N a j w i ę k s z y d z i e n n i k g o s p o d a r c z y

PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 NR 224 (2346) ROK 15 CENA 5,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPRAWNA.PL /24H

ISSN

1232–6

712

N

r in

dek

su 3

48 0

66

Mut

1 N

akła

d: 1

45 9

10

■ Jak dokonać zamknięciaksięgi podatkowej

Tygodnik Podatkowy

SAMOZATRUDNIENIEJak rozliczać koszty działalnościw mieszkaniu strona 15

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZYSPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCIJak rozliczyć sprzedaż mieszkaniai domu kupionych do końca 2006 r. strona 14

GOSPODARKA ■ Porównanie ofert telefonów

na kartę strony A2–A3

PRACA I KARIERA■ Za siedem lat matura

z przedsiębiorczości■ Jak wybrać dobrego

kandydata strony A6–A7FINANSE■ To nie czas na kupowanie

akcji strona A11

PODATKI■ ZAKAZ ODLICZANIA VATod wydatków, które nie są kosztemuzyskania przychodów, zostanie od1 grudnia zlikwidowany. strona 6

PRACA ■ FIRMY NIE BĘDĄ MOGŁYzwolnić rodzica, który obniży wymiarczasu pracy ze względu na opiekęnad dzieckiem. strona 10

PRAWO ■ PISMA SĄDOWE DORĘCZANEbędą przez pocztę, komornikai przez specjalnie utworzoną służbędoręczeniową. strona 13

W grudniu firmy ubezpiecze-niowe po raz ostatni zapła-cą tzw. podatek Religi. Ju-

tro odbędzie się pierwsze czytanierządowego projektu ustawy, któryzlikwiduje go od stycznia 2009 r.Jednocześnie, wbrew wcześniejszym

zapowiedziom ministra zdrowia EwyKopacz, nie zostanie zastąpiony in-nym systemem, który zobowiążeubezpieczycieli do partycypacjiw kosztach leczenia ofiar wypadków.

Jak sprawdziliśmy, zniesienie po-datku Religi nie spowoduje obniże-

nia cen polis, podniesionych w ubie-głym roku o 7–10 proc. W najlep-szym razie ceny polis zostaną utrzy-mane na obecnym poziomie. Ubez-pieczyciele wskazują, że stanie siętak m.in. ze względu na wprowa-dzenie instytucji tzw. zadośćuczy-

nienia za śmierć bliskiej osobyw nieszczęśliwym wypadku.

Przez rok z podatku Religi do NFZwpłynęło 700 mln zł. Kolejnych pie-niędzy w 2009 roku nie będzie.■

strony 2 i 8

CZY CHRONISZ SWOJE DANE?NIE POZWÓL,NIE POZWÓL, ABY DANE TWOICH KLIENTÓWABY DANE TWOICH KLIENTÓWDOSTAŁY SIĘ W NIEPOWOŁANE RĘCE !DOSTAŁY SIĘ W NIEPOWOŁANE RĘCE !

Nie wyrzucaj ich do śmietnika! Każdy zbędny dokument lub materiał CD/DVD zawierającyinformacje lub dane powinien zostać zniszczony w niszczarce dokumentów.

Więcej informacji na www.fellowes.pl

FINANSE

Kredyty: przez wahaniakursu rata wyższa o 250 zł

reklama

PRACA LECZENIE OFIAR WYPADKÓW

Zniknie podatek Religi, ale firmyubezpieczeniowe nie obniżą OC

Płyty z praktycznym kursem obsługi programu Word

Wahania kursu złotego są ostatnio tak du-że, że wartość raty przeciętnego kredy-

tu walutowego w ciągu kilku dni jest w staniewzrosnąć o prawie 250 zł. Nadal jednak osobazadłużona we frankach płaci mniej niż w zło-tych, jeżeli wzięła kredyt kilka miesięcy temu.Ci, którzy pożyczają teraz, za kredyty waluto-we płacą prawie tyle samo, ile za złotowe.■

strona A10

PODATKI

Krótka sprzedaż akcji to kłopot z fiskusem

Nowela ustawy o obrocie instrumentami fi-nansowymi umożliwia przeprowadzanie

transakcji krótkiej sprzedaży papierów warto-ściowych na rynku kapitałowym. Zapomnianojednak jednoznacznie określić sposób opodat-kowania tych transakcji dla pożyczkodawców.Brak jasnych przepisów podatkowych spowodu-je spory z fiskusem i niepewność inwestorów.■

strony 4–5

PRAWO

Powróci spółdzielczawłasność lokalu

Resort infrastruktury proponuje przywróce-nie możliwości przekształcania mieszkań

lokatorskich w spółdzielczą własność oraz po-wrót instytucji zebrań przedstawicieli człon-ków. Zmienić się mają zasady lustracji spółdziel-ni. Projekt ustawy o spółdzielniach mieszkanio-wych powinien najpóźniej na początku 2009 r.trafić do konsultacji społecznych.■

strona 12

DZIŚ Poziom podstawowy JUTRO Poziom zaawansowany

WWW.GAZETAPRAWNA.PL2 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224

Temat dniaBLOGI Gazety Prawnej www.gazetaprawna.pl/blogi

O fiary przestępstwumyślnych i nieumyśl-nych, a w przypadku

ich śmierci i ich najbliżsi, mogądostać odszkodowanie od Skar-bu Państwa na pokrycie ponie-sionych szkód materialnych,zwane kompensatą. Jest tomożliwe, gdy nieskuteczne jestwyegzekwowanie pieniędzy odsprawcy przestępstwa lub np.ubezpieczyciela. Dodatkowojeszcze kompensata w podwyż-szonej wysokości z 12 tys. do 20tys. zł ma być przeznaczanarównież na koszty związanez leczeniem i rehabilitacją –przewiduje przygotowanyprzez Ministerstwo Sprawiedli-wości projekt nowelizacji usta-wy o państwowej kompensacieprzysługującej ofiarom niektó-rych przestępstw.

– Kompensata przyznawanajest poszkodowanym, którzyspełniają kryteria określonew ustawie, bez względu na ichsytuację majątkową. Musząoni jedynie wystąpić do sąduz wnioskiem o jej przyznanie –tłumaczy sędzia Marek Celejz Krajowej Rady Sądowniczej.

Już czwarty rok Skarb Pań-stwa wypłaca kompensaty ofia-rom niektórych przestępstwumyślnych. Na podstawie prze-prowadzonych badań Minister-stwo Sprawiedliwości uznało,że przepisy ustawy z 7 lipca2005 r. o państwowej kompen-sacie przysługującej ofiaromniektórych przestępstw umyśl-nych (Dz.U. nr 169, poz. 1415)uniemożliwiają wielu poszko-dowanym uzyskanie odszkodo-wania od Skarbu Państwa. Dla-tego w projekcie nowelizacji za-proponowano objęcie ochroną

kompensacyjną wszystkie ofia-ry przestępstw, zarówno umyśl-nych, jak i nieumyślnych.

Autorzy projektu uważają,że dotychczasowa regulacjajest nieracjonalna z punktu wi-dzenia systemu pomocy po-szkodowanym. Odbieranieofiarom przestępstw nieumyśl-nych możliwości dochodzeniakompensaty nie znajduje uza-sadnienia, twierdzą. Ich opiniępodzielają również prawnicypraktycy.

– Z punktu widzenia ofiarynie jest istotne, czy została po-szkodowana w wyniku prze-stępstwa umyślnego czy nie-

umyślnego, na przykład wy-padku komunikacyjnego – tłu-maczy adwokat Maria Urbań-ska z Kancelarii Kosińskii Wspólnicy.

Projekt przewiduje, że kom-pensata będzie mogła być przy-znawana także na pokryciekosztów związanych z lecze-niem i rehabilitacją, w tym rów-nież na dojazd na leczenie.

Projekt nowelizacji zmieniatakże właściwość miejscowąsądu orzekającego w sprawachkompensaty. Teraz orzeka o jejprzyznaniu sąd, w miejscu któ-rego popełniono przestępstwo.To się zmieni. Orzekać ma sąd,w którego okręgu wniosko-dawca ma miejsce stałego za-mieszkania. Autorzy projektuuznali, że konieczność prowa-dzenia sprawy w sądzie częstoodległym od miejsca zamiesz-kania poszkodowanych, którzydoznali ciężkiego, a nawetśredniego naruszenia czynno-ści narządów ciała lub rozstro-ju zdrowia, stanowić możeistotną przeszkodę.■

■ Zarówno ofiarom przestępstw umyślnych, jak i nieumyślnych będą przysługiwały kompensaty

■ Maksymalne odszkodowanie od Skarbu Państwa wzrośnie z 12 tys. do 20 tys. zł

■ Kompensatę będzie można przeznaczyć m.in. na leczenie i rehabilitację

PROCEDURA CYWILNA Odszkodowania od Skarbu Państwa

Kompensaty: 20 tys. zł dla ofiary przestępstwa

komentarze redakcji

PRACA

Za złe prawo płaci kierowca

DOMINIKASIKORA

dominika.sikora@infor.pl

Podatek Religi przechodzi do hi-storii. W zasadzie to dobrze, boi tak nie spełniał swojej funkcji.

Firmy ubezpieczeniowe przekazy-wały wprawdzie dodatkowe pienią-dze na leczenie ofiar wypadków, alebrak dobrze działającego systemuich identyfikacji i niemożność dopa-sowania sprawcy wypadku do jegoofiary uniemożliwiły NFZ przekazy-wanie pieniędzy do szpitali i przy-chodni. Szkoda tylko, że jego likwi-dacja nie będzie oznaczać obniżeniaskładki OC, jaką musi płacić 14 mi-lionów posiadaczy aut. Firmy ubez-pieczeniowe nie zrezygnują z łatwozarobionych pieniędzy i tłumaczą,że obniżka nie jest możliwa, bo Po-lacy mogą dochodzić roszczeń napodstawie tzw. instytucji zadość-uczynienia. Takich spraw jest jed-nak jak na razie niewiele. Będą też,znając realia sądowe, ciągnąć się la-tami. W tym czasie ubezpieczycielebędą korzystać z podwyższonejskładki, ale do NFZ nie trafią dodat-kowe pieniądze. Będą je za to mieliubezpieczyciele.■ strona 8

Ofiary przestępstw mają pra-wo do kompensaty szkód,jakich doznały w wyniku

czynu kryminalnego. Czy jednakkoszty takiej pomocy powinno po-nosić państwo? Jej obrońcy twier-dzą, że sądy uwzględniają zaled-wie niewielki procent wnioskówo wypłatę kompensat. Dodają też,że Skarb Państwa nie wydaje ol-brzymich pieniędzy na finansowa-nie pomocy dla ofiar przestępstw.Jednak warto także poszukać in-nych źródeł wspierania poszkodo-wanych. Choćby ze względów mo-ralnych. Można np. utworzyć spe-cjalny fundusz z pieniędzy spraw-ców przestępstw umyślnychi nieumyślnych. Takie rozwiązaniejest na pewno trudniejsze w reali-zacji, jednak naprawianie szkodyprzez samego przestępcę to najlep-sza dla niego kara i droga do resocjalizacji.■ strona 2

TEMAT DNIA

Nie tylko z budżetu

MAŁGORZATAPIASECKA-

-SOBKIEWICZmalgorzata.

piasecka@infor.pl

MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZmalgorzata.piasecka@infor.pl

BARTOSZ GROHMAN adwokat White & Case

Państwo ma obowiązek skutecznie ścigać i wy-krywać przestępców, a obywatel prawo do sku-tecznej ochrony. W razie udowodnienia winysprawcy przestępstwa pokrzywdzony ma możli-wość domagania się od niego odszkodowania,zadośćuczynienia i renty. Może to zrobić w od-rębnym postępowaniu przed sądem cywilnymalbo wystąpić o odszkodowanie już podczas to-czącej się sprawy karnej przeciwko przestępcy. Jeżeli zaś przestępca nie zostanie wykryty, topaństwo musi wziąć na siebie obowiązek ochro-ny pokrzywdzonego i zapewnić mu środki napokrycie szkody, leczenie i rehabilitację. Temuma właśnie służyć stworzenie pokrzywdzonemumożliwości ubiegania się o kompensatę odSkarbu Państwa. Propozycja podwyższenia wy-sokości kompensaty do 20 tys. zł zasługuje napoparcie.

SEBASTIAN KOCZUR adwokat Kancelaria Adwokacka w Krakowie

Kompensaty powinny być wypłacane ze środ-ków Skarbu Państwa ofiarom przestępstwumyślnych i nieumyślnych, gdyż w ten sposóbpaństwo realizuje swoją funkcję socjalną. Podob-nie jest wówczas, gdy w ramach ubezpieczeńspołecznych wypłacane są renty socjalne oso-bom, które nigdy nie pracowały. Realizując zasa-dę sprawiedliwości społecznej państwo ma obo-wiązek zapewnić poszkodowanym ofiarom prze-stępstw pewne środki utrzymania, gdy nie mogąone wyegzekwować odszkodowania od sprawcyprzestępstwa. Należy jednak rozważyć, czy niepowinien zostać utworzony specjalny fundusz,z którego środki przeznaczone byłyby na kom-pensaty. Pieniądze przekazywane do kasy fundu-szu mogłyby pochodzić od skazanych sprawcówprzestępstw umyślnych i nieumyślnych. Decyzjęo ich obciążeniu podejmowałby sąd.

OPINIE

U NAS PRZECZYTAŁEŚ PO RAZ PIERWSZY:

FINANSE | Skutki kryzysu finansowego:

KNF może nie zgodzić się na dywidendy

GP 223/2008 – 14 LISTOPADA 2008

PODATKI | Ewidencja sprzedaży:

Sankcja za brak kasy fiskalnejnarusza przepisy unijne

GP 220/2008 – 10 LISTOPADA 2008

PRACA | Nowelizacja kodeksu pracy:

Nowe przepisy bhp najbardziejuderzą w małe firmy

GP 223/2008 – 14 LISTOPADA 2008

PRAWO | Opłaty za korzystanie z kart płatniczych:

Banki mogły ustalać opłatę zapłatności kartami

GP 222/2008 – 13 LISTOPADA 2008Czytaj www.gazetaprawna.pl/archiwum Prawo do kompensaty ma:

■ w Austrii – osoba, która w wyniku przestępstwa po-niosła uszczerbek na zdrowiu psychicznym i fizycznym

■ w Danii, Finlandii, Francji – ofiara przestępstwaumyślnego i nieumyślnego

■ w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii – także ofiary przestępstw,które nie zostały dokonane z użyciem przemocy

■ w Szwecji – ofiary wypadków drogowych

SZERSZA PERSPEKTYWA

reklama

WWW.GAZETAPRAWNA.PL4 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224

Podatki■ K s i ę g o w o ś ć ■ A u d y t ■ F i n a n s e p u b l i c z n e ■ A d m i n i s t r a c j a s k a r b o w a

ANALIZA O przychodzie z pakietu medycznegozdecyduje sąd strona 7ROZMOWA Potwierdzenie numeru NIP pozwala

na zastosowanie zerowej stawki strona 6PAMIĘTAJ 20 listopada mija termin zapłatyzaliczki na podatek dochodowy

CO NOWEGO

■ TERMIN ZAPŁATY PODATKU. Dziś mi-ja termin zapłaty przez osoby fizyczneostatniej raty podatku od nieruchomości,podatku rolnego oraz podatku leśnego.

■ PODPISANIE ZMIAN DO USTAWY O RA-CHUNKOWOŚCI. Prezydent podpisał ustawęz 10 października 2008 r. o zmianie ustawyo rachunkowości. Zmiany umożliwiająprzedsiębiorcom od 1 stycznia 2009 r. prze-chowywanie listy płac w formie elektronicz-nej. Warunkiem takiego przechowywaniabędzie posiadanie urządzeń pozwalającychna odtworzenie dowodów w postaci wy-druku. Więcej www.prezydent.pl

■ NOWA USTAWA AKCYZOWA. SejmowaKomisja Finansów Publicznych rozpatrzyjutro poprawki zgłoszone w trakcie drugie-go czytania do rządowego projektu usta-wy o podatku akcyzowym. Jedna z popra-wek dotyczy przeniesienia z rozporządze-nia wykonawczego do ustawy możliwościskładania przez podatnika zabezpieczeniaakcyzowego w formie weksla. Projekt no-wej ustawy akcyzowej wprowadza istotnezmiany wynikające przede wszystkim z ko-nieczności dostosowania polskich przepi-sów do regulacji tzw. dyrektywy energe-tycznej. Więcej www.sejm.gov.pl

■ CERTYFIKAT KSIĘGOWY BEZ EGZAMI-NU. Osoby posiadające trzyletnią praktykęw księgowości i odpowiednie wykształce-nie nie będą musiały zdawać egzaminu na certyfikat księgowy. Sejmowa KomisjaFinansów Publicznych rozpatrzy jutrouchwałę Senatu w sprawie ustawy, którawprowadza takie rozwiązanie. Ustawa tazmienia nowelizację ustawy o rachunko-wości z 18 marca 2008 r., która wprowa-dziła obowiązek zdawania egzaminu przezwszystkie osoby ubiegające się o certyfikatksięgowy. Więcej wwwj.sejm.gov.pl

■ SZKOLENIE Z REJESTRACJI FIRMY. UrządSkarbowy w Ełku zaprasza dzisiaj o godz.10.00 na szkolenie, które odbędzie się w sie-dzibie urzędu, podczas którego poruszonezostaną zagadnienia dotyczące: rejestracji fir-my, rejestracji dla celów VAT, zawieszeniadziałalności. Więcej www.olsztyn.is.gov.pl

■ SZKOLENIE Z ABOLICJI. Urząd Skarbo-wy w Elblągu zaprasza 18 listopada oso-by chcące skorzystać z abolicji podatko-wej na bezpłatne szkolenie. Odbędzie sięono w siedzibie urzędu o godz. 15.30.

Więcej www.olsztyn.is.gov.pl

■ SPOTKANIE INFORMACYJNE. W Urzę-dzie Skarbowym w Wyszkowie zorganizo-wane zostaną dwa spotkania informacyjno-szkoleniowe dla podatników. 18 listopadao godz. 10.00 dla osób zamierzających roz-począć prowadzenie firmy, którego tema-tem będzie przybliżenie problematyki prawi obowiązków wynikających z prawa podat-kowego. O godz. 13.00 rozpocznie się spo-tkanie dotyczące problematyki związanejz opodatkowaniem dochodów uzyskanychz najmu. Więcej www.is.waw.pl

N a możliwość przepro-wadzania transakcjikrótkiej sprzedaży na

polskim rynku kapitałowyminwestorzy instytucjonalni

i indywidualniczekali od dawna.Ostatnia noweli-

zacja ustawy o obrocie instru-mentami finansowymi uchyladotychczasowe ograniczeniastosowania tego mechanizmu.Istotnej, z punktu widzeniarozwoju polskiego rynku kapi-tałowego, zmianie w zakresiepożyczanie papierów na krót-ko nie towarzyszą jednakzmiany w przepisach podatko-wych.

Kwalifikacja pożyczkiMarek Kozaczuk, partner

w Dewey & LeBoeuf, zwracauwagę, że od 2004 roku prze-pisy podatkowe regulująwprost zasady opodatkowaniadochodów pożyczkobiorców(osób dokonujących krótkiejsprzedaży), ale brakuje równo-ległych regulacji adresowa-nych bezpośrednio do pożycz-kodawców.

– Może to stwarzać ryzykodla uczestników rynku kapita-łowego i przeszkodzić w peł-nym wykorzystaniu potencja-łu, jaki instytucja krótkiejsprzedaży ma przynieść temurynkowi zgodnie z założenia-mi nowelizacji – dodaje dorad-ca podatkowy.

Ekspert podkreśla równo-cześnie, że przepisy o podat-kach dochodowych nie zawie-rają autonomicznej definicjipożyczki dla celów opodatko-wania, lecz posługują się poję-ciem pożyczki dla określeniaumowy nazwanej w ten spo-sób przez kodeks cywilny. Takakwalifikacja pożyczki papie-rów wartościowych jest jednakkontrowersyjna.

