Gazeta e Nentorit 2011

1NËNTOR 2011 NGJALLJA

NGJALLJANr. 11 (226) Viti XIX i botimit NËNTOR 2011 Çmimi 20 lekë

Më 17 tetor, Fortlumturia e Tij, KryepiskopiAnastas kreu Shërbesën e Bekimit (Ajazmës),të Shkollës Theologjike Hieratike në Shën Vlashtë Durrësit. Ajo ngrihet pranë ndërtesave të rindër-tuara të Manastirit, të destinuara për murgjit eardhshëm shqiptarë.

Ndërtesa e Shkollës Theologjike Hieratike ësh-

15 vjet më parë në Manastirin e Shën Vlashit hapi dyertShkolla Teologjike Orthodhokse

risë ka Shkollën e vet Theologjike, me të cilënkrenohemi të gjithë dhe falënderojmë Fort-lumturinë e Tij, Anastasin për këtë dhuratë tëçmuar, fryt i dashurisë së tij ndaj Komunitetitorthodhoks të Shqipërisë

Rëndësia e kësaj shkolle është jashtëzako-nisht e madhe për zhvillimin e arsimit theologjiknë Shqipëri. Ajo do të jetë fidanishtja e formimitorthodhoks të klerit të ulët dhe të lartë, fakt mepeshë për lulëzimin dhe lartësimin e Kishës Or-

Më 7 shkurt 1992, Krye-piskopi Anastas hapi njëseminar theologjik që dotë trajnonte të rinj dhebesimtarë vullnetarë,për të mësuar shërbesatkishtare, duke i përga-titur që të shërbejnë nëkisha, duke i dorëzuardalëngadalë ata në kle-rikë. Klasa e parë e 45studentëve filloi studimetnë një hotel në plazhine Durrësit, në kushte tëvështira, me mungesatë ujit, energjisë elek-trike dhe ngrohjes.

thodhokse Autoqefale të Shqipërisë në nivelete vendeve të tjera orthodhokse. Ndoshta brezatqë do vijnë, kur pasionet e tanishme do mbetennjë kujtim i hidhur i së kaluarës, do ta quajnëatë me emrin e Prof. Dr. Anastas Janullatos.Kjo do të ishte shprehja më fisnike e mirënjohjesdhe dëshmi-simbol i miqësisë midis dy popujvefqinjë.

Marrë nga gazeta “Ngjallja”,nëntor 1996

të një kompleks mjedisesh moderne, me një struk-turë bashkëkohore tepër funksionale, e pajisurme të gjitha elementet e nevojshme për zhvilli-min e mësimit dhe studimit, me kushte optimalejetese dhe mjedise çlodhjeje. Për të siguruar zhvi-llimin e pandërprerë të programit mësimor dhekushtet e jetesës, ndërtesat janë pajisur me gjene-ratorë energjie, sistem ngrohje me kaldajë dheme sistem furnizimi me ujë të pijshëm nga buri-met lokale, të cilat i sigurojnë autonomi funksio-nimi. Me objektet e tjera që po rindërtohen, shumëshpejt Shën Vlashi do të shndërrohet, përveçse një vend pelegrinazhi, siç ka qenë në shekuj,edhe në një qendër të madhe të orthodhoksisënë Shqipëri, ku mund të organizohen veprimtarifetare-kulturore e artistike, kombëtare e ndërko-mbëtare.

Kështu, pas shumë peripecish në këto pesëvjet, Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipë-

Nga Theodor Papapavli

2 NGJALLJA NËNTOR 2011

Në festën e Hyrjes së Shën Ma-risë në Tempull, kremtojmë pikë-risht atë ditë kur Shën Maria ishtetre vjeçe dhe prindërit e përkushtu-an në Tempull.

Tradita ka ruajtur ato fjalë të bu-kura me të cilat nëna e saj e bekuar,Ana, ofron fëmijën e saj në Tempu-llin e Perëndisë:

“Shko, bija ime në Tempull qët’i përkushtohesh Atij që tëdhuroi tek ne; dhe le të jetë ofer-ta jonë si temjani më erëmirë përemrin e Tij të lavdëruar”.

Siç është e ditur, prindërit e sëTërëshenjtës ishin pa fëmijë dhe elindën atë pas shumë lutjesh. Pri-ndërit ishin të urtë dhe ajo e tërëdë-lirë. Ishte fryt i urtësisë. Shën Gri-gor Pallamai shkruan: “Pema qëquhet e Tërëshenjta ka rrënjë tëshenjta dhe prandaj rriti frytine veçantë e më të bukur, i ciliishte Krishti”.

Sipas premtimit të Joakimit dhetë Anës ofrohet Maria e vogël tre-vjeçare në tempullin e Perëndisë.Futet në pjesën më të shenjtë tëTempullit të Solomonit që quhet “eshenjta e të shenjtëve”, atje kuhynte vetëm një herë në vit Krye-prifti që kishte radhën e shërbimit.Hyri e Tërëshenjta në Të shenjtate të shenjtëve, sepse sipas Himno-grafit të Himnit Akathist, vetë ajoishte “e Shenjtë, më e madhe seshenjtorët…”.

“Cili vend tjetër do të ishtemë i përshtatshëm ku të banon-te brenda tij ajo që ishte më emadhe se shenjtorët?”, pyet shënGrigor Pallamai. E Tërëshenjta nukhyri thjesht në Tempull, por u bëvetë ajo Tempull, ngaqë pranoiZotin e Qiellit dhe të tokës në bar-kun e saj virgjëror.

E Tërëshenjta “Perëndidashë-se”, ashtu siç e karakterizon shënJoan Damaskinoi, “lindi Atë qëështë Tempulli i vetëm dhe ivërtetë”, mbasi në jetën tjetër nukdo të ketë tempuj të tjerë sipasdëshmimit të shën Joan Theolo-gut: “Edhe tempull nuk pashë në

të, sepse tempulli i Atij është Zoti,Perëndia i Gjithëpushtetshëm,dhe Qengji” (Apok. 21.22).

Në barkun e së PërmbishenjtësHyjlindëse u bë martesa më e çu-ditshme. U bë martesa e Perëndisëme natyrën njerëzore. Fryti i këtijbashkimi është njeriu i ri mëKrishtin!

Festa e Hyrjes së Shën Marisënë Tempull na jep një mësim qëështë i vlefshëm për të gjithë neqë dëshirojmë ta imitojmë atë. ETërëshenjta u largua nga bota dhehyri në të shenjtat e të shenjtëve.Të njëjtën gjë duhet të bëjmë dhene: Të largohemi nga armiqësia,thashethemet, përgojimi, mendimet

Hyrja e Shën Marisë në Tempull

“Sot është nisja e mirëpëlqimit të Perëndisë dhe paralëçitja eShpëtimtarit të njerëzve; tek tempulli i Perëndisë madhërisht rrëfehetVirgjëresha dhe Krishtin u paralajmëron të gjithëve. Asaj dhe ne le t’ithërresim me zë të madh: Gëzohu, o mbarim i urdhrit të Shpëtimtarit”.

(Përlëshorja)

e liga, dyshimi, gjykimi, grindja, vras-ja, zilia, zemërimi, rivaliteti, shthurja,murmuritja, smira, grykësia, krena-ria, mburrja, arroganca, etj., pra tëlargohemi nga jeta mëkatare e tëshkojmë në vendin e sigurt të Hirittë Perëndisë ku ka dashuri, besim,përulësi, bindje, butësi, dhembshuri,paqe, gëzim, durim, vetëkontroll,mirënjohje, mëshirë, etj.

Shkruan shën Joani i Shkallës:“Peshku i shmanget rrjetës, dheshpirti që i do kënaqësitë i shma-nget shumë qetësisë”.

Shën Joan Gojarti vëren: “Ai qëlargon krejt urrejtjen, ai ka mu-ndur armikun më të madh të gji-nisë njerëzore”.

Vendi më i sigurt i Hirit të Pe-rëndisë është Tempulli. Shën Mariakishte përvojë të madhe nga Te-mpulli, prandaj e çoi dhe Jisuin 12-vjeçar atje. Qendër e jetës sonëështë Tempulli.

Kur shkojmë në kishë, a mendoj-më se shkojmë në Tempullin e Pe-rëndisë së Dhiatës së Re, ku Perë-ndinjeriu ofrohet në misterin e Fa-lënderimit Hyjnor? Që nga momentiqë hyjmë në kishë, mendja dhezemra jonë duhet të jenë të përku-shtuara vetëm te Zoti i Lavdisë, pi-kërisht ashtu siç ndodhte me të Të-rëshenjtën tonë. Kjo është mënyramë e mirë për të nderuar të Tërë-shenjtën.

“Kisha nuk është mure dheçati, - thotë shën Joan Gojarti, -por besim dhe mënyrë jetese”.

Shën Nikodhim i Malit të Shenj-të shkruan se ne besimtarët keminevojë që të shkojmë në kishë, “qëtë thyejmë urinë tonë atje metrupin e Krishtit. Dhe të shuaj-më etjen tonë me Gjakun jetë-dhënës të Zotit, si dhe me mësim-dhënien e Shkrimit të Shenjtë”.

Është gjithashtu e nevojshme tëshkojmë në kishë, “sepse Kishaështë Arka. Ashtu si në kohën epërmbytjes të gjithë ata njerëzdhe kafshë që hynë në arkë,shpëtuan… kështu dhe tani të gji-thë ata të krishterë që hyjnë nëKishë shpëtohen nga përmbytjamendore e mëkatit dhe pasio-neve…”.

Le ta imitojmë Shën Marinë dukehyrë në Tempull dhe duke u bërëtempull ku të banojë Zoti.

O e Tërëshenjtë, që hyre nëTempull, “o Tempull i pastër iShpëtimtarit”, na denjëso dhe neqë të kemi mundësinë të themi him-nin e Kishës sonë: “Duke qëndru-ar në Tempullin e lavdisë sate,mendojmë se qëndrojmë në Qiell,o e Tërëshenjtë”.

