1

SAYI 4 EYLÜL 2018

•YAPI •İNŞAAT •KİMYA •TEKNOLOJİ •EKONOMİ www.chryso.com

Dr. A. Mahfi Eğilmez’in

Geleceğin Dünyasıve Türkiye makalesi[sayfa 24]

Çamlıca Projeleri’ndeChryso Rüzgarı Esiyor[sayfa 19]

İÇİNDEKİLER

BÜLTENSAYI 4 EYLÜL 2018

CHRYSO-KAT KATKI MALZEMELERİ SAN. VE TİC. A.Ş.Adına İmtiyaz Sahibi:Osman İlgen

Genel Yayın Yönetmeni: Selen Aydınberk

Yayın Kurulu: Osman İlgen, Prof. Dr. Erbil Öztekin, Doç. Dr. Tahsin Alper Yıkıcı, Dr. A. Mahfi Eğilmez,Oytun Emre, Tolga Ilıca, Neşe Alp Demircan,Hande Gülenç.

Koordinasyon ve İletişim: Selen Aydınberk

Grafik Tasarım ve Baskıya Hazırlık: A Graphic Design www.agrafik.net

İÇİNDEKİLER

YENİDENDeğerli sektör paydaşlarımız 1

TARİHÇE76 yıldır inşaat sektörüne katkı sağlıyoruz... 2

UYGULAMADürabilite için CEM I 42.5 R'ye alternatif çimento 3-4

SEMİNERBeton İzmir 2018 Fuarı 5

TEKNOLOJİ• Dijital beton üretim teknolojileri 6• Özel üretim kalıp sistemleri 7-8-9-10

GÜVENLİKKapalı alanlarda çalışma 11

TEKNİK• Betonun geçirgenliği ve su geçirimsizlik kimyasal katkıları 12-13

RÖPORTAJUlucanlar Şirketler Grubu'nun 60 yıllık hikayesi 14-15-16

PROJELERSosyal sorumluluğumuzun farkındayız! 17

HABERLER• Aşağı Kaleköy Barajı ve HES• Türkiye'nin ikinci büyük havalimanı çalışmaları • Kuzey Marmara Otoyolu 18

YAŞAMÇamlıca Kulesi ve Çamlıca Cami Projeleri 19

REFERANSTürkiye, katkılarımızla büyüyor! 20-21

GALACHRYSO yaza "merhaba" dedi! 22

SANATCHRYSO ürünleri ile sanat eserleri inşa edebilirsiniz! 23

EKONOMİGeleceğin Dünyası ve Türkiye 24-25

1

YENİDEN

DEĞERLİ SEKTÖR PAYDAŞLARIMIZ,İnşaat sektörü yurt içi ekonomik önemini arttırmaya devam ediyor. 2005-2006 yıllarında yurt içi toplam üretimler içinde inşaat sektörünün payı %5-6’lardayken 2017 yılında %9’lara çıkmıştır. Yurt içi toplam üretim içinde üçünçü büyük katkıyı sağlayan sektör olmuştur. Bu kadar hızlı büyüyen sektörün insan kaynakları ihtiyacı da bir o kadar hızlı artmaktadır. Forklift operatörü, kamyon şoförü, vinç operatörü, kalite kontrol teknisyeni vs. bulmakta zorluk çekilen yıllar oldu, hatta yurt dışından kalifiye çalışan getirildi. İşsizliğin halen iki hane olduğu ülkemizde bu ihtiyaçlar neden iç kaynaklardan sağlanmıyor? Yapılması gereken; ihtiyaçlarımızın önceden belirlenerek eğitim sisteminde gerekli planlamaları yapmak ve ihtiyaç gerçekleştiğinde ise yetkinliği yüksek, kalifiye çalışanlar ile bu ihtiyaçları karşılamaktır. Bu sayede iş olduğu halde bu işin karşılığı yetkinliğe sahip olmadığı için işe giremeyen atıl, kullanılamayan bir iş gücü potansiyeli oluşmaktadır. Her ne kadar iş imkanları arttırılsa da yeni yatırımlar yapılsa da bir tarafta doğru çalışanı bulamadığı için problem yaşayan insan kaynakları bölümleri, diğer tarafta da iş aradığı halde bulamayan işsizler olmaya devam edecektir.

CHRYSO olarak, GEBKİM fabrikamızda düzenli eğitimler vererek bilgilerimizi sektörde çalışan arkadaşlarımız ile paylaşıyor ve onların yetkinliklerinin artmasına çalışıyoruz.Ayrıca Hazır Beton Birliğinin düzenlediği

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE NİTELİKLİ PERSONEL İHTİYACI HIZLA ARTMAYA DEVAM EDİYOR!

ve üst seviyede detaylı eğitimlerin verildiği modüllere her yıl düzenli olarak sponsor oluyor ve kendi alanımızla ilgili eğitimleri fabrikamızda gerçekleştiriyoruz. İnşaat sektörü hem yurt içi ihtiyaçlar hem de ihracat potansiyeli ve fırsatları düşünüldüğünde artmaya devam edecektir.Geç kalınmadan insan kaynakları planlaması inşaat sektörünün her segmenti için ayrı ayrı yapılmalı ve ülkenin coğrafi dağılımı da dikkate alınmaldır.

CHRYSO Bülten’in 4. sayısını sizlerle paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyoruz.Bu sayımızın da; teknik uygulama, teknoloji, projeler, haberler ve sanat bölümünden oluşan dengeli, okurların farklı alanlarda da ilgisini çekebilecek konulardan oluşmasına önem vedik. Umarım keyifle okur, paylaşır ve düşüncelerinizi bizimle paylaşırsınız.

Mayıs ve Haziran aylarında Ramazan Ayı'nı ve bayramı da içine alan bir seçim süreci yaşandı. Bazı projeler ve inşaatlar istenmese de etkilendi. Tüketiciler ister istemez bir beklemeye geçti. Gelişmiş ülkelerde oluşan birim satış fiyatlarına baktığımız zaman ülkemizde inşaat hala karlı bir yatırım olma özelliğini korumaktadır.Fiyatlar döviz cinsinden karşılaştırıldığında prim yapmaya devam edecektir. İnancımız konut ve özel projeler de önümüzdeki ay ve yıllar hareketli geçecektir. Bize düşen görev her zaman olduğu gibi hazır olmaktır.

2018 yılının ikinci yarısının inşaat sektörü açısından iyi geçmesi dileğimle...

Osman İLGENGenel Müdür

2

TARİHÇE

1942 :TeknikkayganlaştırıcılarınüretimindeuzmanlaşanCHRYSOLEUMşirketikuruldu.

1962 : CHRYSOLEUM,CHRYSOSAhalinegeldi.İlkgecikmelikalıpayırıcımaddeyaratıldı.

1964 : İlkbetonkatkısı,Stainlessyaratıldı.

1969 : Paris’ingüneyindekiSermaisessanayisitesikuruldu.

1982 : ÖzelMateryaller(LMS)şubesininbirparçasıolarakLafargegrubuileentegrasyon.

1991 : İspanya’daCHRYSOAditivoskuruldu.

1994 : Portekiz’deCHRYSOAditivoskuruldu.

1997 : CHRYSOUK,CHRYSOKat(Türkiye),CHRYSOChemie (ÇekCumhuriyeti),veCHRYSOSAF(GüneyAfrika)kuruldu.

1998 : LanchemCHRYSOİtalyaoldu.

1999 : CHRYSOBrasilveCHRYSOMascareignes(IslandofReunion)kuruldu.

2000 : CHRYSOPolska(Polonya)kuruldu.

2001 : CHRYSOInc.(AmerikaBirleşikDevletleri)olanCPServicesdevralındı. LafargegrubundançekilmeveMATERIS’inkurulması.

2005 : MATERISRefrakterşubesinisattı.

2006 : CHRYSOCanadaveCHRYSOGulf(BirleşikArapEmirlikleri)kurulduveSWC (Hindistan)devralındı.

2007 : ProMixTechnologies(Texas,ABD)devralındı.

2008 : CHRYSORomanyakurulduveCHRYSO’daestetikbetonçağınıbaşlatanDiscolor (Fransa)devralındı.

2009 : ProMixTechnologies(Texas,ABD)devralındıveFosrocFrancedevralındı.

2010 : A.B.E.(GüneyAfrika)devralındı.

2012 : CHRYSOIRAKoluşumu.

2013 : Belitexsatınalınması.

2014 : ConcreteSolutionsTechnologies(SriLanka)satınalınmasıveCHRYSOHydipco (Cezayir)oluşumu.

2015 : CHRYSODoğuAfrika(Kenya)oluşumu.CorrotechQatarfirmasınınsatınalınmasıve CHRYSOGulfLLC(Qatar)ismininalınmasıveBetongkemiNordicABfirmasının alınmasıvefirmanınCHRYSONordicAB(İsveç)isminialması.

2016 : PhilprimeGlobalCorporation(Filipinler)firmasınınsatınalınması.

2017 :CHRYSO,CinvenGrupbünyesinedahiloldu.

Beton ve çimento kimyasalları üretmek amacıyla kurulan CHRYSO, dünyanın her yanında bulunan 20 bağlı ortaklığı ile 70 ülkede aktiftir. Uluslararası alanda sektörün lideri haline gelmiştir.

Merkezi Paris olan CHRYSO, dünya genelinde 20 iştirak & dağıtım ve lisans sahibinden oluşan uluslararası bir ağa sahiptir. 1200'ün üzerinde çalışanı ile 70 ülkeye doğrudan satış ve 20 yıldır üretim yapmaktadır. CHRYSO yıllık 250.000 ton üretim kapasitesi ile Kocaeli - Dilovası, Trabzon ve Adana olmak üzere üç fabrikada üretim sağlamaktadır.

76 YILDIR İNŞAAT SEKTÖRÜNEKATKI SAĞLIYORUZ!

3

Sınıfgösterimi

XC1

XC2

XC3

XC4

Çevrenin tanımı

Yağmura maruz kalan tüm harici beton elemanları.

Kuru veya sürekli ıslak

Çok düşük rutubetli havaya sahip ortamdakidonatılı beton.

Sürekli olarak, zarar etkisi omlmayan suiçerisindeki beton.

Su ile uzur süre temas eden beton bileşenlersu depoları, çoğu temeller (Zarar etkisi olmayantoprak içerisine tamamen gömülmüş donatılı ve

ön gerilmeli beton.)Orta derecede veya yüksek rutubetli havaya

sahip binaların iç kısımlarındaki betonlar, yağmurdan korunmuş, açıkta bulunan betonlar

(sundurma tipi binalar, ticari mutfaklar, banyolarçamaşır odaları, içerdeki yüzme havuzlarının

rutubetli odaları, zeminler)

Islak, ara sıra kuru

Orta derecede rutubetli

Döngülük ıslak ve kuru

Etki sınıflarının maydana gelebileceği yerlereait bilgi mahiyetinde örnekler

UYGULAMA

İstanbul’da hazır beton sektörü ağırlıklı olarak CEM I 42.5 R çimentoyu tercih etmektedir. Yaygın kullanılan Akçansa, Nuh, Traçim, Çimentaş, Aslan ve Limak gibi üreticilerde söz konusu çimentonun 28 günlük standart basınç dayanımı 55-62 MPa aralığına oturmakta, 42,5 MPa’lık karakteristik sınırın ve Anadolu üretici ortalamalarının epey üstünde yer almaktadır. Söz konusu yüksek dayanım düzeyi, beton üretiminde, bir yandan öğütülmüş yüksek fırın cürufu (ÖYFC) veya uçucu kül (UK) gibi mineral katkıların yüksek oranlarda kullanılmasına, diğer yandan da beton bileşiminde toplam bağlayıcı dozajının oldukça düşük seyretmesine olanak tanımaktadır.

Ömerli, Cebeci, Gebze, Çerkeşli ocaklarının iyi kalker agregaları, kaliteli bir doğal kum, uygun bir agrega granülometrisi ve akıllı seçilmiş kimyasal katkıyla, 215-230 kg/m3 bağlayıcı ile C25, 230-250 kg/m3 bağlayıcı ile C30, 240-260 kg/m3 bağlayıcı ile C35, 260-280 kg/m3 bağlayıcı ile C40 santralda S3 kıvamla üretilip şantiyede “redoz katkı” uygulamasıyla S4 kıvamda teslim edilebilmektedir. Beton bileşimlerinde 50-100 kg/m3 kadar ÖYFC de bulunabildiği dikkate alındığında çimento dozajı nadiren 200kg/m3’ün üstüne çıkmaktadır. Örneğin 160+60kg/m3 çimento+ÖYFC ile C25, 200+80 kg/m3 çimento+ÖYFC ile C40 yapılabilmektedir.

DÜRABİLİTE SORUNUHazır beton sektörünün birincil önceliği basınç dayanımı olsa da, dayanıklılık (dürabilite) ve uzun ekonomik ömür de önem taşımakta ve standartlarda yerini almaktadır. TS EN 206 ve TS 13515 beton standartları dürabilite açısından çevre etkilerini sınıflandırmakta ve gruplandırmaktadır.

