Upload
vuongngoc
View
227
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
GRIEGO
1ordm de Bachillerato
curso 2015 - 2016
1
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo 7El verbo ε μί con preverbios ἰ 7Verbos Contractos - ήματα περισπώμενα ῥ 8Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis 8Nomina interrogativa - ρωτημτηκα λ ξειςἐ ὶ έ 9Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ί 10EL ARTIacuteCULO 11 TEXTO ΕΥΡΩΠΗ 11Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino 12Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares 13Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo 1315 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso14151 TEXTO α κόραι πληρο σι τ ς δρίας ν τ κρήν ἱ ῦ ὰ ὑ ἐ ῇ ῃ 15Pronombres personales El reflexivo18213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva 19
EJEMPLOS Temas en dental20TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ20Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos 213111 TEXTO TESEO (I) τε Θησε ς κα ο τα ροι ικνο νται ε ς τ ν Κρήτην (αrsquo)ὅ ὺ ὶ ἱ ἑ ῖ ἀϕ ῦ ἰ ὴ21TEXTO III23TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI24Traduccioacuten inversa Copia en tu cuaderno dejando espacio doble para la traduccioacuten interlineal Finalmente comprueba AQUIacute tu traduccioacuten25Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr25
σκησις 1 χω ν μ λον κα να μηλοπ πονα ἄ Ἔ ἕ ῆ ὶ ἕ έ 26Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO26
μετοχ ndash el participio de presente activo y medio ἡ ή 27Participios en -ων -ουσα -ον 27511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος29512 Imperfecto del verbo ei)mi30513 (continuacioacuten) Preverbios y Preposiciones3061 El Aoristo voz activa 3271 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos34El aoristo II34Pronombres relativos (I) ς ὅ ἥ ὅ35
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ37 38 TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ38
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ 40laquo Χρόνια Πολλά raquo laquoἢ Χαρούμενα Γενέθλια raquo41anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA42VOZ MEDIA 43207 VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa44τιμ ην (τ μα-ο η-ν)ῴ ῑ ί 44τιμ ηςῴ 44
2
τιμ ηῴ 44τιμ μεν ῷ 44τιμ τεῷ 44τιμ ενῷ 44VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva44
ρ σθαιὁ ᾶ 44Verbo ε μί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoἰ 44
3
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (1ordf parte) y contestar a las preguntas
Alphabetum graecumAlphabetum graecum sicut latinum est accomodatio alphabeti phoenici (in saeculo IX ante Chr) Igiturmultae litterae simillimae sunt latinis litteris ut minimum litterae maximae Decet eorum nomina et ordinemmemoriae mandare
nomen et sonusα alfa a
Β β beta b
Γ γ gamma g
Δ δ delta d
Ε ε eacutepsilon ĕ
Ζ ζ dseta ds
Η η eta i (lt ē )
Θ θϑ zeta ( th del ingleacutes thin)
Ι ι iota i
Κ κ kappa k
Λ λ lambda l
Μ μ mi m
Ν ν ni n
Ξ ξksi ks
Ο οoacutemicron ŏ
Π π pi p
Ρ ρ ro r
Σ σ sigma s
ς ldquo ldquo soacutelo final de palabra
Τ τ tau t
Υ υ iacutepsilon i (cuando va sola)
(en diptongos veacutease abajo)
Φ φ ϕ fi f (in principio ph)
Χ χ ji ( ldquojotardquo espantildeola originalmente kh)
Ψ ψ psi ps
Ω ω omega ō
diptongos αι e οι i ευ eu ef ev αυ au af ev
ου u
Exercitatio Quaeligrĭte in dictionario
1 ἰδέα κλίμα βίος Ἀννίβας Ἀμαζόνας δέκα Διογένης Ζεύς ἥλιος Ἰθάκη θεός δεινός καίβίος ναί δείλη δέκα μάλα ἅλς ἴον
2 κάκτος ἐκκλησία ἄστρον ἰδιώτης μαργαρίτης κλῖμαξ κρύσταλλος κλίμακες κύκνοςπάπυρος νέκταρ πειράτης πέρδιξ πέρδικες περιπέτεια πλατεῖα βάρβαρος Ἀχιλλεύςβακτηρία Δάφνη ὠκεανός Προμηθεύς μόνος λύω φίλος ψυχή ταῦρος ἠχώ
4
Otras cuestiones sobre pronunciacioacuten λλ ut latine ldquopuellaerdquo nk ng cf Γάγγης nj st a)sqenhv ldquodeacutebilrdquo hsqa ēsta ldquotuacute erasrdquo
LOS ESPIacuteRITUS
El signo ( sobre una vocal a principio de palabra indica el sonido h como en ingleacutes ldquohellordquo
ἡδύς hēdiacutes ldquodulcerdquo (espiacuteritu aacutespero)El signo ) indica que no hay tal aspiracioacuten
h)san ēsan ldquoeranrdquo (espiacuteritu suave)
Los acentos Casi todas las palabras llevan uno de estos tres tipos de tilde
agudo ά en cualquier siacutelaba excepto en la finalgrave ὰ soacutelo en siacutelaba final a menos que siga una pausacircunflejo ᾶ soacutelo en vocales largas o diptongos uacuteltima o antepenuacuteltima siacutelabaLa iota subscrita es una iota pequentildeita que se escribe debajo de una vocal y no se pronuncia
ᾳ ῳ ῃ suenan como α ω η
El signo equivale a punto y coma o a dos puntos
El signo equivale al signo de interrogacioacuten
= o bien
=
11 Verbum εἰμί ldquosumrdquo Praeligsens
modus indicativus imperativus infinitivus
εἰμί sum
εἶ es
ἐστί (n) est
e)smen sumus
e)ste estis
ei)si (n)1 sunt
ἴσθι esestw sit
e)ste esteE i n a i esse
Graeci habent articulum ( ἄρθρον ) o( h( to (hispanice ldquoel la lo rdquo)
МЕТАФРАΣΙΣ 1 ἐγώ εἰμι τὸ γράμμα Ἄλφα καὶ τὸ Ὠμέγα ἀρχή καὶ τέλος o( prw~tov καὶ
o( e1sxatov 2 ἐνταῦθα e)sti παράδεισος μέγας 3 ἡ πόλις ἐστὶ ἐκεῖ 4 ou1k ἐσμέν Ἕλληνες ἀλλrsquo
Ἰσπάνοι 5 τὸ σύνθημα e)sti ldquoΖεὺς σωτὴρ καὶ νίκηrdquo 6 σώφρων ἴσθι 7 Ὁ κόσμος καλός ἐστίν
Quondam in sententiis brevibus verbum ἐστί ommititur
1 ὁ ἄνθρωπος πολιτικὸν ζῷον 2 Qeov ou)damw=v a1dikov
Los adjetivos se buscan en el diccionario por su forma en masculino singular Asiacute si quieres encontrarldquoκαλήldquo (femenino) o ldquoκαλόνrdquo (geacutenero neutro) debes pensar cuaacutel seraacute la forma masculina y buscar καλόςmasc fem Neutrum
-oς -η -oν Ejemplo de un paacutegina del diccionario
1 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
5
καλός καλή καλόν pulcher pulchra pulchrum
Algunos adjetivos femeninos terminan en -α ἀναγκαῖος ndashα -ον necessarius necessaria necessarium
Exercitatio Quaerite in dictionario haec nomina ἐκείνη λευκή πολιτικόν σοϕή μικρόν
Presente de indicativo imperativo e infinitivo Voz activa Ejemplo con el verbo λύω ldquodesatarrdquo
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOἐγὼ luw solvoσὺ lueiv solvisαὐτὸς luei solvit etcἡμεῖς luomen solvimusὑμεῖς luete solvitisαὐτοὶ luousi() solvunt
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate eacutel
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
luampein desatar
Buacutesqueda en el diccionarioLos verbos se buscan en el diccionario porla primera persona del presente deindicativo voz activa
Exercitationes Analysis verborum (dicite personam tempus verbale) Quaesito in dictionario Versiōpaideuei quousin agein ferousi e1xei a)kouein lege keleuomen a)kouetesu e)qeleiv e)gw e)qelw u(mei=v legeteh(mei=v badizomen su fereiv e)gw agw
ἄσκησις 1 (ejercitarse en las seis personas) Τρώγω ἄρτον καὶ βούτυρον
12 Casus et declinationes Praefatio Sustantivos adjetivos y pronombres se declinan es decir cambian deforma seguacuten la funcioacuten en la frase a)nhr homo (sujeto) a1ndra hominem (complemento directo) a)ndri homini(complemento indirecto) En griego hay cinco casos
casus ( =forma) functio versio in Hispanicumcasus nominativus o)nomastikhπτῶσις
SJ Oslash (preposicioacuten cero sin preposicioacuten)
vocativus κλητική πτῶσις exclamacioacuten llamada iexclohacusativus ai)tiatikh πτῶσις Comp Directo a (si es una persona)
Oslash (si es una cosa)
genitivus genikh πτῶσις Comp del Nombre dedativus dotikh πτῶσις Comp Indirecto
C Instrumento C Agente
a para con por
Se usaraacuten estas preposiciones para traducir los casos cuando la palabra griega no lleva ya alguna otra preposicioacuten en cuyocaso se traduciraacute acompantildeada de dicha preposicioacuten
toi=v ploioiv ldquoPARA los barcosrdquo (dativo) pero e)n toi=v ploioiv ldquoEN los barcosrdquo (e)n =EN)
6
En griego hay TRES declinaciones Es decir no todas las palabras forman su plural y su declinacioacuten de igualmanera sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (compaacuterese con el castellano nombres en ndashA (casa)nombres en ndashO (caso) nombres en ndashE o consonante (coche aacuterbol))
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo Esta declinacioacuten temaacutetica o segunda declinacioacuten contiene sustantivos de geacutenero masculino (ἄνθρωπος) neutro (κύπελλον vaso δένδρον aacuterbol ῥόδον rosa ἄστρον astro) y algunos femeninos (ὁδός camino)
τύπος α masculinos (y femeninos) τύπος β neutrosExempla ἄνθρωπος ndashου hombre persona δένδρον ndashου aacuterbol
Sing Pl Sing PlN ὁ ἄνθρωπος οἱ ἄνθρωποι τὸ δένδρον τὰ δένδραV ἄνθρωπε ἄνθρωποι δένδρον δένδραA τὸν ἄνθρωπον τοὺς ἀνθρώπους τὸ δένδρον τὰ δένδραG τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἀνθρώπων τοῦ δένδρου τῶν δένδρωνD τῷ ἀνθρώπῳ τοῖς ἀνθρώποις τῷ δένδρῳ τοῖς δένδροις
Atencioacuten Προσοχή los sustantivos de geacutenero neutro concuerdan con el verbo en singular τὰ ζῷα τρέχει animalia currunt
METAFRASIS 1 ὁ χρόνος παιδεύει τοὺς σοϕούς 2 κακὸν καρπὸν
φέρουσι οἱ κακοὶ φίλοι 3 Βλέπεις τὸν πύργον ἐκεῖ πέρα 4
Μικρὸς μέν ἐστιν ὁ ἀγρός μακρὸς δὲ ὁ πόνος 5 ὁ u3pnov e)sti tou=
qanatou a)delfov 6 o( upnov i)atrov nosou 7 oi( barbaroi
quousin i3ppouv tw=| ei)dwlw| tou= qeou= 8 ὁ Ἀγαμέμνων οὐ θέλει
ϕονεύειν τὸ τέκνον 9 Φυλάττομεν τὰ δένδρα ἐν τοῖς ἀγροῖς 10
Ποῦ ἐστι τὰ ποτήρια 11 τὰ ὑποζύγια πίνει ἐν τῷ κρουνῷ
Ejemplos de sustantivos de geacutenero femenino νόσος enfermedad ψάμμος arena ὁδός camino γέρανος ndashου (m amp f) grulla γύψος tiza yeso δρόσος rociacuteo κέλευθος ruta camino μύρτος mirto ἄβυσσος abismo κάμινοςhornillo πλάτανος Νάξος -ου Naxos
METAFRASIS 1 o(dov e)stin h( qalassa dioti ei)v tav nhsouv agei 2 ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου
ῥεῖ
El verbo εἰμί con preverbios
Εἰ μὴ πάρεστιν ὁ δεσπότης ὁ δοῦλος οὐ πονεῖ Si no estaacute el sentildeor el esclavo no trabaja
VERSIO 1
Tarea La sociedad griega en la eacutepoca Arcaica seguacuten Homero Una vez vista la peliacutecula la Odisea basada en el poema de Homero reflexionar en el aula sobre queacute detalles serecuerdan en cuanto a la organizacioacuten social economiacutea cultura y religioacuten en esa eacutepoca Elaborar una redaccioacuten
7
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo 7El verbo ε μί con preverbios ἰ 7Verbos Contractos - ήματα περισπώμενα ῥ 8Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis 8Nomina interrogativa - ρωτημτηκα λ ξειςἐ ὶ έ 9Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ί 10EL ARTIacuteCULO 11 TEXTO ΕΥΡΩΠΗ 11Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino 12Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares 13Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo 1315 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso14151 TEXTO α κόραι πληρο σι τ ς δρίας ν τ κρήν ἱ ῦ ὰ ὑ ἐ ῇ ῃ 15Pronombres personales El reflexivo18213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva 19
EJEMPLOS Temas en dental20TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ20Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos 213111 TEXTO TESEO (I) τε Θησε ς κα ο τα ροι ικνο νται ε ς τ ν Κρήτην (αrsquo)ὅ ὺ ὶ ἱ ἑ ῖ ἀϕ ῦ ἰ ὴ21TEXTO III23TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI24Traduccioacuten inversa Copia en tu cuaderno dejando espacio doble para la traduccioacuten interlineal Finalmente comprueba AQUIacute tu traduccioacuten25Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr25
σκησις 1 χω ν μ λον κα να μηλοπ πονα ἄ Ἔ ἕ ῆ ὶ ἕ έ 26Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO26
μετοχ ndash el participio de presente activo y medio ἡ ή 27Participios en -ων -ουσα -ον 27511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος29512 Imperfecto del verbo ei)mi30513 (continuacioacuten) Preverbios y Preposiciones3061 El Aoristo voz activa 3271 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos34El aoristo II34Pronombres relativos (I) ς ὅ ἥ ὅ35
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ37 38 TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ38
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ 40laquo Χρόνια Πολλά raquo laquoἢ Χαρούμενα Γενέθλια raquo41anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA42VOZ MEDIA 43207 VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa44τιμ ην (τ μα-ο η-ν)ῴ ῑ ί 44τιμ ηςῴ 44
2
τιμ ηῴ 44τιμ μεν ῷ 44τιμ τεῷ 44τιμ ενῷ 44VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva44
ρ σθαιὁ ᾶ 44Verbo ε μί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoἰ 44
3
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (1ordf parte) y contestar a las preguntas
Alphabetum graecumAlphabetum graecum sicut latinum est accomodatio alphabeti phoenici (in saeculo IX ante Chr) Igiturmultae litterae simillimae sunt latinis litteris ut minimum litterae maximae Decet eorum nomina et ordinemmemoriae mandare
nomen et sonusα alfa a
Β β beta b
Γ γ gamma g
Δ δ delta d
Ε ε eacutepsilon ĕ
Ζ ζ dseta ds
Η η eta i (lt ē )
Θ θϑ zeta ( th del ingleacutes thin)
Ι ι iota i
Κ κ kappa k
Λ λ lambda l
Μ μ mi m
Ν ν ni n
Ξ ξksi ks
Ο οoacutemicron ŏ
Π π pi p
Ρ ρ ro r
Σ σ sigma s
ς ldquo ldquo soacutelo final de palabra
Τ τ tau t
Υ υ iacutepsilon i (cuando va sola)
(en diptongos veacutease abajo)
Φ φ ϕ fi f (in principio ph)
Χ χ ji ( ldquojotardquo espantildeola originalmente kh)
Ψ ψ psi ps
Ω ω omega ō
diptongos αι e οι i ευ eu ef ev αυ au af ev
ου u
Exercitatio Quaeligrĭte in dictionario
1 ἰδέα κλίμα βίος Ἀννίβας Ἀμαζόνας δέκα Διογένης Ζεύς ἥλιος Ἰθάκη θεός δεινός καίβίος ναί δείλη δέκα μάλα ἅλς ἴον
2 κάκτος ἐκκλησία ἄστρον ἰδιώτης μαργαρίτης κλῖμαξ κρύσταλλος κλίμακες κύκνοςπάπυρος νέκταρ πειράτης πέρδιξ πέρδικες περιπέτεια πλατεῖα βάρβαρος Ἀχιλλεύςβακτηρία Δάφνη ὠκεανός Προμηθεύς μόνος λύω φίλος ψυχή ταῦρος ἠχώ
4
Otras cuestiones sobre pronunciacioacuten λλ ut latine ldquopuellaerdquo nk ng cf Γάγγης nj st a)sqenhv ldquodeacutebilrdquo hsqa ēsta ldquotuacute erasrdquo
LOS ESPIacuteRITUS
El signo ( sobre una vocal a principio de palabra indica el sonido h como en ingleacutes ldquohellordquo
ἡδύς hēdiacutes ldquodulcerdquo (espiacuteritu aacutespero)El signo ) indica que no hay tal aspiracioacuten
h)san ēsan ldquoeranrdquo (espiacuteritu suave)
Los acentos Casi todas las palabras llevan uno de estos tres tipos de tilde
agudo ά en cualquier siacutelaba excepto en la finalgrave ὰ soacutelo en siacutelaba final a menos que siga una pausacircunflejo ᾶ soacutelo en vocales largas o diptongos uacuteltima o antepenuacuteltima siacutelabaLa iota subscrita es una iota pequentildeita que se escribe debajo de una vocal y no se pronuncia
ᾳ ῳ ῃ suenan como α ω η
El signo equivale a punto y coma o a dos puntos
El signo equivale al signo de interrogacioacuten
= o bien
=
11 Verbum εἰμί ldquosumrdquo Praeligsens
modus indicativus imperativus infinitivus
εἰμί sum
εἶ es
ἐστί (n) est
e)smen sumus
e)ste estis
ei)si (n)1 sunt
ἴσθι esestw sit
e)ste esteE i n a i esse
Graeci habent articulum ( ἄρθρον ) o( h( to (hispanice ldquoel la lo rdquo)
МЕТАФРАΣΙΣ 1 ἐγώ εἰμι τὸ γράμμα Ἄλφα καὶ τὸ Ὠμέγα ἀρχή καὶ τέλος o( prw~tov καὶ
