Huong Vi Phap Bao - Ts U Silananda

8/3/2019 Huong Vi Phap Bao - Ts U Silananda

1/78

Hng V Php Bo

Nh Lai Thin VinSan Jose, Hoa K

Ts U Silananda---o0o---Ngun

http://www.buddhanet.netChuyn sang ebook 6-6-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected]

Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc

---o0o---Gii thiu Thin S U Silananda

Thin s U Silananda th gii t kheo hn bn mi lm nm. Ngi honmn vn bng Pht hc cao cp nht ti Min in v tng dy i hcni ny. Trong k Kit Tp Kinh in Pht Gio ln th su ti Min invo nm 1954, Ngi l v lnh o vic son tho T in Min-Pali vcng l Trng Ban Kit Tp Kinh in Pali, Ch Gii, v Ch Gii CaCh Gii lc Ngi mi va 26 tui. Ngi l tc gi ca nhiu sch vit bng
mailto:[email protected]://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Thien%20Tong/Hoc%20Thien/Huong%20Vi%20Phap%20Bao%20-%20Ts%20U%20Silananda/mailto:[email protected]://www.phatphaponline.org/kinh/Audio/Thien%20Tong/Hoc%20Thien/Huong%20Vi%20Phap%20Bao%20-%20Ts%20U%20Silananda/


2/78

ting Min v ting Anh, trong c cun The Four Foundations OfMindfulness (T Nim X hay l Bn Lnh Vc Qun Nim), mt cunsch cn bn ging dy chi tit v T Nim X.

Nm 1979, Ngi c i Lo Ha Thng Thin S Sayadaw Mahasi, mtthin s ni ting bc nht ti Min in, chn i hong php ti ncngoi, c bit l Hoa K. Vi s mng ny Ngi hng dn Thin Qunv ging dy Vi Diu Php (Abhidhamma) nhiu ni ti Hoa K, Nht Bn,u Chu, Tch Lan, Canada, Mexico, Jamaica...

Nm 1993, Ngi c chnh ph Min in tng thng danh vAggamahapandita (The Best, Great, Wise).

Nm 1999, Ngi nhn danh hiu Aggamahasaddhamma Jotika do s nghip

hong php ti hi ngoi v m nhn trch nhim C Vn Trng y BanC Vn ca Vin i Hc Pht Gio Yangon, Min in (InternationalTheravada Buddhist Missionary University, Yangon). Ngi hin l HaThng Tr Tr Thin Vin Dhammananda Vihara ti Half Moon Bay,California, cng l v lnh o tinh thn ca Thin Vin Dhammachakka,Berkerley, California v Thin Vin Dhamma Vihara, Mexico.

Vi kinh nghim thc chng thm su v kin thc uyn bc v Gio Php,Ngi ging dy gio l, hng dn thin tp mt cch sc tch v rnhmch trong tinh thn t bi lng ca mt bc Thy ng knh.

Ngi c tt c thin sinh khng phn bit quc gia chng tc yu qu vknh trng.

Ngi bt u dy thin cho nhm Thin Qun Nh Lai k t cui nm 1987v hin nay l v hng dn tinh thn ti cao cho Nh Lai Thin Vin.

Tuyn tp "Hng V Php Bo" ny gm 10 bi c chn t nhng biphp m Ngi ging qua cc lp gio l v trong cc kha thin t chcti Nh Lai Thin Vin trn 10 nm qua.

Nh Lai Thin Vin,San Jose, Hoa K


3/78

(1)

Hng V Php Bo

Vo mi bui sng trc khi bt u cho mt ngy thin tp, cc thin sinhthng xin th tr tam quy v bt quan trai gii. Li u tin qu v c ln3 ln l: "Namo Tassa Bhavagato Arahato Samma Sambuddhasa". Cuny c ngha nh sau: "Con em ht lng thnh knh nh l c Th Tn.

Ngi l bc A La Hn cao thng, chng qu Chnh Bin Tri, doNgi t ng, khng thy ch dy."

Hu nh qu v c tng li xng tn trn mi ngy trong sut kha thin.S k cho qu v nghe rt nhiu ln rng nhng cu k tn Pht ny l

mt hnh thc c t lu i k t thi c Bn S cn ti th. Cc Pht tkhi n nh l Ngi hoc tn tng Ngi u c tng cu trn t lngtn knh mt bc Gic Ng. Ri rc trong rt nhiu bi kinh khc nhau uc nhiu hnh thc tn xng c Pht ging nh trn.

S khng th gom ht m cng khng th bit c bao nhiu li tn dngc Th Tn nh vy. Tuy nhin hm nay S mun k cho qu v nghe vtrng hp mt ngi tht nhin c ln cu ny tn thn oai c ca

Ngi cng nh t mnh pht nguyn tr thnh t c Pht.

Mt thu n, c Pht ng ti ng Sng trong rng i Lm gn thnhVesali. Lc by gi c mt ngi B-la-mn tn Karanapali ang l gim thtrng coi th thuyn xy ct dinh th cho nhng ngi cai qun thnh phny. ang lc lm vic, v ny thy c mt ngi B La Mn khc tn lPingiyani i t xa li. Thy v mt hn hoan t ti ca ngi ny,Karanapali mi hi: "Knh cho hin gi. Hin gi t u n y vo lcgia tra?."

- Ti va t ch ca n s C m n y.

Karanapali tng nghe ting c Pht C m l bc hin tr v i viy phm hnh v tr tu phi thng. Tuy nhin mun bit xem Pingiyaningh g v Ngi nn mi hi:

- Ny hin gi Pingiyani! ng c ngh rng n s C m l bc hin tr vi thnh t s ton gic chng?


4/78

Pingiyani tr li:

- Ti l ai m c th thu hiu c s v i v tr tu ton gic ca n s Cm ch! Ha chng c ngi no ngang hng vi Ngi mi c th thuhiu c chuyn y m thi.

Karanapali lp li cu hi ca mnh v mt ln na Pingiyani li tr li nhtrn.

Nghe nh vy. Karanapali ni:

- Qua li ca hin gi th n s C m tht ng tn dng v tn knh!

Pingiyani bn tr li:

- Ti l ci g m c th tn dng, ca tng n s C m c! Ti tht bnh tm thng khi ng trc ng Th Tn cao c!

Nhng tht ra ta cng chng cn ca ngi hay vinh danh c Pht v Ngi thnh tu v th hin v s phm hnh cao thng nn t thn Ngi c ssng chi uy nghim khin ai gp cng pht tm chim ngng bi ly Ngi.

Nghe qua cc cu ni thnh knh ca Pingiyani, Karanapali mun tm hiuxem do u v ny tht ln nhng li tn thn tt bc nh vy:

- Tha hin gi Pingiyani, ng nhn c g ni tn gi C m m saukhi gp Tn Gi khin tm ng trn ngp nim hoan h v v mt ng yv trong sng an lc nh vy?

Pingiyani tr li cu hi trn bng nm t d nh sau:

1) Khi mt ngi nm hng v tuyt diu thun khit nht trong cchng v th ngi khng cn tha thch khi nm mt hng v no khcd ngt ngo n u. Cng dng th y, khi mt ngi nghe c

nhng li Php chn thc v vi diu ca n s C m, d nhng li gingny nm trong bi kinh di, nhng bi kinh c pha ln cc cu k, nhng bibnh gii hay thng ip y phc lnh th ngi s khng cn thch nghenhng li ging no ca cc v thy khc na.

2) Cng ging nh mt ngi bng ang i m c c mt ci bnh lmbng mt ong hoc trng bn ngoi mt lp mt ong, ngi y n mt cch


5/78

ngon lnh, tha thch vi hng v m , thm tho ca ci bnh. Cngdng th y, ngi no nghe c Php bo t n s C m d l giaion u, giai on gia hay giai on cui ca mt bi kinh di, nhng bikinh c pha ln cc cu k, nhng bi bnh gii hay thng ip y phclnh th ngi cng tha thch trong tng giai on mt v pht sanh tmhoan h v nim tin ni c Pht.

3) V nh c ngi n gn bn mt khc g trm hng mu vng hay muhng, bt c ni no m ngi y ngi c mi trm ta ra thm ngt, ttrn cao, t khong gia hay t di gc, v cng tn hng c mitrm du ngt. Cng dng th y, bt c mt iu ging gii no m hnhgi nghe c t kim khu c Pht, d on u, on gia hay oncui, hin gi cng s v cng tha thch v an lc ngay giai on y.

4) V nh mt v lng y gii c kh nng cha lnh cho bnh nhn angchu nhiu au n v cn bnh him ngho. Cng nh vy, nu c nghenhng li dy ca c Pht C m, d l bi kinh di, nhng bi kinhc pha ln cc cu k, nhng bi bnh gii hay thng ip y phc lnh thtt c nhng su mun, bi u, tuyt vng s u tan bin.

S mong qu v y cn nh s tch ca b Pancatara, mt ngi n b misinh n yu t phi chu mt chng, hai con, cha m v ngi anh ch trongvng mt ngy. B tr nn in lon v c a n gp c Pht. Sau khic nghe c Pht ging dy v l v thng v s au kh ca kip nhn

sinh, b Pancatara c c qu Nhp Lu. Sau b xin c Pht cho bc xut gia, nhp Ni on, tip tc tu hnh v cui cng t qu gii thot.

C mt cu chuyn khc v T tng Saneti. ng ta c vua ban cho tnhng lc th by ngy by m. n ngy th by, mt v n m ng yumn nht t ngt ng ln ra cht. ng v cng au kh v tuyt vng bnn gp c Pht v c Ngi ban cho mt thi php. Sau khi nghe xong,ng t qu gii thot.

Mt cu chuyn khc k mt v tri sp ht tui th, khi bit mnh sp chtv s b ti sanh vo a ngc v tri ny rt au kh v tm gp c Pht.Sau khi c nghe php, v tri ny t qu v Nhp Lu. Cho nn, cPht v Pht Php c v nh lng y v lng dc c kh nng tr c

bnh su mun, u phin, tuyt vng ca chng sinh.

5) Pht Php c v nh mt h nc trong mt c cy cnh xanh tt chungquanh. C ngi khch l hnh ng xa b nng chy thiu t, kit sc,


6/78

bn thu, kh kht. Ngi ny bc xung h ung nc tm gi sch s,cm thy sng khoi, mt m v ti tnh tr li. Cng dng th y, ngino nghe c Php bo t n s C m d l giai on u, giai ongia hay giai on cui ca mt bi kinh di, nhng bi kinh c pha ln cccu k, nhng bi bnh gii hay thng ip y phc lnh th ngi s vii nhng mt nhc u phin ang thiu t tm can.

Cho nn nhng khi qu v cm thy lo u, khc khoi, su mun, hy lnglng nghe nhng li gio hun cao thng ca c Th Tn. Qu v c thtm c mt quyn sch v Pht php gii ta i nhng cng thng, khnghong v tm thn.

Nh qu v thy y, Pingiyani ch mi c nghe v suy t v Pht phpch cha bc chn vo vic thc hnh Gio Php m cn cm thy an lc

v hnh phc n nh vy. Nu ng bit thc hnh nhng li dy ca cPht th cn c hng bao nhiu li lc hn na do Gio Php mang li.

Gio Php c ging gii mt cch hon ho c ngha l Gio Php tt p giai on u, giai on gia v giai on cui.

- Tt p giai on u: tt p trong tm ca mt ngi khi bit lngnghe v suy gm Gio Php.

- Tt p giai on gia: tt p khi v ny ang thc hnh Gio Php.

- Tt p giai on cui: tt p khi v ny thc hnh trn vn GioPhp, vin mn php hnh v gt hi nhng li lc do Gio Php mangli.

Nh vy Gio Php cng hin s tt p cho nhng ai bit lng nghe GioPhp, chu thc hnh Gio Php v cui cng l t kt qu do vic thchnh em li.

Nhiu ngi c thi quen l mi khi b u phin, h tm c sch Pht v

hu ht cc Pht t u thch c kinh Php C. H thng mang theoquyn kinh ny bn mnh c khi c thi gi rnh ri bi v nhng liPht dy trong kinh ny u rt d hiu, thc t m c ng, su sc. Miln c l tm hn tm c s sung sng, bnh an v tnh lng. Nhng gc Pht dy u nhm lm cho tm trong sch v tnh lng, em li ngunhnh phc cho ai chu lng nghe v thc hnh nhng g c nghe.


7/78

Khi nghe Pingiyani ni nh vy, Karanapali nhy tng ln khi mt t,pht chic o ca mnh ln khi vai v qu xung chp hai tay trc ngchng v ni c Pht ang c ng, ci u nh l v tht ln li tng"Namo Tassa Bhagavato Arahato Samma Sambuddhassa". Pingiyanicng qu i vui mng trc vic ny. ng ng li sp xp y phc nh mtnh s, vai phi by ra, qu gi xung t, chp hai tay trc ngc v cngc ln cu:

"Namo Tassa Bhavagato Arahato Samma Sambuddhassa"

Khi nh l c Pht v c ln li xng tn ny l chng ta by t lng tnknh cng ca ngi ba trong chn phm tnh ni c Pht c ghi y trong cc bi kinh. Chng ta cn hiu r ngha ca cu ny:

- Namo: L knh- Tassa: Dng n c Th Tn

- Bhavagato: Bc phc bu cao tt

- Arahato: Ngi tn dit mi nhim trong tm, ng c Tri vNgi cng dng.

- Samma: T mnh, khng thy ch dy.

- Sambuddhassa: Bc Chnh Bin Tri thu hiu c T Diu vhon ton Gic ng, bit c nhng g cn thit, mun bit.

Sau khi nh l c Pht, Karanapali ni vi Pingiyani: "Lnh thay! Nyhin gi Pingiyani, nh mt ngi sa li ngay ngn mt vt b ng, nh ngi i lc ng tm c no ra, nh mt ngi c n cmtrong tay soi sng trong m ti cho nhng ai c mt mun thy r mis vt. Pht Php c c Pht ban tri ra cng khp v c Pingiyanilm sng t. Ti t nay tr i nguyn nng nh ni c Pht, sng v lm

theo nhng g Ngi ch dy."

Nhng li tng t nh trn thng c tm thy trong cc bi kinh mikhi c ngi no by t lng hoan h v tn knh ca mnh i vi c Phtsau khi nghe c php bo t c Pht hoc t mt ngi no khc.


8/78

Sau khi Pingiyani tht ln li ca tng c Pht v Php, ng quyt i ngayn c Pht xin quy y vi Ngi v tr thnh mt Pht t.

Hnh thc quy y nh vy c t thi c Pht. Cu u tin ca ngi xinquy y l cu tng "Namo Tassa Bhavagato Arahato SammaSambuddhassa" xin c lm t Pht n trn i.

Quy y Tam Bo c ngha l hiu bit r rng Pht, Php, Tng l ni m tatr v nng ta, ni cch khc ta xem Tam Bo l bc thy u t nht, lngi hng o gii nht du dt ta trn con ng pht trin tm linh.

