34
Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO

Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

  • Upload
    buithu

  • View
    251

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Gaius Julius Caesar

COMMENTARII DE BELLO GALLICO

Page 3: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Historical Background

Caesar in Gaul

Gaius Julius Caesar was born on July 13, 100 BC. This was only 46 years after Rome sacked Carthage

and became the unopposed mistress of the Mediterranean world.

Born to a patrician yet politically insignificant family, he nevertheless rapidly ascended the cursus

honorum (“path of honors,” i.e. the different political offices required if one were to gain the consulship).

He did so via the support of powerful patrons, favor with the common people, the strength of his oratory,

and an unmatched ambition to stand out amongst his fellows.

To give concrete examples: he was supported by rich and politically influential men, who, seeing his

potential as a politician, hoped that he would repay their patronage with future political favors. He was

adored by the masses, upon whom he showered munificence. His oratory was clear, logical, and concise,

and was praised by no less than Cicero for being the most effective in Rome. And Caesar’s ambition—

though usually kept under rigid control by his iron will and extraordinary self-discipline—was famous.

He used these things to rocket through the cursus honorum and establish himself as one of the most

dynamic figures in Roman politics. He was elected consul in 60 BC, meaning that he served his

consulship in 59. After his year in office, an ex-consul was typically appointed by the senate to serve as

governor of a province—also for a year.

Caesar, 100-58 BC

100 born

69 quaestor

65 aedile

62 praetor

59 consul

58 begins governor-

ship of Gaul

The Cursus Honorum in Caesar’s Day

Office Function No. Min. Age for

Candidacy*

Quaestor -public finance 20 30

-assistant governor

Aedile -public works, festivals, 4 36

and entertainments

-water and food supply

Praetor -judge civil trials 8 39

-supervise elections

Consul -chair senate 2 42

-supervise elections

Governor -rule province 1 per province

* - This was lessened by two years for patricians; Caesar took

advantage of this for every office except quaestor (see right).

Page 4: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Due to strong support among several influential senators (including Crassus and the famous general

Gnaeus Pompeius, or Pompey), Caesar was granted a special five-year governorship by the senate.

Furthermore, he was given not one, but three provinces—Cisalpine Gaul, Illyricum, and Transalpine

Gaul. These three provinces, contiguous, were of vast strategic importance to Rome. They were the

buffer between Italy and the savage and constantly warring tribes of ancient Europe.

The Romans, despite their formidable might, greatly feared the tribes to the north. In 390/387 BC, a

Gallic tribe had invaded Italy and sacked Rome. And only a few years before Caesar was born, a Roman

army had crushed an invasion of Germanic tribes on the far side of the Alps—but only after the Germans

defeated not one but three Roman armies sent against them.

A Roman governor was not just the supreme political administrator of his province—he was the

commander-in-chief of its armed forces, too. If any rebellions or invasions occurred, he was expected to

take personal command his forces in the field.

Caesar was not bereft of military experience in 58 BC. He had served in the army for several years in his

early twenties, even winning a decoration for bravery. Over a decade later, he briefly commanded troops

in Spain. Thus, Caesar began his experience in Gaul with some experience soldiering—but not much.

However, this was typical of almost every provincial governor in the history of the Republic.

In the spring of 58 BC—just as Caesar had finished his consulship, and was about to leave Rome to

govern his provinces—news reached him. A tribe called the Helvetii (or “Helvetians”) intended to leave

their homeland in what is modern Switzerland, cross the Rhine, and “migrate” into Gaul. To the Romans

and Gauls, and this was nothing less than an invasion. There were about 368,000 Helvetians, according

to Caesar.

