Pinagsama namin ang December at January Issue dahil naging

busy ang patnugutan sa panahon ng kapaskuhan

Tulad ng inaasahan mas dapat bigyan ng prioridad ang pa-

milya, anupaman ang antas ng kagandahan ng isang sining

kung ang pamilya ng manlilikha ay kanyang napabayaan,

sumasalamin ito sa kanyang moralidad at nalalagyan ng bahid

ang kanyang pagkatao.

Pamilya pa rin ang pinakapayak na dahilan ng pagmamahal

kung bakit pilit lumilikha ng kagandahan ang isang artista.

Bukod sa pagiging abala sa pamilya naging abala rin ang AB-

KAT sa napakaraming aktibidad tulad ng Seeds painting con-

test, Ralabanang Urag-Urag (Original Music Contest), Panalm-

ingan Theatre Workshop at napakarami pang iba.

At nariyan ang pagplaplano para sa 2009. Napakarami kaming

ihahain sa mga tao at kapwa manlilikha tulad ng Pagtanyog

Kwatro (Multimedia arts exhibit), Urag-Urag gigs, tula at ko-

miks sa pader, launching ng librong “Que Lugar?” ni Jimple

Borlagdan, National Arts Month activities tulad ng Tigsikad

(Mga tigsik na ipopost sa mga trisikad), Poetry Workshop, at

marami pang iba.

Sa isyung ito ng Haraya, matutunghayan ang mga report tung-

kol sa naganap na Panalminan Theatre Arts Workshop, Seeds

painting contest at Ralabanang Urag-Urag, Nativity play at ang

mga paborito ninyong column.

May proposal kami sa LGU na naglalayong makakuha ng

budget para sa aming mga proyekto. Kasama rito ang muling

paglalathala ng Karangahan at Haraya. Hihingi kami ng tulong

na pondo para mailimbag ang koleksyon ng Harya para maibi-

gay sa ating mga libreria.

Sa susunod na isyu ay ang anniversary issue ng Haraya, ga-

gawin naming ang aming makakaya para maging spectacular at

tattoo sa alaala ang kaganapang ito.

Sa Marso naman ay ang ika-apat na anniversary ng ABKAT,

mas marami na kami ngayon at hininintay pa namin kayo.

Maraming marami pa kaming ihahain sa inyo

Mabalos

2

PANALMINGAN (Theatre Arts Workshop Integrating the UN-MDGs for the Youths)

This is a project introducing the UN-MDGs and creating a

theatre arts club or a performing arts club in every baran-

gay of Tabaco with its youths as members. Hopefully, this

project would cover the entire 47 barangays of Pawa. Prac-

tically, we would want to create creative youth artists in

every barangay to be showcased during barangay celebra-

tion like fiesta or city/province art contests and to produce

dramatic presentations yearly.

The pioneer barangay we’ve is Pawa (my own barangay).

We had already met for 3 sessions last November 9, 23 and

December 1 every 9 am to 5 pm. Coming from different

puroks of the barangay, the participants strive their best to

have teamwork and unity in achieving every exercises and

activities, we’ve done so far. My main objective as the key

facilitator is to instill to them the attitude, the behavior and

the techniques a stage performer (music, dance or acting)

should possess and for them to apply these attitudes and

techniques to their education as well as their lives.

Last November 23, they had performed presentations

showcasing the youths of today in a barangay. Based on my

evaluation, at the end of this workshop, they will create

promising presentations. At the end of the workshop as

their final showcase, they will be creating presentational or

representational performance promoting the 8 UN-MDGs.

The culminating activity which is the Nativity play was

staged at Liberty Commercial Center (LCC) last 27 De-

cember 2008.

We are looking forward to meet the youths of Baranggay

Sto. Cristo for our next Panalmingan.

3

rmadrilesjos@yahoo.com

4

An Tandayag sa sirong kan tulay kan Tayhi Pagmatanga, dulo na pagdaing bulan, buda an mga bituon nalilipudan ki kun anong itom na mag-abuton, pipataanan an mga solong naglalakaw na dai na pag-agihan an tulay kan Tayhi. Ta arog kan tulong personang dai na nakabalyo sa ibong na pampang ta uminagi digdi, baka masabatan mo an Tandayag sa tulay kan Tayhi. Saro sa tulo iyo an Pamayo kan lugar na sa sadiri niyang pataan iyo an suminuway. Pakatimak pa sana kan botas kaini sa tabla kan tulay, buda buminuyog-buyog ini sa gabat buda sa kalumaan naman kan tukod na yakal, diretso lukso su tandayag hali sa sirong kan tulay kan Tayhi. An pandok kaini hinat pagilid sa talinga mala sa tambasakan na ngimot na an ngipon mga parasupsop na linta. Saro sana an mata kaining bula-kog, na kadakula ki bola. Sa laog kan matang ini an saradiyot pang mga mata na an pagpirirok garo layog kan mga napulot na insekto. An unit kan pandok kaini kolor ki laman na nalalapa na sa pakalugom sa tubig tabang. Pero an lawas kaini iyo su sa maitumon na mantok, na may sa-rong dakulaon na agat na iyo an panggadan. Sa saralak kaining boses kan gurang na babayi, ikos, buda uwak, hinapot kaini su Pamayo kan lugar:

“Ano an pinaka-dakulang kabaliktadan sa kinaban?”An tono kan taramon kaini arog sa Kagurangnan kan sinugo su Liwanag buda Diklom na mag-suhay ngani makagibo ki Aga buda Banggi. Sa ngalas buda kigkig, nawaltak su isog kan Pamayo, buda luhay-luhay na nagsimbag: “An totoong may pagmakulog sa banwaan, dai sa kapangyarihan…” “Ika an kabaliktadan na ini?” hapot kan Tandayag; an agat niya dinudo sa pandok kan Pamayo. “Iyo tabi”. Nagtatakig kaining simbag. Su saradiyot na mata sa dakulang mata kan Tandayag gabos puminuntok sa Pamayo. Hiniriling kaini su tahaw kan saiyang lawas—sa puso. Pirang nakaagi pa, durungan na puminiyong su mga mata, pagmuklat gabos na ini pula. Napasibog su Pamayo sa isog kan itsura. Minabirik na kuta ini padulag kan hali sa likod sinipit su liog niya kan agat kan Tadyag. Nahu-log su payo kan Pamayo sa salog na garo natakdag na niyog. Sunod na banggi, sarong negosyante an nabanggihan sa pag-uli hali sa saiyang tindahan. Pagtimak kan makintab niyang balat sa tabla kan tulay, sinabat siya kan luminuksong Tandayag sa sirong, buda an kahaputan: “Ano an pinakadakulang kabaliktadan sa kinaban?” Takot na nagsimbag ini: “An mga maray an buot, dai nagyayaman.” “Ika an kabaliktadan na ini?” “Iyo tabi.” Duwang beses kaining tinaram. Pero kan hiniling kan mga mata su tahaw kan lawas niya, nagmuklat ining itom, kaya arog sa Pamayo natakdag na garong niyog sa salog su saiyang payo. Nagkapirang maliwanag na banggi an uminagi, kan igwang sarong bua an napaagi sa tulay. Dai ining bado ta tapos pa sana ining lupigan kan mga nag-iirinuman na tambay sa may looban. Pagtimak kan bitis kaini sa tu-lay, uminabot su Tandayag. Pero bago pa ini makahapot, bago pa ngani mapahiling kaini an makata-kot na sadiri, nagparagasod na su bua: “An pinakadakulang kabaliktadan sa kinaban iyo ini: An pwede sanang kumulog satuya ay an satong mga padaba! Iyan an pinaka-dakulang ka-baliktadan. Dai na ki naghihibi sa sakuyang harong. Dai na ki napupunaw sa sakuyang harong. Yaon na sinda sa langit. An mga ‘baba ko kinulog ko, ta padaba ko sinda, kaya sinalbar ko sinda. Iyan an pinaka-dakulang kabaliktadan sa kinaban. Ako an pinaka-dakulang kabaliktadan sa kina-ban!” Su mga mata kan Tandayag puminuntok sa tahaw kan duwang dudong luyos. Turutadtaod pa muminuklat ining liwanag na garo naging aldaw. Luminaog an liwanag na ini sa lawas kan nabuang babayi. Sagkod sa mawalat sa Tandayag iyo an maragsip na arikurong kan mantok. Nadangog na sana an boses kaini na garo hali sa harayuon. “Puon ngonyan, sagkod may matuparan ka man na arog satuya, masuk-sok ka sa lawas na binayaan ko, mamaan ka gamit an mga mata ko, ma-gadan ka gamit an sakong agat, buda maharong ka sa sirong kan tulay na ini kun sain ko tinapos su sakong sadiri, kun sain nagpuon ini gabos, ta dai ko maako an kabaliktadan kan kinaban.” Sagkod ngonyan, dawa hinalon na kan maliwanag na ilaw kan syudad an tulay kan Tayhi, madadangog pa daa kan mga nakaistar harani sa salog, an bigla na sanang suriyaw, buda tanog kan natatakdag na niyog sa tubig. Lalo na sa mga banging daing bulan buda an mga bituon itahuban kan diklom kan sarong mag-abuton.

