Güven Sa k ve Fatih Özatay Konya , 2 8 Nisan 2006

Türkiye Ekonomisinin Yapısal Dönüşümü: İntibak Yönetimi, Risk Yönetimi ve Rekabet Gücü için Yeni Gündem

Güven Sak ve Fatih ÖzatayKonya, 28 Nisan 2006

Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi


Slide 2

Çerçeve Yeni ortam ve Türkiye ekonomisindeki yapısal

dönüşüm Ortaya çıkan riskler ve büyümenin sürdürülebilirliği

cari açık işsizlik yaratıcı yıkım

Yeni bir gündem ihtiyacı ve AB süreci intibak yönetimi risklerin yönetimi rekabet gücü

Gerekli olan kapasitenin inşaası TOBB-ETÜ – Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi TEPAV – Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı


Slide 3

Yeni ve Eski İş Ortamı Arasındaki Farklar Neler değişti? Neleri değiştirdi?


Slide 4

Bugüne nereden geldik? 1990’lı yıllarda Türkiye ekonomisi 1990’lı yıllarda Türkiye ekonomisi önemli

potansiyeline rağmen çok kötü bir performans sergilemiştir. 1990’şar kaybedilmiştir. büyümede yüksek dalgalanmalar yüksek ve kronik enflasyon kamu açıkları mali disiplinsizlik sürekli belirsizlik ortamı (siyasi ve makroekonomi) yüksek faiz oranları

iki ekonomik kriz, terör, 1999 depremi 2001 Krizi = %10 azalan milli gelir


Slide 5

“Her kriz hem fırsatlar hem tehditler doğurur..”2001 sonrasında yeni bir dönem mi başladı?

Enflasyonsuz Büyüme Düşmekte olan faizler Artan verimlilik Net istihdam

yaratılamıyor0.00

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

120.00

140.00

Oca.99 Oca.00 Oca.01 Oca.02 Oca.03 Oca.04 Oca.05

Sanayi Üretimi

Faiz Oranı

Enflasyon

Enflasyonsuz Büyüme Süreci

İstihdam

Verimlilik

Üretim

40

60

80

100

120

140

160

1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Endeks D

eğeri

İmalat Sektöründe Verimlilik, Üretim, İstihdam (1997=100)


Slide 6

2001’den sonra uygulanan ekonomik programın temel özellikleri: Sıkı para politikası (TCMB’nin bağımsızlığı ve dalgalı kur

politikası) Mali Disiplin Kamu Yönetimi Reformu Bankacılık sektörü reformu

Sonuçlar: Tarihimizdeki en uzun ikinci büyüme süreci (dört yıl üst üste) Artan verimlilik, düşen enflasyon Değişmeyen işsizlik oranları Enflasyon hedeflemesine geçiş Değeri artan kur Artan cari işlemler açığı

Bazı dışsal faktörler içinde bulunduğumuz koşulları doğrudan etkiliyor (Doğu Asya’dan yükselen rekabet, küresel likidite vb.)

Reformlar içinde bulunduğumuz iktisadi iklimin koşullarını değiştirmeye başladı


Slide 7

Rekabet gücü: Ucuz işgücüne dayalı Maliyet ve fiyata dayalı Sınırlı AR-GE Pasif pazarlama

Rekabet gücü: Nitelikli işgücü Kaliteye ve bilgiye dayalı AR-GE ön planda Pazarlama yenilikler

Yatırım ortamı: Yüksek enflasyon Düşük kur Kur çapası (95-01)

Eski çevre

Yatırım ortamı: Düşük enflasyon Sınırlı teşvikler Dalgalı kur (2001 sonrası)

Yeni çevre

Yeni iklim, iş dünyasındaki davranış biçimlerini de değiştiriyor


Slide 8

Ekonomideki gelişmeler

Rekabet gücünde durum AB ekonomisine entegrasyon Yeni eğilimler ve yeni riskler


Slide 9

Küresel ekonomiye hızlanan intibak Dış ticaret hacmi büyüme hızları:

1989-2001: %9.5 2002-2005: %27

Ara malı ithalatındaki artış: 1989-2001: %8 2002-2005: %31

Milli gelir büyüme hızları: 1989-2001: %2,5 2002-2005: %25

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005

Milyo

n $ İhracat İthalat

Ara malı ithalatı ve ihracatı, 1989-2005, milyar $

Kaynak: TCMB 2005

Küresel Ekonomide artan mal ve hizmet ticaret

hacmi artan doğrudan yabancı

yatırımlar ticaretin ve üretimin değişen

teknolojik yapısı


Slide 10

Uluslararası ticaretin ekonomi için önemi hızla artıyor

Ara malı ithalatı ve ihracatının GSMH’ye oranı, 1989-2005,

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30% ara mali ihracati/gsmh

ara mali ithalati/gsmh

ihracat /gsmh


Slide 11

Hazır giyim

Taşıt Araçları

Tekstil

Demir-çelik

Sebze-meyve

Telekom ve ses cihazları (TV)

Elektrikli makineler

Metal dışı mineraller

Metal ürünleri

Diğer taşıtlar

genel sinai makinalar

Petrol ve petrol ürünleri

Kauçuk ürünleri

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

0% 1% 2% 3% 4% 5% 6%

2004'de dünyadaki pazar payı

Ortal

ama

yıllı

k ih

raca

t bü

yüm

e hı

zı,

200

0-20

04

Türkiye’de Sektörlerin Rekabet Gücü: Olumlu ama zorlu..

Not1. Balon büyüklükleri sektörlerin 2004 ihracat hacimlerini göstermektedir.

Yıldız SektörlerYükselişteki Sektörler

Geleneksel SektörlerZor Durumdaki Sektörler

Kaynak: United Nations Commodity Trade

Ort=%1,5

Ort=%20,2


Slide 12

Büro makineleri

Telekom ve Ses (TV)

Hazır giyim

Elektrikli makinelerTekstilMetal ürünleri

Genel sınai aletler

Taşıt araçları

Demir çelikMobilya

Bilimsel ekipman

Metal-dışı ürünler Kömür ve kümür ürünleri

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%

2004'de dünyadaki pazar payı

Ortal

ama y

ıllık i

hraca

t büy

üme

hızı,

2000

-2004

.. zorlu çünkü Çin sadece ucuz işgücü demek değil: Çin’de Sektörlerin Rekabet Gücü

Yıldız SektörlerYükselişteki Sektörler

Geleneksel SektörlerZor Durumdaki Sektörler

Kaynak: United Nations Commodity Trade

Ort:%11,6

Ort:%18,9


Slide 13

14

5

7

6

11

11

20

8

7

11

ABD

Afrikaİtalya

Diğer ABRusya

Diğer Avrupa

Fransa

Asya Almanya

Source: Turkish Undersecretariat of Foreign Trade

IthalatToplam 116 milyar USD, 2005, (%42’si

AB’den)

İhracatToplam 73 milyar USD, 2005, (%52

AB’ye)

8

5

13

83 11

30

914

ABD

Orta Doğu

Afrika

Diğer

İngiltere

Diğer AB

Diğer AvrupaRusya

Almanya

Orta Doğu

Türkiye’nin en büyük pazarı: Avrupa Birliği


Slide 14

AB’ye iktisadi entegrasyon artıyor AB’de ithalatı en çok artan 20 ürünün, toplam ihracatımız

içindeki payı artıyor. AB’deki eğilimler üretim yapımızı daha çok etkiliyor. (düşey eksen)

Bu ürün gruplarında, pazar payımızdaki artış Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nin gerisinde kalıyor. (yatay eksen)

Çek Cumhuriyeti 2004 (5.0)

Polonya 1995 (2.3)

Romanya 1995 (0.7)Çek Cumhuriyeti

1995 (1.4)

Türkiye 1995 (2.1)

Polonya 2004 (7.7)

Romanya 2004 (2.2)Türkiye 2004 (6.2)

5

10

15

20

25

30

35

0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4

AB 15'in En Dinamik 20 İmalat Sanayi İthalatı İçindeki Payı (%)