The Helvetians’ proposed line of march would take them right through Transalpine Gaul. Caesar had no

intention of letting this happen. Even if the Helvetians had only peaceable intentions—and there is no

reason to believe they did, given their deservedly bellicose reputation—the last thing he wanted was an

enormous tribe uprooted and planted in the middle of Gaul, threatening to upset the balance of power in

the region. Furthermore, he calculated that hostile German tribes would move into the Helvetians’ former

homeland, putting themselves that much closer to Rome’s borders. Caesar wanted the Helvetians to stay

right where they were.

Thus it was that in the spring of 58 BC, Caesar left Rome and sped north to Transalpine Gaul. The safety

of the Republic and the repute and honor of one man were at stake. There were enemies to be crushed

and glory to be won—in the name of Caesar, and of Rome.

Page 5: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

1.1 A Lesson in Geography and Ethnography

Gallia est omnis dīvīsa in partēs trēs, quārum ūnam

incolunt Belgae, aliam Aquītānī, tertiam quī ipsōrum linguā

Celtae, nostrā Gallī appellantur. Hī omnēs linguā, īnstitūtīs,

legibus inter sē differunt. Gallōs ab Aquītānīs Garumna flūmen,

ā Belgīs Matrona et Sēquana dīvidit. Hōrum omnium

fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte

Page 6: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

prōvinciae longissimē absunt, minimēque ad eōs mercātōrēs

saepe commeant atque ea quae ad effēminandōs animōs

pertinent important, proximīque sunt Germānīs, quī trans

Rhēnum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt.

Quā de causā Helvetiī quoque reliquōs Gallōs virtūte

praecedunt, quod ferē cotīdiānīs proeliīs cum Germānīs contendunt,

cum aut suīs finibus eōs prohibent aut ipsī in eōrum finibus bellum gerunt.

Page 7: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Eōrum ūna pars, quam Gallōs obtinēre dictum est,

initium capit ā flūmine Rhodanō, continētur Garumnā flūmine,

Ōceanō, fīnibus Belgārum, attingit etiam ab Sēquanis

et Helvētiīs flūmen Rhēnum, vergit ad septentriōnēs.

Belgae ab extrēmīs Galliae fīnibus oriuntur,

pertinent ad inferiōrem partem flūminis Rhēnī,

spectant in septentriōnem et orientem sōlem.

Page 8: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Aquitania ā Garumnā flūmine ad Pyrenaeōs montēs

et eam partem Ōceanī quae est ad Hispāniam pertinet;

spectat inter occāsum sōlis et septentriōnēs.

Page 9: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on 1.1

Plot Summary/Historical Notes

Grammar & Vocab Notes

Page 10: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

1.2 The Conspiracy of Orgetorix

Apud Helvētiōs longē nōbilissimus fuit et ditissimus

Orgetorīx. Is, M. Messālā, et M. Pīsōne cōnsulibus regnī

cupiditāte inductus coniūrātiōnem nōbilitātis fēcit et

civitātī persuāsit ut dē fīnibus suīs cum omnibus

copiīs exīrent: perfacile esse, cum virtūte omnibus

praestārent, tōtīus Galliae imperiō potīrī. Id hōc facilius eīs

persuāsit, quod undīque locī natūrā Helvetiī continentur:

Page 11: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

ūnā ex parte flūmine Rhēno lātissimō atque altissimō,

quī agrum Helvētium ā Germānīs divīdit; alterā ex parte monte Iūrā

altissimō, quī est inter Sēquanōs et Helvētiōs;

tertiā lacū Lemannō et flūmine Rhodānō, quī provinciam

nostram ab Helvetiīs divīdit. Hīs rēbus fiēbat ut et minus

lātē vagārentur et minus facile fīnitimīs bellum īnferre possent;

quā ex parte hominēs bellandī cupidī magnō dolōre

Page 12: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

afficiēbantur. Prō multitūdine autem hominum et prō glōriā

bellī atque fortitūdinis angustōs sē fīnēs habēre arbitrābantur,

quī in longitūdinem mīlia passuum CCXL,

in lātitūdinem CLXXX patēbant.