Pasko Pasko, pasko na namang muli Pasko Pasko, pasko na namang muli Pasko Pasko, pasko na namang muli Pasko Pasko, pasko na namang muli (Nasaan ako?)(Nasaan ako?)(Nasaan ako?)(Nasaan ako?) Nilakad ko ang kahabaan ng pagbabalik tanaw,

Pagkabalikwas sa alimpungat isang madaling araw,

Dinala ako nito sa isang pasko

Malayong panahon na ang nagdaan

At binuksan ko ang balot sa pinakahuling kahon sa ilalim ng

puno ng may mga artipisyal na bituin, makaraan ang ilang

linggo atang pananabik.

Sa pagpasok ng Disyembre, tuwing bababa ako ng hagdan kung

saan nakatayo ang aming dalawang dekada na ata at may

kataasang Christmas tree, namamangha ako sa mga ilaw, lagi.

At bababa ang aking mga mata mula sa dambuhalang bituin sa

tuktok patungo sa mga regalo sa paanan ng artipisyal na puno

na nakabalot sa mga makikinang na papel.

Oktubre pa lang, inuungutan ko na ang aking inay na bilhan

ako ng laruang robot, nais ko sana’y si Voltez V. Hindi ko alin-

tanan ang presyo, ang pagkunot noo ni inay na ikinubli ng ma-

pagparaya niyang ngiti. Malapit na raw ang pasko, lahat ng

bagay kailangan ng paghihintay.

Kaya’t sa kada tuwina lalo na pag bagong gising at bago matu-

log, uupo ako sa may hagdan at uubusin ang mga sandali na

walang katapusan, makikipagtitigan sa mga liwanag ng puno at

pagmamasdan ang mga regalo ni inay sa paanan nito na isang

hapon pagkauwi galing sa paglalaro, napansin ko na lang na

nakatingin sa akin ang mga kahon na nakabalot sa makintab na

papel, inaakit akong nahahalina. Mahina ako mula sapul sa mga

ganitong bagay, pinanganak ata akong maikli ang pisi, ngunit

nagtiis ang aking dibdib at ang aking mga maliliit na palad na

hintayin ang hiyas ng bisperas.

Kung ako’y naglalaro sa labas, kung ako’y kumakain lalo na’t

pag nanunuod ng cartoons at nananalo ang mga Armstrong

brothers laban sa mga Bozanians, lumalapot ang aking bibig at

may panginginig ang aking labi na iisa lang ang kahulugan.

Aanihin ang prutas anumang mangyari, ‘di mapipigilan ang

pagpasok ng Pasko, ang pangarap makakamit, makakamit.

Bisperas – pagkatapos kumain ng hamon at keso na pinalaman

sa tinapay. Busog akong umupo sa tabi ng dambuhalang

punong maningning pero gutom ako, gutom sa pagnanasang

makita, mahawakan at buuin ang aking robot, ang aking ta-

gasalba.

Pwede mo nang buksan, sambit ni inay sa wakas, at mabilis ang

aking mga munting mga daliri sa pagpunit ng makikinang na

mga balot sa isang kaalamang mas makinang pa ang nasa loob.

Nakita ko na rin si Voltez V, at napagtanto kong may iba pa

akong regalo galing sa aking mga tita at ninang na nasa malayo.

Konting paghinga lang ang pagitan at muli na naman akong

lumusong sa kaligayahan sa antisipasyon ng surpresang naghi-

hintay sa iba pang mga kahon.

Mga matchbox at iba pang laruang kotse at may mga imported

na tsokolate pa pala na nasa ref ang naghihintay sa aking mga

pandama, naramdaman ko ang tuwa.

Lagpas alas dose – nakaupo ako sa tabi ng puno, pinagba-

bangga ko ang aking mga matchbox, panalo ang nananatiling

nakatayo. Medyo busog pa ako. Maliwanag ang Christmas tree

pero ‘di ako makatulog, hinahanap ko si mama (na nakiki-

pagusap sa aking tita sa labas ng bahay), mayruon akong nais

itanong, mayruon akong ‘di maintindihan.

5

tabak at rosas...

Frederick Maurice S. Lim

K a s a g a n a h a n

Dakit-taramon kang 'Abundance' na sinurat ni Conrado de Quiros. Luminuwas an artikulong ini kang ika-24 nin Disyenbre, 2008 sa Philippine Daily Inqirer.

