Darko VučkovićHERALDIKA PRIRODE Perjanički dom, maj - jun 2014

U tekstu „Slobodna umjetnost kao osnova života“ Nikolaj Kuljbin, naučnik i pro-moter rane ruske avangarde, jedno poglavlje posvećuje harmoniji i disonanci. On ih razmatra veoma široko, smatrajući ih opštim pojavama koje važe za čitav univerzum. Piše da je život uslovljen uzajamnim odnosima harmonije i disonan-ce, njihovom borbom. Harmonija je pravilnost odnosa, simetrija – u prirodi je najčitljivija u kamenju i kristalima; manifestuje se kompaktnošću i čvrstoćom, ali i nepokretnošću. Sila koja spava u kamenju i kristalima miruje, ona je u mogućno-sti, potenciji, ali nije djelotvorna. Usložnjavanje formi se sprovodi pomoću diso-nance. Što su forme složenije, to su nepravilnije, u njima silnije zvuči disonanca. Disonantne forme su forme koje imaju ćelije, biljke, čovjek, sve što je organskog porijekla. Dalje piše da se umjetnost, kao i život, ispoljava kroz uzajamni odnos iz-među sazvučja (harmonije) i disonance (disharmonije). Upravo ovaj kvalitet, dakle aktivan uzajamni odnos sazvučja i disonanci imaju i radovi Darka Vučkovića.Ono što umjetnk koji ima duboku vezu, ili čak eskapističku sraslost sa prirodom, crpi iz nje, a što postaje vidljivo tek u vremenskoj sukcesiji, jesu principi organ-skog rasta. Procesualne i strukturalne zakonitosti žive materije i prirodnih pojava prenosi u procese nastanka i unutrašnje ustrojstvo crteža i skulptura. Zbog toga izloženi radovi čine ciklus ne samo u umjetničkom, već i u biološkom smislu. Krat-kotrajna fiksiranost jedne vizuelne situacije koja poput ćelijske strukture pulsira i kontinuirano se mijenja poziva gledaoca u uzbudljiv svijet bez zadatosti i sta-bilnosti konvencija, svijet u kome značenja nijesu sputana logikom koja počiva na nepromjenljivoj tačnosti, učmalosti i nepokretnosti. Vučković svaki sledeći rad kreira polazeći od prethodnog, tj. od jednog intuitivno preuzetog fragmenta koji se osamostaljuje, samooplođava i postaje „novi organizam“. Taj „novi organizam“ se rizomatično širi dinamizovanim „linijama mjesečarkama“ u crtežu i nabubrelim formama u skulpturi, pokazujući stalni potencijal rasta i metamorfoze. Izduženi crteži koji teže maksimumu elana i maksimumu zgusnutosti podsjećaju na frotaže Maksa Ernsta. Baš poput Ernstovih frotaža, Vučkovićevi crteži zagonetno šifriraju prirodu kroz oslobađanje teksture, provocirajući nepoznati, drugačiji svijet. Skulp-turalne, najčešće pticolike forme prizivaju u sjećanje primordijalne predstave. Otvara se čitav repertoar simboličkih značenja koja se pripisuju ptici (vjesnik do-gađaja, posrednik izmedju neba i zemlje, božanski glasnik, mitsko biće koje od-goneta sudbinu i proriče budućnost) i ličnih, hermetičnih značenja koja nadilaze autonomni jezik umjetnosti i uvlače posmatrača u druga referentna polja.Djelotvornim mentalno-manuelnim postupcima, u hrabrom i slobodnom ne-oklijevanju da se suoči sa nevidljivim, sa onim iza, umjetnik stvara dragocjena, nenapadna djela kroz koja čini vidljivim svoje poimanje cjelovitosti Univerzuma i stopljenosti u Jedno. Birajući tihi jezik transponovanih ritmova prirode nasuprot zavodljivoj kakofoniji trenutnih senzacija, kontemplaciju o temeljnim principima života nasuprot blještavilu materijalne prolaznosti, Darko Vučković čini da kroz njegove radove „osjetimo duh povjetarca na osnovu pokreta jedne vlati trave“.

Ljiljana Karadžić

Heraldika prirode (otisci i tragovi)

Svaki oblik u vidljivoj prirodi, najmanji jednako kao i najveći, otkriva se kao sklad. Polinezijski Maori su riječju „màna“ izražavali jedinstvo stvari, snažan osjećaj da život jeste jedinstvo u kojem učestvuju ne samo bogovi, ljudi i sav živi svijet, već i stvari, koje nama izgledaju mrtve. Màna je tako neposredan doživljaj „svete sile koja prožima život“. Čitava njihova umjetnost obiluje spiralama koje su vizuelne predstave te sile. One su urezane u drvo i kamen, slikane, čak i tetovirane na tije-lu. Identični spiralni motivi otkriveni su u mnogim djelovima svijeta, neki potiču iz praistorijskog vremena.

