EKO V‹T R‹N EYLÜL 2014 147EKO V‹T R‹N EYLÜL 2014146

Türkiye, belirli konularda dünyayaörnek olabilecek nitelikte somut adımlar atıyor ve başarılı oluyor.Dünyada havacılık sektörü krize giripSwiss Air başta olmak üzere birçokhavayolu şirketi kapatıp iflasbayrağını çekerken, Türkiye’de havaulaşımı büyük ölçüde gelişiyor. TürkiyeAvrupa Eğitim ve Bilimsel AraştırmalarVakfı (TAVAK) hava ulaşımı ile ilgiliönemli bir araştırma hazırladı.

TÜRKİYE HAVACILIKSEKTÖRÜNDE BAŞARILI ADIMLARATIYOR

ARAŞTIRDI

ARAŞTIRMA / HAVA ULAŞIMI

Helikopterler geleceğimizi

belirleyecek

geldi ve bugüne kadar 35 bin heli-kopter üretimi gerçekleştirdi.

Sikorsky 1889 Ukrayna doğum-lu Igor Skorski tarafından 1923 yı-lında Amerika’da kuruldu. 1934yılında United TechnologiesCorporation (UTC) şirketininönemli bir parçası haline geldi.Augusta helikopterleri İtalya-İngilizşirketi olarak 1960’lı yıllarda kurulanAugusta Westland’tin ürettiği birhelikopter. 2010 yılında PolonyalıPZL-Swidnik helikopter şirketinisatın alarak doğu ülkelere açıldı.

Agusta Westland AW 109Agusta Westland AW109, hem si-

vil hem de askeri kullanıma yönelikkullanılan çok amaçlı bir hafif heli-kopter. Çift motorlu bu hafif heli-kopter, biri pilotun yanında olmaküzere 7 kişiye kadar yolcu taşıyabi-lir. 1,28 m yüksekliğindeki yolcu ka-bini 3,5 m³, bagaj ise 0,95 m³ hacmesahiptir. İki farklı motor seçeneği ilepiyasaya sunulan AW109’un sonmodellerinden “Power”, 285 km’likazami hıza sahip ve 948 km boyun-ca kesintisiz uçabiliyor.

ARAŞTIRMA / HAVA ULAŞIMI

EKO V‹T R‹N EYLÜL 2014148

ürkiye Avrupa Eğitim veBilimsel Araştırmalar Vakfı(TAVAK) hava ulaşımı ile ilgili

önemli bir araştırma hazırladı.Türkiye gibi 781 bin kilometrekare-den oluşan bir ülkede hava ulaşımıher geçen gün daha da önem kaza-nıyor. Türkiye’de hava ulaşımındaTHY’nin yanında her geçen gün sa-yıları artan havayolu şirketleri artıkhava yoluyla Türkiye’yi ciddi bir ağsistemi içinde örmüş bulunuyor.Bugün İstanbul’dan Mardin’e, Van’aveya Kars’a uçakla üstelik uygun fi-yatlarla gitmek mümkün.

Türkiye’nin tanınmış havayoluşirketlerinin dışında Türkiye’de özeluçağı olanların sayısı fazla artmıyor.Bugüne kadar tespit edilen rakam-lara göre Türkiye’de özel uçağıolan Türk iş adamlarının sayısı 62.Özel havacılıkta Türkiye’de en azkullanılan havayolu araçlarının ba-şında helikopter geliyor. Türkiye’de

2013 yılı rakamlarına göre heli-kopter sahibi olan kuruluşların vebireylerin sayısı 72’yi geçmiyor.Belirli bankalar, iş adamları heli-kopterle ulaşımı sağlıyor. GarantiBankası, Anadolu toplantılarınakonuklarını ve konuşmacılarını he-likopter ile götürürken inşaat sek-töründe de birkaç kişide helikopterbulunuyor. Helikopter, ulaşım içinbüyükşehirlerde kullanılacak en iyiaraçların başında geliyor.İstanbul’un keşmekeşi, Çekme-köy’den Hadımköy’e olan uzaklığıhelikopterler vasıtasıyla kısa mesa-feler haline geliyor. Bugün heli-kopterler ortalama 600 kilometre-yi bir depo yakıtla gidebiliyor ki buda az bir mesafe değil. “Neden he-likoptere bugüne kadar fazla ısına-

madık?” sorusunun cevabının araş-tırılması gerekiyor.

Agusta, Skorsky, BellEurocopter, Augusto, Sikorsky ve

Bell dünya piyasasında helikoptersektörüne ağırlığını koyuyor. Bu he-likopterler Avrupa ve Amerika’daçok sık bir şekilde kullanılıyor ve me-safeler oldukça kısaltılıyor. Bell veSikorsky her geçen gün daha büyükbir şekilde pazar paylarını arttırırkenaynı gelişmeyi Augusto helikopter-lerinde de görmek mümkün.Avrupa’daki “broker”lar Türkiye pa-zarı konusunda da ciddi araştırmalaryapıyor.