XO: Korozyon veya zararlı etki tehlikesi yokXC: Karbonatlaşmanın sebep olduğu korozyonXD: Deniz suyu haricindeki klorürlerin sebep olduğu korozyonXS: Deniz suyundan kaynaklanan klorürlerin sebep olduğu korozyonXF: Donma/çözülme etkisiXA: Betonun kimyasal etkilere maruz kalmasıXM: Mekanik aşınma etkisiXW: Alkali silika reaksiyonu nedeniyle betonun tahribatı

Başkaca zararlı hiçbir etki söz konusu olmasa bile “betonarme betonu”, içerdiği donatı nedeniyle havada bulunan oksijen, karbondioksit ve nem sonucu “karbonatlaşmanın sebep olduğu korozyon “

DÜRABİLİTE İÇİNCEM I 42.5 R’YE ALTERNATİF ÇİMENTO

Erbil ÖZTEKİN

riski altındadır ve risk TS 13515 de Çizelge 1’deki gibi sınıflanmıştır.

Çizelge 1’deki etki sınıflarının en hafifi, en az zararlısı XC1’dir ve donatı içeren betonarme betonunun en az XC1 sınıfının gereklerini karşılaması zorunludur. Bu husus revize edilen Deprem Yönetmeliği ‘ne de girmiştir ve 1 Ocak 2019’dan itibaren zorunlu yürürlükte olacaktır.

Diğer taraftan İstanbul, kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Marmara Denizi ile çevrilmiş, içinden İstanbul Boğazı’nın geçtiği, yakında da Kanal İstanbul’un geçeceği bir deniz kentidir. Deniz suyundan kaynaklanan klörürlerin sebep olduğu korozyon riski altındadır. (Çizelge 2)

Çizelge 2’deki en hafif sınıf XS1’dir ve tanımından anlaşılacağı gibi İstanbul’daki yapıların önemli bir bölümünün betonu, sahilde veya sahile yakın yerde bulunduğu için, hava ile taşınan tuzların etkisine maruzdur ve bu sınıfın gereklerini karşılamak durumundadır.

Çizelge 1 - Karbonatlaşmanın sebep olduğu korozyon

Çizelge 2 - Deniz suyundan kaynaklanan klörürlerin sebep olduğu korozyon

Sınıfgösterimi

XS1

XS2

XS3

Çevrenin tanımı

Hava ile taşınan tuzlara maruz, ancak deniz

suyu ile doğrudan temas etmeyen

Sürekli olarak su içerisinde

Gelgit, dalga ve serpinti bölgeleri

Etki Sınıflarının maydana gelebileceği yerlereait bilgi mahiyetinde örnekler

Sahilde veya sahile yakın yerde bulunanbeton yapılar.

Tamamen daldırılmış ve doygun kalan donatılı ve ön gerilmeli beton; örneğin deniz suyunun

altında kalan betonYüksek gelgit bölgelerinde çamurlu ve püskürtme

bölgelerinde iskele duvarları gibi donatılı ve ön gerilmeli beton bileşenler

4

UYGULAMA

Standardın söz konusu çevre etki sınıfları için aradığı gerekler çizelge 3’de özetlenmiştir.

Çizelge 3’den görüldüğü gibi zorunlu ve en hafif çevre etki sınıfı, XC1’in karşılanabilmesi için,Ya en az 250 kg/m3 çimento;Ya en az 240 kg/m3 çimento ve 12.5 kg/m3 ÖYFC (çim. eşd. katsayısı k=0.8 ile)Ya en az 240 kg/m3 çimento ve 25 kg/m3 UK (çim. eşd. katsayısı k=0.4 ile)zorunlu görünmektedir. Halbuki Giriş bölümünde verilen örneklerden bu C20, C25 ve C30 sınıfı betonların daha düşük çimento dozajları ile üretilebildiği ve üretildiği bilinmektedir. Dolayısı ile dürabilite ve 50 yıl ekonomik ömür koşulları karşılanmamaktadır.

ÇÖZÜM ALTERNATİFLERİAkla gelebilen ilk ve en kolay çözüm mevcut CEM I çimento ve mineral katkı kullanımına devam etmek, ancak çimento dozajını zorunlu çevre etki sınıfı XC1’in 240 kg/m³ (veya XS1 gerekiyorsa 270 kg/m³) düzeyine çekmektir. Bu çözüm mevcut bileşime kıyasla beton metreküp maliyetini ve dayanımını yükseltecektir. Maliyet artışı zaten aşırı rekabetçi ve kârsız olan hazır beton üreticisini zora sokacaktır.Dayanım ve maliyet artışını kısmen dengelemenin yolları, çimento ve mineral katkı değiştirilmek istenmiyorsa, agregaları ve kimyasal katkıları değiştirmekte aranabilir:-Performansı ve maliyeti daha düşük bir kırmataş ocağına geçilebilir.-Performansı ve maliyeti daha düşük bir doğal kum kaynağına geçilebilir.- Performansı ve maliyeti daha düşük kimyasal katkıya geçilebilir; kullanım oranı düşürülebilir.Hazır beton üreticileri asgari çimento dozajı, maksimum S/Ç oranı içeren teknik şartnameli kamu projelerinden alışık oldukları bu tarz optimizasyon arayışlarına girecek ve kısmen de olsa başarılı çözümler üreteceklerdir. Örneğin Cebeci kalkeri kullandıkları tesise Cendere kum taşı taşıyacak; Arnavutköy yerine Sinekli doğal kumu ikame edecek, süper akınkanlaştırıcı katkı yerine mini süpere geçeceklerdir...Standardın XC1 çevre etki sınıfı için şart koştuğu asgari 250 kg/m³ çimentonunCEM I 42.5 R olması zorunlu değildir.

Çizelge 3 - Beton bileşimi için önerilen sınıf değerler

Standart çimentonun CEM II A veya B,CEM III A veya B, bazı sınırlamalarlaCEM IV veya CEM V olmasına izin vermektedir. CEM I 42.5 R’den daha düşük dayanımlı ve mantıken daha ucuz olması beklenen bu çimentoyu CEM * olarak adlandıralım.

CEM * grobetonlarda, şaplarda ve benzerinde doğrudan CEM I yerine sakıncasız kullanılabilir. CEM * düşük dayanım sınıflarında da tek başına rahatlıkla kullanılabilir. Sınıf dayanımı yükseldikçe muhtemelen onu CEM I 42.5 R ile birlikte karma kullanmak hem erken hem de nihai dayanımı ve metreküp beton maliyetini optimize etmek açısından daha uygun yaklaşım olabilir. Karma kullanımda CEM * çimento, ÖYFC yerine ikame edilmiş gibi de değerlendirilebilir.

Çizelge 4'deki CEM * çimentosuCEM I 42.5 R’den ~20 TL/ton (~%8) daha ucuzdur. 320 kg/m³ CEM I 42.5 R yerine20 kg/m³ (~%6) artışla 340 kg/m³ kullanılması 28 günde eşdeğer dayanım verebilmektedir; 1 günlük dayanımı daha düşük olmakla birlikte, kullanılabilecek düzeydedir, ikame edilebilecek gibi görünmektedir. Çizelge 4’denCEM * çimentosunun ÖYFC yerine ikame edilebileceği de görülmektedir:100 kg/m³ ÖYFC yerine 100 kg/m³ CEM * kullanılması dayanımları olumlu etkilemiştir. Muhtemelen CEM * çimentosu ÖYFC’ den biraz daha pahalıdır, maliyete biraz olumsuz yansıyacaktır; ayrıca kütle betonlarında hidratasyon ısısı sorununa da yarar sağlamayacaktır. Ama standart ve yönetmeliklerin dürabilite koşullarına çözüm oluşturacaktır.

SONUÇBetonarme betonu açısından dürabilitenin dayanım kadar önem verilen ve aranıp gözetilen bir özelliğe dönüşmesi olumlu bir gelişmedir. Hazır beton sektörü bu dönüşüme hızla ayak uyduracak, çimento üreticileri de CEM I 42.5 R çimentolarına alternatif CEM II, CEM IV, CEM V üretimlerini devreye sokacak veya mevcutları çeşitlendireceklerdir. Zamanla optimal çözümler oluşacaktır.

Çizelge 4 - Alternatif CEM* çimentolu betonlar

Çevre etki sınıfı

En büyük S/Ç oranı

En düşük beton sınıfı

En az çimento içeriği(kg/m3)

Mineral katkı kullanıldığındaen az çimento içeriği (kg/m3)

XC1 XC2 XC3 XC4 XS1

0.70 0.65 0.60 0.55 0.55

C20/25 C25/30 C30/37 C30/37 C30/37

250 260 270 280 300

240 240 240 270 270

320

170 160 170 175 165 160158 160 160 163 151 15814.31g 8.1 96 9.0 6.9 11.5

42.37g 36.2 41.4 44.6 28.4 40.8

55.328g 49.2 55.1 58.7 50.9 52.6

320 340 360

220 220

100

-

-

100

-

-

-

- - -Çökme (mm)Su (kg/m3)

CEM I 42.5 RCEM*ÖYFC(kg/m3)

Basınçday.

(MPa)

5

BETON İZMİR 2018 FUARI

BETON İZMİR 2018 FUARI’NI ZİYARET ETTİK25-28 Nisan tarihleri arasında düzenlenen ‘Beton İzmir 2018 Fuarı’ inşaat ve beton sektörünün hem Türkiye pazarında, hem de ihracat pazarlarında önde gelen markalarının buluşma noktası oldu. Bu yıl onuncusu düzenlenen fuarda; hazır beton, çimento, agrega ve inşaat sektörleri ile ilgili son teknolojik ürünler, araç,

SEMİNER

Mehmet CEYLAN (Kuzey Marmara Bölgesi Satış Sorumlusu) – Şakir ŞAHİN (Kuzey Marmara Bölgesi Satış Müdürü)Tolga ILICA (Proje & Pazarlama Müdürü) - Yavuz IŞIK (THBB & ERMCO Başkanı) – Selçuk UÇAR (KGS Direktörü)

Hasan YILDIRIM (İTÜ, Doç. Dr.) – Çağlar ŞAŞMAZ (KGS Denetim ve Belgelendirme Süreci Yöneticisi)Berfin ARSLAN (İnşaat Mühendisi) - Aslı ÖZBORA TARHAN (THBB Genel Sekretesi)

Fatih ÖZER (Akçansa Ege Kalite Şefi) – Tolga ILICA (Proje ve Paz. Müdürü) - Besim KARAKAYALI (Çimsa Afyon - Ankara Kalite Şefi) Göktuğ AKTAŞ (Akçanca Kalite & Teknik Müdür) – Tayfun YILDIRIM (Çimsa Kalite Müdürü)

Çağlar ŞAŞMAZ (KGS & THBB) – Cenk KILINÇ (THBB Deney Lab. Müdürü)

Erdem PORTAKAL (Limak Beton Kalite Şefi) - Eyüp ÖREN - Arda KILIÇ - Cenk KILINÇ (THBB Deney Lab. Müdürü) - Göktuğ AKTAŞ (Akçanca Kalite & Teknik Müdür) – Tolga ILICA (Proje ve Paz. Müdürü)

makine, ekipman, hizmet ve donanımlar sergilendi. CHRYSO ekibi, işbirliği yaptığı sektörün önde gelen isimleri ile buluşma imkanı buldu. Yeni teknoloji ürünlerin bahsedildiği organizasyonda, CHRYSO kişiye özel çözümleri ile inşaat ve beton sektörüne sağladığı katkıları ve inovatif çözümleri müşterileri ile görüştü.

