DànhtặngđộingũcánbộcaocảcủaViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngười,nhữngngườiđãvắtkiệtsứclực,nhậnđồnglươngítỏi,nhưngđãlaođộnghếtmình,vớithếgiớicủa

nhữngtrẻemđángyêunhất.

ĐôilờicùngcácbậcphụhuynhCácbậcphụhuynhtừmọilụcđịatrênTráiĐất(trừchâuNam

Cực,tôikhôngtinởđócótrẻcon)đãtớiViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườiởPhiladelphiađểthamdựkhóahọcbảyngàymangtênTăngcườngtríthôngminhcủatrẻ.

Đãcóhàngnghìnchamẹchọnthamgiakhóahọckểtừnăm1975.Cuốnsáchnàyhoàntoànđượcrútratừnhữngbàigiảngtrongkhóahọcđó.

Mặcdùcuốnsáchnàyđượcviếtbởibatácgiả,nhưngkhôngphảicảbangườiviếttấtcảcácchương.PhầnlớncácchươnglàdogiảngviêncaocấpGlennDoman,ngườithànhlậpViện,viết.CácchươngkhácđượcviếtbởiJanetDoman,giámđốcViệnvàSusan,giámđốcPhânviệnTrítuệVượttrội.

Lýdocủaviệcnàylàtrongmỗitrườnghợp,tácgiảviếtchươngđótừchínhcácbàigiảngcủamình,nhữngbàigiảnghọđãquáquenthuộcnhờgiảngdạyhàngtrămlầnchohàngnghìnbậcphụhuynh.

Thêmmộtđiềunữa.Đểtiếtkiệm,tránhmấtthờigianchoviệcnóirõchahaymẹvàcácbétraihaycácbégái,chúngtôisửdụngchungtừ"mẹ"đểchỉmẹhoặcchavàsửdụngchungtừ"cậubé"đểchỉbétraihaybégái.

Vậylàcôngbằng.

Giờbạncóthểbắtđầutìmhiểuxemvìsaodạychoconbạnkiếnthứcphổthônglạithậtthúvịvàtuyệtvời;đồngthờibạncũngsẽhọcđượccáchthựchiệnviệcđóđểnótrởnênthúvịvàhiệuquảhơn.

Cácdữkiệnlànềntảngcủahiểubiết

Trẻnhỏthíchhọchơnlàănhaychơi.Bạncóthểdạybébấtcứđiềugìmàbạncóthểdiễnđạtmộtcáchthẳngthắn,

xácthực-vàcácdữkiệnlànềntảngcủahiểubiết.

TRÍCHTỪKHÓAHỌC

“Tăngcườngtríthôngminhcủatrẻ”

Thậtvậy,hàngtrămtrongsốhàngngànchamẹđãdạychoconmìnhđọckểtừkhicuốnsáchDạytrẻbiếtđọcsớmxuấtbảnvàonăm1964.Họbắtđầukhiconhọmớiđượcvàitháng,1tuổihay2,3,4tuổi.

Thậtvậy,rấtnhiềuchamẹđãviếtthưchochúngtôiđểthôngbáovềnhữngkếtquảrựcrỡmàhọthuđược.Nhữngbứcthưnàylàbằngchứngxácthựcchứngminhrằngtrẻnhỏcóthểđọc,thíchđọcvàhoàntoànhiểunhữnggìmìnhđọcđược.

Trẻnhỏcóthểhọcbấtcứđiềugìmàbạndiễnđạtchochúngmộtcáchchínhxácvàcácbékhôngphânbiệtđólàkiếnthứcphổthông,cáctừđểđọc,Toánhaynhữngđiềuvônghĩa.

Cácbémuốnbiếtvềnhữngđiềutuyệtvời-đọc,Toánhọc,tấtcảcácvịtổngthốngMĩ,cácquốcgiachâuÂu,nghệthuậthộihọathếgiới,tiếnghótcủacácloàichim,cácloàirắntrênthếgiới,cácvịvuavàhoànghậu,nhữngbảnnhạcnổitiếngthếgiới,cácbiểnhiệugiaothông,khủnglong,cácloàihoa,haybấtcứđiềugìtronghàngtriệunhữngđiềukỳdiệucóthểhọchỏitrênTráiĐất.

Cácbétiếpnhậncảnhữngđiềuvônghĩanếuđólàtấtcảnhữnggìcácbécóthểtiếpcận.

Trẻnhỏhọctừngphútmỗingàyvàchúngtahàngngàyvẫnđang

dạychúng-dùchúngtacóýthứcđượcđiềuđóhaykhông.Vấnđềlànếudạycácbétrongkhichúngtakhôngýthứcđượcđiềuđóthìrấtnguyhiểm.Chúngtacóthểvôtìnhdạychochúngnhữngđiềumìnhkhônghềcóýđịnhdạy,nhữngđiềukhôngđánghọc-hoặcítnhấtlàkhôngđánghọcbằngnhữngđiềumàcácbéđánglẽcóthểhọcvàhọcnhanhhơn,dễdànghơn.

Tôikhôngdámnóivớicácbậcphụhuynhđâulàthịhiếutốthayxấu-tôilàaimàdámnóivớicácbậcchamẹđiềuđó?

Nhưngsaukhisốngbêncạnhhơnhaimươingàngiađìnhvàđãnghiêncứuvềtrẻnhỏtừlúcmớisinhraởhơnmộttrămquốcgia(từnhữngvùnglạchậunhấtnhưtrongcáckhurừng,samạcvàvùngđấthoangBắccựcchotớinhữngtrungtâmvănminhnhấttrênthếgiới)vàhọcđượcnhữngsựthậttuyệtvờivềtrẻemtrongquátrìnhđó-tôicảmthấymìnhphảicótráchnhiệmnóivớitấtcảcácbậcchamẹrằnghọcóthểđặttiêuchuẩnchấtlượngvàođầuóctrẻdễdàngnhưđặtvàođónhữngđiềurácrưởi.

Thậtralàcòndễhơn.

Dạychotrẻvềnhữngbứctranhtuyệtvờicủathếgiớidễhơnlàdạychochúngvềphimhoạthình.Dạychotrẻbảnnhạctuyệtvờicủathếgiớidễhơnlàdạychochúngnhữngvầnđiệuđơngiản.

Nhưngtôiđãđihơiquáđàmấtrồi.

Bạncóthểdạymộtđứatrẻbấtcứđiềugìbạndiễnđạtchonómộtcáchthẳngthắnvàxácthực.

Vàcácdữkiệnlàđiềuquantrọngnhấttrongtoànbộcôngviệcđó.

Vàmặcdùbộnãonặngchưatới1,5kgcókhảnănggấphàngnghìnlầnsovớibấtkỳbộmáytínhnào,nhưngbộnãovàmáytínhlạicórấtnhiềuđiểmchung.Máytính,giốngnhưbộnão,dựahoàntoàntrêncơsởcácdữliệunólưutrữtrongbộnhớ.

Ởmáyvitính,mỗidữkiệnđóđượcgọilàmộtBitthôngtin(đoạnthôngtin).Đốivớiconngười,chúngtôiquyếtđịnhgọinhữngdữkiệnđólànhững"Bit"thôngminh.

Ởmáyvitính,cũngnhưởnãocủatrẻnhỏ,nhữngkiếnthứcmớicóthểphátsinhtừnhữngdữkiệnđóbịgiớihạnbởisốlượngcácdữkiệnđượclưutrữ.

Ởmáyvitính,tậphợpcácdữkiệnlưutrữđượcgọilàCơsởdữliệu.Vớibộnãocủaconngười,chúngtôiquyếtđịnhgọinhữngdữkiệnđólàCơsởkiếnthức.

Vàtrẻnhỏhọcnhữngdữliệu-haynhững"bit”thôngminhđó-vớitốcđộmàngườilớnthuaxa.

Tựbảnthâncácdữkiệncótạonêntrítuệkhông?

Không,tấtnhiênlàkhôngrồi.

Nhưngchúngcóthểtạonêncơsởđểtrítuệđượchìnhthành.

Khôngcódữkiệnthìkhôngcótrítuệ.

Vớimộtsốcácdữkiệnkhổnglồ,chúngtacócơsởchomộttrítuệtrungbình.

Vàvớitrẻnhỏ,họccácdữliệudễnhưăncháovàlạirấtvuinữa.

Trẻcàngnhỏthìcàngdễdạychobécácdữkiện.

Dạychotrẻ5tuổidễhơn6tuổi,4tuổidễhơn5tuổi,3tuổidễhơn4tuổi,2tuổidễhơn3tuổi,1tuổidễhơn2tuổi,vàdễnhấtlàtrước1tuổi.

Tấtcảnhữngđiềubạncầnbiếtlàchínhxácthìlàmthếnàođểthựchiệnviệcđóvàvìsaobạnlạilàmviệcđó.

Hãynóivềmộtvàiđứatrẻmàhầunhưngàynàotacũnggặp,vềnhữngdữkiệnmàchúngđãhọcđược,cáchchúngkếthợpnhữngdữkiệnnàylạivớinhauđểdẫnđếnmộtkếtluậnmớimẻ,cáchchúngsửdụngmốiquanhệqualạigiữanhữngdữkiệnđóđểtrởnêncựckỳsángtạovànhữngđứatrẻđóhiệnnayrasao.

Trướctiên,hãygặpgỡcácbéđó.Cácemcũngnằmtrongsốnhữngngườimàtôiyêuquý.

ĐólànhữngđứatrẻlàhọcviêncủaPhânviệnEvanThomas.

Cácemtớitừhainhóm.NhómđầutiêngồmcáctrẻthuộcChươngtrìnhPháttriểnsớmvớiđộtuổitừsơsinhtới5tuổi.Nhữngemnàyhoàntoànđượcmẹdạydỗ.MẹcácemtớiViệnmộttuầnmộtlần,mỗilầnbốntiếngđểhọccáchdạycácem.Sauđóhọvềnhàvàvớisựgiúpđỡcủachồngmình,họthựchànhviệcdạyconvàtrởlạivàotuầntiếptheo.

Nhómthứhailàcáchọcviêncủachươngtrìnhvàongày1tháng12năm1983gồm:

Hầuhếtnhữngtrẻnàyđượcđăngkýtừtrướckhisinh(thườnglà

vìcácemcóanhhaychịthuộcchươngtrìnhnày)haytrongnămđầuđời.Mộtvàiemvừamớithamgiachươngtrìnhnhư:

RyanRossitto3tuổi

Trongsốcácemđãthamgiatrênmộtnăm,rấtnhiềuemđãđượcmẹdạytạinhàtừtrước.MộtsốemlàconcủacánbộViện,nhưMarloweDoman,YuukiNakayachi,Nicolas,ChristophervàCholeCoventry.BảnthântấtcảcáctrẻnhỏđềuthựcsựlàcánbộViệnvìcácem,cùngvớichamẹmình,làđạidiệnchonhữngphụhuynhthamgiavàocáckhóahọccủaViện.Cácemnhỏdưới2tuổithểhiệncáchcácemđượcchamẹdạydỗvàcáctrẻtừ2tuổitrởlênthểhiệnđiềucácemhọcđược.

Cácemđãhọcđượcđiềugì?

Ồ,nhữngđiềucácemhọc,vàhọcmộtcáchhứngthú,háohức,làcácdữkiện-nhữngdữkiệnmàchúngtôigọilàcác"bit"thôngminh.Tậphợplạivớinhau,những"bit"thôngminhnàyhìnhthànhnêntrithứcbáchkhoa.

Cácdữkiện,đểthựcsựlàdữkiện,phảicónhữngtínhchấtsau:Chúngphảiđúngsựthật(khôngphảichỉlàcácýkiến);phảichínhxác(tuyệtđốirõnét,khôngướcđịnh);phảiđộclập(dữkiệnriênglẻ);khôngđượcmơhồ(đượcgọitênchínhxác)vàphảiđủlớnđểnhìnthấyđượcrõrànghayđủtođểngheđượcrànhmạch.

Vídụvềmộtsốdữkiện:

MộtbứcchândungcủaWashingtonlàmộtdữkiện.

MộtbứctranhnhưbứcMonaLisalàmộtdữkiện.

BảnphácthảobangPennsylvanialàmộtdữkiện.

Bứcảnhmộtconrắnhổmanglàmộtdữkiện.

Mộttừ,đượcnóirahoặcviếtra,làmộtdữkiện.

Mùigaslàmộtdữkiện.

Mộtnốtnhạc,đượcthểhiệndướidạngâmthanhhayviết,làmộtdữkiện.

Nhữngconsốthực,đượcnóihayin,làcácdữkiện.

Vàhàngtrăm,hàngngànnhữngđiềukháccũngvậy.

Nếuchúngđượcthểhiệnđơnlẻvàđápứngđượctấtcảnhữngyêucầumàchúngtôivừamiêutả,thìmỗidữkiệnđólàmột"bit"thôngminh.

NhữngbàmẹcủaChươngtrìnhPháttriểnsớmbắtđầuchươngtrìnhngaykhiđứatrẻđượcsinhra,càngsớmcàngtốt,truyềnđạtnhữngdữkiệnnàychoconmìnhbằngnhữngphươngphápsẽđượcđềcậptớitrongnhữngchươngsau.Họlàmđiềuđóvớirấtnhiềusựhàilòng,nhiệttìnhvànhữngđứatrẻđáplạivớiđộhàilòngvànhiệttìnhgiốngyhệtnhưcáchchamẹchúngthểhiệntrongkhitruyềnđạt.

Làmnhưvậysẽmanglạikếtquảgì?

Xinthưa,khoảnghainăm(trướcngàysinhnhậtlầnthứbacủacácbé)tấtcảnhữngtrẻđãbắtđầutừnăm1tuổihoặcnhỏhơnđềucónhữngđặcđiểmsauđây.

1. Nhậnbiếtđượchơnbốnnghìn"bit"bằngmắt.(Vìhiểnnhiênlàcácembiếtnhữngđiềuđócảbằngmắtvàbằngtai,nhưvậynghĩalàtámnghìn"bit"thôngminh).

2. Đọcđượcítnhấtlàbốnnghìntừbằnghailoạingônngữhoặchơn.(Vìhiểnnhiênlàcácembiếtnhữngtừđócảbằngmắtvàtai,nhưvậynghĩalàtámnghìn"bit"thôngminh).

3. Cóthểđọcrấtnhiềusách.

4. Đãbắtđầuchơiđànviolon.

5. Cóthểlàmphéptínhsốhọc.

6. Biếtnhữngbứctranhnổitiếngthếgiớivànhữngkiệttácnghệthuậtkhác.

7. Quenthuộcvớiđịalýthếgiới.

8. Nhậnbiếtnhữngbảnnhạcnổitiếngthếgiới.(Cácemđãđượcnghebăngnhạctừkhicònởtrongbụngmẹ).

9. Biếtviết.

10. Cóthểnóivàhiểucâubằngítnhấtmộtloạingônngữ.

11. Cóthểlàmđượcrấtnhiềuviệcnhưbơilội,lặnvàtậpthểdục.

12. Cácemlànhữngembéngọtngào,chuđáovàvôcùngđángyêu,nhữngđứatrẻvôcùngtòmòvànghĩrằnghọctậpquảlàmộttròchơituyệtvờinhấtmàcuộcsốngbantặng.

Cácemsởhữusựtổnghợpcủahàngngàndữkiệnvàcókhaokhátcháybỏngđượchọctấtcảcácdữkiệntrênthếgiới.Cácemsẽkhôngbaogiờhọcđượctấtcảnhữngđiềucầnbiếttrênthếgiới,nhưngcácemsẽmuốncốgắngđạtđượcđiềuđó.Cácemtinrằngthếgiớilàmộtnơituyệtdiệuvàconngườithậtvĩđại.

Xinđượcgiớithiệuvớibạnmộtsốngườitôirấtyêuquý

Gầnnhưmộtphépmàukhicácphươngphápgiáodụchiệnđạichưabópchếthoàntoànsựtòmòhọchỏithiêngliêng;vìcáimầmnhỏbémongmanhnày,ngoàisựkích

thíchra,còncầntựdo;khôngcótựdochắcchắnnósẽthuichột.Quảlàmộtsailầmtrầmtrọngkhinghĩrằngniềmvuithíchđượcnhìntậnmắtvàtìmtòilạicóthểđượcthôithúc

bằngcáchépbuộchayýthứctráchnhiệm.

-ALBERTEINSTEIN

Xinđượcgiớithiệuvớibạnmộtsốngườimàtôirấtyêuquýtrêntoànthếgiới.Sựthậtlàtôirấtmuốnbạngặptấtcảnhữngngườimàtôiyêumến.Họsẽlàmbạntrànngậpniềmhyvọng.Nhưnggiớihạncủacuốnsáchkhôngchophépđiềuđó,vìvậychophéptôichọnlọcmộtsốrấtíttrongvôvàncácemnhỏ.

Khiđược5tuổi,nhữngemnhỏđónhưthếnào?

Bướcvàotuổithứnăm,cácemlànhữngđứatrẻxuấtsắcvàđãsẵnsàngvàotrườngQuốctế(nếucácemvàchamẹcácemmuốnnhưvậy).

Vàothờiđiểmđó,tấtcảcácemđềucónhữngtínhchấtsau:

Cácemđọcthànhthạovàđãđọchàngtrăm,thậmchíhàngngàncuốnsách.MộttrongnhữngthờiđiểmtựhàonhấtcủađờitôilàkhimộtđoàntruyềnhìnhghéthămvàhỏiHeatherMcCarty(mộttrongnhữngbétôiyêumến),lúcđómớiđược4tuổi,liệubécóđọcđượckhông.

Saumộtthoángcânnhắcđểđảmbảomìnhhiểucâuhỏi,Heathernói:"Cháucóthểđọcbấtcứcáigì".

Saumộtthoángcânnhắcđểđảmbảomìnhhiểucâutrảlời,ngườiđạodiễncầmmộtcuốnsáchtrênchiếcbàngầnđólênvàhỏixemcôbéđãđọccuốnsáchđóbaogiờchưa.Heathertrảlờiemchưađọcbaogiờ.

Đóchínhlàmộtcuốnsáchcủatôi-Dạytrẻbiếtđọcsớm.

Ôngđạodiễnlậtquacuốnsáchvàđềnghịcôbéđọcđoạncuốicùng.

Heatherđọcđoạnđó.

Trẻnhỏđãbắtđầuđọcvàpháttriểnkiếnthứccủamìnhvàdùcuốnsáchnàychỉgiúpđượcchomộtemnhỏbiếtđọcsớmhơnhaytốthơnthìnócũngsẽxứngđángvớinỗlựcbỏra.Aicóthểnóiđượcrằngmộtemnhỏvượttrộinữasẽcóýnghĩathếnàovớithếgiới?Ailàngườicóthểnóiđượccuốicùngthìtổngsốlợiíchmànhânloạicóđượcnhờlànsóngngầmthầmlặngvốnđãbắtđầuhìnhthành,cuộccáchmạngmềmnày,sẽlàbaonhiêu.

Heatherđọcđoạnđótrướcmáyquaynhẹnhàng,rõràngvàtựtin.Rồicôbémỉmcườimãnnguyện.

Ôngđạodiễnhắnggiọngvàhỏi:"Heather,cháuhiểuđoạnđóchứ?”

"Cóạ",Heathernói,"chỉcóđiềucháukhôngchắc'lànsóngngầm'nghĩalàgì".

Tôiđãkhôngthựcsựxemđượcđoạncuốiđóvìcònmắcxìmũi.

Tôithườngphảixìmũikhinhữngđứatrẻxinhđẹplàmnhữngviệcnhưthếnày.

Cácemcómườinghìn"bit"thôngminh(Shakespeareviếttấtcảcácvởkịchcủamìnhsửdụngtổngcộngdướimườinghìntừ).

Cácemcảmnhậnđược(khámphára)nhữngmốiquanhệgiữacác"bit"thôngminhtheonhữngcáchrấtấntượng.Vídụ,hầuhếtbọntrẻđềurấtgiỏixướngâm(thựcchấtlàmốiquanhệgiữacác"bit"thôngminhđượcgọilàcácnốtđơn)vàchúngcóthểnghenhữngbản

nhạccổđiểnchưatừngđượcnghevànóiđượcvớibạnailàngườiviếtbảnnhạcđó.

MộtngườikháctrongsốnhữngngườitôivôcùngyêuquýlàColleenBrown.ColleenbiếthàngnghìnkiệttáchộihọatừcủadaVinciđếnPicassovàWyeth.

Tôinhớmộtngày,trướckhiColleenđược5tuổi,cùngvớimẹ,côbéđãthểhiệnnhững"bit"thôngminhcủamìnhchocácbậcphụhuynhthamgiakhóahọcTăngcườngtríthôngminhcủatrẻthấy.BàBrownđãmangtới50tácphẩmhộihọanổitiếngtrongsốhàngngànbứcmàbàcó.Colleenđãnóitênnhữngbứctranhđómộtcáchvuivẻvàdễdàng.Saukhicôbénêutênbứccuốicùng,bàBrownđưachobénămbứcvẽbéchưanhìnthấybaogiờvàColleenđãxácđịnhđượcngườivẽ.

Tấtcảcácphụhuynhđềurấtấntượng,họcàngấntượnghơnkhithấynămbứcvẽ-mỗibứccủamộtdanhhọakhácnhau,làtranhđentrắng.Aicũngthấylàtôiđãkhôngquásứcấntượngbởivìtôicònđangbậnxìmũi.

Đólàđiềuxảyrakhibọntrẻ,nhữngemcóhàngnghìn"bit"thôngminh,bắtđầukhámphá(khôngcầnaigiúpđỡ)ramốiquanhệgiữanhững"bit"thôngminhđó.

CácemkhôngchỉcókhảnănglàmToán(nhưđasốngườilớn)màcácemcòncóthểhiểuđượcToán(đasốngườilớnkhôngnhưvậy).

Cácemchơiđànviolontốt.

Cácemviếtsách.

Cácemviếthay.

Cácemtựminhhọasáchcủamình.

Cácemnóingônngữmẹđẻtrôichảyvàrànhmạchcùngítnhấtmộtngoạingữvớitrìnhđộtừdùngđượcđếntrôichảy.

Cácemđọcchữkanji-chữHándùngtrongtiếngNhật(thứngôn

ngữmangtínhhọcthuậtcủaNhậtBản)vànhiềuemđọcđượcnhiềuchữkanjihơntrẻemNhậtBảnlớnhơncácemtừ3tới6tuổi.

Cácemlàmđượcrấtnhiềuđiềukhácmộtcáchtuyệtvời,vídụnhưmúabalêvàtậpnhữngmônthểthaoOlympic.

Quantrọnghơncả,cácemlànhữngđứatrẻđángyêunhất,cuốnhútnhấtmàtôitừnggặp.

Đólànhữngemnhỏthậtsốngđộngvàthúvị,tàinăngđếnđộthậtdễquênmấtrằngthựcracácemmớichỉlên5.

KhiMarcMihaiDimancescu,được5tuổi,emđãchơiđànviolonchomộtđoànkháchtớithăm.

Emđãchơithậttuyệtvời,cũngnhưmọiviệckhácemlàm.Khiemchơixong,mộtphóngviênhỏiemvừachơiđoạnnhạcnào.

"Điệugavôtạ",MarcMihainói.

"Ailàtácgiả?",phóngviênhỏi.

"Lully",MarcMihaitrảlời.

"Cháuđánhvầntừđóthếnào?"phóngviênhỏi,cúixuốngđểcóthểnghetiếngMarcMihainhỏbé.

"L-U-L-L-Y",cậubéMarcMihaidõngdạc.

Tôilạithấymắtmìnhngânngấnnước,nhưngđólàvìtôiđãcườirấtto.

Anhphóngviênnóicámơnrồiđira,nhưnganhtađãkhônghiểuvìsaotôilạicườingặtnghẽonhưvậy.Vàituầntrước,chínhtờbáocủaanhphóngviênđóđãđăngtrêntrangnhấtmộtbàibáonóirằnghơn30%trẻemtrongđộtuổitừ7đến11tuổikhôngbiếtđọcvàrằngrấtnhiềuhọcsinhtốtnghiệptrunghọckhôngđọcđượcchínhbằngtốtnghiệpcủamìnhhoặcnhãnmácdántrêncáclọ.

Tôinghĩsựđốilậpđó-mộtmặtthìthậtđángbuồn-nhưngmặtkhácthìlạithậtthúvịvàtuyệtvời.

Nhữngđứatrẻlàmđượcnhữngđiềunàylànhữngai?Cóphảicácemxuấtphátlànhữngemnhỏthiêntàiđượcsinhthànhbởinhữngbậcchamẹthiêntài?

Khônghề.

Nếubấtcứainghĩrằngmìnhcóthểxácđịnhđứatrẻnàolàthiêntàitừtrướckhicácemđượcsinhrathìtôichưabaogiờđượcgặpgỡhaynghenóitớingườiđó.

Cácemđócóphảilànhữngđứatrẻ5tuổinhưmọiđứatrẻkháckhông?Không,tấtnhiênlàkhông.Nhữngtrẻ5tuổikháccólàmđượcbấtcứviệcgì,chưanóilàtấtcả,trongnhữngviệckểtrênkhông?Cácemchắcchắnlàkhôngởmứctrungbình-nhưngtấtcảtrẻemđềucóthểđượcnhưcácemvànênđượcnhưcácem.

BuckminsterFullerlàmộtthiêntài-vàlàmộtngườibạncủachúngtôi.Buckythíchnóirằngtấtcảtrẻemsinhrađềuđãlàthiêntàivàchúngtađãdùngsáunămđầuđờicủabéđểhủyhoạikhảnăngđó.

Tôixinđượcnóithêmrằngsáunămđầuđờiđócóýnghĩacựckỳquantrọngbởivìtới6tuổi,chúngtađãhìnhthànhnềntảngcơbảnchoconngườisaunàycủamình.

Cóphảinhữngđứatrẻnàykhôngphảilàkếtquảdoditruyềncủanhữngchamẹthiêntài?

À,cácemquảthựclàsảnphẩmchưađạtchấtlượngcủachamẹmình,nhưngkhôngphảilàsảnphẩmditruyềntrừthựctếlàchamẹcácemtraochocácemmónquàcuộcsốngvàmónquàgenditruyềnbìnhthườngcủanhânloại.

Nhưngchamẹnàocũngtraochoconcáimìnhhaimónquànày.

Vậychamẹcủanhữngemnhỏnàylàai?

À,họcómộtvàiđiểmchung.

Trướchếthọchủyếulànhữngngườicótrìnhđộ,điềukiệnkinhtếvàđịavịxãhộiởmứctrungbình.

Họbaogồmtừnhữngngườicôngnhânchotớinhữngchuyêngianhưbácsĩ,luậtsưvàdoanhnhân.

Mẹcủacácemgồmcảtừnhữngngườitốtnghiệpphổthôngtớinhữngngườitốtnghiệpđạihọc,đếncảnhữngngườicóbằngthạcsỹhaytrìnhđộsauđạihọctươngđương.

CórấtítngườithựcsựgiàucótrongcácchươngtrìnhcủaViện.Vàcũngcórấtítngườithựcsựnghèo.Đólàđiềuđángbuồnchocảhaitháicựcđó.

Nhữngngườigiàu,bấthạnhthay,lạicómộtýthứcsailầmvềsựbảođảmchoconcáimình.Hầuhếthọtinrằngsựgiàucósẽđảmbảochoconhọthànhcôngvàhạnhphúc.Mộtsốítngườinhậnthứcđượctốthơn.

Nhữngngườirấtnghèo,bấthạnhthay,lạicómộtýthứcsailầmvềsựbấpbênhchoconcáimình.Họtinrằngconcáihọthựcsựbẩmsinhđãthấpkém.Nhiềungườinghèonhậnthứcđượctốthơnnhưngkhôngthựcsựbiếtphảihànhđộngthếnào.

Vìvậy,sốđôngngườiởtầnglớptrungbình,nhữngngườitraochoconmìnhcơhộiđạtđượctiềmnănggầnnhưvôhạnvàmónquàvôgiámàgennhânloạiđemlại,cónhữngđặcđiểmchungsau:

1. Họrấtyêuconcủamình(cũngnhưđasốcácbậcchamẹ).

2. Họtôntrọngconcủamìnhcũngnhưtiềmnăngtráctuyệtbẩmsinhcủacácbé.

3. Họsaymêconmìnhvôcùng.

4. Họdànhchoconnhiềuthờigianvànănglượnghơnhầuhếtcácgiađìnhkhác.

5. Họkhôngcảmthấyđólàsựhysinhbảnthân,màcoiđólàmộtđặcquyềncaocả.

6. Họnghĩrằngdạyconthúvịhơnlàđichơibowling(1)hayxemphim.

7. Họyêuthíchconhơnlàmấychươngtrìnhtruyềnhìnhănkhách.

Điềuđóliệucóđồngnghĩavớiviệchọkhôngquantâmtớitìnhhìnhchínhtrịthếgiới,nềnkinhtế,rạphát,thểthao,nghệthuật,âmnhạc,vănchươngvànhữngđiềuthúvịkháctrongcuộcsốnghaykhông?

Khônghề.

Họcònyêuthíchnhữngđiềuđóhơnnhữngngườibìnhthườngkhác.

Họlànhữngconngườisốngđộng,vuitươi,hiểubiết,hạnhphúc,giỏigiang,nhữngngườiítbậntâmtớinhữnglotoancủathếgiớivàquantâmnhiềuhơntớiviệclàmđiềugìđóđểcảithiệnthếgiớibằngcáchnuôidạynhữngtrẻemhạnhphúchơn,giỏigianghơn.

NhưngbạntìmđâurađượcnhữngngườimẹcóthểđọcvàviếttiếngNhật,dạyhộihọa,lịchsử,địalý,chơiđànviolon,truyềnchoconcáikiếnthứcphổthôngvềvôsốđiềuvàbiếtbiểudiễnthểdụcOlympic?Vàđólàtôimớichỉđiểmquamộtvàinănglực.

Khôngmộtngườimẹnàocủanhữngemnhỏnàybiếtchơiviolon,biếtđượchếtkiếnthứcphổthông,biếtbiểudiễnthểdụchaynóidùchỉmộttừtiếngNhậtkhihọmớibắtđầuchươngtrình,trừmẹBarbaraCoventry,giáoviênviolonởtrườngQuốctế;mẹPattyGerard,giáoviênthểdụcOlympic;vàmẹMikiNakayachi,giáoviêntiếngNhậtởtrườngQuốctế.

Quanđiểmcủacácbậcphụhuynhnàycómộtýnghĩarấtthựctế.Đólàmộttrongnhữnglýdochínhvìsaohọlạidànhthờigiandạydỗconcáimình.

