44

GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Tập san về chủ đề minh bạch, phòng chống tham nhũng trong giảng đường đại học. ------------------------------------------------------------ Ấn phẩm từ dự án "Giảng đường minh bạch" - dự án do Ngân hàng Thế giới và Thanh tra Chính phủ bảo trợ, thực hiện bởi CLB Kỹ năng sống ĐH Ngoại thương (LSC FTU).

Citation preview

Page 1: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01
Page 2: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

PINOCCHIOSỐ 01, PHÁT HÀNH NGÀY 30/03/2015

Trách nhiệm nội dung

Phụ trách biên tập

Biên tập viên

Thiết kế mỹ thuật

PGS.TS Nguyễn Hoàng Ánh

Phạm Thùy TrangNguyễn Thị Hồng GiangĐinh Thị Hồng Hạnh

Nguyễn Thảo, Minh Tâm, Đàm Thảo, Bùi Thu, Trần Thảo,Hoàng Hồng, Linh Chi,Phương Thảo, Phương Anh

Hoàng Anh, Thùy Linh, Tú Oanh,Huyền My, Thùy Trang

Đơn vị thực hiện

Email

Fanpage

Liên hệ quảng cáoSố điện thoại

Phụ trách truyền thông

Dự án GIẢNG ĐƯỜNG MINH BẠCHCâu lạc bộ Kỹ năng sống ĐH Ngoại thương

[email protected]@gmail.com

facebook.com/giangduongminhbachfacebook.com/lsc.ftu.hn

Nguyễn Hữu Thắng01693787119

Nguyễn Thị Minh Tâm

Page 3: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

PINOCCHIO

LỜI NÓI ĐẦU

Thân gửi bạn đọc của tập san PinocchioCó lẽ bạn đã từng đọc, hoặc từng nghe về chú bé người gỗ Pinocchio trong tiểu thuyết lừng danh “Những cuộc phiêu lưu của Pinoc-chio” (1883) của nhà văn người Ý Carlo Col-lodi. Và có lẽ bạn cũng biết rằng trong truyện, trên con đường tìm cô tiên xanh với nhiều thử thách, sau những lời nói dối khiến chiếc mũi của cậu dài ra, Pinocchio đã thay đổi, trở nên trung thực và đầy dũng cảm. Phần thưởng xứng đáng cho sự thay đổi ấy là Pinocchio đã trở thành một con người thực sự.Từ một cuốn tiểu thuyết thiếu nhi cách đây hơn một thế kỷ, nhìn ra thế hệ sinh viên ở thời hiện đại, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học đáng quý: chỉ khi có đủ sự dũng cảm và liêm chính thì con người mới thực sự đang sống thật ý nghĩa. Không chỉ vậy, nhiệm vụ của chúng ta còn là xây dựng một xã hội minh bạch, để cho ai ai cũng có dũng khí và lòng trung thực đẩy lùi sự giả dối đang ngang nhiên hiện hữu xung quanh chúng ta. Đó là tham nhũng, là tiêu cực, những thứ đang làm xói mòn và cướp đi quyền lợi của con người, sự trong sạch của xã hội và ý nghĩa củacuộc sống.Hiểu được điều ấy, chúng tôi, dự án “Giảng đường minh bạch” cùng Câu lạc bộ Kỹ năng sống ĐH Ngoại thương, dưới sự bảo trợ của Ngân hàng Thế giới World Bank và Thanh tra Chính phủ, phát hành tập san PINOCCHIO với mong muốn mang đến cho các bạn sinh viên một cái nhìn bao quát nhất về công cuộc phòng chống tham nhũng, chung tay góp sức đem lại sự minh bạch cho giảng đường nói riêng và toàn xã hội nói chung. Hy vọng rằng tập san sẽ góp một phần nhỏ đẩy lùi tiêu cực trong giảng đường đại học cũng như trong đời sống.

BAN BIÊN TẬP

1

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 4: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

MỤC LỤC

GIỚI THIỆU GIẢNG ĐƯỜNG MINH BẠCHGiảng đường minh bạch, chúng tôi là ai? ......................4

THƯ VIỆN PINOMinh bạch hay Tham nhũng và Nhận hối lộ ...................5Những con số đen .........................................................6Singapore, “đầu tàu” trong sạch ....................................7Đen hay Trắng, bạn chọn gì? ........................................8Ước mơ về một “nghệ thuật bị chôn vùi” ......................10

TÔI MINH BẠCH, BẠN CŨNG THẾThầy Phạm Xuân Trường: “Thầy thích một cái ôtô”.......12Nếu tham nhũng là một tờ giấy đen .............................14Tôi minh bạch, bạn cũng thế .......................................16

MỤC LỤC

MỤC LỤC

2

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 5: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

MỤC LỤC

HẺM XOẮNKhi động vật tham nhũng ..........................................17 Khi 12 cung hoàng đạo đi học muộn ........................18Góc tối học đường Confessions ...............................20Những câu nói bất hủ của thầy cô ............................22

ƠN GIỜI, PINO ĐÂY RỒI!

PINO PHIÊU LƯU KÍCô Hoàng Ánh – Minh bạch học đường .....................24Nếu tất cả là kẻ trộm, bạn sẽ là ai? ..........................26Điểm giả hay “Điểm giả” ...........................................28Những ngày mưa lạ .................................................30

CHUYỂN ĐỘNG VACIKhảo sát sinh viên về chủ đề minh bạch ..................34Phim ngắn “Tham nhũng à, đếch do it!” ...................35Tọa đàm “Đừng tắt đi tiếng nói của bạn”...................36Chuỗi chia sẻ “Chìa khóa sự thật”.............................38Pino thử tài .............................................................. 40

PINOCCHIOMỤC LỤCMỤC LỤC

...................................................n ...................nn ........................................................................................................................

ờng ................ờờnngg .........................................................................................................................................................................................................................

bạch .............bbạạcchh ..........................o it!” ......................bạn”..............bbạạnn””................................................................................................................

3

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 6: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

“Giảng đường minh bạch” hình thành từ đề án “Nâng cao nhận thức và trang bị kỹ năng về minh bạch, phòng chống tham nhũng cho sinh viên” (P40) – đã đạt giải trong cuộc thi “Sáng kiến phòng chống tham nhũng Việt Nam” (VACI 2014) do Ngân hàng Thế giới và Thanh tra Chính phủ đồng tổ chức.Người chịu trách nhiệm chính của “Giảng đường minh bạch” là PGS.TS. Nguyễn Hoàng Ánh, phó Viện trưởng Viện Kinh tế và Thương mại Quốc tế - trường ĐH Ngoại thương. Đề án được xây dựng bởi một nhóm sinh viên CLB Sinh viên Nghiên cứu Khoa học và được bảo trợ tổ chức bởi Đoàn thanh niên cùng CLB Kỹ năng sống - ĐH Ngoại thương Hà Nội.Mục tiêu của “Giảng đường minh bạch” là trang bị kiến thức và kỹ năng ứng xử cho sinh viên về các hành vi đúng - sai, nên - không nên trong các hoạt động thường ngày trên giảng đường để từ đó tăng cường minh bạch và phòng chống tham nhũng trong môi trường đại học.Chuỗi sự kiện của “Giảng đường minh bạch” diễn ra từ tháng 08/2014 tới tháng 07/2015 với 4 giai đoạn. Cụ thể như sau:

• Giai đoạn 1 (08/2014): Tiến hành khảo sát sự quan tâm và hiểu biết của sinh viên về vấn đề minh bạch, chống tham nhũng trong nhà trường.• Giai đoạn 2 (11/2014 - 02/2015): Thức tỉnh, nâng cao nhận thức của sinh viên về vấn đề minh bạch, chống tham nhũng thông qua các sự kiện làm phim ngắn và đặc biệt là toạ đàm “Đừng tắt đi tiếng nói của bạn”.• Giai đoạn 3 (02/2015 - 05/2015): Tổ chức các buổi chia sẻ về chuyên môn trong chuỗi “Chìa khoá sự thật” nhằm nâng cao kỹ năng về minh bạch và chống tham nhũng; kết hợp phát hành 05 số tập san “Pinocchio”.• Giai đoạn 4 (05/2015 - 07/2015): Xây dựng các cuộc thi về chủ đề minh bạch, chống tham nhũng như cuộc thi làm clip, vẽ tranh và hùng biện.Hiện tại, hai giai đoạn đầu của đề án đã hoàn thành và thu được kết quả rất khả quan. Chúng tôi đang trong quá trình thực hiện giai đoạn ba với chuỗi chia sẻ được tổ chức thành công nhờ sự quan tâm của thầy cô và các bạn sinh viên. Ở các giai đoạn còn lại, “Giảng đường minh bạch” rất mong có được sự ủng hộ của các bạn!

GIỚI THIỆU GIẢNG ĐƯỜNG MINH BẠCH

CHÚNG TÔI LÀ AI?

4

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 7: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

1. Minh bạchTheo cách nói thông thường, minh bạch được hiểu là sự rõ ràng, rành mạch để mọi người đều hiểu. Do vậy, người vẫn thường hiểu minh bạch đồng nghĩa với công khai. Thực ra khái niệm minh bạch rộng hơn; nó bao gồm cả cơ hội, tính bình đẳng trong tiếp cận thông tin; tính tin cậy, nhất quán của thông tin; tính dự đoán trước được và sự cởi mở của cơ quan cung cấp thông tin.Tính minh bạch rất gần với khái niệm về trách nhiệm giải trình. Theo nghĩa này, minh bạch có thể là độ mở của các tổ chức về những thông tin mà người bên ngoài tổ chức có thể theo dõi, giám sát và đánh giá được các hoạt động của những người bên trong tổ chức.Khái niệm minh bạch có thể được hiểu gồm các khía cạnh quan trọng: tiếp cận thông tin, tính rõ ràng của thông tin, quyền và cơ hội giám sát/ phản biện của đối tượng quản lý đối với cơ quan quản lý.2. Tham nhũngMột trong những hành vi đi ngược lại sự minh bạch là tham nhũng. Tham nhũng là hành vi của người lạm dụng chức vụ, quyền hạn, hoặc cố ý làm trái pháp luật để phục vụ cho lợi ích cá nhân (Tổ chức Minh bạch Quốc tế). Tham nhũng gồm tham nhũng lớn và tham nhũng vặt:• Tham nhũng lớn xảy ra chủ yếu liên quan đến dự án thu mua lớn và được phổ biến trong các dự án xây dựng công cộng và tư nhân, trong đường sá, đập nước, bệnh viện, sân bay; trong công nghệ vũ khí mới…

THƯ VIỆN PINO

“ Hiện tại, mình đang là lớp trưởng của một khối lớp trong trường, giảng viên giao cho mình trách nhiệm điểm danh các bạn trong lớp. Hôm đó, đứa bạn thân của mình nghỉ học, nó gọi điện năn nỉ bằng một chầu kem, và mình đã điểm danh cho nó. ” – Một bạn sinh viên chia sẻ về hành vi “nhận hối lộ” của mình. Vậy bạn có hiểu thế nào là “minh bạch”, “tham nhũng” và “hối lộ” không?

THAM NHŨNG VÀ NHẬN HỐI LỘ?

MINH BẠCHHAY

• Tham nhũng vặt diễn ra phổ biến trong các hoạt động của cuộc sống thường nhật. Nó thường liên quan đến những “món quà biếu” hoặc hối lộ bằng tiền. Tham nhũng vặt tuy là tham nhũng nhỏ, nhưng có hậu quả nghiêm trọng không kém tham nhũng lớn.3. Hối lộHối lộ thường được hiểu là: “Lén lút đưa tiền của để nhờ kẻ có quyền làm điều trái với pháp luật nhưng có lợi cho mình” (Đại Từ điển Tiếng Việt). Từ khía cạnh hành chính - nhà nước, các học giả và đa số các quốc gia đều thống nhất chung “hối lộ” là một loại hành vi tham nhũng. Các loại hối lộ cụ thể bao gồm: • Lợi dụng ảnh hưởng để trục lợi• Đề nghị hoặc chấp nhận những món quà, tiền thưởng, ơn huệ hay hoa hồng không chính đáng • Hối lộ để trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế hay các chi phí khác• Hối lộ để hỗ trợ lừa đảo; hối lộ để trốn tránh trách nhiệm hình sự • Hối lộ để hỗ trợ cho những hành vi cạnh tranh không lành mạnh • Hối lộ trong khu vực tư; hối lộ để có thông tin bí mật hay “nội bộ”Bạn sinh viên đã thiếu minh bạch trong khi thực hiện nhiệm vụ giảng viên giao cho mình, nhận hối lộ và có biểu hiện của tham nhũng vặt. Nếu là bạn, bạn sẽ chọn điều gì? “Minh bạch” hay “Tham nhũng” và “Nhận hối lộ”?

TP THẢO

5

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 8: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

THƯ VIỆN PINO6

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 9: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

THƯ VIỆN PINO

Thời kỳ tai tiếngĐể có được vị trí như ngày hôm nay, Singa-pore đã từng trải qua một thời kỳ tai tiếng với hàng loạt những vụ bê bối liên quan tới hối lộ. Thời kỳ thực dân Anh cai trị, rồi tới giai đoạn bị Nhật chiếm đóng, quốc đảo này đã chứng kiến những vụ tham nhũng tràn lan vì lạm phát khiến nhân viên nhà nước không đủ sống bằng lương. Đến thời kỳ hậu chiến, cảnh sát Singapore phải thừa nhận rằng nạn đút lót xảy ra một cách thường xuyên trong các ban ngành của Chính phủ.“Đầu tàu trong sạch”Ngay sau khi giành được chính quyền năm 1959, Chính phủ Singapore cho rằng ý chí kiên quyết chống tham nhũng và sự trong sạch của giới lãnh đạo tối cao là vấn đề mấu chốt trong việc phòng ngừa và trừng trị tham nhũng. Đó cũng là nguồn gốc của việc phát triển đất nước toàn diện. Nguyên Thủ tướng Lý Quang Diệu là một tấm gương về sự trong sạch và kiên quyết chống tham nhũng. Ông không sử dụng ô tô và nhà ở của Nhà nước, không khoan nhượng đối với các công chức tham nhũng, bất kể người đó là quan chức cấp cao hay người thân. Một bộ máy Chính phủ trong sạch là điều kiện lý tưởng đề giải quyết vấn đề nan giải này và cách hay nhất chống tham nhũng là “đi cùng thị trường” thay vì thói đạo đức giả vốn đã tạo nên những con mọt tham nhũng. Theo đó, các cán bộ lãnh

Theo bảng xếp hạng “Chỉ số nhận thức tham nhũng năm 2014” của Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International), Việt Nam xếp thứ 119 trong tổng số 175 quốc gia trên thế giới về sự trong sạch. Trong khi đó, cách chúng ta chỉ hơn một giờ bay, quốc đảo Singapore lại xếp thứ 5 - một con số đáng ngưỡng mộ - về mức độ minh bạch trong việc quản lý đất nước.

