HİPNOTİK BEYİN

Atölye Çalışması Malzemeleri

20-21 Eylül 2014

Prof. Dr. Giuseppe De Benedittis

Psikoterapi Enstitüsü

ii

Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları: 173

Hipnotik Beyin

Atölye Çalışması Malzemeleri Prof. Dr. Giuseppe De Benedittis

ISBN 978-605-4817-55-9

Copyright Psikoterapi Enstitüsü

Tüm hakları saklıdır. Yayıncının izni olmaksızın tümüyle veya kısmen yayımlanamaz, kısmen de olsa çoğaltılamaz ve elektronik

ortamlarda yayımlanamaz.

Birinci baskı: Eylül 2014

Editör: Tahir Özakkaş

Çeviren ve yayıma hazırlayan: Menekşe Arık & Sevgi Akkoyun

Baskı: Acar Matbaacılık Litros Yolu Fatih Sanayi Sitesi No:12/243 Zeytinburnu/İstanbul

Tel: 0212 577 77 45 www.iklimmatbaa.com

PSİKOTERAPİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM ARAŞTIRMA SAĞLIK ORGANİZASYON VE DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ.

Eğitim ve Kongre Merkezi: Fatih Sultan Mehmet Caddesi No285 Darıca-İZMİT

Tel : 0262 653 6699 Fax : 0262 653 6698

Merkez: Bağdat Caddesi No: 540/8 Bostancı-İSTANBUL Tel : 0216 464 3119 Fax : 0216 464 3102

www.psikoterapi.com - www.psikoterapi.org - www.hipnoz.com

iii

SUNUŞ

Psikoterapi Enstitüsü olarak, öncelikle ruh sağlığı

profesyonellerinin ya da ruh sağlığı ile ilgilenen kişilerin

ihtiyaç duyacağı teorik bilgileri ve pratik/uygulamaya yönelik

deneyimleri paylaşan özgün ve çeviri yayınlar ile literatüre

katkıda bulunmayı hedefliyoruz. Psikoterapi Enstitüsü

Eğitim Yayınları, Psikoterapi Enstitüsü’nün çalışmaları

kapsamında gerçekleştirilen atölye çalışmaları, uluslararası

konferanslar ve dünya literatüründen seçkileri içermektedir.

Prof. Dr. Giuseppe De Benedittis nörobilimi, psikiyatriyi,

psikoterapiyi ve hipnozu bir klinisyen olarak ustaca

birleştiren büyük bir bilim insanıdır. Hipnoz, nörobilim ve

psikoterapinin kesiştiği alandaki önde gelen psikoterapist ve

eğitmenlerden biri olan Prof. Dr. Giuseppe De Benedittis ile

hipnozun nörobiyolojik temelleri, hipnozda imajinasyon ve

yaratıcılık, hipnozda imajinasyon kullanımının psikodinamik

terapiyle bütünleşmesi, ağrı, hipnoz ve güncel araştırmaları

konu alan atölye çalışmasının kapsamlı malzemeleri bu

kitapta yer almaktadır.

Konuya ilgi duyan okuyucuların yanı sıra klinisyenler,

psikoterapistler ve araştırmacılar için başvuru kitabı niteliği

taşıyan bu yayını sizlerle buluşturmaktan kıvanç duyarız.

