประวตร นลสวรรณากล รองประธานอนกรรมการ

9.3 ศาสตราจารยเกยรตคณเกษร ณรงคเดช อนกรรมการ

9.4 รองศาสตราจารยครรชต มาลยวงศ อนกรรมการ

9.5 นายบญญรกษ นงสานนท อนกรรมการ

9.6 ศาสตราจารยปกรณ อดลพนธ อนกรรมการ

9.7 นายวฒนา รตนวจตร อนกรรมการ

9.8 นายสารสน วระผล อนกรรมการ

9.9 นายอรญ ธรรมใน อนกรรมการ

10. เลขาธการคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ กรรมการและเลขานการ

11. รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ กรรมการและผชวยเลขานการ

ทเลขาธการคณะกรรมการพฒนาระบบราชการมอบหมาย

รายชอคณะอนกรรมการตรวจสอบ และประเมนผลภาคราชการ

กลมจงหวดคณะท 1


รายชอคณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนผล

ภาคราชการ กลมจงหวดคณะท 1

1. ศาสตราจารยเกยรตคณเกษร ณรงคเดช ประธานอนกรรมการ

2. นายไพโรจน สจนดา อนกรรมการ

3. นายมนตร เจนวทยการ อนกรรมการ

4. นายวชระ เพงผล อนกรรมการและเลขานการ

ผตรวจราชการส�านกนายกรฐมนตร

5. นางนพรตน พรหมนารท อนกรรมการและผชวยเลขานการ

นกบญชช�านาญการพเศษ กรมบญชกลาง

6. นางชนชวน ลมปธระกล อนกรรมการและผชวยเลขานการ

นกวเคราะหนโยบายและแผนช�านาญการพเศษ

ส�านกงานปลดส�านกนายกรฐมนตร

Documents

Financial Budget 2553