SINGAPORE“ĐẦU TÀU” TRONG SẠCH

đạo Chính phủ cần được trả lương thật cao để đảm bảo chính quyền trong sạch. Bên cạnh đó, việc xử phạt những hành vi tham nhũng cũng vô cùng nặng tay và quốc gia này luôn siết chặt kiểm soát các hoạt động hối lộ. Một hành vi có ý định hối lộ dù chưa nhận tiền cũng bị phát hiện và trừng phạt ngaylập tức.Bạn có biết?• Singapore với khẩu hiệu 4 “không” trong phòng chống tham nhũng là: không dám, không thể, không muốn và không cần tham nhũng.• Một Chính phủ điện tử: Cổng thông tin điện tử CPIB, cổng thông tin business.gov.sg, hay dịch vụ Gebiz… được coi là những sáng kiến tiện ích nhất. Nó làm giảm thời gian, chi phí của tổ chức và công dân khi tiếp cận dịch vụ hành chính công. Một dịch vụ của chính phủ bây giờ chỉ cần ngồi tại nhà thoải mái và nhấp chuột, không ai có thể có cơ hội để can thiệp để đòi hối lộ với mục đích bôi trơn các giao dịch.• Singapore sử dụng lương như một công cụ chống tham nhũng. Theo đó, các quan chức cấp cao có mức lương trong top 6 những nghề có lương cao nhất tại Singapore. Các chính trị gia ở quốc gia này cũng hưởng lương cao nhất Thế giới với con số lên đến khoảng 1.1 triệu USD/năm.

LEAF

7

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 10: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Đen

THƯ VIỆN PINO

Thế hệ Minh bạch là nơi tập trung các bạn thanh niên từ các miền trên Tổ quốc, có cùng mối quan tâm tới chủ đề Minh bạch – Tham nhũng. Với cái tên ấn tượng “Đen hay Trắng”, dự án quy tụ nhóm các bạn trẻ đầu tiên xây dựng và hoạt động về chủ đề này.

hay

“Đen hay Trắng” khởi nguồn từ dự án “Xã hội minh bạch và bền vững trong tay các bạn trẻ” năm 2009 do Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live&Learn) xây dựng và thắng giải Ngày Sáng tạo Việt Nam do Ngân hàng Thế giới tổ chức năm 2009. Ngày 10/08/2011, với 16 thành viên của khóa học “Be Change Agents”, người cùng quan tâm đến chủ đề này, đã thành lập ra “Đen hay Trắng” với mục tiêu nâng cao nhận thức, hành vi của các bạn trẻ - những “hạt nhân” giúp tiếp

tục lan truyền đến mọi người xung quanh hiểu biết và làm thế nào để chống lại hành vi tham nhũng ngay trong chính bản thân họ.Chuỗi sự kiện Giới trẻ Hướng tới Minh bạch “Đen hay Trắng, bạn chọn gì?” là chương trình đầu tiên với chủ đề “Giới trẻ, Minh bạch và Tham nhũng” được thực hiện trên quy mô cả 3 miền Bắc - Trung – Nam. Chuỗi sự kiện được tổ chức nhằm hưởng ứng ngày Quốc tế Phòng chống Tham nhũng 09/12/2011. Với mục đích nâng cao nhận thức, tạo sân

chơi cho giới trẻ tìm hiểu và chia sẻ về các vấn đề Minh bạch - Tham nhũng, chương trình không ngừng giới thiệu và khai thác những góc nhìn mới song lại gần gũi về vấn đề này trong cuộc sống hàng ngày. Từ đó, các bạn trẻ sẽ có những hành động cụ thể, thiết thực để nâng cao tính minh bạch - một trong những yếu tố không thể thiếu cho sự phát triển bền vững của xã hội.Ngày 21/10/2011, buổi tọa đàm “Đen hay trắng, bạn chọn gì?” chính thức mở màn cho Chuỗi sự kiện đặc

Nhóm Đen hay Trắng được thành lập sau khóa học Be change Agents 2011

Trắng bạn chọn gì?

8

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 11: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

THƯ VIỆN PINO

Chuỗi sự kiện Giới trẻ hướng tới Minh bạch 2012 – Chủ đề Tôi sống thật tổ chức tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh và Đà Lạt

NGUỒN THAM KHẢO: THEHEMINHBACH.VN | FANPAGE ĐEN HAY TRẮNG, BẠN CHỌN GÌ?

biệt dành cho các bạn trẻ. Sự kiện đã diễn ra tại hội trường lớn trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn Hà Nội với sự tham gia của các diễn giả có tâm huyết với chủ đề này, trong đó có bác Lê Hiền Đức. Bác là người đạt giải “Công dân liêm chính” của Tổ chức Minh bạch Quốc tế. Cũng trong năm 2011, chủ đề còn lan tỏa tới Hồ Chí Minh và Đà Lạt. Tiếp nối các chuỗi hoạt động của năm 2011, năm 2012, nhóm tiếp tục với chủ đề của mình. Nhưng thay vì kêu gọi và tuyên truyền về kiến thức minh bạch, tham nhũng, nhóm đã đi sâu vào nhận thức các giá trị sống – nền tảng của hành vi thể hiện lối sống sạch, gián tiếp chống lại những hành vi tham nhũng. Ngoài ra, nhóm còn hướng tới kêu gọi các bạn trẻ sống với những giá trị, ước mơ của mình thay vì chạy theo số đông và đánh mất chính mình với chủ đề là “Tôisống thật”.

Trong khoảng thời gian này, “Đen hay Trắng” đã mở rộng và có những đầu mối chính thức tại Thành Phố Đà Nẵng, Đà Lạt và Hồ Chí Minh với các hoạt động thiết thực và chủ động hơn. Sự kiện đánh dấu sự trưởng thành của nhóm là chương trình Gala “ Ngày hành động – Tôi sống thật” được tổ chức tại học viện Hành chính Quốc gia.Năm 2013, tham gia Chương trình Sáng kiến Phòng chống Tham nhũng Việt Nam (VACI), dự án “Tôi Trung thực” do nhóm Đen hay Trắng và các bạn sinh viên dưới sự thúc đẩy của Live&Learn đã trở thành một trong 24 đề án thắng giải và tiếp tục chuỗi chương trình. Năm 2013, dự án mong muốn sẽ có nhiều nhóm, câu lạc bộ có các sáng kiến và thực hiện sáng kiến đó tại địa phương. “Giảng đường minh bạch” của trường Đại học Ngoại thương là một trong những người bạn đồng hành của “Đen hay Trắng” khi cùng

chung chủ đề Minh bạch - Tham nhũng và thắng giải trong chương trình VACI. Hai dự án đã không ngừng gặp gỡ và giao lưu với nhau, cùng ủng hộ các chương trình của hai bên, trong đó có buổi chia sẻ “Trang giấy trắng” nằm trong chuỗi chia sẻ “Chìa khóa sự thật”. Góp mặt trong buổi chia sẻ này là anh Trần Đức Giang- người đồng sáng lập nên đề án “Đen hay Trắng”. Anh đã cùng với ban tổ chức của dự án đem lại cho những bạn trẻ có mặt tại buổi chia sẻ những kiến thức tổng quan về minh bạch- tham nhũng, đặc biệt là trong học đường như đạo văn, “tham nhũng” thời gian hay đi thầy cô… “Đen hay Trắng” cùng “Giảng đường minh bạch” chắc chắn sẽ có những sự hợp tác sâu và rộng hơn nữa để có thể gặt hái được thành quả trên con đường hướng tới minh bạch của mình.

HOÀNG HỒNG

9

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 12: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Gian lận trong thi cử chắc không còn là cụm từ xa lạ đối với những ai đã và đang ngồi trên ghế nhà trường. Tôi vẫn còn nhớ mãi câu nói của một người bạn cũ: “Mấy ai rời khỏi ghế nhà trường mà chưa từng một lần dùng phao”. Thế nhưng, cũng chính người bạn đó, gần đây, đã đưa tôi đến với một thế giới mới, thế giới không có gian lận trong thi cử.Ngày hôm đấy, tôi đã gặp lại cậu bạn của mình tại một quán café khi chúng tôi cùng tổ chức sinh nhật cho một người bạn chung. Lúc đốt nến, tất cả chúng tôi đều được nói lên điều ước của mình, ai ai cũng mong được

thật nhiều A, duy chỉ có cậu bạn ấy mong rằng chỉ cần qua môn là được. Ai nấy đều thực sự ngạc nhiên, cho đến khi cậu ấy kể chuyện về thi cử ởbên ấy.Cậu ấy kể rằng, trong những kỳ thi ở trường, tuyệt nhiên không thể quay bài, mang tài liệu vào phòng thi hay thậm chí còn không thể trao đổi với nhau, dẫu rằng, giám thị coi thi không quá khó, dẫu rằng, khi còn ở Việt Nam, cậu ấy cũng là một tay quay bài không đến nỗi tệ. Mỗi khi giám thị hô “Start”, tất cả mọi người đều im lặng, chú ý và dành toàn bộ tâm trí vào bài làm của mình, không một tiếng động

nào khác ngoài tiếng bút sột soạt trên giấy, có chăng, chỉ là tiếng giày của giám thị mà thôi. Và không khí ấy bao trùm toàn bộ phòng khi cho đến tận khi giám thị hô “Time up” mới thôi. Thậm chí đến lúc ấy, không khínghiêm túc vẫn còn, mọi người lẳng lặng dừng bút, lẳng lặng đưa bài ra đầu bàn chờ giám thị đến thu bài, chỉ đến khi bài đã được thu và kiểm xong, không khí mới thực sựvỡ òa.Chúng tôi đã hỏi cậu ấy rằng sao cậu ấy không thử liều quay bài một lần, có ai để ý đâu, vả lại, ở Việt Nam, cậu quay bài đâu có kém. Cậu

“Cậu đã thử ngó nghiêng, để tìm một bài nào đó để nhìn hay tìm một ai đó để trao đổi, nhưng không thể kiếm tìm nổi một ai. Tất cả mọi người xung quanh cậu đều chỉ tập trung vào bài thi của mình, cứ như thể, đối với họ lúc ấy, cả thế giới chỉ là bài kiểm tra vậy…”

THƯ VIỆN PINO10

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 13: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

ƯỚC MƠ VỀ MỘTNghệ thuậtBị chôn vùi

ấy đáp lại rằng đương nhiên là cậu ấy đã thử mang phao vào phòng thi một lần, vào một trong những lần đầu tiên mà cậu ấy thi, nhưng rồi, chính cái không khí phòng thi ấy đã làm cậu chùn bước. Cậu đã thử ngó nghiêng, để tìm một bài nào đó để nhìn hay tìm một ai đó để trao đổi, nhưng không thể kiếm tìm nổi một ai. Tất cả mọi người xung quan cậu đều chỉ tập trung vào bài thi của mình, cứ như thể, đối với họ lúc ấy, cả thế giới chỉ là bài kiểmtra vậy.Câu chuyện của cậu bạn ấy đã đưa tôi trở lại với ký ức, về những câu chuyện trong một vài cuốn sách yêu thích của tôi, câu chuyện về những lần gian lận bất thành và cảm giác áy náy, sợ sệt của nhân vật chính, về với quyết tâm không bao giờ gian lận trong thi cử, sẽ nhận về điểm như

chính thực lực của mình, về với những khoàng thời gian tôi đã làm trái ngược với quyết tâm ấy như thế nào, thậm chí còn tự hào về tài năng dùng phao của mình như thế nào, rằng “Dùng phao là một nghệ thuật, người dùng phao cũng là một nghệ sỹ”.Và rồi, tôi đau đáu mãi một ý nghĩ, liệu rằng, cho đến bao

giờ, phải qua bao nhiêu lớp đàn em của tôi nữa, việc gian lận trong phòng thi sẽ trở thành một điều đáng xấu hổ, đến bao giờ không khí phòng thi sẽ làm chùn bước những ai muốn gian lận và đến bao giờ “Nghệ thuật dùng phao” ấy sẽ bị chôn vùi vĩnh viễn?

CAFÉ

““ THƯ VIỆN PINO 11

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 14: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

“Nhận thức của một số bạn sinh viên phần nào bị ảnh hưởng bởi cơ chế thị trường. Các bạn coi điểm số là một loại hàng hóa, có thể đem ra buôn bán trao đổi được bằng tiền. Tuy nhiên, ở đây điểm số không phải là một loại hàng hóa, nó không có ý nghĩa như vậy, nó là thước đo năng lực của con người…” – Đó là những chia sẻ của thầy Phạm Xuân Trường (Giảng viên bộ môn Kinh tế vĩ mô) về nhận thức của sinh viên trong vấn đề điểm số.