Tahir ÖZAKKAŞ

Psikoterapi Enstitüsü Başkanı

iv

v

İÇİNDEKİLER

ATÖLYE ÇALIŞMASI PROGRAMI………………………1

KONUŞMACI HAKKINDA…………………………………2

SUNUM MALZEMELERİ

Nörobilim ve Hipnoz……………………………..5

Hipnozda İmgelem ve Yaratıcılık………………77

Ağrıyı Trans Yoluyla Dönüştürmek……………137

Sinestezi……………………………………………177

1

HİPNOTİK BEYİN

ATÖLYE ÇALIŞMASI PROGRAMI

20 Eylül

09:00 – 10:30 Nörobilim, Psikoterapi ve Hipnoz

10:30 – 11:00 Kahve Arası

11:00 – 12:30 Hipnoz Araştırmaları

12:30 – 14:00 Öğle Yemeği

14:00 – 15:30 Meditasyon ve Hipnoz

15:30 – 16:00 Kahve Arası

16:00 – 17:30 Hipnoz ve Ağrı Algısı

21 Eylül

09:00 – 10:30 Hipnozda Yaratıcılık ve İmgelem

10:30 – 11:00 Kahve Arası

11:00 – 12:30 Görsel Hafıza ve Üçüncü Göz

12:30 – 14:00 Öğle Yemeği

14:00 – 15:30 Fotografik Bellek ve

Hipnozda Sinestezi

15:30 – 16:00 Kahve Arası

16:00 – 17:30 Zihinsel İmgeler ve Trans

2 HİPNOTİK BEYİN

KONUŞMACI HAKKINDA

Giuseppe De Benedittis, Milano Üniversitesi’nde Nöroşirurji Bölümünde Doçent Doktor ve Ağrı Merkezi Direktörü olarak görev yapmaktadır. Ayrıca İtalya Hipnoz Birliği Başkan Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesidir. 2009 yılına İHB tarafından verilen Ernst R. Hilgard Bilimsel Üstün Başarı Ödülü’ne layık görülmüştür.

Ana ilgi alanları arasında kronik ağrı, hipnozun nörofizyolojik bağlantıları ve hipnoanaljezi yer almaktadır. Prof. De Benedittis Almanya, Hollanda, Macaristan, İsrail, Bulgaristan, Polonya, Singapur, Meksika ve ABD’de çeşitli ulusal ve uluslararası hipnoz konferanslarında açılış konuşması yapmış, panel ve atölye çalışmalarına katılmıştır. Ayrıca ağrı ve hipnotik konular üzerine 200’den fazla profesyonel yayın hazırlamıştır.

SUNUM MALZEMELERİ

Nörobilim ve Hipnoz 5

Giuseppe De Benedittis

Interdepartmental Center for the Study and Treatment of Ağrı, University of Milan

Fondazione IRCCS Ospedale Maggiore Policlinico,Mangiagalli & Regina Elena, Milan, Italy

SİHİRLİ BAĞ

Hipnotik Beyin Nörobilim, Tıp ve Psikoterapi

Arasındaki Boşluğa Nasıl Köprü Kurar?

_____________________________________________________

Slide 2

_____________________________________________________

6 HİPNOTİK BEYİN

Slide 3

İÇSEL ARAŞTIRMALAR

Transın niteliklerini belirleme ve geçerli kılma

DBH’yi SBH’den ayırt etme

Hipnoyik süreç ve tepkilerin çok

boyutlu mekanizmalarını anlama

Hipnoterapötik strateji ve

tekniklerin nörodinamik

bağıntılarını araştırma

De Benedittis, 2012

(YARDIMCI ARAŞTIRMALAR (DIŞSAL ÇALIŞMALAR)

Dikkat süreçleri

Zihinsel imgelerin ve algı

süreçlerinin yönlendirilmesi

Amnestik süreçler

Bilinçli/bilinçdışı

süreçlerin irdelenmesi

Ağrı kontrolü

Nörobilişsel süreçler

Deneysel nöropsikopatoloji

(sanal hastalar/

hipnotik benzetimler)

Bilinçdışı çatışmaların

hipnotik olarak

ayarlanması

_____________________________________________________

Uluslararası Hipnoz Birliği

2009 Ernest R. Hilgard Bilimsel Üstün Başarı Ödülü

deneysel çalışmalara ilişkin yayınları ile hipnoz sürecinin daha iyi

anlaşılmasını ve hipnoz uygulamalarının sonuçlarının daha iyi

öngörülür hale gelmesini sağlamıştır.

_____________________________________________________

Nörobilim ve Hipnoz 7

Any mental event is also a neural event.

Eric Kandel, 2005

zihin,

beyin ne

yapıyorsa

odur

Herhangi bir zihinsel etkinlik aynı zamanda

sinirsel (nöral) bir etkinliktir

_____________________________________________________

Slide 6

Deneysel Nöropsikopatoloji

İçsel Araştırmalar Yardımcı Araştırmalar

Bilişsel Performansın Hipnotik Modülasyonu

HİPNOZ ARAŞTIRMALARI

_____________________________________________________

8 HİPNOTİK BEYİN

Slide 7

_____________________________________________________

Slide 8

HİPNOZUN NÖRAL TEMELLERİ

_____________________________________________________

Nörobilim ve Hipnoz 9

Slide 9

I. NÖROBİLİM ve HİPNOZ

Hipnoz arayışı

Hipnotik durumun/sürecin nitelenmesi ve geçerli kılınması

Değişik bilinç hallerinin (hipnoz, transandantal meditasyon, vs.) sıradan

bilinç hallerinden ayırt edilmesi

Hipnotik süreç ve tepkilerin (örn. hipnoztik ağrı yitimi)