Andrzej Paczuski, partnerw KPT Doradcy Podatkowi,przypomina, że zgodnie z ko-deksową definicją pożyczki jejprzedmiotem mogą być tylkopieniądze albo rzeczy oznaczo-ne co do gatunku.

– Uznać zatem należy, żeumowa pożyczki papierówwartościowych nie stanowiumowy pożyczki w rozumie-

niu kodeksu cywilnego i tymsamym jako umowa niezdefi-niowana przez kodeks cywilnyjest umową nienazwaną – tłu-maczy ekspert.

Wynagrodzenie jako odsetkiMając na uwadze obecne

brzmienie ustawy o podatkudochodowym od osób fizycz-nych (PIT) oraz ustawy o po-datku dochodowym od osóbprawnych (CIT), wynagrodze-nie otrzymane przez pożycz-kodawcę powinno być trakto-wane jak odsetki. ZdaniemAndrzeja Paczuskiego ozna-cza to, że dla osoby fizycznejotrzymane wynagrodzeniestanowić będzie przychód z ka-pitałów pieniężnych podlegają-cy opodatkowaniu 19-proc.stawką, natomiast pożyczko-dawca będący osobą prawnąrozliczy wynagrodzenie nazasadach ogólnych (równieżprzy zastosowaniu 19-proc.stawki).

– Mając na uwadze brak jed-noznacznych przepisów w obec-nie obowiązującej ustawie o PIToraz CIT, nie można wykluczyćryzyka, że organy podatkowedokonają odmiennej kwalifika-cji wynagrodzenia uznając, iżnie stanowi ono dochodu odset-kowego i tym samym nie po-winno podlegać opodatkowa-niu na zasadach przewidzia-nych dla odsetek tylko na zasa-dach ogólnych – przestrzegaAndrzej Paczuski.

Brak precyzji może stwarzaćryzyko dla pożyczkodawcówinstytucjonalnych i nieinstytu-cjonalnych. Marek Kozaczukpodkreśla, że w szczególnościpotencjalne ryzyko podatkowemoże dotyczyć stawki podatkustosowanej przez pożyczko-dawców będących osobami fi-zycznymi, momentu uzyskaniaprzychodów (na zasadzie ka-sowej albo memoriałowej)oraz obowiązku potrącenia po-datku przez pożyczkobiorcówinstytucjonalnych jako płatni-ków.

Doprecyzowanie przepisówAby zmniejszyć to ryzyko,

do ustaw podatkowych po-winna zostać wprowadzonajednoznaczna definicja po-życzki papierów wartościo-wych. Marek Kozaczuk suge-ruje, że wynagrodzenie po-

życzkodawcy można objąćrozszerzoną definicją odsetekz papierów wartościowych lubteż odrębnie uregulować skut-ki udzielenia takiej pożyczki.

– Przepisy powinny potwier-dzać, że pożyczkodawca pa-pierów wartościowych nie uzy-skuje przychodów z tytułu ichodpłatnego zbycia ani nie po-nosi z tego tytułu wydatkóworaz, że przychodem pożycz-kodawcy jest faktycznie otrzy-

ANALIZA

PRZEMYSŁAW MOLIKprzemyslaw.molik@infor.pl

■ Rozliczenie pożyczki papierów wartościowych nie jest jasno uregulowane w PIT oraz CIT

■ Ustawodawca powinien określić status wynagrodzenia pożyczkodawcy

■ Brak precyzji w przepisach może generować większe koszty dla instytucji finansowych

mane wynagrodzenie – mówipartner w Dewey & LeBoeuf.

Andrzej Paczuski dodaje, żewynagrodzenie pożyczkodaw-cy w ustawie o CIT powinnozostać wskazane jako przy-chód z działalności gospodar-czej, natomiast w ustawieo PIT powinno ono powiększaćkatalog przychodów z kapita-łów pieniężnych.

– Pozbawienie statusu odse-tek wynagrodzenia otrzyma-nego przez pożyczkodawcę po-zwoli na znaczne uproszczenieformalności podatkowych – tłu-maczy ekspert.

Problem rozliczeniaW przypadku urzeczywist-

nienia się mechanizmu krót-kiej sprzedaży, z czym wiążesię aktywność na rynku ban-ków, domów maklerskichoraz inwestorów instytucjo-nalnych i indywidualnych, za-stanowić się należy, w jakisposób należy rozliczać tegotypu transakcje.

Andrzej Paczuski wyjaśnia,że jeżeli wynagrodzenie z tytu-łu pożyczki papierów warto-ściowych będzie uznane za od-setki w rozumieniu prawa po-datkowego, na pożyczkobior-cach będzie ciążył obowiązekpobrania podatku u źródław przypadku pożyczkodaw-ców zagranicznych (zgodniez przepisami odpowiednichumów o unikaniu podwójnegoopodatkowania) oraz tzw. po-datku Belki w przypadku po-życzkodawców osób fizycznych.

Jest to realny problem dlainstytucji finansowych, wyma-gających nie tylko zaangażo-wania pracowników, ale rów-nież nakładów związanychz dostosowaniem systemówksięgowych.

– Urzeczywistnieniu się za-łożeń nowelizacji ustawy o ob-rocie instrumentami finanso-wymi liberalizującą krótkąsprzedaż sprzyjałoby wyłącze-nie pożyczkobiorców z kręgupodmiotów, na których ciążąobowiązki płatników w związ-ku z wypłatą wynagrodzeniaza pożyczkę papierów warto-ściowych – podsumowuje Ma-rek Kozaczuk.

Zadanie dla ustawodawcyO ile opodatkowanie jakiej-

kolwiek transakcji rynkowejzazwyczaj wpływa negatyw-nie na jej rozwój, o tyle brakjednoznacznych regulacji potęguje ryzyko rynkowei zawsze generuje większekoszty operacyjne związane

19 proc.

wynosi podatekod dochodówz giełdy oraz

odsetek

PODATKI DOCHODOWE | Rozliczenie pożyczki papierów wartościowych

Krótka sprzedaż wymaga zmian

PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 | 5WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia podatkowa cz. 613

z różnymi interpretacjamiprzepisów podatkowych. Abyzminimalizować wpływ nie-jednolitych regulacji nakształt rynku oraz przedewszystkim koszt umowy po-życzki, ustawodawca powi-nien jasno ustalić, czy wyna-grodzenia za pożyczone pa-piery ma status odsetek, czyteż rozliczane powinno być nazasadach ogólnych. Jest too tyle istotne, że umowy za-pewniające dostarczenie pa-pierów sprzedanych na krót-ko, w myśl nowych rozwiązańprawnych, będą kwestią biz-nesową ustalaną pomiędzyzainteresowanymi stronami.Kwestia oprocentowania po-życzki będzie więc jednąz kluczowych.

Dotychczasowe regulacjejasno określały, że przychódpożyczkobiorcy dokonującegokrótkiej sprzedaży rozlicza sięw zeznaniu rocznym PIT-38.Brak praktyki rynkowej w tymzakresie niejako automatycz-nie marginalizował brak ana-logicznych regulacji podatko-wych w stosunku do pożycz-kodawcy. W najbliższym cza-sie po rzeczywistym urucho-mieniu mechanizmu krótkiejsprzedaży problem ten możestać się jednak realny.

Jeżeli regulatorzy rynku ka-pitałowego uznają, że wyna-grodzenie za pożyczkę stano-wi odsetki, to kto będzie odpo-wiedzialny za pobór tego po-datku – banki, domy makler-skie, czy instytucje depo-zytowe? Wydaje się, że ko-rzystniejszym rozwiązaniem,ograniczającym koszty syste-mowe dla instytucji finanso-wej jako ewentualnego płatni-ka, byłoby rozliczenie wyna-grodzenia za pożyczkę w ze-znaniu rocznym razem z inny-mi dochodami pochodzącymiz obrotu na giełdzie. Wtedybędzie to jednak związa-ne z koniecznością wypełnie-nia deklaracji PIT-8C przezuczestników rynku.

Uruchomienie mechanizmukrótkiej sprzedaży może nastą-pić w ciągu trzech miesięcy powejściu w życie nowelizacji.Ustawa ze względu jednak nainne przepisy, została skiero-wana do Trybunału Konstytu-cyjnego.■

W praktyce udziałowcy lub akcjonariu-sze otrzymują jako dywidendę składni-ki majątkowe inne niż środki pienięż-ne: papiery wartościowe, akcje w pod-miotach powiązanych, grunty, nieru-chomości lub środki transportu. Czytaka wypłata jest dozwolona?

Przepisy kodeksu spółek handlowych (k.s.h.)nie zabraniają, aby przedmiotem dywidendybyły aktywa inne niż środki pieniężne. Trzebajednak zastanowić się, po jakich wartościachnależy wycenić przekazywany majątek spółki. Komitet Międzynarodowych Standardów Ra-chunkowości opublikował projekt D23: Podziałaktywów niepieniężnych pomiędzy udziałow-ców/akcjonariuszy, który zawiera propozycje

nowych zasad rachunkowości. Proponowanerozwiązania, jeżeli zostaną zatwierdzone, mo-gą w przyszłości mieć także wpływ na zasadyrachunkowości w przypadku podziału przed-siębiorstw na podstawie art. 528–550 k.s.h.Zgodnie z projektem wysokość dywidendy na-leży ustalić według wartości godziwej przeka-zywanego majątku. Jeżeli tak ustalona wartośćgodziwa różni się od aktualnej wartości bilan-sowej przekazanego aktywu, to różnicę tę na-leży odnieść do rachunku zysków i strat. Na dzień wypłaty dywidendy przekazany ma-jątek, wyceniony według wartości godziwej,należy rozliczyć w korespondencji z kapitałemwłasnym. Proponowane w MSR rozwiązanie prowadzido takich samych skutków finansowych, jakie

by wystąpiły, jeżeli jednostka najpierw bysprzedała dany składnik majątkowy osobietrzeciej po wartości rynkowej (godziwej)i otrzymane środki pieniężne przeznaczyła nadywidendę dla akcjonariuszy. Ujęta w rachunku zysków i strat różnica z wy-ceny odzwierciedla zysk/stratę z aktualizacjiwyceny składnika majątkowego, jaki jednost-ka uzyskała w okresie, w którym była jegowłaścicielem. Ujęcie zysku z aktualizacji wyce-ny w rachunku zysków i strat odzwierciedlaskutki transakcji z punktu widzenia jednostki,jest też prawdopodobnie zgodne z przepisamipodatkowymi. Jeżeli omawiany projekt zosta-nie zatwierdzony, to można przewidywać, żeujęcie zobowiązania związanego z przekaza-niem dywidendy w postaci aktywów niepie-

niężnych według aktualnej wartości godziwejoraz wykazanie zysków lub strat rachunku zy-sków i strat w momencie uregulowania zobo-wiązania będzie stanowiło zmianę stosowa-nych zasad rachunkowości dla wielu jednostek,jak i może w przyszłości stanowić wytycznew przypadku podziału przedsiębiorstw. Dotychczas, zarówno w praktyce krajowej, jaki międzynarodowej, wiele jednostek wykazy-wało zobowiązanie z tytułu dywidendy w po-staci aktywów innych niż środki pieniężnew wartości bilansowej składnika aktywów,a więc nie ujmowano zysku/straty w momenciedokonania wypłaty.■ Not. EM

www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

dr ANDRÉ HELINprezes firmy audytorskiej BDO Numerica

Czy można wypłacić dywidendę w innej formie niż pieniądze

reklama

Pisaliśmy o tym ■ Krótka sprzedaż zwiększy

płynność rynku – GP nr 222/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

ustaw

WWW.GAZETAPRAWNA.PL6 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 Podatki

reklama

ZMIANA PRAWA Od 1 grudniazostanie zlikwidowany zakazodliczania VAT od wydatków,które nie są kosztem uzyskaniaprzychodów.

MAGDALENA MAJKOWSKAmagdalena.majkowska@infor.pl

Wustawie o VAT zostanąwprowadzone od 1 grud-

nia przepisy likwidujące za-kaz odliczenia podatku nali-czonego przy nabyciu niektó-rych towarów lub usług.Obecnie odliczenie nie przy-sługuje m.in. od wydatkówniepodlegających zaliczeniudo kosztów uzyskania przy-chodów w rozumieniu przepi-sów o podatku dochodowym,z wyjątkiem przypadków, gdybrak możliwości zaliczeniatych wydatków do kosztówuzyskania przychodów pozo-staje w bezpośrednim związ-ku ze zwolnieniem od podat-ku dochodowego. Przepis tenlikwiduje nowelizacja ustawyo VAT, która czeka na podpisprezydenta.

Istniejąca obecnie regulacjaw zasadniczym stopniu ogra-nicza prawo podatników doodliczenia VAT naliczonego,naruszając zasadę neutralno-ści VAT oraz zasadę proporcjo-nalności. Potwierdzały to sądyadministracyjne, które przepisuzależniający prawo do odli-czenia od rozpoznania kosztu

podatkowego kilkakrotnieuznawały za sprzeczny z pra-wem wspólnotowym. Nie-zgodność tego przepisu z Dy-rektywą 2006/112/WE zosta-ła stwierdzona m.in. przezwarszawski WSA w wyrokachz 30 kwietnia 2008 r. (sygn.akt III SA/Wa 173/08) orazz 15 lipca 2008 r. (sygn. akt IIISA/Wa 183/08).

Celem usuwanej regulacjibyło wyłączenie prawa do od-liczenia VAT w odniesieniu dotych wydatków, które nie sązwiązane z prowadzoną dzia-łalnością. Brak odwołania sięprzy kwalifikacji danego wy-datku do odliczenia VAT doprzepisów o podatku dochodo-wym w zakresie kosztów uzy-skania przychodów nie ozna-cza jednak, że podatnik nie bę-dzie musiał wykazać związkuponiesionego wydatku z pro-wadzoną działalnością. Podat-nikowi przysługuje prawo doobniżenia kwoty podatku na-leżnego o kwotę podatku nali-czonego w zakresie, w jakimtowary i usługi są wykorzysty-wane do wykonywania czyn-ności opodatkowanych.■

VAT | Rozliczenie wydatków w firmie

Koszty nie wpłyną na odliczenie podatku

Pisaliśmy o tym ■ Można odliczyć VAT

od zaniechanej inwestycji – GP nr 86/2008

www.gazetaprawna.pl/vat

Przez trzy miesiące dourzędów wpłynęło 10,7 tys.wniosków o abolicjępodatkową. Najwięcejwniosków złożyli podatnicyzarabiający w WielkiejBrytanii, Holandii, Danii.

EWA MATYSZEWSKAewa.matyszewska@infor.pl

M inisterstwo Finansówpodsumowało złożone

dotychczas wnioski o abolicjępodatkową. Do 20 październi-ka liczba złożonych wnioskówwyniosła łącznie 10 712 (w tym 383wnioski za 2002rok), które złożyło 10 953 podatników(w tym 390 za 2002rok).

Z danych resortufinansów wynika też,że do 20 październi-ka urzędy skarbowewydały 119 decyzjidotyczących zwrotupodatku na kwotę313 393 zł i odsetek(opłaty prolongacyj-nej) do zwrotu w wy-sokości 3849 zł. Po-nadto urzędy skarbo-we wydały osiem decyzji dotyczącychumorzenia zaległościpodatkowej na kwotęumorzonych zaległo-ści 14 092 zł i kwotęumorzonych odsetek(opłaty prolongacyj-nej) 1712 zł.

– Na niewielką liczbęwniosków ma wpływ krótkiczas obowiązywania ustawyabolicyjnej oraz to, że boomwyjazdów za granicę w ce-lach zarobkowych rozpocząłsię po wstąpieniu Polski doUE. Dlatego za 2002 rok tyl-ko 390 podatników złożyłostosowne dokumenty w celuskorzystania z ustawowychrozwiązań – wyjaśnia Lu-dwik Kotecki, wiceministerfinansów odpowiedzialny zapodatki.

Podkreśla też, że MF szacu-je, że wniosków bę-dzie więcej pod ko-niec roku, w okresieświątecznych po-wrotów, orazw ostatnich dniachterminu, czyli przed6 lutego 2009 r.

– Nie od dziś wia-domo, że wiele osóbodkłada załatwienieurzędowych sprawna ostatnią chwilę,czego przykłademjest akcja rozliczeńrocznych. Najwięcejzeznań wpływaw ostatnich dniachkwietnia, chociażzeznania składamyjuż od kilkunastu lat– podsumowuje Lu-dwik Kotecki.

Warto dodać, żeustawa z 25 lipca2008 r. o szczegól-nych rozwiązaniachdla podatników

uzyskujących niektóre przy-chody poza terytorium Rze-czypospolitej Polskiej (Dz.U.nr 143, poz. 894) zakładamożliwość udzielenia aboli-cji w dwóch formach.

Pierwsza to umorzenie za-ległości podatkowej. Przewi-dziana jest ona dla podatni-ków, którzy nie rozliczyli sięw Polsce z zagranicznych za-robków, a mieli taki obowią-zek. Druga to zwrot częścipodatku. Z tej formy abolicjimogą skorzystać podatnicy,którzy w Polsce rozliczyli za-graniczne zarobki.

Z abolicji mogą skorzystaćpodatnicy, którzy pracowali po-za krajem w latach 2002–2007.Osoby uzyskujące dochody za-graniczne w latach 2003–2007na skorzystanie z abolicji majączas do 6 lutego 2009 r. Wnio-ski o abolicję za 2002 rok po-datnicy składali do 6 paździer-nika 2008 r.■

PIT | Wykazanie dochodów zagranicznych w Polsce

O abolicję wystąpiło ponad 10 tys. podatników

Pisaliśmy o tym ■ Abolicja uchroni przed karą

powracających do kraju – GP nr 204/2008

www.gazetaprawna.pl/pit

Kto skorzysta z abolicjiUstawa abolicyjna ma zastosowanie do podatników, którzy przy-najmniej w jednym roku w okresie 2002–2007 podlegali nieogra-niczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce i uzyskiwaliw tym roku przychody z pracy, do których miała zastosowanie me-toda proporcjonalnego odliczenia. Metoda proporcjonalnego odliczenia – zagraniczny podatekuiszczony już za granicą zostanie zaliczony na poczet podatku pol-skiego, obliczonego od całości dochodów – w takiej proporcji,w jakiej zagraniczny dochód pozostaje w stosunku do całości do-chodu danego podatnika.Forma abolicjiAbolicja podatkowa dotyczy zarówno podatników, którzy ukryliswoje zagraniczne zarobki przed polskim fiskusem, jak i osób, któ-re rozliczyły się w Polsce. W pierwszym przypadku abolicja podat-kowa przyjmie formę umorzenia długu. W drugim będzie to zwrotczęści podatku. Potrzebne drukiPIT-AZ – wniosek o umorzenie zaległości podatkowej oraz o zwrotpodatku dochodowego od osób fizycznychAZ-O – oświadczenie potwierdzające uzyskanie przychodów z pra-cy oraz zapłatę podatku za granicą

ABOLICJA PODATKOWA W PRAKTYCE

6lutego2009 r.

ostatni dzień na złożenie

wnioskuo abolicję za lata

2003–2007

326 mln zł

ma wynieśćłączny koszt

abolicji za lata2002–2007

wedługMinisterstwa

Finansów

TRZY PYTANIA DO...

■ Jaka jednostka administracji po-datkowej w Polsce realizuje zadaniazwiązane z wymianą informacji po-datkowych z państwami Unii Euro-pejskiej oraz innymi krajami?

– Jednostką tą działającą z upo-ważnienia ministra finansów jestBiuro Wymiany Informacji podatko-wych. Od 21 czerwca 2006 r. biuroto funkcjonuje w strukturach IzbySkarbowej w Poznaniu. Siedzibabiura mieści się w Koninie. ■ Jakie są podstawowe zadania Biu-ra Wymiany Informacji Podatko-wych?

