48
S c u e l e P r i m a r i e G . B . C a n d o t t i d i C o d r o i p - A n d i s c u e l e 2 0 0 6 - 2 0 0 7 - G j o r n a l u t n . 1 / 1 - S i s t a m p e c u l j u t o r i d e l e ç 1 5 / 1 9 9 9 - L i t o g r a f i e P o n t e d i T a l m a s s o n s ( U D ) J u g n 2 0 0 7 Z U Ì N ! D I  C E ? B U N D Ì ! C E A I A R ! A E B A E . . . ! D I P U C E !

Gjornalut

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1. Scuele Primarie G.B.Candotti di Codroip An di scuele 20062007 Gjornalut n.1/1 Si stampe cul jutori de le 15/1999 Litografie Ponte di Talmassons (UD) Jugn 2007 ZUN! CEAIAR!BUND!AE BAE...! DI PUCE! DICE?

2. GRIGNEIDISCUELEgjornalutfurlandescueleprimarieG.B.Candottidi CodroipJugn2007numar1/1www.cdcodroipo.it mestreresponsabile:LorelelaMoreteingrupdilavrcunRosalbaBagnarol. SofiaBaracetti,AdrianaBenedetti,FrancheBenedetti,EnrichettaGuatto, MariarosaMoro. Ancolabortachestgjornalutdutislisclassis. cuviertine:classecuinteAB,titulclasseABCD Notisdiredazion:classecuinte,mestre Impagjinazionesuazispagjinis2,3,5,6,7,8:classe5C Intervistiseproduzionarticui:BielisebrutisediducjicolrseIbambiniperibambiniclasse5C Detuleinpagjine3:ricercjedeclasse5C ProgjetinterculturlAtorpalmont:classe5C Storie:IlviadiTonidisensdaifrutsdiprimeABCD. Storie:Lavuereintalcjastieldalre:classissecondisABCD,zcsclassiscuartis Cemtfparfrabilamestre:classe4D Storie:IlgrialcambiemoroseclassistiercisABCD,zcs:ideazionclassetierce,disenscl1,2,3; Storie:IlbaratdalafruteclassistiercisABCD Storie:RosettaclassetierceCgrupditalian. Barzaletiseacrostics:classe4D Inchiesteeprogjetpalcurtlarticuiintrlenghis:classiscuintisAB;ricercjesuarbui:classe5AB Visiteeintervistesulaglesie:classis5ABC Visiteeintervistesulghetebraic:classe5C Ricercjeperaulisculstessignifictsulmangjdaiingls:classe4D Zcs percors, peraulis in crs par furlan, par talian, par francs cun elaborazion imagjinis: classis cuartis (4 ABCD); peraulis in crs par ingls: classe 5C cun ricercje di imagjinis e preparazion al computerdiclasse4ABC; Altriszcsparingls:classistiercis Zcsparfrancsearticulsugemellaggio:classis4ABCD: Istograms:classis4ABCDe5AB PipinsscjaritsdiInternet:classistiercis Fotografiiseelaborazionfotografiis:classiscuintisABC,4ABCDemestris. Scansiondiimagjinis,elaboraziondiimagjinis:classis4ABCD Disen:TonimestreLorele;sbilfmestreTamaraeLorele.Ducjcheialtrisdisensasonfatsdaifruts. Coreziondaitescj:frutsdiclasse4ABCD,classe5ABC;corezionfinlDreeeChecodi4DeDavide di4C;Corezionultime:UniversittdiUdin. Paridisens,itescj,idiagramsasonsttsdoprtsiprogramsdalpachetOpenOffice. LisimagjinisasonscjariadisdiInternetdaifrutsditierce,cuarteecuinteculbrowserFirefox. IzcsasoncretsdoprantHotPotatoes(Cross) ImagjinisefotografiismodificadiscunGIMP ImpagjinazioncunOpenOffice.orgPresentation. Parcirlisperaulisfurlaniseparcorezisivainwww.cfl2000.net Part dal lavr si disvilupt intal laboratori di tecnologjie, informatiche e furlan, part in classe; intervistisadonLuigi:inglesie. In chest gjornalut son fats lavrs in tantis lenghis parc che o sin une scuele vierte e accogliente. 3. 2 AutrsDetule 4 47 - Ator pal mont 5 Bielis e brutis e di ducj i CUICHENOLCRT colrsAISANTS, 9 Il via di ToniCHEALCRODI AIMERACUI. 10 - GREETINGS FROM LONDON 11 La vuere al cjastiel dal re 15 Cemt f par f rabi la mestre 16 Il curtl il cortile the garden 19 Segns religjs a Codroip 21 Il gri al cambie morose - zcs 27 Barzaletis zcs 29 Il barat da la frute33 Pagjine francese 35 Un pocje di... in rilgjeografie tilizade, 36 Peraulis in crs egolade, crossword enghe 38 _ Il rapimento ncje 41 Pagjinis inglesis azionl. 45 Soluzion dai zcs48- Mandi, Scuvierdicechesifevele, fruts e...! completantl'acrostic. 