o( e1sxatov 2 ἐνταῦθα e)sti παράδεισος μέγας 3 ἡ πόλις ἐστὶ ἐκεῖ 4 ou1k ἐσμέν Ἕλληνες ἀλλrsquo
Ἰσπάνοι 5 τὸ σύνθημα e)sti ldquoΖεὺς σωτὴρ καὶ νίκηrdquo 6 σώφρων ἴσθι 7 Ὁ κόσμος καλός ἐστίν
Quondam in sententiis brevibus verbum ἐστί ommititur
1 ὁ ἄνθρωπος πολιτικὸν ζῷον 2 Qeov ou)damw=v a1dikov
Los adjetivos se buscan en el diccionario por su forma en masculino singular Asiacute si quieres encontrarldquoκαλήldquo (femenino) o ldquoκαλόνrdquo (geacutenero neutro) debes pensar cuaacutel seraacute la forma masculina y buscar καλόςmasc fem Neutrum
-oς -η -oν Ejemplo de un paacutegina del diccionario
1 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
5
καλός καλή καλόν pulcher pulchra pulchrum
Algunos adjetivos femeninos terminan en -α ἀναγκαῖος ndashα -ον necessarius necessaria necessarium
Exercitatio Quaerite in dictionario haec nomina ἐκείνη λευκή πολιτικόν σοϕή μικρόν
Presente de indicativo imperativo e infinitivo Voz activa Ejemplo con el verbo λύω ldquodesatarrdquo
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOἐγὼ luw solvoσὺ lueiv solvisαὐτὸς luei solvit etcἡμεῖς luomen solvimusὑμεῖς luete solvitisαὐτοὶ luousi() solvunt
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate eacutel
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
luampein desatar
Buacutesqueda en el diccionarioLos verbos se buscan en el diccionario porla primera persona del presente deindicativo voz activa
Exercitationes Analysis verborum (dicite personam tempus verbale) Quaesito in dictionario Versiōpaideuei quousin agein ferousi e1xei a)kouein lege keleuomen a)kouetesu e)qeleiv e)gw e)qelw u(mei=v legeteh(mei=v badizomen su fereiv e)gw agw
ἄσκησις 1 (ejercitarse en las seis personas) Τρώγω ἄρτον καὶ βούτυρον
12 Casus et declinationes Praefatio Sustantivos adjetivos y pronombres se declinan es decir cambian deforma seguacuten la funcioacuten en la frase a)nhr homo (sujeto) a1ndra hominem (complemento directo) a)ndri homini(complemento indirecto) En griego hay cinco casos
casus ( =forma) functio versio in Hispanicumcasus nominativus o)nomastikhπτῶσις
SJ Oslash (preposicioacuten cero sin preposicioacuten)
vocativus κλητική πτῶσις exclamacioacuten llamada iexclohacusativus ai)tiatikh πτῶσις Comp Directo a (si es una persona)
Oslash (si es una cosa)
genitivus genikh πτῶσις Comp del Nombre dedativus dotikh πτῶσις Comp Indirecto
C Instrumento C Agente
a para con por
Se usaraacuten estas preposiciones para traducir los casos cuando la palabra griega no lleva ya alguna otra preposicioacuten en cuyocaso se traduciraacute acompantildeada de dicha preposicioacuten
toi=v ploioiv ldquoPARA los barcosrdquo (dativo) pero e)n toi=v ploioiv ldquoEN los barcosrdquo (e)n =EN)
6
En griego hay TRES declinaciones Es decir no todas las palabras forman su plural y su declinacioacuten de igualmanera sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (compaacuterese con el castellano nombres en ndashA (casa)nombres en ndashO (caso) nombres en ndashE o consonante (coche aacuterbol))
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo Esta declinacioacuten temaacutetica o segunda declinacioacuten contiene sustantivos de geacutenero masculino (ἄνθρωπος) neutro (κύπελλον vaso δένδρον aacuterbol ῥόδον rosa ἄστρον astro) y algunos femeninos (ὁδός camino)
τύπος α masculinos (y femeninos) τύπος β neutrosExempla ἄνθρωπος ndashου hombre persona δένδρον ndashου aacuterbol
Sing Pl Sing PlN ὁ ἄνθρωπος οἱ ἄνθρωποι τὸ δένδρον τὰ δένδραV ἄνθρωπε ἄνθρωποι δένδρον δένδραA τὸν ἄνθρωπον τοὺς ἀνθρώπους τὸ δένδρον τὰ δένδραG τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἀνθρώπων τοῦ δένδρου τῶν δένδρωνD τῷ ἀνθρώπῳ τοῖς ἀνθρώποις τῷ δένδρῳ τοῖς δένδροις
Atencioacuten Προσοχή los sustantivos de geacutenero neutro concuerdan con el verbo en singular τὰ ζῷα τρέχει animalia currunt
METAFRASIS 1 ὁ χρόνος παιδεύει τοὺς σοϕούς 2 κακὸν καρπὸν
φέρουσι οἱ κακοὶ φίλοι 3 Βλέπεις τὸν πύργον ἐκεῖ πέρα 4
Μικρὸς μέν ἐστιν ὁ ἀγρός μακρὸς δὲ ὁ πόνος 5 ὁ u3pnov e)sti tou=
qanatou a)delfov 6 o( upnov i)atrov nosou 7 oi( barbaroi
quousin i3ppouv tw=| ei)dwlw| tou= qeou= 8 ὁ Ἀγαμέμνων οὐ θέλει
ϕονεύειν τὸ τέκνον 9 Φυλάττομεν τὰ δένδρα ἐν τοῖς ἀγροῖς 10
Ποῦ ἐστι τὰ ποτήρια 11 τὰ ὑποζύγια πίνει ἐν τῷ κρουνῷ
Ejemplos de sustantivos de geacutenero femenino νόσος enfermedad ψάμμος arena ὁδός camino γέρανος ndashου (m amp f) grulla γύψος tiza yeso δρόσος rociacuteo κέλευθος ruta camino μύρτος mirto ἄβυσσος abismo κάμινοςhornillo πλάτανος Νάξος -ου Naxos
METAFRASIS 1 o(dov e)stin h( qalassa dioti ei)v tav nhsouv agei 2 ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου
ῥεῖ
El verbo εἰμί con preverbios
Εἰ μὴ πάρεστιν ὁ δεσπότης ὁ δοῦλος οὐ πονεῖ Si no estaacute el sentildeor el esclavo no trabaja
VERSIO 1
Tarea La sociedad griega en la eacutepoca Arcaica seguacuten Homero Una vez vista la peliacutecula la Odisea basada en el poema de Homero reflexionar en el aula sobre queacute detalles serecuerdan en cuanto a la organizacioacuten social economiacutea cultura y religioacuten en esa eacutepoca Elaborar una redaccioacuten
7
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
τιμ ηῴ 44τιμ μεν ῷ 44τιμ τεῷ 44τιμ ενῷ 44VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva44
ρ σθαιὁ ᾶ 44Verbo ε μί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoἰ 44
3
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (1ordf parte) y contestar a las preguntas
Alphabetum graecumAlphabetum graecum sicut latinum est accomodatio alphabeti phoenici (in saeculo IX ante Chr) Igiturmultae litterae simillimae sunt latinis litteris ut minimum litterae maximae Decet eorum nomina et ordinemmemoriae mandare
nomen et sonusα alfa a
Β β beta b
Γ γ gamma g
Δ δ delta d
Ε ε eacutepsilon ĕ
Ζ ζ dseta ds
Η η eta i (lt ē )
Θ θϑ zeta ( th del ingleacutes thin)
Ι ι iota i
Κ κ kappa k
Λ λ lambda l
Μ μ mi m
Ν ν ni n
Ξ ξksi ks
Ο οoacutemicron ŏ
Π π pi p
Ρ ρ ro r
Σ σ sigma s
ς ldquo ldquo soacutelo final de palabra
Τ τ tau t
Υ υ iacutepsilon i (cuando va sola)
(en diptongos veacutease abajo)
Φ φ ϕ fi f (in principio ph)
Χ χ ji ( ldquojotardquo espantildeola originalmente kh)
Ψ ψ psi ps
Ω ω omega ō
diptongos αι e οι i ευ eu ef ev αυ au af ev
ου u
Exercitatio Quaeligrĭte in dictionario
1 ἰδέα κλίμα βίος Ἀννίβας Ἀμαζόνας δέκα Διογένης Ζεύς ἥλιος Ἰθάκη θεός δεινός καίβίος ναί δείλη δέκα μάλα ἅλς ἴον
2 κάκτος ἐκκλησία ἄστρον ἰδιώτης μαργαρίτης κλῖμαξ κρύσταλλος κλίμακες κύκνοςπάπυρος νέκταρ πειράτης πέρδιξ πέρδικες περιπέτεια πλατεῖα βάρβαρος Ἀχιλλεύςβακτηρία Δάφνη ὠκεανός Προμηθεύς μόνος λύω φίλος ψυχή ταῦρος ἠχώ
4
Otras cuestiones sobre pronunciacioacuten λλ ut latine ldquopuellaerdquo nk ng cf Γάγγης nj st a)sqenhv ldquodeacutebilrdquo hsqa ēsta ldquotuacute erasrdquo
LOS ESPIacuteRITUS
El signo ( sobre una vocal a principio de palabra indica el sonido h como en ingleacutes ldquohellordquo
ἡδύς hēdiacutes ldquodulcerdquo (espiacuteritu aacutespero)El signo ) indica que no hay tal aspiracioacuten
h)san ēsan ldquoeranrdquo (espiacuteritu suave)
Los acentos Casi todas las palabras llevan uno de estos tres tipos de tilde
agudo ά en cualquier siacutelaba excepto en la finalgrave ὰ soacutelo en siacutelaba final a menos que siga una pausacircunflejo ᾶ soacutelo en vocales largas o diptongos uacuteltima o antepenuacuteltima siacutelabaLa iota subscrita es una iota pequentildeita que se escribe debajo de una vocal y no se pronuncia
ᾳ ῳ ῃ suenan como α ω η
El signo equivale a punto y coma o a dos puntos
El signo equivale al signo de interrogacioacuten
= o bien
=
11 Verbum εἰμί ldquosumrdquo Praeligsens
modus indicativus imperativus infinitivus
εἰμί sum
εἶ es
ἐστί (n) est
e)smen sumus
e)ste estis
ei)si (n)1 sunt
ἴσθι esestw sit
e)ste esteE i n a i esse
Graeci habent articulum ( ἄρθρον ) o( h( to (hispanice ldquoel la lo rdquo)
МЕТАФРАΣΙΣ 1 ἐγώ εἰμι τὸ γράμμα Ἄλφα καὶ τὸ Ὠμέγα ἀρχή καὶ τέλος o( prw~tov καὶ
o( e1sxatov 2 ἐνταῦθα e)sti παράδεισος μέγας 3 ἡ πόλις ἐστὶ ἐκεῖ 4 ou1k ἐσμέν Ἕλληνες ἀλλrsquo
Ἰσπάνοι 5 τὸ σύνθημα e)sti ldquoΖεὺς σωτὴρ καὶ νίκηrdquo 6 σώφρων ἴσθι 7 Ὁ κόσμος καλός ἐστίν
Quondam in sententiis brevibus verbum ἐστί ommititur
1 ὁ ἄνθρωπος πολιτικὸν ζῷον 2 Qeov ou)damw=v a1dikov
Los adjetivos se buscan en el diccionario por su forma en masculino singular Asiacute si quieres encontrarldquoκαλήldquo (femenino) o ldquoκαλόνrdquo (geacutenero neutro) debes pensar cuaacutel seraacute la forma masculina y buscar καλόςmasc fem Neutrum
-oς -η -oν Ejemplo de un paacutegina del diccionario
1 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
5
καλός καλή καλόν pulcher pulchra pulchrum
Algunos adjetivos femeninos terminan en -α ἀναγκαῖος ndashα -ον necessarius necessaria necessarium
Exercitatio Quaerite in dictionario haec nomina ἐκείνη λευκή πολιτικόν σοϕή μικρόν
Presente de indicativo imperativo e infinitivo Voz activa Ejemplo con el verbo λύω ldquodesatarrdquo
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOἐγὼ luw solvoσὺ lueiv solvisαὐτὸς luei solvit etcἡμεῖς luomen solvimusὑμεῖς luete solvitisαὐτοὶ luousi() solvunt
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate eacutel
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
luampein desatar
Buacutesqueda en el diccionarioLos verbos se buscan en el diccionario porla primera persona del presente deindicativo voz activa
Exercitationes Analysis verborum (dicite personam tempus verbale) Quaesito in dictionario Versiōpaideuei quousin agein ferousi e1xei a)kouein lege keleuomen a)kouetesu e)qeleiv e)gw e)qelw u(mei=v legeteh(mei=v badizomen su fereiv e)gw agw
ἄσκησις 1 (ejercitarse en las seis personas) Τρώγω ἄρτον καὶ βούτυρον
12 Casus et declinationes Praefatio Sustantivos adjetivos y pronombres se declinan es decir cambian deforma seguacuten la funcioacuten en la frase a)nhr homo (sujeto) a1ndra hominem (complemento directo) a)ndri homini(complemento indirecto) En griego hay cinco casos
casus ( =forma) functio versio in Hispanicumcasus nominativus o)nomastikhπτῶσις
SJ Oslash (preposicioacuten cero sin preposicioacuten)
vocativus κλητική πτῶσις exclamacioacuten llamada iexclohacusativus ai)tiatikh πτῶσις Comp Directo a (si es una persona)
Oslash (si es una cosa)
genitivus genikh πτῶσις Comp del Nombre dedativus dotikh πτῶσις Comp Indirecto
C Instrumento C Agente
a para con por
Se usaraacuten estas preposiciones para traducir los casos cuando la palabra griega no lleva ya alguna otra preposicioacuten en cuyocaso se traduciraacute acompantildeada de dicha preposicioacuten
toi=v ploioiv ldquoPARA los barcosrdquo (dativo) pero e)n toi=v ploioiv ldquoEN los barcosrdquo (e)n =EN)
6
En griego hay TRES declinaciones Es decir no todas las palabras forman su plural y su declinacioacuten de igualmanera sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (compaacuterese con el castellano nombres en ndashA (casa)nombres en ndashO (caso) nombres en ndashE o consonante (coche aacuterbol))
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo Esta declinacioacuten temaacutetica o segunda declinacioacuten contiene sustantivos de geacutenero masculino (ἄνθρωπος) neutro (κύπελλον vaso δένδρον aacuterbol ῥόδον rosa ἄστρον astro) y algunos femeninos (ὁδός camino)
τύπος α masculinos (y femeninos) τύπος β neutrosExempla ἄνθρωπος ndashου hombre persona δένδρον ndashου aacuterbol
Sing Pl Sing PlN ὁ ἄνθρωπος οἱ ἄνθρωποι τὸ δένδρον τὰ δένδραV ἄνθρωπε ἄνθρωποι δένδρον δένδραA τὸν ἄνθρωπον τοὺς ἀνθρώπους τὸ δένδρον τὰ δένδραG τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἀνθρώπων τοῦ δένδρου τῶν δένδρωνD τῷ ἀνθρώπῳ τοῖς ἀνθρώποις τῷ δένδρῳ τοῖς δένδροις
Atencioacuten Προσοχή los sustantivos de geacutenero neutro concuerdan con el verbo en singular τὰ ζῷα τρέχει animalia currunt
METAFRASIS 1 ὁ χρόνος παιδεύει τοὺς σοϕούς 2 κακὸν καρπὸν
φέρουσι οἱ κακοὶ φίλοι 3 Βλέπεις τὸν πύργον ἐκεῖ πέρα 4
Μικρὸς μέν ἐστιν ὁ ἀγρός μακρὸς δὲ ὁ πόνος 5 ὁ u3pnov e)sti tou=
qanatou a)delfov 6 o( upnov i)atrov nosou 7 oi( barbaroi
quousin i3ppouv tw=| ei)dwlw| tou= qeou= 8 ὁ Ἀγαμέμνων οὐ θέλει
ϕονεύειν τὸ τέκνον 9 Φυλάττομεν τὰ δένδρα ἐν τοῖς ἀγροῖς 10
Ποῦ ἐστι τὰ ποτήρια 11 τὰ ὑποζύγια πίνει ἐν τῷ κρουνῷ
Ejemplos de sustantivos de geacutenero femenino νόσος enfermedad ψάμμος arena ὁδός camino γέρανος ndashου (m amp f) grulla γύψος tiza yeso δρόσος rociacuteo κέλευθος ruta camino μύρτος mirto ἄβυσσος abismo κάμινοςhornillo πλάτανος Νάξος -ου Naxos
METAFRASIS 1 o(dov e)stin h( qalassa dioti ei)v tav nhsouv agei 2 ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου
ῥεῖ
El verbo εἰμί con preverbios
Εἰ μὴ πάρεστιν ὁ δεσπότης ὁ δοῦλος οὐ πονεῖ Si no estaacute el sentildeor el esclavo no trabaja
VERSIO 1
Tarea La sociedad griega en la eacutepoca Arcaica seguacuten Homero Una vez vista la peliacutecula la Odisea basada en el poema de Homero reflexionar en el aula sobre queacute detalles serecuerdan en cuanto a la organizacioacuten social economiacutea cultura y religioacuten en esa eacutepoca Elaborar una redaccioacuten
7
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (1ordf parte) y contestar a las preguntas
Alphabetum graecumAlphabetum graecum sicut latinum est accomodatio alphabeti phoenici (in saeculo IX ante Chr) Igiturmultae litterae simillimae sunt latinis litteris ut minimum litterae maximae Decet eorum nomina et ordinemmemoriae mandare
nomen et sonusα alfa a
Β β beta b
Γ γ gamma g
Δ δ delta d
Ε ε eacutepsilon ĕ
Ζ ζ dseta ds
Η η eta i (lt ē )
Θ θϑ zeta ( th del ingleacutes thin)
Ι ι iota i
Κ κ kappa k
Λ λ lambda l
Μ μ mi m
Ν ν ni n
Ξ ξksi ks
Ο οoacutemicron ŏ
Π π pi p
Ρ ρ ro r
Σ σ sigma s
ς ldquo ldquo soacutelo final de palabra
Τ τ tau t
Υ υ iacutepsilon i (cuando va sola)
(en diptongos veacutease abajo)
Φ φ ϕ fi f (in principio ph)
Χ χ ji ( ldquojotardquo espantildeola originalmente kh)
Ψ ψ psi ps
Ω ω omega ō
diptongos αι e οι i ευ eu ef ev αυ au af ev
ου u
Exercitatio Quaeligrĭte in dictionario
1 ἰδέα κλίμα βίος Ἀννίβας Ἀμαζόνας δέκα Διογένης Ζεύς ἥλιος Ἰθάκη θεός δεινός καίβίος ναί δείλη δέκα μάλα ἅλς ἴον
2 κάκτος ἐκκλησία ἄστρον ἰδιώτης μαργαρίτης κλῖμαξ κρύσταλλος κλίμακες κύκνοςπάπυρος νέκταρ πειράτης πέρδιξ πέρδικες περιπέτεια πλατεῖα βάρβαρος Ἀχιλλεύςβακτηρία Δάφνη ὠκεανός Προμηθεύς μόνος λύω φίλος ψυχή ταῦρος ἠχώ
4
Otras cuestiones sobre pronunciacioacuten λλ ut latine ldquopuellaerdquo nk ng cf Γάγγης nj st a)sqenhv ldquodeacutebilrdquo hsqa ēsta ldquotuacute erasrdquo
LOS ESPIacuteRITUS
El signo ( sobre una vocal a principio de palabra indica el sonido h como en ingleacutes ldquohellordquo
ἡδύς hēdiacutes ldquodulcerdquo (espiacuteritu aacutespero)El signo ) indica que no hay tal aspiracioacuten
h)san ēsan ldquoeranrdquo (espiacuteritu suave)
Los acentos Casi todas las palabras llevan uno de estos tres tipos de tilde
agudo ά en cualquier siacutelaba excepto en la finalgrave ὰ soacutelo en siacutelaba final a menos que siga una pausacircunflejo ᾶ soacutelo en vocales largas o diptongos uacuteltima o antepenuacuteltima siacutelabaLa iota subscrita es una iota pequentildeita que se escribe debajo de una vocal y no se pronuncia
