Grupa robocza dla celów tematycznych nr 4, 5, 6 i 7 oraz

1

Grupa robocza

dla celów tematycznych nr 4, 5, 6 i 7 oraz

programu operacyjnego dotyczącego gospodarki

niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania

i adaptacji do zmian klimatu, transportu oraz

bezpieczeństwa energetycznego

13 marca 2013 r.

2

Umowa Partnerstwa

Grupa robocza

1. Uchwała nr 1/2013 Międzyresortowego Zespołu do spraw Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej z dnia 4 lutego 2013 r. w sprawie powołania Grup roboczych wspierających prace nad przygotowaniem programów operacyjnych na lata 2014-2020 rekomendująca Ministrowi Rozwoju Regionalnego powołanie Grup roboczych dla wsparcia przygotowania programów operacyjnych finansowanych w ramach polityki spójności oraz koordynacji interwencji w ramach celów tematycznych.

2. Zarządzeniem nr 4 z 11 lutego 2013 r. Minister Rozwoju Regionalnego powołał ww. grupy robocze, w tym Grupę ds. wsparcia przygotowania programu operacyjnego dotyczącego gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego.

Cel, rola i organizacja pracy Grupy roboczej

3

Umowa Partnerstwa

Grupa robocza

3. Do zadań Grupy należy udział w pracach nad przygotowaniem programu operacyjnego dotyczącego gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego na lata 2014-2020 oraz koordynacji następujących celów tematycznych:► CT 4 Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we

wszystkich sektorach; ► CT 5 Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania

ryzyku i zarządzania ryzykiem;► CT 6 Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności

wykorzystania zasobów; ► CT 7 Promowanie równoważonego transportu i usuwanie niedoborów

przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych


4

Umowa Partnerstwa

Grupa robocza

4.Organizacja pracy: Grupa robocza działa w oparciu o zasady pracy podkreślające cele, do jakich Grupa została powołana oraz określające sposób funkcjonowania Grupy, w tym m.in. sprawy organizacyjne związane z przygotowywaniem kolejnych posiedzeń grupy oraz obiegiem dokumentów

5. Częstotliwość spotkań i zakres prac Grupy► intencją jest, aby Grupa mogła spotykać się w miarę postępów prac

nad programem (nie rzadziej niż co 6 tygodni);► Grupa pełni rolę pomocniczą wobec MRR w zakresie zapewnienia

spójności i koordynacji prac nad programem operacyjnym; ► Grupa stanowi forum debaty oraz wymiany opinii i stanowisk na temat

poszczególnych kwestii związanych z programowaniem interwencji programowej oraz w odniesieniu do procesu programowania interwencji w ramach ww. czterech celów tematycznych


5

Umowa Partnerstwa Podstawowe uwarunkowania

Uwarunkowania formalno-prawne

1. Otoczenie formalno-prawne:a) poziom UE - (projekt) pakiet legislacyjny obejmujący (istotne z

punktu widzenia celów tematycznych 4., 5., 6. oraz 7.):► rozporządzenie ogólne obejmujące Europejski Fundusz Rozwoju

Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz Spójności, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz

► rozporządzenia funduszowe (dot. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności);

b) poziom krajowy – prace resortu rozwoju regionalnego nad projektem:► zmian do istniejącej ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

(uwzględniającej zagadnienia dot. programowania 2014-2020);► nowej ustawy dla perspektywy 2014-2020 (regulującej kwestie

o charakterze wdrożeniowym).

6


Wymiar strategiczny

2. Wymiar strategiczny (podstawowe dokumenty odniesienia):► Strategia Europa 2020 i Country Specific Recommendations (CSR);► Krajowy Program Reform;► Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego;► Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko, Strategia

Rozwoju Transportu;► Umowa Partnerstwa (UP)

3. Stanowiska, opinie, interpretacje KE:► Position Paper (stanowisko negocjacyjne KE);► bieżący nieformalny dialog z KE (w tym interpretacje, nadal wiele

kwestii wymaga doprecyzowania i wyjaśnienia ze strony KE)

7


Koncentracja tematyczna

4. Koncentracja tematyczna:

a) cele tematyczne (CT):► określają ogólne obszary tematyczne, w których interwencje mogą

podejmować fundusze UE; ► dostępnych jest jedenaście CT, z czego cztery (tj. CT4, CT5, CT6

i CT7) stanowią przedmiot zainteresowania danej Grupy;► źródłem finansowania wspomnianych czterech CT są Fundusz

Spójności (FS) i Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR),

b) priorytety inwestycyjne (PI):► stanowią uszczegółowienie CT;► ograniczenia odnośnie do możliwości finansowania z FS (tj. nie

wszystkie PI w obrębie wymienionych czterech CT mogą zostać wsparte z FS), brak takich ograniczeń dla EFRR

Szczegółowe zestawienie tabelaryczne w wersji papierowej.