Naruromduman ko pa kang may kuro-kaisturyahan akong mga kababayihan buda kalalakihan pirang taon na an nakalihis buda kang nagtaram ako kang manungod sa mga sinurat ko sa kolehiyo na sarong editorial sa peryodiko kang samong eskwelahan. Kang panahon na ito pano, mga aktibista kami no-sain an mga nag-aadministrar kang eskwelahan nagbubuta-buta buda nagbobongog-bungogan sa tunay na karatankang kapitalismo. Mala ta igwang padi na sinudya kami kang samong mga nakaka-istorbong aktibidades na samuyang dara, ilinuwas mi sana an pag-urag-urag buda kapusokan na pwedeng mawara man sana sa masurunod na panahon. Mas pigkukurihir pa kami na managing kalmado sana sa pag-obserba kang mga bagay-bagay. Kudi sinulang ko an saindang katungdanan sa paagi nin pagbalangibog na ipigpapaising an pagsuporta sa mga nasa 'wala' iyo sarong maray na paagi ta nganing magkaigwa nin aksyon an samong hinanakit, no-pano an sistema sa edukasyon gibuhon na 'kapuro-pakinabang,' an paboritong tema kang oras na ito. An pag-urag-urag mi kaito nagpakabulanos na, dai na nakapaliwanag no-nata ta an samong sentido napoot na sa mga nangyayararing makahihirak buda makaarat sa mata. Sa pagrumdom kong ito, maski pano garo logod muya ko pang bumwilta sa nakalihis, dawa pa magprotesta ako kaito na kalmado sana, o kaya naman iyo an pagsulang na dai sana ki ribok kudi pag namati na kang iba may darang isog kang pagsulang buda pag-itaas kang saiyang pagkatawo. Totoo na an ka-jovenesan mainurag-urag huli ta sinda pano igwang hawon an kaisipan buda pangaturogan, sinda an piglalaoman ta nganing an kinaban maliwat. Nawawara man sana an kapusukan mintras naggugurang sagkod kang saindang lawas. An edad igwang panahon na mabalangibog, may panahon na aktibo, itinao an edad sato gabos nganing kumuro-kimlat lamang. Dakol akong mga amigo buda kamidbid na halangkaw man an mga pangaturogan kaito kudi sa hudyan naisip nindang mas maray mabuhay para a sadiri ki kang para sa iba, katumang su dati nindang ipiglalaban na marhay buda mas may hawon, makataram akong syerto. Sa akong natitigayonan, yaon pimi an pagbinsir sa kapusukan na dapat iluwas buda pagmakulog sa nasyon mantang ini yaon pa. Siring a lawas nindang madaling malapa; mapara, pwedeng dai man sainda iyan mahaloy. Madulag sinda dawa anong oras ninda gusto pag no-dai mo na namamansayan. Pwedeng nasasa-butan na ninda no-gurano karaot an pagpabakal kang prinsipyo kudi naman tibaad logod an pagtrabaho ki magabat an mas pinili ninda ta habo daa nindang maapektaran, madamay sa 'mga ibang bagay.' Sa sakong natitigayonan, atang ko an masalinggayang tataramon manungod sa saindang mga pangaturogan. Ito, para duman sa mawot maglaog, siring man sa mga nag-iisi-isi kang pagla-laog, sa tinampong bihirang baklayon, ngaya dalan bagang dai nakakadagka, sabi ni Robert Frost. Kabali digdi an mga mawot managing tagapagawit buda paratugtog, patin an mga mawot man magtukdo, mawot managing parabulong sa mga barrio, mawot managing abogado, sagkod sa mga mawot makatabang sa

ibang paagi; makatabang sa ibang bagay ki kang gigibuhon an gabos ngani sanang magyaman, o mas makuri pa. Bako man ito pasil para sa sainda, kundi sa perspektiba kang kaakian na nagimatan na an diklom kang kapitalismo haros naging natural na sa saindang mga mata an nasaksihan na kasakitan. Dawa su paagi nin pagtukdo bako na siring kang dati, no-sain luminuya an kalidad kang edukasyon por dahil sa ha-babang pasweldo. An mga paratukdo kaito haros sambahon sa saindang nad-edestinohan buda udok na pig-gigirumdoman kang mga nakatapos na nagkaig-wang katanosan sa buhay na nagtatanaw ki utang na boot. Piglalaoman sinda sa sa pagpadalagan kang no-anong kasiributan sa banwaan, no-sain nakukua ninda an paggalang na dapat saindang itao. Sa ngonyan an mga paratukdo yaon sa tahaw kang kasusopgan sa mga komunidad na saindang pigseserbehan na ito ngaya dati nang luminagpak sa pagiging OFW o sarong balikbayan na daing kasuro-swerte kaya dai na nagbuwilta. Midbid na sana sinda ngonyan bilang mga paratinda ki tocino o kaya naman bra o kun anu-anong pwedeng madelihensyahan sa mga pampublikong ewskwelahan ngani sanang makahipno sa saindang pangangaipo. An mga kasakitan ninda sa pagbalyo sa mas kalmadong posisyon siring kasakit sa pagkakaigwa ki halangkaw na kalibre no-sain siring man kahalangkaw an saindang pagsurosuan. Dawa sa panahon kang Kapaskohan an mga tawo nag-susurosuan man, siring sa mga reunion no-sain haros gabos na kaanak iyo presente sa sarong irok buda makikiistar giraray sa mga masurunod na okasyon. Magigiulok ka duman sa mga bisitang minaralamaw man nanggad na biyo o kaya naman duman sa mga nagsasamantalang makadakol, na an nakua logod iyo an hilang, kulog sa boot buda kun anu-ano pang kasusopgan mantang yaon pa nakiki-istar. Apuera sana pag yaon ka na sa tahaw kang biridungan buda mahihiling an pagngisi sa mga nagbuburuhat kang lechon na orig, o baka pa ngani gayod ito. O kaya naman duman sa mga guro-galantihon na nagtataong kaugmahan sa mga aki siring kang paggawgaw ki mga kwartang Aguinaldo, kwartang Mabini, o kwartang Quezon man ngaya dyan; na su mga aki garo na su mga Pilipinong nagduduruko sa mga Hapones kaito. An mga pag-umaw sa mismong may kag-sadiri kang harong bako sana hinghing o sa taram sana kundi ikikurahaw pa baga na may kairiba pang pagtapi-tapi sa likod. Pwede pa ngani na maukodan na an nag-umaw na ito magkakanta pa, dawa sentonado kang no-anong pyesa ni Monroe o ni Sinatra. Apuera sana no-an mga parientes buda amigo masaksihan an bagong kotse na ipinarada kang sarong primohon, o kaya naman an pinakabagong modelo ki selpon kang mga bagong gradwar na uratihon na sibot-sibot pati na sa manra-lainlain na dapat makatigayonan kun kaya sigi an birik kang payo. Pag an Pasko inubayan ki materyal na kasaganahan, an uro-igwahon sa harampangan na ito iyo an hade. Iyo ini an mga bagay-bagay na mapadismayo saimo pag nakibi-dong ka sa mga may kaabhawan. Ta luhay-luhay ka ka'an na tutuklangon pasir-ing sa dalan na pigsasabing mas pig-aagihan buda dakol an kasiributan na ka-grogaring kang mga alta sosyedad buda mga sosyal na daing maginibo. Digdi maisip ka na no-nata ta an hamal na ini iyo pa'ng nakakakua ki magayon na imahen mantang kwarta man sana an yaon sainda, kudi ika pigtutugotan sanang mag-ambisyon sa mga bagay na igwa sinda, pigpapaliwoy-liwoy ka sana. Kunsabagay naman, maray man pag-atid-atidon an mga siring na bagay ngon-yan na Pasko. Ta iyo baga ini an kapangakian kang satong Niño Jesus. Nahiling kong katumang na gayo an debosyon ta sa Niño Jesus sa mga bagay na ipigtu-tukdo buda ipigmumunda ta sa kaakian, ngaya an panaging inosente, malinig sa puso, makusog na boot, matinao, mapangarap, buda pagkamasimple na pre-sente sana sa oras kang pagpamibi. An Pasko iyo manungod sa kasaganahan kudi bako sa kasaganahan kang satong lawas, bagkos kang satong kalag. An Pasko iyo an panahon para sa pagsabuhay kang tataramon kang Mahal na Diyos, sa laog kang malinig na pagpahayag buda marhay na kaisipan na siring sa sinabi ni Kristo na dapat kitang bumalik sa satong pagkaaki ta nganing makalaog sa kahadian kang Mahal na Diyos. Dai man kaipuhan an panaging relihiyoso nganing maipahiling mo na maray kang tawo. Pwede mong gibuhon pirmi na managing siring sa mga aki kun dai mo kayang gibuhon sa saimong lawas matungkosan sana an kahulugan kang tunay na kaugmahan. Maugmang Pasko sa lambang saro