– Do podstawowych zadań BiuraWymiany Informacji Podatkowychnależy: wymiana informacji o po-datnikach VAT oraz VAT w handluwewnątrzwspólnotowym z pań-stwami UE; wymiana informacjio podatkach bezpośrednich z pań-stwami UE oraz z państwami spozaUE; potwierdzanie na wniosek pol-skich podatników VAT numerówidentyfikacyjnych VAT ich kontra-hentów z Unii; analiza danych z wy-miany informacji podatkowych. ■ W jakim zakresie mogą kontakto-wać się bezpośrednio z biurem pol-scy podatnicy?

– Obecnie polscy podatnicy VATmogą kontaktować się bezpośred-nio z biurem jedynie w zakresie po-twierdzania numerów identyfika-cyjnych VAT ich kontrahentówz Unii. Zgodnie z art. 97 ust. 17, 18,19 ustawy o VAT na wniosek zain-teresowanego Biuro Wymiany In-formacji Podatkowych w Koniniepotwierdza zidentyfikowanie lub

nie potwierdza zidentyfikowaniaokreślonego podmiotu na potrzebytransakcji wewnątrzwspólnoto-wych. Biuro realizuje wnioski skła-dane na piśmie, faksem (nr 063240 19 89) lub telefonicznie (nr 063 242 33 55), jak również zapośrednictwem poczty elektronicz-nej (e-mail: numery.vat@mof-net.gov.pl). Potwierdzeń tych do-konują również urzędy skarbowe.W odpowiedzi na wniosek o po-twierdzenie kontrahenta zaintere-sowany otrzymuje raport z weryfi-kacji. Jest to istotne z uwagi, że we-wnątrzwspólnotowa dostawa to-warów podlega 0-proc. stawce VAT,pod warunkiem że numer VAT kon-trahenta i jego dane rejestracyjnesą zweryfikowane poprawnie. Da-ne te muszą znaleźć się na fakturzestwierdzającej wewnątrzwspólno-tową dostawę towarów. Potwier-dzenie numeru VAT kontrahentajest jednym z elementów niezbęd-nych do zastosowania obniżonejstawki VAT.

Od 1 października 2008 r. zgod-nie z nowym regulaminem organi-zacyjnym Izby Skarbowej w Pozna-niu Biuro Wymiany Informacji Podat-kowych w Koninie nie udziela infor-macji podatnikom w zakresie stoso-wania przepisów o VAT w transak-cjach wewnątrzwspólnotowych. Informacje w tym zakresie podat-nik może uzyskać w Krajowej Infor-macji Podatkowej pod nr tel. 0801055 055 lub z tel. komórkowych 022330 03 30.■

Rozmawiała EWA MATYSZEWSKA

MAŁGORZATY SPYCHAŁY-SZUSZCZYŃSKIEJz Izby Skarbowej w Poznaniu

Potwierdzenie numeru VAT pozwala na stosowanie zerowej stawki

PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 | 7WWW.GAZETAPRAWNA.PL Podatki

reklama

Podatnicy, którzy otrzymują od szefa abonament na usługimedyczne niewynikającez kodeksu pracy, mogą dowodzić,że nie są one ich przychodemopodatkowanym PIT.

ŁUKASZ ZALEWSKIlukasz.zalewski@infor.pl

P racownicy, którzy dostająod pracodawcy abona-

menty medyczne, mają pro-blem z odpowiednią kwalifi-

kacją podatkową.Organy podatko-we twierdzą bo-

wiem, że są one przychodempodatników podlegającymopodatkowaniu podatkiem do-chodowym od osób fizycz-nych. Orzecznictwo sądów ad-ministracyjnych nie jest jednakw tej sprawie jednolite.

Konieczne rozróżnienieWojewódzkie sądy admini-

stracyjne zgodnie twierdzą, żeświadczenia medyczne, którepracodawca musi zapewnićpracownikom, nie podlegająopodatkowaniu PIT (np. wy-rok sygn. akt III SA/Wa120/08, prawomocny). Z takąwykładnią przepisów ustawyo podatku dochodowym odosób fizycznych (Dz.U. z 2000r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.)zgadzają się eksperci.

– Przychodu pracownikanie stanowią świadczenia me-dyczne, do których opłaceniapracodawca jest zobowiązanyna podstawie przepisów ko-deksu pracy i innych ustaw.Takie świadczenia zdrowotnemają bowiem charakter obo-wiązkowy. Muszą być zagwa-rantowane i dokonywane nie-zależnie od woli pracownikai pracodawcy – stwierdza Do-rota Stangreciak-Karpierz,prawnik w Auxilium.

Spór w orzecznictwie doty-czy natomiast świadczeńw ramach abonamentów me-

dycznych nadobowiązko-wych, czyli tych, za które pra-codawca płaci ryczałtem comiesiąc, bez względu na to,czy pracownik korzysta z tychusług, czy nie.

Rozbieżne wyrokiWojewódzki Sąd Admini-

stracyjny w Warszawie wydałco najmniej trzy wyrokiw sprawie opodatkowaniaabonamentów medycznych.W pierwszym (sygn. akt IIISA/Wa 120/08) sąd, powołu-jąc się na art. 11 ust. 1 ustawyo PIT, stwierdził, że przycho-dem są jedynie otrzymane,a nie pozostawione do dyspo-zycji świadczenia w naturzelub nieodpłatne świadczenia.W uzasadnieniu sąd przyznał,że przychodem u podatnikabędzie wartość świadczeniauzyskiwanego przez pracow-nika w postaci możliwości ko-rzystania z usług medycznychprzez tę osobę.

W kolejnym wyroku (sygn.akt III SA/Wa 625/08, nie-prawomocny) WSA podkre-ślił, że z art. 11 ust. 1 ustawywynika, że za przychód moż-na uznać wyłącznie wartośćnieodpłatnego świadczenia,które pracownik faktycznieotrzymał. Jeśli więc nie moż-na ustalić, czy pracownik rze-czywiście otrzymał świadcze-nie i jaka jest jego wartość, tonie można uznać, że powstału niego opodatkowany przy-chód.

W najnowszym wyrokuwarszawski sąd uznał jednak,że wykupione przez praco-dawcę na rzecz pracownikówpakiety medyczne stanowiąświadczenia w naturze w ro-

zumieniu art. 11 ust. 1 ustawyo PIT, a samo uzyskanie pra-wa do korzystania z opiekimedycznej stanowi przychódpracownika ze stosunku pra-cy. Identycznie uznał równieżWSA we Wrocławiu (sygn. aktI SA/Wr 383/08, nieprawo-mocny).

Przychód pracownikaZdaniem Doroty Stangre-

ciak-Karpierz, w następstwiezawarcia przez pracodawcęna rzecz pracowników umo-wy o świadczenie usług me-dycznych (obejmującej świad-czeniami także członków ichrodzin) bez względu na to,czy osoby uprawnione skorzy-stają z tych usług, powstaniew myśl art. 12 ustawy o PITu pracowników przychód zestosunku pracy, stanowiącynieodpłatne świadczenie.

– Nieodpłatnym świadcze-niem spółki na rzecz jej pra-cowników jest fakt objęcia

pracowników (członków ichrodzin) opieką medyczną –uważa Dorota Stangreciak--Karpierz.

Jej zdaniem o powstaniuprzychodu ze stosunku pracynie przesądza fakt skorzysta-nia przez pracownika z kon-kretnej usługi medycznej, leczsamo otrzymanie przez niegopakietu medycznego (o okre-ślonej wartości pieniężnej),dającego prawo do usług me-dycznych w ramach wykupio-nego pakietu.

Cena na osobęInnego zdania jest Sławomir

Czyż, doradca podatkowy, kie-rownik do spraw postępowańz Europejskiego Centrum Do-

radztwa i Dokumentacji Podat-kowej. Podkreśla on, że coprawda z przepisów ustawyo PIT bezsprzecznie wynika, żejeżeli pracodawca wykupi pra-cownikowi dostęp do opiekimedycznej, to powstanie u pra-cownika przychód, ale zasadni-czo przychód będzie opodatko-wany tylko wtedy, gdy da sięgo w jakiś sposób wymierzyć.

Zgodnie z przepisami usta-wy o PIT, jeżeli przedmiotemświadczeń są usługi zakupio-ne, to wartość tych świadczeńustala się według cen zakupu.

– Z orzecznictwa sądowegowynika, że zasadę tę stosujemy,gdy możemy odnieść cenę za-kupu do konkretnego pracow-nika – mówi Sławomir Czyż.

Biorąc pod uwagę orzecz-nictwo, nie będzie przycho-dem dostęp do opieki zdro-wotnej, za którą pracodawcapłaci jedną opłatę zryczałto-waną obejmującą np. pracow-ników oraz ich rodziny, bezwzględu na liczbę uprawnio-nych, a więc gdy nie da sięwyliczyć ceny na osobę.

Interpretacje podatkoweDorota Stangreciak-Kar-

pierz radzi, aby podatnicy lubpłatnicy abonamentów me-dycznych występowali z wnio-skami o udzielenie interpreta-cji do ministra finansów. Po-winni oni powoływać sięprzede wszystkim na rozbież-ności w orzecznictwie.

Sławomir Czyż zwraca na-tomiast uwagę, że podatnik,który chce skutecznie prowa-dzić spór z organami podatko-wymi, musi najpierw zadbaćo właściwą umowę dotyczącąświadczeń medycznych.■

Pieniądze złożone przezpodatnika do depozytu, jako zabezpieczenie w celuwstrzymania wykonaniadecyzji, nie są oprocentowanejak nadpłata.

ALEKSANDRA TARKAaleksandra.tarka@infor.pl

Podatnicy prowadzili ro-dzinną firmę. Organy

podatkowe zarzuciły, że uzy-skali przychody z nieujaw-

nionych źró-deł. W I in-stancji łączna

kwota sankcyjnego podatkuna cztery osoby wyniosła po-nad 4 mln zł. Żeby wstrzy-mać wykonanie decyzji, po-datnicy postanowili wpłacićtę kwotę do depozytu jakozabezpieczenie (art. 224aOrdynacji podatkowej).

Problem pojawił się potym, jak organ odwoławczyzmniejszył kwotę zaległości

podatkowej do 400 tys. zł.Organ zwrócił podatnikomresztę sumy wpłaconej do de-pozytu z 2,5 proc. odsetkamibankowymi. Podatnicy uzna-li jednak, że od kwoty ponad3 mln zł, które złożyli jakozabezpieczenie wykonaniadecyzji, powinni dostać od-setki ustawowe jak przy nad-płacie.

Organy podatkowe nieuznały tego żądania. Racjinie przyznały też podatni-kom sądy administracyjne.Naczelny Sąd Administracyj-ny, oddalając skargę kasacyj-ną, potwierdził, że depozytnie jest oprocentowany jaknadpłata. Sąd podkreślił, żepodatnik miał do wyborutrzy wyjścia. Mógł zapłacićzaległość, co spowodowało-by wygaśnięcie zobowiąza-nia. Mógł nie płacić i poddaćsię egzekucji. Mógł też zło-żyć zabezpieczenie, co spo-wodowałoby wstrzymanie

wykonania decyzji z mocyprawa.

Naczelny Sąd Administra-cyjny wskazał, że każdaz tych instytucji jest innai wywołuje odmienne skutkiprawne. Uiszczenie zabezpie-czenia nie jest tożsame z za-płatą zaległości. Sąd zwróciłuwagę, że zapłata należnościz nieostatecznej decyzji po-woduje wygaśnięcie zobo-wiązania. W wyniku złożeniazabezpieczenia zobowiąza-nie nie wygasa. Co prawda,pozwala na wstrzymanieczynności egzekucyjnych, alenie ma wpływu na odsetki.Rację mają skarżący.

Wpłata sumy zabezpiecze-nia daje gwarancję, że podat-nikowi nie zostaną naliczoneodsetki od zaległości za czaszabezpieczenia w części zali-czonej na poczet zaległości.Ale nie można odwrócić tejzasady i uznać, że podatnikma dostać odsetki od zwróco-

nej części zabezpieczenia, któ-re ostatecznie przewyższałozaległość.

Sąd podkreślił, że art. 33dOrdynacji podatkowej trzebaczytać systemowo. Zawieraon katalog dopuszczalnychform zabezpieczeń. Depozytjest tylko jedną z nich. Gdy-by uznać, że złożenie gotów-ki do depozytu podlegaoprocentowaniu, odsetkitrzeba by zwracać też w in-nych przypadkach. A ich wy-liczenie nie zawsze byłobyniemożliwe.

Wyrok jest prawomocny.■Sygn. akt II FSK 1845/07

PIT | Opodatkowanie abonamentów medycznych

O przychodzie z pakietu medycznego zdecyduje sąd

Naczelny Sąd Administracyjny o zabezpieczeniu wykonania zobowiązań

Pieniądze w depozycie nie są oprocentowane

Ważne! Jeśli nie można ustalić, czy pracownik rzeczywiście otrzy-mał świadczenie medyczne i jaka jest jego wartość, to niemożna uznać, że powstał u niego opodatkowany przy-chód

O zaliczeniu dociepleniabudynków spółdzielczych do remontu lub modernizacjizdecyduje ekspertyzaspecjalistów budowlanych.

MAGDALENA MAJKOWSKAmagdalena.majkowska@infor.pl

M inisterstwo Finansóww odpowiedzi na inter-

pelację poselską (nr 5033) wy-jaśniło zasady rozliczania kosz-

tów ocieplaniabudynku spół-d z i e l c z e g o .

Wątpliwości dotyczyły kwalifi-kacji tych wydatków na gruncieustawy o CIT, w związku z li-kwidacją w ustawie o spółdziel-niach mieszkaniowych przepisuart. 61 ust. 5 określającego poję-cie modernizacja.

Zgodnie z tym przepisem, zamodernizację uważało się trwa-łe ulepszenie istniejącego bu-dynku (lokalu), przez co zwięk-szała się jego wartość użytkowa.Po zniesieniu tego przepisu niejest jasne, czy wydatki na docie-planie budynków spółdziel-czych finansowane z funduszuremontowego wpływają naulepszenie środka trwałego,a tym samym zwiększają jegowartość, czy też są ponoszonew ramach prac remontowych.

Jak wyjaśniło MF, w świetleustawy o CIT nie uważa się zakoszty uzyskania przychodówwydatków na ulepszanie środ-

ków trwałych powiększającychwartość środków trwałych, sta-nowiącą podstawę naliczaniaodpisów amortyzacyjnych.Chodzi tu o wydatki na przebu-dowę, rozbudowę, rekonstruk-cję, adaptację lub moderniza-cję środków trwałych, które po-wodują wzrost wartości użyt-kowej i technicznej w stosunkudo dnia przyjęcia środka trwa-łego do używania. Istotą re-montu jest przywrócenie pier-wotnego stanu technicznegooraz użytkowego, bez zwięk-szania wartości początkowejśrodka trwałego.

Zdaniem MF ostateczna oce-na, czy ocieplenie wpływa naulepszenie czy ma charakterremontu, powinna uwzględ-niać ekspertyzy specjalistówz dziedziny budownictwa. Mi-nisterstwo poinformowało, żeodpisy na fundusz remontowyw spółdzielniach mieszkanio-wych obciążające koszty go-spodarki zasobami mieszkanio-wymi stanowią koszty uzyska-nia przychodów. Zakwalifiko-wanie przez spółdzielnię wy-datków ponoszonych naocieplenie budynków jako wy-datków powodujących ulepsze-nie środka trwałego wpłynie nazwiększenie wartości tegośrodka. Resort zwrócił jednakuwagę, że w świetle art. 16cpkt 2 ustawy o CIT spółdzielczebudynki mieszkalne nie podle-gają amortyzacji.■

MF o kosztach podatkowych spółdzielni mieszkaniowych

Docieplenie zwiększywartość budynku

INTERPELACJA

ORZECZENIE

Więcej orzeczeń sądówadministracyjnych

www.gazetaprawna.pl

Dziś

Tygodnik Podatkowy

ANALIZA

Pisaliśmy o tym ■ Pakiety medyczne: potrzebna

interpretacja ministra– GP nr 176/2008

www.gazetaprawna.pl/pit

WWW.GAZETAPRAWNA.PL8 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224

PracaPAMIĘTAJ 3 dni wolnego na poszukiwanie pracy przysługuje

pracownikowi w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia ORZECZENIE Racjonalizacja zatrudnienia nie jestpowodem wypowiedzenia strona 11NOWOŚĆ Urlop macierzyński wydłuży się

nawet do 45 tygodni strona 10

■ P raw o p ra c y ■ U b e z p i e c z e n i a s p o ł e c z n e ■ Z d r o w i e ■ E d u k a c j a ■ K a d r y

CO NOWEGO

■ STRAJK GENERALNY MAŁO REALNY.Zdaniem Pawła Grasia (PO) Sierpień 80jest zbyt małym związkiem zawodowym,by miał szanse na zmobilizowanie innychcentral związkowych do strajku general-nego. W piątek rano związkowcy Sierpnia80 zakończyli okupację biura poselskiegopremiera Donalda Tuska w Warszawiepo tym, jak zapadała decyzja o jegoprzeniesieniu. Szef Sierpnia 80 BogusławZiętek wezwał inne centrale związkowedo zorganizowania strajku generalnego8 grudnia. Więcej www.platforma.org

■ NABÓR CZŁONKÓW RAD ODDZIAŁÓWWOJEWÓDZKICH NFZ. Rada DziałalnościPożytku Publicznego zaprasza do składa-nia ofert do uczestnictwa w pracach radoddziałów wojewódzkich NarodowegoFunduszu Zdrowia. Ogłoszenie dotyczywojewództw opolskiego i świętokrzyskie-go. Spośród zgłoszonych kandydatur RadaDziałalności Pożytku Publicznego wybierzedla każdego województwa jedną osobę,której udzieli rekomendacji. Zostanie onapowołana w skład rady oddziału woje-wódzkiego NFZ przez Sejmik danego wo-jewództwa. Więcej www.mps.gov.pl

■ DZIERŻAWA SZPITALI. Starostwo Powia-towe w Piasecznie oraz Firma EMC InstytutMedyczny poinformowały o podpisaniu25-letniej umowy dzierżawy Poliklinikiw Piasecznie. Podpisanie umowy jest wy-nikiem trójstronnych negocjacji pomiędzyZarządem Powiatu Piaseczyńskiego, Cen-tralnym Szpitalem Klinicznym MSWiAw Warszawie i firmą EMC Instytut Medycz-ny Natomiast Rady Miasta w Siemianowi-cach Śląskich wyraziła zgodę na wydzier-żawienie szpitala. Pod koniec grudnia po-winien zostać ogłoszony przetarg. Szpital-ne mienie ma być wydzierżawione na 30lat. Zdaniem radnych to jedyny sposób napoprawę sytuacji placówki zadłużonej naokoło 700 tys. zł. Więcej www.mp.pl

■ ZA NISKIE STAWKI NA ŚWIADCZENIA SPE-CJALISTYCZNE. Przedstawiciele niepublicz-nych zakładów opieki zdrowotnej z Mało-polski są zaniepokojeni, że do tej pory nieotrzymali aneksów do kontraktów na am-bulatoryjną opiekę specjalistyczną w 2009roku. Ich zdaniem powinny obowiązywaćstawki wyższe niż proponuje NarodowyFundusz Zdrowia. Według Małopolskiegooddziału NFZ aneksy z wyższymi kwotamizostały już wysłane do NZOZ. Fundusz cze-ka na odpowiedź. Więcej www.nfz.gov.pl

■ NIEKORZYSTNE ZMIANY W KARCIE NA-UCZYCIELA. Posłowie PiS domagają sięprzerwania prac sejmowych nad rządowymprojektem zmian w Karcie Nauczyciela.Przewiduje on zmianę wskaźników, wedługktórych oblicza się średnie wynagrodzenienauczycieli na poszczególnych stopniachawansu zawodowego. Zgodnie z nowymiwskaźnikami, najbardziej wzrosną pensjenauczycieli stażystów. Zdaniem posłów PiSnowe przepisy są niekorzystne dla nauczy-cieli, bo mimo podwyżek stracą oni finanso-wo (najbardziej nauczyciele dyplomowanii mianowani) ze względu na wydłużenieczasu pracy. Więcej www.pis.org.pl

OCHRONA ZDROWIA | Finansowanie świadczeń zdrowotnych

NFZ nie otrzyma 700 mln złna leczenie ofiar wypadków

DOMINIKA SIKORAdominika.sikora@infor.pl

J utro odbędzie się pierw-sze czytanie rządowegoprojektu ustawy, która li-

kwiduje tzw. podatek Religi.Wbrew wcześniejszym zapo-wiedziom rządu ubezpieczy-ciele nie będą ponosić żadnychkosztów leczenia ofiar wypad-ków drogowych. Od 2009 rokuto Narodowy Fundusz Zdrowiai budżet będą więc ponowniepokrywać koszty leczenia tychosób.

