158
Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta CHƯƠNG 1 : GIỚI THIỆU TỔNG QUAN CÁC PHẦN MỀM ỨNG DỤNG TRONG XÂY DỰNG 1. Tình hình ứng dụng tin học trong nước Trong những năm gần đây, việc ứng dụng tin học trong xây dựng đã có bước phát triển vượt bậc. Các phần mềm hỗ trợ thiết kế xây dựng ngày càng hiện đại và liên tục được cập nhập. Công tác thiết kế và quản lí xây dựng trong các cơ quan được tin học hóa mạnh mẽ giúp cho công việc được tiến hành một cách nhanh chóng, khoa học và tiện lợi. Trong sự phát triển của ngành xây dựng nói chung, ngành Cầu cũng có những đóng góp tích cực, đặc biệt là với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Đa số các phần mềm ứng dụng trong thiết kế cầu đều được viết dựa trên cơ sở phương pháp số mà trong đó việc phân tích kết cấu bằng phương pháp phần tử hữu hạn (FEM - Finite Element Method) được sử dụng nhiều nhất và có nhiều ưu việt hơn cả. Phương pháp FEM giúp cho việc tính toán kết cấu chính xác và nhanh chóng. 2. Giới thiệu các phần mềm ứng dụng trong xây dựng Các phần mềm hỗ trợ vẽ thiết kế và kiến trúc. AUTOCAD : Là phần mềm hỗ trợ vẽ kĩ thuật PHOTOSHOP 3D-STUDIO Max Các phần mềm hỗ trợ phân tích kết cấu và công trình cầu SAP2000 RM2000 MIDAS STADD III Các phần mềm phân tích địa kỹ thuật, nền móng FB-FIER GEO-SLOPE PLAXIS Các phần mềm ứng dụng quản lí trong xây dựng và lập dự toán Microsoft PROJECT Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 1

Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Embed Size (px)

DESCRIPTION

giáo trinh ứng dụng in hok văn phòng

Citation preview

Page 1: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

CHƯƠNG 1 : GIỚI THIỆU TỔNG QUAN CÁC PHẦN MỀM ỨNG DỤNG TRONG XÂY DỰNG

1. Tình hình ứng dụng tin học trong nướcTrong những năm gần đây, việc ứng dụng tin học trong xây dựng đã có bước

phát triển vượt bậc. Các phần mềm hỗ trợ thiết kế xây dựng ngày càng hiện đại và liên tục được cập nhập. Công tác thiết kế và quản lí xây dựng trong các cơ quan được tin học hóa mạnh mẽ giúp cho công việc được tiến hành một cách nhanh chóng, khoa học và tiện lợi.

Trong sự phát triển của ngành xây dựng nói chung, ngành Cầu cũng có những đóng góp tích cực, đặc biệt là với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Đa số các phần mềm ứng dụng trong thiết kế cầu đều được viết dựa trên cơ sở phương pháp số mà trong đó việc phân tích kết cấu bằng phương pháp phần tử hữu hạn (FEM - Finite Element Method) được sử dụng nhiều nhất và có nhiều ưu việt hơn cả. Phương pháp FEM giúp cho việc tính toán kết cấu chính xác và nhanh chóng.2. Giới thiệu các phần mềm ứng dụng trong xây dựng

Các phần mềm hỗ trợ vẽ thiết kế và kiến trúc. AUTOCAD : Là phần mềm hỗ trợ vẽ kĩ thuật PHOTOSHOP 3D-STUDIO Max

Các phần mềm hỗ trợ phân tích kết cấu và công trình cầu SAP2000 RM2000 MIDAS STADD III

Các phần mềm phân tích địa kỹ thuật, nền móng FB-FIER GEO-SLOPE PLAXIS

Các phần mềm ứng dụng quản lí trong xây dựng và lập dự toán Microsoft PROJECT DTBK DT2000

3. Các vấn đề cơ bản của phần mềm Sap20003.1. Phương pháp tính kết cấu của Sap2000

Trong bài toán Cơ học kết cấu, việc giải quyết bài toán đều dựa trên lý thuyết của cơ học môi trường liên tục. Các nguyên lí chính đều dựa vào

o Sự cân bằng tĩnh học giữa nội lực và ngoại lực của kết cấu hay từng bộ phận của kết cấu.

o Sự liên tục về về biến dạng và chuyển vị trong toàn bộ kết cấu.o Quan hệ ứng suất và biến dạng của vật liệu kết cấu.

Việc phối hợp các nguyên tắc trên sẽ cho những hệ phương trình vi phân phức tạp rất khó tìm lời giải. Chính vì thế ngưới ta đưa ra mô hình số.Khi xây dựng mô hình số, thường thì đòi hỏi phải bổ sung một số giả thiết đơn giản hóa. Các giả thiết này sẽ quyết định đến độ chính xác của kết quả tính toán. Thường thì kết quả tính toán bằng phương

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 1

Page 2: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

pháp số đặc biệt là phương pháp Phần tử hữu hạn (PTHH) được chấp nhận với độ chính xác cho phép.

Phương pháp PTHH là một trong những phương pháp tổng quát nhất để xây dựng mô hình số của kết cấu. Phương pháp này chia không gian liên tục của kết cấu thành một tập hợp các phần tử (chia nhỏ ra) có tín h chất cơ học và hình học đơn giản hơn so với cả kết cấu. Các phần tử này liên kết với nhau bằng điểm nút, lúc này các điều kiện tương thích về chuyển vị hay biến dạng của kết cấu chỉ thỏa mãn tại nút. Thông thường, ẩn cơ bản của PP PTHH là các chuyển vị của nút. Dựa vào điều kiện cân bằng của toàn kết cấu ta có được phương trình:

[F] = [K].[U]Trong đó [F] : Ma trận ngoại lực nút.

[K] : Ma trận độ cứng của kết cấu, được xây dựng từ ma trận độ cứng của các phần tử.

[U] : Ma trận chuyển vị nút.Sau khi giải phương trình trên ta tìm được chuyển vị của nút, từ đó

tìm được chuyển vị của một điểm bất kì trong kết cấu thông qua hàm dạng (hàm biểu diễn chuyển vị của điểm bất kì với điểm nút). Ta thấy khi chia càng nhỏ kết cấu tức càng nhiều phần tử thì kết quả

càng chính xác. Như vậy với sự phát triển công nghệ thông tin như hiện nay, việc giải bài toán kết cấu với độ chính xác cao bằng phương pháp số là hoàn toàn thuận lợi và có tính ứng dụng cao .

3.2. Khái niệm về cách mô hình hóa bài toán trong Sap2000 (Version 9.03)

Mô hình là gì? Mô hình là mô tả khái quát một đối tượng nhằm mục đích nghiên cứu sự làm việc của đối tượng đó. Cùng một đối tượng có thể có nhiều mô hình khác nhau.

Mô hình hóa kết cấu là mô tả đối tượng thành một sơ đồ tính nhằm giải quyết bài toán kết cấu. Kết quả dung để thiết kế hay đánh giá sự làm việc của đối tượng.

Trong Sap2000, việc mô hình bài toán được thực hiện thông qua giao diện đồ họa nên người sử dụng có thể mô hình và sau đó gán các tải trọng

3.3. Các ví dụ tính toán bằng phần mềm Sap2000 giới thiệu Tính toán dầm BTCT đơn giản Tính toán cầu dàn thép Tính toán cầu dầm BTCT ƯST nhịp giản đơn Tính toán cầu liên tục

4. Các vấn đề cơ bản của phần mềm DTBKDTBK hoàn toàn đáp ứng công việc lập dự toán, quyết toán, giá đấu thầu và

quản lý chi phí các công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp, cầu đường, thuỷ lợi, thuỷ điện, đường dây tải điện, trạm biến áp, thí nghiệm điện, hàng không,... theo các thông tư hướng dẫn của Ban Vật Giá Chính Phủ, Bộ Xây Dựng, Bộ Tài Chính và các Bộ chuyên ngành như Bộ Giao Thông, Bộ Công Nghiệp,... đã ban hành.Với 9 phương pháp tính cơ bản đại diện cho 3 nhóm :

Nhóm phân tích đơn giá (phân tích đơn giá theo thực tế). Nhóm phân tích khối lượng và bù chênh lệch giá.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 2

Page 3: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Nhóm phân tích đơn giá tổng hợp (phân tích giá tổng hợp theo thực tế).Đã bao trùm tất cả các phương pháp tính hiện đang được ứng dụng rộng rãi trong cả nước. Người sử dụng có thể lập hồ sơ theo một phương pháp bất kỳ và chuyển đổi dễ dàng dữ liệu và mẫu của một hồ sơ đã lập từ phương pháp này qua phương pháp khác bằng cách nhấp chuột lên menu lựa chọn. Nhờ tính năng này mà người dùng có thể nhanh chóng đáp ứng các yêu cầu của chủ đầu tư. Đặc biệt người sử dụng có thể nhập (Import) hoặc xuất (Export) dữ liệu dưới dạng bảng tính Excel rất dễ dàng và được máy tự động thiết lập các mối quan hệ, công thức tính đồng thời tự động định dạng form in trên khổ giấy A4. Các cơ sở dữ liệu được liên kết với nhau thành 1 file duy nhất cho phép sao chép, di chuyển và trình duyệt rất dễ dàng, thuận lợi ở bất cứ nơi nào, kể cả những nơi mà máy tính chưa cài chương trình DTBK.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 3

Page 4: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

CHƯƠNG 2 : THỰC HÀNH PHẦN MỀM SAP 2000 VERSION 9.03 TRONG THIẾT KẾ CẦU

A. CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN1. Những khái niệm cơ bản 1.1. Sơ đồ kết cấu - sơ đồ tính1.1.1. Nút (Joint)

a/ Vị trí của nút: Điểm liên kết các phần tử . Điểm thay đổi về đặc trưng vật liệu. Điểm cần xác định chuyển vị & điểm có chuyển vị cưỡng bức. Điểm xác định điều kiện biên. Tải trọng tập trung (trừ tải trọng tập trung trên Frame). Khối lượng tập trung.

b/ Khai báo nút trong SAP: Các nút được tạo tự động khi tạo phần tử . Số hiệu nút được gán tự động. Có thể thêm nút tại vị trí bất kỳ. Hệ toạ độ cho nút có thể lấy mặc định theo hệ toạ độ tổng thể hoặc hệ toạ

độ riêng của nút. Nút có các loại hệ toạ độ riêng cho: liên kết, bậc tự do, lực tập trung, khối

lượng tập trung…c/ Bậc tự do của nút:

Một nút có 6 bậc tự do: U1, U2, U3 (thẳng); R1, R2, R3 (xoay). Chiều dương quy ước của các bậc tự do tương ứng với 6 thành phần trong

hệ toạ độ tổng thể. Bậc tự do tính toán (DOF = Degree of Freedom): Số bậc tự do tính toán

của mỗi nút có thể hạn chế theo từng loại sơ đồ (Analyze – Option Def). Bậc tự do nào không có tải trọng, liên kết hay điều kiện biên thì SAP tự

động bỏ qua bậc tự do đó.d/ Một số đối tượng khác liên quan đến nút:

Các lực tập trung có thể khai báo tại nút (Joint Load). Khai báo khối lượng tập trung tại nút (Mass). Khai báo các mẫu tải trọng tại nút( Joint Pattern).

e/ Các kết quả phân tích nút: Các chuyển vị tại nút. Các phản lực tại nút. Các lực liên kết tại nút (Forces).

1.1.2. Phần tử: có 4 loại phần tử a/ Phần tử thanh (Frame)Là một đoạn thẳng biểudiễn trục của các cấu kiện có 2 nút ký hiệu là i và jBiểu diễn cho các kết cấu dầm, dàn, khung 2D hoặc 3D.Mỗi thanh có một hệ toạ độ địa phương riêng mô tả các đại lượng của tiết diện, tải trọng và kết quả nội lực :

Mặc định: trục 1 (đỏ) theo trục thanh từ i đến j, trục 2 (trắng),trục 3 (xanh) hợp với nhau theo quy tắc bàn tay phải (hay quy tắc vặn đinh ốc). Nếu so sánh với hệ toạ độ Đêcác thì:

Trục 1 tương đương với trục X,

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 4

Page 5: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Trục 2 tương đương với trục Y, Trục 3 tương đương với trục Z.

Góc toạ độ phần tử: Khi đổi chiều trục 1, nếu xoay trục 2 và 3 một góc quanh trục 1: Góc là dương nếu chiều xoay từ 2 đến 3 và ngược lại là âm.

Thanh coi là thẳng đứng nếu góc nghiêng với trục Z không quá 10°. Khi vẽ các phần tử nên theo trật tự từ trái sang phải, từ dưới lên trên. Thanh có thể có tiết diện không đổi (Primastic) hoặc thay đổi (Non-

Primastic). Thanh có thể có các loại liên kết khác nhau tại các nút (Release, Regid) Các đặc trưng hình học của phần tử thanh: (do chương trình tự tính nếu dùng

các tiết diện mẫu của SAP) + Section modulus : mô men chống uốn+ Plastic modulus: mô men dẻo+ Radius of Gyration: bán kính quán tính

Các loại tải trọng tác dụng lên phần tử thanh:+ Tải trọng tập trung trên phần tử+ Tải trọng phân bố (đều hoặc không đều)+ Trọng lực, tải trọng bản thân+ Tải trọng nhiệt+ Tải trọng ứng suất trước+ Tải trọng động (Response Spectrum & Time history)+ Tải trọng di động

Nội lực của phần tử thanh: 6 thành phần: P, V1,V2, T, M22, M33. Với bài toán phẳng chỉ có 3 thành phần: P,V2, M33.

b/ Phần tử vỏ (shell) Có thể có 3 hoặc 4, là mặt phẳng trung bình của các kết cấu loại tấm, vỏ,

bản,… được khai báo qua chiều dày của phần tử. Có các loại: (Type)

+ Membrane: phần tử màng chịu kéo (nén), chuyển vị trong mặt phẳng và xoay quanh trục vuông góc với mặt phẳng phần tử.+ Plate : phần tử tấm chỉ chịu uốn:( 2 chiều trong mặt phẳng và ngoài mặt phẳng), chuyển vị theo phương vuông góc với mặt phẳng.+ Shell: phần tử vỏ không gian có thể chịu cả kéo, nén, uốn.

Hệ toạ độ riêng của phần tử là: 1 (đỏ), 2 (trắng), 3 (xanh): trục 1 và 2 nằm trong mặt phẳng, trục 3 luôn vuông góc với bề mặt phần tử.

+ Theo mặc định, trục 3 hướng ra ngoài màn hình hoặc theo phương Z+ Cũng có thể sử dụng góc phần tử như phần tử thanh.

Các loại tải trọng tác dụng lên phần tử vỏ:+ Tải trọng tập trung tại các nút+ Tải trọng phân bố đều + Trọng lực, tải trọng bản thân+ Tải trọng nhiệt+ Tải trọng áp lực: có hướng vuông góc với phần tử (Surface Presure),

tải trọng thay đổi theo các điểm nút (Joint Pattern) dùng cho áp lực nước hoặc tường chắn.

Nội lực: + Có thể có kết quả nội lực hoặc ứng suất tại các nút và theo phương chính

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 5

Page 6: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

+ Có cáclực dọc màng theo các trục F11, F12 và mô men uốn M11, M12…tại các điểm nút của phần tử.+ Kết quả ứng suất cho tai các nút cả thớ trên, thớ dưới của phần tử.

c/ Phần tử khối phẳng (Plan Asolid):- Có thể có từ 3 đến 9 nút, là mặt phẳng trung bình của phần tử, cho các kết cấu

tấm, tường đê chắn…chịu tải trọng đối xứng trục, biến dạng phẳng và ứng suất phẳng. d/ Phần tử khối 3D (solid): 9 nút, dùng cho các kết cấu khối chịu tải trọng 3 chiều.

1.1.3. Liên kết: có các loại liên kết sau: Liên kết tại giao điểm của các phần tử (nút) Liên kết nối đất Ràng buộc chuyển vị

a/ Liên kết cứng (Restraints) Chuyển vị theo phương các bậc tự do mà nút gán bằng 0, tương ứng

vớicác thành phần phản lực của nút đó. Các thành phần gán Restraints có thể có chuyển vị cưỡng bức theo loại

tải trọng Displacement Load( chuyển vị của các bậc tự do có giá trị bằng chuyển vị cưỡng bức, chuyển vị này cũng gây ra nội lực trong mô hình).

Liên kết Restraint đảm bảo cho mô hình khác bị biến hình. Nếu kết cấu bị biến hình, chương trình sẽ thông báo “ Structure to be unstable”.

b/ Liên kết đàn hồi (Spring) Cũng có các thành phần chuyển vị:

o Translation U1, U2, U3 = UX, UY, UZo Rotation R1, R2, R3 = RX, RY, RZ

Độ cứng của gối liên kết có giá trị hữu hạn Giá trị chuyển vị của liên kết hữu hạn và phụ thuộc vào gối đàn hồi Phản lực gối là phản lực đàn hồi Loại cũng phải đảm bảo cho kết cấu không bị biến hình Gối đàn hồi cũng có thể chịu các chuyển vị cưỡng bức và phản lực đàn

hồi bằng tổng phản lực của 2 chuyển vị Không khai báo liên kết nút Restraints trùng với Spring

c/ Ràng buộc chuyển vị:( Constraints) Để mô hình làm việc đúng với tính chất thực của nó và không bị biến

hình Có các kiểu Constraints :Body, Plan, Diaphragm… Giảm số phương trình và khối lượng tính toán.

1.1.4. Tải trọng: Tải trọng tĩnh là tải trọng không thay đổi theo thời gian: tải trọng bản

thân, tải trọng tập trung, tải trọng phân bố, áp lực gió… Tải trọng động : là tải trọng thay đổi theo thời gian: tải trọng động đất,

gió động, sóng biển, tải trọng xe di động trên cầu.1.2. Hệ toạ độ:

Hệ toạ độ tổng thể (Global) có thể là hệ toạ độ Đềcác (kí hiệu X, Y, Z) hoặc hệ toạ độ cầu, trụ (Z, R, ).

Hệ toạ độ riêng (Local) kí hiệu 1,2,3 cho các loại phần tử (trừ phần tử Solid theo hệ toạ độ tổng thể).

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 6

Page 7: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

* Đặc điểm:o Chỉ có một hệ Global nhưng có thể có nhiều hệ toạ độ con so với hệ toạ độ

tổng thể.o Mỗi hệ toạ độ con có thể có những thuộc tính riêng như hệ lưới, gọi thư viện

mẫu, đơn vị và có thể hiện theo từng hệ con.o Hệ toạ độ Global dùng để vào dữ liệu và hiện kết quả cho nút, lực nút, liên

kết, tải trọng tập trung, tải trọng phân bố, phản lực, chuyển vị gối tựa và chuyển vị nút.

o Hệ toạ độ riêng dùng để vào dữ liệu cho phần tử, tải trọng trên phần tử, hiện nội lực của phần tử…

1.3. Đơn vị Nên chọn đơn vị trước khi thao tác với quá trình thiết lập sơ đồ kết cấu. Có thể dùng nhiều hệ đơn vị khác nhau cho dữ liệu khác nhau trong một sơ

đồ kết cấu. Các hệ đơn vị sẽ được chương trình tự động quy về một loại. Kết quả đưa ra theo một hệ đơn vị chung (hệ khai báo đầu tiên).

1.4. Những bước chính khi thực hiện phân tích kết cấu1.4.1. Thiết lập sơ đồ kết cấu

Xây dựng hệ lưới hoặc chọn thư viện mẫu Khai báo vật liệu Khai báo các đặc trưng hình học (tiết diện, chiều dày…) Vẽ phần tử Gán tiết diện cho phần tử Khai báo liên kết nối đất khai báo các trường hợp tải trọng Gán tải trọng cho phần tử đối với từng trường hợp tải trọng: tải trọng bản

thân, tải trọng nút, tải trọng tập trung, tải trọng phân bố đều, tải trọng phân bố không đều…

Tổ hợp tải trọng1.4.2. Phân tích kết cấu:

Chọn kiểu kết cấu: dàn, khung, vỏ… Khai báo một số tham số cần thiết (tham số để tính, in, hoặctham số động) Thực hiện phân tích (chạy chương trình)

1.4.3. Xem kết quả

2. Giới thiệu về giao diện của SAP2000 2.1. Màn hình chung:

Giao diện đồ hoạ của SAP2000 được dùng để khởi tạo mô hình, phân tích kết cấu…thiết kế và hiển thị. Bao gồm các thành phần:

Main Window : bao gồm toàn bộ giao diện đồ hoạ. Cửa sổ này có thể di chuyển vị trí, phóng to, thu nhỏ hoặc đóng lại bằng các thao thác thông thường của Windows. Tại mép trên bên trái cửa sổ cho biết tên của chương trình và loại kết cấu đang làm việc.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 7

Page 8: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Menu Bar: chứa các menu con mà từ đó có thể truy cập vào mọi chức năng của chương trình.

Main Toolbar: bao gồm các chức năng, các thao tác hay dùng, giúp người dùng có thể truy cập nhanh. Chủ yếu trong thành phần này là các chức năng hiển thị (view, zoom…). Tất cả các chức năng của thanh công cụ này có thể truy nhập từ dòng menu.

Floating Toolbar: gồm các thao tác thông dụng, chủ yếu là các chức năng dùng để thiết lập mô hình, cho phép truy cập nhanh. Tất cả các chức năng của thanh công cụ này có thể truy nhập từ dòng menu.

Display Windows: là một vùng rộng trên màn hình để hiện sơ đồ hình học, các đặc trưng tiết diện, tải trọng,…cũng như các kết quả sau khi phân tích và thiết kế. Trong vùng này có thể mở 1 hoặc 4 cửa sổ cùng một lúc. Mỗi cử sổ có thể chọn điểm nhìn và cách hiển thị kết cấu khác nhau. Ví dụ có thể mở cả 4 cửa sổ, trong đó cửa sổ thứ nhất hiên thị sơ đồ chưa biến dạng, cửa sổ thứ 2 hiển thị một trường hợp tải trọng nào đó, cửa sổ thứ 3 hiênt thị một sơ đồ chuyển vị nào đó của kết cấu khi đã tính toán và cửa sổ thứ 4 hiện các tỉ lệ ứng suất thiết kế. Cũng có thể mở 3 cửa sổ hiện mặt bằng, một cửa sổ hiện mặt đứng và cửa sổ còn lại hiện hình chiếu phối cảnh của kết cấu…Tuy nhiên, tại mỗi thời điểm, chỉ có 1 cửa sổ là đang hoạt động và các tác động chỉ có hiệu quả trong cửa sổ này. Có thể thay đổi một cửa sổ bất kỳ thành cửa sổ hoạt động bằng cách nhấn vào một điểm bất kỳ trong cửa sổ đó.

Status Line: cho biết các thông tin về trạng thái hiện tại. Ở phía phải của dòng có một hộp nhỏ hiện và thấy đổi hệ đơn vị đang dùng, toạ độ hiện thời của con trỏ và các điều khiển hoạt động trong trường hợp hiện các biểu đồ chuyển vị hoặc các dao động.

2.2. Thanh Menu Chứa tất cả các hộp thoại và các câu lệnh của SAP2000 Để vào các lệnh, đi từ menu chính menu con hộp hoại:

o Check box: chọn một phương áno List box: chọn một giá trị trong số các giá trị liệt kêo Hộp giá trị: đưa vào một giá trị cụ thể

Một số lệnh có thể có trạng thái On – Off liên hoàn2.2.1. Các thao tác với File

Open – Save – Save as – Close: các chức năng thông thường như mở, lưu, đóng file.

New Modal: bắt đầu một mô hình mới qua việc khai báo hệ lưới gọi như một thư viện bằng cách sử dụng một trong những kết cấu đã thiết lập sẵn do chương trình cung cấp. Các kết cấu này có dạng đơn giản và đều nhau về kích thước. Chúng có thể là giàn, khung phẳng, khung không gian, vỏ trụ, vỏ cầu…Người sử dụng có thể dùng một hoặc ghép nối nhiều kết cấu mẫu với nhau tạo thành một kết cấu mới cho mình hoặc dựa trên những mô hình này biến đổi cho phù hợp với kết cấu thực mong muốn. Khi gọi thư viện mẫu theo chức năng này thường kết cấu được tạo có kích thước là đều nhau theo một phương. Tuỳ thuộc loại kết cấu, chương trình sẽ hỏi một số thông tin cần thiết như số nhịp, số tầng, khoảng cách giữa các nhịp, tầng…

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 8

Page 9: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Import: nhập một tệp dữ liệu từ một chương trình khác (SAP90, SAP2000V-7, Auto CAD, các tệp cơ sở dữ liệu theo cấu trúc của Access, Excel…) vào SAP2000.

Export: xuất ra tệp dữ liệu vào của SAP2000 dưới dạng . S2K (là tệp dữ liệu vào chuẩn giống như viết trực tiếp bằng file text, người dùng có thể mở ra xem và sửa chữa để tính toán lại), hoặc dưới dạng .DXF, MDB, XCL, TEXT…

Set Default file Parths: khai báo thư mục mặc định khi cất các tệp của SAP2000.

Print: Các chức năng in ấn + Print Setup for Graphics: cài đặt một số tham số khi in như số dòng trên

một trang, loại máy in, tên của dự án… + Print Graphics: in trực tiếp các hình vẽ đang hiện trên màn hình ra máy in + Print Table: in các dữ liệu vào, các kết quả đã tính ra máy in dưới dạng

văn bản hoặc các cơ sở dữ liệu khác. Custom Report Writer: tổ chức báo cáo trên các cơ sở dữ liệu của

SAP2000 cung cấp: bảng dữ liệu (vào, ra), các lời chú giải, tiêu đề, hình ảnh…

Modify/ Show Project Information: xem và thay đổi các thông tin chung của dự án (mô hình ) đã chạy trên SAP2000 như tên công ty, người tính, tên khách hàng…

Modify/ Show Coments and Log: đưa thêm vào các lời chú giải (Text ) vào các file văn bản đã có của SAP2000.

Show Input/ Output text file: Xem các tệp cơ sở dữ liệu vào, kết quả ra của SAP2000 dưới dạng Text.

2.2.2. Các thao tác với EditChức năng này dùng trong quá trình thay đổi mô hình. Hầu hết các thao tác của

Edit tác động tới một hoặc nhiều đối tượng vừa chọn. Các thao tác này nằm trong menu Edit. Trước khi dùng các thao tác này, phải lựa chọn các đối tượng cần tác động (nút, phần tử, liên kết…).

Một số chức năng cơ bản: Undo, Redo: cho phép huỷ hoặc quay lại các thao tác vừa làm. Cut, Copy, Paste, Delete: dùng để cắt, sao chép, dán, xoá một nhóm đối

tượng trong quá trình tạo lập sơ đồ kết cấu. Add to Model Form Template: nối một kết cấu trong thư viện của

SAP2000 với một mô hình đã có. Interactive DataBase Editing: sửa chữa các dữ liệu đưa vào qua các bảng

dữ liệu. Các dữ liệu mới được cập nhật ngay vào mô hình nếu chấp nhận (apply) các dữ liệu này. Trong quá trình sửa chữa, SAP2000 cung cấp các chức năng để sao chép, xoá, sửa thuận tiện và đôi khi hiệu quả hơn biến đổi trực tiếp trên đồ hoạ.