ᾳ ῳ ῃ suenan como α ω η
El signo equivale a punto y coma o a dos puntos
El signo equivale al signo de interrogacioacuten
= o bien
=
11 Verbum εἰμί ldquosumrdquo Praeligsens
modus indicativus imperativus infinitivus
εἰμί sum
εἶ es
ἐστί (n) est
e)smen sumus
e)ste estis
ei)si (n)1 sunt
ἴσθι esestw sit
e)ste esteE i n a i esse
Graeci habent articulum ( ἄρθρον ) o( h( to (hispanice ldquoel la lo rdquo)
МЕТАФРАΣΙΣ 1 ἐγώ εἰμι τὸ γράμμα Ἄλφα καὶ τὸ Ὠμέγα ἀρχή καὶ τέλος o( prw~tov καὶ
o( e1sxatov 2 ἐνταῦθα e)sti παράδεισος μέγας 3 ἡ πόλις ἐστὶ ἐκεῖ 4 ou1k ἐσμέν Ἕλληνες ἀλλrsquo
Ἰσπάνοι 5 τὸ σύνθημα e)sti ldquoΖεὺς σωτὴρ καὶ νίκηrdquo 6 σώφρων ἴσθι 7 Ὁ κόσμος καλός ἐστίν
Quondam in sententiis brevibus verbum ἐστί ommititur
1 ὁ ἄνθρωπος πολιτικὸν ζῷον 2 Qeov ou)damw=v a1dikov
Los adjetivos se buscan en el diccionario por su forma en masculino singular Asiacute si quieres encontrarldquoκαλήldquo (femenino) o ldquoκαλόνrdquo (geacutenero neutro) debes pensar cuaacutel seraacute la forma masculina y buscar καλόςmasc fem Neutrum
-oς -η -oν Ejemplo de un paacutegina del diccionario
1 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
5
καλός καλή καλόν pulcher pulchra pulchrum
Algunos adjetivos femeninos terminan en -α ἀναγκαῖος ndashα -ον necessarius necessaria necessarium
Exercitatio Quaerite in dictionario haec nomina ἐκείνη λευκή πολιτικόν σοϕή μικρόν
Presente de indicativo imperativo e infinitivo Voz activa Ejemplo con el verbo λύω ldquodesatarrdquo
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOἐγὼ luw solvoσὺ lueiv solvisαὐτὸς luei solvit etcἡμεῖς luomen solvimusὑμεῖς luete solvitisαὐτοὶ luousi() solvunt
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate eacutel
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
luampein desatar
Buacutesqueda en el diccionarioLos verbos se buscan en el diccionario porla primera persona del presente deindicativo voz activa
Exercitationes Analysis verborum (dicite personam tempus verbale) Quaesito in dictionario Versiōpaideuei quousin agein ferousi e1xei a)kouein lege keleuomen a)kouetesu e)qeleiv e)gw e)qelw u(mei=v legeteh(mei=v badizomen su fereiv e)gw agw
ἄσκησις 1 (ejercitarse en las seis personas) Τρώγω ἄρτον καὶ βούτυρον
12 Casus et declinationes Praefatio Sustantivos adjetivos y pronombres se declinan es decir cambian deforma seguacuten la funcioacuten en la frase a)nhr homo (sujeto) a1ndra hominem (complemento directo) a)ndri homini(complemento indirecto) En griego hay cinco casos
casus ( =forma) functio versio in Hispanicumcasus nominativus o)nomastikhπτῶσις
SJ Oslash (preposicioacuten cero sin preposicioacuten)
vocativus κλητική πτῶσις exclamacioacuten llamada iexclohacusativus ai)tiatikh πτῶσις Comp Directo a (si es una persona)
Oslash (si es una cosa)
genitivus genikh πτῶσις Comp del Nombre dedativus dotikh πτῶσις Comp Indirecto
C Instrumento C Agente
a para con por
Se usaraacuten estas preposiciones para traducir los casos cuando la palabra griega no lleva ya alguna otra preposicioacuten en cuyocaso se traduciraacute acompantildeada de dicha preposicioacuten
toi=v ploioiv ldquoPARA los barcosrdquo (dativo) pero e)n toi=v ploioiv ldquoEN los barcosrdquo (e)n =EN)
6
En griego hay TRES declinaciones Es decir no todas las palabras forman su plural y su declinacioacuten de igualmanera sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (compaacuterese con el castellano nombres en ndashA (casa)nombres en ndashO (caso) nombres en ndashE o consonante (coche aacuterbol))
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo Esta declinacioacuten temaacutetica o segunda declinacioacuten contiene sustantivos de geacutenero masculino (ἄνθρωπος) neutro (κύπελλον vaso δένδρον aacuterbol ῥόδον rosa ἄστρον astro) y algunos femeninos (ὁδός camino)
τύπος α masculinos (y femeninos) τύπος β neutrosExempla ἄνθρωπος ndashου hombre persona δένδρον ndashου aacuterbol
Sing Pl Sing PlN ὁ ἄνθρωπος οἱ ἄνθρωποι τὸ δένδρον τὰ δένδραV ἄνθρωπε ἄνθρωποι δένδρον δένδραA τὸν ἄνθρωπον τοὺς ἀνθρώπους τὸ δένδρον τὰ δένδραG τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἀνθρώπων τοῦ δένδρου τῶν δένδρωνD τῷ ἀνθρώπῳ τοῖς ἀνθρώποις τῷ δένδρῳ τοῖς δένδροις
Atencioacuten Προσοχή los sustantivos de geacutenero neutro concuerdan con el verbo en singular τὰ ζῷα τρέχει animalia currunt
METAFRASIS 1 ὁ χρόνος παιδεύει τοὺς σοϕούς 2 κακὸν καρπὸν
φέρουσι οἱ κακοὶ φίλοι 3 Βλέπεις τὸν πύργον ἐκεῖ πέρα 4
Μικρὸς μέν ἐστιν ὁ ἀγρός μακρὸς δὲ ὁ πόνος 5 ὁ u3pnov e)sti tou=
qanatou a)delfov 6 o( upnov i)atrov nosou 7 oi( barbaroi
quousin i3ppouv tw=| ei)dwlw| tou= qeou= 8 ὁ Ἀγαμέμνων οὐ θέλει
ϕονεύειν τὸ τέκνον 9 Φυλάττομεν τὰ δένδρα ἐν τοῖς ἀγροῖς 10
Ποῦ ἐστι τὰ ποτήρια 11 τὰ ὑποζύγια πίνει ἐν τῷ κρουνῷ
Ejemplos de sustantivos de geacutenero femenino νόσος enfermedad ψάμμος arena ὁδός camino γέρανος ndashου (m amp f) grulla γύψος tiza yeso δρόσος rociacuteo κέλευθος ruta camino μύρτος mirto ἄβυσσος abismo κάμινοςhornillo πλάτανος Νάξος -ου Naxos
METAFRASIS 1 o(dov e)stin h( qalassa dioti ei)v tav nhsouv agei 2 ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου
ῥεῖ
El verbo εἰμί con preverbios
Εἰ μὴ πάρεστιν ὁ δεσπότης ὁ δοῦλος οὐ πονεῖ Si no estaacute el sentildeor el esclavo no trabaja
VERSIO 1
Tarea La sociedad griega en la eacutepoca Arcaica seguacuten Homero Una vez vista la peliacutecula la Odisea basada en el poema de Homero reflexionar en el aula sobre queacute detalles serecuerdan en cuanto a la organizacioacuten social economiacutea cultura y religioacuten en esa eacutepoca Elaborar una redaccioacuten
7
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Otras cuestiones sobre pronunciacioacuten λλ ut latine ldquopuellaerdquo nk ng cf Γάγγης nj st a)sqenhv ldquodeacutebilrdquo hsqa ēsta ldquotuacute erasrdquo
LOS ESPIacuteRITUS
El signo ( sobre una vocal a principio de palabra indica el sonido h como en ingleacutes ldquohellordquo
ἡδύς hēdiacutes ldquodulcerdquo (espiacuteritu aacutespero)El signo ) indica que no hay tal aspiracioacuten
h)san ēsan ldquoeranrdquo (espiacuteritu suave)
Los acentos Casi todas las palabras llevan uno de estos tres tipos de tilde
agudo ά en cualquier siacutelaba excepto en la finalgrave ὰ soacutelo en siacutelaba final a menos que siga una pausacircunflejo ᾶ soacutelo en vocales largas o diptongos uacuteltima o antepenuacuteltima siacutelabaLa iota subscrita es una iota pequentildeita que se escribe debajo de una vocal y no se pronuncia
ᾳ ῳ ῃ suenan como α ω η
El signo equivale a punto y coma o a dos puntos
El signo equivale al signo de interrogacioacuten
= o bien
=
11 Verbum εἰμί ldquosumrdquo Praeligsens
modus indicativus imperativus infinitivus
εἰμί sum
εἶ es
ἐστί (n) est
e)smen sumus
e)ste estis
ei)si (n)1 sunt
ἴσθι esestw sit
e)ste esteE i n a i esse
Graeci habent articulum ( ἄρθρον ) o( h( to (hispanice ldquoel la lo rdquo)
МЕТАФРАΣΙΣ 1 ἐγώ εἰμι τὸ γράμμα Ἄλφα καὶ τὸ Ὠμέγα ἀρχή καὶ τέλος o( prw~tov καὶ
o( e1sxatov 2 ἐνταῦθα e)sti παράδεισος μέγας 3 ἡ πόλις ἐστὶ ἐκεῖ 4 ou1k ἐσμέν Ἕλληνες ἀλλrsquo
Ἰσπάνοι 5 τὸ σύνθημα e)sti ldquoΖεὺς σωτὴρ καὶ νίκηrdquo 6 σώφρων ἴσθι 7 Ὁ κόσμος καλός ἐστίν
Quondam in sententiis brevibus verbum ἐστί ommititur
1 ὁ ἄνθρωπος πολιτικὸν ζῷον 2 Qeov ou)damw=v a1dikov
Los adjetivos se buscan en el diccionario por su forma en masculino singular Asiacute si quieres encontrarldquoκαλήldquo (femenino) o ldquoκαλόνrdquo (geacutenero neutro) debes pensar cuaacutel seraacute la forma masculina y buscar καλόςmasc fem Neutrum
-oς -η -oν Ejemplo de un paacutegina del diccionario
1 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
5
καλός καλή καλόν pulcher pulchra pulchrum
Algunos adjetivos femeninos terminan en -α ἀναγκαῖος ndashα -ον necessarius necessaria necessarium
Exercitatio Quaerite in dictionario haec nomina ἐκείνη λευκή πολιτικόν σοϕή μικρόν
Presente de indicativo imperativo e infinitivo Voz activa Ejemplo con el verbo λύω ldquodesatarrdquo
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOἐγὼ luw solvoσὺ lueiv solvisαὐτὸς luei solvit etcἡμεῖς luomen solvimusὑμεῖς luete solvitisαὐτοὶ luousi() solvunt
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate eacutel
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
luampein desatar
Buacutesqueda en el diccionarioLos verbos se buscan en el diccionario porla primera persona del presente deindicativo voz activa
Exercitationes Analysis verborum (dicite personam tempus verbale) Quaesito in dictionario Versiōpaideuei quousin agein ferousi e1xei a)kouein lege keleuomen a)kouetesu e)qeleiv e)gw e)qelw u(mei=v legeteh(mei=v badizomen su fereiv e)gw agw
ἄσκησις 1 (ejercitarse en las seis personas) Τρώγω ἄρτον καὶ βούτυρον
12 Casus et declinationes Praefatio Sustantivos adjetivos y pronombres se declinan es decir cambian deforma seguacuten la funcioacuten en la frase a)nhr homo (sujeto) a1ndra hominem (complemento directo) a)ndri homini(complemento indirecto) En griego hay cinco casos
casus ( =forma) functio versio in Hispanicumcasus nominativus o)nomastikhπτῶσις
SJ Oslash (preposicioacuten cero sin preposicioacuten)
vocativus κλητική πτῶσις exclamacioacuten llamada iexclohacusativus ai)tiatikh πτῶσις Comp Directo a (si es una persona)
Oslash (si es una cosa)
genitivus genikh πτῶσις Comp del Nombre dedativus dotikh πτῶσις Comp Indirecto
C Instrumento C Agente
a para con por
Se usaraacuten estas preposiciones para traducir los casos cuando la palabra griega no lleva ya alguna otra preposicioacuten en cuyocaso se traduciraacute acompantildeada de dicha preposicioacuten
toi=v ploioiv ldquoPARA los barcosrdquo (dativo) pero e)n toi=v ploioiv ldquoEN los barcosrdquo (e)n =EN)
6
En griego hay TRES declinaciones Es decir no todas las palabras forman su plural y su declinacioacuten de igualmanera sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (compaacuterese con el castellano nombres en ndashA (casa)nombres en ndashO (caso) nombres en ndashE o consonante (coche aacuterbol))
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo Esta declinacioacuten temaacutetica o segunda declinacioacuten contiene sustantivos de geacutenero masculino (ἄνθρωπος) neutro (κύπελλον vaso δένδρον aacuterbol ῥόδον rosa ἄστρον astro) y algunos femeninos (ὁδός camino)
τύπος α masculinos (y femeninos) τύπος β neutrosExempla ἄνθρωπος ndashου hombre persona δένδρον ndashου aacuterbol
Sing Pl Sing PlN ὁ ἄνθρωπος οἱ ἄνθρωποι τὸ δένδρον τὰ δένδραV ἄνθρωπε ἄνθρωποι δένδρον δένδραA τὸν ἄνθρωπον τοὺς ἀνθρώπους τὸ δένδρον τὰ δένδραG τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἀνθρώπων τοῦ δένδρου τῶν δένδρωνD τῷ ἀνθρώπῳ τοῖς ἀνθρώποις τῷ δένδρῳ τοῖς δένδροις
Atencioacuten Προσοχή los sustantivos de geacutenero neutro concuerdan con el verbo en singular τὰ ζῷα τρέχει animalia currunt
METAFRASIS 1 ὁ χρόνος παιδεύει τοὺς σοϕούς 2 κακὸν καρπὸν
φέρουσι οἱ κακοὶ φίλοι 3 Βλέπεις τὸν πύργον ἐκεῖ πέρα 4
Μικρὸς μέν ἐστιν ὁ ἀγρός μακρὸς δὲ ὁ πόνος 5 ὁ u3pnov e)sti tou=
qanatou a)delfov 6 o( upnov i)atrov nosou 7 oi( barbaroi
quousin i3ppouv tw=| ei)dwlw| tou= qeou= 8 ὁ Ἀγαμέμνων οὐ θέλει
ϕονεύειν τὸ τέκνον 9 Φυλάττομεν τὰ δένδρα ἐν τοῖς ἀγροῖς 10
Ποῦ ἐστι τὰ ποτήρια 11 τὰ ὑποζύγια πίνει ἐν τῷ κρουνῷ
Ejemplos de sustantivos de geacutenero femenino νόσος enfermedad ψάμμος arena ὁδός camino γέρανος ndashου (m amp f) grulla γύψος tiza yeso δρόσος rociacuteo κέλευθος ruta camino μύρτος mirto ἄβυσσος abismo κάμινοςhornillo πλάτανος Νάξος -ου Naxos
METAFRASIS 1 o(dov e)stin h( qalassa dioti ei)v tav nhsouv agei 2 ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου
ῥεῖ
El verbo εἰμί con preverbios
Εἰ μὴ πάρεστιν ὁ δεσπότης ὁ δοῦλος οὐ πονεῖ Si no estaacute el sentildeor el esclavo no trabaja
VERSIO 1
Tarea La sociedad griega en la eacutepoca Arcaica seguacuten Homero Una vez vista la peliacutecula la Odisea basada en el poema de Homero reflexionar en el aula sobre queacute detalles serecuerdan en cuanto a la organizacioacuten social economiacutea cultura y religioacuten en esa eacutepoca Elaborar una redaccioacuten
7
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
καλός καλή καλόν pulcher pulchra pulchrum
Algunos adjetivos femeninos terminan en -α ἀναγκαῖος ndashα -ον necessarius necessaria necessarium
Exercitatio Quaerite in dictionario haec nomina ἐκείνη λευκή πολιτικόν σοϕή μικρόν
Presente de indicativo imperativo e infinitivo Voz activa Ejemplo con el verbo λύω ldquodesatarrdquo
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOἐγὼ luw solvoσὺ lueiv solvisαὐτὸς luei solvit etcἡμεῖς luomen solvimusὑμεῖς luete solvitisαὐτοὶ luousi() solvunt
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate eacutel
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
luampein desatar
Buacutesqueda en el diccionarioLos verbos se buscan en el diccionario porla primera persona del presente deindicativo voz activa
Exercitationes Analysis verborum (dicite personam tempus verbale) Quaesito in dictionario Versiōpaideuei quousin agein ferousi e1xei a)kouein lege keleuomen a)kouetesu e)qeleiv e)gw e)qelw u(mei=v legeteh(mei=v badizomen su fereiv e)gw agw
ἄσκησις 1 (ejercitarse en las seis personas) Τρώγω ἄρτον καὶ βούτυρον
12 Casus et declinationes Praefatio Sustantivos adjetivos y pronombres se declinan es decir cambian deforma seguacuten la funcioacuten en la frase a)nhr homo (sujeto) a1ndra hominem (complemento directo) a)ndri homini(complemento indirecto) En griego hay cinco casos
casus ( =forma) functio versio in Hispanicumcasus nominativus o)nomastikhπτῶσις
SJ Oslash (preposicioacuten cero sin preposicioacuten)
vocativus κλητική πτῶσις exclamacioacuten llamada iexclohacusativus ai)tiatikh πτῶσις Comp Directo a (si es una persona)
Oslash (si es una cosa)
genitivus genikh πτῶσις Comp del Nombre dedativus dotikh πτῶσις Comp Indirecto
C Instrumento C Agente
a para con por
Se usaraacuten estas preposiciones para traducir los casos cuando la palabra griega no lleva ya alguna otra preposicioacuten en cuyocaso se traduciraacute acompantildeada de dicha preposicioacuten
toi=v ploioiv ldquoPARA los barcosrdquo (dativo) pero e)n toi=v ploioiv ldquoEN los barcosrdquo (e)n =EN)
6
En griego hay TRES declinaciones Es decir no todas las palabras forman su plural y su declinacioacuten de igualmanera sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (compaacuterese con el castellano nombres en ndashA (casa)nombres en ndashO (caso) nombres en ndashE o consonante (coche aacuterbol))
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo Esta declinacioacuten temaacutetica o segunda declinacioacuten contiene sustantivos de geacutenero masculino (ἄνθρωπος) neutro (κύπελλον vaso δένδρον aacuterbol ῥόδον rosa ἄστρον astro) y algunos femeninos (ὁδός camino)
τύπος α masculinos (y femeninos) τύπος β neutrosExempla ἄνθρωπος ndashου hombre persona δένδρον ndashου aacuterbol