Ubezpieczyciele już zapo-wiadają, że likwidacja podatkuReligi nie spowoduje obniżeniawysokości, wcześniej podnie-sionych z tego powodu, skła-dek OC. Ich zdaniem jest toniemożliwe, bo będą m.in. po-nosić dodatkowe koszty zwią-zane z wprowadzeniem możli-wości dochodzenia roszczeń fi-nansowych przez rodzinę zaśmierć bliskiej osoby w nie-szczęśliwym wypadku.

Rząd się wycofał– Nowelizacja wymaga

szybkiego uchwalenia. Zakła-damy, że na najbliższym po-siedzeniu Sejmu trafi już dodrugiego czytania – mówi Be-ata Małecka-Libera, wiceprze-wodnicząca sejmowej KomisjiZdrowia.

Posłowie śpieszą się z za-kończeniem nad nią prac, bozgodnie z obowiązującymiprzepisami do 30 listopadaminister zdrowia musi okre-ślić rozporządzeniem wyso-kość opłaty ryczałtowej wno-szonej co miesiąc przez firmyubezpieczeniowe na kolejnyrok. Obecnie wynosi 12 proc.od wartości obowiązkowychpolis OC, jakie ubezpieczycie-le mają podpisane z posiada-czami samochodów.

Jeżeli Sejm nie uchyliłbyobowiązujących przepisów,minister musiałby określić wy-sokość ryczałtu na przyszłyrok. A intencją rządu jest cał-kowita jego likwidacja.

– Podatek Religi nie będzieobowiązywał od stycznia przy-

szłego roku – mówi Jakub Go-łąb, rzecznik prasowy Mini-sterstwa Zdrowia.

Ministerstwo Zdrowia wyco-fało się także z wcześniejszychplanów, że w zamian za likwi-dację ryczałtu ubezpieczycielezostaną zobowiązani do pokry-wania rzeczywistych kosztówleczenia ofiar wypadków dro-gowych. Mieliby to robić napodstawie faktur wystawio-nych przez szpitale i przychod-nie Narodowemu FunduszowiZdrowia.

Oznacza to, że w ogóle niebędą przekazywać pieniędzydo NFZ.

– Nie chcemy wprowadzaćrozwiązań, które nie będądziałać, bo wciąż nie jesteśmyw stanie stworzyć wydajnegosystemu identyfikacji ofiari dopasowania ich do spraw-ców poszczególnych wypad-ków – mówi Jakub Gołąb.

Podkreśla jednak, ż resortzdrowia pracuje nad wypraco-waniem innego sposobu na za-angażowanie firm ubezpiecze-niowych w pokrywanie kosz-tów leczenia osób poszkodo-wanych w wypadkach. Niechce jednak na razie zdradzaćszczegółów.

Składki nie spadnąZ szacunków firm ubezpie-

czeniowych wynika, że utrzy-manie poboru opłaty ryczał-towej od ubezpieczycieli spo-wodowałoby, że składka OCdla kierowców wzrosłabyo 18 proc.

Jednak likwidacja podatkuReligi nie oznacza, że cenyobowiązkowych polis OC dlakierowców zostaną obniżone.A średnio wzrosły one w wyni-ku jego wprowadzenia o 7–10proc. To oznacza, że w najlep-szym przypadku 14 mln posia-daczy samochodów będzieopłacało polisy na dotychcza-sowym poziomie. Niewyklu-czone jednak, że ich cenywzrosną.

– Niedawno wszedł w życieart. 446 ust. 4 kodeksu cywil-nego, który wprowadził insty-tucję zadośćuczynienia za

śmierć osoby bliskiej w nie-szczęśliwym wypadku. Toz pewnością wpłynie nawzrost wypłaconych odszko-dowań, a w perspektywie cza-su może oddziaływać na wy-sokość składek – mówi Kata-rzyna Lewandowska, dyrektords. Produktów Komunikacyj-nych PZU.

Również inne towarzystwanie wykluczają zmiany pozio-mu opłacanych składek OC.

– Warta zmienia taryfy w za-leżności od poziomu aktualne-go ryzyka ubezpieczeniowego.Zniesienie podatku Religiz pewnością będzie wymagaćkolejnych analiz – podkreślaTomasz Piekarski, dyrektorBiura Rozwoju Produktów Ko-munikacyjnych TowarzystwaUbezpieczeniowego i Reaseku-racji Warta.

700 mln zł w rezerwiePodatek Religi został wpro-

wadzony w październiku2007 roku. Do listopada tego

roku ubezpieczyciele przeka-zali do NFZ na leczenie ofiarwypadków drogowych około700 mln zł. Samo PZU, którejest największym ubezpieczy-cielem w kraju, wydało na tencel 312 mln zł. W praktycewykorzystanie ich okazało sięmało realne, bo NFZ nie dys-ponował informacjami, którepozwoliłyby połączyć daneofiar ze sprawcą konkretnegowypadku.

Z puli środków uzyskanychz podatku Religi NFZ wydałna leczenie ofiar wypadkówdrogowych tylko 3,7 mln zł.Te dane nie odzwierciedlająjednak rzeczywistej skali wy-datków związanych z lecze-niem osób poszkodowanychw wypadkach. Resort zdro-wia szacuje, że rocznie możeto być nawet miliard złotych.Firmy ubezpieczeniowe uwa-żają, że nie jest to więcej niż400 mln zł.

– Tylko koszty udzielenia takim osobom podstawowejpomocy, tj. dojazd karetki namiejsce wypadku, wykonanieczynności ratunkowych, prze-wiezienie do szpitala, to łącznyśredni koszt rzędu 210 mln zł – zauważa Krzysztof Kuszew-ski z Państwowego InstytutuHigieny.

Do tej kwoty trzeba jeszczedodać koszt hospitalizacji,zabiegów, badań laboratoryj-nych i ewentualnej rehabili-tacji.

Projekt ustawy znoszącejpodatek Religi zobowiązujeNFZ do rozliczenia zgłoszo-nych przez świadczenio-dawców wydatków, jakieponieśli oni na świadczeniaudzielone ofiarom wypad-ków drogowych do 14 lute-go 2009 r.

– Pozostałe środki Funduszbędzie mógł przekazać na po-krycie kosztów innych proce-dur medycznych – mówi An-drzej Troszyński z biura praso-wego NFZ.■

■ Od przyszłego roku firmy ubezpieczeniowe nie będą musiały pokrywać kosztów leczenia ofiar wypadków drogowych

■ Ceny obowiązkowych polis OC dla kierowców nie zostaną obniżone, a mogą wręcz wzrosnąć

■ 700 mln zł uzyskane od ubezpieczycieli NFZ będzie mógł przeznaczyć na pokrycie kosztów wszystkich świadczeń

14 mln

osób opłacaskładki OC

za posiadanesamochody

Więcej: www.gazetaprawna.pl/ochrona_zdrowia

PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 | 9WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa pracy cz. 593

Kodeks pracy chroni pracowników, któ-rym brakuje nie więcej niż cztery latado osiągnięcia wieku emerytalnego. Ja-kie są szczegółowe zasady ochrony ta-kich pracowników? Czy pracodawcamoże zwolnić pracownika tylko dlate-go, że osiągnął on wiek emerytalnyi nabył prawo do świadczenia?

Kodeks pracy zasadniczo chroni przed wypowie-dzeniem stosunku pracy kobiety od ukończeniaprzez nie 56 roku życia oraz mężczyzn od ukoń-czenia 61 lat. Dla szczególnych zawodów, np. ko-lejarzy, górników, ochrona zaczyna się wcześniej.Wiek emerytalny jest dla tych grup obniżony. Artykuł 39 nie chroni pracowników, którym braku-je czterech lat do nabycia wcześniejszej emerytu-

ry. Pojęcia wcześniejszej emerytury nie należy my-lić z ustawowo obniżonym wiekiem emerytalnym. Warto podkreślić, iż pracodawca jedynie niemoże wypowiedzieć pracownikowi chronio-nemu umowy o pracę. Samo rozwiązanieumowy o pracę (upływ okresu wypowiedze-nia) może nastąpić już w okresie ochronnym(np. po przekroczeniu przez kobietę 56 rokużycia). Przepis nie chroni też pracownikówprzed rozwiązaniem umowy bez wypowie-dzenia (na podstawie art. 52 lub 53 k.p.). Cał-kowity brak ochrony takich pracownikówi możliwość wypowiedzenia umowy o pracęwystępuje również w przypadku likwidacjii upadłości pracodawcy. Czy pracodawca może zwolnić pracownika, któ-ry już osiągnął wiek emerytalny? Orzecznictwo

sądów jest w tej materii niejednolite. Dotych-czas Sąd Najwyższy uznawał, iż osiągnięcie wie-ku emerytalnego oraz nabycie prawa do emery-tury stanowią uzasadnioną przyczynę rozwiąza-nia umowy o pracę. Pojawiają się jednak zarzuty, że jeśli jedyną przy-czyną wypowiedzenia umowy o pracę jest osią-gnięcie wieku emerytalnego, to stanowi to dys-kryminację ze względu na wiek. Sprawa jestdyskusyjna ze względu na brzmienie art. 18 3bkodeksu pracy. Moim zdaniem przede wszyst-kim trudno uznać, że fakt nabycia prawa doemerytury przez pracownika uzasadnia wypo-wiedzenie umowy. Pracownik ten pozyskuje je-dynie dodatkowe źródło dochodów, a to nie wy-starczy, by wypowiedzieć umowę o pracę.W jednym z ostatnich wyroków z 19 marca

2008 r. Sąd Najwyższy uznał, iż wypowiedze-nie umowy o pracę kobiecie, która ma ustawo-wo niższy wiek emerytalny niż mężczyzna, jestdyskryminacją ze względu na płeć. W pełnizgadzam się z poglądem sądu w tej materii.Moim zdaniem, aby bezpiecznie wypowiedziećumowę przyszłemu emerytowi, powinny ist-nieć dodatkowe przyczyny, jak nieprawidłowewykonywanie obowiązków służbowych czy teżniespełnienie oczekiwań pracodawcy.■

KATARZYNA DULEWICZradca prawny i partner CMS Cameron McKenna

www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

NIEPEŁNOSPRAWNI | Zmiany w ustawie o rehabilitacji

Firmy otrzymają wyższe dofinansowania z PFRONZMIANA PRAWA Podstawąwyliczania pomocy publicznejdla firm zatrudniających osobyniepełnosprawne ma byćpłaca minimalna w bieżącym,a nie poprzednim roku.

ŁUKASZ GUZAlukasz.guza@infor.pl

W ysokość dofinansowańdo wynagrodzeń i skła-

dek niepełnosprawnych pra-cowników może zależeć odpłacy minimalnej w roku,w którym wypłacana jest takapomoc. Tak wynika z jednejz poprawek do rządowego pro-jektu nowelizacji ustawy o re-habilitacji zawodowej i społecz-nej oraz zatrudnianiu osób nie-pełnosprawnych. Na jutrzej-szym posiedzeniu sejmowejKomisji Polityki Społeczneji Rodziny poprawki zgłosi pod-komisja ds. rozpatrzenia tegoprojektu nowelizacji.

Obecnie przy ustalaniu wy-sokości publicznej pomocy dlapracodawców wykorzystywa-ne jest wynagrodzenie mini-malne z poprzedniego roku.A rośnie ono co roku. Dziękizmianie przepisów w przy-szłym roku dofinansowania dlapracodawców będą wyliczane

na podstawie kwoty 1276 zł,a nie 1126 zł. Inaczej publicznapomoc byłaby niższa.

– Podkomisja zarekomendu-je też wniesienie poprawki, któ-ra umożliwi refun-dowanie pracodaw-com kosztów składekniepełnosprawnychemerytów – mówiMarek Plura, posełPO, przewodniczącypodkomisji ds. roz-patrzenia projektunoweli.

Składki będą re-fundowane w ra-mach dofinansowa-nia kosztów płacyosób niepełnospraw-nych. Z projektu wynika, że odstycznia 2009 r. pracodawcymają otrzymywać maksymalnie75 proc. kosztów płacy niepeł-nosprawnych (pensji i składek).

Posłowie chcą też, aby toPaństwowy Fundusz Rehabilita-cji Osób Niepełnosprawnych,a nie samorządy wojewódzkieprzekazywały pracodawcomśrodki na rekompensatę pod-wyższonych kosztów zatrudnie-nia osób niepełnosprawnych.Przyjęcie takiej poprawki spo-woduje, że pracodawcy szybciejotrzymają publiczną pomoc.

Z dotychczasowej praktyki wy-nika bowiem, że proceduraprzekazywania pieniędzy na re-habilitację niepełnosprawnychprzez samorządy jest dłuższa

i bardziej skompliko-wana niż ta realizo-wana przez fundusz.

Podkomisja pozy-tywnie zaopiniujeteż poprawkę, zgod-nie z którą publicznapomoc będzie przy-sługiwała wszystkimpracodawcom osobyniepełnosprawnej,a nie tylko tym, któ-rzy zatrudnią ją jakopierwsi.

– W takich przy-padkach wysokość pomocy dlakonkretnej firmy będzie propor-cjonalna do części etatu, na jakąw danym zakładzie zatrudnionyjest niepełnosprawny pracow-nik – mówi Marek Plura.

Podkomisja zgłosi też kilkaalternatywnych propozycjizmian do przepisów projektudotyczących np. sposobu re-kompensowania podwyższo-nych kosztów zatrudnieniaosób niepełnosprawnych. Wy-boru, którą z nich przyjąć, do-kona jutro Komisja PolitykiSpołecznej i Rodziny.■

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Praca w szczególnych warunkach lub charakterze

Emerytury pomostowe trafią do prezydentaJeszcze w tym tygodniu ustawao emeryturach pomostowychmoże trafić do prezydenta.

BOŻENA WIKTOROWSKAbozena.wiktorowska@infor.pl

W iele wskazuje na to, żeustawa o emeryturach

pomostowych może być przyję-ta przez Senat w wersji zapropo-nowanej przez rząd – mówi se-nator Marek Trzciński, zastępcaprzewodniczącego senackiej Ko-misji Gospodarki Narodowej.

Senatorowie PO nie zgodzilisię na wprowadzenie przez se-natorów PiS poprawek mają-cych na celu zwiększenie liczbyosób uprawnionych doświadczeń Senator MarekTrzciński zwraca uwagę, że wy-kaz prac w szczególnych warun-

kach lub o szczególnym charak-terze został już rozszerzonyw czasie negocjacji prowadzo-nych z partnerami społecznymi.

W czasie prac senackich Ko-misji Gospodarki Narodowej niedoszło do dyskusji nad 37 po-prawkami przygotowanymiprzez związki zawodowe, któremiał zgłosić senator StanisławKogut (PiS). Zostaną one zgło-szone jako wnioski mniejszości.Zakładają one m.in. przyznanieprawa do emerytur pomosto-wych nie tylko nauczycielom,ale także kierowcom ciężaró-wek, listonoszom, osobom pra-cującym poza pomieszczeniamizamkniętymi, w hałasie, w sys-temie zmianowym nocnym, na-uczycielom pracującym przy ta-blicy, konduktorom, zwrotni-czym na kolei i w metrze.

– Komisja będzie rekomendo-wać ich odrzucenie – dodajeMarek Trzciński.

Także w czasie posiedzeniasenackiej Komisji Rodziny i Po-lityki Społecznej zostały zgło-szone kolejne poprawki. Jednąz nich zgłosił Jan Rulewskiz PO.

– Osoby mające przepracowa-ne 15 lat w tzw. szkodliwych wa-runkach, które utraciły prawodo wcześniejszego zakończeniapracy, powinny otrzymać odpra-wę w wysokości trzymiesięczne-go wynagrodzenia – mówi JanRulewski.

Ustawą o emeryturach pomo-stowych Senat ma się zajmowaćna rozpoczynającym się w środęposiedzeniu. Jeśli senatorowienie przyjmą poprawek, trafi dopodpisu prezydenta.■

W jaki sposób jest chroniony pracownik przed emeryturą

reklama

reklama

1,99 mld zł

będą kosztowaćPFRON

dofinansowania do wynagrodzeń

niepełnosprawnychw 2009 r.

SZKOLNICTWO WYŻSZE | Nadzór nad uczelniami

Kontrole uczelni będą skuteczniejszeZMIANA PRAWA Resortnauki i szkolnictwa wyższegochce skuteczniejdyscyplinować uczelnie, którenie przestrzegają jego zaleceń.

ARTUR RADWANartur.radwan@infor.pl

Jeżeli uczelnia nie zrealizu-je zaleceń pokontrolnych

Ministerstwa Nauki i Szkolnic-twa Wyższego, organ kontro-lujący będzie mógł to uznać zarażące naruszenie przepisówz zakresu szkolnictwa wyższe-go. W konsekwencji może todoprowadzić do wszczęciaprzez ministra postępowaniaw sprawie likwidacji uczelni.Taki przepis został wprowa-dzony do projektu nowelizacjirozporządzenia ministra naukii szkolnictwa wyższego z 31stycznia 2007 r. w sprawieszczegółowego trybu dokony-wania kontroli uczelni i związ-ków uczelni (Dz.U. nr 24, poz.151).

Ministerstwo chce w tensposób wymóc m.in. na uczel-niach realizację zaleceń po-kontrolnych. Resort wyjaśnia,że często uczelnie lekceważątego typu zalecenia.

– Rozumiem intencję mini-sterstwa związaną z istotą dba-nia o wysoki standard uczelni,ale wprowadzenie tego przepi-su będzie tylko powtórzeniemprzepisu ustawy, który jużokreśla, kiedy uczelnia rażąconarusza przepisy o szkolnic-twie wyższym – mówi Woj-

ciech Kaczmarczyk, prorektorWyższej Szkoły AdministracjiPublicznej w Kielcach.

Dodaje, że ministerstwo po-winno szukać innych rozwią-zań dyscyplinujących uczelnie.

W projekcie rozporządzeniazwiększono też dopuszczalnąliczbę przeprowadzonych kon-troli przez eksperta w danymroku. Będą mogli prowadzićtakie kontrole nie pięć, ale na-wet siedem razy w roku. We-dług wyjaśnień ministerstwatrudno jest pozyskać eksper-tów o wysokich kwalifikacjachza kwoty, które może im onozaoferować. Dlatego ci, którzyjuż obecnie prowadzą takiekontrole, będą mogli robić towięcej razy w roku.

Obecnie ekspertem możebyć osoba posiadająca co naj-mniej stopień naukowy dokto-ra, a w zakresie prawidłowościwydatkowania środków pu-blicznych osoba z uprawnie-niami biegłego rewidenta lubz wykształceniem wyższym,zatrudniona na stanowiskugłównego księgowego lubkwestora uczelni.

W tym zakresie projektwprowadza podział ekspertówna trzy grupy. Tak więc eksper-tem merytorycznym ma byćosoba ze stopniem naukowymdoktora lub doktora habilito-wanego, a w uzasadnionychprzypadkach zostanie nim oso-ba nieposiadająca stopnia na-ukowego. Ze względu na fi-nansowanie przez minister-stwo inwestycje budowlane re-

sort wyszczególnił też eksper-ta budowlanego, który będziemusiał posiadać uprawnieniabudowlane bez koniecznościposiadania stopnia naukowe-go. Ostatnią grupą ekspertówbędą eksperci finansowi, któ-rym może zostać biegły rewi-dent, główny księgowy lub je-go zastępca i osoba posiadają-ca uprawnienia do usługowe-go prowadzenia ksiąg rachun-kowych.