“THẦY THÍCH MỘT CÁI Ô TÔ”THẦY PHẠM XUÂN TRƯỜNG:

Thầy có thể chia sẻ quan điểm của mình về việc đưa dự án “Giảng đường minh bạch” vào trường ĐH Ngoại thương không ạ?Với thầy, minh bạch phải được đảm bảo trong tất cả các lĩnh vực trong đời sống xã hội, không của riêng ngành nào, không phải trách nhiệm của riêng ai. Việc đưa một dự án về minh bạch - tham nhũng vào môi trường Đại học là rất ý nghĩa và vô cùng thiết thực, không chỉ riêng với việc giảng dạy của các thầy cô mà còn có ý nghĩa với hoạt động chung của nhà trường.

Theo thầy, thực trạng tham nhũng ở ĐH Ngoại thương đang ở mức độ nào ạ?Theo thầy quan sát thì Ngoại thương là một trường đại học có môi trường học tập tương đối minh bạch. Các hoạt động tham nhũng thì tất nhiên không thể nói rằng tuyệt đối không diễn ra, đã là tham nhũng thì nó diễn ra trong bóng tối, mình không thể nhìn rõ được. Việc sinh viên đưa quà cáp cho thầy cô để xin điểm có thể có một, hai, thậm chí là ba, bốn… trường hợp, chúng ta không thể kiểm soát hết.

Với kinh nghiệm và trải nghiệm của mình, thầy có thể cho chúng em biết nguyên nhân nào dẫn tới thực trạng tham nhũng ở môi trường Đại học không ạ?Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tham nhũng, nhưng xét cho cùng, các bạn đều muốn có điểm số cao, thành tích học tập tốt... Bên cạnh đó, nguyên nhân cũng do nhận thức của một số bạn sinh viên phần nào bị ảnh hưởng bởi cơ chế thị trường. Các bạn coi điểm số là một loại hàng hóa, có thể đem ra buôn bán trao đổi được bằng tiền. Tuy nhiên, ở đây điểm số không phải là một loại hàng hóa, nó không có ý nghĩa như vậy, nó là thước đo năng lực của con người, chi phí của giáo dục không phải là số tiền để mua điểm mà là số tiền được tính tương ứng với số tín chỉ các bạn được học. Điểm số phải được đánh giá đúng với năng lực, với công sức các bạn bỏ ra.

TÔI MINH BẠCH, BẠN CŨNG THẾ12

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 15: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Vậy thầy thích được tặng gì trong những ngày lễ ấy ạ?Thầy thích một cái ô tô! Các em có tặng thầy không? *cười*Thầy chỉ nói đùa thôi, những món quà xuất phát từ cái tâm, từ tình cảm của các em, dù chỉ đơn giản là con gà, quả trứng hay một tấm thiệp nhỏ viết lời chúc do chính tay các em làm thì thầy đều rất thích!Dự án “Giảng đường minh bạch” xin cảm ơn những chia sẻ chân thành của thầy!

NGÔ

Hiện nay, đã có một số biện pháp phòng chống tham nhũng, tăng cường minh bạch trong học tập và giảng dạy. Ngoại thương cũng đã áp dụng phần mềm kiểm tra việc sao chép khóa luận. Thầy có thể chia sẻ thêm về vấn đề này được không ạ?Đúng là nhà trường đã bắt đầu áp dụng phần mềm này vào thực tế, tuy nhiên còn áp dụng rất hạn chế do điều kiện về thời gian và kinh phí. Để chạy phần mềm này mất tương đối nhiều thời gian và kinh phí do máy cần có dung lượng bộ nhớ rất lớn từ các nguồn tài liệu khác nhau để có thể so sánh đối chiếu với bài khóa luận của các bạn. Trong điều kiện hiện nay, chỉ có thể áp dụng phần mềm này với một số mẫu khóa luận được chọn ngẫu nhiên, nên điều quan trọng hơn để đảm bảo cho chất lượng của khóa luận là ở ý thức của sinh viên khi làm và giảng viên khi chấm bài.

Khi đi học và trong quá trình giảng dạy, thầy đã từng gặp những trường hợp tham nhũng - thiếu minh bạch nào chưa ạ?Tất nhiên là có rồi em! Thời thầy còn đi học, cũng có trường hợp các bạn trong lớp rủ nhau “đi thầy” mong được điểm cao, mức tiền tương ứng với mức điểm các bạn ấy muốn nhận được. Riêng cá nhân thầy luôn quan niệm rằng dù thầy cô có ra đề khó như thế nào cũng không thể nằm ngoài chương trình giảng dạy nên thầy không đi mà chỉ ở nhà ôn bài. Bài kiểm tra đó thầy được điểm không bằng một số bạn. Tuy thấy bất bình vì sự thiếu công bằng ấy, nhưng thầy nghĩ rằng mình không quan trọng điểm mà quan trọng ở nhận thức hơn. Chỉ qua những quyết định và hành động nhỏ đó, mình hình thành được ý thức công sức bỏ ra tương đương với thành quả đạt được, ý thức đó sẽ theo mình mãi đến sau này trong công việc và cuộc sống.Trong mấy năm giảng dạy của thầy cũng vậy, đã có những trường hợp sinh viên đến xin điểm, bằng tình cảm có, bằng vật chất cũng có nhưng thầy đều không nhận mà trả lại. Sau đó thầy cũng có tuyên bố rõ ràng trước lớp về việc điểm số để các bạn khác trong lớp rút kinh nghiệm, không lặp lại những hành động như vậy nữa.

Trong những dịp 20/11 hay lễ Tết, sinh viên chúng em cũng mong muốn được tặng những món quà để bày tỏ sự kính trọng, biết ơn với thầy cô. Thầy có thể gợi ý cho chúng em biết thầy cô mong muốn nhận được những món quà như thế nàokhông ạ?Đúng là có rất nhiều sinh viên muốn tặng quà để tỏ lòng biết ơn với thầy cô nhưng còn nhiều băn khoăn không biết nên tặng gì để tránh bị hiểu lầm, quả thực ranh giới giữa quà biết ơn và quà hối lộ rất mong manh.Riêng thầy, thầy khuyên các em thứ nhất là không nên tặng tiền. Khi nhận quà 20/11 hay quà tết của các em, việc đầu tiên thầy làm là kiểm tra xem túi quà ấy có phong bì hay không để trả lại ngay. Sinh viên đi học làm gì có tiền mà tặng thầy? Thứ hai, không tặng tiền, các em có thể tặng quà gì cho thầy cô? Nếu tặng một món quà thiết thực mà thầy cô đang cần hoặc tặng quà đúng sở thích của thầy cô thì món quà đó sẽ trở nên giá trị hơn rất nhiều lần.Làm thế nào để chọn được một món quà như vậy? Rất đơn giản thôi! Các em có thể dựa vào việc quan sát thầy cô hàng ngày. Ví dụ, các em thấy dạo này thầy cô khi đi giảng hay bị ho hay sổ mũi, các em có thể tặng một chiếc khăn tay hoặc viên ngậm ho. Với các thầy cô hay viết bảng, các em có thể tặng thầy cô một chiếc bút phấn. Nếu thấy thầy quanh năm chỉ mặc một kiểu áo, có thể mua cho thầy một chiếc áo kiểu khác hợp với thầy…Muốn biết được sở thích của thầy cô, các em cũng có thể thẳng thắn hỏi trực tiếp xem thầy cô thích gì.

TÔI MINH BẠCH, BẠN CŨNG THẾ 13

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 16: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

THAM NHŨNGNẾU

LÀ MỘT TỜ GIẤY ĐEN…Thầy Phạm Xuân Trường, bộ môn Kinh tế Vĩ mô, người được các FTUers ưu ái đặt biệt danh “Hot boy khoa Kinh tế Quốc tế”

“Tờ giấy đen à, vậy thầy sẽ không chạm vào nó, vì như thế tay thầy sẽ nhúng chàm. Tùy vào mức độ đen của nó thầy sẽ có những hành động khác nhau. Nếu tờ giấy đen quá, không thể tái sử dụng, thầy sẽ vứt nó đi, vứt bỏ cái ung nhọt của xã hội. Còn nếu tờ giấy ấy vẫn còn khả năng tái sử dụng, thầy nghĩ thầy sẽ cần một cái tẩy làm cho nó bớt đen”. Nhưng ai sẽ là người cầm cái tẩy ấy hay trách nhiệm ngăn chặn và xóa bỏ những hành vi tham nhũng sẽ thuộc về ai? Thầy Trường chia sẻ: “Trách nhiệm đẩy lùi tham nhũng và tạo nên giá trị minh bạch cho xã hội không chỉ là của riêng một cá nhân, tổ chức nào, mà là của tất cả chúng ta. Là sinh viên, các em có thể tham gia bằng những hành động nhỏ nhưng thiết thực, đơn giản như việc các em hỏi thầy cô tiêu chí chấm điểm của môn học, đó là cách các em sử dụng quyền lợi và tiếng nói của mình.”

Tô Ngọc Phan, sinh viên K51, Chủ tịch Clb Sinh viên nghiên cứu Khoa học YRC, một trong những người viết nên đề án P40 VACI 2014

“Câu hỏi rất sáng tạo và thú vị, cá nhân mình cảm thấy rất thích. Nếu cho mình toàn quyền xử lí, mình sẽ gấp và cắt tờ giấy đen thành biểu tượng trong logo của Giảng đường minh bạch. Mình quan niệm mọi thứ liên quan đến tham nhũng, thiếu minh bạch đều có thể thay đổi. Điều mình mong muốn khi viết đề án tham dự cuộc thi Sáng kiến phòng chống tham nhũng chính là muốn các bạn sinh viên hãy thay đổi để có nhận thức và hành động đúng đắn hơn về vấn đề này.” Thay đổi tờ giấy đen là điều Tô Ngọc Phan muốn làm, bạn ấy cũng chia sẻ những việc nhất định không làm với nó: ”Mình sẽ không dùng nó như một tờ giấy than để in nhân bản những tư tưởng tham nhũng làm lây lan những hành động sai trái ra cộng đồng.”

TÔI MINH BẠCH, BẠN CŨNG THẾ14

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 17: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Tham nhũng xuất hiện xung quanh chúng ta, hàng ngày hàng giờ tô thêm những vết đen và che đi những giá trị minh bạch. Chúng ta ghét nó, nhưng đôi khi lại bước qua và không để tâm đến, không biết tờ giấy đen đã hình thành và đáng ngại là nó đang dần to ra. Thực tế, tham nhũng không khó để nhìn thấy, tờ giấy đen thực ra rất dễ để phát hiện. Đừng phớt lờ nó, hãy hành động và cùng nhau tạo nên giá trị minh bạch cho chính chúng ta.

“Nếu một ngày tham nhũng không còn là một động từ mà trở thành một vật hữu hình. Nếu một ngày tham nhũng xuất hiện ngay trước mặt bạn và là một tờ giấy đen. Nếu một ngày bạn có toàn quyền xử lí tờ giấy ấy và tạo nên giá trị minh bạch cho tất cả chúng ta. Bạn sẽ làm và không làm gì với nó?”Một câu hỏi gây xôn xao, tạo sóng gió trong cộng đồng FTU thời gian gần đây. Không chờ đợi cơn bão đi qua, nhóm phóng viên Pinocchio đã xuyên thẳng vào tâm bão, tìm đến những nhân vật đặc biệt và nhận được những câu trả lời hết sức thú vị.

Ngọ Hồng Vi, Miss Beauty & Charm FTU 2014, cô gái xinh đẹp tài năng với những hoạt động ngoại khóa xuất sắc

“Mình nghĩ còn tuỳ vào giấy có bị phai màu hay không? Nếu là 1 tờ giấy đen không phai màu thì mình sẽ tìm một tập giấy trắng, thật nhiều giấy trắng khổ A0 đặt lên trên để không ai phải nhìn thấy tờ giấy đen đấy nữa, nhưng lúc cần vẫn có thể vạch ra cho mọi người xem sự “đen” của nó như một cảnh báo chứ cũng không tội gì động tay vào để vứt nó đi.”

Quang Anh, sinh viên K51, khoa Kinh tế đối ngoại, thành viên nhóm đề án P40 VACI 2014

“Mình sẽ không phớt lờ nó như không thấy, nhưng thay vì trực tiếp xé hay hủy “tờ giấy đen tham nhũng”, mình sẽ đặt bên cạnh nó những tờ giấy trắng để tạo nên một môi trường mới mà màu giấy đen nổi bật lên, dần dần bị cô lập và tự đào thải.” Cách nói hình tượng ấy được Quang Anh giải thích: “Khi cuộc sống xung quanh có thật nhiều những con người minh bạch liêm chính, những hành động tham nhũng sẽ tự nó trở nên không phù hợp và dần bị loại bỏ. Vì vậy, cách tốt nhất để ngăn chặn và xóa bỏ những hành vi tham nhũng là nâng cao nhận thức của mọi người để họ trở thành những tờ giấy trắng.”

TÔI MINH BẠCH, BẠN CŨNG THẾ 15

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 18: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

“Bạn nghĩ thế nào về việc đưa dự ánGiảng đường minh bạch vào môi trường FTU?”“Theo mình nghĩ, việc đưa chủ đề minh bạch - tham nhũng vào giảng đường đại học là rất cần thiết và cấp bách. Hiện nay có rất nhiều thanh niên không quan tâm, không biết nhiều về vấn đề này, không biết được mình cần làm gì, nên làm gì và có quyền làm gì. Cụ thể đối với môi trường Đại học Ngoại thương, sinh viên càng cần hiểu biết về chủ đề này hơn ai hết, khi sau này các bạn ra trường và đa số làm tại những công ty nước ngoài. Các công ty này chú trọng rất nhiều về ý thức nhân viên, các vấn đề minh bạch, rõ ràng trong công việc. Họ có những bộ chỉ số đánh giá minh bạch riêng trong việc tuyển dụng và quản lý nhân viên. Được trang bị những kiến thức về tham nhũng – minh bạch từ bây giờ sẽ giúp đỡ cho tương tai của các bạn sau này rất nhiều.”