Đểdạycon,mộtvàichamẹđãhọctậpvớisựgiúpđỡtừnhữngcuốnsáchcủaViệnmàhọmuahaymượnđượctừthưviệncôngcộng.Mộtvàingườichỉlàmcóvậy.

Quaytrởlạivớicácemnhỏ.

Điềugìxảyravớinhữngemnhỏtuyệtdiệuvàđángyêuđókhicácemđược5tuổi?

Mộtvàiđiều.

Mộtvàiemtớitrường,từcáctrườngcôngchotớinhữngtrườngtưrấtcaocấp,vàởđóhầuhếtcácemđềuđạtđượchọcbổngtoànphầnvàhọcvượtmộthoặchailớp.Nhưvậycácemcóbịcácbạnkhácvàgiáoviêncoilànhữngconmọtsáchlậpdịkhông?

Ngượclại.

Trongmắtcácbạnkhác,cácemtrởthànhnhữngngườilãnhđạobẩmsinhcủanhómvìnhữnglýdođơngiảnvàhiểnnhiênlàcácemđángyêu,đángtincậyvàcótrítưởngtượngvôcùngphongphú.Cácemtronglớpkhôngghétnhữngbạntươivui,đángtincậymàcácemkhôngưanhữngbạnkhônvặt,tomồm,bấtan.

Làbạnthìbạnsẽchọnchomìnhloạingườinàođểkếtbạn?

Trongmắtcácgiáoviênthìcácemquảlànhữnghọcsinhđángmơước.Cácemkhôngcầnhoặcchỉcầnmộtchúthỗtrợ,cácemgiúpđỡnhữngbạnnhỏkhácvàđểchogiáoviênthêmchútthờigianquantâmtớinhữngbạnkhôngthểđọchaylàmToán-cácemnàylàvấnđềcủacảlớp,mọigiáoviêndùítkinhnghiệmnhấtcũngbiếtđiềuđó.

Cuốnsáchnàyhướngtớinhữngbậcphụhuynh,muốndànhmộtchútthờigiantrongngày,hoặcmộttiếngmộtngàyhaycảngày,đểđóngmộtvaitròcánhânvàthiếtthựctrongviệcdạydỗchínhconcáicủamình.

Bạncóthểtraochoconmìnhkiếnthứcquýbáuvàchiasẻniềmvuikhônxiếttrong15phútmỗingày.Bạnsẽtìmđượcniềmhạnhphúcchânthànhnhấtkhilàmđiềuđó.

Mộttrongnhữngviệcbạncóthểlàmđượcvớimộtchútđầutưthờigianlàdạyđứaconnhỏcủabạnvềtựnhiên.

Vìviệcbébiếtvề50loạichimphổbiến,50loạicây,50loạihoa,50loạicâybụi,50loạiđộngvật,50loạicôntrùngvà50loạirắnsẽmanglạichobémộtcuộcsốngvôcùngthúvị.

Điềuđócòngiúpconbạnthậtđángngưỡngmộtrongmắtbạnbèởcácđộtuổi5,15,50và70vìrấtítngườibiếtvềnhữngsinhvậtvà

câycỏtrongđịaphươngmàhọsinhsống.Thậtlàquákỳlạvìcáctrườnghiếmkhidạynghiêncứuvềtựnhiên.

Mộtlợithếkháclàchínhtronglúcdạychoconcáctấmthẻchứacác"bit"thôngminhvềthiênnhiên,bạncũngsẽhọcđượcnhiềuđiềuvàtrởnênyêuthíchthếgiớiquanhbạnnhiềuhơn.Bạnsẽkhônghọcnhiềuhoặcnhanhđượcnhưđứacon2tuổicủabạn,nhưngtrongquátrìnhdạybé,bạnsẽhọcđượcrấtnhiềuđiềumàbạnkhôngbiết.

Cuốnsáchnàygiảiquyếtcáchdạychotrẻtrithứcphổthông.Đểlàmđượcnhưvậy,bạnphảihiểuđượchaiđiều.

Điềuđầutiênlàvìsaobạnnênlàmviệcđó.

Thứhailàbạnnênlàmviệcđónhưthếnào.

Điềuđầutiêncònquantrọnghơnđiềuthứhai,thếnênchúngtahãybắtđầuvớicâuhỏivìsaobạnnênlàmviệcđó.

Bạnnênlàmviệcđóvìnólàcơsởchomọikhảnănghiểubiếtmàkhảnănghiểubiếtlàđặcquyềntừlúcsinhra.

Khảnănghiểubiếtlà"đặcquyềntừlúcsinhra”

Mỗiđứatrẻsinhravốnđãsẵncóquyềnđượcthôngminhxuấtchúng.ĐókhôngphảilàquyềndoChínhphủ,luậtpháptraochomàđólàQuyềnlựcTốithượngmàchínhTựnhiên,hayĐấngsángtạobantặngchomộtđứatrẻ.

Đặtbêncạnhquyềnđượcthôngminhhiểubiết,tấtcảcácquyềnkhácđềubịlumờ,trởthànhkhôngđángkểvàchỉcóthểthựchiệntrongmộtgiớihạnnhấtđịnh.Màmứcđộcủagiớihạnđótươngứngmứcđộgiớihạncủatrítuệ.

TấtcảcáctạovậtkháctrênTráiĐất,dùxinhđẹpvàcókhảnăngphithườngđếnđâu,đềulànhữngchuyêngiatronglĩnhvựccủamình.Conngườikhôngthể(nếukhôngcósứcsángtạotàitình)baynhưđạibàng,bơinhưcámập,leotrèonhưkhỉ,chạynhưbáo,nhàolộnnhưchimruồi,haythậmchíđàođấtnhưchuộtchũi.Nhữngsinhvậtnày,giốngnhưmọiloàikhác,tồntạinhờkhảnăngđặcbiệtcủamình.Nhữngkhảnăngđặcbiệtđómangtrongmìnhsựgiớihạncủachínhchúng.

Cácsinhvậtkémhơnconngườitồntạinhờleotrèonhanhnhẹnvàdễdàngtrêncâyđểchạytrốnkẻthù,chúnglàmđiềuđómộtcáchxuấtsắc,giớihạncủachúngnằmchínhởđó.Nếuthayđổikhíhậukhiếncâycốibiếnmất,thìnhữngsinhvậttồntạinhờleocâycũngsẽtuyệtdiệt.

Khủnglongđãthíchứngrấttuyệtvờivớimôitrườngsốngcủachúngvàkhimôitrườngđóbiếnmất,khủnglongcũngbiếnmấttheo;hàngnghìnsinhvậtkhácsốngdựatrênkhảnăngđặcbiệtcủamìnhcũngvậy.

Mặtkhác,nhờvàotrítuệ,conngườilạihiểubiếtrấtrộng.ConngườilàsinhvậtduynhấttrongbốntỉnămlịchsửTráiĐấtcósẵntrongmìnhhạtgiốngcủasựdiệtvongcũngnhưniềmhạnhphúccho

chínhmình.Họlựachọntháicựcnàocũnglàdosảnphẩmtrítuệcủachínhhọ.

Mọiđứatrẻđượcsinhravớiquyềncókhảnănghiểubiếtdotựnhiênbantặng.

Hơn200nămtrước,chỉcáchViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườitámdặmtheođườngchimbay,mộtnhómngườikiệtxuấtđãngồilạivàtạoramộtbướcngoặtlịchsử.Họđãmơmộtgiấcmơ.

Họđãthảomộtvănbảnrấtngắn,mộtthứtiếngAnhtuyệtđỉnhkhôngchỉdonhữngđiềusiêuphàmmàvănbảnđónhắctới,màcòndocáchthểhiệntrangnhã,giảnđơncủanó.

Chúngtôicoinhữngchânlýnàylàhiểnnhiên;

Rằngtấtcảmọingườiđềubìnhđẳng;

RằnghọđềuđượcĐấngsángtạobanchomộtsốquyềnkhôngaixâmphạmđược;

Rằngnhữngquyềnđólàquyềnđượcsống,quyềntựdovàquyềnmưucầuhạnhphúc.

Nhữngchữđượcinnghiêngtấtnhiênlàdotôi.Tôikhônghềmơđếnchuyệncốgắngcảithiệnvănbảnvĩđạiấy,màchỉmuốnnhấnmạnhđếntầmquantrọngcủanộidungtrongđó.Mặcdùđãthuộclòngtừhồi8tuổinhưngngaycảđếngiờtôivẫnkhôngthểcầmđượcnướcmắttuônrơikhinóihayviếtmộtphầnvănbảnđó.

Tôivẫnluônấpủniềmtinrằngnhữngngườikhổnglồviếtnênnóđãcoiquyềnưutiêntrướcnhất-quyềncókhảnănghiểubiết-làđiềuđươngnhiên,khôngcầnđượcnhắctới.

Vìkhôngcótrítuệsẽkhôngcócuộcsống,tựdo,haymưucầuhạnhphúcđíchthực.

Mộttrítuệhạnchếsẽchỉcónhữngcáchsống,cáchtựdovàcáchmưucầuhạnhphúchạnchế.

Mộttrítuệtrungbìnhsẽcónhữngcáchsống,cáchtựdovàmưucầuhạnhphúctrungbình.

Mộttrítuệvôbiên(cũnglàđặcquyềntừlúcsinhracủamọiđứatrẻ)sẽcónhữngcáchsống,cáchtựdovàcáchmưucầuhạnhphúckhônggiớihạn.

165nămsau,mộtlầnnữa,trongmộtkhoảnhkhắcgiữanhữngsựkiệngâychấnđộng,FranklinRoosevelt(1)đãđượctruyềncảmhứngđểđềxuấtvớiQuốchộitrongbàiDiễnvănliênbangthườngniêncủamìnhrằng:

1. Chúngtahướngtớimộtthếgiớiđượcthiếtlậptrênbốnquyềntựdochínhyếucủaconngười.

2. ĐầutiênlàTựdoNgônluận-ởmọinơitrênthếgiới.

3. ThứhailàTựdoTínngưỡngtheocáchriêngcủamỗingười-ởmọinơitrênthếgiới.

4. ThứbalàTựdoThoátkhỏiđóinghèo-ởmọinơitrênthếgiới.

5. ThứtưlàTựdoThoátkhỏisợhãi-ởbấtkỳđâutrênthếgiới.

TôicũngvẫnấpủsuynghĩrằngTổngthốngRoosevelt,giốngnhưcácvịQuốcPhụ(2),cũngđãcoiquyềnưutiêntrướcnhất-quyềncókhảnănghiểubiết-làđiềuđươngnhiên,khôngcầnđượcnhắctới.

Vìkhôngcóquyềnđượchiểubiếtthìquyềntựdongônluận,tựdotônthờ,tựdothoátkhỏinghèođói,tựdothoátkhỏisợhãiđềuchỉlànhữngđiềukhôihàivàsáorỗng.

Quyềnbấtkhảxâmphạmnhấttrongtấtcảcácquyềnchomọiđứatrẻmớichàođờilàquyềnđượchiểubiết.

Đólàquyềnbẩmsinh,nóđãđượccấyvàotronggencủaNhânloại.Đólàđặcquyềntừkhimớisinhracủaconngười.

Tấtcảtrẻemđềubiếtđiềuđó-ngaytừlúcsinhra.

Tấtcảtrẻemđềuđòihỏiphảiđượccựckỳhiểubiết.

Tấtcảtrẻemđềucóthểtrởnêncựckỳhiểubiết.

Tấtcảtrẻemđềucócơhộitrởnêncựckỳhiểubiết.

Tấtcảtrẻemđềunêntrởnêncựckỳhiểubiết.

Lầncuốicùngchúngtôigặpông,vịthiêntàiquácốBuckminsterFuller,ngườimànhữngngườibạnởViệnvôcùngthươngtiếc,đãnóimộtcâumàtôiđãtríchdẫn.Câunóinóxứngđángđượcnhắclạilầnnữa.

"Tấtcảtrẻemsinhrađềuđãlàthiêntàivàchúngtadùngsáunămđầuđờicủacácbéđểhủyhoạiđiềuđó".

Amen!

Trẻemthíchhọchơnăn.

Trẻemthíchhọchơnchơirấtnhiều.

Họcchínhlàmộtkỹnăngsốngcòn.

Họclàconđườngthunhậnkiếnthức.

Chỉcókiếnthứcthôithìchưaphảilàcótrítuệ.

Tuythế,kiếnthứclànềntảngcủamọitrítuệ.

Khôngcókiếnthứcthìkhôngcótrítuệ.

Cuốnsáchnàynóichobạncáchtraochoconmìnhkhốilượngkiếnthứckhổnglồmộtcáchnhanhchóng,dễdàngvàdễchịu.

Trẻcónềntảngkiếnthứccàngrộng,nềntảngchotrítuệcủatrẻcànglớn.

Chúngtôicónhớnóivớibạnđiềunàychưanhỉ?Rằng:

Mọiđứatrẻđượcsinhra,ngayvàogiâyphútchàođời,đãcó

tiềmnăngtrítuệcaohơncảlượngtrítuệmàLeonardodaVinciđãtừngvậndụng.

Nếuchúngtôiđãnhắctớicâunàytrướcđây,hãytinrằngchúngtôisẽcònnhắclạinónhiềulầnnữa.

Vậythìtrítuệlàgì?

TríthôngminhcóbachânThựcrathìtríthôngminhlàgì?

NhữngngườiởViệnđãdànhnhiềunămnghiêncứucâuhỏiđógiữahàngngàntrẻemvàngườilớntạihơnmộttrămquốcgia,vớinhữngđịaphươngvàconngườitừvănminhnhấtchotớilạchậunhất.

Thựctế,chúngtôiđãnghiêncứuhàngtrămđịnhnghĩađượccáctừđiển,cácloạibáchkhoatoànthư,cácnhómvàcáccánhânđưara.

Theochúngtôi,nhữngđịnhnghĩađóbaogồmcảtừvônghĩađếnthúvị.

Chúngtôikhôngthấythỏamãnvớimộtđịnhnghĩanàocả.

Mặcdùluôngắnbóvớiviệctăngcườngtríthôngminhcủatrẻtronggần40năm,nhưngchotớinay,chúngtôicũngchưabaogiờđịnhnghĩavềnó.

Chúngtôiđãmiêutảnó,minhhọanó,thảoluậnvềnórấtlâu,mổxẻnó,đolườngnóchínhxácvàquantrọngnhấtlàchúngtôiđãtăngcườngnó,nhưngchúngtôichưabaogiờthựcsựđịnhnghĩanó.

Trongchươngnày,lầnđầutiên,chúngtôisẽđưarađịnhnghĩavềnó.

Cóphảichúngtôithựcsựđãnângtríthôngminhcủacácemtừ0lêntới(trungbình)100hayhơnthếkhông?

Chúngtôicóthểđưarabằngchứngrõràngchứngminhchúngtôiđãthựchiệnđượcđiềuđótrênthựctế.NếuthếgiớinhìnnhậnmộtđứatrẻlàmộtngườicóIQbằng0vàđốixửvớibénhưmộtngườicóIQbằng0,kếtquảlàchẳngtácđộnggìtớibéhết,liệubécótiếptụcthểhiện,hànhđộngvàbịnhìnnhậnlàmộtngườingốcnghếchkhông?Nếubâygiờthếgiớiđồngýrằngtríthôngminhcủabéởmứctrungbìnhhaytrêntrungbình,liệuchúngtôicóthểkhôngtuyên

bốrằngmìnhđãtăngchỉsốthôngminhcủabélên100điểmhoặchơnkhông?Điềunàykhôngchỉxảyramộtlần,màlàrấtnhiềulần.

Chúngtôicũngcóthểlậpluậnchắcchắnrằngkhôngphảilàchúngtôiđãnângmứcthôngminhcủabélên100điểmhoặchơn.Cólẽlàchúngtôiđãkhônghềnânglênchútnào.Cólẽbéđãbịchẩnđoánnhầm.Cólẽ,dobanđầuchưabiếtnóivàchưathểhànhđộng,békhôngcócáchnàosửdụnghaybiểuhiệnđượctríthôngminhcủamìnhrabênngoài,vìthếbébịcoilàngốcnghếch.Cũnglàcôngbằngkhiđặtracâuhỏi:NếuLeonardobịlàmchotêliệtvàkhôngnóiđượcnênkhôngthểbiểuhiệntríthôngminhcủamình,liệuôngcókhôngbịcoilàngốcnghếchkhông?Cólẽngaycảnếuchỉhơibịnhìnnhậnlàngườingốcnghếchthìôngcũngđãkhôngthểđạtđượcbấtcứđiềugìtrongđời.

Điềunàylàmdấylênhaicâuhỏicơbảnvềtríthôngminh,chínhxáchơnlàvềviệckiểmtratríthôngminh.Liệuchúngtacónênchiatríthôngminhthànhhailoạihaykhông?LoạithứnhấtlàTríthôngminhchứcnăng(cáchmộtđứatrẻhànhđộnghaykhôngthểhànhđộngtrướcmộttìnhhuốngbịthayđổi),vàthứhai,Tríthôngminhtiềmtàng(cáchthứcbécóthểhoạtđộngnếucóđượccơhộitrọnvẹnđểlàmđiềuđó).CôngviệccủachúngtôivớinhữngtrẻembịtổnthươngvàcácbékhỏemạnhcũngnhưcáctrẻsơsinhchứngminhrằngởtấtcảtrẻemđềucómộtkhoảngcáchcựclớngiữaTríthôngminhchứcnăngvàTríthôngminhtiềmtàng.

Câuhỏithứhaiđượcđặtralàvềhiệulựccủacácbàikiểmtratríthôngminhhaythậmchílàliệunhữngbàikiểmtrađócóhữuíchhaykhông.Cácbàikiểmtrađó,trênthựctế,lạithườngcóhại.Mặcdùđúnglànhữngngườicókhảnăngthườngrấthayghiđượcđiểmsốcaotrongcácbàikiểmtratríthôngminh,khôngcónghĩalàtấtcảnhữngngườicóđiểmsốcaotrongcácbàikiểmtranàythểhiệnđượckhảnăngtốttrongcuộcsống.

Hãychỉchochúngtôimộtngườiđãsốngtíchcực,thànhcông-ngườiđãchinhphụcđượcnhữngđiềuvĩđạichothếgiớinhưnglạikhôngcóđiểmsốcaotrongcácbàikiểmtratríthôngminh,vàvớichúngtôi,ngườiđóchínhlàmộtvídụhoànhảochonhữngđiềukhôngổntrongviệckiểmtratríthôngminh.

Tríthôngminhkhôngcónhiều,thậmchíkhônghềliênquangì

tớicácbàikiểmtramàliênquantrựctiếptớinhữngđiềuđạtđược.

Vậylàmsaochúngtanhậnrađượcnhữngthiêntàivàailàthiêntàimàbạnyêuthích?LàLeonardo?Shakespeare?Newton?Beethoven?Edison?Rembrandt?Jefferson?Churchill?Bach?Gainesborough?Einstein?Michelangelo?W.S.Gilbert?ArthurSullivan?Socrates?...

Khôngaitrongnhữngngườinàytừngtrảiquamộtbàikiểmtratríthôngminhnào.

CácbàikiểmtratríthôngminhđượcđưaratrongthờigiancuộcThếchiếnthứnhấtnhưmộtcáchthứcdựđoánthànhtích.Cólúcchúngđoánđúng,cólúckhông.

Vậylàmsaochúngtanhậnranhữngthiêntài?

Chúngtađãnhậnrahọchỉtrênmộtcơsởduynhấtmàthôi.Đólànhữngthànhtựucủahọ.

NếuchúngtacóthểđưachoLeonardomộtbàikiểmtraIQvànếuôngghiđược98điểmthìliệuMonaLisacócònxinhđẹpkhông?NếuThomasEdisonchỉghiđược110điểm,liệucóchuyệnbóngđènđiệnsẽchỉsánglelóihaykhông?NếuNewtonghiđược87điểmtrongbàikiểmtraIQcủamình,liệunhữngtráitáocóvìthếmàrơingượclêntrênkhông?

Tríthôngminhchẳnglàgìngoàisựkhácbiệttrongkhảnăngcủamộtngườivớinhữngngườicókhảnăngtrungbình(trungbìnhlà100điểm).

Điềunàykhákhónhậnthấyvàđolườngởngườilớnsonglạikhádễđểnhậnthấyvàđolườngởtrẻemdưới6tuổi.

Cóchínhxácsáuđiềuđặctrưngchoconngười.

Sáuchứcnăngđólàcácchứcnăngcủavỏnãongười.Giữacácloàisinhvật,chỉcóloàingườicóvỏnãongườiởnão,chỉcóconngườicóthểthựchiệnsáuchứcnăngthuộctráchnhiệmcủavỏnãongười.Sáuchứcnăngđólà:

1. Khảnăngđi,chạy,nhảyvớidángđứngthẳng,sửdụngcánhtayvàcẳngchântrongchuyểnđộngtheochiềungang.

2. Khảnăngnóinhữngngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạora(tiếngAnh,Pháp,TâyBanNha,...)

3. Khảnăngđặtngóncáivàngóntrỏđểcầmbútviếtrathứngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạorađó.

Bachứcnăngđầutiêncủavỏnãongườiđộcnhấtnàyvềbảnchấtlàvậnđộngcơhọcvàhoàntoànphụthuộcvàobachứcnăngcóbảnchấtlàcảmgiácsau:

4. Khảnăngnhìnđểđọcđượcthứngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạora.

5. Khảnăngngheđểhiểuđượcthứngônngữtrừutượng,tượnghình,thôngdụngmàchúngtađãsángtạora.

6. Khảnăngcảmnhậnvànhậnranhữngvậtthểphứctạpchỉbằngcáchchạmvào.

Rồilạicósáunănglựcđặcbiệtcủavỏnãongười,nhữngnănglựcgắnliềnvớiconngười.Chúngđềulàcácchứcnăngduychỉcóởvỏnãongười.

Đóchínhlà:

NănglựcVậnđộngcủaconngười

NănglựcNgônngữcủaconngười

NănglựcThaotáccủaconngười

NănglựcNhìncủaconngười

NănglựcNghecủaconngười

NănglựcTiếpxúc,chạmcủaconngười

Nhữngchứcnăngnàyđềuhoạtđộngđượchoànchỉnhởnhữngđứatrẻtrungbìnhtrongxãhộikhiđượctầm6tuổi.

Vìthế,mộtđứatrẻ6tuổisẽđượckỳvọngcóthểbiếtđi,biếtnói,biếtviết,biếtđọc,hiểuđượcngônngữcủamìnhbằngtaivàgọitênđượccácđồvậtquenthuộcbằngcáchcảmnhận.

Tấtnhiên,bésẽtiếptụcnhânnhữngchứcnăngnàylêntrongquátrìnhtrưởngthànhnhưngnhữngđiềunàysẽchỉlàphépnhânthêmvào,nhưbétăngkhảnăngđọc,hiểubiếtvàvậnđộngcủamình,chứkhôngphảilànhữngthànhtựumới.

Mộtđứatrẻ6tuổithểhiệnnhữngchứcnăngnàyhoàntoàngiốngnhưbạnbèđồnglứathìsẽtớitrườngđượccùngcácbạn(vàsẽcóchỉsốthôngminhchínhxáclà100).

Mộtđứatrẻkhôngthểlàmnhữngđiềunàycùngvớibạnbèmìnhthìsẽkhôngthểtớitrườngvớicácbạn.(Nếubékhônghoànthiệnđượcnhữngkỹnăngnàychotớikhiđược12tuổithìbésẽcóchỉsốthôngminhlà50).

Mộtđứatrẻlàmđượcnhữngđiềunàysớmhơncácbạnđồnglứarấtnhiềusẽthuộcnhómvượttrội.(Nếubéhoànthiệnđượctấtcảcáckỹnăngnàychínhxácở3tuổithìbésẽcóchỉsốthôngminhlà200).

Bởivìcósáuchứcnăngởconngười,nênkéotheođósẽlàsáuloạitríthôngminhloàingười.

Đólà:

1. TríthôngminhVậnđộng

2. TríthôngminhNgônngữ

3. TríthôngminhThaotác

4. TríthôngminhThịgiác

5. TríthôngminhThínhgiác

6. TríthôngminhXúcgiác

Cuốnsáchnàykhôngđềcậptớitấtcảcácloạihìnhthôngminhđómàchỉnóitớiloạihìnhmàhầuhếtmọingườithườngnhắctớikhinóivềtríthôngminh,đólàtríthôngminhtrítuệ.

Tríthôngminhlàmộtchiếcghếbachân.Ngườitađạtđượcnóthôngqua:

Khảnăngđọc

Khảnăngthunhậntrithứcphổthông

KhảnănglàmToán

Vìthế,vềcơbảnnóliênquantới:

TríthôngminhThịgiác

TríthôngminhThínhgiác

TríthôngminhNgônngữ

Bấtcứmộtđứatrẻ3tuổitrungbìnhnàocũngcóthểđượcgiúpđểđạtđượctrìnhđộcủamộttrẻ6tuổitrungbình.Đốivớinhữngbậcchamẹmuốnlàmđượcnhưvậy,điềunàycóthể,thậmchíchắcchắn,thìđâysẽlàmộttrảinghiệmcựckìhạnhphúcvàthúvị.

Mụcđíchcủacuốnsáchnàylàdạychocácphụhuynhcáchtruyềnchoconhàngnghìn,thậmchíhàngchụcnghìndữkiệnrõràng,chínhxác,riêngbiệtvàcụthể,nhữngdữkiệnđúngsựthật,đẹpđẽvàluônluônhấpdẫn.

Mộtđứatrẻkhiđược3tuổiđãcómộtngânhàngkiếnthứckhổnglồsẽđượcnhìnnhậnlàcựckỳthôngminh.

Nếuđứatrẻtiếptụclàmđầyngânhàngkiếnthứcđó,thìlên6tuổi(làlúckhảnăngnhậnthêmthôngtinmàkhôngcầnphảicốgắngchútnàođãkhôngcònnữa)bésẽđượcnhìnnhậnlàcựckỳthôngminhvàsẽcóđượcnềntảngcầnthiếtchokhảnăngvàtríthôngminhrấtcaokhitrưởngthành.

Chỉsốthôngminhcaocóýnghĩathếnàovớibé?

Giờchúngtasẽđịnhnghĩatríthôngminhdướiánhsángcủanhữnggìmìnhđãbiết.

Tríthôngminhlàmứckhảnăngmàmộtngườicóđược-đểthấysựkhácbiệtgiữanhữngđiềuđanglàvớinhữngđiềucóthểlàvàkéonhữngđiềuđólạigầnnhauhơnhếtsứccóthể.

ĐólàđiềuLeonardođãlàm.

ĐólàđiềuShakespeaređãlàm.

ĐólàđiềuJeffersonđãlàm.

ĐólàđiềuRembrandtđãlàm.

ĐólàđiềuEdisonđãlàm.

ĐólàđiềuGilbertvàSullivanđãlàm.

Đólàđiềutấtcảcácthiêntàiđãlàm.

ĐólàđiềuNhữngđứatrẻthờikỳPhụchưngcủaViệnEvanThomasđangtrongquátrìnhthựchiện.

Cuốicùng,điềuđóđãlàmchúngtôithấythỏamãn!

Cáchdạytrẻthẻ"bit"thôngminhEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Cóbiếtbaonhiêuđiềutồntạitrongthếgiớinày.Tôichắcchắnrằngchúngtaaicũngcócơhộiđểtrởnênhạnh

phúcnhưnhữngônghoàng.

-ROBERTLOUISSTEVENSONNhàvănngườiScotland,

tácgiảcuốnsáchnổitiếngĐảogiấuvàng

Vềmặttrigiác,sựthunhậnkiếnthứcchínhlàmụctiêucủacuộcsống.Kiếnthứcchínhlàkhởinguồncủamọithứnhưkhoahọc,nghệthuật,âmnhạc,ngônngữ,vănhọcvàtấtcảnhữngđiềucóýnghĩađốivớiloàingười.

Kiếnthứccóđượcdựatrênnềntảngthôngtinvàthôngtinchỉcóthểđượcthuthậptừnhữngdữkiện.Nhữngdữkiệnđóchínhlànhữngmẩuthôngtin.Khinhữngdữkiệnđóđượctruyềntảitớicontrẻtheocáchthứcphùhợp,chúngsẽtrởthànhcác"bit"thôngminhtheocảhainghĩa:Làmpháttriểntrínãocủatrẻvàtrởthànhnềntảngcủatấtcảnhữngtrithứctrongtươnglai.Chươngnàysẽdẫndắtcácbậcchamẹvàcontrẻđếnvới"bit"thôngminhvàtừđóđếnvớitấtcảtrithức.

Nhìnbềngoài,đốitượngđộcgiảmàchươngnàycóvẻhướngtớilànhữngngườimẹchuyênnghiệptoànthờigian(1)vìviệcmànhữngngườimẹnàycóthểlàmlàkhôngcógiớihạn.Đâyhoàntoànkhôngphảilàmộtlờiđedọađốivớinhữngngườimẹchỉdànhítthờigianbênconcủamình.Chỉđơngiảnlà,vớinhữngngườimẹnày,chươngtrìnhdạyconcủahọsẽdiễnratrongkhoảngthờigiandàihơnmàthôi.Chẳngphảilàrấttuyệtvờinếucónhiềuthứđểchúngtahọchỏitrongsuốtcuộcđờihaysao?Sẽthậtđángbuồnnếuđiềungượclạixảyra.

Chươngtrìnhkiếnthứcphổthôngnênđượcbắtđầucàngsớm

càngtốtvàcóthểtiếnhànhsongsongvớichươngtrìnhdạyđọc.Haichươngtrìnhnàychiếmvịtríquantrọngnhấttrongtấtcảcácchươngtrình.Chúngkhôngchỉlànhữngchươngtrìnhthúvịnhấtmàcònđemlạichođứatrẻnhữngcảmgiácthỏamãnnhấttrongsuốtcuộcđời,bởichúnglànhữngkiếnthứcvềnghệthuật,âmnhạc,thiênnhiên,sinhhọc,lịchsửvàtấtcảnhữngđiềuhấpdẫnkhácmàcuộcsốngmanglại.Cácbàmẹnêndạyconcácchươngtrìnhthẻ"Bit"vàchươngtrìnhđọctrướckhidạyconToánhọc.

Chươngnàybaogồmnộidungsau:

"Bit"thôngminhlàgì?

CácMụcphânloạitrítuệlàgì?

Sửdụngthẻ"bit"thôngminhđểdạytrẻnhưthếnào?

