Upload
theo
View
107
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞMELER. MADDENİN ÖZELLİKLERİ. Fiziksel özellikler Maddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir. Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. özelliklerdir. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 1
FİZİKSEL VE KİMYASAL FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞMELERDEĞİŞMELER
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 2
MADDENİN ÖZELLİKLERİ
• Fiziksel özelliklerFiziksel özellikler• Maddenin bir başka maddeye Maddenin bir başka maddeye
dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir. dış görünüşü ile ilgili özellikleridir.
• Maddenin rengi, kokusu, tadı, Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. özelliklerdiriletkenliği v.b. özelliklerdir
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 3
Kimyasal özellikleriKimyasal özellikleri
Bir maddenin başka madde ile Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir.kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir.
Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik olması, suyla reaksiyona girip girmemesi olması, suyla reaksiyona girip girmemesi kimyasal özelliklere örnek verilebilir.kimyasal özelliklere örnek verilebilir.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 4
FİZİKSEL VE KİMYASAL FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞMELER DEĞİŞMELER
Günlük hayatımızda çeşitli etkiler sonucunda Günlük hayatımızda çeşitli etkiler sonucunda maddelerde bazı değişimler olduğunu maddelerde bazı değişimler olduğunu
görürüz. görürüz. Örneğin bir kağıdı yaktığımızda Örneğin bir kağıdı yaktığımızda kağıdın kül olduğunu, bir buz parçasını sıcak kağıdın kül olduğunu, bir buz parçasını sıcak
bir yere koyduğumuzda buzun eridiğini, bir yere koyduğumuzda buzun eridiğini, annemizin çeşitli sebzeleri pişirerek yemek annemizin çeşitli sebzeleri pişirerek yemek
yaptığını hepimiz görmüşüzdür.yaptığını hepimiz görmüşüzdür.
21.Nis.202321.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREKHÜLYA AKYÜREK 55
MADDEDEKİ MADDEDEKİ DEĞİŞİMLERDEĞİŞİMLER
FİZİKSEL DEĞİŞİMFİZİKSEL DEĞİŞİM KİMYASAL DEĞİŞİMKİMYASAL DEĞİŞİM
21.Nis.2023 6HÜLYA AKYÜREK
Fiziksel Fiziksel DeğişmelerDeğişmeler
Acaba resimde gördüğünüz buz nasıl o hale Acaba resimde gördüğünüz buz nasıl o hale geldi?geldi?
Tabii ki suyun donması ile.Tabii ki suyun donması ile.
Suyun donması ile buz, kaynaması ile su buharın Suyun donması ile buz, kaynaması ile su buharın dönüştüğünü biliriz.dönüştüğünü biliriz.
Acaba su donunca veya buharlaşınca iç yapısı Acaba su donunca veya buharlaşınca iç yapısı değişir mi?değişir mi?
Buzu eski haline getirmek için ne yaparsınız?Buzu eski haline getirmek için ne yaparsınız?
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 7
FİZİKSEL DEĞİŞMELERFİZİKSEL DEĞİŞMELER
Maddenin dış yapısında meydana gelenMaddenin dış yapısında meydana gelen
değişmelere değişmelere FİZİKSEL DEĞİŞMELERFİZİKSEL DEĞİŞMELER denir. denir.
Örneğin:Örneğin: Buzun erimesi,suyun donması, Buzun erimesi,suyun donması,
kaynaması, kağıdın yırtılması,kaynaması, kağıdın yırtılması,
camın kırılması, ekmeğin kesilmesi,camın kırılması, ekmeğin kesilmesi,
mumun erimesi, vb.mumun erimesi, vb.
olaylar fiziksel değişmeyle oluşur.olaylar fiziksel değişmeyle oluşur.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 8
FİZİKSEL DEĞİŞMELERİN ÖZELLİKLERİFİZİKSEL DEĞİŞMELERİN ÖZELLİKLERİ • Maddenin yapısı değişmeden sadece dış Maddenin yapısı değişmeden sadece dış
görünüşünde meydana gelen değişmelerdir.görünüşünde meydana gelen değişmelerdir.• Fiziksel değişmeler sonucunda yeni maddeler Fiziksel değişmeler sonucunda yeni maddeler
oluşmaz. Sadece maddenin renk, şekil, büyüklük oluşmaz. Sadece maddenin renk, şekil, büyüklük gibi özellikleri değişir. gibi özellikleri değişir.