Quy y Tam Bo khng c ngha k thc mnh cho Pht, Php, Tng ccu , c Gic ng, gii thot m l xem Pht, Php, Tng l bc thych dy ta i n Gic ng, gii thot.

Nhng quy y Tam Bo ch l hnh ng trong giai on u tr thnh t ca c Pht. Tip theo , ngi Pht t phi hnh tr theo con ngGii-nh-Tu t mc ch cui cng l Gic ng, gii thot, chm dtkh au.

Qu v tng nghe, tng hc rt nhiu li dy ca c Pht, S hy vngqu v tm c nim an lc hoan h trong ni tm. Ngoi ra nh bithnh thin Minh St qu v s t c h lc v thanh tnh t Php bo docng phu thin tp em li. Cui cng khi qu v t Gic ng qu v s

c hng trn vn hnh phc cao thng nht ca s gii thot. liu cao diu nht ca kip nhn sinh.

c Pht c khuyn l "Cc con phi t mnh n lc. Nh Lai ch l v thych dy m thi. Nhng ai trn bc ng Gic ng, tu tp theo Bt Chnho th ngi y tng bc xa la ti li, thot ra khi mi phin no dndn on tr ht cc nhim trong tm".

Nh vy mun tm tht s c trong sch v tnh lng th vic nghe, hcGio Php khng thi cha , ta phi quyt tm hnh tr nhng g thu

hiu t nhng li dy cao qu ca c Pht. Ta khng nn t tha mn vichnh mnh v c kin thc cao, rng v Pht Php m phi quyt t mcch ti thng ca kip sng mnh l s Gic ng v gii thot bng conng Gii nh Tu m php mn thin qun l trng yu.

Cu mong cho qu v tip tc bc theo du chn ca c Bn S, lunlun vng bc trn con ng Bt Chnh o ny. Hy c gng thc tp


9/78

thin qun khng ngng ngh gn sch ht mi bn nh trong tm v smthnh o qu, chm dt tt c kh au ngay trong kip sng ny.

SADHU! SADHU! SADHU!NLTV 20-4-1995

---o0o---

(2)

Bt Chnh o

Qua bi ging v Bt Chnh o hm nay, S mun qu v hiu v tintng vo php hnh Thin Minh St - Vipassana. Tt c nhng ai d phtnguyn theo B-tt o tin Pht n Pht qu hay theo con ng Thnh

o ca ch v A-la-hn u phi hnh php thin ny.

Kinh in c ghi rng cc v B tt cng hnh Thin Minh St, nhngkhng n ch rt ro ca o v Qu m thi. iu ny c ngha l nuch v B tt hnh thin n mc vin mn th h cng thnh t qu v giithot Gic ng nh mt v A-la-hn ch khng nh l mt v Pht. Ch vB tt ch dng ngang mc sp bc vo Thnh o tip tc thc hin ltng B tt, vin thnh cc hnh Ba-la-mt m mnh pht nguyn hnhtr. Trong kinh Php c c nhiu cu k t kim khu c Pht truyn dy v

Bt Chnh o. Kinh Php C l quyn kinh su tp nhng li dy ca cBn S trong nhiu trng hp khc nhau. Kinh ny gm 423 cu k nmtrong 26 phm c kt tp ngay sau khi c Th Tn nhp dit 3 thng nnc tnh cht rt chnh xc, rt nguyn thy. Cc tch truyn dn n trnghp tht ln nhng cu k trn u xy ra thc s vo thi c Pht tith v lu truyn t th h ny sang th h khc. Khong mt ngn nmsau khi c Pht nhp dit, ngi Pht Minh (Buddhagosa) vit quynCh gii v kinh Php c y cc tch truyn dn t cc cu k trn.

Tch truyn 273 k li mt thi n, ti K Vin T, thnh X-v ch tng

ang t tp trao i cu chuyn v ng s nh ng ny ngn, ng kiadi, li ny g gh, li kia bng phng. c Pht n bn n, ngi ln chdnh cho Ngi v hi h ang bn chuyn g. Khi bit l ch tng ang bnvi nhau v ng s th c Pht dy rng ch l nhng con ngthng thng ca th gian. Ngi khuyn cc t kheo nn ni v Con ngm Ngi khm ph v ch dy li cho nhn gian. Con ng ny l BtChnh o v sau c Pht tht ln cu k sau:


10/78

"Bt Chnh, ng th thngT , l th thngLy dc, php th thngGic nhn, ngi th thng"

S mun qu v quen thuc vi nhng li phn dy ny d rng c ThTn dng loi ngn ng c xa.

c Pht xc quyt rng Bt Chnh o l con ng cao diu nht.Trn th gian ny c nhiu gio ch truyn ging nhiu o khc nhau.Ring Bt Chnh o, cn gi l Thnh o, th c c Pht khai sng vem dy cho chng sanh. Bt Chnh o c th hin r rt nht trong

php mn thin qun ca Pht gio. V vy khi ta hnh Thin Minh St l taang i theo con ng Bt Chnh o. Lm sao ta bit c l ta ang i

trn con ng ny? Mun vy cn phi nm vng cc yu t ca BtChnh o c th hiu ta ang lm g khi hnh Thin Minh St.

V l thuyt ging dy cho i chng th Bt Chnh o c 8 chi c ktheo th t: Chnh Kin, Chnh T Duy, Chnh Ng, Chnh Nghip, ChnhMng, Chnh Tinh Tn, Chnh Nim v Chnh nh. Nhng i vi ngihnh thin th th t ny c hi thay i. V khi ta ang hnh thin th tmyu t trn vn hnh mt cch hi ha trong tm ngi hnh gi.

Mi bui sng, vic u tin trong ngy hnh thin l th gii, hoc nm

gii hoc tm gii. Khi nguyn khng phm cc gii xin l ta ang hnhtr 3 chi: Chnh Ng, Chnh Nghip, Chnh Mng ca Bt Chnh o: cgi li ni chn chnh, hnh ng chn chnh v mng sng chn chnh.

Khi hnh thin ta c gng gi tm ch nim trn mc. S c gng nyc gi l Chnh Tinh Tn, nu khng c n tm s khng yn trn itng. Bng s c gng ny, tm s bt c i tng, gi l ChnhNim. Chnh Tinh Tn s gip Chnh nim an tr v i su vo i tngch khng hi ht bn ngoi, l Chnh nh.

Khi tm bm chc v i su vo i tng, hay ni cch khc l tm cnh, c tp trung mnh m th s sanh khi mt s hiu bit, mt sxuyn thu v i tng. Ta s thy i tng mt cch r rng v ngn, thy chng sanh ln ri dit i tng giy pht v do thy bn cht vthng, kh v v ng ca i tng. gi l Chnh Kin, l s hiu bitng ng l thy c s vt nh n l vy. tm c th bt c itng, cn phi c mt tm s a tm n i tng gi l Chnh Hng


11/78

Tm hay Chnh T Duy. Trong php hnh Chnh T Duy khng c ngha lsuy t chn chnh nhng l mt yu t, mt tm s a dn tm hng nv bt ly i tng. Nu khng c tm s ny th s khng c chnh nim,chnh nh v chnh kin. Vy trong mi giy pht hnh thin tt p, tm c tp trung th 5 yu t trn ang din tin mt cch nhp nhng, ha hptrong tm ta, gip ta c th thy c thc tng ca i tng. Cng vi 3yu t u v gii, ta thy r rng khi hnh thin qun l ta ang thc hnh

ba chi ca Bt Chnh o. V mi thy ta tht may mn bit my khi chnh tr php bo, v c Pht phi b bit bao nhiu, khng ch l thngnm m bao nhiu kip sng khm ph ra Bt Chnh o, t thc hnhv t thn chng, cui cng thnh t qu v Chnh ng Chnh Gic.

i vi Pht t chng ta, c hnh php thin ny cng ging nh c nmt mn ngon c ngi dn sn cho. y l c may him c c tha

hng c mt php mn qu bu c ghi li trong Kinh in clu truyn qua s ch dy ca cc v thy mn ca c Pht, mt phpmn c m t l cao diu nht trong tt c cc php mn. Ngay trong cnc Min in, s ngi bit hnh Thin Minh St cng rt t, ch khongmt phn hai mi m thi.

Trong cc chn l, T Diu l chn l cao thng nht. C nhiu loichn l. Chn l l ci g c tht cho d n tt hay l xu. Trong Pht gioGic ng l t s chng nghim c T Diu gm s tht v kh, stht v nguyn nhn kh, s tht v chm dt kh v s tht v con ng

a ti chm dt kh. Con ng y cng l Bt Chnh o hay Trungo.

Trong tt c cc trng thi, khng tham m ly dc l trng thi cao pnht. c Pht ni y l iu thin ho nht ca th gian. Chc qu v cngkh m ng iu ny. Ai ai cng mun thnh cng v gia nh, v lidanh, v s nghip, v l tng... c coi l nhng iu kin tt p nhtca th gian. Lm sao thot c tham i vo nhng iu kin ny? ykhng tham m c ngha gt ra c cc trng thi nhim trong tm.

Trong tt c cc chng sanh hu tnh, bc Gic Nhn (ch c Pht) lngi cao c nht thnh t s ton gic.

Chnh c Pht ni "Bt Chnh o l con ng c nht thanhlc chnh kin, chng ng Nit Bn". C nhiu ngi khng thch cu nydy rng khng c con ng no khc ngoi Bt Chnh o, v h tin rng


12/78

c nhiu con ng khc a n s gii thot, Gic ng. H ni rng cn tm vn bn ngn php mn tu tp. Nhng ta phi hiu rng tt c cc

php mn trn khng th i ra ngoi Bt Chnh o c. V d nh khihnh thin T Nim X, ta c th bt i tng hoc l hi th, cm th,tm hoc l cc i tng ca tm. Nhng tt c u phi p dng chnhnim, tc l cng nm trong Thin Minh St m thi. C th nhng ngini trn khng hiu mt v s thc hnh Bt Chnh o nn khng tin rngnu hnh tr ng ng Bt Chnh o theo li ch dn ca c Bn S, hc kh nng thnh t Gic ng.

Ngoi ra c Pht cng lun nhn mnh rng c tin sung s khng baogi mang li kt qu trn. Ngi khng bao gi ni rng Ngi s hnh tr gipcho cc t ca Ngi hoc gip cho nhng ai tin tng Ngi c thnhtu chnh tr nh Ngi m khng phi tu mnh thc hnh gio php. Ti sao

c Pht khng th tng cho ai mn qu Gic ng ca Ngi? Bi v iu khng th c c. Gic ng l s ty tr hon ton nhng bn nh, phinno trong ni tm ca mi ngi. c Pht cho d vi tm i Bi ca Ngi,vn khng th i vo tm tng ngi gt ra gim cc nhim trong tmh. Ch khi no chnh h i theo con ng Bt Chnh o, t thc hnhng theo phng php, cch thc ch dy ca c Pht, h s kinh nghim,thnh t nhng g m c Pht tng kinh nghim thnh t:

"Nh Lai t bit con ng ny, v s ch dy cho cc ngi i conng ny, con ng gip nh tn gc r nc c ca tham sn si, con

ng i n s chm dt mi kh au. Cc ngi phi t n lc m i.Nh Lai ch l ngi dn ng m thi".

Qua cu trn, c Pht t xc nh Ngi ch l v o s, sn sng bandy cho chng ta nhng li hng dn, phng php thc hnh ch khngth no hnh tr thay gim chng ta, ging nh thy gio ch dy hc tr lthuyt v cch thc lm bi, chnh hc tr phi t lm bi ly mi thc s ctin b.

Hn na, c Pht lun nhc cc t phi n lc thc hnh gio php chkhng ch hiu ch nh sung gio php m thi.

Trong thi c Pht, c mt i s tn Potthila ni ting uyn thm kinhin, l v thy ca 18 nhm t khc nhau. Nhng ch thuyt php thim khng thc hnh g v nhng iu mnh ging dy. c Pht bit vynn mun khuyn co v ny. Mi khi S Potthila n thm Ngi, Ngi


13/78

thng ni: "i c Potthila rng khng y ?" hay "Hy ra v i crng khng!". V S nghe vy, thm ngh "Ta vn l mt php S bin ti vngi v tinh thng kinh in, gio ha cho bit bao nhiu t trong bit

bao nhiu nm nay, nhng ti sao c Bn S li gi ta l 'rng khng'?Chc l Ngi ng ta khng thc hnh gio php. Vy ta phi lm theo tn ca Ngi".

Sng sm hm sau, khng cho ai bit, S ra i cng vi ngi t cuicng ca S n mt tu vin tht xa c 20 v t kheo A-la-hn thng tr . Quyt tm tu tp, S n v trng lo tu vin, thnh cu Ngi ch dythin. V ny trc kia vn cng l t ca S, tr li rng "i c lngi lu thng kinh in, l ra ti y mi l ngi thnh gio i c, lmsao ti c th ch dy cho Ngi?". Mc du S c sc ni n nhng v nycng khng nhn v thy S Potthila cn ng mn rt cao. Sau S thnh

cu cc v khc nhngg ai cng t chi. Cui cng S phi xin mt v sa diA-la-hn mi 7 tui dy thin. V ny ni "Ti ch l mt sa di lm sao dmdy S. Nhng nu qu tht S quyt ch mun hc, S phi chu tun theoli yu cu ca ti". S ni d c phi nhy vo la, S cng tun theo.

Hai ngi i n mt h nc. V sa di bo S Potthila nguyn y o dmmnh xung nc. S Potthila sn sng lm theo. V sa di bit S Potthila chu dp b ci ng ca mnh ri nn mi bt y dy S hnh thin. V sadi ni: "Gi s mt g mi c 6 l. Nu c mt con cc k chui vo g miny v S mun bt n ra, S phi ng bt 5 l, ch cha mt l, S s theo

di l bt cho c con cc k. Cng nh vy, khi hnh thin S phing 5 ca gic quan li, ch cha mt ca theo di i tng m thi".i c Potthila vn tinh thng gio php nn hiu ngay ng ca v sa di.S i n mt ni thanh vng hnh thin. Lc c Pht dng hoquang phng n ni S ang ngi thin cng vi cu k sau:

"Tu thin, tr hu sanhB thin, tr hu ditHy t mnh n lc

Khin tr hu tng trng"(Cu 282, kinh Php C)

Do y phc tr v Ba-la-mt nn khi cu k va chm dt th SPotthila c c o qu gii thot A-la-hn.


14/78

Tr hu thc s ch c th pht sanh t cng phu tu hnh, v t kinh nghimthc chng, ch khng t s nghe, c gio php, khng phi l nhng kinthc vay mn t cc li ging, sch v hay kinh in. Cho nn mun thcc Gic ng, gii thot, ta khng th khng hnh thin.

y S mun ni thm l khi v sa di dy S Potthila hy ng nm cagic quan v canh gi ca th su, iu ny c ngha l g? C phi l hnhgi phi nhm mt bt tai che mi li? Lm cch no ng 5 ca gicquan?

ng li y c ngha l khng cho cc tm bt thin c iu kin chenvo cc ca gic quan ny, khi ta thy hnh nh no, nghe mt m thanhhoc ngi nm ng chm mt vt g. ngha trn vn nht ca vic thuthc ng quan ny l s ngng li ti ci thy khi ta trng thy mt vt, s

ngng li ti ci nghe khi ta nghe mt m thanh... ng c gng i ti kinhnghim vt thy hay m thanh nghe .