8



c) mechanizm „ring-fencing”:► ogranicza swobodę odnośnie do wyboru CT, na które planuje się

przeznaczyć fundusze UE;► mechanizm działa na poziomie państwa, nie pojedynczych

programów operacyjnych;► zobowiązuje do przeznaczenia określonego minimalnego procenta

alokacji na realizację CT (wybór PI w obrębie CT stanowi kompetencję pastwa);

► wymagania są zróżnicowane ze względu na region (wyższe wymagania dla regionów lepiej rozwiniętych);

► założenia UP wskazują, że wymóg ten będzie realizowany wyłącznie ze środków EFRR (ew. wykorzystanie na ten cel FS wiąże się z bardziej restrykcyjnymi wymaganiami);

9



► w przypadku wspomnianych czterech CT, mechanizm „ring-fencing” znajduje zastosowanie wyłącznie w zakresie CT4;

► Polska została zatem zobowiązana do przeznaczenia na CT4 co najmniej 20% środków EFRR w przypadku Mazowsza (region lepiej rozwinięty) oraz 10% środków EFRR w przypadku pozostałych 15 województw (regiony słabiej rozwinięte);

d) wyłączenia – projekty rozporządzeń UE, obok wskazania dopuszczalnych obszarów wsparcia, jednocześnie wprost wyłączają pewne obszary:

► likwidacja elektrowni jądrowych (EFRR, FS);► redukcja emisji gazów cieplarnianych w instalacjach objętych dyrektywą

2003/87/WE (EFRR, FS) – oczekuje się na szczegółowe wyjaśnienia (interpretację) ze strony KE;

► wytwarzanie, przetwórstwo i wprowadzanie do obrotu tytoniu i wyrobów tytoniowych (EFRR);

► przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji w rozumieniu unijnych zasad pomocy państwa (EFRR);

► budynków mieszkalnych (FS), ew. tylko w zakresie OZE oraz efektywności energetycznej (zgodnie z kompromisem PRES DK)

10


Koordynacja

5) Koordynacja z innymi instrumentami:a) komplementarność – identyfikacja obszarów zbieżnych, w których

interwencje podejmują inne instrumenty, podnosi efekt synergii;b) demarkacja – identyfikacja i delimitacja obszarów, w których interwencję

podejmują inne instrumenty, służy uniknięciu podwójnego finansowania; odejście od demarkacji kwotowej na rzecz typu projektu, beneficjenta;

c) koordynacja uwzględnia szeroki katalog instrumentów:► fundusze UE w ramach Polityki Spójności – dotyczy krajowych oraz

regionalnych programów operacyjnych;► fundusze UE w ramach Wspólnej Polityki Rolnej – dotyczy programów

przewidujących rozwój obszarów wiejskich oraz morskich i rybackich;► inne instrumenty UE (ze szczególnym uwzględnieniem CEF w obszarze

energetyki i transportu oraz LIFE w obszarze środowiska);► instrumenty krajowe;► środki EBI

11


Wymiar terytorialny

6) Wymiar terytorialny:a) programowanie uwzględnia zasadę zintegrowanego podejścia

terytorialnego, biorącego pod uwagę potrzeby i potencjały nie tylko w ujęciu tematycznym, ale też w ujęciu przestrzennym (geograficznym);

b) w ramach programu należy wykazać, czy i w jaki sposób program realizuje potrzeby i potencjały obszarów strategicznej interwencji (OSI) indywidualnie zidentyfikowane w ramach danego programu oraz tych, które wynikają z KSRR;

c) przewiduje się specjalne instrumenty realizacji wymiaru terytorialnego (np. ZIT, RKSL), niemniej mają one charakter szczególny, standardowe podejście przewiduje terytorialne „oflagowanie”;