Page 13: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on 1.2

Plot Summary/Historical Notes

Grammar & Vocab Notes

Page 14: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

1.3 Orgetorix Puts His Plan into Action

Hīs rēbus adductī et auctōritāte Orgetorīgis permōtī

cōnstituērunt ea quae ad proficīscendum pertinērent comparāre,

iumentōrum et carrōrum quam maximum numerum coemere,

sementēs quam maximās facere, ut in itinere cōpia frumentī

suppeteret, cum proximīs cīvitātibus pācem et amīcitiam cōnfirmāre.

Ad eās rēs cōnficiendās biennium sibi satis esse dūxērunt;

Page 15: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

in tertium annum profectiōnem lēge cōnfirmant.

Ad eās rēs conficiendās Orgetorīx dēligitur.

Is sibi lēgātiōnem ad cīvitātēs suscēpit. In eō itinere persuādet

Casticō, Catamantaloedis fīliō, Sēquanō, cuius pater rēgnum

in Sēquanīs multōs annōs obtinuerat et ā senātū populī

Rōmānī amicus appellātus erat,

ut rēgnum in cīvitāte suā occupāret, quod pater ante habuerat;

Page 16: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

itemque Dumnorigī Aeduō, fratrī Dīviciācī,

quī eō tempore principātum in cīvitāte obtinēbat ac

maximē plebī acceptus erat, ut idem cōnārētur persuādet

eīque fīliam suam in matrimōnium dat.

Perfacile factū esse illīs probat cōnāta perficere,

proptereā quod ipse suae civitātis imperium obtentūrus esset:

nōn esse dūbium quin tōtīus Galliae plūrimum Helvetiī possent;

Page 17: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

sē suīs copiīs suōque exercitū illīs regna conciliātūrum cōnfirmat.

Hāc ōrātiōne adductī inter sē fīdem et ius iūrandum dant

et regnō occupātō per trēs potentissimōs ac firmissimōs

populōs tōtīus Galliae sēsē potīrī posse sperant.

Page 18: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on 1.3

Plot Summary/Historical Notes

Grammar & Vocab Notes

Page 19: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

1.4 Downfall and Death of Orgetorix

Ea rēs est Helvētiīs per indicium ēnūntiāta. Mōribus suīs

Orgetorīgem ex vinculīs causam dīcere coēgērunt; damnātum

poenam sequī oportēbat, ut ignī cremārētur. Diē cōnstitūtā

causae dictiōnis Orgetorīx ad iudicium omnem suam

familiam, ad hominum mīlia decem, undīque coēgit,

et omnēs clientēs obaeratōsque suōs,

quōrum magnum numerum habēbat, eōdem condūxit;

Page 20: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

per eōs nē causam dīceret sē ēripuit. Cum cīvitās ob eam rem

incitāta armis iūs suum exsequī cōnārētur multitūdinemque

hominum ex agrīs magistrātūs cōgerent,

Orgetorīx mortuus est; neque abest suspiciō,

ut Helvetiī arbitrantur, quin ipse sibi mortem conscīverit.

Page 21: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on 1.4

Plot Summary/Historical Notes

Grammar & Vocab Notes

Page 22: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

1.5 The Helvetii Attempt to Move West

Post eius mortem nihilō minus Helvētiī id quod cōnstituerant

facere cōnantur, ut ē fīnibus suīs exeant.

Ubi iam sē ad eam rem parātōs esse arbitrātī sunt,

oppida sua omnia, numerō ad duodecim, vīcōs ad quadringentōs,

reliqua prīvāta aedificia incendunt; frūmentum omne,

praeter quod sēcum portātūrī erant, combūrunt,

Page 23: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

ut domum redītiōnis spē sublātā parātiōrēs

ad omnia perīcula subeunda essent; trium mensum molīta

cibāria sibi quemque domō efferre iubent.