Sing Pl Sing PlN ὁ ἄνθρωπος οἱ ἄνθρωποι τὸ δένδρον τὰ δένδραV ἄνθρωπε ἄνθρωποι δένδρον δένδραA τὸν ἄνθρωπον τοὺς ἀνθρώπους τὸ δένδρον τὰ δένδραG τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἀνθρώπων τοῦ δένδρου τῶν δένδρωνD τῷ ἀνθρώπῳ τοῖς ἀνθρώποις τῷ δένδρῳ τοῖς δένδροις
Atencioacuten Προσοχή los sustantivos de geacutenero neutro concuerdan con el verbo en singular τὰ ζῷα τρέχει animalia currunt
METAFRASIS 1 ὁ χρόνος παιδεύει τοὺς σοϕούς 2 κακὸν καρπὸν
φέρουσι οἱ κακοὶ φίλοι 3 Βλέπεις τὸν πύργον ἐκεῖ πέρα 4
Μικρὸς μέν ἐστιν ὁ ἀγρός μακρὸς δὲ ὁ πόνος 5 ὁ u3pnov e)sti tou=
qanatou a)delfov 6 o( upnov i)atrov nosou 7 oi( barbaroi
quousin i3ppouv tw=| ei)dwlw| tou= qeou= 8 ὁ Ἀγαμέμνων οὐ θέλει
ϕονεύειν τὸ τέκνον 9 Φυλάττομεν τὰ δένδρα ἐν τοῖς ἀγροῖς 10
Ποῦ ἐστι τὰ ποτήρια 11 τὰ ὑποζύγια πίνει ἐν τῷ κρουνῷ
Ejemplos de sustantivos de geacutenero femenino νόσος enfermedad ψάμμος arena ὁδός camino γέρανος ndashου (m amp f) grulla γύψος tiza yeso δρόσος rociacuteo κέλευθος ruta camino μύρτος mirto ἄβυσσος abismo κάμινοςhornillo πλάτανος Νάξος -ου Naxos
METAFRASIS 1 o(dov e)stin h( qalassa dioti ei)v tav nhsouv agei 2 ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου
ῥεῖ
El verbo εἰμί con preverbios
Εἰ μὴ πάρεστιν ὁ δεσπότης ὁ δοῦλος οὐ πονεῖ Si no estaacute el sentildeor el esclavo no trabaja
VERSIO 1
Tarea La sociedad griega en la eacutepoca Arcaica seguacuten Homero Una vez vista la peliacutecula la Odisea basada en el poema de Homero reflexionar en el aula sobre queacute detalles serecuerdan en cuanto a la organizacioacuten social economiacutea cultura y religioacuten en esa eacutepoca Elaborar una redaccioacuten
7
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
En griego hay TRES declinaciones Es decir no todas las palabras forman su plural y su declinacioacuten de igualmanera sino que se agrupan en TRES grupos o declinaciones (compaacuterese con el castellano nombres en ndashA (casa)nombres en ndashO (caso) nombres en ndashE o consonante (coche aacuterbol))
14 Declinacioacuten Temaacutetica o ldquosegunda declinacioacutenrdquo Esta declinacioacuten temaacutetica o segunda declinacioacuten contiene sustantivos de geacutenero masculino (ἄνθρωπος) neutro (κύπελλον vaso δένδρον aacuterbol ῥόδον rosa ἄστρον astro) y algunos femeninos (ὁδός camino)
τύπος α masculinos (y femeninos) τύπος β neutrosExempla ἄνθρωπος ndashου hombre persona δένδρον ndashου aacuterbol
Sing Pl Sing PlN ὁ ἄνθρωπος οἱ ἄνθρωποι τὸ δένδρον τὰ δένδραV ἄνθρωπε ἄνθρωποι δένδρον δένδραA τὸν ἄνθρωπον τοὺς ἀνθρώπους τὸ δένδρον τὰ δένδραG τοῦ ἀνθρώπου τῶν ἀνθρώπων τοῦ δένδρου τῶν δένδρωνD τῷ ἀνθρώπῳ τοῖς ἀνθρώποις τῷ δένδρῳ τοῖς δένδροις
Atencioacuten Προσοχή los sustantivos de geacutenero neutro concuerdan con el verbo en singular τὰ ζῷα τρέχει animalia currunt
METAFRASIS 1 ὁ χρόνος παιδεύει τοὺς σοϕούς 2 κακὸν καρπὸν
φέρουσι οἱ κακοὶ φίλοι 3 Βλέπεις τὸν πύργον ἐκεῖ πέρα 4
Μικρὸς μέν ἐστιν ὁ ἀγρός μακρὸς δὲ ὁ πόνος 5 ὁ u3pnov e)sti tou=
qanatou a)delfov 6 o( upnov i)atrov nosou 7 oi( barbaroi
quousin i3ppouv tw=| ei)dwlw| tou= qeou= 8 ὁ Ἀγαμέμνων οὐ θέλει
ϕονεύειν τὸ τέκνον 9 Φυλάττομεν τὰ δένδρα ἐν τοῖς ἀγροῖς 10
Ποῦ ἐστι τὰ ποτήρια 11 τὰ ὑποζύγια πίνει ἐν τῷ κρουνῷ
Ejemplos de sustantivos de geacutenero femenino νόσος enfermedad ψάμμος arena ὁδός camino γέρανος ndashου (m amp f) grulla γύψος tiza yeso δρόσος rociacuteo κέλευθος ruta camino μύρτος mirto ἄβυσσος abismo κάμινοςhornillo πλάτανος Νάξος -ου Naxos
METAFRASIS 1 o(dov e)stin h( qalassa dioti ei)v tav nhsouv agei 2 ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου
ῥεῖ
El verbo εἰμί con preverbios
Εἰ μὴ πάρεστιν ὁ δεσπότης ὁ δοῦλος οὐ πονεῖ Si no estaacute el sentildeor el esclavo no trabaja
VERSIO 1
Tarea La sociedad griega en la eacutepoca Arcaica seguacuten Homero Una vez vista la peliacutecula la Odisea basada en el poema de Homero reflexionar en el aula sobre queacute detalles serecuerdan en cuanto a la organizacioacuten social economiacutea cultura y religioacuten en esa eacutepoca Elaborar una redaccioacuten
7
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Verbos Contractos - ῥήματα περισπώμενα Los verbos contractos son aquellos cuya raiacutez acaba en vocal - Esta vocal final de la raiacutez se une a las marcas depersona provocando ciertos cambios Por ejemplo ἀγαπά-ω se convierte en ἀγαπῶ NOTA en el diccionariohay que buscarlos por la primera persona del singular SIN CONTRAER ἀγαπάω poiew dhlow Veacuteasetambieacuten el cuadro completo en la seccioacuten 207
Presente de verbos contractos en ndashε poiew ldquohacerrdquo
Verbos contractos en ndashα ἀγαπάω ldquoamarrdquo
IND IMP INFpoiw~ poiei~v ποίειpoiei~ poiei~npoiou~menpoiei~te ποιεῖτεpoiou~si ()
INDIC IMPERAT INFἀγαπῶἀγαπᾷς τίμα ἀγαπᾷ ἀγαπᾶνἀγαπῶμενἀγαπᾶτε τιμᾶτεἀγαπῶσι(ν)
Verbos contractos en ndasho δηλoacuteω ldquomostrarrdquoδηλῶδηλοῖς δήλουδηλοῖ δηλοῦνδηλοῦμενδηλοῦτε δηλοῦτεδηλοῦσῐ(ν)
Otros verbos contractos ἡβάω ser joven τιμάω estimar honrar βιόω -ῶ vivir
Ejercicios con verbos contractos Exercitationes cum verbis perispomĕnis προσοχή ἱερεὺς sacerdote πολίται ciudadanos Protagorav Protaacutegoras (un sofista) Spartiathv espartano )Ariadnh Ariadna λιμένι puerto αἱ γυναίκες las mujeres mia una καθ᾽ cada1 ὁ ἱερεὺς καὶ οἱ πολίται τὀν θεὸν ὑμνοῦσι πρὸ τοῦ ναοῦ 2 o( Protagorav legei siga~te w filoildquo
kairov gar e)stin a)kouein tou=v logouv tou= Swkraamptouv 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin
ἐν τῷ λιμένι 4 αἱ τῶν Σπαρτιατῶν γυναίκες κελεύουσι τοὺς υἱοὺς νικᾶν ἢ τελευτᾶν 5 μία
χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεῖ 6 gela=| o( mwrov o(pote ou)den geloi=on e)stin 6 h(du e)sti thn qalassan a)po
tou= paraliou o(ra=n 7 καθ᾽ ἡμέραν λαλοῦμεν Ἑλληνικῶς καὶ Ρωμαιστὶ ἐν τῇ αὐλῇ 8 h( te οὖν
mhthr kai h( qugathr tav u(driav plhrou~si 9 Ὦ θύγατερ thn u(drian e)n th|= krhnh| plhrou 10 Ὁ
ἀνὴρ χορεύει καὶ γελᾷ
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (2ordf parte) y contestar a las preguntas
TEXTO ὁ Δικαιόπολις
ὁ Δικαιόπολις Ἀθηναῖος ἐστίν ὁ Δικαιόπολις οἰκεῖ ἐν τῷ ἀγρῷ γεωργὸς
γάρ ἐστιν gewrgei= oun ton klh=ron kai ponei= e)n toi=v a)groi=v xalepov de e)stin
o( biov o( gar κλῆρός e)sti mikrov makrov de o( ponov ai)ei oun ponei= o( Dikaiopoliv
kai pollakiv stenazei kai legei ldquow Zeu~ xalepov e)stin o( biov a)telestov garκλῆρος parcela
8
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
e)stin o( ponov mikrov de o( klh~rov kai ou) polun si~ton parexeirdquo πολὺν mucho
ὁ Δικαιόπολις e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai kalei~ ton Canqian o( Ξανθίας dou~lov
e)stin i)sxurov men a)nqrwpov r(aqumov de ou) gar ponei~ ei) mh parestin o(
δεσπότης nu~n de kaqeudei e)n tw|~ oi)kw| o( oun Dikaiopoliv kalei~ αὐτograveν kai legei
ldquoἐλθὲ deu~ro w Canqia dia ti kaqeudeiv mh ou(tw r(aqumov i)sqi a)lla speu~derdquo Ὁ
οὖν Ξανθίας bradewv e)kbainei e)k tou~ oi)kou kai legei ldquoδιὰ τί ei ou(tw xalepov w
despota ou) gar r(aqumov ei)mi a)lla h)dh speudwrdquo o( Dikaiopoliv legei o(ti ldquoe)lqe
deu~ro kai bohqei λάμβανε to a)rotron kai fere au)to prov ton a)gron e)gw gar
e)launw touv bou~v a)lla speu~de mikrov men gar e)stin o( a)grov makrov de
o( ponovrdquo e)peita de o( Dikaiopoliv to kentron lambanei kai kentei~ touv bou~v kai
legei ldquospeudete w βόες e(lkete to a)rotron kai a)rotreuampete ton a)gronrdquo
Ξανθίας Jantias
αὐτόν loἐλθὲ iexclven
διὰ τί iquestpor queacute
αὐτό lo
βόες bueyes
Nomina interrogativa - ἐρωτημτηκαὶ λέξεις
τίς iquest quieacuten τί iquestqueacute
τίνος iquestde quieacutenτίνα iquesta quieacutenδιὰ τί iquestpor queacute
πότε iquestcuaacutendo
ποῦ iquest doacutende
πόθεν iquestde donde
ποῖ iquesta doacutende
πῶςiquestcoacutemo ποῖος ndashη ndashον iquestQueacute clase de iquestCuaacutel
πότεροςiquestcuaacutel de los dos
πόσoνiquestcuaacutento
πόσoιiquestcuaacutentos
πόσαιiquestcuaacutentas
Ejercicio preguntas-respuestas sobre el texto ldquoὁ Δικαιόπολιςrdquo
tiv e)stin o( Dikaiopoliv pou= o)ikei= o( Dikaiopolivtiv e)stin o( Canqiav ti lambanei o( dou=lov
πῶς e)stin o( biov tou= gewrgou= πῶς e)kbainei e)k tou~ oi)kouo( Canqiav ti legei o( Dikaiopoliv prov touv bou~v
Declinacioacuten en -α (1ordf declinacioacuten) πρ τη κλ σις ώ ίSiguen la declinacioacuten en ndashα numerosos sustantivos y adjetivos de geacutenero gramaticalfemenino y algunos masculinos Hay tres subgrupos seguacuten que la raiacutez (ldquotemardquo)acabe en ndasha en -h o bien alternen ndasha -h en el singular
temas en ndasha h (mera ldquodiacuteardquosing plural
Nom Voc h( h(mera ai( h(merai
9
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
AcusGenDat
thn h(meranth=v h(meravτῇ h(mera|
taampv h(meravtw=n h(merw=ntai=v h(meraiv
Maacutes palabras πεῖρα ldquopruebardquo γέϕυρα ldquopuenterdquo
Ἄσκησις (vocabulario Χειρίσοφος Quiriacutesofo nombre de un general) 1 ὁ Χειρίσοφος λέγει ὁτι τῇ στρατιᾷ οὔκ ἐστι τὰ ἐπιτήδεια 2 ἐν τῇ ἀγορᾷ ei)sin ai( oi)kiai 3 ἐν τῇ
oi)kia| qura e)stin 4 h( u(gieia ἐστιν ἀναγκαία τῇ ἡσυχίᾳ 5 ἡ πονηρὰ γλῶσσα ἀεὶ αἰτία συμϕορῶν
ἐστιν 6 Ἔχεις καινούργιαν οἰκίαν
temas en a alternante
Μοῦσα -ης ldquoMusardquo
temas en h δίκη ldquojusticiardquo
sing plural sing pluralNomVocAcusGenDat
ἡ Μοῦσαthn Μοῦσαντῆς Μοῦσηςτῇ Μούσῃ
ai( Μοῦσαιtaampv Μοῦσαςtw=n Μουσῶνtai=v Μούσαις
ἡ dikhthn dikhnτῆς dikhvτῇ dikh|
αἱ dikaiτὰς dikavτῶν dikw~nταῖς dikaiv
temas en a alternante δέσποινα domina γάζα thesaurum Regis ἅμαξα carro τόλμα atrevimientoaudacia
Ejercicios Traducirτῇ sofia| τῆς eu)tuxiav τὰς nikavτῆς ai)tiav τὰς ai)tiav τῆς ei)rhnhvτῶν ei)rhnw~n τὰς κεφαλὰς th_n ei)rhnhn
Ἄσκησις 1 ἡ σοϕία ἐστὶ ἀρχὴ τῆς eu)daimoniav 2 ἡ νίκη ἐστὶν αἰτία
τῆς εἰρήνης 3 λύπης ἰατρός ἐστιν ὁ χρηστὸς φίλος 4 ἐν τῇ σοϕίᾳ ἡ ἀρετή
ἐστίν 5 ἡ eu)tuxia ἐστὶν ἐν τῇ εἰρήνῃ 6 αἱ τῆς δεσποίνης θεράπαιναι
spoudai=ai ei)sin 7 w despoina w(v talaina εἶ 8 )En tai~v kefalai~v ei)sin
ai( komai 9 ὁ biov braxuv h( texnh makra 10 Ἀγαπᾶτε τὴν μουσικήν
152 Adjetivos [tipo I] declinacioacuten de adjetivos tipo I καλ-ός καλ-ή καλ-όν hermoso
Singular Plural masc fem n masc fem n
NomVocAcGenDat
καλ-όςκαλ-έκαλ-όνκαλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-ή καλ-ή καλ-ήνκαλ-ῆςκαλ-ῇ
καλ-όνκαλ-όνκαλ-όν καλ-οῦκαλ-ῷ
καλ-οίκαλ-οί καλ-ούςκαλ-ῶνκαλ-οῖς
καλ-αίκαλ-αί καλ-άςκαλ-ῶνκαλ-αῖς
καλ-άκαλ-άκαλ-ά καλ-ῶνκαλ-οῖς
10
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Adjetivos irregulares πολύς ldquomuchordquo μέγας ldquogranderdquosing plural
masc fem neutro masc fem neutro
N πολύς πολλή πολύ πολλοί πολλαί πολλά
A πολύν πολλήν πολύ πολλούς πολλάς πολλά
G πολλοῦ πολλῆς πολλοῦ πολλῶν πολλῶν πολλῶν
D πολλῷ πολλῇ πολλῷ πολλοῖς πολλαῖς πολλοῖς
sing plural masc fem neutro masc fem neutro
N μέγας μεγάλη μέγα μεγάλοι μεγάλαι μεγάλα
A μέγαν μεγάλην μέγα μεγάλους μεγάλας μεγάλα
G μεγάλου μεγάλης μεγάλου μεγάλων μεγάλων μεγάλων
D μεγάλῳ μεγάλῃ μεγάλῳ μεγάλοις μεγάλαις μεγάλοις
Ejercicios 1 polla kala e1xei h( sigh 2 h( glwampssa e)stin ai)tia pollw=n kakw=n
EL ARTIacuteCULO
singularmasc fem neutro
pluralmasc fem neutro
nom ὁ ἡ τό οἱ αἱ τάac τόν τήν τό τούς τάς τάgen τοῦ τῆς τοῦ τῶν τῶν τῶνdat τῷ τῇ τῷ τοῖς ταῖς τοῖς
TEXTO ΕΥΡΩΠΗ Vocabulario Φοινίκη -ης ldquoFeniciardquo (hoy El Liacutebano)μεταμορφούμενος transformado metamorfoseado ἦν erahabiacutea estaba ἦσαν eran estaban (pto imperfecto de ei)mi )
h( Eu)rwph e)n τῇ Φοινίκῃ oi)kei= kai basilissa e)stin bainousi
pote h( te Eu)rwph te kai a1llai korai ei)v thn paralion kai e)kei=
paizousin blepei men o( Zeuv tav kalav korav e)piqumei= de thn
Eu)rwphn o( oun Zeuv μεταμορφούμενος ei)v tau=ron paizei sun
th=| korh| o( taurov leukov te kai kalov e)stin h( Eu)rwph tolman
exei te kai e)pibainei e)pi tou= taurou a(rpazei men o( Zeuv thn
korhn bainei de ei)v thn qalattan kai nhxei prov thn Krhampthn
11
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
attendĭte ἦν erat ἦσαν erant
Praacutectica oral Τίς ἐστιν ἡ Εὐρώπη ποῦ οἰκεῖ ἡ Εὐρώπη πῶς ἐστιν ὁ ταῦρος ποῖ βαδίζουσιν αἱ καλαὶ κόραιτίς ἁρπάζει τὴν Εὐρώπην τίνα ἁρπαζει ὁ Ζεύς
h( Krhampth kalh nh=sov e)stin e)n mesh| th~| qalatth| o( qeov thn taurou morfhn leipei nu=n de thn a)nqrwamppou
morfhn λαμβάνει ἔπειτα δὲ o( Zeuv thn Eu)rwampphn ei)v antron agei kai e)kei= trei=v u(iouv τίκτει o( de
qeov thn Eu)rwampphn e)n th=| nhampsw|| leipei o( Asteriov tote turannov th=v nhsou hn o( turannov thn
korhn gamei= kai touv u(iouv trefei o( Minwv ἔνδοξος παῖς th=v Eu)rwampphv e)stin oi( alloi duo a)delfoi
Σαρπεδών καὶ Ῥαδάμανθυς ἦσαν
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Ἀστέριος καὶ ὁΜίνως ποῦ οἰκεῖ ὁ Ἀστέριος πόσους ὑιοὺς τίκτει ἡ Εὐρώπη[β] Resumir oralmente el mito del rapto de Europa
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito del rapto de Europa (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
Declinacioacuten en ndashα (2) Sustantivos de geacutenero gramatical masculino
Ejemplos μαργαρίτης ndashου ὁ ldquoperlardquo πειράτης ldquopiratardquo χάρτης ldquopapel cartardquoἰδιώτης ldquociudadano comuacutenrdquo δεσπότης ldquodominusrdquo ὁπλίτης -ου ldquohoplitardquo (untipo de soldado) πελτάστης -ου ldquopeltastardquo (soldado de infanteriacutea ligera)παρασάγγης -ου
ejemplo de un tema en ndashh polithv -ou ldquociudadanordquosing plural
NomVocAcusGenDat
ὁ polithv w poli=ta iexcloh ciudadanoton polithntou= politouτῷ polith||
oi( poli=tai poli=taitouv politavtw=n politw~ntoi=v politaiv
Ἄσκησις Vocabulario Αἰσχύλος -ου Esquilo (un poeta) Αἰνείας -ίου Eneas λληνικ ςἑ ό - - νή ό
griego
1 e)n taiv e(llhnikai=v stratiai=v hsan tocotai kai peltastai kai o(plitai 2 oi( prodotai thn
trophn th=| stratia|= ferousin 3 ἡ τῶν Αἰνείου ναυτῶν τόλμα θαυμαστὴ ἦν 4 Αἰσχύλος
o( poihthv legei o(ti ai( petrai ei)sin o)stea th=v gh=v 5 oi( Persai quousin i3ppouv tw=| h(liw|
142 La formacioacuten de adverbios a partir de adjetivos
12
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Obseacutervese coacutemo se forman adverbios con el sufijo -ῶς (o bien ndashέως) a partir de adjetivos
adjetivos adverbiosadjetivos acabados en ndashός -ής καλός hermoso
ἀκριβής exactoκαλῶς hermosamente bienἀκριβῶς exactamente
adjetivos acabados en ndashύς βαρύς grave βαρέως gravemente Ejercicio Traduce los siguientes adverbios Para ello has de imaginar y encontar en el diccionario el adjetivo a
partir del cual se han formado ἰσχυρῶς ταχέως βραδέως ἡδέως ἀληθῶς ἀνδρείως
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos regulares En griego no hay una sola serie de terminacionesverbales para indicar persona Ademaacutes de la que yaconoces (-ω -εις -ει κτλ ) tenemos estas otras quellamaremos ldquodesinencias mediasrdquo o ldquovoz mediardquo Con frecuencia la voz media equivale en castellanoa formas verbales reflexivas λύομαι ldquoME desatordquo
λύεσθαι rdquodesatarSEldquo Pero hay muchos verbosque aunque tengan desinencias de voz media suequivalencia en castellano es una voz activa vgβούλομαι ldquoquierordquo πορεύομαι ldquomarchordquo etc Eldiccionario advierte de estos casos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVOβούλομαι quiero
βούλῃ quieres
βούλεται quiere
βούλόμεθα queremos
βούλεσθε quereacuteis