Shkëputur nga libri“Kiriktiki Dhiakonia”

i Protopresviterit dhe TeologutEmanuel Gavrilaki

Përktheu: Rozeta Baba


Me bekimin dhe mbështetjen eFortlumturisë së Tij, KryepiskopitAnastas, kopshtet e Kishës po fun-ksionojnë mjaft mirë edhe për vitinshkollor 2011-2012. Regjistrimet ebëra në shtator sollën në to fëmijëtë moshave 3-5 vjeç, duke shënuaredhe këtë vit një numër të lartë kër-kesash për frekuentim. Ndër qytetetme numrin më të madh të fëmijëvetë regjistruar u renditën Lushnja me80 fëmijë, Durrësi dhe Korça me 65dhe Shkodra me 55. Këtu veçojmëvitin e tretë të punës në një kopshttë ri si ai i qytetit të Cërrikut, i cili ka36 fëmijë të regjistruar. Në total, nëKryepiskopatën e Tiranës dhe Mi-tropolitë e Beratit dhe Korçës kemi540 fëmijë në 11 kopshte. Në kop-shtin e kryeqytetit u vazhdua sipaskërkesave e nevojave të prindërveme dy sisteme, me dhe pa drekë.

Familjet e fëmijëve, pa dallim be-simi, gjetën pranë përkujdesjeve di-tore mjedise cilësore, një shërbimtë kulturuar, staf të kualifikuar dhe

kujdes të kualifikuar shëndetësor.Programi mësimor i zbatuar në këtopërkujdesje, tekstet e përdorura dhelarmia e bazës materiale për realizi-

min e orës së mësimit bëjnë që çdovit këto struktura të realizojnë mësë miri detyrën e tyre fisnike në he-dhjen e hapave të parë të edukimitte brezi i ri.

Të gjitha përkujdesjet përgatisinfëmijët në 3 nivele, sipas grupmo-shave, me një numër optimal fëmi-jësh në klasa, ashtu siç kërkojnërekomandimet e MASH.

Duhet të theksohet frekuentimii lartë nga fëmijët parashkollorë,230 të pranishëm në këtë vit, ndo-nëse ky kontigjent është përthithuredhe nga klasa të veçanta para-shkollore pranë shkollave 9-vjeçare.

Angazhimi i përditshëm vlerë-sohet me falënderimet e shprehuranga prindërit për mjediset, përga-titjen, kujdesin dhe edukatën qëfëmijët e tyre marrin pranë përkuj-desjeve ditore të Kishës.

Frekuentim i lartë në përkujdesjet ditore të Kishës

Të hënën, 14 nëntor, me ftesëtë Kryepiskopit të Tiranës, Durrësitdhe gjithë Shqipërisë Anastasit,bënë një takim në KryepiskopatënOrthodhokse përfaqësues të Vëlla-zërisë Ungjillore të Shqipërisë. Për-faqësia përbëhej nga anëtarët eKomitetit Ekzekutiv, të kryesuarnga pastor Fitor Muçaj, President ikësaj Vëllazërie. Në pritje merrninpjesë edhe Episkopi i Krujës, HirësiAndoni, si dhe klerikë e laikë medetyra drejtuese në Kryepiskopatë.

Kryepiskopi Anastas u shprehumiqve mirëseardhjen, duke theksu-ar nevojën e dialogut, njohjes dhetë bashkëpunimit, si dhe të shkë-mbimit të mendimeve dhe përvoja-ve për perspektivat e përhapjes sëfjalës së Ungjillit në shoqërinë e sot-me shqiptare. Fortlumturia e Tijtheksoi edhe bashkëpunimin ehershëm me Vëllazërinë Ungjilloredhe takimet e shumta ku kemi ma-rrë pjesë së bashku dhe veçanë-risht në Shoqërinë Biblike Ndër-konfesionale, ku është punuar nëmënyrë të frytshme dhe krijuese.Ai u kërkoi gjithashtu miqve që të

Takim i përfaqësuesve të Vëllazërisë Ungjilloretë Shqipërisë në Kryepiskopatën e Shenjtë

flisnin për strukturën dhe përpjekjete kësaj Vëllazërie, duke u bërë tënjohur edhe organizimin dhe punëne Kishës Orthodhokse Autoqefaletë Shqipërisë.

Pastor Fitor Muçaj shprehu fa-lënderimin për ftesën dhe dëshirënpër t’i çuar më tej këto marrëdhë-nie midis vëllezërish të krishterë. Ai

vlerësoi veçanërisht figurën dherolin e Kryepiskopit Anastas dhebëri një prezantim të KomitetitEkzekutiv të VUSH dhe të mënyrëssë tij të punës.

Prezantim dhe një njohje meveprimtarinë dhe punën bënë edheanëtarët e tjerë të përfaqësive.

Takimi u mbyll me ngrohtësi dhe

besim në bashkëpunim e marrëdhë-nie të mira edhe në të ardhmen.

Vëllazëria Ungjillore e Shqipë-risë përbëhet nga 135 kisha dheorganizata të krishtera protestante,që veprojnë në vendin tonë. Ajo unjoh si komunitet fetar nga shtetimë 22 nëntor 2010.

Korresp. i “Ngjallja”


Përmbajtja e besimit orthodhoks shprehet meteologjinë orthodhokse. Teologjia është fjala përPerëndinë e zbuluar, i referohet Perëndisë dheburon së pari prej Tij. Për orthodhoksët, studimii Orthodhoksisë bëhet në Kishën Orthodhokseme anë të drejtësisë së besimit, pastërtisë dog-matike dhe sigurisë kishtare. Përmbajtja e besi-mit orthodhoks përbën dhuratë të Shpirtit tëShenjtë për Kishën, kurse Kisha nuk mund takryejë veprën e saj sotiriologjike (shpëtuese) eshkëputur nga teologjia orthodhokse.

Kisha Orthodhokse identifikohet me NjëKishë, të Shenjtë, Katholike dhe Apostolike. Ruanpër veten e saj thesarin e arritjeve të mëdha tëmendimit teologjik të njerëzve të Kishës, Etërvetë saj dhe mësuesve të tjerë, të cilët, në dritën eZbulesës Hyjnore, me ndriçimin e Shpirtit tëShenjtë dhe dhuratës që ishte tek ata, të fjalëssë Perëndisë, na dhanë ne pikërisht atë që sotquajmë besim dogmatik orthodhoks.

Ky besim është fryt logjik i komunikimit tëfjalës njerëzore me Fjalën Hyjnore dhe ndodhetnë Kishë, nga njëra anë në monumentet eshkruara, të cilat shprehin ndërgjegjen katholiketë Kishës, nga ana tjetër, gjendet në Etërit eshenjtë dhe shkrimtarët kishtarë.

Dhiata e Vjetër përmban fjalën e Perëndisë,siç Zoti ua zbuloi izraelitëve para se Ai të vijënë botë. Ky zbulim u bë nga burrat e shenjtë,patriarkët, Moisiu dhe profetët e Dhiatës së Vje-tër. Kishte si qëllim parapërgatitjen e njerëzve,për të kuptuar më mirë dhe më lehtë të vërtetate Dhiatës së Re.

Dhiata e Re përmban fjalën e Perëndisë, qëi zbuloi njerëzve me anë të Birit dhe Fjalës sëPerëndisë, pra Zotin tonë Jisu Krisht. Zbulesae bërë nga Zoti, si në ungjijtë e Tij ashtu edhenga apostujt dhe nxënësit e Tij të shenjtë, ështëe plotë dhe e përsosur. Ka si qëllim shpëtimin etë gjithëve ne.

Nga shekulli i katërt Etërit e shenjtë të Kishëssonë u mblodhën në Sinode Ekumenike dhe për-caktuan, pra shfaqën dhe vendosën si të dety-rueshme e të pandryshueshme, dogmat, si tëvërteta themelore të Krishterimit.

Vendimet e Sinodeve Ekumenike dhe me-ndimet e Etërve të Kishës, përderisa bien nënjë mendje me frymën dhe shkronjën e Shkrimittë Shenjtë përbëjnë Traditën e Shenjtë të shkruartë Kishës.

Nga Etërit e Kishës përfaqësuesit kryesorëtë Orthodhoksisë janë Shën Joan Gojarti, TreKapadokasit, pra Vasili i Madh, Grigor Theologu,vëllai i Vasilit të Madh, Grigori i Nisës, si edheKirilli i Aleksandrisë. Kisha jonë në mënyrëtepër të drejtë nderon që nga shekulli i njëmbë-dhjetë Tre Hierarkët, Vasilin e Madh, GrigorTheologun dhe Joan Gojartin, si shprehës the-melorë të mendimit orthodhoks dhe të besimittë vërtetë.

PËRMBAJTJA E BESIMIT ORTHODHOKS

Disa thënie nga Etëritrreth Ungjillit

“Shkrimi i Shenjtë nuk na u dha që ta keminë libra, por që ne ta gdhendim atë në zemrattona... dëgjoni, ju përgjërohem të gjithëve, juqë keni kujdes për jetën e krishterë ... zhytuninë Shkrimin e Shenjtë, gëlltitini të gjitha brendavetes dhe mos i harroni. Sepse shkaku i gjithëtë këqijave është mosnjohja e Shkrimeve.”

Shën Joan Gojarti

“Duke studiuar Ungjillin e Shenjtë, zbulovanë të mësime të shumëllojshme dhe tëndryshme që janë perla, diamante, thesare,pasuri, gëzim, kënaqësi - jetë e përjetshme.”

Shën Kozmai i Kolkondasit

“Mosnjohja e Shkrimeve është mosnjohjae Krishtit.”

Shën Jeronimi

Ajo transmeton për ju 24 orë program.

Do të dëgjoni gjithçka që ju duhet: programe shpirtërore, sociale e

kulturore. Muzikë e zgjedhur kishtare, popullore e klasike, nga vendi

dhe bota. Ndiqni shërbesat kishtare në Radio “Ngjallja”!