3 4. PERCORS INTERCULTURL N di cuinte C chest an o sin stts ator pal mont cuntun gneurut che nus compagnts. Cuss o vin cognosst ducj i stts di origjin dai nestris compagns di classe che nus n judts a scuvierzi alc di particolr di chescj puescj. T Liscjas UNISIE i turchin sasonblancMAROC is.Ilmral jiseLisfeminissipiturinlismansculsplazis ne Lainte asonmarav telis henn.Asonunevoreelegantis.visteosis. ITuaregasanadatsialavite tsdid ucjico lrs.intaldesert.MALESIE CAMERUN ChiafasinunestranericetecunIanimidalasavane:leons, ananasecivolischesiclame ipopotams,zirafis,zebris.pancibuahnanas(ananasinNolilcsdiconsiderchei padiele).Lemangjaressisoaltrisdifarentspalcolrdalalr voaltris? piel! CILEInPatagonieasonipinguins.THAILANDIE IntalaisulediPascheasoni IlBuddhaaldutdiaur.Moairesttsdiunereligjon Anilmarcjtchealstasulaantighe.aghe. MACEDOALBANIE rtspar NIE IlnonalderivedimscoloMACOS=rincostureligjon alte DON=tie AdopAsondi e. re. Unzcti i. maridspicalcmichaneoisla ilis.heldid anelaununcristieperson lisacu esieltec hiasonfsiviodience Cdicuiche alstso t.OCEANIENissundin alvendil. ITALIE Iaborigjensanildingoal Ovinfeveltdalanestreregjonpuestdalcjan.edichsdaigjenitrsdai nestriscompagns. Vaapagjine47 4 5. I bambini per i bambiniCONCORS AL STEME Culnestri gjornalutoDA LA SCUELE vinvint l'impuartant premi nazionl Fareil giornalenelle scuole.Complimentons a ducjchei che a n lavortl'an passt!Ilstemedalascuelealpront! Alilstrucdaitrstemisvincidrsdalconcors. Iartiscjcheanvintilprinpremiason: MarcoDell'Angela,ngjllCelaj,NicholasNavarodiclasse5eCdulstemeaman ampe; ChristianDuriadiclasse5eBculstemeadaltadrete; GiorgiaFabrettieLisaVenierdiclasse4eCculstemeinbasadrete. Propitechescjfrutsaprodusinildisenchealdeventeilnestrisimbul.Lavrfinldi ChristianDuria. Paldisendalstemesidoprinancjelisideisdaifrutsrivtsseconts. Isecontsrivts: Helena Giavon (1A), Matilde Magris e Alessandro Trevisan (1B), Martina Moroso (1C), Michela Murello Premiimpuartantpar (1C),Alex De Tina (2A), Alessandro Roiatti Alessiodiclasse3A. (2A),AlessioFranzo(2D),MonicaComisso(3C),Alice Pagnucco (3C),Sara cassin (4B), Fancesco Odorico Alessio Fontanini (4D), Matteo Piccolotto (4D), Denada Sina (4D), al partecipt al Lorenza Cisilino (4D), Alessio Cappellaro e Camilla concors di pituredi Fontanebune McCormick(5A), cu la opare La Lorenzo Bragagnolo (5B), Elisa Mucignato (5B), campagne e al FilippoSalvati(5B),SaraComissocunMarikaTononvint il secont Giacomini e Dana Moda (5C), Silvia Moroso (5C),premi! AlessiaPenello(5C).5 6. LAFESTADELL'ACCOGLIENZA quandoibambinidelleclassi secondeaccolgonoinuovi arrivati: BENVENUTIAMICIDELLECLASSIPRIME! LISCICOGNIS Lis classis secondis a son PUARTINO stadis in sierade tal parc da IFRUTS? lis risultivis par MA viodi i colrs da la nature, Sidomandin scolt i rumrs da lis fueis, ifrutsdiseconde tocj lis plantis,ingjiteaFeagne nul i odrs, al7diMai. cer un fl di jerbe.Interessantil cjastelrpai fruts dicuarte! Iragazzidi quartainvisita alMuseocivico diTriesteil27 febbraio: OVINVIODTLAilmandorloinfiore! MUMIE! 6 7. Nostbutvie,sune!Cemtchelisscovacisadeventinstrumentsmusici.Lis class is secon dis, tier cuintis acis esonladis aTriest a Imagjinal ri Sient ific: a tancj es n ftperimen Attivitsulriciclaggiodeirifiuti ts susu la tiela aghe, perimparareariciclaretuttiire, sui sunrs sisteme e sultipidicoseenoninquinare,per solr s, u lisformis gjeometviveremeglio.richis... Leclassiprimeametmaggiosi recanonelparcoI fruts di diVillaprime a Maninson in digjite a Passariano.Bordan aviodi lispaveis e imurales.DALGRIGNELALPAN percorsdalisclassissecondis Classeprime.Ejenassudejoibeai19di Avrltortr Lisclassissecondisa dopomisdune sonladistalfordi pavee Lisclassissecondisason Sambuc,ilmsdiMarMacaone talmulinparsavcemt parcapcemtchesifs diclasse2B. ilpan. cheevenfrlafarine. 7 8. Progetto Keramos a Sedegliano Ifrutsditiercechestangennaio e febbraio. animpartcemtI bambini delle classi terze sono movisipestradeculaandati a lavorare l'argilla e biciclete,culprogjetl'hanno colorata con le spezie per Educarealbenessere.imparare come lavoravano gliuomini primitivi.SOLIDARIETT SOLIDARIETTSOLIDARIETT Dutis lis classis a n tir s tapons di plastiche par une iniziative di tsolidariett (Via di Natale-. ECOLOGJIE Dutis lis classis a n tir t s cartucjis di stampant finidis che a saran dopradis une altre volte. O varn al lr puest struments informaticsGNFS!Tutteleclassidellascuolapartecipanoalprogetto biblioteca:leggeretroppoimportante!Inparticolare:leclassiquarteil3aprile2007sisonotrovate inbibliotecaperfareunaspeciedigiocodell'ocasuilibricheavevanoletto. Ognicasellaavevapidomandesualcunilibri. Chifacevapipuntivinceva. 