Trong mt bi kinh khc, c Pht c dy "Hy ngng ngay s thy, snghe m khng tm n s phn bit, phn on i tng". Vy lm thno ng ca cc gic quan li hoc t ra c th ngn chn cc tm btthin trong ngh ? Thc tp chnh nim! ng vy! Vi chnh nim tac th ng ca cc gic quan hoc t ra c th ngn chn cc tm bt thinsanh khi qua cc ca . Vy Thin Minh St c kh nng thu thc cng quan tm c th theo di hu hiu ca th su l ca ca tm .

Mc ch ca S khi k tch truyn i c Potthila l khuyn khch quv hnh thin ch khng phi coi thng hay ch trch nhng ai khnghnh thin. iu ny rt quan trng! Trong mt bi kinh c Pht c dy lcc hc gi v cc hnh gi khng nn ch trch ln nhau m phi bit tnqu v knh trng ln nhau. V hnh gi c th ngh rng: "Nh cc hc giuyn thm, cc Php S li lc m mnh thng sut hn v Pht php, cngc h tht v cng hu ch cho mi chng sanh". Cn cc v hc gi c thngh rng: "Tht may mn c cc v Thin S, thin gi thc hnh gio php,thnh t Gic ng. Nh mnh mi hiu r v tin chc hn vo li lc ca

php hnh".

Tm li c Pht nhiu ln, bng nhiu cch dy chng ta rng BtChnh o l con ng cao diu nht trong tt c cc con ng, l

phng php duy nht thanh lc chnh kin v thnh tu chnh tr. Ngi


15/78

mun chng ta khng ch thng hiu gio php m phi bit em ct ty cas hiu bit ra thc hnh c th thc s hng li lc ca php bo.

Chng ta tht s c phc bu c gp v c hnh php mn ThinMinh St ny. Ta hnh thin qun l ta ang hon ton lm ng theo lidy bo v s mong c ca mt bc Gic ng. Hnh thin l cng vic v

bn phn ca ngi t Pht phi lm v phi hon thnh. V hnh thincng l thc s i ng con ng Bt Chnh o m c Pht khai mv truyn dy li cho tt c chng sanh.

SADHU! SADHU! SADHU!Kha Thin ti San Francisco, 28-07-1990

---o0o---

(3)

c Pht v Php Mn Thin Qun

Mi y c ngi n ni vi S l h c c trong mt quyn sch cu"Thin Minh St c c Pht khm ph tr li t nhng php mn tng c hnh tr t thi c xa ti n ". Hm nay S mun ging giiv cu ny qu v hiu tt r ngha thc s ca n.

Mi thong nghe qua ta c th tng rng Thin Minh St l mt php mn tng c hnh tr trc thi c Pht. Tht ra khng nhng c Pht ch khm ph ra php mn ny m Ngi cn khai th cho chng sanh ton

b gio l do t Ngi chng ng khng thy ch dy cng nh tt c nhngg ch Pht trong qu kh tng chng ng v gio ha cho chng sanh.Vy ta phi hiu cu trn theo tinh thn nh th. V Thin Minh St l mt

php tu b ngn che, khut lp trong mt thi gian rt lu t i cc cPht, cho n khi c v Pht hin ti l Pht C m xut hin trn th gian,khai sng tr li ton b gio php ca ch C Pht, trong c php mnthin qun ny.

Theo Pht gio, chng ta tin rng trong qu kh tng c nhiu v Pht vcng s c nhiu v Pht xut hin trong tng lai. Do l t ca cPht C m, chng ta gi Ngi l v Pht hin ti mc du thc s by gi

Ngi khng c mt na. Trc c Pht C m c ba v Pht qu khtrong chu k th gii ny. V cui trong ba v C Pht ny l c Pht CaDip (Kassapa) cng dy chng sanh v T Diu , Thp Nh Nhn


16/78

Duyn, T Nim X... trong c php hnh Thin Minh St. Sau khi cPht Ca Dip cng cc t ca Ngi nhp dit, gio php ca Ngi bmai mt vi thi gian trong khong cch di hng triu nm trc khi cPht C m ra i. Ch gii c ghi rng ton b gio l ca c Pht Cm ng nht vi gio l ca c Pht Ca Dip.

D chng ta phi hiu rng Thin Minh St tng c cc v Pht qukh ging dy ch khng phi l mt phng php thin no thuc v mtgio php hay mt tn gio no khc. c Pht Ca Dip xut hin ti n v trong thi Ngi chc chn c nhiu ngi hnh theo Thin Minh Stv phn ng cc Ch gii gia l ngi n . V th khi ni n ni chncc v Pht ra i th hu nh n l trung tm . Do ta cng hiuc rng Thin Minh St tng c hnh tr ti x c n nhng khng c ngha l Thin Minh St tng l mt php mn trong cc tn

gio c xa khc ti n nh o l B la mn (hay n gio ngynay).

Ch qua php Thin Minh St, hnh gi mi c th t c kt qu tt pl t mnh khm ph ra ba c tnh ca mi hin tng do iu kin tothnh, tc l t thn chng c V Thng, Kh v V Ng. Theo Chgii gia Pht m (Buddhaghosa) th ch V Ng l do mt v Pht thcchng v dy li cho chng sinh m thi. Cn hai c tnh V Thng vBt Toi Nguyn (Kh) th khng cn phi l v Gic ng mi thu sutc. V vy, thy v dy c V Ng xem nh mt kh nng c bit ca

v Pht, cn hai c tnh kia th cc bc hin nhn (nh B Tt) cng c ththu sut gio ha chng sinh c. Nhng mt quyn Ph Ch gii khcc ghi rng khng ai ngoi cc v Pht c th khm ph v ch dy c haic tnh ny v ch nhng ai trong lnh vc Pht php mi c th c kinhnghim thc s c hai c tnh ny. V chnh s thy c hai thc tngV Thng v Bt Toi Nguyn mi c th a dn n s thy thc tngV Ng ca cc Php. V V Ng l mt c im ca Pht gio m khngtn gio no khc c.

Vy ta phi hiu ba c tnh l g? Khi ta lm b mt ci ly, ta ni n vthng. Khi ta l p ci gai, ta thy au thy kh. Nhng loi v thng vkh au ny tht chng my kh thy c. Nhng ci V Thng vKh m thin sinh thy c qua Thin Minh St hon ton khc. S mongqu v y hiu r v nh r iu ny!


17/78

c tng V Thng thy c qua Thin Minh St ny khng phi l cithay i bnh thng bn ngoi m l tnh cch thay i tng chp mt, tngkhonh khc mt trong mt i tng. c tnh Kh kinh nghim ctrong Thin Minh St cng khng phi l cm gic au kh v thn hay vtm, nhng l ci kh, ci bt toi nguyn trong i tng ngay c khi taang tip nhn nhng cm th lc hay hnh phc. Thin sinh s t nhn thyc l tt c nhng g b p ch bi sanh v dit th ci l kh hay bttoi nguyn. V mun thy c c tng V Thng v Bt Toi Nguynca mi hin tng do iu kin to thnh, ta phi hnh Thin Minh St. Chvi mn thin qun ny ta mi c th kinh nghim c thc tng ca itng v khng ai ngoi ch Pht c th ch dy c iu ny. Gio l v

ba c tng ca mi hin tng l nt c th ca Pht gio, nn ta c thkt lun l s thy c ba c tnh ny ch c trong gio php ca ch Phtthi. Vy php Thin Minh St khng h c vay mn t mt gio php

no khc. Nu phi ni l vay mn th ch c vay mn t gio php cach C Pht m thi.

c Pht cng hn mt ln dy rng "Cho d c mt v Pht ra i haykhng th ba c tnh kia cng tim n trong mi hin tng do iu kin tothnh". Tt c php hu vi u v thng v bt toi nguyn, vn php uv ng. Vy, ba c tnh do khng phi c Pht ch t ra m c sntrong mi hin tng. Mi khi mt hin tng sanh khi do iu kin sanhkhi th t n mang ba c tnh ny ri. Do c Pht xc nh rngmt v Pht khi Gic ng c iu ny s tuyn ging cho mi ngi

bit l tt c php hu vi u v thng, tt c mi mi hin tng do iukin to thnh u bt toi nguyn v vn php u v ng.

Cng th y, l Duyn Khi cng tim n sn trong mi php mn v chngsanh cha kh nng pht hin ra chng cho n lc c mt v Pht rai mi khm ph v phi by cho chng sanh c r.

Cng vy i vi lut Nghip Bo. C ngi cho rng lut nghip bo ny ldo c Pht mn t n gio nhng S ngh im ny khng ng lm

v lut nghip bo trong Pht gio rt khc vi lut nghip bo trong n gio. Lut nghip bo l mt quy lut thin nhin, khng cn n mt ngisng to, ban hnh hay lm trng ti cho lut ny.

Tt c nhng quy lut t nhin ny ch ch c hin by do tr tu canhng bc phi thng nh ch Pht. c Pht C m khm ph ra chnl m khng cn s gip bn ngoi no khc ngoi tr tr tu ton gic


18/78

ca Ngi. Trn ng Ngi i n vn Lc Uyn ban bi php ChuynPhp Lun u tin, mt v n s gp v hi Ngi l t ca ai? Ngitheo gio php no? c Pht tr li rng: "Nh Lai khng c thy, Nh Laikhng c ai ngang hng, Nh Lai l mt ngi hiu bit tt c". Qua cu trli trn, Ngi khng nh Ngi c tr tu ton gic, khng thy ch dy Ngit chng ng cc chn l trn, thnh t chnh qu cao tt nht bi n lc

phi thng ca chnh mnh.

Do ni rng Pht php c vay mn t gio l khc l c s xemthng c Pht v Ngi khng cn da vo hay hng v mt gio phpno khc hc v dy v nhng iu trn. c Pht xc nhn rng "NhLai l ngi khai m Con ng m cha tng ai khai m, Nh Lai lngi ch by Con ng m cha tng ai ch by ra, Nh Lai l ngituyn khai Con ng cha ai tuyn khai, Nh Lai l ngi hiu bit Con

ng m cha c ai hiu bit, Nh Lai l ngi tinh luyn Conng m cha tng ai tinh luyn v tt c t ca Nh Lai sau ny ssng an tr trn con ng ma Nh Lai khai ng". Qua li xc quyt tathy r o Pht khng mang mt mn n no i vi bt c mt v thyno. Khi c Pht xc nhn Ngi l ngi tin khi ca Con ng tc l

Ngi u tin khai m li Con ng b che lp t khi v Pht qu khnhp dit.

Ngoi ra c mt im cn lu khi ni v php mn Vipassana. ChVipassana l ch Nam Phn (Pali) trong lc bn Bc Phn (Sanskrit) l

Vipashiana hay Vidshana. Pali v Sanscrit l hai ngn ng rt gn nhau.Nhiu khi ch cn a mt vi danh t Pali sang Sanscrit vi cht t thay im khng cn phi dch ra. S tra li trong cc cun t in ln caSanscrit. Mt trong nhng cun ny (Sanskrit - English Dictionary) khngnhng k ch, ngha m cn cho bit xut x t tng t ng. Hai chVipashiana v Vidashiana c ghi l c t kinh in ca Pht gio.

Sau S c nghin cu mt cun t in khc cng thuc Bc phn. Nhqu v bit, kinh in Pht gio Bc tng dng Sansckrit v kinh in

Nguyn thy dng ch Pali. C mt loi Sanskrit tiu chun (thun ty) vloi Sanskrit lai ( pha trn vi Pali dng ghi chp kinh in). Do trong cun t in Bc phn li cng ghi rng hai ch Vipashiana vVidashiana ny xut x t kinh in Pht gio.

Da vo hai cun t in trn, S thy r l hai danh t ny u t kinh inPht gio m ra. Vy nu ai cho rng Thin Minh St l t kinh in ca cc


19/78

tn gio c trc Pht gio nh kinh V hay o Ngha Th th l iuthiu cn c.

Chng ta u bit l Thin Minh St a n s thc chng ba c tng,hoc hnh Thin Minh St l thy c ba c tng V Thng, Kh, V

Ng. Trong khi o Pht ni v c tnh V Ng, th i vi o B la mnhay n gio, ci Ng, ci i hn li l chn l ct ty ca h. VyThin Minh St l mt phng tin dng xuyn thu thc tng V Ng,khng th no ph hp vi cc gio l ca o B la mn. Do ta cng ktlun c l Thin Minh St khng th no tm thy trong cc kinh in xaca B la mn gio nh kinh Vedha hay Upanishad.

Vy Thin Minh St l g? l s tu tp chnh nim thy c thctng ca cc hin tng do iu kin to thnh. n y, S mun ging

li on kinh T Nim X m qu v vn hng tng c mi sng trc khihnh thin. S ging on kinh ny kh nhiu ln ri. Phn ng qu vy u c tng, nh v hiu on kinh ny. S mong qu v hy gi tmkin nhn trong khi S sp ni li cho nhng ai cha c nghe hoc ngheri m qun.

Mi sng S thng gip qu v c on kinh ny l phn gii thiu kinhi Nim X nhc li cch hnh tr T Nim X: " y v t kheo sngqun thn trn thn... th trn th, tm trn tm, php trn php... mtcch tinh cn tnh gic chnh nim loi b tham u i". y l mt

cu kinh ngn gn nhng bao hm c tt c phng cch tu tp chnhnim.

c Pht nu ln nhng yu t cn thit cng kt qu tc th m phngphp ny mang li cho hnh gi. Bn lnh vc qun nim l: thn, th, tm,php; v tinh cn, tnh gic, chnh nim l ba iu kin phi c khi hnhthin:

- Yu t th nht, tinh cn c ngha l sc c gng v nu khng c gng thkhng th c chnh nim. C gng y l v tm ch khng phi v thn.Tinh tn a li chnh nim lin tc v mnh m. S c gng ny phi va v qun bnh, khng qu t cng khng qu nhiu gi tm trn itng.

-Yu t th hai l tnh gic ngha l thy i tng mt cch r rng vng n bng con mt ca tm.


20/78

- Yu t th ba l khi hnh Thin Minh St ta phi tinh tn n lc thy rrng v ng n i tng bng cch p dng chnh nim.

Do , tuy y chnh nim c nu sau tnh gic nhng c th y l mtli ni theo cch thi by gi. ng v mt trnh t th phi c tinh cn,chnh nim ri mi c tnh gic c v nu cha c chnh nim th khngth c tnh gic c. Chnh nim l gi tm tr yn trn i tng.Chnh nim khi c gi lin tc trn mc th s cng lc cng mnh vsu hn. Lc , tm s lng xung yn lng v trong sch, nhng chngngi ca tm s c gim bt v gt ra ngoi, tm s tr nn thanh tnh vsng sut.