Kërko Perëndinëdhe misteret e Tij

Erdhi koha, o shpirti im, erdhi koha, nëse doqë të njohësh veten, qenien dhe rrugëtimin tënd;nga vjen dhe ku duhet të prehesh; nëse ështëjetë çka po jetojmë, apo duhet të përmirësohemi.

Fillo punën, o shpirti im, duhet të pastroshjetën tënde.

Kërko Perëndinë dhe misteret e Tij:

Shiko se cila ishte më parë bota, çfarë ofrontepër ty, nga vjen dhe cili është marshimi i saj.

Fillo punën, o shpirt, duhet të pastrosh jetën tënde.

Si qeveris Perëndia, si e mban universin e tërë?

Përse lëvizje këtu dhe atje prehje? Sa për ne,na rrëmben rryma e jetës.

Fillo punën, o shpirti im, mos shiko veç Perë-ndisë.

Çka ishte krenari më përpara, sot u bë turpi im.

Cila është lidhja ime me jetën? Dhe cili ështëfundi i kësaj lidhjeje?

Ndriço, o shpirti im, shpërnda çdo lajthitje.

Fillo punën, o shpirti im, mos iu dorëzo dhimbjes.

Shën Grigori i Nazianzit

Meditim

Perëndia tha nëpërmjet profetit : Perëndia itha profetit: “Ja, pushimi! Jepini pushim të lo-dhurit!” (Is. 28.12)

Jepe këtë prehje, o njeri, dhe nuk do të keshnevojë për “më fal”. Prehi të pikëlluarit, vizitotë sëmurët, kujdesu për të varfrit, edhe kjo ështëlutje. Dhe të siguroj, miku im, sa herë që një njerie bën kështu prehjen e Perëndisë, kjo është lutje.

Ji i kujdesshëm miku im: nëse paraqitet parateje diçka e pëlqyeshme për Perëndinë, mosthuaj “është koha për lutje, do të lutem dhe këtëgjë do ta bëj pastaj”. Duke pritur që të përfundoshlutjen, ajo që i ka pëlqyer Perëndisë, tashmë kafluturuar. Në këtë mënyrë, e ke humbur rastinpër të bërë vullnetin dhe dëshirën e Perëndisë.Bëj atë çka i pëlqen Perëndisë. Kjo do të thotëtë lutesh (…).

Dëgjo fjalën e apostullit: “sepse po ta gjy-kojmë veten tonë, nuk do të gjykoheshim”(I Kor. 11.31).

Ç’dobi do të ketë lutja e atij që nuk e lehtësonvuajtjen e të afërmit ? A nuk tha vetë Zoti sedo të gjykohemi në bazë të veprave tona ? (…)

Këto fjalë që të thashë “Kur bëjmë vullnetine Perëndisë, kjo është lutje”, më duken me shu-më vlerë. Por kjo nuk do të thotë ta lësh lutjen,as mos iu dorëzo mërzitjes - sipas fjalëve të Zotit.“Lutuni dhe mos u plogështoni”. Rri zgjuar,dëboje larg teje përgjumjen dhe dembelizmin.Ji vigjilent natë e ditë dhe mos iu dorëzoshkurajimit.

Afrat persiani

Përktheu Eleni Pani


Nëse dikush merr një shtëpi me qira dhe, jo vetëm nuk banon në të, por eshkatërron plotësisht dhe nuk paguan as qiranë, a nuk është i denjë për t’undëshkuar? Kohën e jetës na e ka dhënë me qira Perëndia. Nëse i kujdesemidhe i japim qiranë, domethënë e himnojmë dhe e lavdërojmë çdo moment tëjetës sonë, atëherë, nga qiramarrës të jetës së tashme, Ai do të na bëjë zotshtëpie të tjetrës, të jetës së përjetshme. Le të denjësohemi, pra, për kohën ejetës sonë, që nuk është thjesht, para, por dritë, përjetësi, Mbretëri e Qiejve.

(Shën Joan Gojarti)

Ai u lind në Antioki nga prindërtë rangjeve të larta në vitin 347. Nëbesimin e krishterë u soll nga nënae tij, Anthusa. U pagëzua në vitin 370.U edukua fillimisht nga një mësuespagan, Libani, dhe më pas studioiteologjinë e krishterë nga Diodori iTarsit. Rreth vitit 375 u bë eremit,por për shkak të shëndetit të keq ukthye sërish në Antioki.

U dorëzua dhjak në vitin 381 ngaShën Meleti i Antiokisë dhe më pasnë presviter, në vitin 386, nga epi-skopi Flavian i Antiokisë. Morifamë nga gojëtaria e tij në fjalimetpublike. Janë të njohura predikimete tij mbi pasazhet biblike, si dheçështje të moralit të krishterë. Atonjihen si “Homeli” për libra tëndryshëm biblikë. Ai ishte shumë indjeshëm ndaj nevojave të të var-fërve dhe nxiste dhënien e ndihma-ve për ta. Predikonte shumë. Dë-nonte ashpër abuzimin me pasuri-në. Tendenca e tij e shpjegimit tëShkrimit të Shenjtë ishte për tënxjerrë mësime praktike, duke iularguar metodës “aleksandrine”për shpjegime teorike. Pra, thekson-te aspektin social të jetës së krishterë.

Një incident në Antioki e vërte-ton famën e tij. Në një protestë nëvitin 397, familja perandorake u dë-mtua nga protestuesit dhe priteshinmasa të ashpra. Joani predikoi seçdokush duhej të shihte gabimet eveta dhe jo ato të tjetrit. Këtë e kabërë në 21 predikime rresht gjatëKreshmëve të Mëdha. Kjo bëri qëshumë paganë të vinin në Krisht eperandori të zbutej e të mos hak-

Shën Joan Gojarti - 13 Nëntor

Nëse ata që jetuan në atë kohë kishin fatinta shijojnë si orator, ne të krishterët e gjallë, paskaq shekujsh, kemi mundësinë të admirojmëfjalimet e tij të pavdekshme dhe të gëzojmëmësimdhënien e tij madhështore, të cilën na e falidhe na e la si një trashëgimi të çmueshme, mepredikimet e tij të jashtëzakonshme.

Në justifikimin e disa të krishterëve: - “Nukkam kohë të shkoj në kishë! Nuk kam kohë tëlexoj Shkrimin e Shenjtë”. “Por, kemi kohë përtelevizor, për shëtitje, për dyqane dhe kafene.Për valle dhe ekskursione, për floktore dhe vizitatë tepërta apo mëkatare. Kemi kohë për leximegazetash apo botime të tjera të tepërta apo të dëm-shme”. Për të gjitha këto justifikime, Gojarti i

hirshëm na përgjigjet: “Kështu edhe Perëndianuk do të na kërkojë llogari vetëm për çdo fjalëtë padobishme që doli nga goja jonë, por edhepër çdo minutë të kohës së jetës sonë që e har-xhuam kot. Çfarë justifikimi do t’i japim Perë-ndisë, gjatë ditës së Gjyqit, në Ardhjen e Dytë,kur të na kërkojë llogari për mendimet dheveprimet e jetës sonë?”

Nëse dikush do të të jepte njëqind monedhatë arta dhe do të të thoshte: “Janë të tuat,mjafton të mos i hedhësh në kanalet e ujëravetë zeza. Dhe, nëse hedh njërën prej tyre dotë t’i marr edhe të tjerat, dhe do të të hedhnë burg”, çfarë do bëje? Natyrisht, nuk do isheaq i marrë, që të hidhje monedhat e arta në

Admirojmë fjalimet e tij të pavdekshme

merrej kundër protestuesve në më-nyra të ashpra.

Në vitin 398 u thirr që të bëhetepiskop i Konstandipojës, kundërdëshirës së vet. Gjatë kësaj koherefuzoi të merrte pjesë në dëfrimeluksoze dhe kjo bëri të mos shihejme sy të mirë nga të pasurit. Pornga ana tjetër, ai mbeti shumë iafërt me njerëzit e thjeshtë.

Jeta dhe predikimet e tij bënëqë perandoresha Aelia Evdhoksiata shihte si armik, sepse ai shpesh-herë e dënonte luksin në veshjet fe-mërore.

Kjo bëri që shpejt të formohej njëaleancë kundër tij dhe në një këshilllokal në vitin 403 ai u dënua meakuzën e rreme për Origjenizëm.U hoq nga detyra dhe u internua.Por, protestat popullore dhe njëlëkundje tërmeti që u ndje vetëmnë pallatin perandorak, bënë që aitë kthehej sërish.

Shumë shpejt protestoi sërish,sepse një statujë e perandoreshësu ndërtua afër katedrales së ShënSofisë. Ai foli ashpër kundër saj,duke e krahasuar perandoreshënme Herodian, që u bë shkak përvrasjen e Shën Joan Pagëzorit. Kjosolli internimin në Kaukaz.

Gjatë internimit të dytë, ai shkroiletra, që patën influencë të madhenë Kostandinopojë. Më pas, u ur-dhërua internimi i tij në Pitius (nëlindje të Detit të Zi), por fjeti nëZotin gjatë rrugës, më 14 shtator 407.Fjalët e tij të fundit ishin: “LavdiPerëndisë për të gjitha!” Më 27janar 438, trupi i tij u kthye në

Konstandinopojë me triumf të madhdhe u varros në Katedralen e Apo-stujve të Shenjtë.

Kryqtarët në vitin 1204 morënlipsanin e tij nga Konstandinopoja

kanalet e ujërave të zeza. E megjithatë, fatke-qësisht, jemi kaq, madje edhe më të marrë. Çdominutë e jetës sonë është një monedhë e artë.Mund të shpaguajmë dhe të sigurojmë lumturinëtonë me të. Dhe ne e shpërdorojmë pa qëllim.E hedhim në papastërtitë e dëfrimeve mëkatare.Sa kohë humbëm, të zhytur në moçal! Thotëapostull Pavli: “Mjaft është për ne koha ejetës që shkoi, që bëmë dëshirën e kombeve,duke ecur në ndyrësira, në dëshirime, nëdehje, në argëtime, në të pira, dhe në idhuj-tari të paudha” (I Pjetri 4:3). Në dëfrime eshpërdorojmë kohën. Në kishë e investojmëparanë, që quhet kohë.