βούλονται quieren
βούλου iexcl quiere
βούλεσθε iexclquered
βούλεσθαι querer
ἄσκησις 1 οἱ φύλακες ἀμφὶ τὸ πῦρ καθίζονται
Texto Acrisio manda arrojar al mar a su hijo Perseo por temor a un oraacuteculo Vocabulario ὃς ldquoel cualrdquo Διὸς ldquode
Zeusrdquo τοῦτο ldquoestordquo μεταμορφούμενος ldquotransformaacutendoserdquo ϕοβοῦμενος ldquotemieacutendoserdquo
ὁ Ἀκρίσιος βασιλεύς μαντεύεται τὸ μαντεῖον τοῦ Ἀπόλλωνος περὶ τοῦ λοιποῦ χρόνου ὁ θεὸςλέγει ὅτι ἐκ τῆς βασιλίσσης γίγνεται παῖς ὃς μέλλει αὐτὸν ἀποκτείνειν ὁ Ἀκρίσιος τοῦτο
ϕοβοῦμενος κατασκευάζει θάλαμον χάλκεον ὑπὸ γῆνκαὶ φυλάττει ἐν αὐτῷ τὴν Δανάην (οὕτως ὀνομάζεται ἡβασίλισσα) ὁ Ζεὺς μεταμορφούμενος εἰς χρύσεον ὑετὸνεἰσέρχεται διὰ τῆς τοῦ θαλάμου ὀροφῆς καὶ συνέρχεταιτῇ Δανάῃ ὕστερον ἐξ αὐτῆς γίγνεται παῖς Περσεὺςὀνόματι Ἀκρίσιος δὲ αἰσθάνεται τοῦτο μὴ πιστεύειαὐτὸν Διὸς ὑιὸν εἶναι τὴν κόρην μετὰ τοῦ παιδὸς εἰςθήκην βάλλει καὶ ῥίπτει εἰς θάλασσαν
(τί νομίζετε μέλλει ὁ Ζεὺς σῷζειν αὐτοὺς ἢ οὐχί Nαί σῴζονται σῴσονται )
13
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
15 Tercera declinacioacuten Terminaciones de caso
Singularis Pluralis mf neutra mf neutra
Nom ( -ς ) empty
-ες -α
Voc emptyAc -α -ας Gen -ος -ωνDat -ι -σι(ν)
Dentro de la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termina la raiacutez perose pueden resumir en cuatro modelos baacutesicos para memorizar (1) temas en consonante (2) temas en ndashs (3) temas en ndashi(4) temas en ndashu El cuadro anterior corresponde al grupo de palabras de ldquotemas en consonanterdquo el maacutes sencillo ynumeroso Ejemplo ῥήτωρ ldquooradorrdquo un tema en consonante liacutequida (ρλ)
Singular Plural
Nom ῥήτωρ ῥήτορεςVoc ῥῆτορ Ac ῥήτορα ῥήτορας Gen ῥήτορος ῥητόρων
Dat ῥήτορι ῥήτορσι(ν)
Recueacuterdese para saber cuaacutel es la raiacutez o tema de una palabra y a queacute declinacioacuten y subgrupo pertenece hay que observarsu GENITIVO (una informacioacuten que es suministrada por el diccionario) A partir de la raiacutez del genitivo declinamos elresto salvo el nominativo singular que nos lo dice el diccionario E jemplo πέρδιξ πέρδικος perdiz tema πέρδικ-acabado en consonante gutural ndashκ- Los temas en gutural ndashκ- -γ- -χ- tienen -ξ- en nom sing y dat pl
Singular PluralNom Voc πέρδιξ πέρδικmiddotεςAc πέρδικmiddotα πέρδικmiddotαςGen πέρδικmiddotος περδίκmiddotωνDat πέρδικmiddotι πέρδιξι
A veces puede la declinacioacuten puede ser algo irregular por ejemplo γυνή γυναικός mujer (tema γυναικ-)Singular Plural
Nom γυνή γυναῖκmiddotεςVoc γύναι γυναῖκmiddotεςAc γυναῖκmiddotα γυναῖκmiddotαςGen γυναικmiddotός γυναικmiddotῶνDat γυναικmiddotί γυναιξί(ν)
(lt γυναικmiddotσί )
151 TEXTO αἱ κόραι πληροῦσι τὰς ὑδρίας ἐν τῇ κρήνῃEjercicio lectura y comprensioacuten Incluye pronombres personales reflexivos veacutease 212 VOCABULARIO kamnw estarcansando e(auton ldquoserdquo (pr reflex VOX) τό ἄστυ ndashεως ciudad Introduccioacuten al anaacutelisis morfosintaacutectico
14
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Th|~ de u(steraia| h(mera| e)pei a)natellei o( h(liov h( gunh ton a)ndrakalei~ kai laquo e)paire seauton w)~ a)nerrdquo fhsin ldquoe)gw de kai h( qugathre)qelomen badizein prov thn krhnhnldquo
h( te οὖν mhthr kai h( qugathr bradewv badizousin tav garu(driav ferousin megalai d ) ei)sin ai( u(driai w(ste ou) dunaton e)stispeudeine)pei de th|~ krhnh| prosxwrou~sin i)dou a)llai gunai~kev h)dh pareisi kai
tav u(driav plhrou~sin h( οὖν Murrinh tav gunai~kav kalei~ kai
ldquoxairete w)~ filairdquo fhsin ldquoἆρα h)dh plhrou~te tav u(driavrdquo ai( de
legousin ldquoxai~re kai a)koue a)ggelov gar h(kei a)po tou~ ἄστεως legei
de o(ti oi( Ἀ θηναῖοι e(orthn poiou~sin h(mei~v οὖν e)n nw~| e)xomen badizein
prov τὸ ἄστυ touv gar xorouv e)qelomen qewrei~n kai touv a)gw~nav
ἆρα e)qeleiv kai su thn e(orthn qewrei~nrdquo
Ejercicio traduccioacuten y anaacutelisis morfosintaacutectico de las frases subrayadas
tareas online buscar en el blog informacioacuten acerca del festival ateniense de las Panateneas
17 Preposiciones Veacutease tambieacuten paacutegina 31 preverbios y preposiciones preposiciones con Genitivo con Acusativo con Dativoperi alrededor de en relacioacuten a alrededor deπρὸ delante de antes deprov haciaεἰς amp ἐς a hacia cerca de
ἀνά sobrepara de parte de junto a junto a
διὰ por a traveacutes de por a causa deἀμφί alrededor de
aproximadamenteἀντί en lugar deἐπὶ sobre hacia contra sobre en encima deἀπὸ desde
ὑπὸ debajo depor [CAgente]
bajo al pie de debajo de al pie de
ὑπέρ sobre por encima depor (=en favor de)
maacutes allaacute de
meta con (compantildeiacutea) despueacutes de
κατὰ debajo de seguacuten cada
ἐκ (ἐξ ante vocal) desdeσὺν con (instrumento)e)n en
CASOS Y PREPOSICIONES Algunas preposiciones van siempre con un mismo caso ( e)n +Dat) Otras puedenconstruirse con varios casos y un significado diferente (meta +Ac ldquo despueacutes derdquo meta +Gen ldquoconrdquo) elacusativo se emplea cuando hay una idea de movimiento hacia una meta el genitivo indica movimiento deprocedencia o salida de un lugar y el dativo indica el no-movimiento la permanencia
15
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
prov thn polin e)n th|= polei e)k th=v polewv
Ἄσκησις 1 ἡ μάχαιρά ἐστιν ἐπὶ τῇ τραπέζῃ 2 ἡ εἰρήνη ἔσται (estaraacute) ἀνὰ πᾶσαν τὴν γῆν 3 ἡναῦς ἀποπλεῖ ἀπὸ Μιλήτου 4 τὸ στράτευμα ἐξελαύνει διὰ τῆς Λυδίας σταθμοὺς τρεῖςπαρασάγγας εἴκοσι καὶ δύο ἐπὶ τὸν Μαίανδρον ποταμόν 5 οἱ πολέμιοι προχωροῦσι σὺν κραυγῇ
μεγάλῃ 6 οἱ Ἕλληνες ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας πολεμοῦσιν 7 h( σελήνη τελεῖ τὴν περίοδον σχεδὸν
καθ΄ εἴκοσι καὶ ἐννέα ἡμέρας 8 οὐκ ἔχει οὐδὲν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ 9 οἱ στρατηγοὶ θύουσι τοῖςθεοῖς πρὸ τῆς μάχης 10 οἱ Пέρσαι πολιορκοῦσι Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν 11δεῖ ἄγγελον πρὸς τὸ στρατόπεδον πέμπειν 12 δεῖ καθ᾽ ἡμέραν εἰς τὸ διδασκαλεῖον ἰέναι (ldquoirrdquo)
16 TEXTO Megalh e)stin h( u(dria
vocabulario χαλεπός severo ἀνήρ marido ἐπανιέναι regresarαὐτόν lo αὐτήν la (veacutease pron person) πλήρου imperativo deπληρόω
h( de Murrinh ldquoti legete ὦ filai ἆρα a)lhqw~v e(orthn poiou~sin oi( )
Aqhnai~oi e)gw men malista e)qelw au)thn qewrei~n su de ὦ Melitta
ἆρα kai su e)qeleiv qewrei~n a)ll ) ou) dunaton e)stin xalepov gar e)stin
o( a)nhr ai)ei gar ponei~ kai spaniwv e)qelei i)enai prov to a)sturdquo
h( de Melitta ldquoa)ll ) ou) mala xalepov e)stin o( pathr r(a|dion
gar e)sti peiqein au)tonrdquo h( de Murrinh ldquomh ou3tw fluarei a)lla thn
u(drian taxewv plhrou kairov gar e)stin oi)kade e)panienairdquo
h( men οὖν Melitta oi)kade speudei h( de Murrinh bradewv badizei megalh gar e)stin h( u(dria kai
ou)k e)qelei kataballein au)thn
211 Modo imperativo - προστατική ἔγκλισις Vox activa Verba regulāria RecensioIMPERATIVO contractos
en -εcontractos en -α
contractos en -o
lu~e iexcldesata luetw iexclque desate
luete iexcldesatad luontwn iexclque desaten
ποίει
ποιεῖτε
τίμα
τιμᾶτε
δήλου
δηλοῦτε
Ἄσκησις
1 ὦ θύγατερ mh fluarei a)lla oi)kade speu~de kai a)llhn u(drian fere 2 ἀκούετε τὴν γνώμην
16
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
μου ὦ ἄνδρες εἰ de ἄλλος τις ἄλλο τι exei legein (otra cosa tiene que decir) ou[tov legetw 3 οἱ παίδες
ἀεὶ ἀληθευόντων 4 grafe to onoma tou= cenou kai o3qen e)sti 5 pisteue toi=v kaloi=v kai ἀγαθοῖς
212 Pronombres personales - προσωπικαὶ ἀντωνυμίαι primera persona segunda persona tercera persona
NAG
D
ἐγώ yoἐμέ με meἐμοῦ μου de miacuteἐμοί μοι me para miacute
σύ tuacuteσέ σε teσοῦ σου de tiacuteσοί σοι te para tiacute
(αὐτός -h -o ) eacutel ella ello eacutel mismoαὐτόν -hn -o lo laαὐτοῦ -h=v -ou de eacutel de ellaαὐτῷ -h|= -w|~ le para eacutel ella
NAGD
ἡμεῖς nosotrosἡμᾶς nosἡμῶν de nosotrosἡμῖν nos para nosotros
ὑμεῖς vosotros
ὑμᾶς osὑμῶν de vosotros
ὑμῖν nos para vosotros
( au)toi ai -a ) ellos ltmismosgt etcau)touv -av -a a ellos los etc
αὐτῶν de ellosellasau)toi=v au)tai=v autoi=v les para ellos
En cuanto al uso de las formas toacutenicas o aacutetonas veacutease SINTAXIS
Ἄσκησις 1 Ὑμᾶς καταλαμβάνω πολὺ καλῶς 2 τὴν μὲν ἀλήθειαν ὑμῖν λέγω ὑμεῖς δrsquo ἐμοῦοὐκ ἀκούετε 3 βλέπομεν ὑμᾶς ἐν τῇ νήσῳ 4 ζητοῦσιν αὐτὸν ἐν τῇ πόλει 5 λέγε ἡμῖν αὖθις ὦμάμμη τὸ τοῦ ξυλίνου ἵππου διήγημα 6 Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡβασιλεία τῶν οὐρανῶν 7 Ἐπανέρχομαι οἴκαδε μετὰ σοῦ 8 Πῶς ὑμῖν ϕαίνεται ἡ χώρα ἡμῶν9 Πρέπει ὑμᾶς περιμένειν ὀλίγον 10 Πρέπει ἡμᾶς ὑπάγειν ἀμέσως ἐς τὸν ἰατρόν 11 Ἡ πατρίςἐστι κοινὴ μήτηρ ἡμῶν πάντων
El verbo ei)mi con dativo se traduce por ldquotenerrdquo e)stin e)moi oi]kov tengo una casa
1 polloi kai a)gaqoi filoi ei)sin e)moi 2 ouk e)stin au)toi=v e)lpiv 3 h(mi=n tekna ouk e)stin 4 au)toi=v
nomoi ouk ei)sin 5 fobera nosov soi e)stin Los pronombres personales en genitivo equivalen a posesivos o( oi]kov mou mi casa
1 e)gwamp ei)mi o( Kuriov o( Qeov sou 2 h( poliv h(mw=n lampra e)stin 3 ἀεὶ πιστεύω τοῖς τοῦ ἐμοῦἐταίρου λόγοις 4 Ὁ πάππος ἡμῶν μάλα γεραιός ἐστί 5 Ποῦ ἐστὶν ἡ γυνὴ σου κύριε 6Ὦδε ἐστὶ τὰ βιβλία μου
Uso de au)tov eacuteste tiene dos valores ldquomismordquo (determinante) o bien ldquolo la le de eacutel de ella etcrdquo(pronombre personal 3ordf pers excepto en nominativo) 1 Ἡ αὐτὴ γνώμη περὶ τῶν αὐτῶν πραγμάτων οὐκ ἀεὶ ἦν τοῖς Ἀθηναίοις
Ejercicio de traduccioacuten inversa El Rey nos enviacutea Su casa no estaacute cerca Cada diacutea te observamos Losciudadanos lo honran mucho Te doy la espada Vosotros no sois marineros
Pronombres personales El reflexivoa miacute mismo de miacute mismo etc a ti mismo de tiacute mismo etc a eacutel mismo a ella misma etc o bien ldquoSErdquo
AGD
e)mauton -hne)mautou= -h=ve)mautw|~ -h|=
seauton -hn (=σαυτόν etc)seautou= -h=vseautw|~ -h|=
e(auton -hn -o (=αὑτόν etc)e(autou= -h=v -ou=e(autw|~ -h|= -w|~
AGD
h(ma=v au)touvh(mw=n au)tw=nh(m=in au)toi=v
u(ma=v au)touvu(mw=n au)tw=nu(mi=n au)toi=v
e(autouv -av -a a ellos a siacute mismos etc e(autw=ne(autoi=v -ai=v -oi=v
17
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
1 gignwske seauton 2 oi( aggeloi legousin oti pempei e(autouv o( basileuv 3 ὦ pai=
pra=tte ta seautou= πράγματα 4 ὁ σοϕὸς ϕέρει ἐν ἑαυτῷ πάντα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χρήματα au)tou=
ou)k estin a)bebaia 5 h9 Murrinh ton andra e0geirei kai fhsin epaire seauton ὦ aner 6 o( de
Dikaiopoliv ou)k e)qelei e)pairein e(auton 7 ὑμᾶς ἐνοχλεῖ ἄν τραγῳδῶ
EJERCICIO Completar huecos
o( basileuv _________ pempei
h( oi)kia _______ ouk e)sti plhsion
καθ᾽ ἡμέραν _________ blepomen
oi( i)diwamptai mala τιμῶσιν ________δίδωμι ______ τὸ ξίφος ________ οὔκ ἐσμεν ναύται
El Rey los enviacuteaMi casa no estaacute cercacada diacutea os observamoslos ciudadanos la honran muchoLe doy esta espadanosotros no somos marineros
el verbo δίδωμι laquo dar raquo
pres
ente
ind δίδωμι
δίδωςδίδωσιδίδομενδίδοτεδιδόασι
impe
rativ
o
δός
Tarea telemaacutetica Ver el viacutedeo Historia de la antigua Grecia (3ordf parte) y contestar a las preguntas
Elabora una redaccioacuten sobre el Siglo de Oro de la civilizacioacuten griega (490-380 aC)LOS NUMERALES
εἷς μία ἕν ldquoUNOrdquo ldquoDOSrdquo ldquoTRESrdquo ldquoCUATROrdquomasc fem neut masc amp fem neut masc amp fem neut
N εἷς μία ἕν δύο τρεῖς τρίατέτταρες τέτταρας
τέτταρα
A ἕνα μίανG ἑνός μιᾶς ἑνός δυοῖν τριῶν τεττάρωνD ἑνί μιᾷ ἑνί δυοῖν τρισί τέτταρσι
numerales cardinales (y ordinales)
αʹ εἷς μία ἕν (πρῶτος) ϛʹ ἕξ ( ἕκτος)
βʹ δύο (δεύτερος) ζʹ ἑπτά (ἔβδομος)
γʹ τρεῖς τρία (τρίτος) ηʹ ὀκτώ (ὄγδοος)
δʹ τέτταρες τέτταρα (τετάρτoς) θʹ ἐννέα (ἔννατος)
εʹ πέντε (πέμπτος) ιʹ δέκα (δέκατος)
Notas ϛʹ letra στίγμα
Otros ιαʹ ἕνδεκα (11) ιβʹ δώδεκα (12) κʹ εἴκοσι (20) λʹ τριάκοντα (30) ρʹ ἑκατόν (100) ͵α
χίλιοι (1000) Μʹ μύριοι (10000)
ἄσκησις 1 Αὔριον γίγνεται ὧδε μία ἑορτή
18
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Praacutectica oral un alumno elige una palabra cualquiera y pregunta a otroπόσας συλλαβὰς ἔχει ἡ λέξις ldquoνύξrdquo τίς ἐστὶν ἡ πρώτη (δεύτερα τρίτη τέταρτη) συλλαβή
213 Tercera declinacioacuten Temas en consonante oclusiva
Recueacuterdese que en la tercera declinacioacuten hay varios subgrupos seguacuten en queacute tipo de consonante o vocal termine la raiacutez
temas en consonante oclusiva
gutural veacutease paacuteg 14labialdental veacutease paacuteg 19
temas en ndashν veacutease paacuteg 20 33
temas en ndashντ veacutease paacuteg 21 27
temas en -ρ veacutease paacuteg 14 25
temas en -ς (cuadernillo 2ordm bachillerato)
temas en vocal ndashι -υ (cuadernillo 2ordm bachillerato)
En los temas en consonante oclusiva el encuentro de la consonante con ndashς -σι(ν) provoca ciertos cambios
raiacutez + σ --gt resultado1 Gutural κ γ χ + σ gt ξ vg πέρδιξ πέρδικος ὁ ἡ ldquoperdizrdquo ἡ κλῖμαξ κλίμακος
ldquoescalerardquo ἡ κάλυξ ndashκος ldquocaacuteliz (de flor)rdquo ἡ κύλιξκύλικος ldquocopardquo
2 Labial π β φ + σ gt ψ vg γρύψ γρυπός ldquogrifordquo Κύκλωψ -ωπος ciacuteclope3 Dental τ δ θ + σ gt σ vg ἡ e(sqhv e(sqh=tov ldquovestidordquo τό νόμισμα ndashατος
rdquomonedardquo κλίμα ndashατος τό ldquozona climardquo
EJEMPLOS Temas en dentaltipo 1 masculinos (y femeninos) tipo 2 neutros
παῖς παιδός nintildeo (raiacutez παιδ-) σῶμα σώματος cuerpo (raiacutez σωματ-)Singular Plural Singular Plural
N παῖς (παιδ- ς) παῖδmiddotες σῶμα (σωματ-) σώματmiddotαV παῖ παῖδmiddotες σῶμα σώματmiddotαA παῖδmiddotα παῖδmiddotας σῶμα σώματmiddotαG παιδmiddotός παιδmiddotῶν σώματmiddotος σωμάτmiddotωνD παιδmiddotί παισί(ν) (παιδ- σί) σώματmiddotι σώμασι(ν) (σωματ-σι)
TEXTO ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ ΠΕΙΘΟΥΣΙΝ
vocabulario ἐν νῷ ἔχειν tener en mente pretender ἐν ᾧ mientras que
pollai gunai~kev h(kousin ei)v thn krhnhn ἐν ᾧ de plhrou~si tav
u(driav a)ggelov prosxwrei~ e)pei de parestin ldquoa)kouete gunai~kevrdquo
fhsin ldquooi( gar )Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qelete au)thn
qewrei~n peiqete oun touv a)ndrav u(ma~v e)kei~se a)geinrdquo ai( de gunai~kev
xairousi kai legousin ldquomalista e)qelomen qewrei~n kai ἐν νῷ ἔχομεν
19
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
touv a)ndrav peiqeinrdquo tav oun u(driav taxewv plhrou~si kai oi)kade speudousin e)pei de h(kousin
oi( a)ndrev e)k tw~n a)grw~n e(kasth h( gunh legei ldquoa)koue w file a)ner a)ggelov gar legei o(ti oi( )
Aqhnai~oi e(orthn poiou~sin ar ) ou)k e)qeleiv me e)kei~se a)geinrdquo kai r(a|diwv peiqousin au)touv oi( gar
a)ndrev au)toi e)qelousi thn e(orthn qewrei~n
Ejercicio de traduccioacuten inversa1 Recibimos amablemente a los extranjeros 2 Quieres regresar raacutepidamente al campo 3 Ordena a suscompantildeeros regresar con eacutel a Corinto 4 iquestPor queacute no contestas
214 Tercera declinacioacuten Temas en ndashνEjemplos ὁ ἀγών ἀγῶν-ος ldquocombaterdquo raiacutez αγων- ἡ εἰκών εἰκόνος imagen raiacutez εἰκον-
Singular Plural Singular PluralNom VocAcGen Dat
ἀγών ἀγῶν-α ἀγῶν-ος ἀγῶν-ι
ἀγῶν-ες ἀγῶν-ας ἀγών-ων ἀγῶ-σι(ν)
εἰκών εἰκόν-α εἰκόν-ος εἰκόν-ι
εἰκόν-ες εἰκόν-ας εἰκόν-ων εἰκό-σι(ν)