NOT: Balonların büyüklükleri AB 15'in imalat sanayi ithalatındaki en dinamik 20 sektörü için ülkelerin ihracat değerini göstermektedir (milyar $)

Türkiye’nin AB’de Talebin En Hızlı arttığı 20 Üründeki Pazar Payı ve Bu Sektörlerde Yoğunlaşması,

1995-2004

AB

15

'in İ

ma

lat

Sa

na

yi

İth

ala

tın

da

ki

En

D

ina

mik

20

Se

ktö

rün

de

Ülk

en

in K

en

di

İhra

ca

tı İ

çin

de

ki

Pa

yı

(%)


Slide 15

Riskler ve Büyüme Sürecinin Sürdürelebilirliği

Cari işlemler açığı ve yapısal unsurları

İstihdam Eğilimleri• Demografik fırsat (veya tehdit) penceresi

• Ekonominin yapısındaki dönüşüm ve tarımın azalan payı

Artan Yaratıcı Yıkım• Sekörlerde yaşanan dönüşüm ve perakendecilik örneği


Slide 16

Cari açık sorun oluşturmaya devam ediyor

Temel kırılganlık kaynağı: üretim süreçleri küreselleşirken, hesaplar hala ulusal.

Tasarrufların az olduğu bir ortamda, yüksek büyüme oranları için cari işlemler açığı kaçınılmaz

Cari İşlemler Açığı, 1992-2005

Esas korkulan cari açığın kendisi değil, kötü yönetilmesidir

Yükselen sektörlerin artan ithal ara girdi ihtiyacı daha fazla (TEPAV politika notu)

Ekonominin içinde bulunduğu yapısal dönüşüm ve modernleşme süreci, cari açığı tetikliyor.

-10,0

-8,0

-6,0

-4,0

-2,0

0,0

2,0

4,0

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Cari A

çığ

ın M

illi G

elire O

ran

ı (%

)

-25

-20

-15

-10

-5

-

5

Cari İş

lem

ler A

çığ

ı (m

ilyar d

ola

r)

Cari Açığın Milli Gelire Oranı (%)

Cari açık (milyar dolar)

Artan Cari Açık: Korkmalı mıyız?


Slide 17

Yüksek büyüme cari açığı tetikliyor

Cari açıkla ilgili iki yapısal sorun: Türkiye ekonomisinde yüksek büyüme oranları ile cari açık arasında

önemli bir bağlantı olduğu görülüyor. AB süreci ve istikrar ile birlikte, halihazırda başlamış olan ancak

gelecekte daha fazla artacak olan sermaye akımları + ters dolarizasyon

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

gsmh artış hızı

ithalat artış hızı


Slide 18

Ortalama Büyüme

(2002- 2005)*

İthalat

Gereği*

İmalat Sanayi Üretimi İçindeki

Pay*

Kok Kömürü Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri

İmalatı2%

24.09%

15.90%

Ana Metal Sanayii 9%34.84

%10.38%

Kimyasal Madde Ürünleri İmalatı

11%30.08

%9.20%

Taşıt Araçları ve Karoseri İmalatı

34%24.55

%8.66%

B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı

19%23.25

%4.09%

Plastik Kauçuk Ürünleri İmalatı

15%29.70

%3.89%

Diğer Ulaşım Araçları İmalatı

-6%17.74

%0.27%

Basım ve Yayım İmalatı 12%18.86

%0.53%

Ağaç ve Mantar Ürünleri

(Mobilya hariç) İmalatı12%

14.55%

0.74%

Tütün Ürünleri İmalatı 0% 9.19% 3.42%

Metalik Olmayan Diğer Mineral Madde İmalatı

10%11.26

%5.28%

Tekstil Ürünleri İmalatı 0%19.87

%9.29%

Aynı zamanda, cari açığın bir de sektörler arasındaki dönüşümle ilgili bir boyutu var

Üretim artışı dış ticaret dengesine negatif katkı yapıyor.

Toplam imalat sanayii üretimi içinde payı büyük olanlar daha çok ithal ediyor ve daha çok büyüyor.