Ch khi no tm an tr trn mc trong khong mt thi gian kh lu thhnh gi mi thy c i tng ny mt cch chnh xc v thu sut t

lc khi sanh cho n khi hoi dit. Cc bc trng lo vn dy rng mcdu c Pht khng nu ra tm nh y, nhng ta phi hiu l c Phtdy l c chnh nim tc l c tm nh.

Tm li khi hnh Thin T Nim X, ta phi c s c gng v tm, th hail phi duy tr chnh nim trn i tng cho tm c an tr vng chc, ri qua yu t th ba l s thy bit cc c tnh ca i tng. Trc ht lnhng c tnh ring bit ri sau l nhng c tnh chung. Thy c itng nh l thy Thn th khng c s hiu bit, thy Tm l ci hng vi tng ca Tm. ng thi cng do thy c i tng Thn Tm, c

sanh ln ri dit i hnh gi s t nghim l i tng mnh ang quan st lv thng. Khi thy i tng v thng th tc khc l thy n kh. V khl g? L s p ch bi sanh ri dit. V khi thy r c c tng vthng v kh ca i tng, hnh gi t khm ph ra l khng c mt tcnhn no iu khin kim sot c cc hin tng trn ang t din bintheo tin trnh ca chng. y chnh l c tnh V ng ca i tng. Vqua quan st ba c tnh ny, hnh gi ch thy i tng thun ty ch lnhng hin tng ch khng phi thy chng qua mt ngi, mt chngsanh, n ng, n b... y l im m c Pht gi l tnh gic.

Vy th tnh gic l mt yu t ch c sau khi tm hnh gi c an tr,trong sng, tc l tm nh. Tm nh ny ch sanh khi khi c chnh nim

bng sc c gng lin tc ca thin sinh. Tm li Thin Minh St cn hi bn iu kin: c gng, chnh nim, tm nh v s hiu bit ng n.


21/78

Vy kt qu tc khc ca Thin minh St l g? Khi bn yu t trn (tinhtn, chnh nim, nh v tnh gic) lm vic mt cch hi ha, khng kht,th c Pht dy rng kt qu t nhin l hnh gi s "loi b mi tham u i". Tham l ham mun, bm vu, dnh mc... u l sn hn, ght b, sumun... C mi giy pht m trong tm ta c mt bn yu t ny lm vicmt cch qun bnh, tt p th giy pht , ta c th ngn chn khng chocc nhim sanh khi trong tm. Ch "loi b" trong cu kinh khng cngha l cc nhim ny nm sn trong tm ri, v hnh gi c gng tytr n. "Loi b" y c ngha l ngn nga, khng to iu kin cho chngc c hi sanh khi. Kt qu ny khng phi ch t c v sau, m ngaytng gi pht ang hnh thin, ang hi trong tm bn yu t trn.

"Tham u i " y khng phi ch cho nhng vui bun th tc, haynhng h ly trong cuc sng ca con ngi. " i" y c ngha l i

tng ang quan st. Th d, khi ly i tng l hi th, quan st v xuynthu c c tnh ca hi th, thy n n ri i, sanh ri dit, thy nthun ty l mt hin tng ch khng qua mt c nhn no, lc thinsinh c th ngn chn c khng cho ci tham, ci u sanh khi i vi itng l hi th ny. Vy ta phi hiu l "loi b nhim" y ch xy rang thi vi cc tm Tinh tn, Nim, nh, v Tnh Gic ang hin khi.

Cho nn cu ny nu dch qua Anh ng l " t b tham u... ("having re-moved" thay v "moving") th khng ng bi v nu tham u c loi

b th chng ta chng cn phi hnh thin lm chi na, bi v mc ch ca

thin qun l thanh lc tm loi b tham u i...

Khi thin sinh c th gi khng cho "tham u" sanh khi tc l ngi ny thy i tng ng nh n l vy, khng thm vo m cng khng bt cig ni i tng. Th d, nu ta thm vo n mt nim "tt" hay "xu"hoc ta bt i mt c tnh ca i tng ny th "tham u" s i lin tckhc vo i tng. Ch gii c ghi rng "cch nhn i tng ng nh nl" ny l kh nng, l s vin mn ca thin sinh, v ch ngi thin sinhlc khng hnh thin, tr li cuc sng hng ngy cng hay thm bt nhiu

iu vo i tng. Tm li khi ta ngn nga c tham u khi sanh, tami c kh nng thu t c thc tng s vt.

Vy tt c nhng g cn phi lm trong hnh thin qun l iu ha sao chobn yu t Tinh cn, Chnh nim, nh v Tnh gic hot ng qun bnh vnhp nhng vi nhau trong tng chp, tng giu mt. l ta to iukin cho tm khng b nhng chng ngi ngn che cc i tng. Lm


22/78

c nhng iu ny l thin sinh c mt sc mnh hon thnh nhngmnh cn phi lm. Ch gii c ghi rng ba ch "Tinh cn, Chnh nim,Tnh gic" nu ln nhng nhn t ca vic hnh thin v cu "loi b thamu i" nu ln nhng yu t ca vic loi tr, bung b. Sng mai khi quv c tng on kinh ny, S mun qu v hy c n vi s hiu bit thtthu o ngha n nh trn.

Tt c nhng g ta lm, ta phi lm vi tr tu, s hiu bit ng ng, khngphi ch lm theo thng l theo hnh thc.

Mong cho qu v c c kh nng loi tr mi tham u i bng cch pdng trn bn yu t tin quyt nu trn thnh t c mc ch cuicng l chm dt mi kh au.


---o0o---

(4)

Li ch ca Thin Hnh

Trong cc kha thin tp ca chng ta, cc thin sinh phi tp ch nimtrong c bn t th i, ng, ngi, nm. H phi duy tr chnh nim trongmi thi khc, mi t th ca h. Tuy nhin, t th chnh trong khi thctp qun nim l t th ngi vi chn xp cho. Bi v thn th con ngikhng th no chu ng c cch ngi ny trong nhiu gi, nn chng taxen k cc sut ngi thin vi cc sut i kinh hnh. V php Thin Hnh,hay i kinh hnh, l mt php thin quan trng, ti mun tho lun y v

bn th, tm quan trng, v cc li ch ca php thin ny.

Vic thc hnh thin qun nim c th v nh vic un nc. Khi un nc,ta nc vo ni, t ni ln bp, ri vn la ln. Nu ta tt la d ch mt

thi gian ngn, nc s khng bao gi si, cho d sau ta li vn la lnna. Nu ta c tt v vn la nhiu ln nh th, nc s khng bao gi si.Cng nh th, nu c nhng khong h gia cc thi khc chnh nim th tas khng th to c mt xung lc v s khng t c Chnh nh. Vvy trong cc kha thin, hnh gi c hng dn thc tp chnh nim lintc khi h tnh thc, t lc m mt thc gic vo bui sng cho n khi bt


23/78

u ng vo ban m. T , php thin hnh c dung hp vo cng phupht trin chnh nim lin tc ca mi hnh gi.

Mt iu ng bun m S thng nghe ngi ta ch trch php thin kinhhnh, cho rng qua php thin ny, hnh gi khng th thu li ch hoc thnhqu tt p no. Tuy nhin, chnh c Pht l ngi u tin dy dy phpthin hnh. Trong kinh i T Nim X, c Pht dy v php i kinhhnh hai ln. Trong on "Cc Oai nghi", Ngi ging rng v t kheo phi

bit "Ti ang i" khi ngi y i, phi bit "Ti ang ng" khi ngi yng, phi bit "Ti ang ngi" khi ngi y ngi, v phi bit "Ti angnm" khi ngi y nm.

Trong on "Tnh gic", c Pht dy, "V t kheo phi bit p dng tnhgic khi i ti v khi i lui". Tnh gic y c ngha l thng hiu chnh

xc nhng g ta ang qun st. hiu ng nhng g ang qun st, hnhgi phi t chnh nh, v mun c chnh nh, hnh gi phi bit qunnim. V vy, khi c Pht ni, "Ny cc t kheo, hy p dng tnh gic,"th ta phi hiu rng khng phi ch p dng tnh gic, m cn phi p dngqun nim v chnh nh.

Nh th, c Pht dy cc thin sinh p dng chnh nim, chnh nh, vtnh gic khi bc i, khi "i ti v i lui." Do , i kinh hnh l mt phnquan trng trong tin trnh thc tp thin nh.

---o0o---

i kinh hnh nh th no?

Mc d kinh i Nim X khng c ghi li cc ch dn chi tit ca c Phtv php thin hnh, chng ta tin rng Ngi dy cho cc v t thc hnh

php ny khi Ngi cn ti th. Cc hng dn hn c cc mn ca Ngi hc, hnh v truyn li t i ny sang i khc. Hn na, ccthin s thi xa hn phi thit lp cc cng thc ging dy da vo s thctp ca cc ngi y. Ngy nay, chng ta c tha hng mt b cc li

ch dn chi tit v phng cch thc tp php thin kinh hnh.

By gi, ta hy ni chi tit v cch thc tp i kinh hnh. Nu bn hon tonl ngi mi bt u, v thin s s dy cho bn s chnh nim v mt iuduy nht khi i kinh hnh: phi chnh nim v ng tc bc chn bngcch ghi nhn thm lng trong tm l "bc, bc, bc," hoc l "tri, phi,


24/78

tri, phi." Trong lc thc tp ny, c th l bn s bc chm hn thngngy.

Sau vi gi thc tp, hoc sau mt hay hai ngy thin tp, bn s c chdn t ch nim vo hai ng tc: (i) bc, v (ii) t chn xung, cng lcy ghi nhn trong tm l "bc i, t xung", hoc "bc, p". Bn phigng ch tm vo hai giai on ca mt bc: "bc i, t xung; bc i,t xung". Sau , bn s c dy t ch nim vo ba giai on: (i) dchn ln; (ii) a chn n trc; v (iii) t chn xung. Sau na, bn sc dy ch nim vo bn giai on: (i) d chn ln; (ii) a chn ntrc; (iii) t chn xung; v (iv) chm hoc n bn chn xung t (hayp xung). Lc , bn s c ch dn l phi ghi nhn trong tm v bngiai on ca ng tc chn: "d ln, bc ti, t xung, n xung t."

Ban u, thin sinh s cm thy kh bc chm li. Tuy nhin, sau khi hc hng dn tm theo di vo mi c ng ca chn, v khi h thcs ch tm theo di cht ch, th t nhin h s bc chm li. H khngcn phi c gng bc chm, nhng khi h ch tm tht k, cc c ngchm ri s t ng n vi h. Khi ta li xe trn ng cao tc, ta c th

phng vi tc 100 km/gi. Vi tc nh th, ta khng th no qun stc tt c cc du hiu bn ng. Nu ta mun c c cc du hiu th ta phi li xe chm li. Khng cn phi c ai ra lnh, "Chy xe chmli!", ngi ti x s t ng li chm li nu ngi y mun c cc duhiu bn ng. Cng nh th, khi thin sinh theo di bm st cc c ng

d chn ln, a chn ra trc, t xung, v n chn xung t, h s tng bc chm li. Khi bc chm li, h mi c th c chnh nim vhon ton nhn thc c cc ng tc ny.

Mc d thin sinh theo di bm st v bc chm li, c th h cng vncha thy r tt c cc ng tc v cc giai on ca bc i. Cc giai onny c th cha c minh nh trong tm, v h tng nh l chng kt tothnh mt ng tc lin tc. Khi s nh tm gia tng mnh hn, thin sinhs dn dn thy r hn v cc giai on khc nhau ca mt bc i; v s

phn bit c bn giai on ca ng tc . Thin sinh s nhn bit rrng rng c ng d chn khng trn ln vi c ng a chn ra phatrc, v h s bit r l c ng a chn ra trc khng c ln ln vi cng t chn xung hoc c ng n bn chn xung t. H s nhn bitr rng v phn bit c cc c ng ny. Nhng g h qun nim v tnhthc theo di s tr nn r rng trong tm thc ca h.


25/78

---o0o---

Nhn thc c T i

Khi thin sinh tip tc hnh tr php kinh hnh, h s qun st c nhiu s

kin hn. Khi h d chn ln, h thc nghim tnh th nh nhng ca bcchn. Khi a chn ra trc, h thc nghim c s chuyn ng t niny sang ni khc. Khi t chn xung, h thc nghim c tnh th nngn ca bn chn, bi v bn chn s tr nn nng n hn khi n t t a hxung t. Khi bn chn chm t, h cm nhn c s chm xc ca gtchn vi mt t. Do , cng lc vi qun st s d chn, a ra trc, txung, v n xung t, thin sinh cng s cm nhn c tnh th nhnhng ca bn chn a ln, chuyn ng ca chn, tnh th nng n khi hchn xung, v s chm xc ca bn chn, s cng mm ca bn chn trn

nn t.Khi thin sinh cm nhn c cc tin trnh ny, l h ang cm nhn c

bn yu t c bn (t i, dhatu). Bn yu t c bn l: t, nc, la,gi. Bng cch tht s theo di bn giai on ca bc i kinh hnh, bncht ca bn yu t ny c cm nhn, khng phi ch l cc khi nim, ml cc tin trnh tht s, nh l cc thc ti ti hu (chn ).

By gi, chng ta hy i vo chi tit hn v v c tnh ca cc yu t nykhi i kinh hnh. Trong ng tc th nht, khi d bc chn ln, thin sinh

cm nhn c s nh nhng; v khi h cm nhn c s nh nhng, hhu nh cm nhn c yu t la. Mt c tnh ca yu t la l lm chos vt nh nhng hn, v khi nh nhng hn th chng s bay ln. Trong khicm nhn c s nh nhng ca ng tc a ln, thin sinh cm nhnc bn cht ca yu t la. Tuy nhin, ngoi s nh nhng cng cn c schuyn ng khi d chn ln. Chuyn ng l mt c tnh ca yu t gi.Tuy nhin, s nh nhng ca yu t la th bao trm hn. Cho nn ta c thni rng trong giai on d chn ln, yu t la l chnh v yu t gi l

ph. Hai yu t ny c thin sinh cm nhn khi h ch tm theo di ngtc d chn ln.

Giai on k tip l a chn ra trc. Khi di chuyn bn chn ra trc, yut bao trm l yu t gi, bi v chuyn ng l mt trong cc c tnh chyu ca yu t gi. V vy, khi thin sinh ch tm vo s chuyn ng achn ra trc trong khi i kinh hnh, h hu nh s cm nhn c bn chtca yu t gi.


26/78

Giai on tip theo l s chuyn ng t chn xung. Khi thin sinh tchn xung, c mt s nng n ni bn chn. Tnh nng n l mt c tnhca yu t nc, nh th ang nh git v sn st. Khi mt cht lng c tnhnng n, n tr nn sn st, dnh nhn. Nh th, khi thin sinh cm nhn tnhnng n ca bn chn, h hu nh cm nhn c th tnh ca yu t nc.

Khi n bn chn xung t, thin sinh cm nhn c tnh cht cng hocmm ca bn chn trn mt t. iu ny a n th tnh ca yu t t.Bng cch ch tm vo s n ca bn chn xung t, thin sinh hu nhcm nhn c th tnh ca yu t t.