8 9. IL VIA DI TONI CJATECHISOTLISPERAULUTISCHEAMANCJININTECONTE!CRILPERCORSDEMACHINUTE. TONICULAMACHINUTE ALCOR LONTANSULASTRADUTE!INTALCLASONNINERIS: LASAETEESPACHEIVERIS! ILSORELISITAPONEEPREANCJELA.........! TONIALLASSELACAMPAGNE EALRIVEIN............INTALPASEJEUNEFRUTE CHENOJEBIELEENANCJEBRUTE!FRDALBOSCASONLISCJASIS INTALPRTASONLISPIORIS INTALLCASONLISOCJIS SULAROSEASON...........MACUIRIVIAL CUSSDICORSE? CJALETU!EJEUNE...... MONTAGNEORSENONEPAVEIS 9 10. La classe tierce C e propon chest zc GREETNGS FROM LONDONLONDON1.BuckinghamPalace2.BigBen3.TowerofLondon4.TowerBridge5.PiccadillyCircus6.TrafalgarSquare7.HousesofParliament8.WestminsterAbbey9.St.Paul'sCathedral 10 11. Al jere une volte un cjastiel grant, alt, cuntune bandiere e doi dr cs Al je sul puarton.Une matineun c e rive une caroce JOOSOI s ilfUNSBILF!gran OAINONINPUT. cuntunb OSOIUNESTAFETE DALRE. messa. che al puarte un OPUARTIDENTRIcunt UNMESSA.ZUIECULSBILFCJALEBENCECHEALJENTREINTEMACHINE. ePODOPOLAMACHINEELAVORE.CESALTIALFR? MET14 10 36 8 9 DENTRI.doi++ sul p TIRE... ... ... FR.11 12. Devant dal puarton idrcs a fasin la vuardie e a domandin laPERAULE PAR PASS. TI SUPI ILOAIPRE! SANC!Il sbilf al sa la peraule che e je abc e cuss al jentre intal cjastiel e al consegne al re chest messa in codi.BUNDMAESTT! OAIUNELETARE GRAZIE, PARTE!SBILF INPUT! MACEISALSCRITINTALMESSAINCODI?1L ST1 P1R RIV UN PRINCIP DE FR1NCE SUNTUN CJ1V1LUT DUT DI 1UR E DI 1RINT CUNTUNE GRUESSE 1RM1DE NEMIE. 1L RIVE DI CORSE CUN C1T1PULTIS E B1LESTRIS. IL TO ESERCIT 1L M1SSE PIUL CUN DOME 4455 SOLDTS E I NEMS 1 SON 9999999. 12 13. Il re si prepare par front i nems.Al va l da la regjine e da la principesse e ur poziondomande di f une magjiche par f devent superfuartis lis vuardiis, par v un esercit di soldts- scheletris al soservizi, f une puce eribile.CJATELASTRADEPARRIVLIDALPIGNATON.INDOVINE 1TROPISCODISDIPANTIANEJENTRINOINTEPOZION?...... 2ATROPSDRCSVINODIGJAVLISONGULIS?.................. 3TROPISALISDIGNOTULVANOINTEPOZION?.................... 4DOIINGREDIENTSNOSONSCRITS.CESONO?................. 13 14. Al monte s sul so cjaval e dopo un pc a rivin inems.Il re al dopre la pozion magjiche par pod vincie al tache la vuere.CEPUCE! I soldts a combatin pardoi ds e par ds gnots fin cua n t ch ei nem a restisn in mudantis. NEMS: T ANCJ N UNT ANE M TISS, MU DDOIAN T IS. TR...MUDANTIS UNE, DS TR... Tropismudantisindut? 14 15. CEMUT F PAR F RABI LA MESTREDSIPERAULATISNO FEIN IC GJ OMPA E PI TTS JU OTRSC S PAJ FDOMANDIS CHENOCENTRINPARNUIE RISPUINDIASTUPITVIE FE CUNCECHECU VETSNISITALACJADREE ESTASPIEGANT U N LET ICH D BI LEL IC ISI ON D O NS IND O TI S PA SCUNG N JE UO DI CUISONOIPERSONASTAPONTSINCHESTIS DSIMAGJINIS? TROPSSONOINDUT?CUISIVIODIEINTAIVOIDI HAMTARO? 15 16. IL CURTL - IL CORTILE - THE GARDEN IL SINDIC TRA I FRUTS DE SCUELE IL PROGJET DAI FRUTS PAR FURN IL CURTL AL STT APROVT CODROIP Ai 16 di Zenr il sindic Vittorino Boem al lt inte scuele G.B. Candotti di Codroip insieme cul inzegnr Zanello e larchitet Gobbato par esamin e aprov il progjet dai fruts des classis cuintis A e B par furn il curtl de scuele. Tal ms di Dicembar dal an passt, i fruts a vevin indagt par viodi se il curtl al jere verementri pc adat a lis esigjencis dai fruts e a n mandt un cuestionari a lis classis tiercis, cuartis e cuintis. Cetiplasaressiecjattalcurtldenestre Secontte,coventialancjecualchiscueleparpassbenlaricreazion? arbul?Qualiarreditipiacerebbetrovarenelcortile Secondote,utilepiantareancheDOMANDE2dellanostrascuola?alberi?180 80160 7014060 12050 10080 4060 3040 2020 10 00SINO panchinistaulis cjasutis altriSecontte,isalilcsdigjavlispuartisdibalon?Secondote,leportedicalciovannotolte?DOMANDE3 TheschoolG.B.Candottihavean 180uglygarden. 160 Theclasses5ABandtheteachershave 140 anideatoimprovethegarden. 120 Inordertoimprovethegarden,they 100 makeaplanthatshowstheproblem80 60aboutthegardenandtheydisplaythe40planinaposter.200 SI NO 16 17. MayorandtechnicalsofMunicipalityareinvitedtowatchtheposterandtheyagreewiththestudentsplan.Al sindic, al inzegnr e al architet ur plasude la idee, cuss a n promett di compr i arbui grancj e, se a son bs, ancje la cjasute; i fruts a n penst di domand une part di arbui al Cuarp Forestl Regjonl. Par tir s bs e compr banchinis, arbui e une cjasute di len, ducj i fruts de scuele, insieme ai gjenitrs e ai mestris a n partecipt par f un marcjadut di Nadl e a n vendt robe par 1938,27. I fruts di tiercje C a n cjapt di bessi 196 vendint ai parincj ogjets svarits. Theschoolorganizes amarket tosellthechildren productions. WiththemoneyofChristmasmarketwebuy theparkbenches.TheMunicipalityandthe forestofficegivetrees. OnMonday7thMaythere'sanopeningofthe garden. Thechildrenplayinthenewgarden. 