• Fiziksel değişmeler sonucunda maddenin kimliği Fiziksel değişmeler sonucunda maddenin kimliği değişmez.değişmez.
• Maddeyi eski haline getirmek kolaydır.Maddeyi eski haline getirmek kolaydır.
(Mesela buzu eritip su haline getirmek.)(Mesela buzu eritip su haline getirmek.)
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 9
ÖRNEKLER ÖRNEKLER
• Buzun erimesiBuzun erimesi• Kağıdın yırtılmasıKağıdın yırtılması• Tebeşirin toz haline getirilmesiTebeşirin toz haline getirilmesi• Küp şekerin ezilerek toz şeker haline getirilmesiKüp şekerin ezilerek toz şeker haline getirilmesi• Suyun donmasıSuyun donması• Çaydanlıktaki suyun buharlaşmasıÇaydanlıktaki suyun buharlaşması• Camın buğulanmasıCamın buğulanması• Akşamları gökyüzünün renginin maviden kızıla dönüşmesiAkşamları gökyüzünün renginin maviden kızıla dönüşmesi• Altından bilezik yapılmasıAltından bilezik yapılması• Odunun kırılmasıOdunun kırılması• Camın kırılmasıCamın kırılması• Yemek tuzunun suda çözünmesiYemek tuzunun suda çözünmesi• Yoğurttan ayran yapılmasıYoğurttan ayran yapılması• Bakırdan tencere yapılmasıBakırdan tencere yapılması• Havucun rendelenmesiHavucun rendelenmesi
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 10
•Bu olaylar sonunda maddenin iç yapısında Bu olaylar sonunda maddenin iç yapısında değişme olmaz.değişme olmaz. •Bütün hal değiştirme olayları fizikselBütün hal değiştirme olayları fiziksel değişimdir.değişimdir.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 11
FİZİKSEL DEĞİŞMELERFİZİKSEL DEĞİŞMELER
Kaynama olayı Kağıdın buruşturulması
Tuzun çözünmesi
Camın kırılması
Erime olayı Yumurtanın kırılması
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 12
YAĞMUR DA FİZİKSEL BİR OLAYDIR.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 13
GÖKKUŞAĞININ OLUŞMASI
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 14
KAR YAĞMASI FİZİKSEL BİR OLAYDIR.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 15
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 16
KİMYASAL DEĞİŞMELERKİMYASAL DEĞİŞMELER
Acaba resimde görülen yemek nasıl o hale geldi?Acaba resimde görülen yemek nasıl o hale geldi?
Elbette pişerek diyeceksiniz.Elbette pişerek diyeceksiniz.
Peki o yemeği eski haline getirmek mümkün mü?Peki o yemeği eski haline getirmek mümkün mü?
Yani bamyaları taze hale getirmek…Yani bamyaları taze hale getirmek…
Yemeğin pişmesinde nasıl bir değişme olur?Yemeğin pişmesinde nasıl bir değişme olur?
Odun yanarken kimyasal yapısı değişir mi?Odun yanarken kimyasal yapısı değişir mi?
Ekşimiş süt eski haline gelebilir mi?Ekşimiş süt eski haline gelebilir mi?
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 17
KİMYASAL DEĞİŞMELERKİMYASAL DEĞİŞMELER
Maddenin iç yapısında meydana gelenMaddenin iç yapısında meydana gelen değişmelere değişmelere KİMYASAL DEĞİŞMELERKİMYASAL DEĞİŞMELER denir. denir. Bütün yanma olayları kimyasal değişmeyle Bütün yanma olayları kimyasal değişmeyle
oluşur.oluşur. Ekşime,kokma,bozulma,pişme,çürüme,sindirim,Ekşime,kokma,bozulma,pişme,çürüme,sindirim, Fotosentez olayları vb. kimyasal değişmeyle Fotosentez olayları vb. kimyasal değişmeyle
oluşur. oluşur.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 18
KİMYASAL DEĞİŞMELERKİMYASAL DEĞİŞMELER
Kimyasal değişmeye uğramış maddeyi eski Kimyasal değişmeye uğramış maddeyi eski haline getirmek zordur veya mümkün haline getirmek zordur veya mümkün değildir.değildir.
Çünkü maddenin kimyasal yapısı değişir.Çünkü maddenin kimyasal yapısı değişir.
Farklı özellikte maddeler oluşur.Farklı özellikte maddeler oluşur.