Nh vy, ch trong mt bc i, thin sinh nhn thc c nhiu tin trnh.H cm nhn c bn yu t t, nc, la, gi v th tnh ca chng. Chc nhng thin sinh no chu kh thc tp nh th mi c hy vng nhn thy

c cc iu ny.---o0o---

Danh-Sc v tu gic u tin

Khi thin sinh tip tc hnh tr php thin kinh hnh, h s nhn thc crng cng vi mi c ng, s c mt tm ghi nhn, mt s tnh gic v cng . C mt chuyn ng d bc chn ln v cng c mt ci tm nhn thc s d bc . Trong thi khc k tip, c mt chuyn ng a

chn ra trc v cng c mt ci tm nhn thc s chuyn ng. Hn na,thin sinh s thy rng c s chuyn ng v s nhn thc cng sinh khi vhy dit trong thi khc . Qua giai on k tip, c mt chuyn ng achn xung v cng c mt tm nhn thc s chuyn ng; v c hai cngsinh khi v hoi dit ngay khi t chn xung t. Mt tin trnh tng txy ra khi n chn xung t: c s n v s nhn thc v n. Bngcch ny, thin sinh hiu rng song song vi s chuyn ng ca chn l ccc thi khc ca s nhn thc.

S nhn thc trong cc lc nh th gi l Danh (nama) hay Tm, v s

chuyn ng ca chn gi l Sc (rupa) hay Vt cht. Nh th, thin sinh scm nhn c tm v vt cht khi sinh v hoi dit trong mi thi khc.Thi khc ny c s d bc chn v s nhn thc v d chn ln, v thikhc k l c s chuyn ng a chn ra trc v s nhn thc v chuynng , v c tip tc nh th. iu ny c cm nhn nh l mt cp,danh v sc, khi sinh v hoi dit trong tng thi khc. Nh th, nu thin


27/78

sinh theo di cht ch, h s tin n s cm nhn v s hin din ca cpdanh-sc, tm v vt cht, trong mi lc qun st.

Mt iu khc na m thin sinh s khm ph ra l vai tr ca nh, chiphi tng ng tc. H s trc nhn c rng h d chn ln l v h munnh th, h a chn ra trc l v h mun nh th, h t chn xung l vh mun nh th, h n bn chn xung t l v h mun nh th. C nghal h s trc nhn rng c mt nh xy ra trc mi ng tc. Sau khi c nh d chn, l d chn xy ra. T h thng hiu c tng "duynsinh" ca mi s kin -- cc ng tc ny khng th t xy ra nu khng cnhng iu kin. Cc ng tc ny khng to ra bi thn linh hay mt quynlc no, v cc ng tc ny khng bao gi xy ra nu khng c nguynnhn. C mt nguyn nhn hay mt iu kin cho mi ng tc, v iu kin chnh l nh tin khi xy ra trc mi ng tc. y l iu m thin

sinh s khm ph c khi h chuyn ch qun st.

Khi thin sinh thng hiu c tnh duyn sinh ca mi ng tc, v ccng tc ny khng do thn linh hay quyn lc no to ra, h s thng hiuc rng cc ng tc l do nh. H thng hiu c rng nh liu kin ng tc c xy ra.

T , s lin h gia ci to iu kin v ci b iu kin, gia nguynnhn v hu qu, c hiu r. Trn c s ca s hiu bit ny, thin sinh sg b cc nghi ng v Danh v Sc qua s nhn thc rng danh v sc

khng th khi sinh nu khng c iu kin. Vi s thng hiu r rng vtnh duyn sinh ca vn vt, v vi s vt thot cc nghi ng v danh vsc, ngi thin sinh c xem nh l t n giai on ca mt v "cnTu Hon" (tiu Tu Hon, cula-sotapanna, lesser Sotapana) .

Tu Hon l ngi "nhp dng" (d lu), ngi t c qu v utin ca s Gic ng. V "cn Tu Hon" khng phi l mt ngi "dlu" thc th, nhng c xem nh l s c ti sinh trong cc ci tngi an nhn sung sng, nh l ci ngi v ci tin. Ngi "cn Tu Hon" khng th ti sinh trong bn ci au n nh l a ngc, th, ci a-tu-la, ng qu.

Mc "cn Tu Hon" ny c th t c bng cch hnh tr phpthin kinh hnh, lun lun ch tm vo cc ng tc ca bc i. y l lich ln nht ca php thin kinh hnh. Tng Gic ng ny cng khng phid t c, nhng mt khi thin sinh t n , h bit chc rng h s


28/78

c ti sinh trong mt ci sung sng, tr phi h li to nghip c m saa.

---o0o---

Tam php n

Khi thin sinh thng hiu danh v sc c sinh khi v hy dit trong mithi khc, h s thng hiu c s v thng ca cc tin trnh bc i, vh cng thng hiu c s v thng ca nhn thc v bc i . S hinhu ca hoi dit tip theo sinh khi l du hiu hoc c tnh ca mt svt g m ta bit rng n khng thng tn. Nu ta mun xc nh mtvt g l thng tn hay v thng, ta phi c gng xem xt -- qua nnglc ca thin nh -- rng vt c phi l i tng ca mt tin trnh sinh

khi ri hoi dit hay khng. Nu kh nng thin nh ca ta c nng lcgip ta thy c s sinh dit ca hin tng, th lc ta mi c th quytnh hin tng c qun st l v thng. Bng cch , thin sinhqun st c s hin hu ca chuyn ng d chn v s nhn thc cachuyn ng , ri chng li bin mt i, nhng ch cho chuyn ng achn ra trc v nhn thc v chuyn ng a chn ra trc. Cc ng tcny sinh ri dit, sinh ri dit, v thin sinh t mnh thng hiu c tintrnh ny -- h khng cn phi chp nhn hay tin tng iu ny qua mtquyn lc ngoi vi no, m cng khng cn phi da vo bo co ca mtngi no khc.

Khi thin sinh thng hiu danh v sc khi sinh ri hoi dit, h thng hiudanh v sc l v thng. Khi h thy chng l v thng th tip theo l hs thy chng l nhng g bt toi bi v chng lun lun b trng thi sinhdit p bc v nn. Sau khi thng hiu tnh v thng v bt toi cavn vt, thin sinh thy rng h khng th lm ch c chng; c ngha lh trc nhn rng khng c mt bn ng hay linh hn no bn trong ralnh cho chng c thng tn. S vt ch sinh khi ri hoi dit theo lutthin nhin. Nh thu hiu nh th, thin sinh thu hiu c c tnh th baca cc hin tng hu vi -- ty thuc iu kin, c tnh ca v ng, mtc tnh ca mi vt vn khng c bn ng. Mt ngha khc ca v ng lkhng c ch nhn -- ngha l khng c mt thc th no, mt linh hn no,mt quyn lc no c th lm ch c bn th ca vn vt. Nh th, nlc , thin sinh thng hiu c ba c tnh ca mi hin tng hu vi-- Tam Php n: v thng (anicca), kh (dukkha), v v ng (anatta).


29/78

Thin sinh c th thng hiu c ba c tnh ny qua cch theo di bm stcc ng tc bc i v cc nhn thc ca ng tc. Khi chuyn tm chnim vo cc chuyn ng ny, h s thy vn vt khi sinh v hoi dit, vt , h s t mnh nhn thc c tnh v thng, kh, v v ng ca ttc mi hin tng hu vi.

---o0o---

Tm X Ly

By gi chng ta hy kho st chi tit v cc ng tc ca i kinh hnh. Gis ta quay phim, thu hnh cc bc chn d ln. Gi s thm rng khi dchn ln th mt mt giy ng h, v gi s rng my quay phim c thchp c 36 nh trong mi giy. Sau khi quay phim, ta nhn li tng tm

nh trong cun phim. Ta se thy rng mc d d bc chn ln c v ch lmt ng tc, nhng thc ra l 36 s chuyn ng. Mi tm nh cho ta thycc c ng khc nhau, mc d s khc bit ny rt nh m ta thng khng n. Nu my quay phim c th chp c mt ngn tm nh trongmt giy th sao? Lc , ta li s thy c mt ngn ng tc trong mtchuyn ng d bc chn, cho d cc ng tc ny hu nh kh m phn

bit c. Nu my quay phim c th chp mt triu tm nh trong mt giy-- iu ny cha xy ra, nhng mt ngy no s c nh th -- th lc ,ta s thy c mt triu ng tc trong mt hin tng m ta cho rng ch cmt chuyn ng duy nht.

N lc trong php thin kinh hnh l thy cc chuyn ng ca ta nh lmy quay phim, tng tm nh mt. Ta cng mun qun st s nhn thc v nh trc mi chuyn ng. Nh th, ta mi khm phc quyn lc tr tuminh st ca c Pht, qua Ngi thy c tt c mi chuyn ng.Khi chng ta dng ch "thy" hay "qun st" trong tnh hung ca chng tath ch c ngha l ta c th thy mt phn qua li trc tip v mt phn quali suy din; ta khng th no thy trc tip c triu chuyn ng nh cPht thy.

Trc khi thin sinh thc tp php i kinh hnh, h tng rng mt bc ich l mt ng tc. Sau khi thin qun v ng tc , h thy c t nht l

bn ng tc. Nu h qun st su xa hn, h s hiu rng mi mt ng tcny li bao gm c triu ng tc nh khc. Nh th h thy Danh v Sc,tm v vt cht, khi sinh ri hoi dit, nh l v thng. Bng cm nhnthng thng, chng ta khng th thy tnh v thng ca vn vt v tnh v


30/78

thng b che ph bi mt o tng ca s lin tc. Ta tng rng ta chthy c mt ng tc lin tc, nhng nu ta nhn k hn, ta s thy rng cio tng v lin tc c th b ph v. o tng b ph v bng cchqun st trc tip cc hin tng vt l, tng phn, tng cht, khi chngkhi sinh v hoi dit. Gi tr ca thin qun l kh nng ca ta g bmn lin tc v khm ph thc cht ca v thng. Thin sinh c th khm

ph trc tip bn cht ca v thng ny qua n lc ca chnh h.

Sau khi trc nhn rng mi vt c cu to bi cc phn nh, rng chngxy ra ri rc, v sau khi qun st tng mnh vn mt, thin sinh s trcnhn c rng khng c g trn i h tham th, h thm mun. Nuta thy vt g m ta tng l p nhng li c nhiu l trng, ang b

bng hoi v hy dit th ta khng cn ch n n na. Th d nh khi taxem mt bc tranh sn du tht p. Ta ngh rng nc sn v tm vi

dng nh l mt thc th rn chc, ng nht. Nhng nu ta a bc tranhqua mt knh hin vi cc mnh, ta s thy bc tranh c nhiu l hng vkhong trng. Sau khi thy bc tranh c cu to bi cc khong trng, takhng cn ch n n v khng cn tham luyn n na. Cc nh vt lhc hin i bit rt r tng ny. H quan st, vi cc dng c ccmnh, thy rng vt cht ch l s giao ng ca cc ht t v nng lngthay i lun -- khng c mt bn th no trong c. Bng cch trc nhns v thng bt tn , thin sinh thng hiu rng khng c g ng thm mun, khng c g ng chp th trong th gii hin tng ny.

---o0o---

Kt lun

Gi y chng ta hiu c cc l do ca php thin kinh hnh. Ta hnhtr thin qun v ta mun g b mi chp th v luyn i vo s vt. Qua sthng hiu ba c tnh ca hin hu -- v thng, kh, v v ng ca vn vt-- ta g b c s luyn i. Ta b luyn i v ta khng mun phin no. Khino cn chp th v luyn i, th lun lun cn s hon kh. Nu ta khngmun hon kh th ta phi loi tr chp th v luyn i. Ta phi thng hiurng mi vt u ch l danh v sc khi sinh ri hoi dit, v chng ukhng c t th. Khi ta thc chng c iu ny, ta s c th t b clng chp th vo mi vt. Nu ta khng thc chng c nh th -- cho dchng ta c nhiu sch, i nghe nhiu bui thuyt ging hoc bn lun vs t b tham th -- ta s khng th no thot khi c lng chp th. iu


31/78

cn thit l chnh ta phi c mt kinh nghim trc tip tht s thy rngvn vt hu vi u mang du hiu ca v thng, kh v v ng.

V th, ta phi ch tm qun nim khi ta i, cng nh khi ta ngi hoc khinm xung. Ti khng c ch tm cho rng ch c thin kinh hnh l an thc chng ti hu v kh nng hon ton t b lng tham th. Tuynhin, php i kinh hnh l mt php thin c gi tr nh l php ta thin vcc php thin minh st (vipassana) khc. i kinh hnh khuyn khch phttrin tm . Php ny c nhiu sc mnh nh l php qun nim hi thhoc php qun nim s phng xp ca bng. y l mt dng c hu hiu gip ta loi b cc tm bt thin. i kinh hnh gip ta c minh trit thy thc cht ca vn vt, v ta phi n lc hnh tr php ny cng nh tahnh tr php ta thin v cc php thin khc.

Qua s hnh tr php thin minh st trong mi t th, k c trong lc bci, S cu mong bn v tt c cc thin sinh t c s thanh tnh vin mnngay trong kip sng ny.

SADHU! SADHU! SADHU!NLTV, 1995

(Bnh Anson lc dch, 1997)

---o0o---

(5)

n Trong Thin Qun

Trong mt kha thin tch cc, ngoi nhng gi ngi thin v thin hnhlin tc, thin sinh cn phi n ung ng ngh gi cho thn th khemnh, tinh thn thoi mi th mi c th hnh thin tt p c. Trong

php mn Thin Qun, ta phi lun lun c gng duy tr chnh nim trongsinh hot nn khi n ung ta cng phi hnh thin. Hm nay S s ging v

cch n trong Thin Qun.

Phng cch v n trong Thin Qun ny c chnh c Pht ch dymt cch vn tt trong kinh i T Nim X, on ni v s Tnh Gic.Mc d c Pht khng nu ra nhng li ch dn trc tip, nhng ta c thp dng li dy bo ca Ngi cho cc t kheo v vic n trong thin tp.on ny c ghi li rt vn tt c th v hai l do nh sau:


32/78

1) Ch Tng hiu r cch thc hnh ny nn c Pht khng cn phini chi tit.

2) c Pht ging chi tit nhng nhng li ny khng c ghi chp liv sau ny. L do l vo k kt tp Tam Tng kinh in ln th nht, cc vtrng lo mun truyn c li cc li dy m c Pht mun cc t kheo

phi thuc nm lng, c lu truyn bng ming (cha c ch vit) nnphi tht vn tt. Tt c phng php thin tp c truyn li t i nysang i khc v sau cng c ghi trong Ch gii.

Ch gii l cc gii thch v li dy ca c Pht v ta c th cn c vo hiu thm v php n ung m Ngi ch dn cho cc t kheo. onkinh ny ch gm c 9 ch Pali v c l ch qua 9 ch ny, Ch Tng cng hiu c c Bn S mun dy g:

- "Ny ch t kheo, trong vic n ung th t kheo phi n, ung, nm,nhai trong s hiu bit r rng".