Add Grig at Selected Point: thêm các đường lưới tại các điểm đánh dấu đã lựa chọn, đường lưới này có thể theo một trong 3 trục của hệ toạ độ bất kỳ.

Replicate: cho phép tạo ra một bản sao của một nhóm đối tượng nào đó(nút, phần tử ) từ một bản gốc và cho phép chuyển đến vị trí mới bằng phương pháp tịnh tiến hoặc quay theo các trục. Có 3 kiểu:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 9

Page 10: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Linear: sao chép một số đối tượng đếnvị trí mới (có số gia theo cả 3 phương) với số lượng tuỳ ý.

o Radial: tạo ra một số bản copy và cho phép xoay quanh một trục nào đó với một góc bất kỳ

o Mirror: tạo một bản sao đối xứng qua một mặt phẳng nào đó và có thể dịch chuyển đến một vị trí bất kỳ.

Extrude: tạo ra các đối tượng dạng khối 3D từ một số dạng phân tích ban đầu của SAP2000 như Line, Area.

Move: di chuyển một số thành phần của kết cấu như nút, phần tử… đến vị trí mới trong mô hình.

Merge Jiont: hợp các nút lân cận nhau theo một dung sai nào đó do người dùng khai báo (có thể dùng nối 2 mô hình độc lập nhau thành một mô hình mới) hoặc sửa chữa các sai sót trong quá trình thiết lập mô hình.

Divide Frame: tách một phần tử thành nhiều phần tử mới, có thể bằng nhau hoặc tăng giảm đều. Trong quá trình tách, chương trình tự thêmvào các nút tại những vị trí cần thiết

Break: khi trong mô hình có nhiều đường giao nhau, dùng chức năng này sẽ phân nhỏ các phần tử tại các giao điểm và thêm vào các nút, tên thanh cần thiết.

Mesh Curved Frame/ Cable: tạo một cung tròn qua các đầu của phần tử thanh (từ thanh thẳng thành cong qua một số cách nào đó. phần tử thanh bị xoá và cung tròn được chia thành nhiều phần tử sau khi tạo).

Joint Frame: cho phép nối các thanh đã lựa chọn thành một phần tử và bỏ đi các nút không cần thiết trong quá trình nối.

Trim/ Extend Frame: chức năng này cũng giống như ở AutoCAD sẽ chặt bớt các đoạn thẳng từ 2 đầu của thanh.

Mesh Area: Chia nhỏ các phần tử shell thành một lưới theo hai phương Mesh Solid: chia đều các phần tử Solid thành các phần tử nhỏ hơn. Disconect: tách các phần tử quanh nút chung thành mỗi phần tử có một nút

độc lập, tự thêm vào tên các nút tương ứng( có thể sử dụng chức năng này để Realease hoặc Constraint, Restrain).

Connect : Dùng nối các nút của các phần tử tại cùng một vị trí có tên khác nhau thành một nút chung,các nút thừa tự loại bỏ (ngược lại của quá trình Disconect).

Show Duplicates: chức năng này dùng để hiện (đổi màu) các phần tử trùng nhau. Sau đó có thể xoá hoặc nhập lại các nút hoặc phần tử giống nhau (trùng tên).

Merge Duplicates: ngược lại với Show Duplicates. Change Lable: thay đổi lại cách đánh số nút, phần tử theo một tổ hợp mới

gồmcó chữ hoặc số, có thể đánh theo trật tự hướng X,Y, Z tuỳ chọn.2.2.3. Các thao tác với View

Set 2D – 3D view: hiển thị 2 chiều là hiện kết cấu trong một mặt phẳng song song với một trong 3 mặt phẳng X-Y, X-Z hoặc YZ của hệ toạ độ chung, chỉ thấy được các đối tượng trong mặt phẳng đó. Hiển thị theo không gian 3 chiều có thể thấy toàn bộ kết cấu từ một điểm nhìn đã chọn. Các đối tượng nhìn thấy không bị hạn chế bởi một mặt phẳng nào. Hướng nhìn khai báo qua

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 10

Page 11: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

2 góc, một góc trong mặt phẳng ngang góc kia từ phía trên nhìn xuống mặt phẳng ngang.

Perspective: nhìn phối cảnh, luôn cho một cảm giác thực và hình ảnh rõ hơn về chiều thứ 3. Có thể chuyển đổi dễ dàng từ Perspective sang 2D – 3D View và ngược lại.

Zoom: thể hiện rõ một vài kết cấu nào đó hoặc hiện toàn bộ kết cấu. Zoom Out đưa kết cấu rời xa màn hình (thu nhỏ), ngược lại là Zoom In. Chế độ Zoom có thể đặt số gia và thay đổi nó. Zoom Window chỉ hiện kết cấu nằm trong cửa sổ chọn. Cửa sổ này khai báo bằng cách đánh đấu 2 góc của cửa sổ và di chuyển chuột trên miền đánh dấu.

Pan: cho phép di chuyển kết cấu và trên màn hình chỉ hiện những phần nằm trong cửa sổ khai báo.

Set Limits: khai báo một cửa sổ qua các giá trị hai góc cửa sổ gọi là giới hạn trên và giới hạn dưới. Chỉ những phần kết cấu nằm trong cửa sổ này mới hiển thị được và các hiệu quả của Pan, Zoom…. chỉ tác động trong cửa sổ này.

Set Display Option: khai báo các tham số có liên quan đến các loại nút, phần tử, liên kết….để hiện trên sơ đồ kết cấu như: Label, Element, Axis, Restraint…

2.2.4. Các thao tác với Define Materials: chức năng này cho phép khai báo mới nhiều loại vật liệu khác

nhau hoặc thay đổi, huỷ các nhóm đã có. Đối với mỗi loại vật liệu có thể đặt một tên và đưa và các tham số E, W, M, …và một số tham số khác cho quá trình thiết kế như ứng suất chảy của thép fy, cường độ kéo nén của bê tông.

Frame/Tendon/Cable Sections: khai báo các loại tiết diện (mặt cắt) của phần tử thanh.

Area Sections: tương tự như Frame Sections, chú ý đến:o Section name: đặt têno Type: loại phần tử, có Shell, Membrene, Plateo Thickness: chiều dày phần tửo Material: chọn loại vật liệu.

Link/Support Properties: khai báo tiết diện cho phần tử NL Link - giống phần tử Frame

Coordinate System/ Grid: chức năng này có thể: o Tạo hệ toạ độ mới (hệ toạ độ riêng)o Thêm, sửa, bớt các dòng lưới theo phương X, Y, Z của một lưới đã

có. Vị trí mới của lưới có thể trong các trạng thái Hide, Glue. Hide All Grid Line: không hiển thị các đường lưới Glue Joint to Grid: ở trạng thái On, các nút sẽ luôn thay đổi

cùng với sự thay đổi của các dòng lưới (dẫn đến phần tử có thể thay đổi theo).

Joint Constraints: khai báo các ràng buộc với nút. Joint Patterns: tạo ra các mẫu cho nút (chỉ khai báo tên, không đưa vào giá

trị). Các mẫu này sau này có thể dùng gán cho một nhóm nút nào đó và sử dụng tên của nhóm để gán tải trọng cho các nút đó.

Groups: tạo sẵn các tên nhóm. Các nhóm này có thể dùng để gán cho một nhóm phần tử nào đó và sử dụng tên của nhóm thay cho lựa chọn phần tử trong quá trình gán tiết diện, tải trọng, …cho các phần tử đó.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 11

Page 12: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Load Cases: khai báo các trường hợp tải trọng tĩnh, bao gồm:o Load name: Tên trường hợp tải trọng.o Type: loại tải trọng: hoạt tải, gió…o Self Weight Multiplier: hệ số tải trọng bản thân, áp dụng cho toàn bộ

trường hợp, có thể thêm, sửa, xoá các trường hợp. Bridge Load: khai báo các tham số để tính cho bài toán cầu như Lane,

Vehicle… Functions: khai báo các tải trọng động như Time History và Reasponse

Spectrum Analysis Cases: khai báo các trường hợp cần phân tích trong quá trình chạy

SAP2000. Combinations: khai báo các tổ hợp tải trọng

o Cho phép thêm, thay đổi, xoá một tổ hợp nào đóo Khai báo các tham số cố liên quan đến tổ hợp

2.2.5. Các thao tác với Draw Set Select Mode: chuyển từ chế độ vẽ phần tử sang chế độ chọn phần tử. Set Reshape Element Mode: cho phép thay đổi hình dạng và vị trí của các

phần tử đã có trong kết cấu bằng cách dùng chuột kéo đến vị trí nào đó, kích thước hoặc hướng phần tử có thể thay đổi hoặc không thay đổi. Nếu di chuyển các dòng lưới thì các phần tử trên sẽ di chuyển theo (khi lưới không khoá và đang ở chế độ Glue Joint to Grid).

Draw Special Joint: các nút thông thường tự sinh ra tại các đầu hoặc góc của phần tử. dùng chức năng này để thêm các nút vào những vị trí bất kì tại những nơi nhấn chuột.

Draw Frame/Cable/Tendon: tạo ra các phần tử bằng cách đánh dấu vị trí hai đầu thanh trên màn hình hoặc tại các nút lưới

Draw Frame/Cable/Tendon: vẽ nhanh các phần tử bằng cách đánh dấu một điểm bất kỳ trên cạnh lưới.

Snap: ở trạng thái On, và chế độ truy bắt điểm theo các kiểu khác nhau như tại nút, đầu các phần tử, các điểm giao nhau…

New Label: đánh số lại tên của một số nút, phần tử theo ý muốn hoặc thay đổi tên nút, phần tử với một số thông số sau: thêm tiếp đầu ngữ, thay tên, tên được dánh với một số gia nào đó…

2.2.6. Các thao tác với SelectChức năng này khai báo một nhóm đối tượng sẽ cho dùng các thao tác tiếp theo.

SAP2000 dùng khái niệm “ Noun Verb” - chọn trước, trong đó có thể đầu tiên tạo ra một tập chọn (bằng cách nhấn trực tiếp vào các đối tượng) và sau đó thực hiện các thao tác trên tập chọn đó. Các thao tác cần thiết thực hiện trên một tập chọn trước bao gồm các thao tác: gán, sửa đổi dữ liệu, hiển thị, in ấn…

Để chọn đối tượng phải đặt chương trình vào chế độ Select bằng cách nhấn một trong các nút của thanh công cụ di động. cũng có thể chọn một hành động bất kỳ từ menu Select hoặc Display để đưa chương trình vào chế độ chọn. Có thể chọn đối tượng theo một trong các cách sau:

Point: chọn các đối tượng đơn, chỉ chính xác các đối tượng Window: chọn đối tượng bằng cách vẽ một cửa sổ quanh đối tượng chọn Crosing: chọn đối tượng bằng cách vẽ một đường thẳng đi qua các đối tượng

chọn

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 12

Page 13: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Group: chọn các đối tượng trong cùng một nhóm Chọn các đối tượng có cùng loại đặc trưng nào đó: cùng mặt phẳng (XY, XZ,

YZ plane), cùng loại mặt cắt… Trong chế độ chọn, nút trái chuột dùng để chọn đối tượng, nút phải

dùng để tra cứu các đặc tính của đối tượng. Mọi thao tác (trừ vẽ) cóthể thực hiện khi chương trình dang ở chế độ chọn.

2.2.7. Các thao tác với AssignChức năng này dùng để gán các đặc trưng vật liệu, mặt cắt ngang, tải trọng

(đã khai báo trước đó) cho một nhóm các đối tượng đã hoặc vừa chọn. Các thao tác này lấy từ menu Asign hoặc thanh công cụ dưới, bao gồm: Trong quá trình lập sơ đồ hình học:

o Joints(nút): gán các liên kết ràng buộc, gối đàn hồi, khối lượng tập trung quy đổi, hệ toạ độ riêng…

o Frame/Cable (phần tử thanh): gán các đặc trưng mặt cắt, hệ toạ độ riêng, giải phóng liên kết, vị trí cần đưa ra kết quả, vùng cứng và tải trọng.

o Area, Solid, Link: gán các đặc trưng mặt cắt, hệ toạ độ riêng và tải trọng.o Gán các giá trị của các mẫu cho các nút trong các trường hợp khai báo tải

trọng nhiệt và tải trọng áp lực. Có thể gán các chức năng trên cho từng đối tượng hoặc các đối

tượng trong một nhóm. Nguyên tắc cung là chọn đối tượng sau đó chọn tên của các đặc trưng

Trong quá trình gán tải trọng:o Joint Load: gán tải trọng tập trung, chuyển vị cưỡng bức tại núto Frame Load: gán tải trọng cho các phần tử thanh bao gồm:

Gravity: khai báo hệ số trọng lực Points: tải trọng tập trung trên phần tử Distributed: tải trọng phân bố trên phần tử (đều hoặc không đều) Termerature: gán ccs tải trọng nhiệt Pretress: gán tải trọng ứng suất trước cho các phần tử thanh đã

chọn. Trong phần này không mô tả tải trọng mà chỉ khai báo trường hợp nào chịu tải và hệ số của tải trọng ứng suất trước.

o Area Load: gán tải trọng cho phần tử vỏ: Gravity: khai báo hệ số trọng lực Uniform: gán tải trọng phân bố cho phần tử Serface Pressure: khai báo tải trọng áp lực mặt cho các phần tử

tấm, vỏ…- Load Case: khai báo trường hợp tải trọng.- By Element: khai báo giá trị lực tác động vuông góc với bề mặt

phần tử và phân bố trên cả bề mặt phần tử.- By Joint Pattern: khai báo tên mẫu đã có và hệ số- Option: add, modify, delete.

o Joint Pattern: khai báo dạng của mẫu tải trọng qua các nút (hệ số A, B, C)

o Solid Load: khai báo tải trọng Solid.2.2.8. Các thao tác với Analyze

Sau khi đã khởi tạo xong mô hình kết cấu bằng các thao tác trên, có thể phân tích mô hình để tính toán kết quả chuyển vị, ứng suất, phản lực…

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 13

Page 14: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Trước khi phân tích sơ đồ, có thể lựa chọn các kiểu phân tích từ menu Analyze bao gồm: Loại kết cấu phân tích (đưa vào UX, UY, UZ, RX, RY, RZ: các bậc tự do bị

giữ). Loại kết cấu: trong phần này có sẵn 4 loại kết cấu:

o Khung không giano Khung phẳng (X-Z)o Dầm lưới (X - Y)o Giàn không gian

Degree of freedom: dùng các mã của các bậc tự do để khai báo cho một kiẻu kết cấu bất kỳ không thuộc 4 kết cấu mẫu ở trên.

Run : thực hiện tính toán kết cấu. chương trình cất mô hình trong một tệp cơ sở dữ liệu của SAP2000, sau đó kiểm tra và phân tích mô hình. Trong quá trình kiểm tra và phân tích, trên cửa sổ chính xuất hiện những thông báo của quá trình phân tích kỹ thuật. Khi phân tích xong, có thể xem lại các thông báo trong quá trình chạy chương trình. Nhấn OK để đóng cửa sổ chính sau khi kết thúc quá trình xem các thông báo này.

2.2.9. Các thao tác với DesignThiết kế là quá trình kiểm tra các phần tử thép hoặc bê tông theo các tiêu

chuẩn khác nhau. quá trình này chỉ được thực hiện sau khi phân tích kết cấu.Các phần tử thanh bằng thép có thể có mặt cắt ngang có trọng lượng tối thiểu

được lấy tự động từ một nhóm trong các mặt cắt ngang đã khai báo trong chương trình. Kết cấu sau khi thiết kế có thể được tính toán và kiểm tra lại.2.2.10. Các thao tác với Display

Show Underformed Shape: hiện dạng hình học của kết cấu khi chưa bị biến dạng.

Show Loads: hiện sơ đồ tải trọng cho từng trường hợp tải trọng của nút, phần tử:

o Joint: hiện sơ đồ tải trọng của nút.o Frame: hiện tải trọng trên phần tử thanh: Force, Moment, Gravity,

Temperature, Gradient…o Shell: hiện tải trọng trên phần tử vỏ: Gravity, Uniform, Presure,

Temperature… Show Pattern: hiện các mẫu tải trọng (trong trường hợp tải trọng áp lực mặt

và nhiệt) Show Lanes: hiện các dữ liệu về Lane, độ lệch tâm và các dãy phần tử Lane. Show Deform Shape: hiện các biểu đồ chuyển vị của từng trường hợp tải

trọng. Show Mode Shape: hiện các dao động. Show Element Forces/ Stress: hiện các biểu đồ nội lực và ứng suất của các

phần tử (có thể kèm theo cả giá trị) ứng với từng trường hợp tải trọng. Show Influence Lines: hiện các biểu đồ đường ảnh hưởng. Show Definite Data Table: hiện các bảng dữ liệu đưa vào (dạng text) gồm

các dữ liệu về dạng hữu hạn, tải trọng, liên kết… Show Analysis Results Table: hiện các bảng dữ liệu kết quả phân tích kết

cấu (dạng text).

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 14

Page 15: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Show Design Results Table: hiện các bảng dữ liệu kết quả thiết kế (dạng text).

Show All Table Type: hiện tất cả các bản dữ liệu vào ra.2.2.11. Các thao tác với Option (một số cài đặt ban đầu và lực chọn)

Preference: cài đặt một số tham số có sẵn cho chương trình:o Dimensions/ Tolerances: các tham số về kích thước như dung sai của

Snap, Select, Font của các chữ trên hình vẽ…o Steel Frame Design: các tham số của thép như tiêu chuẩn thiết kế,

các tệp chứa các mặt cắt, tham số cho các trường hợp tính theo phổ và hàm thời gian.

o Concrete Frame Design: các tham số của bê tông như các tiêu chuẩn thiết kế, hệ số giảm độ bền…

Color: cài đặt màu sắc hiển thị cho các nút, phần tử, màu nền… Window: lựa chọn số cửa sổ hiển thị và kiểu cửa sổ.

2.3. Giới thiệu về hệ lướiLưới là hệ phụ trợ, hỗ trợ trong quá trình tạo lập sơ đồ hình học. Lưới có thể 2 hoặc 3 chiều, được tạo gần giống với sơ đồ kết cấu.Có 2 loại hệ lưới:

Theo toạ độ Đềcác: khai báo số khoảng lưới (Nunber of Grid Spaces) và độ lớn mỗi khoảng theo 3 trục X,Y, Z (Grid Space).

Theo hệ toạ độ trụ: khai báo số đường tròn đồng tâm, số góc chia, số khoảng chia theo phương Z và giá trị của 3 tham số trên.

Các bước thao tác khi tạo lưới:o Tạo ra một hệ lưới đều: File New Modal Chọn loại lưới

Khai báo

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 15

Page 16: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Chỉnh sửa các bước lưới cho phù hợp: Nhấn Edid Grid hoặc từ Menu Define Coordinate System/ Grids Modifine/Show System.

3. Thiết lập sơ đồ và tính toán kết cấu hệ thanh 3.1. Tạo lập kết cấu3.1.1. Mô hình sơ đồ tính

Trong SAP2000 có một hệ thống thư viện mẫu phong phú để tạo sẵn các kết cấu hệ thanh, vỏ...Để tạo kết cấu này, người sử dụng chọn loại sơ đồ kết cấu và sau đó cung cấp các giá trị cho một tham số cụ thể mà sơ đồ đòi hỏi. Tuỳ theo các dữ liệu này có thể có các dạng khác kết cấu khác nhau3.1.2. khai báo vật liệu (Define Material)

Có 3 loại vật liệu mẫu là bê tông, thép và bất kỳ, mặc định luôn lấy là Steel. Nếu giá trị không phù hợp thì phải thay đổi. Để thay đổi các giá trị mặc định về dạng đặc trưng vật liệu của SAP2000: vào Option Preferences khai báo cho các giá trị sẽ hiện đối với Steel, Concrete, Aluminum; hoặc Frame/ Cable Frame Property Modifier thay đổi cho các nhóm mới khai báo.3.1.3. khai báo các loại tiết diện: Define Frame/Cable Section

khai báo các tiết diện trong SAP2000 có thể dùng một trong các kiểu: Lấy các tiết diện có sẵn trong các tệp của SAP2000: Define

Frame/Cable Section Import Wide Flange (đối với thép có thể theo tiêu chuẩn của Mỹ- AISC, Canada – CISC, Anh …) bằng cách chọn các tệp *.pro sau đó chọn kiểu thép (thép góc, hình L, T,…)trong trường hợp này không phải khai báo kích thước tiết diện.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 16

Page 17: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chọn một trong số các tiết diện có hình dạng của SAP2000 đã có sẵn như tiết diện chữ nhật, tròn, T, U, C…(đối với bê tông), trong trường hợp này chỉ cần khai báo một số kích thước tối thiểu như chiều cao, chiểu rộng… mà SAP2000 yêu cầu. tuỳ theo kích thước đưa vào mà có các dạng hình học khác nhau. Để khai báo cho các tiết diện này vào: Define Frame Properties Add Rectagular…

Hộp thoại khai báo tiết diện:

Ngoài ra, người dùng có thể tự thiết kế một tiết diện bất kì khi chọn Add SD Section.

3.1.4. Vẽ phần tử: Draw Draw Frame/Cable/Tenden

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 17

Page 18: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Để chọn chức năng vẽ, có thể gọi lệnh từ thanh menu hoặc từ biểu tượng trên thanh công cụ: Có thể vẽ phần tử thông thường hoặc vẽ nhanh (Quick Draw) Nên thống nhất hướng của các phần tử trong quá trình vẽ (từ dưới lên trên,

từ trái qua phải) Tận dụng chức năng biến đổi đối tượng như Coppy, Move, Delete, Device,

Replicate… trong quá trình tạo phần tử. Để có thể hiện được các sơ đồ hình học của kết cấu đã tạo, dùng các chức năng: 3D View (hiện các hình vẽ không gian) 2D XY, XZ…(hiện từng mặt phẳng ) Nếu có hệ lưới, có thể di chuyển mặt phẳng theo các dòng lưới Để xem kết cấu theo một số thông số cài đặt dùng View Set Display

Option

Để xem các thông số của phần tử hay nút đang hiện hành trên mô hình, nhấn vào đối tượng và chuột phải:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 18

Page 19: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

3.1.5. Gán tiết diện cho phần tử: Asign Frame/Cable/Tendon Frame Sections Chọn phần tử muốn gán dùng các chức năng của Select Mở hộp thoại Assign Frame/Cable/Tendon Frame Sections Chọn tiết diện cần gán (đã có) trong danh sách bên trái

3.1.6. khai báo liên kết: Assign Joint Restraint Chọn các nút cần gán liên kết nối đất Mở hộp thoại Assign Joint Restraint, chọn loại liên kết cần gán.

3.1.7. khai báo các trường hợp tải trọng: Define Load Case Trường hợp tải trọng là các phương án tải khác nhau, độc lập để từ đó só thể

đẽ dàng đưa vào các tổ hợp tải trọng. trường hợp tải có thể chia nhỏ tuỳ ý, mỗi trường hợp có một hệ số riêng đối với tải trọng bản thân (Self Wieght Mutiplier), mặc định của SAP2000 là 1 cho DEAD

Khi tính toán, SAP2000 mặc định sẽ tính và cho kết quả của tất cả các trường hợp tải trọng đã khai báo. Người sử dụng có thể hạn chế số trường hợp cần tính khi chọn tham số trong Define Analyse Case hoặc Analyse Set Analyse Case to Run trước khi phân tích kết cấu.

Chú ý trong các trường hợp tải trọng, chỉ nên khai báo 1 trường hợp là có hệ số Self Weight khác 0.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 19

Page 20: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Các bước khai báo một trường hợp tải trọng tĩnh (Static Load Case): Menu Define Load Case:

o Tên trường hợp tải: Load Case Nameo Kiểu tải trọng (type): Dead (tĩnh tải), Live (hoạt tải), Wind (gió), Snow

(tuyết), Quake (tải trọng tĩnh do động đất)…Nếu có TCVN thì các lựa chọn này không quan trọng (Defaul Conbination).

o Self Weight: hệ số tính trọng lượng bản thân cho mọi phần tử có mặt trong kết cấu, nếu = 0 là không tính.

o Delete: xoá một trường hợp tải trọng, sẽ xoá mọi giá trị đã gán cho phần tử.

3.1.8. Gán tải trọng cho phần tử của từng trường hợp tải trọngMuốn thực hiện được bước này, các trường hợp tải trọng phải được khai báo trước

trong Define.Để gán tải trọng cho phần tử theo các bước sau: Chọn các phần tử cần gán (chú ý đơn vị) Chọn các tải trọng cần gán, khi gán cần chú ý:

+ Kiểm tra loại tải trọng+ kiểm tra hướng tải trọng+ Kiểm tra lại trạng thái gán tải trọng (theo trục nào của Globle hay Local)+ Kiểm tra trường hợp của tải trọng đang gán

Đưa vào giá trị của tải trọngTải trọng bản thân: chỉ khai báo hệ số Mutiplier trong Local Case (chú ý phải

khai báo giá trị của trọng lượng bản thân W trong Material) Self Weight: là hệ số tính tải trọng bản thân áp dụng cho mọi phần tử trong

kết cấu. Nó tính trọng lượng bản thân theo phương Z và luôn có giá trị dương. Gravity: là hệ số tính tải trọng bản thân áp dụng cho mọi phần tử trong kết

cấu đã chọn, có thể có các phương X, Y, Z. Nếu theo phương Z thì có giá trị âm. Tải trọng tập trung tại nút: Assign Joint Load Force

Tải trọng tập trung trên phần tử: Assign Frame Load Joint

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 20

Page 21: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Tải trọng phân bố trên phần tử: Assign Frame Load Distributed Trong SAP2000 mỗi phần tử chỉ được phép gán tối đa 4 tải trọng tập trung

trên phần tử hoặc 4 điểm có giá trị tải trọng khác biệt (đối với tải trọng phân bố không đều), do vậy trong hộp thoại chỉ có 4 ô để vào các giá trị của các kết cấu tại các điểm đặt lực (Distance), tính đến đầu thanh và giá trị lực tại từng điểm (Load).

Khi vào giá trị cho các kết cấu có 2 cách:o Nếu chọn Relative Distance from End - I : thì các giá trị này là tỉ lệ

của khoảng cách tính từ điểm đặt lực đến đầu thanh/ chiều dài cả thanh.

o Nếu chọn Absolute: là giá trị thực của độ dài điểm đặt lực đến đầu thanh

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 21

Page 22: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Để xem các tải trọng đã gán: Display Show Load (chọn Joint, Frame, Shell…). Có thể xem cho từng trường hợp tải trọng của từng loại, hiểm thị hình dạng và giá trị. Riêng tải trọng mô men sẽ xuất hiện dưới dạng ngẫu lực.