“Bạn đã từng tặng quà thầy cô nhưng bị trả lại chưa? Theo bạn, đâu là ranh giới giữa một món quà tình cảm và một món quà hối lộ?”May mắn là chưa bao giờ mình bị thầy cô trả lại quà khi tặng cả. Không ai có thể đong đếm được tình cảm, vì thế mà ranh giới giữa món quà tình cảm và món quà hội lộ vô cùng mong manh. Sở thích tặng quà của mình là món quà phải có giá trị sử dụng thiết thực với người đó, thay vì món quà mang tính tượng trưng, trừu tượng của ai cũng giống ai, ví dụ như mình đã từng tặng bút viết, áo sơ mi hay bánh kem… cho thầy cô. Dĩ nhiên với mỗi đối tượng khác nhau thì giá trị món quà cũng khác nhau, nhưng giá trị vật chất tốt nhất không nên quá đề cao khi ta trao hay nhận một món qùa mang ý nghĩa tình cảm.

NGÔ

TÔI MINH BẠCHBẠN CŨNG THẾ!

Tô Ngọc Phan, Chủ tịch CLB Sinh viên ng-hiên cứu khoa học YRC

Ngọ Hồng Vi, Hoa khôi Duyên dáng Ngoại thương 2013

TÔI MINH BẠCH, BẠN CŨNG THẾ16

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 19: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01
Page 20: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01
Page 21: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01
Page 22: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

“Giảng đường minh bạch” là fanpage chính thức của nhóm đề án VACI FTU. Hoạt động từ tháng 9/2014 đến nay, “Giảng đường minh bạch” đã thu hút được sự quan tâm của hơn 1000 bạn sinh viên. Fanpage là nơi đăng tải các hoạt động của dự án, đồng thời là nơi chia sẻ những câu chuyện về tham nhũng – minh bạch vẫn xảy ra hàng ngày xung quanh chúng ta với chuyên mục “Góc tối học đường Confessions”.

Pinocchio: Có lẽ ai cũng nghĩ: nó không ảnh hưởng trực tiếp đến mình cộng với tâm lý ngại đụng chạm đã khiến hiện tượng này trở nên phổ biến. Cần lắm những người dung cảm cất lên tiếng nói!#######1: Đây là một chuỗi các tham nhũng to đùng, từ việc mua quan bán chức, đến việc đẻ dự án ra mà thi công, rồi việc bớt xén tiền để rồi các dự án được thực hiện một cách qua loa cẩu thả. Mọi người đều biết, mọi người đều im lặng, hàng loạt việc sai cứ thế vẫn được tiếp diễn một cách ngang nhiên. Vậy tại sao mọi người đều không cùng lên tiếng? Tại sao để người khác trắng trợn bòn rút tiền bạc và công sức của mình? Tiền ngân sách, là tiền thuế, là thứ tiền được tạo ra bởi sức lực, chất xám, thời gian của mẹ bạn, đồng nghiệp của mẹ bạn và của biết bao nhiêu con người nữa. Đó sẽ là một cuộc chiến dài; như trong những bộ phim truyền hình làm về tiêu cực, bất cập trong giáo dục, về những Đôn Ki-hô-tê một mình chống lại cối xay lúa…; vô cùng khó khăn và thậm chí là nguy hiểm, nhưng

nhiều người cùng làm, tôi tin là sẽ tạo nên sức mạnh và sẽ kết thúc có hậu! #######2: Chuyện này lên đại học mình thấy ít hơn, nhưng hồi cấp 2 cấp 3 lúc còn bé thì khá nhiều, hồi đó cũng thắc mắc tại sao lại phải đóng nhiều tiền thế, tại sao đến gần sát lúc thi đại học nhà trường cắt giảm hết các môn phụ đi và thời lượng học trên lớp ít hơn nhiều nhưng tiền học lại không giảm, tại sao nhà trường lắp điều hòa mà lại không cho bật hoặc có bật thì thà mở cửa sổ tắt đi bật quạt còn hơn? ...v.v. Hóa ra là thế giới của các cán bộ cấp cao phức tạp như vậy, thôi thì đã đi làm Nhà nước thì ở đâu chả có cơ cấu và tham nhũng, làm sao mà bài trừ hẳn được, chỉ làm hạn chế đi được thôi.. Mong là những chuyện như thế này sẽ được mang vào chương trình giáo dục phổ thông để các em học sinh dám cất tiếng nói, dám lên tiếng bảo vệ sự minh bạch vì chỉ có các em mới được chứng kiến một cách chân thực nhất sự thiếu minh bạch này.

#1 Mẹ tôi là giảng viên, dù chuyện trường lớp mẹ ít khi kể với tôi nhưng tôi hay “vô tình” nghe được đủ loại chuyện trong trường mỗi khi mẹ buôn chuyện điện thoại với các cô cùng trường. Trường mẹ tôi, cứ mỗi hiệu trưởng mới lên là kiểu gì trường cũng sẽ xây thêm cái này, lắp thêm cái nọ nhưng chỉ dùng dăm bữa nửa tháng lại phát sinh vấn đề. Ai cũng thừa hiểu phải có đầu tư thì mới có tiền đổ vào trường, thế mới “ăn” được. Mọi người kháo nhau rằng khoản mà ông A, bà B bỏ ra để được lên chức không hề nhỏ nên phải tăng tốc bòn rút để lấy lại “vốn” còn mau sinh “lời” kẻo về hưu mất. Ai cũng cho là điều hiển nhiên, nên chẳng thấy đề cập đến việc tố giác, tất cả chỉ dừng lại ở câu chuyện được đem ra bàn tán trong những lúc rảnh rỗi.

HẺM XOẮN20

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 23: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Pinocchio: Hệ thống quy đổi điểm của giáo dục đại học còn nhiều bất cập. Ở những nền giáo dục tiên tiến, không chỉ có A, B, C,… mà còn có A+, A-,… Thiết nghĩ để giảm tình trạng thiếu minh bạch trong điểm số ngoài yếu tố con người (sinh viên, giảng viên, v..v…) cần có sự đổi mới tích cực từ hệ thống giáo dục.#######1: Thực sự việc xin điểm là tâm lý chung, khi mà ranh giới 0.1 với nhiều người là nhỏ, là bé, là phí phạm. Xin xỏ một chút mà lên B, lên A, nhiều người sẵn sàng làm lắm chứ. Nhưng mình có học nhiều thầy cô, ngay từ buổi học đầu tiên đã nói rõ ràng, CHO hay KHÔNG CHO. Đỡ phải lằng nhằng sau này. Mình thấy rất hay.#######2: Thực sự cái này nó hơi nhạy cảm, vì công nhận là đã sát đến thế rồi thì ai chả muốn cố thêm chút để nâng xếp loại lên. Bản thân rất ngại những việc này, tốt nhất là cố gắng hết sức để không phải đi xin xỏ ai cả. Cái này còn cần sự thay đổi tư tưởng và hợp tác từ các giảng viên, họ cũng phải thực sự minh bạch thì mới công bằng được.#######3: Mình cũng rơi vào trường hợp như thế này rồi nè. Kì I có môn được 6.9 nên

cô nâng lên 7 được B luôn. Nhưng mà ko phải mình đi thầy cô đâu mà do ăn ở phúc đức nên mới được đấy =)) Thật ra thì ngay từ buổi đầu tiên, các thầy cô dạy mình nói luôn thiếu 0.1 điểm cô tự cho lên chứ không phải xin. Nhiều người quan ngại điểm ranh giới giữa A B C quá nhưng mà nhà trường còn xét thang điểm 10 nữa mà. Nên ko cho chuyện thằng 7 cũng bằng thằng 8.4 được đâu :))#######4: Hầu hết từ lúc vào đại học đến giờ, mình may mắn được học toàn các thầy cô khá rõ ràng trong việc cho lên điểm nếu như điểm có bị suýt soát như thế này. Ngay buổi đầu tiên vào lớp, các thầy cô lúc nào cũng nói rõ là nếu điểm chuyên cần được 10 và chăm chỉ giơ tay lên bảng thì tổng kết môn mà bị 6.9 thậm chí 6.8 hay 8.4 đều sẽ được nâng. Bất kể trường hợp nào không phải những trường hợp đã liệt kê trên thì sẽ không giải quyết. Vì thế cho nên mình nghĩ cách tốt nhất để giải quyết chuyện này đó là thầy cô nên làm rõ với sinh viên ngay từ đầu để đến lúc tổng kết môn học không sinh viên nào thắc mắc hay cảm thấy bất công vì những chuyện lẽ ra hết sức minh bạch như vậy nữa.

Dù là học sinh hay giờ đã là sinh viên thì việc điểm số luôn là quan tâm hàng đầu của tôi. Sau mỗi kỳ thi thì bất cứ ai cũng đều lo lắng hồi hộp chờ lên điểm nhưng có lẽ lúc hụt hẫng nhất là khi điểm số là 8.4 hay 6.9. Có nhiều thầy cô thì chỉ cần xin một chút là thầy cô nhân nhượng cho lên 0.1. Tưởng chừng như 0.1 nhỏ bé vậy nhưng lại là danh giới lớn giữa A và B hay B và C. Nhưng có những thầy cô lại rất khắt khe với con số 0.1 này. Tôi không biết việc nâng 0.1 này có được gọi là thiếu minh bạch không nhưng hiển nhiên là nó gây ra một sự bất công giữa những sinh viên với nhau khi có người được nâng còn có người lại không. Hơn nữa, chẳng lẽ 8.4 và 6.9 được nâng còn 8.3, 6.8 … thì sao? Một người nâng được thì những người khác ai cũng muốn nâng. Đáng lẽ phải rõ ràng ngay từ đầu, phải quán triệt tư tưởng cho cả giảng viên và sinh viên chứ!!!!!

#2

HẺM XOẮN 21

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 24: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Cô Xuân Anh – ĐH Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh“Môn học không tự sinh ra cũng không tự mất đi, nó chỉ chuyển từ học kì này sang học kì khác. Chỉ có tiền học phí là không trở lại!”.

NHO St.

NHỮNG CÂU NÓI BẤT HỦ CỦA THẦY CÔ

Từ trước đến nay trường tôi luôn được cho là ít có tham nhũng nhất cả nước nhưng phải chăng đó chỉ là ít các vụ tham nhũng lớn còn các tham nhũng nhỏ không ai để ý tới thì vẫn diễn ra hàng ngày. Ví dụ như chuyện đi muộn của giáo viên, có người vào muộn tận 15, 20 phút, thậm chí là nửa tiếng, lại có giáo viên lên lớp rất đúng giờ nhưng lại cho về rất sớm, còn có người thì vào lớp và ra về đúng giờ nhưng giữa buổi lại cho ra chơi tận 30, 40 phút. Có người cho rằng đây là những việc nhỏ nhặt nhưng xét cho cùng thì đó cũng là một biểu hiện của thiếu minh bạch, của tham nhũng thời gian.Pinocchio: Nhận thức được tham nhũng vặt quả thật không phải dạng vừa đâu. Bạn thử nghe lời Pino đề xuất trực tiếp với thầy cô xem, Pino tin là thầy cô sẽ chú ý hơn và không làm mất thêm thời gian quý báu của bạn nữa đâu.#######1: Chuyện này thì đúng là ở bất kỳ trường lớp nào cũng có thật. Nhưng hầu hết sinh viên nào cũng không muốn lên tiếng hoặc có thì cũng ngại lên tiếng vì bản chất của sinh viên là lười. Tuy nhiên, một số bạn học hành thực sự nghiêm túc sẽ thấy rất khó chịu vì thầy cô không nhiệt tình, không tâm huyết với bài giảng, nếu lên tiếng thì sợ gặp phải một số thầy cô không tốt sẽ “làm mình làm mẩy”, thắt chặt điểm số hoặc tệ hơn là “trù dập”, “ghét” lớp, làm ảnh hưởng đến tập thể, vì vậy không chỉ bị thầy cô ghét mà còn bị bạn bè trong lớp những đứa suy nghĩ nông cạn khó chịu vì việc làm “nông nổi” này, mà hầu hết sinh viên đều lười nên ai cũng suy nghĩ nông cạn hết. Vấn đề là như vậy, ai cũng biết có tồn tại nhưng không ai biết làm cách nào để hạn chế sự thiếu minh bạch này.

#######2: Mình cũng đồng ý với ý kiến của bạn. Nếu việc thầy cô đi muộn một hai lần vì lí do đột xuất nào đó thì có thể được chứ nếu ngày nào cũng đi muộn thì không được. Vì thầy cô cũng luôn nói rằng không thích học sinh đi học muộn thì tại sao bản thân thầy cô lại làm gương xấu cho học sinh, gây ảnh hưởng xấu và khiến cho học sinh cảm thấy chuyện đi học muộn là điều bình thường.#######3: Các thầy cô cũng có thể đi muộn về sớm nhưng miễn đừng quá thường xuy-ên thì cũng có thể chấp nhận được. Còn bản tính cao su dường như đã trở thành một “nét văn hóa” dù không ai mong đợi. Và nếu như các thế hệ đi trước chưa thay đổi được thì lớp trẻ chúng ta ai cũng phải cố mà sửa đi thôi vì không thể để nó trở thành một trong những đặc điểm của người Việt Nam mà bạn bè quốc tế nhìn nhận được.Hãy truy cập ngay facebook.com/giang-duongminhbach, chia sẻ câu chuyện của mình và đồng hành cùng dự án “Giảng đường minh bạch” trong các hoạt động tiếp theo các bạn nhé!

#3

Thầy Đỗ Ngọc Kiên – ĐH Ngoại thương“Tôi là một trong số tứ đại “ác ma” coi thi của trường, tôi không thể cho em vào thi được, cho em vào là tôi mất danh “ác ma” của mình.”“Bạn nữ rơi bút thì bạn nam ngồi sau không được nhặt hộ vì đấy là hành vi hỗ trợ trong phòng thi.”“Khi tôi báo hết giờ là tất cả không được chạm vào bút, không quay bút, kể cả là lấy bút ngoáy mũi.”Thầy Mã Phước Hoàng – ĐH Bách khoaĐà Nẵng“Khi thi, các anh có quyền giở tài liệu. Tôi có quyền bắt tài liệu!Khi bắt, các anh có quyền xin! Còn tôi có quyền không cho!...”