17 18. L'inaugurazionedelcortileL'operazionecortilegiuntaaltermineCODROIPOLunedi 7 maggio 2007, ilsindaco Vittorino Boem e il dirigentescolastico dott. Pierino Donada, hannoinauguratoilcortiledellascuolaG.B.Candotti.Durante l'anno scolastico gli alunnidelle classi quinte, avevano elaboratoun progetto per sistemare il cortile e,per poter comperare le panchine,avevano organizzato un mercatinonatalizio, invece gli alberi erano statifornitidallaforestaleedalsindaco.Luned,all'inaugurazione,iragazzidellequinte,hannoespostoillorolavoroconunbrevediscorso,poihannolasciatolaparolaalsindacoche,felicedelprogetto,sicomplimentatoconloroperchhannoimparatoalavoraretuttiinsieme.Poihaparlatoancheildirigente,chehaspiegatoilsignificatodellaparolainaugurazione.Infine,ilsindacosidirettoversoilnastroe,almomentodeltaglio,ibambinihannoapplaudito.Finalmentriopodnzuitalurtlnf! Nel cortile della scuola sono stati piantati: un salice piangente, due bagolari, due frassini, sei betulle, tre aceri, un noce, un tiglio, una farnia.Intal curtl de scuele a n plantt: un vencjr, doi bagolari, doi frassins, ss bedois, tr aiars, un cocolr, un tei, un rl.InteItaliedalNordlucjatn InclassesecondeIL RL inplanureefintremaia800 Balnasunrl. 1000metrisdialtece.Ejeuneplantute Alungrantarbul,altfinapiulechnassudedi 2540metris. uneglantsamenade Alvfunevorealunc. insierade,mae Aliltroncdretecuntantis bielzbuttfrtr ramascjisgruessisefueutis! gropolosis. Allascussegrisescure. Allisfueisaformediman. Alfslaglant. 18 19. SEGNSRELIGJSACODROIP SanteMarieMair Laglesiedi:Codroip,ildomoIl Crist Neri Al:inPlaceGaribaldial e il monument Stldiarchiteture:baroc plui impuartant Santacuicheejededicade: da la Glesie, dedicadeaSanteMarieMair,fateal stt puartt costrudopouneneveade di Vignesie ai 19 di miraculoseinAvostdalan431aMar dal 1809. Rome.Tante int lu veve Cuantchesifesteze:ai5diAvostcompagnt in Glesie Ejestadefate:scomenadetalcuntune procession. 1731efinidetal1743etornadeaf Ator ator da la crs sdopolasecondevuere.a son lis targhetis di Ejestadeconsacrade:tal1752 arint di cui che al stt miracolt. crite: eejeunes ABORETEchead Talajentr OTUOLAX rt. o buti la scul LaPieveE RB INV perauled su la t e che al sielt il ve diCodroipoerasituae vl dellacortintaall'intern s fraachecomeste e je la alsomandt.o prendevaa Ch cimiterodoncheilllop veorasitrPietroBroovailgiardino .I altrs lateri: LaCappelladedicataai Sant Antoni di Padue, San Pieri santiBiagioeRocco.In e Zuan, il Crist Neri, la Madonesacrestiasitrovaildipinto diSanMartinoproveniente dal Rosari, Sacri Cr di Gjes, dallavilladeicontidiSan Sant Antoni abt. Martino.Quadri e affreschi alle pareti: stazioni della Via Crucis; quadri recenti che raffigurano i santi friulani della chiesa di Aquileia; affreschi che rappresentano i profeti dell'Antico Testamento scrittori (come Isaia) e non scrittori (come Mos). Dueconiugipatrizi,nellanottetrail4eil5agostodell'anno352sognaronoilcolleEsquilinoa Romaricopertodineveesentironol'invitoacostruirviunabasilica.Ilmattinodoposiraccontarono ilsognorimanendostupitiperlacoincidenza.Sirecaronoallorasulcolleelotrovaronocopertodi unostratodineve(inagosto!)dispostocomeaformarelapiantadiunachiesa.Andaronoallora dalpapaLiberiochedissediaveravutolostessosogno.Cosfucostruitaunabasilicadedicata allaMadonnaechiamataSantaMariaMaggioreoMadonnadellaNeve. AnchelanostrachiesastatadedicataallaMadrediGesedstatachiamataSantaMaria Maggiore.19 20. LaglesiediSanValerian LaGlesiedi:SantValeriandiCodroip Ai24diAvrlnoaltrisdiclasseV,o sinltstalaglesiediSanValeriana Eje:intal2ntPEEP Codroip. Stldiarchiteture:moderni LinuscjattsDonLuigi. Santacuicheejededicade:S.Valerian, vesculdiAquileedal370al388. Cuantchesifiesteze:ai27diSetembarOsavnchelaglesieejestade dedicadeaSantValerianchealjere Ejestadefate:poiadelaprimepieretal sttvesculdal370al388aAquilee. 