“BIT”THÔNGMINHLÀGÌ?Một"bit"thôngminhtươngứngvớimộtmẩuthôngtin.Nóđược

tạonênbằngcáchsửdụngnhữngbứcvẽvànhữngminhhọachínhxáchoặclànhữngbứcảnhchấtlượngtốt.Chắcchắnnóphảiđảmbảonhữngđặcđiểmmấuchốtsau:Chínhxác,riênglẻ,cụthểvàmớimẻ,đồngthờicũngphảitovàrõràng.

Tínhchínhxác

Khichúngtôinóiđếntínhchínhxác,nónhằmchỉsựvậtmangchitiếtchínhxácvàphùhợp.Nóphảichínhxáchếtmứcconngườicóthểlàm.

Nếu"bit"thôngminhlàmộtbứcchândungcủaGeorgeWashington,nóphảithậtsựlàmộtbứcchândungchấtlượngtốt.

Tínhriênglẻ

Tínhriênglẻmàchúngtôiđềcậplàđểchỉmộtthứ.Chỉnêncóduynhấtmộtđốitượngtrongmỗi"bit"thôngminh.

Nếunhư"bit"thôngminhlàchândungcủaWashingtonthìtrongđókhôngđượccóbấtkỳmộtnhânvậtnàokhác.

Tínhcụthể

Tínhcụthểởđâymuốnnóitớinhữngthứcótênđặcthùvàcóýnghĩachắcchắn.Bởivậy,mỗi"bit"thôngminhđượcgắnmộtnhãnmàchỉcóthểhiểutheomộtcáchduynhất.

NếuđólàmộtbứcchândungcủaWashington,nóphảiđượcgắncáitênchínhxáclà"GeorgeWashington"chứkhôngphảilà"mộtvịtổngthống".

Sựmớimẻ

Sựmớimẻlànhữngthứmàbéchưahềbiếtđến.

BứctranhởcuốichươngnàycótựađềQuangcảnhbuổikýkếtHiếnphápHoaKỳvàGeorgeWashingtonlàmộttrongsốnhữngnhânvậtnổibậtnhất.NếunhưbứctranhnàycủatácgiảHorwardChandlerChristyđượcsửdụngnhưmột"bit"thôngminhmangtên"GeorgeWashington"thìnósẽtrởthànhmột"bit"thôngminhkhôngchínhxác,bởivìnókhôngthỏamãnđượcyêucầu.

1. Cáitênđókhôngchínhxác,bởivìbứctranhnàykhôngphảilàchândungcủaGeorgeWashington;nólàbứctranhvềviệckýkếthiếnpháp.

2. Đólàcáitênkhôngđặcthù,vìđâykhôngphảilàbứchọavềriêngmộtnhânvật(GeorgeWashington)màlàvềrấtnhiềungười.

3. Nósẽkhôngđảmbảotínhcụthể,bởinósẽtạocảmgiácmơhồvàbéhoàntoàncócơsởđểtinrằng"GeorgeWashington"làmộtnhómngườingồirảiráctrongmộtcănphòng.

BứchọanàysẽlàmộtthẻthôngtinhoànhảonếuđượcgắncáitênthuộcMục"Nhữngsựkiệnlịchsửnổitiếng.”

Bứcchândungtheosaunóphảnánhchínhxácmột"bit"thôngminh.Bứchọađạttiêuchuẩnchínhxácbởichândungđóđượctáihiệnrấtchitiếtvàrõràng,vàđóđúnglàhìnhảnhcủaGeorge

Washington.

Nócótínhriênglẻvìchỉtruyềntảimộtchủđề.

NócụthểbởisựthậtđóchínhlàGeorgeWashingtonvàsẽđượcgắnđúngtênnhưvậyởmặtsaucủatấmthẻ.

Bởivậy,bấtcứmảnhthôngtinnàođượcdựđịnhdùnglàm"bit"thôngminhchoconcủabạncũngphảiđảmbảođủsáutiêuchuẩnsau:

1. Phảicónộidungchínhxác

2. Chỉmôtảduynhấtmộtđốitượng,khôngđượccóphầnnềndễgâynhầmlẫn

3. Phảicómộtcáitênđặctrưng

4. Phảimớimẻ

5. Phảiđủlớn

6. Phảirõràng

Nếuthiếubấtkỳtiêuchuẩnnàotrongsáutiêuchuẩntrên,tấmthẻđósẽkhôngđượcgọilàmộtthẻ"bit"thôngminhvànósẽkhôngđượcsửdụngtrongchươngtrìnhnày.Cònnếunóthỏamãntấtcảcáctiêuchuẩntrên,nósẽlàtấmthẻ"bit"thôngminhphùhợpvàcácconcủabạnsẽcóthểdễdàngtiếpnhậnkhinóđượcsửdụngtrongquátrìnhtiếnhànhchươngtrìnhnày.

Hãychắcchắnlàbạnđãhiểuthếnàolàmộttấmthẻ"bit"thôngminhtrướckhibắtđầutậphợpvàtổchứcchươngtrìnhgiảngdạycủamình.

Một"bit"thôngminhđượcđịnhnghĩarấtrõrànglàbấtkỳmẩuthôngtinnàođượctruyềntảimộtcáchchínhxác,riênglẻ,vàcụthể.Đóchínhlànềntảngcơbảncủatrithức.SựkếthợpnhữngcấutrúcnàyvớinhautạonêncácMụcphânloạicủathẻ"bit"thôngminh.

MộtMụclàmộtnhómgồmítnhất10thẻ"bit"thôngminhcómối

liênhệtrựctiếpvớinhau.Vídụ"cácloàicôntrùng"làmộtMụcphânloại.

CÁCLOÀICÔNTRÙNG1. Bọrùacánhcứnghaichấm

2. Bọquekhổnglồ

3. Chuồnchuồn

4. Ruồi

5. Châuchấu

6. Kiến

7. Mối

8. Vesầu

9. Bướmvua

10. Ongnghệ

Mụcphânloạicôntrùngnàycóthểđượcmởrộngtrongphạmvicácloàicôntrùngsốngtừthờitiềnsửtớingàynayhoặccóthểchốtdanhsáchở30loài.

Nóitómlại,mỗiMụcphânloạiphảicóítnhất10thẻ"bit"thôngminhvàchỉđượcgiớihạnbởisốlượngthànhphầnhaycácyếutốtồntạitrongnhómđó.

Vídụ,năm2011,sốlượngtổngthốngMĩlà43vị.MụcphânloạicácvịtổngthốngMĩsẽđượcmởrộngchỉkhicócácvịtổngthốngmớiđượcbầu.

TẠISAONHỮNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHLẠICÓLIÊNQUANVỚINHAU?Nhữngchitiếtsắpxếptưởngchừngnhưđơngiảnnàylạicóảnh

hưởnghếtsứcquantrọngđốivớitrẻnhỏ.Nếuchúngtađưachotrẻnhỏ10tấmthẻ"bit"thôngminhkhôngcómốiliênhệgìvớinhaunhưngmỗitấmlạiđảmbảotínhchínhxác,riênglẻ,cụthểvàmớimẻthìcónghĩalàtađãcungcấpchotrẻ10mảnhkiếnthứctuyệtvời.Đóquảlàmộtđiềutuyệtdiệu,vàđứatrẻsẽlưugiữđược10sựkiệnnàymãimãi.

Nếusửdụngđúngphươngpháp,bạncóthểchỉrachomộtđứatrẻnhỏcả10tấmthẻđóchỉtrongvòng10giây.Đứatrẻvốndĩkhôngthểtậptrungchúýđượcđến30giây.

Điềunàyquảthựclàrấttuyệtvời!Khibạnsửdụng10giâycủabạntheocáchthứcđóchừngbađếnbốnlần,trẻsẽlưugiữthôngtinđótrongsuốtcuộcđời.Bạnsẽthấyđiềuđónếuthỉnhthoảngbạngợinhắclạithôngtinnày.

Tuynhiên,cũngvới10giâyđó,chúngtacũngcóthểđưarachotrẻ10tấmthẻ"bit"thôngminhcómốiliênhệvớinhau.Việcnàysẽcungcấpchotrẻítnhấtbatriệusáutrămngànmốiliênhệ(2)màbésẽsởhữutrongsuốtcuộcđời.Điềunàymớithựcsựlàthúvịvàhếtsứcphithường.Vângthưacácđộcgiảthânmến,đóchínhlàlídovìsaomàchúngtasửdụngcácMụcphânloạicủathẻ"bit"thôngminh.

Chúngtagọinhữngtấmthẻ"bit"thôngminhcómốiliênquanvớinhaunàylà:CácMụctrithức.

LỰACHỌNCÁCMỤCChúngtôiquyếtđịnhphânchianhữngkiếnthứcsẵncóthành10

loại:

1. Sinhhọc

2. Lịchsử

3. Địalý

4. Âmnhạc

5. Nghệthuật

6. Toánhọc

7. Giảiphẫusinhlýngười

8. Khoahọcchung

9. Ngônngữ

10. Vănhọc

Rõrànglàchúngtahoàntoàncókhảnăngphânchiatấtcảcácthôngtinthànhnăm,thậmchímộttrămloại.Lídomàchúngtalựachọnnhữngcáchphânchianàysẽrõrànghơnkhichúngtatiếptụctiếntrình.

Bạnnênđặtramụctiêucungcấpchoconnềntảngkiếnthứcrộnglớnnhấttrongkhảnăngcủamình.Sẽlàrấtkhônngoannếubạnlựachọnmộtphânloạitừ10loạikiếnthứctrênđểbắtđầu.

Dướiđâylàmộtvàivídụ:

Chươngtrìnhpháttriểnvànuôidưỡngtrítuệchotrẻcầnbaoquátđượcnhiềuvấnđề.ChúngtacàngdạytrẻnhiềuMụcphânloại,trẻsẽcàngcótầmnhìnrộnglớnhơnvềthếgiới.Mụcđíchcủachúngtôikhôngphảilàhướngtrẻtheohướngnàyhayhướngkhácmàlàhoàntoànngượclại,chúngtôimongmuốncungcấpchotrẻmộthìnhmẫuvềtoànthểthếgiới.Vàsauđó,quyếtđịnhđitheohướngđinàolàphụthuộcvàochínhbảnthântrẻ.Tuynhiên,nhữnglựachọnnàysẽdựatrênnềntảngcủamộtkiếnthứcrộngchứkhôngphảitrênnềntảngcủasựthiếuhiểubiết.Khônggiốngnhưhầuhếtngườilớnchúngta-luôncóxuhướngloạibỏrấtnhiềulĩnhvựcrộnglớnvìthiếunănglực-trẻsẽlựachọnnhiềulĩnhvựcdựatrênnănglựcrộnglớncủamình.

CÁCHSỬDỤNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHĐỂDẠYTRẺ

Phầnnàyđượcviếtravớimụcđíchhỗtrợcácbạnsửdụngthẻ"bit"thôngminhđểdạyconmình.Mặcdùnhữngthôngtinnàyrấthữuích,nhưngyếutốquantrọngnhấtvàcógiátrịnhấttrongchươngtrìnhgiảngdạylạinằmchínhbêntrongbảnthânbạn.Đóchínhlàtìnhyêuthươngvàsựtrântrọngmàbạnthểhiệntrongquátrìnhgiảngdạy.Nhữngthôngtinkỹthuậtnàychỉcótácdụngđảmbảorằngmốiquanhệthânthiếtgiữabạnvàbésẽdầnlớnmạnhvàpháttriểntrongtiếntrìnhdạy.

Bạnđừngtỏralolắngvềbảnchấttựnhiênthựcsựcủanhữngtấmthẻ,dầndầnbạnsẽbiếttấtcảnhữngđiềubạncầnbiếtvềnó.Chỉcầnbiếtrằng,mộttấmthẻđạtyêucầucầnphảiđượcgắntrênmộtcáitấmnhựacứng,mộtmặtlàhìnhảnh,cònmặtđốidiệnvớibạnlàtêncủabứcảnh.

ĐầutiênbạnchọnMụckiếnthứcmàbạnmuốncungcấpchotrẻ.Hãynhớrằng,Mụcđóphảibaogồm10thẻ"bit"thôngminh.

MỘTBUỔIHỌCChọnvịtríphùhợpđểbạnvàconđốidiệnvớinhaumộtcách

thoảimái.Khoảngcáchgiữatấmthẻvàtrẻlàkhoảng45cm.

Bạnbắtđầubằngcáchnóiđầyhứngkhởi,"Mẹsẽchoconxemmộtsốloàicôntrùngnhé!"Vàsauđónhanhtaylậtmặttrước(cóhìnhảnh)củatấmthẻravànói,"Concôntrùngnàylàconbọrùahaichấm";"Concôntrùngnàylàconbọquekhổnglồ";"Concôntrùngnàylàconchuồnchuồn."Nhờlậttấmthẻsaucùngraphíatrước,bạncóthểliếcnhanhtêncủatừngloạicôntrùng.Khibạnđưahìnhảnhđóratrướcmặtbé,bạnnóingaychobétênloàicôntrùngđó.Bạnlầnlượtđưarachobé10tấmthẻmộtcáchđầynhiệttình,hứngkhởivàmụctiêucủabạnlàphảilàmcàngnhanhcàngtốt.Thờigiantốiđalà10đến15giây,khônghơn,cónghĩalàbạncómộtgiâyđểchỉchotrẻmỗitấmthẻvànămgiâyđểlấythẻ.KỹnăngcủabạnsẽnhanhchóngtrởnênthànhthụcnhưngườichiabàiởLasVegasvậy.

SauvàingàyđầugiớithiệuchotrẻmộtMụcmới,bạnsửdụngcáchnói,"Concôntrùngnàylà...,"nhưngsauđó,bạnchỉcầnnói"bọrùahaichấm,""bọquekhổnglồ,""chuồnchuồn,"...vớitốcđộcàngnhanhcàngtốt.Trẻsẽbắtkịprấtnhanhvớiquyluậtđó.

Bạncầnchắcchắnrằngtấtcảcáctấmthẻđềuđượcxoayđúngchiềuvàmặtcóghitênphảiquayvềphíabạntrướckhibạnbắtđầudạytrẻ,bởivìnhưvậysẽtiếtkiệmđượcthờigiansắpxếplạicáctấmthẻ.Bạncũngnênđảovịtrícáctấmthẻsaumỗibuổihọcđểlầnsaucáctấmthẻkhôngđượcđưaratheotrậttựcũnữa.

Khidạytrẻđọc,bạncầnloạibỏhếtnhữngtácđộngcóthểgâyxaonhãngtừmôitrườngxungquanh.Điềunàythựcsựđặcbiệtquantrọngkhilầnđầutiênbạndạychotrẻnhữngđiềumớimẻ.Vìthế,khibạnbắtđầusửdụngchươngtrìnhthẻ"bit"thôngminh,bạnnênđặcbiệtchúýtạoramộtkhônggianyêntĩnh.

Tầnsuất

Việcgiãncáchcácbuổidạytrẻ"bit"thôngminhtrongsuốtmộtngàylàrấtquantrọng,vìvậy,bạnsẽthựcsựthựchiệnnhiềubuổihọcngắnchứkhôngphảilàcácbuổihọcliêntiếpnhau,nhưvậychẳngkhácgìmộtbuổihọcdài.Hãyđanxenchúngvớiphầndạyđọchoặcsaukhibạnhoànthànhmộtbuổihọc,hãychuyểnsangmộtviệcgìđókhác.Nếuconbạnđòihọcthêmnữa(thườngthìbésẽđòinhưvậy),bạnhãynói:"Tấtnhiênrồi,ngaysaukhichúngtadọnbànănnhé!"Bésẽthấyháohứcvềđiềuđó.Bạnphảilàngườiđảmbảorằngbékhôngbaogiờhọcvớithẻquánhiềubằngcáchdừnglạisaumỗibuổivàluôngiữlờihứarằnglátnữasẽlạimangthẻra.

Tốtnhấtbạnnêndạytrẻvàobuổisánghoặcbuổitốivìthờigiannàytrẻdễthunhậnkiếnthức.Buổichiềuthìkhôngphảithờigianthuậnlợi,nhưngbuổitốithìsẽthuậnlợi.Tómlại,trongbấtkỳtrườnghợpnào,bạncũngnênchọnthờiđiểmmàcontrẻđangtỉnhtáo,hoạtbátvàchúýtránhtuyệtđốinhữnglúcchúngthấykhôngđượcnhưvậy.

Cườngđộ

Bạnnênchúýcaođộđểđảmbảorằngtấmthẻ"bit”thôngminhphảito,rõràngvàphảiđượcđóngkhungvừavặn.Cónhưvậytrẻ

mớicóthểdễdàngnhìnđượctấmthẻvàbạnthìkhôngcầnphảilolắngvềchuyệnđó.Hãynhớ,khoảngcáchgiữabạnvàtrẻlà45cm.Bạnhãychúýđừngđểtaymìnhchekhuấtbấtcứphầnnàocủatấmthẻ.Khônggiannơibạndạytrẻphảiđủánhsángvàkhôngcónhữngvậttrẻcóthểnhìnthấy,nghethấyhaycầmlênchơinghịch.

Mộtkhíacạnhkháccủacườngđộlàâmlượnggiọngnóicủabạn.Khibạnbắtđầu,trẻcàngnhỏthìgiọngcủabạncàngphảitovàrõràng.Theobảnnăng,cácbàmẹthườngsửdụngâmlượngtohơnkhihọnóichuyệncùngconmình.Khibạnkếthợpcườngđộlớnhơnnàyvớibầunhiệthuyếttựnhiêntrongbạn,thìchẳngcòncónghingờgìvềviệcconbạnsẽtiếpnhậnđượcthôngtincả.

Thờilượng

Tốcđộmàbạnthựchiệnmỗibuổidạycóvaitròcựckỳquantrọngđốivớithànhcôngcuốicùng.

Bạnphảiđưaracáctấmthẻ"bit"thôngminhrất,rất,rấtnhanh.

Ngaycảngườilớn,nhữngngườitiếpnhậnthôngtinmớichậmhơnnhữngđứatrẻ,hầunhưcũngkhôngthuđượcđiềugìnếunhìnchằmchằmvàotấmthẻ.

ĐiềunàyđượcminhchứngrấtrõràngtrongsuốtChiếntranhthếgiớithứhai.Vớitốcđộchóngmặtcủacácmáybaytrựcthăngthờiđó(khoảnghơn200dặmmộtgiờ),việcquansátvàquyếtđịnhxemliệuđólàtrựcthăngcủađịchhaycủatađểtiêudiệtlàvấnđềhếtsứcquantrọngđốivớimạngsốngcủanhữngngườilính,thủythủ,línhthủyđánhbộvàlựclượngkhôngquântrêntuyếnđầucủamặttrận.

Khilựclượngquânsựdánnhữngbứcảnhvềcácloạimáybayởkhắpnơiđểcácchiếnsỹnhậnbiết,hầuhếttrongsốhọthấyrấtkhókhănđểnhậndiện.Vàhọrútrađượcrằng,nếuhọnhìncácbứctranhtrongthờigiancàngngắnthìkhảnăngnhậndiệncủahọlạicàngnhanh.

Hầuhếtngườilớnđềulàmmọithứthậtchậmđểtrẻcóthểtheokịp.Nhưngphươngchâmcủabạnnênlà"càngnhanhcàngtốt."Bạnchỉnênsửdụngtốiđamộtgiâychomỗitấmthẻ"bit"thôngminh.Vàbạncũngchỉnênchotrẻhọcíthơnsốthẻtrẻmuốnbạndạy.Nếubạn

biếtrằngtrẻthíchđượchọc15tấmthẻ,bạnsẽchỉchotrẻhọc10tấm;vànếutrẻchỉcóthểhọcđược10tấmthẻ,bạnchỉnêndạytrẻnămtấmmàthôi.

Nhữngbàmẹthôngminhsẽtựtạorachomìnhnhữngtấmthẻthậtlớnvàdánởnhữngnơinàomàhọcóthểliếcthấynhiềulầntrongngày,chođếnkhinóinsâuvàotrínhớ.Tấmthẻđócóthểlà,"Luônluôndừnglạitrướckhiconmuốnmìnhdừng!"Nếunhưbạntuântheonhữngquytắcđó,bạnsẽkhôngbaogiờlạmdụngthờigianquýbáucũngnhưkhảnăngtậptrungchúýcủatrẻ.

Trẻcókhảnăngchúývôcùngtuyệtvời,vìvậybạnhãychắcchắnrằngbạnthuhútđượctrẻvớinhữngbàihọcngắn,nhanh,cókếhoạchtốtvàđầynhiệthuyết.

CÁCBUỔIHỌCCHOMỘTNGÀYBạnhãybắtđầubằngviệcgiớithiệunămmụckhácnhau,mỗi

mụcbaogồm10tấmthẻ"bit"thôngminh.Bạnphảichắcchắnrằngbạnđãdạyđủmỗimụcbalầntrướckhikếtthúcmộtngày.Khiđãcảmthấytựtinhơn,mỗingàybạnhãythêmvàomộtmụcchođếnkhibạncóthểdạytrẻ10mụckhácnhau.Mộtlầnnữa,hãynhớrằng,mỗimụcđượcdạy10giâymộtlần,balầnmộtngày.

THÊMNHỮNGTHÔNGTINMỚIVÀLOẠIBỎNHỮNGTHÔNGTINCŨKhiđãtiếntớigiaiđoạndạytrẻ10mụcmỗingày,10ngàysau,

bạnhãybắtđầuviệcmỗingàyloạibỏmộttấmthẻtừmỗimục.Hãylưunhữngtấmthẻmàbạnloạiravàomộtchỗđểsaunàysửdụngvàthêmmộttấmthẻmớithaythếtấmthẻloạiraởmỗimục.Kểtừthờiđiểmnày,mỗingàybạntiếptụcthêmvàomỗimụcmộttấmthẻhoặccóthểthêmcả10tấmthẻmới.Đólàsốlượngtốithiểuchứkhôngphảitốiđa.Nếubạncókhảnăngthêmcáctấmthẻvớitốcđộnhanhhơn,chắcchắnconbạnvẫntiếpthuđượcnhưthường.Chúngtôiđưarasốlượngtốithiểuởđâyvìviệcnàycònphụthuộcvàokhoảngthờigianbạncầnđểtìmhiểuvàcắtdáncáctấmthẻchứkhônghềphản

ánhkhảnăngtiếpthucủanãobộtrẻnhỏ.Vớitấtcảcácýnghĩahaymụcđíchthìbộnãocủatrẻlàkhôngcógiớihạn.

Khiđãsửdụnghếtcáctấmthẻtrongmỗimục,bạnchỉcầnthaythếnóbằngmộtmụcgồm10tấmthẻhoàntoànmới.Sauđó,khibạntìmđượcđủsốthẻmớithuộcmụcđãbịthaythế,bạnhoàntoàncóthểgiớithiệulạimụcđóchotrẻ.Trongthờigiantìmkiếmthẻmới,bạnhãylưugiữcẩnthậnnhữngthẻcũvìsaunày,bạnsẽcòncầnđếnchúng.

TUỔITHỌCỦAMỘTTẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINH

Mỗingườimẹnênhiểurấtrõchươngtrìnhdạyconcủamình.Vídụ,ngườimẹnàocũngcầnphảibiếtchínhxáchọcầndạyconnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhbaonhiêulầntrướckhitấmthẻđótrởnêncũkỹđốivớitrẻ.Bạncầnphảibiếtrõđiềunàybởivìnhữngtấmthẻluôncầnđượcthayđổi.

Vídụbạnhãytrảlờicâuhỏi,trongchươngtrìnhgiảngdạyđượclênkếhoạchsẵnởtrênđây,trẻsẽđượcquansáttấmthẻbaonhiêulầntrướckhitấmthẻđóbịloại?Nếuđểýtheodõi,bạnsẽnhậnrarằngvòngđờicủamỗitấmthẻlà30lần,vìmỗitấmthẻmớisẽđượcđưaradạytrẻbalầnmỗingàytrongthờigian10ngày.Tuynhiên,nếubạnthựchiệnchươngtrìnhnàyvớinguồnnănglượngvànhiệthuyếtdồidào,bạnsẽnhanhchóngpháthiệnthấyrằng30lầntrong10ngàylàquámứccầnthiếtchoconcủabạn.Tạisaoư?Bởivìbạnđãthựchiệnchươngtrìnhnàythànhcôngvàkếtquảlàtrẻchỉcầnquansátmộtthứmới15lầntrongvòngnămngày.Đâyquảthựclàmộtthayđổiđángkểtrongtầnsuất!Tuynhiên,đểđạtđượcđếntrìnhđộnày,ítnhấtbạncũngcầnápdụngchươngtrìnhtrêntrongvòngvàitháng.

Bạncầnluônluônđặtrachomìnhcâuhỏi:"Mìnhcócầnthayđổithờigiantồntạicủathôngtinkhinhậnrarằngconmìnhđãnhậnthứchìnhảnhtốthơnkhông?"Nếubạnvàbéđềuđangcảmthấyhàilòngvềchínhmình,thìsớmhaymuộnbạncũngsẽnhậnralàtrẻcónhucầuthunhậnthôngtinmớikhiđãnắmrõcácthôngtincũ.Đôi

khiđiềunàycũngtrởthànhvấnđềvớicácbàmẹ,nhưngsauđó,họthấyrằngmìnhđãđạtđượcmụcđíchbởilầnđầutiên,đứatrẻđãcókhảnănghọchỏirấtnhanhvàkhôngmệtmỏi.Bộnãocủabépháttriểnrấtnhanhquatừngngày.

Nhưng,làmcáchnàođểbạncóthểtạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminh?

QuangcảnhbuổikýkếtHiếnphápHoaKỳ

GeorgeWashington-BứcảnhởbảotàngnghệthuậtNewYork

Cáchtạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminh

CHẤTLƯỢNGTạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminhđẹptạinhàkhônghềkhó.

Thựctếmànói,chấtlượngcủatấmthẻphảiđẹpvìnósẽđượcsửdụngnhưnhữngvậtquýgiádànhchomộtđốitượngquýgiáhơn-đólàconcủabạn.Bạnnênchuẩnbịnhữngtấmthẻvớimộtưutiêntrướcnhấttrongđầu-đólàchấtlượng.Đâykhôngphảilàmộttròchơiđángyêugiữabạnvàbé,vàcũngkhôngphảilàviệcphunkemlênbánh,nólàquátrìnhđưatrẻđếnvớitrithứccủathếgiới.Tấmthẻ"bit"thôngminhcủabạnphảithểhiệnđượcsựtôntrọngcủabạnđốivớinhữngbàihọcmàbạnđịnhdạytrẻvàvớinhữngđiềumàtrẻchuẩnbịđượchọc.Khôngcógìquýgiáhơntrithức.Mộtthứvôcùnggiátrịmàbịlàmchorẻrúngcòntồitệhơncảnhữngthứrẻtiềncóvỏbọcbênngoàiđẹpđẽ.Cáctấmthẻ"bit"thôngminhcủabạnphảiđượccoilànhữnggiasảnquýgiáđượctruyềnlạichoconcháu,đượcbảotồnvàlưugiữchođờisaunữa.

VẬTLIỆUBạnsẽcầnđếnnhữngvậtliệusau,đasốchúngđềucósẵn:

1. Tấmthẻ"bit"thôngminhthô(nhữngbứcảnhhaybứcvẽ)

2. Bảngđanăng(bảngviếtghimtừtính)

3. "Bútthầnkỳ"màuđenhoặcbútngòitokhôngthấmnước

4. Keodáncaosu

5. Giấydántườngtronghoặctấmformica(khôngbắtbuộc)

Tấmthẻ"bit"thôngminhthô

Mộtlầnnữa,bạnsẽmuốnmộttấmthẻthôchínhxác,riênglẻ,cụthểvàmớimẻ.Banđầu,chúngnhấtđịnhphảichínhxácvàphảimới,cònvềtínhriênglẻvàcụthểthìbạncóthểtạorachochúngvềsau.Thựctếlàbạnsẽsớmtrởthànhmộtchuyêngiatrongviệcxácđịnhtấmthẻthôđócótiềmnănghaykhông.Nếunhưbạncómộtbứctranhtiềmnăngnhưngnólạicónềnrốirắm,bạnchỉcầncắtnguyênphầnbạncầnvàloạibỏphầnrốirắmđóđi.Hoặcnếubứctranhđócóhẳnmộtnhómcácvậtthểkhácnhau,bạnhãycắtriêngchúngravàbiếnchúngthànhnhữngtấmthẻriêngbiệt.Bạncũngcầncắtbỏnhữngdòngchữbêndướihayxungquanhhoặcnếutấmthẻthôcótựađềchungchung,mơhồhaydễgâynhầmlẫn,bạncầnphảitìmchonómộtcáitênrõràngvàhoànchỉnhnhất.Vídụ,cáitên"bọcánhcứng"quáchungchung.Bạncầncáitênrõrànghơnnhưlà"bọrùahaichấm."Vàcuốicùng,trướckhibỏđinhữngphầnkhôngcầnthiết,bạncầnlưulạitấtcảnhữngthôngtincóliênquanđếntấmthẻthôcủamình.Bởivìbạnsẽdùngđếnchúngkhibạndạytrẻ,bạnhãyđặtchúngởmộtnơidễtìm.

Bảngđanăng

Chúngtôikhuyênbạnnêndánnhữngtấmthẻvàonhữngmảnhbìacáctôngtrắnghaimặt.Bảngnàycòncócácdạngtươngtựnhư"bảngdánápphích","bảngmụclục","bảngmôtả,"...,têngọiđóphụthuộcvàothànhphầncấutạovàchấtlượngcủavậtliệu.Giấythìkhôngđủcứngđểdùnglàmthẻ.Mộtcáchkiểmtrachấtlượngbìacáctônglàkhibạncầmnóbằngmộttay,nókhôngbịcongvẹo.Dùlàvậtliệunàothìnócũngphảiđủkhỏeđểsửdụngđisửdụnglạinhiềulần(đặcbiệtlànếubạncóýđịnhcóthêmembénữatrongtươnglai).

Trongtrườnghợptấmbảngtrắngkhôngtạođượcđộtươngphảnvớitấmthẻbạnđãchuẩnbị,hãysửdụngbảngdánápphíchmàuđenhoặcmộtmàunàođóphùhợpđểlàmtăngđộtươngphản.

Đểcôngviệcđượcthuậnlợihơn,bạnnêncắtbìacáctôngtrước.Nếubạnmuachúngtừcửahàngvănphòngphẩmhaynhàmáygiấythìbạnnênnhờhọcắt.Kíchcỡcủatấmbìalà28x28cm.