6

TEKNOLOJİ

Dr. Alper Yıkıcı lisans ve yüksek lisans derecelerini İstanbul Teknik Üniversite’si İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden aldı. Yüksek lisans eğitimi sırasında İTÜ Marmaray Laboratuvarı'nda görev aldı ve beton iç yapı özelikleri konusunda uzmanlaştı. Daha sonra doktora eğitimi için West Virginia University’e kabul edildi ve oradaki eğitimi sırasında West Virginia Eyaleti Karayolları Müdürlüğü ile ortak birçok araştırma projesinde yer aldı. Aynı zamanda birinci sınıf öğrencilerine mühendisliğe giriş dersleri verdi ve öğrenci koçluğu yaptı. Araştırma konuları içerisinde, erken yaş beton özelikleri, beton iç yapısı, altyapı projelerinde servis ömrü hesabı ve yapıların incelenmesi, sayısal modelleme ve sürdürülebilir beton karışım tasarımları bulunmaktadır.Halen MEF Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümün'de doktor öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

Dr. Öğr. Üyesi Alper YIKICIMEF Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü

DİJİTAL BETON ÜRETİMTEKNOLOJİLERİ

Günümüzde hayatın her alanında kullanılan birçok ürünün ortaya çıkmasını sağlayan bilgisayar destekli imalat yöntemleri “üçüncü sanayi devrimi” olarak nitelendirilmektedir.1

Bilgisayar destekli imalat yöntemleri, klasik yöntemler kullanılarak yapılması zahmetli olan detaylı işlerin daha kısa sürede ve daha düşük maliyetle gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Son yıllarda çokça duyduğumuz ve birçok

alanda kullanılmaya başlayan üç boyutlu (3B) baskı işlemi de bilgisayar destekli bir baskı makinesi kullanılarak 3B olarak tasarladığımız herhangi bir nesnenin imalatına olanak vermektedir. Özelikle polimer malzemeler kullanılarak yapılmakta olan 3B baskı işlemleri çeşitli üretim alanlarında çok başarılı olmuştur. Bunun dışında seramik, plastik, metal, cam gibi malzemeler de 3B baskı için kullanılmaktadır. Bu yöntemin en büyük avantajı kullanılan malzemelerin sıvı formdan katı forma hızlıca geçiş yapmasıdır.2 (Şekil 1)

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte her ne kadar makinelerin ve bilgisayarların planlama, projelendirme ve yapım aşamalarında kullanımı ve etkinliği artmış olsa da inşaat projelerinde hala en önemli unsur insandır. Özelikle uygulama aşamasında, şantiyelerde işlerin büyük çoğunluğu en ince detayına kadar mühendis ve işçilerin elinden çıkmaktadır. 3B baskı yöntemleri, robotik sistemler ve bununla birlikte büyük bir hızla gelişmekte olan yeni teknolojilerin mimarlık ve inşaat sektörlerinde kullanılmasıyla insana düşen yükün azalması mümkün olmaktadır. Bununla birlikte üretimde daha az atık oluşması, maliyetin düşürülmesi, özgün tasarımların ve işçi güvenliğinin artması hedeflemektedir.3 Bazıları hala geliştirilmekte olan bu yeni teknolojilerin avantajları yanında dezavantajları da bulunmaktadır. Malzemenin taşınmasından, elemanların hazırlanması (donatı, kalıp vs.), beton karışımının hazırlanmasından, betonda kıvam kaybı, priz başlangıcı ve mukavemet kazanımı, soğuk derz oluşumu ve yüzey bitirme işlemi üzerinde detaylı şekilde düşünülmesi gereken konuların robotlar yardımı ile 3B baskı yöntemleri kullanılması durumunda nasıl çözüleceği hususunda detaylı çalışmalar yapılmaktadır. Bu yazıda 3B baskı yöntemleri kullanılarak yapılan uygulamalardan, avantajlarından ve oluşabilecek zorluklardan bahsedilmiştir. En genel hali ile bu uygulamalar özel üretim kalıp sistemler ve 3B beton baskı yöntemleri olmak üzere iki alana ayrılabilir. 3B beton baskı uygulamaları içerisinde katmanlı üretim ve akıllı kayar kalıp teknikleri detaylı olarak anlatılacaktır.

Şekil 1. Farklı 3B baskı yöntemleri kullanılarak elde edilen çeşitli elemanlar.

Dr. Öğr. Üyesi Alper YIKICI - Prof. Dr. Yılmaz AKKAYA Tolga ILICA 2008 İTÜ Yüksek Lisans Mezuniyet TöreniYapı Malzemesi Alanında En Başarılı Yüksek Lisans Tez Ödülü Sahipleri Alper YIKICI ve Tolga ILICA

Tolga ILICA

Prof. Dr.Yılmaz AKKAYA

Dr. Öğr. Üyesi Alper YIKICI

7

TEKNOLOJİ

Projeye özel tasarım kalıplarİnşaat sektöründe kullanılmakta olan üç boyutlu imalat teknolojisinin en önemli kısmını dijital olarak tasarlanmış ve üretilmiş kalıplar oluşturmaktadır. Bilgisayar destekli modelleme ve üretim yöntemleri özgün kalıp tasarımlarının hazırlanmasına olanak sağlanmıştır. CNC freze tezgahları yardımı ile polistiren köpük (EPS) veya ahşap kalıplar kesilip oyularak tasarlanan yapıya uygun geometride kalıplar elde edilebilir. Fakat, özgün olarak tasarlanmış yapıların inşaatında tercih edilen bu yöntemde beton kullanımı sorun olmazken özel üretim kalıplar hem maliyeti oldukça yükseltmekte hem de işlerin yavaşlamasına sebep olmaktadır. Yine de bu tarz özgün projelerde kullanılmak üzere hazırlanacak olan tek kullanımlık kalıpların imalatında CNC freze tezgahları en etkili yöntem olarak kabul edilmektedir. (Şekil 2)

Yerinde döküm kalıplarCNC freze üretim kalıplara alternatif olarak 3B tasarımlara uygun yerinde üretimli kalıplar hem daha ekonomik hem de daha sürdürülebilir çözümler sunmaktadır.Bu tarz uygulamalar için geliştirilen ilgi çekici teknik olarak çelik örgü kalıp yöntemi gösterilebilir. Çelik örgü kalıp yönteminde donatılar robotlar tarafından bükülüp kaynaklanarak önceden tasarlandığı şekli ile üç boyutlu bir çelik örgü haline getirilir ve bu örgü betonlama aşamasında gözenekli bir kalıp olarak kullanılarak kolon veya perde duvar gibi yapısal elemanlar üretilebilir.4 (Şekil 3) Beton örgü kalıp içerisine yerleştirildikten sonra robot yardımıyla veya manuel olarak yüzey düzeltme işlemi yapılarak tasarlanan yapı elemanı ortaya çıkartılır.Bu uygulamada kullanılan robotun becerisi ve diğer teknik özelikleri sayesinde karmaşık tasarımlı geometrik elemanlar, üretim maliyetini arttırmadan şantiye ortamında veya fabrikada üretilebilir.Çelik örgü kalıp sistemi kullanılarak yapılan 3B dijital üretim betonun özelikleri nedeni ile karşılaşılan zorlukları anlamak açısından önemli fikirler verir. Özellikle donatıların beton ile yapışması ve döküm sırasında oluşabilecek soğuk derzler bu zorluklardan bazılarıdır. Bu yönteme alternatif olarak, fabrikasyon yapı elemanlarının üretildiği 3B toz baskısı tekniği de kullanılmaktadır.Mimari uygulamalar için sınırsız geometrik işlem potansiyeli sunan bu teknik ile kullanılan yazıcı tıpkı mürekkepli ofis yazıcılarındaki gibi hareketli bir baskı başlığından Portland Çimentosu üzerine su ve diğer kimyasal katkıları ekleyerek çimento harcını katmanlar halinde şekillendirir. Bu 3B yazıcı ile konsol veya boşluklu yapıda elemanlar üretilebilir. (Şekil 4) Benzer şekilde agregalara çimento pastası ekleyerek beton üretimi de yapılabilmektedir. Bütün 3B yazıcı kullanan baskı yöntemlerinin dezavantajı olan basılan nesnenin boyutunun basımı yapan makinanın boyutu ile sınırlı kalması sorunu

bu yöntem için de geçerli olmakla birlikte detaylı tasarımlar maliyet arttırmadığı için çeşitli uygulamalarda alternatif olarak düşünülebilir.

ÖZEL ÜRETİMKALIP SİSTEMLERİ

Şekil 3. Robotik kol, çelik örgü kalıp sistemi, duvarın bitirilmiş hali

Şekil 4. 3B kum yazıcıdan çıkartılmış bir parça

Şekil 2. Boston Harbor Park içerisindekibeton kameriye

8

TEKNOLOJİ

Katmanlı Üretim(Katmanlı dökerek3B Beton Baskı)

Bilgisayar ile kontrol edilen robotik kol yardımı ile çimentolu malzemenin tabakalar halinde katmanlar halinde hassas bir şekilde döküldüğü bu teknik, yaklaşık on yıldır çeşitli üniversiteler ve özel şirketler tarafından kapsamlı bir şekilde araştırılmaktadır. Bu yöntemin öncülerinden olan Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden Prof. Khoshnevis yüksek binaları ve hatta Mars'ta ve Ay’da yakın gelecekte kurulması planlanan yaşam alanlarını basmak amacıyla “Contour Crafting” adında bir teknik geliştirmiştir.5

Benzer yöntemler kullanılarak 2010 yılından bu yana İngiltere’deki Loughborough Üniversitesi'nde yürütülen “Free Form Construction” araştırma projesi sonucunda büyük ölçekli yapı elemanları üretilebilmiştir.6

Bahsi geçen bu iki teknik için en az üretilen yapı elemanı büyüklüğünde olan taşınabilir yazıcılar gerekmektedir ve bu yazıcılar tarafından serilen her bir katman birkaç santimetredir. Bu üretim yönteminin diğer avantajı ise çeşitli tasarımlar sayesinde betonarme yapı elemanları üretilebilmesidir. Baskı makinesinin kolunun hareketinin engellenmemesi gerektiği için önce 3B baskı ile boşluklu elemanlar üretilip, daha sonra boşluklar içerisine donatılar yerleştirilip betonla doldurularak kolan ve taşıyıcı duvar olarak tasarlanabilmektedir.

Bu iki öncü proje, 3B beton baskı teknolojisini hızlı bir şekilde etkilediğinden dünyanın birçok farklı bölgesinde beton veya harç kullanılarak yapılar üretilmeye başlamıştır. Örneğin, Şanghay'da bulunan 24 saatten daha kısa bir sürede tam ölçekli evlerin baskısını gerçekleştiren şirket WinSun7

(Şekil 5), Filipinler'de 3B beton yazıcısı ile otel inşa eden mimar Andrey Rudenko'nun Total Kustom Şirketi (Şekil 6), Dünya'nın en büyük 3B beton baskı makinesini üretip 12 metre yüksekliğinde altıgen şeklinde evler yapan EREMO projesi (Şekil 7) ve Çin’de katmanlı üretim tekniği ile 400 m2 iki katlı bir villa üreten HuaSang Tengda (Şekil 8) bunlar arasında sayılabilir.8 Son olarak, geliştirdiği 3B beton baskı yöntemini kullanarak ürettiği barakalar için kullanılan malzemeyi %50, işçiliği de %62 oranında azaltmayı başaran Amerika Birleşik Devletler Ordusu Araştırma Merkezi örnekler arasında sayılabilir.9 (Şekil 9)

Şekil 3. Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde üretilen büyük ölçekli elemanlar

Şekil 4. Loughborough Üniversitesi’nde üretilen beton elemanlar

9

Katmanlarda Çökme mukavemeti

Katmanlı üretim 3B beton baskısında birkaç santimetre kalınlığında beton karışımı birbirinin üzerine serilerek beton elemanlar üretilmektedir. Serilen her bir katmanın kendini taşıyabilme özelliği betonun tiksotropisi ile ilgili olup çökme gerilmesi olarak tanımlanmaktadır ve bu şekilde ifade edilebilir:

Burada ve sırası ile betonun birim ağırlığı, yerçekimi ivmesi ve katman yüksekliğini tanımlamaktadır. Üretim sonunda en altta kalan katmanın çökme gerilmesi dökülen elemanın yüksekliğini karşılayacak büyüklükte olmalıdır ve şu şekilde hesaplanmaktadır:

Bu iki denklemi birbirine oranlayarak ilk gerilme ile son gerilmeyi birbirine bölersek yüksekliğin tabaka kalınlığına oranını elde edebiliriz:

Yapılan çalışmalarda tabaka kalınlığı bir ila üç santimetre arasında değişmekte olup, eleman yükseklikleri de 80-150 cm olarak kullanılmaktadır. Bu durumda gerilmelerin oranı 25 ila 150 arasında değişmektedir.

TEKNOLOJİ

3B beton baskı teknolojisine olan ilginin artması, Almanya’daki Dresden Üniversitesi “ConPrint3D”, Hollanda’daki Eindhoven Üniversitesi “3D Concrete Printing” ve Fransa'daki “XtreeE” şirketi gibi yakın zamanda ortaya çıkan çalışma gruplarında malzeme özeliklerine dayalı yaklaşımların oluşmasına yol açmıştır. Bu özelikler hakkında daha detaylı bilgi yazının sonraki bölümünde verilecektir.

Şekil 5. WinSun firmasının ürettiği 3Bbeton evler

Şekil 6. Filipinlerde üretilen 3B beton otel inşaatı

Şekil 7. WASP firması tarafından gerçekleştirilen EREMO projesi

Şekil 8. İki katlı 400 m2 villa projesi,Hua Sang Tengda

Şekil 9. Amerikan Ordu araştırma merkezinin ürettiği 3B beton barakalar

Akıllı kayar kalıp sistemiSon olarak, katmanlı 3B beton baskı yöntemine alternatif olarak, 2012 yılında ETH Zürih'te uygulamaya başlanan Akıllı Kayar Kalıp sistemi (Smart Dynamic Casting) olarak bilinen teknikten bahsetmek gerekiyor. Bilinen kayar kalıp yönteminde, kesit olarak birkaç metrekarelik en kesitli elemanlar üretilirken, bu yeni teknik sayesinde daha küçük kalıplar kullanarak kesit alanı santimetrekare civarı olan parçalar üretilebiliyor. Geleneksel kayar kalıp sistemlerde, taze beton içi boş kalıba dökülür ve sertleştiğinde kayıp hidrolik sistemler yardımı ile kaydırılır. Bu yüzden beton belirli süre içerisinde üretilip kalıba yerleştirilmek zorundadır. Yeni geliştirilen sistemde ise hidratasyon kimyasal beton katkılar kullanarak kontrol edildiği için, beton özeliklerine bağlı olarak gerçek zamanlı döküm yapılmaktadır. Büyük bir mikserde hazırlanan kendiliğinden yerleşen beton karışımı geciktirici katkılar yardımı ile “uyutularak” bekletilir. Saatte yaklaşık 1 metre yükselme hızına uygun şekilde pompa yardımı ile basılan beton, hızlandırıcı katkı eklenerek aktive edilir. Kalıptan çıkan beton hem kendi ağırlığını hem de üzerine gelecek olan malzemeyi taşıyabilecek mukavemete sahip olmalı ancak kalıpta çok uzun süre beklememelidir. Çünkü kayar kalıp sisteminde beton ve kalıp arasında sürtünme oluşursa beton çatlayabilir. Bu sorunun önüne geçebilmek

için kalıp içerisine yerleştirilen sensörler kullanılarak gerçek zamanlı ölçümler yapılmakta ve geliştirilen geri bildirim sistemi yardımı ile “taze” mukavemetin kontrolü sağlanmaktadır.10 Akıllı kayar kalıp sistemi ile tek bir kalıp ile değişen en kesitlerde ve geometrilerde dikey elemanlar üretilebilmektedir.En önemli bir avantaj ise üretim sırasında çelik donatı kullanılarak betonarme elemanlar üretilmesinin mümkün olmasıdır.11 Katmanlı üretim tekniği ile karşılaştırıldığında herhangi bir tabakalaşma veya soğuk derz oluşumu ise mümkün değildir.