Noel B. Dorente

6

7

Accomplishment Report on SEEDS On-the-Spot Painting Contest The event started approximately 9:15 in the morning of December 14, 2008. The event ended around 7:00 in the evening, which exceeded 2 hours from the supposed end time of 5:00 pm—letting the last participant to finish his work. There were three judges in this said event; Sir Jim Bayaban, a professor in PITA; George Vibar, a freelance artist from Legazpi and Omar Broselango, a commissioned artist. Out of the fifteen (15) expected participants, only three (3) came and of which the third arrived past 1:00 in the afternoon. Omar Broselango relinquished his role as the head judge because the third participant, Josh (?), was his friend. Mr. Broselango conceded in order to prevent possible bias in judging the entries and of which the officers of ABKAT Inc (An Banwa Kultura buda Artes kan Tabaco) agreed too. On behalf of Mr. Broselango, Giovhanii Buen, a fellow artist-writer, headed the judging process of the said event. With only three participants in the said event, the three judges agreed that the prizes would not automatically be defaulted to First-Second-Third scheme but according to point system. The criteria from which the scoring was derived were: a.) Relevance to UN-MDG (40%); b.)Creativity (30%); and c.)Composition (30%). Sir Jim Bayaban made the bracketing, with the consensus of the other judges, which designated how much point is needed for an entry to be awarded first, second or third prize. It was also agreed among the three judges that the two entries that would not win would be awarded a consolation prize of p1,000.—as a concession to the typical winner-by-default rule and because there were only three of contestants. The scores were:

C o n t e s t a n t N o . 3 w a s awarded 3rd prize and con-testant No.1 and No.2 were awarded conso-lation prize. The rules of the said event were followed as what was writ-ten. The con-testants were given free meal and snacks in the course of the event.

George Vibar Giovhanii Buen Jaime Bayaban

Marinelle Bongalatan 40.5 69 42

Gilbert Callos 45.5 34 35

Jose Madrid II 51.5 94 89

Judges: Jim Balaban, Giovhanii Buen, George Vibar

Head judge Vhan making his rounds Vhan and curator Omar Borcellango Setting up...

Chad documenting the sizzling discourse

Giovhanii Buen

8

9 Bulawan sa Paros

An pinakamamundong hapot na nadangog ko manungod sa pagsurat nin bikol, iyo an “nakuntento ka na ba sa mga tataramon na

bikol na aram mo?” “Nauugma ka na sa pagsabot nin mga jovenes ngonyan sa pagsurat nin bikol”? Halos an muyang sabihon dapat

daw na maugma na kita kan mga nangyayari. Magayon an nagpupuonpuon na naman an pagbuskad kan literature minsan

nagwawarawara na man nanggad ini dawa kaito.

Alagad, tataramon ini. May responsibilidad na kita kuta na dapat iatang sa mga gurang. Orog kun makakadiskubre pa ki mga tawong

sabihon tang lihis nang sanggatos. Dapat man nanggad mag-ambag an sosyedad sa kultura orog na sa lado kan tataramon o lengua.

Paghurophuropan tang poon kan nag-abot an mga kastila, dakol na sa mga tataramon an may sinublian sa kultura kan iba. Uminabot

pa an mga kano asin dakol man an naging interesado kan paggamit kanlenguaheng ini. Dai lamang pati ki mga libro na masasabing

nagpreserbar sa mga kasuratan kan suanoy pang panahon.

Kaya kabanga na sana kan tatraramon ta an satong nagagamit sa aru-aldaw. Dai ta man masasabi na iyo na man dawa kaito,

makaduda ta may mga tataramon sa ibang probinsya na liso pa sainda alagad satuya kastila o ingles, asin bise-berso.

Kaya sa boot-boot ko sana, ano daw imbentohon na sana an iba, alagad man pwedeng dakol man an magsasayuma. Pasensya na mga

parabasa alagad minsan pano nahihirakon ako sa satuyang tataramon orog na kun an sarong kastila o ingles na sinublian dai na nag-

gad ki translasyon sa bikol. Kun nakakaisi an mga gurang sa satong kapalibutan dapat kuta sinda an magdulok sato asin bako kita an

maghanap o magbukod sainda.

Iyo, pigubukod ko. Dawa s paros, pigkukua an mga bulawan na tataramon na dai ko pa naisurat sa sakuyang tudlikan.

Noel Dorente

Tinigsik ko an mga parasurat, Magpadagos kamo sa pagpublikar, An mga magayong publikasyon Gasolina nin pagkasararo nin nasyon. Tinigsik ko an mga parasurat Sarong dila, sarong bandila, Dai man kita pigbabasa, Pagsurat pa sana kaugmahan ta na!

Picture taken by Djai, Dylan on the foreground

10 Ang Syota Ko'y Hukbo -Jhalil BAgani

Ayokong matutunang mahalin ang pag-iisa. At ayokong

ipunin ang aking mga luha sa pagunggulila. Nais kong matiyak kung kailan siya muling makikita,tulad ng apoy na lumalagablab at kailanma'y di nais na humupa gaya ng ulan. Na sana'y makasama siyang muli ng matagal-tagal, ng ilang oras o sandali. Na muling masambit na ang pag-ibig ko ay walang kupas tulad ng kanyang pagsisikhay para sa rebolusyon. At ang natatanging kaulayaw ngayon ay ang dilim, ang mga eksena ay nakaukit na lamang sa isipan, paulit-ulit, nananatili.

May isang buwan na rin kaming di nagkikita. Nasaan na

kaya sila ngayon? Sana ay walang operasyon ang militar. Tandang tanda ko pa, pinagtawanan ko siya noon dahil di ko maintindihan ang mga pinagsasabi niya. Ibang-iba na sa dating Veronica na naki-lala ko noon. Ang Veronicang mahiyain, mahinhin, at de numero kung kumilos ay taliwas na sa ipinapakita niya ngayon. Siya'y puno ng tapang, tila walang kinatatakutan. At ang bawat katagang namu-mutawi sa kanyang bibig ay ang kapakanan ng niasang anakpawis. Pati mga salitang ginagamit niya ay di ko na kilala. At di na siya gaanong sentimental ngayon. Para sa kanya, lahat ng bagay ay may pagbabago, may katapusan.

Takaw na takaw na rin siya sa mga masasarap na pagkain.

Nung huli niyang uwi sa kanila, parang isang linggo siyang di ku-main sa istilo ng pagnguya nung ulam na karne, Tapos bigla niyang sinabi, "Uy! Tagal ko nang di nakatikim nito ah!" Pinipiga ang puso ko tuwing nakikita kong kumain siya ng ganon.

Ngunit marami akong natutunan sa kanya. At nakapag-

dalo na rin ako ng mga pag-aaral na inilunsad doon mismo sa bun-dok. Kabadong-kabado pa ako noon, doon ko nakita ang pagkarami-raming hukbong tulad niya. Bawat isa'y may sukbit na armalayt sa balikat, lubusan kang mapapahanga talaga. Sabi niya kailangan ko raw dumalo sa pag-aaral na yaon para mas maunawaan ko ang kalagayan ng bansa, ng mga masang anakpawis, ng mga hukbo at higit sa lahat, ang ugnayan naming sa isa't-isa. Sa kanya ko lubos na naunawaan kung bakit may rebolusyon at kung bakit kailangang panatilihin ito. Sa kanya ko natutunang mag-sakripisyo ng aking mga pansariling interes, ang magbigay, ang lumubog sa malawak na uri na mga magsasaka sa kanayunan, ang makipagtunggali sa mga ideolohiya, ang matuto sa lipunan at ang magmahal ng tunay sa isang hukbong katulad niya, ni Veronica