Bútđánhdấumàuđen,khôngthấmnước

Bạnsẽcầncâybútngòito,mựcđenđểviếtchữvàomặtsaucủatấmthẻ"bit"thôngminh.Loạibútnàycórấtnhiềutên,nhưngcáitênđượcsửbiếtđếnnhiềunhấtlà"Bútthầnkỳ."Nókhôngthấmnướcvàsửdụngloạimựcsơndầu.Bạnnênđóngnắpbútlạikhikhôngsửdụngđểtránhhiệntượngkhôdầuvàđểxatầmtaycủatrẻ.

Keodáncaosu

Chúngtôipháthiệnrarằngkeodáncaosulàchấtliệutuyệtvờiđểgắnnhữngtấmthẻthôlênbìacáctông.Bạnchỉcầnthoamộtlớpmỏngkeodánlêntấmthẻvàlêntấmbìa.Khibềmặtcủacảhaiđãđủkhô,bạnđínhtấmthẻvàobìalàxong.Nếumuốnchúngdínhchặthơn,bạncóthểđặtmộttờgiấytrắnglêntrêntấmthẻvàlấytaychàxátquanhbềmặt.

Formica

Mộttấmthẻ"bit"thôngminhlýtưởngthườngđượcépplastic.Formicagiúplàmchotấmthẻtrởnênchắcchắn,khôngbịhỏng,khôngbịinhìnhdấuvântayhaybịbámbụi.Khibạnlưutâmđếnthờigianvàsựtậptrungmàbạnbỏrađểlàmmỗitấmthẻ,trongbạnsẽxuấthiệnmongmuốnđượcgìngiữnótốtnhấtcóthể,đểdànhchođứacontiếptheotrongtươnglaihoặcđểdànhtặngchogiađìnhcóconnhỏkhác.

Hầuhếtcácgiađìnhkhôngthểchitrảkhoảnphíđểlàmnhữngtấmthẻépplasticbằngmáy.Tuyvậy,nhữngcuộngiấydántườngtobảnhữudụngthìhoàntoànnằmtrongkhảnăngchitrả.Đốivớibấtkỳaimuốncánmỏngtấmthẻcủahọthìđâylàmộtvậtdụngdễkiếmđểlàmviệcđó.Bạncóthểmuagiấydántườngởcáccửahàngđồgiadụnghoặccửahàngsơnnơicóbánđồdùngtrongnhàbếpvàkệngănkéosách.

GẮNCHÚNGLẠIVỚINHAUGiờthìbạnđãbiếtđượctấtcảcácvậtliệumàbạncầnđểtạonên

mộttấmthẻ"bit"thôngminhthậtđẹp.Đãđếnlúcbạnthiếtlậpmột"dâychuyềnsảnxuất"đểcóđượcsảnphẩmtốtnhất.

Đầutiên,hãychuẩnbịmộtbứcảnh.Bạnphảichắcchắnrằngbạnnhậndiệnđượcnótrướckhigắnnóvàotấmbìacáctôngvàbạnđãlưutấtcảnhữngthôngtincóliênquanđếnnó.

Thứhai,nếunhưtấmthẻkhôngđảmbảotínhriênglẻ,bạnphảicắtbỏhếtcácphầnnềnđếnkhichỉcònmộtvậtthểtrêntấmbìa.

Tiếptheo(bướcnàythườngbịbỏquabởinhữngngườithiếukinhnghiệmvàchóngchán),hãyviếttênvàomặtcònlạicủatấmbìatrướckhiđóngkhungxungquanh.Điềunàysẽgiúpbạntránhkhỏiviệcbỏđisảnphẩmnếubạnlỡghinhầmtên.Bạnphảidùngloạibútngòitosửdụngloạimựcđenbềnmàuđểghilạinhữngđặcđiểmcủavậtthểởmặtsaucủatấmthẻ.Cỡchữphảilà2,5cmtrởlên,cỡchữcàngtocàngtốt.

Saucùng,hãydùngkeodáncaosuđểgắntấmthẻthôvàbìacáctôngcótêntươngứnglạivớinhau.Bạnchỉnênthoamộtlớpmỏngkeodán,đặcbiệtlànếutấmthẻđãcóchữviếtởmặtsau,bởivì,nếuthoaquánhiềucóthểlàmdâymựcvàophầnkhungvànhưthếthànhquảtỉmẩncủabạnsẽbịpháhỏng.

Giờthìbạnđãcómộtcôngcụgiảngdạyvữngchắcvớichấtlượngtuyệthảorồi.Trongtrườnghợpmuốnlưugiữnótrongnhiềunăm,bạnhãylàmthêmmộtbướclàcánmỏngnónhưmôtảbêntrên.

SẮPXẾPNhữngtấmthẻ"bit"thôngminhluônđượcsắpxếptheocácmục.

Bạnsẽthấymỗimụcđềucókhởiđiểmrấtrộng.Vídụ,10mụcbanđầulàcácloàicôntrùng,nhữngnhàphátminhvĩđại,nhữngtácphẩmnghệthuậtvĩđại,nhữngphátminhvĩđại,nhữngtừchỉthựcphẩmbằngngoạingữvàcáctácgiảvănhọcthiếunhi.

18thángsau,nếubạnnhìnvàomộtchươngtrìnhtươngtự,bạnsẽthấysựgiatăngvềđộphứctạptrongtổchứcthôngtin."Cácloàicôntrùng"đượcthaythếbằngloài"đụcgỗ"hayloài"biếtbay".Sựsắpxếplạicơcấutổchứcchungcủathưviệnthẻ"bit"thôngminhsẽphảnánhkhảnăngtiếnbộcủatrẻtrongviệcliênhệvàkếtnốimụcnàyvớimụckhác.

Mỗimụcphảicóítnhất10tấmthẻ"bit"thôngminh,khônggiớihạnsốlượngtốiđa.Sốlượngthẻởmỗimụcphụthuộcvàosựsẵnsàng,mốiquantâmvàsựnhiệttìnhcủatrẻ.

Khibạnsửdụngxongtấmthẻnào,bạncũngnênlưugiữnócẩnthậnđểsaunàycòndùngđến.

TÓMTẮT1. Nắmbắtđịnhnghĩavềtấmthẻ"bit"thôngminh

2. Tìmkiếmthậtnhiềudữliệuthô

3. Sắpxếpdữliệuthànhcácloạitrithức

4. Cắtbớtdữliệuthôkhôngcầnthiết

5. Lưutrữthôngtindữliệuđểdùngtrongchươngtrìnhdạykiếnthứcphổthôngtrongtươnglai

6. Địnhdạngkíchcỡcủabảngdánápphíchlà28×28cm

7. Dùngbútđánhdấumàuđenđểviếttênởmặtsautấmthẻ

8. Thoamộtlớpkeolênmẩutranh

9. Gắntấmthẻthôvàobìacáctôngkíchthước28×28cm

10. Gắngiấydántườngtronghoặcépplasticcảhaimặtcủatấmthẻ

11. Tạorahồsơlưutrữnhữngtấmthẻcũ

CÁCHTHỨCTÌMKIẾMCÁC“BIT”THÔNGMINH

Ngoàinhữngtấmthẻđượcbánsẵntrênthịtrường,cácbàmẹ

cũngđãtạorahàngtrămnghìntấmtạinhàdànhchocácconcủahọ.Nguồncungcấpdữliệutốtnhấtđểtạoranhữngtấmthẻlàmbằngtaylàtừnhữngcuốnsách,tạpchí,bảnđồ,ápphíchquảngcáo,thẻgiảngdạyvànhữngtấmthẻtừviệnbảotàng.

Thểloạisáchtốtnhấtlàsáchinmàutoànbộthuộcdạng"Bộsáchkhotàng..."Khotàngcácloàichim,cácloàihoa,cácloàicôntrùngvàđộngvậtcóvúlànhữngnguồndữliệutuyệtvời.Nhữngloạisáchnàysẽcungcấpchobạnđầyđủthôngtinvềtừngmụcmàbạncần.Mụcđíchxuấtbảnloạisáchnàylàhướngdẫnvàgiớithiệunênchấtlượnghìnhảnhvàminhhọacựckỳtốt.

Cáccuốntạpchícũngcungcấpnguồndữliệuquýgiáđểtạonêntấmthẻ"bit"thôngminh.Tuynhiên,khôngphảichỉcómộtloạitạpchícóthểgiúpbạn.Nếubạnmuốndạytrẻvềcuộcsốnghoangdãthìcórấtnhiềuloạitạpchívềlĩnhvựcnàysẽcungcấpchobạnnhiềuthôngtinđắtgiá.

Bảnđồcácquốcgia,cácbang,cácchâulụcthựctếlạikhônghữuíchkhibạncầntạoranhữngtấmthẻđịalý.Bởivìnhiềumụccóthểcóliênquantớiđịalýnênbảnđồtrởthànhnguồndữliệuchocácmẹkhithiếtkếmộtmụckiếnthứccóliênquan.

Tấtcảcácloạiápphíchquảngcáođềumangđếnnguồndữliệuthôngtintuyệtvời.Cáccơquanchínhphủthườngdánápphíchtrêncáckhuvựcthôngtinvànhữngápphíchnàycóthểgópphầnlàmnênnhữngtấmthẻrấtđẹp.

Đasốcácbảotàngđềucungcấpnguồndữliệuthôrấttốt.Nhữngbảnsaocủacáctácphẩmnghệthuật,cáctácphẩmđiêukhắc,cácmôhìnhkiếntrúcluôncósẵnởnơinày.Ngoàira,cácbảotàngkhoahọccũnglàđịađiểmtiềmnăng.

Khôngcógìgiớihạnnguồndinhdưỡngdànhchotrínão,tráitimvàtâmhồncủatrẻngoàisựkhéoléocủabảnthânbạnvàgiớihạntrithứccủaconngười.

Chúcbạnvuivẻ,hạnhphúc.

TổchứckiếnthứcKhicáccánbộcủaViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngCon

ngườisángtạorachươngtrìnhtăngcườngtríthôngminhcủatrẻ,mộtyêucầuquantrọngđặtrachohọlàphảitổchứcthôngtinlàmsaođểthuậnlợichoviệcdạytrẻ;đồngthờicácbậcchamẹ-nhữngngườikhôngphảilàchuyêngiatrongtấtcảcáclĩnhvựckiếnthứccũngcóthểhiểuđược.

Chươngnàycủacuốnsáchsẽcungcấpchochúngtacáchthứctổchứcthôngtinsaochophùhợpvớinhữngmụcđíchđó.

Chúngtađãbắtđầubằngviệcphânchiatấtcảcáckiếnthứcthành10mảngchung,tiếptụcchianhỏchúngnhưsau:

ChúngtasẽbắtđầuvớiCácmảngkiếnthức.

CÁCMẢNGKIẾNTHỨC

MỗimảngkiếnthứcnàylạiđượcchiarathànhcácnhómnhỏhơnđượcgọilàcácMục.

CÁCMỤCMỗimụcbaogồmnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhcómốiquan

hệchặtchẽvớinhau.

Cóhàngngànmụctrongmỗimảngkiếnthức.

Vídụnhư:Cácloạichim,cácloàibòsát,cácloàiđộngvậtcóvúvàcácloàicá-đềulàcácmụctrongmỗimảngkiếnthức.

Đểthuậntiệnchocácbậcchamẹkhigiảngdạyhaysửdụngcácvậtliệu,cácmụcđượcchianhỏthànhcácBộ.Vậycácbộđượctạoranhưthếnào?

CÁCBỘTHẺMỗibộthườngbaogồm10tấmthẻ,mỗitấmthẻcóphầnhình

ảnhchứathôngtinởmặttrướcvàcótênchínhxácởmặtsau(10thẻvớikíchcỡ28×28cmlàsốlượngphùhợpđểcácbàmẹdễdàngsửdụngtrongkhidạytrẻ).

Dướiđâylàvídụmộtbộgồm10thẻ"bit"thôngminhthuộcmục"Cácloạicôntrùng":

1. Bọrùahaichấm

2. Bọquekhổnglồ

3. Chuồnchuồn

4. Ruồi

5. Châuchấu

6. Kiến

7. Mối

8. Vesầu

9. Bướmvua

10. Ongnghệ

Chỉcórấtítbộcósốthẻíthơn10.(Chỉcóbảychâulục;bởivậy,mục"Cácchâulục"trongphầnkiếnthứcđịalýchỉcóbảytấmthẻ"bit"thôngminh.)

Mộtvídụkhácnữalàmục"CácbangcủaMĩ".Mụcnàychỉcónămbộ,mỗimộtbộbaogồm10bang-cáchphânchianhưvậylàđểđảmbảobaotrùmcả50bang.

Bởivậy,mỗibộtrongmộtmụcthườngcó10tấmthẻ"bit"thôngminh(rấthiếmtrườnghợpcóíthơn10thẻ,nhưđãđềcậpởtrên).

Nóimộtcáchngắngọn,một"Bit"thôngminhđượcđịnhnghĩanhưsau:

TẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINHMộttấmthẻ"bit"thôngminhlàmộtdữkiệnđượcthểhiệnở

dạngmôtả,đượcgắnvàomộtbảngdánchấtlượngcaovàđượcdùngđểdạytrẻ.

Kíchcỡcủabảngdánđólà28×28cmvànóphảiđủcứngđểbứctranhkhôngbịgậpcongkhiđưarachotrẻquansát.

Bảnthânmỗi"bit"thôngminhđượcgắnlênbảnglàmộtbứcvẽchínhxáchaymộtbứcảnhcủavậtthể,vídụnhưbứchọanàngMonaLisacủadanhhọaLeonardodaVincichẳnghạn.

Bảnsaonàyphảichínhxác,riênglẻvàcụthể.

Nóphảicóđặcđiểmsau:

1. Chínhxác

2. Chỉcómộtvậtthểđượcmôtả

3. Cómộtcáitênđặctrưng

4. Kíchcỡđủlớn(thườnglà28×28cm)

5. Rõràng

Nếunhư"bit"thôngminhnàylàmộtphầntrongthưviệngiađìnhvàđượcsửdụngkhôngchỉđểdạychonhữngđứatrẻ-thànhviênmớitronggiađình-màcònchocảconcháuđờisaunữathìchúngnênđượcbọcmộtlớpnhựacánmỏngbênngoàiđểcóthểlưugiữđượclâudài.

Nhữngtấmthẻcàngđẹpthìviệcdạychotrẻnhỏcànghiệuquảvàtrithứcđócàngcógiátrị.

Nhữnggiađìnhthựchiệnthànhcôngchươngtrìnhdạytrẻnàyđãthừanhậnquanđiểmliênquanđếnnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhcủacáccánbộtrongViện.Khinhữngtấmthẻnàyđượctìmkiếmtrongsựháohức,đượcđóngkhungvàlưugiữcẩnthận,chúngsẽtrởthànhmộtthưviệnlớnchứanhữngthôngtinchuẩnxácvàđẹpnữa.Chúngthựcsựlàcuốntừđiểnbáchkhoadànhchotrẻnhỏvàlànềntảngchonguồntrithứckhổnglồtrongtươnglai.

Nhữngmẩutrithứcquýgiánàythựcsựđượccáccánbộcủaviệncũngnhưcácbậcchamẹcựckỳtrântrọng,bởivìđâylàkếtquảtừcôngviệckhókhănmàcáccánbộcủaviệnđãđảmnhiệmvàsauđólàquátrìnhkiêntrìápdụngcủacácbậcchamẹđểtạorahàngchụcnghìnnhữngtấmthẻ"bit"thôngminh.

Từkếtquảthànhcôngrõràngcủaviệcsửdụngnhữngtấmthẻ"bit"thôngminhđểdạytrẻ,cáccánbộViệnvàcácbậcchamẹcàngtrởnêntônsùngchúng.

Nếunhư"tônsùng"làtừquámạnhđểnóivềnhữngmẩutrithứcnày,chúngtôixinlàmrõhơnrằngtừnàychínhlàdànhchonhữngcuốnsáchtuyệtvờivớinhữngbìasáchtuyệtđẹp;haylàdànhchonhữngtácphẩmnghệthuậtđánggiánhưbứchọanàngMonaLisahoặclàsựtônsùngdànhchoviệchọctậphaytônsùngchânlý.

Mỗi"bit"thôngminhđềucóliênquantớiNhữngchươngtrìnhtruyềntảikiếnthức.

NHỮNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH

Mộtchươngtrìnhthôngminhđượctạoratừmộtdữkiệnđơnlẻcóliênquantớimột"bit"thôngminh.

10chươngtrìnhnhưvậyđượcsắpxếptheomộttrìnhtựđặcbiệtvàđượcbiếtđếnnhưlàĐộlớncủathôngtin.

ĐỘLỚNCỦATHÔNGTINMỗidữkiệnđượcgọilàmộtChươngtrìnhthôngminh.Những

dữkiệnnàyđượcsắpxếptheomứcđộphứctạpvớitêngọilàĐộlớncủathôngtin.Nhữngchươngtrìnhnàyđượcbắtđầuvớidữkiệnnhỏ,đơngiảnđầutiênvàsauđópháttriểnphứctạpdầnlênchođếnmứcđộphứctạpnhấtlàmức10.

Có10mứcđộchomỗitấmthẻ"bit"thôngminh.Vídụ,loàichimcắtMĩlàmột"bit"thôngminhtrongmụccácloàichimvàthuộcmảngkiếnthứcsinhhọc.

Sựkiệnởmứcđộđầutiêntrongchươngtrìnhthôngminhvềloàichimnàylà:"LoàichimcắtMĩsinhsốngvàsănmồiởcảthànhphốvànôngthôn."Dữkiệnởmứcđộthứ10làsựphânloạikhoahọcvềloàichimnày,baogồmlớp(sinhhọc),hàng,họ,giống,loài.

Giữacácchươngtrìnhthôngminhnằmtrongmộtmụcthuộcmộtmảngkiếnthứccóvôvànmốiliênhệ.Vídụ,khitrẻhọctớimứcthứ10trongchươngtrìnhthôngminhvềcácloàiđộngvậtcóvú,cácloàichim,cácloàibòsát,cácloàicá,cácloàicôntrùngvàđộngvậtlưỡngcưthìtrẻcũngđồngthờiđượchọcvềngànhsinhvậthọc,lớp,hàng,họ,giốngvàloài.

Nhờvậy,trẻbiếtđượcrằngđộngvậtcóvú,cácloàichim,bòsát,cávàđộngvậtlưỡngcưđềuthuộcngànhđộngvậtcóxươngsống;còncôntrùngthìthuộcngànhđộngvậtchânđốt.Kếtquảlàtrẻnhỏsẽhọcđượccáchphânloạitrêncơsởkhoahọccủacácloàisinhvậtmộtcáchvôthức.Trẻsẽchỉđơngiảnnghĩrằngmìnhđangcùngmẹtậnhưởngmộtthờigiantuyệtvời,vàđươngnhiên,đóđúnglàkhoảngthờigianđẹp.Cùnglúcđó,cácbécũngđượchọcvềsựphântầngđộngvật-điềumàrấtítngườilớnbiết.

Phầnnàycủacuốnsáchliệtkêra10mụctrongmỗimảngkiếnthức,nhưvậylàcótổngsốmộttrămmục.Chắcchắnmộtđiềulà,khicácbậcchamẹsửdụngmộttrămmẫunày,họcóthểtạoramộttrăm,thậmchímộtnghìnmụckhácmàkhôngphảitổnhaoquánhiềusứclực.Đóchínhlàlídovìsaochúngtôiliệtkêracácvídụởđây.

Chúngtôiđãliệtkêramộttrămmụckiếnthức.

Nếutạoracácbộthẻtrongmỗimụcnày,chúngtasẽcómộtngàn"bit"thôngminh(vìmỗibộcó10"bit"thôngminhliênquanvớinhau).

Vàbởivìmỗimột"bit"nằmtrongtổngsố10"bit”thôngminh(10mứcđộ)cóliênhệtớimộtchươngtrìnhthôngminh,vậylàchúngtađanglàmviệcvớimườingàndữkiện.Nếutínhcảcác"bit"thôngminh,chúngtathựcsựsẽcóđượcconsốmườimộtngàn.

Từtầmquantrọngcủalượngkiếnthứctolớncóđượctừmỗibộthẻcủamỗimục(trongtổngsốmộttrăm)cóthểthấyrằng,việcđưaracácvídụđiểnhìnhvềcáchthứctạoramộtchươngtrìnhthôngminhcũngnhưcácvídụvềcáchthứcquyđịnhmứcđộcủathôngtinlàmộthànhđộngrấtsángsuốt.

QuátrìnhsángtạoraChươngtrìnhThôngminh

Khiđãthiếtlậpđượcmạnglướithẻ"bit"thôngminhrộnglớn,cácbạnhãymởrộngChươngtrìnhThôngminhcủamình.

Khibạnđãdạytrẻđượcmộtngànmẩutrithức,bạnnênbắtđầutạoraChươngtrìnhThôngminh.

Mụctrithứcthìthiếtlậpnênbềrộngcủakiếnthứctrongmộtlĩnhvực,còncácChươngtrìnhThôngminhthìtạoranhữngmứcđộtrithứctăngdầntrongmụcđó.MỗiChươngtrìnhmớitrongmộtmụcsẽthêmvàomộtmứcđộcaohơn,bắtđầutừthôngtinđơngiảnnhấtvàkếtthúcbằngthôngtinphứctạpnhất.Hãyxemvídụsau:

Hãyhìnhdungđếncảnhđứaconmới2tuổicủabạncóthểbiếtđượchàngngànthôngtinvàcònnắmbắtđượcsựphânloạitheocáchcủaLinnaeus!

Tôitinmộtđiềurằng,ngàiCarolusLinnaeus(1707-1778)-ngườiđầutiênmangthứtựphânloạikhoahọcđếnvớisinhhọc-sẽrấttựhàokhibiếtđượcrằngcóhàngtrămđứatrẻmới2tuổi(cóthểđãcóhàngngànvàtươnglaisẽcóhàngchụcngàntrẻ)nhậnbiếtvàhiểuđượccôngtrìnhmàônglàngườitiênphong.Điềunàychắcchắnsẽlàmôngvôcùngvuisướng.Córấtítngườitrưởngthànhbiếtđược

kháiniệmlơmơvềsựtồntạicủangành,lớp,thứtự,giốngvàloàisinhhọc;họcũngchẳngquantâmlàcónhữnggìtrongcáctầngphânloạiđó.

ĐasốtrẻnhỏđềurấthứngkhởikhibiếtđượctênkhoahọcđầyđủcủaloàigấuxámBắcMĩdữtợnlàUrsusHorribilis.ĐặcbiệtlàtrẻrấtthíchkhibốmẹđưaratấmthẻcóhìnhcủachúngkếthợpvớibộmặthungdữvàchấtgiọngđầyđedọakhinóirằngloạigấuđólàthuộcloàiURSUSHORRIBILIS.

Rõrànglàcácmứcđộcủathôngtinsẽtiếptụcpháttriểnvàchỉbịgiớihạnbởitrìnhđộkiếnthứctrongmộtlĩnhvựcnàođócủaconngườiởthờiđiểmhiệntạimàthôi.

KhibắtđầucácChươngtrìnhThôngminh,bạnnênnhắmvàoviệcthiếtlậpphạmvikiếnthứctrongcácmụcmàbạnsửdụngchứkhôngphảichỉđơnthuầnhoànthiệncácmứcđộcủamỗitấmthẻriênglẻhoặcmỗimục.Banđầu,bạntậptrungvàoviệcthựchiệnmộtChươngtrìnhThôngminhởmứcđộđầutiênđốivớitấtcảcácthẻmàbạnđãloạiraởtấtcảcácmục.Hoànthànhxongbướcnày,bạnsẽbắtđầuxâydựngcácmứcđộkhóhơnởtấtcảcácmục.

Vớimứcđộtăngdầnnhưthế,cácthôngtintrongmỗiMụcsẽbắtđầucónhiềuđiểmtrùngnhau.Kếtquảlàbạnđãcómộtchươngtrìnhvớihệthốngkiếnthứctolớnmàtrongđókhôngcóthôngtinmớinàolạikhôngcóliênquantớicácthôngtinkhác.

Vàothờiđiểmtiếnđếngiaiđoạnnày,bạnsẽnhậnrarằngbạncàngdạytrẻnhiềubaonhiêuthìkhảnăngtiếpthucủatrẻcàngtăngbấynhiêu.

Vàđâyquảlàgiaiđoạntuyệtvờiđốivớicảbạnvàtrẻ.

NHỮNGĐẶCĐIỂMKHÁCCỦACHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH

1.MộtChươngtrìnhThôngminhphảicótínhchínhxác.Nólàmộtdữkiện,chứkhôngphảilàmộtquanđiểmhaymộtgiảđịnh.Ví

dụ,"GeorgeWashingtonlàvịtổngthốngđầutiêncủanướcMĩ"làmộtChươngtrìnhThôngminh;nhưng"JacharyTaylorlàmộtvịtổngthốngtồi"thìlạikhôngphải,vìđâylàmộtquanđiểm.

2.MộtChươngtrìnhThôngminhphảirõràng.Ngôntừphảiđượcdùngmộtcáchrõràngvàtrựctiếpđểtránhbấtkỳsựhiểusainào.Vídụ"BáogepalàloàiđộngvậtcóvúnhanhnhấttrênTráiĐất"làmộtlờiphátbiểurõràngvàkhôngaicóthểhiểusaiđược.

CácChươngtrìnhThôngminhcóthểđượcsửdụngđểgắnkếtcácmụcbịloạilạivớinhau.Vídụ,vớithôngtin"GeorgeWashingtonđượcsinhraởVirginia",nếutrẻđãbiếtGeorgeWashingtonvàcũngđãbiếtbangVirginiathìthôngtinnàyquảlàtuyệtvìnóđãkếthợpchặtchẽhaimụcdườngnhưchẳngcógìliênquanđếnnhau.Khicảbạnvàtrẻkhámpháranhiềucáchhơnnữađểliênkếtcácmụcvớinhauthìsựhứngkhởitìmtòinhữngmốiquanhệmớisẽcàngtrởnênhấpdẫn.

ChươngtrìnhThôngminhphảicótínhthânthuộc.Câunói"Bachđượccoilàngườithầycủadòngnhạcfagu"(thểloạiâmnhạcphứcđiệu)làhoàntoànđúng,nhưngnếucoiđâylàchươngtrìnhđầutiênvềBachthìnólạimangtínhriêngtưnhiềuhơn.Nếubắtđầubằngcâu"Bachcó23đứacon"thìbạnsẽtiếngầnhơnvànhanhhơnđếnvớinhữngđiềubạnmuốn.Bạncóthểdễdàngquaytrởlạivàđưaracácthôngtinphứctạphơnvềngườiđànôngcó23đứacon.Nóitómlại,bạncầnthôngtinởmứcđộbanđầuđểmởranhữngcánhcửatrithứcchotrẻ.Đểkhiếntrẻcóýmuốnkhámphánhữngcánhcửađó,chươngtrìnhgiảngdạybanđầucủabạnphảidựatrênnhữngdữliệumàtrẻđãthânthuộc.Vàsauđó,bạncóthểbổsungnhữngmảngdữliệukhóhơnmàkhônggặpbấtkỳtrởngạinào.

ChươngtrìnhThôngminhcònphảithúvịnữa.SựthậtlàthànhphốPhiladelphiacódiệntíchlà"x"métvuông,nhưngthôngtinđócũngchẳngcónghĩalýgìnếunhưkhôngphảibạnđangthựchiệnmộtChươngtrìnhToánhọcvànộidungchủchốtmàbạnmuốnhướngtớilàmétvuông.Sẽthậtthúvịbiếtbaonếutrẻbiếtrằng"PhiladelphialàquêhươngcủaChuôngTựdo"(hoặc"...làquêhươngcủacáchọcviện).Nếubạnthấymộtdữliệulàkhôkhanvàvônghĩa,khảnănglớnlàtrẻcũngsẽcảmnhậnnhưvậy.Tốtnhấtbạnnêntìmnhữngthôngtinkhiếnbạnhứngthú,bởiđócũnglànhữngthôngtintrẻquantâm.

ChươngtrìnhThôngminhphảimangtínhhàihướckhicầnthiết.Yếutốhàihướcthườngkhôngđượcđánhgiácaotrongtấtcảcáccôngcụgiảngdạy.Thôngtin"Tchaikovskyđãdùngtaytráiđểgiữcằmvàtayphảiđểđiềukhiểndànnhạcvìôngsợcáiđầucủaôngsẽrơixuống"lạichứngtỏcótácđộngmạnhhơntớinhữngemnhỏtrongViệnEvanThomashơnhầuhếttấtcảcácChươngtrìnhThôngminhkhác.Thếgiớicủachúngtacóđầyrẫynhữngsựkiệnthúvị,bạnhãytậndụngchúng.

CÁCHTÌMKIẾMCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH

Nơiđầutiênđểthuthậpthôngtinvềnhững"bit"thôngminhbạnđãloạirachínhlàtừnguồndữliệumàbanđầubạnđãtìmthấynó.Mộtvàiôngbố,bàmẹthôngtháiđãkịplưubảnsaocủanhữngthôngtinởphíasaucáctấmthẻvàomộthồsơdữliệutrướckhiđóngkhungtấmthẻđó.Bạncũngsẽcầnmộtcuốntừđiểnbáchkhoabằnggiấyhoặctừđiểnbáchkhoađiệntử.Nhữngcuốntừđiểntổnghợprấthữudụngtrongmỗiphầnchươngtrìnhcủabạn.Bạnhãyđếnthưviệnnơibạnsinhsốngnếunhưkhôngđủtiềnmuamộtcuốn.

Bấtkỳkhinàobạncảmthấykhôngchắcchắnvềthôngtinnàođó,hãylậptứctracứuchúngtrongtừđiển.Đừngbaogiờdạytrẻnhữngthứmàbạnnghĩlàđúng,hãyluônluônkiểmtrađộchínhxáccủachúng.

CÁCHCHUẨNBỊMỘTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH

CóbốncáchđểtrìnhbàycácChươngtrìnhThôngminh.Cáchdễnhấtlàviếtrachươngtrìnhmàbạndựđịnhlênnhữngtờgiấynhớcỡ13×20cm.Trênmỗitờphiếu,bạnhãyviếtranămchươngtrình(Saunàybạnsẽđọcchúngchotrẻnghe).

Mộtcáchkhácnữalàviếtlênnhữngtấmthẻhọccâu.Bạncũngsẽđọcnhữngcâuđóchobénghe,điềukhácbiệtlàbésẽnhìnthấycáctừ

màbạnđọclên.