Ἄσκησις 1 ai( tou= h(liou a)kti=nev thn gh=n qermainousin 2 Ἀσκληπιὸς παῖς ἦν Ἀπόλλωνος kai Poseidw=nov
Polufhmov o( kuklwy 3 h( )Ariadnh o(ra~| o(ti τὸ πλοῖον ouk e)stin ἐν τῷ λιμένι 4 e)n Maraqw=ni
o( Miltiadhv ἦν τῆς e(llhnikh=v stratia=v ἡγεμών 5 Ὑπάγετε ἐς τὸν λιμένα
Voz Media Presente de indicativo imperativo e infinitivo de verbos contractos
INDICATIVO IMPERATIVO INFINITIVO
cont
ract
os e
n - a)fiknou=mai llego
a)fiknh| llegasa)fiknei=tai llegaa)fiknoumeqa etca)fiknei=sqea)fiknou=ntai
a)fiknou=
a)fiknei=sqe
a)fiknei=sqai llegar
cont
ract
os e
n - timw=mai soy respetado
tima=| eres respetadotima=tai etctimwmeqatima=sqetimw=ntai
timw=
tima=sqe
tima=sqai ser honrado ser respetado
20
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
3111 TEXTO TESEO (I) ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην (αrsquo)
o( Minwv oi)kei~ e)n th|~ Krhth| basileuv e)sti th~v nhsou kai e)n th~| tou~
Minwov oi)kia| e)stin o( laburinqov e)kei~ d ) oi)kei~ o( Minwtaurov
qhrion to men h(misu a)nqrwpov to d ) h(misu tau~rov o( de
Minwtaurov e)sqiei a)nqrwpouv o( Minwv a)nagkazei touv
Aqhnaiouv e(pta te neaniav kai e(pta parqenouv pempein prov thn
Krhthn katrsquo e)tov kai δίδωσι au)touv tw~| Minwtaurw| e)sqiein
GRAMAacuteTICA El indefinido τις M F τι N (Veacutease el cuadro completo
en el apartado 71) Obseacutervese coacutemo se utiliza pai~v tiv un nintildeo un hijo
e)n de tai~v ) Aqhnaiv basileuei o( Ai)geuv e)sti de au)tw| pai~v tiv o)nomati Qhseuv o( de e)pei h(ba~|
touv e(tairouv oi)ktirei kai bouletai bohqei~n au)toi~v prosxwrei~ oun tw|~ patri kai ldquopappa filerdquo
fhsin ldquotouv e(tairouv oi)ktirw kai boulomai sw|zein au)touv pempe me oun meta tw~n e(tairwn prov
thn Krhthnrdquo o( d ) Ai)geuv malista fobei~tai a)ll ) o(mwv peiqetai au)tw~| o( oun Qhseuv ei)v thn nau~n
ei)sbainei meta tw~n e(tairwn kai plei~ prov thn Krhthn e)pei de ei)v thn nh~son a)fiknou~ntai o( te
basileuv kai h( basileia kai h( qugathr au)tw~n o)nomati )Ariadnh dexontai au)touv kai a)gousi prov
thn Knwsson (ou(tw gar thn tou~ Minwov polin o)nomazousin) kai fulattousin e)n tw~| desmwthriw|
Declinacioacuten de ἡ ναῦς νεώς ldquonaverdquo Como eacutesta algunas palabras de la tercera declinacioacuten son irregularesConsuacuteltese el diccionario
sing pluralN ναῦς νῆεςA ναῦν ναῦςG νεώς νεῶνD νηΐ ναυσί
METAFRASIS h( )Ariadnh perimenei prov th~| νηΐ
3112Tercera declinacioacuten temas en ndashντraiacutez ὀδόντ- diente γέροντ- anciano γιγαντ- gigante
sing pl sing pl sing pl
Nom VocAc Gen Dat
ὀδούς ὀδούς ὀδὁντmiddotα ὀδόντmiddotος ὀδόντmiddotι
ὀδόντmiddotες ldquoὀδόντmiddotας ὀδόντmiddotων ὀδοῦσι(ν)
γέρων γέρον γέροντmiddotα γέροντmiddotος γέροντmiddotι
γέροντmiddotες ldquoγέροντmiddotαςγερόντmiddotων γέρουσι(ν)
γίγαmiddotς γίγαν γίγαντmiddotα γίγαντmiddotος γίγαντmiddotι
γίγαντmiddotες ldquoγίγαντmiddotας γιγάντmiddotων γίγαmiddotσι(ν)
21
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
1 ndashντndash desaparece ante -σ- con alargamiento compensatorio (ὀδόντ-σιν -gt ὀδοῦσιν) 2 Obseacutervese la diferenciaentre palabras con la siacutelaba ndashοντ- acentuada o no acentuada Ἄσκησις 1 oi( arxontev bouleuousin 2 e)n tw|= stomati ei)sin oi( o)dontev kai h( glwtta 3 (Paroimia tiv )
pai=v men paida terpei gerwn de geronta 4 o( geitwn tav tou= arxontov aigav trefei 5 ta tw=n
qew=n a)galmata ou) monon e)k liqou a)lla kai e)k xrusou= kai e)lefantov hn 6 gignwskomen ton leonta
e)k tw=n o)nuxwn 7 div pai=dev ei)sin oi( gerontev
Pronombres Demostrativos ἀ ποδεικτικα ὶ ἀ ντωνυμίαι
ὅδε ἥδε τόδε ldquoeste -a -ordquo οὗτος αὕτη τοῦτο ldquoeste eserdquo singular plural sg plm f n m f n m f n m f n
N ὅδε ἥδε τόδε οἵδε αἵδε τάδε οὗτος αὕτη τοῦτο οὗτοι αὗται ταῦταA τόνδε τήνδε τόδε τούσδε τάσδε τάδε τοῦτον ταύτην τοῦτο τούτους ταύτας ταῦταG τοῦδε τῆσδε τοῦδε τῶνδε τῶνδε τῶνδε τούτου ταύτης τούτου τούτωνD τῷδε τῇδε τῷδε τοῖσδε ταῖσδε τοῖσδε τούτῳ ταύτῃ τούτῳ τούτοις ταύταις τούτοις
c) ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο ldquoaqueacutelrdquo
Singular Plural m f n m f n
Nom ἐκεῖνος ἐκείνη ἐκεῖνο Nom ἐκεῖνοι ἐκεῖναι ἐκεῖναAc ἐκεῖνον ἐκείνην ἐκεῖνο Ac ἐκείνους ἐκείνας ἐκεῖναGen ἐκείνου ἐκείνης ἐκείνου Gen ἐκείνων ἐκείνων ἐκείνωνDat ἑκείνῳ ἑκείνῃ ἑκείνῳ Dat ἐκείνοις ἐκείναις ἐκείνοις
Como determinantes demostrativos suelen preceder al sustantivo con su artiacuteculo (el cual no se traduce)
ὅδε ὁ φίλος (= ὁ φίλος ὅδε) este amigo οὗτος ὁ φίλος (= ὁ φίλος οὗτος ) ese amigo
ἐκεῖνος ὁ φίλος (= ὁ φίλος ἐκεῖνος ) aquel amigo
Ἄσκησις 1 Καταλαμβάνω καλῶς ταύτας τὰς γλῶσσας 2 Γράφε τούτων τὰ ὀνόματα καὶ ὅθεν εἰσίν
Ἄσκησις Παιδικὴ ᾠδή Cancioacuten infantil
( vocabulario etimol σέλινον gt πετροσέλινον gt persil gt perejil )
(solista) ποῦ μοι τὰ ῥόδα ποῦ μοι τὰ ἴα
ποῦ μοι τὰ καλὰ σέλινα(coro) τάδε τὰ ῥόδα τάδε τὰ ἴα τάδε τὰ καλὰ σέλινα
22
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
TEXTO II Auml ὅ τε Θησεὺς καὶ οἱ ἑταῖροι ἀϕικνοῦνται εἰς τὴν Κρήτην
h( d ) )Ariadnh e)pei o(ra~| ton Qhsea e)ra~| au)tou~ kai bouletai sw|zein
e)pei ou)~n gignetai h( nuc speudei prov to desmwthrion kai ton Qhsea
kalei~ kai ldquosiga w)~ Qhseu~rdquo fhsin ldquoe)gw )Ariadnh pareimi e)rw~ sou~
kai boulomai sw|zein i)dou δίδωμι gar soi tou~to to cifov kai tou~to
to linon mh ou)~n fobou~ a)lla a)ndreiwv ei)sbaine ei)v ton laburinqon
kai a)pokteine ton Minwtauron e)peita de e)kfeuge meta tw~n e(tairwn
kai speu~de prov thn nau~n e)gw e)qelw prov th~| nhi perimenein
boulomai gar a)po th~v Krhthv a)pofeugein kai meta sou~ prov tav )
Aqhnav plei~nrdquo ou(tw legei o( de Qhseuv mala men qaumazei dexetai de
to cifov kai perimenei thn h(meran
TEXTO III
e)pei de gignetai h( h(mera o( Minwv e)rxetai kai a)gei touv )Aqhnaiouv prov ton laburinqon oi( men
ou)~n e(tai~roi malista fobou~ntai o( de Qhseuv e)n th~| a)ristera~| e)xei to linon e)n de th~| decia=| to cifov kai
proxwrei~ ei)v ton skoton oi( de e(tai~roi malista fobou~ntai a)ll ) o(mwv e(pontai makran o(don
poreuontai kai pollakiv yofouv deinouv a)kouousin o( gar Minwtaurov diwkei au)touv e)n tw~|
skotw| kai mala deinw~v bruxa~tai telov de e)pi ton Qhsea o(rma~tairdquo
o( de Qhseuv mala a)ndreiwv maxetai th~| men gar a)ristera|~ lambanetai th~v kefalh~v tou~ qhriou th~|
de decia| to sth~qov tuptei o( de Minwtaurov deinw~v klazei kai katapiptei prov thn gh~n o( de
Qhseuv to linon lambanei (ou(tw gar thn o(don gignwskei) kai h(gei~tai toi~v e(tairoiv prov tav
pulav e)pei de gignetai h( nuc e)cerxontai e)k tou~ laburinqou kai speudousi prov thn nau~n e)kei~ de
thn )Ariadnhn o(rw~sin perimenei gar prov th~| nhi taxewv ou)~n ei)sbainousi kai a)popleousi prov
tav )Aqhnav
TEXTO IV O QHSEUS THN ARIADNHN KATALEIPEI
ou(twv οὖν o( Qhseuv touv e(tairouv
sw|zei kai a)po th~v Krhthv a)pofeugei
Πρῶτα men prov nh~son tina Nacon
23
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
o)nomati pleousin e)pei de a)fiknou~ntai e)kbainousin e)k th~v newv kai a)napauontai e)pei de gignetai h(
nuc oi( men a)lloi kaqeudousin o( de Qhseuv ou) kaqeudei a)lla h(suxov perimenei ou) gar filei~ )
Ariadnhn ou)de bouletai ferein au)thn prov tav )Aqhnav di ) o)ligou ou)~n e)pei kaqeudei h( )Ariadnh
o( Qhseuv e)geirei touv e(tairouv kai ldquosiga~te w)~ filoirdquo fhsin ldquokairov e)stin a)poplei~n speudete οὖν
prov thn nau~nrdquo e)pei ou)~n ei)v thn nau~n a)fiknou~ntai taxeampwv luousi ta peismata kai a)popleousin
thn d ) ))Ariadnhn leipousin e)n th| nhsw|
e)pei de gignetai h( h(mera a)negeiretai h( )Ariadnh kai o(ra~| o(ti ou)te Qhseuv ou)te oi( e(tai~roi pareisin
trexei ou)~n prov thn paralion kai blepei prov thn qalattan thn de nau~n ou)x o(ra~| malista ou)~n
fobei~tai kai boa~| ldquow)~ Qhseu~ pou~ ei a)~ra me kataleipeiv e)panelqe kai sw~|ze merdquo
Praacutectica oral tiv e)stin h( )Ariadnh ti δίδωσι h( )Ariadnh τῷ Qhsei= ποῦ ei)sbainei o( Qhseuv ποῦ perimenei h( )Ariadnh
Traduccioacuten inversa Mientras Ariadna llama el dios Dioniso mira desde el cielohacia la tierra ve a Ariadna y se enamora de ella Asiacute que vueladesde el cielo a la tierra Y cuando llega a la isla se aproxima aella y dice ldquoAriadna no temas Yo Dioniso estoy aquiacute Te amo yquiero salvarte Ven conmigo al cielordquo
Ariadna se alegra y va hacia eacutel Asiacute que Dioniso la lleva al cieloAriadna se convierte en una diosa y permanece para siempre enel cieloVeacutease anexo I vocabulario espantildeol-griego mientras ἐν ᾧ llamar καλέω -ῶ Dioniso Διόνυσος ndashου cielo οὐρανός -οῦ tierra γῆ γῆς enamorarse ἐράω -ῶ asiacute que οὖν aproximarse προσέρχομαι +D iexclno μή [+IMP] temer ϕοβοῦμαι estaraquiacute πάρειμι salvar σῴζω iexclven ἔλθε alegrarse χαίρωpermanecer μένω para siempre εἰσαεί
24
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
341 Gramaacutetica tercera declinacioacuten Temas en ndashρ ndashλ nombres de parentesco en -thr el sustantivo a0nhr
Singular Plural Singular Pluralraiacutez πατερ- padre ἀνερ- hombreNom VocAc Gen Dat
πατήρ πάτερ πατέρ-α πατρ-ός πατρ-ί
πατέρ-ες
πατέρ-ας πατέρ-ων πατρά-σι(ν)
ἀνήρ ἄνερ ἄνδρmiddotα ἀνδρmiddotός ἀνδρmiddotί
ἄνδρmiddotες
ἄνδρmiddotας ἀνδρmiddotῶν ἀνδρmiddotάσι(ν)
1Como modelo de temas en λ- ρ- veacutease ῥήτωρ paacuteg 14 Las λ- ρ- se mantienen ante -σ- 2 πατήρ nombres de parentesco acabados en -thr y ἀνήρ tienen algunas irregularidades
Ἄσκησις temas en -r- 1 Γράϕω ἕναν ἄνδρα πρῶτα τὴν κεϕαλήν Ὁ ἀνὴρ φορεῖ κυνῆν 2
Ἡ κόμη τοῦ ἀνδρὸς οὐ φαίνεται οὐδὲ τὰ ὠτὰ αὐτοῦ φαίνεται Οὔτε τὸ νῶτον φαίνεται 3 Οἱἄνδρες χορεύουσι καὶ γελῶσι 4 Persefonh qugathr h]n Dhmhtrov 5 oi( paterev kai ai( μητέρεςstergousi touv paidav 6 Omhrov toi=v Ellhsin h]n w(v pathampr sofiav 77 ai( xelidonev ei)sin a
ggeloi tou= earov 8 ta tou= r(hamptorov r(hampmata terpei touv politav 9 mh douampleue tw~| gastri 10 oi(Persai quousi tw~| h(liw| kai selhampnh| kai puri
Declinacioacuten de εἷς μία ἕν ldquouno unardquo οὐδείς οὐδεμία οὐδέν laquoninguacuten ninguna nadaraquo
ldquouno unardquo
m f n
laquoninguacuten ninguna nadaraquo Singular m f n
Plural
NA GD
εἷς μία ἕν ἕνᾰ μίαν ἕν ἑνός μιᾶς ἑνός ἑνί μιᾷ ἑνί
oὐδείς οὐδεμία οὐδέν οὐδένα οὐδεμίαν οὐδέν οὐδενός οὐδεμιᾶς οὐδενός οὐδενί οὐδεμιᾷ οὐδενί
οὐδένες οὐδένας οὐδένων οὐδέσι(ν)
ἄσκησις 1 Ἔχω ἕν μῆλον καὶ ἕνα μηλοπέπονα
Traduccioacuten inversa La diosa GEA y el TORO
En la eacutepoca neoliacutetica los hombres adoran a la diosa Tierra la gran diosa de la fertilidadmadre de todo El siacutembolo de la diosa Tierra era la vaca Su esposo e hijo era el Toro Loscuernos del toro tienen la forma de la luna creciente que continuamente muere y de nuevonace el toro es pues tambieacuten el siacutembolo de la resurreccioacuten
leacutexicoἐποχή eacutepoca νεολιθικός ndashός ndashόν neoliacutetico ἄνθρωπος hombre personaσέβομαι adorar qea -a=v diosa Γαῖα -ης ἡ Gea la diosa Tierra μέγαςμεγάλη μέγαgrande polugonia fertilidad μήτηρ μητρός (acus μητέρα) madre πᾶς πᾶσα πᾶν gen παντός πάσης παντόςtodo toda todo
σύμβολον ndashου siacutembolo bou~v boov vaca πόσις ndashεως ὁ esposo τὸ τέκνον-ου hijo ταύρος toro ὡς como κέρας κέρατος τό cuerno μορφή -ῆς forma μηνίσκος -ου ὁ luna creciente (ldquolunitardquo) [menisco (cartiacutelago en formasemilunar en la rodilla)] ὃς que el cual [pr relativo] selhnh hv luna συνεχῶς(adv) sin cesar continuamente ἀποθνῄσκω morir πάλιν de nuevo
γίγνομαι nacer kai tambieacuten a)nastasiv -ewv resurreccioacuten
25
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Πασιφάη καὶ τέκνον
TAREA Busca informacioacuten sobre el culto neoliacutetico a la diosa Madre Tierra su simbologiacutea y presencia en el mundo claacutesico Haz una redaccioacuten
ἡ μετοχή ndash el participio de presente activo y medio
conjugacioacuten en ndashω ( = voz activa) conjugacioacuten en ndashμαι ( = voz media)
λύων desatando amp que desata
ἐρχόμενος viniendo amp que viene
Para formar el participio presente activo masculino y neutro se antildeade ndashων (-οντ-) a la raiacutez y se declina por la 3ordf declinacioacuten (temas en ndashντ) El femenino tiene un sufijo ndashουσα y sigue la declinacioacuten en ndashαVEacuteASE el cuadro completo de λύων en el anexo al finaldel cuadernillo
Para formar el participio presente medio se antildeade elsufijo ndashμενος declinado como un adjetivo del tipo
καλός καλή καλόν El participio medio se traduce igualque el activo o bien se antildeaden pronombres reflexivos seguacutenla persona luomenov desataacutendoSE que SE desatamientras SE desata
Participios en -ων -ουσα -ον sing plural
masc fem neutro masc fem neutrosnv λύων λύουσα λῦον λύοντες λύουσαι λύονταac λύοντα λύουσαν λῦον λύοντας λυούσας λύοντα
gen λύοντος λυούσης λύοντος λυόντων λυουσῶν λυόντων
dat λύοντι λυούσῃ λύοντι λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι (ν)
Praacutectica oral iquestCoacutemo diriacuteas laquoaprendiendo (eacutel)raquo laquoaprendiendo (ella)raquo laquoaprendiendo (eacutel)raquoacusativo laquoaprendiendo (ellas) (nom pluralraquo etc Practicar con μανθάνω πίνω ἐσθίω γράφω προσάπτω ἐκλείπω
Participios de presente en funcioacuten ADVERBIAL traducidos por gerundios ① El participio se declina y se pone en el mismo geacutenero nuacutemero y caso que la palabra que sea su sujeto (obseacutervese que el participio sigue siendo un VERBO y como tal tiene su propio sujeto y los complementos propios de un verbo) οἱ πολῖται καθίζονται ἐν τῇ στοᾷ ἄλλαντας ἐσθίοντες καὶ οἶνον πίνοντες
Los ciudadanos se sientan en el poacutertico comiendo morcillas y bebiendo vino
( ἐσθίοντες πίνοντες en nominativo plural lo mismo que οἱ πολῖται su sujeto)
Ἄσκησις (μετοχή αacute) Completar la traduccioacuten
1 οἱ πολέμιοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίαςφεύγουσιν ἐπὶ τὰ ὄρη
1 Los enemigos ______________ sus casas huyenhacia los montes
26
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
2 o9 de Filippov thn polin qewampmenov fhsin w(vkalh e)stin (qewampmenov participio de qeaomai) 3 o( Dikaiopoliv kai o( pai=v ei0v tav pulavἀφικόμενοι ton h(mionon prosaptousi dendrw|(ἀφικόμενοι participio de ἀφικνοῦμαι)
2 Filipo __________ la ciudad dice ldquoiexclQueacute hermosaesrdquo
3 Diceoacutepolis y su hijo _____________ a las puertasatan el asno a un aacuterbol
Participios de presente atributivos (funcioacuten de adyacente) traducidos por oracioacuten subordinada ②adjetiva (ldquode relativordquo) declinados en diversos casos Ἄσκησις
1 o( a)nhr manqanwn ta maqhmata e)sti filosofoj 2 oi( a)ndrej
manqanontej ta maqhmata ei)sin filosofoi 3 o(rw~ ton andra
manqanonta ta maqhmata 4 o(rw~ touj andraj manqanontaj ta
maqhmata 5 oi( filoi tou~ a)ndroj manqanontoj ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 6 oi( filoi tw~n a)ndrw~n manqanontwn ta maqhmata
ei)sin a)gaqoi 7 pempw to dw~ron tw~| a)ndri manqanonti ta
maqhmata 8 pempw ta dw~ra toi~j a)ndrasi manqanousi ta
maqhmata
Ejercicios Maacutes participios atributivos (participios traducidos por oracioacutenadjetiva [ldquode relativordquo]) Completar la traduccioacuten
1 tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav (keimenov participio de keimai ldquoestarrdquo) 2 qew~ntai tou_v