3.1.9. Tổ hợp tải trọng. Tổ hợp tải trọng là các phương án tải cần tính trong thực tế (đưa ra kết quả)

dựa trên các trường hợp tải trọng đã khai báo. Trong mỗi tổ hợp tải trọng có thể xắp xếp nhiều trường hợp tải trọng một lúc và mỗi trường hợp tải trọng có thể có hệ số tổ hợp khác nhau.

Cách khai báo tổ hợp:o Chọn tên (Name).o Chọn phương pháp tổ hợp (Type).o Đưa vào hệ số tổ hợp cho từng trường hợp tải trọng tham gia trong tổ

hợp này (Define). Các đại lượng trong tổ hợp tải trọng (Load Combination):

o Tên tổ hợp (Combo Name)o Kiểu tổ hợp các giá trị (Type):

Add: tổ hợp theo phương pháp cộng tác dụng Enve: tính tổ hợp bao nội lực SRSS: căn của tổng bình phương các trường hợp tải trọng ABS: trị tuyệt đối của các trường hợp tải trọng Scale Factor: hệ số tổ hợp của từng trường hợp tải trọng trong một tổ

hợp3.2. Phân tích và tính toán3.2.1. Chọn sơ đồ kết cấu: Analyse Set Analyse Option

Với các loại kết cấu nằm trong các kết cấu mẫu của SAP2000 thì chỉ cần nhấn vào đó, SAP2000 tự động biết đó là loại gì và tự động thay đổi các tham số của Degree of Freedom.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 22

Page 23: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Với các kết cấu không có trong kết cấu mẫu của SAP2000 thì phải khai báo các bậc tự do có thể của toàn kết cấu trong các tham số của Degree of Freedom. Một số loại kết cấu có sẵn:o Dàn phẳng: chỉ chuyển vị theo Ux và Uzo Tấm phẳng: Uz, Rx, Ryo Phẩn tử Asolid: Ux và Uz; Solid: Ux, Uy và Uz.

3.2.2. Thực hiện tính toán: Analyse Set Analysis Case to RunĐể thực hiện tính toán, vào Analyse Set Analysis Case to Run để lựa chọn các

trường hợp cần tính có khai báo và hiện trong Action (Run) sau đó nhấn Run Now. Các loại phân tích:

Phân tích tĩnh: chỉ chịu tải trọng tĩnh Tính dao động riêng: khai báo Mode Shape Phân tích P- Delta: bài toán ổn định (chọn P - Delta) Phân tích dao động:

o Tải trọng điều hoà (Harmonic steady - state)o Phân tích phổ phản ứng (Response Spectrum) tải trọng có gia tốc nềno Phân tích theo hàm thời gian ( Time History) : tuyến tính, phi tuyến

Phân tích với tải trọng di động: bài toán cầu (Moving Load) Các kiểu phân tích được thực hiện một lần có thể in riêng hoặc tổ hợp với

nhau.* Bài toán dao động riêng (Dynamic Analysis) T: chu kỳ dao động, f: tần số ; T = 1/f.Phân tích Eigenvector Gán khối lượng tập trung (xem lại đơn vị khi tính theo phương pháp

Eiggen thì khối lượng m = P/g)

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 23

Page 24: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Khối lượng của các phần tử không phải tính, SAP2000 tự quy đổi Khối lượng còn lại tính quy đổi về nút (thường tính khối lượng của cả

tầng rồi chia cho số nút chính tại vị trí có cột, lõi). Chỉ tính khối lượng của tĩnh tải và hoạt tải dài hạn. Chỉ nhập khối lượng gây lực quán tính Menu Assign Masses

Direction 1, 2 (bỏ phương 3 và không nhập mô men quán tính). Để tìm các dạng dao động theo Eigenvector, cần xác định các thông số

sau:o Số dao động cần tính (Number of Mode): n (→= 10)o Shift: (Center) = 0o Cut: giá trị tần số giới hạn (Radius) bằng 0 hoặc bằng fL khi tính gió

độngo Tol: giá trị hội tụ (Tolerance)

Số dạng dao động giới hạn bởi đồng thời 3 điều kiện: n, shift, cut; f- shift<= cut3.2.2. Xem kết quả Kết quả của SAP2000 có thể xem bằng đồ hoạ (các biểu đồ, hình vẽ) hoặc qua các bảng chứa dữ liệu theo dạng text hoặc cấu trúc dựa trên các cơ sở dữ liệu của Excel, Ascess. Để xem kết quả thường thao tác một trong số phần sau:

Chọn 1- 4 cửa sổ hiện: Option Window Chọn các đối tượng muốn xem kết quả (thông thường là cả kết cấu). Chọn thành phần dữ liệu vào (các khai báo mô hình) hoặc kết quả đã tính

(chuyển vị, nội lực…) muốn hiện Các loại tệp tin: dữ liệu đầu vào: *.sdb, *.$2k

kết quả: *.out, *.text, *.xls, *. Mdb3.2.3. Đồ hoạ (Display)3.2.3.1. Xem các đại lượng đưa vàoa/ Xem sơ đồ hình học: Display Underformation Shape

Xem cho từng trường hợp và từng loại tải trọng trên nút hoặc trên phần tử (có thể hiện cả giá trị).b/ Xem sơ đồ tải trọng: Display Show Load Assign

Hiện các sơ đồ tải trọng mục đích kỹ thuật lại các trường hợp tải đã gán. Có thể hiện:

Hiện cho từng trường hợp tải trọng (chọn Load name) Từng loại tải trọng: (Load Type) Joint, Frame, Area, Solid, Link… Hiện hình dạng và giá trị (Value): có thể hiện tải trọng nút cùng tải

trọng trên phần tử Hệ toạ độ khi hiện (Coordinate Sys)

c/Xem các đại lượng đã gán cho kết cấu: Display Show Misc Assignd/ Phân bố Lane trong bài toán cầu: Display Show Lane.3.2.3.2. Hiện các kết quả tínha/ Hiện các biểu đồ chuyển vị: Display Show Deformed Shape

Chọn trường hợp, tổ hợp muốn hiện: Case/ Combo Chọn tỷ lệ hiện: Scaling Chọn kiểu hiệno Wire: hiện sơ đồ kết cấu mờ và dạng chuyển vị.o Cubic: chỉ hiện dạng chuyển vị

b/ Hiện các biểu đồ nội lực: Display Show Force/Stress

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 24

Page 25: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chọn trường hợp- tổ hợp (Case/Combo) Chon đối tượng hiện: o + Joint: Reaction – Springo + Frame/Cable: 6 thành phần nội lực: Axial – Shear – Momento + Shell, Plane

Scaling: chọn tỷ lệ Option: Fill – tô màu; Show Value - hiển thị giá trị.

c/ Hiện các biểu đồ: Display Virtual Work Diagramed/ Hiện các hàm: Spec – Timee/ Xem các đường ảnh hưởng: Display Show Influence Linesf/ In các biểu đồ

In trực tiếp:o + Hiện biểu đồ cần in trên màn hìnho + Lựa chọn một số thuộc tính:

Option References Dimeonsion: Line Thickness Font Size Option Color Device

o + Cài đặt tham số in: File Print Setup for Graphics: Cỡ giấy, máy in, khổ giấy…

o + Nhấn File Graphicso + Có thể diều chỉnh nét vẽ trong các Graphics qua Option

References Line Thickness: nét vẽ khi in ra (hoặc Screen Thickness: nét vẽ hiện trên màn hình).

Xuất trực tiếp hình vẽ (toàn bộ) của SAP2000 sang các file ảnh:o Hiện biểu đồ muốn hiện trên mô hìnho Nhấn Print Screeno Mở chương trình đồ hoạ (Paint): nhấn Paste. Sau đó có thể cắt, dán

theo ý muốn.g/ Xem và in kết quả trên file text: xem thêm trong phần “ cấu trúc bảng của SAP2000"

Giới thiệu về các thành phần nội lực của phần tử thanh P,V11, V22, M22, M33, T… Các kết quả thu được sẽ được lưu trong file *.out hoặc một số file dạng văn bản hoặc database.

File Print Output Table: có thể in theo dạng Text, Excel, hoặc đưa ra file

Xuất sang các cơ sở dữ liệu khác: exl, mdb có thể tạo ra nhiều tiện ích cho tính tổ hợp và tính thép sau này

3.3.2. Cấu trúc bảng trong SAP20003.3.2.1. Khái niệm chung

Tất cả các dữ liệu của SAP2000 có thể dùng giao diện đồ hoạ hoặc truy nhập đến các dữ liệu đặt trong bảng

Các bảng được tổ chức thành tập hợp bảng, mỗi bảng có tên riêng và tên của các trường là các cột.

Các dữ liệu trong bảng có thể là một trong 3 loại (class) dữ liệu để khai báo sơ đồ kết cấu, dữ liệu của các kết quả phân tích và thiết kế.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 25

Page 26: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Các dữ liệu bảng có thể xem, sửa đổi, xuất, nhập…từ chương trình này đến chương trình khác và ngược lại. Có thể hiển thị hay in theo nhiều dạng khác nhau

3.3.2.2. Các loại dữ liệu bảng: 3 loại. Khai báo mô hình: trong đó gồm các bảng chứa dữ liệu của sơ đồ hình

học, liên kết, tải trọng, các trường hợp phân tích, thiết kế…Display Show Model Define Tables.

Các kết quả phân tích gồm: nội lực, ứng suất, chuyển vị (võng), năng lượng…Dữ liệu này chỉ có sau khi đã chạy và thiết kế. kết quả có thể hiện, in, xuất (không sửa và nhập được). Khi hiện các dữ liệu có thể cho hiện tất cả (Show All) hoặc hiện một số dạng mục (Some- Choose: với Output và Design)

3.3.2.3. Cách dùng dữ liệu bảng:SAP2000 đưa ra các bảng với 2 mục đích:a/ Định dạng để hiển thị, in ấn:

Cho hiện các bảng qua giao diện đồ hoạ người dùng trên màn hình để xem

Đưa vào các tệp để lưu trữ hoặc in, có thể thuộc một trong các dạng sau:

o Các tệp văn bản của Word RTF (Rich Text Format)o Các tệp của Internet Expoler (HTML)o Dạng văn bản ASCII (Plain text)o Các tệp của Microsolf Excel (chỉ hiện trên màn hình)o Các tệp của Microsolf Acecss (chỉ hiện trên màn hình)

c/ Dùng cho biến đổi: Các bảng dữ liệu có thể hiện trên mô hình đồ goạ, sau đó biến đổi (thêm, thay đổi, xoá, copy…) và cũng có thể xuất, nhập các tệp cơ sở dữ liệu bảng theo một trong các dạng:

Dạng văn bản ASCII (Plain text) Các tệp của Microsolf Excel Các tệp của Microsolf Acecss

3.3.2.4. Hiện dữ liệu bảng: Display Show … Trong khi làm việc với giao diên đồ hoạ của SAP2000, có thể cho hiện dữ

liệu dưới dạng bảng. Từ Display menu có thể lựa chọn để hiện các thông tin của 1 trong 3 loại (class): sơ đồ kết cấu, các kết quả phân tích và thiết kế hoặc cả 3 loại này.

Có thể điều chỉnh các quá trình hiện và in Chức năng File trong hộp thoại có thể thực hiện: o Xuất bảng hiện thời hoặc tất cả các bảng ra các cơ sở dữ liệu

(FileExport)o Hiện bảng hiện thời hoặc tất cảc các bảng trên mô hình (File Display)o Cất bảng hiện thời hoặc tất cả các bảng ra các cơ sở dữ liệu (File Save)o Đưa thêm các bảng vào tập hợp bảng đã có (File Add)o Tạo ra định dạng (Format) cho bảng mới (File Apply)o In các bảng theo định dạng Text (File Print)o Xoá các bảng (File Remove)

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 26

Page 27: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

3.3.2.5. In dữ liệu bảng: File Print TableTrước khi in ấn:

Có thể chọn các bảng muốn in cũng như phần kết cấu muốn hiện dữ liệu Có thể in trực tiếp ra máy in đã cài đặt hoặc tạo ra các tệp sau đó mở

bằng các phần mềm khác rồi in3.4. MỘT SỐ PHẦN NÂNG CAO3.4.1. Tạo nhóm (Group)

Nhóm là một chức năng mới của SAP2000, cho phép người sư dụng đưa một số phần tử có cùng đặc điểm nào đó gộp lại với nhau và đặt một tên. Để khai báo nhóm có thể dùng 2 cách:o Khai báo tên của nhóm trong Define sau đó đánh dấu các phần tử của

nhóm đó và gán cho tên nhóm đã có (AssignAssign to Group)o Vừa khai báo tên nhóm, vừa gán các phần tử cho nhóm luôn: vào thẳng

Assign Group Nhóm có thể nằm trong nhau (trong G2 có thể có G1 và thêm một số phần tử

khác) Dùng nhóm trong nhiều trường hợp rất tiện lợi khi cần chọn hoặc loại bỏ một

số phần tử và thao tác nhanh khi thiết lập sơ đồ kết cấu. Sử dụng tên nhóm trong các thao tác lựa chọn để gán

3.4.2. Khai báo thanh có tiết diện thay đổi: Assign Frame/Cable/Tendon Frame Sections Add Nonprimastic

Chỉ áp dụng cho phần tử thanh. Để khai báo, vào chức năng Add Nonprimastic (và phải có ít nhất 2 loại tiết diện đã khai báo).

Tiết diện thay đổi có thể biến đổi đều hoặc giật bậc.

3.4.3. các cách biến đổi đối tượng – Edit

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 27

Page 28: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Lệnh Copy sao chép đối tượng thành một đối tượng mới di chuyển so với đối tượng cũ theo cả 3 phương (DX, DY, DZ). Các cách thực hiện:o Chọn nhóm đối tượng mẫuo Nhấn Edit Copyo Nhấn Paste và đưa các giá trị di chuyển trong mục Change Coordinate by

OK Lệnh Move có tác dụng với nút và phần tử:o Nếu chọn nút: các phần tử dính với nút đều bị kéo theo đến vị trí mới,

dạng và kỹ thuật của phần tử bị thay đổi.o Nếu chọn phần tử: lệnh có tác dụng tịnh tiến, kích thước của phần tử

không bị thay đổi.Có thể chọn nhiều đối tượng trong lệnh cách thực hiện giống như lệnh Copy

Set Reshape Mode: thay đổi dạng của phần tử qua việc kéo lê các phần tử đến vị trí mới.

Replicate: (Linear, Mirror, Radial): o Đây là lệnh sao chép các đối tượng theo nhiều cách khác nhau, có thể lực

chọn một số thuộc tính (Section, Release, Regid, Load…) trong quá trình xao chép hoặc sao chép tất cả các thuộc tính của đối tượng gốc.

o Sau khi sao chép có thể giữ lại đối tượng gốc hoặc xoá đi (Delete Origin Objects).

o Các bước thực hiện với lệnh này: Chọn đối tượng gốc Đưa vào các khoảng cách di chuyển theo các phương X, Y, Z (với

lệnh Linear), hoặc khai báo trục quay (trục đối xứng) đối với lệnh Radial và Mirror.

Khai báo số đối tượng muốn tạo thêm (Number).o Với chức năng Radial:

Có thể chọn trục sẵn có làm trục quay hoặc khai báo trục quay mới qua hai điểm trong không gian (3D - Rotate), đưa vào toạ độ X, Y, Z của hai điểm này

Hoặc đưa vào một điểm để xác định trục quay trong mặt phẳng của hai trục kia (Ví dụ để quay quanh trục X, chọn Rotate axis (X) Coordinate Piont on YZ Plane).

Nên dùng chức năng tạo hệ toạ độ mới (trượt gốc toạ độ) để xác định trục quay trước khi dùng lệnh cho hiệu quả

o Với Mirror: cũng có thể khai báo trục Miror qua hai điểm bất kì Ghép thêm một kết cấu mới vào kết cấu đã có: Edit Add to Modal from

Temple3.4.4. Tạo hệ toạ độ con: Define Set Coordinate System/Gid

Hệ toạ độ con giúp người dùng mềm dẻo trong quá trình thiết lập sơ đồ kết cấu. Mỗi hệ toạ độ con có thể có tên, đơn vị, hệ lưới riêng. Các tham số chuyển trục (Advance) là tính theo hệ toạ độ tổng thể chứ không

theo hệ toạ độ hiện thời. Có thể hiện kết cấu trong từng hệ toạ độ con (đôi khi chỉ một phần của kết

cấu được hiện) và chuyển giữa các hệ (ở ô Globle ấn khai báo đơn vị).

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 28

Page 29: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Khi thiết lập sơ đồ kết cấu, các giá trị toạ độ là so với hệ toạ độ con đang sử dụng.

3.4.5. Một số khai báo khác (cùng cứng, hiệu ứng uốn dọc, ứng suất trước, ràng buộc chuyển vị…)* Ràng buộc chuyển vị (Constraint).

Một số thành phần chuyển vị của nút có chuyển vị bằng nhau, có thể khai báo ràng buộc (ví dụ sàng tuyệt đối cứng của kết cấu nhà cao tầng, các điểm nối trên mặt cầu…). Khai báo ràng buộc dẫn tới giảm số ẩn số của phương trình và thời gian tính toán cũng như phản ánh đúng tính chất làm việc của công trình.

Có thể gán nhiều nhóm Costraint Một nút có thể nằm ở nhiều nhóm Costraint Khi tính toán nhà cao tầng có sàn tuyệt đối cứng hoặc bản mặt cầu bê tông,

thường gán Costraint.* Khai báo Diaphragm cho tấm cùng làm việc theo sơ đồ không gian- mặt sàn hoặc bản mặt cầu:

Dưới tiết diện của tải trọng ngang, độ cứng trong mặt phẳng của hệ lớn, biến dạng nhỏ. Theo mô hình này, 2 chuyển vị thẳng trong mặt phẳng sàn và một chuyển vị xoay của các nút trong mỗi mặt phẳng là bằng nhau, các thành phần khác có thể khác nhau. Để kết cấu làm việc đúng và giảm bớt phương trình tính toán, khai báo các ràng buộc này qua Constraint

Cách khai báo:o Chọn các nút trong cùng mặt phẳng: Vào Joint Constraint Add

Diaphragmo Chọn phương pháp tuyến của mặt phẳng (thường là Z).

Chú ý:o Mỗi Diaphragm có hệ trục toạ độ riêng là 1,2,3 (trong đó trục 3 luôn

vuông góc với mặt phẳng) o Chỉ được khai báo 1 Constraint cho mỗi mặt phẳng (không được chọn các

nút trong các mặt phẳng khác nhau hoặc khai báo 2 lần…). Trong trường hợp này, chọn Null và làm lại.

o Có thể loại bỏ một số nút trong tập chọn bằng Remove.* Khai báo vùng cứng (Regid Zone - Offset):

Khi các phần tử dầm, cột (hoặc các thanh) giao nhau tại một nút có kích thước lớn dẫn đến sự chồng lấp kích thước (kể đến nhiều lần). Nếu giá trị nhỏ thì không đáng kể, nhưng lớn sẽ làm cho kết quả tính không chính xác. Khai báo vùng cứng sẽ khắc phục được điều này (chiều dài tính toán giảm). Ngoài ra kết quả nội lực cho tại các mép của dầm (vị trí nguy hiểm) chứ không phải nơi giao nhau giữa các trục.* Hiệu ứng uốn dọc trong phần tử thanh P- Delta:

Đối với thanh có độ mảnh lớn, chịu lực nén và uốn sẽ xuất hiện các hiệu ứng uốn dọc P – Delta làm tăng độ võng của thanh, gây mất ổn định cục bộ hay tổng thể (Buckling). SAP2000 cho phép đặt trước một lực nén vào đầu của phần tử để tạo ra chuyển vị ban đầu (không phải tải trọng ngoài) được khai báo trong P – Delta.

Chỉ tính được nội lực do ảnh hưởng của P – Delta chứ không tính được Pth.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 29

Page 30: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Có thể xác định lực ảnh hưởng P – Delta theo phương pháp trực tiếp (Assign Frame/Cable P-Delta Force).

P-Delta chỉ tính cho phần tử thanh khi thiết kế cấu kiện bê tông cốt thép (cột), kết cấu thép và dây cáp (Cable)

* Thanh chịu ứng suất trước (Prestress): Trong SAP2000, ứng suất trước chỉ ứng dụng trong phần tử thanh và do các

lực căng trước đặt lên một hay nhiều sợi cáp trong phần tử (tải trọng này luôn nằm trong mặt phẳng 1-2 của phần tử).

Các dữ liệu khai báo cho tải trọng ứng suất trước:o Khai báo các vị trí đặt cáp di, dj,dc o Khai báo lực kéo to Khai báo hệ số tính toán

* Tải trọng nhiệt: là do chênh lệch nhiệt độ trong các bộ phận kết cấu, gây ra sự biến dạng nhiệt trong các phần tử = .l (: hệ số giãn nở vì nhiệt; l : độ chênh lệch nhiệt độ).3.4.6. tải trọng phổ và tải trọng theo thời gian

Tải trọng động là các tải trọng thay đổi theo thời gian, ví dụ tải trọng gió, sóng biển, tải trọng động đất, tải trọng của các xe di động trên cầu…Tất cả các tải trọng này đều có thể biểu diễn dưới dạng phương trình cân bằng động lực học có N phương trình vi phân bậc hai: M. Ü(t) + C. Ú(t) + K.U(t) = F(t) = fjg(t)j

Trong đó: M: ma trận khối lượngC: ma trận cảnK: ma trận độ cứngÜ(t), Ú(t), U(t) , F(t) : tương ứng là các véctơ gia tốc, vận tốc, chuyển

vị nút và vectơ tải trọng ngoài thay đổi theo thời gian. Tất cảc các tải trọng thay đổi theo thời gian đều có thể biểu diễn bởi tổng các vectơ không gian f (độc lập với thời gian) và hàm thời gian g(t).* Khái niệm về bài toán động: dao động riêng, dao động cưỡng bức, tải trọng động* Để tính cho các bài toán chịu tải trọng động, trong SAP2000 ta trường hợp qua 2 bước:

Định nghĩa hàm và tải trọng: dạng và các tham số của hàm Khai báo cách dùng tải trọng trong kết cấu: các tham số của hàm khi tham

gia vào kết cấu* Tải trọng phổ

Định nghĩa hàm phổ, có thể bằng nhiều cách: (R.S. Function Definition)o Sử dụng một hàm đã có theo mặc định của SAP2000, ví dụ hàm UBC*o Gọi ra một số hàm phổ đã có từ trước và cất vào file với tên mới:

Function from File (khai báo Function name và Function File).o khai báo một hàm phổ mới: Add New Function: đưa vào tên và các tham

số hàm (thời gian và gia tốc theo dạng phổ). Khai báo cho chương trình đưa hàm phổ vào tính toán: Respone Spectrum

Case3.4.7. Xuất các kết quả ra file DXF, Excel, MDB* Xuất từ SAP2000 sang DXF:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 30

Page 31: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

File Export DXF Open (chú ý nhấn vào file SAPDXF. DXF, nếu không có trong thư mục chứa SAP2000 thì phải tìm đúng thư mục chứa file này) sẽ mở một hộp thoại.

Thay đổi các tham số trong hộp thoại Frame Frame, Joint Joints… (có mặt trong kết cấu).

Khai báo tên và thư mục chứa tệp DXF sẽ tạo Đối với cáchình vẽ 3D, sau khi đã mở AutoCAD, có thể cho hiện theo từng

mặt phẳng hoặc không gian qua việc lực chọn của Vpoint. Để viết chữ, chọn UCS cho mặt phẳng XY: UCS X 90° (đưa khung không gian về phẳng), hoặc UCS ZA chọn hướng z đi xuống (), gốc 0,0.

Dạng DXF chỉ hiện sơ đồ hình học của kết cấu, các đối tượng chuyển về các lớp, có thể dùng AutoCAD để biến đổi.

* Chuyển từ SAP2000 sang MDB: Analyse Option Access Database file gõ tên file.* Chuyển từ SAP2000 sang Text, hay cơ sở dữ liệu Excel, Access:

File Print Table Analysis Result (chọn kiểu xuất) Enhanced Metal File là một dạng file vector có thể đọc được bằng nhiều

chương trình đồ hoạ hoặc các công cụ văn phòng như World (có đuôi *.emf).* Nhập từ DFX sang SAP2000:

File Import DXF Open khai báo tên muốn nhập Hiện hộp thoại: chọn trục Global up (Z); khai báo đơn vị. khai báo các lớp Joint Joints, Frame Frames… Nên tạo ra một file mẫu từ SAP2000 chuyển sang AutoCAD để có cấu trúc

lớp, sau đó vẽ mô hình và nhập lại SAP2000.3.4.8. liên kết mềm và tính móng trên nền đàn hồi.3.4.8.1. liên kết đàn hồi:

Trong SAP2000 chỉ cung cấp liên kết đàn hồi bằng các liên kết lò xo đặt tại các nút. Dưới tác dụng của lực ngoài, lò xo bị biến dạng và phát sinh các thành phần phản lực bao gồm F1, F2, F3, M1, M2, M3 lần lượt là các phản lực thẳng và phản lực xoay.

Liên kết đàn hồi dùng trong các trường hợp như dầm liên tục có gối tựa đàn hồi, dầm, tấm trên nền đàn hồi (móng băng, móng bè…). Độ chính xác của lời giải tỷ lệ thuận với mật độ của lưới lò xo.

Liên kết đàn hồi – Spring: là liên kết mềm có tác dụng theo 6 thành phần của 6 bậc tự do, tuy nhiên thông dụng là theo phương Z.

Các thành phần độ cứng của lò xo có đơn vị: lực/đơn vị dài; lực/đơn vị góc xoay).

Để khai báo độ cứng đàn hồi, dùng Assign Joint Springs. Để gán các độ cứng đàn hồi, trước hết phải tính các giá trị độ cứng đàn hồi.

Trong mô hình nền Winkler, đất nền coi như đàn hồi tuyến tính và được đặc trưng bởi một hệ số nền. Trong trường hợp đơn giản, SAP2000 đề xuất tính độ cứng của một gối lò xo theo một phương pháp bất kỳ như sau: Ki = Ks.b.ls = Ks.A (Ks: hệ số nền; b,ls: chiều rộng và chiều dài mà gối phải chịu.

Bảng giá trị hệ số nền một số loại đất thông dụng:- Đất cát xốp: 4.800 – 16.000 (kN/m3)- Đất cát chặt vừa: 9.600 – 80.000 (kN/m3)- Đất cát chặt : 64.000 – 128.000 (kN/m3).

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 31

Page 32: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

3.4.8.2. phương pháp xác định hệ số nền:Trong cơ học đất- nền móng, có rất nhiều mô hình nền đặc trưng cho các loại

đất nền khác nhau. Mô hình nền do Winkler đề nghị hiện nay đang được sử dụng rộng rãi bởi sự đơn giản và thích hợp với một số loại đất nền thông dụng. Trong mô hình này, đất nền được coi như đàn hồi tuyến tính, đặc trưng bởi hệ số nền.