Theo Ch gii, n c ngha l n cc mn mm, ung cc th cho hoc ccth nc, nm (hay lim) cc loi cht nh mt ong, v nhai l n cc loithc n cng. im chnh cn phi hiu l ch "tnh gic" (s hiu bit rrng) c ngha l:

- hiu bit mt cch trn vn hon ton qua cc kha cnh khc nhau.

- hiu bit mt cch ng n cc mc m ta ang ch nim.

- hiu bit mt cch qun bnh khng b cc phin no chi phi.

Tnh gic y c ngha l tr tu. Chng ta bit rng tr tu lun lun ikm vi chnh nim. Ngoi ra cn c mt yu t khc tuy khng c nuln y, l phi n trong chnh nim c s nh tm, nh mi cs hiu bit r rng v cc mc.

Trong khi thin tp, c 3 yu t lc no cng i km vi nhau l chnhnim, nh tm v tnh gic. Khi ta ch nim vo mt mc th cn cmt tm s khc na l Chnh T Duy sanh khi a tm hng n mc. Tm nh s gi tm bm cht v nm yn trn mc, nh vy tms khng b khut ng bi cc phin no nhim. Khi tm an tr vng chctrn mc ri s sanh tnh gic. Mun hi cc yu t c nu trn, cn

phi c mt yu t ht sc sc quan trng, l s tinh tn.


33/78

Tm li, tuy trong on kinh ny d c Pht ch nu ln s tnh gic nhngta cn phi hiu l s tnh gic ch c c khi c ba yu t: tinh tn,chnh nim v nh tm. (V khi ta nhc n 1 trong 4 yu t ny, ta phihiu l 3 yu t cn li cng phi c mt). Do , tm nh, yu t ni lingia chnh nim v tnh gic, rt l quan trng trong thin tp.

Trong mt on kinh, c Pht c nhn mnh "V t kheo no c tm tr ths thy c thc tng ca cc s vt". Tng t nh nc phi lng yn,ta mi thy r c nhng g trong nc, cn nh nc b xao ng takhng th thy vt g c. Cng vy, khi tm ta b nhim, khut ng bicc suy ngh, phin no th ta khng th nhn chnh xc cc mc. Ch khino tm yn lng, tp trung vo cc mc ta mi c th xuyn thu c

bn cht ca chng.

C bn kha cnh trong s tnh gic:1) Hiu bit v s ch li: Trc khi ta lm vic g, phi xt xem c em lili lc khng.

2) Hiu bit v s thch nghi: i khi mt vic d c li ch nhng phi cnnhc xem n c hp thi, hp lc, ng ni hay khng. Th d, i cha lmt vic li ch. n cha l l Pht, nghe Php, ngi thin, cngdng... l c hi tt pht tm v lm vic thin lnh, nh tm ta choan h v c th i n mc nh tm. Nhng nu i cha vo mt ngy

ng c n o th li khng thch hp cho nhng ai mun tm c sthanh tnh ni thin mn hoc nhng ai mun tm ni hnh thin. Mt ning o thng c nhiu iu khin ta mun nhn, mun nghe, c th lmta tham i hoc sn hn hoc lm tn thng n i sng phm hnh camt v t kheo.

3) Hiu bit trong gii vc hnh thin: Lc no cng duy tr chnh nimtrong mi sinh hot.

4) Hiu bit tht chnh xc khng b m m: n trong chnh nim ghi nhn

c tt c mi din bin.

Trong mt kha thin tch cc, thin sinh nn hiu rng n ung khng phiv mun n cho ngon, cho vui hay n gi thn hnh n nang p , mch ct sao cho c th dinh dng, sinh lc tip tc hnh thin. Vykhi thin l ta p dng s hiu bit v s ch li ca vic n. Ta cng cnxt xem thc n c thch hp vi ta hay khng v mi ngi c mt iu


34/78

kin khc nhau v thc phm. S thch nghi cn c hiu l c nhng loithc n hoc cch n c th to ra tm bt thin hay l lm gim i nhngtm thin. C hai loi hiu bit ny (ch li v thch nghi) u phi thc hnhtrong kha thin hay nh s gip ta trnh c rt nhiu phin no, aukh. Cn loi tnh gic th b l khi n ung vn phi tip tc gi chnhnim, ng n mt cch l lm v t, tht nim, my mc... Theo Chgii, cch n ca mt v t kheo nh sau:

- Nhn thc n: V t kheo khng c t ly thc n m ch nhn thc nkhi c ngi dng.

- n trong Thin Qun (n trong chnh nim): V t kheo a tay vo bnhbt, nm thc n a vo ming (nu dng a hoc mung th gp hocmc thc n a vo ming). Tt c ng tc cn phi ghi nhn khi n.

Ta cng cn phi hiu thm mt im na l sau khi nut thc n vo, thcn s c tiu ha bi sc nng v bi tit ra ngoi.

Nhng li ch dn ny c Ngi Mahasi gii thch cho cc thin sinh minh sau:

- Khi nhn thc n: Nim "nhn", "thy"

- Khi a tay ra ly thc n phi: Nim "a tay"

- Khi co tay a thc n vo ming vi u ci xung, h ming nhn thcn...: tt c u c ghi nhn.

- Khi nhai thc n, bit mi v thc n: ghi nhn l "bit, bit".

- Khi nut thc n: Nim "nut, nut"

Chng ta c th khng nim c ht, nhng iu quan trng l phi bit,phi ghi nhn tt c nhng ng tc khi n. Ngi thin sinh mi tp kh m

nim cho nhng ng tc t m ny. Tuy nhin phi nguyn rng mnh slun lun c gng nim y trong khi n. Vi nguyn nh vy, khi scnh tm ca thin sinh tr nn mnh m, ta c th ghi nhn y v chnhxc.

Nh vy, khi n trong chnh nim, ghi nhn c tt c i tng din binl ta ang p dng y 4 kha cnh ca s tnh gic ni trn a n s


35/78

nh tm mnh m c s tnh gic khi n. Lm c iu ny vin mnc ngha ta c c s hiu bit khng m m. Trong ng tc nhn thcn, nu ghi nhn chnh xc v y , ta s thy mt tc "mun nhn", mun ny s lm pht khi yu t gi khin cho tay to ra ng tc "a tayra" nhn thc n.

Nh ta bit thn gm 4 yu t chnh l t, nc, gi v la. Trong bt cng tc nh nht no cng u c yu t gi sanh khi t tc iung phn no trong thn mun c ng. Ch khi no ta c chnh nim ttmi thy c tc v yu t gi sanh khi. Ta s khng thy c tc nhnno ng ra iu khin hay ngn cn nhng ng tc ny. gi l s hiu

bit r rng, khng b t kin.

Khi ta khng c chnh nim, lm mi ng tc mt cch my mc hoc ngh

rng c mt ngi no ang lm cc ng tc y, l chng ta ang b mche lp s hiu bit v cc i tng. S tnh gic khng m m ny l trtu, l kt qu ca chui ghi nhn qua chnh nim. Nu chnh nim nycha vng mnh, cha chn mi th cha a n s hiu bit khng t kintrn.

Khi nut thc n vo bng cng c yu t gi lm thc n di chuyn xungbng. Sau mt yu t khc l yu t la (hi nng) lm tiu ha thc n ri yu t gi di chuyn cc cht b dng n cc c quan bi tit cccht thi ra ngoi. Trong cc giai on ny c mt ca yu t t i km

theo. Ngoi ra thc n cng c lm t khi ta nhai, v c trn vi ccdch v trong c quan tiu ha, l cng vic ca yu t nc. Cng cthm hai yu t khc l khng i (khong khng a thc n di chuyn)v tm i (tm nhn bit khi n).

Tm li trong ng tc n, khng c g ngoi su yu t: t, nc, gi, la,khong khng v tm ang lm vic. Do khi thin sinh c chnh nim vtnh gic s thy r khng c c nhn no, ci ng no ang n c m ch lmt chui tin trnh thn ca tm.

Trong Ch gii c cho nhng th d tng hnh trong vic n. Nh khiming h ra nhn v nhai thc n th khng c mt ai dng cha kha mming ta ra c m ch l do tc dn n s hnh hot ca yu t gi,nc... Khi thc n xung bng, chng c ai un bp ln nu cho tiuthc n c m ch c yu t la, nc... lm vic.


36/78

Nu thin sinh khng hiu r cc yu t no hot ng trong khi n th cngkhng sao c. Cng chng cn phi suy t g v s tnh gic khng t kinny. Cng vic ca thin sinh ch l c gng gi chnh nim ghi nhn ming tc trong khi n. Khi tm mnh th s hiu bit r rng khng si mny s n nh mt kt qu t nhin m thi.

Vy trong khi n ta ng nn xem thng nhng ng tc nh nht mkhng ghi nhn chng. Nu l qun nim ng tc no cng khng sao, chcn nguyn ln sau nh nim hoc nim "qun, qun". Vi quyt tm v skin nhn ny, sc nh tm s ngy cng su mnh a n tr tu.

Ngoi ra cn c nhng li ch khc khi ta n c chnh nim nh:

1) n lng cn thit khng n qu nhiu. Nh vy ta ch ly thc n va

dng.2) n va vn ht ch thc n va nhn

3) n vi s ch tm ta s nhai k. Nh vy gip cho s tiu ha d dngthn th s khe mnh thoi mi.

C mt cu chuyn lin quan n cch n ung khi tu hnh. Mt v s trvo ngy u tin ca ma an c c m mnh dng thc n. V c tnhtham n nn khi b m dng mt ci, s n ht mt ci, b dng tip hai ri

ba ci, s cng u n ht. B m rt tht vng thy con khng t ch tnhtham lam, khng bit n cho va . B ngh rng nh vy s n ch thcn dng cho ba thng h nn sau b khng dng thc n cho s na.Cho nn, mt v t kheo lun lun c ch dn v nhc nh v cch nhnthc n lm sao cho va v s lng cn thit, cng cch n sao c sckhe v thn tm c nh nhng.

Vy ngoi nhng li lc v tm linh c th a dn n s Gic ng, ntrong chnh nim cn cho ta rt nhiu ch li thc t trong cuc sng hngngy na.

Mong chng ta hy lun lun c gng n trong chnh nim pht trin tuMinh St.

SADHU! SADHU! SADHU!NLTV, 1996


37/78

---o0o---

(6)

Hnh Thu Thc

Hm nay S s ging v hnh thu thc. Tht s khng my ai thch hnhhnh thu tc. D vy, thng ta vn t kim ch, gi gn trong rt nhiutrng hp v l mt iu kin rt cn thit gi cho x hi c trt t v nnp. V d, ngi dn x no phi theo lut l ca x . Lut l l g?Chng qua l nhng qui c hoc iu l phi tun theo. Phn ng ai cngkhng thch lut l nhng vn tun hnh v nu khng bn thn b thit hihoc gp rc ri vi lut php.

V d khng ly ca ci ngi khc bng sc mnh hoc bng trm cp lmt hnh thc thu thc. Nhiu khi ta phi t ch khng lm hi ngi khcv chnh ta cng khng mun ai xm phm ca ci v vt ca mnh. Skim ch c thy r rng nht khi chng ta li xe khng qu tc mchnh quyn t ra. Nu li nhanh hn s b pht hay d rt vi vng nmt ni no nhng thy n ta cng phi ngng xe li, nu khng, s

b pht hoc gy tai nn. S km ch ny c c l v chng ta thy r snguy him trc mt.

Cng vy, khi ngi trn xe, ta phi buc dy an ton. Mc du dy an ton

hn ch cc c ng nhng phng cho ngi trong xe khi b thng khigp tai nn. Trong cng vic cng vy, mc du trong tm ta mun i tr vsm nhng bit s nhng hu qu khng hay nn phi c gng ng gi. Vd khc khi dng thc phm, chng ta cng phi t ch rt nhiu. Mt ngic bnh tiu ng hoc cao mu v.v... phi trnh nhng mn tuy thch khunhng c hi cho tnh trng sc khe v bit rng nh king c, bnh s bt.

Nh vy trong i sng hng ngy chng ta lun lun c nhng s t khcphc ny.

Khi chng ta hnh thin th s t ch ny li tr nn quan trng hn na.

c Pht dy nm loi thu thc trch t trong kinh on ny mt t v onkia mt t. Theo Phn ng, thu thc l "samvara" cn c ngha khc l "bove", tc l bo v mnh i vi nhng ngi khc.

---o0o---

1. Thu thc qua s gi gn Gii lut:


38/78

Patimoka y l nhng gii lut dnh cho cc t kheo (227 gii) cng nhcc t kheo ni (371 gii). Ch "patimoka samvara" gm c hai phn:"patimoka" v "samvara". Thng thng Phn ng hay c ch i nh vyth mt ch c ngha chnh v ch kia c ngha ph. C lc hai ch ngngha nh nhau. Trong ch "patimoka samvara" hai ch c ngha nh nhau, l s thu thc, t kim ch. V th chng ta nn hiu "patimokasamvara" y l s thu thc qua s gn gi nhng iu lut trong"patimoka".

Ni v s thu thc qua gii bn ca ch tng th c Pht c dy nh sau: "- y ngi t kheo an tr trong nhng iu lut ca gii bn. Ngi ny ct cch ng n, ch lui ti nhng ni thch hp. Ngi ny thy trongnhng ci li nh nht c s nguy him ln lao. V nh vy v t kheo trn luyn tu tp ca mnh bng cch gi gn iu lut trong gii bn".

S t ch qua iu lut ca ch tng trn y l dnh ring cho cc s. ivi c s th gii l "Sila", l thu thc qua nm hay tm gii m chng ta th nhn. Vy khi mt ngi c s xin gi 8 gii hoc 5 gii l pht tmhnh tr s t ch qua gii c. Gii lc no cng c ngha l thu thc, trnhgi, km ch. Khi ni trnh gi khng st sanh, cu ny c ngha tiu cc.i thnh ngha tch cc: "Ti mun gi hnh T Bi", cu khng cn l giina. Nh chng ta bit tm T hay tm Bi khng phi l gii, m l s rnluyn tm (bhavana). y l mt iu rt quan trng. Nhiu ngi muntrnh cu: "Ti mun trnh gi khng trm cp, mun ly vt ngi ta

khng cho" thnh cu "Ti nguyn s c tm rng lng v cng dng bth". Nh vy th n khng cn l mt gii na. V vy nn s ngh khichng ta xin gii ra sao th chng ta nn gi ng nh vy.

---o0o---

2. Thu thc qua Chnh nim

Phn ng "Satisamvar", gm hai ch nhng ch chung mt ngha, lchnh nim. Khi ta c chnh nim trong tm th ta c bo v v lc khng c tm s bt thin no c th xen vo tm ta c. S hnh thin

bng chnh nim ny cng c gi l thu thc, gm c s thu thc ca sugic quan: 5 gic quan cng vi tm l 6 (theo Pht php th tm l mt gicquan). S thu thc qua chnh nim c ghi li trong kinh in nh sau: Khithy mt vt th ta khng nm ly ci tng chung hay l nhng tng ring(chi tit) ca vt thy, v ta khng cho tm l l, tht nim, nu khng th


39/78

cc tm bt thin nh tham i, phin no s len vo. Gi nhn cn mt cchcn thn bng chnh nim l thu thc qua s thy. Khi mt thy mt vt,ngi y khng ly ci tng chung ca vt. V d nh khng c kt luny l mt ngi n ng hay l n b. V khng nm ci tng ring (chitit) ca vt mnh thy, tc l khng bn tay hoc con mt ngi y pxu ra sao.