a0nqrwamppouv speudontav dia tou= dromou (speudw apresurarse ir corriendo) 3 poreuomeqa ei)v kwmhn
a)pexousan stadiouv e(chkonta a)po Ierousalhm (a0pexw ldquodistarrdquo ldquoestar distanterdquo)
1 Ven [la ciudad de] Atenas abajo 2 Observan a las personas por la calle 3Vamos a una aldea sesenta estadios (=10 kms) de Jerusaleacuten
3 El participio PREDICATIVONota Con el verbo pauomai cesar dejar de (hacer algo) se emplea un participio PREDICATIVO que se traduce por DE + INFINITIVO
ou0 pauontai tuptontev no dejan de golpear
Ejercicios sobre el participio de presente activo Declina oralmente los participios de presente de los siguientesverbos γω βλ πω ἄ έ ῥίπτω σπεύδω Completa con un participio Una vez completadas coacutepialas en tucuaderno y antildeade la traduccioacuten
1 οἱ δοῦλοι ἥκουσι εἰς τὸν ἀγρὸν τοὺς βοῦς ἄγ___________ 2 ai9 gunai~kev e0n tw|~ a0grw|~ kaqizontai touv paidav βλ πέ ____________ 3 oi9 pai~dev ou0 pauontai liqouv ῥίπτ____________ 4 ara o9ra|~v thn parqenon ei0v to i9eron σπεύδ_____________
Traducir 1 Los esclavos van deprisa a casa conduciendo a los bueyes 2 El extranjero ve a los nintildeos que corren hacia la plaza 3 o9 neaniav thn parqenon filei~ mala kalhn ousan
27
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
ΠΡΟΣmiddotΤΟmiddotΑΣΤΥ Th=| ou]n u9steraia| e0pei gignetai h9 h9mera e0geiretai te h9
Murrinh kai ton andra e0geirei kai fhsin
- epaire seauton eth aner kairov gar e0sti prov to astu
poreuesqai
o9 ou]n a0nhr ton Canqian kalei= kai keleuei au0ton mh r(a|ampqumov
ei]nai mhde pauesqai e0rgazomenon e0n de toutw| h9 Murrinh ton te
si=ton ferei kai ton te pappon e0geirei kai touv pai=dav epeita
de o0 Dikaiopoliv ei0v thn au0lhn ei0serxetai kai toi=v alloiv
h9gei=tai prov ton bwmon spondhn de poioumenov telov de ton
h9mionon e0cagei o0 de pappov a0nabainei e0prsquo au0ton outwv ou]n
poreuontai prov to ἄστυ
Proxwrou=sin ou]n a0na to orov kai e0pei eiv akron a0fiknou=ntai
tav 0Aqhnav o9rw=si katw keimenav o9 de Filippov thn polin
qewampmenov fhsin
Fil- i0dou w9v kalh e0stin h0 poliv a]rrsquo o9ra=te thn 0Akropolin
Mel - ναί o9rw~ dh a]rrsquo o9ra=te kai ton Parqenw~na w9v kalov e0sti kai megav
Fil- a0lla speu=de pappa katabainomen gar prov thn polin
taxewv ou]n katabainousi kai ei0v tav pulav a0fiknou=menoi ton h(mionon prosaptousi dendrw| tini
kai ei0serxontai e0n de tw~| astei pollouv a0nqrwamppouv o9rw~sin e0n tai~v o9doi~v badizontav andrev kai
gunai~kev neaniai pai~dev poli=tai te kai cenoi speudousi prov thn a0goran h( ou]n Murrinh
foboumenh u9per tw~n paidw~n fhsin
Murr - e0lqe deu~ro w Filippe kai lambanou th=v xeirov
e)rwthseiv tina e9geirei h( Murrinh tiv a)nabainei e)pi ton h(mionon ti poiei=o( Dikaopoliv e)pei ei)v tav pulav a)fiknou=ntai poi= speudousin oi( poli=tai ti o(rw=sin e)ntai=v o(doi=v tou= astewv
511 Preteacuterito imperfecto - παρατατικός χρόνος
e1luon desatabae1luev etce1lue ( 2)
e)luomene)luetee1luon
El aumento Aparte de unas terminaciones de persona diferentes (llamadas ldquosecundariasrdquo)la otra caracteriacutestica del imperfecto (y del aoristo de indicativo y de algunos preteacuteritosperfectos) es el llamado ldquoaumentordquo Consiste en anteponer una ε- a la raiacutez en los verbosque comienzan por consonante luw gt e1 lu on Si la raiacutez verbal comienza por vocal en vez de prefijar una ε- lo que ocurre es que la vocal inicial se alarga provocando estos cambiosα ε gt η ᾳ αι ει gt ῃ αυ ευ gt ηυο gt ω οι gt ῳ (ῐ ῠ η ω ου no cambian)
Veacuteanse las formas del imperfecto en voz media en el cuadro de los verbos al final del cuadernillo
2 cuando la palabra siguiente empieza por vocal
28
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Ejemplos ἀγγέλλω - ἤγγελλον ἐθέλω - ἤθελον ᾄδω - ᾖδον αἰτέω - ᾔτουν εἰκάζω - ᾔκαζον αὐξάνω -ηὔξανον εὕρίσκω - ηὕρισκον ὀνομάζω - ὠνόμαζον οἰμώζω laquogemirraquo - ᾤμωζον ἱδρύω - ἵδρυον ὑβρίζω -ὕβριζον ἥκω - ἥκον ὠφελέω - ὠφέλουν οὐτάζω laquoherirraquo - οὔταζον ἰάομαι - ἰώμην ὕει - ὗενNOTA Algunos verbos usuales tienen un aumento irregular exw ldquotenerrdquo imperfecto eixon ἕπομαι ldquoseguirrdquoimperfecto εἱπόμην
Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos activos Vocabulario διώκω acusar Καρδοῦχοι carducos1 ta qhria e1trexe dia tou= pediou 2 o( gewrgov a1rti ta dendra e1temne 3 ou)deiv u(mw~n e)pisteue toi=v
tw~n polemiwn orkoiv 4 ὁ Ἱπποκράτης τὴν τοῦ σοφιστοῦ θύραν τῇ αὐτοῦ βακτηρίᾳ σφόδρα
ἔκρουεν 5 οἱ μὲν Καρδοῦχοι ἐκλειπόντες τὰς οἰκίας ἔχοντες καὶ γυναῖκας καὶ παῖδας
ἔφευγον ἐπὶ τὰ ὄρη 6 e1nioi ton h3lion e1legon o)fqalmon tou= ou)ranou= 7 ἐγὼ e)qaumazon th=v
tolmhv tou= a)nqrwpou 8 oi( )Aqhnai=oi )Alkibiadhn a)sebeiav e)diwkon kai qanatou e1krinon
(imperfectos traducidos por perfectos) 9 Ἆρα ἤθελες ἄρτον Ναί ἤθελον ἄρτον καὶ κρέας
Cuando el sujeto es un neutro plural el verbo estaacute en singular ta zw=|a trexei los animales corren
512 Imperfecto del verbo ei)mi
hn hmen hsqa hte hn hsan
Ejercicio 9 erhmoi h]san e)n tai=v oi)kiaiv oi( paidev 10 ta tou= polemiou toca hn farmakou mesta 11
xalepa hn ta tw=n doulw=n e1rga 12 Πῶς ἦν ἡ πορεία σου ὦ κύριε
513 Preverbios y Preposiciones (continuacioacuten) La mayoriacutea de las preposiciones se usan como preverbios para formar verbos compuestos Teacutenganse en cuenta los posiblescambios que sufren los preverbios (y las preposiciones) cuando le siguen una vocal (por ejemplo la - del aumento) o ciertas consonantes preposiciones ante vocal ante vocal
con espiacuteritu aacutesperoante gutural
ante labial
ante
peri alrededor depro delante deprov haciaei)v a hacia
no cambian
a)na sobre a)n- a)n-
para junto a par- par-
dia por di- di-a)nti frente a a)nt- a)nq-e)pi en encima de e)p- e)f-
a)po desde a)p- a)f-
u(po debajo de u(p- u(f-
29
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
meta con met- meq-
kata debajo de kat- kaq-
e)k desde e)c e)csun con sug- sum- sul-e)n en e)g- e)m-
Analizar y decir queacute preverbios llevan estos verbos compuestospersona tiempo modo voz preverbio traduccioacuten
e0kfeuampgomen 1ordf pl pres indicat activa e)k huimosproxwrou~sia0pokteineine0panerxomeqa (iexcldos preverbios)
a0nabaineinproserxesqaie0kpiptousiparestinἐγχέω
IMPERFECTO de los verbos contract os y verbos con preverbio Los verbos contractos tienenterminaciones de persona diferentes de las vistas anteriormente en el verbo luw (veacutease cuadro) En cuanto a losverbos compuestos con preverbio el aumento se inserta entre el preverbio y la raiacutez verbal Recueacuterdese que si elpreverbio acaba en vocal eacutesta se pierde ante el aumentoa)naluw disuelvo (= a)na-luw) gt a)ne luon disolviacutea (= a)nrsquo-e1luon)
Ejercicio con preverbios Crea verbos compuestos a partir del verbo simple βάλλω y los siguientespreverbios ἐπὶ ἀπὸ περί ἐν συν ἐκ Indica coacutemo seraacute la primera persona del presente de indicativo y delimperfecto de indicativo Ejemplo παρ + β λλω gt ά ά παραβ λλω ά παρ βαλλονέ
Ejercicio de anaacutelisis Decir de queacute verbo se trataὑπώπτευε __________________ ἠσθένει __________________ ἐνετύγχανεν _______________ἐποίουν ________________ ἀπεῖχον 3 _________________
512 Ejercicio con imperfectos de verbos que comienzan por vocal o con preverbios traduccioacuten 1 ὁ Δαρεῖος ἠσθένει καὶ ὑπώπτευε τὴν τελευτὴν τοῦ βίου
TRADUCCIOacuteN INVERSAOi( polemioi___________ ____ ______________ thn o)poranLos enemigos vigilan los puentes durante el otontildeo
Triptolemov _________ ______________ __________ __________Triptoacutelemo ensentildea a los hombres el cultivo del trigo (doble acusativo)
_____ ___________ _____________ kaqeudousiLos honestos duermen tranquilos
__________ τὰς _____________________ νόσους ἐκβάλλουσιLos meacutedicos expulsan las enfermedades de los hombres
3 χω tiene un aumento irregular Ἔ εἶχον εἶχες κτλ (κτλ = καὶ τὰ λοιπά et cetera)
30
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Ἄσκησις Poner en preteacuterito imperfecto las frases anteriores Ἄσκησις Ejercicios con imperfectos medios ndash παρατατικός χρόνος μέση διάθεσις1 Χειρίσοφος μὲν ἡγεῖτο πάντας τοὺς γυμνῆτας τοῦ στρατεύματος λαβὼν Ξενοφῶν δὲ σὺν τοῖς
ὀπισθοφύλαξιν ὁπλίταις εἵπετο οὐδένα γυμνῆτα ἔχων οὐδεὶς κίνδυνος ἐδόκει εἶναι (ἡγοῦμαι conducir
ἕπομαι imperf εἱπόμην seguir) 2 ἐλέγετο (se deciacutea que) τὰς πηγὰς τοῦ Εὐφράτου οὐ πρόσω τοῦ Τίγρητος εἶναι
Ἄσκησις Construir frases usando una palabra de cada columna y el verbo en imperfecto voz media Alternar singular y plural y usar las varias personas gramaticales
ὁ στρατηγός -οῦὁ στρατιώτης ουὁ βασιλεύς έωςὁ Χειρίσοφοςἐγώ σύ ἡμεῖς ὑμεῖς
τό στράτευμα ndashματοςδοῦλος ουγυνή γυναικός ἡ
εἰς τὰς κώμαςεἰς τὴν πόλινεἰς τὸν ποταμὸνεἰς τὸ ϕρέαρδιὰ τῆς γέφυρας
ἡγοῦμαι +Dἕπομαι (imperf εἱπόμην) +D
61 El Aoristo voz activaAoristo I ἔ-λυ-σ-α ldquodesateacuterdquoindicativo imperativo subjuntivo optativo infinit participio
ἔλυσα ἔλυσας ἔλυσε(ν) ἐλύσαμεν ἐλύσατε ἔλυσαν
λῦ-σ-ον λυ-σ-ά-τω
λύ-σ-α-τε λυ -σ-ά-ντων
λυσ-ω λυσ-ῃς λυσ-ῃ λυσ-ωμεν λυσ-ητε λυσ-ωσι(ν)
λύ-σ-αι-μι λύ-σ-ειας (λύ-σ-αι-ς)
λύ-σ-ειεν (λύ-σ- αι)
λύ-σ-αι- μεν λύ-σ-αι-τε λύ-σ-ειαν (λύ-σ-αι-εν)
λῦ-σαι
λύ-σ- ας M
λύ-σ-αντος ldquohabiendodesatado
λύ-σ-ασα F
λυ-σ-άσης
λῦ-σ- αν N
λύ-σ-αντοςOtros verbos regulares θύω δυναστεύω κωλύω κελεύω φονεύω χορεύω
ἄσκησις 1 ἆρα θέλετε χορεύσαι Ναί ἐγὼ ἤθελον χορεύσαι μετὰ σου
612 Aoristo de verbos vocaacutelicos o contractos Recordemos que un verbo vocaacutelico es aqueacutel cuya raiacutez acaba envocal (poie-w tima-w dhlo-w) Pues bien basta con alargar esta vocal ante la ndashndash del aoristo La y la cambian en y la ndasho en ndash Ejemplos poiew gt e)poihsa hice (e)-poih-sa) timaw gt etimhsa honreacute (e-timh-sa ) dhlow gt e)dhlwsa mostreacute (e)-dhlw-sa )NOTA Algunos verbos no alargan la vocal en el aoristo sino que mantienen la vocal breve de la raiacutezκαλέω (-ῶ) llamar ἐκάλεσα αἱρέομαι (-οῦμαι) elegir gt aor pas ᾑρέθην fui elegido
Ἄσκησις Traduccioacuten1 ἐγὼ ἤθελον ὑμᾶς ἐρωτήσαι κἄν τι 2 oi( )Axaioi touv Trw|ouv e)nikhsan e)ndocw| dolw| 3 ἐν
ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν 4 o( ἀγαπῶν thn a)dikian ou)depote peri tou= τῶν
a)nqrwpwn biou e)melethse (μελετάω περί G cuidar de )
31
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Ejercicio 1 Conjugar ποιέω -ῶ hice hizo hacer hicimos haciendo (eacutel) hicieron haciendo (ellos) hiciste
haciendo (ella)
Ejercicio 2 Rerpaso de formas verbales Analizarpersona tiempo modo voz preverbio enunciado traduccioacuten
ἔφευγονθύοντεςἔποίησαe1lueluontaiἔθυσεproserxesqeetugxanevdialegesqailuousa
613 Verbos consonaacutenticos En los verbos cuya raiacutez acaba en una consonante el encuentro de dicha consonante conla ndash del aoristo provoca ciertos cambios El siguiente cuadro indica los cambios que se producen ante la ndash del aoristo (ydel futuro) asiacute como ante la ndash del preteacuterito perfecto activo la ndash del aoristo y futuro pasivos y la ndash del perfecto pasivoconsonantefinal de la raiacutez
+ + + +
Ejemplos ῥίπτω gt ἔρριψα arrojeacute (e-ript-sa) plekw gt epleca trenceacute (e-plek-sa) nomizwgt e)nomisa creiacute (e)-nomiz-sa) σῴζω gt ἔσῳσα salveacute
Ejercicios Vocabulario ὄρος -ους laquomonteraquo (dat ὄρει) ἔφη laquodijoraquo Ξανθίππη laquoJantiparaquo (esposa deSoacutecrates) Κρίτων Κρίτωνoς laquoCritoacutenraquo (amigo de Soacutecrates)4 ou)deiv tau=ta e1pracen ou)depote 5 grayon toutwn ta o)nomata kai o3qen ei)sin 6 w cene
katoiktiron me thn panaqlian lu=son me tw=n desmw=n 7 o( παῖς ouk hqele dioi=cai touv o)fqalmouv
διότι μάλα ἐϕοβεῖτο 8 Ζεύς ἐπέταξεν Ἡφαίστῳ τὸ σῶμα τοῦ Προμηθέως τῷ Καυκάσῳ ὄρειπροσηλῶσαι 9 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφη ndash ἄπαγε τὴν Ξανθίππηνοἴκαδε raquo
Aoristo Voz media Verbos regulares contractos y consonaacutenticos Ejercicios1 ἆρα θέλετε περίπατον ποιεῖσθαι 2 ἐγὼ ἤθελον ἀναπαύσασθαι ὀλίγον
71 Pronombres y adjetivos interrogativos e indefinidos
interrogativo tiv iquestQuieacuten ti iquestqueacute iquestpor queacuteindefinido tiv un uno alguien alguacuten cierto ti algo un una cosa
masc amp fem neutro masc amp fem neutroNAGD
tiv titina ti tinov tini
tinev tinatinav tina tinwn tisi
el indefinido tiv ti ldquoalguien algo un un ciertordquo se declina igual pero sin tilde en la -
Ἄσκησις ἐρωτηματικαὶ ἀντωνυμίαι Ejercicios con pr interrogativo indefinido demostrativos pto imperfecto
32
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
activo y medio aoristo IITi de e)stin o( biov ti de o( qanatov ou)deiv gignwampskei touto plhn o( qeov tinev e)ste w cenoi kai
tinov patridov ti elegon oi( filosofoi peri th=v a)qanasiav th=v yuxh=v peri tinov h)goreuen
o( Swkrathv toi=v neaniaiv tini ferete tau=ta ta kala biblia e)n tini topw| kai tisin o3ploiv
e)maxesanto outoi oi( stratiwamptai
Ἄσκησις Ejercicios con indefinidos
o( anqrwpov skia=v onar estin tau=ta egrayen o( Pindarov poihthv tiv tw=n (Ellhnwn e)n
bibliw| tiniekrouon cenoi tinev thn tou= Prwtagorou quran th=| bakthria| panu sfodra Ποῦ
ὑπάρχει ἔμπορος τις Tau=ta e)sti ta biblia sofistw=n tinw=n 5 Prosaptousi ton h(mionon dendrw|
tini 6 ὁ Σωκράτης βλέψας εἰς τὸν Κρίτωνα laquoὦ Κρίτων ndashἔφηndash ἀπαγέτω τις τὴν Ξανθίππην οἴκαδε raquo
7 Τί ἄλλο χρῄζομεν mdash Χρῄζομεν σίτου καὶ οἴνου ποῦ ὑπάρχει ἀγορά τις 8 Gewrgov tiv emellen
a)poqnhskein kai toi=v teknoiv legei tau=ta
El aoristo IIEl aoristo-II es el que aparece con numerosos verbos irregulares La raiacutez del aoristo es muy distinta a la del presente Tienelas mismas terminaciones personales que un preteacuterito imperfecto (pero la raiacutez NO es la raiacutez de un preteacuterito imperfecto)
presente pto imperfecto (iexcliexcliexclmisma raiacutez que el presente
aoristo II
legw digo e-leg-on deciacutealegeiv e-leg-evlegei e-leg-elegomen e)-leg-omenlegete e)-leg-etelegousi e-leg-on
ei]p-on dijeei]p-evei]p-eei]p-omenei]p-eteei]p-on
Ἄσκησις Vocabulario ἐθέλω θέλω ) aor ἠθέλησα querer
1 o( Dikaiopoliv ou0k h)qelhse th|~ gunaiki_ pro_v to_ astu h(ghsasqai 2 o( cenov ei)selqw_n eu)qu_v oi]non h|
thsen 3 ai9 gunaikev kaiper tou_v andrav i0dou=sai ou)k e0pausanto bow~sai 4 eiselqe w pai= kai_ to_n
patera kaampleson 5 e0lqe_ deu=ro w pai= kai_ ei0pe moi ti e0poihsav 6 h( parqenov tou_v xorou_v qeasamenh
oikade espeusen 7 h(mei=v me_n a0gaqai_ hmen u(mei=v de_ kakai 8 o( gerwn outw geraio_v hn wste pantev
au)to_n e0qaumasamen 9 kai toutwn ou)deiv ou1trsquo e)poihse kakon ou)den ou1trsquo ai)tian e1sxen
Pronombres relativos (I) ὅς ἥ ὅ
El pronombre relativo se declina como el artiacuteculo (excepto el nominativo ὅς) como si sustituyeacuteramos la por espiacuteritu
aacutespero ὅς ἥ ὅ ldquoel que la que lo querdquo ldquoquerdquo ldquoel cualrdquo
33
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Singular Plural
m el que f la que n lo que m los que f las quen las cosas que lo que
Nom ὅς ἥ ὅ Nom οἵ αἵ ἅ Ac ὅν ἥν ὅ Ac οὕς ἅς ἅGen οὗ ἧς οὗ Gen ὧν ὧν ὧνDat ᾧ ᾗ ᾧ Dat οἷς αἷς οἷς
ἀσκήσεις 1 ὁ Οὐρανὸς ἦν πρῶτος θεός ὃς τοῦ παντὸς κόσμου ἐδυνάστευσε2 ou)k gignwskw ἃ