Thầy Hoàng Hải – ĐH Ngoại thương“Niềm đam mê tột cùng của tôi khi đi dạy chính là điểm danh.”Thầy Trần Văn Tuấn – ĐH Bách khoa Hà Nội“- Sau này các em sẽ học môn Lí thuyết điều khiển...Cả lớp: - Đang học thầy ơi.Thầy:- Thế thì đăng kí học lại luôn đi, trượt là cái chắc, qua thế nào được!”

HẺM XOẮN22

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 25: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

1. Là một sinh viên đại học, chúng mình thường xuyên phải trải qua những kỳ thi. Ôn thi luôn là một thử thách đầy khó khăn. Vì thế nhiều bạn sinh viên tìm cách xin đề thi của các lớp khác cùng giảng viên với hy vọng cùng dạng đề để bớt công sức ôn tập. Mình muốn hỏi việc đó có phải là thiếu minhbạch không? (anhpn…[email protected])Pino được biết theo định nghĩa về minh bạch của tổ chức Minh bạch Quốc tế, việc làm đó không được gọi là thiếu minh bạch hay tham nhũng. Bởi lẽ không thể coi đây là hành vi lợi dụng chức vụ và quyền hạn để mưu cầu lợi ích bất chính. Tuy nhiên, điều đó cũng mang lại không ít tác hại đối với chính sinh viên. Thứ nhất, khi “học tủ” như vậy, bạn sẽ không thể tổng hợp hết những kiến thức đã được học. Thứ hai, nếu như bạn “trúng tủ” thì điểm thi cũng không phản ánh một cách chính xác

nhất năng lực thực sự của bạn. Và cuối cùng, để đảm bảo tính công bằng

và tránh gian lận trong thi cử, các giảng viên luôn luôn sử dụng những đề bài khác nhau cho những lớp khác nhau, thế

nên nguy cơ bị “tủ đè” là không hề nhỏ đâu!2. Mình thấy trong

thực tế, có không ít vụ người tố cáo tham nhũng đã

bị trả thù, trù dập, hoặc chí ít cũng bị xa lánh và

lãnh những hậu quả như bị buộc nghỉ việc, chuyển công tác. Vì vậy mình muốn hỏi Pino pháp luật sẽ bảo vệ những người tố cáo tham nhũng ra sao? (ngoonguyen…@gmail.com)Bạn hãy yên tâm khi tố cáo những hành vi tham nhũng và thiếu minh bạch trong bất kỳ lĩnh vực nào của cuộc sống. Gần đây, Nghị định 76/2012 của Chính phủ, và đặc biệt trong Luật tố cáo được Quốc hội thông qua ngày 11/11/2011 có riêng một chương (chương 5) quy định rất chi tiết và cụ thể về việc bảo vệ người tố cáo. Theo đó, người tố cáo được bảo vệ đến trọn đời bao gồm cả việc thay đổi nhân thân, nhân dạng, nơi cư trú. Đối tượng bảo vệ bao gồm cả người tố cáo cũng như người thân và những người có ảnh hưởng liên quan đặc biệt tới người tố cáo. Tất cả những hành vi trả thù xâm hại tới lợi ích của người tố cáo sẽ bị phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm và cấm đảm nhiệm các chức vụ từ 1 đến 5 năm. Ngoài ra những người phát giác, tố cáo còn được thưởng xứng đáng. Điều này cho thấy nhà nước đang rất quyết tâm và nỗ lực trong công cuộc phòng chống tham nhũng và đòi hỏi mọi người dân cùngtham gia.Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào hay những quan điểm muốn chia sẻ cùng Pino, xin gửi về hòm thư [email protected]. Pino chờ đợi độc giả.

NGUYỄN THẢO - THU THU

Không gian mở cho bạn đọc chia sẻ và được lắng nghe. Pino sẽ giải đáp thắc mắc và cùng bạn tìm ra giải pháp cho những vấn đề phức tạp, chung tay tạo nên giá trị minh bạch cho tất cả chúng ta. Và đây là câu chuyện của tháng này.

ƠN GIỜI, PINO ĐÂY RỒI!

gg ựự ựự ựựcùcùngng, , đểđể đ đảmảm

vàvà t tráránhnh g giaiacácác c gigiảnảng g vvdụdụngng n nhữhữngngchcho o nhnhữnữngg

nênênnlàlà2.

thựcngười tố cá

bị trả tchí ít c

ƠN GIỜI, PINO ĐÂY RỒI! 23

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 26: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Minh bạch được hiểu là việc tạo ra một bối cảnh để mọi hoạt động được tiến hành công khai, rõ ràng để mọi người có thể tin tưởng việc làm ấy là công bằng và trung thực. Không chỉ riêng ở Việt Nam mà trên thế giới, do truyền thống bất công, do các tầng lớp lãnh đạo muốn giữ đặc quyền đặc lợi nên mọi hoạt động trong xã hội hiếm khi được minh bạch. Nhu cầu minh bạch chính thức được đưa ra năm 1993, với việc thành lập Tổ chức Minh bạch Quốc tế (International Transpar-ency – IT) do ông Peter Eigen, cựu Giám đốc World Bank tại Đông Phi khởi xướng, từ kinh nghiệm về tác hại của tham nhũng với các chương trình phát triển ở khu vực này.

Ông nhận thấy nguồn gốc của tham nhũng là do sự thiếu minh bạch trong các hoạt động của xã hội nên tổ chức của ông đề ra chỉ số minh bạch để đánh giá mức độ tham nhũng của các quốc gia, chỉ số minh bạch càng cao thì mức độ tham nhũng càng giảm bớt. Tiếc rằng chỉ số này ở Việt Nam rất ít được cải thiện, năm 2014 Việt nam đứng thứ 119/175 quốc gia với điểm số 31/100, còn giảm sovới năm 2013 (http://www.transparency.org/country#VNM). Và đặc biệt, giáo dục được đánh giá là một trong những lĩnh vực tham nhũng nhiều nhất ở VN. Do truyền thống “Tôn sư trọng đạo” được hiểu méo mó ở Việt Nam, học sinh và sinh

CÔ HOÀNG ÁNHMINH BẠCH HỌC ĐƯỜNGẠẠ ỌỌ

PINO PHIÊU LƯU KÍ24

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 27: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

viên hiếm khi được quyền chất vấn lại giáo viên hay nhà trường. Ngược lại, nhà trường cũng hiếm khi chịu giải trình minh bạch về hoạt động của mình với phụ huynh hay học sinh. Khi cô mới về trường dạy năm 1985, việc tham gia đầy đủ các buổi học chỉ là cơ sở để giáo viên xét tư cách thi cho sinh viên, không được dùng để tính điểm. Điểm môn học chỉ được đánh giá một lần lúc thi hết môn. Nếu thi vấn đáp sinh viên còn có cơ hội biết cơ sở điểm số của mình, thi viết thì hoàn toàn phụ thuộc vào giáo viên. Chính vì vậy, nhà trường luôn yêu cầu hai giáo viên phải ký vào bảng điểm nhưng cũng chỉ là hình thức vì giáo viên thứ hai hiếm khi tham gia vào việc chấm điểm. Do chỉ thi một lần nên điểm số của sinh viên khá rủi ro, phụ thuộc vào tâm trạng, sức khoẻ… của lầnthi ấy.Thời gian sau nhà trường cải tiến, yêu cầu cho thi giữa kỳ theo số đơn vị học trình để đánh giá việc học toàn diện hơn nhưng giáo viên cũng chỉ phải công bố điểm cuối cùng, không phải công bố các điểm thành phần.

Đây cũng là khe hở để nhiều việc thiếu minh bạch xảy ra, theo lời phàn nàn của sinh viên. Sự minh bạch chỉ thật sự tiến bộ từ khi Bộ Giáo dục & Đào tạo yêu cầu chấm điểm gồm ba thành phần: điểm tham gia lớp học, điểm giữa kỳ và điểm cuối kỳ, đồng thời công bố công khai trên website cho sinh viên dễ dàng theo dõi. Tuy nhiên, việc này lại gây khá nhiều khó khăn cho giáo viên khi sinh viên tìm cách tác động để nâng/hạ điểm số theo ý mình. Sau các kỳ thi giáo viên thường phải đương đầu với nhiều sinh viên mè nheo bằng nhiều cách trước và sau khi up điểm với những yêu cầu không minh bạch chút nào!Vì vậy, hãy nhớ bên cạnh việc đòi minh bạch từ những cơ quan quản lý, bản thân mỗi người cũng phải minh bạch. Hãy chấp nhận những gì mình xứng đáng được hưởng vì một xã hội công bằng mới là xã hội đảm bảo quyền lợi lâu bền cho mọi người!

CÔ NGUYỄN HOÀNG ÁNH

PGS.TS Nguyễn Hoàng Ánh - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế và Thương mại quốc tế trường ĐH Ngoại thương

PINO PHIÊU LƯU KÍ 25

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 28: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

?Khi đưa ra câu giả sử trên, có hàng chục cái tròn mắt kinh ngạc “Có một xứ sở như thế?” và kèm theo là hàng dài im lặng không biết trả lời như thế nào.Liệu trong hoàn cảnh như vậy bạn có dám khẳng khái nói rằng: “Có khá nhiều người bẩn thỉu, nhưng tôi là người trong sạch. Có khá nhiều người đã uống say, duy chỉ có tôi là người tỉnh táo…”Bạn hiểu trộm cắp là gì? Trộm cắp là hành vi một người hay một nhóm người chiếm đoạt tài sản của người khác một cách trái pháp luật? Bên cạnh nhiều kẻ trộm được hiểu với nghĩa trên đã và đang bị pháp luật trừng trị thì còn rất nhiều những kẻ trộm khác vẫn sống bên ngoài vòng pháp luật, điều hài hước là họ lại mắc một căn bệnh là “trừ

mình ra”. Trộm cắp nên được nhìn nhận theo nghĩa rộng hơn là tước đoạt quyền sở hữu chính đáng của món đồ, lấy đi những thứ vốn không thuộc về mình.Quan trộm kiểu quan, dân trộmkiểu dân…Những người có chức có quyền dễ dàng chiếm đoạt những thứ không phải của mình hơn số đông dân thường còn lại và hành vi đó được gọi là tham nhũng. Có những vụ trộm cắp vặt vãnh để ăn cắp tiền và thời gian. Những quan chức này có kỹ năng sách nhiễu, gây phiền phức cho người dân với mục đích người dân phải tình nguyện bỏ tiền trong túi mình ra nếu không muốn bị mất thời gian đợi chờ trong vô vọng. Có những vụ trộm cắp lớn hơn thông qua những giao dịch, thỏa thuận

Hãy giả sử bạn đang sống trong một xứ sở lạ lùng, nơi mà tất cả mọi người đều là kẻ trộm, chỉ có bạn là người lương thiện duy nhất, thì bạn sẽ làm gì trong một thế giới như thế? Bạn sẽ bỏ xứ ấy mà đi tới nơi khác lương thiện hơn để sống? Hay bạn sẽ xắn tay áo lên để làm một cuộc cách mạng nhân cách? Có khi nào bạn cũng hoan hỉ làm một kẻ trộm, cho đúng với câu “nhập gia tùy tục”? Hay bạn sẽ kiên quyết giữ gìn một đạo đức trong sạch cho tới khi chết đói?

NẾU TẤT CẢ LÀKẺ TRỘMBẠN SẼ LÀAI??

PINO PHIÊU LƯU KÍ26

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 29: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

mua quan bán chức, dần dần chúng tạo ra những luật chơi và những quy định ngầm được điều tiết bằng quan hệ và tiền bạc. Lớn hơn nữa, có những vụ trộm cắp được kết hợp theo nhóm và được gọi với cái tên lợi ích nhóm. Đây là dạng trộm cắp có tổ chức, có chủ mưu và được bao che bởi cả một hệ thống và cơ chế chính trị xã hội. Dân không thể trộm cắp lớn như quan, nhưng “noi gương sáng” của những người có quyền, dân lại yên tâm thực hiện những vụ trộm cắp vặt. Những vụ trộm cắp tưởng như vô thưởng vô phạt đã tràn lan tới mức đáng báo động. Ở nhiều nơi, người dân dùng đủ mọi cách để chiếm dụng tài sản công, bất chấp pháp luật cũng như hậu quả của việc làm đó tới toàn thể xã hội. Nhỏ thì có thể kể đến xả rác bừa bãi, lấn chiếm lòng lề đường… lớn hơn là

phá hoại các công trình công, hay những vụ ăn cắp kiếm lợi bất chính ảnh hưởng tới sức khỏe, cuộc sống của mọi người…Thay cho lời kếtBạn và tôi, chúng ta đều nhìn thấy những việc làm đó, chúng ta đều hiểu nó trái đạo lý, lương tâm, pháp luật như thế nào. Quan trộm của dân, dân trộm của quan, dân trộm của chính dân. Liệu có phải cuộc sống đang trôi qua quá nhanh để mà dù nhìn nhận những việc làm sai trái đó, mà bản thân mỗi chúng ta đều thản nhiên bỏ qua? Hãy chậm rãi nhìn lại xung quanh. Cái xứ sở lạ lùng toàn người ăn trộm đó có vẻ chẳng ở đâu xa, chỉ có câu hỏi “Rồi xã hội ấy sẽ đi về đâu?” là điều khó trả lời thôi.