çok boyutlu nöral mekanizmalarının anlaşılması

Klinik yansımaları: hipnoterapötik strateji ve

tekniklerin altında yatan nörodinamik bağıntıların

araştırılması (örn. doğrudan telkinler mi dolaylı telkinler

mi, kişiye özel telkinler mi hazır telkinler mi)

_____________________________________________________

Slide 10

NÖROBİLİM VE PSİKOTERAPİ

ARASINDA KURULAN KÖPRÜ

• Elektrofizyolojik çalışmalar (örn., Bispektral Analiz)

• Beyin görüntüleme (fMRI, PET)

• İleri Beyin Görüntüleme (Gerçek zamanlı fMRI)

• Beyin-Bilgisayar Arayüzü (BBA)

• Nöral geribildirim

_____________________________________________________

10 HİPNOTİK BEYİN

Slide 11

Oksipital Korteks

Prefrontal Korteks

ACC

Thalamus

fMRI NÖTR HİPNOZUN İŞLEVSEL

NÖROANATOMİSİ

Maquet, 1999; Rainville & Price, 2000;

Faymonville et al., 2000; Rainville et al., 2002

_____________________________________________________

Slide 12

HİPNOZDA PREKUNEUSUN

ROLÜ

_____________________________________________________

Nörobilim ve Hipnoz 11

Slide 13

HİPNOZDA PREKUNEUSUN

ROLÜ

_____________________________________________________

Slide 14

NÖTR HİPNOZUN İŞLEVSEL

NÖROANATOMİSİ

Beyin Görüntüleme Çalışmaları (PET, fMRI)

Güncel beyin görüntüleme verileri, hipnotize

edilebilirliğin potansiyel bir anatomik (biçimsel ve

hacimsel) temeli olabileceğini ortaya koymaktadır; bu

veriler, korpus kallosum rostrumundaki çeşitlilikleri

dikkat ve ketlenme süreçlerindeki farklılıklarla

bağlantılandırır (Horton ve diğ., 2002).

_____________________________________________________

12 HİPNOTİK BEYİN

Slide 15

100

50

0

Ortalama Rostrum Alanı

150

300

250

200

Top

lam

Ala

n

YHD

DHD

ÖN KORPUS KALLOSUMALANI ve

HİPNOTİZE EDİLEBİLİRLİK

Modif. from Horton et al., 2002

_____________________________________________________

Slide 16

Horton et al., 2002

ÖN KORPUS KALLOSUM BÜYÜKLÜĞÜ ve

HİPNOTİZE EDİLEBİLİRLİK

Hipnotize edilebilirliği yüksek denekler

Erkekler Kadınlar

Hipnotize edilebilirliği düşük denekler

Erkekler Kadınlar

_____________________________________________________

Nörobilim ve Hipnoz 13

Slide 17

Giuseppe De Benedittis

Ağrı Araştırma & Tedavi Ünitesi, Nörocerrahi

Enstitüsü, Nörolojik Bilimler Fakültesi,

Milan Üniversitesi, İtalya

17. Uluslararası Hipnoz ve Hipnoterapi Kongresi,

Acapulco, 20-26 Ağustos 2006

BİSPEKTRAL ANALİZ:TRANS DERİNLİĞİNİ

DEĞERLENDİRMENİN VE TAKİP ETMENİN

NESNEL BİR YÖNTEMİ.

İlk sonuçlar.

_____________________________________________________

Slide 18

BİSPEKTRAL ANALİZ

_____________________________________________________

14 HİPNOTİK BEYİN

Slide 19

BEYİN DURUMUNU İZLEME

Genel anestezi sırasında, tipik EEG değişimleri şöyledir:

Ortalama genişlik (güç) artışı

Ortalama frekans artışı

EEG dalga biçimindeki frekans örüntüleri betadan deltaya geçtikçe değişimler daha belirgin olur. Bu örüntü, derin anestezi (duyu yitimi) ile örtüşür.

Bu karmaşık EEG dalga biçimi, bireysel öğelerine ayrılabilir.

Veriler güç spektrumu analiziyle analiz edilip güç spektrumunda frekans öğesi başına düşen güç şeklinde gösterilebilir.