Mt thin sinh khng gi gn tm, khi thy mt vt m bt vo chi tit l lmcho cc tm s bt thin sanh khi, v khi tham i sn hn sanh khi th chcchn hu qu kh au ca chng s i theo.

Mc ch ca hnh thin l khng cho tham i sn hn sanh khi khi chngta i din vo mt i tng no. Vy th cc s cng nh cc thin sinhthng c khuyn dy khi thy mt vt, ta khng nm ci tng ca vt

. Phng php ny cng ging nh phng php m c Pht dy cho haingi Pht t trong hai bi kinh khc nhau: h thy ci g th bit ci thym thi, h nghe ci g th bit ci nghe m thi. Nu mt ngi c thngng s thy ci s nghe th tm bt thin s khng c c hi ln votm mnh. Lm th no khng nm ci tng, ci chi tit, lm th no chng ta ngng ngay s thy m khng i ti?. Cu tr li l qua s hnhThin Minh st. Ch c gi chnh nim th chng ta mi c th trnh ckhng nm ci tng ca i tng hoc l khng n chi tit ca itng. Thng S dy khi hnh thin ta ch ghi nhn i tng v khngthm bt g, hoc l chng ta ch c s ch n thun n i tng m

thi. Khi ta thy s ngng ngay s thy, nghe m thanh ngng ngay s nghebng cch ghi nhn "thy, thy" hay "nghe, nghe". l lc ta ang hnh trs thu thc bng chnh nim. Chnh nim chnh l s t ch lc cn.

Vy cu trn cng c p dng vi nhng i tng khc. Khi c mt mihng chng ta dng ngay s ngi. Khi c mt v chng ta dng ngay s nm. Khi c s ng chm chng ta ch dng ni xc chm m thi.Khi suy ngh vsa sanh khi trong tm, chng ta ch dng ni s suy ngh.Chng ta khng i thm, khng i ti bt gi ci tng hoc l cc chi

tit ca chng. Nh vy chng ta mi trnh khng cho tm bt thin sanhkhi.

---o0o---

3. Thu thc qua Tr tu


40/78

Tr tu y l s hiu bit. S hiu bit chnh n l s thu thc. Tr tu yc Ch gii ging ngha thm, l s hiu bit c tn dit c nhim.

Ngi hnh thin minh st pht trin tm nh c th quan st thu sut vobn cht ca s vt. Khi thin tp vin mn ngi ny chng nghim cNit bn. Ngay giy pht ngi ny Gic ng th tt c nhng nhim trongtm cng c tn dit. S hiu bit sanh khi qua tm thnh o ny gi ltr tu. Vy hnh thu thc qua tr tu ny l mt hnh thc cao thng hn ttc cc hnh thu thc. Trong Thanh Tnh o c ghi thm l khi th dng tvt dng vi s suy nghim chn chn cng c xem l mt thu thc qua trtu. Cc s thng c dy khi mc mt ci y hay l dng mt thc phmth phi suy nghim v ci y hoc v thc n mi trnh c s tham i hocl sn hn ght b i vi t vt dng.

Trong cun Suttanipata (Kinh Tp) c mt cu k ni n s thu thc qua tr

tu nh sau: "Ny Agita, dng i ang tun chy c chn ng bichnh nim. Nh Lai dy rng, s km ch c dng nc l ny, l do trtu". Dng i, mun ni s nhim. Chnh nim chn ng s nhim.

Ngn chn dng nc l bng tr tu y l s tn dit nhim thnh cngc l do ngi c s hiu bit ng n. Qua cu k trn c Pht dint s thu thc bng tr tu. Khi hnh thin minh st chng ta c chnh nimln trn i tng ang sanh khi ngay trong giy pht hin ti. Qua hnh trta pht trin tm nh v khi tm nh c pht trin mt cch tt p vngvng th lc ta c th thy i tng mt cch r rng. Thy c lchng sanh v dit, chng l v thng v chng l kh au v b p ch binh lut sanh dit ny. Thy c bn cht sanh dit y, l tr tu, ls hiu bit. Chnh nh hiu bit ny m ngi thin sinh c th t b ckhi nim v s thng cn hoc v s hnh phc. S t b ny mi ch ltm thi trong khi hnh thin thi ch cha l s t b hon ton. Do mtrong khi chng ta hnh thin minh st th chng ta cng ang hnh tr s thuthc vi tr tu.

---o0o---

4. Thu thc th t l hnh Nhn nhc (khantisanvara)Khanti c ngha l mt ci g trn mnh, hoc l chu ng mang civt o, ng chu s nhn nhc bng cch t km ch. Cc S vn crn luyn v c gng hnh tr hnh kin nhn ny. Trong kinh in c ghi licch hnh tr kin nhn nh sau. Mt t kheo suy nim mt cch ng ns chu ng ci nng cng nh ci lnh, ci i v kht, nng gi, mui


41/78

mng, rn rt... V ny s chu ng li ni khng hay khng tt, nhng cuxua ui, chu ng nhng cm gic au n sc bn, ci au lm ngi takh tm, ci au c th nguy him tnh mng. Tt c mi ngi u phinn vun bi hnh kin nhn ny v n rt quan trng. Nu khng c tmkham nhn th chng ta khng th no hnh thin mt cch tt p. Kh huc lc nng lc lnh, chng ta phi c gng chu ng ng cho tm b

bc bi. Hoc l khi hnh thin c th b i hay kht chng ta phi c gng,kham nhn vi n. i vi mui mng cng vy, nht nhng min qu.C mt dp n S c kha thin Grace Vallet, y c nhiu mui. Ccthin sinh b mng v khi no mng th mui bay vo cn trong khi mnhngi trong mng. Lc ch c cch th mnh hy kin nhn chu ngm thi. Cng vy, ta phi tp nhn nhc i vi nhng li ni cc cn, ththo... Khi hnh thin thy c s au trong thn th tm mun ng dy

bt au, nhng ta phi kin tr tip tc ngi v c nim ln trn ci au .

Khi nim nh vy l chng ta ang t thu thc qua hnh kin nhn.

Kin nhn l mt hnh rt quan trng m thin sinh phi trau gii. Minin c cu "Kin nhn a n Nit Bn". C kin nhn mi chu ngnhiu iu kin khng thun li. Nh vy chng ta trnh c tm bt thin,nht l tm sn hn. Khi trnh c s sn hn th tm chng ta c giithot, t , n to nn nhng phc bu, nhng iu thin lnh. S vicchng ta chu ng s trng lnh, mui mng, v.v..., l mt hnh lnhgip chng ta trnh sn hn, trnh nhim trong tm, nht l i vi cmgic au n, khng d chu, sanh khi trong thn tm chng ta khi hnhthin.

S mun qu v lu danh t Phn ng "khantisamvara" (km ch qua skin nhn) ny. y khng phi hai danh t ring bit, khanti v samvarangha l km ch v kin nhn m phi hiu rng s km ch c th hin

bng c kin nhn. Ha thung Mahasi hay dng ch ny khuyn khchthin sinh vun bi hnh nhn nhc.

---o0o---

5. Thu thc qua s Tinh tn (Viriya Samvara)

T ch trong sc tinh cn l khi chng ta dng tinh tn gi khng chonhng tm bt thin sanh khi v loi b nhng tm bt thin no sanhkhi. Pht dy v loi thu thc ny nh sau: "- y v t kheo suy nimmt cch ng n khng cho mt ngha tham i sanh khi. Khi nu n


42/78

sanh khi v t kheo ny s t b n, s di n ra khi tm mnh, s tndit n. V t kheo ny khng cho ngh sn hn sanh khi. Nu c, vny cng s loi b n. V cng vy vi ngh c c, v ny s c gng bn i, di n ra khi tm mnh v tn dit chng". Ni rng loi b i khi ngh ny va sanh khi c ngha l khi nhng ngh va sanh khi th vny bit l c s sanh khi nh vy v c gng t b chng. V ny cn cs c gng gi chnh nim trn s bt thin ghi nhn s bt thin ,nn y tinh tn rt cn thit cho chnh nim.

Trong mt bi kinh khc, c Pht c dy v s thu thc qua s c gng tinhtn nh sau:

"- Nu mt ngi, mt v t kheo khi ang i, ang ng, ang ngi, angnm khi cn ang thc m c mt ngh tham i hay sn hn sanh khi

nhng v ny cha gi n, khng t b n, khng lm cho n chm dt th vny khng c tm xu h iu bt thin, khng c s c gng tinh tn. Vny lm bing d dui thiu tinh tn. V nu mt v t kheo khi ang i,ang ng, ang ngi, ang nm, ang thc m c mt ngh tham i snhn sanh khi, v ny khng chp cha ngh n, c gng t b n, vt nra khi tm mnh. V t kheo bit an tr trong hnh s bit xu h iu

bt thin, l mt ngi c s c gng tinh tn, mt ngi c tm quyt ch."

Chng ta hy xem li sau mt ngy hnh thin nh ngy hm nay, th chngta hnh tr c nhng loi thu thc no? Trc ht l chng ta c s thu

thc qua gii, qua chnh nim, v qua tr tu, qua s hiu bit. V d khi tathy c s sanh dit ca i tng ang quan st, v chng ta hiu bncht v thng ca i tng th chng ta c th ni l chng ta c s kmch qua tr tu. Khi chng ta cm thy au trong thn nhng chng ta cgng vn tip tc ngi thin khng ng dy. l s thu thc qua kinnhn. Chng ta c thu thc qua tinh tn, v nu khng th chng ta khnghnh thin ri. Vy khi chng ta hnh thin minh st l chng ta hnh tr nm s thu thc. V chnh nm s km ch ny s a chng ta n mc tndit mi nhim trong tm.

S mong rng chng ta s lun c gng hnh tr nm s thu thc k trn chon mc vin mn. Lc mi kh au s c chm dt ngay trong kipsng ny.



43/78

---o0o---

(7)

Tht Gic Chi

Ti cc nc theo Pht gio Nguyn thy, mi khi gia nh c ngi b bnhth thn nhn hay thnh ch Tng n nh c tng bi kinh Tht Gic Chi(hay tht B phn) mong ngi bnh chng thuyn gim. Truynthng ny bt ngun t mt on kinh trong Tng ng b kinh, thot ugm 3 bi. Sau cc v o s tm lc li thnh mt, ri vit theo thth cho d c tng. Ngi bnh trong bi kinh u tin l i c Ca-dip,trong bi kinh th nh l i c Mc-kin-lin v trong bi kinh th ba lc Pht. Trong hai bi u, c Pht thuyt v Tht Gic Chi cho Ngi

Ca-dip v Mc-kin-lin nghe. n phin c Pht bnh th Ngi yu cui c Chunda gii thch cho Ngi nghe v by yu t a n Gic ngny. Kinh ni rng sau khi nghe c tng nh vy th c 3 u hoan h v do, sau cn bnh thuyn gim ging nh git nc va ng trn l senl ri tut xung ngay.

Chuyn k li ngy n c Th tn ang ng ti thnh Vng x, Ngi Ca-dip lm bnh nng trong mt hang ng. c Pht bit c nn n thmv hi han Ngi Ca-dip. "Ny Kassapa! ng thy trong ngi th no? Cn

bnh c bt c phn no khng?"

"Bch c Th tn, con ang b au nhc rt nhiu v chng c du hiuthuyn gim no c, tri li cng ngy cng au nng hn". Ngi Ca-dip lmt v A-la-hn nn Ngi tr li rt thnh thc. Nghe vy c Pht linthuyt bi kinh Tht Gic Chi. "Ny Kassapa! By yu t ny c NhLai ging dy mt cch r rng. Nu hnh tr ng n th s thy hiu c

bn cht tht s mi vt, s chng ng c Nit bn". Sau khi nghe gingxong, Ngi Kassapa v cng hoan h. "Bch c Th tn, ng vy y l 7yu t a n s Gic ng". Ni xong Ngi Ca-dip ng dy, cm thyhon ton lnh bnh v cn bnh ny khng bao gi ti pht trong sut i

Ngi.

Cu hi c t ra y l ti sao Ngi Ca-dip nghe kinh m c lnhbnh? Qu v hn cn nh l Ngi Ca-dip c o qu A-la-hn sau khiNgi xut gia c 7 ngy. Sau , Ngi c pht trin 7 yu t ny nmc hon ho. Do , khi c nghe chnh c Pht ging li mt lnna, Ngi tp trung ht tm nghe v nghe xong, Ngi rt l hoan h,


44/78

tinh tn v cng phn chn. Ngi tht s thn chng c s dt kh ausau bi kinh ny, kh trong trng hp ny l v thn. V sao? V khi tmhoan h th t nhin mu huyt trong chu thn c thanh lc v lu thng,thn kinh c iu ha a n s lnh bnh. Vy nguyn nhn chnhkhin Ngi c khi bnh v Ngi tng thc hnh bi kinh ny ri, nayc nghe nhc li trong s ch tm mnh m, pht sanh h lc nn dt

bnh.

Nhn y, S xin k li mt vi nt chnh v cuc i ca Ngi Ca-dip.Ngi l Papali, con ca mt v b h v cng giu c. Khi n tui lp gianh, d Ngi khng mun, vn b cha m sp t cho kt hn vi thiu ntht p cng ng nguyn nh Ngi. H sng vi nhau nh anh em vsau mt thi gian th cng quyt nh xut gia. Khi chia tay nhau th lngthnh ca h khin mt t rung chuyn. c Pht bit c nn ri

thnh Vng x i n Nalanda v ngi ch. Khi thy c Pht, Papali nnh l Ngi v sau khi c nghe Php, Papali xin c xut gia, c tn lKassapa (Ca-dip). Ngi hnh T Nim X, v 7 ngy sau t thnh qu A-la-hn. Ngi sng i phm hnh, v cng m bc, thc hnh 13 hnh u v c c Pht xem l nht u (kh hnh). Ba thng sau khic Pht nhp Nit bn, Ngi Kassapa l v hng dn s kt tp kinh inln th nht. Tam Tng kinh cn c lu truyn n ngy nay l nh nca Ngi. V Pht t no mun hc v hnh theo li dy ca c Pht cngu bit n Ngi Maha Kassapa (i Ca-dip).

Chi tit trong bi kinh th nh cng ging nh trong bi kinh th nht nhngngi bnh l i c Mc-kin-lin, nht thn thng v l mt tronghai t chnh ca c Pht. Cng vi i c X-li-pht, Ngi tchcc h tr cho c Pht trong s nghip hong truyn chnh php v gip rt nhiu cho ch tng.