Beton Özelikleri Nedeni ile Karşılaşılacak Olan Zorluklar3B beton baskı uygulamalarında karşılaşılan en büyük zorluklardan biri dikey yapı oranı ile ilgilidir. Beton, kalıptan çıkarılabilecek kadar ve önceden dökülmüş tabaka ile karışabilecek kadar yumuşak, ancak aynı zamanda kendi ağırlığını ve daha sonra eklenecek tabakanın ağırlığını destekleyecek kadar da “taze” mukavemete sahip olmalıdır. Bunun sağlanması için betonun belirli bir olgunluğa ulaşması gerekmektedir. Aynı zamanda üretim sırasında soğuk derz oluşumu önlenmelidir, bunu sağlamak için de katmanlar arasında sınırlı bir bekleme süresi olmalıdır.

τ pgh √3

=

τ τοH h

=

το pgh √3

=

10

L> =√2/3 (ρg)2 h3

8 At hix μρ

Bu denklemde plastik viskozite olarak tanımlanmıştır. Buna göre, altta kalan katmanın çökme gerilmesi, üzerine dökülen katmanın iki katı veya daha fazla olması durumunda makul sonuçlar elde edilebilir. Böylece soğuk derz oluşumunu önleyebilmek için üretim hızı şu şekilde hesaplanabilir:

5 ve 7 numaralı denklemler zaman olarak üretim aralığını belirlemeye yardımcı olurken 6 ve 8 numaralı denklemler ise katmanların yatay döküm hızlarını bulmak için kullanılmaktadır. Bu hesaplardan yola çıkarak yatay döküm mesafesi için bir tarif yapılabilir:

Katman kalınlığı 3 cm olursa, plastik viskozite 50 Pa-s olan, birim ağırlığı 2400 kg/m3 ve çökme gerilmesi artış hızı 2 Pa-s olan bir uygulamada düşey düküm mesafesi en az 15 m olmalıdır.Aksi durumda, sonraki katmanı sermeden önce bir süre beklemek gerekecektir.

Robot yardımı ile gerçekleştirilen üretimlerde karşılaşılan zorluklar

Bilindiği üzere betonarme kompozit bir malzemedir ve yapı için istenilen performansa uygun bir betonarme eleman üretilmesi, çeşitli malzemelerin karmaşık şekilde montajını gerektirmekle birlikte çok sayıda işlem aşamasını içerir. Örneğin; daha önce bahsedilen Çelik Örgü Kalıp Sistemi için, temel

TEKNOLOJİ

Kaynakça: 1- B. Berman, “3-D printing: The new industrial revolution,” Bus. Horiz., vol. 55, no. 2, pp. 155–162, 2012. 2- R. Bogue, “3D printing: The dawn of a new era in manufacturing?,” Assem. Autom., vol. 33, no. 4, pp. 307–311, 2013. 3- I. Perkins and M. Skitmore, “Three-dimensional printing in the construction industry: A review,” Int. J. Constr. Manag., vol. 15, no. 1, pp. 1–9, 2015. 4- N. Hack and W. V. Lauer, “Mesh-Mould: Robotically Fabricated Spatial Meshes as Reinforced ConcreteFormwork,” Archit. Des., vol. 84, no. 3, pp. 44–53, 2014. 5- B. Khoshnevis, “Automated construction by contour crafting - Related robotics and information technologies,” Autom. Constr., vol. 13, no. 1, pp. 5–19, 2004. 6- R. A. Buswell, R. C. Soar, A. G. F. Gibb, and A. Thorpe, “Freeform Construction: Mega-scale Rapid Manufacturing for construction,” Autom. Constr., vol. 16, no. 2, pp. 224–231, 2007. 7- N. Davison, “3D-printed cities: is this the future?,” The Guardian International Edition, 2015. 8- T. Wangler et al., “Digital Concrete: Opportunities and Challenges,” RILEM Tech. Lett., vol. 1, p. 67, 2016. 9- M. Jazdyk, “3-D printing a building,” U.S. Army Engineer Research and Development Center, Public Affairs, 2017. 10- E. Lloret et al., “Complex concrete structures: Merging existing casting techniques with digital fabrication, ” CAD Comput. Aided Des., vol. 60, pp. 40–49, 2015. 11- D. Asprone, C. Menna, F. P. Bos, T. A. M. Salet, and J. Mata-falcón, “Research Rethinking reinforcement for digital fabrication with concrete,” Cem. Concr. Res., no. May, pp. 0–1, 2018. 12- W. R. Schowalter and G. Christensen, “Toward a rationalization of the slump test for fresh concrete: Comparisons of calculations and experiments,” J. Rheol. (N. Y. N. Y)., vol. 42, no. 4, pp. 865–870, 1998. 13- N. Roussel, “Rheology of fresh concrete: From measurements to predictions of casting processes,” Mater. Struct. Constr., vol. 40, no. 10, pp. 1001–1012, 2007. 14- N. Roussel and F. Cussigh, “Distinct-layer casting of SCC: The mechanical consequences of thixotropy,” Cem.Concr. Res., vol. 38, no. 5, pp. 624–632, 2008.

SONUÇ: Bu yazıda, dünyada en çok kullanılan insan yapımı malzeme olan betonun dijital teknolojiler kullanılarak inşaat ve mimarlık alanlarındaki uygulamaları incelenmiştir. Bir beton teknolojileri uzmanı için 3B beton baskı uygulamalarında, malzemenin yerleştirilmesi, hidratasyon kontrolü ve betonarme eleman üretimi halen araştırılması gereken konuların başında gelmektedir. Üretim sürecinde oluşabilecek soğuk derz ile taşıma kapasitesi ve dayanıklılık üzerine etkileri ise tam olarak bilinmemektedir. Sonuç olarak, dijital beton teknolojilerinin gelişmesi için disiplinler arası araştırmalara önem vermek, özelikle mimarlar, malzeme, robot ve yapı mühendislerini bir araya getirerek ortak çalışmalarını sağlamak gerekmektedir. Bu çalışmalarda, kendi konularında uzman olan araştırmacıların ortaya koyacağı çözüm yöntemleri karşılaşılan sorunların kolaylıkla çözümlenmesini sağlayacaktır.

minimum adımlar, malzeme besleme, kesme, birleştirme (örneğin; kaynak), bükme gibi işlemler gerektirir. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, böyle bir yapı sistemini dijital bir üretim sürecine dönüştürmek için birçok mekatronik sorunu çözmek gerekir. Karşılaşılan zorluklar, tasarımı, malzemeleri ve montaj sürecini bir bütün olarak yeniden düşünmeyi ve insan gücüne dayalı üretimden ziyade mekatronik çözümlemeye odaklanmayı gerektirir.

Bu şekilde, her bir süreç bir diğerinin ihtiyaçlarına göre ayarlanarak “dijital” beton üretimi daha etkin hale getirilebilir. Dijital beton üretimi sırasında karşılaşılan en temel sorun gerçek boyutlu üretimdir. Yakın gelecekte dijital beton saha uygulamalarında kullanılacaktır, bu nedenle öncelikle taşınabilir robotik ile ilgili soruların ele alınması gerekmektedir.

Bu sorunlar özellikle yerel malzemelerin kullanılması, çalışma alanının bilinmeyen topografik koşulları ve bütün bunların yanında kullanılan sistem ve ekipmanlarda meydana gelebilecek arızalar nedeni ile ortaya çıkabilir.Ancak bu zorlukların bir kısmı aynı zamanda yeni sistemin yerleşmesi, gelişmesi ve hatta geleneksel yöntemlerin tamamen yerini alabilmesi adına çok önemli fırsatlar sunacaktır.

Uygulama süreçlerinde mekatronik cihazlar tarafından yapılacak olan çevrimiçi geri bildirim sayesinde son derece bilgilendirici bir veri akışı üretecektir. Bu veriler analiz edilip daha sonra kalite kontrol, optimizasyon veya diğer süreçlerde bilgilendirme amaçlı kullanılabilir. Böylece zaman içerisinde kullanılan sistemler daha verimli hale gelecektir.

V> =ρgh2

4 μρ

Tiksotropi oluşum hızının etkisiKatmanlı 3B beton baskı ile üretilecek olan elemanın en kısa sürede belirlenen yüksekliğe kadar dökülebilmesi için çökme gerilmesinin artış hızı tiksotropiye bağlı olarak kontrol edilmelidir. Bunun hesaplanabilmesi için: 12-13

Bu denklemde bir katmanın dökülmesi için gerekli olan süreyi temsil etmektedir. Tamamen tiksotropik kabul edilen uygulamalarda üst sınırı 2 Pa/s alınabilir. Böylece bir metre yükseklik için en az 1 saat 40 dakikalık döküm süresi gerekmektedir. Bir katmanın dökülmesi için gerekli olan süreye bağlı olarak yazarsak:

Bu denklemden yola çıkarak döküm uzunluğunu olarak tanımlarsak döküm hızını belirlemek mümkündür.

Soğuk derz oluşumuUygulamada karşılaşılabilecek diğer bir sorun soğuk ders oluşumudur. Genellikle üstteki katmanın dökülmesi için gerekli olan kritik bekleme süresinin aşılması nedeni ile beton katmanları arasında yeterli kaynaşma gerçekleşmemesi nedeni ile soğuk derz oluşumu görülmektedir. Kritik bekleme süresi şu şekilde tanımlanmaktadır: 14

th,max

At hix

= + (pgh)2 2μρ V

12 h√ ( (

2

V< =√ L Atpgh

At hix =pgh √3

tH,min =pgh √3 th,min

th,min=pgh √3 At hix

11

GÜVENLİK

KAPALI ALANDA ÇALIŞMA

Her çalışmadan önce risk değerlendirmesi yapılması gereklidir.

Kurtarma planı oluşturulmalıdır.

Her çalışmadan önce, çalışma izin formu doldurulmalıdır.

ÇOK RİSKLİ BİR ÇALIŞMA OLARAKDÜŞÜNÜLMELİDİR.

Kapalı alana girecek personelin sağlık açısından uygun olması gereklidir.

Dışarıda bir personel bulunmalı, bu personel kapalı alanda çalışan ile devamlı temasta olarak içeride çalışan personeli kontrol altında tutmalı ve gerekli durumda kurtarma planını başlatmalıdır.

En az 2 personel kurtarma ekibinde tanımlanmalı, sahada uygun olmalı ve kapalı alanda kurtarma çalışmaları ile ilgili eğitim almış olmalıdır.

Departman yöneticisi, çalışanlarla beraber riskleri yerinde değerlendirmelidir ve çalışma iznini onaylanmadan önce gerekli önlemlerin alınmasını sağlamalıdır.

ÇALIŞANLAR

KAPALI ALANA GİRİŞ ÖNCESİ TEMİZLEME VE SOĞUTMAKapalı alana girmeden önce, çamur ve tehlikeli gaz, duman, buhar veya toza neden olan kalıntı olmadığına emin olunur.Sıcaklık çok yüksekse soğuması için yeterli süre beklenir.

GİRİŞ ALANININ ÖLÇÜSÜNÜ KONTROL EDİNGiriş, çalışanların ve bütün ekipmanların kolayca girip çıkabileceği ölçüde mi? Giriş ölçüsü acil durumda emniyetli giriş - çıkış için uygun mu?

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARZorunlu kişisel koruyucu donanımlara (reflektörlü yelek, iş ayakkabısı, uygun iş kıyafeti) ek olarak;• Baret • Emniyet Kemeri

Kapalı alandaki personel, dışarıdaki personel ve kurtarma ekibi arasındaki iletişim çalışmaya başlamadan önce test edilmelidir.

GAZ ÖLÇÜMÜGaz ölçümü, kalibrasyonu yapılmış bir gaz ölçüm cihazı ile yetkin bir personeltarafından yapılmalıdır.Havada;• Zehirli ve yanıcı gazlar olmamalı• Oksijen miktarı > 19.5%

AYDINLATMANIN SAĞLANMASIAydınlatma için sadece 12 volt veya 24 volt aydınlatma ekipmanı kullanılır.