Tinuruan niyang maging bukas ang aking isipan sa lahat

ng bagay. Ang matutong magparaya para sa masang kanyang pinglilingkuran. Galit na galit siya sa mga makikitid na panginoong may-lupa, sa mga pasistang burukrata at sa Imperyalista. At kahit di man niya sabihin ng diretsa, alam kong hinuhubog niya rin ako bilang isang reblusyonaryo. Mahal ko nga siya. Ang ganda niya'y nakaukit sa kislap ng mga mata ng masa, at mis na mis ko na siya. Sa susunod na buwan pa kami magkikita pagkat iyon ang nakaprograma. Ngayon lamang ako nakatagpo ng babaeng tinalikuran ang marangyang buhay, ang magandang kinabukasang hinubog ng kaburgisan para sa isang buhay na puno ng pangamba at sakripisyo. Para sa paglilingkod sa bay an. gasgminsan tuloy nadadyahe ako sa kanya, mas matapang kasi siya kung magsalita, mas buo ang loob. Nag-aaway kami ka-pag ipinagpipilitan ko sa kanya ang kaisipang "it's a man's world". Umaandar ang pagka-feminista niya at ako naman, ang aking pagka

-macho. At pagkatapos ng tunggalian naming^a ideya ay aaminin niya ring totoo ang sinasabi ko. Aniya'y habang hindi pa tuluyang nababago ang sistema sa lipunan mangingibabaw pa rin ang relas-yong pyudal at patriarkal sa pagitan ng mga babae at lalake. Ngunit sa kanila'y pantay ang dalawang kasarian, sa karapatan, sa partehan ng produksyon, sa mga gawain at paggawa ng desisyon.

Sa bawat segundong kasama ko siya'y mas lalong napa-

palawak ang aking pag-unawa sa aming kalagayan, mas lalo siyang napapamahal sa akin at ako naman sa kanya. Palagi ko ngang naita-tanong sa aking sarili kung handa rin ba akong mag-sakripisyo para sa kanya. Kung kaya ko ring pangibabawan ang aking pansariling interes sa habambuhay na paglilingkod. Kaya nga ayokong matutu-nang mahalin ang pag-iisa. Ayokong mawala sa akin si Veronica. At di ko man aminin, unti-unti na akong nalulugmok sa mga prin-sipyong itinanim niya sa aking puso't isipan. Dinukot ko mula sa bulsa ang huling sulat niya saakin na makailang beses ko na ring binasa, ang mga katagang nakaukit sa papel ay nagdulot sa akin ng kaisipang ,"bakit nga ba hindi? Kung siya nga na babae'y nakaya niyang suungin ang masukal na gubat at matatarik na tereyn, bakit ako hindi?" At sa di mabilang na pag-kakataon, muli kong binasa ang liham, dahan-dahan na tila ba ni-nanamnam ang sarap sa bawat katagang nakasulat .................... Mahal kong Ras, Isang mainit at pulang pagbati sayo! ." \ Ang mga sandali ay tila di gumagalaw, iniisip kita. Iniisip ko ang magiging buhay sa piling mo. Ang iyong uring pinagmulan, ang Matagalang Digmang Bayan; ang bagay at dahilan sa pag-alay ng aking buhay.... Ikaw ang aking tunay na "kanan". Nais kong malaman kung mananatili ka sa tabi ko sa mga panahong ang isang tasa ng kape ay di ako pinapatulog, sa panahong nagsasalita ako, nagpa-paliwanag tungkol sa Marxismo at pinipigilan mo ang iyong sarili sa paghikab, sa mga panahong ako'y puno ng galit sa mapait na katotohanan at umiiyak para mag-alay ng luha sa mga abang anak-pawis, mananatili ka ba sa aking tabi? Pagmamasdan ako't ma-kikiisa sa aking dalamhati? Hihingi ka ba ng tawad sa mga pana-hong tayo'y di magkasundo sa kaisipang palagi nating pinagtatalu-nan at maging mapagmalaki pa rin sapagkat alam mong ito ang tama at nararapat gawin? Mauunawaan mo ba ako na di lang ikaw ang aking iniibig kundi pati ang masang aking pinaglilingkuran? Tanggap mo ba kung mas palagi nating pinag-uusapan ang mga isyus ng lipunan kaysa sa kalagayan nating dalawa?

Papahirin mo ba ang aking mga luha tuwing ako'y umii-yak sa mga bagay na di mo maintindihan? At manatili sa aking tabi sa panahon ng tagumpay? Matatanggap mo ba ang katotohanang ako'y di mapapasaiyo ng lubusan? Kayanin ang sakit na maaaring idulot ko sa mga panahong di kita kaulayaw pagkat mas pinili kong makapiling ang aking mga "kasama"? At maging masaya pa rin sa kabila ng lahat? libigin mo pa rin ba ako kung sasabihin kong ma-hal ko ang rebolusyon at ang pag-asa ng tagumpay na dala nito? Hahawakan at dadamhin ba ng iyong mga palad ang aking pisngi sa panahong ako'y sugatan at sabihing, " wag kang mag-alala, maayos rin ang lahat"? Ngunit maaari ka bang maging "kasama" sa pakikibaka? Mahal kita. - Veronica

Kapayapaan

Verse

Pinagiisipan ko

Kung makakaya ko ba ‘to

Ang pigilan ang mga

Masamang tao sa mundong ito,

Di ako superhero

Pero may pakiramdam din ako

Aam ko kung ano ang tama at maling

Inaasal ninyo.

Refrain

Bakit ba kailangan pa

Ng madugong digmaan

Di ba pwedeng idaan

Na lang sa pakikipagkamayan.

Chorus

Sino ang dapat kong panigan?

Sino ang dapat kong tularan?

Kanino ako makikisama

At sino ang dapat ipaglaban?

Ano ang dapat na gawin

Magkaruon lang ng kapayapaan (3x)

Verse

Pagmasdan ang kapaligiran

Himihingi ng katarungan

At masdan ang musmos na bata

Lumalaking walang magulang

Ang sinasabing pag-asa ng bayan

Ano na ngayon ang kalagayan?

Nagpapakapagod ng mga kababayan

Na nasa pader ng mga dayahan

Dapat ba silang ipagkatiwala

O dapat pa ring ikabahala

(Repeat Chorus)

Paslit Verse Wag kang matakot Harapin mo ang pagsubok Wag mong isipin Mga humahadlang sa iyo Ipalaban mo Ang mga pangarap mo Lakas lang ng loob Ang kinakailangan Refrain Lagi mong tatandaan Ang Dios ay na sa iyo lamang Di ka niya pababayaan Chorus Paslit kayanin mo Alalahanin mong Ikaw ang pag-asa Ng mundong ito. Paslit pakinggan mo Pangalan mo Ang sinisigaw Ng buong mundo Verse Sundin mo ang ‘yong magulang At wag mo silang pahirapan Maling bisyo’y iwasan Isipin ang kinabukasan At iyong patunayan Ang sinabi ni Rizal Refrain Wag mo lang iindahin Mga problemang darating Magtiwala ka At wag kang magpapaapi (Repeat Chorus) Bridge: Darating ang araw Katapangan mo ang kanilang hahangaan Manilag ka At ikaw ay Kanyang Pakikingan (Repeat Chorus))

Get ready for Ralabanang Urag-Urag 2009, this time it will be an original bicol composition. Your song might be the next top indie hit, or mainstream maybe. Make a band but much important create your own songs. Be a oragon, be an Urag-Urag

11

IN a letter dated December 1, 2008, the Sentro ng Wikang Fili-pino (Center for Filipino Language) bared this year's Gawad Ko-misyon winners:

Pagsulat ng Tula (Poetry) Unang Gantimpala (1st Prize) – Mr. Owen L. Del Castillo (Pilar, Sorsogon) Ikalawang Gantimpala (2nd Prize) – Mr. Sonny C. Sendon (San Nicolas, Iriga City) Ikatlong Gantimpala (3rd Prize) - Mr. Adrian V. Remodo (Pacol, Naga City) Pampalubag-loob (Consolation Prizes): Mr. Jovert R. Balunsay (Sto. Domingo, Albay) Mr. H.Francisco V. Peñones (Sta. Cruz, Iriga City) Mr. Eduardo E. Uy (Ariman, Gubat, Sorsogon) Pagsulat ng Maikling Kuwento (Fiction) Unang Gantimpala (1st Prize) – Mr. Estelito B. Jacob (Camaligan, Camarines Sur) Ikalawang Gantimpala (2nd Prizes) – Mr. Rodel D. Añosa (Sawang, Aroroy, Masbate) Mr. Jaime J. Borlagdan (Bombon, Tabaco City)

Ikatlong Gantimpala (3rd Prize) - Mr. Mr. Owen L. Del Castillo (Pilar, Sorsogon) Pampalubag-loob (Consolation Prizes): Dr. Eden K. Nasayao (Arimbay, Legazpi City) Mr. Xavier L. Zamora (Sagpon, Albay) Mr. Alex Michael S. Boribor (Pioduran, Albay) Dios mabalos saindo gabos! Lubos na gumagalang, ALWIN N. NAPOCAO, MAEd Direktor To all of us: Gipaw Bikol!

