Fosfor i njegovi spojevi

• Fosfor se u prirodi pojavljuje isključivo u spojevima

• Npr. : 1. Kalcijev fosfat, Ca3(PO4)

2. Fosforit3. Pentakalcijev hidroksid trifosfat,

Ca5(PO4)3(OH)

4. Hidroksiapatit (kosti,maseni udio 50%)

• Fosfor je ime dobio po fosforescenciji-pojava da isijava slabo svjetlo jer se

oksidira s kisikom iz zraka! svjetlost je slaba,pa ju

opažamo samo u zamračenoj prostoriji

• Fosforescentna supstanca osvjetljena uv zračenjem

Alotropske modifikacije fosfora1. Bijeli :• Vrlo reaktivna tvar koja se lako oksidira na zraku • Dobro se otapa u organskim otapalima,npr. u

ugljikovu disulfidu CS2

• Zbog svoje reaktivnosti čuva se pod vodom,zapaljiv je i koristi se za izradu zapaljivih bombi• Jak je otrov

• Letalna doza 0,1 g,u dodiru s kožom stvara teške rane• Protuotrov: otopina modre galice

2. Crveni :• stabilnija alotropska modifikacija fosfora• Pripravlja se grijanjem bijelog fosfora bez

sudjelovanja zraka• Nije otrovan,rabi se za proizvodnju žigica(u

proizvodnji premaza na kutiji žigica)

3. Crni :• Najstabilnija modifikacija fosfora

• Dobiva se grijanjem bijelog fosfora pod visokim tlakom (1.2-3.5 MPa)

Fosforna kiselina,H3PO4• Najznačajnija je kiselina fosfora• Slaba je kiselina• Nema oksidirajuće djelovanje kao dušična kiselina• Pripravlja se otapanjem fosforova (IV) oksida u vodi,a fosforov (V) oksid se

pripravlja spaljivanjem bijelog fosfora:

P4(s)+502(g)P4O10(s)

P4O10(s)+6H2O(l)4H3PO4(aq)

• Koncentrirana vodena otopina fosforne kiseline sirupasta je tekućina• Rabi se u pripravi osvježavajućih pića jer je slaba kiselina pa njezina

razrijeđena vodena otopina djeluje baktericidno

• 1 L coca-cole sadržava najviše 0.6 g fosforne kiseline

HVALA NA PAŽNJI !

Mihaela Krznar