conduongcoxua.files.wordpress.com · Web viewmà muốn đạt được các yêu cầu đó thì cần phải có ứng dụng CNTT trong dạy và học. Như vậy, một trong

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAITRƯỜNG THPT NGUYỄN HỮU CẢNH

Mã số: ................................

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT VÀI KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG

CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

TRONG PHẦN “SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT ”

MÔN SINH HỌC 11 CƠ BẢN

Người thực hiện: TRẦN THỊ NỤLĩnh vực nghiên cứu:

- Quản lý giáo dục - Phương pháp dạy học bộ môn: SINH HỌC

- Lĩnh vực khác: ............................................

Có đính kèm: Mô hình Phần mềm Phim ảnh Hiện vật khác

Năm học: 2011-2012

SKKN- Một vài kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong phần “sinh sản ở động vật” sinh học 11 cơ bản

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC

I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN1. Họ và tên: TRẦN THỊ NỤ 2. Ngày tháng năm sinh: 09/01/ 19603. Nam, nữ: Nữ 4. Địa chỉ: 7B/ CX cơ giới 9- KP 10- An Bình , TP. Biên Hoà, T. Đồng Nai.5. Điện thoại: 061.3834289 (CQ)/ (NR); ĐTDĐ: 0902 485 5796. Fax: E-mail: [email protected]. Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn8. Đơn vị công tác: Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh

II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân- Năm nhận bằng: 1985- Chuyên ngành đào tạo: Sư phạm Sinh

III.KINH NGHIỆM KHOA HỌC- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Giảng dạy 26- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:

+ Năm học : 2005-2006- Ứng dụng CNTT trong dạy học bộ môn sinh học .+ Năm học : 2006-2007- Phương phát dạy học theo nhóm .

+ Năm học : 2007-2008- Làm thế nào để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy chương: “Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật”

+ Năm học : 2008-2009- Một vài kinh nghiệm về đổi mới nội dung và hình thức kiểm tra miệng nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Sinh học ở trường THPT. + Năm học : 2009-2010- Một vài kinh nghiệm trong ôn thi cho học sinh để nâng cao chất lượng tốt nghiệp.

GV: Trần Thị Nụ 2 Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh


Tên sáng kiến kinh nghiệm:

MỘT VÀI KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN



I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Thế kỷ XXI- thế kỷ của sự phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ. Yêu

cầu mới của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và những thách

thức bị tụt hậu trên con đường tiến lên CNXH, đòi hỏi các nhà trường phải đào tạo

nên những con người lao động mới: có năng lực, thông minh, sáng tạo…

Để đạt được mục tiêu đó, hiện nay việc đổi mới chương trình và phương pháp

dạy học ở các trường phổ thông đã và đang được quan tâm rất lớn.

Trong định hướng về phương pháp và thiết bị dạy học Sinh học bậc THPT,

sách giáo khoa phân ban mới, Bộ GD- ĐT chỉ rõ:

"Cần xây dựng những băng hình, đĩa CD, phần mềm máy vi tính tạo thuận lợi

cho giáo viên giảng dạy những cấu trúc, quá trình sống ở cấp tế bào, phân tử và các

cấp trên cơ thể”.(Trích:SGV SH Ban KHXH&NV Bộ sách thứ nhất-NXBGD-2003).

"Sinh học là khoa học thực nghiệm, phương pháp dạy học gắn bó chặt chẽ với

thiết bị dạy học, do đó dạy Sinh học không thể thiếu các phương tiện trực quan như

mô hình, tranh vẽ, mẫu vật, phim ảnh...".(Trích: SGV SH Ban KH TN Bộ sách thứ

hai-NXBGD-2003).

Như vậy, một trong những hướng để đổi mới phương pháp dạy học đó là tăng

cường việc sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại.

Hiện nay, Bộ GD và ĐT đã quan tâm trang bị cơ sở vật chất, thiết bị, phòng

học bộ môn cho các trường THPT. Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh nơi hiện tôi

đang công tác đã được trang bị đầy đủ thiết bị của ba phòng học bộ môn : Lý, Hóa,



Sinh. Ngoài ra BGH cùng với Ban đại diện cha mẹ học sinh đã quan tâm tăng

cường trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật cho mỗi phòng học một Tivi 46 inch màn

hình phẳng, tạo điều kiện cho giáo viên dạy các bài giảng có ứng dụng CNTT.

Bởi vậy, việc thiết kế các bài giảng với sự trợ giúp của công nghệ thông tin

nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học đang được rất nhiều giáo viên quan tâm.

Đối với bộ môn Sinh học muốn nhìn thấy hình ảnh phải quan sát chúng trên

tiêu bản thì buộc phải có kính hiển vi điện tử với độ phóng đại cực lớn – chưa kể

đến còn phải nhiều công đoạn kỹ thuật công phu, phức tạp và tốn nhiều thời gian.

Thế nhưng thực tế ở hầu hết các trường THPT chúng ta: các dụng cụ thí

nghiệm, đồ dùng dạy học như kính hiển vi điện tử, các hoá chất …còn chưa được

trang bị đầy đủ.