1984,benedidedalcardinlGlemp. Ejestadeconsacrade:dalvesculdi UdinbonsignrAlfredoBattistiaiAll'entratadellachiesacisono 11/09/1994.incisiduesimboli:quellodelcomune(quadruvium)equello nofuValeriadellaparrocchia(S.M.M.).Sanodivescov dal370 Ovinia Aquile viodtLisglesiismodernis lapri piere . m al388 eralacheejesta eanlaformebened iadeAquile cittpiidCardin etal1984dtaronde. asecond tedela Dentr lJosephG lan import id lemp. unep alapiereesimo ristiane a).ergamjec ensonsc ritsifa elicheaRom(dopo impuatrtants splui Sottolasuintachelan. cedts chiesac'la cripta.Laglesieejeorientadeaestindireziondalsorelichealnasparccheil sorelipaicristiansallalsdalSignr.pesceingreco:ichthysche l'acrosticodellafrase:GesCristo Isimbuisulaltrason: FigliodiDioSalvatore.ilpes,l'agnel,l'agnellorappresentaGesilpaneilvin. Nellafacciataesternadeltabernacolo,raffiguratoinrilievo,c'unpellicanochesitrafiggeinpetto... ...pardilsancaisoipiui;chestsimbulalindicheGjesincrs. 20 21. Aljereunevolteungri chealmorosavecuntunefurmiute.Ildprimedalisgnocis allalmarcjtacomprrobe.Penefrdalmarcjtalcjatlamcje. BUND! BUND! Dulvstu?disslamoscje.Acomprrobe.dissalilgri. 21 22. Cefderobe?disslamoscje. Parmaridmi!dissalilgri.Cjolimime!disslamoscje. Cefdite!?dissalilgri. Cuicjolarstu?disslamoscje. Lafurmiute...dissalilgri.Oh,massepiule!!disslamoscje Avondegrande!dissalilgri. JOOOailacjasute...!disslamoscje SOI UN FARC! Leaiancjejo!dissalilgri.Indullestu?disslamoscje. Integravute.dissalilgri. 21 22 23. Seevenl'agute...!disslamoscjeFarnlaroste!dissalilgri. Mandi,mandi...disslamoscje.Vasulaforcje!disseilgri.JONOVUEIPARC PLUI PO!MARIDMICUNTE! Lamatinedalisgnocis ilgrisi acuarchesiinamortdala inamort moscje. Alvaldalafurmiutepar mandamontlisgnocis. aVSTU MARIDTI CUNME? rialvaldalamoscjee Ilgidomandeseevlmaridsicunlui. Lamoscjeerispuintdi... 23 24. OAIDICJOLIUN ANELUTPE AL 1BIELON!MOROSE!A B Ilgri alvaacomprunanelintune C l'anelalamoscje. baracheealsielunanelutpiul Ilgriida anel piulfatapuestepalamoscje. DEcussilgrisimarideculamoscjeeavegninagnocis ancjeilgneureilsghiratframieditale,papavarsesclopit! E DULISE? 12 3 45 LAMARIUTINE__ A LAPAVEE__B LAPASSARE__ C DULISAL?ILZUPET__ D ILRAGN__ E ILGJAT__ 24 25. SCUVIERCUICHEASONE,CULAPRIMELETAREDALLRNON,FORMEUNEPERAULE Joosoiungri.Joosoiunemoscje.Joosoilafurmie.Joosoiuninset.Joosoiuninset. Joosoiuninset.Jooaissatutis. Jooaissatutis. Jooaissatutis.Joofscricri. Jooailisalis.Joolavoritant.Joosvuali.Joosoiilgneur.Joosoiunmadrac.Joosoiunmamifar.Joosoiunretil.Joosoiunzupet.Jooai4atutis.Jonoailisatutis.Joosoiuninset.Jonoailisalis.Jonoailisalutis.Jooaissatutis.Jooscjampi. Joosdrissi.Joosalti. Jooainon Jooainon Jooai Jo nonMin. Jooainon Jooainon Din.Adine.oainon Ivo.Nine. Zorz. EJEUNELETAREDIMASSE!_______________Notiziissientifichis:nolpussibilcheungrisimaridicuntunefurmieenancjecuntunemoscje.Ilgrialcrlagriesse!CJATEITOCSECOMPLETEINONS. N_L S___LIORERI ___UL RU ARB __IE__ 25 26. ANIMALSDecodeandmatchUneletareparogninumarAnumerougualecorrispondeletteraugualeUneletareparogninumar ____________________ 127823456931045123456 _____ ____________72295 11127 13121419155511 _______ ___ ____15108916514 171016181291523 READTHESENTENCES; GUESSTHENAMEOFTHEANIMALSANDCOPYTHEFIRSTLETTEROFTHEIRNAMES.WHATCANYOUREAD? Iflyontheflowers.MyI'mblack,I'vegottwo I'malittleinsect. bodyisblackandyellowbigeyesandtwowings. I'mblack,orred.I andI'vegotadangerousIcanfly. livewithmy sting.Doyoulikemy WhoamI? friends.Iworka honey?WhoamI? lot.Mybodyisthinbutvery WhoamI? Icanrunveryfast.Ive long.IcancrawlandI've gottwolonggotsharpteeth.Be ears,fourstronglegscareful,Icanbite. andsoftfur.WhoamI?WhoamI? I'm Orson! I'm I'mI'm I'mLuke! Edith! Lilith! Helen!_______________ 26 27. TANT PAR RIDI E PAR ZUI Nuie, Nissun e usCuiisal? Tachecuntunelinie P____T A son tr fradis che si claminducjipuntins Nuie, Nissun e us. Une d Nissun al cole pa liseducjinumars. scjalis, Nuie al cole dal barcon; us al clame l'ambulance:- Completeilsonon. Nissun al colt pa lis scjalis e Nuie al colt dal barcon!-. -Ma tu ss un basol!-,e us: -No, o soi us!