Örneğin;Örneğin; Süt ekşiyince çöpe dökeriz. Süt ekşiyince çöpe dökeriz.
Eski haline getiremeyiz.Eski haline getiremeyiz.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 19
KİMYASAL DEĞİŞMELERİN ÖZELLİKLERİKİMYASAL DEĞİŞMELERİN ÖZELLİKLERİ
• Maddenin iç yapısında meydana gelen Maddenin iç yapısında meydana gelen değişmelerdir. değişmelerdir.
• Kimyasal değişmeler sonucunda Kimyasal değişmeler sonucunda maddenin kimliği değişir ve yeni maddeler maddenin kimliği değişir ve yeni maddeler oluşur. oluşur.
• Kimyasal değişmeye uğrayan maddeler Kimyasal değişmeye uğrayan maddeler eski haline döndürülemez veya dönüş eski haline döndürülemez veya dönüş zordur. zordur.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 20
ÖRNEKLER :ÖRNEKLER : • Kömürün yanması• Sütten yoğurt ve peynir yapılması• Demirin paslanması• Meyvelerin çürümesi• Hamurun mayalanması• Kumdan cam yapılması• Ekmeğin küflenmesi• Kabartma tozunun üzerine limon sıkılması• Canlıların ölünce çürümesi• İnsanın sindirim ve solunum yapması• Bitkilerin fotosentez yapması• Üzüm suyundan sirke yapılması• Doğalgazın yanması• Dişlerimizin çürümesi• Yumurtanın haşlanması• Gümüşün açık havada zamanla kararması
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 21
*Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler Kimyasal değişmeler sonucunda maddeler başka maddelere dönüşür.başka maddelere dönüşür.
• Kimyasal değişmeler sonucunda hem Kimyasal değişmeler sonucunda hem maddenin görünümü değişir hem de yeni maddenin görünümü değişir hem de yeni maddeler oluşur.maddeler oluşur.
* Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir. * Bütün yanma olayları kimyasal değişmedir.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 22
YANMA OLAYI KİMYASAL BİR OLAYDIR.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 23
Demirin paslanması kimyasal değişmedir.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 24
Mayalanma kimyasal değişmedir.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 25BALINI YAPAN ARI DA KİMYASAL BİR OLAY GERÇEKLEŞTİRİYORDUR.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 26
KİMYASAL DEĞİŞMEKİMYASAL DEĞİŞME
•Yumurtanın pişirilmesi
Dinamitin patlaması
Mumun yanması
Kibritin yanması Amonyum di kromatın yanması
Demirin paslanması
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 27
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?
Tırnakların, saçları uzamasının bir Tırnakların, saçları uzamasının bir kimyasal değişme olduğunu biliyor kimyasal değişme olduğunu biliyor musunuz? musunuz?
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 28
• Ateş böcekleri vücutlarındaki kimyasal Ateş böcekleri vücutlarındaki kimyasal değişimler sonucunda ışık üretir.değişimler sonucunda ışık üretir.
• Örümcekler ağ örmek için kimyasal Örümcekler ağ örmek için kimyasal değişim sonucu salgı oluşturur.değişim sonucu salgı oluşturur.
• Fotosentez olayı bir kimyasal değişmedir.Fotosentez olayı bir kimyasal değişmedir.• Tohumun çimlenmesi kimyasal Tohumun çimlenmesi kimyasal
değişmedir.değişmedir.• Evini badana yapmak isteyen bir ev Evini badana yapmak isteyen bir ev
kadınının sönmemiş kireç üzerine su kadınının sönmemiş kireç üzerine su dökmesiyle kimyasal değişme yapmış olur.dökmesiyle kimyasal değişme yapmış olur.