Hệ số nền được xác định bởi công thức sau:Ks = As + Bs.Zn

Trong đó: As : hằng số phụ thuộc theo chiều sâu móngBs: hệ số phụ thuộc độ sâuZ: độ sâu đang khảo sátn: hệ số hiệu chỉnh để có giá trị gần với đường cong thực nghiệm

(không có kết quả thí nghiệm thì lấy n = 1).3.4.8.3. Mô hình tính toán các loại móng mềm

Đối với ác kết cấu móng, thường có 2 phần: kết cấu chịu lực và phần nền. Hệ chịu lực có thể được mô tả bởi các loại phần tử khác nhau như dầm (móng băng), tấm (móng bè). Ngoài ra trong trường hợp cần thiết có thể sử dụng phần tử Plane, Solid…* Mô hình của một số kết cấu:

Móng băng - Dầm: dùng phần tử thanh, gối lò xo đặt tại các điểm nút của dầm, mật độ tuỳ ý.

Móng băng giao nhau -Hệ dầm giao nhau: gối có thể đặt tại các giao điểm của hệ dầm hoặc các điểm bên trong.

Móng bè - Tấm trên nền đàn hồi: móng dùng phần tử tấm, gối lò xo chỉ đặt tại các điểm nút của phần tử.

Cọc chịu lực ngang: chú ý khai báo các bậc tự do cho kết cấu: UX, RY.

4. Thiết kế4.1. Giới thiệu

SAP2000 có một modul hoàn chỉnh cho thiết kế cả cấu kiện bê tông cốt thép và kết cấu thép. chương trình sẽ cho phép người dùng lực chọn để khửi tạo, biến đổi, phân tích và thiết kế cacsd kết cấu trong cùng một giao diện.

Trong chương trình có nhiều thư viện các tiêu chuẩn thiết kế, cho phép thiết kế tự động và kiểm tra các phần tử thanh bê tông cốt thép. Các tiêu chuẩn có sẵn trong SAP2000 là : ACI1995 (Mỹ), CSA 1984 (Canada), BSI 1985 (Anh) và CEN 1992 (Eropean).

Việc thiết kế dựa trên một tập hợp các tổ hợp tải trọng do người dùng khai báo. Tuy nhiên, chương trình tự cung cấp các tổ hợp mặc định cho mỗi tiêu chuẩn thiết kế.

Trong thiết kế cột, chương trình tính toán cốt dọc, cốt đai yêu cầu. Tuy nhiên, người dùng có thể khai báo cốt thép dọc, trong trường hợp đó sẽ thông báo giá trị của “Capacity Ratio” của cột. hệ số này cho biết chỉ số của điều kiện ứng suất liên quan đến khái niệm của cột.

Mỗi phần tử dầm, chương trình sẽ thiết kế chịu uốn và cắt tại các tiết diện do người dùng khai báo dọc theo chiều dài dầm.4.2. Các bước thực hiện khi thiết kế cấu kiện bê tông cốt thép4.2.1. Khai báo các hệ số thiết kế liên quan đến vật liệu:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 32

Page 33: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Vào menu Define Material: chọn kiểu vật liệu Concrete trong Design Property Data và đưa vào các tham số:

fy: cường độ chịu kéo của thép, tính theo giới hạn chảy fc: cường độ chịu nén của bê tông, lấy bằng giá trị mac bê tông. fsy: cường độ chịu cắt của cốt thép. fcs: cường độ chịu cắt của bê tông = fc.

4.2.2. Chọn kiểu phần tử thiết kế (Beam, Column) Khai báo tiết diện: Define Frame/Cable Section Reiforcement:

(chỉ chọn được ba loại tiết diện chữ nhật, Tròn, chữ T và vật liệu kiểu CONC cho quá trình thiết kế)

Chọn loại phần tử thiết kế cho dầm (Beam) hay cột (Column)*Beam:

Top = a’ (chiều dày lớp bảo vệ phía trên) Bottom = a (chiều dày lớp bảo vệ phía dưới) Reinforcement Overrides for Ductile Beams: chiều dài đoạn cốt thép

chồng lên nhau.* Column:

Rectangular: Cover to rebar Center = a (chiều dày lớp bảo vệ tính đến tâm cốt thép) Nunber bar in dir 3: số lớp cốt thép tính theo phương 3 Nunber bar in dir 2: số lớp cốt thép tính theo phương 2 Bar size: chọn diện tích thanh thép. Check/Design: chọn một trong 2 kiểu Design hoặc Area of one Bar:

Reinforcement to be Designde: bài toán thiết kế Reinforcement to be Checked: bài toán kiểm tra

Circle: Cover to rebar Center = a (chiều dày lớp bảo vệ tính đến tâm cốt thép) Nunber bar : số thanhbố trí đều nhau trong tiết diện Check/Design: chọn một trong 2 kiểu Design hoặc Area of one Bar:

Reinforcement to be Designde: bài toán thiết kế Reinforcement to be Checked: bài toán kiểm tra

4.2.3. Chọn tổ hợp thiết kế. Define Load combination (dùng cho Concrete Design hoặc Steel

Design) Hoặc trong menu Design chọn Select Design Combo

4.3.4. Chọn kiểu thiết kế: vào menu Design chọn Steel hoặc Concrtete4.3.5. Chọn tiêu chuẩn thiết kế:

Menu Option Preference Concrete (BS8110-89): có một số thông số: Strength Reduction factors: các hệ số giảm độ bền cho uốn, nén, kéo, cắt… Interaction Diagram Parameters: các tham số liên quan đến biểu đồ tương tác Respone Spectrum…: thiết kế cho trường hợp nhiều giá trị phổ

4.3.6. thiết kế tiết diện: Thực hiện tính toán để tính ra nội lực Design Concrete Frame Design Start Design Check for Structure

4.4. In và xem kết quả:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 33

Page 34: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Vào menu Display Design Result Table: cho kết quả đối vói dầm cho diện tích cốt thép chịu kéo và chịu nén,đối với cột, hiện toàn bộ diện tích cốt thép (đối với tổ hợp thiết kế chính hoặc theo mặc định)

Dầm: Tính dầm chịu mô men uốn chính theo (M33) và cắt chính (V22) Cột: Cột tính cho bài toán kéo nén lệch tâm xiên.Bài toán thiết kế là nhiều bài toán kiểm tra. Menu Option Preference

Concrete Interaction Diagram Parameter: Curve, Point/ Curve: lựa chọn số đường cong và điểm kiểm tra trên mỗi đường cong.

Để xem các thông tin thiết kế, định vị chuột vào một phần tử nào đó và nhấn chuột phải, chương trình sẽ mở hộp thoại Concrete Design Information hoặc vào Design Concrete Frame Design Display Design Information, cho bíêt các thông tin về cốt thép dọc, thép đai trong từng mặt cắt. muốn xem chi tiết hơn, nhấn vào ô Detail sẽ hiện hộp thoại mới và cho các thông tin sau:

Frame ID: tên phần tử; Station ID: tên mặt cắt; Section ID: tên tiết diện; Combo ID: tên tổ hợp dùng cho thiết kế.

Các giá trị liên quan đến tiết diện và tham số thiết kế của vật liệu: L,B, E, Fy, fc…

Các giá trị lực dùng cho thiết kế: PU, M2, M3 và diện tích thép tương ứng (Rebar area)

* Thay đổi các tham số trong quá trình thiết kế: Redefine: chọn lại thông tin thiết kế Reset Design Selection: lấy lại tiết diện ban đầu Update Analysis Section: lấy các tiết diện thay đổi làm tiết diện tính nội lực. Nên sử dụng P- Delta để kiểm tra điều kiện ổn định của cột

4.5. Thiết kế kết cấu thép khai báo vật liệu: fy: cường độ giới hạn chảy Trình tự thực hiện: giống như kết cấu bê tông Kiểu phần tử

Column: phần tử này song song với phương Z Beam:phần tử song song mặt phẳng XY Giằng: (Bracded)

Effective Lengh Factor K: phụ thuộc vào liên kết (phần tử, gối tựa, phương…), SAP2000 sẽ tự động tính số K.

B. MỘT SỐ VÍ DỤ TÍNH TOÁN TRONG THIẾT KẾ CẦU1. Bài 1 : Tính toán dầm BTCT nhịp giản đơn

1.1.1. Yêu cầu bài toán Tính toán nội lực trong dầm Vẽ được đường ảnh hưởng các giá trị trong dầm, tổ hợp các trường hợp

tải trọng, xuất các kết quả nội lực cũng như các đường ảnh hưởng Làm thêm một số bài toán để nâng cao kĩ năng. Tuỳ biến được cách mô

hình các bài toán khác nhau; các tải trọng khác nhau và các liên kết khác nhau trong dầm. Dùng được chức năng design trong Sap 2000 để tính toán thép theo các tiêu chuẩn.

1.1.2. Mô hình bài toán1.1.2.1. Tính tóan nôi lưc

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 34

Page 35: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Khi khởi động Sap2000 chúng ta sẽ nhìn thấy giao diện như hình sau đây. Chú ý rằng các thanh toolbar có thể tùy biến theo ý người sử dụng giống như trong Microsoft Word.

Để khởi tạo được mô hình bài toán. Ta bấm File New Model… sẽ hiện ra giao diện như sau . Trên giao diện này ta thấy có các mô hình được tạo sẵn tạo sự tiện lợi cho người sử dụng.

Ta thấy một số templates có các chức năng như sau:

Blank : Không có sẵn bất kì đối tượng nào.

Grid only : Chỉ tạo đối tượng tượng từ các hệ lưới.

Beam : Hệ dầm. 2D Trusses: Hệ giàn 2D 3D Trusses: Hệ giàn 3D 2D Frames: Hệ khung 2D 3D Frames: Hệ khung 3D Wall: Tường mỏng ………………………

Ta thấy rằng với yêu cầu bài toán là dầm đơn giản, nhịp 20m, ta chọn Beam, hộp thoại sau sẽ hiện ra. Chọn các thông số như hình vẽ. Chú ý rằng

Number of Spans: Số lượng nhịp. Span Length: Chiều dài của một nhịp. Section properties: Chọn tiết diện của dầm. Ở đây ta sẽ để nguyên như mặc

định và sẽ chọn tiết diện sau khi định nghĩa mặt cắt dầm.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 35

Page 36: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chọn các loại vật liệu làm dầm. Chọn Define → Materials… Hộp thoại sau sẽ hiện lên. Trong hộp thoại này, chương trình đã mặc định sẵn cho bạn 5 loại vật liệu khác nhau. Ở đây, ta quan tâm nhiều hơn đến Bêtông (CONC) và thép (STEEL).

Nếu như muốn định nghĩa một loại vật liệu khác, bấm Add New Materials, còn nếu muốn chỉnh sửa tính chất của vật liệu cho phù hợp với yêu cầu bài toán ta bấm Modify/Show Materials. Lúc này sẽ hiện ra bảng hộp thoại như sau:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 36

Page 37: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Một số tính chất quan trọng của vật liệu mà ta quan tâm được thể hiện trong bảng: Mass per unit Volume : Khối lượng riêng Weight per unit Volume : Trọng lượng riêng Modulus of Elasticity: Modyl đàn hồi Poisson’s Ratio: Hệ số possion. Coeff of Thernal Expansion: Hệ số giãn nở nhiệt. Shear Modulus: Modyl cắt

Với các giá trị này, có thể thay đổi trong mỗi ô để phù hợp với đặc trưng vật liệu của bài toán. Ở đây ta để các giá trị mặc định của chương trình. Các chức năng khác sẽ được quan tâm ở phần nâng cao.

Nhấn OK để kết thúc.

Chọn các mặt cắt của dầm ta bấm Define → Frame Sections... Sau khi hộp thoại Frame Properties hiện ra thị chọn Add Tee trong mục Choose Frame Property to Add. Các thao tác trên là định nghĩa mặt cắt chữ T của dầm. Hộp thoại Tee Section giúp ta có thể xây dựng được mặt cắt chữ T với các kích thước được nhập vào tuỳ theo bài toán. Đặt tên cho mặt cắt ở mục Section Name (MAT CAT DAM). Nhập vật liêu tương ứng với mặt cắt ở Material: CONC. Nhập các thông số như hình vẽ

o Outside stem: 1.5; Chiều cao dầmo Outside flange: 1.2; Bề rộng cánh dầmo Flange thickness: 0.15; Chiều dày cánho Stem thickness: 0.2; Bề rộng thân dầm

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 37

Page 38: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Các chức năng khác như:o Section properties: Các đặc trưng hình học của tiết diện ứng

với số liệu được nhập vàoo Set Modifiers: Hiệu chỉnh các số liệu theo một tỉ lệ cho trước.o Concrete Reinforcement: Xem ???

Nhấn OK để kết thúc.

Để định nghĩa các loại tải trọng cho dầm ta bấm Define →Load Cases... Sau khi hộp thoại Define Loads hiện ra thị, nhập tên (TT), loại tải trọng (DEAD) và hệ số tải trọng bản thân (Self Weight Multiplier = 1) vào các ô tương ứng như hình vẽ, bấm Add New Load. Tải trọng mới sẽ được thêm vào.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 38

Page 39: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chú ý rằng hệ số tải trọng ở đây bằng 1 có nghĩa là với loại tải trọng này. tải trọng bản thân được tính toán tự động nhờ vào tiết diện của mặt cắt. Nếu như ta khai báo thêm tải trọng ngoài với loại tải trọng này thì tải trọng tính toán sẽ bằng cả hai loại tải trọng cộng lại.

Nhấn OK để kết thúc.

Gán mặt cắt. Chọn dầm, sau đó bấm Assign → Frame/Cable/Tendon → Frame section.

Chọn MATCTATDAM, nhấn OK để gán mặt cắt cho dầm.

Tiến hành phân tích bài toán Analyze → Set Analysis Options... Hộp thoại sau hiện ra

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 39

Page 40: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bạn có thể nhấn vào khung Plane Frame để bài toán phân tích theo sơ đồ phẳng nhằm giảm số lượng ẩn không cần thiết. Sau đó nhấn OK. Để xem nội lực trong dầm, bấm Display → Show Forces/Stresses →

Frames/Cables… Hộp thoại sau hiện ra:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 40

Page 41: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Case/Combo: Chọn trường hợp tải trọng gây ra nội lực muốn xem trong dầm.o Axial Force: Xem lực dọc.o Shear 2-2: Xem lực cắto Moment 3-3: Xem momento Scaling: Tùy chọn để xem biểu đồ nội lực theo tỷ lệ tùy ý hoặc mặc định của máy.o Fill Diagram: Tùy chọn để biểu đồ được tô đậm.o Show Values on Diagram: Tùy chọn để xem giá trị nội lực tại các mặt cắt của dầm.o Show deformed Shape: Tùy chọn để xem biến dạng của dầm khi chịu tác động của tải trọng.

Sau khi chọn xong, nhấn OK để xem biểu đồ.

Lần lượt chọn xem biểu đồ momen và lực cắt trong dầm, ta được các biểu đồ như hình vẽ bên.Chú ý rằng dấu của biểu đồ momen được quy ước như Cơ học kết cấu.

Muốn xem chi tiết hơn các biểu đồ nội lực ở các mặt cắt của dầm, ở màn hình xem nội lực, ta bấm trực tiếp vào cấu kiện, lúc này sẽ hiện hộp thoại như hình bên dưới.

o Khi di chuyển vị trí của con chuột, các giá trị nội lực tại các mặt cắt và độ võng sẽ hiển thị rõ ràng trong các ô tương ứng với tổ hợp hoạt tải đã chọn.

o Ngoài ra còn có thể xem được vị trí và giá trị của nội lực lớn nhất bằng cách nhấn vào “Show Max”.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 41

Page 42: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

1.1.2.2. Tai trong di đông và đương anh hương Để tính toán được đường ảnh hưởng của nội lực trong dầm, ta phải khai báo các trường hợp tải trọng với loại tải trọng là Live (Tải trọng động) và buộc phải khai báo Analysis Cases Type là Moving Load.

Khai báo loại tải trọng

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 42

Page 43: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Chọn Option → Lock Model để mở khoá (hoặc bấm nút mở khoá trên toolbar)

o Định nghĩa thêm các trường hợp tải trọng khác. Chọn Define → Load case, sau đó lần lượt nhập tên tải trọng TT2, Hoattai. Nhấn Add New Case. Tuy nhiên chí ý rằng cần phải để Self-weight Multiplier là 0 (vì ta sẽ nhập trực tiếp tải trọng vào), chọn Type như hình vẽ.

o Kết quả nhập xong như hình vẽ.

Khai báo làn xe (Mục đích khai báo làn xe là để khai báo đường xe chạy)

o Chọn Define → Bridge Load → Lanes... Hộp thoại Define Lanes hiện ra.

o Nhấn vào Add New Lane Defined from Frames. Hộp thoại Lane Data hiện ra. Đặt tên cho làn xe (Lane Name) để như mặc định.

o Ở đây chỉ có 1 cấu kiện là dầm nên ta nhập 1 vào ô Frame (như hình vẽ), nhấn Add để thêm cấu kiện mà xe chạy qua.

o Nếu như có nhiều cấu kiện thì ta phải khai báo đầy đủ các cấu kiện theo thứ tự mà xe đi qua.

Một mẹo nhỏ ở đây là chỉ cần đặt tên làn xe, sau đó thoát ra khỏi cửa sổ này, sử dụng chuột để chọn các frames mà đường xe chạy đi qua, sau đó nhấn Assign→Cables/Frames/Tendon→Lanes, như vậy chỉ cần vào Lane Data kiểm tra theo đúng thứ tự chưa.

Sau khi khai báo xong, nhấn OK sẽ trở về Define Lanes như ban đầu (xem hình vẽ). Nhấn OK để thoát Khai báo xe (Vehicle): Để khai báo các loại xe, trong đó có thể chọn các loại xe

có sẵn hoặc khai báo một xe mới theo giao diện mà Sap cho sẵn.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 43

Page 44: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chọn Define → Bridge Load → Vehicles... sẽ hiện ra khung Define Vehicles. Chọn Add Vehicles sẽ hiện ra khung Standard Vehicle Data.

Chọn loại xe theo tiêu chuẩn AASHTO ở Vehicle Type Có thể chọn loại xe mà gần giống với loại xe thiết kế. Sau đó bấm Convert

to General Vehicle để chuyển sang loại xe tổng quát và chỉnh sửa.Ở đây, ta chon loại xe P5 để làm ví dụ. Nhấn OK sẽ trơ lại với hôp thoại Define Vehicles

Khai báo hạng xe (Vehicle Classes):

Hạng xe ở đây được định nghĩa như là một hay nhiều xe hoạt động trên các làn xe được phân tích trong một trường hợp phân tích tải trọng di động (Moving Load Analysis Case). Cần chú ý rằng chỉ một loại xe hoạt động riêng lẻ trên các làn xe khi phân tích và trường hợp bất lợi nhất sẽ được ghi nhận vào kết quả đối với hạng xe đó. Trong hạng xe, các xe có thể được khai báo với các tỉ lệ khác nhau nhờ vào Scale Factor .

Chọn Define → Bridge Load → Vehicles... sẽ hiện ra khung Vehicle Class Data. Trong ô Vehicle Name, chọn loại xe (Vehicle) P5 mà mình khai báo. Nhấn OK để thoát ra ngoài. Khai báo trường hợp phân tích tải trọng (Analysis Cases)

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 44

Page 45: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chọn Define → Analysis Cases… sẽ hiện ra hộp thoại Analysis Cases (Hình dưới). Trong hộp thoại này chọn Hoattai ở ô Case Name, sau đó nhấn Modify/Show Case… để chính sửa trường hợp này.

Ở hộp thoại Analysis Case Data, trong ô Analysis Case Type, chọn Moving Load. Trong mục Loads Applied, chọn hạng xe là VECL1, tỉ lệ là 1, nhấn Add.Nhấn OK để thoát ra ngoài.

Chạy chương trình và xem kết quả tương tự như trên.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 45

Page 46: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

2. Bài 2 : Tính toán dầm liên tục 2 nhịp2.1.1. Yêu cầu bài toánCho E= 3600 ksi. Hệ số possion 0,2f’c= 4 ksify = 60 ksiHãy xác đinh lượng thép chịu lực và thép đai theo tiêu chuẩn ACI 318-95

2.1.2. Hướng dân:1. Chọn File menu → New Model, hộp thoại New Model xuất hiện.

2. Chọn đơn vị là kip, ft, F

3. Chọn Beam, hiện ra hộp thoại Beam. Sau đó chọn tất cả các giá trị mặc định. Nhấn OK.

4. Chọn “X” ở góc trái cửa sổ 3-D để đóng lại.

5. Chọn Define → Materials, họpp thoại Define Materials hiện ra. In that form:

Chọn CONC trong Materials, và chọn Modify/Show Material để hiện ra hộp thoại Material Property Data form.

Nhập 0.15 vào ô Weight per Unit Volume.

Nhấn OK trong cửa sổ Material Property Data and Define Materials forms to close all forms.

6. Thay đổi đơn vị để nhập đơn vị được dễ dàng. Thay đổi sang Kip, in, F

.

7. Chọn Define menu → Materials, hộp thoại Define Materials xuất hiện.

8. Chọn CONC trong Materials, sau đó chọn Modify/Show Material để xuất hiện Material Property Data. Sau đó:

Nhập 3600 vào ô Modulus of Elasticity.

Nhập 0.2 vào ô Poisson’s Ratio.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 46

Page 47: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Nhập 4 vào ô Specified Conc Comp Strength, f′c.

Nhập 60 vào ô Bending Reinf. Yield Stress, fy.

Nhập 60 vào ô Shear Reinf. Yield Stress, fys.

 Chấp nhận các giá trị mặc định khác

Nhấn OK trong ô Material Property Data và Define Materials để thoát ra ngoài.

9. Chọn Define menu → Frame Sections, hộp thoại Frame Properties xuất hiện. Sau đó:

Trong ô sổ Add I/Wide Flange, chọn Add Rectangular.

Chọn nút Add New Property , hộp thoại Rectangular Section xuất hiện. Sau đó:

o Nhập CONBEAM vào ô Section Nam.

o Chọn CONC trong ô sổ Material.

o Nhập 30 vào ô Depth (t3).

o Nhập 18 vào ô Width (t2).

o Chọn Concrete Reinforcement, hộp thoại Reinforcement Data xuất hiện. Thực hiện:

Trong ô Design Type, chọn Beam.

Trong ô Concrete Cover To Rebar Center, nhập 3.5 vào ô Top edit.

Trong ô Concrete Cover To Rebar Center, nhập 2.5 vào ô Bottom.

Bấm nút OK trong cửa sổ Reinforcement Data, Rectangular Section, và Frame Properties để thoát ra ngoài.

10. Chọn nút Select All.

11. Chọn Assign menu → Frame/Cable/Tendon → Frame Sections , hộp thoại Frame Properties xuất hiện. Bấm CONBEAM trong ô Properties. Nhấn OK.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 47

Page 48: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

12. Thay đổi đơn vị để nhập đơn vị được dễ dàng. Thay đổi sang Kip, ft, F

13. Chọn Define menu → Load Cases, hộp thoại Define Loads xuất hiện. Thực hiện các lện sau:

Nhập LIVE vào ô Load Name.

Chọn LIVE trong ô sổ Type.

Nhập 0 vào ô Self Weight Multiplier.

Chọn nút Add New Load.

Nhấn OK.

14. Chọn 2 thanh trên màn hình.

15. Chọn Assign menu → Frame/Cable/Tendon Loads → Distributed , hộp thoại Frame Distributed Loads xuất hiện. Thực hiện các bước sau:

Xác định loại tải trong trong Load Case Name là DEAD.

Trong ô Load Type và Direction, chú ý rằng mục Forces được chọn (do ta khai báo lực) và mục Gravity được chọn (hướng tải trọng là hướng của gia tốc trọng trường) .

Trong phần Uniform Load, nhập 2.2 vào ô Load.

Nhấn OK để thoát.

16. Tiếp tục chon 2 thanh dầm.

17. Chọn Assign menu → Frame/Cable/Tendon Loads → Distributed, hộp thoại Frame Distributed Loads xuất hiện. Thực hiện các bước sau:

Chọn LIVE từ ô sổ Load Case Name.

Trong phần Uniform Load, nhập 1.6 vào ô Load.

Nhấn OK để kết thúc.

18. Chọn Analyze menu → Set Analysis Options, xuất hiện Analysis Options. Thực hiện các bước sau:

 Chọn nút Plane Frame XZ Plane để thiết lập các bâc tự do trong hệ phẳng

Nhấn OK để thoát

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 48

Page 49: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

19. Chọn Options menu → Preferences → Concrete Frame Design , hộp thoại Concrete Frame Design Preferences xuất hiện. Thực hiện các bước sau:

Chọn ACI 318-99 trong ô sổ Design Code.

Chọn hê số Strength Reduction (Phi) Factors lần lượt là 0.9, 0.7, 0.75 và 0.85 cho Bending Tension, Compression Tied, Compression Spiral và Shear.

Nhấn OK để thoát.

20. Chọn nút Run Analysis , hộp thoại Set Analysis Cases to Run xuất hiện. Thực hiện các bước sau:

Chọn MODAL ở danh sách Case Name và bấm nút Run/Do Not Run Case.

Chọn trường hợp tải DEAD và đổi thành Run trong list Action.

Chọn trường hợp tải LIVE và đổi thành Run trong list Action.

Chọn Run Now để tiến hành phân tích.

21. Khi quá trình phân tích kết thúc, kiểm tra lại cửa sổ SAP Analysis Monitor (có thể có thông báo lỗi) và nhấn OK để đóng lại.

22. Chọn Design menu → Concrete Frame Design → Select Design Combos đẻ hiện lên hộp thoại Design Load Combinations Selection form. Thực hiện các bước sau:

Xác định lại tổ hợp mặc định của việc thiết kế là DCON1 và DCON2, có trong Design Combos.

Chọn DCON1 nhấn nút Show để hiện ra hộp Response Combination Data Thực hiện các bước sau:

o Chú ý rằng trong Define Combination,  DCON1 được định nghĩa là 1.4DEAD.

o Nhấn Cancel để trở lại hộp thoại Design Load Combinations Selection .

o Chọn DCON2 nhấn nút Show để hiện ra hộp Response Combination Data Thực hiện các bước sau:

Chú ý rằng trong Define Combination,  DCON2 được định nghĩa là 1.4DEAD + 1.7LIVE.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 49

Page 50: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Nhấn Cancel để trở lại hộp thoại Design Load Combinations Selection vad nhấn OK trên hộp thoại Design Load Combinations Selection để đóng lại.