12

Narrative Report of

ABKAT’s Original Christmas Play Primero Emosyon (SK Pawa Performing Arts Club) under the auspices of ABKAT presents a musical-dance drama of the birth of Christ in Bikol entitled “CAGHARONG” last December 27, 2008 at LCC Events Center, LCC Mall Tabaco City. Primero Emosyon is a club created after the 1st ever PANALM-INGAN Workshop (theatre arts workshop integrating the UN-MDGs) of ABKAT in Barangay Pawa, Tabaco City. With only two weeks of rehearsal, the entire cast and production staff did their best to showcase a new show at LCC Events Center; a show with a story, a drama -- A nativity play. It was a success for all of us. The only downfall of the event was that one of the dancers accidentally slide while dancing the 1st stanza of “Jingle Bell Rock” that caused a fracture to his right arm. Fortunately, now, the dancer was already recovering. As the captain or director of the play, I really felt responsible for it not having a double standard on their safety; that I learned again a lesson. The play started at exactly 3:00 PM and lasted at 3:40 PM. The cast: Jose Antonio B. Cea, Jr. Maria Cinderella Estuaria Elisabet Mary Jean Cereza Gabriel Ralph Ledan Brimbuela Angel in the Dream Ledan Locsin Agosto Cesar Arthur Bodino Paraistorya 1 Danica Brimbuela Paraistorya 2 Ana Burce Paraistorya 3 Aprilyn Borcelis Mga Anghel Joyce Elaine Bien Jamil Borbor Angel Borbor

Lian Lagadia Rizalyn Margallo

Mga Cagharong Aileen Campit July Barrameda Raymond Osida Angelica Villar Mga Parakanta: Meliza B. Margallo Michelle Penoblar Christine Borcelis Ronalyn Locsin Julie Borlagdan

Marie France Belen Joan Serrano Angel Burce

Ruby Rose Locsin Mica Angela Bruces Mga Parasayaw: Aprilyn Borcelis

John Vincent Bufa Ana Cristina Burce

Alma Burce Jessa Borbor

Chrismar Bordes Maria Elizabeth Ante

Sa Likod kan Entablado: Director Richard D. Madrilejos Musical Director Julius T. Bariso Stage Manager/Stage Design Ronel Locsin Guest Guitarist Mark Reywell Madrilejos PRIMERO EMOSYON Officers President Ana Burce Vice-President Ronel Locsin Secretary Cinderella Estuaria Treasurer Danica Brimbuela Auditor Aprilyn Borcelis PIO Ruby Rose Locsin Business Managers Antonio Cea, Jr. Arthur Bodino Sgt. at Arms Alma Burce Cristine Borcelis

13

14

Jaime Jesus U. Borlagdan

You can eat so much food that your belly aches — yet you still want more! Even though your belly is filled to the point of physical pain, you, the self, are not full; you still desire to consume more. The fact that the body can be full or satisfied while you still feel empty is evi-dence that the body is not you.

Science of Identity Foundation – Chris Butler

Back in college, I used to like a lot of people, from a far. From a dis-

tance, so to speak, I obviously am ignorant about their lives, likes or

dislikes or perks, etc...so to create this convincing image of them in

my day-dream-drenched mind, I would dress them up with all sorts of

fictional stuff. Like she might be a lonely, rich girl in a big white

house in some sub-urban niegbhorbood, writing in her journal all

day...and often times I would be knocking at her door, two sorrows

meeting at last, all that mush or she's just plain lonely like me, and we

need each other. I used to repeat that dream wherever I go, inside the

classroom, in the bus, before I go to sleep, and especially when I'm

scribbling stuff in my notebooks. And in that little world of a dream, a

real dream of being with that dream person always seem to rise up

above the little other dreamlets.

Once I really did end up being with a dream person. I celebrated it like

a holiday. Fun, fun, fun, joy, joy, joy. I dove into this person, every-

thing about this person I meticulously caressed with the voracity of a

medieval scholar. And I was very good at this...but nothing is there

that resembled the dream I juggled inside my head. The reality of this

person is someone I don't know...and made me back off a bit. But then

I surrendered myself to love. Perhaps love will make it okay, and cre-

ate for me out of this new person, a new dream. But instead, I only got

reality dancing in my face. Our bodies gave up but our passion was

crazy. We knew nothing but to please each other. Afterwards it was

just plain exhausting. And degrading. Nothing is there but the deli-

cious feeling of doing it again, and again and again...ad infini-

tum. Looking back now, it's funny that we haven't really talked like

real persons...for the mere meeting of our eyes, would make our

clothes drop, and we are there again, like "mechanical rabbits from

hell." Machines.

My dorm mates would treat me like somekinda Sexgod or something,

and they all wanted to be like me, and to join in their banter I would

say yeah, but at lights off I feel like shit...

The worse position, I have learned, is that where you have everything

but still feel you have nothing...beat that.

I was wrong back then to falsely identify myself as the body. We all

want to be happy, and pleasure is the number one thing that gives us

happiness. So I feed the body with its pleasure thinking that by doing

that I, the body, will be happy. But as I felt rotten as ever after all the

beds I wrecked, there must be something wrong with me, perhaps I'm

just dead-plain depressed, or that I am feeding myself the wrong stuff.

It's like feeding your fish with cake or chocolate. Or it's like a fish out

of water...gasping feeling like shit...and you brought it to a con-

cert...still gasping...you shot gunned it with high grade dobbie...still

gasping...you brought a beautiful prostitute to sit on it...still gasping.

Maybe putting it back to the sea would help. I felt like this all the time

until I discovered who I am. I am not this lump of matter of bones and

flesh, Aham Brhamasmi, I am spirit. And knowing who I am, I know

what will make me Happy. Being minute spirits in this universe happi-

ness for us would be to be reconnected to the Supreme Spirit in love.

--00--

Chanting the Supreme Spirit's Names is one of the most effective

means to be reunited with the Supreme Spirit. Once we have culti-

vated a relationship with the Supreme Soul we will be satisfied.

Haribol!

All Glories to Sri Guru and Sri Gauranga.