Yüksek kur Çin’den ucuz

alternatifler Zayıf yerel

kümelenmeler

*TUİK İmalat Sanayi İstatistikleri**1998 Girdi-Çıktı Tablosu


Slide 19

Geleneksel sektörlerimizin rekabet gücü sınırlı kalıyor Son dönemde büyümede zorluk çeken

sektörler, aynı zamanda Asya’dan yükselen rekabet ile karşılaşıyorlar

Türk imalat sanayiinin %12’sini oluşturan tekstil sektörünün AB’deki pazar payının artışı yavaşlıyor

Kaynak: Birleşmiş Milletler COMTRADE 2005

1995Pazar Payı

2002Pazar Payı

Pazar PayındakiOrtalama

Artış (1995-2002)

2004 Pazar Payı

Pazar PayındakiOrtalama Artış(2002-2004)

Türkiye %4,6 %6,5 %5,1 %6,9 %3,6

Çin %2,9 %5,3 %9,4 %6,5 %10,9

AB-15 Ülkelerine Yapılan Tekstil ve Hazır Giyim İhracatı


Slide 20

Finansal entegrasyon, ticari entegrasyonun risklerini azaltabilir

Küresel ekonomiye bir entegrasyonun sonucu olarak doğrudan yabancı yatırımlar artacak bunun bir sonucu olarak uzun vadeli ticari krediler artacak

Portföy yatırımlarında artış (İMKB)

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

2002 2003 2004 2005

AS

A S

HA

RE

OF

GD

P

doğrudan yabancı yatırım

portfoy yatirimlari

diğer yatırımlar

TCBM rezervleri


Slide 21

Son zamanlardaki istihdam eğilimleri: iyi ama yeterli değil..

Source: TÜİK and WDI

Tarım İstihdam

Hizmetler İstihdam

İmalat istihdam

Toplam İstihdam

Çalışma çağındaki nüfus

Sanayi Üretim Endeksi

70

80

90

100

110

120

130

140

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Son dönemde büyümenin iş yaratmadığı doğru değil. Ancak yeterli seviyede iş yaratılamıyor. İşsizlik devam ediyor. Tarım sektörünün küçülmesi ve açığa çıkan istihdam Artan çalışma çağındaki nüfus Bunlara ek olarak: şirketler üstündeki rekabet baskıları, istihdam üzerindeki yüksek

vergiler ve artan verimlilik oranları

Türkiye’de İstihdam ve Nüfus Artışı Eğilimleri, 1989-2005


Slide 22

Ekonominin modernleşmesi kaçınılmaz olarak tarımın küçülmesine yol açıyor

AB’ye katılım sürecinin başında bir çok ülke Türkiye’nin ekonomik yapısına benzer bir durumdaydı.

Avrupa Birliği tüm üye ülkelerde yapısal dönüşümü hızlandırdı.AB ülkelerinin AB’ye katıldıkları zamanki ve 2001’de ekonomik yapıları

Türkiye’de İstihdamın Sektörel Dağılımı, 2004

Katılımdan önce Katılımdan Sonra

1981 1986 1986 2001 2001 2001

Yunanistan Portekiz İspanya Yunanistan Portekiz İspanya

Tarım 31 22 16 16 12 6

Sanayi 29 34 32 23 35 31

Hizmetler 40 44 52 63 53 61

Tarım33%

Sanayi24%

Hizmetler43%


Slide 23

Demografik eğilimler fırsattır; ancak doğru değerlendirilmezse risk olur Türkiye’de çalışan nüfusun toplam nüfusa oranı önemli bir artış

trendine girmiştir. Bu oran AB ülkelerinde düşme eğilimindeyken, Türkiye’de hızla

artmaktadır. 2010’da bu oranın TR ve AB’de için eşitlenmesi beklenirken, 2010’dan sonra Türkiye’nin lehine artış gösterecektir.