HAVALANDIRMAYeterli temiz hava temini en önemli konulardan biridir. Yeterli temiz havanın temin edileceğinden emin olmak için mekanik havalandırma da gerekebilir.İçerideki havayı yenilemek için oksijen kullanmayın. (Oksijen kullanımı yangın ve patlama risklerini arttırabilir.)

İZOLASYONTakip edilecek adımlar:• Güç kaynağı kapatılır.• Boru hatları boşaltılır.• Tehlikeli gaz, toz, duman ve sıvı olmaması için gerekli önlemler

alınır.

> Zorunlu

12

Oytun EMREAR-GE & Kalite Direktörü

Neşe Alp DEMİRCANKimya Laboratuvar Yöneticisi

TEKNİK

"BETONUN GEÇİRGENLİĞİ VE SU GEÇİRİMSİZLİK KİMYASAL KATKILARI"

Genellikle kabul edildiği üzere, iyi bir dizayna sahip, uygun şekilde kürlenmiş ve düşük s/ç oranına sahip olan beton, iyi bir dürabilitesi ve düşük geçirgenliği olan nihai bir ürün olup, hiçbir beton yapısı tamamen su itici değildir. Betonun durabilitesi kısmi olarak suyun penetrasyonuna olan direnci ve seyreltik halde bulunan zararlı malzemelerle ilgilidir. Beton gözenekli bir malzemedir ve su; gözenekler, mikro çatlaklar, yapısal bozukluklar, birleşme noktaları, beton

matriksi boyunca kılcal emilim veya hidrostatik basınç yüzünden betona nüfuz edebilir.Kılcal emilim, dışarıdan uygulanan hidrolik yükün yokluğunda, betondaki küçük gözenekler içerisinde suyun hareket etmesidir ve su ile gözenek duvarı arasındaki yüzey etkileşimlerinin sonucudur. Betonun geçirgenliği suyun basınç gradyanı yüzünden hareket etmesidir. Mesela yer altındaki bir beton yapısı ile temas halinde olan su gibi.

Bazı durumlarda porozite, sonuçta dürabilitenin düşmesine neden olacak olan kusurlu yerleştirme veya kürleme gibi dış faktörlerle şiddetlenir. Çimento yardımcı malzemelerinin beton karışımına eklenmesi dürabilitenin artması ve geçirgenliğin azalması yönünden benimsenmektedir. Ayrıca, su geçirgenliğini azaltıcı katkılar (SGA) olarak tanımlanan malzemeler, su ve rutubet hareketini kontrol ederek beton dürabilitesini arttırmak, klor iyonları girişini ve geçirgenliği azaltmak için geliştirilmiştir.Eğer gözeneklilik fazlaysa ve gözenekler birbiri ile bağlantılı ise geçirgenlik de yüksektir, fakat eğer gözenekler bağlantısız ise betonun geçirgenliği gözeneklilik yüksek olmasına rağmen düşüktür. Bazı araştırmacılar normal ve hafif betonların geçirgenliği üzerine yaptıkları çalışmalarda, harçtan daha düşük gözenekliliği olan agregaların eklenmesi ile gözeneklilik düşürüldükçe harcın geçirgenliğinin arttığı sonucuna varmışlardır. Buna göre, agregaların eklenmesi arayüzde mikro çatlaklar yaratır ve sonuçta geçirgenliğin

artmasına sebep olur. Agrega hacmini oluşan daha fazla arayüz, daha fazla geçirgenliğe neden olur. Bu sebeple agregalar geçirgenlik açısından 2 karşıt etkiye sahiptir. Boyut ve hacim tıkanıklığı geçirgenliği düşürebilir fakat arayüzey ile ilgili etkiler ve agrega özellikleri geçirgenliği arttırabilir.

Geçtiğimiz 20 yılı aşkın süredir geçirgenlik azaltıcı katkılar, su geçirimsizliğini arttırmak için yaygın oranda kullanılmaktadır. Bu katkılar, uygun beton karışımı ve yapı tasarımı ile birlikte kullanıldığında membran bazlı su geçirimsizlik sistemlerine alternatif olarak düşünülebilirler. ACI 212.3R.162 su geçirimsizlik katkıları 2 alt gruba ayırır; hidrostatik şartlara maruz kalan betonlar için katkılar (PRAH) ve hidrostatik olmayan şartlar için katkılar (PRAN). Hidrostatik olmayan servis şartlarında, beton çok az suya maruz kalır veya kalmaz. En yaygın kullanılan PRAN ler, belki de hidrostatik olmayan koşullar altında rutubete karşı koruma için en çok kullanılan yağ asitlerinin tuzlarına dayanan hidrofobik malzemelerdir.

Hidrofobik su iticiler ve kristal yapılı gözenek bloke ediciler, betonda sabit s/ç ve farklı malzemeleri (portland çimentosu, uçucu kül, cüruf gibi) kapsar. Farklı test metotları betonun su penetrasyonu direncini ölçmek için kullanılmaktadır. Su/çimento (S/Ç) etkisi ve çimento malzemesi önemli parametrelerdir ve kullanılan su geçirimsizlik katkıları su penetrasyonunu azaltmakta etkili olmaktadır. Bununla birlikte, etkileri farklı beton karışımlarında değişkenlik gösterir.

13

TEKNİK

Genel olarak su geçirimsizlik kimyasallarının içerikleri şu şekilde olabilir;

-Hidroskopik veya su itici kimyasallar en büyük grubu oluşturur ve sabunlar, uzun zincirli yağ asidi derivatiflerini, bitkisel yağları (tallow, soya bazlı, greases) ve petrol bazlı (mineral yağ, parafin wax, bitumen emülsiyonları) gibi kimyasallar içerirler. Bu malzemeler betondaki gözenekler boyunca su itici bir tabaka oluşturur fakat gözenekler fiziksel açık kalır.

- İnce tanecikli tozlar inert, kimyasal olarak aktif dolgu maddeleri (talk, bentonit, silisli tozlar, kil, hidrokarbon reçineleri ve kömür katranları) ve kimyasal olarak aktif dolgu maddeleri (kireç, silikatlar ve kolloidal silika) içerir. İnce toz maddeler, yoğunlaştırıcı olarak işlev görür ve gözenekler boyunca suyun geçişini fiziksel olarak kısıtlar. Bazı çalışmalarda tamamlayıcı çimentolama malzemeleri de bu gruba alınmaktadır.

- Kristal materyaller, çimento ve kum taşıyıcısında sağlanan özel aktif kimyasallardan oluşur. Bu malzemelerin hidrofilik yapısı kalsiyum silikat hidrat (CHS) yoğunluğunu arttırmak için ve/veya su penetrasyonuna karşı direnç gösteren gözenek tıkama birikintileri oluşturulmasına neden olur. Bu malzemeler farklı performanslar elde edilmek amacıyla tek başına veya birlikte kullanılabilir.

Kalsiyum, amonyum ve butil stearatlar ile birlikte, oleik, kaprilik ve kaprik türevleri belki de en yaygın olanlarıdır. Ramachadran'a göre (1995), bu materyaller aşağıdaki reaksiyona göre reaksiyona girer

Ca(OH)2 + RCOOH → Ca+COOR– + H2OKalsiyum hidroksit (kireç) + stearat katkı → çözünmeyen kalsiyum stearat + suKatkı ile kireç arasındaki reaksiyonun yarattığı çözünmez stearat, beton gözeneklerinin duvarlarında hidrofobik

bir tabaka oluşturur. Vakslar ve bitümlü emülsiyonlar, beton gözeneklerinde hidrofobik parçacıklar biriktirebilen diğer maddelerdir, ancak bu işlemde kimyasal reaksiyon yoktur. Hidrofobik katkılar, hidrostatik olmayan koşullar altında betonun kılcal emme ve klorür girişini azaltmada etkilidir. Stearat ve diğer hidrofobik malzemeler genellikle hidrostatik basıncın olmadığı veya çok az olduğu durumlarda kullanımı önerilmektedir.

Aşağıdaki faktörlerin geçirgenliği etkilediği bilinmektedir:-Su-çimento oranı (S/Ç): S/Ç’ nin azaltılması geçirgenliği azaltır.-Çimento içeriği: Belirli bir s/ç için, azalan çimento içeriği geçirgenliği azaltır. -Katkı tipi ve dozajı: Su azaltıcı kimyasallar, S/Ç' nin ve betonun gözenekliliğinin azaltılması ile geçirgenliği azaltır. -Konsolidasyon ve kürleme: Yeterli konsolidasyon ve uygun kürleme geçirgenliği azaltır. -Agregalar: Agregaların maksimum büyüklüğünü arttırmak betonun geçirgenliğini arttıracaktır. Çünkü kaba agrega boyutu, ara yüzey geçiş bölgesinde mikro-çatlakları etkiler.-Cüruf, kül: Cüruf ve kül gibi malzemelerin arttırılması genellikle, bir limite bağlı olarak, kullanılan malzeme tipine bağlı olarak geçirgenliği azaltacaktır. -Yaş: Geçirgenlik, beton yaşının artmasıyla azalır. -Porozite: Çimento pastasının gözenekliliğinin arttırılması, geçirgenliği artırır çünkü artan gözeneklilik ile nispeten yüksek sayıda büyük ve iyi bağlanmış gözenekler içerecektir.-Hidrasyon derecesi: Hidrasyon derecesinin arttırılması, geçirgenliği azaltacaktır. Çünkü gözeneklerin büyüklüğü azaltılır. ve bağlantılarını kaybeder. Yapılan bazı çalışmalarda, S/Ç oranı %0,3’ den az olan ve özellikle de silis dumanı kullanılan betonlarda, suya ve klorür iyonlarına karşı neredeyse tamamen bir geçirimsizlik sağlanmıştır. Bu betonların, yüksek hidrolik basıncın olduğu, klorür iyonlarının betona nüfuz etmesinin önlenmek istendiği,donma-çözülmenin görülebildiği, ortamda zararlı kimyasalların olabildiği şiddetli maruziyet koşullarına karşı kullanımının oldukça etkili olduğu görülmüştür. Uygun su geçirimsizlik ürününün belirlenmesinde saha denemesinin

Referanslar: Meghdad Hoseini, Vivek Bindiganavile, Nemkumar Banthia, 2009, ‘’The effect of mechanical stress on permeability of concrete: A review’’, Cement and Concrete Composites, 31, pp. 213-220. William S. Phelan, Bradley K. Violetta, 2010, ‘’Report on Chemical Admixtures for Concrete’’; American Concrete Instıtute, Reported by ACI Committee 212, Ch 15.E.P.Kearsley, P.J. Wainwright, 2001, ‘‘Porosity and Permeability of Foamed Concrete’’, Cement and Concrete Research, 31, pp. 805-812.Edwards, G. C., and Angstadt, R. L., 1966, “Effect of Some Soluble Inorganic Admixtures on the Early Hydration of Portland Cement,” Journal of Applied Chemistry and Biotechnology, V. 16, No. 5, pp. 166-168.D. Whiting, “Permeability of Selected Concretes,” Permeability of Concrete, American Concrete Institute, pp. 108Robert L Munn, Gary Kao, Zhen-Tian Chang, ‘‘Performance and Compatibility of Permeability of Permeability Reducing and Other Chemical Admixtures in Australian Concretes’’, C.M. Tam, Vivian W.Y. Tam, K.M. Ng, 2012, ‘‘Assessing drying shrinkage and water permeability of reactive powder concrete produced in Hong Kong’’, Construction and Building Materials 26, pp. 79-89.Jirí Pazderka, Eva Hájková,2016, ‘‘Crystalline Admixtures and Their Effect on Selected Properties of Concrete’’, Acta Polytechnica 56(4), pp. 306–311.

yapılması önemlidir ve saha kontrol testleri katkının cinsine ve üreticinin önerileri doğrultusunda değişiklik gösterebilir. Denemeler beton dizaynının optimize edilmesi ve karışımın spesifikasyonlara uygunluğunun karşılanmış olunmasından emin olunması açısından faydalıdır. Testlerde su oranı, çökme, hava oranı ve beton sıcaklığı göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı zamanda, basınç dayanımı üzerindeki etkileri de kullanım öncesi denemelerde gözlemlenmelidir.

CHRYSO Fuge serisi; beton veya harçların kapilerite veya yüksek basınçta su emmeye karşı geçirimsizliğinin artmasını sağlayan, yüksek performanslı su geçirimsizlik ürünlerimizden oluşmaktadır.CHRYSO; müşterilerine yüksek performanslı ürünler ile çözüm ortağı olarak hizmet vermeyi hedeflemektedir.

14

RÖPORTAJ

Selen Aydınberk: Merhabalar Soner Bey; öncelikle sizi tanıyarak başlayalım.

Soner Yücel: Ulucanlar Şirketler Grubu'nun bünyesinde sektöre hizmet veren Ulueren Beton ve Uluzemin Temel Mühendislik firmalarının genel müdürü olarak çalışmaktayım. 1981 doğumluyum,evliyim ve iki çocuk babasıyım. Uzun yıllar inşaat sektöründe önemli firmaların satın alma departman müdürlüklerinde görev aldım. 4 yıldır Ulucanlar Şirketler Grubu’nda yeni görevimde bulunmaktayım.