Mitropoliti i Beratit, Ignati

dhe e çuan në Romë, por ai u ri-kthye sërish në Patriarkanën Eku-menike në Kostandinopojë, më 27nëntor 2004, si një gjest i vullnetittë mirë nga Papa Gjon Pali II.


Nga data 14 deri më 16nëntor u zhvillua në Tiranëtakimi “Oborri i jobesimtarë-ve”, struktura e dialogut mesbesimtarëve dhe jobesimta-rëve, e ngritur nga KëshilliPapnor i Kulturës.

Me titullin “Në çfarë besonai që nuk beson?”, takimet endryshme u mbajtën në she-shin ngjitur me katedralen eShën Palit dhe në Universite-tet Shtetërore, Evropian dheKatolik të Tiranës. Komitetiorganizues i Oborrit të taki-mit që përbëhet nga Lëvizjetlaike romano-katolike të pra-nishme në Shqipëri (Lëvizjete Fokolarëve dhe Bashkim eÇlirim, Komunitetet e ShënEgjidit dhe Taizé, ShoqataAcli-Ipsia). Bashkëpunojnënë organizim NunciaturaApostolike në Shqipëri, Kon-ferenca Ipeshkvnore e Shqi-përisë dhe Këshilli Ndërfe-tar Shqiptar. Takimi i krerëvetë komuniteteve fetare të njo-hura zyrtarisht në Shqipëriu bë i mundur falë bashkëpu-nimit të shkëlqyer me komu-nitetet në nivelet më të lartatë drejtimit dhe përfaqësimit.Ky takim u zhvillua me për-krahjen e Ministrit të Turiz-mit, Kulturës, Rinisë dhe Spor-teve, të Kryetarit të Bashki-së së Tiranës dhe me kontri-butin e shumë mbështetësve.

Ditën e hënë, më 14 nën-tor, u bajt takimi me të rinjtënë sheshin pranë katedralesromano-katolike. Morën pje-së besimtarë e jobesimtarë,duke e çelur dialogun dheshkëmbimin me të rinjtë. Mëpas, mbrëmja u zhvillua si njëfestë me shprehje artistike tëkomuniteteve të ndryshme fe-tare në Shqipëri, por edhe tëgrupeve jobesimtare. Ishin tëpranishëm dhe përfaqësuestë lartë të të gjitha komunite-teve fetare, mes të cilëve edheKryepiskopi Anastas, i cilipërshëndeti veprimtarinëdhe një grup të rinjsh ortho-dhoksë.

Nisma e Oborrittë jobesimtarëve

Më lejoni të ndaj me ju disa prej bindjeve të miapersonale.

Ka disa gjëra që ne, si mbartës të kësaj përvojefetare, mund të bëjmë:

1. Së bashku ne mund të prezantojmë dimensionin“vertikal” të ekzistencës, duke jetuar në kohë të tillakur arritjet e kulturës teknologjike, me gjithë theksin emadh të saj në vërtetimin e së vërtetës, kërcënojnë tëkufizojnë gjininë njerëzore brenda dimensionit “hori-zontal” të jetës, ku nuk as thellësi apo gjatësi.

2. Ne mund të tregojmë se zgjidhja e problemit tësë ligës nuk mund të kufizohet vetëm në përmirësimine shoqërisë nga ana e jashtme, por duhet të përballemime rrënjën e ekzistencës të së ligës, që qëndron thellënë humnerën e egoizmit njerëzor.

3. Kultura materialiste, duke kultivuar individua-lizmin, arrogancën dhe lakminë, na ka çuar në një rrugëpa krye. Ne mund t’ua rikujtojmë njerëzve tanë semënyra për të arritur në ekuilibrin shpirtëror nuk ështëduke e nënshtruar natyrën tek dëshirat e individit, porduke nënshtruar dëshirat tona individuale, nëpërmjetjetës së tërhequr, asketizmit dhe pastrimit të vetvetes.Shkurtimisht, ne mund të përfaqësojmë njerëz që kanëbesimin e tyre në Diçka - apo më mirë te Dikush - qëekziston përtej realitetit tonë tokës dhe të dukshëm.Ne mund t’u ofrojmë atyre eksperiencën e akumulu-ar gjatë shekujve të kërkimit të hyjnores dhe të sëshenjtës.

Nga të gjitha propozimet fetare ose filozofike në

Nga përshëndetja në veprimtarinë “Oborri i jobesimtarëve” e Kryepiskopit të Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë, Prof. Dr. Anastasit

lidhje me vlerën dhe të ardhmen e njerëzimit, propozimimë i guximshëm dhe më i mrekullueshëm mbetet ai iKrishterimit. Këmbëngul në mishërimin e Qenies sëEpërme, të Perëndisë së dashurisë dhe në progresin enjerëzve drejt “hyjnizimit” me anë të hirit. Ne të kri-shterët deklarojmë se Krishti është “drita e botës; seTrinia e Shenjtë në tërësinë e saj është dritë.

Duke hedhur vështrimin në njerëzit e besimeve tëndryshme ose të atyre që nuk kanë një besim, dukeruajtur simbolizmin e mësipërm të dritës, ne mendojmëse pasuria e re e njohjeve shkencore sa i takon dritësi ka falur më shumë gjerësi simbolizmit të efektevemahnitëse të dritës shpirtërore në botë. Thërrmijathemeltare e dritës, fotoni, zë një vend të veçantë midisthërrmijave të materies dhe të energjisë, që formonbotën. Në formën e fotoneve ose të valëve elektromag-netike, drita ekziston dhe vepron edhe në vendet mëtë skajshme të universit, të cilat as mund t’i rrokim dotme mendjen tonë. Ngjashmërisht, drita hyjnore mundtë jetë aktive në raste dhe vende, të cilat mendja njerë-zore as nuk mund t’i mendojë dot.

Si të krishterë ne guxojmë që të shpresojmë. Dhenë këtë fazë të re të historisë globale, në mes tëproblemeve mbytëse, ne shpallim me guxim: Kashpresë në përpjekjen e përbashkët për paqe dhedrejtësi. Ka shpresë kur ne këmbëngulim së bashkunë detyrimin e solidaritetit midis njerëzve dhe popujve;kur shtojmë përpjekjet tona të përbashkëta nërespektimin e plotë të krijesës. Në fund fare, nëpërmjetfuqisë së Perëndisë, e vërteta, drejtësia dhe dashuriakanë për të mbizotëruar.

Nëpërmjet fuqisë së Perëndisë, e vërteta,drejtësia dhe dashuria kanë për të mbizotëruar


Njohja e të vërtetavethemeltare të krishtera ësh-të një nevojë fillestare përçdo të krishterë dhe mbi tëgjitha për të rinjtë. Për këtëarsye, gjatë periudhës sëringritjes nga themelet tëKishës Orthodhokse të Shqi-përisë, shërbimit të katekiz-mit iu dha një theks i veçan-të. Në kuadrin e këtij detyri-mi të Kishës, që mbetet nëvazhdimësi, botohet edhekjo përmbledhje e mësime-ve të katekizmit.

Tekstet janë shkruar kurautori ishte dhjak (1960-1963). Ato u hartuan pascaktimit zyrtar nga Sinodi iShenjtë i Kishës së Greqisëpër t’u përdorur për kate-kizmin për nxënësit e shko-

1. Po ne, a na ka thirrur Krishti që tandjekim? Të gjithë na ka ftuar të jetojmë sipasvullnetit të Tij, të jemi nxënës të Tij, ndjekësit eTij besnikë. Secili nga ne që u pagëzua, ështëbashkuar me Krishtin dhe është bërë gjymtyrëe Trupit Mistik të Kishës.

Por kjo krijon edhe disa detyrime të caktuara.Nuk mund të jetojmë siç duam ne, siç na e sjellrasti. Duhet të jetojmë siç do Krishti. Po si mundt’ia arrijmë kësaj gjëje? Diçka që do të nandihmojë shumë, është të mendojmë në çastete ndryshme të jetës sonë, se po të ishte Krishtinë vendin tim në këtë orë, në këtë çast, çfarëdo të bënte, si do të fliste? P.sh. kërkon të shkoshdiku që të çlodhesh, por në familje kanë nevojët’u japësh ndihmë për një gjë të caktuar. Gjëjae parë që mendon është vetja jote, “po unë kurdo çlodhem”, pra mohimi. Do që të mos uaplotësosh dëshirën. Për një çast pyete pak vetentënde: “Nëse Jisui do të ishte në vendin tim,çfarë do të bënte?”.

Shikon disa miq që nuk sillen siç duhet:thërrasin, mburren, qortojnë. Kërkon edhe ti tëbashkosh zërin tënd me ta dhe të kërkosh tëdrejtën tënde. Por është mirë të mendosh mevete: “Po të ishte Krishti në vendin tim tani, sido të vepronte?”.

Në shoqërinë tonë, kur jemi në shkollë e mëvonë në punë, ekziston një nevojë e madhe për

të ndihmuar të tjerët dhe për të bërë vepra tëdobishme shoqërore e për këtë duhet djersë emund. Shikon të tjerët teksa i bëjnë bisht kësajgjëje dhe mohojnë të kryejnë detyrën e tyre.Mendojnë vetëm për veten e tyre. Je gati edheti që të bësh të njëjtën gjë. Këtë na e impononegoizmi ynë. Edhe në këtë çast kujto mesazhine Apostull Pavlit, që shkruam më lart dhe thuaj:Krishti në vendin tim, me siguri që nuk do tëngurronte të ecte drejt sakrifikimit, që kërkondetyrimi i dashurisë. Pra, duhet të eci përparame heroizëm. “Nuk jetoj më unë, por jetonKrishti tek unë”.