-.4 32 65 CCHI1 RERIENTA 7EDIV COM ico:suoam8 n iceau il10 11 12 9rinod 0tisvelo hi.Pieericcdai1 Semi erdiventar epoi op10segret noglidi isvelibi m Ilbam a:Allora,ddoman egreto?l'ho suesto sponde:TeqoriPierin velato! a s appen Ishte nj msuse q do i vinte Enverhoga, kur msusia frconte hundn duen t thonin mirmges, e cur vinte duart n faqe duet t thonin Enverhoga. Erdhi Enverhoga fmit bn t githa grat q i tha msusia, m von msusia c ti thonin nj barsalet. E dhe nj dial tha nj barsalet. kam nj kukull n shtpi e bn shurn n cusi a edini kushepin? Msusia vuri duart n faqe edhe fmit than ENVERHOGA, ENVERHOGA, ENVERHOGA, ENVERHOGA!!!C'eraunavoltaunamaestrachehadettoaglialunniche venivaEnverhogaafarvisita.Quandolamaestrasitoccavailnasoibambinidovevanodire quot;buongiornoquot;quandolapersonaentrava. Equandolamaestramettevalemanisulleguancedovevanodireilnomedellapersona. QuandoEnverhogaarrivatoibambinihannodetto:Buongiorno!,poilamaestrahachiestodidireuna barzelletta. Eunbambinohadetto:Hounabambolaacasachefalapipnelbide. Esapetechilabeve? Lamaestrahamessolemaninellafacciaeibambini hannodetto:ENVERHOGA,ENVERHOGA,ENVERHOGA!!!27 28. T LARAPIN A AUngiornou n sedutosuu signore Lnapanchina alparco,leggenel Igiornalech e40lhannorapin adroni Aatounabanca. N Pocodopo incontrau nsuoconoscenteedice: Saiche40ladroniha SIMANGJIEPARSORE.nno svaligiatou nabanca SIFASINMATEMATICHE.scassinand o...Com'c he SIDOPREPARSTUDI.sichiamaq uellacosadimetallo,gra CUANTCHEEVEN,SIPIELA nde,conuncodiceseg LAMPADINEINTALFUMUT.reto...Lacassaf ALTENDENTRIILIBRISEICUADERSorte!escla mailtizio.MASIPUEDINMETIDENTRIANCJEMa,allo rac'eriancVISTTS.he tu!? SIDOPRINPARCONTIN MATEMATICHEEASONINFINTS.Lem CEPERAULETIVEGNIEFRINTESCELISePieri streedomn:S ZALIS? eintu andea sondnsaltin spiorise sieraia t piori lastangja ras d Pieri restino? e,tropisnLam ids:Nisa Pieri estreed sune!ns:pala ,tusspr mo EPie atematic pritnetr hmest inaldsa e!re fal :Mae laje tchee parcch jcheeevau nea dul vand LAMATERIEPARSTUDIIANTCS. utis. FRUTISEFRUTSINTUNEAULE. SISTEMEOPERATFDOPRTINTE JOOSOI NESTRESCUELE.B___O LENGHEINGLESEPARINGLS. PUESTPARLAVORCULCOMPUTER. LF! SIENCECHEESTUDIEPLANTISE BESTIIS. 28 29. O soi lade vie par unepierd la m barete. stradute strete astrete MIDSTULA BARETE?NO,NO TILE DOI! Bete LE JATfme d.aO voiBete no vl dme, an.se no i doi p 29 30. MIDSTUILPAN? NO, NOTILUDOI.Mame no vl dmi, O voi l di mame ase no i doi lat. fmi d pan.MI DSTU ILLAT?NO, NOTILU DOI!Vacje no vl O voi l de vacje dmi, se no i doi fen. a fmi d lat. MIDSTUILFEN?NO,NOTILU DOI! Prt nol vl dmi, O voi l di prt a fmifalcet. d fen.se no i doi30 31. MIDSTUILFALCET?NO,NO TILU DOI!Fari nol vl dmi, O voi l dal fari a fmi d falcet.se no i doi ardiel.MIDSTU L'ARDIEL? NO,NOTI LUDOI!nol vl dmi, O voi l di purcit a fmiPurcit d ardiel. se no i doi la glant.MIDSTULAGLANT?NO,NO TILE DOIse no i doi une O voi l dal rl a fmi d ronceute. la glant. Rl nol vl 31 dmi, 32. Zc:tachecuntunelinielisperauliscoloradiscullrdisen.Osoiladevieparunestradute eoaicjatadeuneronceute. Cularonceuteocjollaglant. Laglantledoialpurcit, ilpurcitmidal'ardiel, l'ardielludoialfari, ilfarimidailfalcet, ilfalcetludoialprt, ilprtmidailfen, ilfenludoiaevacje, lavacjemidaillat, illatludoiaemame, lamamemidapan, ilpanludoiaBete, chemitornlambarete.32 33. Metsdanslebonordreetcrislemessage. iVL VESEA 1 voleur sedans Letrouve chambrela petiteV SEAC N C 2 sourisLa verttapisestle sur 33 34. Unpo'...d'Europa CodroipogemellataconBraineleComte,unacittadinabelgachesitrovaacirca20 kmdaBruxelles.Quest'anno,noidiquartavistoche,perun'oraalla settimana,impariamounpo'difrancese,siamostaticoinvoltiinun'iniziativaparticolare: contribuireallarealizzazionediunquot;totemquot;.Come?Dovevamodaresemplicemente... unamano!Anzi...due. Venerd20ottobre,durantelaricreazione,sonostatisorteggiatiinomidei16bambini (quattropersezione)cheavrebberolasciato,comeuominiedonneprimitivi,leloro improntesuunalastradicemento. Mercoled26ottobre,ilgruppodei16sorteggiati,conilmaestroGilbertoelamaestra Rosalba,sirecatopressol'Auditoriumdivia4novembre.Quic'eranotretecnicidel ComunediCodroipocheavevanopreparatounaquot;basequot;dicementofrescosucuilasciare ilcalcodellepropriemani.Sulleprimepiastrestatalasciataun'improntaprofonda,sulle altrebastavaappoggiareleggermentelemani. Sabato28ottobre,ilmonumentostatoinauguratoallapresenzadelleautoritdi CodroipoeBraineleComte. Ora,nell'areaverdevicinoall'AuditoriumComunale,visonoduemonumentiealcune lastreinterraconleimprontedeibambinidiCodroipoeBraineleComte. Unasemplicetargaricordainomideiloroautorieilsignificatodiquest'opera. UNE MAIN, UN ENFANTComme dj Braine-le- Comte, aujourd'hui Codroipo,cemonument, avec les empreintes des mainsdes enfants de Belgique et du Frioul, veut UNAMANO,UNBAMBINO rappeler tous les droits inviolables de l'enfance dans Come gi a BraineleComte, oggi anche a Codroipo, il monumento l'esprit du jumelage qui veut con le mani impresse dei bambiniunir deux communauts del Belgio e del Friuli vuole engages dans un chemin ricordare a tutti i diritti inviolabili d'amiti et de paix. dell'infanzia, in un gemellaggio che vuoleunireduecomunitimpegnate Les enfants de inuncamminodiamiciziaedipace.Braine-le-Comte SanSimone,28/X/2006 et de Codroipo .34 35. IflumsdalFril 180IflumspluiluncsdalFrilason: 160ilTiliment, 140ilLusin, 120 ilLivence. 