24. Nhấn Design menu → Concrete Frame Design → Start Design/Check of Structure để thiết hành thiết kế.

25. Khi việc thiết kế hoàn tất, diện tích cốt thép dọc được thể hiện trên màn hình. Đơn vị là kips và feet.

26.  Có thể đổi đơn vị ở hộp thoại xổ ở góc màn hình.

27. Chọn Design menu → Concrete Frame Design → Display Design Info để hiện ra hộp thoại Display Concrete Design Results form. Thực hiện các bước sau:

Xác định rằng chức năng Design Output được chọn.

Chọn Shear Reinforcing từ hộp thoại xổ Design Output.

Nhấn OK. Lượng cốt thép chịu cắt được thể hiện trên màn hình.

Note:   Chú ý rằng giúa trị này chính là giá trị của cốt thép chịu cắt được tính trên một đơn vị dài của cấu kiện. (Ví dụ: in2/in).

28.  Chuột phải vào bên trái dầm đẻ xuất hiện hộp thoại Concrete Beam Design Information. Thực hiện các bước sau:

Chú ý rằng lượng cốt thép dọc trên, dọc dưới và cốt thép chịu kéo được tính toán cho từng mặt cắt đầu ra của dầm.

Chọn nút Flex. Details để thể hiện flexural design details cho tổ hợp tải trọng thiết kế và vị trí mặt cắt đầu ra. Hộp thoại Concrete Design Information ACI 318-99 xuất hiện.

Khi xem xong các chi tiết thiết kế, nhấn “X” ở góc trên bên phải để đóng hộp thoại Concrete Design Information ACI 318-99.

Nhấn OK để đóng Concrete Beam Design Information.

Bài 2

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 50

Page 51: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Cho kết cấu như hình bên

Thép có: E= 29000ksi Hệ số possion 0,3

Hãy xác định: Các phản lực tại gối Các chuyển vị theo phương X tại A và B

Hướng dẫn:

1. Nhấn vào File menu > New Model để hiển thị hộp thoại New Model.

2. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang dạng

3. Kích chọn Beam  để hiển thị hộp thoại Beam. Trong hộp thoại này:

Gõ 2 in the Number of Spans.

Gõ 10 in the Span Length.

Không chọn Restraints.

Nhấn vào OK .

4. Đóng cửa sổ hiển thị 3-D view.

5. Nhấn vào Set Display Options  (hoặc View menu > Set Display Options ) để hiển thị hộp thoại Display Options for Active Window. Trong hộp thoại này:

Chọn Labels box in the Frames/Cables/Tendons.

Nhấn vào OK .

6. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang hệ .

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 51

Page 52: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

7. Nhấn vào Define menu > Materials để hiển thị hộp thoại Define Materials.

8. Nhấn vào STEEL in the Materials để tô sáng (chọn), và sau đó nhấn vào Modify/Show Material để hiển thị hộp thoại Material Property Data. Trong hộp thoại này:

Gõ 29000 vào ô Modulus of Elasticity edit box.

Gõ 0.3 vào ô Poisson’s Ratio.

Chấp nhận các giá trị mặc định khác.

Nhấn vào OK on the Material Property Data và Define Materialss để thoát.

9. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang hệ .

10. Chọn phần tử thanh 1 và 2.

11. Nhấn vào Assign menu > Frame/Cable/Tendon > Frame Sections để hiển thị hộp thoại Frame Properties.

12. Chọn W24X68 in the Frame Sections và nhấn vào OK .

13. Nhấn vào Show Undeformed Shape  để hiển thị kết cấu ở hình dạng ban đầu.

14. Chọn phần tử thanh 2 bằng cách nhấn chuột vào thanh

15. Nhấn vào Edit menu > Replicate để hiển thị hộp thoại Replicate. Trong hộp thoại này:

Nhấn vào Radial Tab.

Chọn Parallel to Y option in the Rotate About Line. 

Gõ that 0 vào các ô X và Zes in the Intersection of Line with XZ Plane.  Chú ý rằng nó sẽ qoay qoanh trục Y.

Gõ 1 vào ô Number trong vùng Increment Data.

Gõ 45 vào ô Angle trong vùng Increment Data.

Nhấn vào OK .

16. Chọn phần tử thanh 2 bằng cách nhấn chuột vào thanh.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 52

Page 53: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

17. Nhấn vào Edit menu > Replicate để hiển thị hộp thoại Replicate. Trong hộp thoại này:

Nhấn vào Radial tab.

Gõ 90 vào ô Angle trong vùng Increment Data.

Nhấn vào OK .

18. Chọn phần tử thanh 2 bằng cách nhấn chuột vào thanh.

19. Nhấn vào Edit menu > Replicate để hiển thị hộp thoại Replicate. Trong hộp thoại này:

Nhấn vào Radial tab.

Gõ 270 vào ô Angle trong vùng Increment Data area.

Nhấn vào OK .

20. Chọn phần tử thanh 2 bằng cách nhấn chuột vào thanh.

21. Nhấn vào Edit menu > Replicate để hiển thị hộp thoại Replicate. Trong hộp thoại này:

Nhấn vào Radial tab.

Gõ 330 vào ô Angle trong vùng Increment Data.

Nhấn vào OK .

22. Chọn phần tử thanh 2 bằng cách nhấn chuột vào thanh.

23. Nhấn phím Delete để xoá phần tử này.

24. Nhấn vào Restore Full View  để xem toàn bộ kết cấu.

25. Nhấn vào Set Display Options  (hoặc View menu > Set Display Options ) để hiển thị hộp thoại Display Options for Active Window. Trong hộp thoại này:

Chọn Labels box in the Joints.

Không chọn Labels box trong vùng Frames/Cables/Tendons.

Nhấn vào OK .

26. Chọn nút 4.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 53

Page 54: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

27. Nhấn vào Assign menu > Joint > Local Axes để hiển thị hộp thoại Joint Local Axis. Trong hộp thoại này:

Gõ -45 vào ô Rotation about Y'.

Nhấn OK .

28. Chọn nút 7.

29. Nhấn vào Assign menu > Joint > Local Axes để hiển thị hộp thoại Joint Local Axis. Trong hộp thoại này:

Gõ -120 vào ô Rotation about Y'.

Nhấn OK .

30. Chọn nút 1.

31. Nhấn vào Assign menu > Joint > Restraints để hiển thị hộp thoại Joint Restraints. Trong hộp thoại này:

Nhấn chọn hoặc chọn cả 6 Check box trong vùng Restraints in Local Directions.

Nhấn vào OK .

32. Chọn nút 4 và 5.

33. Nhấn vào Assign menu > Joint > Restraints để hiển thị hộp thoại Joint Restraints. Trong hộp thoại này:

Nhấn chọn hoặc trong vùng Restraints in Local Directions, không chọn 3 check box Rotation chỉ giữ lại 3 Translation box.

Nhấn vào OK.

34. Chọn nút 7.

35. Nhấn vào Assign menu > Joint > Restraints để hiển thị hộp thoại Joint Restraints. Trong hộp thoại này:

Trong vùng Restraints in Local Directions, không chọn Translation 1 và giữ nguyên Translation 2 và Translation 3.

Nhấn vào OK .

36. Chọn nút 6.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 54

Page 55: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

37. Nhấn vào Assign menu > Joint Loads > Forces để hiển thị hộp thoại Joint Forces. Trong hộp thoại này:

Gõ 100 vào ô Force Global X trong vùng Loads.

Nhấn vào OK .

38. Nhấn vào Show Undeformed Shape  để hiển thị kết cấu ở hình dạng ban đầu.

39. Nhấn vào Set Display Options  (hoặc View menu > Set Display Options ) để hiển thị hộp thoại Display Options for Active Window. Trong hộp thoại này:

Không chọn Labels box trong vùng Joints.

Nhấn vào OK .

40. Nhấn vào Analyze menu > Set Analysis Options để hiển thị hộp thoại Analysis Options.

Trong hộp thoại này nhấn vào Plane Frame XZ Plane để chọn số bậc tự do khi phân tích kết cấu.

Nhấn vào OK .

41. Nhấn vào Run Analysis  để hiển thị hộp thoại Set Analysis Cases to Run. Trong hộp thoại này:

Chọn MODAL in the Case Name list và nhấn vào Run/Do Not Run Case .

Chọn trường hợp tải để phân tích là DEAD trong Action list.

Nhấn vào Run Now để tiến hành phân tích..

42. Khi phân tích xong, nhấn OK để kết thúc.

43. Right Click vào nút A và B để xem chuyển vị nút.

44. Nhấn vào Display menu > Show Forces/Stresses > Joints để hiển thị hộp thoại Joint Reaction Forces. Trong hộp thoại này:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 55

Page 56: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Kiểm tra Reactions đã được chọn trong vùng Type.

Nhấn vào OK .

45. Phản lực được thể hiện trên màn hình. Nếu cỡ chữ quá nhỏ, có thể sử dụng chức năng Zoom hoặc thay đổi cỡ chữ hiển thị.

Chú ý: Để thay đổi cỡ chữ, nhấn vào Options menu > Preferences > Dimensions/Tolerances . In the Minimum Graphic Font Size, thay đổi cỡ chữ, ví dụ, thay 5 bằng 6. Nhấn vào OK .

3. Bài 2 : Tính toán dầm BTCT UST3.1.1. Yêu cầu bài toánCho wDL = 2.2 klf (chưa kể trọng lượng bản thân dầm)

wDL = 1.6 klf E = 4400 ksi. Hệ số possion = 0,2f’c= 6 ksiThép cường độ cao = 200 kips

Hãy xác biểu đồ mô men uốn trong tổ hợp tải trọng : DL+ LL + PRESTRESS. So sánh kết quả giữa 2 trường hợp : phần tử được chia thành 4 output segments và 30 output segments .

3.1.2. Hướng dân:

1. Chọn File menu > New Model

2. Chọn hệ đơn vị 3. Chọn Temple Beam để mô tả mô hình dầm. Trong đó thể hiện các thông số:

Chọn 1 trong ô Number of Spans (1 nhịp).

Chọn 30 trong ô Span Length (chiều dài nhịp là 30 feet).

Nhấn OK .

4. Tắt cửa sổ hiển thị hộp thoại 3D.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 56

Page 57: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

5. Chọn Define menu > Materials để ra hộp thoại khai báo vật liệu Define Materials .

6. Chọn CONC trong Materials , sau đó chọn Modify/Show Material để hiển thị hộp thoại hộp thoại Material Property Data. Trong hộp thoại này:

Thay giá trị 0.15 vào ô Weight per Unit Volume.

Nhấn Ok trong hộp thoại Material Property Data và Define Materialss để đóng lại.

7. Chọn drop-down ở thanh trạng thái để thay đổi đơn vị sang

8. Chọn Define menu > Materials để hiển thị hộp thoại Define Materials.

9. Chọn CONC trong Materials, sau đó chọn Modify/Show Material để hiển thị hộp thoại Material Property Data. Trong đó:

Gõ 4400 trong ô Modulus of Elasticity.

Gõ 0.2 trong ô Poisson’s Ratio.

Gõ 6 trong ô Specified Conc Comp Strength, f′c.

Gõ 60 ô Bending Reinf Yield Stress, fy.

Gõ 60 trong ô Shear Reinf. Yield Stress, fys.

Chấp nhận các giá trị mặc định khác.

Chọn OK trong hộp thoại Material Property Data và Define Materialss để đóng hộp thoại.

10. Chọn Define menu > Frame Sections để hiển thị hộp thoại Frame Properties. Trong đó:

Chọn Add I/Wide Flange sau đó chọn trong mục Add Rectangular.

Chọn Add New Property để hiển thị hộp thoại Rectangular Section. Trong đó:

o Gõ CONBEAM trong hộp thoại SectitrongName.

o Chọn CONC từ hộp drop-down Material.

o Gõ 30 trong hộp thoại Depth (t3).

o Gõ 18 trong hộp thoại Width (t2).

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 57

Page 58: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Chọn OK trong Rectangular Sectitrongand Frame Propertiess để đóng tất cả các hộp thoại.

11. Chọn Define menu > Load Cases để hiển thị hộp thoại Define Loads. Trong đó:

Gõ LIVE trong hộp thoại Load Name.

Chọn loại tải trọng LIVE từ hộp drop-down.

Chọn Add New Load .

Gõ PRESTRES trong hộp thoại Load Name.

Chọn loại tải trọng ORTHER từ hộp drop-down.

Chọn Add New Load .

Chọn OK .

12. Chọn các phần tử cần gán.

13. Chọn Assign menu > Frame/Cable/Tendon> Frame Sections để hiển thị hộp thoại Frame Properties. Trong đó:

Chọn CONBEAM ô Properties .

Chọn OK .

14. Chọn Draw menu > Frame/Cable/Tendons để hiển thị hộp thoại Properties of Object. Trong đó,

Chọn Line Object type dạng Tendon

Vẽ phần tử tendon trên dầm. Hộp thoại Tendon Data for Line Object 3 sẽ hiển thị sau khi rời chuột.

15. Trong Tendon Data for Line Object 3, chọn Parabolic Calculator để hiển thị hộp thoại Define Parabolic Tendon Layout for Line Object 3.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 58

Page 59: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Trong đó:

Chọn 1 từ Quick Start drop-down list trong ô phía dưới. Chọn Quick Start để xác nhận. Trong hộp thoại Tendon Layout :

o Gõ 8 vào cột Coord 2 ở dòng đầu tiên

o Gõ -12 vào cột Coord 2 ở dòng thứ 2.

o Gõ 3 vào cột Coord 2 ở dòng thứ 3.

o Chọn Refresh để xác nhận.

Chọn Done để đóng hộp thoại Define Parabolic TendonLayout for Line Object 3 và hiển thị lại TendonData for Line Object 3.

16. Với hộp thoại Tendon Data for Line Object đã được hiển thị lại, chọn Add trong hộp thoại TendonLoads để hiển thị hộp thoại TendonLoad.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 59

Page 60: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Trong đó,

Chọn PRESTRES load case từ Load Case Name drop-down list. Gõ 200 trong hộp thoại Force.

Để ý rằng tất cả các Frictitrongand Anchorage Losses và Or Loss Parameters đều bằng 0. Nếu cần thiết, gõ 0 trong ô Curvature Coefficient, Wobble Coefficient, Anchorage Set Slip, Elastic Shortening Stress, Creep Stress, Shrinkage Stress and Steel RelaxatitrongStresses.

Chọn OK trong TendonLoad và TendonData for Line Object 3 để đóng hộp thoại.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 60

Page 61: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

17.  Chọn drop-down box ở thanh trạng thái để đổi đơn vị sang .18.  Chọn Define menu > Combinations để hiển thị hộp thoại Define

Response Combinations. Trong đó:

Chọn Add New Combo để hiển thị hộp thoại Response CombinatitrongData. Trong đó:

o Chấp nhận mặc định Response CombinatitrongName, COMB1

o Chấp nhận mặc định Combination Type, Linear Add.

o Chọn DEAD Case trong ô Case Name drop-down box.

o Chọn 1 trong ô Scale Factor.

o Chọn Add .

o Chọn LIVE Case từ Case Name drop-down box.

o Chọn Add .

o Chọn PRESTRES Case từ Case Name drop-down box.

o Chọn Add .

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 61

Page 62: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Chọn OK trong Response CombinatitrongData and Define Response Combinationss để đóng hộp thoại.

19. Chọn phần tử dầm.20. Chọn Assign menu > Frame/Cable/TendonLoads > Distributed để hiển

thị hộp thoại Frame Distributed Loads. Trong đó:

Chọn Load Case Name là DEAD.

Trong hộp thoại Load type and Directitrongarea, chọn Forces Gravity

Trong ô Uniform Load, gõ 2.2.

Chọn OK .

21. Chọn phần tử dầm.

22. Chọn Assign menu > Frame/Cable/TendonLoads > Distributed để hiển thị hộp thoại Frame Distributed Loads. Trong đó:

Chọn LIVE từ Load Case Name drop-down box.

Trong ô Uniform Load , gõ 1.6.

Chọn OK .

23. Chọn phần tử dầm

24. Chọn Assign menu > Frame/Cable/Tendon> Output Stations để hiển thị hộp thoại Assign Output StatitrongSpacing. Trong đó:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 62

Page 63: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Gõ 4 trong ô Number Stations.

Chọn OK .

25. Chọn Show Undeformed Shape

26. Chọn Analyze menu > Set Analysis Options để hiển thị hộp thoại Analysis Options.

 Trong đó chọn Plane Frame XZ Plane để chọn mặt phẳng xét là XZ.

Chọn OK .

27. Chọn Run Analysis  để hiển thị hộp thoại Set Analysis Cases to Run. Trong đó:

Chọn MODAL trong hộp thoại Case Name và chọn Run/Do Not Run Case .

Chọn các trường hợp tải trọng để phân tích : DEAD, LIVE, PRESTRESS

Chọn Run Now

28. Chọn Display menu > Show Forces/Stresses > Frames/Cables/Tendons để hiển thị hộp thoại Member Force Diagram for Frames. Trong đó:

Chọn COMB1 từ Case/Combo Name

Chọn Moment 3-3 option trong ô Component .

Không chọn Fill Diagram

Chọn Show Values trongDiagram

Chọn OK để hiển thị moment diagram.

Chú ý:   Có thể in biểu đồ mô men này để so sánh với trường hợp phần tử được chia thành 30 output segments. Để in biểu đồ mô men , chọn File menu > Print Graphics .

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 63

Page 64: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

30. Chọn Lock/Unlock Model  để mô hình lại kết cấu . Chọn OK .31. Chọn phần tử .

32.  Chọn Assign menu > Frame/Cable/Tendon> Output Stations để hiển thị hộp thoại Assign Output StatitrongSpacing. Trong đó:

Gõ 30 trong ô Min Number Stations.

Chọn OK .

33. Chọn Show Undeformed Shape

34. Chọn Run Analysis  để hiển thị hộp thoại Set Analysis Cases to Run. Trong đó, chọn Run Now .

35. Khi phân tích xong, kiểm tra trong hộp thoại SAP Analysis Monitor window. Sau đó chọn OK để đóng hộp thoại window.

36. Chọn Display menu > Show Forces/Stresses > Frames/Cables/Tendons để hiển thị hộp thoại Member Force Diagram for Frames. Trong đó:

Chọn COMB1 trong ô Case/Combo Name drop-down box.

Chọn Moment 3-3 ô Component .

Chọn Show Values trongDiagram.

Chọn OK để hiển thị biểu đồ mô men .

 

4. Bài 4 : Tính dầm trên nền đàn hồi

4.1.1. Yêu cầu bài toán

Bêtông: E = 3120 ksi. Hệ số Pission = 0.2

Yêu cầu: xác định biểu đồ mô men do tổ hợp tải trọng : tĩnh tải, hoạt tải và chuyển vị xuống dưới

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 64

Page 65: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Ghi chú: tĩnh tải chưa bao gồm tải trọng bản thân dầm

4.1.2. Hướng dân

Một số chú ý khi tình toán hệ số đàn hồi của lò xo k thông qua hệ số nền của đất ks

l l l l/2

kg k k k kg

l/2 b

Hệ số đang hồi của lò xo k = l.b.ks

Trong đó l: Khoảng cách giữa 2 gối lò xo - m

b: Bề rộng của dầm - m

ks: Hệ số nền - KN/m3 (tính theo các lí thuyết của Cơ học đất)

1. Nhấn File menu > New Model để xuất hiện hộp thoại New Model.

2. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang dạng .

3. Nhấn vào nút Beam  để hiển thị Beam. Trong đó:

Gõ 1 vào ô Number of Spans.

Gõ 20 vào ô Span Length.

Không chọn Restraints

Nhấn OK.

4. Đóng cửa sổ hiển thị 3D view.

5. Nhấn Define menu > Materials để xuất hiện hộp thoại Define Materials.

6. Kích chọn CONC trong vùng Materials , và sau đó Nhấn Modify/Show Material để hiển thị Material Property Data. Trong đó:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 65

Page 66: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Gõ 0.15 vào ô Weight per Unit Volume.

Nhấn OK trên Material Property Data and Define Materialss để đóng lại.

7. Nhấn drop-down box trên thanh công cụ để chuyển hệ đơn vị sang dạng

.

8. Nhấn Define menu > Materials để xuất hiện hộp thoại Define Materials.

9. Kích chọn CONC trong vùng Materials, và sau đó Nhấn Modify/Show Material để hiển thị Material Property Data. Trong đó:

Gõ 3120 vào ô Modulus of Elasticity.

Gõ 0.2 vào ô Poisson’s Ratio.

Chấp nhận các giá trị mặc định khác.

Nhấn OK trên Material Property Data và Define Materialss để đóng lại.

10. Nhấn Define menu > Frame Sections để xuất hiện hộp thoại Frame Properties. Trong đó:

Nhấn drop-down box chọn Add I/Wide Flange và sau đó nhấn vào mục Add Rectangular.

Nhấn Add New Property để hiển thị Rectangular Section. Trong đó:

o Gõ CONBEAM vào ô Section Name.

o Chọn CONC từ hộp Material.

o Gõ 42 vào ô Depth (t3) .

o Gõ 24 vào ô Width (t2) .

o Nhấn OK trên Rectangular Section and Frame để đóng lại.

11. Kích chọn dầm.

12. Nhấn Assign menu > Frame/Cable/Tendon > Frame Sections để xuất hiện hộp thoại Frame Properties. Trong đó:

Kích chọn CONBEAM trong ô Properties.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 66

Page 67: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Nhấn OK.

13. Nhấn drop-down box trên thanh công cụ để chuyển hệ đơn vị sang dạng

.

14. Kích chọn dầm.

15. Nhấn Edit menu > Divide Frames để xuất hiện hộp thoại Divide Selected Frames.

16.  Điền giá trị 20 như hiển thị và nhấn OK

17. Nhấn Define menu > Load Cases để xuất hiện hộp thoại Define Loads. Trong đó:

Gõ LIVE vào ô Load Name.

Chọn LIVE trong Type drop-down box.

Nhấn Add New Load.

Nhấn OK.

18. Nhấn Define menu > Combinations để xuất hiện hộp thoại Define Response Combinations. Trong đó:

Nhấn Add New Combo để hiển thị Response Combination Data. Trong đó:

o Chấp nhận mặc định Response Combination Name, COMB1.

o Chấp nhận mặc định Combination Type, Linear Add.

o ChọnDEAD is selected trong ô Case Name drop-down box.

o Gõ 1 vào ô Scale Factor.

o Nhấn Add.

o Chọn LIVE from the Case Name drop-down box.

o Nhấn Add.

o Nhấn OKs trên Response Combination Data and Define Response Combinationss để thoát ra.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 67

Page 68: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

19. Chọn tất cả các thanh dầm

20. Nhấn Assign menu > Frame/Cable/Tendon Loads > Distributed để xuất hiện hộp thoại Frame Distributed Loads. Trong đó:

Chọn Load Case Name là DEAD.

Trong ô Load Type and Direction, chọn Forces avà hướng là Gravity.

Trong ô Uniform Load , gõ 10.6.

Nhấn OK.

21. Chọn lại các thanh một lần nữa.

22. Nhấn Assign menu > Frame/Cable/Tendon Loads > Distributed để xuất hiện hộp thoại Frame Distributed Loads. Trong đó:

Chọn LIVE từ hộp Load Case Name drop-down box.

Trong ô Uniform Load gõ 5.4.

Nhấn OK.

23. Nhấn Show Undeformed Shape

24. Nhấn Set Display Options  (hoặc View menu > Set Display Options ) để hiển thị Display Options. Trong đó:

Check the Labels box trong ô Joints area.

Nhấn OK.

25. Chọn nút 16 (cách điểm cuối bên phải 6 feet).

26. Nhấn Assign menu > Joint Loads > Forces để xuất hiện hộp thoại Joint Forces. Trong đó:

Chọn Load Case Name là DEAD.

Gõ -250 vào ô Force Global Z trong vùng Loads.

Nhấn OK.

27. Chọn lại nút 16 luc nãy.

28. Nhấn Assign menu > Joint Loads > Forces để xuất hiện hộp thoại Joint Forces. Trong đó:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 68

Page 69: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chọn LIVE từ Load Case Name drop-down box.

Gõ -150 vào ô Force Global Z trong vùng Loads.

Nhấn OK.

29. Nhấn Show Undeformed để hiển thị hình dạng ban đầu

30. Nhấn Set Display Options  trên thanh công cụ ( hoặc View menu > Set Display Options) để hiển thị Display Options for Active Window. Trong đó:

Không chọn Labels trong vùng Joints

Nhấn OK.

31. Nhấn drop-down box trên thanh công cụ để chuyển hệ đơn vị sang dạng

. .

32. Chọn toàn bộ kết cấu “windowing.”

33. Nhấn Assign menu > Joint > Springs để xuất hiện hộp thoại Joint Springs. Trong đó:

Gõ 50 vào ô Translation 3.

Nhấn OK.

34. Nhấn Analyze menu > Set Analysis Options để xuất hiện hộp thoại Analysis Options. Trong đó:

Không chọn UX, UY, RX and RZ chỉ để lại UZ and RY

Nhấn OK.

35. Chọn Run Analysis để hiển thị Set Analysis Cases to Run. Trong đó:

Highlight (chọn) MODAL trong ô Case Name list và Nhấn Run/Do Not Run Case.

Chọn DEAD và LIVE analysis case is set to Run trong ô Action

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 69

Page 70: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Nhấn Run Now để tiến hành phân tích.

36. Nhấn Display menu > Show Forces/Stresses > Frames/Cables/Tendons để xuất hiện hộp thoại Member Force Diagram for Frames. Trong đó:

Chọn COMB1 from the Case/Combo Name drop-down box.

Chọn the Moment 3-3 option trong ô Component area.

Không chọn Fill Diagram check box.

Chọn Show Values on Diagram check box.

Nhấn OK để hiển thị biểu đồ mô men .

Chú ý:   Để thay đổi font chữ, nhấn Options menu > Preferences > Dimensions/ Tolerances để xuất hiện hộp thoại Dimensions/Tolerances Preferences. Gõ cỡ chữ vào ô Minimum Graphic Font Size và Nhấn OK.

Right click vào bất cứ thanh nào sẽ cho các giá trị cụ thể mô men của thanh đó.

37. Nhấn Show Deformed Shape  ( hoặc Display menu > Show Deformed Shape) để hiển thị sơ đồ chuyển vị. Trong đó:

Chọn COMB1 từ Case/Combo Name drop-down box.

Nhấn OK.

38. Right click vào nút để xem chuyển vị cụ thể của từng nút.

5. Bài 5 : Áp lực nước5.1.1. Yêu cầu bài toán

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 70

Page 71: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

5.1.2. Hướng dân1. Nhấn vào File menu > New Model để hiển thị hộp thoại New Model.

2. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang dạng .

3.  Nhấn vào Wall template để hiển thị hộp thoại Shear Wall. Trong đó:

Gõ 30 vào ô Number of Divisions, X .

Gõ 15 vào ô Number of Divisions, Z .

Gõ 1 vào ô Division Width, X .

Gõ 1 vào ô Division Width, Z .

Nhấn vào OK.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 71

Page 72: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

4. Đóng cửa sổ hiển thị 3D view.

5. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang dạng .

6. Nhấn vào Define menu > Materials để hiển thị hộp thoại Define Materials.  Chọn vật liệu CONC và nhấn vào Modify/Show Material để hiển thị hộp thoại Material Property Data. Trong đó:

Kiểm tra lại môdul đàn hồi là 3600 và hệ số poission là 0.2.

Nhấn vào OK trong hộp thoại Material Property Data và Define Materialss để đóng lại.

7. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang dạng ..

8. Chọn tất cả các nút ở hàng cuối cùng.

9. Nhấn vào Assign menu > Joint > Restraints để hiển thị hộp thoại Joint Restraints. Trong đó

Nhấn vào nút  để xác định các thành phần cần tính(U1, U2, U3, R1, R2 và R3) trong liên kết nối đất.

Nhấn vào OK.

10. Nhấn vào Define menu > Joint Patterns command để hiển thị hộp thoại Define Pattern Names. Trong đó

Gõ HYDRO vào vùng Patterns.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 72

Page 73: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Nhấn vào Add New Pattern Name.

 Nhấn vào OK.

11. Nhấn vào Select All 12. Nhấn vào Assign menu > Joint Patterns để hiển thị hộp thoại Pattern Data.

Trong đó

Chọn HYDRO từ Pattern Name drop-down list.

Gõ -1 vào ô Constant C .

Gõ 15 vào ô Constant D .

Nhấn vào OK button.

13. Nhấn vào Select All .

14.  Nhấn vào Assign menu > Area Loads > Surface Pressure (All) để hiển thị hộp thoại Area Surface Pressure Load. Trong đó

Chọn the By Joint Pattern option.

Chọn HYDRO từ Pattern drop-down list.

Gõ 0.0624 vào ô Multiplier .

Nhấn vào OK .

15. Nhấn Show Undeformed để hiển thị hình dạng ban đầu

16. Nhấn vào Run Analysis button  để hiển thị hộp thoại Set Analysis Cases to Run. Trong đó

Chọn MODAL trong dãy Case Name và nhấn vào Run/Do Not Run Case.

Kiểm tra lại DEAD analysis case is set to Run trong Action list.

Nhấn vào Run Now để tiến hành phân tích.

17. Kích chuột vào nút giữa trên cùng để xem chuyển vị theo phương Y của tường.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 73

Page 74: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

18. Nhấn vào Lock/Unlock Model  nhấn vào resulting OK button to unlock the model.

19. Chọn tất cả các nút ở biên

20. Nhấn vào Assign menu > Joint > Restraints command để hiển thị hộp thoại Joint Restraints. Trong đó

Nhấn vào fixed base fast restraint button  để xác định bậc tự (U1, U2, U3, R1, R2 and R3).

Nhấn vào OK button.

22. Nhấn vào Run Analysis button  để hiển thị hộp thoại Set Analysis Cases to Run. Sau đó, nhấn vào Run Now để tiến hành phân tích.

23. Kích chuột vào nút giữa trên cùng để xem chuyển vị theo phương Y của tường.

6. Bài 6 : Tải trọng di động trong thiết kế cầu6.1.1. Yêu cầu bài toán

Vật liệu bê tông: E = 5000ksi, Hệ số possion = 0.2

Mặt cắt: Trụ: A=40 ft2; I = 400 ft3 AS = 30 ft2

Dầm: A=35ft2; I = 500 ft3; AS = 12 ft2

Tải trọng di động: Số làn xe: 2 làn

Kiểm tra với trường hợp bất lợi nhất : tải trọng xe tải HS20-44 + tải trọng làn HS20-44L trên mỗi làn đồng thời.

Sử dụng phương pháp phân tích chính xác. Nhiệm vụ:

Chọn chế độ output segments cho phân tích dầm là 2. Kiểm tra đường ảnh hưởng chuyển vị đứng tại A đối với trường hợp tải trọng trên lane 1. Kiểm tra M33 trong dầm với tải trọng lane 1. Đặt output segments phần tử dầm là 10. Xem lại đường ảnh hưởng chuyển vị và mô men.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 74

Page 75: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bài này rèn luyện các kỹ năng sau:

Sử dụng chức năng Divide Frames Khai báo Bridge Loads

Output Stations

Hướng dẫn

1. Nhấn vào File menu > New Model để hiển thị hộp thoại New Model.

2. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang dạng .

1. Kích chọn 2D Frame  để hiển thị hộp thoại 2D Frames. Trong hộp thoại này:

Chọn Portal từ 2D Frames Type drop-down list.

Gõ 1 vào ô Number of Stories.

Gõ 3 vào ô Number of Bays.

Gõ 70 vào ô Story Height.

Gõ 100 vào ô Bay Width.

Không chọn Restraints check box.

Kích vào OK.

4. Đóng cửa sổ hiển thị 3-D View.

5. Kích vào Set Display Options  (hoặc vào View menu > Set Display Options) để hiển thị hộp thoại Display Options for Active Window. Trong hộp thoại này:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 75

Page 76: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Check Labels trong vùng Joint.

Check Labels trong vùng Frames/Cables/Tendons.

Kích vào OK.

6. Xoá thanh số 1 và 4.

7. Chọn nút 2, 3, 5 và 8.

8. Kích vào Assign menu > Joint > Restraints để hiển thị hộp thoại Joint Restraints. Trong hộp thoại này:

Check Translation 1, 2 và 3 .

Kích vào OK.

9. Chọn nút 5.

10. Kích vào Edit menu > Move để hiển thị hộp thoại Move. Trong hộp thoại này:

Gõ 20 vào ô Delta Z.

Kiểm tra 0 đã được điền vào ô Delta X và Delta.

Kích vào OK.

11. Chọn phần tử thanh 5, 6 và 7.

12. Kích vào Edit menu > Divide Frames để hiển thị hộp thoại Divide Choned Frames.

13. Điền các giá trị vào như hình và kích vào OK.

14. Chọn phần tử thanh 8 đến13 15. Kích vào Assign menu > Frame/Cable/Tendons > Output Stations để hiển

thị hộp thoại Assign Output Station Spacing. Trong hộp thoại này:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 76

Page 77: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Gõ 3 vào ô Min Number Stations (ứng với 2 phần tử).

Kích vào OK.

16. Nhấn Show Undeformed để hiển thị hình dạng ban đầu

17. Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang hệ .

18. Kích vào Define menu > Materials để hiển thị hộp thoại Define Materials.

19. Click vào CONC trong vùng Materials để chọn, và sau đó kích vào Modify/Show Material để hiển thị hộp thoại Material Property Data. Trong hộp thoại này:

Gõ 5000 vào ô Modulus of Elasticity.

Gõ 0.2 vào ô Poisson’s Ratio.

Kích vào OK trong Material Property Data và Define Materialss để thoát.

20.Nhấn drop-down box để chuyển hệ đơn vị sang dạng .

21. Kích vào Define menu > Frame Sections để hiển thị hộp thoại Frame Properties.

22. Trong vùng Choose Property Type to Add, kích vào drop-down box và chọn Add I/Wide Flange và sau đó kích chọn Add General. Kích vào Add New Property để hiển thị hộp thoại Property Data. Trong hộp thoại này:

Gõ 40 vào ô Cross Sectional (Axial).

Gõ 400 vào ô Moment of Inertia About 3 Axis.

Gõ 30 vào ô Shear in 2 Direction.

Kích vào OK để hiển thị hộp thoại General Section. Trong hộp thoại này:

o Gõ COLUMN vào ô Section Name.

o Chọn CONC từ Material drop-down box.

o Kích vào OK to return to the Frame Properties.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 77

Page 78: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

23. Trong vùng Choose Property Type to Add, kích vào drop-down box và chọn Add General và sau đó kích chọn Add General. Kích vào Add New Property để hiển thị hộp thoại Property Data. Trong hộp thoại này:

Gõ 35 vào ô Cross Sectional (Axial).

Gõ 500 vào ô Moment of Inertia About 3 Axis.

Gõ 12 vào ô Shear in 2 Direction.

Kích vào OK để hiển thị hộp thoại General Section. Trong hộp thoại này:

o Gõ GIRDER vào ô Section Name.

o Chọn CONC từ Material drop-down box.

o Kích vào OK trong General Section và Frame Propertiess để thoát.

24. Chọn tất cả các phần tử.

25. Kích vào Assign menu > Frame/Cable/Tendons > Frame Sections để hiển thị hộp thoại Frame Properties. Trong hộp thoại này:

Click on GIRDER trong vùng Properties.

Kích vào OK.

26. Chọn 2 phần tử cột.

27. Kích vào Assign menu > Frame/Cable/Tendons > Frame Sections để hiển thị hộp thoại Frame Properties. Trong hộp thoại này:

Kích vào COLUMN trong vùng Properties.

Kích vào OK.

28. Nhấn Show Undeformed để hiển thị hình dạng ban đầu

29. Kích vào Define menu > Bridge Loads > Lanes để hiển thị hộp thoại Define Lanes. Trong hộp thoại này:

Kích vào Add New Lane Defined From Frames để hiển thị hộp thoại Lane Data. Trong hộp thoại này:

o Chấp nhận giá trị mặc định Lane Name, LANE1.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 78

Page 79: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Gõ 8 vào ô Frame.

o Gõ -6 vào ô Centerline Offset.

o Kích vào Add.

o Gõ 9 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Gõ 10 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Gõ 11 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Gõ 12 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Gõ 13 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Kích vào OK để quay về Define Bridge Lanes. 

30. Trong hộp thoại Define Lanes:

Kích vào Add New Lane Defined From Frames để hiển thị hộp thoại Lane Data. Trong hộp thoại này:

o Chấp nhận giá trị mặc định Lane Name, LANE2.

o Gõ 8 vào ô Frame.

o Gõ 6 vào ô Centerline Offset.

o Kích vào Add.

o Gõ 9 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Gõ 10 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 79

Page 80: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Gõ 11 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Gõ 12 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Gõ 13 vào ô Frame.

o Kích vào Add.

o Kích vào OK trong Lane Data và Define Laness để thoát.

31. Kích vào Define menu > Bridge Loads > Vehicles để hiển thị hộp thoại Define Vehicles. Trong hộp thoại này:

Trong vùng Choose Vehicle Gõ to Add, kích vào drop-down list và chọn Add Standard Vehicle. Kích vào Add Vehicle để hiển thị hộp thoại Standard Vehicle Data. Trong hộp thoại này:

o Trong vùng Data Definition, chọn HSn-44 trong vùng Vehicle Type drop-down list.

o Gõ 20 vào ô Scale Factor.

o Kích vào OK để qoay về Define Vehicles.

Kích vào Add Vehicle để hiển thị hộp thoại Standard Vehicle Data. Trong hộp thoại này:

o Trong vùng Data Definition, chọn HSn-44L vào ô Vehicle Type drop-down box.

o Gõ 20 vào ô Scale Factor.

o Kích vào OK trong Standard Vehicle Data và Define Vehicless để thoát.

32. Kích vào Define menu > Bridge Loads > Vehicle Classes để hiển thị hộp thoại Define Vehicle Classes. Trong hộp thoại này:

Kích vào Add New Class để hiển thị hộp thoại Vehicle Class Data. Trong hộp thoại này:

o Chấp nhận mặc định Vehicle Class Name, VECL1

o Chọn HSn-44-1 trong vùng Vehicle Name drop-down list.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 80

Page 81: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

o Gõ 1 vào ô Scale Factor.

o Kích vào Add.

o Chọn HSn-44L-1 trong ô Vehicle Name drop-down box.

o Kích vào Add.

o Kích vào OKs trong Vehicle Class Data và Define Vehicle Classess để thoát.

33. Kích vào Define menu > Bridge Loads > Bridge Responses để hiển thị hộp thoại Bridge Response Requests. Trong hộp thoại này:

Chọn Exact trong vùng Method of Calculation.

Kích vào OK.

34. Kích vào Define menu > Analysis Cases để hiển thị hộp thoại Analysis Cases. Trong hộp thoại này:

Kích vào Add New Case để hiển thị hộp thoại Analysis Case Data. Trong hộp thoại này:

o Gõ MOVE1 vào ô Analysis Case Name.

o Chọn Moving Load từ Analysis Case Gõ drop-down box.

o Trong vùng Loads Applied Chọn VECL1 hiển thị trong Vehicle Class drop-down list và kích vào Add.

o Kích vào OK trong Analysis Case Data và Analysis Casess để thoát.

Ghi chú: Nút A trong bài này tương ứng với nút 10 trên màn hình

35. Kích vào Set Display Options   (hoặc vào View menu > Set Display Options) để hiển thị hộp thoại Display Options for Active Window. Trong hộp thoại này:

Không chọn Labels box trong vùng Nút.

Không chọn Labels box trong vùng Frames/Cables/Tendons.

Kích vào OK.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 81

Page 82: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

36. Kích vào Analyze menu > Set Analysis Options để hiển thị hộp thoại Analysis Options. Trong hộp thoại này kích vào Plane Frame XZ Plane

để chọn sơ đồ phân tích kết cấu là sơ đồ phẳng.

Kích vào OK.

38. Kích vào Run Analysis  để hiển thị hộp thoại Set Analysis Cases to Run. Trong hộp thoại này:

Highlight (chọn) MODAL trong vùng Case Name list và kích vào Run/Do Not Run Case.

Chọn trường hợp tải phân tích là DEAD và MOVE1 trong vùng Action.

Kích vào Run Now để tiến hành phân tích kết cấu.

38. Kích vào Display menu > Show Influence Lines để hiển thị hộp thoại Show Influence Line. Trong hộp thoại này:

Trong vùng Plot Influence Line for This Element Type, chọn Joint option.

Chọn LANE1 từ Select One or More Lanes.

Chọn the Plot Along Lane Center Line option trong vùng Plot Parameters .

Gõ 10 vào ô Joint Label trong vùng Plot Influence Line for this Object .

Trong vùng Joint Result Type, chọn Displacement option.

Trong vùng Component, chọn U3 option (Chuyển vị thẳng).

Kích vào OK để hiển thị đường ảnh hưởng.

Chú ý:   Đường ảnh hưởng lúc này được vẽ với 3 điểm chia trên thanh. Mỗi điểm được tính toán phụ thuộc và các thông số đầu ra và được nối với nhau bởi các đương thẳng. 

40. Kích vào Display menu > Show Forces/Stresses > Frames/Cables/Tendons để hiển thị hộp thoại Member Force Diagram For Frames. Trong hộp thoại này:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 82

Page 83: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chọn MOVE1 từ Case/Combo Name drop-down box.

Trong vùng Component chọn Moment 3-3 option.

Không chọn Fill Diagram .

Chọn Show Values On Diagram .

Kích vào OK để hiển thị biểu đồ mô men.

Chú ý:   Biểu đồ mô men này được vẽ tương ứng với số điểm chia trên output segments là 2.

41. Kích vào Lock/Unlock Model  và kích vào OK để thay đổi thông số dầu vào.

42. Tất cả các phần tử.

43. Kích vào Assign menu > Frame/Cable/Tendons > Output Stations để hiển thị hộp thoại Assign Output Station Spacing. Trong hộp thoại này:

Gõ 11 vào ô Min Number Stations.

Kích vào OK.

44. Kích vào Show Undeformed Shape  to remove the displayed output station assignments.

45. Kích vào Run Analysis  để hiển thị hộp thoại Set Analysis Cases to Run. Trong hộp thoại này:

Kích vào Run Now để tiến hành phân tích.

47. Kích vào Display menu > Show Influence Lines để hiển thị hộp thoại Show Influence Line. Trong hộp thoại này, đảm bảo rằng Plot Along Lane Center Line option đã được chọn và kích vào OK để hiển thị đường ảnh hưởnh.

Note:  Đường ảnh hưởng này trơn tru hơn trước.

48. Kích vào Display menu > Show Forces/Stresses > Frames/Cables/Tendons để hiển thị hộp thoại Member Force Diagram For Frames. Trong hộp thoại này, kích vào OK để hiển thị biểu đồ mômen.

Note:   Biểu đồ mômen này trơn tru hơn biểu đồ trước.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 83

Page 84: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

CHƯƠNG 3 : TÍNH TOÁN DỰ TOÁN BẰNG DTBK V4.21

(Nguồn Hướng dẫn sử dụng DTBK – Tien Minh Software)I. Sơ lược về cách để khởi tạo, mở và copy các hồ sơ

1.Tạo hồ sơ mới:Để bắt đầu tạo một hồ sơ mới (hồ sơ chưa tồn tại trên máy) bạn cần thực hiện

quá trình khởi tạo theo các bước sau đây : Tạo đường dẫn lưu kết quả: ( -> File/New của Word & Excel )

Bạn kích chuột vào biểu tượng hoặc từ menu <Khởi tạo> bạn chọn mục <Tạo hồ sơ mới...> và bấm nút trái chuột hoặc Enter. Một khung hội thoại xuất hiện như sau :

Bạn vào tên đường dẫn và bấm Enter hay chọn nút <OK> để tạo, bấm Esc hoặc chọn nút <Cancel> để bỏ qua. Ví dụ : Để tạo đường dẫn lưu kết quả khi lập hồ sơ của cầu Kim Giao ta có thể đánh vào tên đường dẫn như sau C:\DTBK3X\Kim_giao hoặc C:\DTBK3X\Cầu Kim Giao và bấm Enter để tạo.Chú ý : Bạn nên đặt tên đường dẫn theo ý nghĩa công trình để dễ nhận biết. Nếu bạn tạo một đường dẫn trùng tên với đường dẫn đã có trên máy hoặc vào tên đường dẫn sai thì ngay lập tức sẽ có một thông báo lỗi kèm theo. Khi đó bạn hãy kiểm tra lại tên đường dẫn rồi vào lại cho đúng !?. Nếu bạn muốn tạo đường dẫn gốc thì nhấn chuột vào hộp kiểm <ĐD lưu hồ sơ> để chuyển sang chế độ tạo đường dẫn gốc tương ứng. Khi tạo thư mục gốc xong bạn muốn trở về trạng thái tạo đường dẫn làm việc bình thường thì nhấn chuột vào hộp kiểm thêm lần nữa.(Chế độ mặc định là tạo đường dẫn lưu hồ sơ).Khi tạo xong đường dẫn bạn sẽ thấy một hộp thoại xuất hiện như sau:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 84

Page 85: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bạn hãy lựa phương pháp lập hồ sơ xuất phát bằng cách nhấn chuột vào mục chọn tương ứng ở bên cạnh.Tiếp theo bạn có thể yêu cầu máy tự động hoặc không tự động tính đổi đơn vị từ 100đv -->1 đv bằng cách chọn hoặc không chọn mục tự động tính đổi đơn vị. (Chế độ mặc nhiên là: tự động tính đổi đơn vị từ 100đv --> 1 đv).Sau đó bạn chọn <OK> để tiếp tục.

Lập biểu hồ sơ :Sau khi tạo xong đường dẫn và chọn phương pháp lập hồ sơ xuất phát, máy sẽ mở màn hình nhập biểu như hình dưới đây (Xem hình). Bạn có thể bấm Tab để lướt trên màn hình và nạp biểu hồ sơ theo yêu cầu.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 85

Page 86: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Tại đây bạn có thể vào mã Password để khóa hồ sơ của bạn bằng cách bấm vào nút <Password> một cửa sổ nhỏ hiện lên, khi đó bạn có thể gõ vào mã cần khóa và bấm Enter, máy sẽ khóa hồ sơ của bạn. Mỗi khi bạn muốn vào lại hồ sơ đã được khóa máy sẽ hỏi mã Password, bạn phải gõ vào đúng mã đã được cài trước đó và bấm Enter thì máy mới mở hồ sơ để bạn tiếp tục. Nếu vào sai mã, máy sẽ lặp lại để bạn tiếp tục vào lại Password (Tối đa 5 lần). Qua 5 lần mở khóa không thành công, máy sẽ mở đường dẫn khởi động C:\DTBK3X\START để bạn tham khảo một ví dụ đã được nạp sẵn trên máy.Mã khóa (Password) có thể dài đến 20 ký tự kể cả ký tự trống, vì vậy bạn có thể dùng họ tên hay số điện thoại... của một ai đó dùng cho Password của mình, nhưng chú ý không nên gõ dấu tiếng việt vì có thể bạn gõ nhầm dấu thì khó có thể mở lại hồ sơ.Khi cần xóa hoặc đổi Password bạn phải vào được hồ sơ, sau đó vào phần <Lập biểu hồ sơ...> và bấm vào nút < Password>, cửa sổ Password hiện lên chờ bạn vào Password mới. Nếu bạn gõ vào mã khóa mới và bấm Enter thì máy sẽ nạp Password mới cho bạn. Còn nếu bạn không vào Password mới mà bấm Enter thì máy sẽ xóa Password của bạn. Khi đó hồ sơ này ai cũng có thể mở được.

Chọn các đường dẫn tra đơn giá:Để chọn các đường dẫn tra đơn giá bạn chọn mục <Chọn đường dẫn tra đơn giá> trên menu <Khởi tạo> và bấm Enter, một khung hội thoại sẽ xuất hiện, bạn có thể bấm vào các nút tương ứng ở bên phải để chọn lại các đường dẫn tra đơn giá mới.Tùy thuộc vào loại công trình, nơi xây dựng công trình,... mà đơn giá vật liệu, nhân công, ca máy có thể khác nhau. Khi đó bạn phải chọn lại đường dẫn tra đơn giá vật liệu, nhân công, ca máy cho phù hợp. Và nếu bạn lập hồ sơ theo nhóm 2 (Lập theo phương pháp bù chênh lệch giá) bạn cần chọn lại cả các đuờng dẫn tra đơn giá định mức theo từng khu vực (địa phương).Ví dụ : Với khu vực Khánh Hòa ta có thể chọn các đường dẫn tra đơn giá như sau :1- Đơn giá : C:\DTBK3X\GIA_KV\KHANH_HOA2- Vật liệu : C:\DTBK3X\GIA_KV\KHANH_HOA\GIAVL.DBF3- Nhân công : C:\DTBK3X\GIA_KV\KHANH_HOA\NC_NHOM3.DBF4- Ca máy : C:\DTBK3X\GIA_KV\KHANH_HOA\GIAXM.DBFHoặc: C:\DTBK3X\GIA_KV\KHANH_HOA\GIAXM_06.DBFXem hình sau :

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 86

Page 87: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chú ý : Nhân công nhóm 1 : áp dụng cho công trình dân dụng...Nhân công nhóm 2 : áp dụng cho công trình đường bộ, đê đập, kênh mương,...Nhân công nhóm 3 : áp dụng cho công trình cầu, cống...Nhân công nhóm 4 : áp dụng cho công trình hầm, các công việc đặc biệt khó khăn...Sau khi chọn (xác nhận) đường dẫn tra đơn giá thì mọi cơ sở dữ liệu được mở có thể cập nhật đơn giá đã lựa. Nếu bạn chọn đường dẫn tra đơn giá sai thì có thể cho kết quả sai và máy sẽ cho thông báo lỗi nếu không tìm thấy đường dẫn tra đơn giá do bạn đã chọn. Điều này hay gặp phải khi bạn chép hồ sơ từ máy này qua máy khác không đồng bộ trong cách đặt tên các đường dẫn hoặc do bạn gõ sai tên đường dẫn tra đơn giá.

2. Mơ hồ sơ cũ để tiếp tục làm việc: ( -> File/Open của Word...)Để vào một hồ sơ đã có trên máy bạn kích chuột vào biểu tượng hoặc chọn mục <Mở hồ sơ cũ...> trên menu <Khởi tạo> và bấm Enter, một hộp thoại xuất hiện như sau:

II. Lập dự toán theo Phương pháp Phân tích đơn giá 11. Nạp định mức khối lượng và định dạng hồ sơ

Trên menu <Lựa chọn> nếu bạn chọn cách lập hồ sơ xuất phát từ bảng khối lượng thì từ menu <Nhập số liệu> bạn chọn mục <Nạp định mức, khối lượng, định dạng> và Enter . Màn hình soạn thảo sẽ xuất hiện, bạn thực hiện theo các bước sau đây để nạp số liệu vào hồ sơ :

Nạp tên hạng mục công trình :Một công trình có thể có nhiều hạng mục, nếu bạn muốn máy phân tích tính toán theo từng hạng mục để công tác kiểm tra sau này được dễ dàng thì bạn cần khai báo tên từng hạng mục công trình sau các ký hiệu *\ hoặc +)Ví dụ : *\1- Nền đường...

*\2- Mặt đường...*\3- Cống thoát nước... +) Cống tròn D75... +) Cống tròn D100... +) Cống tròn D150...

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 87

Page 88: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

*\* Tổng cộng :(Bạn nên khai báo tên hạng mục công trình ngay từ đầu)

Nạp mã định mức hoặc đơn giá và khối lượng:+ Bạn bấm phím Ctrl+M để bật menu tra mã định mức hoặc đơn giá vào hồ sơ.Khi tra bạn dùng các phím mũi tên để điều khiển lên xuống và điều khiển giữa các ô. Bạn bấm Enter để xác nhận việc cập nhật, bấm Esc để trở về không cập nhật.Khi menu tra định mức hoạt động bạn có thể bấm Ctrl+F hoặc Ctrl+Tab và gõ vào mã vùng hoặc chuỗi ký tự đặc trưng để tìm kiếm nhanh định mức.+ Bạn có thể gõ mã định mức hoặc mã đơn giá vào cột <Số hiệu đm>, nhớ vào cách dòng và vào đúng qui cách về số hiệu định mức, đơn giá. Khi vào xong bạn bấm phím Enter và Ctrl+Enter để nạp nội dung cho một định mức hoặc đơn giá ngay trên dòng mà con trỏ đang đứng. + Tương tự như trên bạn có thể gõ mã định mức hoặc mã đơn giá vào cột <Số hiệu đm>, nhớ vào cách dòng và vào đúng qui cách về số hiệu định mức, đơn giá. Khi vào xong bạn bấm phím Ctrl+G để nạp nội dung cho toàn bộ định mức hoặc đơn giá đã được khai báo mã trong hồ sơ hiện hành. + Sau khi liệt kê đầy đủ nội dung định mức, đơn giá bạn có thể sửa đổi lại câu chữ sao cho phù hợp với yêu cầu công việc trong hồ sơ của bạn.+ Khi dời con trỏ có thể con trỏ không xuống do vùng đệm trống không còn mặc dù bạn vẫn thấy trống ở bên dưới, để dời được con trỏ xuống bạn hãy bấm phím Ctrl+I (Không phải Ctrl+L) để chèn thêm các dòng trống khi cần thiết.+ Sau khi tra mã định mức hoặc đơn giá, bạn có thể nạp khối lượng công tác vào cột <Khối lượng> tương ứng.