Vì thế, trong quá trình thực hiện giảng dạy các bài dạy ở chương, các phần

trong bộ môn, giáo viên thường gặp phải một số khó khăn liên quan đến đồ dùng

dạy học, phần: “SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT" .

Phương pháp truyền thống thường được áp dụng khi giảng dạy đến bài này là

thuyết trình. Giáo viên sử dụng các bức tranh in sẵn hoặc trực tiếp vẽ hình lên

bảng® cho các em quan sát ® diễn giải rồi yêu cầu các em ghi chép lại các kiến

thức cơ bản. Các câu hỏi, những tình huống có vấn đề tuy có được đặt ra nhưng rất

hạn chế - vì khối lượng kiến thức của bài này khá lớn lại rất trừu tượng, phải mất

nhiều thời gian cho thuyết trình và ghi chép.

Với cách làm này thường không phát huy được cao độ tính tích cực, chủ động,

sáng tạo trong học tập, học trò khi học thường thụ động, dễ nhàm chán, hiệu quả

giờ dạy không cao.

Làm thế nào để trong thời gian chỉ một tiết dạy, giáo viên có thể vừa kiểm tra

bài cũ, vừa khai thác xây dựng, hình thành các kiến thức mới. Không những thế

giáo viên còn phải khắc sâu, mở rộng kiến thức mới cho học sinh , giúp các em vận

dụng tốt các kiến thức mới khi giải thích các sự vật, hiện tượng thực tiễn trong

cuộc sống và có thể hoàn thành tốt mọi bài tập có liên quan, giúp học sinh có thêm



hào hứng, hứng thú khi học tập để rồi ngày càng yêu thích môn Sinh học hơn. Đây

cũng chính là một trong những yếu tố góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả giờ

lên lớp.

Để góp phần khắc phục được các khó khăn nêu trên, tôi đã chọn đề tài:

MỘT VÀI KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN



II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI

1. Cơ sở lý luận

- Quá trình dạy học bao gồm 2 mặt liên quan chặt chẽ: Hoạt động dạy của

thầy và hoạt động học của trò. Một hướng đang được quan tâm trong lý luận dạy

học là nghiên cứu sâu hơn về hoạt động học của trò rồi dựa trên thiết kế hoạt động

học của trò mà thiết kế hoạt động dạy của thầy. Điều này khác với các phương

pháp dạy học truyền thống là chỉ tập trung nghiên cứu kĩ nội dung dạy để thiết kế

cách truyền đạt kiến thức của thầy.

- Trong hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là tập trung thiết kế

các hoạt động của trò sao cho họ có thể tự lực khám phá, chiếm lĩnh các tri thức

mới dưới sự chỉ đạo của thầy. Bởi một đặc điểm cơ bản của hoạt động học là người

học hướng vào việc cải biến chính mình, nếu người học không chủ động tự giác,

không có phương pháp học tốt thì mọi nỗ lực của người thầy chỉ đem lại những kết

quả hạn chế.

- Ứng dụng CNTT trong dạy học là có được thông tin 2 chiều nhanh, hiệu

quả, vừa là nguồn tri thức, vừa là phương tiện để học sinh lĩnh hội tri thức và rèn

luyện kĩ năng nhận thức môn học. Ứng dụng CNTT là một trong những phương

tiện dạy học, là một phần trong hệ thống quá trình dạy- học, có tác động đến quá

trình dạy và học. Sự thay đổi của phương tiện dạy và học sẽ làm thay đổi phương

pháp học tập.

2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài



2.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong khâu chuẩn bị bài mới

Yêu cầu giáo viên

- Trong phần này giáo viên đóng vai trò quan trọng phải có các định hướng

đúng.

- Nắm được kiến thức trọng tâm của bài và các kiến thức liên quan.

- Cần phải chuẩn bị các câu hỏi, phiếu học tập , các mẫu bảng biểu so sánh.

- Yêu cầu tìm kiếm những hình ảnh liên quan (phân theo đơn vị tổ)

- Trao đổi về những kiến thức qua địa chỉ email giữa GV và HS (theo tổ)

- Giáo viên chắt lọc hình ảnh cụ thể , bao quát làm tư liệu cho bài dạy trên lớp.

- Giáo viên chuẩn bị bài trước một tuần.

- Một lớp chia thành nhóm tương ứng theo đơn vị tổ.

Yêu cầu học sinh:

- Trả lời các câu hỏi và các phiếu học tập vào vở chuẩn bị bài ở nhà.

- Học sinh tìm kiếm trên mạng hình ảnh, kiến thức theo mẫu yêu cầu của giáo

viên tùy thuộc vào mục đích yêu cầu của từng bài, sau đó gửi bài vào địa chỉ

email cho giáo viên dạy lớp vào cuối tuần trước khi học bài mới.

VÍ DỤ: BÀI 44- SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

I. Khái niệm sinh sản vô tính ở động vật

Chuẩn bị bài bằng các câu hỏi:

1. Các hình thức sinh sản ở động vật? Cho ví dụ cụ thể .

2. Xác định trong sách giáo khoa khái niệm đúng về sinh sản vô tính ở động

vật?