Demografik eğilimlerin risk değil fırsat olması için gerekenler: Net istihdam yaratılması için normal-üstü büyüme oranlarının yakalanması İşgücüne katılım oranların yükseltilmesi İşgücü verimliliğinin arttırılması

Avrupa Birliği

Türkiye

45

50

55

60

65

70

75

(%

)

Türkiye ve AB’de Çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfusu oranı, 2005-2050

Source: World Development Indicators


Slide 24

Dalgalı kur süpürge görevi mi görüyor? Yıllardır kırılamayan ataletin kırılmasını yardımcı mı oluyor? Ekonominin sağlığı ve dinamizmi için şart olan yatarıcı yıkım

sürecini mi hızlandırıyor?

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000kapanan şirket sayısı

Türkiye Ekonomisinde Yaratıcı Yıkım: Kapanan şirketlerin sayısı daha hızlı artıyor

Source: State Statistics Institutee

1995-2005 Kapanan şirket sayısı

2001 Krizi

Eski eğilim

Yeni eğilim


Slide 25

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000açılan şirket sayısı

kapanan şirket sayısı

1995-2005 Açılan ve Kapanan Şirket Sayısı

Yaratıcı Yıkım: Son dönemde yıkımın artışı, yaratıcılığın artışından daha fazla

Source: State Statistics Institutee


Slide 26

Hizmetler sektöründeki yapısal dönüşüme bir örnek: perakendecilik sektöründeki gelişmeler

Kaynak: AC Nielsen

134

2329 24 20

3625

17 17

33

9

32 27 27

10

1119

15

1920

37

23

25 3930

31

31

11

44 48

4721 24

2620 29

17 1930

2537

21

45 43

1719

3855 53

36 32 27 26 22 20 18 16 15 15 14 12 6 5

53

25

11

11

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Bakkal, vb. Küçük Süpermarketler Büyük Süpermarketler Hipermarketler


Slide 27

Perakende sektöründe yaratıcı yıkım

0

1

2

3

4

5

6

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180Hipermarket / süpermarket (sol)

Bakkal (sağ)

Hipermarket / süpermarket ve bakkal sayıları (bin)

Hipermarket / süpermarket ve bakkaların HTM pazar payları (%)

Kaynak: AC Nielsen Kaynak: HTP

28,0

29,0

30,0

31,0

32,0

33,0

34,0

35,0

36,0

37,0

38,0

2002 2003 2004 2005

Bakkal

Hipermarket / süpermarket


Slide 28

Kazananlar ve Kaybedenler Kazananlar Kaybedenler

Satış noktaları Organize zincir mağazalar

Bakkallar

Dağıtım Distribütörler Toptancılar

Taşımacılık Lojistik firmaları Serbest çalışan kamyon sahipleri

Üretim Marka ürünler Kayıtdışı üreticiler (kalitesiz ürünler)

Tüketiciler de kazanıyor: Perakendeciler arasındaki rekabet fiyatları aşağıya çekiyor.


Slide 29

Türkiye için yeni bir gündeme olan ihtiyaç

Önceliklerin belirlenmesi, stratejilerin hayata geçirilmesi

AB sürecinin doğru ve akıllıca yönetilmesi İhtiyaçlar için gereli kapasitenin inşa edilmesi


Slide 30

Yeni bir gündeme doğru Durum hiç de kötü değil

yüksek büyüme oranları makroekonomik istikrar yeni ve daha sağlıklı bir

iş yapma ortamı küresel ve bölgesel

entegrasyon

Ancak, risklerin etkin bir şekilde yönetilmesi

gerekiyor Cari açık

Artan işsizlik Yaratıcı yıkım

.. + dışsal şoklar: (i.e. İran, pertol fiyatları, AB

ile ilişkiler)

Yeni bir gündeme acil olarak ihtiyaç var Öncelikleri belirlenmesi, stratejik planların yapılmasıve etkin bir

şekilde hayata geçirilmesi AB sürecinin risklerin etkisini azaltacak şekilde yönetilmesi Yeni ortam için gerekli olan kapasiteyi inşa etmek


Slide 31

Nasıl bir çerçeve? Adımlar üç ana başlık altında olmalı:

Rekabet gücünü arttıracak kısa, uzun ve orta vadeli stratejilerin yönetimi

Yeni ortama uyum sürecinin yönetimi Büyümenin sürdürebilirliği için risklerin yönetimi

Adımları atabilmek için hükümetin kapasitesinin yeterli olması gerekir: Önceliklerin belirlenmesi (verimlilik, istihdam, yeni

yatırımların önündeki “en” kısıtlayıcı engeller neler?) Stratejilerin tasarlanması (mevcut veya oluşturulacak

kapasiteyle, tüm paydaşların desteğini alarak, hedeflere en doğru nasıl yaklaşabiliriz?)

