GAZİANTEP SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜGAZİANTEP SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2012

KARBONMONOKSİT KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİZEHİRLENMELERİ

GAZİANTEP SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜEĞİTİM ŞUBESİ

2012

KARBONMONOKSİT KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİNİ ZEHİRLENMELERİNİ

ÖNLEME EĞİTİMİÖNLEME EĞİTİMİ

DİKKAT !DİKKAT !

DOĞRU YAKILAN SOBA DOĞRU YAKILAN SOBA ISITIRISITIR,,

YANLIŞ YAKILAN SOBAYANLIŞ YAKILAN SOBA

ÖLDÜRÜRÜR.ÖLDÜRÜRÜR.

KokusuzKokusuz YanıcıYanıcı ZehirliZehirli RenksizRenksiz Tatsız bir gazdırTatsız bir gazdır

KARBON MONOKSİTKARBON MONOKSİT

Kapalı ortamdaKapalı ortamda Kömür / Gaz sobası / Mangal / Ocak / Kömür / Gaz sobası / Mangal / Ocak /

Egzoz gazının Egzoz gazının

iyi yanmaması sonucu açığa çıkariyi yanmaması sonucu açığa çıkar

Solunum yapılırken fark edilmezSolunum yapılırken fark edilmez

KISA SÜREDE TIBBİ MÜDAHELE KISA SÜREDE TIBBİ MÜDAHELE YAPILMAZSA ÖLÜMLE SONLANABİLİRYAPILMAZSA ÖLÜMLE SONLANABİLİR

Karbon Monoksit Zehirlenmeleri Karbon Monoksit Zehirlenmeleri

İyi yanmamış bir kömür yanma sırasında İyi yanmamış bir kömür yanma sırasında oda içindeki oksijeni yakıcı olarak kullanıroda içindeki oksijeni yakıcı olarak kullanır

Eğer odada yeterli havalandırma yoksa Eğer odada yeterli havalandırma yoksa yanma sonucu oluşan gazlar oda içine yanma sonucu oluşan gazlar oda içine birikirbirikir

Karbon monoksit oda içinde belli Karbon monoksit oda içinde belli yoğunluğa ulaştığında ölüme neden oluryoğunluğa ulaştığında ölüme neden olur

Uyku esnasında vücut karbon monoksit Uyku esnasında vücut karbon monoksit

zehirleme etkisini algılayamazzehirleme etkisini algılayamaz

Ölüm olayları genelde gece saatlerinde Ölüm olayları genelde gece saatlerinde

olurolur

Gündüz zehirlenme belirtileri fark Gündüz zehirlenme belirtileri fark

edilebiliredilebilir

Zehirlenme BelirtileriZehirlenme Belirtileri

Baş ağrısıBaş ağrısı Baş dönmesiBaş dönmesi Yüzde pembe renkYüzde pembe renk TerlemeTerleme Kulak çınlamasıKulak çınlaması Bulantı / KusmaBulantı / Kusma Solunum zorluğuSolunum zorluğu SiyanozSiyanoz

Bayılma hissiBayılma hissi Tansiyon düşüklüğüTansiyon düşüklüğü Kaslarda gevşemeKaslarda gevşeme Hareket edememeHareket edememe Şuur kaybıŞuur kaybı

% 35 yatak odasında% 35 yatak odasında % 25 oturma odası % 25 oturma odası veyaveya salonda salonda % 10 banyoda % 10 banyoda

gerçekleşmektedirgerçekleşmektedir

Sobalardan kaynaklanan ölümlerSobalardan kaynaklanan ölümler

Soba ile ilgili önlemlerSoba ile ilgili önlemler

Soba satın alırken Soba satın alırken TSE belgeliTSE belgeli Yanma verimi yüksek olanlar tercih Yanma verimi yüksek olanlar tercih

edilmelidiredilmelidir

SOBANIN KURULMASISOBANIN KURULMASI

Soba kurulmadan önce bacalar Soba kurulmadan önce bacalar temizlenmelitemizlenmeli

Rüzgarın yönünü ayarlamak için bacaya Rüzgarın yönünü ayarlamak için bacaya şapka takılmalışapka takılmalı

Bacanın hazırlanmasıBacanın hazırlanması

Rüzgara göre yön alan bir baca şapkası Sabit bir baca şapkası

Bacanın hazırlanmasıBacanın hazırlanması

Bütün bacalar Bütün bacalar

çatıdan çatıdan en az en az

1 metre1 metre yüksekte yüksekte

olmalıolmalı

Bacalar en yakın binadan Bacalar en yakın binadan en az 6 metreen az 6 metre

uzakta olmalıuzakta olmalı

Sobanın hazırlanmasıSobanın hazırlanması

Soba Soba

Odanın içindeOdanın içinde

En uygun yere En uygun yere

yerleştirilmeliyerleştirilmeli

Mobilyalara uygun uzaklıkta kurulmuş bir soba

Sobanın hazırlanmasıSobanın hazırlanması

Sobanın altına yanıcı Sobanın altına yanıcı altlık konmalıaltlık konmalı

Bu amaçla mermer Bu amaçla mermer kullanılabilirkullanılabilir

Mermerden yapılmış uygun bir soba altlığı

Soba duvardan en az 50 / en çok 150 cm Soba duvardan en az 50 / en çok 150 cm uzağa kurulmalıuzağa kurulmalı