3. Trong sách giáo khoa các câu sai, hãy gạch chân phần không đúng nói về

sinh sản vô tính ở động vật?

4. Nêu cơ sở tế bào học của sinh sản vô tính?

II. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật: (trọng tâm của bài)

Chuẩn bị bài bằng phiếu học tập:



Hình thức

sinh sản

Nội dung Nhóm sinh vật

Phân đôi

Nảy chồi

Phân mảnh

Trinh sản


1. Nêu các điểm giống và khác nhau trong các hình thức sinh sản vô tính?

2. Tại sao các cá thể con trong sinh sản vô tính giống hệt cá thể mẹ?

3. Nêu đặc điểm sinh sản ở ong mật ?

4. Nêu ưu điểm và hạn chế của sinh sản vô tính?

5. Phân biệt tái sinh và sinh sản vô tính.

III. Ứng dụng của sinh sản vô tính


1. Nguyên tắc nuôi cấy mô và nhân bản vô tính ở động vật?

2. Phương phát nuôi cấy mô và nhân bản vô tính ở động vật? Động vật tạo ra

nhờ nhân bản vô tính?

Nhận xét

- Ưu điểm:

+ Hình thức chuẩn bị bài là bắt buộc 100% học sinh phải chuẩn bị nên cơ bản

học sinh nắm kiến thức bài.

+ Học sinh rèn luyện, trau dồi thêm kiến thức về CNTT.

+ Sau khi giáo viên chắt lọc hình ảnh tiêu biểu, khái quát làm tư liệu cho bài

dạy trên lớp của các nhóm, tổ từ đó tự rút kinh nghiệm cho các bài chuẩn bị

tiếp theo.

- Nhược điểm :

+ Một số học sinh học thụ động khó thực hiện .



+ Khó hoàn thành theo qui định của giáo viên nếu không có máy tính và

không được nối mạng.

2.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong tiết dạy trên lớp


- Nắm chắc kiến thức trọng tâm, yêu cầu của bài học và các kiến thức vận

dụng.

- Tùy theo kiến thức của bài, trọng tâm của bài mà giáo viên ứng dụng CNTT

vào phần này khác nhau :

+ Bằng các phiếu học tập : Có đáp áp cụ thể, ngắn gọn, chính xác

+ Bằng hình ảnh: Giáo viên sử dụng hình ảnh cụ thể, rõ nét, khái quát đã được

chắt lọc trong phần chuẩn bị bài mới qua phần trao đổi email giữa GV- HS

từ tuần trước.

+ Các câu hỏi khai thác kiến thức từ hình ảnh : Các câu hỏi phải dễ hiểu, ngắn

gọn.

Yêu cầu học sinh

- Học sinh chuẩn bị phiếu học tâp ở nhà (phần chuẩn bị bài mới)

+ Theo yêu cầu của giáo viên gọi một học sinh điền phần đáp án vào phiếu học

tập.

+ Học sinh khác bổ sung giáo viên nhận xét học sinh hoàn chỉnh kiến

thức bài học.

- Bằng hình ảnh :

+ Học sinh tập trung, chú y quan sát, tư duy xác định kiến thức trả lời cho

phần các câu hỏi.

+ Trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên.

VÍ DỤ : BÀI 47 – ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT

Phần II: Sinh đẻ có kế hoạch ở người ( Các phần soạn trên Microsoft Powepoint-

hiệu ứng qua các hình ảnh và các câu hỏi)



Kiến thức trọng tâm :Các phương pháp tránh thai chủ yếu

A.Các hiện tượng trong chu kì kinh nguyệt

GV: Trình chiếu sơ đồ các hiện tượng trong chu kì kinh nguyệt.

HS: Quan sát hình ảnh và trả lời các câu hỏi qua phần chuẩn bị bài mới ở nhà

Tên hoocmon Nơi sản sinh Tác dụng

FSHTuyến yên Kích thích nang trứng

LHTuyến yên

Tạo thể vàng

Kích thích trứng chín và

rụng

OstrogenBuồng trứng Ức chế tiết FSH và LH

Kích thích phát triển

niêm mạc tử cung.Progesteron Thể vàng



HCGNhau thai

Duy trì thể vàng tiết

progesteron"không có

trứng chín và rụng

B. Các biện pháp tránh thai và cơ chế tác dụng của các biện pháp chủ yếu?

(HS chuần bị theo mẫu bảng 47- tr 180- SGK )

B.1 Tính ngày rụng trứng : (Giả sử chu kỳ kinh nguyệt là 28 ngày

HS: Quan sát hình ảnh và trả lời các câu hỏi qua phần chuẩn bị bài mới ở nhà.

Câu hỏi:

1. Trong chu kì kinh nguyệt thì trứng chín và rụng vào thời gian ? Thời gian

sống của giao tử cái? ( giữ chu kì kinh nguyệt,sống trứng là 24 giờ)

2. Nghiên cứu thời gian trứng rụng và thời gian sống của trứng có y nghĩa gì?

( Tính độ an toàn khi giao hợp)

Tính trong khoảng Ngày 1-3 Ngày thứ 5-13 Ngày 14-16 Ngày 16 - 28



thời gian

Khi tinh trùng gặp

trứng

Hành

kinhDễ thụ tinh Không an toàn Khó thụ tinh

Cơ chế tác dụng: cho học sinh trình bày trên hình vẽ như nội dung.