mellei genesqai (laquosucederraquo) 3 ἀνὴρ Pershv profainetai ἱππεύων kai_ pa~sin oiv ἐνετύγχανεν e0boampa
kai_ barbarikw~v kai_ e9llhnikw~v o(ti basileu_v proserxetai σὺν strateumati pollw~| 4 oi( paidev
qew~ntai polun xronon ta a)galmata ἃ to pa~n i(eron kosmei= 5 o3 blepeiv grayon ei)v biblion kai
pemyon ei)v 1Efeson 6 e)kei=nov o( pai=v o$v σφαῖρᾳ paizei e)mov a)delfov e)stin 7 τῇ πρώτῃ δὲ ἡμέρᾳ
ἀφίκοντο ἐπὶ τὸν ποταμὸν ὃς ὥριζε τὴν τῶν Μακρώνων καὶ τὴν τῶν Σκυθηνῶν χώραν 8
ἀκούετε ἃ u(mi=n legw w ἄνδρες
LECTURAS ΑΝΑΓΝΟΣΕΙΣ
TEXTO OODUSSEUSKAIOAIOLOS
e0pei e0k tou~ antrou tou~ Kuklwpov e0kfeuampgomen e0panerxomeqa taxewv prov tou~v e9tairouv oi9
de e0pei h9ma=v o9rw~si xairousin th=| de u9steraia| keleuw
au0tou_v ei0v th_n nau=n auqiv ei0sbainein outwv ou]n
a0popleomen
dirsquo o0ligou de ei0v nh=son Ai0olian a0fiknou~meqa e0kei=
de oi0kei= o9 Aiolov basileu_v tw~n a0nemw~n o9 de h9ma=v
eu0menw~v dexomenov polu_n xronon cenizei e0pei de e0gw_
34
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
keleuampw au0to_n xairein δίδωσι moi σάκκον τινα ἐν ᾧ pantav tou_v a0nemouv katadei= plh_n e9nov
Zefuamprou praou e0nnea ou]n h9merav pleomen th~| de_ dekath| o9rw~men th_n patrida gh~n e0ntau~qa dh_ e0gw_
kaqeudw oi9 de_ e9tai=roi e0pei_ o9rw~si me kaqeudonta outw legousin ldquoti e0n tw|~ σάκκῳ enestin polu te_
a0rgurion dw~ra tou~ Ai0olou age dh luete to_n σάκκον kai_ to_n xruso_n ai9rei=terdquo
e0pei_ de_ luousi to_n σάκκον eu0qu_v e0kpetontai pantev oi9 anemoi kai_ xeimw~na deino_n poiou~si
kai_ th_n nau~n a0po_ th~v patridov gh~v a0pelauampnousin e0gw_ de_ e0geiromai kai_ gignwskw ti ginetai
a0qumw~ oun kai_ boulomai r9iptein e0mauto_n ei0v th_n qalattan oi9 de_ e9tai=roi sw|ampzousi me outwv oun oi9 a
nemoi h9ma=v ei0v th_n tou~ Ai0olou nh~son palin ferousin
Praacutectica oral Dibujar en la pizarra unas vintildeetas y recrear oralmente la historia de Ulises y Eolo
Traducir (leacutexico en el texto) Cuando llegamos a la isla voy a la casa de Eolo Eacutel cuando me ve se asombra mucho y
dice ldquoiquestQueacute ocurre iquestPor queacute estaacutes aquiacute presente de nuevo Yo contesto ldquoMis compantildeeros son los culpables pues
liberaron a los vientos Pero ayuacutedanos oh amigordquo Eolo dice ldquoaleacutejate raacutepidamente de la isla Pues no es posible ayudarte
porque los dioses sin duda te odianrdquo
oi9 Samioi prw~toi tw~n 9Ellhnwn ei0v
Tarthsson a0fikonto ἔμπορος gar tiv
Kwlai=ov o0nomati a0po th=v Samou
o9rmwampmenov prov thn Aigupton eplei a0lla
xeimw_n megistov e0geneto kai polla_v h9merav
ou0k e0pausato o9 anemov ai0ei ferwn thn nau=n
prov th_n e9speran telov de (Hrakleiav
sth=lav diekperhampsantev ei)v ton w)keanon
ei)sepleusan kai ou3twv ei)v Tarthsson
a)fikonto
oi( de e)pixwamprioi labontev au)touv ei)sekomisan para ton basilea geronta tina )
35
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
Ἀργανθώνιον o)nomati o( de ἠρώτησεν au)touv tinev ei)si kai poqen hkousin o( de Kwlai=ov
a)pekrinato Ellhnev e)smen kai prov thn Aigupton pleontav xeimwn h(ma=v ei)v thn shn
gh=n hlasen
o( de basileuv panta a)kousav e)qaumasen eu)menwv de decamenov au)touv plei=ston
kassiteron au)toi=v ἔδωκεν oi( de polun xronon e)n Tarthampssw| menontev e)mporian e)poiou=nto
telov de ton )Arganqwampnion xairein keleusantev a)pepleusan kai ei)v thn Samon e)panh=lqon
ou)den kakon paqontev
TEXTO ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ὁ Προμηθεὺς ἄργιλον λαμβάνει καὶ τὸν ἄνθρωπον πλάττει οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι γυμνοὶ τε
καὶ ἄοπλοί εἰσιν oi( men qeoi to pu=r exousin oi( de anqrwpoi ouk o( Promhqeuv kleptei kai kruptei to
pu=r epeita au)to didwsi toi=v a)nqrwpoiv ou4v eplacen oi( men anqrwpoi to pu=r lambanousin o( de
Zeuv e)pei thn klophn gignwampskei mala o)rgizetai kai ton
fila qrwpon qeon kai ton anqrwpon ν au)ton kolazei Πρῶτα
men ton Promhqea e)n τῷ Kaukasw| orei desmei= kai deinon
a)eton pempei prov au)ton o( ae)tov ton filanqrwpon qeon
katesqiei
epeita o( Zeuv keleuei ton Ἥφαιστον poiei=n thn Pandw=ran
thn prwampthn gunaika mala kalhn ousan Πρῶτα men o(
Ἥ φαιστος gh=n lambanei kai kalhn parqenon plattei δίδωσιau)th|= kai thn fwnhn epeita de ai( qeai thn parqenon
kosmou=sin o( de Zeuv didwsin au)th|= qhkhn ἐν ᾗ kruptei
panta ta kaka kai keleuei thn Pand=w=ran mh e)kkaluptein
au)thn telov de h( gunh e)kkaluptei thn qhkhn kai ta kaka e)cerxetai kai feugei monon h( e)lpiv menei e)n
th=| qhkh| οὕτως mhn o( Ζεὺς kolazei touv a)nqrwpouv e)peidh a)po tote to kakon e)stin e)n τῷ kosmw|
Praacutectica oral [α] reponder en griego a preguntas orales del tipo τίνες ἦσαν ὁ Προμηθεὺς καὶ ὁΖεὺς ποῦ δεσεῖ ὁ Ζεὺς τὸν Προμηθέα [β] Resumir oralmente el mito de Prometeo
MITOLOGIacuteA Redaccioacuten sobre el mito de Prometeo (escribir a mano y entregar en hoja aparte y firmada)
36
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
ρνις κα λ φας ἡ ὄ ὶ ὁ ἐ έ
ὄρνις τις ποικίλη εἶδε ποτὲ νεαρὸν ἐλέφαντα
οὔκ ὑπήρχον ἄλλοι ἐλέφαντες ἐγγύς καὶ ὁ
ἐλέφας ἦν μόνος καὶ ἄθυμος ἐξαίφνης ἡ ὄρνις
κατέλαβε τί τὸ πρόβλημα ἦν ὁ ἐλέφας ἦν
πλανήτης ἡ ὄρνις ἀνέπτετο ὑψηλὰ πρὸς τὸν
οὐρανὸν καὶ ἐζήτει τοὺς ἄλλους ἐλέφαντας
ἡ ὄρνις εἶδεν αὐτοὺς πλησίον τοῦ ποταμοῦ
ὄντας καὶ ὑπέστρεψε πρὸς τὸν νεαρὸν
ἐλέφαντα
ndashἔλθε μετrsquo ἐμοῦ ndashεἶπεν ἡ ὄρνις
ἡ ὄρνις ἐπέτετο πρόσθεν καὶ ὁ ἐλέφας εἷπετο
αὐτῇ τέλος δrsquo ὁ ἐλέφας προσεχώρησε τοῖς
ἄλλοις παρὰ τῷ ποταμῷ καὶ ἡ ὄρνις ἀπήλθε
ὕστερον μετὰ εἶκοσι ἔτη ὁ ἐλέφας ἐτύγχανε ἐπι
ἄλλῳ μέρει τῆς ὕλης καὶ εἶδεν ἄνδρα τινα
ἔχοντα ὄρνιθα ἐν δικτύῳ ἡ ὄρνις γεραιά ἦν
ἀλλrsquo ἔτι εὔμορφος καὶ ποικίλη ἐξαίφνης ὁ
ἐλέφας ἀναγιγνώσκει τὴν ὄρνιθα τρέχει πρὸς
τὸν ἄνθρωπον ποιεῖ δυνατὴν φωνήν βρυχᾶται
σφόδρα
ὁ ἄνθρωπος θαυμάζων μεθίησι τὸν δίκτυον
καὶ ἡ ὄρνις ἀναπέτεται ἐλεύθερα
‒διὰ τί ἐβοήθησας ἐμοί ‒ἐρωτᾷ ἡ ὄρνις
‒διότι οὔποτε ἐπιλανθάνομαι τῶν ἐμῶν φιλῶν
ndash ἀποκρίνεται ὁ ἐλέφας
37
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
TEXTO Πάτερ ἡμῶν
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς Padre nuestro el [que estaacutes] en los cielos
ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σουmiddot santifiacutequese tu nombre
ἐλθέτω ἡ βασιλεία σουmiddot venga tu reino
γενηθήτω τὸ θέλημά σου haacutegase tu voluntad
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆςmiddot como en el cielo tambieacuten sobre la tierra
τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερονmiddot
nuestro pan cotidiano daacutenoslo hoy
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν Y perdoacutenanos nuestras deudas
ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶνmiddot como tambieacuten nosotros perdonamos a nuestros deudores
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν Y no nos induzcas a la tentacioacuten
ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ sino saacutelvanos del mal
[Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶναςmiddot]
[Porque tuyo es el reino tuyo el poder y la gloria por los siglos]
ἀμήν Ameacuten
laquo Χρόνια Πολλά raquo ἢ laquo Χαρούμενα Γενέθλια raquo
iexclQue vivas _____________ tambieacuten muchos antildeos
grande llegues a ser con blancos cabellos
por doquier difundas del conocimiento la luz
y todos digan ldquohe aquiacute un sabiordquo
ζήσω subjuntivo de ζῶ vivirγίνεις = γίγνῃ ( = γίγνει) 2ordf pers sg de
γίγνομαι (= γίνομαι ) ser llegar a ser με = μετάλένε = λέγουσι
Imagen la diosa Ilitiacutea (Εἰλείθυια) que preside losnacimientos y Hefesto asisten e Zeus en el parto deAtenea
38
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
anexo 1 CUADRO RESUMEN DE TIEMPOS VERBALES VOZ ACTIVA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ω
λύ ειςλύ ειλύ ο μενλύ ε τελύ ουσι(ν)
lu~e luetw
lueteluontown
λύ ωλύ ῃ ςλύ ῃλύ ω μενλύ η τελύ ω σι(ν)
λύ οι μι λύ οι ς λύ οι λύ οι μεν λύ οι τε λύ οι εν
λύ ειν (m) luwn luontov (f) luousa luou=shv(n) lu=on luontov (1) desataNDO (2) que desata
impe
rfec
to e1luon
e1lueve1lue ()e)luomene)luetee1luon
Fut
ur o
λύ σ ω λύ σ ειςλύ σ ειλύ σ ο μενλύ σ ε τελύ σ ουσι(ν)
λύ σ οι μι λύ σ οι ς λύ σ οι λύ σ οι μεν λύ σ οι τε λύ σ οι εν
λύ σ ειν
λύσων λύσοντοςλύσουσα λυσούσηςλῦσον λύσοντος
que desataraacute para desatar
aor
isto
ἔλυσαἔλυσαςἔλυσε(ν)ἐλύσαμενἐλύσατεἔλυσαν
λῦ σ ονλυ σ ά τωλύ σ α τελυ σάντων
λύ σ ω λύ σ ῃς λύ σ ῃλύ σ ω μεν λύ σ η τε λύ σ ωσι(ν)
λύ σ αι μι λύ σ ειας λύ σ ειεν λύ σ αι μεν λύ σ αι τε λύ σ ειαν
λῦ σαιλύ σ ας λύ σ αντοςλύ σ ασα λυ σ άσηςλῦ σ αν λύ σ αντος
pret
eacuterit
o pe
rfec
to λέ λυ κ αλέ λυ κ α ςλέ λυ κ ε(ν) λελύ κ α μενλε λύ κ α τελελύ κ ασι(ν)
λέ λυ κ ελε λυ κέτω
λε λύ κ ε τελελυκόντων
λε λύ κ ωλε λύ κ ῃςλε λύ κ ῃλε λύ κ ω μενλε λύ κ η τε λε λύ κ ωσι(ν)
λε λύ κ οι μι λε λύ κ οι ς λε λύ κ οιλε λύ κ οι μενλε λύ κ οι τε λε λύ κ οι εν
λελυκέναι λε λυ κ ώς λελυκότος m
λε λυ κ υῖα λε λυ κ υίας f
λε λυ κ ός λε λυ κ ότος n
plus
cuam
perf
ecto
ἐ λε λύ κ η ( ειν)ἐ λε λύ κ η ς (-εις)ἐ λε λύ κ ειἐ λε λύ κ ε μενἐ λε λύ κ ε τεἐ λε λύ κ ε σαν
39
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
VOZ MEDIA
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
λύ ο μαι
λύ ῃ ( -ει)λύ ε ται λυ ό μεθαλύ ε σθελύ ο νται
λύ ουλυ έ σθω
λύ ε σθελυ έ σθων
λύ ω μαιλύ ῃλύ η ται λυ ώ μεθαλύ η σθελύ ω νται
λυ οί μην λύ οι ο λύ οι τολυ οί μεθαλύ οι σθελύ οι ντο
λύ ε σθαιλυόμενος λυoμένη λυόμενον
desataacutendose o bienque se desata
impe
rfec
to
ἐλυόμηνἐλύουἐλύετοἐλυόμεθαἐλύεσθεἐλύοντο
f
utur
o
λύσομαι λύσῃ ( ει)λύσεται λυσόμεθαλύσεσθελύσονται
λυσ oί μην λύ σ οι ο λύ σ οι τολυ σ οί μεθαλύ σ οι σθελύ σ οι ντο
λύ σ ε σθαι
λυ σ ό μενος M
λυ σ ο μένη F
λυ σ ό μενον N
a
oris
to ἐ λυ σ ά μηνἐ λύ σ ωἐ λύ σ α τοἐ λυ σ άμεθα ἐ λύ σ α σθεἐ λύ σ α ντο
λῦσαιλυσ ά σθω
λύσ α σθελυσ ά σθων
λύ σ ω μαιλύ σ ῃλύ σ η ται λυ σ ώ μεθαλύ σ η σθελύ σ ω νται
λυ σ αί μην λύ σ αι ο λύ σ αι τολυ σ αί μεθαλύ σ αι σθελύ σ αι ντο
λύ σ α σθαι λυ σ ά μενος M
λυ σ α μένη F
λυ σ ά μενον N
p
erfe
cto λέ λυ μαι
λέ λυ σαιλέ λυ ταιλε λύ μεθαλέ λυ σθελέ λυ νται
λέ λυ σο
λε λύ σθω
λέ λυ σθε
λε λύ σθων
λελυμένος ὦλελυμένος ᾖςλελυμένος ᾖ λελυμένοι ὦμενλελυμένοι ἦτελελυμένοι ὦσιν
λελυμένος εἴηνλελυμένος εἴηςλελυμένος εἴη λελυμένοι εἶμενλελυμένοι εἶτελελυμένοι εἶεν
λε λῦ σθαι
λελυμένοςλελυμένηλελυμένον
pluscuamperfecto
ἐ λε λύ μηνἐ λέ λυ σοἐ λέ λυ τοἐ λε λύ μεθαἐ λέ λυ σθεἐ λέ λυ ντο
40
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
207 VERBOS CONTRACTOS EN -ε Voz activa
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO
participio
pres
ente
ποιῶ
ποιεῖςποιεῖποιοῦμενποιεῖτεποιοῦσῐ(ν)
ποίειποιείτω
ποιεῖτεποιούντων
ποιῶποιῇςποιῇποιῶμενποιῆτεποιῶσῐ(ν)
ποιοίηνποιοίηςποιοίηποιοῖμενποιοῖτεποιοῖεν
ποιε
ῖν
(m) ποιῶν -οῦντος(f) ποιοῦσᾰ -σης(n) ποιοῦν -οῦντος
impe
rfec
to ἐποίουν
ἐποίειςἐποίειἐποιούμεθαἐποιεῖτεἐποιοῦντο
Fut
ur o
ποιήσ ω ποιήσ εις
ποιήσ οι μι
π ο
ιήσε
ιν
ποιήσων -οντοςποιήσουσα -ηςποιήσον -οντος
aor
isto
ἔποίησα ποιή σ ον
ποιήσ ω ποιήσ ῃς
ποιήσ αι μι
ποιή
σαι ποιήσας -σαντος
ποιή σ ασα -σάσηςποιήσαν -σαντος
pret
eacuterit
o pe
rf
πεποίη κ α πεποίη κ ε
πεποιηκω
πεποιηκ οι μι
πεπ
οιηκ
έναι πεποιηκώς
-κότος m
πεποιηκυῖα -υίας f
πεποιηκός -κότος n
plus
cuam
p
ἐπεποιηκεινhellip
VERBOS CONTRACTOS EN Voz activa
indicativo imperativo subjuntivo optativo infinitivo participio
p
rese
nte τιμῶ (τῑμά-ω)
τιμᾷς (τῑμά-εις)τιμᾷ (τῑμά-ει)τιμῶμεν (τῑμά-ο-μεν)τιμᾶτε (τῑμά-ε-τε)τιμῶσιν (τῑμά-ουσιν)
τίμα
τιμᾶτε
τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτετῑμῶσιν
τιμῴην (τῑμα-οίη-ν)
τιμῴηςτιμῴητιμῷμεν τιμῷτετιμῷεν
τιμᾶν (τῑμάε(ι)ν)
τιμῶν -ντος
τιμῶσα -ώσης
τιμῶν -ντος
impe
rfec
to ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)ἐτίμας (ἐ-τίμα-ε-ς)ἐτίμα (ἐ-τίμα-ε)ἐτιμῶμεν (ἐ-τῑμά-ο-μεν)ἐτιμᾶτε (ἐ-τῑμά-ε-τε)ἐτίμων (ἐ-τίμα-ο-ν)
fut τιμήσω etc
41
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
VERBOS CONTRACTOS EN Voz medio-pasiva
indicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῶ ὁράσθω
ὁρᾶσθε ὁράσθων
ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται
ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο
ὁρᾶσθαι ὁρώμενος -η -ον
im
perf
ecto
ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο
Verbo εἰμί ldquoserrdquo ldquoestarrdquo ldquohaberrdquoindicativo IMPERATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO INFINITIVO participio
pres
ente
ei)mi eie)sti (n) e)smene)steei)si (n)4
isqi seacuteestw sea
e)ste
ὦ ᾖς ᾖ ὦ-μεν ἦ-τε ὦ-σι(ν)
εἴη-ν εἴη-ς εἴη εἶ μεν εἶ-τεεἶ-εν
E i n a i ὤν ὄ-ντος (m)οὖσα οὔσης (f)ὄν ὄ-ντος (n)
impe
rfec
to hn hsqa hn hmen hte + hsan
anexo 2 LEacuteXICO para los ejercicios de traduccioacuten inversa
a ei)v +Aa traveacutes de dia +Galegre eufrwn -onalegrarse χαίρωalliacute e)kei=amablemente eu)menw=vamar filew a)gapawaproximarse προσχωρέω προσέρχομαιaquiacute e)ntau=qaArgos Argov oundashasiacute que οὖνasombrarse qaumazomaiayudar bohqew
balsa sxedia -avbuey bou=v boovCalipso Καλυψώcamino h( o(dov -ou= caballo ἵππος -ουcada κατά πᾶς πάσα πάνcada diacutea καθ᾽ ἡμέραν casa oi)kia -iavcerca ἐγγύς πλησίονcielo οὐρανός -οῦciudadano πολίτης ndashουcompantildeero e(tai=rovcon meta +G sun +Dconducir ἄγω irreg
contestar a)pokrinomaiconvertirse en γίγνομαιCorinto Korinqov -oucorrer trexw irreg
cuando e)pei ὅτε [IND]ὅταν [SUBJ]
culpable aitiov -ia -ioncultivo ϕυτεία -ας ἡdar δίδ παραδίδ
παρέχωdeacutecimo dekatov -h -ondecir legw irreg fhmi irreg
desde a)po +Gdiacutea h(mera -av
4 La ndash final aparece si le sigue una vocal o una pausa
42
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43
difiacutecil xalepov -h -onDioniso Διόνυσος -ουdios qeov -ou=dormir καθεύδω (imperf
e0kaqeudonkaqhu~donduda a)poria -av (sin duda δήπου )durante ~ [usar un acusativo
de extensioacuten]eacutel e)kei=novenamorarse ἐράω -ῶenemigo polemiovenviar pempwensentildear διδάσκωEolo Aiolov -ouesclavo dou=lov -ouespada σπάθη ξίϕος-ουςeste esta esto οὗτος αὕτη
τοῦτοestar presente pareimiextranjero ce(novfinalmente telovhacer poiewhacia ei)v +Achasta mexri +GenHermes (Ermh=v -ou=hijo ui(ov -ou=hombre ἄνθρωπος -ουhonesto χρηστός -ή -όνhonrar τιμάω -ῶir ἔρχομαι εἶμι irreg
ir deprisa speudwisla nh=sov -oulabrador gewrgov -ou=liberar e)leuqerowllamar καλέω -ῶllegar ἀϕικνέομαι -οῦμαιllevar ferw marinero ναύτης -ουmar qalatta -hvmeacutedico ἰατρός oῦmensajero aggelov oundashmientras ἐν ᾧ mirar blepwmucho μάλα πολύmujer gunh gunaikov
ninfa νύμϕη -ηςnintildeo pai=v paidov no οὐ οὐκiexclno οὐχίiexclno μή [+IMP]nuevo neov nea neon
(de nuevo palin )nueve e0nneaobservar σκοπέω -ῶ θεάομαι θεάωocurrir gignomai irreg
odiar misew -w=Odiseo )Odusseuv -ewvordenar keleuwotro allov -h ndashopara siempre εἰσαείpermanecer μένωpero a)llaplaza a)gora -a=vpor queacute dia tiporque o3ti diotiposible dunatov -h -onpreparado e(toi=movpuente gefura ndashaviquestqueacute tiquedarse menw irreg
querer e)qelw boulomairaacutepidamente taxewvrecibir dexomairegresar e)panerxomai irreg
rey βασιλεύς έωςsalvar σῴζωsiempre a)eisin a)neu= +Gentemer ϕοβοῦμαιtierra γῆ γῆςtirar ballwtranquilo ἥσυχος -η -ονtrigo si=tov ndashouuacutetil xrhsimov -h onndashiexclven ἔλθεver o(raw w=viento anemov -ouvigilar fulaampttwvivir zawvolar πέτομαιzarpar a)poplewZeus Zeuv Diov
43