CònmộtcáchnữađểgiớithiệuchotrẻvềcácChươngtrìnhThôngminh,đólàtựtạoramộtcuốnsáchthậtđẹptừnămđến10trangvớimỗitranglàmộtchươngtrình.Đầutiênbạnđọcsáchchotrẻnghe,sauđótrẻsẽtựđọcchúng.Kíchcỡcủacuốnsáchphụthuộcvàokhảnăngđọccủatrẻởthờiđiểmđó.

Cáchthứtưlàinthôngtinvàongaymặtsaucủatấmthẻ"bit"thôngminhtheothứtựtăngdầnvềmứcđộ,từmứcđộđầutiênđếnmứcđộcaonhất(cóthểinngaydướitêncủamỗitấmthẻ).Cácbậcchamẹhoàntoàncóthểlàmđượcđiềunày.Nhữngtấmthẻđượctạoratừhọcviệncũngcó10ChươngtrìnhThôngminhđượcinởmặtsaucủamỗitấmthẻ.

CÁCHTHỨCGIẢNGDẠYCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH

Mộtbuổi

Mỗibuổidạychỉnênbaogồmtốiđanămchươngtrình(mỗichươngtrìnhcungcấpnămthôngtin).Thờigianđểđọcmỗichươngtrìnhthườngdàihơnviệcsửdụngcáctấmthẻ,chínhvìvậy,mỗibuổidạychỉnêncóítthôngtinđểđảmbảođộngắngọn.

Nếuýđịnhcủabạnchỉlànóichotrẻbiếtvềcácchươngtrình,hãysửdụnghệthốnggiấyghinhớđểtiếnhànhviệcgiảngdạy.Khicungcấpchotrẻmộtvàithôngtinmới,sẽrấtthúvịnếubạntìmlạinămtấmthẻcũvàđưarathậtnhanhchotrẻthấy.

Vídụ:Bạnlấyracáctấmthẻ"bit"thôngminhvềcácloàicôntrùng,vừađưarachotrẻvàvừanói:

Bọrùahaichấm-"Bọrùahaichấmănthịtcácloàicôntrùngkhác,trongđócónhiềuloàilàvậtnuôitrongnhà.”

Bọquekhổnglồ-"Nếuphươngphápngụytrangđểtựbảovệthấtbại,bọquekhổnglồsẽthảiramộtchấtlỏngcómùihôithốiđểxua

đuổinhữngkẻsănmồi.”

Chuồnchuồn-"Ởgiaiđoạnấutrùng,chuồnchuồnsốngởdướinước;chúngăncácloàinòngnọc,cánhỏvànhữngcôntrùngsốngởdướinước.”

Ruồi-"Nhữngconruồitrưởngthànhsốngchủyếudựavàonhữngchấtlỏngcóvịngọthoặcnhữngchấtthốirữa.”

Châuchấu-"Loàichâuchấutồntạinhờcỏ,câytrồng,thựcvậtvàhoaquả.”

Buổidạynàysẽkéodàitrongvòng10đến15giây.Nếumuốnsửdụngcáccâuviếtsẵnthayvìcáctấmthẻcóhìnhảnh,hãyđưachúngrakhibạnđọc.

Nếuthíchdùngsách,bạnhãyngồicạnhtrẻvàđọccùngvớitrẻ.Dùlựachọncáchnào,bạncũngnêntiếnhànhthậtnhanhvàphảithậtthúvị.

Cácbuổitrongmộtngày

Thậtthúvịkhisửdụngnămmụckhácnhau,mỗimụccónămChươngtrìnhThôngminh.Mỗingàybạndùngmỗimụcbalần.Bạncóthểbổsungthêmsốmụctheoýmuốn.

THÊMVÀONHỮNGCHƯƠNGTRÌNHMỚIVÀBỎĐINHỮNGCHƯƠNGTRÌNHCŨ

Saunămngày,bạnhãybỏđitấtcảnhữngchươngtrìnhmàbạnvừasửdụngvàthaythếvàođónămchươngtrìnhmớithuộcmỗimục.Điềunàycónghĩalàmộtchươngtrìnhmớisẽđượcsửdụngmỗingàybalầntrongsuốtnămngày(tổngsố15lần)trướckhiđượcxếpvàoloạichươngtrìnhcũ.Bạnsẽthêmvàotốithiểu25chươngtrìnhmớisaunămngày.Nếubạnnhậnthấyrằngtrẻtiếpthunhanhhơn,bạnhãyloạibỏchươngtrìnhcũsớmhơnvàthêmvàonhữngchươngtrìnhmới.

Khiđãdùnghếtcácchươngtrìnhtốttrongmộtmụcnàođó,hãybỏchúngđivàbắtđầulàmviệclạivớimộtchươngtrìnhđãbịloạitrướcđó.

CÁCMỨCĐỘCỦATHÔNGTINKhibạnhoànthànhcácchươngtrìnhởmứcđộđầutiên,bạnsẽ

bắtđầusửdụngmứcđộthứhai.Mỗimứcđộsauyêucầuphảicókiếnthứccơbảnrộnghơnmứcđộtrướcnó.Bởivậy,chươngtrìnhđầutiêncủabạnsẽbaogồmnhữngthôngtinmớinhưngvẫnnằmtrongphạmviquenthuộc.Trongnhữngchươngtrìnhbanđầu,bạnsẽchỉsửdụngnhữngtừngữquenthuộc.Dầndần,vốntừđósẽtrởnêncàngngàycàngphứctạphơn.Bằngcáchnày,trẻkhôngnhữngcómộtnềntảngkiếnthứcvữngchắcmàtrongđầucònluônmongmuốntiếpnhậnnhữngthôngtinmớihơn.Bảnthânbạnchínhlàngườichịutráchnhiệmtạoracácbướctiếntrongviệckếthợpthôngtinmớiphùhợpvớiphạmtrùmàtrẻcóthểhiểuvàthấythíchthú.

Quảthực,sựcânbằnggiữahaiyếutốnàychínhlànềntảngchotấtcảcácphươngphápgiảngdạytốt.

TÓMTẮTĐếnthờiđiểmnày,bạncầnnắmrõmộtđiềulàbạncóthểdạytrẻ

hầunhưbấtkỳđiềugìmàbạncókhảnăngdiễnđạtmộtcáchchânthậtvàthựctế.Bạncóthểtruyềnđạtchotrẻtấtcảnhữngchủđềmàbạnbiếtvàthấytrântrọng.Bạncũnghoàntoàncókhảnăngdạybévềnhữngchủđềmàbạnđãrấtmuốnhọcnhưnglạichưacócơhội.Ngaycảnhữngchủđềmàtrướcđâybạnkhôngthậtsựgiỏi,bạncũngvẫncóthểdạychobé.

Thựctế,cácbàmẹđãtừngsửdụngthẻ"bit"thôngminhđểdạytrẻtrongsuốt11nămhoặchơncũngnhậnrarằngtháiđộcủahọvềtrithứcvàviệchọctậphoàntoànthayđổi.Đốivớinhữngbàmẹnày,thếgiớigiốngnhưconhàutrongtayhọvậy,khôngcómộtchủđềnàocóthểgâykhókhănchohọcả.Cóthểhọkhôngbiếtđượctấtcảcácthôngtintrênthếgiới,nhưnghọlạicónhữngsángkiếntuyệtvờiđểcóđượccácthôngtinhọcần.Họcókhảnăngliênkếtvớithếgiới.

Chúngtasẽcònphảitiếptụckinhngạctrướckhảnăngtưởngtượngkhônggiớihạncủacácôngbố,bàmẹchuyênnghiệp.ChúngtahoàntoàncóthểkếtluậnrằngkhôngcócặpbàmẹnàothựchiệncùngmộtChươngtrìnhThôngminhcả.Mỗimộtchươngtrìnhdànhchomộtđứatrẻlàsựphảnánhđộcnhấtvềsựsángtạo,óctưởngtượngvàtàiphátminhcủangườimẹ.Cũngtươngtựnhưkhảnăngcủatrẻnhỏ,tàisángchếcủangườimẹlàvôhạn.

Mỗibàmẹthamgiavàohànhtrìnhnàyđềucóchungmongmuốnlàpháttriểnkhảnăngcủaconmình.Họlàmviệcnàyvớinănglựcvàsứcmạnhlớnđếnmứchọhầunhưkhôngcóthờigianđểđánhgiánhữngthayđổiđangdiễnratrongkhảnăngvàquanđiểmcủachínhhọ.Mãichođếnmộtngày,họnhậnrahọvôcùnghạnhphúckhichuẩnbịdạychoconcủamìnhnhữngphéptínhhaylàmônvậtlýhạtnhân;vàthấymìnhđượctiếpsứcbởichínhsựcanđảmcủabảnthân.Họcóthoángchútsửngsốt,nhưngcảmxúcnàykhôngkéodài.

"Mìnhvẫnluônthầmcảmnhậnlàmìnhcóthểhọcđượcbấtcứđiềugì,"họnóiđiềuđóvớichínhbảnthânmìnhvàlạitiếptụccôngviệcdạydỗconcái.

Khảnănghọctậpcủachúngtathậmchícònkhôngthểtốtbằngmộtphầnsovớitrẻnhỏ,cảkếtquảhọctậpcũngvậy.Tuyvậy,chúngtalạicóniềmvuisướngvàvinhdựvìđượctiếpnhậnnhữnghọctròtuyệtvờivànhẹnhàngnângchúnglêntrênđôivaicủamình.Cácbậcchamẹchuyênnghiệpcủachúngtacóbờvaithậtrộnglớnvàtầmnhìnmàhọmanglạichonhữngđứatrẻcủachúngtacũngthậtkhoángđạt.

CáchtạoracácChươngtrìnhThôngminh

Việnthườngtuântheocáchướngdẫncótổchứcmàhọđãthiếtlậpđểtạoracáctấmthẻ"bit"thôngminh,cácmụcvàcảcácChươngtrìnhThôngminh;nhưngchínhmỗibậcchamẹlạilàngườisắpxếphệthốngtruyềnđạtcácchươngtrìnhvàcácmứcđộcủathôngtin.DướiđâylàmộtsốvídụvềChươngtrìnhThôngminhđểcácbậcphụhuynhthamkhảo.Dựatrênnhữngvídụnày,cácbạncóthểtạoraChươngtrìnhThôngminhphùhợpvớiconmình.

ChúngtađềubiếtrằngviệcsửdụngnhữngnguồndữliệuxácthựccósẵnnhưlàmộttàiliệuthamkhảođểtạoracácChươngtrìnhThôngminhlàmộtlựachọnsángsuốt.Nếuthưviệncánhântronggiađìnhkhôngcóđủnhữngtácphẩmgiátrịvềcácchủđềgiảngdạy,thìthưviệncôngcộngởđịaphươngchínhlànơicungcấpnguồndữliệuhàngđầu.

Ởđâychúngtôiđưaraởmỗimảngkiếnthứcmột"bit"thôngminhkhácnhau.Vàbạnhoàntoàncóthểlinhhoạtchọnnhững"bit"thôngminhkhácphùhợpvớiconmình.

NếuchủđềdạylàChươngtrìnhThôngminhvềloàiĐạibàngđầubạcthuộc:

BạncóthểtìmnguồndữliệutuyệtvờiđểviếtmộtChươngtrìnhThôngminhởmộttrongsốcáccuốnsáchcủavềcácloàichim.Bạnsẽnhanhchóngcóđượccácthôngtinsauvềloàiđạibàngđầubạcnhư

sau:

Cácdữliệunàysẽcungcấpchobạnmứcđộthôngtinthứ10trongChươngtrìnhThôngminhcóliênquantớiloàiđạibàngđầubạc.

Thôngtinđầutiêncóthểlà:"ĐạibàngđầubạclàbiểutượngcủanướcMĩ.”

Thôngtinthứhai:"Đạibàngđầubạcăncácloàivịt,chimbiểnvàcá.”

Thôngtinthứba:"Đạibàngđầubạcsốngởgầnbiêngiới,sônghồvàbờbiển.”

Thôngtinthứtư:"NgườitacóthểdễdàngtìmthấyđạibàngđầubạcởhầuhếtcácvùngthuộckhuvựcBắcMĩ.”

Bạnhãytiếptụctạoracácmứctừthứnămtớithứchín.

Nếugiađìnhbạncómaymắnsởhữucuốntừđiểnbáchkhoaloạitốtnhất,thìtấtcảcácthôngtincầnthiếtđểtạorahầunhưvôhạncácChươngtrìnhThôngminhđềuđãcósẵntrongtaybạn.

ChúngtahãycùngxemxétmộtvàiChươngtrìnhThôngminhnữavàcáchmàchúngđượctạora.

ChúngtasẽtìmhiểuthôngtinvềloàirắnchúaCobra:

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHRẮNCHÚACOBRA

1. ỞẤnĐộ,mỗinămcókhoảng10.000ngườichếtvìbịrắnchúaCobracắn.

2. ThứcănchínhcủarắnchúaCobralàcácloàirắnkhác.

3. RắnchúaCobrasinhsốngởtrongrừng,cáccánhđồngvàvùngđầmlầy.

4. RắnchúaCobracónguồngốctừvùngNamÁ.

5. RắnchúaCobralàloàirắnđộcdàinhấttrênthếgiới,chúngcóthểdàilêntới5,5m.

6. RắnchúaCobralàmtổbằnglácâyvànósẽcanhchừngsuốtởtổchođếnkhitrứngnở.

7. Khibịđedọa,rắnchúaCobraphátraâmthanhxìxìthậtto.

8. LoàirắnchúaCobratiêmvàocơthểconmồiloạinọcđộccựcmạnhquarăngcủachúng.

9. RắnchúaCobrabịđiếc,vànhữngngườidụrắnthườnggiảvờđiềukhiểnchúngbằngtiếngsáotheochuyểnđộngđuđưachầmchậmcủachúng.

10. Lớp:Bòsát

Bộ:Cóvảy

Giống:Rắnhổmang

Chi:Ophiophagus

Loài:Ophiophagushannah

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀLOÀIBÒSÁT

1. Thôngtinđơngiảnnhấtvàthúvịnhất

2. Thứcăncủachúng

3. Nơisinhsống

4. Phạmviphânbổ

5. Kíchcỡ

6. Hệsinhsản

7. Thôngtingiảiphẫuhoặccácđặcđiểmthúvị1

8. Thôngtingiảiphẫuhoặccácđặcđiểmthúvị2

9. Thôngtingiảiphẫuhoặccácđặcđiểmthúvị3

10. Phânloạikhoahọc

GiờchúngtahãycùngtìmhiểuChươngtrìnhThôngminhvề"bit"thôngminhThomasJefferson:

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTHOMASJEFFERSON

1. ThomasJeffersonsinhraởVirginia.

2. Từkhicònbéđếnlúctrưởngthành,ThomasJeffersonchơiđànviolon.

3. ThomasJeffersonlàvịtổngthốngthứbacủanướcMĩ.

4. ThomasJeffersonlàngườisánglậpchủchốtcủaBảntuyênngônđộclậpcủanướcMĩ.

5. ThomasJeffersonkhôngthamgiachiếnđấunhưmộtchiếnsĩtrongcuộcchiếntranhcáchmạng.

6. ThomasJeffersonlàthốngđốcbangVirginia.

7. ThomasJeffersonlàngườisánglậpraĐảngDânchủ.

8. TrongnhiệmkỳcủaThomasJefferson,nướcMĩcódiệntíchtănggấpđôinhờchiếmđượcvùngđấttừsôngMississippitớidãynúiRocky.

9. TòanhàcủaThomasJeffersonđượcgọilà"Monticello".

10. ThomasJeffersonvàJohnAdamscùngchếtvàomộtngày-ngàytròn50nămsaukhikýkếtbảnTuyênngônđộclập.

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCVỊTỔNGTHỐNG1. Nơisinhcủavịtổngthống.

2. Dữkiệnvềthờitrẻcủavịtổngthống.

3. Thứtựcủavịtổngthốngtronglịchsửđấtnước.4.Cốnghiếnnổibậtnhấtcủavịtổngthốngđó.

4. Mộtdữkiệnvềquátrìnhthamgiavàohoạtđộngchínhtrịhoặcsựkiệnlịchsử.

5. Mộtdữkiệnvềđịavịchínhtrị.

6. Mộtdữkiệnvềsựcốnghiếncủavịtổngthốngđóđốivớinềnchínhtrịhoặcsựkiệnlịchsử.

7. Thànhtựuchínhmàvịtổngthốngcóđượctrongnhiệmkỳ.

8. Ngôinhàcủavịtổngthốnghoặcmộtđịađiểmtưởngniệm.

9. Ngàythánghoặcsựkiệnvềcáichếtcủavịtổngthống.

SauđâylàChươngtrìnhThôngminhcungcấpkiếnthứcvềbang"Pennsylvania":

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBANG

PENNSYLVANIA1. Nhàmáysảnxuấtsô-cô-lalớnnhấttrênthếgiớinằmởvùngHershey,bangPennsylvania.

2. BangPennsylvanianằmởkhuvựcĐôngMĩ.

3. ThànhphốtrungtâmcủabangPennsylvanialàHarisburg.

4. BangPennsylvaniacungcấptấtcảtrữlượngthanđávàthanantraxitchotoànnướcMĩ.

5. LoàichimđượccoilàbiểutượngcủabangPennsylvanialàgàgôcổkhoang.

6. HoanguyệtquếnúilàhoabiểutượngcủabangPennsylvania.

7. VuaCharlesIIcủaAnhđãbanchongàiWilliamPennmảnhđấtmàgiờcótênlàPennsylvania.

8. Từ"Pennsylvania"cónghĩalàGỗcủaPenn.

9. BảnTuyênngônđộclậpcủaMĩđượcĐệnhịQuốchộiLụcđịachấpnhậntạiPennsyvaniavàongày04tháng07năm1776.

10. PennsylvanialàbangthứhaigianhậpvàoHợpchủngquốcHoaKỳ.

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCBANGTHÀNH

PHỐ1. Mộtsựkiệnthúvịhoặcnổibậtvềnhữngcốnghiếntrongngànhcôngnghiệphoặcnôngnghiệpcủabang.

2. Vịtríđịalýcủabang.

3. Thànhphốtrungtâm.

4. Nguồntàinguyênthiênnhiênnổibậtnhất.

5. Loàichimbiểutượngcủabang.

6. Loàihoabiểutượngcủabang.

7. Sựkiệnlịchsửhìnhthànhmảnhđất.

8. Nguồngốctênhiệntạicủabang.

9. Sựkiệnlịchsửhoặcchínhtrịnổibậtnhấtvềbang.

10. ThứtựbangthamgiavàoLiênbang.

GiờchúngtahãycùngxemmộtChươngtrìnhThôngminhvề"Đànviolon"đượcthiếtkếnhưthếnào:

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHĐÀNVIOLON

1. Đànviolonthuộcloạinhạccụcódây.

2. Đànvioloncóbốndây(têncủabốndâylàE,A,DvàG).

3. Ngườitadùngcâyvĩđểchơiđànviolon.

4. Câyvĩcủađànviolonđượclàmtừlôngngựa,vàkhikéovĩlướt

quadâyđànsẽlàmdâyđànrunglên.

5. Cácphầncủađànviolonbaogồm:Númlêndây,chốtmắcdâyvàcâychống.

6. Phầnđầucủadâyđànviolonđượcnốivàonúmlêndây,cònphầnđuôiđượcnốivàochốtmắcdây.

7. ĐànviolonđượctạorađầutiênởÝvàothếkỷ16.

8. Chiếcđànviolonđầutiênđượcdùngđểchơinhạcnhảy(nhạcdance).

9. ClaudioMonteverdilàngườiđầutiênđưacâyđànviolonvàodànnhạccủanhàhátnhạckịch(opera).

10. Trongmộtdànnhạcgiaohưởnghiệnđạicó35câyđànviolon(sốlượngnhiềuhơnbấtkỳmộtloạinhạccụnào).

CÔNGTHỨCĐỂTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCLOẠINHẠCCỤ1. Loạinhạccụ.

2. Thôngtinđặcbiệtvềloạinhạccụ.

3. Loạinhạccụđóđượcchơinhưthếnào?

4. Mộtthôngtincụthểvềcáchchơiloạinhạccụđó.

5. Liệtkêmộtvàibộphậncủanhạccụ.

6. Thôngtincụthểvềmộtbộphậncủanhạccụ.

7. Loạinhạccụđócóxuấtxứtừđâu?

8. Vaitròđầutiênmànhạccụđóthựchiệnlàgì?

9. Vaitròkhácnữacủanhạccụđó(cóthểliênquanđếnmộtsựkiệnnổibậttrongâmnhạc).

10. Vaitròcủanhạccụđótrongthờihiệnđại(trongmộtdànnhạchoặctrongcáclĩnhvựckhác).

ChúngtacóthểtrìnhbàyChươngtrìnhThôngminhvềbứctranhBữatiệccuốicùngcủadanhhọaLeonardodaVincinhưthếnào?

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBỮATIỆCCUỐICÙNG

1. TácgiảcủabứchọaBữatiệccuốicùnglàLeonardodaVinci.

2. BứchọaBữatiệccuốicùngđượcvẽtạithànhphốMilan,Ý.

3. Bữatiệccuốicùnglàmộtbứctranhtường(đượcvẽtrêntường).

4. HìnhảnhcủachúaJesuđượckhắchọaởgiữabứctranh.

5. 12ngườiđànôngngồivâyquanhchúaJesulà12họctrò-tôngđồcủaChúa.

6. LeonardophảimấtbanămđểhoànthànhbứctranhBữatiệccuốicùng.

7. Leonardosửdụnglốivẽtranhtườngvớithạchcaoướtđểthựchiệnbứchọa.

8. NgaysaukhiLeonardohoànthành,bứcvẽđãbắtđầubịtróc.

9. BữatiệccuốicùnghiệnđượclưugiữởtuviệnSantaMariadelleGrazieởthànhphốMilan.

10. Leonardocũngnghiêncứuvềngànhgiảiphẫu,thiênvănhọc,thựcvậthọcvàkhoađịachất;ôngcũngđãthiếtkếnhiềumáymócvàthựchiệncácphátminhkhác.

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCTÁCPHẨMNGHỆ

THUẬT1. Têncủahọasĩđãtạorabứctranh.

2. Bứchọađượchoànthànhởđâu?

3. Bứchọathuộcloạitranhgì?

4. Chủđềcủatácphẩm.

5. Mộtvàichitiếtvềtácphẩm.

6. Tácphẩmđượchoànthànhvàothờigiannào?Phảimấtthờigianbaolâuđểhoànthànhtácphẩm?

7. Phươngphápvẽnàođượcsửdụng?

8. Mộtgiaithoạivềtácphẩm.

9. Hiệntạitácphẩmđượclưugiữởđâu?

10. Mộtvàithôngtinkhácvềtácgiả.

VậycònChươngtrìnhThôngminhvề"hìnhchữnhật"thìnhưthếnào?

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHHÌNHCHỮNHẬT

1. Hìnhchữnhậtcóbốncạnh.

2. Hìnhchữnhậtcóbốngóctrong.

3. Hìnhchữnhậtcóhaicặpcạnhđốidiệnbằngnhau.

4. Mỗigóctrongcủahìnhchữnhậtđượcgọilà"gócvuông".

5. Hìnhchữnhậtlàhìnhbìnhhànhcóbốngócbằngnhau.

6. Tổngcácgóctrongcủahìnhchữnhậtlà360độ.

7. Hìnhchữnhậtlàhìnhcóhaichiều(dàivàrộng).

8. Cáchìnhchữnhậtthuộcmộtphầncủahìnhhọc,đượcgọilàhìnhhọcphẳng.

9. Tronghìnhhọcphẳng,hìnhchữnhậtthuộcdạngtứgiáclồi.

10. Cáitênhìnhchữnhật(rectangle)xuấtpháttừtiếngLatinlàrectus(cónghĩalà"ngayngắn")vàangulus(cónghĩalàgóc)dùngđểmôtảbốngóctrongbênphảicủahìnhchữnhật.

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÌNHPHẲNG

1. Hìnhđócóbaonhiêucạnh?

2. Hìnhcóbaonhiêugóctrong?

3. Mộtđặcđiểmvềcáccạnhcủahình.

4. Cácgóctronglàgócgì?

5. Địnhnghĩahìnhđó.

6. Tổngcủacácgóctrongcủahìnhlàbaonhiêu?

7. Khẳngđịnhrằngnólàhìnhcóhaichiều.

8. Khẳngđịnhrằngnóthuộchìnhhọcphẳng.

9. Hìnhđượcxếpvàoloạinàotronghìnhhọcphẳng?

10. Nguồngốctêngọicủahình.

DướiđâylàphươngpháptạoramộtChươngtrìnhThôngminhvềchủđề"Tráitim".

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTRÁITIM

1. Tráitimlàmnhiệmvụbơmmáuđếntấtcảcáccơquantrongcơthểngười.

2. Tráitimcókíchcỡbằngnắmtayvànặngkhoảng450gram.

3. Timnằmgiữaphổivàphíabêntráicủaxươngức.

4. Timlàmộtkhốithịt,tạochuyểnđộngbằngcáchphồngcănglênvàxẹpxuống.

5. Cáctĩnhmạchđưamáuđếntim,còncácđộngmạchchuyểnmáutừtimđikhắpcơthể.

6. Timcóbốnngăn:haitâmnhĩvàhaitâmthất.

7. Tâmnhĩgommáutừcáctĩnhmạch.

8. Tâmthấtbơmmáutừtimthôngquacácđộngmạchvàchuyểnđếncácvùngkháctrongcơthể.

9. Timbơmmáutớiphổiđểcungcấpôxytrướckhibơmtớicácbộphậnkhác.

10. Têngọiyhọccủatimlà"cơquantimmạch".

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCCƠQUAN

TRONGCƠTHỂNGƯỜI1. Chứcnăngcủacơquan.

2. Kíchcỡvàcânnặng.

3. Vịtrícủacơquanđótrongcơthể.

4. Cáchthứchoạtđộngcủacơquanđó.

5. Nhữngphầncủacơthểcóliênquantớicơquanđó.

6. Nhữngphầnđặctrưngcủacơquan.

7. Cácphầncụthểcấutạonêncơquanđó.

8. Chứcnăngcủacácphầntrongcơquanđó.

9. Mốiliênhệcủacơquanđótớinhữngcơquankhác.

10. Têngọiyhọccủacơquanhoặcmộtthôngtinvềtêngọiđó.

ChúngtacùngxemmộtvídụvềChươngtrìnhThôngminhvớichủđề"SaoHỏa":

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSAOHỎA

1. SaoHỏacómàuhơiđỏ.

2. SaoHỏalàhànhtinhcókhoảngcáchgầnthứtưvớiMặtTrời.

3. SaoHỏacókíchcỡbằngnửaTráiĐất.

4. KhôngcósựsốngtrênSaoHỏavìnóquálạnh,hầunhưkhôngcó

nướcvàrấtítkhíôxy.

5. TêngọiLaMãcủaSaoHỏalàThầnchiếntranh.

6. NhiệtđộtrungbìnhtrênSaoHỏalàâm80độ.

7. SaoHỏamất687ngàyđểquaymộtvòngquanhMặtTrời.

8. Vàongày20tháng07năm1976,contàukhônggiankhôngngườiláiVikingIcủaMĩđãhạcánhtrênSaoHỏavàtruyềnvềTráiĐấtnhữngbứcảnhcậncảnhcủahànhtinhnày.

9. Mộtvậtnặng50kilogamởtrênTráiĐấtcótrọnglượng14kilogamởtrênSaoHỏa.

10. TrọnglựctrênSaoHỏabằng3/8sovớiTráiĐất.

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÀNHTINH

1. BềngoàicủahànhtinhnhìntừTráiĐất.

2. ThứtựkhoảngcáchcủahànhtinhsovớiMặtTrời.

3. KíchthướcsovớiTráiĐất.

4. Điềukiệnsốngtrênhànhtinhđó.

5. Nguồngốctêngọicủahànhtinh.

6. Nhiệtđộtrênbềmặtcủahànhtinh.

7. ThờigianchomộtquỹđạoquaycủahànhtinhquanhMặtTrời.

8. Cuộckhámpháhànhtinh.

9. TrọnglượngcủamộtvậtthểởMặtTrờisovớitrênTráiĐất.

10. TrọnglựccủahànhtinhđósovớitrọnglựccủaTráiĐất.

Vănhọclàmộtchủđềrấtdễgiảngdạy.Hãycùngnghiêncứuthôngtinvề"Shakespeare":

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSHAKESPEARE

1. WilliamShakespearelàmộtnhàthơ.

2. WilliamShakespearesinhraởAnh.

3. WilliamShakespeaređượcsinhratrongmộtgiađìnhgiàucóởStratford-Upon-Avon.

4. Năm18tuổi,WilliamShakespearekếthônvớiAnneHathaway.

5. Năm28tuổi,WilliamShakespearecùngvớivợvàbaconchuyểnđếnsốngtạiLuânĐôn.

6. TácphẩmđầutiêncủaShakespearexuấthiệntrướccôngchúnglàbàithơThầnVệNữvàAdonis,nămông29tuổi.

7. Shakespeareviếthàikịch,bikịchlàcácvởkịchlịchsử.

8. NhiềuvởkịchcủaShakespeaređượccôngdiễnởrạpGlobetạiLuânĐôn.

9. ShakespearetrởthànhnhàthơnổitiếngnhấtởAnh

10. Shakespeaređượccatụnglàmộtnhàviếtkịchvĩđạinhấttừtrướctớigiờ.

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCNHÀTHƠCỦA

ANH1. Ngườiđólàai?

2. Nơisinhvàngàysinhcủanhàthơđó.

3. Ngườiđóđượcnuôidưỡngtrongmôitrườngnhưthếnào?

4. Ngườiđócógiađìnhkhôngvàhọlàai?

5. Trongsuốtcuộcđời,ngườiđóchủyếusốngởđâu?

6. Thờiđiểmsángtáctácphẩmđầutiên?Đólàtácphẩmgì?

7. Phạmvisángtác?

8. Nhữngtácphẩmcủangườiđóđượccôngbốởđâu?Ngàynaychúngđượclưugiữởđâu?

9. Ngườiđóđượcnhữngngườicùngthờicatụngnhưthếnào?

10. Nhữngthànhtựutổngthểcủangườiđó?

Cuốicùng,chúngtasẽmôtảcáchthứctạoramộtChươngtrìnhThôngminhdùngđểgiảngdạycáctừngữvề"Độngvật"bằngtiếngNhật:

CHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHNHỮNGTỪTIẾNGNHẬTVỀĐỘNG

VẬT

CÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀNHỮNGTỪTIẾNG

NHẬT1. Convậtthânthuộcnhất.