B.2. Bao cao su tránh thai

B.2.1. Bao cao su dùng cho nam giới

Tranh: Cách sử dụng BCS dùng cho nam giới

B.2.2. Bao cao su dùng cho nữ giới



Tranh: Cách sử dụng BCS dùng cho nữ giới

Cơ chế tác dụng: Bao cao su bao vào dương vật để hứng tinh dịch làm cho tinh

trùng không gặp trứng.

B.3. Viên thuốc tránh thai:



Postino Olag

Ky, Exluton

Cơ chế tác dụng: Viên thuốc tránh thai có chứa prôgestêron và ơstrogen tổng

hợp hoặc chỉ chứa prôgestêron, uống thuốc tránh thai hàng ngày làm cho nồng

độ prôgestêron và ơstrogen trong máu cao gây ức chế tuyến yên vùng dưới

đồi, làm trứng không chín và không rụng; đồng thời làm cho chất nhày ở cồ tử

cung đặc lại, ngăn cản không cho tinh trùng vào tử cung và ống dẫn tứng để gặp

trứng.

Khi sử dụng thuốc tránh thai cần chú y một số điểm sau:



- Khi sử dụng thuốc phải theo hướng dẫn của bác sĩ và nhà sản xuất.

- Đối với thuốc tránh thai hàng ngày: Phài uống đều đặn 1lần / 1 ngày đúng

giờ. Dùng thuốc tránh thai có thể một số tác dụng phụ, ảnh hưởng tới sức

khỏe . do đó, không nên quá lạm dụng thuốc tránh thai.

- Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp: Có thể dùng sau khi quan hệ (khoảng 72

giờ), không dùng quá 3 lần / tháng.

B.4. Tránh thai bằng dụng cụ tử cung: (vòng tránh thai)

Cơ chế tác dụng: Có tác dụng kích thích lên niêm mạc tử cung gây phản ứng

chống lai sự làm tổ của hợp tử ở tử cung. Hợp tử không làm tổ được sẽ bị đẩy

ra ngoài cơ thể.

B.5. Tránh thai bằng biện pháp triệt sản:

Triệt sản ở nữ: Thắt ống dẫn trứng



Cơ chế tác dụng:Ngăn không cho tinh trùng gặp trứng trong ống dẫn trứng

Triệt sản ở nam: Thắt ống dẫn tinh

Cơ chế tác dụng: Ngăn ngừa không cho tinh trùng đi ra gặp được trứng

Câu hỏi:



- Tác dụng của các phương pháp tránh thai? (Điều chỉnh số lượng sinh con,

góp phần thực hiện sinh đẻ có kế hoạch)

- Ở tuổi vị thành niên không nên sử dụng biện pháp tránh thai nào? (triệt sản)

- Ngoài ra còng có phương pháp nào khác không ? (xuất tinh ngoài âm đạo)

Bài học giáo dục:

- Khi hiểu biết về kiến thức sinh đẻ có kế hoạch ở người, thì các em có những

biện pháp phòng tránh, điều chỉnh sinh sản khi cần thiết.

- Cho học sinh bài học đừng mắc phải “chỉ một phút lầm lỡ mà hối hận cả

đời”.

Nhận xét

- Ưu điểm:

+ Đa số học sinh nắm được kiến thức bài học ngay trên lớp .

+ Phát huy tính tích cực của học sinh, có thời gian để nâng cao kiến thức vận

dụng cho học sinh.

+ Giờ lên lớp đạt hiệu quả cao, thể hiện qua phần củng cố và kiểm tra bằng

hình thức trắc nghiệm.

- Nhược điểm:

+ Nếu học sinh không chuẩn bị bài ở nhà thì bài trên lớp để tiếp thu kiến thức

sẽ khó khăn.

+ Một số học sinh học thụ động sẽ như cưỡi ngựa xem hoa, nên giáo viên cần

bao quát lớp và quản lí chặt chẽ.

3.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc kiểm tra bài cũ


- Tùy theo kiến thức của bài mà giáo viên ứng dụng CNTT vào phần này khác

nhau:

- Kiểm tra bằng hình thức trắc nghiệm khoảng ( 5 đến 10 câu) tùy vào từng

bài.

- Kiểm tra qua phiếu học tập ( có thể in ra giấy)



- Kiểm tra kiến thức qua mệnh đề thiếu.( có đánh số thứ tự khoảng thiếu)

- Kiểm tra bằng hình ảnh câm, đánh số thứ tự những phần cần kiểm tra.

Yêu cầu học sinh

- Ở phần trắc nghiệm, học sinh cần ghi đáp án theo câu hỏi ở trên bảng hoặc

trên giấy phương pháp này cùng một lúc có thể kiểm tra một nhóm học

sinh.