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 29
Çevre bilinciÇevre bilinci
• Karbonun yanması kimyasal bir Karbonun yanması kimyasal bir değişmedir. Bu olay sonucunda açığa değişmedir. Bu olay sonucunda açığa karbon dioksit çıkar. Havadaki karbon karbon dioksit çıkar. Havadaki karbon dioksit oranının artması yaşamımızı dioksit oranının artması yaşamımızı olumsuz etkiler. Karbon dioksit oranının olumsuz etkiler. Karbon dioksit oranının artması atmosferin ısınmasına sebep olur. artması atmosferin ısınmasına sebep olur. Bu da kutup buzlarının erimesine yol Bu da kutup buzlarının erimesine yol açabilir. açabilir.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 30
Çevre bilinciÇevre bilinci
• Buzların erimesi fiziksel bir değişmedir. Buzların erimesi fiziksel bir değişmedir. Kutup buzulları bizlere çok uzak olduğu Kutup buzulları bizlere çok uzak olduğu için ilk başta pek dikkatimizi çekmiyor ama için ilk başta pek dikkatimizi çekmiyor ama aslıda su akışkan olduğu için su aslıda su akışkan olduğu için su seviyesindeki değişiklik neticede bizleri seviyesindeki değişiklik neticede bizleri etkileyecektir. Küresel ısınma bazı etkileyecektir. Küresel ısınma bazı bölgelerde suları aşırı buharlaştıracağı bölgelerde suları aşırı buharlaştıracağı olacağı için kuraklıklara da sebep olacağı için kuraklıklara da sebep olacaktır.olacaktır.
21.Nis.2023 HÜLYA AKYÜREK 31
Fiziksel ve Kimyasal Değişmelerin Fiziksel ve Kimyasal Değişmelerin KarşılaştırılmasıKarşılaştırılması
Fiziksel değişmelerFiziksel değişmeler Kimyasal değişmelerKimyasal değişmeler
Maddenin dış yapısında görülür. Maddenin iç yapısında görülür.
Yeni madde oluşmaz. Farklı maddeler oluşur.Şekil,hal değişiklikleri olabilir.
Maddenin kimliği değişmez. Maddenin kimliği değişir.
Oluşan maddeleri eski haline Oluşan maddeleri eski haline getirmekgetirmek kolaydır. zordur.
21.Nis.2023 32
Temel diyor ki:
Uşaklar taze hamsi çıkınca bir güzel kızartıp
kimyasal değişmeye uğratalım,sonra da afiyetle yiyelum,ne dersunuz ha?
Ondan sonra bir demluk ile çay suyunu atalum kaynasun, burada da fiziksel değişme olsun daaaa. Ha uşak ha ha ha .
Kimyasal Değişme
21.Nis.2023 33
Fiziksel ve Kimyasal Değişmelerle İlgili Akrostiş Etkinliği
Farkındayım ben, Kocaman dünyamızda İstemeden de olsa, İç yapısında, maddelerin Zamanla değiştiğini, Molekül ve atom yapısında İçinde bulunduğum, Yavaş veya hızlı gerçekleşen, Kâinattaki maddelerin, Acayip değişiklikler olduğunu Siz de farkındasınızdır, Seyrederiz biz. Etrafımızdaki maddelerde Ayrı bir madde oluşur sonucunda Lafta kalmayan hal değişikliklerin. Lityum oksit mesela.
21.Nis.2023 34
KİMYASAL VE FİZİKSEL DEĞİŞME İLE İLGİLİ YAPILANDIRILMIŞ
GRiD ÇALIŞMASI
Yukarıda verilen kutucuklardaki olayları göz önüne alarak aşağıdaki soruları cevaplayınız?
Yukarıdaki kutucuklardan hangilerinde meydana gelen olaylarda maddenin yapısı değişmiştir
Yukarıdaki kutucuklardan hangilerinde meydana gelen olaylarda maddenin dış yapısı değişmiştir?
1
Kâğıdın yırtılması
2
Suyun elektrolizi
3
Sütten yoğurt yapılmas
4
Mumun yanması
5
Kibritin Yanması
6
Odunun Kırılması
7
Yaprağın Sararması
8
Demirin paslanması
9
Suyun oluşması
10
Hamurun mayalanması
11
Camın kırılması
12
Elmanın çürümesi
13
Naf talinin donması
14
Mumun erimesi
15
Yaprağın Dökülmesi
16
Gümüşün kararması
35
Aşağıda verilen olaylardaki değişimleri belirtiniz.Aşağıda verilen olaylardaki değişimleri belirtiniz. Camın kırılması fiziksel kimyasal ÇÜNKÜ
Kömürün yanması
Odunun kırılması
Etin doğranması
Sütün ekşimesi
Naylonun yırtılması
Sütün kaynaması
Mumun erimesi
Saçın kesilmesi
Naftalinin süblimleşmesi
Elbisenin yırtılması
Çorabın sökülmesi
Deniz suyunun buharlaşması
Kalemin kırılması
Kekin pişirilmesi
Suyun elektrolizi
Üzümden sirke yapılması