Trong bi kinh th ba, ngi bnh li chnh l c Pht. Lc y Ngi angng ti thnh Vng x th c i c Chunda n hu Pht. Sau khiChunda nh l v an v xong, c Pht ni "Ny Chunda, hy gii thch

li cho Nh Lai v 7 yu t a n Gic ng". y l im hi l v 7 yut ny do chnh c Pht khm ph, tu tp n chng ng v tng em raging dy khng bit bao nhiu ln cho bit bao nhiu ngi c chngng nh Ngi. Ngi cng c th nh li mt cch d dng nhng chc l

Ngi mun nghe ging li t mt ngi khc. Sau khi nghe xong Ngi rthoan h v bnh thuyn gim ri bt hn.


45/78

Theo Ha thng Thin s Mahasi, s lnh bnh khng phi ch nh nghem thi. Ngi nghe phi l ngi hiu v hnh tr 7 yu t ny mi cc tm h lc. T h lc a n khinh an, v sau cng c 7 yu t s cc mt mt cch r rng v y . y l cc thin tm v nh sc mnhca cc thin tm ny m thn c hng ly. Cc t bo trong thn cthanh lc v phc hi, c kh nng chng li c bnh tt. Do mun ccyu t ny hi trong tm, ta cn phi n lc hnh thin T Nim X chon khi kinh nghim c Pht php, thc chng T Diu . Nh s tuhnh m Tht Gic Chi c sanh khi d dng trong tm ta v trongtrng hp ta c bnh, th bnh kh cng d c dt tr. Nhng lchng sanh cn mang tm thn ng un ny th phi chu au, gi, cho nncc v A-la-hn tuy nghe bi kinh c lnh bnh, cui cng cc Ngi cng

phi cht v gi, au, cht l lut t nhin ca kip nhn sinh. Vy, mt trongcc phng php vt chng bnh kh l nghe kinh trn. Cho nn, S vn

lun lun khuyn khch cc thin sinh ng mt c hi nghe php vnghe kinh.

Ngay c c Pht, d Ngi thuyt ging bit bao nhiu bi php m cnmun nghe li nhng bi kinh mnh dy nn mi cho Chunda c tngli. V pha chng ta cng phi hiu l cc bi kinh Pht thuyt ch nhmcha tm bnh ch khng phi cha thn bnh. Cha tm bnh l ty tr cc

phin no nhim ang cht cha trong ni tm ca chng sanh, m nh cng c th cha lnh c nhiu trng hp lin quan n thn bnh.

Tht Gic Chi cn c gi l 7 yu t tr B hay l 7 phng cc lmtr tu c pht sanh. Mun hiu r 7 php ny ta nn tr li nguyn ngPali ca n l "Bojjhanga". y l mt danh t ghp gm 2 ch Bodhi vAnga. Bodhi l hiu bit hay tr tu, hiu bit cc php hu vi ca th gianv hiu bit T Diu . l nhng tr tu ra t c khi ta thc tp thinMinh St trc khi Gic ng. Anga l thnh phn hay yu t. C nhng tms nh Nim, Trch php hay nh to thnh mt nhm s nh Nim, Trch

php hay nh to thnh mt nhm gi chung l Tht Gic Chi, gip hnhgi xuyn thu bn cht tht s ca cc php th gian v a ti vic thu

hiu c T Diu . (Khi qu v nm c ngha ca ch Bojjhanga,qu v ch cn tm cho n danh t thch hp th l xong).

By yu t ny bt u bng Nim gic chi v Trch php gic chi lnhng tm s sanh khi trong tm ta khi thc tp thin Minh St. Theo Chgii, ch c gi l c Bojjhanga khi no trong tm hnh gi t c tuSanh Dit (l tu th t trong thin Minh St). Nhng theo Thin s Mahasi,


46/78

c th gi l c Bojjhanga khi hnh gi t c tu Danh Sc tc l tuphn bit c Thn v Tm (tu gic th nht).

Khi thc tp thin Minh St tm hnh gi s tun t tin b theo tng thlp, tng giai on mt. Lc mi bt u thc tp th vic cn phi lm l cgng c nh tm. khng phi l chuyn d lm cho ngi s c, tm haysuy ngh. Mi ln c chnh nim trn mc l mi ln c vng tm chenvo ct t chnh nim. Vng tm hay nhng chng ngi ca tm nhtham, sn, hn trm, dao ng hay ngh ngi lm che m i tng khngcho tm nm yn trn mc.

Sau mt thi gian thc tp, suy ngh tng i bt dn, tm hnh gi c than tr trn mc mt khong thi gian kh di, 5, 10, hay 20 pht. Trongthi gian, mt tm chnh nim c c mt tm chnh nim k tip lin tc

ni theo nn i khi vng tm sp sa hin khi th hnh gi c th bt lilin. Tm hnh gi lc ny trong sng v khng b vng tm chen vo, yl giai on tin b ca hnh gi v sau hnh gi s kinh nghim cnhiu iu khc mi l hn. l khi ch tm theo di i tng hnh gis thy n c hai ci ring bit khc nhau, mt l tm ch nim hay ghi nhnv mt l ci i tng c ch nim hay ghi nhn.

Th d khi ngi theo di phng xp ca bng, ta thy phng xp l mt ciring v tm m ta nim nh theo di s phng xp l mt ci khc, hai iu

phn bit rt r rng v trong sng. Ta s t thy r tm ch nim n hng

ti, n tin v v bm vo i tng trong khi i tng l phng xp t nkhng hay bit g ht, khng ghi nhn g ht. Tm ch nim c gi lDanh v i tng ch nim c gi l Sc. Danh c s nhn bit cn Scth khng v thay i ty theo thi tit, i no. S phn bit Thn Tm nya ta n mt s hiu bit r rng l khng h c ci linh hn hay t ng,khng c ci g ngoi Danh v Sc. S khng ngh hoc khng ln ln viu ny gip hnh gi loi b c mt quan kin sai lm v bn ng hayv linh hn.

Nu tip tc ghi nhn, hnh gi s i n mt s hiu bit khc na. l vc s "phng" nn c s nim "phng", v c s "ngi ng" nn c s nim"ngi ng" v.v... Cng nh vy khi ta thin hnh, ta nim n gin "mt,

bc" tri, bc" hoc "d, bc, p". Khi tm nh mnh hn th ta thyr l trc mt ng tc, c tc mun lm ng tc y. Do s d, bc,p khng do ai to ra hay mt quyn nng bn ngoi iu khin. C tc d th chn mi d, c tc bc th chn mi bc.


47/78

Khi tm nh c pht trin d dng hn na th ta s mi i tng ghinhn c ci bt u v c ci chm dt ca n. Khi nim phng ta s thy s

phng bt u nh th no, tip tc nh th no v chm dt nh th no. Tas thy mt cch trc tip chnh xc ch khng phi qua suy ngh hay tngtng. Cng th, ta cng thy cm gic au, mt cm gic th lc hay bt cmt i tng v thn tm no u c s bt u v chm dt. Thy chngsanh ri dit, dit ri sanh. l lc hnh gi thy c tnh cht v thngca mi hin tng c iu kin. Chng sanh ri dit khng do ai lm ch,ai ra lnh c. Chng hnh ng nh ci my, khng mt to ha, mt thnlinh no bt buc n thay i. V khi thy r mi hin tng u b nn,

b p ch bi s v thng nh vy, ta thy c ci bn cht bt toinguyn ca chng. Thy c bn cht v thng bt toi nguyn ny thng thi cng thy lun c tnh v ng ca mi hin tng.

Tip tc ch nim, tm hnh gi cng ngy cng nh v trong sng hn. Sthy s phng khng phi ch l mt ci phng m lin tip trong cnhiu ci phng nh. Xp cng tng t nh vy. Mi ng tc d nh, dln, u l tp hp ca nhiu ng tc nh nm trong . Mi cm gic uhnh thnh bng nhng phn t li ti trong . Nh hnh gi xuyn thuc tnh cht v thng ca i tng mt cch su sc hn na. Ri hnhgi s thy nhng khong h gia nhng ci li ti ang lin tc k tip nhau.Ci ny khi sanh, hoi, dit, ri h v li sanh, hoi, dit v h... Mi hintng khng phi mt khi ln nguyn vn v vng chc m l tp hp bihng trm hng ngn ci phn nh trong .

Khi hnh gi chng nghim c iu trn th tm ph lc sanh khi. Hnhgi cm thy y l ln u tin kinh nghim mt vic rt th v. Tm ph lc

pht sanh khin tm nh cng vng mnh v chnh nim cng vng vng.Giai on ny c gi l t c tu Sinh Dit. Ch c giai on ny thith Ch gii mi cho l Tht Gic Chi tht s sanh khi trong tm hnh gi.

By gi ta hy xt tng yu t ca tht gic chi khi chng ta hnh thin.iu m ta lun cn phi lm l phi lin tc duy tr chnh nim. Mun c

chnh nim ta phi n lc, tinh tn c gng. Khng c c gng s khng cchnh nim. S tinh tn ny c 4 kha cnh gi l T Chnh Cn: ngn ngabt thin tm no cha pht khi v loi tr bt thin tm no sanh khi;c gng lm sanh khi cc thin tm v duy tr cc thin tm sanh khi.Khi chnh nim c lin tc gi trn i tng l c 4 yu t ny caT Chnh Cn.


48/78

Nhng khi hnh thin ta phi kho gi sao cho sc tinh tn ny qun bnh,ng nhiu qu m cng ng t qu. Khi tinh tn nhiu, tm hnh gi sdao ng, khng yn, trt ra khi mc. Khi tinh tn xung, th tm yu,m m, bun ng. Vy ta phi bit t iu chnh sc tinh tn qun bnhc ch thin tp, mi c s tin b. Vy chnh nim (sati) l g? Chnh niml s hiu bit, ghi nhn i tng mt cch r rng, l mt tm s gip chotm mnh chm vo i tng mnh mun ch nim. Ngi Mahasi din tchnh nim nh l mt hn nm vo mt bc tng, gip tm hng vo,

bt ly i tng v khng i tng thot i, mt i c.

Chnh nim c so snh nh ngi gc ca. Khi nh c ngi canh gc thcc phn t xu khng t nhp vo c. Cng vy khi tm c chnh nimth nhng bt thin tm khng c c hi chen vo c. y l mt cchduy nht thanh lc tm ca chng sanh. C nhiu phng php pht

khi, duy tr v vun bi chnh nim. Nhng tt c phi nhm vo mc ch chn ng ngn nga khng cc bt thin tm xm nhp vo tm ta.Lc u chnh nim hay cn yu t, nhng vi thi gian hnh tp cng ngycng vng mnh hn, c th ghi nhn ngay nhng i tng va mi sanhkhi.

Khi chnh nim mnh th mt tm s khc s theo ln, l tm nh.Tm nh c cng nng gi tm mnh bm cht, nm yn trn i tngkhng cho chy i ch khc. Tm nh v nh mt ngn la hay ngn nc t mt ni khng c gi nn ng rt yn. S chc chn qu v y ai

cng tng kinh nghim c tm nh ny, d t d nhiu d c th chmt vi giy ngn ngi. Lc y tm nm yn trn mc v thm thu, tinsu vo mc, ta s thy mc tht r rng, chnh xc. Ta c th cchnh nim c ghi nhn i tng trc khi c tm nh, nhng lc mc cha hin r rng. Tri li khi ta c nh tm, tc l khi cc php trinci, cc chng ngi ca tm linh b dp qua mt bn lc by gi ta mi thyi tng mt cch r rng chnh xc.

Chng ta s thy c bn cht ring v chung ca mi i tng c ch

nim, thy chng pht khi ri bin mt, s sanh v dit khng ngng ngh.S thy bit ny gi l tr tu trong thin Minh St, l thy c thc tngca mi hin tng.

Khi c c kinh nghim ny th tm h lc pht sanh qua nhiu hnh thcnh ni c, cm thy c nhiu ln sng v vo ngi nh sng bin p vo

b, hoc thn nh nh bng gn hoc c thn tm u trn ngp trong h lc.


49/78

Tip mt tm s khc ca Tht Gic Chi s sanh khi. l tm KhinhAn khin qu v thy cm thy thn tm qu v rt nh nhng v an tnh, tnhlng.

Tip tc thin tp, hnh gi s t n mt bc na, l tm s t ng cchnh nim. Lc mi u mun c chnh nim ta phi tinh tn, c gngng cho qun. By gi ta ch cn tinh tn lc u thi, sau ta tin n ckh nng ghi nh m khng cn s tinh tn, khng cn s dng cng. ngiai on ny, mt chi khc ca Tht Gic Chi s sanh khi c cng nnggi cho 6 chi kia c thng bng, gi l tm X (upekha). Ta phi phn bitch X ny vi ch X trong Th (th kh, th lc, th x). Th x ngha lkhng vui v cng khng kh. Cn trong Tht Gic Chi, c ngha l iuha. X c ngha l iu ha cc chi khc, lm cho chng c qun bnh,hi ha vi nhau.

Khi tt c 7 yu t ny hin khi trong tm hnh gi, chng t ng lm vicnhp nhng vi nhau. Chng s gip chng ta thy c bn cht tht s cami php trn th gian, gip chng nghim T Diu , t c Gic ng,gii thot.

i khi nhng yu t trong Tht Gic Chi c th hin khi trong tm khi takhng hnh thin, chng hn nh khi ta lm phc hay gi gii chng hn.

Nhng ta khng gi l Bojjanga, 7 yu t a n Gic ng, nu n ngoi phm vi ca thin Minh St. Cc v lun s cng hay nhn mnh 7 yu

t ny ch tht s c trong tm ngi no ang hnh thin Minh St. Vonhng lc khc th cc yu t ny ch c gi l cc thin tm m thi.

Th t ca Tht Gic Chi c ghi trong kinh l Nim gic chi. Trchphp gic chi, Tinh tn gic chi, H lc gic chi, An tnh gic chi, nhgic chi v X gic chi. Nhng trong s thc hnh th trnh t trn li khc.Bt u l Tinh tn, Nim, nh, H, Tnh, v X. Theo th t trong kinh thsau Nim gic chi n Trch php gic chi.

Trch php c ngha l tm hiu, iu tra (investigation) Pht php. Nhngkhi hnh thin th trch php gic chi c ngha l hiu bit ng n, chnhxc v hai hin tng Danh v Sc. Tt c nhng g ta kinh nghim, thusut c v cc hin tng sanh khi trong thn v tm, v Danh v Scc gi l Trch php gic chi hay cn gi l Tu, tng ng vi Hu trongBt Chnh o. Ngoi ra nh gic chi cng tng ng vi Chnh nh.Do ta thy Tht Gic Chi v Bt Chnh o cng c chung 4 yu t: tinh


50/78

tn, nim, nh v hu. Cng nh khi ta thc tp Thin T Nim X trongtm ta phi c 3 yu t: tinh cn., tnh gic, chnh nim. Cho d danh t ckhc nhau nhng cc trng thi tm ch l mt m thi. Bn phn cng vicca chng ta l phi c gng pht

Documents

Huong Vi Phap Bao - Ts U Silananda