12


Wymiar terytorialny

d) kategoryzacja regionów:► po raz pierwszy w Polsce mamy do czynienia z dwoma rodzajami

regionów, tj. lepiej rozwinięte (Mazowsze) oraz słabiej rozwinięte (pozostałe 15 województw);

► odrębne wymagania/rozwiązania w zależności od kategorii regionów, w przypadku Mazowsza są to maksymalny pułap alokacji oraz niższa stopa dofinansowania projektu (80%), bardziej restrykcyjne wymagania wynikają również z mechanizmu „ring-fencing”;

► obostrzenia dotyczące wielkości alokacji oraz wysokości stopy dofinansowania nie znajdują zastosowania, gdy interwencje podejmuje FS (ograniczenia dotyczą tylko funduszy strukturalnych)

13


Warunkowość ex-ante

7. warunkowość ex-ante:a) określone przez KE warunki wstępne, których wypełnienie determinuje

uruchomienie oraz wypłatę środków UE;b) mają charakter tematyczny (przypisane indywidualnie do CT) oraz

ogólny (o ile właściwe, mające zastosowanie do wszystkich CT);c) w większości przypadków wprowadza wymóg implementacji

określonego acqius communautaire;d) ich spełnienie podlega samoocenie przez państwo, której wyniki

przedkładane są KE;e) ze względu na zróżnicowaną zawartość CT, badana jest adekwatność

i proporcjonalność warunku do obszaru objętego interwencją; f) powinny zostać spełnione najpóźniej w momencie przedkładania KE

UP, jeżeli nie są wypełnione państwo opracowuje plan działań na rzecz ich wypełnienia i stosowny przegląd dokonywany jest w roku 2017;

14



g) w przypadku omawianych CT mamy następujące warunki tematyczne:

► CT4 – określone wymogi wynikające z dyrektyw:• 2004/8/WE dot. wysokosprawnej kogeneracji;• 2006/32/WE dot. końcowego wykorzystania energii;• 2009/28/WE dot. energii ze źródeł odnawialnych;• 2010/31/UE dot. charakterystyki energetycznej budynków;

► CT5 – istnienie krajowych lub regionalnych ocen ryzyka na potrzeby zarządzania klęskami żywiołowymi, uwzględniających dostosowanie do zmian klimatu;

15



► CT6: istnienie polityki w zakresie cen wody (przewidującej odpowiednie zachęty

dla użytkowników, aby efektywnie korzystali z zasobów wodnych); istnienie odpowiedniego wkładu różnych użytkowników wody w zwrot

kosztów za usługi wodne (w stopniu określonym w zatwierdzonych planach gospodarowania wodami w dorzeczu);

promowanie ekonomicznie i środowiskowo zrównoważonych inwestycji w sektorze odpadów, w szczególności poprzez rozwój planów gospodarowania odpadami, zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE w sprawie odpadów oraz hierarchią postępowania z odpadami;

► CT7 – ramy strategiczne określające priorytety w zakresie transportu, w tym lista projektów drogowych i kolejowych (project pipeline) oraz opis działań na rzecz zapewnienia zdolności instytucjonalnych instytucji i beneficjentów do przygotowania i wdrażania project pipeline

16


Pozostałe uwarunkowania

8. Aspekt finansowy:a) fundusz – interwencja w obszary objęte CT4, CT5, CT6 oraz CT7

możliwa jest ze środków FS oraz EFRR (FS interweniuje wyłącznie z poziomu krajowego i nie podlega restrykcjom wynikającym z kategoryzacji regionów);

b) poziom dofinansowania ze środków UE uzależniony jest od:► kategorii regionu (nie dotyczy FS);► występowania pomocy publicznej;► możliwości zapewnienia współfinansowania krajowego (w tym

ograniczenia wynikające z dyscypliny finansów publicznych);► formy finansowania (zwrotna/bezzwrotna);► zapotrzebowania na środki (ograniczoność środków)

17


Pozostałe uwarunkowania

c) forma wsparcia – dopuszczalna bezzwrotna (bezpośrednia jako dotacja bądź pośrednia, np. umorzenie), zwrotna (o charakterze pożyczkowym, gwarancyjnym lub kapitałowym) bądź mieszana; forma zwrotna będzie mieć wpływ w szczególności na:

► architekturę osi priorytetowych (premia 10pp na poziomie stopy dofinansowania dla dedykowanej osi priorytetowej);

► przepływy finansowe (płatności w ściśle określonych transzach);► system instytucjonalny (wybór pośredników finansowych, w tym

ew. „funduszu funduszy”);► wynika wprost z potrzeb rynku (analiza market failure).