LEAF

PINO PHIÊU LƯU KÍ 27

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 30: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Sau những giờ họp đầy căng thẳng với sếp, tôi lại chọn cho tôi một chiếc ghế đá trong khuôn viên công ty với điếu thuốc trên tay. Ngồi ở đây, tôi sẽ được nhìn thẳng ra bãi cỏ của công viên nho nhỏ phía sau dãy nhà làm việc, nhìn lũ trẻ con chơi đùa và các ông bà già dắt tay nhau đi dạo, mong giải tỏa phần nào áp lực bị dồn nén đã hơn một tuần nay do đòi hỏi của một dự án mới. Đang mải mê nghĩ đến những thiết bị máy móc và linh kiện vốn đã ăn ngủ cùng tôi, tôi bỗng đứng bật dậy. Phía sau hàng rào, một ông lão chừng đã tám, chín mươi, đang chống gậy lần bước theo những bậc gạch lát đường, tuy những bước đi chậm nhưng chắc chắn và vững chãi. Dáng hình này quen thuộc đến nỗi suýt chút nữa thì tôi đã nhận nhầm ông cụ với người thầy giáo già năm nào ở trường đại học. Bần thần ngồi xuống, tôi định quay trở lại với những suy nghĩ lúc trước nhìn thấy ông cụ, nhưng đầu óc lại cứ trôi theo những kỷ niệm năm nào, trôi theo câu chuyện đã là bài học vô cùng đáng nhớ của tôi. Năm ấy tôi là anh chàng sinh viên năm ba khoa Điện lạnh của trường Đại học Bách Khoa. Nếu ai học Bách Khoa thì sẽ biết, sinh viên qua được năm thứ hai an toàn, tức là không bị “rơi rụng” ở môn nào là một điều xưa nay hiếm. Bởi đó là lúc mà chúng tôi bắt đầu được tiếp cận với những môn chuyên ngành có độ khó cực cao và đòi hỏi hơn 100% tâm huyết trong học tập.Và thầy là giảng viên của một môn như thế. Thầy khó không khác gì môn học của thầy, đã khó còn khô khan. Có lẽ vì thầy già, và vì môn

học quá nhiều kiến thức. Học cùng lớp với tôi có không ít những anh chị khóa trên, thậm chí có một người sinh trước tôi cả năm, sáu năm, đã học đi học lại môn này suốt mấy năm trời mà vẫn chưa qua nổi. Là sinh viên mà, trong một lớp có những người học ngày học đêm chăm chỉ, nhưng cũng có những người vắng mặt còn nhiều hơn đi học.Tôi không lười, tôi cũng cố gắng học thật chăm chỉ. Nhưng một học kì có bao nhiêu môn khác với độ khó cũng tương tự, thành ra đến kì thi điểm của tôi chỉ là hai phẩy năm. Thất vọng, bởi vì tôi chỉ cần môn này qua thôi là tôi hoàn thành kì học mà không trượt môn nào. Tôi đang trong tâm trạng chán nản, thì một hôm tình cờ ngồi cạnh anh chàng già đầu nọ trong lớp. Anh ta bảo: “Môn X. mày được mấy? Qua không?”. Tôi lắc đầu. Anh ta lại bảo: “Thế mày muốn qua không?”. Tôi chỉ gật. “Được, thế chuẩn bị năm mươi ng-hìn, tao gọi được mấy thằng nữa rồi. Đến đút tiền cho ông ấy, thể nào chả qua.” Anh ta nói bất ngờ đến độ tôi chỉ biết há mồm ngơ ngác. “Mày yên tâm, tiền đến mồm, làm saokhông lấy”.Tôi do dự lắm. Năm mươi nghìn thời điểm ấy là một khoản tiền cực lớn với một sinh viên xuất thân nông dân như tôi. Nhưng cuối cùng tôi nghĩ rằng nếu qua được môn không phải thi lại, học lại, thì tôi sẽ ra được trường sớm hơn, và sẽ đi làm và có tiền sớm hơn. Tôi quyết định chạy vạy vay mượn của bạn bè và nhập hội cùng đám bạn. Tối hôm ấy, đám chúng tôi kéo nhau đến nhà thầy, mua một cân cam với cái phong bì vài

ĐIỂM HA

ĐIỂM

PINO PHIÊU LƯU KÍ28

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 31: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

GIẢAY“GIẢ”

trăm nghìn đến trước nhà thầy. Thầy ở tập thể, vợ thầy mất còn các con thầy thì đã ra nước ngoài làm việc cả. Thấy học trò đến, thầy mở cửa cho vào, pha chè nóng cho uống vì thấy ngoài trời rét căm căm mà thằng nào thằng nấy ăn mặc phong phanh. Trước khi bất cứ thằng nào trong bọn tôi kịp mở mồm ra nói thì thầy đã lên tiếng trước:“Các cậu đừng tưởng mình không biết các cậu đến đây làm gì.”- Thầy xưng “mình – cậu” với chúng tôi khiến đứa nào cũng bối rối.- “Các cậu muốn đến đây xin điểm phải không? Sau mỗi kỳ thi là thế nào cũng có sinh viên đến xin mình cho qua môn. Mình hiểu nỗi khổ của các cậu chứ. Vừa mới vui mừng thi vượt rào qua chưa bao lâu đã gặp phải bao nhiêu môn hóc búa. Không phải các cậu lười, mà các cậu có nhiều thứ để học. Cậu này bữa nào mình cũng thấy đến sớm, ngồi bàn đầu ghi ghi chép chép. Mình nhớ chứ.”“Nhưng mà mình bảo, nghe có vẻ giáo điều, nhưng học là cho các cậu. Sau này ra trường, môn của mình cùng lắm cũng chỉ dùng được hai phần. Nhưng các cậu không học, không có phần nào dùng thì sau này đi làm sao được. Người ta nhìn vào kỹ sư Bách Khoa mà không làm được thì buồn lắm. Với lại các cậu làm thế này là trái với nhân cách, còn là bất công với những ai trung thực. Các cậu cứ nói chuyện với nhau về điểm giả, nhưng cứ thế này thì lại toàn là “điểm giả” mà thôi.”“Mình không phải giàu có gì. Số tiền các cậu mang đến đối với mình không phải là nhỏ nhưng gia đình các cậu cũng có giàu có gì đâu. Cậu kia mình thấy hôm nào đi học cũng

chỉ độc một cái áo. Mình không trách các cậu, mình cũng sẽ không nói với ai cả. Nhưng quà của các cậu thì mình không nhận được, và điểm của các cậu mình cũng không nâng được. Các cậu hãy cố gắng mà học, mình nghĩ đã là trí tuệ Bách Khoa, thì học được không quá khả năng của các cậu đâu.”Thầy chỉ nói vậy, bọn tôi cũng nhìn nhau rồi cáo phép về. Trên đường về cả đám không nói với nhau câu nào cả. Thằng nào thằng nấy chỉ cắm cúi đạp xe, suy nghĩ lung lắm. Năm sau bọn tôi học lại môn của thầy, cả đám đều qua hết, thậm chí có đứa điểm cao. “Anh cả” kia thì qua môn và ra được trường, còn được thầy giới thiệu cho chỗ làm ở một công ty liên doanh nước ngoài nữa. Lớp học lại của bọn tôi là lớp cuối cùng thầy dạy. Nghỉ hưu, thầy qua nước ngoài với con và bọn tôi cũng không còn ai giữ được liên lạc với thầy, hay nghe tin tức gì về thầy cả. Thầy dạy tôi một môn, sau mười mấy năm tôi không còn nhớ nhiều kiến thức về môn học ấy nữa, nhưng lời thầy nói vào buổi tối mùa đông năm ấy thì tôi vẫn còn nhớ mãi. Thậm chí đến cả bây giờ, ai nhắc đến từ “điểm giả”, tôi lại đều giật mình nhớ đến câu nói của người thầy năm nào đã từng dạy dỗ chúng tôi.

NGUYỄN THẢO – THÙY TRANG

PINO PHIÊU LƯU KÍ 29

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 32: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Hà Nội một ngày tháng baTháng ba, những cơn mưa phùn giăng giăng trên từng góc phố, trên những tán hoa sưa phủ trắng cả một góc con đường. Mưa chẳng đủ làm ướt tóc ai, nhưng lại có thể làm ướt trái tim những người khách bộ hành đang bước đi vội vã. Hà Nội một ngày mưa…. Tôi còn nhớ ngày cậu ấy đi là một ngày đầy nắng, khắp các con phố tràn ngập một mùi hương hoa sữa thơm nồng. Thấm thoắt đã hai năm trôi qua. Hai năm, cho một cuộc trở về không báo trước…Sân bay đông nghịt những người đến và đi, vội vã và thong thả. Tôi cố gắng nhìn xung quanh để tìm một bóng dáng quen thuộc. Bỗng Thiên vỗ vỗ vai tôi :- Cậu ấy kìa!Tôi nhanh chóng nhận ra cậu ấy, vì nụ cười khoe chiếc răng khểnh đặc trưng. Nếu không có chiếc răng khểnh ấy, có lẽ tôi đã chẳng nhận ra Mai lúc này, mái tóc được uốn lại kiểu cách và trên gương mặt thanh tú đã không còn nhiều nét trẻ con. Hơn hết chúng tôi bây giờ đều đã trưởng thành, chẳng còn là những cô cậu bé nghịch ngợm của ngày xưa nữa.- Cậu được lắm, mất tích hai năm rồi đến tận lúc ra sân bay mới báo mình sắp về . - Tôi khẽ lườm Mai.- Đột nhiên thấy nhớ Việt Nam nên mình quyết định về ngay. Hai năm rồi mà cậu vẫn đanh đá như vậy sao? - Mai không chịu kém cạnh.- Thôi đến May ngồi một lát đi. - Thiên khẽ

cười - Lúc ấy các cậu tha hồ mà hàn huyên.May lúc nào cũng yên bình như thế. Hai năm trôi qua, chúng tôi đều đã thành những sinh viên đại học nhưng May vẫn như một chốn bình yên giữa Hà Nội ồn ào và vồn vã.- Ở bên ấy nhiều lúc thấy nhớ May đến quay quắt. - Mai khẽ hít hà hương vị trà sữa - Nhớ lại ngày đó chúng ta vẫn hay tụ tập ở đây sau giờ tan học. Thời gian trôi qua cũng thật là nhanh. Nếu như không phải xảy ra chuyện ấy… Tôi nhìn ra bên ngoài, từng dòng người vẫn chuyển động trên phố, từng ngôi nhà, từng góc phố, từng hàng cây vẫn bình yên như vậy. Khung cảnh nay vẫn thế, chỉ có chúng tôi là đã khác xưa. Tôi như gặp lại chính mình trong câu chuyện của những cô cậu bé hôm nào.Đó là cả một câu chuyện dài….

Hai năm trướcCâu chuyện bắt đầu từ tên hàng xóm đáng ghét và nghịch ngợm luôn xuất hiện trong những kỉ niệm tuổi thơ của tôi. Cậu ấy tên Thiên, cái tên luôn khiến tôi nghĩ đến những ngày trời thu dịu mát. Dường như ngay từ khi chúng tôi được sinh ra, Thiên luôn coi

PINO PHIÊU LƯU KÍ30

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 33: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

việc trêu chọc và làm rối tung cuộc sống của tôi như một thú vui khó bỏ . Nhưng tôi cũng không thể phủ nhận, cậu ấy như một mảng màu rực rỡ trong bức tranh tĩnh lặng của cuộc đời mình. Tôi im lặng thì cậu ấy ồn ào, tôi thích

ballad cậu ấy lại thích rock, tôi cái gì cũng bình thường còn cậu ấy thì dường như xuất sắc ở mọi

lĩnh vực. Cứ như là từ khi chúng tôi sinh ra, thượng đế đã cố tình tạo ra

hai đứa trẻ ở hai thế giới khác nhau vậy.

Chúng tôi học cùng trường, nhưng lại không chung lớp, nhờ đó ít nhất tôi cũng

có được khoảng thời gian yên bình nào đó trong ngày. Lên cấp ba, ngày đầu tiên bước vào lớp thấy nụ cười toe toét của Thiên, tôi cũng chẳng biết mình nên buồn hay nên vui. Nếu là trước kia có lẽ tôi sẽ thấy mình điên mất, nhưng bây giờ chẳng hiểu sao tôi lại thấy vui vui.Với thành tích học tập đáng nể và kinh ng-hiệm làm cán bộ lớp của mình, không có gì lạ khi Thiên được chọn làm lớp trưởng. Và cũng từ đó cái tên của cậu ấy dần xuất hiện bên cạnh Mai như một cặp bài trùng ăn ý. Một lớp trưởng và một bí thư, cùng học giỏi, cùng năng động nhiệt tình và thậm chí là mỗi người đều được rất nhiều bạn trong lớp thầm mến mộ. Chúng tôi trở thành một bộ ba từ đó, nhưng có lẽ sẽ chẳng thể là một bộ ba hoàn hảo, khi giữa chúng tôi luôn tồn tại một bí mật: cả tôi và Mai đều thích Thiên.Tôi chẳng biết mình bắt đầu thích cậu ấy từ khi nào, khi tôi bắt đầu coi sự có mặt của cậu ấy như một phần trong thế giới của mình hay khi trái tim tôi đột nhiên lỡ đi một nhịp khi cậu ấy mỉm cười. Nhưng tôi vẫn có lí do để giữ tình cảm ấy như một bí mật cho riêng mình, như cách tôi vẫn không dám mạo hiểm tình bạn mười bảy năm để đuổi theo một thứ tình cảm mơ hồ. Nhưng Mai thì hoàn toàn không như thế, cậu ấy chưa bao giờ che giấu việc mình thích Thiên. Chỉ có Thiên là chẳng bao

giờ chịu nhận ra điều ấy.