Pikërisht në këtë pikë qëndron madhështiae jetës së besimtarit të krishterë. Brenda tij nukjeton më egoja, ajo nuk jep më urdhra me ligësitë,lakmitë, zilitë dhe ashpërsitë e saj. Brenda tijmbretëron Krishti. Ai drejton, Ai frymëzon.Prandaj edhe besimtari është gjithnjë i gatshëmtë bëjë vullnetin e Perëndisë, prandaj është idashur për ambientin ku ndodhet.

Për më tepër, Krishti jeton përbrenda tij, efuqizon, e ngushëllon në vështirësitë dhebesimtari është paqësor e i gëzuar madje, edhenë stuhitë më të mëdha të jetës së tij. E dini seçfarë thoshte Apostull Pavli për këtë fuqi që ifalte Krishti? “Të gjitha mund t’i bëj me anë tëKrishtit që më jep fuqi” (Filip. 4:13). “Gëzohemnë pësimet e mia” (Kol. 1:24).

Ftesa e Perëndisë

Libra të rinj

2. Në fund, kur Krishti jeton brenda nesh,interesat tona nuk mbarojnë në studimet,shtëpinë apo farefisin tonë. Mendojmë dheduam si Krishti mbarë njerëzit e të gjithë dheutdhe jemi të gatshëm, nëse nevojitet, të ndihmoj-më aty ku na kërkon Perëndia.

Nuk përjashtohet që disa prej nesh këtu, tëjenë të ftuar nga Krishti për ta ndjekur në rrugëmë të vështira dhe heroike. Ndoshta, disave prejnesh u kërkon që të bashkëpunojnë për për-hapjen e Ungjillit të Mbretërisë së Tij në vendinku jetojnë apo në vende të tjera të dheut, qëvuajnë më tepër. Nuk e di nëse e keni parasyshse çfarë problemesh të mëdha kanë popujt eAzisë dhe të Afrikës. Nuk do të flasim për urinëdhe analfabetizmin, që kamxhikon gjysmën epopullsisë së globit. Dua të theksoj këtu seekzistojnë mbi 100 fise në Afrikë, në Amerikëne Jugut dhe në Azi, që nuk kanë një varg tëUngjillit në gjuhët e tyre, me qindra milionënjerëz nuk e njohin aspak Krishtin. Sigurisht,Zoti ka për të ftuar edhe nga brezi ynë bashkë-punëtorë të Tij, siç bëri në epokën e ApostullPavlit ose të Kazaktinit.

Por pavarësisht kësaj thirrjeje të veçantë, letë mos harrojmë se të gjithë na ka ftuar Zoti, tëbëhemi ushtarë të Mbretërisë së Drejtësisë dhetë Dashurisë.

llës së mesme. U botuan nëtre vëllime (Mesazhe Hyj-nore, Besim dhe Jetë,Udhëtim Shpirtëror) nga“Apostoliki Dhiakonia”(Shërbimi Apostullor) i Ki-shës së Greqisë në shumëribotime dhe u përdorën përdhjetëvjeçarë të tërë përmësimin e çështjeve the-meltare të besimit.

Në vëllimin MesazheHyjnore, që u botua në vi-tin 2009, u përfshinë mësi-met dogmatike të dy libravetë parë. Në këtë vëllim, metitull Udhëtim Shpirtëror,janë përfshirë mësimet dog-matike të vëllimit me të njëj-tin titull në greqisht dhe më-simet me tema formuesedhe ato aktuale, të përzgje-

dhura në të tre manualet ekatekizmit. Vëllimi përbë-het nga pesë pjesë: 1. Perë-ndia Atë; 2. Biri i Perëndi-së; 3. Kisha; 4. Tema formu-ese; 5. Tema aktuale.

Shpresojmë që ofrimi ikëtyre teksteve në gjuhënshqipe të ndihmojë si ata qëpunojnë për përhapjen emesazhit të krishterë (kleri-kët, katekistët, drejtuesit ri-norë), ashtu edhe prindëritdhe çdo besimtar, për tëtransmetuar në mënyrë in-duktive parimet e besimitdhe jetës orthodhokse te ri-nia që ka etje për të vërtetën,fuqinë dhe jetën e ndriçuar,që të njohë dhe të dashurojëAtë që është “rruga dhe evërteta dhe jeta” (Jn. 14:6).

PARATHËNIE

Udhëtim Shpirtëror

Marrë nga libri “Udhëtim Shpirtëror” i Kryepiskopit Anastas


Harilla Aleksi (Papajorgji), lindinë Qeparo-Himarë, më 15.12.1928në një familje besimtare pasi i atiishte psalti i kishës së fshatit, i cilikishte dëshirë që i biri të bëhej

Të mërkurën, në datën 26 tetor, u kremtua me madhështi në Mitro-polinë e Beratit Shën Dhimitër Mirovliti. Një ditë më parë, të martën nëmbrëmje, po në katedrale, u krye Shërbesa e Mbrëmësores nga Mitropolitii Beratit, Imzot Ignati dhe klerikë të dioqezës. Merrnin pjesë besimtarëtë këtij qyteti, por dhe mjaft shpresëtarë të ardhur nga qytete të tjera, qëmbushën kishën për të nderuar me praninë e tyre shenjtin. Mbrëmësorjapërbëhej nga psalme dhe tropare të veçanta të kësaj dite, të cilat tëpsalura me madhështi zbukuruan përjetimin e këtij kremtimi të shënuar.Gjithashtu u krye dhe Shërbesa e Bekimit të Pesë Bukëve.

Në predikimin për këtë ditë, Hirësia e Tij Ignati, pasi u tregoi jetëndhe dëshminë e këtij shenjti, ndër të tjera tha: “Ndoshta ne mund të moskemi të gjithë mundësinë që të fitojmë urtësinë dhe aftësinë bindëse tëShën Dhimitrit, me të cilën dëshmori prekte dhe i bënte për vete shpirtrate njerëzve. Por mundemi me fjalë ndërtuese dhe të dobishme tëdëshmojmë dhe të mbrojmë besën tonë. I Krishteri pohues duhet tëdëshmojë traditën Orthodhokse. Fjala e dëshmisë së tij duhet të jetëgjithmonë e vlefshme, aq më tepër sot që jetojmë në një epokë të vështirë,ku shumë gjëra sheshohen dhe errësohen. Dëshmia dallon mashtriminnga e vërteta, jetën e krishterë nga morali i shthurur. Sa herë përballemime imoralitetin, me dy fjalë vëllazërore, le të këshillojmë të afërmin tonëqë t’i shmanget mëkatit. Mjerë nëse nuk kemi guxim të pohojmë besën

klerik por lufta do të ndryshontekëtë dëshirë.

Gjatë operacionit të qershorit1944, gjermanët e internuan Hari-llën së bashku me shumë bashkë-fshatarë të tjerë nga bregdeti në ka-mpin e përqendrimit në Pavllo Me-lla, në Selanik, Greqi, nga i cili passhumë mundimesh dhe vështirësishkthehet në Himarë pas 9 majit1945.

Në vitin 1963 përfundoi Fakul-tetin e Mjekësisë në Tiranë, dhe udiplomua mjek patolog. Gjatë kë-saj kohe ka punuar si inspektor sa-nitar në rrethin e Gjirokastrës derinë fund të vitit 1967. Më pas tran-sferohet në Tiranë ku punon si mjek

i përgjithshëm me dashuri dhepasion për profesionin, për t’ushërbyer me ndërgjegje dhe devot-shmëri e për të qenë sa më pranënjerëzve në nevojë.

Me ringjalljen e Kishës dhe ar-dhjen e Kryepiskopit Anastas nëkorrik 1991, ai rigjeti inspirimin dheshpresën e besimit e cila i ishte ndry-dhur brenda vetes për vite të tëraateizmi.

Kështu që në fillim ai ishte ngatë parët pjesëmarrës dhe personel iklinikës orthodhokse “Shën Lluka”në Tiranë, që në vitin e hapjes sësaj më 1992, duke shërbyer si mjekpatolog për besimtarët dhe banorëte Tiranës.

Po kështu doktor Harilla ështëaktivizuar dhe bashkuar me kursete para të teologjisë në Akademinëe Lartë Teologjike të Shën Vlashit,Durrës dhe më pas të muzikës bi-zantine të drejtuara me profesiona-lizëm nga atë Justini.

Pas përfundimit të përgatitjesteologjike, ka shërbyer si psalt nëkishat e Shën Prokopit dhe në atëtë Ungjillëzimit në Tiranë, dukemarrë pjesë në të gjitha shërbesat,festat dhe celebrimet fetare që janëzhvilluar deri në fillim të vitit 2011.

Petrika Shalësi

I shprehu ngushëllimet në shtëpiedhe Kryepiskopi Anastas.

Fjeti më Zotin z. Harilla Aleksi

tonë ndaj Krishtit, kur Emri i Tij i shenjtë shahet dhe besa jonë e kulluarshpifet”.

Ditën e nesërme, u krye Liturgjia Hyjnore. Në bashkëmeshim,qëndruan Hirësia e Tij Ignati dhe Hirësia e Tij Nikolla. Përsëri kremtimiishte madhështor, me një pjesëmarrje mbresëlënëse si rrallë herë. Gjatëmeshës u bë anagnost njëri prej psaltëve të Beratit dhe bekimi i grurit tëShën Dhimitrit. Përveç predikimit, në fund të meshës Hirësi Ignati udrejtua nga besimtarët dhe ndër të tjera tha: “Ne sot kremtojmë megëzim të madh Shën Dhimitër Mirovlitin, i cili është dhe shenjti mbrojtësi qytetit të Beratit, por gjithashtu ky gëzim shtohet kur bashkë me neështë Episkopi i Apolonisë, Hirësi Nikolla, i cili është edhe drejtor iAkademisë Teologjike “Ngjallja e Krishtit”. Si vëllain tim, e falënderojdhe i uroj ecuri të mbarë në këtë Akademi.”