8. Pomoc publiczna.

9. System instytucjonalny.

18


Harmonogram pracy

10.Harmonogram przygotowania programów operacyjnych:a) wymaga synchronizacji działań w zakresie Umowy Partnerstwa oraz

kontraktów terytorialnych;b) koordynuje procedury właściwe dla przygotowania treści programu (wraz z

konsultacjami społecznymi), strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (SEA, wraz z konsultacjami społecznymi) oraz ewaluacji ex-ante (prowadzonej na całym etapie programowania);

c) prace nad programem mają charakter sekwencyjny (będą wypracowywane kolejne wersje);

d) przewiduje się, że do końca sierpnia 2013 r. zostaną przygotowane ostateczne projekty programów, a następnie poddane konsultacjom społecznym;

e) równolegle prowadzona jest ewaluacja ex-ante, SEA oraz nieformalny dialog z Komisją Europejską;

f) w grudniu 2013 r. planuje się przekazać programy operacyjne do zatwierdzenia przez Radę Ministrów (dotyczy programów krajowych, w przypadku programów regionalnych są to zarządy województw), a następnie oficjalnie przekazane do Komisji Europejskiej.

19

Umowa Partnerstwa

Organizacja pracy

1. Harmonogram – zgodnie z ogólnymi wymaganiami.

2. Zaangażowane podmioty:a) Zespół zadaniowy (bezpośrednio zainteresowane resorty);b) Grupa robocza (szerokie i reprezentatywne grono interesariuszy);c) ewaluator ex-ante (zewnętrzny i niezależny ekspert wyłoniony

w drodze przetargu, model partycypacyjny), wydający ocenę programu, która jest przedkładana KE;

d) organy „środowiskowe” (tj. GDOŚ i GIS) oraz (wyłoniony w drodze przetargu) niezależny wykonawca prognozy oddziaływania na środowisko (SEA); wyniki wraz z programem są przedkładane KE;

e) społeczeństwo (najszersze grono) na etapie konsultacji społecznych programu oraz dodatkowo w ramach konsultacji SEA;

f) Komisja Europejska podejmująca (po zakończeniu negocjacji) ostateczną decyzję o zatwierdzeniu programu.

Podstawowe założenia programu operacyjnego

20

Umowa Partnerstwa

Podstawowe założenia programu

3. Zgodnie z założeniami UP, przedmiotowy program jest jednym z sześciu krajowych programów operacyjnych w ramach PS.

4. Podejmuje interwencję w zakresie czterech głównych celów tematycznych: CT4, CT5, CT6 i CT7 oraz dodatkowo w zakresie CT9 (w ograniczonym zakresie).

5. Realizuje wybrane priorytety inwestycyjne w obrębie wspomnianych CT (numeracja zgodnie ze wcześniejszym wykazem w części poświęconej koncentracji tematycznej):

a) (w obrębie CT4) 4.1 – 4.5 oraz 4.7;b) (w obrębie CT5) 5.1 – 5.2c) (w obrębie CT6) 6.1 – 6.6d) (w obrębie CT7) 7.1 – 7.5e) (w obrębie CT9) 9.1 (inwestycje w infrastrukturę ochrony zdrowia)

6. Głównym źródłem finansowania będzie FS i w ograniczonym stopniu z EFRR (głównie w tych obszarach, które nie kwalifikują się do FS).


21

Umowa Partnerstwa

Podstawowe założenia programu

7. Architektura programu (układ osi priorytetowych):a) ze względu na potrzebę elastyczności w zarządzaniu alokacją,

dążeniem będzie ograniczona liczba osi priorytetowych; b) przewiduje się, że osie priorytetowe będą monofunduszowe oraz

rozważa się łączenie w jedną oś różnych CT (dotyczy głównie sektora transportu oraz środowiska);

c) układ osi priorytetowych zostanie określony na późniejszym etapie, po rozstrzygnięciu co najmniej następujących kwestii:

► zakresu interwencji na Mazowszu (dotyczy EFRR);► zakresu wykorzystania inżynierii finansowej (premia 10pp na

poziomie stopy dofinansowania w ramach dedykowanej osi);► systemu instytucjonalnego.