2. Convậtthânthuộcthứhai.

3. Convậtthânthuộcthứba.

4. Convậtthânthuộcthứtư.

5. Convậtthânthuộcthứnăm.

6. Convậtthânthuộcthứsáu.

7. Convậtthânthuộcthứbảy.

8. Convậtthânthuộcthứtám.

9. Convậtthânthuộcthứchín.

10. Mộtconvậtkhôngphổbiếnnhưngquenthuộc.

Ởchươngtám,chúngtađãliệtkê10mụcchomỗimảngkiếnthức.

Bởivìcó10mảngkiếnthức,nênsẽcótổngsốmộttrămmục.

Giờthìrõrànglàchỉcầnsửdụngnhữngmụcđãliệtkê,cácbậcchamẹcóthểtạorahàngnghìntấmthẻ"bit"thôngminh.

Mộtđiềunữacũngdễnhậnthấylàviệctạora10ChươngtrìnhThôngminhchomỗimột"bit"thôngminh,từđótạora10mứcđộthôngtinchomỗitấmthẻsẽthuđượckếtquảlàmườinghìnChươngtrìnhThôngminh.

Nóicáchkhácchúngtacómườingàndữkiện.

Vàđómớichỉlàkếtquảtừviệcnghiêncứuởmứcđộtổngquát.

"Cóbiếtbaonhiêuđiềutrongthếgiớinày.Tôichắcchắnrằngchúngtaaicũngcócơhộiđểtrởnênhạnhphúcnhưnhữngônghoàng"(vàhãylàmviệcchămchỉnhưnhữngchúhảilyđểtạoracàngnhiềunhữngtấmthẻ"bit"thôngminhchoviệcdạycontrẻcàngtốt).

BằngviệcchỉracáchphânchiacácMảngkiếnthứcthànhcácMục,cácMụcthànhcácBộ,cácBộthànhcác"bit"vàcác"bit"thànhcácChươngtrình,từđótạoracácmứcđộthôngtin,chúngtôimuốnthểhiệnrằngcórấtnhiềulợiíchkhisửdụngvàduytrìphươngpháptổchứckiếnthứcnày.Mộtvàilợiíchđólà:Khảnăngchiasẻvàtraođổicácbộvớihàngxómxungquanh,từđósốlượngthẻ"bit"thôngminhdùngđểdạychotrẻđượctănglêngấpđôi,gấpba,gấpbốnlầnmàkhôngcầntốnthêmthờigian.

KẾTLUẬNCácbậcchamẹcóthểsửdụngcácChươngtrìnhThôngminhvới

vôvàncáchthứckhácnhau.

Cácbậcchamẹcóthểtạoracáctấmthẻmàtrênđóviếtra10ChươngtrìnhThôngminhởmứcđộđầutiênchomộtbộthẻdùngđểdạytrẻ.

Nếutrongtrườnghợphọcóthểtạora10chươngtrìnhthôngminhởmứcđộthứhaivàtiếptụcvớicácmứcđộtrênnữachođếnmứcđộthứ10thìhọsẽthuđượckếtquảlàtổngsốmộttrămchươngtrìnhchomỗibộkiếnthức.

Hoặclà:

Thayvàođó,cácbậcchamẹcóthểchuẩnbịmộttrămtấmthẻcâu(mộtthẻchomỗichươngtrìnhcủabộ),vớiđiềukiệnthẻđóphảiđủlớnđểtrẻcóthểđọcđược.Làmđượcđiềunày,trẻcóthểhọcbằngcáchđọctừngChươngtrìnhmỗikhiBốhoặcMẹđưarachochúng.

Hoặclà:

Bốmẹcóthểghép10ChươngtrìnhThôngminhvới10mứcđộcủakiếnthứcđóthànhmộtcuốnsáchtựtạochotrẻđọc.Cuốnsáchcóthểcótênlà"GeorgeWashington","Loàisói",hoặc"Conchimsẻxanh.”

Hoặclà:

Bốmẹ(saukhidạytrẻđượcmộtngàn"bit"thôngminhđầutiên,khôngcó10Chươngtrìnhởmặtsaucủamỗitấmthẻ)cóthểtừgiờsẽmuốnviếtcácchươngtrìnhlênmặtsaucủathẻđểcóthểviếtluôncả10mứcđộthôngtinchomỗi"bit".

Nếuvậy,bốmẹnêninvàomặtsauthẻ10mứcđộchomỗichươngtrìnhmộtcáchgọngàngvàrõràngtrướckhiđemnóđiépplastic.Hãynhớrằng,nhữngtấmthẻquýgiánàysẽtrởthànhtàisảngiatruyềnvàxứngđángđượctrântrọng.

Cácbậcchamẹđãphảitiêutốnmộtlượngthờigianvàtiềnbạcđángkểđểtìmđượcmộtbộgồm10tấmthẻliênquanvớinhauvàsauđónghiêncứuramộttrămchươngtrìnhthôngminhvới10mứcđộchomỗibộthẻ,sauđóchuẩnbịthôngtin,rồicẩnthậninmộttrămchươngtrìnhlênmặtsaubộthẻvàcuốicùnglàépplastictừngtấm.

Lượngthờigiancầnthiếtchoviệctạoramộtbộthẻ,baogồmcảviệctìmkiếmvàchuẩnbịnguyênvậtliệuxêdịchtrongkhoảngtừbatiếngđến15tiếngchomỗibộ,phụthuộcchủyếuvàochủđềvàkhảnăngtiếpcậncủachamẹvớinhữngnguồndữliệutốt.

Điềunàycónghĩalà,đểtạoramộtbộthẻtrungbình,cácbậcchamẹphảichimộtkhoảntiềnmặtchovậtliệuthôvàtốnthờigianđểtìmtòithôngtintốtnhất;chuẩnbịphầntrìnhbàytrênmộtmặtcủatấmthẻvàcácchươngtrìnhtrênmặtcònlại;thêmvàođólàchiphíépplasticnữa.

Nếunhưcácbậcchamẹcóýđịnhđầutưnhiềuthờigianvàtiềnbạcnhưvậyvàocácnguyênvậtliệu,họnêncẩntrọngtrongviệctạoranhữngsảnphẩmtuyệtvờivàcẩnthậnlưugiữchúngchonhữngthếhệsau.

Khônggìcóthểsosánhđượcvớiviệctựmìnhtìmracác"bit",

nghiêncứucácChươngtrình,vàkếthợpcácnguyênliệulạivớinhauđểtạothànhmộtbộthẻtuyệtđẹp.Chínhnhữngđiềunàysẽtraochongườiđósựtôntrọngnhữngđiềuchứađựngtrongmột"bit"thôngminhtuyệtvời,lòngsùngkínhdànhchochủđềđượcgiảngdạy,vàsựtrântrọngtấmthẻnhưmộttàisảngiatruyền.

Hàngtriệukếtnốitrong30giây(Liệuchúngtacóthểthựcsựmanglạichomộtđứatrẻ

hàngtriệukếtnốitrongnãobộchỉtrong30giâykhông?)

Câutrảlờilà:Chúngtathựcsựcóthểlàmđượcđiềuđó.

Vậythựcrachúngtacóthểlàmnhữnggìvớimộtđứatrẻvà30giây?

Chỉcầnđưarathôngtinvề10dữkiệnliênquantớinhau,tacóthểmanglạichobé3.628.800kếtnốitrongngânhàngtrithứccủabé.

Làmsaocóthểnhưvậyđược?

Thựcra,đâylàkếtluậntừmộtđịnhluậttoánhọccótênlàđịnhluậtvềtổhợpvàhoánvị.

Tôikhôngđượchọcvềđịnhluậtnàychotớikhitôilớnvàcólẽbạncũngvậy.

Nếuđúngnhưvậy,tahãyxemxétlạinómộtcáchngắngọn,bởilẽhiểuđượcđịnhluậtnàylàmộtyếutốquantrọngđểtrântrọngnhữngđiềuđángngạcnhiênmàbạncóthểlàmvớicontrẻchỉtrongvòng30giây.

Nếutôicó5thẻ,mỗithẻmộtmàukhácnhau,thìtôicóthểkếthợpchúngtheonhiềucáchvàtổngsốcáchkếthợpsẽthậtđángngạcnhiên.Tôicóthểđặtthẻđỏvớithẻxanhdương,thẻđỏvớithẻvàng,thẻđỏvớithẻxanhlá,thẻxanhlávớithẻvàng,thẻxanhlávớithẻxanhdương...

Phéptoánmàchúngtadùngtrongbàinàysẽlà5x4x3x2x1,vàkếtquảlà120cáchkếthợp5thẻkhácnhau.

Nào,bâygiờchúngtasẽlấy6thẻthayvì5thẻ.Consốcuốicùng

sẽlêntới720cáchkếthợp6thẻnày.Mộtkếtquảthậtđángngạcnhiênđúngkhông.

Vàsốcáchkếthợp7thẻ(tớilúcnàytôibuộcphảidùngtớimáytính)là5.040-thựcsựrấtđángkinhngạc.

Với8thẻlà40.320.

Với9thẻlà362.880.

Với10thẻlà3.628.800.

Và11là39.916.800.

Vàvới12thẻthìchiếcmáytínhbỏtúinhỏcủatôikhôngcònđủsốđểhiểnthịkếtquảnữa.

Nềntảngcủatấtcảtrítuệchínhlàcácdữkiện.

Khôngcódữkiện,sẽkhôngcótrítuệ.

Nhữngchiếcmáyvitínhhiệnđạinhấtchỉcótríthôngminhbằngmộtloàicôntrùnggọilà"consâutai".

Giờhãycùngxemxétchiếcmáytínhphithường-bộnãoconngười,vớitrọnglượngkhoảng1,6kgvàcókhảnănglưutrữlớngấp10lầnkhảnănglưutrữcủaViệnlưutrữquốcgiaHoaKỳ.

Máyvitínhhoạtđộngdựatrênnềntảnggiốnghoàntoànvớicơchếhoạtđộngcủanãobộconngười,vàtấtnhiênnóđượcmôphỏngtheobộnãoconngười.Chođếnnay,máyvitínhlàmconngườingạcnhiênrấtnhiều,nhưngsựthậtlàchúngvẫnchỉlàmộtbảnsaotồicủanãobộconngườimàthôi.

Nãongườilàbộmáysiêuviệtnhấttrongtấtcảcácloạimáyvitínhvànótuântheocùngnhữngquytắcchung.Vớimộtsốlượngnhỏdữkiệnđầuvào,nócóthểđưaramộtsốkếtluậnnhỏ.Nhưngvớisốlượngdữkiệnđầuvàolớn,thìsốkếtluậncũnglớnhơnrấtnhiềulần.

Vànếunhữngdữliệuđólạiliênquantớinhau,thìtổngsốcáckết

hợpsẽlàmộtconsốrấtngoạnmục.

Vậychúngtacóthểlàmgìchỉvới30giây?

Vàchúngtakhôngthểlàmgìvới30giây?

Nếubạnkhôngcónhiềuthờigiandànhchoconcái,hãychúýtớichươngnàythậtkỹ.

ConbạnnhìnrangoàicửasổvàtrôngthấymộtchúchóCô-li.Bésẽhỏibạn:"Congìkiahảmẹ?”

1. Chúngtacóthểtrảlời:"Conyêunày,mẹphảiđilàmbữatốibâygiờ".

2. Bạnsẽmấtítnhất30giâyđểrờikhỏibévàlàmcôngviệcmàbạnmuốn.

3. Chúngtacũngcóthểnhìnrangoàicửasổvànói"Đólàcongâugâu.”

4. Việclàmnàycũngmấtchừng30giây.

5. Chúngtacũngcóthểsửdụng30giâyđóđểnói:"Đólàconchó.”

Việcnàycũngmất30giây.Nhưngítnhất,bạnđãđưaramộtcâutrảlờiđúng:"Đólàconchó".Tuynhiên,trảlờinhưthếnàychưachuẩn.Từ"chó"khôngphảilàtừchínhxác,nókhôngriêngbiệtvàrấtmơhồ.Nếuchỉnóitừ"chó"vớimộttrămngườikhácnhau,thìmộttrămhìnhảnhkhácnhauvềloàichósẽxuấthiệntrongđầuhọ,từloạinhỏxíu,màunâu,lôngbóngmượttớiloàitolớn,lôngđentrắngvànhiềulông.

Tacũngcóthểnói:"ĐólàloàichótênCô-li.”

Lúcđó,tacóthểnóitrong30giâyvềnhữngthôngtincógiátrịmangtínhchínhxác,riêngbiệt,cụthểvàđúngđắn.

LựachọnnóirõtênloàichóCô-lilàlựachọntốtvàđápứngmọiyêucầu.

Thậtđángbuồnkhichúngtanhậpdữliệuvàomáytínhvớitínhchínhxáccaovàvớinhữngkỹnăngtuyệtvời,trongkhitanhồinhétthôngtinvàođầutrẻnhỏmộtcáchcẩuthả,khôngcóhệthống,hờihợtvàthườnglàkhôngđúngsựthật.

Hãynhớrằng,khônggiốngnhưmáyvitính,chúngtahoàntoànkhôngthểxóađinhữngthôngtinđãđưavàonãobộcủatrẻ.Nhữngthôngtinđósẽluôntồntạitrongnãobộvàluônsẵnsàngđượcgợilại.Chúngsẽluônởđónếuchúngđúng,vàngaycảkhichúngsaichúngcũngchẳngbiếnđiđâumất.

Trongvòng10giây,mộtngườimẹcókỹnăngdạyconsẽchỉchoconmìnhbiết10bứctranhkhácnhau.Ngườimẹcàngthựchiệnđiềunàynhanh,thìbésẽhọccàngnhanh.

"Énnhà”

"ChóCô-li”

"Trăn”

"Màungọcbích”

"VuaGeorgeVI”

"ĐảoBorneo”

"Michelangelo”

"TriếtgiaRalphWaldoEmerson”

"QuốckỳcủaNewZealand”

"KènHarmonica”

10giây-10dữkiện.

Nếungườimẹlàmnhưvậytrongbangàyliêntiếp,mỗigiâytươngứngvớimộtthẻ,thìbésẽcó10dữkiệnrõrànglưutrữvĩnhviễntrongnãobộ.

Nhưvậy,chỉtrong30giây,tacóthểmanglạichotrẻ10thôngtinhữuíchthayvìchỉnóiđơngiảnnhư"Đichỗkhácchơiđi"hay"Congâugâu".

Nhưthếđãphảilàđiểmkếtthúcchưa?Xinthưa,mớichỉlàbắtđầuthôi.

Đểnóichobạnhiểusựthậthuyhoàngvàđểbiếnnótrởthànhdễhiểu,chúngtôiphảiđặtramộtgiảthuyếtthựcsựkhôngchắcchắnnhưnglạikhôngthểloạibỏđiềumàchúngtamuốnnói.Giảđịnhrằngconbạnlàmộtembé2tuổihoàntoànbìnhthườngvàchưatừngnhìnthấyconchónàotrongđời.

Bâygiờbạnsẽcómộtbuổigiảngdạy10giâyyêuthíchcủacảbạnvàbé.

Hãychọnra10tấmthẻ,mỗitấmcómộtbứctranhrõràng,sắcnétvềmộtgiốngchó.

10tấmthẻ"bit"thôngminhnàysẽkhácvới10tấmthẻtrướcđóvìlầnnàychúngchỉnóivềloàichó.Nóingắngọn,chúnglà10tấmthẻchứathôngtinliênquantớinhau.Chúnggiốngnhư10tấmthẻvề10màukhácnhauvậy.

Đãtớilúcbạndành10giâyvới10bứctranhvềnhữnggiốngchókhácnhau.

"Bobbynày,đâylà10bứctranhvềcácgiốngchó.”

"GiốngchóDachshund"

"GiốngchóSt.Bernard”

"GiốngchóLabradorRetriever”

"GiốngchóSchnauzer”

"GiốngchóCockerSpaniel"

"GiốngchóchăncừuĐức”

"GiốngchóBoxer”

"GiốngchóDobermanPinscher”

"GiốngchóSamoyed"

"GiốngchóBắcKinh”

10giâytrongbangàyliêntiếp,là30giây.

TiếptheobạnvàBobbysẽrangoàidạochơi.Chotớilúcnày,Bobbyvẫnchưatừngnhìnthấychóngoàiđờithực.Bạnvàbésẽđidọcphố,vàtừxamộtchúchóChesapeakeBayRetrieverđitới.CóainghingờviệcBobbysẽchỉvàochúchóvànóivôcùnghàohứng"Mẹơi,conchókìa"không?

Đừngnghingờđiềunày.Chắcchắnbésẽlàmnhưvậy.

Nhưngtấtnhiên,bésẽkhôngnóiđượctênchínhxáccủagiốngchóđó.

Béchưatừngnhìnthấyvànghenóivềloàichóđó.Nhưngbéđãđượcnhìnvàđượcnghenóivềloàichóchungchung.Bécũngđãđượchọc,nhưnglàmsaobécóthểnhậnbiếtđượcloàichónày,hoặcthậmchílàmộtconchóbấtkỳ?

Bạnđãdạybévề10giốngchó.Bébiếttấtcảnhữngyếutốchungnhấtvềnhữngchúchó.Bốnchân,cóđầu,haitai,đuôi,lông,...Bécũngbiếtrằngchócónhiềumàulôngkhácnhau,conthìcótaito,conthìtaibé,conthìđuôidài,conthìđuôingắn,conthìnhiềulông,cònthìít,conthìlôngmượt,conthìlôngxùbông,...

Bạnđãđưachobéxemhìnhcủa10giốngchóvàbéđãbiếttổhợprồihoánvịchúngvớinhau.Theotínhtoáncủaphéptoánnày,bécóchínhxáclàbatriệusáutrămhaimươitámnghìntámtrămcáchtổhợpvàhoánvịchúngvớinhau.

Bạncóthấyngạcnhiênđếnsữngsờkhông?

Nếukhôngthìhẳnlàcáchdiễnđạtcủachúngtôicònnghèonànquá.

Bécóđủchỗchứatấtcảnhữngthôngtinđókhông?

Tấtnhiênlàcó.

Dunglượngbộnhớnãobộcủabécókhảnănglưugiữmộttrămhaimươilămnghìntỉdữkiện(125.000.000.000.000).

Cácbậcphụhuynhsẽthấyrốihoặchàohứngvớisựthậtnày,vàkếtquảlàhọ,chodùhàohứnghaylolắng,sẽmongướchọchỏithêmvềsứcchứakhổnglồcủanãobộvàvềcáchsửdụngcácdữkiệnvànhữngliênkếtthầnkinhđểpháttriểntrínãocủatrẻ.Vớinhữngbậcchamẹnày,tôikhuyênnênđọccuốnTăngcườngtríthôngminhcủatrẻtrongcùngbộsách.

Nhưngđồngthời,hãynhớrằngtrínãocủabépháttriểnmộtcáchchínhxáctheohướngsửdụngnày.

Bạnsẽnóirằng:"Chắchẳnbésẽchẳngbaogiờdùnghếttấtcả3.628.800liênkếtđó?”

Cólẽlàkhông.Nếubạncóthểnóivớichúngtôisốlượngvàloạikếtnốibésẽsửdụng,cólẽchúngtôicóthểtìmđượccáchđểchỉdạychobébấynhiêuthôi.Nhưngtạisaochúngtaphảihạnchếbé?

Bạnđãtừngmuamộtcuốntừđiểnhaymộtcuốnbáchkhoatoànthưnàochưa?Bạntrađượcbaonhiêutừhaysựkiệntrongnhữngcuốnsáchđó?Mộtnghìnư?Tạisaobạnlạimuamộtcuốnsáchmàchỉsửdụngcómộtnghìnthôngtinchứatrongđóthôi?Bạnđãbaogiờđirangoàivàướcrằngmìnhcómangtheocuốntừđiểnhaycuốnbáchkhoatoànthưkhông?

Bạnsẽmuốncómộtcuốnbáchkhoatoànthưtrongđầuđếnmứcnào,đặcbiệtkhibạnbiếtrằngnãobộcàngpháttriểnkhitasửdụngchúngcàngnhiều.

Cóphảichỉcầnthuthậpnhiềudữliệu,vàthếlàđủrồikhông?Tấtnhiênlàkhông.Chúngtaaicũngtừnggặpnhữngngườitrongđầuđầykiếnthứcnhưnglạikhônghềbiếtứngphóvớihoàncảnhthựctế.

Nhưngđiềuđókhôngthayđổiđượcmộtsựthậtrằngmứcđộhiểubiếtcủachúngtasẽbịgiớihạnbởinhữngđiềuchúngtarútra

đượctừnhữngdữliệumìnhcó.

Làmthếnàođểthúcđẩytrẻ?Cóbalĩnhvựcchínhliênquantớitríthôngminhcủaconngười

xéttrênkhíacạnhtrítuệsovớikhíacạnhvậtlý.

Trướchếtlàkhảnăngđọcvàtrongtấtcảthìkhảnăngđọclàquantrọngnhất.Đọclàkỹnăngnềntảngcủatấtcảcáckhoahọccơbảncũngnhưkhíacạnhnhânvăntrongconngườimàhầuhếtcáchệthốnggiáodụcđềuthấtbại.

Thứhailànềntảngkiếnthứctổngquátvàtríthôngminhcủaloàingườiđềudựatrênnhữngdữkiệncấuthànhnêntrithứcnhânloại.Khôngcónhữngdữliệuđó,sẽkhôngcókháiniệmvề"tríthôngminh".

ThứbalàToánhọc-cơsởcủacácmônkhoahọc.

Chươngnàysẽnóivớinhữngnguyêntắcchungkhigiảngdạybalĩnhvựctrên.

Kiếnthứctrongchươngnàysẽgiúpbạnbiếtcáchcưxửvớibévàcáchcảmnhậnvềbé.Bạncũngsẽbiếtcáchcảmnhậnvềbảnthânmình.

Bạncảmnhậnvềbévàbảnthânbạncàngtốtvàbạnhiểunộidung,ýnghĩacủachươngnàycàngsâu,thìthànhcôngcủabạnsẽcàngtolớn.

Bảnthânchúngtôicũngbịchiphốibởinềngiáodụcmàchúngtôiđượchưởng,đếnnỗiđôikhitronglúcdạynhữngemnhỏởViện,chúngtôicũngvôtìnhmắclạicùngmộtsốsaisótvớihệthốnggiáodụcđó,điềunàykhiếnchúngtôivôcùngkhổtâm.

Hệthốngtrườnghọcsắpxếpđểcácbéluônthấtbại.Chúngtacóthểnhớđượcdấu"X"lớnmàuđỏbêncạnhnhữngđápánsai.Đápánđúngthườngkhôngđượcđềcậptới.Cácbàikiểmtrađượcsoạnnhằmbuộcchúngtabộclộsựngudốthơnlàkhámphákiếnthứccủa

chúngta.

Đểtậnhưởnghoàntoàncảmgiáchồihộpthuầnkhiếtkhihướngdẫncácbénhỏtuổi,tốtnhấtbạnnênbắtđầuvớinhữngbéhoàntoànchưabịtácđộngchútnào.Dướiđâylàhướngdẫngiúpbạnthànhcông:

Hãyhướngdẫnbévìbạnnghĩđólàýtưởngtuyệtvờivàlàmộtđặcâncủabạn

Nếuýtưởngnàyhấpdẫnbạn,hãytiếptụcdấnthân.Hãytắtđiệnthoạivàdánghichútrướccửaphòng"Hãygiữyênlặng-GiáosưMẹđanglàmviệc-Đừnglàmphiền."Nếubạnmuốntrởthànhmộtbàmẹchuyênnghiệp,bạnsẽgianhậpvàonghềnghiệplâuđờivàđángtônkínhnhấttrênthếgiới.Nếubạntinhướngdẫnvàdạybảoconcáilàđặcândànhchobạn,bạnnêntậndụngđặcânnày.

Hãynóito,rõràng,vớigiọngđầynhiệthuyết

Vìbạnđãcoiviệchướngdẫncontrẻlàýtưởngthúvị,hãyluônđảmbảosuynghĩđótồntạitrongđầubạn.Đừngquákhéoléovớicácbé.Hãysửdụnggiọngđiệudễchịu,to,rõđượctruyềnđạtvớilòngnhiệthuyếtmàbạnthựcsựcảmnhậnđược.Bésẽnghebạndễhơnvàsẽcoitrọnglòngnhiệttâmcủabạn.

Nếubạnlàngườiítnói,giọngđiệukhôngnhiệthuyết,hãythayđổibảnthân.Tạochomìnhgiọngnóiđầynhiệthuyếtvàconcủabạnsẽthấmnhữnggìbạnnóinhưmộtmiếngbọtbiển.

Thưgiãnvàtậnhưởng

Đâylàcuộcchơithúvịnhất.Sựthậtlànósẽkéotheonhiềuthayđổilớnvàquantrọngđốivớiconcủabạn,nhưngbạnđừngnênquantrọnghóavấnđề.Bạnvàbéchẳngmấtgìkhithamgiacuộcchơinàycả.

Làgiáoviêncủabé,bạncầnđảmbảomìnhănvàngủđầyđủđểluônthưgiãnvàluônbiếttậnhưởngcuộcsống.Căngthẳngthườnglàkếtquảcủatìnhtrạngmệtmỏi,khôngcótổchức,hoặckhônghiểuđủvềlýdobạnđanglàmnhữngviệcbạnđangtheođuổi.

Tấtcảnhữngđiềunàythườngdễđượckhắcphụcvànênđượckhắcphụcnếubạnhiệnđangkhôngtậnhưởngcuộcsống.Vìlợiíchcủacon,bạncóthểphảichúýtớibảnthânnhiềuhơntrướcđây.

Thểhiệnviệcmìnhtintưởngconquatháiđộ,biểuhiện,vàhànhđộng

Bétintưởngbạn,thườnglàhoàntoànvàtuyệtđối.Hãyđáplạiniềmtinđó.Bémuốnhọchỏinhiềuhơnbấtcứaitrênthếgiới,chodùđôikhicóvẻnhưbémuốnlàmbạnphátđiênlên.Khibạntintưởngtháiđộhàohứnghọchỏivàkhảnăngtiềmẩnkhổnglồcủabé,tháiđộ,biểuhiệnvàhànhđộngcủabạncầnphảithểhiệnđượcđiềuđó.

Nếunghingờnănglựccủabé,ngaytừđầubạnkhôngnênbắtđầuchươngtrìnhnày.

Thườngxuyêncungcấpthêmthôngtinmới

Cólẽđâylàyếutốtạonênthànhcôngítđượcchúýnhất.Thôngtinmớichínhlàgiavịchomỗichươngtrình.Khithôngtinmớiphongphúvàhấpdẫn,bạnvàbésẽcùngđượcchắpcánh.Sẽkhôngbaogiờcóđủthờigiantrongngàyhaytrongtuần.Thếgiớicủabésẽngàycàngđượcmởrộngra.Đâylàđiềumàmọitrẻemđềuhướngtớimỗingày.

Khibéđãhiểuthôngtincũ,hãyloạibỏthôngtinđóđi

Nếubạnkhôngcungcấpđượcthôngtinmớivìbạnphảidichuyểnhoặcđangmangbầuhayvìbấtkỳlýdogì,thìcũngkhôngnênđưachobécácthôngtincũ.Hãytạmdừngviệcdạytrẻchođếnkhibạncóthểchuẩnbịthôngtinmới.

Dạybécómụcđíchvàtheocáchđượctổchứcchặtchẽ

Sựthíchthúcủabạncóliênquanrấtlớntớimứcđộtổchứcchươngtrình.Mộtngườimẹcótínhtổchứccaosẽrấtcóýthứcvềtínhmụcđíchđốivớinhữngđiềumìnhđanglàm.Ngườimẹđósẽbiếtchínhxácmìnhđãlàmđượcđiềugì,đãlàmđượcđiềuđóbaonhiêulần,vàkhinàocầnphảichuyểnsanggiaiđoạntiếptheo.Ngườimẹấycónguồncungcấpthôngtintốtvàluônsẵnsàngkhicần.

Thithoảngmộtbàmẹchuyênnghiệpthựcsựcũngđichệchhướngchỉvìhọkhôngdànhthờigianngồilạivàtổchứcbảnthân.Đóđúnglàmộtthảmhọabởivìnếutổchứcbảnthântốt,họsẽpháthiệnrahọlànhữnggiáoviêngiỏivàchỉbịcảntrởđôichútbởinhữngvấnđềnhỏliênquantớiviệctổchức,sắpxếp.

Chuẩnbịtàiliệukhổlớnvàdễsửdụng

Tàiliệubạnsửdụngthườngthểhiệntìnhtrạngpháttriểnvềthịgiáccủabéởthờiđiểmđó.Nhữngbàmẹthôngtháisẽluônchuẩnbịtàiliệuvớikíchthướclớnhơnvàdễsửdụnghơnmứccầnthiết,chỉvìmụcđíchantoàn.

Tàiliệucóchấtlượngthấp,khôngrõràng,hoặcquánhỏsẽkhiếntrẻkhónhìnvàdễdàngảnhhưởngxấutớiviệchọc.Chúngsẽgiảmhứngthúdạyvàhọc.

Chuẩnbịmôitrườnghọckhôngcóâmthanh,hìnhảnhvàđồvậtgâyxaonhãng

Hầuhếtkhônggiantrongnhàkhôngyêntĩnh.Tuynhiên,tavẫncóthểgiảmsựhỗnđộnđó.Bạnnêntắttivi,đài,máynghenhạc,máyghiâmkhiđangdạybévàtạomộtkhônggiankhôngbịảnhhưởngbởiâmthanh,hìnhảnh...thànhkhônggianhọctậpchủđạo.

Ngườitađôikhivẫnnhầmlẫngiữakhuyếnkhíchvớiồnào,nhộnnhạo.Sựkhíchlệrấttốtchobé-cònnhộnnhạothìkhông.

Chỉdạybékhibéđangvuivẻvàkhỏemạnh

Bạnhiểuconbạnhơnbấtkỳaitrênthếgiớinày.Bạnbiếtkhinàobéđangtrànngậphứngthúvàvuivẻhọctập,vàbạncũngbiếtkhinàobékhôngthoảimái.Hãyluônchọnthờiđiểmtốtnhấtđểdạydỗbé.

Đừngbaogiờdạybékhibạnthấybékhôngthoảimái.Khimọcrăng,béthườnghayđauđớnvàmấtngủ.Đừngdạybéởthờiđiểmđó.Suynghĩrằngcóthểdạybấtcứđiềugìchomộtngườiđangốm,thấtvọng,mỏimệtvàđauđớnlàhoàntoànsailầm.