Pas këtij fjalimi mikpritës pasoi dhe fjalimi i Hirësi Nikollës, i cilifalënderoi Hirësi Ignatin për mikpritjen e ngrohtë dhe për ndihmën që kadhënë në Akademinë Teologjike si në dërgimin e kandidatëve, ashtu edhenë gatishmërinë për mbajtjen e mjaft fjalimeve shpirtërore.

Në fund, Hirësi Ignati uroi të gjithë ata që mbajnë emrin Dhimitër apoDhimitra dhe mbrojtjen e bekimin e Trinisë së Shenjtë për të gjithë tëpranishmit.

Thoma Shkira

Në Berat kremtohet në mënyrë panegjirike Shën Dhimitër Mirovliti


1.1 Të dhëna biografike

Joakim Martiniani lindi aty ngamesi i tetorit të vitit 1875 në Vosko-pojë. Në qytetin e tij të lindjes, i cilinuk e kishte më shkëlqimin dhe kre-narinë e dikurshme, pas shkatërrimitpothuajse të plotë të tij në vitin 1769,si dhe pas disa reprezaljeve dhe plaç-kitjeve të njëpasnjëshme të mëpas-shme, me pasojë largimin e detyrue-shëm në mënyrë të pakthyeshme po-thuajse të gjithë popullsisë, kryenarsimin fillor dhe të mesëm. Në mo-shë tepër të re shkon në Konstandi-nopojë, ku studion në Shkollën eMadhe të Genit dhe me përfundimine studimeve këtu regjistrohet nëshkollën teologjike të Halkit, të cilëne mbaron në vitin 1898.

Për pothuajse pesë vjet punoi siprofesor në Gjimnazin e Andrinopo-jës, si dhe në shkollën e VashaveZappio në Andrinopojë (KentrikoZappio Parthenagogeio).

Në mars të vitit 1903 PatriarkuEkumenik Joakimi i III-të, e fton nëKonstandinopojë me qëllim që tahirotonisë dhe ta dërgojë në Durrës,për të ofruar shërbimet e tij në këtëzonë kishtare. Duket se patriarku eka parë Martinianin si më të përshtat-shmin për atë zonë, përveç cilësivedhe vlerave që mbartte edhe përarsye se ai vinte nga Shqipëria, njih-te doket dhe zakonet, temperamen-tin e popullit, si edhe gjuhën e vendit.Kështu më 4 prill të vitit 1903 hiro-toniset dhjak në kishën patriarkaletë Shën Gjergjit. Vajtja e Joakimitnë Durrës nuk u realizua për shkaktë pasigurisë që ekzistonte në vendnë atë kohë...

1.2 Angazhimi dhe Kontributii tij në Shqipëri

Më 4 korrik të vitit 1911 Sinodi iPatriarkanës Ekumenike e zgjodhiJoakimin mitropolit të Beratit. Hiro-tonia e tij u krye në datën 10 korriktë vitit 1911. Ardhja e tij si mitropolitnë Berat, korrespondoi me një periu-dhë të vështirë e të mbarsur me kon-tradiktat e luftërave Ballkanike dheasaj Botërore. Në zonën e Beratit nëkëtë kohë që nga shkurti i vitit 1910,forcat ushtarake të xhonturqve nëndrejtimin e Mahmut Turgut Pashës

përpiqeshin të shtypnin çdo rezisten-cë dhe synonin me dhunë mobilizi-min e të rinjve në ushtrinë turke. Nëkëtë periudhë amullie forcat spora-dike të bejlerëve të zonës plaçkitninnë mënyrë sistematike zona të tëra,duke mbjellë tmerr e terror. Pavarë-sisht kësaj situate mitropoliti Joakim,u përpoq me të gjitha forcat të kulti-vonte në popull arsimin, dijen dhenjohuritë praktike me karakter tek-nik për një standard më të lartë jete-se. Kështu me iniciativën dhe fondete mbledhura prej tij, gjimnazi i pa-plotë i Beratit u kthye në një gjim-naz të plotë, madje në të u ngrit edheseksioni tregtar i kësaj shkolle, shko-llat fillore të Vlorës, Fierit dhe Libof-shës u kthyen në gjysmë gjimnaze,me seksione bujqësore në secilënprej tyre. Në të shtatëdhjetë e katërkomunat e eparkisë (zonës) së tij or-ganizoi në secilën prej tyre shkollafillore, ndërkohë që për të plotësuarnevojat e zonës së tij me klerikë nëmanastirin e Shën Marisë, në Arde-nicë ngriti një shkollë hiratike, ku je-peshin edhe mësime të karakteritbujqësor e blegtoral, ndërsa në Vlo-rë ngre një shtypshkronjë, dhe nxjerrnjë gazetë javore për kultiviminshpirtëror e kulturor të popullit.

Gjithashtu ai bën një inventari-zim të pasurive të paluajtshme tëmanastireve për miradministrimin etë ardhurave, të cilat së bashku mendihmat që mblidhte i vinte në dis-pozicion të arsimimit dhe përmirësi-mit të kushteve të jetesës kryesishttë fshatarëve myzeqarë. Gjithashtunë mitropolinë e Beratit ai ndërtoi njëbibliotekë të pasur, e cila u shpërdo-rua dhe u dogj më 14 shtator të vitit

1913, kur mitropolia në fjalë u plaç-kit nga grupe mercenarësh të ardhurnga Veriu. Në këtë periudhë rrëmu-je e anarkie të mbarsur me shumëkontradikta Joakim Martiniani, mi-tropolit i Beratit, si rezultat i denon-cimit të reprezaljeve dhe shpërngul-jeve në masë të popullatës vendëse,të kryera nga ushtritë e huaja, inter-nohet më 15 maj 1916 në Korfuzsë bashku me kryetarin e bashkisësë Beratit Xhemil bej Vlorën. Ngainternimi kthehet në Berat nëshkurt të vitit 1919. Gjatë intervalitkohor 1911-1920 ai angazhohet edhenë ngritjen e shumë ndërtesavekishtare. Kështu rindërton mitropo-linë e Beratit, restauron mitropolinëe Vlorës, ngre nga themelet në Vlo-rë një gjimnaz tepër të hijshëm përvajza, shumë të nevojshëm për ko-munitetin, restauron kishën mitro-politane këtu, si dhe meremeton ma-nastirin e Zvërnecit. Në prill të vitit1920 shkon në Korfuz për arsye fa-miljare, nga ku nuk i mundësohetmë që të kthehet në atdheun e tij.Kështu detyrohet të shkojë në Kon-standinopojë.

1.3 Kontributi i J. Martinianitnë dobi të Pavarësisë së Kishës

Orthodhokse në Shqipëri

Në fund të shtatorit të vitit 1922Patriakana Ekumenike, duke qenënë dijeni të kërkesës së KishësShqiptare për Autoqefali, si dhe tëardhjes në Konstandinopojë të njëdelegacioni nga Shqipëria për të pa-rashtruar këtë kërkesë, caktoi njëKëshill të përbërë nga kryepriftë-rinj, të cilët do të studionin gjendjen

e Kishës së Shqipërisë dhe do tëbënin një relacion, në mënyrë që tëishin të argumentuara mendimetdhe konceptet në lidhje me këtë çë-shtje. Anëtar i këtij Këshilli të Pa-triarkanës u caktua edhe Joakimi, icili punoi për t’u arritur kjo gjë. Kë-shtu më 11 shkurt të vitit 1923 Sino-di i Patriarkanës vendosi që t’i japëKishës Orthodhokse të Shqipërisëtë drejtën për vetadministrim dhe tëpërgatitë planin e marrëveshjes mi-dis Patriarkanës dhe Kishës Ortho-dhokse të Shqipërisë, si dhe statutin.Nga një telegram që Joakimi i dër-gon mitropolitit të atëhershëm tëKorçës, Jerotheut, kuptohet anga-zhimi serioz dhe preokupimi i tij përarritjen e kësaj marrëveshjeje. Kë-shtu ai shkruan: “Konstandinopojë,24 shkurt 1923. Mitropolit Jerothe-ut, Korçë. I gjithë Sinodi sot u morme çështjen shqiptare, e mbrojta nëmënyrë të përsëritur për një kohëtë gjatë, marrëveshja u arrit, dëshirae zjarrtë e mëmëdheut të vuajtur,këshilli të vijë sa më shpejt. Mitro-politi i Beratit Joakim”.

Delegacioni shqiptar mbërriti nëKonstandinopojë në mes të prillit tëvitit 1923, bisedoi me Patriarkanënpër sa i përket mënyrës së zgjidhjessë problemit kishtar të Shqipërisë,por nuk e pranoi propozimin e sajpër vetadministrim, duke ngulur kë-mbë për Autoqefali (pavarësi të plo-të). Më 12 maj 1923, delegacionishqiptar largohet nga Konstandino-poja. Po atë ditë Sinodi i Patriarka-nës vendos që të tërheqë nga Shqi-përia Jerotheun dhe të dërgojë sieksark të saj Joakimin. AtëherëJoakimi propozon që në vend të tijtë shkojë mitropoliti i Miresë Filo-theos. Siç duket ai nguronte pasinuk kishte besim se do të mundtetë arrinte të siguronte marrëveshjenmidis Kishës Orthodhokse Shqipta-re dhe Patriarkanës, duke vendosurnjëkohësisht se tashmë do të jeton-te përfundimisht larg atdheut të tij.Për këtë arsye dërgon dy letra më14 dhe 15 nëntor 1923, prej të cila-ve njërën ia adreson atë Vasil Mar-kos dhe tjetrën episkopit të Militupo-lit Jerotheut, ku iu lutet që të merre-shin sendet e tij nga Berati dhe t’iadërgonin më pas në Konstandino-pojë.

JOAKIM MARTINIANI

Dr. Dion Tushi

(Vijon)Marrë nga revista “Kërkim”, nr. 6


Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

DHJETOR 20111 E Enjte Pr. Naum. Filaret përdë-llimtari. Theokliti i Lakedhemonisë.(Vaj, verë e peshk.)3 E Shtunë † Pr. Sofonia. Dësh. Aga-pi, Selefki, Gliqeri. Osh. Theodhuli.(Vaj, verë e peshk.)