– Dobrze, że wyszczególnio-no rodzaje ekspertów i dopre-cyzowano wymagania, jakiemuszą spełnić, aby mogli prze-prowadzać kontrole – wyjaśniaMarek Rocki, przewodniczącyPaństwowej Komisji Akredyta-cyjnej.

W jego opinii niektóreuczelnie oceniane negatyw-nie próbują podważać wyni-ki kontroli przez kwestiono-wanie kompetencji eksper-tów. W projekcie rozporzą-dzenia zostały też dostosowa-ne do ustawy terminy nazgłoszenie zastrzeżeń do pro-tokołu, odmowę jego podpi-sania i odpowiedzi na wystą-pienie pokontrolne.

Minister nauki i szkolnictwawyższego sprawuje nadzórnad zgodnością działań uczel-ni z przepisami, a także nadprawidłowością wydatkowa-nia środków publicznych. Mo-że żądać informacji i wyja-śnień od organów uczelni lubzałożyciela uczelni niepublicz-nej, a także dokonywać kon-troli działalności uczelni.■

KODEKS PRACY | Uprawnienia rodzicielskie

Rodzice będą dłużej chronieniprzed zwolnieniem z pracyZMIANA PRAWA Z wyjątkiemnielicznych sytuacji firmy niebędą mogły zwolnić rodzica,który obniży swój wymiar czasupracy ze względu na opiekęnad dzieckiem.

ŁUKASZ GUZAlukasz.guza@infor.pl

P racodawca nie będzie mógłwypowiedzieć ani rozwią-

zać umowy o pracę z podwład-nym uprawnionym do urlopuwychowawczego, który złożywniosek o obniżenie wymiaruczasu pracy. Ich zwolnienie bę-dzie dopuszczalne tylko w razieogłoszenia upadłości lub likwi-dacji pracodawcy, a także gdyzachodzą przyczyny uzasadnia-jące rozwiązanie umowy o pra-cę bez wypowiedzenia z winypracownika.

Ochrona taka będzie trwałado dnia powrotu pracownika dozwykłego wymiaru czasu pracy.Tak wynika z projektu noweliza-cji kodeksu pracy (tzw. ustawyprorodzinnej). Na rozpoczynają-cym się w tym tygodniu posie-dzeniu Sejmu odbędzie się jegodrugie czytanie. Rządowy pro-jekt popiera Prawo i Sprawiedli-wość, największy klub opozycyj-ny. Wiele wskazuje więc, że pro-jekt zostanie uchwalony jeszczew tym tygodniu. Ma obowiązy-wać od 1 stycznia 2009 r.

Nowe przepisy przewidująteż wydłużenie urlopów ma-

cierzyńskich. W zależności odliczby urodzonych dzieciw trakcie jednego porodu wy-niesie on od 20 do 37 tygodni.Od 2010 roku rodzice dzieckabędą mogli skorzystać teżz części fakultatywnej urlopu(od 6 do 8 tygodni).

– Nie będzie to ich obowią-zek. Po zakończeniu obligatoryj-nego urlopu mogą wrócić dopracy lub wystąpić z wnioskiemo obniżenie czasu pracy – mówiStanisław Chmielewski, wice-przewodniczący sejmowej Ko-misji Nadzwyczajnej ds. zmianw kodyfikacjach.

Po wykorzystaniu przez pra-cownicę ośmiu tygodni urlopumacierzyńskiego ojcu wycho-wującemu dziecko będzie przy-

sługiwało prawo do części ma-cierzyńskiego odpowiadającejokresowi, w którym matka wy-maga opieki szpitalnej zewzględu na stan zdrowia unie-możliwiający jej sprawowanieosobistej opieki nad dzieckiem.W tym przypadku urlop macie-rzyński pracownicy przerywasię na okres, w którym z takie-go urlopu korzysta ojciec.

Z projektu nowelizacji wynikateż, że od 2010 roku pracowni-cy ojcowie uzyskają prawo dojednego tygodnia urlopu ojcow-skiego (w ciągu roku od naro-dzin dziecka). Począwszy od2012 roku, wymiar ten wzrośniedo dwóch tygodni. W okresieurlopu ojcom będzie przysługi-wał zasiłek macierzyński.■

WWW.GAZETAPRAWNA.PL10 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 Praca

PROGRAM:

Wprowadzenie do tematyki konferencji: grzechy informatyzacji administracji

i Telekomunikacji

prawnych

20 listopada 2008 roku

reklama

www.gazetaprawna.pl

JUTRO w Gazecie Prawnej

w Tygodniku Prawa Gospodarczego

■ jakie ma prawa

i za co odpowiada

małżonek przedsiębiorcy

■ kto do 30 listopada musi

przeprowadzić kontrolę stanu

technicznego budynków

■ jak przeprowadzić

egzekucję na podstawie

wyroku zaocznego

PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 | 11WWW.GAZETAPRAWNA.PL Praca

UE | Imigracja zarobkowa

Firmom łatwiej będzie zatrudniaćwykwalifikowanych imigrantówEU chce zachęcić do pracy na jej terytorium wysokowykwalifikowanychpracowników z państwtrzecich. Mają uzyskiwać dwuletnie zezwolenie na pobyti pracę.

KATARZYNA WÓJCIK-ADAMSKAkatarzyna.wojcik@infor.pl

WParlamencie Europej-skim w tym tygodniu

będą kontynuowane pracenad wprowadzeniem tzw.błękitnej karty. Ma ona uła-twić legalne uzyskanie wy-kwalifikowanym imigran-tom spoza UE.

Będzie ona funkcjonowaćjako zezwolenie na pobyti pracę przez 2 lata z możli-wością jej przedłużenia.Prawo do niej mają miećosoby, które posiadają dy-plom ukończenia szkoływyższej lub wyższej szkołyzawodowej, a także osobyz doświadczeniem zawodo-wym wynoszącym sześć lat,z tego co najmniej dwa latana stanowisku kierowni-czym. Po pięciu latach pra-cy w Unii Europejskiej po-siadacz tej karty ma otrzy-mywać status rezydentadługoterminowego.

Takie rozwiązania przewi-dziane są w dyrektywie Ra-dy w sprawie warunkówwjazdu i pobytu obywateli

krajów trzecich w celu pod-jęcia pracy w zawodzie wy-magającym wysokich kwali-fikacji i w poprawkach dodecyzji zaproponowanychprzez Parlament w procedu-rze konsultacji.

Dla porównania,w USA Zielona Kar-ta pozwala na stałypobyt do 10 lat i po-zwala ludziom pra-cować i swobodniepodróżować na te-renie całych Sta-nów.

Do Unii Europej-skiej przybywa za-ledwie 5,5 proc.wysoko wykwalifi-kowanych migran-tów z Afryki pół-nocnej, podczasgdy USA lub Kanadę wybie-ra 54 proc. z nich. Głównąprzyczyną tak niskiej atrak-cyjności UE jako celu migra-cji jest istnienie 27 różnychsystemów przyjmowaniaimigrantów.

– Zastosowanie komplek-sowego i spójnego podejściado europejskiej polityki mi-gracyjnej jest konieczne.Przyciągając wysoko wy-kwalifikowanych specjali-stów, Unia przyczynia się dozwiększenia konkurencyjno-ści i wzrostu gospodarczego– podkreśla Ewa Klamt, nie-miecka posłanka i sprawoz-

dawczymi projektu w Parla-mencie.

Na podstawie błękitnej kar-ty w UE będą mogli przeby-wać również członkowie ro-dzin pracowników. O liczbieprzyjętych migrantów zade-

cydują poszczególnekraje członkowskie.Raport w sprawieBłękitnej Karty bę-dzie omawiany nanajbliższej sesji ple-narnej ParlamentuE u r o p e j s k i e g o ,w najbliższą środę.

Polskie firmy ko-rzystają już z uła-twień w zatrudnia-niu cudzoziemcówspoza UE od lipca2007 r. – mogą bezzezwolenia zatrud-

niać Ukraińców, Białorusi-nów i Rosjan. Obecnie (od lu-tego tego roku) mogą onipracować w Polsce wewszystkich branżach przezpół roku. Wcześniej bezzezwolenia mogli pracowaćprzez okres trzech miesięcy.■

Sąd Najwyższy o rozwiązaniu stosunku pracy

Racjonalizacja zatrudnienia nie jest powodem wypowiedzenia

Brak precyzyjnegoi zrozumiałego wskazaniapracownikowi przyczynywypowiedzenia jestnaruszeniem przepisówo wypowiedzeniu umówo pracę.

ARTUR RADWANartur.radwan@infor.pl

P racownik był zatrudnio-ny na czas nieokreślony

na stanowisku dyrektora ds.administracyjno-technicz-

nych, a jedno-cześnie praco-wał w spółce

z o.o., pełniąc funkcję preze-sa jej zarządu. W 2004 rokuodbyło się zebranie udzia-łowców, podczas któregopracownika nie wybrano dozarządu spółki na kolejną ka-dencję. Jednocześnie wrę-czono mu wypowiedzenieumowy o pracę, wskazującjako jego przyczynę racjona-lizację zatrudnienia. Pracow-nik wystąpił do sądu I instan-cji z powództwem przeciwkospółce o odszkodowanie zanieuzasadnione rozwiązanieumowy o pracę.

Zdaniem sądu, wskazanaprzyczyna nie była prawdzi-wa, gdyż nie było żadnychkryteriów doboru pracowni-ków do zwolnienia. Zauwa-żył, że firma dla uniknięciawypłaty świadczeń należ-nych zwalnianemu pracow-

nikowi wskazała pozorną,tj. nieistniejącą, a także nie-uzasadnioną przyczynę wy-powiedzenia umowy o pra-cę. W odniesieniu do żąda-nia odprawy pieniężnej sądstwierdził, że wyłącznąprzyczyną wypowiedzeniaumowy była racjonalizacjazatrudnienia, a więc przy-czyna niedotycząca pracow-nika, co uprawniało powodado otrzymania odprawy.Sąd zasądził od spółki narzecz pracownika tytułemodszkodowania 32 tys. złi 12 tys. zł tytułem odprawyz uwagi na zwolnieniez przyczyn niedotyczącychpracowników.

Od tego wyroku firma od-wołała się do sądu II instancji,który zmienił zaskarżony wy-rok, oddalając powództwoo odszkodowanie. Jego zda-niem apelacja zasługiwała nauwzględnienie, gdyż w spra-wie doszło do naruszeniaprzez sąd I instancji art. 45par. 1 kodeksu pracy. Wska-zana przez spółkę przyczynawypowiedzenia pod postaciąracjonalizacji zatrudnieniadla dobra firmy jest wpraw-dzie pojęciem ogólnym, aleobejmuje również likwidacjęstanowiska, co było powo-dem wypowiedzenia umowyo pracę.

Sąd podkreślił, że była toprzyczyna rzeczywista, boobowiązki zwolnionego pra-

cownika zostały przekazaneinnym, a w schemacie organi-zacyjnym firmy nie występu-je już stanowisko, jakie zaj-mował zwolniony pracownik.

Skargę kasacyjną od po-wyższego wyroku wniósłpracownik. Jego zdaniem, zafikcyjnością przyczyny doko-nanego wypowiedzenia prze-mawia, że firma nie wykaza-ła m.in. powodu i konieczno-ści dokonania zmian organi-zacyjnych.

W ocenie Sądu Najwyższe-go, brak precyzyjnego, zro-zumiałego i odpowiadające-go prawu wskazania pracow-nikowi przyczyny wypowie-dzenia stanowi wadę doko-nanego mu wypowiedzeniai prowadzi do usprawiedli-wionego wniosku, że takaczynność pracodawcy naru-szała przepisy o wypowiada-niu umów o pracę. W takiejsytuacji, dla rozstrzygnięciaroszczenia o odszkodowanie,nie było potrzeby ani ko-nieczności badania, jakieewentualnie inne okoliczno-ści mogły uzasadniać wypo-wiedzenie pracownikowiumowy o pracę.

SN uchylił zaskarżony wy-rok i oddalił apelację spółkiod wyroku sądu I instancji.■Sygn. akt II PK 123/07

reklama

ORZECZENIE

18,5 mln

obywateli krajów trzecich

przebywalegalnie

w UniiEuropejskiej

Więcej: www.gazetaprawna.pl/kodeks_pracy

Ekspert odpowiada

Komornik nałoży grzywnę za zaniedbania pracodawcy

PROBLEM CZYTELNIKA

Jeden z moich pracowników ma kłopoty finansowe. Komornik,który prowadzi egzekucję, zażądał ode mnie oświadczenia, które-go nie przedstawiłem w wyznaczonym terminie. W związku z tymnałożył grzywnę. Czy komornik mógł postąpić w ten sposób?

EKSPERT WYJAŚNIA

Dokonując zajęcia wynagrodzenia za pracę,komornik wzywa pracodawcę, aby w ciągu ty-godnia przedstawił za okres trzech miesięcypoprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc od-dzielnie, zestawienie periodycznego wynagro-dzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jegodochodu z wszelkich innych tytułów. W tymoświadczeniu pracodawca powinien też po-dać, w jakiej kwocie i w jakich terminach zaję-te wynagrodzenie będzie przekazywane wie-rzycielowi. Pracodawcy, który nie złożył w przepisanymterminie tego rodzaju oświadczenia albo zanie-dbał przesłania zawiadomienia lub dokumen-tów zajęcia wynagrodzenia, komornik wymie-rza grzywnę w wysokości do 500 zł. Grzywnamoże być powtórzona, jeżeli pracodawca nadaluchyla się od wykonania swoich obowiązków.W sytuacji gdy pracodawcą nie jest osoba fi-

zyczna, grzywnie podlega pracownik lub wspólnik odpowiedzial-ny za wykonanie tego typu czynności, a w razie niewyznaczenia ta-kiego pracownika lub niemożności jego ustalenia – osoby upraw-nione do reprezentowania pracodawcy. Jeżeli pracodawcą jest spół-ka cywilna, grzywnie podlega którykolwiek ze wspólników.

NASZA REKOMENDACJA

W przedstawionej sytuacji postępowanie komornika jest zgodne zprze-pisami. Aby uniknąć ponownego ukarania, pracodawca powinien wwy-znaczonym terminie wykonać określone przez komornika obowiązki.

Podstawa prawna■ Art. 882, art. 886 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępo-

wania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).

Not. MONIKA BURZYŃSKA

MARCINRUSINEK

ekspert z KancelariiRadcy Prawnego

A. Polowiec

Na jakie świadczenia z ZUSmoże liczyć chory pracownik

www.gazetaprawna.pl

Czwartek

Tygodnik Prawa Pracy

WWW.GAZETAPRAWNA.PL12 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224

ADAM MAKOSZadam.makosz@infor.pl

M inisterstwo Infrastruk-tury pracuje nad no-wą wersją projektu

ustawy o spółdzielniach miesz-kaniowych. Już wiadomo, jakiebędą najważniejsze kierunkizmian.

– Przed skierowaniem projek-tu na ścieżkę legislacyjną musi-my uwzględnić w nim wyrokTrybunału Konstytucyjnegozwiązany z wnioskiem posłówlewicy o zbadanie zgodnościz konstytucją kilkunastu przepi-sów ostatniej nowelizacji ustawyo spółdzielniach – podkreślaPiotr Styczeń, wiceminister in-frastruktury.

Powrót spółdzielczej własnościAutorzy projektu przewidują

przede wszystkim przywróceniemożliwości przekształceniaspółdzielczego lokatorskiegoprawa do lokalu w spółdzielczeprawo własnościowe. Będzie tomożliwe do końca 2012 roku.Chociaż spółdzielcze własno-ściowe prawo do lokalu ma nietylko wady (m.in. członek niejest właścicielem posiadanegolokalu), ale i wiele zalet (np.spółdzielnia przekazuje w imie-niu członka podatki za grunt),to zdaniem prof. Henryka Cio-cha z Uniwersytetu im. MariiCurie-Skłodowskiej w Lublinieprzyjęcie takiego rozwiązanianie jest dopuszczalne. Przeczyto stanowisku Trybunału Kon-stytucyjnego, który w kwietniu2005 r. uznał spółdzielcze wła-snościowe prawo do lokalu zaniekonstytucyjne. Byłoby tosprzeczne z wyrokiem – podkre-śla profesor.

Obowiązujące od ponad rokuprzepisy nowelizacji ustawyo spółdzielniach z 14 czerwca2007 r. przewidują możliwośćtakiego przekształcenia tylkow jednej sytuacji – gdy budynekjest postawiony na gruncie o nie-uregulowanym stanie prawnym,w związku z czym nie możnawyodrębnić na nim własności.

Projekt zakłada przywróceniezebrań przedstawicieli członkóww spółdzielniach oraz zniesienie

ustawowo określonej kadencyj-ności rad nadzorczych. Ograni-czenia czasowe w sprawowaniufunkcji będą mogły wprowadzaćstatuty.

Zadecydują przedstawiciele– Walne sprawdza się tylko

w małych spółdzielniach, nato-miast jeżeli jest to duża spół-dzielnia, która się nie podzieliła,powstaje problem. Nie da sięukryć, że na walne przychodzizazwyczaj tylko garstka ludzi,wobec tego zebranie przedsta-wicieli może pozwolić na unik-nięcie paraliżu decyzyjnego –mówi Barbara Konopka, prezesSM Zakoniczyn w Gdańsku.

– Więcej do powiedzenia bę-dą mieli właściciele lokali w jed-nej nieruchomości, a zebranieprzedstawicieli będzie decydo-wało w kwestiach ogólnych wy-nikających z korporacyjnegodziałania spółdzielni. Nie będziejuż takiej możliwości, że przed-stawiciele jednej nieruchomościmogą narzucić swoją wolę in-nym nieruchomościom – wyja-śnia Piotr Styczeń.

O podziale na grupy człon-kowskie nie będzie już decydo-wał zarząd spółdzielni. Grupyczłonkowskie mają składać sięz członków jednej lub kilku nie-ruchomości, a stosownego po-działu dokona rada nadzorcza.

Dłuższe przekształceniaMinisterstwo chce także, by

zarządy miały więcej czasu nawyodrębnienie lokalu. Obecniepo złożeniu wniosku o prze-kształcenie lokalu mają one3 miesiące na podpisanie aktunotarialnego. Resort proponuje,aby podobny termin miały wła-dze spółdzielni nie na sfinalizo-wanie transakcji, ale na skom-pletowanie niezbędnych do wy-kupu dokumentów i ustaleniedaty podpisania aktu notarialne-go. Choć zaproponowane zmia-ny wydają się powrotem do po-przedniego stanu prawnegosprzed nowelizacji z 2007 roku,to ministerstwo przekonuje, żew istocie rzeczy tak nie jest.

– Większość nowych rozwią-zań ma charakter fakultatywny,co oznacza, że ostatecznego wy-

boru dokonają członkowie spół-dzielni w granicach określonychw ustawie – podkreśla Piotr Sty-czeń. Nowa ustawa ma zmienićpodstawowe zasady prowadze-nia gospodarki rozliczeniowo--finansowej spółdzielni. Spół-dzielnie będą mogły tworzyćfundusze remontowe dla po-szczególnych nieruchomości,czy fundusze specjalne, na przy-kład na remont dróg osiedlo-wych.

Postulaty rzecznikaO podjęcie pilnych prac nad

nowelizacją przepisów spół-dzielczych zwrócił się do pre-miera Donalda Tuska rzecznikpraw obywatelskich Janusz Ko-chanowski. RPO podkreślił, żeobecna ustawa o spółdzielniachmieszkaniowych zawiera wielenieprecyzyjnych przepisówi brakuje w niej rozwiązań przej-ściowych.