Gom nhóm tính đơn giá và ẩn chi tiết...: (Chỉ áp dụng cho hồ sơ thầu)

+ Khi lập hồ sơ thầu, đôi lúc bạn phải lập một số đơn giá tổng hợp được cấu thành từ nhiều đơn giá chi tiết khác. Ví dụ : Để tính đơn giá cho 1m2 lớp mặt đường bê tông nhựa bạn cần phải kể đến chi phí sản xuất bê tông nhựa tại trạm trộn và chi phí rải thảm bê tông nhựa tại công trường, nhưng trong bộ định mức các công việc trên được tách làm 2 phần với mã định mức kèm theo là : EE.1330 và ED.3003 (Xem hình trên). Để khỏi phải ghép các định mức này trong bảng phân tích đơn giá bạn có thể khai báo công tác cần tính đơn giá tổng hợp trên các công việc chi tiết rồi gom các công việc trên thành từng nhóm và ẩn phần chi tiết ngay trong bảng này bằng cách lựa khối (Dùng Ctrl+Mũi tên xuống) rồi bấm Ctrl+H máy sẽ nạp các ký hiệu

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 88

Page 89: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

ẩn (h) cho phần chi tiết và kí hiệu tính tổng (S:Sum) cho phần cần tính đơn giá tổng hợp.(Xem hình trên)Để xoá bỏ nhóm bạn cũng lựa khối như trên và bấm Ctrl+Spacebar.Tương tự như ví dụ trên đây bạn có thể vận dụng để tính đơn giá tổng hợp cho các trường hợp khác ví dụ như tính đơn giá cho 1m dầm, 1 phiến dầm, 1m cầu, 1m đường,... mà phần chi tiết bạn có thể ẩn đi khi cần thiết.Chú ý : Khi gom nhóm tính đơn giá tổng hợp bạn vẫn nhìn thấy chúng trên màn hình soạn thảo song khi in kết quả tất cả các dòng có ký tự "h" trên cột <S/h> sẽ không được in ra.Khi bạn gom nhóm chưa đúng thì có thể gom lại bằng cách lựa khối (Dùng Ctrl+Mũi tên xuống) rồi bấm Ctrl+H máy sẽ nạp lại các ký hiệu ẩn (h) cho phần chi tiết và kí hiệu tính tổng (S :Sum) cho phần chính.

Định dạng hồ sơ:+ Khi nạp xong mã định mức hoặc mã đơn giá vào hồ sơ bạn bấm Esc để thoát khỏi màn hình soạn thảo, một thông báo xuất hiện như sau :

Bạn chọn chế độ bảo toàn dữ liệu (Mặc nhiên) : Nếu muốn duy trì những thay đổi trong hồ sơ và chỉ truy cập thêm các định mức đơn giá vừa được bổ sung vào hồ sơ khi định dạng lại.Bạn chọn chế độ ưu tiên truy cập dữ liệu từ hệ thống: Nếu muốn truy cập các định mức, đơn giá theo cơ sở dữ liệu đã được chỉ định trong các đường dẫn tra đơn giá, định mức của khu vực. Các sửa đổi về định mức,... không còn tác dụng trong hồ sơ. Thông thường bạn nên chọn chế độ này cho lần định dạng đầu tiên.Tiếp theo chọn <OK> để định dạng , chọn <Cancel> nếu không định dạng.Khi hồ sơ đã được định dạng và bạn đã bổ sung, hiệu đính một số hạng mục công tác nào đó thì bạn phải hết sức thận trọng khi gặp thông báo này. Nếu bạn chọn <OK> thì mọi chi tiết do bạn bổ sung, hiệu đính sẽ không còn nữa.+ Tiếp theo là một hộp thoại như sau :

Bạn chọn <OK> nếu muốn định dạng lại bảng giá cước vận chuyển.Bạn có thể bấm Esc hoặc chọn <Cancel> để bỏ qua.2. Mở bảng phân tích đơn giá để kiểm tra và hiệu chỉnh

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 89

Page 90: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chú ý: Bạn không nạp giá vật liệu, nhân công, ca máy trực tiếp vào bảng phân tích mà nạp giá vật liệu trên bảng giá vật liệu, giá nhân công ca máy trên bảng giá nhân công ca máy. Sau đó máy sẽ tự động liên kết giá vào bảng này để phân tích.Để kiểm tra nội dung của các định mức do máy phát sinh, bạn chọn mục <Lập bảng phân tích đơn giá...> trên menu <Nhập số liệu> và bấm Enter, màn hình soạn thảo xuất hiện. Bạn có thể kiểm tra, hiệu chỉnh và bổ sung thêm nội dung các định mức khi cần thiết.

Bổ sung thêm định mức :Khi cần bổ sung thêm định mức vào bảng phân tích bạn có thể bấm phím Ctrl+M để mở menu tra định mức bổ sung thêm vào bảng này.Đôi khi có những định mức mới bạn phải tự xây dựng hoặc vận dụng từ nhiều định mức có sẵn. Bạn có thể nạp chúng vào bảng này theo cấu trúc như các định mức khác, máy sẽ nhận diện và phân tích như các định mức có sẵn.Một số định mức không có trên máy, hoặc do bạn vào sai mã máy sẽ chèn thêm ký hiệu % vào đầu các số hiệu định mức, bạn hãy kiểm tra kỹ các số hiệu này để hiệu chỉnh cho phù hợp. Nếu vào sai mã bạn có thể tra lại ngay trong bảng này.Với một số định mức tạm tính, bạn cần khai báo thêm các dòng chi tiết yêu cầu máy phân tích đơn giá thì phải xóa ký hiệu % ở số hiệu định mức tương ứng. Nếu bạn không xóa dấu % máy sẽ hiểu đó là một mã sẽ được nạp đơn giá tạm tính ở bảng chi tiết, chứ không phải phân tích đơn giá trên bảng này.

Thay thế cấp phối bằng các thành phần vật liệu rơi :

Trong nhiều định mức có chứa các thành phần cấp phối như vữa xây, vữa bê tông,... Các thành phần cấp phối này thường không xác định được giá ngay từ đầu do chúng thường được cấu thành từ nhiều loại vật tư khác nhau theo các tỷ lệ khác nhau... Để đơn giản ta thay thế các cấp phối bởi các thành phần vật liệu rời như xi măng, cát vàng, đá dăm 1x2, đá dăm 2x4,... mà giá của chúng có thể xác định được dễ dàng hơn.Khi đó bạn có thể thay thế bằng một trong hai cách sau :+ Bấm All+G để thay thế tất cả các dạng cấp phối trong hồ sơ như vữa xây, vữa bê tông, cấp phối,... bằng các thành phần vật liệu rời tương ứng.Nhưng theo cách này máy chỉ thay thế các cấp phối có tên đầy đủ như : Vữa xi măng M50, Vữa BT đá 2x4 M250, Cấp phối đá dăm,...+ Bấm Ctrl+G để mở menu tra cấp phối thay thế trực tiếp.Khi cần thay thế các dạng cấp phối bằng các thành phần vật liệu rời, bạn để con trỏ trên dòng chứa cấp phối cần thay thế và bấm Ctrl+G sau đó chọn cấp phối tương ứng rồi bấm Enter để xác nhận việc thay thế hoặc bấm Esc bỏ qua.Theo cách này bạn có thể thay thế được bất kỳ loại cấp phối nào có trên máy, dù tên của chúng có thể không đầy đủ như : Vữa, Vữa bê tông, Vữa xây,... song bạn phải cẩn thận vì nếu bạn thay thế không đúng cấp phối trong định mức thì kết quả phân tích đơn giá sau này sẽ bị sai.

Kiểm tra định mức trùng mã hiệu :

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 90

Page 91: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Riêng bảng phân tích không cho phép sử dụng các định mức trùng mã hiệu, lý do là máy sẽ không hiểu dùng định mức nào vào việc phân tích đơn giá, phân tích khối lượng,... và như vậy dễ cho kết quả ngoài ý muốn.Để kiểm tra xem các định mức có bị trùng mã hiệu hay không bạn hãy bấm phím Ctrl+Tab. Nếu có một thông báo như sau xuất hiện :Bạn bấm Enter máy sẽ nhảy tới dòng chứa định mức trùng mã gần nhất, bạn hãy vào thêm ký hiệu để phân biệt chúng.

Lập tổ để phân tích đơn giá kép :

ở phần trên bạn đã thay thế cấp phối bằng các vật liệu rời để tiện phân tích đơn giá, song nhiều khi do yêu cầu thực tế, bạn không muốn làm như vậy mà muốn phân tích theo đơn giá của cấp phối chứa trong định mức.

Khi đó bạn phải phân tích đồng thời đơn giá của từng cấp phối và đơn giá của các định mức chứa các cấp phối (Đơn giá kép). Để máy liên kết giá cấp phối vừa phân tích được vào tính đơn giá định mức chứa cấp phối ta phải lập tổ cho chúng như sau :Bấm Ctrl+F2 để đánh lại mã liên kết trong bảng phân tích đơn giá.

Bấm Ctrl+R để mở <Bảng phân tích giá vật liệu...> và vào mã liên kết theo mã đã được đánh trong bảng phân tích đơn giá. (Xem các hình dưới đây)

Các mã số 1,2,3,... ở hình trên được vào tương ứng với các mã số 1,2,3,... dưới đây :

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 91

Page 92: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Theo cách này bạn có thể lập tổ phân tích đơn giá theo nhiều cấp, song không nên lạm dụng tính năng này vì nếu bạn lồng nhau bao nhiêu cấp thì phải phân tích đi phân tích lại bấy nhiêu lần mới đạt được kết quả.

Định dạng lại bang giá VL,NC,CM,...:

+ Sau khi kiểm tra và hiệu chỉnh xong bạn bấm Esc để thoát khỏi màn hình soạn thảo, một thông báo như sau xuất hiện :

Bạn hãy chọn <OK>.

+ Tiếp theo là một thông báo như sau :

Bạn chọn <OK> nếu muốn định dạng lại bảng giá cước vận chuyển.

Bạn bấm Esc hoặc chọn <Cancel> để bỏ qua.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 92

Page 93: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

3. Lập bảng phân tích giá cước vận chuyểnBạn chọn mục <NSL tính giá cước vận chuyển> trên menu <Nhập số liệu> và bấm Enter, màn hình nhập liệu bảng giá cước sẽ được mở và bạn có thể thực hiện theo các bước cơ bản sau đây : Xóa tên các vật tư không cần phân tích giá cước:

Khi phát sinh bảng giá cước, máy sẽ tập hợp tất cả các vật tư được sử dụng trong công trình vào bảng này. Tuy nhiên có một số vật tư bạn không muốn phân tích giá cước vận chuyển thì bạn có thể xóa chúng khỏi bảng này.

Ví dụ : Bảo tải, Cây chống, Dây thép buộc, Đinh đĩa, Xút,... bạn có thể không phân tích giá cuớc do không phải vận chuyển xa hoặc tiền vận chuyển không đáng kể, khi đó bạn có thể xóa chúng khỏi danh sách. Kiểm tra bậc hàng:

Các bậc hàng thường được máy cập nhật tự động, song có một số vật tư đặc biệt hoặc do bạn nạp tên khác với danh sách vật tư thì máy sẽ không nạp bậc hàng vào mà bạn phải tự nạp bậc hàng vào cột <Bậc> trong bảng này.Chú ý : Bậc hàng được phân làm bốn loại như sau :

- Cước hàng bậc 1 : Đất, cát, sỏi, đá xây, gạch các loại.- Cước hàng bậc 2 : Ngói, lương thực đóng bao, đá các loại, gỗ cây, than luyện,

thuốc chống mối mọt, kim loại và sắt thép các loại.- Cước hàng bậc 3 : Nhựa đường, xi măng, vôi các loại, muối các loại, đá đóng bao,

phân bón các loại, thuốc trừ sâu, trừ dịch, hàng nông sản, thực phẩm, giống cây trồng, máy móc, thiết bị chuyên ngành, ống nước, cột điện.

- Cước hàng bậc 4 : Nhựa nhũ tương, muối các loại, thuốc chữa bệnh, phân động vật, bùn, hàng dơ bẩn, hàng thuỷ tinh, hàng tinh vi, xăng dầu chứa bằng phi,...

- Cước hàng bậc 1: Hs=1.00; bậc 2: Hs=1.10; bậc 3: Hs=1.30; bậc 4: Hs=1.40;- Hàng hoá vận chuyển bằng phương tiện tự đổ (xe ben hoặc xe reo) đuợc

cộng thêm 15% cước cơ bản.- Thiết bị tự đổ và thiết bị hút xả được cộng thêm 2500 đồng/Tấn hàng.- Thiết bị nâng hạ được cộng thêm 3000 đồng/Tấn hàng.- Mọi chi tiết xem thêm QĐ số 89/2000/QĐ-VGCP và QĐ số 26 QĐ/KHĐT.

Khai báo tuyến và phương tiện vận chuyển vật tư:Để máy có thể phân tích được giá cước vận chuyển vật tư, bạn phải khai báo cho máy biết phương tiện vận chuyển, tuyến đường vận chuyển, cư ly vận chuyển ứng với từng loại đường từ vị trí mỏ cấp vật tư đến chân công trình (Theo hướng dẫn của BGTVT).

Ví dụ : Để vận chuyển "Gỗ chống" bằng ô tô từ Thị xã Tam Kỳ đến công trình, nếu phải đi qua ba đoạn đường có chiều dài là 2 km, 14 km, 1 km ứng với loại đường là 2, 3, 4 thì bạn có thể khai báo như hình dưới đây.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 93

Page 94: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Tương tự bạn xem cách khai báo vận chuyển "Cát vàng" bằng đường sông kết hợp đường bộ và vận chuyển "Xi măng PC30" bằng đường sắt kết hợp đường bộ. Bạn chú ý đến các cung đoạn vận chuyển được tách ra bằng dấu "+" trên cột Bậc hàng. Phần cước vận chuyển, hệ số bậc hàng, hệ số trọng lượng, hệ số bốc dỡ thường do máy tự động nạp, tuy nhiên bạn có thể hiệu chỉnh lại nếu thấy cần thiết.

Chú ý 1: Các ký hiệu dùng trong cột phân loại đường (Loại) có ý nghĩa như sau:- Ký hiệu số 1,2,3,4,5,6 biểu thị loại đường tương ứng với cấp đường vận

chuyển hàng hóa bằng đường bộ theo bảng phân loại đường của Bộ Giao Thông Vận Tải.

- Ký hiệu 1n,2n,3n,4n,5n,6n biểu thị loại đường tương ứng với cấp đường vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ theo bảng phân loại đường của một số địa phương (Gọi là đường nội hạt, đường nội tỉnh, đường liên xã, đường liên huyện do địa phương quản lý)

- Ký hiệu x1 biểu thị loại đường xe lửa thuộc phạm vi 1 Km - 100 Km.- Ký hiệu x2 biểu thị loại đường xe lửa thuộc phạm vi 101 Km - 700 Km.- Ký hiệu x3 biểu thị loại đường xe lửa thuộc phạm vi 701 Km - 1300 Km.- Ký hiệu x4 biểu thị loại đường xe lửa thuộc phạm vi > 1300 Km.- Ký hiệu dt1 biểu thị cước phí dồn toa trên ga, đường tránh,... < 4 Km.

- Ký hiệu dt2 biểu thị cước phí dồn toa trên ga, đường tránh,... > 4 Km.- Ký hiệu dmg biểu thị cước phí đầu máy ghìm.- Ký hiệu dmn biểu thị cước phí đầu máy nóng.- Ký hiệu S0 biểu thị loại đường sông thuộc phạm vi <30Km.- Ký hiệu S1 biểu thị loại đường sông thuộc phạm vi 30Km đầu.- Ký hiệu S2 biểu thị loại đường sông thuộc phạm vi trên 30Km.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 94

Page 95: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

- Ký hiệu đb biểu thị loại đường vận chuyển bằng xe thô sơ ở đồng bằng. - Ký hiệu mn biểu thị loại đường vận chuyển bằng xe thô sơ ở miền núi.

- Ký hiệu bs biểu thị cho các cước phí bổ sung khác như: phí đổ ben, cầu phà, vận chuyển bộ, vác bộ, lưu thông, phí tính tăng thêm trong điều kiện đặc biệt khác,...

- Mỗi loại chi phí khai báo ít nhất trên một dòng, máy sẽ tự động tính toán và cộng dồn các chi phí vận chuyển sau đó ghi vào cột tiền vận chuyển trên dòng vật tư tương ứng.

- Bạn có thể chú thích thêm các loại cước phí cho rõ ràng, ví dụ: (Phí đổ ben) bằng cách ghi trực tiếp dòng chữ (Phí đổ ben) trên cột Vật liệu mà không làm ảnh hưởng đến kết quả tính toán.

Chú ý 2: Các ký hiệu dùng trong cột bậc hàng (Bậc) có ý nghĩa như sau:- Ký hiệu 1,2,3,4 biểu thị bậc hàng. Các ký hiệu này chỉ vào duy nhất trên

hàng chứa tên và đơn vị của vật tư.- Ký hiệu + hoặc - biểu thị mốc bốc hàng lên các phương tiện vận chuyển

khác nhau (Sử dụng khi vận chuyển hàng hóa bằng nhiều phương tiện kết hợp như : Ô tô + Tàu thuyền + Xe thô sơ,... hoặc vận chuyển qua nhiều công đoạn khác nhau,...).

Chú ý 3: Bạn có thể bấm phím Ctrl+M để mở menu tra mỏ vật tư được nạp sẵn trên mạng lưới giao thông thuộc khu vực quản lý công trình. Khi tra bạn để con trỏ trên dòng vật tư cần tra và bấm Ctrl+M một menu xuất hiện như sau:

Bạn dời con trỏ đến vị trí mỏ tương ứng và bấm Enter, máy sẽ nạp cư ly, loại đường từ vị trí mỏ đến chân công trình vào bảng phân tích giá cước.

Nếu quên khai báo vị trí công trình trên mạng lưới giao thông sẽ có một thông báo xuất hiện như sau:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 95

Page 96: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bạn hãy bấm Enter, một cửa sổ sẽ hiện lên như sau :

Bạn hãy khai báo tuyến, vị trí công trình và số km đường nhánh, loại đường nhánh vào công trình.

Xem dòng thứ 2 : Đã khai báo đường tới cầu An Khê thuộc tuyến QL1, ở vị trí Km926 đi vào thêm 3 km đường loại 5.

Nếu công trình thuộc các địa phương ở xa các quốc lộ chính, bạn cần khai báo thêm các tuyến đường nội bộ để máy tìm lối đi vào đến chân công trình.

Bạn xem thêm phần khai báo phân loại đường, khai báo vị trí công trình và mỏ vật tư.

Tra cước, nạp các hệ số và phân tích giá cước:

Bạn bấm phím Ctrl+R để máy tra các hệ số trọng lượng, hệ số bốc dỡ và giá cước vận chuyển vào hồ sơ. Khi tra máy sẽ liệt kê lại các hệ số trọng lượng, hệ số bốc dỡ hay hệ số nâng hạ ben để bạn kiểm tra, thay đổi và bổ sung theo ý muốn.

Kiểm tra xong bạn bấm Esc để trở về.

Khi trở về máy sẽ phân tích toàn bộ giá cước vận chuyển vật tư theo các thông số bạn đã khai báo.

Chú ý : Nếu bạn cần tính bổ sung thêm các phụ phí vận chuyển khác như cước phí qua cầu, phà, đường,... vào giá cước, bạn có thể bấm Ctrl+I để chèn thêm dòng trống và bạn khai báo thêm phụ phí hay công thức tính phụ phí ở cột giá cước.4. Lập bảng phân tích giá vật liệu đến chân công trình

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 96

Page 97: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bạn chọn mục <NSL tính giá vật liệu đến chân công trình> trên menu <Nhập số liệu> và bấm Enter, màn hình nhập liệu được mở. Bạn có thể nhập giá vật liệu trực tiếp vào bảng này hoặc bấm nút phải chuột và chọn mục <Tra giá vật liệu> trên menu <Shortcut> hộp thoại như sau xuất hiện:

Bạn có thể bấm vào nút <File GVL> để chọn lại đường dẫn tra giá vật liệu từ các bảng giá vật liệu đã được nạp sẵn trong hệ thống, trong thư mục giá vật liệu, hoặc từ <Bang2> của các hồ sơ mà bạn đã lập trước đây.

Bạn chọn <OK> nếu muốn yêu cầu máy liên kết giá vật liệu từ bảng giá đã chọn vào hồ sơ, ngược lại chọn <Cancel>.

Đường dẫn tra giá vật liệu mặc định là đường dẫn mà bạn chọn trong mục <Chọn đường dẫn tra đơn giá> khi khởi tạo hồ sơ.

Chú ý : Nếu bạn đã chọn cách nhập trực tiếp giá vật liệu vào bảng này thì không nên chọn <OK>, vì nếu chọn <OK> máy sẽ ghi đè lên đơn giá mà bạn đã nhập. Khi đó bạn phải nhập lại đơn giá vật liệu cho bảng này.5. Lập bảng phân tích giá nhân công ca máy Nạp các hệ số tính đổi giá nhân công, ca máy:

Khi bạn chọn mục <NSL tính giá nhân công, ca máy> trên menu <Nhập số liệu> một thông báo như sau xuất hiện :

Bạn chọn phương pháp tính giá ca máy tương ứng là <TT Cũ>, nếu đường dẫn tra giá ca máy được chọn theo các thông tư cũ (...\GIAXM.DBF). Thông thường máy đã định vị con trỏ theo phương pháp tính tương ứng với dữ liệu trên đường dẫn tra đơn giá ca máy mà bạn đã chọn trong mục <Chọn đường dẫn tra đơn giá> khi khởi tạo hồ sơ.

Tiếp theo một thông báo như sau xuất hiện :

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 97

Page 98: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bạn có thể vào các hệ số tính đổi lương công nhân, hệ số tính đổi giá ca máy và lựa chọn cách tính đơn giá theo yêu cầu.

Chú ý 1: Nếu lập hồ sơ dự toán, quyết toán bạn có thể vào hệ số tính đổi giá nhân công, ca máy là 1.00. Khi đó ở bảng tổng hợp kinh phí xây dựng bạn phải nhân với hệ số tính đổi giá nhân công và ca máy tương ứng.Nhưng trong các hồ sơ thầu bạn nên nạp các hệ số tính đổi tuơng ứng ở trên vào bảng này để phân tích trực tiếp.Chú ý 2: Hệ số tính đổi phần khấu hao thiết bị để bằng 1.00 khi bạn lập hồ sơ dự toán (tức là tính theo khấu hao tiêu chuẩn), còn trong hồ sơ thầu hệ số này có thể =1.00 hoặc #1.00 tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể. Khi bạn vào hệ số này =0.00 có nghĩa là bạn không tính đến khấu hao thiết bị mà chỉ tính đến chi phí trả lương công nhân lái máy và chi phí nhiên liệu.

Tra giá nhân công ca máy vào hồ sơ:

Bước tiếp theo để tra giá nhân công ca máy vào hồ sơ bạn bấm nút phải chuột và chọn mục <Tra tự động giá nhân công và ca máy...> trên menu shortcut. Máy sẽ tự

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 98

Page 99: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

động tra giá nhân công và ca máy từ đường dẫn tra giá nhân công và giá ca máy mà bạn đã chọn trong mục <Chọn đường dẫn tra đơn giá> khi khởi tạo hồ sơ.

Nạp giá nhiên liệu để tính bù giá ca máy:Khi cần thay đổi giá nhiên liệu để tính bù giá bạn làm như sau:Bấm nút phải chuột, chọn mục <Nạp giá nhiên liệu...> trên menu <Shortcut> và bấm Enter, một hộp thoại hiện lên như sau:

Bạn sửa lại giá trên cột <Giá nhiên liệu> và <Giá chênh lệch> theo yêu cầu. Bạn có thể vào thẳng phần chênh lệch hoặc công thức tính giá chênh lệch. Nhưng khi vào công thức bạn nhớ bao trong cặp dấu ( ) (các phép tính cộng,trừ).Lưu ý : Không thay đổi tên nhiên liệu trong bảng.

6. Lập bảng phân tích giá NC, CM theo thông tư 06 Nạp hệ số tính đổi giá nhân công:

Khi bạn chọn mục <NSL tính giá nhân công, ca máy> trên menu <Nhập số liệu> một thông báo như sau xuất hiện :

Bạn chọn phương pháp tính giá ca máy tương ứng là <TT 06/2005>, nếu đường dẫn tra giá ca máy được chọn theo thông tư 06/2005/TT-BXD (...\GIAXM_06.DBF). Thông thường máy đã định vị con trỏ theo phương pháp tính tương ứng với dữ liệu

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 99

Page 100: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

trên đường dẫn tra đơn giá ca máy mà bạn đã chọn trong mục <Chọn đường dẫn tra đơn giá> khi khởi tạo hồ sơ.

Tiếp theo một thông báo như sau xuất hiện :

Bạn có thể vào hệ số tính đổi giá nhân công theo yêu cầu:

Chú ý: Bạn có thể vào hệ số tính đổi lương công nhân là 1.00, khi đó ở bảng tổng hợp kinh phí xây dựng bạn phải nhân thêm hệ số tính đổi lương công nhân trên vào. Mặt khác bạn cũng có thể vào hệ số tính đổi lương công nhân như trên, khi đó ở bảng tổng hợp bạn không được nhân thêm hệ số tính đổi lương công nhân nữa.

Tra giá nhân công, định mức chi phí tính giá ca máy vào hồ sơ:

Bước tiếp theo để tra giá nhân công và định mức chi phí tính giá ca máy vào hồ sơ bạn bấm nút phải chuột và chọn mục <Tra tự động giá nhân công và ca máy...> trên menu shortcut. Máy sẽ tự động tra giá nhân công và định mức chi phí tính giá ca máy từ đường dẫn tra giá nhân công và giá ca máy mà bạn đã chọn trong mục <Chọn đường dẫn tra đơn giá> khi khởi tạo hồ sơ.

Nạp giá nhiên liệu, giá nhân công lái máy để tính giá ca máy:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 100

Page 101: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Để tính được chi phí nhiên liệu và chi phí trả lương công nhân điều khiển máy, thợ máy, thuỷ thủ,... (gọi tắt là nhân công lái máy) ta phải nạp giá nhiên liệu, giá nhân công lái máy theo từng thời điểm vào để tính giá ca máy.Bạn bấm nút phải chuột, chọn mục <Nhập giá nhiên liệu, NC lái máy...> trên menu <Shortcut> một hộp thoại hiện lên như sau:

Bạn có thể nhập đơn giá hoặc công thức tính đơn giá nhiên liệu, nhân công lái máy trên cột <Cách tính đơn giá> theo yêu cầu. Nhưng khi vào công thức bạn nhớ bao trong cặp dấu ( ) (các phép tính cộng,trừ).Trên bảng là các công thức tính đổi lương thợ máy từ 290 lên 310, các mức khác có thể tính tương tự hoặc vào hệ số tính đổi sao cho phù hợp.Lưu ý : Không thay đổi ký hiệu trong bảng.