4 E Diel † 10 LLUKAIT. Dëshmg.Varvara. Osh. Joan Damaskini. (Vaj,verë e peshk.)5 E Hënë Osh. Sava i Shenjtëruar.Dësh. Diogjeni. Osh. Noni. (Vaj, verëe peshk.)6 E Martë † Nikolla i Mirës së Likisë.Dësh. Niseri. Dësh i ri Nikolla. (Vaj,verë e peshk.)8 E Enjte Ap. Qesari (i Durrësit),Sostheni, Tihiku nga 70-t. Osh. Patapi.(Vaj, verë e peshk.)9 E Premte † Zënia e Sh. Anës, nënëssë Hyjlindëses. Pr/sha Ana. (Vaj e verë.)10 E Shtunë † Dësh. Minai, Hermo-gjeni, Efgrafi. Dësh. Gemeli, Maria-ni. (Vaj, verë e peshk.)

11 E Diel † 11 LLUKAIT. E PA-RAETËRVE. Osh. Danieli e Llukai.(Vaj, verë e peshk.)12 E Hënë † Shën Spiridhoni i Trimi-thundës. Hermani i Alaskës. (Vaj, verëe peshk.)13 E Martë Dësh. Efstrati, Afksenti,Oresti, Evgjeni, Mardari, Luçia. (Vaj,verë e peshk.)15 E Enjte † Hierod. Elefteri i Vlorëse Anthia. Oshdg. Suzana, dhjak/e.(Vaj, verë e peshk.)E Shtunë † Pr. Daniel dhe 3 djemtë.Dionisi i Egjinës. Oshd. Kopri. (Vaj,verë e peshk.)

18 E Diel † PARA KRISHTLIN-DJES. Dësh. Sebastiani. (Bëhet Efqeli.)20 E Martë † Ignat Hyjmbajtësi. Filo-goni i Antiokisë. Joani në Kronshtad.22 E Enjte † Dëshmg. Anastasia.Dësh. Krisogoni. Dësh. Flaviani ro-mak.23 E Premte † Osh. Naumi në Ohër.10 dësh. e Kretës. (Shërbesa e Orëve)24 E Shtunë † Dësh. Evgjenia, Filipi.Dësh. i ri Ahmeti.

25 E diel † LINDJA TRUPORE EZOTIT TONË JISU KRISHT.26 E hënë † Hyjprind. Maria e Jo-sifi. Pr. David. Jakovi, vëllai i Krishtit.27 E martë † Kr/dhjak. Stefani, dësh.i I-rë. Dësh. Maurici. Oshg. Fabiola.28 E mërkurë 20.000 dësh. në Niko-medi. Osh. Simon mirovliti. (Hahentë gjitha.)30 E Premte Oshdg. Anisia. Dësh. File-teri. Oshd. i ri Gedeoni. (Hahen të gjitha.)31 E Shtunë † Mbyllja e Krishtlindjes.Oshg. Melania. Zotiku i jetimores.

KryqiSado i rëndë të jetë kryqi i kujtdo, ai do të mbetet i

pavlerë nëse nuk ndiqet shtegu i Krishtit për ta kthyerkryqin personal në kryqin e Krishtit. Kryqi vetjak përpasuesin e Krishtit kthehet në kryqin e Krishtit, sepsendjekësi i Zotit e di që Krishti e ruan gjithmonë, që Krishtii lejon dhimbjet, si kusht i domosdoshëm dhe i pashmang-shëm i jetës së krishterë. Asnjë vuajtje nuk do të afro-hej dot nëse Zoti nuk do ta lejonte, por vuajtja dhe dhi-mbja e bën një të krishterë të ngjashëm me Krishtindhe pjesëmarrës në veprën e tij mbi tokë dhe më pasnë qiell.

Kryqi vetjak për ndjekësit e Zotit transformohetnë kryqin e Krishtit, sepse ndjekësit e vërtetë të tij ka-në si qëllim final në jetë përmbushjen e porosive hyjno-re. Dhe kur të gjitha këto porosi hyjnore bashkohen,formojnë kryqin mbi të cilin kryqëzohet njeriu i vjetër,me zakonet dhe frikërat e tij.

Rrënja e gjithë të këqijave është dashuriapër argjendin

Ata që dëshirojnë të pasurohen bien nëpër kurthee rrjeta, të cilat rrinë gati në rrugën drejt kamjes. Frytete para të këtij turra vrapi janë shqetësime dhe turbulliratë shumta, të cilat mendjen dhe, zemrën e çojnë larg Pe-rëndisë. Shpirti që fillon ti largohet Perëndisë ftohetdhe bëhet i pandjeshëm. Ai ashpërsohet, tkurret dhe hu-mbet ndjenjat, frika nga Perëndia fillon të venitet, kujti-mi i vdekjes fillon të shmanget. Mendja turbullohet dhelargohet nga plani i Perëndisë, kurse besimi mpaket.Shpresa në Perëndinë transformohet në shpresë ndajidhujve duke vënë edhe dashurinë nën këmbët e tyre.Kështu njeriu vdes duke humbur të mirën dhe duke udhënë pas gënjeshtrës, së keqes, brutalitetit. Me pakfjalë bie në grackat shpirtërore, bie në vdekjen e për-jetshme dhe bëhet enë e së keqes. Rrënja e gjithë tëkëqijave është argjenddashja që bëhet shkak dhe burimpër të gjitha mëkatet.

Vuajtja e përjetshme… atje [në Had] mbretëron më e keqja nga të gjitha

lëngatat e zemrës - dëshpërimi…

Burimi i lutjes së pandërprerëBota e Krishtit është burimi i lutjes së pandërprerë

që vjen nga mendja, zemra, shpirti e fryma, që buronnga gjithë qenia e njeriut, me veprimin e Shpirtit tëShenjtë. Bota e Krishtit është burimi i përjetshëm ipërulësisë së Tij që kapërcen çdo arsye njerëzore. Tëvërtetën do ta thotë ai që pohon se lutja është përulësie bekuar dhe përulësia e bekuar lutje e pandërprerë.

Dashuria për të afërminDashuria për të afërmin është porta drejt dashurisë

për Perëndinë. Për një të krishterë, dashuria për Perë-ndinë është dashuria për të afërmin, pra të dojë të afër-min, ta dojë atë në Perëndinë. Sipas urdhëresave tëZotit, duke dashur të afërmin, kemi dashur Krishtin dheduke dashur Krishtin, kemi dashur Perëndinë.

Mbi besiminZanafilla e të gjitha pasioneve është mosbesimi.Besimi është shkalla drejt fronit të dashurisë.Besimi është nëna e durimit, nëna e guximit, nëna

e lutjes, udhëheqësja drejt përulësisë, burimi i shpresës.Besimi në Krishtin, të cilin pasuesit e dëshmojnë

me anë të veprave të tyre, është monedha që shpaguanpër shpëtimin e tyre. Por atyre që braktisën botën përt’ju kushtuar plotësisht punës ungjillore, atyre besimido t’ju sjellë përsosmërinë e krishterë.

Kuptimi i KishësKu ndodhet sot arka e Noes, ku mund të gjendet

strehë nga dallgët e tërbuara që rrahin pa mëshirë?Kjo arkë është Kisha e Shenjtë, që çan mes dallgëvetë përmbytjes morale dhe gjatë natës së errët, mbushurme stuhi e rreziqe, i beson dritës së yjeve të qiellit - Shkri-meve të Shenjta. Asnjë re, sado e errët qoftë, nuk mundtua zërë dritën këtyre yjeve.

Njih, o njeri, dinjitetin tëndVëri veshin, o njeri! Hidh vështrimin fushave, lumenj-

ve, vështro malet e larta dhe detrat e pamatë, shih pe-mët e larta, kafshët dhe gjithfarë qeniesh që rrojnë mbitokë, peshqit që notojnë në thellësi të ujërave, hidh sy-rin drejt yjeve, hënës dhe diellit, shih qiellin: gjithçkaështë për ty, gjithçka është vënë nën këmbët ë tua.

Por mos harro, veç botës qe sheh syri ka dhe një botëtjetër të padukshme, të cilën sytë tanë nuk mund tarrokin e as mendja jonë nuk mund ta përfytyrojë. Edhekjo botë e padukshme është përgatitur për ne njerëzit.

E vetmja pasuriE vetmja e mirë, e vetmja pasuri për njeriun është Zoti,

krijuesi dhe shpëtuesi, jeta dhe lumturia e tij, e vetmjagjë e mirë që nuk prishet. Atij i qoftë lavdia dhe nderimi!

Përktheu dhe përzgjodhiXhorxhi Trebicka

Fjalë të zgjedhura ngaShën Ignat Briançaninov

Ignat Brjançaninov (Ignati i ndriçuar), Episkopii Kaukazit dhe Detit të Zi (1807-1867) është shpa-llur shenjtor në vitin 1988. Asket i famshëm, punëtori palodhur, i njohur për shkrimet e tij shpirtërore.


NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajës, Nr. 151Tiranë

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypur në shtypshkronjën “Ngjallja”

Organ i Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë

Del nën kujdesine Këshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Kisha jonë Orthodhokse me faqen e saj zyrtarepërpiqet të përcjellë mesazhin dhe informacionin e sajedhe në internet.

Ajo i njeh vizitorët e saj me:- besimin e krishterë orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarinë e strukturave institucionale,- lajmet më të fundit,- arsimin, edukimin dhe shërbimin social e kulturor që ofron në shoqëri,- ndërtimin dhe restaurimin e kishave dhe manastireve,- botimet kishtare etj.Teksti këtu ndërthuret me fotografi, mesazh zanor,

muzikor e filmik.Këtë informacion do ta gjeni në tri gjuhë: shqip,

anglisht e greqisht.