Đôikhimẹvàbéquásaymêchươngtrìnhđếnnỗicảhaiđềucố

gắngvượtquanhữnggiaiđoạnnày.Tuynhiên,khôngnênlàmnhưvậy.

Cónhiềukhoảngthờigiantốtvàchúngchắcchắnmanglạikếtquảvượttrộihơnrấtnhiềusovớiquãngthờigiankhókhăn,vậybạnchỉnêntậndụngkhoảngthờigiantốtnhấtvàtránhkhoảngthờigiantệhại.

Luônđưatàiliệurathậtnhanh

Chúngtađềuluônđánhgiáthấpkhảnăngtiếpthunhanhnhưchớpcủatrẻnhỏ."Cócôngmàisắtcóngàynênkim"vàbạncàngdạybénhiềuthìbécànghọcnhanh.Mộtđiềucựckỳquantrọngđốivớithànhcôngcủabạnlàbạnchỉlướtquanhữngtàiliệugiảngdạycủamình.Tốcđộvàsựthíchthúcóliênkếtchặtchẽvớinhautrongquátrìnhhọctập.Bấtkỳđiềugìthúcđẩyquátrìnhnàyđềusẽtạothêmhứngthúhọctập.

Ngượclạibấtkỳđiềugìlàmchậmquátrìnhnàylạisẽlàmgiảmhứngthúhọctập.Mộtbuổihọcchậmchạplàbuổihọcchết.Đólàsựsỉnhụcđốivớikhảnănghọctậpcủabévàsẽđượcbéhiểutheonghĩanhưvậy.

Chamẹnênluyệntậpvớinhautrướckhibắtđầuvớibé.Điềunàysẽđảmbảotốcđộhọctậpphùhợpngaytừkhibắtđầu.

Luôndừngtrướckhibémuốndừng

Nhưđãđềcậptrướcđây,điểmnàylàđiểmchủyếuđểthànhcông.Chỉcóbạnmớikiểmsoátđượcsốlượngtàiliệuhọctậpvàđộdàicủathờigianhọctập.Luônkhíchlệbảnthânvàbé,chỉnênđưaramộtlượngnhỏtàiliệubémuốnhọctrongmộtbuổi.Bésẽluôncoibạncóvẻhơikeokiệtkhicungcấpthôngtin.Thôngtinkhôngbaogiờlàđủ,dođóbéluônmuốncónhiềuthôngtinhơn.Đâylàbíquyếttrongchươngtrìnhdạycủabạn.Bấtkỳđiềugìíthơnđềukhôngđượcchấpnhận.

Tấtcảcácbé,nếuđượcchophép,đềusẽtựnhồinhétđếnthừamứa.Đólàlýdovìsaocácbéluôngàolên"Choconthêmnữa"và"Thêmnữađiạ".Đâychínhlàbiểuhiệncủathànhcông.Bạncầnduytrìthànhcôngnàybằngcáchkhôngđápứngcácyêucầucủabé(ít

nhấtkhôngphảingaytứcthì).Hãyhứasẽquaytrởlạivớibésau5phút.Đềnghịbéhoànthànhphầnbàitậptrướcđó,sauđóbạnsẽchobédạythêmmộtsốthẻBitmới.

Tháiđộíchkỷcủabécóthểxuấthiệnởgiaiđoạnnày.Khinóxảyra,hãynhớbạnlàmẹvàlàngườicungcấpcácthẻ,cáctừtậpđọc,...Đừngđểbénắmquyềnchủđộngtrongchươngtrìnhhọc.Đólàtráchnhiệmcủabạnchứkhôngphảicủabé.Bésẽkhôngquyếtđịnhkhônngoansángsuốtbằngbạn.Bélàhọcsinhtốtnhất,cònbạnlànhàgiáogiỏinhất.

Tintưởngrằngbéhiểunhữngđiềubạnđãdạy

Nếubạnthựchiệnchươngtrìnhmộtcáchtuầntự,bạnnêntôđiểmthêmchophầncôngviệckhónhọcvàthànhcôngnàyvớiniềmtintuyệtđốirằngbéđãlĩnhhộiđượcnhữnggìbạngiảngdạy.Đâykhôngphảilàmộtbướctiếntolớn.Nóchỉgiốngnhưkhibạnnói:"Hãybiếtrằngbécóthểnhìnthấymũitrênkhuônmặtmình."Tấtnhiênbébiếtrằngbạnđãnóivàđãchỉchobé.Bạncũngbỏcôngsứcđểdiễnđạtrõràngvàdễhiểu.Bécònlàmgìngoàihiểusâusắcđiềuđó?Việcnàyquáđơngiảnvớibé.Vàbécũngsẽcảmthấytuyệtvờikhibiếtbạnhiểuđượcđiềunày.

Ủnghộvàđặtcượcvàobé

Khibạncóýnghingờ,hãyđặtcượcvàobé.Bạnsẽluônlàngườichiếnthắngvàquantrọnghơn,bécũngvậy.Toànbộthếgiớiluônđặtcượcrằngbéthấtbại,đặtcượcrằngbéchẳnghiểugìcả,bésẽkhônglàmđược.Conbạnkhôngcầnthêmngườilàmđiềuđónữa.

Luônsẵnsàngthayđổicáchtiếpcận-biếnmỗingàythànhnhữngngàymớivàthúvị

Trẻnhỏthayđổitheođơnvịngày.Vìthôngtinđượcthunhậnvàobévớitốcđộchóngmặtvàbésửdụngthôngtinđóđểsuyđoánvềthếgiớixungquanh.Quátrìnhđódiễnrahàngngày,hànggiờ.Đôikhichúngtakịpnhìnthoángquanhữngđiềubéchưatừnglàmtrướcđóhoặcnhậnthấysâusắccáchnhìnnhậnmớimẻcủabévớimọivậtxungquanh.Dùtacómaymắnnhậnbiếtđượcnhữngđiềuđóhaykhông,thìkhảnăngcủabévẫnđượctănglênhàngngàytheocấpsốnhân.Ngaykhibạnbắtđầuthấyquenthuộcvớicáchlàmmộtđiềugì

đó,béđãkịphiểuviệcđótườngtậnvàtheomộtcáchtựnhiên,bémuốnđiềugìđómớimẻhơn.Bạnvàtôithíchtìmnhữngnơiấmcúngdễchịuvàngồilạiđó,nhưngbéthìkhông.

Vìthếkhibắtđầucóđượcmộtnếphọctậptốtmàbạnthích,bạnnêntunghêtấtcảcácthẻhọccũvàsửasanglạiđểchuẩnbịchomộtembéhoàntoànmớisẽthứcdậyvàosángmai.

Cólẽđểchúcbéngủngonvàotốihômtrước,bạnnênnói"Tạmbiệt".Sánghômsau,bésẽkhôngcònlàbécủangàyhômnaynữa.Hãyđảmbảorằngbạncómộtnếphọctậpmớichobévàosánghômsau.

Trìnhbàykiếnthứcnhưmộtđặcquyềnmàbégiànhđược

Nhữngđiềubạnđãdạybélànhữnggìđãqua.Kiếnthứckhôngthểđịnhgiácụthểđược,màkiếnthứclànhữngđiềuvôgiá.Cómộtlầnmộtbàmẹhỏitôi:"Tôicónênhônbémỗilầntôidạybéđiềugìđókhông?”

Câutrảlờicủachúngtôilà:"Hônbébấtkỳlúcnàobạnthích.Thựctế,câuhỏicủabạnkhágiốngvớicâu:"Tôicónênhônbésaukhitôihônbékhông?”

Bâygiờbạncóthêmmộtcáchđểthểhiệntháiđộquantâm-tháiđộtôntrọng.Mỗilầnbạndạybéđiềugìđó,bạnnênkèmtheomộtnụhônhoặcmộtcáiôm.Dạybéhọclàmộtphầncủanhữnghoạtđộngbạnlàmcùngbé.Nóbắtđầukhibéthứcdậyvàchỉkếtthúckhibéđãngủsay.Khibéởtrạngtháithoảimái,bạnvàbécùnghọctập.Khibékhiếnbạnvấtvả,hãygạtđốngtàiliệuđichotớikhibévàbạncósựđồngcảmtrongtâmhồn.

Luônluôn,luônluônnóichobésựthật

Bẩmsinhbéluôntinrằngmọiđiềubạnnóiđềuđúng.Đừngđểbécócơhộithayđổiđiềunày.

Đừngchophépbấtkỳainóivớibénhữngđiềukhôngphảisựthật.Lýdochođiềunàyhẳnđãrấtrõràng.

Luôngiữlờihứa

Vìbạntôntrọngbénênbécũngcầntôntrọngbạn.Nếubạngiữlờiđãhứa,bésẽtôntrọng.Nếubạnkhông,bévẫnyêubạnđấynhưngkhôngtôntrọngbạn.Thậtxấuhổkhiphảilấyđiniềmhạnhphúcđócủabé.

Đưachobécâutrảlờiđúngnhất,đừngnhấnmạnhvàocâutrảlờisai

Đôikhibécóthểđưaracâutrảlờihoặckếtluậnsai.Khixảyratrườnghợpnày,hãynhẹnhànggiảithíchvàđưarađápánđúng.

Đừngnóivớibérằng:"Không,đókhôngphảicờcủaÚc.”

Thayvàođó,hãynói:"ĐâycóphảilàcờNewZealandkhôngcon?”

Nếubékhôngbiếtcâutrảlờichínhxác,bécũngsẽvuivẻchấpnhậnthôngtinchínhxácbạnđưara.

Đừngkiểmtrabé

Nếubémuốnchỉchobạnthấybéđãbiếtnhữnggìvàcảbạncùngbéđềuthíchthúthiếtkếtròchơivớitàiliệubạncóthìbạncóthểtiếnhànhlàmnhưvậy.Nhưnghãycẩnthận.

Khibésẵnsàngtrảlời,tấtnhiênbạnsẽthểhiệntháiđộnhiệttình.Bạnnênnóivớibảnthânrằng:"Chà,nếuconbiếtvẫncòncả50điềutươngtựconcóthểbiếtthìsaonhỉ?”

Nếubébắtđầuđưaranhữngcâutrảlờisai,đặcbiệtvớinhữngphầnbéđãlàmđúngtrướcđây,bạnnêngiấukỹsựnghingờrằngbéđangtrêutứcbạn.Điềunàythườngxuấthiệnkhibạntiếptụcchơicùngmộttròngàyquangày.Vàđiềuđókhiếnbécảmthấytẻnhạt.

Nếuvìmụcđíchlàmchotròchơivuinhộnhơn,béđảolộnluậtchơivàđưaracâutrảlờisai,mộtbàmẹthôngminhsẽngaylậptứcngừngtròchơilạihoặcnếubéđangrấtsaymêthìbàmẹsẽnói:"Concótoàncâutrảlờisai,cònmẹcótoàncâutrảlờiđúng."Bâygiờcảbạnvàbéđềuởcùngmộtđộinhưtrướcđây.

Nếubạnthựcsựbịcuốnvàoviệckiểmtrakiếnthứccủabé,bạnsẽchìmvàorắcrối.Bésẽcảmthấyhoàntoànvôvọngnếubiếtkiếnthứcvànănglựccủamìnhbịnghingờ.Nhữngngườikiểmđịnhhãycoichừng.Trẻnhỏluônchiếnthắng.Vànếutìnhhìnhngàycàngtệhơn,bésẽbỏđivàđólàkếtthúctệnhất.

Khibéđặtcâuhỏi,hãytrảlờithànhthực,chânthànhvànhiệttình

Bésẽnhanhchóngđưađếnkếtluậnrằngbạncótoànbộcâutrảlời.Bésẽcoibạnlànguồncungcấpthôngtin.Béđãđúng.Bạnlànguồnthôngtincủabé.Khibétintưởngbạnmàđặtranhữngcâuhỏithôngminh,đôikhikhôngđầukhôngcuối,đôikhitươngđốikhótrảlời,vàthườngxuyênhỏibạn.Nếubạnbiếtcâutrảlời,hãytrảlờibé.Đừngđểbéthấtvọngnếubạnbiếtmàtránhtrảlời.Nếubạnkhôngbiếtcâutrảlời,hãythànhthựcnóivớibé.Sauđóhãydànhthờigiantìmhiểu.

Nếubạnkhôngtìmđượccâutrảlời,hãynóivớibérằngbạnsẽtìmhiểuvàtheodõiđểtrảlờibé.

Bésẽnhanhchónghiểukhibạnđưaranhữngsựthậtkhôngthểchốicãivàkhinàobạnđưaraquanđiểmriêng,miễnlàbạnphânbiệtchúng.Bạnkhôngnênngầnngạithểhiệnquanđiểmcủariêngbạn.Bạnlàmẹcủabévàkhibémongbạnchobébiếtsựthậtthìbécũngsẽcầnvàmuốnbiếtýkiếncủabạnnữa.

Cầnnhớrằngbạnkhôngchỉđơngiảndạybénhữngđiềuđánghọctrênthếgiớinày,màbạncònđangdạybécáchdạydỗthếhệcháuchắtsaunày.Đâylàmộtýnghĩrấtkhiêmnhường.

ThưviệnTrithứcGiađìnhViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườilàtổchứcliên

bangphilợinhuậnđượcmiễnthuế,vớimụctiêu"nângcaokhảnăngcủatấtcảmọitrẻemvềmặttrítuệ,thểchấtvàxãhội".

Mụctiêuđóđượchoànthànhtheocáccáchsau:

1.ĐểkhámphácáccáchkhơidậytiềmnăngcủatrẻTrongsuốt50nămqua,độingũcánbộViệnđãhướngthếgiớivàoviệckhámpháhàngtrămphươngphápkhơidậytiềmnăngcủatrẻ,thườngđốichọivớinhữngngườihiệnđãtuântheocácnguyêntắcvàphươngpháphọđãtừnglớntiếngphảnđối.Độingũcánbộtiếptụclàmviệcđểpháttriểnnhữngphươngphápmớimẻvàtiếnbộhơn.

2.Đểchứngminhhiệuquảcủanhữngphươngphápnày,chúngtôitrựctiếpdạycácbậcphụhuynhkhơidậytiềmnăngchoconcủahọ

CácbậcphụhuynhvànhữngbétrongViệnEvanThomas(trongcảchươngtrìnhPháttriểnsớmvàởtrườngQuốctế)đãchứngminhrằngđiềunàycóthểthựchiệnđược.Sựtuyệtvờicủacácbévềmặttrítuệ,thểchấtvàxãhộilàbằngchứnghoàntoànthuyếtphụcvàrõràngvềsựthậtrằngcácbậcphụhuynhcónềntảngkiếnthứctrungbình,nếusửdụngtrithức,tìnhyêu,sựtôntrọngvàniềmvuicóthểvàtrongthựctếđãtạoranhữngbécótrítuệtuyệtvời,thểchấtngoạnmụcvàcósứccuốnhútmêhoặc.

Mỗilầntôicócơhộixemchúngđọcbằngnhiềungônngữkhácnhau,làmtoántốthơnchamẹcủamình,bơi,thểhiệnnhữngkiếnthứcđadạngđếnkhótin,gậplưngtrêntấmthảmtrongphòngtậpthểdụcvớisựkiểmsoáttoànbộcơthể,chứngminhbềrộngvàchiềusâusựhiểubiếtnghệthuật,múabalêtuyệtđẹpđủđểlàmtimtôiđậpnhanhhơn,chứngminhkhảnănggiảiquyếtcácvấnđềmàtôithấyrấtkhókhănmặcdùhiểurõ,độcdiễnviolontrongbuổihòanhạcvớikhảnăngkhuấyđộngtâmhồnngườikhác,¼tôilạinóivớibảnthânmình:"Mìnhđãtừngnhìnthấyđiềunàyhàngtrămlầnvàkhôngcó

khảnăngchúngsẽtiếnbộhơnsovớibuổibiểudiễngầnđâynhất.Lầnnàymìnhsẽkhôngcònxúcđộngnữa".Nhưngtôiđãsai,vàlầnnàochúngcũngđềukhiếntôirơinướcmắt.

3.Đểthựcsựdạycácbậcphụhuynhcủatấtcảcácbé,từbấtcứquốcgianàovàdùkhỏemạnhhaybịtổnthương,cáchđểkhơidậytiềmnăngvàtrítuệcủatrẻ

Cácbậcphụhuynhvàcácbé,kểcảkhỏemạnhhaybịtổnthương,đếnViệntừkhắpnơitrênthếgiớivàđãlàmnhưvậyrấtnhiềuthậpkỷ.HơnmườihaingàngiađìnhđãtớiViệntrongcáckhoảngthờigiankhácnhau,từkhóahọctrongmộttuần-Tăngcườngtríthôngminhcủatrẻ-đượcgiớithiệuchophụhuynhcủanhữngbébìnhthường,chođếnthờigiankéodàinhiềunămdànhchophụhuynhcủanhữngbébịtổnthương(mộtnămvàihọcphần,mỗihọcphầnmộttuần).RõràngsốlượngcácgiađìnhcómặttạiViệnlàcựckỳhạnchế.Việnbịgiớihạnởmứcgặpgỡkhoảngmộtnghìngiađìnhmộtnăm.Hạnchếnàybịápđặtbởisựđòihỏicủacácdịchvụchấtlượngcaonhất,sựgiớihạnvềthờigian,sứclựccủađộingũcánbộvàtìnhhìnhtàichính.

4.Đểphổbiếnkiếnthứcrằngcácbécóthểtrởnênxuấtsắchơntớimọibậcphụhuynh

Rấtrõrànglàcóhàngngànphụhuynhtrênthếgiới,nhữngngườiướcrằnghọcóthểlàmchoconvượttrộivềmặtthểchất,trítuệvàxãhộinếuhọbiếtđiềuđócóthểthựchiệnđược,nhưnglạikhôngthểtớiPhiladelphia,hoặcthậmchítớiMĩ,dướibấtcứhoàncảnhnào.Vớitiêuchíhànhđộngcủamình,Việnphảivàđãđápứngnghĩavụnày.

Việnđápứngnghĩavụnàybằngcách:

A.Viếtsáchvềmỗiđềtàimàmìnhđitiênphongtrongviệcdạycácbậcphụhuynhlàmcáchnàođểtăngcườngcáckhảnăngchocon.Nhưmộtvídụ,Dạytrẻbiếtđọcsớm,đãhoặcđangđượcxuấtbảnbằnghơnhaimươithứtiếngkhácnhau.Hàngtriệuphụhuynhđãmuacuốnsáchnày,vàhàngtrămtronghàngngànphụhuynhđãthựcsựdạyconmìnhđọc,họsửdụngcuốnsáchnhưkiếnthứcduynhấtcủamình.ĐộingũcánbộcủaViệnđãviếtvàtiếptụcviếtnhữngcuốnsáchvềtấtcảnhữnggìhọkhámpháđược.

B.ViệnchophépthựchiệnđoạnbăngghihìnhđầyđủvềkhóahọcTăngcườngtríthôngminhcủatrẻ,dịchrarấtnhiềuthứtiếngđểtoànbộkhóahọccóthểđượcmangđikhắpnơitạiMĩvàcácquốcgiakháctrênthếgiới,chophépcácphụhuynhhọctậpvànhậnđượcchứngnhậnnhưlàPhụhuynhchuyênnghiệp.

C.BănghìnhvềkhóahọcDạyconhọcđọc,Dạyconvềthếgiớixungquanh,DạyconlàmToán...đangcósẵnvàcóthểđượcsửdụngnhưphầnhìnhảnhbổsungchonhữngcuốnsáchdànhchonhữngphụhuynhkhôngthểđếnPhiladelphia.

D.Bộcôngcụgiảngdạymàcácphụhuynhcóthểsửdụngđểdạyconđọc,làmToánvàbáchkhoatrithức.

Từđó,Việncóbốnnghĩavụ:

I.Khámphánhữngphươngphápvànguyêntắcmới

II.Chứngminhnhữngphươngphápvànguyêntắcnàycóhiệuquả

III.Trựctiếpdạycácbậcphụhuynh

IV.Phổbiếntrithứctheocáchmàcảnhânloạicóthểsửdụng.

Chúngtôi,nhữngcánbộcủaViện,bịthuyếtphụcrằngmộttrongnhữngcáchhiệuquảnhấtđểđạtđượcmụctiêuIV(phổbiếntrithứcđểmỗibécóthểđượcnuôidưỡngtronglĩnhvựccủatổchứcthầnkinhconngười)làsửdụngThưviệnTrithứcGiađình.

ViệnNghiêncứuThànhtựuTiềmnăngConngườinhìnnhậnviệcthànhlậpThưviệnTrithứcGiađìnhnhưlàmộtbướcquantrọngđểthựchiệncácnghĩavụcủaViệnchocáctrẻemtrêntoànthếgiới.

Nhữngnguyênliệuđó,dùlàđượctạorabởichínhnhữngphụhuynh,haybởiViện,haybởisựkếthợpcảhai,sẽtạonênmộtthưviệnTrithứcGiađìnhhoànhảonhấtvàsẽtồntạivĩnhviễn.Nósẽtrởthànhcôngcụhọctậpcủanhữngtrẻemtrongcùngmộtgiađìnhvànhiềuthếhệtrẻkếtiếpnhau.

Thưviệnchotrẻsơsinh,trẻnhỏvàcảnhữngemđangtrưởng

thànhsẽlàmộtsựgiớithiệuhoànhảođếnkhotàngbáchkhoacủangườilớnđốivớicảtrẻemhiệntạivàtươnglai,bởinódựatrênnhữngthôngtinđượcbắtnguồntừbáchkhoatrithức.

Trongkhíacạnhtrítuệ,sựtồntạicủathưviệntừthếhệnàysangthếhệkháctươngtựvớiviệcnhữngkỷvậtbằngbạctronggiađìnhđượctruyềntừthếhệnàysangthếhệkia.Vàcũnggiốngnhưvậy,thưviệngiađìnhpháttriểntừthếhệnàyđếnthếhệkhácvàngàycàngphongphúhơn.

Giátrịvớitrẻvượtquagiớihạnlờinói.

Giátrịvớiphụhuynh,nhưlàkếtquảcủanhữngcơhộidànhchotrẻ,làrấtđadạng.

Họsẽthíchhơnnhiềunếuđượcsửdụngthờigianđóđểdùngchínhnhữngnguyênliệuấydạycon.

Mộtlợiíchkhôngnhỏchophụhuynhlàsẽcóđượctrithứctrongquátrìnhgiớithiệunhữngthôngtintuyệtvờiđóđếnvớitrẻ.

Giátrịđốivớiôngbàvànhữngthànhviêntronggiađìnhthìkhôngcầnthiếtphảichỉrachobấtcứmôtthànhviênnàođãbỏthờigianvàtiềnbạctìmkiếmmộtmónquàđánggiáchotrẻ.Ngườinàocóthểtưởngtượngmộtmónquàmanglạilợiíchchomộtbéhoặcchochamẹbéhơnlàmộtthứsẽtăngcườngtrítuệcủatrẻ?

Cuốicùnglàgiátrịchokhulâncận,thịtrấn,thànhphố,bang,quốcgiahoặcmộtthếgiớivớikhảnăngtrithứctuyệtvời,thúvịvàđầytínhnhânvăn.

Hoặchàngchụcngànđiềukhác.

Aicóthểbiếthếtgiátrịhoặcsựđónggópchothếgiớithậmchíchỉcủamộtngườinhưvậy?

TómtắtMụcđíchcủacuốnsáchnàylàdạycácbậcphụhuynhlàmthế

nàođểtruyềnchoconbáchkhoatrithức,đểpháttriểntrínãovàtăngcườngtríthôngminhcủatrẻ.

Hệthốngnàycungcấpmộtphươngphápđồngnhấtchoviệctổchứckiếnthứcđểmộtphụhuynhsẽđạtđượctốiđaniềmyêuthíchvàbésẽđạtđượctốiđaniềmvui,từđóhọctậpvớithờigianítnhấtcóthể.

Bằngviệctổchứckiếnthứctheocáchnày,bésẽ:

1. Họcđượcbàihọccủacuộcđờirằnghọctậplàmộtquátrìnhvuivẻvượtxacácthútiêukhiểnkhác.

2. Nhậnđượcsựtôntrọnglớnvìkhokiếnthứcphụcvụlợiíchchobécũngnhưphụcvụchokhảnănggiảiquyếtcácvấnđềcủabé.

3. Xâydựngmộtcơsởthôngtinkhổnglồmàtấtcảviệchọctậptrongtươnglaisẽdựavàonó.

4. Cóđượckiếnthứcxâydựngtrênnềntảngthựctếtheocáchtăngdầnvàmởrộng.

5. ĐạtđượckhốilượngkiếnthứckhổnglồmộtcáchtựnhiênnhưlàkếtquảsựthamkhảochéogiữacácBộtrongcácMụcthuộccácMảngkhácnhau.

6. Sựpháttriểntựnhiêncủanãobộtrẻnhưlàmộtsảnphẩmcủathínhgiác,thịgiácvàsựkíchthíchxúcgiáctrẻnhậnđượcvớitầnsố,cườngđộvàthờilượngthíchhợp.

7. Cóđượcsựpháttriểntríthôngminhtừkhicònbévàmộtngânhàngkiếnthứckhổnglồlànềntảngđểgiatăngtríthôngminhđóđếncuốiđời.

Vídụcủaviệcnàylàmộtbélàmthếnàohọcphânloạisinhhọcmàkhôngcầnđếnnỗlựctrongviệcthamgiaphânloạingành,lớp,bộ,họ,chi,giốngvàloàicủamỗisinhvậtsốngtrongcácmứcđộthôngtin.NhữngkiếnthứcnàynằmtrongChươngtrìnhthôngminhthuộcmụcchim,độngvậtcóvú,bòsáttrongmảngsinhhọc.BéhọcvềCarolusLinnaeus(1707-1778),mộtnhàthựcvậthọcngườiThụyĐiểnđãphátminhrahệthốngnày,trongbộcácnhàkhoahọcvĩđạicủathếgiớithuộcmảngkhoahọcchung.Đâylàkiếnthứcmàhầuhếtngườilớnkhôngcótrongquátrìnhhọctậptạibậcđạihọc.

MộtvídụcủaviệclàmthếnàokiếnthứccủabétănglênnhiềulầnởtấtcảcácmảngđượcnhậnthấykhitrẻhọcrằngGeorgeWashington(Bộ1-TổngthốngnướcMĩ,mảng-Lịchsử)đếntừVirginia.TrẻđãcóthểđượchọcvềVirginiatrongBộ1-CácbangcủanướcMĩ,mảngđịalý,vàtrongBộ1-CácloàibòsátcóđộccủanướcMĩ,trongmảngsinhhọc.

NguyênnhânbanđầucủaviệcviếtChươngnàylàđểchỉrachocácphụhuynh-nhữngngườimongmuốntăngcườngtríthôngminhchoconmình-mộtlợithếtuyệtvờichobévàchamẹkhithựchiệnmộthệthốngđồngbộchoviệctổchứckiếnthứctheomộtcáchduynhất.

Chẳngcóôngbố,bàmẹnàonênchầnchừvớiviệckhởiđộngmộtchươngtrìnhchínhthứcđểtăngcườngtríthôngminhchoconchỉvìthiếuthốntiềnbạc.Bạnchỉbịgiớihạnbởisựtháovát,nănglượng,sứctưởngtượng-vàcáchmàbạncảmnhậnvềconmình.

Tạithờiđiểmnày,cómộtthếgiới-thếgiớithựcsựtuyệtvời,chânthật,mêhoặc,huyềnbí,lykỳ,saymê,vàphongphúởngoàikia.

Đólàmộtmiềnđấtcủasựgiàucó.Cósựgiàucóchotâmhồn,cósựgiàucóchotinhthầnvàcócảsựgiàucóchokhoahọc.

Vùngđấtgiàucóấyvượtquasựtưởngtượng,nhưngthậtlạrằngnóvôcùngthoángđãng.Nóchỉchậtchộiởmộtđiểm.Córấtnhiềunghệsỹnhìnvàonhữngbứctranhlớn,vàcórấtnhiềunhạcsỹlắngnghecácbảnnhạc,cũngcórấtnhiềunhữngnhàkhoahọcnhìnvàoTàuconthoi,rấtnhiềubácsỹnhìnvàonhữngtráitim,vàrấtnhiềunhữngnhàtoánhọcnhìnvàocácconsố,nhưngrất,rấtítngườiđangnhìnthấytấtcả.

Chỉrấtítmộtvàingườicóthểnắmbắttấtcả.

Córấtítngườitrưởngthành,cóthểkhoảnghaingànngười,vớiniềmvuikhôngkiềmchếvàcơnkhátkhôngthểnguôiđượcuốngcạntấtcảtrongmiềnđấtgiàucóấy.Đólànhómngườiđượcgọilà"Thiêntài".Điềuđócũngkhôngcógìđángngạcnhiên-nhữngthiêntàithựcsựchỉlàsốrấtítvàhọvôcùngtòmòvềmọithứ.

Córấtnhiều,rấtnhiềutrẻem,cóthểlàmộttrămngàn,hoặccóthểmộtvàitrămngàn,vớiniềmvuikhôngkiềmchếvàcơnkhátkhôngthểnguôi,mongmuốnđượcuốngcạntấtcảtrongmiềnđấtgiàucóấy.Họlànhữngemnhỏmàtừkhicònbéđãcónhữngcơhộiđượcchamẹdạychohọcđọc,đượcthunhậnbáchkhoatrithức,vàđượclàmtoán;chamẹcủacácemtìmthấyniềmvuithíchthựcsựtrongviệcdạyconhọc.Nhómnàysẽbổsungchothếhệthiêntàitrongtươnglai,nhữngngườilớntàinăngvànhữngnhàlãnhđạotươnglaicủathếgiới.

Đólàniềmvuinhưngcũnglànỗibuồn.

Đólàniềmvuibởisẽcómộtvàitrămngànngườitrởthànhvĩđạitrongtươnglai,thaythếchosốíttronglịchsử.

Đólànỗibuồnbởiconsốđóchỉcóvàitrămngàntrongsốrấtnhiềubékhichúngtanhậnrarằng:

Mỗitrẻemrađời,tạikhoảnhkhắcđượcsinhra,cótiềmnăngtrítuệcaohơnlượngtrítuệLeonardođãtừngsửdụng.

Mỗitrẻsinhrađềucómộtsựtòmòmãnhliệtkhiếntrẻsaymêhọctấtcảmọithứđểbiết,vàtrẻmuốnhọcngaybâygiờ.