Mindworks of

the Most Fallen

‘Batag.’ ‘Ano?’ ‘Batag.’ Ang otro ni Bichek. ‘Ano’ng batag?’ Hapot giraray ni Touran. ‘Hapoton mo si Voljas kun muya nyang batag.’ ‘Nata?’ Imbes na magsimbag, ininom na sana ni Bichek an natadang kape na nakakaag sa styro cup. Inapod ni Touran su waitress na orig saka nag-order ki batag. Si Voljas man, na minaabot pa sana, pirit tigpaalo an sadiri sa silen-syong pag-cruz de mano ni Bichek. Harayo an hiling ni Bichek sa luwas kan vintana. Sa malomlom na panginuron tuminao sa gabat kan tubig an langit na naging uran. Turotadtaod pa uminabot na su orig na waitress. ‘Sir, batag mo tabi.’ Itinuro ni Touran si Voljas sa waitress. ‘Sir, batag tabi.’ Makabungog an silensyo ni Bichek kun kaya pirit na nagkamas-kamas si Touran sa pagtago kan mga piktyur na dara niya. Sa pagsuro-singhot ni Voljas kan saiyang luha buda paghamil-hamil kan batag nagtaram ini: ‘Salamat.’ Ngirit ayam na sana an naisimbag ni Touran. ‘Mainot na ako saindo padi.’ Sabi ni Bichek. Sa pagtindog niya ruminagasa ki makusog an uran. Bakong malinaw an pagkapaaram niya sa duwa dara na kan ribok kan restawran pero sabot ini sa pagwalat niya ki pambayad kan saindang inorder. ‘Mauli ka na?’ Hapot ni Touran mantang tigasundan siya paduman sa pintuan. ‘Ano sa hiling mo?’ Naghahalhal an dila ni Touran. ‘Makusog baga an uran.’ Sinulot ni Bichek an saiyang sunglass. ‘Aram ko.’ ‘Dae mo na kami jajamingan?’ ‘Sa masunod na sana.’ Dae na nag-insistar si Touran ta inubakan na ni Bichek an lollipop buda inihungit na ini. Wara na saiyang makakakontra. ‘Sori palan kun dae kita nalawos ngonian.’ ‘Okey lang. Dakol pa man na kompetisyon na pwede tang entrahan kun saen sirinda-sinda man sana an nangagarana.’ ‘Eu.’ ‘Sige. Sex, sex, sex na lang.’ Sabay daguso sa uran mantang naka-kugos sa jacket. Sa pagbalik ni Touran sa lamesa, nahiling niya si Voljas na naga-rulongsi na; butog na an mag-inibong na limugmogan kaini buda tigatubtob an lamesa. ‘Sayang kan batag.’ Sabi niya sa sadiri. ‘Tadtaod na ako mahangos…’ ‘Miss! Miss! Tubig tabi!’ kurahaw ni Touran sa orig. Pagkahiling kan waitress sa nahahakog na ukay, masigkat ining luminaog sa kusina asin buminalik tulos na may dara-darang kaserolang may tubig. Dinugdog kaini si Voljas. Sa sobrang pagkakigkig, nahalon bigla ni Voljas an kabangang sapad na batag na tigasapa-sapa niya. Makakahangos na kuta siya kan bigla siyang pangkalon kan kaserolang pinagkagan ki tubig. ‘P-A-A—A---N----G!’ Pagkadangog kan ibang kustomer sa pagkarapas kay Voljas bigla sindang nag-chorus; ‘Putang kasablukan.’ ‘Nom?’ sabay hapot ni Touran buda kan waitress saiya. Ta nasa near-death-experience pa si Voljas wara siyang ibang na-sabi kundi; ‘Salamat.’ ‘Mainot na daa si Bichek.’ Sabi ni Touran kay Voljas na nahimas-

masan pa sana. ‘Saen?’ ‘Dae ko aram.’ Kung aram sana kan mag-amigo na dae man aram ni Bichek an padumanan niya sa panahon na ito, tibaad dae na sinda naghapot kun saen. Masaen man na baga ako ngonian, hapot ni Bichek sa sadiri. Mau-ran-uran, malipot, an gabos nakasirong ta habong madumog. Pag-katapos magpangadyi ki uran, dae madara ki payong? Anong klaseng pangadyion an? Kinugos ni Bichek sa daghan an saiyang leather jacket. Napaagi siya sa plaza. Iba na an itsura kan plaza ngonian. Mahiwas pero makapiot. Dakol an nakasirong sa kiosk. Iyo palan. Domingo ngo-nian. Namaanan nya sa mga nakatambay an nagkapirang pades na bakong maugma sa uran. Tood na sinda sa sirong kan mga talisay na medyo madiklom buda mas maimbong kaysa sa kiosk. Mala ta mas nahihiling. Ano man nanggad kung mag-uran ki buray? Minsan niya pa sanang nadangog an linyang ini sa mga intelekwal na tambay sa may looban pero garong hararom na lugad na naging peklat, dae nya na ini nalingawan. Ano man nanggad? Napangirit siya sa hamis kan lollipop na tigasupsop niya mantang an saiyang liwoy nahahaluan ki tubig-uran. Buray. Mag-uran ki buray. Ano daw an itsura kan tinampong pano ki buray? Ang parat garo kaini grabe. Ang atop. Garo man sana binaladan ki mga badi pag nagsaldang na an aldaw. Siguro kun tugutan man kan mahal na Dios na mag-uran ki buray, iba-ibang klase ini. May buray ki ayam, may buray ki ikos, may buray ki tawo, may buray ki karabaw. Iba-iba. Bata kita pag nag-papangadyi, basta sana. Mawawara na garo an mga rapist sa kinaban kun…mag-uran ki buray. Isipon ta sanang sasakohon ninda ini. Sa pag-agi niya sa lumang harong kan sarong paragibo ki tula, naisip niyang tibaad ipangsira sana an mga buray kan mga tawong nagkakalkal ki basura; kan mga tawong warang makaon. Sa bitbit na mga sako kaini ibaad mawaran ki trabaho an mga prostitute. Buda mas atab na madodonselya an mga lalake. Naagihan niya an sarong metal shop kung saen naka-istar an sa-rong soltero. Naisip ni Bichek na tibaad magdakol pa an mga gu-rang soltero sa kinaban kun…mag-uran ki buray. Pano man ang mga bakla? Tibaad maubos sinda. Bakla. An saro sa mga kastigo kan mahal na Dios satuya. Saro sa mga nilalang na nagdadakol maski dae nagbabarados. Pag-abot ni Bichek sa harong ninda, hinuba niya an saiyang sun-glass buda kinaag an lollipop sa ash tray. ‘Kuya.’ An sabi kan kuting na puti na suminabat saiya. ‘Pinky. How’s my little sister?’ ‘Huni kuya nagaadal ki voice lesson.’ ‘Marhay an. Ano’ng klaseng voice lesson?’ ‘Kung pano magbatok.’ Napatango si Bichek. Pagkatapos mag-adal ki automotive, nag-aadal ki voice lesson an tugang niya ngo-nian. Ano daw an masunod? Kuting ka baga ne’ bako man ayam. ‘Sampoli daw si kuya mo bhe.’ ‘Ehem…ehem. Aaar---aar--ngeow!’ Napangirit na sana si Bichek. Saludo siya sa determinasyon kan saiyang tugang na maging singer na mekaniko. Duminagos si Bichek sa saiyang kuwarto sa basement kan sain-dang harong. Pirang bulan na syang daeng uli-uli ta nagkawat ki d0ta.

Katcher ning Buray (Part 1)

Giovhanii Buen

15

Urag-urag is a musical event exclusively aimed at promoting

and showcasing original songs crafted by Tabaqueno musicians and

bands, which in so doing persuades other musical practitioners to

adopt the movement of writing and composing original works.

This is Urag-urag’s short term goal. Its long term goal is to cultivate

a Tabaqueno music culture, which symptom is the more dominant

presence of Original Tabaqueno Music in local concerts and the like.

We intend to achieve this in various ways which is generally rooted

in the Urag-urag events. One of such is the Tanog Tabaco album,

which is primarily the compilation of original songs by Tabaqueno

musicians.