Zdaniem RPO, w ustawie po-winny pojawić się przepisyokreślające formę czynnościprawnej, polegającej na prze-kształceniu spółdzielczego loka-torskiego prawa do lokalu naprawo własnościowe. Obecne,nie wskazują ani formy, ani try-bu zawarcia stosownej umowy.Z tego powodu jedna spółdziel-nie zawierają umowy w zwykłejformie pisemnej (tym samym

Prawo■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne ■ Orzecznictwo

CO NOWEGO

■ NAGRODY URZĘDU PATENTOWEGO. Odsześciu lat Urząd Patentowy we współpra-cy z wiodącymi uczelniami i szkołami ar-tystycznymi organizuje konkursy na pracenaukowe i plakaty z dziedziny własnościprzemysłowej. W tym roku nagrodzono19 prac naukowych, w tym 2 rozprawyhabilitacyjne, 3 doktorskie, 13 magister-skich i jedną studencką oraz 17 projektówwykonanych przez studentów akademiisztuk pięknych, uczniów średnich szkółplastycznych i osoby startujące w katego-rii otwartej. Wręczenie nagród odbyło się14 listopada w Muzeum Plakatu w War-szawie z siedzibą w Zespole Pałacowymw Wilanowie.

■ BEZWIZOWY WJAZD DO KANADY. Mini-sterstwo Spraw Wewnętrznych i Admini-stracji poinformowało, że po 1 stycznia2009 r. bezwizowy wjazd do Kanady bę-dzie możliwy tylko dla osób posiadającychpaszporty biometryczne. Od osób posia-dających paszporty bez cech biometrycz-nych, przy wjeździe do Kanady wymaga-na będzie wiza na pobyt czasowy.

Więcej www.mswia.gov.pl

■ SKARGA NA CZYNNOŚCI KOMORNIKA.Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w którejstwierdził, że na postanowienie sądu re-jonowego oddalające skargę na czynnośćkomornika polegającą na zajęciu świad-czeń emerytalno-rentowych nie przysługu-je zażalenie (sygn. akt III CZP 106/08).

Więcej www.sn.pl

■ MIĘDZYNARODOWA WSPÓŁPRACAPRAWNIKÓW. International Bar Associa-tion (IBA) oraz młodzi polscy prawnicy za-praszają do Krakowa na seminarium do-tyczące międzynarodowej współpracyprawniczej, które odbędzie się 22 listopa-da 2008 r. Spotkanie ma na celu przybliże-nie młodym prawnikom działalności IBAi korzyści płynących z członkostwa orazwspółpracy międzynarodowej na tym fo-rum. Więcej www.wardynski.com.pl

■ UDOSTĘPNIANIE AKTÓW PRAWNYCHW FORMIE ELEKTRONICZNEJ. Minister-stwo Spraw Wewnętrznych i Administra-cji skierowało do rozpatrzenia przez Ra-dę Ministrów projekt ustawy o zmianieustawy o ogłaszaniu aktów normatyw-nych i niektórych innych aktów praw-nych. Jego celem jest m.in. uproszczenieprzepisów dotyczących udostępnianiaw formie elektronicznej zainteresowa-nym podmiotom – tak odpłatnie, jaki nieodpłatnie – dzienników urzędowychoraz zbiorów aktów prawa miejscowe-go. Więcej www.mswia.gov.pl

■ UNIA EUROPEJSKA PRZECIWKO NAR-KOMANII. Rada Unii Europejskiej przed-stawiła plan działania UE w zakresie nar-kotyków na lata 2009–2012. UE, po-przez zwiększenie koordynacji strategiikrajowych i wspólnotowych w celu prze-ciwdziałania narkomanii, zamierzazmniejszyć popyt i podaż na narkotykiw krajach członkowskich UE.

Więcej www.europa.eu/pol

PAMIĘTAJ 20 LISTOPADA wchodzi w życie nowelizacja ustawy o rekompensaciez tytułu pozostawienia nieruchomości poza granicami RP KRONIKA PRAWA Dzienniki Ustaw nr 201;

Dz.Urz. UE L 289–292 strona 16ORZECZENIE WSA o limitach inwestycyjnychOFE strona 13

ZMIANA PRAWA | NIERUCHOMOŚCI | Spółdzielnie mieszkaniowe

Wróci instytucja zebrańprzedstawicielskich

narażają spółdzielców na konse-kwencje jej bezwzględnej nie-ważności), inne robią to w for-mie kosztownych aktów nota-rialnych (gdyż przepisy nieokreślają żadnych preferencyj-nych stawek przy zawieraniu ta-kiej umowy).

Przepisy przewidują też wa-dliwą procedurę zbywania loka-li, do których wygasły prawa lo-katorskie. Musi się ona odbywaćwyłącznie w drodze przetarguna ustanowienie odrębnej wła-sności lokalu, jednak jest to nie-dopuszczalne, gdy nierucho-mość ma nieuregulowany stanprawny. Janusz Kochanowskipodkreślił także, że jak najszyb-ciej należy wyjaśnić sprawę ze-brań przedstawicieli członków,które w dalszym ciągu funkcjo-nują na gruncie obowiązującychprzepisów.

Zdaniem Piotra Stycznia,wstrzymanie prac legislacyjnychnad projektem nie może byćuzależnione od terminu wyda-nia wyroku przez Trybunał. – Je-żeli do końca roku nie zajmie onstanowiska w sprawie przepi-sów zakwestionowanych przezposłów lewicy, nie będziemydłużej czekać i projekt zostanieprzekazany do konsultacji spo-łecznych już na początku 2009 r.– wyjaśnia.■

■ Resort infrastruktury chce dać zarządom więcej czasu na zmianę statusu mieszkań spółdzielczych

■ Znowu będzie możliwe przekształcanie mieszkań lokatorskich we własnościowe

■ Spółdzielnie uzyskają prawo do tworzenia funduszy remontowych dla poszczególnych nieruchomości

PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 | 13WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa gospodarczego cz. 287

Czy dopuszczalne jest zawarcie ugodyz prezesem Urzędu Ochrony Konsumen-tów i Konkurencji w postępowaniuw sprawie praktyk naruszających zbio-rowe interesy konsumentów.

Prezes UOKiK co roku wydaje setki decyzjiw sprawach praktyk naruszających zbiorowe in-teresy konsumentów. Dotyczą one najczęściejstosowania postanowień wzorców umownychwpisanych do rejestru klauzul niedozwolonych,naruszania obowiązku udzielania konsumentomrzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. Postę-powania wszczynane są z urzędu. Impulsem dojego wszczęcia może być zawiadomienie złożo-ne przez konsumenta. UOKiK z własnej inicjaty-wy przeprowadza też kontrole różnych branż.

Postępowania w sprawie praktyk niedozwolo-nych poprzedzane są postępowaniem wyjaśnia-jącym, które niekiedy zamyka sprawę. Jeśli pre-zes UOKiK postanowi wszcząć postępowanie, tonajczęściej kończy się ono wydaniem decyzjiniekorzystnej dla przedsiębiorcy. Prezes nakazu-je wówczas zaniechanie stosowania praktyki,względnie wydaje decyzję stwierdzającą zanie-chanie jej stosowania (jeśli przedsiębiorca w to-ku postępowania wykazał fakt zaniechania sto-sowania praktyki). W obu przypadkach naprzedsiębiorcę mogą zostać nałożone sankcje,takie jak obowiązek publikacji decyzji, kara pie-niężna w wysokości do 10 proc. przychoduprzedsiębiorcy za ubiegły rok.Powstaje pytanie, czy po wszczęciu postępowa-nia w sprawie praktyk niedozwolonych możli-

we jest ugodowe zakończenie sporu z prezesemUOKiK? Zgodnie z art. 102 ustawy o ochroniekonkurencji i konsumentów w postępowaniutym może być zawarta ugoda, jeżeli przemawiaza tym charakter sprawy, a ugoda nie zmierzado obejścia prawa lub nie narusza interesu pu-blicznego lub słusznego interesu konsumentów. Komentatorzy wskazują, że przepis ten jestbłędem ustawodawcy. Podstawową przesłan-ką ugody jest istnienie stron o spornych inte-resach, których w tym postępowaniu brak(stroną jest jedynie przedsiębiorca). PrezesUOKiK, jako prowadzący postępowanie, niemoże stanąć do ugody, a zarazem dokonać jejzatwierdzenia. Nie przesądzając trafności tego stanowiska, na-leży przyjąć, iż w praktyce omawiany art. 102

jest martwy. Nie oznacza to jednak braku moż-liwości polubownego zakończenia postępo-wania. W razie zobowiązania się przedsiębior-cy do podjęcia lub zaniechania działań zmie-rzających do zapobieżenia naruszeniom zbio-rowych interesów konsumentów, prezesUOKiK może wydać decyzję nakładającą naprzedsiębiorcę obowiązek wykonania tych zo-bowiązań (art. 28 u.o.k.k.). Wykluczona jestwówczas możliwość nałożenia na przedsię-biorcę sankcji. Ostatnio jest coraz więcej przy-kładów tego rodzaju korzystnych dla przedsię-biorców rozstrzygnięć.■

ANDRZEJ SPRINGERradca prawny z kancelarii prawnej GrynhoffWoźny Maliński

www.gazetaprawna.pl/akademia_biznesuiprawa

Czy z prezesem UOKiK można zawrzeć ugodę

ogłoszenia drobne

BIZNES

Bezzaliczkowy odzysk długów za 6%

Kredyty (042) 679 00 64 www.azyl.pl

Sprzedam dużą, czynną,dochodową CEGIELNIĘ.Zdolności produkcyjne:

12 000 000 cegieł.Atrakcyjna cena.

Tel. 0728-10-77-38

WIERZYTELNOŚCI – KUPNO

tel.: 0 500 643 17822 836 02 41 w. 416

www.polfrance.pl

Pożyczki dla firm bez zaświadczeń,

uproszczone procedury; 150 tys. zł rata: 931,60 zł

infolinia: 608-921-608

www.opentranslation24.pl,Modlińska 1/209, tłumaczenia

zwykłe, przysięgłe,samochodowe, szybko,

085 732-16-36

Ogłoszenia. Prasa niemiecka (m.in.Frankfurter Allgemeine

Zeitung), rosyjska, polonijna.0 602 647 603, remil@post.pl

MAZURY– pensjonat, szkolenia,imprezy integracyjne

www.lajs.com.pl

OKAZJA!!! lokal użytkowy 590 m2, w centrumWarszawy, miejsca

parkingowe, klimatyzacja, tel. 501 444 633

Szukamy do współpracyw transporcie

międzynarodowymprzewoźników, jak

i kierowców. Bliższeinformacje

tel. 0043 5337 64370, fax 0043 5337 67310

lub e-mail e.jech@yahoo.de

Naprawienie błęduinwestycyjnego przez otwartyfundusz emerytalny niepowoduje, że organ nadzorunie może ukarać towarzystwazarządzającego funduszem.

JOANNA BARAŃSKAgp@infor.pl

Ostateczną decyzją z 19 lu-tego tego roku Komisja

Nadzoru Finansowego ukarałaPowszechne Towarzystwo

Emerytalne Pol-sat karą w wyso-kości 50 tys. zł za

przekroczenie limitów inwes-tycyjnych przez prowadzonyprzez PTE otwarty funduszemerytalny. Komisja stwierdzi-ła, co było bezsporne międzystronami, że w okresie od 16 do23 sierpnia 2007 r. otwarty fun-dusz emerytalny miał po-

nad 24 proc. akcji spółki Se-co/Warwick, przy czym udziałten zwiększał stopniowo do-konując kolejnych zakupów.W ten sposób naruszył przepisyrozporządzenia Rady Mini-strów z 3 lutego 2004 r. w spra-

wie określenia maksymalnejczęści aktywów otwartego fun-duszu emerytalnego. Karę na-łożono zaś na podstawie art.156 ustawy o organizacji i funk-cjonowaniu funduszy emery-talnych.

W skardze do Wojewódzkie-go Sądu Administracyjnegow Warszawie Powszechne To-warzystwo Emerytalne Polsatzarzuciło decyzji podjętej przezKomisję przekroczenie granic

uznaniowości administracyjnej.Podniosło, że niezwłocznie powezwaniu KNF do wyjaśnieńusunęło naruszenie prawa, któ-re wynikło z niezamierzonegobłędu zarządzającego portfe-lem akcji. KNF w odpowiedzi

na skargę stwierdziła, że PTEnie dochowało należytej staran-ności: powinno w sposób ciągłykontrolować zachowywanie li-mitów przez OFE i rozpozna-wać ryzyko inwestycyjne. Bez-sporne jest, że podstawowe za-sady lokacyjne uległy narusze-niu, a Powszechne Towarzy-stwo Emerytalne Polsat nienaprawiło błędu samo, lecz do-piero po interwencji organunadzoru.

Wojewódzki Sąd Administra-cyjny oddalił skargę. Zaznaczył,że sądowa kontrola decyzjiuznaniowej jest ograniczonai sprowadza się do badania, czydecyzja nie przekroczyła granicdowolności. To, zdaniem sądu,nie miało miejsca w tej konkret-nej sprawie.

Stan faktyczny został ustalo-ny bezspornie i uprawniał onorgan administracji do zastoso-wania sankcji. Wysokość nało-żonej kary została uzasadnionaindywidualnymi przesłankami.Komisja Nadzoru Finansowegowzięła pod uwagę zarównookoliczności obciążające, jaki łagodzące. Te ostatnie jednaknie sprawiły, że organ kary na-łożyć nie mógł. Kara, podkreśliłsąd, ma także zapobiegać po-wtarzaniu się podobnych sytu-acji w przyszłości.■Sygn. akt VI SA/Wa 1318/08

WSA w Warszawie o limitach inwestycyjnych OFE

Przekroczenie przepisów musi zostać ukarane

ORZECZENIE

Sądowa kontrola decyzji uznaniowej organu administracji jestograniczona i sprowadza się do badania, czy decyzja nieprzekroczyła granic dowolności

ZMIANA PRAWA Zmianysposobu doręczenia pismsądowych mają służyćusprawnieniu i uproszczeniupostępowania cywilnego.

MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZmalgorzata.piasecka@infor.pl

P isma sądowe będą dorę-czane przez pocztę, osoby

zatrudnione w sądzie, komor-nika, a nawet przez specjalniew tym celu utworzoną służbędoręczeniową – przewidujeprojekt nowelizacji kodeksupostępowania cywilnego, któ-rym po uzgodnieniach między-resortowych wkrótce zajmie sięrząd. Służbę doręczeniowąutworzy prezes sądu za zgodąministra sprawiedliwości lubtenże po zasięgnięciu opiniiprezesa sądu.

Doręczeń będzie mógł doko-nywać również inny uprawnio-ny podmiot zajmujący się do-starczaniem korespondencji,który będzie taką działalnośćprowadził po zniesieniu mono-polu Poczty Polskiej.

Awizowanie przesyłki sądowejProjekt doprecyzowuje tryb

awizowania przesyłki, gdy niemożna jej doręczyć w sposóbwłaściwy lub zastępczy.

Pismo przesłane pocztą bę-dzie składane w placówcepocztowej operatora publicz-

nego, a doręczone w inny spo-sób w urzędzie gminy. Nato-miast zawiadomienie o tym mabyć umieszczone w drzwiachmieszkania adresata lub w od-dawczej skrzyncepocztowej. Będzieono zawierało infor-mację o tym, gdziei kiedy zostało pozo-stawione pismo, orazpouczenie, że należyje odebrać w ciągusiedmiu dni od dniazamieszczenia zawia-domienia. Gdyby tentermin bezskutecznieupłynął, wówczas za-wiadomienie zosta-nie pozostawione po-nownie.

Zdarza się, że adre-sat odmawia przyję-cia pisma. Przewidujesię, że w takim przy-padku doręczenie zo-stanie uznane za dokonanei nastąpi zwrot pisma do sąduz adnotacją o odmowie jegoprzyjęcia.

Pełnomocnik zastąpi pocztęNatomiast strony, które są re-

prezentowane przez adwokata,radcę prawnego albo rzecznikapatentowego, będą miały obo-wiązek doręczać sobie bezpo-średnio nawzajem odpisy pismprocesowych z załącznikami. Dopisma procesowego wniesione-go do sądu ma być dołączany

dowód doręczenia jego odpisualbo dowodu wysłania przesyłkąpoleconą. Pisma bez tego załącz-nika zostaną zwrócone bez wzy-wania do usunięcia tego braku.

– Do tej poryw sprawach cywilnychistniała fakultatywnaforma doręczaniawzajemnie sobie pismmiędzy adwokatamii radcami prawnymireprezentującymi stro-ny – tłumaczy radcaprawny Helena Mar-kowska w KancelariiRadców PrawnychBiernaccy. Natomiastprojekt nakłada naprofesjonalnych peł-nomocników taki obo-wiązek, a w dodatkurozszerza go równieżna strony reprezento-wane przez rzeczni-ków patentowych –

dodaje Helena Markowska.Projekt przewiduje, że w ta-

kiej formie nie będą mogły byćjednak doręczane pozwy wza-jemne, apelacje, skargi kasacyj-ne, zażalenia, sprzeciwy od wy-roku zaocznego, sprzeciwy i za-rzuty od nakazu zapłaty, wnio-ski o zabezpieczenie powódz-twa, skargi o stwierdzenieniezgodności z prawem prawo-mocnego orzeczenia. Pisma tew dalszym ciągu będą składanew sądzie z odpisami dla stronyprzeciwnej.■

PROCEDURA CYWILNA | Pisma sądowe

W sądach powszechnychpowstanie służba doręczeniowa

Gdy adresatodmawia

przyjęcia pisma,doręczenie

zostanie uznaneza dokonane

i nastąpi zwrotpisma do sądu

z adnotacjąo odmowie jego

przyjęcia

komentuje dla nas

P rzyjęty przez Sejm projektustawy o Krajowej Szkole Są-downictwa i Prokuratury

stanowi dopełnienie reformy syste-mu szkolenia i doskonalenia kadrsądownictwa i prokuratury. Istotneznaczenie dla prac nad projektemmiało orzeczenie Trybunału Konsty-tucyjnego z 24 października 2007 r.(sygn. SK 7/06), w którym uznał onpowierzenie asesorom sądowymsprawowania wymiaru sprawiedli-wości za sprzeczne z konstytucją. Ustawa zakłada dwuetapowośćszkolenia wstępnego kadr sądówpowszechnych i prokuratury. tj apli-kację ogólną, a następnie kontynu-ację tego szkolenia w ramach spe-cjalistycznej aplikacji sędziowskiejlub prokuratorskiej. Zmianie ulegnie status aplikanta.Nie będzie on aplikantem konkret-nego sądu czy prokuratury, leczaplikantem, a właściwie słuchaczemKrajowej Szkoły. Ukończenie aplika-cji ogólnej stanowić będzie warunekubiegania się o stanowisko referen-darza sądowego, asystenta sędziegolub asystenta prokuratora. Wynikiuzyskane w trakcie aplikacji zadecy-dują o miejscu aplikanta na liścieklasyfikacyjnej. Według kolejnościmiejsca na liście, absolwenci aplika-cji ogólnej będą mogli decydowaćsię na kontynuowanie szkolenia naspecjalistycznej aplikacji sędziow-skiej albo prokuratorskiej. Limitmiejsc na aplikacje określany będzieprzez ministra sprawiedliwości napodstawie prognozy potrzeb kadro-wych sądów i prokuratury. Ustawa przewiduje równorzędnietraktowane drogi dochodzenia dostanowisk sędziowskich poprzez:

■ ukończenie aplikacji sędziowskiejlub ukończenie aplikacji prokura-torskiej i pracę w charakterze ase-sora prokuratorskiego przez okresco najmniej trzech lat;

■ wykonywanie zawodu adwokata,radcy prawnego, notariusza lubprokuratora;

■ ukończenie aplikacji ogólnej, pra-cę na stanowisku referendarza są-dowego lub asystenta sędziego,odpowiednio przez okrespięciu lub sześciu lat, oraz złoże-nie egzaminu sędziowskiego.