Fazla dirsek ve borudan kaçınmalıFazla dirsek ve borudan kaçınmalı

En fazla iki dirsek kullanılmalı En fazla iki dirsek kullanılmalı

Boru ve bacada kurum / katran oluşumu Boru ve bacada kurum / katran oluşumu Tıkanma Tıkanma Gaz sızma olasılığı azalırGaz sızma olasılığı azalır

Soba borusu Soba borusu bacaya fazla bacaya fazla sokulmamalısokulmamalı

Boru bacayı Boru bacayı daraltmamalıdaraltmamalı

Zorunlu olmadıkça fazla dirsek Zorunlu olmadıkça fazla dirsek kullanılmamalıkullanılmamalı

Soba / dirsek / boru Soba / dirsek / boru

eklem yerleri duman eklem yerleri duman

sızdırmamalısızdırmamalı

Eklem yerleri birbirine Eklem yerleri birbirine

uygun geçirilmeliuygun geçirilmeli

Baca Baca veve Soba borusu Soba borusu

bağlantısı uygun bağlantısı uygun

biçimde yapılmalıbiçimde yapılmalı

Sobanın içiSobanın içi kullanılmadan kullanılmadan önce mutlaka önce mutlaka temizlenmelitemizlenmeli

Elektrik süpürgesi Elektrik süpürgesi kullanmak en kullanmak en pratik yoldur pratik yoldur

Soba içinin temizlenmesi

Temiz ve

yakılmaya

hazır bir soba

Sobanın YakılmasıSobanın Yakılması

Sobanın en fazla üçte ikisini kömür ile doldurmalı

Sobada tutuşturmayı mutlaka üstten yapmalı

Sobayı alttan tutuşturduğumuzda kömürün içindeki uçucu maddeler yanmadan dışarı gider

Soba tutuşuncaya kadarSoba tutuşuncaya kadar

Sobanın Sobanın

alt ve üst alt ve üst

deliklerini açık deliklerini açık

tutmalıtutmalı

Soba tutuştuktan sonraSoba tutuştuktan sonra

Sobanın Sobanın

deliklerini deliklerini

kademeli olarak kademeli olarak

kapatmalıkapatmalı

Kesinlikle Kesinlikle

yeni kömür yeni kömür

ilave etmeyinilave etmeyin

Yanmakta olan sobayaYanmakta olan sobaya

Yanan kömür Yanan kömür

üzerine üzerine

su dökerek su dökerek

söndürmeyinsöndürmeyin

Kömür sobanız sönmemiş iseKömür sobanız sönmemiş ise

Sobada Yakılmaması GerekenlerSobada Yakılmaması Gerekenler

LastikLastik PlastikPlastik BoyaBoya Araba lastiğiAraba lastiği Asfalt Asfalt Tıbbi atıklar Tıbbi atıklar Çöpler Çöpler

sobada yandığı zaman sobada yandığı zaman çevreye çevreye çok zararlı ve zehirli çok zararlı ve zehirli kirletici gazlarkirletici gazlar bırakırbırakır

AŞIRI NEMLİ KÖMÜR AŞIRI NEMLİ KÖMÜR VEVE ODUN ODUN KULLANMADAN ÖNCE KURUTULMALIDIRKULLANMADAN ÖNCE KURUTULMALIDIR

SOBALARINIZI HER GÜNSOBALARINIZI HER GÜN

BACALARINIZI YILDA EN AZ BİR DEFABACALARINIZI YILDA EN AZ BİR DEFA

MUTLAKA TEMİZLEYİNİZMUTLAKA TEMİZLEYİNİZ

Soba Kullanırken Soba Kullanırken Dikkat Edilmesi GerekenlerDikkat Edilmesi Gerekenler

Lodoslu / fırtınalı havada sobayı yakmayın Lodoslu / fırtınalı havada sobayı yakmayın

Yatmadan önce sobayı söndürünYatmadan önce sobayı söndürün

Soba yanarken uyumayınSoba yanarken uyumayın

Soba söndükten sonra içini iyice temizleyinSoba söndükten sonra içini iyice temizleyin

Sobayı üstten yakınSobayı üstten yakın

Soba borusuna çamaşır kurutmaya yönelik Soba borusuna çamaşır kurutmaya yönelik aksesuarlar takmayınaksesuarlar takmayın