Ngày lễ con trai năm ấy trùng với ngày lớp tôi có buổi học nghề nấu ăn. Mai nảy ra ý tưởng con gái sẽ làm bánh kem và tặng cho con trai như một món quà bí mật. Lũ con gái có vẻ rất hào hứng với ý tưởng ấy ngoại trừ tôi, vì trong lúc các bạn gái dành thời gian cho việc nấu ăn và thêu thùa thì tôi lại có một sở thích duy nhất là ôm những quyển sách văn học dày cộp.- Này, cậu đã định làm bánh để tặng cho bạn nam nào chưa? - Mai kéo tôi ra một gócthầm thì.- Tớ còn không biết mình có thể làm được thứ gọi là bánh nữa không là… - Tôi có chút lo lắng.- Yên tâm tớ sẽ chỉ cho cậu một vài kinh ng-hiệm, về khoản làm bánh thì tớ cực siêu luôn. Cho nên nếu muốn tặng chiếc bánh này cho Thiên thì cậu ấy phải là người lên đầu tiên mới được.- Nhưng không phải sẽ còn bốc thăm thứ tự các bạn nam lên để tặng quà nữa sao? - Tôi tò mò.- Cậu cứ chờ rồi sẽ biết. Chỉ là một chút gian lận nhỏ thôi mà. - Mai nháy mắt với tôi.Sau hôm ấy, tôi cũng hì hụi chuẩn bị cả đống nguyên liệu để cho ra đời chiếc bánh của riêng mình. Mẹ tủm tỉm, nhìn tôi với đống bột làm bánh mà cứ ngỡ rằng mình đang vào nhầm nhà. Cuối cùng thì sau những chỉ dẫn của mẹ và một vài bí quyết của Mai tôi cũng cho ra lò chiếc bánh đầu tiên “không quá tệ”. Tôi thầm nghĩ, hào hứng nhìn sản phẩm đầu tay của mình và bất chợt lướt qua trong đầu nụ cười của Thiên.Nhưng vào ngày chúng tôi bắt tay vào làm thực sự tôi mới nhận ra mọi việc không thuận lợi như mình nghĩ. Những chiếc bánh khác được trang trí cầu kì và đẹp mắt đến nỗi chiếc bánh phủ socola của tôi bỗng chốc trở nên nổi bật vì sự đơn giản. Đặc biệt là chiếc bánh của Mai, nó khiến cho các bạn nữ đều phải trầm trồ. Cũng chẳng có gì lạ, vì tôi biết Mai vốn dĩ đã khéo léo và yêu thích việc làm bánh như thế nào. Dưới sự chủ trì của Mai, buổi lễ diễn ra rất

PINO PHIÊU LƯU KÍ 31

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 34: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

vui vẻ, chỉ có tôi là không thể hoàn toàn hòa mình vào với mọi người. Tôi khẽ liếc nhìn sang Thiên, trong đầu thoáng lướt qua hình ảnh chiếc bánh kem chẳng mấy đặc biệtcủa mình.Và phần được mong chờ nhất cũng đã tới. Quả bóng bay được Mai lựa chọn sẽ có tên bạn nam đầu tiên bước lên để chọn một bạn nữ tặng quà cho mình. Và Thiên chính là cái tên đầu tiên. Giờ tôi mới hiểu chút gian lận nho nhỏ mà Mai nói, cậu ấy muốn làm chiếc bánh để tặng cho Thiên.Tôi tránh ánh mắt của Thiên lúc cậu ấy nhìn Mai, giây phút ấy tôi cảm thấy nhịp đập trái tim dường như nằm ngoài khả năng kiểm soát của chính mình. Tôi vẫn có quyền hi vọng, tại sao lại không cơ chứ vì tôi phát hiện ra mình thực sự rất thích Thiên.- Này Nhi, cậu ngẩn người ra gì thế? Nãy giờ tớ đang gọi tên cậu đấy. Còn không mau mang quà lên tặng tớ. - Thiên nháy mắt với tôi, không quên khuyến mại thêm nụ cười toe toét. Tôi bất chợt bắt gặp ánh mắt của Mai, trong đôi mắt của cậu ấy không thể giấu được sự ngạc nhiên và bối rối.Năm tháng trôi qua thật nhanh chẳng cho chúng tôi kịp ngoái đầu nhìn lại. Năm lớp mười hai với học sinh chuyên như chúng tôi, có lẽ việc học cũng kiêm luôn cả vai trògiải trí. - Như thường lệ cuối kì một lớp mười hai, chúng ta sẽ chọn ra năm bạn xuất sắc nhất lớp để cử đi thi học sinh giỏi cấp tỉnh. Để đảm bảo sự công bằng nhất cho các em, chúng ta sẽ làm một bài kiểm tra và sẽ chọn ra năm bạn dựa trên kết quả đó.Lời cô giáo chủ nhiệm chẳng khác nào như thánh chỉ đã được ban ra, khiến dân tình lại một phen xôn xao và hội buôn chuyện được dịp phát huy hết công suất. Những cái tên có nhiều khả năng nhất xuất hiện trên bảng vàng lần lượt được mang ra mổ xẻ, dĩ nhiên Thiên là cái tên mà không cần nói ra nhưng ai cũng ngầm định cậu ấy sẽ là người đầu tiên. Mai tuy không được bằng Thiên nhưng cũng nằm trong tốp khả năng. Còn tôi, có lẽ còn cách tốp ấy nhiều lắm.- Này! - Thiên vỗ vai tôi. - Chúng mình cùng

học nhóm đi. Nếu cậu được vào tốp năm từ nay phải chịu khó làm bánh kem cho tớ đấy.- Việc tớ được vào top còn khó hơn việc tớ làm được chín mươi chín loại bánh kem đấy. Cậu tự tin đến vậy sao?- Đã đến lúc cậu học cách cố gắng vì những điều tưởng như không thể đi. Tớ còn có niềm tin vào cậu, vậy cớ gì cậu lại không có niềm tin vào chính mình. - Thiên bỏ đi trước, để lại tôi với một mớ tâm trạng hỗn độn.Chuyện tình cảm có đôi khi cũng giống như một bài toán khó. Người ta cứ mãi kẹt trong một cái vòng luẩn quẩn để giải ra ẩn số của riêng mình. Đáp án mà tôi tìm ra có thể là đúng, cũng có thể là sai, nhưng chưa bao giờ tôi hạ quyết tâm đến vậy.Dưới sự hướng dẫn của Thiên, tôi cảm thấy mình dần yêu những con số khô khan. Mặc dù thi thoảng vẫn bị cho ăn vài cái cốc đầu nhưng tôi cũng không thể phủ nhận Thiên luôn có những cách của riêng mình để giúp tôi hiểu được các dạng toán. Kết quả tôi thấy mình làm bài cũng không tệ, dù sao bây giờ tôi cũng có cơ sở để tin vào chính mình.Ngày công bố kết quả, trái tim tôi tưởng như muốn vỡ tung theo từng cái tên mà cô đọc. Không có gì lạ khi người thứ nhất chính là Thiên. Người thứ hai, thứ ba rồi thứ tư, vẫn không phải tên tôi.Và cái tên được đọc lên cuối cùng……Đó chính là Mai. Tôi quay sang nhìn Mai, trong mắt cậu ấy thoáng hiện lên một tia nhìn phức tạp . Gần như ngay lập tức Mai quay đi để tránh ánh mắt của tôi.Chúng tôi vẫn đi ăn mừng như lời đã hứa trước đó. “Quan trọng là cậu đã cố gắng hết sức rồi mà” Thiên an ủi. Thiên luôn biết cách làm cho tôi vui, cho dù có thể cậu ấy còn buồn hơn tôi nữa. Chỉ có Mai là vẫn giữ im lặng từ đầu đến cuối.Tôi dặn Thiên về trước, để chỉ còn lại một mình với Mai. Có một câu hỏi mà tôi muốn tìm câu trả lời.- Hôm qua tớ đến nhà cô giáo để xin chữ kí vào cuốn sổ đoàn và tớ đã vô tình nghe thấy cuộc đối thoại của cậu với cô.- Cậu… cậu đã nghe thấy gì? - Mai lắp bắp.- Tớ đã nghe thấy tất cả. Về việc cô nói thật đáng tiếc vì lần này cậu chỉ đứng thứ sáu,

PINO PHIÊU LƯU KÍ32

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 35: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

về việc cậu đã nhờ cô giúp đỡ để thay đổi kết quả, và tất nhiên tớ cũng đã thấy chiếc phong bì nữa.- Vậy tại sao đến hôm nay cậu mới nói?- Tại vì tớ tin cậu, tớ vẫn nghĩ có thể mình đã nhìn nhầm điều gì đó. Và ngay lúc này đây tớ vẫn bám lấy một hi vọng mong manh rằng tất cả chỉ là hiểu lầm. Tại sao cậu lại làm như thế?- Tại sao à? - Mai đột nhiên tức giận. - Bởi vì tớ đã biết cậu ở vị trí thứ năm, còn tớ chỉ đứng thứ sáu. Nếu không phải cậu được sự giúp đỡ của Thiên thì có thể ở vị trí thứ năm thay vì tớ được không ? Nếu cuộc sống này luôn luôn công bằng, vậy thì tại sao Thiên lại chọn chiếc bánh kem của cậu, trong khi nó không thể bằng của tớ, tại sao Thiên chỉ luôn luôn nhìn thấy mình cậu là người cần được giúp đỡ. Ai cũng có những cách khác nhau để chọn con đường đi cho riêng mình, và với tớ gian lận cũng là một cách.- Sẽ chẳng có gì bền vững khi được xây dựng trên nền của sự gian dối. Và sự thật bao giờ cũng sẽ diễn ra theo cách cậu không ngờ tới. Câu chuyện về chiếc bánh kem, cậu quên rồi sao?Mai bỏ đi, để lại tôi sững sờ với ngổn ngang hàng trăm câu hỏi. Lỗi có thể là do Mai, nhưng nó còn ở chính người ngày ngày vẫn dạy chúng tôi bài học về trung thực. Tôi biết Mai sẽ chẳng chịu nghe lời khuyên của tôi, vì với cậu ấy thì tôi chính là thủ phạm gián tiếp cướp đi nhiều thứ. Tình bạn của chúng tôi cứ thế mà thêm xa dần…Và một thời gian sau, tôi đã rất ngạc nhiên khi cô giáo chủ nhiệm thông báo Mai đã tự nguyện xin rút khỏi đội tuyển và tôi được chọn để thay thế. Mai vẫn tránh mặt cả tôi lẫn Thiên, có đôi khi chúng tôi chạm mặt nhau ở lớp nhưng rồi cũng không biết phải nói gì. Có cái gì đó đẩy chúng tôi về hai phía, làm tình bạn cũng cứ thế mà ngày một xa…Một ngày kia , Mai đột nhiên tìm đến nhà tôi. Không nói cũng biết tôi đã ngạc nhiên đến

PINO PHIÊU LƯU KÍ

thế nào. - Tớ sắp đi du học rồi. - Mai khẽ nói. - Có thể trong một thời gian nữa tớ sẽ không được gặp cậu. Gửi lời hỏi thăm của tớ đến Thiên nhé.- Cậu sẽ đi trong bao lâu ?- Tớ cũng chưa biết nữa. Tớ đến đây vì vẫn còn nợ cậu một lời xin lỗi. Chẳng biết rồi tớ sẽ thu lại gì từ việc gian lận của mình, chỉ biết rằng đầu tiên tớ đã đánh mất đi hai người bạn. Chúng ta… vẫn là bạn của nhau chứ?- Tất nhiên rồi. - Tôi đáp lời.Vào giây phút ấy, cả hai chúng tôi đềumỉm cười.

Chúng tôi của ngày hôm nay- Nhớ lại chuyện ấy tớ vẫn thấy như mới chỉ là ngày hôm qua vậy. - Mai khẽ nói.- Chuyện cũng đã qua rồi, coi như mỗi chúng ta đều đã rút ra một bài học cho mình. Bây giờ thì mau mau kể chuyện hai năm qua của cậu đi. - Tôi tỏ vẻ sốt ruột.Mai mỉm cười. Bên ngoài cửa sổ, mưa vẫn rơi và những bông hoa sưa vẫn nhè nhẹ thả mình xuống hàng vỉa hè lát

gạch.Tuổi học trò của chúng tôi, có thể là những tình cảm vu vơ của tuổi mới lớn, có thể là chút đố kị nhỏ nhen, là những sai lầm khi chúng tôi vấp ngã hay những cố gắng miệt mài của tuổi

trẻ. Những gì chúng tôi cùng nhau trải qua,

có những kỉ niệm tốt đẹp và cũng có không ít những

sai lầm, nhưng có là gì đâu vì đó đều là những mảng màu khác

nhau để tạo nên bức tranh của tuổi trẻ. Để có những ngày Hà Nội lất phất mưa, chúng tôi có thể cùng nhau ngồi ôn lại những kỉ niệm đã qua….

TIỂU TINH

33

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 36: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Như việc đặt những viên gạch đầu tiên làm nền móng cho lý tưởng của mình, hoạt động đầu tiên Giảng đường minh bạch thực hiện là “Khảo sát sinh viên về chủ đề minh bạch và phòng chống tham nhũng trong nhà trường”. Đối tượng chúng tôi hướng đến là các bạn sinh viên trên địa bàn Hà Nội, đặc biệt là sinh viên trường ĐH Ngoại thương. Sau hơn một tháng nghiên cứu và tìm hiểu các kiến thức về minh bạch liêm chính, dưới sự hướng dẫn của cô Nguyễn Hoàng Ánh, nhóm dự án đã xây dựng một bảng hỏi gồm 20 câu với các nội dung chính: nhận thức, hiểu biết của sinh viên về chủ đề minh bạch và sự quan tâm của các bạn đối với những hoạt động phòng chống tham nhũng trong nhà trường. Bảng khảo sát đã nhận được câu trả lời của 443 bạn sinh viên đến từ các trường ĐH Ngoại thương, ĐH Luật, ĐH Bách khoa, ĐH Quốc gia, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn và Học viện Báo chí Tuyên truyền qua hai ngày hội trại “Ngày hội thầy trò nói không với tham nhũng” (12/10) và “FTU’s Day” (13/10). Cũng trong hai ngày đó, Giảng đường minh bạch cùng đơn vị bảo trợ tổ chức là Câu lạc bộ Kỹ năng sống LSC đã có

MINH BẠCH, CHỐNG THAM NHŨNGKHẢO SÁT SINH VIÊN VỀ CHỦ ĐỀ

những hoạt động giao lưu sôi nổi với mục đích truyền thông về dự án đến các bạn sinh viên.Ngay sau khi thu thập dữ liệu, chúng tôi đã tiến hành phân tích và viết báo cáo tóm tắt. Kết quả thu được thể

hiện một phần trong infogra-phy dưới đây.Một lần nữa, Giảng đường minh bạch xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các bạn sinh viên đã giúp đỡ chúng tôi thực hiện thành công hoạt động đầu tiên này.