Me www.orthodoxalbania.orgdo të gjeni në internet Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë

Shihemi, lexohemi e dëgjohemi në momentdhe kudo në të gjithë globin me

www.orthodoxalbania.org

Nigeri

Zyra e Katekizmit e Kryepiskopatës së Shenjtë,me bekimin e Kryepiskopit Anastas dhe me mbi-këqyrjen baritore të Episkopit të Apolonisë, Hi-rësi Nikollës, filloi aktivitetin e katekizmit në se-zonin e ri 2011-2012, në Tiranë, Elbasan, Librazhd,Peqin, Kavajë, Durrës dhe zonat përreth.

Katekistët aktualisht punojnë në rreth 20 zo-na, duke takuar çdo javë 800 katikumenë të mo-shave të ndryshme, si të rinj ashtu edhe të rritur.Katër klerikë dhe gjashtë laikë, të cilët kanëstudiuar në Akademinë Teologjike Orthodhokse,shpërndahen nëpër të gjitha zonat për të përha-pur fjalën e Perëndisë dhe për të afruar njerëzitpranë besimit.

Zyra përballon një punë të vazhdueshme përkryerjen gjithnjë e më cilësore dhe zgjerimin emësimit të katekizmit besimit orthodhoks, dukei dhënë rëndësi kualifikimit të vazhdueshëm tëçdo katekisti dhe duke nxjerrë materiale të rejapër të qenë më afër katikumenëve, p.sh. përkthi-mi i librave, emisione në radion “Ngjallja” etj.

Nisën veprimtaritë katekiste në enoritë e Kryepiskopatës

Aktualisht po kryhet një punë intensive përnxjerrjen e disa filmave dokumentarë me DVD,si ato të dubluara, por edhe prodhime të vetëstafit. Së shpejti, kjo Zyrë do nxjerrë në qarku-

llim serinë me 10 dokumentarë filmikë, ku jepetnjë ndihmë e madhe për të gjithë ata që duan të ke-në njohuri mbi Besimin e Krishterë Orthodhoks.

Miron Çako

Në fillim të nëntorit në Nigeri pati për-sëri një valë të egër dhune nga ana e ek-stremistëve islamikë. Nuk u sulmuan, sizakonisht, vetëm të krishterët, por aktet edhunës goditën edhe myslimanët e mode-ruar dhe organet që ruajnë rendin.

Sulme të koordinuara të njerëzve të ar-matosur, kamikazëve dhe autobomba bënëtë përfundonte në flakë e tmerr Damaturu,kryeqytet i shtetit Jobe, në veri të vendit.U shkatërruan kisha, shtëpi e objekte tëtjera të të krishterëve vendas, por u sulmu-an edhe xhami të myslimanëve të mode-ruar, kazerma të policisë etj. Këto sulme

Akte ekstremizmi kundër të krishterëve

shkaktuan dhjetëra të vdekur.Autori i sulmeve është organizata ek-

stremiste e lidhur me Al Kaedën “BokoHaram.” Kuptimi i emrit të saj është: Kul-tura perëndimore është haram - e ndaluar.Ajo u themelua nga sheiku Ustaz Jusuf, icili predikon jo vetëm ndalimin absolut tëçdo edukimi jo islamik ngushtësisht tradi-cional, por edhe se toka është e sheshtë si nëshkrimet e vjetra të shenjta apo se shiu ësh-të një dhuratë e Perëndisë dhe nuk ka të bëjëme avullimin e ujit... Pasuesit e vet ky sekti zgjedh në shtresat më të varfra të popull-sisë, ku uria dhe padituria janë absolute.


Shenjtëri, hirësi, shkëlqesi, përfaqësuestë feve të ndryshme të botës.

Zotërinj dhe zonja, miq të dashur,

Çdo dialog autentik mban në vetvete filizate një metamorfoze për t’u realizuar. Natyra enjë transformimi të tillë përbën një shndërrimqë na bën të dalim nga anësitë, për ta konside-ruar tjetrin si subjekt marrëdhënieje dhe jo mësi një objekt indiference. Sepse nga indiferencalind urrejtja, nga indiferenca lind konflikti dhenga indiferenca lind dhuna. Kundër këtyre së-mundjeve vetëm dialogu është zgjidhja afatgjatëpër t’u ndjekur.

Si udhëheqës fetarë, roli ynë mbi të gjitha,është të promovojmë dhe të tregojmë nëpërmjetshembullit tonë të përditshëm, që ne nuk rrojmëvetëm njëri kundrejt tjetrit, apo njëri krah tjetrit,por më shumë jetojmë së bashku, në të njëjtinshpirt paqeje, solidariteti dhe vëllazërie. Por përtë arritur këtë qëllim, dialogu kërkon një për-mbysje të plotë të mënyrës sonë të ekzistencësnë botë. I dëgjojmë mirë zërat e atyre që ekzal-tojnë proteksionizmin, meqë globalizimi ka nëvazhdën e vet një rrymë relativiste që gjeneron,si kundërshtim, tërheqje komunitariste dheidentitetesh, brenda të cilave fshihet armiqësia.Për këtë arsye impenjimi ynë nuk duhet të kufi-zohet vetëm në një punë së jashtmi me komu-nitetet tona, por duhet të kuptojmë edhe logjikate brendshme. Në këtë rast përgjegjësia jonërezulton shumë më e madhe dhe organizimi ikëtij takimi për paqe në Asizi shfaq gjithërëndësinë e tij.

Nuk kemi të bëjmë, siç thonë disa, me dialogndërfetar, dialog ekumenik, në një perspektivësinkretiste. Përkundrazi, vizioni që ne lavdërojmënë dialogun ndërfetar zotëron një sens krejt tëveçantë, që rrjedh nga aftësia e vetë feve për t’uimpenjuar në shoqëri në promovimin e paqes.Ky është shpirti i Asizit, kjo është edhe rruga nëtë cilën Patriarkana Ekumenike e Konstandi-nopojës impenjohet prej shume vitesh. Edhe sot,25 vjet pas takimit të parë, të thirrur nga i lumë-ruaruari Papa Joani Pavli II, pikërisht këtu nëAsizi, 10 vjet pas ngjarjeve dramatike të 11 shta-torit dhe ende kur “pranverat arabe” nuk i kanëdhënë fund tensioneve ndërkomunitare, vendi ireligjioneve mes tharmeve që po ndodhin nëbotë mbetet i paqartë. Në fakt ne vazhdojmëqë të kemi frikë margjinalizimin në rritje tëkomuniteteve të krishtera në Lindjen e Mesme.Duhet t’i kundërvihemi deformimit të mesazhit

të feve dhe të simboleve të tyre nga ana e auto-rë të dhunës. Të zhvillosh fetaren nëpërmjet vetëfesë, kjo është emergjenca e nevojshme për tëpromovuar dimensionin human të një figurehyjnore që është e mëshirshme, e drejtë, e dashur.Pikërisht për këtë përgjegjësit e religjioneveduhet të marrin përsipër procesin e rivendosjessë paqes. Sepse kjo është mënyra e vetme për t’ungritur kundër keqpërdorimeve luftënxitëse tëfeve dhe të dënojmë fort luftën dhe konfliktet,duke u bërë ndërmjetës paqeje dhe pajtimi.

Shenjtëri, këta janë disa nga elementët qëduam të sjellin në reflektimin e përgjithshëm nëkuadër të këtij takimi të ri në Asizi, për tëkonverguar në favor të një pajtimi global tënjeriut me Perëndinë, të njeriut me vetveten,por edhe të njeriut me mjedisin. Sepse altruizminuk mund të kufizohet vetëm në marrëdhëniet

Konflikti lind nga indiferencaFjala e Tërëshenjtërisë së Tij, Patriarkut Ekumenik Vartholomeu I

brenda njerëzimit. Kush thotë “të jesh nëmarrëdhënie”, i referohet edhe përvojës që shtri-het tek e ndryshmja, deri tek vetë natyra, si kri-jim i Perëndisë. Pra, dialogu ynë është pajtim.Të gjithë ne e njohim veten në këtë shprehje tënumërimeve: “Të lumur ata që punojnë për paqe,sepse do të quhen bij të Perëndisë” (Matth. 5,9).Kjo përgjegjësi nuk është vetëm me fjalë, ajopret që ne të jemi besnikë ndaj besimit tonë,besnikë ndaj qëllimit të Perëndisë për botën,duke iu përgjigjur asaj që Ai na kërkon. Qofshimtë denjë për këtë impenjim! Vetëm atëherëpaqja që kërkojmë, ky thesar kaq i dashur përt’u pasur dhe i lehtë për t’u humbur, do shkëlqejënë botën tonë.

I lutemi Perëndisë, Zotit tonë, t’i japë botësHirin e Tij dhe të na frymëzojë për të qenëpelegrinë të së vërtetës dhe paqes.

Në fund të tetorit në Asizi u zhvillua takimi i 4-t ndërkombëtar për paqen. Ai u organizua

nga Papa Benedikti XVI, dhe ishte konceptuar si një pelegrinazh ku morën pjesë udhëheqës

fetarë nga e gjithë bota. Tema e takimit ishte “Pelegrinë të paqes, pelegrinë të së vërtetës”

dhe qe një rast lutjeje, refleksioni dhe dialogu rreth paqes dhe drejtësisë në botën e sotme.

Pjesa kryesore e programit u zhvillua në datën 27 tetor, ku pasdite u zhvillua një “marshim

për paqen”, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve nga e gjithë bota të të gjitha besimeve të

krishtera, myslimane, hebre, budiste, shintoiste, induiste, animiste etj., dhe me pjesëmarrjen

për herë të parë të një përfaqësie të atyre që nuk i përkasin asnjë besimi, me bindje agnosticiste,

si shenjë vëllazërimi e mirëkuptimi të të gjithë njerëzve me vullnet të mirë pa asnjë dallim.

Në këtë takim, morën pjesë edhe përfaqësi të Kishave Orthodhokse dhe Patriarku Ekumenik

Vartholomeu I, i cili përshëndeti takimin. Kisha jonë u përfaqësua nga Kryepiskopi Anastas.

Documents

Gazeta e Nentorit 2011