- Kiểm tra qua phiếu học tập: Có thể kiểm tra cả lớp, gọi tên lấy một số bài

chấm

- Kiểm tra kiến thức bài cũ qua mệnh đề thiếu: Học sinh ghi số thứ tự - và ghi

đáp án đầy đủ tương ứng .

- Kiểm tra bằng hình ảnh câm, học sinh đánh số thứ tự theo hình ảnh, ghi các

đáp án trên bảng ( một học sinh kiểm tra), học sinh dưới lớp cũng làm ra giấy

có thể gọi thêm học sinh dưới nộp bài để chấm lấy điểm.

* Hình thức này áp dụng kiểm tra 1 học sinh , còn học sinh khác khác chú ý nghe

và nhận xét bổ sung giáo viên nhận xét từ đó học sinh nắn được toàn bộ cốt

lõi kiến thức của bài cũ.

3.3.1. Kiểm tra bài cũ bằng hình thức trắc nghiệm

Yêu cầu:

Có thể tiến hành ở các bài khác nhau:

+ GV: Soạn câu hỏi in ra giấy cho một số học sinh cần kiểm tra làm bài.

- HS: Làm bài trong đề hoặc vào phiếu trả lời câu hỏi.

+ GV: Soạn câu hỏi trên máy theo Power Point và hiệu ứng mỗi câu hỏi thời gian

1,5 phút .

- HS: Làm bài trên phiếu trả lời - Phương pháp kiểm tra này có thể sử dụng

kiểm tra với số đông học sinh.

VÍ DỤ : BÀI 44 - SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

* Câu hỏi: (đáp án in nghiêng)

Câu 1: Đặc điểm nào không đúng với sinh sản vô tính ở động vật?



A. Có khả năng thích nghi cao với sự thay đổi của điều kiện môi trường.

B. Cá thể có thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn sinh sản bình thường.

C. Đảm bảo sự ổn định về mặt di truyền qua các thế hệ cơ thể.

D. Tạo ra số luợng lớn con cháu trong thời gian ngắn.

Câu 2: Sinh sản vô tính ở động vật dựa trên những hình thức phân bào nào?

A. Nguyên phân.

B. Trực phân và giảm phân.

C. Giảm phân và nguyên phân.

D. Trực phân, giảm phân và nguyên phân.

Câu 3: Hạn chế của sinh sản vô tính là:

A. Tạo ra các thế hệ con cháu đồng nhất về mặt di truyền, nên thích ứng kém

trước điều kiện môi trường thay đổi.

B. Tạo ra các thế hệ con cháu không đồng nhất về mặt di truyền, nên thích nghi

khác nhau trước điều kiện môi trường thay đổi.

C. Tạo ra các thế hệ con cháu đồng nhất về mặt di truyền, nên thích ứng đồng

nhất trước điều kiện môi trường thay đổi.

D. Tạo ra các thế hệ con cháu đồng nhất về mặt di truyền, nên thích ứng chậm

chạp trước điều kiện môi trường thay đổi.

Câu 4: Nguyên tắc của nhân bản vô tính là:

A. Chuyển nhân của tế bào trứng vào tế bào xô ma, kích thích tế bào trứng phát

triển thành phôi từ đó phôi phát triển thành cơ thể mới.

B. Chuyển nhân của tế bào xô ma (n) vào một tế bào trứng đã lấy mất nhân, rồi

kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi từ đó phôi phát triển thành cơ thể mới.

C. Chuyển nhân của tế bào xô ma (2n) vào một tế bào trứng đã lấy mất nhân, rồi

kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi từ đó phôi phát triển thành cơ thể

mới.



D. Chuyển nhân của tế bào xô ma (2n) vào một tế bào trứng, rồi kích thích tế bào

trứng phát triển thành phôi từ đó phôi phát triển thành cơ thể mới.

Câu 5: Hình thức sinh sản vô tính nào ở động vật diễn ra đơn giản nhất?

A. Phân đôi.

B. Nảy chồi.

C. Trinh sinh.

D. Phân mảnh.

Câu 6. Khác với động vật, hầu hết thực vật bậc cao có khả năng sinh sản:

A. Vừa có khả năng sinh sản sinh dưỡng, vừa có thể sinh sản hữu tính.

B. Có thể sinh sản bằng bào tử.

C. Chỉ sinh sản hữu tính.

D. Chỉ sinh sản sinh dưỡng.

Câu 7.Bản chất quá trình thụ tinh ở giới động vật là có sự kết hợp giữa:

A. Giao tử đực và giao tử cái.

B. Tế bào của hai cơ thể khác nhau.

C. Do có hai bộ nhiễm sắc thể đơn bội (n) của giao tử đực và một bộ nhiễm sắc

thể đơn bội (n) cái tạo thành bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội (2n) ở hợp tử.

D. Cơ thể đực và cơ thể cái.

Câu 8. Hình thức trứng được thụ tinh nằm lại trong ống dẫn trứng và phát

triển thành con non nhờ chất dự trữ có sẵn trong noãn hoàng gọi là hình thức

sinh sản gì?