Bell, 1935 yılında Kanadalı bir şir-ket tarafından kuruldu. 1982 yılındaTextron Inc. firmasının mülkü haline

Agusta Westland AW 109

Agusta Westland AW 139

T

TÜRKİYE’DE 62 İŞADAMININ ÖZELUÇAĞI VAR

Agusta Westland AW 139Sınıfında en yüksek performans sunan helikopterlerden birisi olan Çift

motorlu AW139, 306 km/s’lik seyir hızı ile 927 km’lik menzile ulaşabiliyor.Helikopter, 15 kişiye kadar taşıma kapasitesinin yanı sıra 3,4 m³’lük genişbagaj hacmine sahip. 1,42 m yüksekliğindeki geniş yolcu kabinine gövdeninher iki yanında bulunan kapılardan girilebiliyor. AW139, yüksek uçuş per-formansını düşük ses ve titreşim ile sağlamayı vaat ediyor.

Türkiye’de Ekim 2013 itibarıyla helikopter sayısı REMA-2014

EKO V‹T R‹N EYLÜL 2014 149

Toplam Helikopter Sayısı 72 18Toplan Balon Sayısı 14 5Toplam CHHA Sayısı 11 18Toplam Uçak Sayısı 155 214Toplam Hava Aracı 220 262

Hava Taksi İşletmeleri (54)

Genel Havacılıkİşletmeleri (51)

Tablo 1: Türkiye’de Ekim 2013 itibarıyla hava araçlarının sayısı REMA –2014

EKO V‹T R‹N EYLÜL 2014 151

850 bin dolardan başlayan kullanılmışhelikopterlerden 6 milyon dolarakadar sıfır saatli helikopter satın al-mak mümkün. 77 milyon nüfusa sa-hip Türkiye’de helikopter sahibi olankişi ve kurum sayısının 62’de kalma-sı ise oldukça düşündürücü.

İSTANBUL İÇİN ÖNEMLİGenel olarak helikopterler her

kent için önemli. Avrupalı birçok zen-gin uçak almak yerine helikopteralıyor ve helikopteri yakında 40m²’lik bir alanda park ediyor. Bualanda İSPARK büyük bir atılımyaptı ve İstanbul’daki helikopterpark yerlerini arttırdı. BugünBodrum’a gittiğiniz zaman birçokfutbol sahasına kısa süre için inmişhelikopterler görmek mümkün.Helikopterlerin en önemli olduğuyer, nüfusu her geçen gün artan veciddi bir trafik kaosun içine girenİstanbul olmalı.

14,6 milyonluk nüfusu ileİstanbul’a gelen kaliteli turiste 1-2 sa-at helikopter ile İstanbul turu yap-tırmak ilginç gelecek. Türk halkına daİstanbul’u havadan görme isteğini aşı-lamanın yanı sıra Ege Bölgesi de he-

likopter turu yapılabilecek bölgeler-den biri olabilir.

Helikopterlerin yıllık masraf vebakımları da oldukça uygun. Bugünİstanbul’dan Bodrum’a helikopterlegittiğiniz zaman yakıt için harcaya-cağınız para bin TL’yi aşmıyor.

Düşünün yaz aylarında İstanbul’danBodrum’a ekonomi sınıfında yer bu-lamayıp “business” sınıfından 3 kişi-lik bilet aldığınızda ödeyeceğiniz pa-ra helikopterle gittiğinizde ödeyece-ğiniz yakıt parasından daha fazla birmiktarda.

ARAŞTIRMA / HAVA ULAŞIMI

EKO V‹T R‹N EYLÜL 2014150

Bell 429442277 aaddeettiinn üüzzeerriinnddeenn ggeelliişşttiirriilleenn 442299 mmooddeellii,, BBeellll ffiirrmmaassıınnıınn ççiifftt

mmoottoorrlluu hhaaffiiff hheelliikkoopptteerr ssıınnııffıınnddaakkii eenn yyeennii üürrüünnüü.. BBeellll 442299,, 775544 kkmm’’lliikkmmeessaaffeelleerrii 227788 kkmm//ss sseeyyiirr hhıızzııyyllaa aaşşaabbiilliiyyoorr.. 77 yyoollccuu kkaappaassiitteellii

hheelliikkoopptteerriinn 55,,7788 mm³³’’llüükk yyoollccuu kkaabbiinnii vvee bbeennzzeerrlleerriinnee ggöörree oolldduukkççaa ggeenniişş22,,11 mm³³’’llüükk bbaaggaajj hhaaccmmii vvaarr.. AAyyrrııccaa öönncceeddeenn ttaalleepp eeddiillddiiğğiinnddee,,

hheelliikkoopptteerriinn aarrkkaa ttaarraaffıınnaa iikkii yyaannaa aaççııllıırr bbaaggaajj kkaappııllaarrıı ttaakkııllaabbiilliiyyoorr.. BBeellll yyeettkkiilliilleerrii,, 442299’’uunn bbaakkıımm mmaalliiyyeettlleerriinniinn ddüüşşüükk oolldduuğğuunnuunn aallttıınnıı ççiizziiyyoorr..