8. W sposób szczególny (dedykowana pula środków UE) będzie realizował wymiar miejski.


22

Umowa Partnerstwa

Przedmiot wsparcia

W obrębie CT4 przewiduje się następujący zakres interwencji:a) produkcja i dystrybucja OZE; b) wykorzystanie OZE w przedsiębiorstwach oraz infrastrukturze

użyteczności publicznej;c) inwestycje podnoszące efektywność energetyczną w

przedsiębiorstwach (w tym wysokosprawna kogeneracja) oraz infrastrukturze użyteczności publicznej poprzez kompleksową termomodernizację, inwestycje w sieci ciepłownicze;

d) wsparcie dla transportu miejskiego, miejskie oświetlenie;e) działania „miękkie” (np. kampanie informacyjne).


23

Umowa Partnerstwa

Przedmiot wsparcia

W obrębie CT5 przewiduje się następujący zakres interwencji:a) inwestycje zmniejszające ryzyko powodzi i suszy, w tym

zwiększenie możliwości naturalnego retencjonowania wody (przy poszanowaniu zrównoważonego planowania przestrzennego);

b) rozwój systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń oraz wyposażenie służb ratowniczych;

c) monitoring środowiska;d) działania „miękkie” (np. kampanie informacyjne).


24

Umowa Partnerstwa

Przedmiot wsparcia

W obrębie CT6 (sektor środowiska) przewiduje się następujący zakres interwencji:

a) inwestycje w obszarze gospodarki wodno-ściekowej;b) inwestycje w obszarze gospodarki odpadami (uwzględniając

hierarchię postępowania);c) wsparcie przedsiębiorstw w zakresie efektywnego korzystania

z zasobów i ochrony środowiska;d) ochrona gatunków i siedlisk przyrodniczych oraz różnorodności

biologicznej;e) wsparcie dla zanieczyszczonych/zdegradowanych terenów

miejskich;f) działania „miękkie” (np. kampanie informacyjne).


25

Umowa Partnerstwa

Przedmiot wsparcia

W obrębie CT6 (sektor kultury) wsparcie dla obiektów zabytkowych wpisanych na listę UNESCO oraz Listę Pomników Historii Prezydenta RP:


26

Umowa Partnerstwa

Przedmiot wsparcia

W obrębie CT7 (sektor transportu) przewiduje się następujący zakres interwencji:

a) wsparcie dla transportu kolejowego;b) wsparcie dla transportu drogowego (TEN-T i połączenia z siecią);c) wsparcie na rzecz podniesienie bezpieczeństwa w ruchu lotniczym

(sieć TEN-T), nie przewiduje się inwestycji w rozwój infrastruktury portów lotniczych;

d) wsparcie transportu morskiego, inwestycje na śródlądowych drogach wodnych oraz transport intermodalny;

e) wsparcie działań w obszarze BRD oraz ITS


27

Umowa Partnerstwa Podstawowe założenia programu operacyjnego

Przedmiot wsparcia

W obrębie CT7 (sektor energetyki) przewiduje się następujący zakres interwencji:

a) budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz infrastruktury magazynowej gazu ziemnego;

b) budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej;

c) budowa/przebudowa terminali LNG

28

Umowa Partnerstwa Podstawowe założenia programu operacyjnego

Przedmiot wsparcia

W obrębie CT9 przewiduje się następujący zakres interwencji :a) wsparcie Państwowego Ratownictwa Medycznego (szpitalne oddziały

ratunkowe (SOR), centra urazowe oraz jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie ratownictwa medycznego);

b) kompleksowe inwestycje w infrastrukturę i działanie lotniczych służb ratownictwa medycznego;

c) inwestycje w ponadregionalną wysokospecjalistyczną infrastrukturę ochrony zdrowia w zakresie jednostek chorobowych mających najistotniejsze znaczenie z punktu widzenia aktywności zawodowej

29

Dziękuję za uwagę

Documents

Grupa robocza dla celów tematycznych nr 4, 5, 6 i 7 oraz