Etkin uygulama (istenen etkiler hangi adımları atarak sağlanabilir? İstenen etkiler gerçekleşememişse, adımlar nasıl değiştirilmelidir?)


Slide 32

Rekabet gücünün arttırılması için nasıl bir sanayi politikası çerçevesi?

Birinci politika alanıKüresel ekonomiye uyum için

stratejik koordinasyonDiyalog mekanizması, teşvik sistemi,

yabancı yatırım stratejisi

İkinci politika alanı Yatırım, iş yapma ve

verimliliğin arttırılmasının önündeki engellerin

kaldırılmasıGiriş-çıkış engelleri, ölçek büyütme, kayıtdışı

ekonomi, teknolojik ilerleme ve yenilikçilik, girdi maliyetleri, nitelikli

işgücü, girişimcilik, standartlar

Üçüncü Politika AlanıEtkin bir geçiş dönemi

stratejisinin hayata geçirilmesi

Verimlilik dönüşümü, beceri dönüşümü, kayıt içine giriş

Birinci problem Küresel ekonomiye

kontrolsüz entegrasyon, yanlış yatırım kararları, yanlış teşvikler

İkinci problem İmalat sanayiindeki

şirketlerin büyüyebilmek için verimliliklerini arttırma, yeni yatırım yapma gereği

Üçüncü problem Değişen müşevvik yapısı,

eski ve yeni ortam arasındaki keskin farklılıklar


Slide 33

İntibak sürecinin yönetimi (1) Reform süreci yönetilirken, dönüşümün de

yönetilmesi gerekiyor. Dönüşümün maliyetini azaltmaya yönelik bir dizi

strateji uygulanması; reformun da başarısını arttırır. AB’ye uyumdan kaynaklanan maliyetlerin (BASEL II,

çevre standartları vb) zamana yayılması Temel ilkeler:

Bu yeni iktisadi ortam, firmaların kendi tercihi değil. Dönüşümü durdurmaya yönelik değil; maliyetini azaltacak

tedbirler hedeflenmeli (isteyen ve hazırlığı olan işletmeler için)

Mutlaka son kullanma tarihi olmalı; bu plan dönemi içinde, 2 sene uzunlukta


Slide 34

İntibak sürecinin yönetimi (2) Verimlilik dönüşümünün yönetimi

Yeni bir yatırım programı• Birleşerek ölçek büyütenler • Teknolojik yenilenme yatırımı yapanlar

Şirket birleşmelerini ve devirlerini kolaylaştıracak düzenlemeler

Yeni kaynaklar, vergi düzenlemeleri İşgücü piyasalarında beceri dönüşümünün

yönetimi İŞKUR’un aktif işgücü politikası uygulaması Bilgisayar, internet okuryazarlığının arttırılması


Slide 35

Kayıt içine giriş sürecinin yönetimi Kayda girmenin maliyetlerinin düşürülmesi Bankacılık sistemi; işçi çıkarmanın maliyetinin

düşürülmesi; vergi sisteminin basitleştirilmesi

Mevcut sermaye stoku israfının önlenmesi Kullanılabilir durumdaki sermaye stokunun

yaratıcı çözümlerle (QIZ) tekrar ekonomiye kazandırılması

İntibak sürecinin yönetimi (3)


Slide 36

Rekabet gücü gündemi: Sanayi Politikası Çerçevesi Küresel Ekonomiye Uyum için Stratejik

Koordinasyon Mekanizma ve İlkeler Teşvik Sisteminin Reformu Doğrudan Yabancı Yatırım Stratejisi