Persuādent Rauracīs et Tulingīs et Latobrīgīs finitimīs utī,

eōdem ūsī cōnsiliō, oppidīs suīs vīcīsque exustīs ūnā cum eīs proficīscantur,

Boiōsque, quī trāns Rhēnum incoluerant et in agrum Noricum transīerant

Noreiamque oppugnābant, receptōs ad sē sociōs sibi adsciscunt.

Page 24: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on 1.5

Plot Summary/Historical Notes

Grammar & Vocab Notes

Page 25: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

1.6 On the Road(s)

Erant omnīnō itinera duo, quibus itineribus domō exīre

possent: ūnum per Sēquanōs, angustum et difficile,

inter montem Iūram et flūmen Rhodanum, vix quā

singulī carrī dūcerentur, mōns autem altissimus impendēbat,

ut facile perpaucī prohibēre possent; alterum per provinciam

nostram, multō facilius atque expedītius, proptereā quod

Page 26: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

inter fīnēs Helvētiōrum et Allobrogum, quī nūper pācātī erant,

Rhodanus fluit isque nōnnūllis locīs vadō trānsītur.

Extrēmum oppidum Allobrogum est proximumque

Helvētiōrum fīnibus Genava. Ex eō oppidō pōns

ad Helvētiōs pertinet. Allobrogibus sēsē vel persuāsūrōs,

quod nōndum bonō animō in populum Rōmānum vidērentur,

existimābant vel vī coactūrōs ut per suōs fīnēs eōs īre paterentur.

Page 27: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Omnibus rēbus ad profectiōnem comparātis diem dīcunt,

quā diē ad rīpam Rhodanī omnēs conveniant. Is diēs erat

a. d. V. Kal. Apr. L. Pīsōne, A. Gabīniō cōnsulibus.

Page 28: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on 1.6

Plot Summary/Historical Notes

Grammar & Vocab Notes

Page 29: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

1.7 Caesar Rushes In

Caesarī cum id nūntiātum esset, eōs per prōvinciam nostram

iter facere cōnārī, mātūrat ab urbe proficīscī et quam maximīs

potest itineribus in Galliam ulteriōrem contendit et ad Genavam pervenit.

Prōvinciae tōtī quam maximum potest mīlitum numerum imperat

(erat omnīnō in Galliā ulteriōre legiō ūna), pontem,

quī erat ad Genavam, iubet rescindī.

Page 30: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Ubi dē eius adventū Helvētiī certiōrēs factī sunt,

legātōs ad eum mittunt nobilīssimōs civitātis,

cuius legātiōnis Nammeius et Verucloetius principem

locum obtinēbant, quī dīcerent sibi esse in animō

sine ūllō maleficiō iter per prōvinciam facere,

proptereā quod aliud iter habērent nūllum:

rogāre ut eius voluntāte id sibi facere liceat.

Page 31: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Caesar, quod memoriā tenēbat L. Cassium consulem

occīsum exercitumque eius ab Helvētiīs pulsum

et sub iugum missum, cōncēdendum nōn putābat;

neque hōminēs inimīcō animō, datā

facultāte per provinciam itineris faciendī,

temperātūrōs ab iniūriā et maleficiō existimābat.

Tamen, ut spatium intercēdere posset dum mīlitēs

Page 32: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

quōs imperāverat convenīrent, lēgātīs respondit

diem sē ad dēlīberandum sūmptūrum:

sī quid vellent, ad Id. April. reverterentur.

This ends the portion of Book 1 that you are

required to translate. You are responsible for

reading the rest of Book 1 in English and knowing

the content of the entire Book.

Page 33: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on 1.7

Plot Summary/Historical Notes

Grammar & Vocab Notes

Page 34: Gaius Julius Caesar - West Geauga Local Schools · Gaius Julius Caesar COMMENTARII DE BELLO GALLICO . Acriter et diu pugnatum est. Contents. Historical Background Caesar in Gaul Gaius

Notes on Book 1