A. Đẻ trứng thai.

B. Thai sinh.

C. Đẻ trứng.

D. Đẻ con.

Câu 9. Thụ tinh chéo (giao phối) là hình thức sinh sản hữu tính xảy ra ở:

A. Cả động vật đơn tính , động vật lưỡng tính.

B. Động vật lưỡng tính.



C. Động vật chưa phân hoá giới tính.

D. Động vật đơn tính.

Câu 10.Chiều hướng tiến hoá về phương thức thụ tinh ở động vật được sắp

xếp theo trật tự sau

A. Từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong, từ tự phối đến giao phối.

B. Từ thụ tinh trong đến thụ tinh ngoài, từ giao phối đến tự phối.

C. Từ thụ tinh trong đến thụ tinh ngoài, từ tự phối đến giao phối.

D. Từ thụ tinh ngoài đến thụ tinh trong, từ giao phối đến tự phối.

III.3.2. Kiểm tra bài cũ bằng hình thức các phiếu học tập

Yêu cầu:


+ GV:Soạn mẫu phiếu học tập in ra giấy cho học sinh cần kiểm tra làm bài.

- HS: Làm bài vào phiếu học tập ghi ngắn gọn hoặc bằng sơ đồ . (Phương pháp

kiểm tra này có thể sử dụng kiểm tra với số đông học sinh)

+ GV: Soạn phiếu học tập trên máy theo Power Point và hiệu ứng đáp án cho

mỗi phần nhỏ của phiếu học tập. .

- HS: Trả lời miệng - Phương pháp kiểm tra này có thể sử dụng kiểm tra với số

đông học sinh.

VÍ DỤ 1 : BÀI 45- SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

Phiếu số 1: Các hình thức thụ tinh

Thụ tinh ngoài Thụ tinh trong

Khái niệm

Ưu điểm

Nhược điểm

Phiếu số 2: Các hình thức sinh con.

Đẻ trứng Đẻ con



Ưu điểm

Nhược điểm

VÍ DỤ 2 : BÀI 46 : CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN

Dạng 1: Cơ chế điều hòa ...............

Tên hoocmôn Nơi sản sinh Tác dụng

FSH

LH

Testostêron

Dạng 2: Cơ chế điều hòa sinh trứng

Tên hoocmôn Nơi sản sinh Tác dụng

FSH

LH

...................................

3.3.3. Kiểm tra bài cũ bằng hình thức điền vào mệnh đề thiếu

Yêu cầu:


+ GV: Chuẩn bị kiến thức phần cần kiểm tra tạo thành một mệnh đề thiếu trên

giấy, có đánh số thứ tự trong mệnh đề thiếu.

- HS: Trả lời bằng cách nghi nội dung theo số thứ tự trên giấy.

+ GV: Chuẩn bị kiến thức phần cần kiểm tra tạo thành một mệnh đề thiếu máy

theo Power Point và hiệu ứng đáp án cho mỗi phần nhỏ mệnh đề thiếu đó.

- HS: Trả lời miệng cho từng y nhỏ trong một mệnh đề thiếu, sau đó giáo viên

cho học sinh khác nhận xét từ đó cho học sinh đối chiếu với đáp án do

giáo viên chuẩn bị trước.



Hình thức kiểm tra này có thể kiểm tra với số lượng học sinh đông.

VÍ DỤ : BÀI 45 : SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

- Hãy nêu chiều hướng tiến hóa trong sinh sản hữu tính ở động vật bằng các

hoàn chỉnh mệnh đề sau:

Trong sinh sản hữu tính ở động vật đã tiến hóa từ chỗ chưa có cơ quan sinh sản

đến chỗ cơ quan sinh sản……(1)……, từ chỗ thụ tinh… ….(2)………đến chỗ thụ

tinh ….(3)……, từ chỗ tự …..(4)……đến chỗ thụ tinh….(5)……, từ chố đẻ trứng

đến chỗ đẻ …….(6)…….

Trả lời: (1)- ……… (2)-……….. (3)-………

(4)-……… (5)-……….. (6)-………

Học sinh trả lời: Vào giấy kiểm tra theo thứ tự đã chuẩn bị sẵn của giáo viên.

(1)- đã phân hóa; (2)- ngoài ; (3)-trong

(4)- thụ tinh; (5)-thụ tinh chéo; (6)- con

3.3.4. Kiểm tra bài cũ bằng hình thức sơ đồ,hình ảnh câm

Yêu cầu:

- Hình thức này thì ít bài áp dụng được.

+ GV: Chuẩn bị hình ảnh trên máy theo Power Point, có hiệu ứng phần trả lời .

- HS: Một học sinh trả lời miệng, một học sinh khác nhận xét.

+ GV: Hiệu ứng đáp án cho mỗi phần của sơ đồ hoặc hình ảnh .



n

(1)

O (n )n

O (n)

(4)

tinhtrï ng, trøngnO (n )

n tinhtrï ng, trøngnO (n )

n

n


n tinhtrï ng, trøngnn tinhtrï ng, trøngn

(3)

(2)n

(1)

O (n )n

O (n)

(4)


n tinhtrï ng, trøngnO (n )

n

n


n tinhtrï ng, trøngnn tinhtrï ng, trøngn

(3)

(2)

HS : trả lời (1) : Quá trình hình thành trứng và tinh trùng.