Aside from regular performances, we bank in our battle of the band

Ralabanang Urag-urag, as our strongest motivator for our target goal.

This year, we have agreed upon a Bikol language based song compe-

tition.

Exceptional bands will win for themselves a recording incentive for

their winning song and a privilege to be included in the coming

Tanog Tabaco album.

Finals

After the elimination round participated in by over fifteen bands

from all over Albay, the final leg of the Ralabanang Urag-urag

trimmed the number of contestants to 7. This includes Green Diary,

Devil Bats, El Primo, Flat Earth Society, Dark Dungeon, Blessed d’

Clowns, and Kalbaryo.

The competition was clearly a battle of good music and equally good

lyrics. The breakdown of the criteria for judging will show the ample

percentage allocated for the significance and relevance of the con-

testant’s song lyrics to the given theme. The theme for 2008 Ralaba-

nang Urag-urag was the 8 UNMDGs. This is to show ABKAT’s

solidarity and participation with the worldwide movement of eradi-

cating poverty, illiteracy, infant and maternal deaths, etc.

After the seven bands have performed their contest pieces, Flat Earth

Society emerged as the champion (Pinakamaurag na banda), fol-

lowed by Blessed d’ Clowns (Mas Mauragon na Banda), and Kal-

baryo (Mauragon na Banda). These three bands will be recording

their winning pieces this second week of January 2009.

Flat Earth Society

Bless the Clowns

Kalbaryo

16

Top Photo: ABKAT, from left to right (Sitting) — Jacqueline Guarin, Richard Madrilejos, Julius Bariso, Don Alimatok, George Vibar, Frederick Maurice S. Lim. (Standing) — Jimple Borlagdan, Jun Lim Bottom Photo: Ralabanang Urag-Urag judges, from left to right — Head Judge Elmer Ramos, Don Alimatok and George Vibar

17

Alvin Matiaz —

Dark Dungeon

Fernando Cordovales

— Dark Dungeon

Jo Belen — Flat Earth Society

MABALOS SA MGA NANGGANA. MABALOS SA MGA NANGGANA. MABALOS SA MGA NANGGANA. MABALOS SA MGA NANGGANA.

ABANGAN AN ABANGAN AN ABANGAN AN ABANGAN AN

Tanog Tabaco 2009

18

Pinakamaurag na BandaPinakamaurag na Banda

Flat Earth Society

Mauragon

na banda

*Kalbaryo

Mas

Mauragon

na Banda

*Bless the

Clowns

19

20

It’s been a while. In fact I can no longer count the months since the

last Sugba event. Yes, there were a few bobbing Tabaco gigs here

and there, but Sugba was dry, and was absent from the scene vocabu-

lary for a long time. Until, last night, December 19, 2008, happened.

It was sex-like. For a long time it was kinda awkward. But old

friends were there, and it was a cool December night, no rain, proba-

bly a last of its kind this month so it went down super.

The place was practically bare save for the band members them-

selves and their few available friends, but the atmosphere was amaz-

ingly warm, the ambience was similar to that of a drinking hole in a

middle of nowhere, and you’re tired of minding anything except for

a tall, cold drink. It’s been a while, yes, it seemed like I haven’t seen

that scene for a long time.

Aside from being blown away by the performances of that night’s

line-up, which were Dark Dungeon, The Doldrums, Negative Thir-

teenth X-ray, Flat earth society, Pentacle and Krear Bathala I was

especially corny for the love which liberally flowed that night, like

we were all close. That’s what your minority can bring you: love.

We got no one but ourselves. Those camera flashes, capturing each

significant moment in various mega pixelations, literally riddled the

place like it was some warzone. It makes me wonder what was so

important that it seemed necessary to document every detail of a gig,

and who will be able to see the pictures afterwards? And the people

who will be able to see those pictures, what will they see there? Will

they think it was a really cool night? Will they see the empty tables?

As the camera, am I telling those who weren’t there a different story,

a fairy tale set? Of course, I want them to feel shit for not being

there. For that’s last night’s tragedy. It was a superbly classic night,

and those who weren’t there will have to hear how it was through

these pictures.

lot of these pictures, fulfilled for me a lot of 90’s grunge fantasies. It

had the feel of “Smells like teen spirit” video. But I feel too shy to

grind in front of a band, much less to my own band’s groove, so I’ll

just settle for the cameraman role, after all someone has to take the

pictures.

This is going nowhere so before it digresses even more, I’d like to

say a few words which I am terribly unable to say while I’m on

stage. I’d like to say I was so happy, entertained, and awe stuck by

all the great bands who performed and shared themselves that eve-

ning. They had come from far places just to play, period. It was plain

labor of love. And I’d love to worship The Doldrums, Negative thir-

teenth x-ray, Flat Earth Society, Dark Dungeon, and most especially

Pentacle in words for being absolutely ass kickers, but the pictures

are more eloquent. So there.

21 It’s been a while. In

fact I can no longer

count the months since

the last Sugba event.

Yes, there were a few

bobbing Tabaco gigs

here and there, but

Sugba was dry, and

was absent from the

scene vocabulary for a

long time. Until, last

night, December 19,

2008, happened.

It was sex-like. For a

long time it was kinda awkward. But old friends were there, and it

was a cool December night, no rain, probably a last of its kind this

month so it went down super.

The place was practically bare save for the band members them-

selves and their few available friends, but the atmosphere was amaz-

ingly warm, the ambience was similar to that of a drinking hole in a

middle of nowhere, and you’re tired of minding anything except for

a tall, cold drink. It’s been a while, yes, it seemed like I haven’t seen

that scene for a long time.

Aside from being blown away by the performances of that night’s

line-up, which were Dark Dungeon, The Doldrums, Negative Thir-

teenth X-ray, Flat earth society, Pentacle and Krear Bathala I was

especially corny for the love which liberally flowed that night, like

we were all close. That’s what your minority can bring you: love.

We got no one but ourselves. Those camera flashes, capturing each

significant moment in various mega pixelations, literally riddled the

place like it was some warzone. It makes me wonder what was so

important that it seemed necessary to document every detail of a gig,

and who will be able to see the pictures afterwards? And the people

who will be able to see those pictures, what will they see there? Will

they think it was a really cool night? Will they see the empty tables?

As the camera, am I telling those who weren’t there a different story,

a fairy tale set? Of course, I want them to feel shit for not being

there. For that’s last night’s tragedy. It was a superbly classic night,

and those who weren’t there will have to hear how it was through

these pictures.

lot of these pictures, fulfilled for me a lot of 90’s grunge fantasies. It

had the feel of “Smells like teen spirit” video. But I feel too shy to

grind in front of a band, much less to my own band’s groove, so I’ll

just settle for the cameraman role, after all someone has to take the

pictures.

This is going nowhere so before it digresses even more, I’d like to

say a few words which I am terribly unable to say while I’m on

stage. I’d like to say I was so happy, entertained, and awe stuck by

all the great bands who performed and shared themselves that eve-

ning. They had come from far places just to play, period. It was plain

labor of love. And I’d love to worship The Doldrums, Negative thir-

teenth x-ray, Flat Earth Society, Dark Dungeon, and most especially

Pentacle in words for being absolutely ass kickers, but the pictures

are more eloquent. So there.

Sugba Molotov Night Wasak as Usual

22

23

24 Ang

habol

nila

sa

akin... Title given by the editor

D J O N N A “ D J A I “

T A N J I

25

Ang Tanod (Top) Nasaan ang Pasko? (Right) Frederick Maurice S. Lim

26 Merry Christmas

Rafael Banzuela “3TX” III