Ustawa zachowuje też zasadę, iżuprawnienie do ubiegania się o sta-nowisko sędziego przysługuje oso-bom mającym tytuł profesora albostopień doktora habilitowanego na-uk prawnych. Proponuje równieżrozwiązania dla osób w tzw. okresieprzejściowym. W przypadku osóbmianowanych na stanowisko aseso-ra sądowego przed dniem opubliko-wania wyroku Trybunału ustawa za-kłada skrócenie okresu asesury, nie-zbędnego do ubiegania się o powo-łanie na stanowisko sędziego, dojednego roku, oraz obniżenie wiekukandydatów do 28 lat. Przewiduje się, że asesorzy, w sto-sunku do których ustało powierze-nie pełnienia czynności sędziow-skich (co nastąpić ma od 5 maja2009 r.), wykonywać będą czynno-ści referendarzy sądowych (w są-dach powszechnych) lub czynnościsekretarsko-administracyjne (w są-dach wojskowych), zachowająuprawnienia pracownicze orazw zakresie wynagradzania i będąpodlegać zwolnieniu przez właściwyorgan, na zasadach takich, jak obo-wiązujące obecnie.■ Opr. K.Ż.

Szkoła przygotowuje kadry dla sądownictwa

ANDRZEJLECIAK

dyrektor KrajowejSzkoły

Sądownictwai Prokuratury

WWW.GAZETAPRAWNA.PL14 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 Podatki

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI | PIT | Przychody zwolnione z opodatkowania

Jak rozliczyć sprzedaż mieszkania i domu kupionych do końca 2006 r.

P odatnicy, którzy planująsprzedaż mieszkanialub domu nabytego do

31 grudnia 2006 r., rozliczeniapodatkowego takiej transakcjimuszą dokonać na podstawieustawy o podatku dochodowymod osób fizycznych, obowiązują-cych przed 1 stycznia 2007 r.Chodzi tu zarówno o wysokośćpodatku, sposób rozliczenia, jaki możliwość wykorzystania ulg.

Na początek jedna ważnauwaga. Sprzedaż nieruchomo-ści będzie podlegała opodatko-waniu PIT tylko wtedy, gdy na-stępuje przed upływem pięciulat od momentu nabycia. Co

ważne, okres pięcio-letni liczy się od końcaroku, w którym nastą-piło nabycie lub wybu-dowanie. Zatem nie-

ruchomości nabyte w 2006 ro-ku będą podlegały PIT, gdysprzedaż nastąpi do końca 2011roku. Od 2012 roku taka sprze-daż nie będzie już objęta PIT.

Źródło przychodówSprzedaż nieruchomości sta-

nowi jedno ze źródeł przycho-dów, które trzeba wykazać przedfiskusem i opodatkować. Źró-dłem przychodów jest odpłatnezbycie:■ nieruchomości lub ich częścioraz udziału w nieruchomości, ■ spółdzielczego własnościowe-go prawa do lokalu mieszkalne-go lub użytkowego oraz prawado domu jednorodzinnegow spółdzielni mieszkaniowej, ■ prawa wieczystego użytkowa-nia gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie na-stępuje w wykonaniu działalno-

ści gospodarczej i zostało doko-nane w przypadku odpłatnegozbycia nieruchomości i praw ma-jątkowych przed upływem pięciulat, licząc od końca roku kalen-darzowego, w którym nastąpiłonabycie lub wybudowanie.

W przypadku zamiany okre-sy te odnoszą się do każdejz osób dokonującej zamiany.

W tym miejscu pojawia się py-tanie, co oznacza termin zbycie.

Wojewódzki Sąd Ad-ministracyjny w Szcze-cinie w wyroku z 11października 2006 r.(sygn. akt I SA/Sz

243/06; niepublikowany) wyja-śnił, że pojęciu zbycie należynadać znaczenie cywilnopraw-ne, tj. obok sprzedaży jest to każ-de prawem dopuszczalne prze-niesienie prawa własności rze-czy na osobę trzecią, przy czymustawodawca opodatkowuje je-dynie takie zbycie, które ma cha-rakter odpłatny.

Zwolnienia z PITPrzepisy ustawy o PIT, obo-

wiązujące do końca 2006 ro-ku, przewidują możliwość sko-rzystania z pewnych ulg podat-kowych przy sprzedaży nieru-chomości. I tak wolne od po-datku są przychody uzyskaneze sprzedaży nieruchomościi praw majątkowych związa-nych z nieruchomościamiw części wydatkowanej niepóźniej niż w okresie dwóchlat od dnia sprzedaży: ■ na nabycie w Polsce budynkumieszkalnego, jego części lubudziału w takim budynku, loka-lu mieszkalnego stanowiącegoodrębną nieruchomość lubudziału w takim lokalu, a takżena nabycie gruntu lub udziałuw gruncie albo prawa użytko-

wania wieczystego gruntu lubudziału w takim prawie, zwią-zanych z tym budynkiem lub lo-kalem, ■ na nabycie w Polsce spół-dzielczego własnościowegoprawa do lokalu mieszkalnegolub udziału w takim prawie,prawa do domu jednorodzin-nego w spółdzielni mieszka-niowej lub udziału w takimprawie, ■ na nabycie w Polsce gruntulub udziału w gruncie, prawaużytkowania wieczystego grun-tu lub udziału w takim prawieprzeznaczonych pod budowębudynku mieszkalnego, w tymrównież gruntu lub udziałuw gruncie albo prawa wieczy-stego użytkowania gruntu lubudziału w takim prawie z rozpo-czętą budową budynku miesz-kalnego, ■ na budowę, rozbudowę, nad-budowę, przebudowę, remontlub modernizację własnego bu-dynku mieszkalnego, jego czę-ści lub własnego lokalu miesz-kalnego, położonych na teryto-rium RP, ■ na rozbudowę, nadbudowę,przebudowę lub adaptację – nacele mieszkalne – własnego bu-dynku niemieszkalnego, jegoczęści, własnego lokalu nie-mieszkalnego lub własnego po-mieszczenia niemieszkalnego,położonych w Polsce.

Zwolnione są też dochodyw części wydatkowanej, niepóźniej niż w okresie dwóch latod dnia sprzedaży, na spłatękredytu lub pożyczki, a takżeodsetek od kredytu lub pożycz-ki zaciągniętych na cele wskaza-ne wyżej w banku lub w spół-dzielczej kasie oszczędnościo-wo-kredytowej, mających sie-dzibę na terytorium RP w tymrównież na spłatę kredytu lubpożyczki oraz odsetek od tegokredytu lub pożyczki zaciągnię-tych przed dniem uzyskaniatych przychodów.

Natomiast przychody uzyska-ne ze sprzedaży nieru-chomości i praw ma-jątkowych związanychz nieruchomościami sązwolnione z PIT w ca-

łości, jeżeli:■ sprzedaż nastąpiła w celuuzyskania, w zamian za te nie-ruchomości lub prawa, spół-

dzielczego lokatorskiego pra-wa do lokalu albo budynkumieszkalnego lub jego części,■ sprzedaż nastąpiła w wykona-niu lub w związku z wielostron-ną umową o zamianie tych bu-dynków lub praw do lokali, ■ ich nabycie nastąpiło w dro-dze spadku lub darowizny.

Zatem w celu skorzystania zezwolnienia od PIT przy sprzeda-ży nieruchomości nabytej dokońca 2006 roku ważny jestsposób jej otrzymania, a takżewydatkowanie zarobionych nasprzedaży pieniędzy. Jeślimieszkanie lub dom podatnikotrzymał w spadku lub darowiź-nie i teraz chce je sprzedać, niezapłaci PIT. Podatku możnarównież uniknąć, sprzedając te-raz nieruchomość i przeznacza-jąc środki z tej sprzedaży na in-ne cele mieszkaniowe. Aby sko-rzystać z tego drugiego zwolnie-nia, trzeba w urzędzie skarbo-wym złożyć odpowiednieoświadczenie o korzystaniu z tejulgi, PIT-23 i wydać pieniądzew ciągu dwóch lat.

Podatek do zapłatyPrzychodu z odpłatnego zby-

cia nieruchomości nie łączy sięz przychodami (dochodami)z innych źródeł.

Podatek od takiego przycho-du ustala się w formie ryczałtuw wysokości 10 proc. uzyska-nego przychodu. Podatek tenjest płatny bez wezwaniaw terminie 14 dni od dnia do-konania odpłatnego zbycia narachunek urzędu skarbowego.

I tu jeszcze jedna uwaga natemat ulgi mieszkaniowej. Po-datku od sprzedaży nierucho-mości nie muszą płacić podatni-cy, którzy w ciągu 14 dni oddnia sprzedaży złożą w urzę-dzie skarbowym oświadczenie,że przychód ze sprzedaży nieru-chomości przeznaczą na celemieszkaniowe (tylko wymienio-ne w ustawie o PIT). Jeśli jed-nak podatnicy nie spełnią wa-runków ustawowych, upraw-niających do tego zwolnienia,np. gdy nie wydadzą wszystkichpieniędzy, to od niewykorzysta-nych środków będzie trzeba za-płacić 10-proc. PIT. W terminiepłatności podatku podatnik jestzobowiązany złożyć deklaracjępodatkową.■

Podstawa prawna■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku do-

chodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.;w brzmieniu obowiązującym do 31grudnia 2006 r.).

Podatnik, który zamierza sprzedać nieruchomość nabytą do końca 2006 roku,

a od momentu kupna do sprzedaży nie minęło pięć lat, będzie musiał zapłacić

10-proc. podatek od przychodu.

GP radziprawo na co dzień

JUTROJak rozliczyć sprzedaż domu lub mieszkaniakupionego w latach 2007–2008

EksperciGAZETY

PRAWNEJw mediach

Słuchaj audycji RadiaDla Ciebie o 13.00

■ Portfel dla ciebie

Oglądaj w TV BIZNESPoranek prasowy z GazetąPrawną o 8.45 i 11.45■ Komentarz do wydarzeńgospodarczych tygodnia

Biznes Tydzień oglądaj w TV Biznes sobota godz. 7.10, 12.40, 17.10niedziela godz. 7.40, 12.10, 22.10

■ Podsumowanie wydarzeń gospodarczych tygodnia

Słuchaj w radiowej Trójce o 9.30Informator ekonomiczny

■ Komentarz do wydarzeńekonomicznych

SOBOTA, NIEDZIELACZWARTEKŚRODA

11

22

33

EWA MATYSZEWSKAewa.matyszewska@infor.pl

W 2001 roku podatnik kupił wraz z drugą osobą działkęna zasadzie współwłasności z udziałem po 50 proc. Obec-nie zamierzają podzielić działkę na dwie równe częścii znieść współwłasność. Po zniesieniu współwłasności po-datnik ma zamiar sprzedać swoją działkę i uzyskane pie-

niądze przeznaczyć na częściową spłatę kredytu hipotecznego, któ-ry posiada. Czy podatnik zapłaci PIT od tej sprzedaży? Nabycie nieruchomości na zasadzie współwłasności nastąpiło w 2001 ro-ku. Samo zaś zniesienie współwłasności poprzez podział nieruchomości naczęści, odpowiadające wielkościom udziałów nabytych w 2001 roku, nieprzysporzyło żadnej ze stron zysku (przysporzenia majątkowego), skutku-jąc jedynie zmianą charakteru własności. Wobec tego za datę nabyciaprzedmiotowej nieruchomości przez podatnika należy uznać datę pierwot-nego nabycia udziału w prawie własności, tj. rok 2001, zatem pięcioletniokres upłynął z końcem 2006 r. W konsekwencji przychód ze sprzedażynieruchomości nabytej w 2001 roku w drodze kupna na zasadzie współ-własności nie stanowi źródła przychodu i tym samym nie skutkuje obo-wiązkiem uiszczenia 10-proc. zryczałtowanego podatku dochodowego.

PRZYKŁAD: SPRZEDAŻ WSPÓLNEJ DZIAŁKI

11

Podatnik w 1999 roku nabył prawo własności działki.W 2000 roku podatnik kupił kolejną działkę. W 2006 ro-ku aktem notarialnym dokonał zamiany jednej z działek.Teraz zamienioną działkę chce sprzedać. Czy od tej trans-akcji będzie musiał zapłacić PIT?

Rezultatem umowy zamiany jest nabycie na własność innej nieru-chomości. W związku z tym bieg terminu pięcioletniego liczony jestod daty nabycia prawa własności gruntu nabytego w drodze za-miany, tj. od 2006 roku. Ponieważ sprzedaż nieruchomości nastąpiprzed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego,w którym nastąpiło nabycie, to sprzedaż ta stanowi źródło przy-chodu podlegające PIT. Przychód uzyskany ze sprzedaży podlegaopodatkowaniu 10-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

PRZYKŁAD: SPRZEDAŻ NIERUCHOMOŚCI Z ZAMIANY

22

Podatnicy chcą sprzedać mieszkanie, które otrzymali w daro-wiźnie od rodziców w 2005 roku. Czy będą musieli zapłacićpodatek dochodowy od zarobionych na sprzedaży środków?Nie. Źródłem przychodu jest m.in. odpłatne zbycie nieru-chomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, je-

żeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospo-darczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nierucho-mości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami przedupływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którymnastąpiło nabycie lub wybudowanie.Jednocześnie zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o PIT wol-ne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu sprze-daży nieruchomości i praw majątkowych w całości – jeśli ich naby-cie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny. Zatem jedynym warunkiem do zwolnienia z opodatkowania podat-kiem dochodowym jest w opisanym przypadku fakt nabycia nieru-chomości w drodze darowizny. Tak więc przychód uzyskany z przed-miotowej sprzedaży w całości podlegać będzie zwolnieniu z opo-datkowania od sprzedaży nieruchomości.

PRZYKŁAD: SPRZEDAŻ NIERUCHOMOŚCI Z DAROWIZNY

33

Zasada: Podatnik nie zapłaci 10-proc. PIT od przychodu, jeśli w cią-gu dwóch lat od dnia sprzedaży przeznaczy pieniądze na inne celemieszkaniowe. Warunki: Trzeba złożyć w urzędzie skarbowym oświadczenie o ko-rzystaniu z tego zwolnienia i deklarację PIT-23. Skutki: Jeśli podatnik w ciągu dwóch lat nie wyda wszystkich pie-niędzy będzie musiał zapłacić od środków, które mu zostały, 10-proc. PIT od przychodu.

* nadal mogą z niej korzystać podatnicy, którzy sprzedają nieruchomości nabytedo końca 2006 roku, a od momentu nabycia do sprzedaży nie minęło pięć lat

ULGA MIESZKANIOWA *Wysokość podatku: 10 proc. od przychoduRozliczenie z fiskusem: 14 dni od dnia dokonania odpłatnegozbycia nieruchomościFormularz: PIT-23Ulgi do wykorzystania:– wolna od PIT jest sprzedaż nieruchomości nabytych w spadku lub

darowiźnie,– nie trzeba płacić PIT, gdy pieniądze ze sprzedaży mieszkania

zostaną przeznaczone na inne cele mieszkaniowe w ciągu dwóchlat od momenty zbycia.

Zasada: nie płaci się podatku jeśli sprzedaż nastąpi po upływniepięciu lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

SPRZEDAŻ NIERUCHOMOŚCI KUPIONEJ DO KOŃCA 2006 ROKU

PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224 | 15WWW.GAZETAPRAWNA.PL GP radzi samozatrudnienie

Czy od sprzedaży lokalujest podatek

Czy jeśli na działalność gospodarczą przeznaczęmieszkanie, które kupiłem 5 lat temu na celeprywatne, sprzedając taki lokal, będę musiałzapłacić podatek?

Tak Gdy mieszkanie zostanie w związkuz prowadzeniem działalności przekwa-

lifikowane na lokal użytkowy, który następniezostanie zaliczony do składników majątku fir-my, zawsze dochód z działalności będzie rozli-czany i opodatkowany jak przychód z działal-ności.

Inaczej jest z lokalem mieszkalnym – i to za-równo wówczas, gdy nie jest on, jak i jestskładnikiem majątku firmy – oraz lokalemużytkowym niewpisanym do ewidencji środ-ków trwałych, a więc nieuznawanym za skład-nik majątku firmy.

Od początku 2007 roku obowiązuje nowy19-procentowy podatek od dochodu ze sprze-daży nieruchomości. Dotyczy mieszkań, do-mów, działek, lokali użytkowych i im podob-nych, których właścicielami zostaliśmy od1 stycznia 2007 r. Sprzedaż nieruchomości na-bytych wcześniej objęta jest nadal zryczałto-wanym podatkiem od przychodu lub z podat-ku zwolniona.

Osoby sprzedające mieszkanie lub inną nie-ruchomość, której własność nabyły do końca2006 roku, nadal są zobowiązane do zapłatyzryczałtowanego podatku od przychodu zezbycia. I tylko wtedy, gdy byli właścicielamikrócej niż pięć lat i przychodu nie przeznacząna zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.

Najbardziej komfortową sytuację mająosoby, które posiadają nieruchomość, jejczęść lub udział w niej dłużej niż pięć lat.Wówczas bowiem sprzedaż nieruchomościnie jest obciążona podatkami. Co prawda,także wtedy trzeba zapłacić podatek od czyn-ności cywilnoprawnych, ale ciężar ten spadana nabywcę. Natomiast przychód z takiejsprzedaży jest w całości zwolniony z podatkudochodowego.

Bywa jednak, że transakcję trzeba przepro-wadzić wcześniej. Wtedy już także przychódpodlega co do zasady podatkowi dochodowe-mu. Można jednak przed nim uciec, korzysta-jąc z możliwości, jakie wiążą się z przeznacze-niem wydatków na własne cele mieszkaniowe.

Podstawa prawna■ Art. 10, art. 14 i art. 30c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku

dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14,poz. 176 z późn. zm.).

Czy wliczać w kosztyczynsz

Jestem samozatrudnionym, rozliczam się w for-mie księgi. Działalność prowadzę poza miej-scem zamieszkania, w części wynajmowanegopokoju. Czy mogę w koszty wliczyć część kosz-tów najmu?

Tak W przypadku najmu wszystkie wydat-ki na lokal – od czynszu po opłaty eks-

ploatacyjne, jeśli tylko zgodnie z umową naj-mu obciążają one najemcę – są kosztem uzy-skania przychodu. Kwalifikuje się je w kosztyna podstawie umowy najmu, do której za po-szczególne miesiące warto odwołać się w ra-chunkach lub fakturach wystawianych przezwynajmującego. Te ostatnie zaś są dowodemksięgowym, na podstawie którego następujeich zaewidencjonowanie w podatkowej księ-dze przychodów i rozchodów.

W koszty prowadzonej działalności zalicza-my także wydatki związane z opłatami zaczynsz. Możemy mieć tutaj do czynieniaz dwoma przypadkami: lokal jest w całościprzeznaczony na działalność gospodarczą al-bo na cele działalności gospodarczej wykorzy-stujemy tylko część mieszkania. W pierwszymprzypadku sprawa jest jasna: kontrahent wy-stawia nam fakturę lub rachunek, które stano-wią podstawę do zaksięgowania całej kwoty(brutto lub netto, w zależności od tego, czymamy prawo do odliczenia VAT) w koszty.Czynimy to w kolumnie 13 podatkowej księgiprzychodów i rozchodów. Gdy wykorzystuje-my na działalność część mieszkania, w kosztywliczamy część opłat za najem, proporcjonal-nie do udziału powierzchni wykorzystywanejdla potrzeb działalności w stosunku do po-wierzchni całego mieszkania.

Podstawa prawna■ Art. 14 i art. 21–23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku do-

chodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

■ Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r.w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodówi rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).

Czy rozliczać prywatnyrachunek telefoniczny

W jednoosobowej działalności gospodarczejwykorzystuję prywatny telefon stacjonarny. Czymogę wliczać w koszty przynajmniej część ra-chunku telefonicznego?

Tak Jeśli jest billing, który stanowi załącz-nik do rachunku telefonicznego, nale-

ży zaznaczyć na nim rozmowy, które prowa-dzone były w celach związanych z prowadzo-ną działalnością. Następnie należność za terozmowy trzeba zsumować. Zaś na odwrocierachunku dokonać zapisu, np. rachunek zarozmowy telefoniczne, z których część zostałaodbyta w związku z prowadzoną działalnościągospodarczą i zaliczona w koszty... w miesią-cu.... Suma rozmów zaliczonych w koszty (napodstawie wyszczególnienia w załączonymbillingu)... zł. Oczywiście zapis ten podpisać.Następnie zaś – na ogólnych zasadach – spo-rządzamy dowód wewnętrzny, do którego do-łączamy tak opisany rachunek i na podstawietego dowodu wewnętrznego dokonujemy za-pisu w podatkowej księdze przychodów i roz-chodów.