U prirodi, spiralno kretanje nalazimo i u strukturi molekula DNK kao i kod spi-ralnih galaksija u svemiru. „Brujanje” kosmosa se ispoljava kroz oblik kao što i fini pijesak stavljen na gudački instrument oblikuje pravilne geometrijske oblike kada se odsvira ton.

Đerđ Doci, mađarski arhitekta s početka prošlog vijeka, otkrio je zajedničke ma-tematičke zakonitosti koje postoje u osnovama arhitekture, elemenata pejzaža, anatomije ljudi, životinja i biljaka, tonske muzičke skale, ritma u poeziji, uvodeći tako pojam „dinergički obrazac”.

Radovi koji su predstavljeni slijede sličnu zajedničku nit. To su raznovrsni otisci univerzalnog toka energije, vidljivog na jednom a nevidljivog na drugom nivou. To živo tkanje neumorno djeluje iza zavjese materijalnog, održava ga i pokreće. Ova je ideja svojevremeno zaokupljala J. V. Getea (ogled o biljci) a kasnije dr Rudolf Štajner u svom obimnom djelu govori o djelatnoj duhovnoj realnosti, označavajući je uzrokom onoga što spoznajemo spoljašnjim čulima. Široko polje njegovog rada, njegove ideje i viđenja su duboko uticali na umjetnost, između ostalih na djela Kandinskog a kasnije i na Jozefa Bojsa.

„Najspoljašnjija koprena svijeta bio bi taj čulni svijet, iza njega svijet Duhova priro-de, onda svijet Duhova smjenjivanja vremena, a onda Duh planete. Ali dobro bi bilo da kažemo da se Duh planete svojom djelatnošću na neki način probija sve do čulnog svijeta, tako da u čulnom svijetu može donekle da se primijeti njegov otisak. Isto to važi i za Duhove smjenjivanja vremena, kao i za Duhove prirode. Tako da mi, posmatrajući sam čulni svijet normalnom sviješću, nalazimo u tom čulnom svijetu, takoreći kao neki otisak, neki trag tih svjetova koji leže iza čulnog svijeta. “ (dr Rudolf Štajner)

Dešava se da ta skrivena, dinamična i promjenljiva priroda pronađe način da pro-govori kroz umjetnički izraz i prikaže se u fizičkoj formi. To je razlog zbog čega sebe smatram samo formalnim autorom ovih djela.

Darko Vučković

Darko Vučković je rođen 1975. godine u Podgorici. Diplomirao je na Fakultetu likov-nih umjetnosti na Cetinju 2001. godine u klasi profesora Dragana Karadžića, slikarski smjer. Boravio je na L’ecole Superrieure d’Art du Grenoble, Francuska 1999/2000. kada počinje da se interesuje za izražajne forme kao što su kompjuterski generisana slika, fotografija i eksperimentalni zvuk. Završio je specijalističke studije na Fakulte-tu likovnih umetnosti u Beogradu u klasi profesora Zorana Vukovića, slikarski smjer 2012. godine. Član je ULUCG-a od 2002. godine.

Samostalne izložbe:- Villard de Lans, Maison de Patrimoine, Grenoble, Francuska, 2003.- Centar savremene umjetnosti Crne Gore, Galerija „Centar“, Podgorica, 2005.- Galerija SULUJ, Beograd, 2012.

Izabrane kolektivne izložbe:- Izložba studenata IV godine L’ecole Superrieure d’Art, Grenoble, Francuska, 2000.- Izložba profesora i studenata FLU Cetinje, St Paul de Vance, Francuska, 2001.- International mini print triennial, Tokio, Japan, 2002 i 2005. - Impact ME 05, Soundlab Edition II - Melody Parker Centre, 2005. (Eksperimentalna muzika)

- V Salon y Colloquio Internacional de Arte Digital, Havana, Kuba, 2003.- 4. Bijenale umjetnosti mladih, Villa Verde, Portugal, 2005.- Savremeni crtež 08, Kuća Legata, Beograd, 2008.- Paviljon Cvijeta Zuzorić, Proljećna izložba, Beograd, 2010.- Galerija Feniks, Izložba „Album misterijskih životinja“, Beograd, 2010. Učestvovao je na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu.

csucg.meDarko Vučković | Heraldika prirode | Perjanički dom | Kruševac bb, Podgorica

Izdavač: Centar savremene umjetnosti Crne Gore | Za izdavača: Nenad Šoškić | Tekst: Ljiljana Karadžić, Darko VučkovićTehnička realizacija izložbe: Sava Radević, Rajko Raičević | Tiraž: 150 | Štampa: DPC, Podgorica | maj 2014