Upload
vokhanh
View
229
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Wat voor lokale democratie wil je zijn?
(workshopronde 1)
Festival Lokale Democratie
dr. Laurens de Graaf
Amersfoort, 13 oktober 2016
Hoe je kijkt, bepaalt wat je ziet!!
3
"Reality is merely an
illusion, albeit a very
persistent one.“
- Albert Einstein -
Waarom zijn we hier?
Verder vanmiddag
1. De kwaliteiten van de lokale democratie
2. Zelf aan het werk
3. Highlights uit het onderzoek
4. De democratiethermometer
5. Conclusies uit het onderzoek
6. Slotreflecties
1. De kwaliteit van de lokale democratie
Raadswerk is Maatwerk Hoe kun je als raad(slid) meer kleur geven aan de lokale democratie?
1. Democratische kwaliteiten als insteek
Aspecten van democratie
1. Inclusie
2. Burgerlijke vaardigheden & deugden
3. Invloed
4. Deliberatie
5. Legitimiteit
1. Democratische kwaliteiten als insteek
Inclusie
De stem van het individu wordt gehoord!
Toegang tot democratie
1. Democratische kwaliteiten als insteek
Burgerlijke vaardigheden en deugden
Vaardigheden: deelname publiek debat
Deugden: maatschappelijke betrokkenheid /
verantwoordelijkheid; actieve deelname aan het publieke leven
1. Democratische kwaliteiten als insteek
Invloed
Politieke invloed die burgers claimen!
Maar ook hoe overheden deze invloed inbouwen
1. Democratische kwaliteiten als insteek
Deliberatie
Rationele besluiten door publiek debat
Uitwisseling argument: (evt.) mening bijstellen
2. Zelf aan het werk
Opdracht: bevraag elkaar!
Wat kun jij – vanuit jouw huidige rol in de lokale
democratie – doen om:
1. Inclusie…
2. Burgerlijke vaardigheden en deugden…
3. Invloed…
4. Deliberatie en/of
5. Legitimiteit
Te stimuleren?
2. Zelf aan het werk
Aspecten van
democratie
Betekenis
Inclusie De stem van het individu wordt gehoord (openheid, diverse
meningen). Toegang.
Burgerlijke
vaardigheden &
deugden
Vaardigheden: bijvoorbeeld deelnemen aan een publiek
debat, maar ook het voorzitten van een vergadering
Deugden: o.a. maatschappelijke betrokkenheid en verant-
woordelijkheid of actieve deelname aan het publieke leven
Invloed Politieke invloed die burgers claimen; ook kunnen overheden
dit zelf inbouwen in een proces.
Deliberatie Rationele beslissingen op basis van het publiek debat; het
uitwisselen van argumenten en op basis daarvan (eventueel)
van mening veranderen
Legitimiteit Draagvlak voor het proces en/of de uitkomst
Bevraag elkaar:
Wat kun jij doen om aspecten van democratie te stimuleren?
2. Democratische kwaliteiten als
insteek
Aspecten van
democratie
Te herkennen in
democratietheorie:
Inclusie Deliberatieve en directe
Burgerlijke
vaardigheden & deugden
Participatieve
Invloed Participatieve en directe
Deliberatie Deliberatieve en
lottocratie
Legitimiteit Participatieve
3. Highlights uit het onderzoek
Vijf cases:
1. 10 jaar Burgerparticipatie in Eindhoven
2. Twee referenda in Groningen
3. Overheidsparticipatie in Tilburg
4. G1000 in Amersfoort
5. Participatief begroten in Dordrecht
Steeds heen en weer met wetenschappelijke literatuur
4. democratiethermometer
10 jaar Burgerparticipatie in Eindhoven
1. Drie generaties burgerparticipatie: herken
verschillende vormen van burgerparticipatie wat is
wenselijke of passende rolverdeling?
2. Bepaal als gemeenteraad in een vroeg stadium hoe
belangrijk burgerparticipatie is en hoe die zich
verhoudt tot de vertegenwoordigende democratie.