CHUYỂN ĐỘNG VACI34

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 37: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Nghị hòa với tham nhũngLấy cảm hứng từ những câu chuyện trong “Góc tối học đường Confessions” nên bộ phim phản ánh khá chân thực những biểu hiện của nạn tham nhũng và thiếu minh bạch trong trường đại học. Đó là những hình ảnh đâu đó tại hơn 1000 ngôi trường cao đẳng, đại học của Việt Nam, có nơi thầy giáo nhận tiền hối lộ để nâng điểm cho học sinh, cô giáo mở lớp “bổ túc” với giá cắt cổ cho những bạn điểm kém được thi lại… hay những món tiền phạt, chi phí giời ơi. Không phải sinh viên chúng ta không biết, mà chúng ta biết rõ nhưng thờ ơ, thậm chí cho rằng đó là chuyện đương nhiên. Chúng ta cứ thế tiếp tay cho tham nhũng lúc nào không hay để rồi tự chuốc lấy cái thiệt trăm đường chobản thân.Cùng cất lên tiếng nói chống tham nhũngCuốn nhật kí truyền tay ghi lại toàn bộ những câu chuyện về tham nhũng của nhiều trường đại học, nhiều thế hệ

Tham nhũng là một vấn nạn lớn của xã hội nhưng nó dường như lại được lãng quên, hoặc bằng cách nào đó người ta cố quên đi để sống chung với nó và chịu đựng nó. Ngay cả điện ảnh, một ngành phản ánh rất nhiều các khía cạnh của hiện thực cuộc sống cũng rất ít nói về tham nhũng. Tuy nhiên, thời gian qua, dự án “Giảng đường minh bạch” đã cho ra đời bộ phim ngắn “Tham nhũng à, Đếch do it!” thẳng thắn cất tiếng nói đanh thép đánh vào vấn nạn tham nhũng trong giảng đường đại học.

CHUYỂN ĐỘNG VACI

sinh viên… nó như một cách phản kháng lại tham nhũng và sự thiếu minh bạch. Người anh hùng VACI (diễn viên Tuấn Nghĩa) xuất hiện như một phép màu, anh đại diện cho công lý và sự liêm chính, với cây kiếm thần của mình, anh quyết tâm đem lại sự minh bạch cho cả thành phố. Sự quyết tâm đó đã biến thành sức mạnh giúp anh chiến thắng được tên quái vật mang tên Tham Nhũng - kẻ tàng hình trong cuốn nhật kí cổ.Thành quả cho sự nỗ lựcMặc dù ekip làm phim đều là “gà nhà” của Câu lạc bộ Kỹ năng sống, từ biên kịch, đạo

diễn đến diễn viên, xong bộ phim đã có được sự thành công nhất định. “Tham nhũng à, Đếch do it!” đã để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc trong lòng khán giả yêu mến liêm chính. Bộ phim đã trở thành một công cụ truyền thông hữu ích để truyền đạt thông điệp sâu sắc tới mọi người: “Những hành động đó là tham nhũng, chúng ta đừng thực hiện tham nhũng”.Một cái kết mở gợi lên muôn vàn sự tò mò cho người xem. Liệu cuộc chiến của VACI và Tham Nhũng đã thực sự kết thúc? Hãy chờ đợi phần 2 của bộ phim.

MỘC MIÊN

35

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 38: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Tọa Đàm

CHUYỂN ĐỘNG VACI36

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 39: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Tham nhũng là một vấn đề cấp thiết tại nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai trong chúng ta cũng hiểu một cách đầy đủ và thấu đáo về vấn đề này; đó là lý do chuỗi dự án Giảng đường minh bạch VACI P40 đã ra đời. Mở đầu của chuỗi sự kiện là tọa đàm “Đừng tắt đi tiếng nói của bạn” diễn ra vào18h ngày 22/1/2015 tại hội trường D201 trường Đại học Ngoại thương. Mặc dù chủ đề khá mới lạ và không liên quan đến chuyên ngành học nhưng tọa đàm đã thu hút hơn 150 bạn sinh viên quan tâm tới tham dự. Tọa đàm bắt đầu với những chia sẻ từ các diễn giả: TS. Đặng Hùng Sơn - Phó Cục trưởng Cục Chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ; PGS.TS Nguyễn Hoàng Ánh - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế và Thương mại Quốc tế, Đại học Ngoại thương; TS Trần Bá Dung- Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam. Nhờ sự lý giải chân tình và những ví dụ gần gũi từ các diễn giả, các bạn sinh viên đã có được hiểu biết tổng quát về tham nhũng, minh bạch, cũng như sự thật đáng ngại rằng tham nhũng, thiếu minh bạch đang len lỏi vào trong cuộc sống của chúng ta. Qua sự chia sẻ về hậu quả của tham nhũng, thiếu minh bạch đối với từng cá nhân, tập thể, xã hội, các bạn sinh viên phần nào nhận thấy được vai trò của việc “Đừng tắt đi tiếng nói của bạn” trong vấn đề này. Một người khi

cất lên tiếng nói của mình, có thể giúp người khác không tiếp tay cho hành vi thiếu minh bạch; nhiều người cùng cất lên tiếng nói có thể tạo nên sự thay đổi trong nhận thức của toàn xã hội. Trong phần giao lưu và chia sẻ, rất nhiều bạn sinh viên đã mạnh dạn giơ tay đưa ra những thắc mắc của mình đối với diễn giả. Có những câu hỏi rất khó nhưng thẳng thắn, cho thấy các bạn trẻ ngày càng thông minh, bản lĩnh và quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề xã hội, đặc biệt là tham nhũng và minh bạch.Do hạn chế về thời gian nên tọa đàm kết thúc khi vẫn chưa giải đáp được hết các câu hỏi của khán giả. Dự án Giảng đường minh bạch và CLB Kỹ năng sống LSC xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các đơn vị đồng tổ chức, các diễn giả, nhà tài trợ GLN, các tiết mục văn nghệ từ KDC, FGC và LSC đã góp phần vào một chương trình thành công.

THÙY LINH

CHUYỂN ĐỘNG VACI 37

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 40: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

“CHÌA KHÓA SỰ THẬT”Sau tọa đàm “Đừng tắt đi tiếng nói của bạn” chỉ một tuần, chuỗi chia sẻ “Chìa khóa sự thật” đã được tổ chức thành công với 3 buổi chia sẻ diễn ra vào ngày 29/01, 02/02 và 05/02 năm 2015 tại phòng Hội thảo Sinh viên trường ĐH Ngoại thương, thu hút sự quan tâm của hơn 100 bạn sinh viên. Với mong muốn trao được “chìa khóa” để mở cánh cửa về một môi trường minh bạch, trung thực và không tham nhũng, Ban Tổ chức đã dẫn dắt các bạn tham dự đi qua các vấn đề gắn liền với đời sống sinh viên: học tập, đời sống và đi làm.

CHUYỂN ĐỘNG VACI38

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 41: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

Trang giấy trắngLấy hình tượng “Trang giấy trắng” làm chủ điểm, buổi chia sẻ số 1 đã mang đến góc nhìn gần gũi nhất về minh bạch trong học đường thông qua hai nội dung chính: việc học và việc thi. Đạo văn, gian lận trong thi cử, không công bằng chính là những biểu hiện cụ thể nhất của việc thiếu minh bạch trong học đường, bằng cách tiếp cận dưới hình thức tranh biện mới lạ và sáng tạo, buổi chia sẻ đã diễn ra rất sôi nổi, để lại dấu ấn khá sâu sắc cho các bạn sinh viên.

Đồng tiền ma lựcTiếp nối sự thành công của buổi chia sẻ đầu tiên, chủ để chia sẻ trong buổi số 2 được mở rộng ra không gian đời sống thường ngày. Các khái niệm thế nào là tham nhũng, thế nào là minh bạch được cô Nguyễn Hoàng Ánh, chủ nhiệm dự án giới thiệu tới các bạn sinh viên. Qua lăng kính của một người giàu kinh nghiệm cùng cách truyền đạt hấp dẫn, cô đã giúp các bạn sinh viên nhận diện những hình thức tham nhũng phổ biến trong đời sống mà ít ai nhận ra như dùng điện cơ quan cho mục đích cá nhân, tham nhũng thời gian, hành vi đút lót để được ưu tiên... Và cũng từ những chia sẻ này, mọi người nhận ra rằng tham nhũng là hành vi hai chiều, cả người thực hiện và người nhận đều có lỗi. Bên cạnh đó, các bạn còn được trải nghiệm một tình huống

phổ biến trong đời sống thường ngày khi bị cảnh sát giao thông phạt đi sai làn đường. Các bạn sinh viên trong vai người dân, cảnh sát giao thông, Thanh tra Chính phủ đã cùng nhau tạo nên 1 vở kịch không-kịch-bản đầy mới mẻ nhưng không kém phần sâu sắc. Phong bì tàng hìnhMột không gian rộng hơn, xa mà gần với các bạn sinh viên là môi trường đi làm. Nắm bắt được hai tình huống cơ bản nhất là câu chuyện “CV trung thực” và “Phong bì hoa hồng”, Ban Tổ chức đã đưa các bạn sinh viên

đến gần hơn với môi trường làm việc thực tế minh bạch, không tham nhũng. Tại buổi chia sẻ, diễn giả là chị Đỗ Vân Nguyệt, Giám đốc Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live&Learn), đã giúp các bạn trẻ có cái nhìn thực tế và đa chiều hơn về môi trường đi làm còn nhiều bỡ ngỡ này. Qua ba buổi chia sẻ với các hình thức tương tác mới lạ như trò chơi, đóng kịch, tranh biện, “Chìa khóa sự thật” đã để lại cho các bạn tham dự chiếc chìa khóa của riêng mình. Và quan trọng hơn, dự án “Giảng đường minh bạch” mong muốn các bạn hiểu được giá trị của việc “lên tiếng”, chỉ đơn giản từ việc bạn lan tỏa được giá trị sống thật của mình đến những người xung quanh.

THÚY HẠNH

39

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

Page 42: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01

1. Phương án D. Ngày 09/12 hằng năm đã được Đại hội đồng Liên Hiệp quốc chọn là Ngày Quốc tế Phòng chống tham nhũng”. Ngày Quốc tế phòng, chống tham nhũng 2014 đã được tổ chức với quy mô lớn hơn với các hoạt động như: Tọa đàm “Cộng đồng chung tay loại trừ tham nhũng”, tập trung vào vai trò của xã hội với công tác phòng, chống tham nhũng; trưng bày, giới thiệu các ấn phẩm, công cụ liên quan đến phòng, chống tham nhũng; xuất bản lịch để bàn có thông điệp, khẩu hiệu, hình ảnh về phòng, chống tham nhũng; tuyên truyền về Ngày Quốc tế phòng, chống tham nhũng trên các phương tiện thông tin đại chúng…

2. Phương án A. Dựa theo báo cáo chỉ số Hiệu quả quản trị và Hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam năm 2013, Quảng Bình xếp thứ 1/63 tỉnh thành. Truy cập papi.vn/hồ sơ tỉnh để biết thêm chi tiết.

3. Đáp án C. 95% thanh niên đồng ý hoàn toàn hoặc một phần rằng trung thực quan trọng hơn tăng thu nhập. Tuy nhiên:- 38% thanh niên sẵn sàng gian lận để thi đỗ vào trường tốt;- 33% sẵn sàng thực hiện hành vi hối lộ để có công việc như mong ước;- 25% thanh niên có trình độ cao lại có quan điểm rằng lừa dối và vi phạm pháp luật sẽ dễ giàu, thành đạt hơn liêm chính.

4. Phương án C. Việt Nam đạt 31/100 điểm, đứng thứ 119 trên bảng xếp hạng toàn cầu và thứ 18 trên tổng số 28 quốc gia và vùng lãnh thổ được đánh giá trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Điểm số CPI của Việt Nam không thay đổi trong ba (03) năm liên tiếp (2012- 2014) và tham nhũng trong khu vực công vẫn là một vấn đề nghiêm trọng của quốc gia.

1. Ngày Quốc tế phòng chống tham nhũng là ngày nào?

PINO THỬ TÀI2. Thành phố có mức độ công khai, minh bạch cao nhất:

3. Theo khảo sát Thanh niên Liêm chính do Tổ chức Hướng tới minh bạch (TT) cùng trung tâm nghiên cứu phát triển và hỗ trợ cộng đồng (CECODES) thực hiện tại 11 tỉnh, thành phố ở Việt Nam năm 2010, bao nhiêu % thanh niên cho rằng thiếu liêm chính là một vấn đề nghiêm trọng đối với giới trẻ?

4. CPI- chỉ số cảm nhận tham nhũng – của Việt Nam năm 2014 là bao nhiêu?

A. 09/09 B. 09/10 C. 09/11 D. 09/12

A. Quảng Bình B. Hà Nội C. Đà Nẵng D. Bắc Giang

A. 7% B. 32% C. 86% D. 91%

A. 84 B. 52% C. 31% D. 21%

PINOCCHIO NO.1 | THÁNG 3/2015

40

Page 43: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01
Page 44: GĐMB | TẬP SAN PINOCCHIO SỐ 01