Soner YÜCELUlueren Beton ve Uluzemin Temel MühendislikGenel Müdürü

Selen AYDINBERK CHRYSO - Pazarlama Sorumlusu ve Satış Destek

Tolga ILICA CHRYSO - Proje ve Pazarlama Müdürü

Yiğit KURT Ulueren Beton ve Uluzemin Temel Mühendislik Kalite Departman Sorumlusu

Miraç DEMİRCİ Ulueren Beton Kalite Şefi

ULUCANLARŞirketler Grubu'nun60 Yıllık Hikayesi

Selen Aydınberk: Yiğit Bey sizi tanıyabilir miyiz?

Yiğit Kurt: Sektör ile tanışmam 2006 yılında, Cumhuriyet Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nde öğrencilik döneminde, yaz stajım sırasında oldu.2014 yılında İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nden Jeoloji Yüksek Mühendisi olarak mezun oldum. Şu anda ise İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde doktora çalışmalarımda sona yaklaşmış bulunmaktayım. Ulucanlar Şirketler Grubu bünyesinde sektöre hizmet veren Ulueren Beton ve Uluzemin Temel Mühendislik firmalarının yaklaşık 3 yıldır Kalite – Çevre – İSG – TMGD Departman sorumlusu olarak çalışmalarıma devam etmekteyim.

Selen Aydınberk: Miraç Bey sizi tanıyabilir miyiz?

Miraç Demirci: 1985 Erzurum doğumluyum. Trakya Üniversitesi Yapı Öğretmenliği Bölümü mezunuyum. Evli ve bir çocuk babasıyım. 2007 yılı itibari ile yabancı iştiraklı bir hazır beton ve agrega üreticisi firmada kalite şefliği yaptıktan sonra Marmara Bölgesi'nde öncü hazır beton firmalarında tesis şefliği ve kalite şefliği görevlerinde bulundum. Ulueren Beton’da kalite şefi olarak çalışmaktayım.

Selen Aydınberk: Ulueren Beton’un kuruluşundan günümüze kadar olan süreci hakkında bilgi alabilir miyiz?

Soner Yücel: Ulueren Beton, Ulucanlar Şirketler Grubu bünyesinde sektöre

hizmet veren bir firma olarak 2015 yılında kurulmuştur. Ulucanlar Şirketler Grubu ise 1959 yılında Hüseyin Ulucan tarafından kurulmuştur. Mustafa Ulucan ve Ayhan Ulucan şirketin ivmesini artırmış ve farklı sektörlerde hizmet veren birçok firmayı bünyesine katarak sektöre karşı bir sorumluluk üstlenmiş ve bu vizyonu ile sürekli büyüyen ve gelişen iş dünyasın da yerini almıştır. Grubumuz bünyesinde Ulucanlar İnşaat Malzemeleri, Ulu Beton,Ulu Zemin Temel Mühendislik, Ulutaş Madencilik firmaları da yer almaktadır.2015 yılında kurulan Ulueren Beton,İstanbul Anadolu Yakası’nda Kadıköy veFikirtepe Kentsel Dönüşüm Bölgesi'nde 2 ayrı tesiste 3 santralle ve Kartal’ da 1 tesis ile sektöre hizmet vermektedir.

Selen Aydınberk: Türkiye’de beton sektörü hakkındaki görüşleriniz nelerdir?

Miraç Demirci: Beton kimyasalları kullanımı yaygınlaştıktan sonra çimento tüketimi azaldı. Çünkü beton kimyasalları, su kesme özellliği ve işlenebilirlik açısından önemli bir avantaj haline geldi. Bu durum beton üreticisi açısından maliyeti düşürdü, uygulayıcı firmalar açısından hız ve kolaylık sağlamış oldu. Önceden yüksek katlı projelerde beton dökebilmek için betonun daha çok su ve çimento ihtiyacı vardı, beton kimyasalları bu işlemi daha da kolaylaştırdı.Aynı zamanda hazır beton önceden herkesin ulaşabildiği bir ürün değildi, günümüz ekonomik şartlarında isteyen herkes hazır beton tüketebilir duruma geldi. Bu durum ise sektörün ulaşılabilir olmasına ve akabinde

15

olabiliyor.Mesleki yetersizlikten dolayı, farklı teknik konularda anlaşılamaması ve betonun dökümünde; yeteri kadar vibrasyonun uygulanmaması ve dökümünden sonra yapılması gereken; kürleme işleminin yeteri kadar yapılmaması sonucunda oluşan istenmeyen durumlardan dolayı müteahhit, beton tedarikcisi ve mal sahipleri arasında çeşitli sıkıntılar doğmaktadır.Aslında 2015 yılında sektörde bu konu ile ilgili bir düzenleme yapıldı.

ULUCANLAR

de sektörde genişlemeye sebep olmuştur.

Selen Aydınberk: Mevcut projeleriniz hakkında bilgi alabilir miyiz?

Soner Yücel: Ulucanlar Şirketler Grubu'nun lokomitifi olarak yaklaşık 23 yıldır İstanbul Avrupa Yakası’ndaki hazır beton tesisleri ile inşaat sektörünün öncü hazır beton tedarikçisi konumundayız.Avrupa Yakası’nda; Esenyurt, Beylikdüzü, Hadımköy, Güneşli, Kayabaşı, Avcılar bölgelerinde birçok projenin hazır beton tedarikçisi olarak sektöre hizmet verdik ve vermeye devam ediyoruz.Ulucanlar, son 4 yıldır İstanbul Anadolu Yakası’nda Kadıköy, Fikirtepe ve Kartal’da kurduğu santrallerle Anadolu Yakası’nda da hazır beton tedariği konusunda marka haline gelmiştir. Ulucanlar Şirketler Grubu, İstanbul Anadolu Yakası’nda Ulueren Beton markası adı altında ve Ulucanlar kalitesi ile sektöre hizmet vermeye devam etmektedir. Ulueren Beton ilk olarak Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Alanı'nda kurulmuş olup Baysaş, Teknik Yapı, Nuhoğlu, SVR Gayrimenkul, Kalyon İnşaat, Eltes, Dap Yapı, Pana Yapı,Başaran Gayrimenkul gibi sektörün önde gelen firmaları tarafından hazır beton tedarikçisi olarak tercih edilmiştir.Ulucanlar Şirketler Grubu bünyesinde bulunan hazır beton, demir, çimento tedariği ile beraber firmaların işlerini malzemeli olarak, alarak firmaların genellikle teknik açıdan ve planlama açısından problem yaşadıkları operasyonel konulara da çözüm getirmiş oluyoruz ve aslında işin sadece çözüm ortaklığı kısmına değil yönetsel – operasyonel kısmına da yardımcı oluyoruz. Bu sebeple işleyişe ivme kazandırmamızın

bir neticesi olarak, tedarikçisi konumunda olduğumuz firmalardan çok olumlu geri dönüşler almaktayız. Aynı zamanda Ulucanlar çatısı altında bulunan Ulu Zemin Temel Mühendislik firmamız da kentsel dönüşüm alanında bu firmalara temel ve iksa işleri konusunda çözüm ortaklığı sunmaktadır. Bu bağlamda, halihazırda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin projesi olan “Kadıköy Fikirtepe İmar ve Ulaşım Yol Ortak Altyapı İnşaatı”nın temel ve köprü ayaklarının hem fore kazık imalatını yapıyoruz hem de hazır betonlarını döküyoruz.

Selen Aydınberk: Sektörde sizi zorlayan unsurlar nelerdir?

Yiğit Kurt: Beton kalitesinden ödün vermemek için 1,5 saat içinde betonu nihai alana dökmemiz gerekmektedir. İşte bu noktada İstanbul'daki trafik çok büyük problemler yaratabiliyor. Bazen bu konuda zorluk çekmekteyiz. Bu arada da CHRYSO ile çalışmaktan mutluluk duyuyoruz. CHRYSO’nun yaptığı önemli katkılarla priz sürelerini geciktirerek nihai döküm alanına Ulueren Beton kalitesinden taviz vermeden ulaşabiliyoruz. Betonu üretebilmek adına farklı sorunlar hammadde tedariği anlamında da yaşanmaktadır. Tedarikçi firmaların daha çok şehrin dışında kalmaları ve mecburen şehir içi trafiğe takılmaları çeşitli sıkıntılara sebep olmaktadır. Ayrıca bize ulaşan hammaddenin üretimde kullanılanılabilir temizlikte ve gradasyonda olmaması sonucunda hazır bulunan hammedde reçetesinin (katkı, çimento, agrega, su) istenilen şartları sağlamaması durumunda reçetelerimizde revizyon yapma durumu

Tolga Ilıca (CHRYSO Proje ve Pazarlama Müdürü) - Soner Yücel (Ulueren Beton ve Uluzemin Temel Mühendislik Genel Müdürü)Selen Aydınberk (CHRYSO Pazarlama ve Satış Destek Sorumlusu)

16

RÖPORTAJ

5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda da yapılan önemli değişikler iletehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından standardı yayımlanan ve ÇSGB tarafından çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, Mesleki Yeterlilik Belgesi'ne sahip olmayan kişilerin çalıştırılmayacağı belirtildi.Bu kapsamda hazır beton alanında uygulayıcı olarak çalışan arkadaşlarımızın mesleki yeterlilik adı “Betoncu” seviyesi ise “Seviye 3” olarak belirlendi. Eğitim içeriği gayet detaylı hazırlanmış bu sertifikasyonu biz birlikte çalıştığımız tüm firmalara tavsiye ediyoruz. Çünkü betonun yerleştirilmesinden tutun da betonun kürlenmesine kadar çok kapsamlı olarak bu arkadaşlarımızın yeterlilikleri ölçülerek uluslararası geçerlilikte sertifikalandırılmaları sağlanıyor.Örnek olarak betonu uygulayan çalışanların teknik yetersizliğinden dolayı sözleşme şartlarının dışında ürün talebinde bulunulması.(S3 Slamp anlaşılıp uygulamada S4 talep edilmesi.)

Selen Aydınberk: Beton ve zemin sektörünün sağlıklı gelişimi için sizce yapılması gerekenler nelerdir?

Yiğit Kurt: Yakın zamanda yaşanan doğal afetler neticesinde, istinat duvarlarının yıkılmasını son birkaç aydır üzülerek izlemekteyiz. Bunlar hem can hem mal hem

de zaman kayıpları oluşturmaktadır.Bunların önüne geçebilmek için firmamızın imalat sürecinde prensip edindiği sıralama;1-İş güvenliği 2-Kalite Kontrol ve Kalite Güvence 3-İmalatşeklinde olup çalışmalarımıza bu prensiple devam etmekteyiz. Bu sıralama tersine döndüğü taktirde maalesef bu olayları yaşamaya devam edeceğiz.

Selen Aydınberk: CHRYSO'nun çözüm ortaklığı ve kullandığınız ürünler hakkında düşünceleriniz nelerdir?

Miraç Demirci: Öncelikle iş anlayışı anlamında, tam bir çözüm ortağı olduğunu belirtmek isterim. Ürünlerinin arkasında duruşları, gerektiğinde teknik destek vermeleri, ar-ge çalışmaları da bu düşüncelerimizi destekler durumdadır. Sektördeki diğer firmalardan ayrı olarak teknik bir ekiplerinin bulunması ve ihtiyaç durumunda ve zamanında tesislerimize gelerek ve gerekli müdahaleyi yaparak kalitenin tutturulması konusunda çok önemli bir çözüm sunmaktadır. Bu durumCHRYSO’yu diğer firmalardan bir adımdaha öne çıkarmaktadır.

Selen Aydınberk: Son olarak sektördeki iş ortaklarınıza tavsiyeleriniz nelerdir ya da eklemek istediğiniz şeyler var mı?

Soner Yücel: Eğer ki zemin ve beton bir

kalemde çıkarsa işlerin hızlanması adına müteahhitlere inanılmaz destek vermiş oluruz. Fikirtepe’de yaptığımız işlerde müteahhit firmalara kolaylık sağlamak için projeleri malzemeli olarak almaktayız.Bunun sonucu olarak; farklı firmalarla çalışmayıp bütün hizmetlerin aynı firma tarafından yönetilmesi üretim süresini kısaltmaktadır. Bu da aynı zamanda müteahhitlerin personel sayılarına ve işin planlı ve hızlı bitmesine katkı sağlamaktadır. Böylece müteahhitlerde zemin iyileştirme işleri bitene kadar sadece denetleyici konumunda kalarak personel sayılarında da tasarruf edebilmektedirler. Bu da müteahhitlere hem personel hem de iş yükü anlamında rahatlama sağlamaktadır

Selen Aydınberk: Bu güzel hoş sohbetiniz için teşekkür ederiz.

Soner Yücel: Biz teşekkür ederiz.

Tolga Ilıca: Ekip olarak başarılarınızın devamını dileriz, teşekkürler.