Burgerparticipatie is meer dan een
(beleids)instrument.
3. Raad: naast politiek debat ook reflecteren op
functioneren van de eigen lokale democratie.
4. democratiethermometer
Lokale Referenda in Groningen
1. Stel een referendumverordening op, met helder omschreven rollen
van college, burgemeester, raadsleden en een onafhankelijke
scheidsrechter.
2. Handel op basis van die verordening, en – indien noodzakelijk –
corrigeer elkaar.
3. Wees helder in het gedrag: is het referendum een politiek instrument
of is het een instrument voor burgerbetrokkenheid?
4. Geef vooraf aan hoe zal worden omgegaan met de uitslag van een
geldig referendum.
5. Meer algemeen: maak een heldere keuze ten aanzien van het type
burgerparticipatie dat de raad wil: accent op meebeslissen (dan zijn
referenda nuttig), of op deliberatie, dialoog en samenwerken.
4. democratiethermometer
Overheidsparticipatie in Tilburg
1. Probeer eerder betrokken te raken bij
burgerinitiatieven om goed
geïnformeerd te zijn;
2. Stel heldere kaders ‘laat dan los’;
3. Maak experimenteer- en leerruimte:
blik af en toe eens terug met burgers
en trek samen lessen.
4. democratiethermometer
Uit de casus G1000 in Amersfoort
1. Voorafgaand aan G1000: helderheid over wat er precies met
de uitkomsten van het proces moet gebeuren en wie hiervoor
verantwoordelijk is. Als dit duidelijk is kan Eigenaarschap
ontstaan wat anders zou ontbreken.
2. Deliberatie speelt grote rol. Het collectief moet centraal staan
in een dialoog waar iedere deelnemer ‘open minded’ in zou
moeten staan. Voor raadsleden betekent dit dat zij zichzelf
moeten behoeden voor hun reflexen als politicus, die er voor
zullen zorgen dat zij eerder in verschillen dan in
overeenkomsten denken. Men moet een open houding
aannemen, waarin ruimte is voor uitwisseling van argumenten;
partijen moeten elkaar versterken in plaats van bevechten,
zodat een groter geheel dan de som der delen ontstaat.
4. democratiethermometer
Participatief Begroten in Dordrecht
1. Raad vraag jezelf af: is er onder (betrokken) burgers wel
behoefte aan participatief begroten? Zijn ze ten minste bereid
daaraan mee te werken? Hoe staan burgers tegenover de
gemeente? Als er weinig vertrouwen is, of als mensen zelfs
negatief zijn, zullen goede bedoelingen al snel verkeerd
geïnterpreteerd worden.
2. Wie participatief begroten instrumenteel inzet, zal van een
koude kermis thuiskomen.
3. De raad zou erop kunnen toezien, dat de manieren van
werken in de buurt aansluiten bij de ‘leefwereld’ van de
bewoners. In Dordrecht bleek, dat diverse werkmethoden te
hoog gegrepen waren voor veel burgers.
5. Conclusies uit het onderzoek
1. Raad: maak een foto van je eigen lokale democratie.
Hoe is het gesteld met je eigen lokale democratie?
Wat voor lokale democratie wil je zijn?
2. Meng - waar mogelijk – andere vormen van democratie bij de
bestaande representatieve democratie.
3. Raad: benoem steeds hierbij je kaderstellende, controlerende
en volksvertegenwoordigende rol.
5. Conclusies uit het onderzoek
Aanbeveling:
Vermijd politiek dogmatische discussies!
Dus: niet in gesprek over (on)wenselijkheid van referenda,
burgerparticipatie, overheidsparticipatie, G1000, participatief
begroten etc., Ga onderling en met de samenleving in
gesprek over de kwaliteit van de eigen lokale democratie.
6. Slotreflecties
1. Wat kunt / gaat u hier verder mee doen?
2. Wat betekent dit voor UW rol?
3. Etc.