Nạp-hiệu chỉnh số liệu để tính giá ca máy:

Khi đang ở chế độ nhập liệu bạn có thể nhập hoặc hiệu chỉnh các định mức chi phí khấu hao, sửa chữa, nhiên liệu, thành phần thợ điều khiển máy, chi phí khác, giá khấu hao làm cơ sở để máy tính toán giá ca máy.Trong một số trường hợp bạn muốn bỏ một thành phần chi phí nào đó thì chỉ việc xoá định mức chi phí tương ứng trên cột đó đi là được.Ví dụ: Khi đấu thầu bạn không muốn tính đến mục chi phí khác thì bạn xoá dữ liệu trên cột định mức chi phí khác là xong.

Bạn cũng có thể sửa các thành phần định mức chi phí và giá tính khấu hao cho phù hợp với yêu cầu thực tế, nhất là khi bạn lập hồ sơ đấu thầu.7. Phát sinh bảng phân tích khối lượngBạn chọn mục <Phân tích tổng hợp đơn giá VL, NC, M> hoặc <Phân tích khối lượng VL, NC, M> trên menu <Nhập số liệu> và bấm Enter, một thông báo như sau xuất hiện :

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 101

Page 102: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bạn chọn <OK> nếu muốn máy phát sinh bảng phân tích mới, còn chọn <Cancel> nếu muốn giữ nguyên bảng phân tích cũ.Xem xong bạn bấm Esc để trở về.8. Tổng hợp khối lượng vật liệu, nhân công, máyBạn chọn mục <Tổng hợp khối lượng, chi phí VL, NC, M> trên menu <Nhập số liệu> và bấm Enter, một thông báo như sau xuất hiện :

Bạn chọn <OK> nếu muốn máy phát sinh bảng tổng hợp khối lượng mới, còn chọn <Cancel> nếu muốn giữ nguyên bảng tổng hợp khối lượng cũ.Tiếp theo máy sẽ mở bảng tổng hợp khối lượng cho bạn kiểm tra và hiệu chỉnh.Kiểm tra xong bạn bấm Esc để trở về.9. Tổng hợp kinh phí xây dựngBạn chọn mục <Tổng hợp kinh phí xây dựng...> trên menu <Nhập số liệu> và bấm Enter, một thông báo như sau xuất hiện :

Bạn chọn bảng tổng hợp tương ứng, khi màn hình soạn thảo hiện lên bạn có thể lập các công thức tính và yêu cầu máy tổng hợp kinh phí xây dựng theo mối quan hệ mà bạn tạo ra. Xem ví dụ trên hình dưới đây:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 102

Page 103: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Chú ý : Nếu bạn dùng đúng các ký hiệu tương ứng dưới đây:

- Chi phí vật liệu Ký hiệu : VL- Chi phí nhân công Ký hiệu : NC- Chi phí máy thi công Ký hiệu : M- Bù chênh lệch vật liệu Ký hiệu : Cv- Bù chênh lệch nhân công Ký hiệu : Cn- Bù chênh lệch máy thi công Ký hiệu : Cm- Lương thợ máy Ký hiệu : Lcn- Tiền vận chuyển Ký hiệu : Tvc

Thì máy sẽ tự động liên kết các chi phí tương ứng vào bảng để tổng hợp kinh phí xây dựng.

Bạn có thể xoá bớt các hạng mục và lập quan hệ tính toán cho một hạng mục đầu tiên sau đó bấm Ctrl+A, hoặc chọn nút <kiểm tra tính toán> trên <thanh công cụ> máy sẽ tự động phát sinh công thức cho các hạng mục còn lại theo cấu trúc của hạng mục đầu tiên và tính toán lại.

Tiếp theo bạn có thể sửa các công thức tính trên từng hạng mục cho phù hợp với yêu cầu tính toán của hồ sơ. Máy sẽ bảo lưu các công thức bạn đã sửa cho tới khi nào bạn thay đổi chúng.

Chú ý: Nếu giá nhân công, ca máy bạn tính theo giá cũ thì cần nhân hệ số tính đổi sang giá mới như sau:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 103

Page 104: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Các hệ số chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước theo thông tư 04/2005/TT-BXD như sau:

Chú ý: Khác với các phiên bản trước, phiên bản này cho phép bạn sử dụng các ký hiệu trong công thức tính tự do hơn, ngoại trừ các biến đã được dùng trong hệ thống, ký hiệu tiếng việt, ký hiệu đặc biệt,... Nhưng thay vào đó bạn phải nạp ký hiệu (*) vào cột <TT> trên dòng tương ứng với mục chi phí mà bạn cần máy đưa sang bảng tổng hợp dự toán để <Tổng hợp kinh phí cho toàn bộ công trình>. (Xem hình minh hoạ ở trên).

Bạn có thể nạp thêm dấu chấm (.) vào cột <TT> để máy in đậm các dòng chi phí khi in kết quả ra máy in.10. Tổng hợp kinh phí toàn bộ công trình

Khai báo công thức tổng hợp kinh phí toàn bô công trình:

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 104

Page 105: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Bạn chọn mục <Tổng hợp kinh phí toàn bộ công trình> trên menu <Nhập số liệu> và bấm Enter, màn hình soạn thảo sẽ xuất hiện, bạn có thể nạp công thức yêu cầu máy tổng hợp kinh phí toàn bộ công trình theo yêu cầu của bạn. (Xem ví dụ trên hình sau)

Trên hình là một ví dụ ứng dụng cho trường hợp có bốn hạng mục lớn đã được tổng hợp đến kinh phí xây lắp (Chưa kể các chi phí khác...). Ta vào các ký hiệu A1, A2, A3, A4 trên cột ký hiệu, và vào công thức tính chi phí xây lắp chính A1+...+A4. Thông thường máy sẽ tự động kiểm tra và lắp ráp công thức tính toán chi phí xây lắp chính. Bạn có thể bấm Ctrl+A để kiểm tra điều này.Tiếp theo là các dòng khai báo về chi phí xây xây lắp phụ và chi phí khác, bạn để ý trên các dòng này ta vừa khai báo về nội dung, ký hiệu và công thức tính nhưng trên các dòng tương ứng với các ký hiệu A1, A2,... ta không cần khai báo gì thêm.

Liên kết chi phí xây lắp để tổng hợp kinh phí toàn bô công trình:

Những dự án lớn có tổng số vốn đến hàng trăm, hàng ngàn tỷ với nhiều hạng mục công việc có tính chất khác nhau. Bạn nên phân chúng ra từng hạng mục nhỏ hơn có tính chất chuyên môn nghiệp vụ phù hợp với từng phòng ban, với từng cá nhân trong đơn vị. Khi đó mỗi cá nhân có thể lập hồ sơ cho một hoặc một số hạng mục cụ thể theo nhiệm vụ được giao. Người chủ trì dự án có thể gom toàn bộ các bảng tổng hợp kinh phí xây lắp của các cá nhân vào 1 bảng tổng hợp duy nhất để <tổng hợp kinh phí cho toàn bộ công trình> hay <tổng dự toán> bằng cách bấm nút phải chuột

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 105

Page 106: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

và chọn mục <Liên kết chi phí xây lắp> trên menu <shortcut>, hộp thoại sau đây xuất hiện:

Bạn lựa các đường dẫn chứa nội dung dự toán của các hạng mục công việc riêng lẻ tương ứng đã được lập (trên hình là ví dụ dự án cầu Thận Phước) rồi nhấn đúp chuột hoặc nhấn vào nút thêm đường dẫn, máy sẽ chèn đường dẫn đó vào <Nhóm các đường dẫn...>. Sau cùng bạn chọn nút <Liên Kết> máy sẽ liên kết toàn bộ các bảng tổng hợp kinh phí xây lắp lại với nhau để bạn sẵn sàng tổng hợp kinh phí cho toàn bộ công trình.

3. Tra các hệ số, định mức tính chi phí tư vấn khác:

(Trên hình đang tra chi phí thiết kế)

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 106

Page 107: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Để tra các hệ số <Chi phí tư vấn khác...> như : Chi phí thiết kế, chi phí thẩm định,... bạn thực hiện theo các bước sau :- Đóng biểu tổng hợp này lại.- Kiểm tra và tính toán lại toàn bộ hồ sơ.- Mở biểu tổng hợp này trở lại.- Đặt con trỏ tại mục chi phí tư vấn khác... cần tra hệ số.- Bấm Ctrl+K hoặc Nút phải chuột và chọn mục <Chi phí tư vấn khác...>- Chọn loại công trình và cấp công trình (chỉ cần chọn 1 lần).- Chọn mục chi phí tư vấn tương ứng trên menu.- Chọn nút <Chèn> trên hộp thoại.Chú ý 1: Bạn có thể <bật liên kết động từ off -> on> trên menu tra chi phí (xem mục cuối), khi đó bạn chỉ việc chọn loại và cấp công trình rồi bấm chuột vào nút <Kiểm tra tính toán> trên thanh <công cụ>, máy sẽ tự động tra các hệ số chi phí tư vấn khác vào bảng này. (Chế độ mặc nhiên liên kết động tắt =off)Chú ý 2: Nếu bạn thay đổi đơn giá, khối lượng công tác có ảnh hưởng lớn đến giá thành thì phải thực hiện tra lại các hệ số chi phí tư vấn khác... vì các hệ số này thay đổi phụ thuộc vào tổng chi phí xây lắp trước thuế. Bạn nên <bật liên kết động> trở lại rồi tính toán.Chú ý 3: Khi chế độ chính sách thay đổi bạn chọn mục <Điều chỉnh số liệu> trên menu tra chi phí để mở bảng chi phí khác ra và điều chỉnh lại.11. Kiểm tra và tính toán lại toàn bộ hồ sơBạn chọn mục <Kiểm tra, tính toán lại toàn bộ...> trên menu <Nhập số liệu> tương ứng và bấm Enter, một thông báo như sau xuất hiện :

Bạn có thể bấm vào nút <OK> để yêu cầu máy kiểm tra và tính toán lại toàn bộ hồ sơ. Còn nếu không hãy bấm Esc hoặc chọn nút <Cancel> để trở về.

III. Lập dự toán theo Phương pháp Phân tích đơn giá 2Trên menu <Lựa chọn> nếu bạn chọn cách lập dự toán theo <Phương pháp phân tích đơn giá 2> thì từ menu <Nhập số liệu> bạn có thể thực hiện theo các bước tương tự như cách Lập dự toán theo phương pháp phân tích đơn giá 1.

Nhưng cách <Lập bảng phân tích đơn giá...> được thực hiện theo biểu mẫu riêng, giá phân tích vật liệu, nhân công, máy được ghi trên <Ba cột> khác nhau.

Nếu bạn để ý sẽ thấy giữa phương pháp phân tích đơn giá 1 và 2 chỉ khác nhau cách phân tích đơn giá mà thôi.Theo cách 1 giá phân tích được đưa vào cột <Thành tiền> và bạn phải khai báo các chỉ mục A- Vật liệu, B- Nhân công, C- Máy thi công để máy phân tích. Xem hình.

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 107

Page 108: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

Theo cách 2 giá phân tích được tách ra ba cột <G vật liệu>, <G nhân công>, <G ca máy> riêng và bạn không cần khai báo các chỉ mục trên. Xem hình.

IV. Lập dự toán theo Phương pháp Phân tích đơn giá 31. Nạp định mức khối lượng và định dạng hồ sơ2. Mở bảng phân tích đơn giá để kiểm tra và hiệu chỉnh3. Lập bảng phân tích giá cước vận chuyển4. Lập bảng phân tích giá vật liệu đến chân công trình5. Lập bảng phân tích giá nhân công ca máy6. Lập bảng phân tích giá NC, CM theo thông tư 067. Phát sinh bảng phân tích đơn giá 38. Tổng hợp khối lượng vật liệu, nhân công, máy9. Tổng hợp kinh phí xây dựng10. Tổng hợp kinh phí toàn bộ công trình11. Kiểm tra và tính toán lại toàn bộ hồ sơ

V. Lập dự toán theo Phương pháp bù chênh lệch giá1. Lập bảng tính tiên lượng2. Lập bảng dự toán thi công chi tiết3. Phát sinh bảng phân tích đơn giá

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 108

Page 109: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

4. Phát sinh bảng phân tích khối lượng5. Lập bảng phân tích giá cước vận chuyển6. Lập bảng phân tích giá vật liệu đến chân công trình7. Lập bảng phân tích giá nhân công ca máy8. Lập bảng phân tích giá NC, CM theo thông tư 069. Tổng hợp khối lượng VL, NC, M và chênh lệch10. Tổng hợp kinh phí xây dựng11. Tổng hợp kinh phí toàn bộ công trình12. Kiểm tra và tính toán lại toàn bộ hồ sơ

VI. Lập dự toán theo Phương tổng hợp khối lượng vật liệu và áp giá trực tiếp1. Lập bảng tính tiên lượng2. Lập bảng dự toán thi công chi tiết3. Phát sinh bảng phân tích đơn giá4. Phát sinh bảng phân tích khối lượng5. Lập bảng phân tích giá cước vận chuyển6. Lập bảng phân tích giá vật liệu đến chân công trình7. Lập bảng phân tích giá nhân công ca máy8. Lập bảng phân tích giá NC, CM theo thông tư 069. Tổng hợp khối lượng VL, NC, M và chênh lệch10. Tổng hợp kinh phí xây dựng11. Tổng hợp kinh phí toàn bộ công trình12. Kiểm tra và tính toán lại toàn bộ hồ sơ

VII. Lập dự toán theo Phương pháp Phân tích khối lượng1. Nạp định mức khối lượng và định dạng hồ sơ2. Mở bảng phân tích đơn giá để kiểm tra và hiệu chỉnh3. Lập bảng phân tích giá cước vận chuyển4. Lập bảng phân tích giá vật liệu đến chân công trình5. Lập bảng phân tích giá nhân công ca máy6. Lập bảng phân tích giá NC, CM theo thông tư 067. Phát sinh bảng phân tích đơn giá 38. Tổng hợp khối lượng vật liệu, nhân công, máy9. Tổng hợp kinh phí xây dựng10. Tổng hợp kinh phí toàn bộ công trình11. Kiểm tra và tính toán lại toàn bộ hồ sơ

VIII. Ví dụ áp dụngVí dụ 1 : Lập phân tích đơn giá và tổng hợp khối lượng nhân công ca máy cho cac hạng mục sau đây khi thi công mố cầu

TT

ĐMHạng mục ĐV KLg

1BE.1111

Đào móng bè trên cạn bằng máy đào.I 1 m3 250

Trong phạm vi <=30 m , Đất cấp I    

2 KB.2110 Ván khuôn kim loại tường 1 m2 172

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 109

Page 110: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

cột vuông, chữ nhật, xà dầm, giằng    

3IA.1130

Gia công cốt thép móng Tấn 16.5

Đường kính cốt thép d>18 mm   0

4HC.6115

Bê tông móng, mố, trụ cầu trên cạn 1 m3 165

Vữa BT-CT đá 1x2 M300    

5KB.2110

Ván khuôn kim loại tường 1 m2 304

cột vuông, chữ nhật, xà dầm, giằng    

6IA.2231

Gia công cốt thép cột, trụ Tấn 11.152

Đ/kính cốt thép d>18 mm,cao<=4m    

7HC.6115

Bê tông móng, mố, trụ cầu trên cạn 1 m3 111.518

Vữa BT-CT đá 1x2 M300    

Phân tích đơn giá

TT Mã Công Việc ĐV KLg Đơn giá Giá thành

1

BE

.111

1

Đào móng bè trên cạn bằng máy đào 1 m3      

Trong phạm vi <=30 m , Đất cấp I        

C- Máy thi công :       2838.1

- Máy đào <= 0.8 m3 Ca 0.003 871710.1 2615.1

- Máy ủi <=110 CV Ca 0.00027 825803.4 223

B- Nhân công :     0 269

- Nhân công bậc 3.0/7 Công 0.0197 13654.3 269

2

KB

.211

0

Ván khuôn kim loại tường 1 m2   0 0

cột vuông, chữ nhật, xà dầm, giằng     0 0

A- Vật liệu :     0 15750.4

- Thép tấm Kg 0.5181 8650 4481.565

- Thép hình Kg 0.4884 8650 4224.66

- Gỗ chống m3 0.00496 2100000 10416

- Que hàn Kg 0.056 6800 380.8

- Vật liệu khác % 5 0 750

B- Nhân công :     0 5696.8

- Nhân công bậc 4.0/7 Công 0.3828 14881.9 5696.8

C- Máy thi công :     0 1623.5

- Máy hàn 23 KW Ca 0.015 94113.4 1411.7

- Máy khác % 15 0 211.8

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 110

Page 111: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

3

IA.1

130

Gia công cốt thép móng Tấn   0 0

Đường kính cốt thép d>18 mm     0 0

A- Vật liệu :     0 4299436

- Thép tròn d >18 mm Kg 1020 8650 8823000

- Dây thép Kg 14.28 5700 81396

- Que hàn Kg 5.3 6800 36040

B- Nhân công :     0 90602.4

- Nhân công bậc 3.5/7 Công 6.35 14268.1 90602.4

C- Máy thi công :     0 127351.9

- Máy hàn 23 KW Ca 1.27 94113.4 119524

- Máy cắt uốn Ca 0.16 48924.4 7827.9

4

HC

.611

5

Bê tông móng, mố, trụ cầu trên cạn 1 m3   0 0

Vữa BT-CT đá 1x2 M300     0 0

A- Vật liệu :     0 996564.5

- Xi măng PC 30 Kg 487.2 900 438480

- Cát vàng m3 0.455 47000 21385

- Đá dăm 1x2 m3 0.817 132000 107844

- Nước m3 0.193 2500 482.5

- Phụ gia siêu dẻo Kg 73.08 5700 416556

- Vật liệu khác % 1.2 0 11817

B- Nhân công :     0 7419.4

- Nhân công bậc 3.5/7 Công 0.52 14268.1 7419.4

C- Máy thi công :     0 110603

- Cần cẩu 25 T Ca 0.033 1430686.8 47212.7

- Máy bơm bê tông 50 m3/h Ca 0.033 1785413.4 58918.6

- Máy đầm dùi 1.5 KW Ca 0.085 46133.9 3921.4

- Máy khác % 0.5 0 550.3

5

IA.2

231

Gia công cốt thép cột, trụ Tấn      

Đ/kính cốt thép d>18 mm,cao<=4m        

A- Vật liệu :       4305556

- Thép tròn d >18 mm Kg 1020 8650 8823000

- Dây thép Kg 14.28 5700 81396

- Que hàn Kg 6.2 6800 42160

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 111

Page 112: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

B- Nhân công :     0 123073.6

- Nhân công bậc 3.7/7 Công 8.48 14513.4 123073.6

C- Máy thi công :     0 148056.9

- Máy hàn 23 KW Ca 1.49 94113.4 140229

- Máy cắt uốn Ca 0.16 48924.4 7827.9

Tổng hợp khối lượng,vật liệu, nhân công, ca máy

STT Chi Phí ĐV KLượng Đơn giá Giá thành

  A - VÂT LIÊU       532,494,826

  - Vật liệu khác % 100 36246.1 3624610.00

1 - Cát vàng m3 125.82 47000 5913540.00

2 - Dây thép Kg 394.87 5700 2250759.00

3 - Gỗ chống m3 2.36 2100000 4956000.00

4 - Nước m3 53.37 2500 133425.00

5 - Phụ gia siêu dẻo Kg 20207.94 5700 115185258.00

6 - Que hàn Kg 183.25 6800 1246100.00

7 - Thép hình Kg 232.48 8650 2010952.00

8 - Thép tròn d >18 mm Kg 28204.84 8650 243971866.00

9 - Thép tấm Kg 246.62 8650 2133263.00

10 - Xi măng PC 30 Kg 134719.57 900 121247613.00

11 - Đá dăm 1x2 m3 225.92 132000 29821440.00

  B - NHÂN CÔNG       7,697,958

12 - Nhân công bậc 3.0/7 Công 4.93 13654.3 67315.70

13 - Nhân công bậc 3.5/7 Công 248.56 14268.1 3546478.94

14 - Nhân công bậc 3.7/7 Công 94.57 14513.4 1372532.24

15 - Nhân công bậc 4.0/7 Công 182.21 14881.9 2711631.00

  C - XE MAY       35,835,766

  - Máy khác % 100 2529.8 252980.00

16 - Cần cẩu 25 T Ca 9.13 1430686.8 13062170.48

17 - Máy bơm bê tông 50 m3/h Ca 9.13 1785413.4 16300824.34

18 - Máy cắt uốn Ca 4.42 48924.4 216245.85

19 - Máy hàn 23 KW Ca 44.71 94113.4 4207810.11

20 - Máy đào <= 0.8 m3 Ca 0.75 871710.1 653782.58

21 - Máy đầm dùi 1.5 KW Ca 23.5 46133.9 1084146.65

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 112

Page 113: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

22 - Máy ủi <=110 CV Ca 0.07 825803.4 57806.24

Ví dụ 2 : Lập phân tích đơn giá và tổng hợp khối lượng nhân công ca máy cho cac hạng mục sau đây khi thi công cọc khoan nhồi trên cạn

TT Mã Hạng mục ĐV KLượng

1 DB.1120Khoan vào đất trên cạn, PP phản TH 1m 920

Đường kính lỗ khoan 1000 mm    

2 DC.1110Bơm dung dịch ben tô nít chống sụt 1m3 722.57

thành lỗ khoan trên cạn    

3 IA.6131Cốt thép khoan cọc nhồi trên cạn Tấn 72.257

Đường kính cốt thép >18 mm    

4 HC.9115Bê tông cọc nhồi trên cạn 1 m3 722.57

D <= 1000 mm,vữa BT đá 1x2 M300    

Phân tích đơn giá

STT Mã Công Việc ĐV KLg Đơn giá Giá thành

1

DB

.112

0

Khoan vào đất trên cạn, PP phản TH 1m   0 0

Đường kính lỗ khoan 1000 mm     0 0

B- Nhân công :     0 37502.4

- Nhân công bậc 4.0/7 Công 2.31 16234.8 37502.4

C- Máy thi công :     0 485415.8

- Búa khoan(TRC-15) Ca 0.028 14771163.2 413592.6

- Cần cẩu 30 T Ca 0.028 1739578.6 48708.2

- Máy khác % 5 0 23115

2

DC

.111

0

Bơm dung dịch ben tô nít chống sụt 1m3   0 0

thành lỗ khoan trên cạn     0 0

A- Vật liệu :     0 16016.9

- Ben tô nít Kg 39.26 80 3140.8

- Phụ gia CMC Kg 1.91 5700 10887

- Nước ngọt m3 0.67 2500 1675

- Vật liệu khác % 2 0 314.1

B- Nhân công :     0 9416.2

- Nhân công bậc 4.0/7 Công 0.58 16234.8 9416.2

C- Máy thi công :     0 57875.4

- Máy trộn dung dịch Ca 0.05 302049.8 15102.5

- Máy sàng rung Ca 0.05 726466 36323.3

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 113

Page 114: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

- Máy bơm 200m3/h Ca 0.05 106295.6 5314.8

- Máy khác % 2 0 1134.8

3

IA.6

131

Cốt thép khoan cọc nhồi trên cạn Tấn   0 0

Đường kính cốt thép >18 mm     0 0

A- Vật liệu :     0 4378144

- Thép tròn d >18 mm Kg 1020 8650 8823000

- Dây thép Kg 14.28 5700 81396

- Que hàn Kg 10.5 6800 71400

- Vật liệu khác % 1 0 43348

B- Nhân công :     0 175335.8

- Nhân công bậc 4.0/7 Công 10.8 16234.8 175335.8

C- Máy thi công :     0 436019.7

- Máy hàn 23 KW Ca 2.62 95421.1 250003.3

- Máy cắt uốn Ca 0.16 50102.1 8016.3

- Cần cẩu 25 T Ca 0.12 1483334.4 178000.1

4

HC

.911

5

Bê tông cọc nhồi trên cạn 1 m3   0 0D <= 1000 mm,vữa BT đá 1x2 M300     0 0

A- Vật liệu :     0 1080317.6

- Xi măng PC 30 Kg 528 900 475200

- Cát vàng m3 0.493 47000 23171

- Đá dăm 1x2 m3 0.886 132000 116952

- Nước m3 0.209 2500 522.5

- Phụ gia siêu dẻo Kg 79.2 5700 451440

- ống đổ d 300 m 0.012 18500 222

- Vật liệu khác % 1.2 0 12810.1

B- Nhân công :     0 17121.7

- Nhân công bậc 3.5/7 Công 1.1 15565.2 17121.7

C- Máy thi công :     0 268668.2

- Cần cẩu 25 T Ca 0.079 1483334.4 117183.4

- Máy bơm bê tông 50 m3/h Ca 0.079 1850845.3 146216.8

- Máy khác % 2 0 5268

Tổng hợp khối lượng,vật liệu, nhân công, ca máy

STT Chi Phí ĐV KLượng Đơn giá Giá thành

  A - VÂT LIÊU   0 01,443,875,22

4

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 114

Page 115: Giáo án môn học tin học ứng dụng trong thiết kế cầu

Giáo án môn học: Tin ứng dụng trong Thiết kế cầu Version βeta

  - Vật liệu khác % 100 126153.5 12615350

1 - Ben tô nít Kg 28368.1 80 2269448

2 - Cát vàng m3 356.23 47000 16742810

3 - Dây thép Kg 1031.83 5700 5881431

4 - Nước m3 151.02 2500 377550

5 - Nước ngọt m3 484.12 2500 1210300

6 - Phụ gia CMC Kg 1380.11 5700 7866627

7 - Phụ gia siêu dẻo Kg 57227.54 5700 326196978

8 - Que hàn Kg 758.7 6800 5159160

9 - Thép tròn d >18 mm Kg 73702.14 8650 637523511

10 - Xi măng PC 30 Kg 381517 900 343365264

11 - Đá dăm 1x2 m3 640.2 132000 84506400

12 - ống đổ d 300 m 8.67 18500 160395

  B - NHÂN CÔNG   0 0 66,347,040.4

13 - Nhân công bậc 3.5/7 Công 794.83 15565.2 12371687.9

14 - Nhân công bậc 4.0/7 Công 3324.67 16234.8 53975352.5

  C - XE MAY   0 0714,028,549.

8

  - Máy khác % 100 258922.7 25892270

15 - Búa khoan(TRC-15) Ca 25.76 14771163 380505164

16 - Cần cẩu 25 T Ca 65.75 1483334 97529236.8

17 - Cần cẩu 30 T Ca 25.76 1739579 44811544.7

18 - Máy bơm 200m3/h Ca 36.13 106295.6 3840460

19 - Máy bơm bê tông 50 m3/h Ca 57.08 1850845 105646249.7

20 - Máy cắt uốn Ca 11.56 50102.1 579180.3

21 - Máy hàn 23 KW Ca 189.31 95421.1 18064168.4

22 - Máy sàng rung Ca 36.13 726466 26247216.6

23 - Máy trộn dung dịch Ca 36.13 302049.8 10913059.3

Bộ môn Cầu Hầm - Đại học Bách Khoa Đà Nẵng Trang 115