Resim 1: Kadıköy Fikirtepe İmar ve Ulaşım Yol Ortak Altyapı İnşaatı (İBB Projesi)

17

PROJELER

SOSYAL SORUMLULUĞUMUZUN FARKINDAYIZ!Ulu önder Atatürk tarafından kurulan Türkiye Eğitim Derneği (TED), başlattığı “10.000 Genç Meşale Daha Aydınlık Türkiye” kampanyasıyla "tam eğitim bursu" vermektedir. Tam eğitim bursu; öğrencilere sadece maddi destek sağlamakla kalmayıp gelişimleri uzmanlar aracılığıyla izlemektedir. Barınmadan servise, kıyafetinden cep harçlığına kadar öğrencilerin tüm ihtiyaçları karşılanmaktadır. Sosyal sorumluluk görevlerini yerine getirmekten geri kalmayan CHRYSO, bu yıl iki öğrenci için başlattığı destek ileörnek oldu. CHRYSO; TED kampanyası aracılığıyla, böylesine değerli bir projede yer alaraköğrencilerin hayatına dokundu.

İKİ MEŞALE DE CHRYSO’DAN!

DAHA İYİ BİR GELECEK İÇİN EĞİTİME DESTEK OLUYORUZ!CHRYSO; yaktığı meşalelerle öğrencilerin hayatlarına umut oldu. TED okullarında eğitim almaya başlayan öğrencilerin gelecekleri daha aydınlık olacak.Şirketlerin yanı sıra şahısların da katılabileceğibu anlamlı kampanyaya herkes ortak olabilir.

18

HABERLER

AŞAĞI KALEKÖYBARAJI VE HES

TÜRKİYE’NİN İKİNCİ BÜYÜK HAVALİMANI ÇALIŞMALARIDEVAM EDİYOR.

KUZEY MARMARA OTOYOLU

Kalehan Enerji Grubu 500,00

MWe kurulu gücü ile Aşağı

Kaleköy Barajı ve HES,

tamamlandığında Türkiye’de

özel sektör tarafından

gerçekleştirilen "En Büyük

Kurulu Güce Sahip Beşinci

HES" projesi unvanına sahip

olacaktır.

CHRYSO bu özel projeye

"CHRYSOFLUID GTS-X" katkı

ürünün kullanıldığı havaalanı

inşaatı Tarsus ilçesinde devam

etmektedir. Bir adet ana pist, bir

adet de yedek pistten oluşan

havaalanı tamamlandığında

Türkiye’nin ikinci büyük

havalimanı olacak. 9 adet

taksi yolu olan projede hem

yolcu uçakları hem de kargo

ve özel uçaklar için birer apron

yer alacak. Pistin uzunluğu

3 bin 500 metre ve 60 metre

enindedir. Kayaç ve farklı dolgu

malzemelerinin kullanıldığı

Kuzey Marmara Bölgesindeki karayolu ulaşım sisteminde yaşanan trafik yoğunluğunu azaltacak, yerel ve transit trafiğini rahatlatarak ekonomik, konforlu ve hızlı bir ulaşım hizmeti sağlayacak olan Kuzey Marmara Otoyolu çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor.Proje, Avrupa yakasında;Trakya bölgesinin doğuya ulaşımını, özellikle İstanbul’a otoyol ulaşımını Yavuz Sultan Selim köprüsü ve bağlantı yolları yardımıyla rahatlatacak, ayrıca şehir içi, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Köprüsü üzerindeki trafik yoğunluğunu azaltacaktır. Bununla birlikte yeni yapılan 3’üncü Havalimanına yolcu ulaşımı hızlı ve konforlu olarak sağlayacak.

Asya yakasında ise; Kurtköy-Liman bağlantı yolu kavşağı kesimi ile şehir içi trafik yoğunluğu olan, Organize Sanayi Bölgeleri ve Sabiha Gökçen Havalimanı ulaşımı kolaylaştıracak. Ayrıca İstanbul’dan geçen transit trafik, Osmangazi Köprüsü ileBursa-İzmir ulaşımını kısaltacak, İzmit-Akyazı kesimleri ile de Orta ve Doğu Anadolu bölgelerine daha rahat bir ulaşım imkanı sunacak.Karayolu ulaşımına büyük kolaylık getirecek olan Kuzey Marmara Otoyolu projesinde; CHRYSO® OPTIMA 160-C prekastı kullanılmaktadır. İnşaat sektörüne avantajlar sağlayan CHRYSO, projeye özel sunduğu katkı malzemesi ile üstün performans sergilemektedir.

pistte yaklaşık 4 metreye

yakın dolgu bulunmaktadır.

HAVALİMANINA HIZLI TREN BAĞLANTISIMersin ile Adana arası hızlı

tren hattında 9 kilometrelik

bir bağlantı yolu yapılacak.

Çalışmaların yüzde 70’inin

tamamlandığı proje ile

Mersin ve Adana’dan

doğrudan havaalanına

ulaşım 15-20 dk gibi kısa bir

mesafede olacak.

Çukurova Bölgesel Havalimanı’nın 2019 yılında hizmete girmesi hedeflenmektedir.

CHRYSO® OPTIMA

283-7 KE ürünü ile katkı

sağlamıştır. Terzi usulü

çözümleri ile her türlü zorlu

proje için doğru ürünü bulan

ve teknik destek yardımları

ile iş ortaklarının çalışmasını

kolaylaştıran uygulamaları

ile CHRYSO farkını bir kez

daha gösterilmiştir.

19

YAŞAM

ÇAMLICA PROJELERİ’NDE CHRYSO RÜZGARI ESİYORİstanbul’un sembolü olması planlanan Çamlıca Kulesi 365 metre yüksekliğiile rekor kırdı. Büyük Çamlıca ve Küçük Çamlıca tepelerindeki radyo ve televizyon antenlerini bir arada toplayarak görüntü kirliliğini ortadan kaldırmak için başlanılan projede sona yaklaşıldı. 53 kattan oluşacak betonarme kule 365 metre yüksekliğinde olacaktır. Betonarme bölümün tamamlanmasının ardından kulenin antenleri taşıyacak çelik konstrüksiyon bölümünün yapımına başlandı. Kulenin yapımını ve dış kaplama işini Metal Yapı Holding üstlenerek, kulenin içine hidrolik sistem kurularak 1300 ton ağırlığında çelik

EYFEL KULESİ’NDEN DAHA YÜKSEK!Paris’in sembolü haline gelmiş olan

Eyfel Kulesi’nden 33 metre daha yüksek

olacak olan Çamlıca Kulesi’nin toplam

yüksekliği 365 metre olup, kulenin zirvesi

deniz seviyesinden yaklaşık 595 metre

yüksekliğe ulaşacak. Kule her biri 4,5

metre yüksekliğinde ve 4 katı yerin

altında olan 53 kattan oluşacak.

Bu yıl içerisinde tamamlanması beklenen

Çamlıca Kulesi’nde restoran ve seyir

terası olacak. Panoramik asansörlerden

180 metre boyunca 45 derecelik açıyla

tarihi yarımada, karadeniz ve İstanbul

manzaraları seyredilebilecek. Projenin

turizme sağlayacağı katkılar ile dünyaya

örnek olacak bir çalışma planlanmaktadır.

anten yerleştirilmiştir. Bu muhteşem projede CHRYSO® DELTA UGS ürünü ile terzi usulü çözümler üretildi. Geniş ürün yelpazesi ile mega projelerde adından söz ettiren CHRYSO; Çamlıca Kulesi’nin yapımına da büyük katkı sağladı.

Çamlıca Cami yapımında yüzyıllık beton unvanına sahip CHRYSO® OPTIMA 100 ürünü kullanıldı.Kulenin yanı sıra; İstanbul Üsküdar’da yapılan Çamlıca Camisi’nin mimari yapısı ve el işçiliği süslemeleri göz kamaştırıyor. Caminin yanı sıra; müze, sanat galerisi ve otoparkın da yer aldığı proje geleneksel anlamda bir külliye olarak tasarlandı. 6 minareli camide, 11 bin

metrekare büyüklüğünde Türk İslam eserlerinin yer alacağı müze ile 3 bin 500 metrekare büyüklüğünde bir sanat galerisi yer alacak. Ayrıca sanat atölyelerinin, kütüphanelerin ve konferans salonlarının bulunduğu kompleks; CHRYSO katkı malzemeleri ile yıllarca ziyaretçilerini ağırlayacak. Beton dayanımı dışında, zamana bağlı dayanıklılıkta da en iyisi olan Optima serisinden Optima 100 birçok mega projede olduğu gibi Çamlıca Cami inşaatında da tercih edilmiştir. Kıvam koruma, betonun pompalanabilir olması, içerisinde bulunan hava şartının korunması gibi özelliklerin sağlanması ile istenilen sonuçlar alınmıştır. CHRYSO® OPTIMA 100 ve AIR G100 ürünleri kullanılarak uzun yıllar ayakta kalması beklenen yapılar oluşturulmuştur.

20

REFERANS

TÜRKİYE, KATKILARIMIZLA BÜYÜYOR!MEGA PROJELERİN DEĞİŞMEZ ÇÖZÜM ORTAĞI: CHRYSOCHRYSO, Türkiye'nin birçok yerindeki köprü, otoyol, metro, havalimanı, tünel, demiryolu, liman vb. projelerine özel geliştirdiği ürünler ile projelerin üstün performanslı ve sürdürülebilir beton performansına çözüm ortağı olmaktadır.Ülkemizin gelişmesine katkı sağlayan CHRYSO, terzi usulü çözüm politikası ve geniş ürün yelpazesi ile hizmet vermektedir.

❚ YAVUZ SULTAN SELİM KÖPRÜSÜ TÜRKİYE IC-ASTALDI ORTAKLIĞI❚ 1915 ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ TÜRKİYE DAELIM-LİMAK-SK-YAPI MERKEZİ❚ MARMARAY CR3 PROJESİ TÜRKİYE OHL ( KKC Ortaklığı)❚ ANKARA-SİVAS YHT PROJESİ TÜRKİYE DOĞUŞ İNŞAAT TİC. VE A.Ş.❚ AVRASYA TÜP GEÇİT PROJESİ TÜRKİYE YAPI MERKEZ & SKEC❚ FİLYOS LİMAN PROJESİ TÜRKİYE KOLİN-BAYBURT ORTAKLIĞI❚ CEN-AL TERMİK SANTRAL TÜRKİYE CENGİZ-ALARKO❚ ÇAMLICA CAMİİ TÜRKİYE GÜR YAPI❚ SOMA TERMİK SANTRAL TÜRKİYE KOLİN İNŞAAT❚ KUZEY MARMARA OTOYOLU TÜRKİYE KALYON İNŞAAT❚ KUZEY MARMARA OTOYOLU TÜRKİYE KOLİN İNŞAAT❚ KUZEY MARMARA OTOYOLU TÜRKİYE LİMAK İNŞAAT❚ KİĞI-YEDİSU ARASI YOL VE TÜNEL PROJESİ TÜRKİYE ÖZALTIN-CENGİZ ORTAKLIĞI❚ KÖMÜRHAN KÖPRÜSÜ TÜRKİYE DOĞUŞ-GÜLSAN ORTAKLIĞI❚ BOSTANCI-DUDULLU METROSU TÜRKİYE ŞENBAY-KOLİN-KALYON

Altyapı Referansları;

21

❚ GAYRETTEPE-YENİ HAVALİMANI METRO TÜRKİYE KOLİN-BAYBURT ORTAKLIĞI❚ MECİDİYEKÖY-MAHMUTBEY METRO PROJESİ TÜRKİYE GÜLERMAK-KOLİN-KALYON❚ MECİDİYEKÖY-MAHMUTBEY METRO PROJESİ TÜRKİYE GÜLERMAK-KOLİN-KALYON❚ OSMANGAZİ KÖPRÜSÜ TÜRKİYE NUROL-ÖZALTIN-MAKYOL-ASTALDI YÜKSEL-GÖÇAY ORTAKLIĞI ❚ OVİT DAĞI TÜNEL PROJESİ TÜRKİYE CMA ORTAKLIĞI❚ SABİHA GÖKÇEN TÜNELLERİ TÜRKİYE ÇELİKLER İNŞAAT❚ FETHİYE TÜNELİ TÜRKİYE BAYBURT GRUP ❚ VAUK DAĞI TÜNELİ TÜRKİYE BAYBURT GRUP

Yeni Başlayan Projeler;

❚ KOP DAĞI TÜNELİ TÜRKİYE BAYBURT GRUP ❚ İZMİR-ANKARA HIZLI TREN PROJESİ TÜRKİYE BAYBURT GRUP ❚ KARAMAN YOLU TÜRKİYE BAYBURT GRUP ❚ BOZÖYÜK ŞANTİYESİ TÜRKİYE BAYBURT GRUP ❚ ÇUKUROVA HAVALİMANI TÜRKİYE BAYBURT GRUP ❚ ERZURUM-ÇAT YOLU TÜRKİYE SEZA İNŞAAT❚ DİNEK OTOYOLU TÜRKİYE ZİVER İNŞAAT❚ HEKİMHAN-KULANCAK YOLU TÜRKİYE ZİVER İNŞAAT❚ MALATYA-YAZIHAN YOLU TÜRKİYE ZİVER İNŞAAT❚ SABUNCUBELİ TÜNELİ TÜRKİYE MAKYOL İNŞAAT❚ QUASAR İSTANBUL TÜRKİYE VIATRANS A.Ş.-MEYDANBEY İŞTİRAKI❚ ÖZDİLEK CENTER TÜRKİYE ÖZDİLEK HOLDİNG❚ TÜRK TELEKOM ARENA TÜRKİYE TOKİ-VARYAP-UZUNLAR İŞTİRAKI

❚ VARYAP MERIDIAN TÜRKİYE EMLAK GYO, VARYAP❚ ÇAĞLAYAN ADALET SARAYI TÜRKİYE VARYAP❚ SINPAŞ BOSPHORUS TÜRKİYE GYO❚ ATAKÖY ARITMA TESİSİ TÜRKİYE LİDYA YAPI-KALYON İNŞAAT ORTAK PROJESİ❚ SAMSUN 19 MAYIS STADYUMU TÜRKİYE ALİ ACAR İNŞ. SAN. VE TİC. ŞTİ.❚ ÜSKÜDAR-ÇEKMEKÖY METROSU TÜRKİYE DOĞUŞ İNŞAAT TİC. VE A.Ş.❚ BİRİNCİ DÜNYA KULESİ HİNDİSTAN ❚ COLOMBO KARAYOLU SRİ LANKA ❚ DORDOGNE KÖPRÜSÜ FRANSA ❚ HENRI KONAN BEDIE KÖPRÜSÜ ABIDJAN ❚ TORUN KÖPRÜSÜ POLONYA ❚ WOURI KÖPRÜSÜ KAMERUN ❚ PUNE FLYOVER KÖPRÜSÜ HİNDİSTAN ❚ EPR NÜKLEER SANTRALİ FRANSA ❚ JOHANESBURG FUTBOL STADYUMU GÜNEY AFRİKA ❚ CIVAUX NÜKLERR SANTRALİ FRANSA ❚ FLAMANVILLA NÜKLEER TESİSİ FRANSA

22

GALA

CHRYSO, YAZA "MERHABA" DEDİ!