Bell 20677 bbiinniinn üüzzeerriinnddee üürreettiilleenn BBeellll 220066 sseerriissii,, tteekk mmoottoorrlluu hhaaffiiff hheelliikkoopptteerrlleerraarraassıınnddaa eenn bbaaşşaarrııllıı mmooddeelllleerrddeenn bbiirrii.. SSeerriinniinn eenn ssoonn mmooddeellii 220066LL--44’’iinn eenn yyüükksseekk sseeyyiirr hhıızzıı 220077 kkmm//ss.. 660000 kkmm’’lliikk mmeennzziill’’ee ssaahhiipp.. HHeelliikkoopptteerr,,

77 yyoollccuu ttaaşşııyyaabbiilliiyyoorr.. 11,,2288 mm yyüükksseekklliiğğiinnddeekkii yyoollccuu kkaabbiinniinniinn hhaaccmmii 22,,33 mm³³,, bbaaggaajj hhaaccmmii iissee 00,,4455 mm³³.. BBeellll 220066LL--44,, ttiittrreeşşiimmiinn aazzaallttııllmmaassıı

iiççiinn yyeennii bbiirr ssüüssppaannssiiyyoonn ssiisstteemmii iillee ddoonnaattııllııyyoorr..TTüürrkkiiyyee’’ddee şşuu aannddaa kkuullllaannııllmmaakkttaa oollaann 7722 hheelliikkoopptteerriinn 2233’’üü EEuurrooccoopptteerr,,

2222’’ssii BBeellll,, 1166’’ssıı AAuugguussttaa,, 55 SSiikkoorrsskkyy vvee 66’’ssıı ddaa ddiiğğeerr şşiirrkkeettlleerriinn hheelliikkoopptteerrlleerriinnddeenn oolluuşşuuyyoorr..

elikopterler turizm sektörü içinde önemli bir hava taşıma ara-cı. Türkiye turizmde artık sa-

dece Antalya’yla büyümüyor,İstanbul 2013 yılında 11 milyona ya-kın turist kabul etti. Ege’de önemligelişmeler var, yavaş yavaşKaradeniz’de turların artacağını gö-rüyoruz. Turizmde yaşanan buönemli gelişmeler çerçevesinde 2014sonuna kadar 43 milyona yakın tu-rist bekleniyor. Türkiye artık Almanturistlerinin yurt dışı seyahatlerindeikinci tercihi durumda. Türkiye,Rus turistlerin tercihlerinde ise bi-rinci sırada. Özellikle turizm sektö-rünün gelişmiş olduğu Antalya’da tu-ristleri helikopter ile havaalanındanalıp belirli noktalara bırakmak veyayine Antalya’da Alanya’dan Kemer’ekadar turistleri taşımanın yanındaözellikle inşaat sektöründe heli-kopter rahatlıkla kullanılabilir.İnşaat sahiplerinin birçok yerdeoluşturdukları yeni yapılar arasındabu helikopterler kullanılabilir.Bankaların da bu konuda ciddi bireğilim içine girmesi beklenebilir.Türkiye’de sağlık sektöründe heli-kopter taşımacılığı ve cankurtaranhelikopterciliği ağır basmaya başla-dı. Aynı şekilde orman yangınları ko-nusunda da helikopterlerin rolüazımsanamaz.

Helikopterlerin dünya piyasa-sında fiyatlarına baktığımız zaman

Turizm içinvazgeçilmez

H

Türkiye son zamanlarda gelişen 9 havayo-lu şirketi ile şu anda Avrupa’da ciddi bir ülkehaline geldi. Airbus ve Boeing uçak firmalarıTürkiye’ye uçak satmak için yarış içine girdi. 70-80 milyon dolarlık Airbus veya Boeing’leri bu-gün Avrupa’daki “broker”lar üzerinden havayo-lu şirketleri daha ucuza alma şansına sahip oluyor.

Dünya havacılığındaki negatif gelişme, birçok ha-vayolu şirketinin ısmarladığı uçakları alamamalarındankaynaklanıyor ve “broker”lar bu uçakları hiç beklemeksizin ha-vayolu şirketlerine satıyor. Gerek helikopter gerek uçak sektörü Türkiye’ninyanında Orta Asya, Türk Cumhuriyetleri ve yakın doğu ülkeleri için de il-ginç bir pazar. Bu ülkelerde faaliyet gösteren Türk iş adamlarının da he-likoptere daha akılcı bakmalarını bekleyebiliriz.

Airbus ve Boeing Türkiye için sıkı bir rekabet içerisinde

Özellikle turizm sektörününgelişmiş olduğu Antalya’da turistleri helikopter ilehavaalanından alıp belirli noktalara bırakmak veya yineAntalya’da Alanya’dan Kemer’ekadar turistleri taşımanın yanında özellikle inşaat sektöründe helikopter rahatlıkla kullanılabilir.