(2) : Giao tử cái (n) , giao tử đực (n)

(3) : Quá trình thụ tinh tạo hợp tử (2n)

(4) : Quá trình phát triển của cá thể con tạo cơ thể trưởng thành.

Nhận xét

- Ưu điểm:

+ Khi kiểm tra trong thời gian ngắn, học sinh phải tập trung chú ý , không trao

đổi nên đánh giá thực chất kiến thức của học sinh .

+ Thời gian ít mà mang lại hiệu quả giáo dục cao.

+ Số lần kiểm tra đối với một học sinh nhiều, học sinh được cọ sát với nhiều

hình thức kiểm tra nên tích cực học, nắm vững kiến thức chắc hơn, sâu hơn.

- Nhược điểm :

+ Nếu chỉ kiểm tra một đề thì kiến thức kiểm tra còn hạn chế.

+ Trong một thời gian ngắn, kiểm tra bài cũ có thể kết hợp nhiều hình thức kiểm

tra cho từng phần, đòi hỏi giáo viên phải có thời gian chuẩn bị.



+ Giai đoạn đầu khi mới ứng dụng phương pháp, một số học sinh chưa quen nên

chưa thích ứng kịp với phương pháp mới.

III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI

Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy:

Trước đây, cùng với những lí do về nhận thức là đồ dùng dạy học không được

trang bị đầy đủ, không được hiện đại, tối ưu hoá. Và vì thế, với những bài giảng có

nội dung kiến thức khá dài và rất trừu tượng và để triển khai đầy đủ các mục, nhất

là để khai thác kỹ các phần trọng tâm, các giáo viên thường rất khó thực hiện được

trong một đơn vị thời gian chỉ là một tiết. Đối với khâu chuẩn bị bài mới, kiểm tra

bài cũ cũng như trao đổi về kiến thức ly thuyết và kiến thức vận dụng trong thực

tiễn của bộ môn Sinh học giữa học sinh với giáo viên khó có thể thực hiện được

nếu như không có CNTT. Do vậy học sinh thường không có hứng thú học tập, tỉ lệ

học sinh nắm được bài mới rất thấp.

Hiện nay, nhờ áp dụng công nghệ thông tin vào thiết kế các bài giảng, các

giáo viên cùng với học sinh dễ dàng hơn rất nhiều khi đổi mới các phương pháp

dạy học.

Bằng phương pháp dạy học nêu vấn đề kết hợp sơ đồ, mô hình hoá, sử dụng

phiếu học tập cùng với việc ứng dụng trình duyệt Power Point, Get Quick Time

Pro, Paint... vào thiết kế, tôi đã thu được một số kết quả nhất định như:

- Học sinh hiểu rõ nội dung bài mới ( kiểm tra bằng test) và làm được tất cả

các bài tập có liên quan.

- Các em hứng thú, say mê và bị cuốn hút bởi từng nội dung kiến thức bài

học. Từ chỗ nhiều em không thích học môn Sinh, nay đã trở thành những học sinh

rất ham mê môn Sinh học, các em hào hứng tham gia mọi tiết học, bài học và vì

thế hiệu quả giờ giảng không ngừng được nâng lên.

- Các g- Các giờ dạy của tôi theo phương pháp này đã được các đồng nghiệp dự giờ

đánh giá cao.

- Kết quả thi học sinh giỏi tỉnh trong những năm qua cũng đạt rất cao.



- Kết quả thi tốt nghiệp năm học 2010- 2011 đạt 99,32 %

- Qua thống kê, trong việc ứng dụng CNTT khi giảng dạy ở học sinh lớp:

11A1(sĩ số 48), 11A3(sĩ số 44) 11A7(sĩ số 47) và 11A9(sĩ số 46)

Kết quả như sau:

- Số em rất yêu thích học tập theo hình thức này:114/185 HS , chiếm tỉ lệ: 61,62 %.

- Số em yêu thích học tập hình thức này: 64/185 HS, chiếm tỉ lệ: 34, 60 %.

- Số em không thích học tập hình thức này: 7/185 HS, chiếm tỉ lệ: 4,78 %.

IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG

Không phải vô cớ mà năm 2006 trong định hướng về phương pháp và thiết bị

dạy học Sinh học bậc THPT, Bộ GD- ĐT chỉ rõ: "Sinh học là khoa học thực

nghiệm, phương pháp dạy học gắn bó chặt chẽ với thiết bị dạy học, do đó dạy Sinh

học không thể thiếu các phương tiện trực quan như mô hình, tranh vẽ, mẫu vật,

phim ảnh...". mà muốn đạt được các yêu cầu đó thì cần phải có ứng dụng CNTT

trong dạy và học.

Như vậy, một trong những hướng để đổi mới phương pháp dạy học đó là tăng

cường việc sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại. Đề tài này của tôi cũng là

phù hợp với xu thế đó.