Sık sık baca tepmesi oluyorsa baca deliği Sık sık baca tepmesi oluyorsa baca deliği

uygun olmayabiliruygun olmayabilir

Rüzgar yönüne göre yön değiştiren baca Rüzgar yönüne göre yön değiştiren baca

kapakları taktırınkapakları taktırın

Bacaları ayda bir kez temizleyinBacaları ayda bir kez temizleyin

Soba Kullanırken Soba Kullanırken Dikkat Edilmesi GerekenlerDikkat Edilmesi Gerekenler

yorgunluk yorgunluk halsizlik halsizlik baş dönmesi baş dönmesi baş ağrısı baş ağrısı

uyku hali uyku hali bulantı / kusma bulantı / kusma görme bulanıklığı görme bulanıklığı huzursuzlukhuzursuzluk

Sobalı bir odada otururkenSobalı bir odada otururken

PENCEREYİ PENCEREYİ VEVE KAPIYI AÇIN KAPIYI AÇIN ODAYA TAZE HAVA GİRMESİNİ SAĞLAYINODAYA TAZE HAVA GİRMESİNİ SAĞLAYIN

hissettiğinizdehissettiğinizde

DİKKAT!DİKKAT!

Hangi tip soba Hangi tip soba olursa olsun soba olursa olsun soba yanarken yanarken uyunmamalıdır. uyunmamalıdır.

Yatmadan önce Yatmadan önce mutlaka mutlaka söndürülmelidir.söndürülmelidir.

VAKİT KAYBETMEDENVAKİT KAYBETMEDEN

112’Yİ ARAYIN !112’Yİ ARAYIN !

SONUÇSONUÇ

Yukarıdaki uyarılara uyulduğunda Yukarıdaki uyarılara uyulduğunda İyi ısınma sağlanır İyi ısınma sağlanır %20 yakıt tasarrufu yapılabilir%20 yakıt tasarrufu yapılabilir Sobadan zehirlenme riski en aza indirilirSobadan zehirlenme riski en aza indirilir

ŞOFBEN KAZALARIŞOFBEN KAZALARI

Şofben kazalarınıŞofben kazalarını tanımak için temel bilgiler tanımak için temel bilgiler

LPG zehirli değildirLPG zehirli değildir

ancak 6 m2 den küçük, iyi havalandırılmamış ancak 6 m2 den küçük, iyi havalandırılmamış mekanlarda şofben kullanıldığında, mekanlarda şofben kullanıldığında, ortamdaki oksijen süratle tükenmekte, ortamdaki oksijen süratle tükenmekte, zehirlenmeler bu yüzden olmaktadır.zehirlenmeler bu yüzden olmaktadır.

Alınması Gereken ÖnlemlerAlınması Gereken Önlemler

Şofbeni iyi çeken bir bacaya bağlayınŞofbeni iyi çeken bir bacaya bağlayın 6 m3 den küçük mekanlarda kullanmayın 6 m3 den küçük mekanlarda kullanmayın Şofben / tüp arası hortum 125 cm den az olmalı Şofben / tüp arası hortum 125 cm den az olmalı Banyoya hava girişi olmalıBanyoya hava girişi olmalı Banyoyu içerden kilitlemeyinBanyoyu içerden kilitlemeyin Koku hissettiğinizde şofbeni kullanmayın Koku hissettiğinizde şofbeni kullanmayın Banyodan uzun süre çıkmayan kişiyi kontrol edin Banyodan uzun süre çıkmayan kişiyi kontrol edin Korsan tüp kullanmayınKorsan tüp kullanmayın Gaz kaçağını kibrit ve çakmakla kontrol etmeyin Gaz kaçağını kibrit ve çakmakla kontrol etmeyin

Yapılması GerekenlerYapılması Gerekenler

Paniğe kapılmayın Paniğe kapılmayın

Gaz kaçağı olan mekanlarda 1 dakikadan Gaz kaçağı olan mekanlarda 1 dakikadan

uzun süre durmayınuzun süre durmayın

Pencereleri / kapıları açınPencereleri / kapıları açın

Elektrik düğmesine dokunmayın Elektrik düğmesine dokunmayın

Ateş yakmayın Ateş yakmayın

Hastayı bulunduğu yerden çıkarınHastayı bulunduğu yerden çıkarın

Yardım isteyinYardım isteyin

Zehirlenen kişiyi sırtüstü yatırınZehirlenen kişiyi sırtüstü yatırın

Çukur Çukur veve kuytu yerleri süpürerek gazı kuytu yerleri süpürerek gazı

havalandırınhavalandırın

Lodos Süresince Lodos Süresince Dikkat Edilecek HususlarDikkat Edilecek Hususlar

Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal durumlarda derhal 110110 no'lu telefondan no'lu telefondan İtfaiye İtfaiye ServisiServisi'ni aranmalıdır'ni aranmalıdır

Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal derhal 112112 no'lu telefondan no'lu telefondan Acil Yardım Acil Yardım ServisiServisi aranmalıdır aranmalıdır

Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda sorunlarda 187187 no'lu telefondan no'lu telefondan Doğalgaz Doğalgaz Arıza ServisiArıza Servisi aranmalıdır aranmalıdır

DİKKAT !DİKKAT !LODOSLU LODOSLU

VE VE

FIRTINALIFIRTINALI

HAVALARDAHAVALARDA

SOBANIZISOBANIZI

YAKMAYIN.YAKMAYIN.