4 Mayıs Cuma günü düzenlenen "Yaza Merhaba Partisi“nde CHRYSO çalışanları keyifli bir gün geçirdi. Teknede gerçekleşen organizasyonda "Adalar Turu" yapılarak yaz dönemine enerji depolandı. Akşam saatlerinde kokteyl ile başlayan etkinlik, müzik dinletileri ile eğlenceyi ikiye katladı.

Personel memnuniyetine büyük önem veren CHRYSO, yaz aylarını unutulmaz bir akşam ile karşılandı. Ekip birliğinin ve yüksek motivasyonun farkındalığı ile düzenlenen organizasyonda kışın yorgunluğu biraz olsa da atılmış oldu.

23

SANAT

CHRYSO ÜRÜNLERİ İLE SANAT ESERLERİ İNŞA EDEBİLİRSİNİZ!

Gölge ile Sanatın Birleşimi: MuCEM MüzesiAvrupa ve Akdeniz Medeniyetleri Müzesi (MuCEM), 72 m2’lik mükemmel bir kareden oluşturulmuş dış cephesindeki dekoratif beton paneller etkileyici bir görüntüye sahiptir. Sergi ve konferans salonlarını içinde barındıran MuCEM, dış mekanındaki deniz ve liman manzarası ile mimari etkileyiciliği daha fazla artmıştır. Parlaklıktan ve teknolojik tüketimden uzak, mat renkteki bu tek materyal ile MuCEM, kendisini gölgede bırakan gölgeleriyle oryantalist bir manzaraya dönüşmüştür. Hava karardığında ışık oyunlarının mimari yapıya yansımasıyla büyüleyici bir etki oluşmaktadır.

Edebiyat Müzesine Sanatsal DokunuşGraphic Concrete® sadece Fransa'da CHRYSO tarafından tedarik edilen ve iç mimar Samuli Naamanka tarafından icat

edilen patentli bir teknolojidir.Mimari yapılar ortaya çıkarmak için büyük kolaylık sağlayan CHRYSO katkısı; kaldırım levhalar, duvarlar gibi beton yüzeylerde hem dayanıklılık hem de iki renkle farklı bir estetik hava katar.

CHRYSO Graphic Concrete® 'in ürününün; betonun prefabrikasyon sürecinde kullanılan membrandır. Membran üzerine bir yüzey geciktirici ile istenilen görüntü basılır, daha sonra membran yerel beton prefabrikesi firmaya gönderilir. Membran üzerine beton dökülür ve yıkandığında görüntü ortaya çıkar. Görüntü, üst yüzey ve açık agrega yüzeyi arasındaki kontrast ile belirginleşir.

Prefabrik endüstrisinin standartlaştırılmış bir parçası olan Graphic Concrete® 'in kullanımı oldukça kolaydır. Standart desen kataloglarından birini seçin ya da tasarım beton cephelerini oluşturmak için betona aktarılacak kendi tasarımınızı yaratın!

24

EKONOMİ

Geleceğin Dünyası ve

TürkiyeDr. A. Mahfi EĞİLMEZEkonomist

Price Waterhouse Coopers Şirketi

(PwC) iktisatçılarının hazırladığı bir

rapora göre (PwC, The Long View:

How Will the Global Economic Order

Change by 2050, February 2017)

2050 yılında küresel sistemde

sıralamalar, büyüklükler ciddi biçimde

değişecek. Bu değişiklik kıtalararası

ağırlığı değiştireceği gibi ülkelerin

ekonomik güç sıralamasını da

değiştirecek.

Aşağıdaki tablo, 1500 yılından

2009 yılına dünya ekonomik güç

dengesindeki değişimleri ve 2050

yılında beklenen durumu gösteriyor

(Kaynak: 1500 – 2009 yılları için

Maddison (2008), 2050 yılı için

PwC (2017.)

Tabloya göre 20. yüzyılın son çeyreğine

kadar küresel GSYH’de payını

artırabilmiş olan Kuzey Amerika ile

aynı yüzyılın ilk yarısına kadar payını

artırabilmiş olan Avrupa kıtaları 21.

yüzyılda ciddi güç kaybına girecek

ve 2050’de ağırlığı Asya kıtasına

kaptıracaklar. Çin, küresel GSYH’den

en büyük payı alan ekonomi konumuna

gelirken ABD ve Avrupa hızla ivme

kaybedecek.

Raporda öne sürülen iddiaya göre E7

ülkelerinin GSYH toplamı 2020 yılında,

G7 ülkelerinin GSYH toplamından daha

büyük olacak.

Rapordaki görüşler çerçevesinde

bu değişim ekonomilerin büyüklük

sıralamasını da şöyle değiştirecek.

PwC’nin tahminlerine göre tablo,

2000 yılından 2050 yılına geçildiğinde

Çin’in ilk sıraya yerleştiğini, Almanya,

İngiltere, Fransa ve İtalya’nın ilk

sıralardan düştüğünü gösteriyor.

Hindistan, Brezilya, Rusya ve Meksika

üst sıralara geçiyorlar. 2000’de 17.

sırada olan Türkiye de 2050’de 12.

sıraya çıkıyor.

Dünya GSYH'sinde Paylar (%) 15000,50,32,93,423,965,024,924,47,8

1913

21,318,94,425,746,424,98,87,52,9

1973

25,322,18,734,038,424,24,63,13,4

2009

23,220,48,531,732,031,012,65,15,3

2050

15,012,013,028,017,045,022,014,010,0

Kuzey Amerika

ABDGüney AmerikaAmerika Toplamı

AvrupaAsyaÇinHindistanAfrika

Sıra12345678910111217

12345678910111213

ABDJaponyaAlmanyaİngiltereFransa

Hindistanİtalya

BrezilyaKanada

Güney KoreRusya

AvustralyaTürkiye

ÇinABD

HindistanEndonezya

JaponyaBrezilyaAlmanyaMeksikaİngiltereRusyaFransaTürkiye

Güney Kore

2000 2050Sıra

25

Kuşkusuz bunların hepsi bir takım varsayımlara dayanan tahminler. Tahminlerin tutması varsayılanların gerçekleşmesine bağlı. Astrofizikçi Michio Kaku, Geleceğin Fiziği adlı kitabında (Michio Kaku, Geleceğin Fiziği, ODTÜ yayını, 2011) 21. yüzyılın son çeyreğine doğru “kusursuz kapitalizmin” ortaya çıkacağını öne sürüyor. Kaku’ya göre kusursuz kapitalizm; üreticinin de tüketicinin de piyasa ve piyasadaki işlemler hakkında sonsuz bilgiye sahip olduğu ve dolayısıyla fiyatların kusursuz biçimde belirlendiği sistemin adıdır. Michio Kaku’nun betimlediği kusursuz kapitalizmde gelir dağılımının nasıl olacağı hakkında bir bilgi yok. Buna karşılık PwC’nin raporunda yer alan ve aşağıda gösterdiğimiz bir grafik gelir dağılımının giderek bozulduğunu gösteriyor (Açık renk sütunlar 1980, koyu renk sütunlar 2015 yılına ait Gini katsayılarını gösteriyor. Kaynak: PwC, 2017, s. 46.)

PwC’nin tahminleri Türkiye için cesaret verici. Ne var ki son yıllarda gelişim tersine dönmüş ve Türkiye’nin 2001 krizi sonrasında başlayan atağı yanlış yollara girmiş görünüyor. Bunu ekonomide yaşanan ivme kaybından görmek mümkün. Öte yandan bu ivme kaybının yarattığı bir sonuç olarak

EKONOMİ

0,5

0,4

0,3

0,2

0,1

0

Almanya İngiltere ABD ÇinHindistan Endonezya

Giderek büyüyen ama gelir dağılımının bozulduğu bir sistem kusursuzluğa nasıl erişecek orası oldukça tartışmalı.

1998

12,5

25,0

22,3

6,1

48,5

7,9

2016

6,2

19,6

16,6

8,6

53,7

11,9

Kesimler

Tarım Kesimi

Sanayii Kesimi

İmalât Sanayii

İnşaat Kesimi

Hizmetler Kesimi

Vergi-Sübvansiyon

Tablo bize, üzerinde asıl yoğunlaşma gerektiren sanayide ve özellikle de imalât sanayisinde yaşanan ciddi ivme kaybını gösteriyor. Tarım kesiminin üretimdeki payı düşerken bu pay sanayide değil inşaat ve hizmetler kesiminde artışa yol açmış görünüyor. Dünya bir yandan Sanayi 4.0’a doğru yol alırken Türkiye’de sanayi üretiminin payının düşmesi ve yerini inşaat ve hizmet kesiminin alması sağlıklı bir duruma işaret etmiyor.

Türkiye bugün Sanayi 2.0 ile 3.0’ın arasında, tarım ve hayvancılık politikasını modernleştirmesi ve ileri götürmesi gereken bir aşamada, dijital devrime katılmakta yolun belirli bir bölümünü ilerlemiş,

daha çok katma değeri düşük mallar üreten, markalaşmada beklenen atılımı gösterememiş, hizmet sektörü aşırı şişmiş bir ekonomi görümünde bulunuyor.Geleceğin dünyası üretimde sanayi 4.0’ın tüketimde de dijital ayrıntılı bilginin egemen olacağı bir dünya, kısaca Kaku’nun tanımladığı gibi kusursuz kapitalizmin dünyası olacaksa, bu dünyada yer alabilmenin koşulu ekonomide, tarımdan hizmet kesimine geçişe yol açan sağlıksız yapıyı değiştirip sanayiye ağırlık verecek bir yapıyı oluşturmaktan geçiyor. Böyle bir gelecekte bilgisiz tüketicinin yerini bilgili tüketici alacak. Bunun yolu ise ileri kültürler düzeyine geçecek siyasal ve sosyal altyapı değişikliğinin başarılmasına bağlı.

ekonomide yaşanan yapısal değişimin de yanlış bir yönde geliştiğini söylemek yanlış olmaz. Aşağıdaki tablo Türkiye ekonomisindeki yapısal değişimin son yıllardaki yönünü gösteriyor (Üretim Kesimlerinin GSYH İçindeki Payları, %, Kaynak: TÜİK.)

MerkezGEBKİM Org. San. Bölgesi Burak Sarıcı Cad. No:3 Dilovası, 41455 KOCAELİ / TÜRKİYE Tel: +90 262 653 52 53 Fax: +90 262 653 78 31

www.chryso.com

Trabzon FabrikaBeşikdüzü Org. San. Bölgesi 5 Nolu Cad. No:5 Beşikdüzü - TRABZON/TÜRKİYE Tel: +90 462 248 50 09 Fax: +90 462 248 50 10

Adana FabrikaHacı Sabancı Org. San. Bölgesi Hilal Cad. No:13 Sarıçam - ADANA/TÜRKİYETel: +90 322 503 01 549 Fax: +90 322 503 01 55

CHRYSO - Kat Katkı Malzemeleri San. ve Tic. AŞ.

“Türkiye,

Osmangazi Körfez Köprüsü Business İstanbul

Quasar İstanbul

Elazığ-Bingöl Tren Yolu Projesi

Yavuz Sultan Selim KöprüsüSinpaş Bomonti Queen Avrasya Tüp Geçit Projesi

Kuzu E�ect

Ovit DağıTünel Projesi

Manisa Sabuncubeli Tünel Projesi

Ankara-Sivas Hızlı Tren Yolu Projesi

Müşteri Hattı +90 532 111 0 112

Katkılarımızla Yükseliyor.”