10080604020 0TILIMENTLUSINLIVENCE Partaliansiclamincuss:AfluentsdalTiliment 50TagliamentoIsonzo 45 IflumschesiLivenza40 butintalTiliment Fella 35 Lumiei 30ason:Degano 25ilFele,But20 ilLumiei, Coglians15 ilDean, CimadeiPreti10 CaninilBut.5Pramaggiore0Fele Lumiei Dean But LismontagnisdalFril30002750250022502000 Lamontagnepluialte17501500dalFrilalilCoglians.12501000 750 500 250 0 COGLIANSCIMEDAI CANINPRAMAIOR PREDIS35 36. POGNETIS 2Feminechesi maride. 4Ucielchealvfdi gnot. 9 Unecitt impuartantedildala aghe. 10 Lalungjecedal Tilimentejedi chilometris... 12 Cuantcheds personissimaridin. 14 Ilflumpluiluncdal Fril. APLOMP 15 Ilfaraonsiertinte 1Sidsaunchealpre(ejeunebestie piramide. cheecjapeprecomenuie). 18 Nondalvesculche alministraveilPatriarcjt 3quot;Cjapielquot;dalreederegjine. diAquilee. 5 IlflumpluiluncchesibutetalTiliment. 20 Sidopravepar6Lcdulcheunevoltesifermvisia scriviintalanticEgjit. pols. 21 Flumchealnase 7 PaslichealnasilTiliment. alcrinFrilesibute 8 Unevoltealjereunpuartfluvil. intalAdriaticdongje 11Sttculispiramidis. CaorleintalVenit. 13ListombisdaifaraonsinEgjit. 24 Ilsecondflumplui luncdalFrilalmisure16IlmrdulchesibuteilTiliment. 140chilometris. 17LaregjonlichealilTiliment. 25 Cittfurlanecun 19 Armechesidopraveinbataie. rescjromans. 22 UnlcdalFril. 26 Unomcuantchesi 23FlumdalEgjit. maride.36 37. Weliveinabeutifultown.Doyouwanttoknowwhere?Noovivnintaunecittbielone;vstusavdul? COMPLETETHECROSSWORD 31 7 24 5 6 891011 12 1314 151617 DOWNACROSS 1 257 38910 4 11 13 14 6 1615 17 12 37 38. C'eraunavoltaunaragazza dinomeRosettache era stata rapitadal terribile Rabmie portata nel deserto.Il sole spende alto e implacabile nel cielo. La giovane impaurita, accaldata, sudata, assetata. Crede che tutto ormai sia finito.Trovalapuntadi Decidediscavare unabucaperripararsi unapiramide,netoccalap t una dalsoleedesce eperscavareusalemani.fuoriunomino 38 39. CIAO,Lafanciullinagliracconta COMETI ROSETTA! CHIAMI?lasuastoriacosl'ominochemagico,leddabere unapozioneperdiventaareforteforteeinvisibile. Improvvisamente,Ilcattivocominciaa cercare suunagiparrivaRabmi Rosetta, conilsuoaiutante. Purtroppoperlaprotagonistama leiglitirauncalciolascialeimprontesullasabbia, chelofavolarea cosl'aiutantediRabmicercadi facciaingisullafermarelasuafuria. sabbiainfuocata.39 40. Rabmieilsuoaiutante Maleiriesceasaliresullagipentrano scappa nellapiramideesonoancoral e fuoridaldeserto. chefannodispettiall'omino. FINEORIZZONTALI VERTICALIas aliraldeser 40 41. OIPESSOAL. ANOVAESCOLAQUEEUESTOUESTUDANDOUMPOUCOMAIOR QUEAOUTRADA. AQUITEMPESSOASQUESAOLEGAIS. FOIFACILFAZERAMIZADECOMASPESSOASEINICIEIAJOGAR FUTEBOLEOITALIANOFACIL.CIAOAMICI. LANUOVASCUOLADOVESTOSTUDIANDOPOCOPIGRANDEDELL'ALTRA. QUALEPERSONESONOSIMPATICHE. NONDIFICILEFAREDELLEAMICIZIEEHOINIZIATOAFARECALCIO,FACILE L'ITALIANO.MYGRANDFATHERGETSVERYCONFUSEDWHENHETALKS ABOUTTECHNOLOGY.CANYOUHELPHIM? FINDTHETECHNOLOGYWORDSANDMATCHTHEMWITH THEPICTURES.ABCDROMFURKMYFLOPPYDISCOYZHISKEYBOARDBOYCATMOUSEDOGPIGZEEPRINTERMILANSCARYSCANNERELIBEESCREENDOORG A.......................................E....................................... B.......................................F....................................... C.......................................G....................................... D.......................................41 42. THEENGLISHFOODWhat about the Cemt mangjino Come mangianoenglish food?gli inglesi? i ingls? TO EAT WELL INENGLANDYOU SHOULDPer mangiare bene in Par mangjbeninGranHAVEBretagnetuvaressisdifdi Inghilterra tu dovresti fare BREAKFASTcolazione 3 volte al giorno guliziontrvoltisind. 