Yatırım, İş Yapma ve Verimliliğin Önündeki Engellerin Kaldırılması Yetersiz Yasal ve Kurumsal Çerçeve: Giriş-Çıkış Engelleri Kayıtdışı Ekonomi ve Ölçek Problemleri Teknolojik İlerleme ve Yenilik Girdi Maliyetleri Nitelikli İşgücü Girişimcilik Kalite Standartları


Slide 37

Risklerin etkin yönetimi Cari açık sorunu

Sorun olan cari açığın kendisi değil, kötü yönetilmesidir. Geleceğe yönelik beklentilerin iyi olması, politikaların güvenilir olması durumunda, riskin maliyeti düşecektir.

Mali disiplinin korunması ve arttırılması önemlidir. İşsizlik

İşgücünün mevcut becerileri ve Türkiye ekonomisinin potansiyel ihtiyaçları arasındaki uyuşmazlığı gidermek için seferberlik başlatılması gerekmektedir.

Milyonlarca kişiye yeni beceriler kazandırılması gündeme acilen gelmelidir.

Yaratıcı Yıkım Giriş-çıkış engellerinin ortadan kaldırılması, verimlilik

arttırıcı faaliyetlerin teşvik edilmesi (AR-GE, pazarlama, bilişim teknolojileri) bu süreci sağlıklı hale getirecektir.

Yüzlerce değil, binlerce şirkete yaygınlaştırılması.


Slide 38

Yeni gündem için kapasite inşası Kamu sektörü bu gerekliliklerin hepsini tek

başına yerine getirebilir mi? Hem karar verme, hem de uygulamada önemli

kapasite sorunları var Malumat akışının sağlanması için özel sektör-

kamu sektör arasında diyalog mekanizmaları Özel sektörün kendisinde politika oluşturma

kapasitesi Hem özel sektörde hem de kamu sektöründe

kapasite inşasında TOBB’un rolü TOBB-ETÜ: Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi TEPAV: Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma

Vakfı


Slide 39

Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Demografik geçiş çok önce başladı, ancak

değerlendiremedik: Becerilerin dönüşümü en az eğitimi kadar önemlidir

Ülkenin en çok ihtiyacı olan becerilerin verilmesi Tüm öğrenciler sanayi ile yakın ilişki içindeler Küresel ekonomide faaliyet gösteren iş adamları

yetiştirmek:• Yabancı dil, eleştirel düşünmeyi teşvik, farklı alanlarda eğitim

Sektörlerde ticari yenilik yapabilecek mühendisler• Yoğun bir üniversite-sanayi işbirliği

Politika analiz edebilen ve tasarlayabilen kamu yöneticileri• Kamu Yönetimi Yüksek Lisans Programı (Harvard ve SAIS)• Çok sayıda ülkedeki vaka çalışmalarına odaklanarak, doğru ve

yanlış tecrübelerin incelenmesi• Bölgeden kamu yöneticileri arasında “network” kurulması

Sektörel Araştırma Enstitüleri


Slide 40

TEPAV – Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Özel sektörün hükümetle kuracağı politika diyalogu

için araçlar geliştirmek, gündemin bilgi içeriğini doldurmak IX. Kalkınma Planı için Sanayi Politikası Raporu ( DPT ile birlikte) Yatırım Ortamı Değerlendirme Projesi (Dünya Bankası ile) Rekabet Ortamı Değerlendirme Projesi (FIAS ve Rekabet Kurumu

ile) Yükseköğretim Sektörü Projesi (Dünya Bankası ile)

Ekonomik gelişim sürecinin yönetişimi Yerelleşme çalışmaları, yerel kalkınma çerçevesi (İç İşleri

Bakanlığı ve yerel idareler ile) Mali izleme ve Şeffaflık İzleme

Bölgesel Entegrasyon Barış için Sanayi Girişimi (TOBB ile) Karadeniz ve Avrasya Projesi (TOBB ile)


Slide 41

teşekkürler

www.tepav.org.tr | www.etu.edu.tr

Documents

Güven Sa k ve Fatih Özatay Konya , 2 8 Nisan 2006