_____________________________________________________

Slide 20

ARTAN ANESTEZİ DOZLARI SIRASINDA GENEL EEG ÖRÜNTÜLERİ

Uyanık

Orta seviyede yatıştırma

Genel anestezi

Derin anestezi

_____________________________________________________

Nörobilim ve Hipnoz 15

Slide 21

BIS DİZİNİ: KLİNİK GEÇERLİLİĞİ OLANİŞLENMİŞ EEG PARAMETRESİ

• BIS (Bispektral) İndeks; sayısal olarak işlenen, klinik geçerliliği olan bir EEG parametresidir. Spektral analizden türetilmiş geleneksel işlenmiş EEG parametresinden farklı olarak, BIS İndeksi türetilirken birden çok ileri düzey EEG sinyal işleme tekniği kullanılmaktadır – bispektral analiz, güç spektrum analizi ve zaman alanı analizi.

• 1996 yılında FDA anestetiklerin hipnotik etkisini izlemede sağlam bir yardımcı araç olarak BIS indeksine izin vermiştir. Sonuç olarak, BIS indeksi anestezi yönetiminde önemli bir araç olarak ortaya çıkmıştır.

• 5,000’den fazla anestezi almış hastanın EEG’lerindendeneysel olarak türetilmiş olan BIS indeksi, genelanestesi almış hastaların bilinçli olarak yatıştırılmave/ya bilinç kaybı düzeyini yansıtır.

_____________________________________________________

Slide 22

BİSPEKTRAL ANALİZ

_____________________________________________________

16 HİPNOTİK BEYİN

Slide 23

BİS İNDEKSİ: ANAHTAR ÖĞELER

Bispektral Analiz

BIS Algoritması

BIS İndeksi

_____________________________________________________

Slide 24

BİSPEKTRAL ANALİZ

Bispektral analiz ve sonuçları (örn. çift bağdaşım

bispektrumu), Fourier transformunun farklı

frekansları arasındaki evre bağıntılarını (eşleşme)

değerlendiren ve EEG sinyalleriyle senkronizasyonu

yakalayan karmaşık bir sinyal işlemleme

metodolojisidir .

Johansen & Sebel, 2000

_____________________________________________________

Nörobilim ve Hipnoz 17

Slide 25

SPEKTRUM Analizi ve

BISPEKTRUM Analizi

Zaman Dizileri Güç Spektrumu

Bispektrum YüzeyiBispektrum Konturu

_____________________________________________________

Slide 26

BIS ALGORİTMASI

• Veritabanı analizinden tespit edilmiş anahtar EEG

özellikleri şöyledir:Beta veya yüksek frekanslı (14-30 Hz) etkinleşme derecesi

Düşük frekanslı senkronizasyon miktarı

EEG içinde neredeyse bastırılmış dilimlerin varlığı

EEG içinde eşgerilimli dilimlerin varlığı

• Bu EEG özelliklerini en uygun şekilde bir araya

getirmek için çok değişkenli istatistik modelleri

kullanılmıştır.

• Bu yinelemeli süreçten, klinik geçerliliğe sahip

işlenmiş bir EEG parametresi verecek BIS

algoritması geliştirilmiştirMarch & Muir, 2005

_____________________________________________________

18 HİPNOTİK BEYİN

Slide 27

Veri Toplama

Spektral, Bispektral &

Bastırma Hesaplaması

Klinik Uç Noktaları

Kullanarak İstatistiki

Tarama

Çok Değişkenli İstatistik

Yöntemleri

İleriye Dönük Sınama

Artefakttan arındırılmış

EEG

Pek çok EEG Özelliği

En iyi EEG Özellikleri

Bispektral İndeks

Gerçek Zamanlı

Geçerleme

BAŞLANGIÇ

BİSPEKTRAL ALGORİTMA

_____________________________________________________

Uyanık

• Normal sese tepki verir

• Yüksek sesli emirlere veya hafif

dürtme/sarsmaya tepki verir

• Patlama bastırma

Genel Anestezi

Derin Hipnotik Durum

• Açık seçik anımsama olasılığı düşüktür

• Sözlü uyarana tepki vermez

EEG’de düz çizgi

_____________________________________________________

Nörobilim ve Hipnoz 19

Slide 29

BİLİNÇLİLİĞE GEÇİŞ

BilinçliliktenBilinçsizliğe

BilinçsizliktenBilinçliliğe

Süre

_____________________________________________________

Slide 30

%BMH 100 64 54 38

BIS 95 66 62 34

BEYNİN METABOLİK HIZI VE BİS İndeksi

_____________________________________________________