3 TIMES A DAY W.SomersetMaugham BREAKFAST GULIZION COLAZIONE In Great Britain breakfast In G.B. la gulizion e je In G. B. la colazione is very, very important. propit impuartante. Amolto importante. They eat a lot of things.mangjin tante di chrobe Mangiano molto.chemai!DICTIONARY ENGLISH FURLAN ITALIANO ESPAOL SHQIPRIINDIAMOLDAVAMILK LATLATTE LECHE QUMSHDODLAPTI COFFEE CAFCAFF CAFKAFE CIA CAFIA BACONPANZETEPANCETTATOCINOMISHDERIPACHET UNC EGGSFS UOVA UEVOS VES ANDE UOU PAN PANEPNETOASTTOSTADASTOST PANIBRED BRUSTULTTOSTATOPRJITJAMMARMELADE MARMELLATA MERMELADARECELCIATMAGIUN BUTTER SPONGJE BURRO MANTECA GALP KEOW UNT HONEY ML MIELE MIELMIALT SHIAD MIERESAUSAGELUANIESALSICCIA CHORIZOSALCICEMITTACRNCIORCEREALSCEREI CEREALI CEREALESCEREALETAFFICEREALEOMELETTE FERTAIE FRITTATATORTILLAFRITATFRITAT OMLET BEANSFASUI FAGIOLI POROTOSFASULEMUNGIFASOLE 42 43. Complete. IlikeJudechescjfrutsinglsacjatlalrgulizion.Judechescjfrutsingl sacjat lalcereals! Ilike Ilike milk! toast! LUNCHDI GUSTPRANZOIt's not an important meal No gustin cuiss ce, aIl pranzo non molto in Great Britain,mangjin ancje dome un importante in G.B., a sometimes they eat only a panin! volte mangiano solo un sandwich.panino. DINNERDI CENECENA It's not important like Ancje di cene a mangjinAnche la cena non breakfast in Greatmancul che di gulizion.importante come la Britain.No mangjin il prin, il colazione in G.B.. Non si They don't eat a first, a secont e il dol come in mangia il primo, il second and a third course Italie.secondo e il dessert. like in Italy. 43 44. Inestrisfumutspreferts Ceconfusion! , P 44 45. pagjine3 in FrilUtilizade,Regolade,LengheAncjeNazionl. PAGJINE9:IlviadiToniMetdentrilisperauliscunchestordin: NONE,MONTAGNE,PAVEIS,ORSE.PAGJINE15Personastaponts:(10)mestreSalvina,Patrizia,Lorele, PERCORS:Maddalena,bideleFlaviana,Sindic,Dirigjent,Enrichetta,Paola,Chiara. PAGJINE11:Lavuerealcjastieldalre soluzionmachinis:20,2,12 PAGJINE24 PAGJINE12:soluzionmessaincodiDULISE? alpuestdal1evalaletareA PAGJINE13:Lastradeparrivlidalpignaton:LAMARIUTINED5 LAPAVEEA1 LAPASSAREE3DULISAL? ILZUPETB3 ILRAGNC2 ILGJATA4 PAGJINE14: Tropismudantis CJATEITOCSindut?PAGJINE25:SORELI,NL, IntalmessaPAGJINE13INDOVINE RI,RUIE,sifevele1codisdipantiane:8ARBUL2drcs:4 di9999999nems3alisdignotul:18 PAGJINE25(rispuestejuste),4slepevar peraule:MANDI Siviodindome20.letaredimasseZ 45 46. PAGJINE28 PAGJINE26PAGJINE28S TOR I E 1=D;2=O;Joosoi 3=N;4=K; CLASSEBERTO 5=E;6=Y; UBUNTU 7=G;8=M;ENG L I SH 9=S,10=A;L A BORA TOR I 11=P;12=I;E CO L OG J I E 13=B;14=R; TA U L E 15=H;16=T; AR I T M E T I C H E 17=B;18=F. LI BR I Peraule: I DEE HELLOPAGJINE AR M R 28 NU M A R S pagjine36 PAGJINE33PAGJINE40BC PAGJINE37HOU S E S C I N EMAS CH OO LNH OSP I T A LU KORDOTC S PARKEH S T A T I ONTLC I T YHA L LOS W I MM I N G P O O LFB FR S U P E RMA R K E T I THEA TRE C RES T AURAN T ER Ysghirat 46 47. Chs altris religjonsParfinbenlascuele,ndi5B,ai20diMaiosinltsaVignesie.Chiosinintalghetebraic(chealvld:fatsintalpuestlichesibutaviniscartsdelavoraziondalisfondariis) LasinagoghediVignesieEje:intalghetebraicEjestadefate:intal1500Santacuicheejededicade:intalebraisim nosonsants. Afrescs:no'ndparccheDiunosipuesrapresent. Statuisooparisdilen:l'armrclamtArcjeSantelichealillibrisacrilaTorah. LaArcjeejeziradeviersGjerusalem.IomscheajentrinintalasinagogheandimetilaKippopranditaponsiil cjfinsegndirispietviersDiu. Iomssisentinintaibancsintalasale,invezitlisfeminiseifrutsastanintalplan parsoreparnodisturb. Lafemineejeconsideradeunevoreimpuartanteparccheedalavite. LazornadededicadealSignrejelasabide.Licelebrazionsadurindi2a4oris.Illavorofattoquest'annocihainsegnatoarispettarelepersonediogni nazionalit,anongiudicaredalcoloredellapelle,dagliusiecostumi,dallareligioneodallalingua. Noncisonodistinzioni,belloesserediversi,senonelmondocisarebbe unagrannoia.Anche se siamo diversi, nel cuore siamo tutti uguali!ATriest Ifrutsdi5ABasonltscomeultimegjiteaTriestaviodiilpaladeRegjon,l'anfiteatrielamostredairescjromans.Intalultinasonimpegntsapreparalcdilassaifrutschearestinascuelechi. 47 48. FasnfiesteinsiemeancjecuifrutsdialtrispasculaFiesteNazionldalSportGIOCHIAMOINSIEME2007edopo... I fruts di cuinte AB a lassin ai fruts de IarlfsdicuinteCculmestridisiencis scuele il cd sul progjet dal curtl e un motoriisNicolaanpenstdilassaifruts librisientificsuducjiarbuiplantts.descueleunlibrichealfevelediducjizcscheanfatinsiemitchestan. Intantcheifrutsdicuinteapreparinillassit,cheidicuartea fasinliprovispefiestedisalt. E cum o saludn eo ringrazin par chel che a n fat par nla mestre Bruna,la bidele Renata e il Dirigjent Pierino Donada. 48