Gdy mamy rachunek telefoniczny bez bil-lingu, określamy procentowo, jaka część roz-mów miała charakter prywatny, a jaka zwią-zana była z prowadzoną działalnością gospo-darczą (np. porównując rachunki telefonicz-ne z okresu, gdy działalność gospodarcza niebyła prowadzona z rachunkami obecnymi;urząd skarbowy ma bowiem prawo spytaćw takiej sytuacji, skąd wziął się taki, a nie in-ny procent, ponadto możemy już na wstępie,gdy rozpoczynamy tak rozliczać telefon pry-watny, złożyć w urzędzie skarbowym pismoinformujące, iż będziemy zaliczali w kosztyczęść rozmów z prywatnego telefonu i będąone stanowiły np. 65 proc. całej należnościza rozmowy). Następnie opisujemy rachu-nek, np. rachunek za rozmowy telefoniczne,z których część odbyto w związku z prowa-dzoną działalnością gospodarczą i zaliczonow koszty... w miesiącu... Odsetek rozmówodbytych w związku z prowadzoną działal-nością wynosi... proc., co stanowi... zł. Oczy-wiście osoba upoważniona taki zapis podpi-suje. Następnie na tej podstawie sporządza-my – na zasadach ogólnych – dowód we-wnętrzny. Dołączamy do niego rachunek zatelefon. Na podstawie dowodu wewnętrzne-

go dokonujemy zapisu w księdze przycho-dów i rozchodów.

Podstawa prawna■ Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r.

w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodówi rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).

Czy wliczać w koszty wydatki na benzynę

Od niedawna jestem samozatrudnionym. Je-stem pośrednikiem w obrocie nieruchomościa-mi i rozliczam się na podstawie księgi przycho-dów i rozchodów. Do działalności czasami wy-korzystuję samochód osobowy rodziców. Czyzakup benzyny mogę wliczyć w koszty?

Tak Jednak w tym celu trzeba dochowaćkilku warunków. Najogólniej można

powiedzieć, że z tej formy wykorzystywania docelów prowadzonej działalności prywatnegosamochodu można zacząć i przestać korzystaćw dowolnym momencie (bez żadnych dodat-kowych konsekwencji). Wystarczy założyć ewi-dencję przebiegu pojazdu i kosztów eksploata-cji samochodu oraz prowadzić ją na bieżąco.W żadnym bowiem przypadku nie możemy za-liczyć do kosztów prowadzonej działalności go-spodarczej zakupu benzyny i wszelkich innychwydatków związanych z używaniem takiegosamochodu. By tak się mogło stać, musieliby-śmy go wprowadzić do ewidencji środkówtrwałych, a to możliwe byłoby tylko wtedy, gdy-by stanowił naszą własność.

Ewidencję przebiegu pojazdu możemy ku-pić jako gotowy druk akcydensowy.

Dla udokumentowana wydatków poniesio-nych w związku z użyciem własnego samocho-du do celów służbowych trzeba też robić zesta-wienie kosztów eksploatacji samochodu.W kupionym gotowym formularzu nazywa sięto zestawieniem rachunków za eksploatacjępojazdu.

Podatnik ma prawo do wliczania w kosztykwoty stanowiącej efekt przemnożenia liczbyprzejechanych w celach służbowych kilome-trów przez aktualnie obowiązującą stawkę za1 km.

W sytuacji gdy kwota wynikająca z mie-sięcznego zestawienia rachunków dotyczącycheksploatacji samochodu jest wyższa niż kwo-ta wynikająca z ewidencji przebiegu pojazdu,kosztem uzyskania przychodów jest kwota wy-nikająca z ewidencji i księgowana w kol. 13 po-datkowej księgi przychodów i rozchodów. Róż-nica między wielkością wynikającą z miesięcz-nego zestawienia poniesionych wydatków(wynikających z rachunków) a wielkością wy-nikającą z ewidencji przebiegu pojazdu podle-ga rozliczeniu (czyli jest uwzględniana przyrozrachunku) w kolejnym miesiącu.

Ewentualną nadwyżkę kosztów odliczyw następnych miesiącach 2008 r., oczywiściepod warunkiem, iż wówczas wystąpi sytuacjaodwrotna; z przemnożenia liczby przejecha-nych kilometrów przez obowiązującą wówczasstawkę za 1 km wyjdzie więcej, niż wyniosływydatki faktycznie poniesione w danym mie-siącu.

Ale jeśli już do końca roku nie będzie takiejsytuacji, że faktycznie wydana kwota będzieniższa od tej, która wynika z ewidencji prze-biegu pojazdu, nie uda się wliczyć w kosztyprowadzonej działalności gospodarczej takiejnadwyżki.

Koszty te, jak już stwierdziliśmy, wpisujemydo księgi na koniec miesiąca. Możemy to uczy-nić w dwojaki sposób: bezpośrednio na pod-stawie ewidencji przebiegu pojazdu; wówczasw rubryce 3 (nr dowodu księgowego) wpisuje-

my: ewidencja przebiegu pojazdu lub za po-średnictwem dowodu wewnętrznego, sporzą-dzonego na podstawie zapisu z ewidencji prze-biegu pojazdu.

Podstawa prawna■ Art. 14 i art. 21–23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku do-

chodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 200 r. nr 14, poz.176 z późn. zm.).

■ Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r.w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodówi rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).

Czy użyczenie jest opodatkowane

Rozpoczynam samozatrudnienie, będę rozlicza-ła się na podstawie księgi przychodów. Skorzy-stam z lokalu udostępnionego przez przyjaciół-kę. Czy ma to jakieś konsekwencje podatkowe?

Tak Zgodnie z odpowiednim przepisemart. 14 ustawy o podatku dochodowym

od osób fizycznych za inny przychód z działal-ności gospodarczej należy uznać wartośćotrzymanych świadczeń w naturze i innychnieodpłatnych świadczeń z wyjątkiem otrzy-manych od osób zaliczonych do I i II grupy po-datkowej w rozumieniu przepisów o podatkuod spadków i darowizn.

Najpierw rozszyfrujmy te dwie grupy podat-kowe. Do grupy I zalicza się: małżonka, zstęp-nych, wstępnych (a więc potomków i przod-ków w I linii), pasierba, zięcia, synową, ro-dzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do gru-py II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństworodziców, zstępnych i małżonków pasierbów,małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżon-ków, małżonków rodzeństwa małżonków,małżonków innych zstępnych.

Jeśli od którejś z tych osób samozatrudnio-ny otrzyma nieodpłatnie jakiekolwiek świad-czenie, np. użyczy mu ktoś z takich krewnych(nieodpłatnie) lokal na biuro albo samochód,by mógł go wykorzystywać dla celów prowa-dzonej działalności gospodarczej, nie spowo-duje to żadnych konsekwencji finansowych.

Zupełnie inaczej będzie jednak w przypad-ku, gdy osoba użyczająca znajdzie się poza ta-ką kategorią krewnych, użyczy zaś określonejrzeczy nieodpłatnie lub nieodpłatnie wykonaokreśloną usługę. Ponieważ alternatywą dlaagenta byłaby konieczność poniesienia kosztu(zapłacenia za usługę lub za wynajem określo-nej rzeczy), a do płacenia nie doszło, samoza-trudniony uzyskał ewidentną korzyść (przy-chód). Co gorsza, jego wysokość ustala się we-dle średnich cen rynkowych – często nieade-kwatnych do konkretnego przypadku, a nadodatek nie ponosząc faktycznie wydatku naten cel. Samozatrudniony nie może więc obni-żyć o tę samą kwotę przychodu poniesionegowydatku – z tytułu kosztu uzyskania przycho-du. Za koszt może bowiem uznać wyłączniewydatek faktycznie poniesiony.

Wniosek z tego jest oczywisty: w przypad-ku, gdy podmiotem użyczającym lub wykonu-jącym jakiekolwiek nieodpłatne świadczeniema być osoba spoza I lub II grupy pokrewień-stwa, lepiej na tę okoliczność zawrzeć umowęnajmu czy np. zakupu usługi, niż korzystaćz użyczenia.

Podstawa prawna■ Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od

osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

MARIANNA OLSZEWSKA

Większość osób decydujących się na samozatrudnienie, przynajmniej na początku, prowadzi działalność gospodarczą

we własnym mieszkaniu lub domu i wykorzystuje do tego prywatny samochód, telefon lub inne urządzenia. Zachowując

warunki określone w prawie podatkowym, osoby takie mogą część związanych z tym kosztów rozliczać podatkowo.

SAMOZATRUDNIENIE | Działalność gospodarcza prowadzona we własnym domu

Jak rozliczać koszty działalności w prywatnym mieszkaniu

samozatrudnienieJUTRO: Jak otworzyć stację paliw

strona A7Wszystkie artykuły o samozatrudnieniu na:

www.gazetaprawna.pl/samozatrudnienie

WWW.GAZETAPRAWNA.PL16 | PONIEDZIAŁEK 17 LISTOPADA 2008 | nr 224

Kronika prawa20 listopada 2008 r.

Wchodzi w życie nowe prawo Ustawa z 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymigranicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 197, poz. 1223)

Dziennik Ustaw nr 201 z 13 listopda 2008 r.

PRZYRODA

Ustawa z 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ochronieprzyrody oraz niektórych innych ustaw POZ. 1237 ■ Weszła w życie z dniem 15 listopada 2008 r. Omówienie: Nowelizacja ustawy uwzględnia projekt dyrek-tyw unijnych w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, ochrony sie-dlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, usprawnienie za-rządzania obszarami Natura 2000 oraz zapewnienie właściwe-go nadzoru przez organ wydający decyzje dotyczące reglamen-towania korzystania z zasobów środowiska.

PRAWO BUDOWLANE

Rozporządzenie ministra infrastruktury z 6 listopada 2008 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych,jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowania POZ. 1238 ■ Wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. Omówienie: Zmiany rozporządzenia wynikają z faktu wpro-wadzenia wymogu posiadania przez budynki świadectwa cha-rakterystyki energetycznej. Zmieniono warunki techniczne, jakiepowinny spełniać budynki co do wymogów dopuszczalnychstrat ciepła i funkcjonowania urządzeń emitujących ciepło czyteż zaopatrujących budynki w energię cieplną.

Rozporządzenie ministra infrastruktury z 6 listopada 2008 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresui form projektu budowlanego POZ. 1239 ■ Wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

Rozporządzenie ministra infrastruktury z 6 listopada 2008 r.w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznejbudynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącejsamodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporzą-dzania i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej

POZ. 1240 ■ Wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. Omówienie: Świadectwo energetyczne budynku ma składaćsię z sześciu części i określać m.in. wartość zużycia energii (w kWh/mkw./rok) dla danego budynku. Będzie też zawierać po-równanie z wartością zużycia energii w budynku referencyjnym(wzorcowym). Wzór tego świadectwa zawiera podpisane 6 listo-pada 2008 r. przez ministra infrastruktury rozporządzeniew sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznejbudynku i lokalu mieszkalnego. Od początku przyszłego rokudokument ten ma być wystawiany dla wszystkich nowo wybu-dowanych budynków oraz budynków starszych wprowadza-nych do obrotu, czyli np. sprzedawanych lub wynajmowanych.Więcej Moje nieruchomości • Nie trzeba straszyć świadectwa-mi energetycznymi – GP nr 223/2008 oraz forsal.pl • Certyfi-kat określi koszty utrzymania mieszkania – GP nr 198 /2008

NAUKA I SZKOLNICTWO

Rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 7 li-stopada 2008 r. w sprawie warunków i trybu przyznawania po-mocy publicznej na realizację projektów celowych POZ. 1241■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 13 listopada 2008 r. Omówienie: Rozporządzenie określa warunki przyznawaniapomocy publicznej na badania przemysłowe (stosowane) i pracerozwojowe – prowadzone w ramach tzw. projektu celowego.Przyznane środki finansowe stanowiące pomoc publiczną sąprzekazywane przedsiębiorcy na podstawie umowy o wykona-nie projektu celowego. Pomoc publiczna, o której mowa, możebyć udzielona, pod warunkiem m.in. że: przedsięwzięcie objęteprojektem celowym ma charakter innowacyjny, istnieje zapo-trzebowanie na wyniki realizacji projektu oraz planowany kosztw stosunku do przedmiotu i zakresu badań przemysłowych (sto-sowanych) i prac rozwojowych są zasadne.

PRAWO ROLNE

Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 5 listopa-da 2008 r. w sprawie stawki jednolitej płatności obszarowej na2008 r. POZ. 1242 ■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 13 listopada 2008 r.

Omówienie: Stawka jednolitej płatności obszarowej za2008 r. wynosi 339,31 zł na 1 ha gruntów rolnych.

Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 5 listopa-da 2008 r. w sprawie stawki jednolitej płatności uzupełniającejna 2008 r. POZ. 1243■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 13 listopada 2008 r. Omówienie: Stawka płatności uzupełniającej za 2008 r. na 1 hapowierzchni upraw np. roślin przeznaczonych na paszę upra-wianych na trwałych użytkach zielonych – wynosi 379,55 zł.a dla chmielu – 407,60 zł lub 591,50 zł.

Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 7 listopa-da 2008 r. w sprawie stawki pomocy krajowej do owoców na2008 r. POZ. 1244■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 13 listopada 2008 r. Omówienie: Stawka pomocy krajowej, o której mowa w roz-porządzeniu, wynosi 577,44 zł na 1 ha powierzchni upraw.

Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 7 listopa-da 2008 r. w sprawie stawki płatności cukrowej za 2008 r.

POZ. 1245■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 13 listopada 2008 r. Omówienie: Stawka płatności cukrowej za 2008 r. wynosi39,45 zł na 1 tonę buraków cukrowych.

Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 5 listo-pada 2008 r. w sprawie stawki płatności do pomidorów za2008 r. POZ. 1246■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 13 listopada 2008 r. Omówienie: Stawka płatności do pomidorów za 2008 r. wyno-si 133,65 na 1 tonę pomidorów.

OCHRONA ZDROWIA

Rozporządzenie ministra zdrowia z 4 listopada 2008 r. w spra-wie wzorów dokumentów przedkładanych w związku z bada-niem klinicznym produktu leczniczego oraz w sprawie wysoko-ści i sposobu uiszczania opłat za rozpoczęcie badania kliniczne-go POZ. 1247 ■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 13 listopada 2008 r.

Dziennik UrzędowyUnii Europejskiej L 289z 30 października 2008 r.

UMOWA Z CARIFORUMDecyzja Rady z 15 lipca 2008 r. w sprawie podpisania i tymcza-sowego stosowania Umowy o partnerstwie gospodarczym mię-dzy państwami CARIFORUM z jednej strony a Wspólnotą Euro-pejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony oraz sa-ma umowa Omówienie: Stanowisko, jakie ma zająć Wspólnota we Wspól-nej Radzie CARIFORUM-WE i w Komitecie CARIFORUM-WE ds.Handlu i Rozwoju określa Rada na podstawie wniosku Komisjizgodnie z postanowieniami Traktatu. Celem umowy o partner-stwie gospodarczym między państwami CARIFORUM, czyli An-tiguą i Barbudą, Wspólnotą Bahamów, Barbadosem, Belize,Wspólnotą Dominiki, Republiką Dominikańską, Grenadą, Repu-bliką Gujany, Republiką Haiti, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, SaintLucią, Saint Vincent i Grenadyną, Republiką Surinamu oraz Re-publiką Trynidadu i Tobago z jednej strony a Wspólnotą Europej-ską i jej państwami członkowskimi jest wpływanie na prawa in-westorów państw członkowskich UE do korzystania z lepszegotraktowania przewidzianego w innych umowach dotyczącychinwestycji, których państwo członkowskie i państwo CARIFO-RUM są stronami. Państwa członkowskie mogą utrzymać i za-wierać takie umowy, jeśli są zgodne z prawem wspólnotowym.

Dziennik Urzędowy UE L 290z 31 października 2008 r.W nim m.in.

CHRONIONE NAZWY

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1070/2008 z 30 październi-ka 2008 r. rejestrujące w rejestrze chronionych nazw pochodze-

nia i chronionych oznaczeń geograficznych nazwę (Rogal świę-tomarciński (ChOG))■ Wchodzi w życie 20 dnia po opublikowaniu, tj. 20 listopa-da 2008 r. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane wewszystkich państwach członkowskich.Omówienie: Została zarejestrowana nazwa rogal świętomar-ciński, klasa 2.4. Chleb, ciasto, ciastka, wyroby cukiernicze, her-batniki i inne wyroby piekarskie dla polskiego ciastka z Wielko-polski.

BONSAI

Decyzja Komisji z 30 października 2008 r. przedłużająca okresobowiązywania decyzji 2002/887/WE w odniesieniu do natu-ralnie lub sztucznie skarlonych roślin Chamaecyparis Spach, Ju-niperus L. oraz Pinus L., pochodzących z Japonii (notyfikowanajako dokument nr C(2008) 6269)Stosuje się ją od 1 listopada 2008 r. Jest skierowana do państwczłonkowskich UE.Omówienie: Nie stwierdzono nowych okoliczności uzasadnia-jących niedopuszczanie do obrotu w UE skarlonych drzewek ja-pońskich, więc przedłużono do końca 2010 r. stosowanie od-stępstw od zasad ochronnych dla roślin, w których to parame-trach bonsai się nie mieszczą.

Dziennik Urzędowy UE L 291z 31 października 2008 r.

WSPÓLNA TARYFA CELNA

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1031/2008 z 19 września2008 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej orazw sprawie Wspólnej Taryfy Celnej ■ Wchodzi w życie 1 stycznia 2009 r. Wiąże w całości i jestbezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkow-skich UE.Omówienie: Unowocześniono Nomenklaturę Towarową, zwa-ną Nomenklaturą Scaloną, która spełnia wymagania zarównoWspólnej Taryfy Celnej, statystyk handlu zewnętrznego Wspól-noty, jak i innego rodzaju polityki wspólnotowej dotyczącej przy-wozu lub wywozu towarów.

Dziennik Urzędowy UE L 292z 31 października 2008 r.

RAMY HOMOLOGACJI

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1060/2008 z 7 października2008 r. zmieniające załączniki I, III, IV, VI, VII, XI i XV do Dyrek-tywy 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawia-jącej ramy dla homologacji pojazdów silnikowych i ich przyczeporaz układów, części i oddzielnych zespołów technicznych prze-znaczonych do tych pojazdów (dyrektywa ramowa)■ Wchodzi w życie 29 kwietnia 2009 r. Wiąże w całości i jestbezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkow-skich UE.Omówienie: Wspólnota postanowiła, że regulaminy Europej-skiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczo-nych w Genewie (EKG ONZ) są częścią prawa Wspólnoty. Do-tyczą one, gdy chodzi o homologacje pojazdów silnikowych,przede wszystkim: świateł głównych, systemów adaptacyjnychoświetlenia głównego, przedniego pola widzenia, identyfika-cji urządzeń sterowniczych i kontrolnych, ostrzegawczychi wskaźników, systemów ogrzewania, sprzęgów o zmiennejdługości, autobusów i autokarów, pojazdów do transportusubstancji niebezpiecznych. Ponadto emisji spalin, zbiornikówpaliwa, zamków i zawiasów, hamulców, zabezpieczeń przedbezprawnym użyciem, systemów autoalarmów, wytrzymałościsiedzeń, ich mocowań i zagłówków, zewnętrznych elementówwystających, punktów kotwiczenia pasów bezpieczeństwa, in-stalacji urządzeń oświetleniowych i sygnalizacji świetlnej, re-flektorów, urządzeń przytrzymujących dla dzieci, emisji zanie-czyszczeń z silników pojazdów ciężkich, kół, opon do użytkutymczasowego.

Kolumnę przygotowali DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK i MAREK KOBYLAŃSKI