Với những hình ảnh trực quan sinh động mà chính xác, ứng dụng CNTT vào

dạy học. Bởi đây là những bài soạn do chính chúng ta đã thiết kế ra, cho nên chúng

ta có thể chủ động hoàn toàn trong mọi khâu, bước của bài học do thầy hướng dẫn,

học sinh được chủ động chuẩn bị bài ở nhà. Học sinh hiểu bài sâu hơn, kĩ hơn,

kiến thức CNTT ngày càng được nâng cao đã làm cho giờ học trở nên cực kỳ hấp

dẫn và hứng thú hơn rất nhiều.

Bố cục một bài giảng cũng như cách trình bày trên bảng - màn hình vừa khoa

học, chặt chẽ, làm nổi rõ các phần trọng tâm, lại đẹp, sinh động, tiện cho học sinh

theo dõi.

Không những thế, nhờ phần lớn các kiến thức khó và trừu tượng đã được

chúng ta mô hình động hóa hết trên bảng (màn hình) nên chúng ta có thể tiết kiệm



được tối đa thời gian thuyết trình không cần thiết để tập trung vào khai thác, mở

rộng, đào sâu các kiến thức trọng tâm, tạo ra các tình huống có vấn đề, nhằm phát

huy được tối đa tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập của các em. Và vì

thế việc đổi mới, áp dụng các phương pháp dạy học nêu vấn đề trở nên dễ dàng và

thuận lợi hơn rất nhiều.

- Đất nước đang chuyển mình sang một trang mới, thế kỉ XXI là thế kỉ của công

nghệ sinh học, áp dụng kiến thức Sinh học vào thực tiễn phục vụ đời sống con

người trong thời đại công nghiệp. Điều đó càng chứng tỏ phải đổi mới cả nội dung

lẫn phương pháp giảng dạy các môn khoa học nói chung và môn Sinh học nói

riêng, phương pháp dạy mới nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của bộ môn. Dĩ

nhiên trong dạy học không có phương pháp nào là vạn năng thay thế cho tất cả các

phương pháp. Song vấn đề đặt ra ở đây là người giáo viên phải biết chọn và kết

hợp đồng thời các phương pháp ở mức tối ưu, nhằm phát huy cao độ tính tích cực

của học sinh để nâng cao chất lượng giáo dục.

Đề tài của tôi trên đây có thể còn mang màu sắc chủ quan, chưa hoàn thiện do

còn hạn chế về trình độ CNTT trong giảng dạy. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự

đóng góp ý kiến quí báu của các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để ngày

càng hoàn thiện hơn, sát thực và đầy đủ hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn.

V. TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Sách giáo khoa sinh học 11 Nhà xuất bản giáo dục.

2. Sách giáo viên sinh học 11 Nhà xuất bản giáo dục.

3. Chuyên đề : Dân số sức khỏe sinh sản vị thành niên.

4. Tạp chí : Giới tính tuổi vị thành niên.

5. Tạp chí tuổi trẻ.

6 . Kiểm tra đánh giá thường xuyên và định kì môn sinh học 11 – Nguyễn Minh

Duy (Chủ biên) - Nhà xuất bản giáo dục việt nam, tháng 11 năm 2009.

7. Tổ chức hoạt động hợp tác trong học tập theo hình thức thảo luận nhóm-

TS.Nguyễn Thị Hồng Nam-NXBGD-2005.



8.Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THPT môn Sinh học-NXBG-2007

9.Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình,SGK lớp 11 Sinh học

NXBGD-2006

NGƯỜI THỰC HIỆN

TRẦN THỊ NỤ



SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAITrường THPT Nguyễn

Hữu Cảnh .....................................

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMĐộc lập - Tự do - Hạnh phúc

Biên hòa, ngày 22 tháng 5 năm 2012

PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMNăm học: 2011-2012–––––––––––––––––

Tên sáng kiến kinh nghiệm

MỘT VÀI KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG CNTT TRONG PHẦN “SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT ” MÔN SINH HỌC 11 CƠ BẢN

Họ và tên tác giả: . TRẦN THỊ NỤ Chức vụ: Giáo viênĐơn vị: Tổ Sinh họcLĩnh vực: - Quản lý giáo dục…………………- Phương pháp dạy học bộ môn: .... - Phương pháp giáo dục…………. .- Lĩnh vực khác: ............................. Sáng kiến kinh nghiệm đã được triển khai áp dụng:- Tại đơn vị -Trong Ngành

1. Tính mới - Có giải pháp hoàn toàn mới - Có giải pháp cải tiến, đổi mới từ giải pháp đã có 2. Hiệu quả - Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao - Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp

dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao - Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả cao - Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp

dụng tại đơn vị có hiệu quả 3. Khả năng áp dụng- Cung cấp được các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chính

sách: Tốt Khá Đạt - Đưa ra các giải pháp khuyến nghị có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ thực

hiện và dễ đi vào cuộc sống: Tốt Khá Đạt - Đã được áp dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc có khả năng áp dụng đạt hiệu

quả trong phạm vi rộng: Tốt Khá Đạt

XÁC NHẬN CỦA TỔ CHUYÊN MÔN THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ



Dương Thị Oanh Phan Quang Vinh


Documents

conduongcoxua.files.wordpress.com · Web viewmà muốn đạt được các yêu cầu đó thì cần phải có ứng dụng CNTT trong dạy và học. Như vậy, một trong