Vấnđềlàhammuốnhọcvềmọiđiềutrênthếgiớilànhưnhau.Bécóniềmsaymêhọchỏimàtrongđờisẽkhôngbaogiờcólạiđược,nhưngbécũngchưacóthịhiếuhayphánxét.BéđượcchuẩnbịđểbiếtđượcmộtconruồicóvịrasaohoặccácbứctranhcậubémàuxanhdatrờicủaGainsboroughtrôngnhưthếnào.Bésẽhọcnhữngđiềuđóvớisựthanhthản,maulẹvànhiệttình.

Việcbạnlàmsẽhướngbétớitấtcảnhữnggìtuyệtdiệu,chânthực,đẹpđẽ,thúvị,khônngoan,vĩnhviễn,conngười,vàkhoahọc-

làmiềnđấthuyềnbícủabáchkhoatrithức.

Nóđangđợibạnvàbé.

Nóđanggọibạnvàbé.

Chúngtôisẽkhônggiữchânbạnlâuhơn.

LờicảmơnEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Tôimuốngửilờicảmơnđếnhainhómngườiđãgiúptôiviếtnêncuốnsáchnày.

Nhómđầutiênlànhữngngườitôiyêuquý-nhữngngườitôitròchuyệnvềgiátrịẩnsâutrongbảnthânnhữngcuốnsách.Họlànhữngngườidạytôimọithứmàtôibiếtrằngchúngvôcùngquantrọng.

NhómthứhailànhữngngườibùlạisốtiềnthiếuhụtmàViệnphilợinhuậncủatôitiêutốnhàngnăm.Từkhiphảichịutráchnhiệmvềtàichính,tôiluônthầmbiếtơnhọrấtnhiều.HọgiúptôiduytrìniềmkiêuhãnhcủangườiIreland,màcóthểsẽbịhạxuốngvìbuộcphảingửatayxinxỏ.Từsâutrongtim,tôivôcùngbiếtơnhọ.

NhữngnhómnàybaogồmtừnhữngngườicôngnhânngànhthépchođếnTậpđoànSony,cũngnhưnhữngcánhânvẫnđónggóphàngnămtừ30ngànđôlatới50cent.Xinđượcgửitớihọniềmcảmkíchvôbiên.Điềuquantrọnghơnvớihọlànhữngtrẻemcựckỳxuấtsắcmàhọgópphầnđàotạo,đólàphầnthưởngduynhấtmàhọtừngnhậnđược,haymuốncóđược.

GlennDoman

"(1)Sinhthườnglàquátrìnhcảmẹvàbéđềuphảinỗlựchếtsức.Ngườimẹdùnglựcnhờcơncotựnhiêncủatửcung,trẻcũngkhôngngừngđiềuchỉnhtưthếvàphươnghướngđểtìmlốira.Lúcrađời,thainhiépcằmdướivàongực,cơthểcuộnlạiđểđixuốngxươngchậu.Vìđiquamộtđườngdàivàhẹp,phầnđầucủathainhisẽcăncứtheohìnhdángxươngchậucủamẹđểnhanhchóngthayđổi,vànỗlựcchuiraquađườngâmđạocủamẹ.Hiệntượngthầnkìnàyđượcgọilà“sựđổingôithai”.Cómộtsốembémớisinhvùngđầucónhữngvệttụmáu,đólàvếtthươngdotrongquátrìnhchuyểndạđầuembévaphảikhungxươngchậucủamẹ.""Khácvớicácdịchvụchămsóckháchhàngthụđộng,cross-sellhayup-selllàcáchchămsócvàbánhàngthôngquaviệcxâydựngmốiquanhệvớikháchhàng,giớithiệucácsảnphẩmmớivàthựchiệncácchiếndịchưuđãi.Mụcđíchcủanhữngchiếnlượcnàynhằmtăngdoanhsốbánhàng.""AudreyHepburn(1929–1993):diễnviênđiệnảnhhuyềnthoạiMỹcủathậpniên1950-1960.""CharlieMunger:CựugiámđốcCapCitiesvàDonGraham,GiámđốcđiềuhànhcủaWashingtonPostco,phóchủtịchBerkshireHathaway""AlphaBooksđãxuấtbảnbộsáchnàygồmĐểxâydựngdoanhnghiệphiệuquảvàĐểtrởthànhnhàquảnlýhiệuquả,NXBLaođộng-Xãhội,2007.""TiVo:dịchvụtruyềnhìnhkỹthuậtsốchovideo,cókhảnăngthu,tạmngừnghayphátlạidễdàngcácchươngtrìnhtrựctiếptrênti-vi.""1.TênđầyđủlàThePhiBetaKappaSociety:HiệphộihọcthuậtđượccoilàdanhgiánhấtnướcMỹthànhlậpnăm1776tạitrườngĐạihọcWilliamandMary.""1.Thuậtngữtrongkhúccôncầu:cảnđốiphươngbằngcáchlấythânmìnhđẩyngãđốiphươngxuốngmặtbăng.""1.WladziuValentinoLiberace(1919-1987)làmộtnghệsĩpiano,đồngthờitừnglàngôisaogiảitrícóthunhậpcaonhấtthếgiớihồinhữngnăm1960-1970.Ôngcũnglàmộttrongnhũngngôisaobịnghingờvềgiớitínhnhiềunhất.""2.RuPaulAndreCharles(sinhnăm1960)làmộtdiễnviên,ngườimẫu,nhạcsĩ,ngườichuyêndiễnvaiphụnữnổitiếngcủaMỹ.Ôngrấtnổitiếng,đặcbiệttrongcộngđồngngườiđồngtính.""3.Đườngcóhàmlượngcalothấp,dànhchongườicầngiảmbéohoặcbịtiểuđường.""1.HaystackRocklàbãiđánguyênkhốicao72métởbờbiểnOregon,làbãiđábiểncaothứbatrênthếgiới.""2.ChấttrongloạttruyệnvềSiêunhân.Siêunhânbịmấtsứcmạnhkhitớigầnchấtnày.""3.NhânvậttrongloạttruyệntrinhthámchothiếuniêncủanhàvănMỹAdwardStratemeyer(1862-1930)."

"1.Nhữngsosánhdựatheologotừngcâulạcbộ.""2.Nguyênvăn:“WannaridetheZamboni”tênmộtbàihátmàfankhúcquâncầunàocũngbiết.Ởđây,JohncóýgiễucợtGeorgeannevẫnthèmkhátanh.""1.Kahlúa:MộtloạirượucóhươngcàphênổitiếngcủaMexico.""1.NguyênvănIloveHugh,nghegầngiốngnhưIloveyou-Mìnhyêucậu,nênGeorgeannemớiđáplạinhưvậy.""1.ChỉBobRoss,ngườidẫnchươngtrìnhTheJoyofPainting(Niềmvuivẽtranh)trênkênhPBScủaMỹ,nổitiếngvớichấtgiọngnhẹnhàngvàkiểutócxoănxù.""2.CầuthủkhúccôncầungườiCanadahiệnđangchơichođộiPhoenixCoyotestronggiảiKhúccôncầuNhànghềQuốcgia.SpecialEd(Edđặcbiệt)làbiệtdanhcủaanh.""1.MộtloạimànhìnhđiệntửlớncủahãngSonyđượclắpđặtchủyếuởcácsânvậnđộngthểthaohoặccácsânkhấubiểudiễncanhạc.""1.Loạiđồbạcsangtrọngvớirấtnhiềuhọatiếttrangtrícầukỳ,thườnglàhọatiếthoa,lá,quả,đườngdiềmv.v.lấycảmhứngtừnghệthuậtthờiPhụcHưng.""2.Trongbộphimnày,BlancheDuBoislàmộtcôgáimiềnNamnuôitrongmìnhảotưởnglớnvềcuộcsốngvàdụcvọng.Chồngchết,côqualạivớinhiềuloạiđànông,nhưngđằngsaunhữngmốitìnhchớpnhoángấylàmộtBlanchemongmanhvàdễbịtổnthương..sup""3.ChồngcủaStella,emgáicủaBlanche,làStanleyKowalsky.""4.TênđầyđủlàLosAngelesKings,mộttrongcácđộikhúccôncầucủagiảiNHL.""5.Nguyênbảnmónrượuwhiskyrẻtiềnởngaytrướcđólàredeye,từtiếnglóng,vừalàrượuwhiskyrẻtiền,vừacónghĩalàchuyếnbayđêm.""1.MarkSpitz(10/2/1950)làvậnđộngviênbơilộixuấtsắcngườiMỹtừngđượctraodanhhiệuVậnđộngviênbơilộiThếgiớicủaNămtrongcácnăm1969,1971và1972.""1.FiestaSanAntonio(haycònđượcgọilàFiesta)làlễhộiđượctổchứcvàomùaxuânhàngnămtạiSanAntonio,Texas.Lễhộitổchứclầnđầuvàocuốinhữngnăm1800đểtưởngnhớnhữngvịanhhùngđấutranhtrongcuộcchiếnAlamovàSanJacinto.""2.TòabiệtthựlànhàcủaHughHefner,ngườisánglậpratạpchíPlayboy.ĐâynổitiếnglànơidiễnranhữngbữatiệcxahoadoHefnertổchức.""1.Nguyênbảnlàmeatballs(thịtviên)phátâmnghehaohaomyballs(tinhhoàncủatôi).""2.NhânvậtmụtrộmchóđộcáctrongMộttrămlẻmộtchúchóđốm.""1.MộtchươngtrìnhtruyềnhìnhhànhđộngphiêulưucủaMỹ.""1.LễtrưởngthànhcủangườiDoThái."

"2.Kiểuváyliềnthâncóphầntrênđượcgiữlạibằngdảivòngquagáy,đểlộvaivàlưng.""3.TêngọiđầyđủlàNationalOrganizationforWomen,TổchứcPhụnữQuốcgia.TổchứcnàyđượcthànhlậptạiMỹnăm1966vớimụcđíchđưaphụnữMỹhòanhậphoàntoànvàođờisốngxãhộichínhyếucủanướcMỹ.""4.TêngọikháccủathànhphốPhiladelphia.""1.Nguyênvăn:MissJanuary.TạpchíPlayboythườngcócuộcbìnhchọnngườiđẹptheotừngtháng.MissJanuarylàmộtdanhhiệunhưvậy,vàthườngđượcdùngđểchỉcáccôgáiđẹpmộtcáchgợicảm.""1Kanji(cáchgọikhác:chữHánNhật)làchữHánđượcsửdụngtrongtiếngNhật.""1BetsyRoss(1752–1836):ÔngđượcnhiềungườibiếtđếnvớivaitròlàngườithiếtkếralácờđầutiêncủanướcMĩnhưngchưacóbằngchứnglịchsửnàochứngminhđiềunày.""1Pound:ĐơnvịtrọnglượngtheohệthốngđolườngAnh-Mĩ(1pound=0,45kg).""2DavidKrech(1909-1977):NhàtâmlýhọcthựcnghiệmngườiMĩgốcNga.""(1)Nhữngngườimẹchuyênnghiệptoànthờigianlànhữngngườimẹcóđượcmaymắndànhtoànbộthờigianchămsócconcáicủamìnhvànhữngngườimẹcómongmuốnlàmđượcđiềuđó.""(2)XemchươngHàngtriệukếtnốitrong30giâyđểhiểuthêmvềconsốhơnbatriệusáutrămngàn.Bạnkhôngnênđọcngaybâygiờ,hãyđợichođếnkhibạnđọcđếnchươngđó.""(1)FranklinRoosevelt(1882-1945):làtổngthốngthứ32củaMĩ.""(2)ChỉbốnvịTổngthốngcócônglaotolớntrongviệckhaisinhraHợpchủngquốcHoaKìlà:GeorgeWashington,ThomasJefferson,TheodoreRoosevelt,AbrahamLincoln.""(1)Bowling(còngọilàBónggỗ)làmộttròchơigiảitrímàmỗingườichơinémmộtquảbóngnặngchochạytrênmộtđườngbăngdài,phẳngđểlàmđổchaigỗđứngởcuốiđườngvớimụcđíchlàmsaochỉítlầnnémnhấtmàlàmđổtấtcảchaigỗ.""Cáchchơichữcủatácgiả“Dươnglê”ởđâycónghĩalànhữngngườihâmmộGiangHạoDương.""MộtnhânvậttrongtruyệnTâyDuKí,vốnlàmộtsợichỉtrongcáitimđènnằmtrênbàncủaPhậttổ,mộtngàykiatrốnxuốngtrầnthế.NàngmangtheoTửThanhBảoKiếmvàtuyênbốaimàrútđượcthanhkiếmkhỏibaothìnàngsẽlấylàmchồng.""Xuấtpháttừýnghĩa“MỗimộtngườiđànôngđềuquenhaithiếunữHồngvàBạchvốnxinhđẹpyêukiều,lấyHồngrồilâudầnlâudầnHồngbiến

thànhnốtđỏlưulạikhibịmuỗiđốt,cònBạchvẫnlàánhtrăngsángngời;lấyBạchrồi,lâudầnlâudầnBạchbiếnthànhhạtcơmdínhtrênáo,cònHồnglạinhưnốtruồisonkiêusatrênngực”.""Ươngca:MộtđiệunhạcdângiancủaTrungQuốc.""TrươngQuốcVinh:DiễnviênnổitiếngTrungQuốcnhữngnăm90,quađờitừkhicòntrẻ,nổitiếngvớiphim“BáVươngbiệtCơ”.""Nữhuấn:mộtthểloạisáchthuộcmảnggiáodụcgiađìnhdànhchophụnữthờicổ.""Bốnđámcướivàmộtđámma:BộphimcủađạodiễnMikeNewell,kểvềCharlescùngnhómbạnchuyênlàmphùdâu,phùrểchocácđámcưới.AnhgặpCarrietrongmộtđámcướinhưthếvàngaylậptứcphảilòngcô.Tuynhiên,vìdodự,hoàinghitrướctìnhyêusétđánhnàymàanhbỏlỡcơhộicướiCarrie-ngườimàsaunàyanhmớinhậnralàtìnhyêuđíchthựcbấylâunayanhtìmkiếm...""LýTầmHoanlàmộtnhânvậthiệpkháchlãngtửdonhàvănCổLongxâydựngnêntrongbộtruyện“Đatìnhkiếmkhách,vôtìnhkiếm”củaông.LýTầmHoandướingòibútcủaCổLonglàmộtgãthanhniênhọcrấtgiỏi,từngđỗThámhoa,tinhthôngvõnghệ,nhấtlàtàiphóngphiđao“khôngbaogiờtrượt”(lệbấthưphát)đãlấymạngkhánhiềukẻthùkhiếnchocáchảothủgianghồcóphầnkiêngnểkhimuốngiaochiếnvớichàng.""Chàngnổitiếngtronggianghồcũngvìthànhthạocảtửuvàsắc.Đâycũnglàmộtnhânvậtgặpphảinhiềuđaukhổtrongcuộcsống,bắtđầubằngviệcnhườngngườimìnhyêulàLâmThi]mchohuynhđệkếtnghĩaLongTiêuVân,songchínhđiềunàylạimangđếnđaukhổchocảbangườihọ.LongTiêuVânvìhờnghenmàsinhđốkị,rắptâmhãmhạiLýTầmHoan,LâmThi]mvìyêuLýTầmHoanmàkhôngbướcrathếgiớibênngoài,cònLýTầmHoanvìnhớthươngnàngmàlàmbạnvớirượuvàbệnhlao.""Xuấtthủyphùdung:MộtbộphimHồngKôngramắtnăm2010,nộidungchínhkểvềnhânvậtLaKiềumồcôichamẹtừnhỏ,côđượcnhữngngườidântrênđảoTrườngChâunuôidưỡngvàhếtlòngthươngyêu,tuyvậycômangnặngmặccảmvàsốngrấtbiquan.Kiềubịphụtìnhnêncôtuyệtvọngnhảyxuốngbiểnđịnhtựtử,maythaycôchorằngmìnhđãnhìnthấy“ThủyThượngQuanÂm”vốnlàmộtvịthầntrongtruyềnthuyết,Kiềutinrằngmộtkhinhìnthấyvịthầnnàythìcôđãcósiêunănglực.""VìthếKiềutựtinđăngkýthamgiagiảibơilội“Hoasenhénở”tổchứctạiHồngKông,thậmchícôcònbắtcócluônchàngvậnđộngviênvôđịchvềbơilộicủaHồngKônglàQuáchChíViễnđểvềhuấnluyệnchođội.Trongthờigianluyệntập,haingườiđãphảilòngnhau.""Bộphimnóivềmộtphụnữnổitiếng,TracySamanthaLordHaven,vướngphảinhữngrắcrốikhiđangchuẩnbịkếthônvớimộtdoanhnhânbuồntẻthìcùngmộtlúc,ngườichồngcũvàmộtchàngphóngviênquyếnrũxuấthiện.

Đâyđượcxemnhưbộphimkinhđiểncủathểloạihàikịchhônnhân,mộtdòngphimkháthờithượngvàonhữngthậpniênbamươi,bốnmươi,vớimôtípmộtcặpđôiđãlydị,cónhữngmốiquanhệmớinhưngcuốicùnglạitáihônvàsốnghạnhphúc.""MộtmónănnổitiếngcủaTứXuyên,ănlạnh,baogồmthịtbòvànộitạngbòtháimỏng.Mónănnàyhiệntạiđượcchếbiếnbaogồmtim,lưỡivàlòngbòcùngrấtnhiềuloạigiavịkhácnhau,tấtnhiêncócảloạiớtđặctrưngcủaTứXuyên.Khácvớitêngọicủanó,mónănnàyrấtítkhisửdụngphổibò.“Phế”làphiênâmcủaphổitrongtiếngHán.""NguyênbảntiếngTrung“gợidục”và“gợitình”giốngnhau,chỉđảovịtríchữ,vìthếHạThuNhạnbịnhầmlẫntrongcáchdùngtừ.""MộtbộphimcủaMỹ,tựatiếngViệtlàDòngsôngnhânchứngcuộcđời.""Rốiloạnámảnhcưỡngchế(tiếngAnh:Obsessive-CompulsiveDisorder-OCD)làmộtrốiloạntâmlýcótínhchấtmãntính,dấuhiệuphổbiếncủabệnhđólàýnghĩámảnh,lolắngkhôngcólýdochínhđángvàphảithựchiệncáchànhvicótínhchấtépbuộcđểgiảmbớtcăngthẳng,đâylàmộtdạngtrongnhómbệnhliênquantrựctiếpđếnStress.""Lúcyêntĩnhthìcósựtrầmtĩnhbìnhổnnhưcongáichưaxuấtgiá,lúchànhđộnglạinhanhnhẹnnhưconthỏđàothoátkhỏikẻthù.""Tứhợpviện:MộtkiểunhàcủaTrungQuốcthờixưa,baogồmmộtkhốinhàbaoquanhmộtkhoảngsânphíatrongthànhmộttổhợpkhépkín.""TamMuộiChânHoả:HồngHàiNhicóphéptạolửaTamMuộiChânHỏa,nướcthườngkhôngdậptắtđược.LửanàyđượcsinhratừlửatừlòluyệnđancủaTháiThượngLãoQuânrơixuốngHỏaDiệmSơnkhiNgộKhôngđạináothiêncung.HồngHàiNhimuốntạolửaphảitựđánhvàomũi.""RượuNgũlươngđượcchưngcấttừnămloạingũcốc:Caolươngđỏ,gạo,nếp,lúamìvàngô.Loạirượunàyđượccatụngla“bachéntrànhứngkhởi,mộtgiọtcũnglưuhương”.ĐâylàmộtloạirượurấtđắtcủaTrungQuốc.""Ẩmthựcnamnữ:mộtbộphimcủađạodiễnLýAn,làcâuchuyệncủamộtngườiđầubếpgiàvớibangườicongáichưalậpgiađình,xengiữanhữngrắcrốiđờithườngcủahọlànhữngcảnhphimvềquátrìnhchuẩnbị,chếbiếncácmónăncủangườiđầubếp.""TêntiếngAnh:Attention-deficithyperactivitydisorder-ADHD,làmộttrongnhữngrốiloạnpháttriểnthườnggặpởtrẻem,đặcđiểmchungcủacănbệnhnàylànhữnghànhvihiếuđộngquámứcđikèmvớisựsuygiảmkhảnăngchúý,gâyảnhhưởngnghiêmtrọngđếnkhảnănghọctậpvàquanhệvớimọingười.""Ámchỉnáonhiệt,ầmĩ.""TíchvềemgáicủaDươngQuýPhithờiĐườnglàphunhânnướcQuắc,thườngkhôngtrangđiểmlêndiệnkiếnthiêntử.""Mộttrongmườibàihátđượcmệnhdanhlà“TrungHoathậpđạicổkhúc”,

gắnliềnvớiđiểntíchSởBáNha-ChungTửKỳ.""Hiệuứngcánhbướm:Cáitên“hiệuứngcánhbướm”đãđượcrấtnhiềutácphẩmâmnhạcvàđiệnảnhsửdụng,tuynhiênnólạithườngđượcdùngđểmôtảnghịchlýthờigianvàquanhệnhânquả,đặcbiệtlàtrongcáctácphẩmcónhắctớiduhànhthờigian.""MãLươnglàchínhtrịgiavàlàtướnglĩnhnhàThụcHán.""UyênMộngTrùngÔn:ônlạigiấcmộnguyênương.""Tênmộtnhàsoạnnhạcvànhạcsĩbiểudiễnđanhạccụ.""Từnàyvừacónghĩalà“Bìnhthảnnhưkhông”,vừacótêncủaAnNhượcởtrong.""Cụmtừnàycónghĩalàkhóibếpbảnglảng.""Từ“Nghiên”và“Yên”trongtiếngTrungcóphiênâmphátâmgầngiốngnhau,“SaXáTửNghiênHồng”lạimangnghĩarựcrỡ,xinhđẹp.""NgườiMosuokhôngcótụccướigảmàvẫnduytrìphongtục“tẩuhôn”haycòngọilà“thămhôn”trongtiếngMosuolà“sắcsắc”.Namthanhniênđêmđêmsẽcưỡingựasangnhàcôgáiưngý,leolênchiếcthangmàcôgáibắcsẵnđểvàocăngáccủacô.Họsẽởbênnhausuốtđêmnhưngngườicontraiphảilặnglẽvềnhàtrướckhigàgáysáng.""Hônnhâncuốituầnlàmộtkiểuhônnhânthờikỳmởcửa,đôinamnữtớiđăngkýkếthôn,trênphápluậtlàvợchồng,nhưngngàyđilàmtừthứHaiđếnthứSáuthìvẫnởriêng,sốngcuộcsốngđộcthân,chỉđếncuốituầnmớiởcùngnhau,tậnhưởngcuộcsốngcuốituần.""Nguyênvăn:Chúnglýtầmthathiênbáchđộ,mạchnhiênhồiđầu,nanhânkhướctạiđănghỏalansanxứ(众⾥寻他千百度，蓦然回⾸，那⼈却在，灯⽕阑珊处)tríchtừbàiThanhngọcán-NguyêntịchcủaNamTốngTânKhíTật.""TônNhịNương,tênhiệuMẫudạxoa,làmộtnhânvậthưcấutrongtiểuthuyếtcổđiểnTrungQuốcThủyHử.Bàlàmộttrong72ĐịaSátTinhcủa108anhhùngLươngSơnBạc.""TheophongtụctangmacủaTrungQuốc,khingườichủgiađìnhmất,họthườngđốttheohìnhnhângiấyđểthểhiệnxuốngâmphủngườiđóvẫncókẻhầungườihạ.Cònngưuquỷ,xàthầnchínhlàquỷđầutrâu,thầnmìnhrắnđạidiệnchongườiđưađườngdẫnlối,đồngthờicũnglàthuậtngữdùngtrongPhậtgiáo,ýchỉâmgiancóquỷtốt,thầnnhân...""NhânvậttrongtiểuthuyếtCuốntheochiềugió.""TêngọithânmậtcủaMãCảnhĐào,mộtdiễnviênnổitiếngcủaĐàiLoan.""Cáiđê:Mộtvòngnhỏbằngkimloại,trêncónhiềulỗvớicáckíchcỡkhácnhau,dùngđểcàikimkhikhâuvá.Thườngđượccácnhàthiếtkếthờitrangsửdụng.""TầnTửYênđãtựđổitêncủamình,từchữ“Yên”vớinghĩalà“lànkhói”thànhchữ“Yên”vớinghĩalà“xinhđẹp”,trongtiếngTrung,haitừnàyđồng

âm.""TêntiếngAnh:DiamondsAreaGirl'sBestFriend.""TênmộtbộphimhoạthìnhnổitiếngcủaNhậtBảnnhữngnămtámmươi.""TênmộtbộphimhoạthìnhcủaTrungQuốcsảnxuấtnăm1984.""CasĩngườiNhật.""TiếngTrungphổthông.""MộtbộphimcủađạodiễnLýAn,nóivềmộtngườiđồngtínhnamtừĐàiLoannhậpcưđếnMỹ.AnhcướimộtcôgáitừTrungHoađạilụcđểlàmvuilòngchamẹmìnhvàđểchocônàycóđượcmộtthẻxanh.""Tênmộttròchơiđượclấycảmhứngtừmộtchươngtrìnhtruyềnhình,trongtròchơibạnsẽquảnlýmộtđộingũphụcvụ,chuẩnbịâmnhạc,đồăn,bằngtốcđộvàchấtlượngnhanhnhất.""HồngMônYếnchỉbữatiệcdiễnraởHồngMônngoạiôthànhHàmDươngvàonăm206trướccôngnguyên,thamdựbữatiệccóHạngVũvàLưuBang.ĐâylàbữatiệcbướcngoặtcóảnhhưởngrấtlớnđếncuộcchiếnSởHán.Ngườiđờisauthườngdùngcụmtừ“HồngMônYến”đểchỉnhữngbữatiệckhôngcóýtốtlành.""Mộtloạigiấyđượclàmtừtinhbộtnhưkhoailang,lúamì...dùngđểgóicácloạikẹovàbánhngọt,ngănngừađồăndínhralớpgiấybaongoài.""Xuấtpháttừthànhngữ“ChócắnLữĐộngTân”,cónghĩalàlàmơnmắcoán,ởđâyGiangHạoDươngđangmắngkhéoThẩmAnNhược.""Vịthánhtìnhyêu.""Haycònđượcgọilà“Đạibichú”,làbàichúcănbảnđểminhhọacôngđứcnộichứngcủaĐứcQuánTựTạiBồTát.""Lễthànhlậpquốcgia.""Mộtloạibánhhìnhnhưquảtrám,làmbằnggạonếpvànhânđậuxanh,gầngiốngbánhchưngcủaViệtNam,làmónăntruyềnthốngtrongngàytếtĐoanNgọcủaTrungQuốc.""Nghĩabóngýchỉghentuông.Xuấtpháttừđiểncố,thờiĐườngvuaĐườngTháiTôngmuốnlunglạclòngngườiđãbắttểtướngđươngthờiPhòngHuyềnLinhnạpthiếp,nhưngthêtửcủaôngnàyngangngượccanthiệp,khôngđồngý.ĐườngTháiTônghạlệnhchothêtửcủaPhòngHuyềnLinhgiữaviệcnạpthiếpvàuốngthuộcđộcchỉđượcchọnmột.""PhòngphunhântínhtínhcươngliệtliềncầmbátthuốcđộcuốngliềnmộthơitrướcmặtĐườngTháiTông.ĐếnkhiđóPhòngphunhânmớibiếtthứbàuốngkhôngphảirượuđộcmàlàgiấmchua.Từđóvềsau“uốnggiấm,giấmchua”cònđượcdùngvớinghĩaghentuông,đốkỵ.""ABáttrongtiếngTrungnghĩalàngốcnghếch.""Tươngkínhnhưtân:Tôntrọng,coinhaunhưkhách.""(1).Almanachnhữngnềnvănminhthếgiới-Nhiềutácgiả-Tr.1197-NXBVănhóa-Thôngtin-H.1996."

"[1]TrongmườihaicongiápcủaTrungQuốc,conthỏthaythếvịtrícủaconmèo.""[6]Thếgiớiquan,giátrịquan,nhânsinhquan.""[7]120làsốgọicứuthương,110làsốgọicảnhsát.""[2]HàTịchnghenhầmTâyTâythànhTịchTịchvìhaitừnàyđềucóâmđọclàxīxī.""[3]419làcáchchơichữcủadânmạngTrungQuốc,nghĩalàtìnhmộtđêm.""[8]Thảonêmã:Mộtcâuchửiđượclưuhànhtrênmạng,phiênâmcủanógiốngcâu“Đ.mmày”.""[9]Huyềnquan:Khuvựctínhtừcửachínhvàophòngkhách.""[4]Thanhgiảtựthanh:Ngườingaythẳng,trongsạchthìkhôngcầnphảitựbiệnhộchomình.""[5]Làmtìnhtậpthể.""25.Nguyênvăn:publichangings–nghĩagốclàcáccuộcxétxửvàtreocổcôngkhaitrongnhữngngàyđầucủanướcMỹđộclập.Ởđây,tácgiảngụýnóiđếnquyếtđịnhloạibỏcácnhânvậtquantrọngtrongcôngtyvàcôngbốchotoànthểnhânviêncùngbiết.""26.VàođầuthếkỷXX,tạithànhphốNewYork,ngànhkinhdoanhta-xingàymộtphátđạtdonhucầutăngcao.Trongđó,YellowCab&Hertzlàhãngđầutiênsơnxeta-ximàuvàng,vàđâyliềntrởthànhmộtýtưởngđộtphá.Đếnnăm1967,chínhquyềnNewYorkquyđịnhtấtcảxeta-xitrongthànhphốđềuphảisơnmàuvàng.""27.Ởđâytácgiảngụýrằngcáccôngtythườnghạtiêuchítuyểndụngxuốngmứcthấpnhấtkhikhátlaođộng(chỉcầnkhôngquávôdụnglàđược),bấtchấpngườiđượctuyểnlàmviệccóhiệuquảkhông.""28.ParkAvenuelàđạilộlớntạithànhphốNewYork,góigọntuyếngiaothôngbắc-namcủaquậnManhattan.Đâylànơitậptrungnhiềucaoốcvănphòngvànhàởsangtrọng,đắtđỏnhấtNewYorkcũngnhưcảnướcMỹ(ND).""29.Ernst&YounglàcôngtydịchvụkiểmtoáncótrụsởtạiLondon,AnhQuốc,vàlàmộtthànhviêncủanhóm“Big4”,tứcbốntậpđoànkiểmtoánlớnvàuytínnhấtthếgiới(bacôngtycònlạilàPwC,DeloittevàKPMG)(ND).""30.Nguyênvăn:telecommuter(ND).""31.Nguyênvăn:FederalReserveSystem(viếttắtlàFED)(ND).""32.Nguyênvăn:SecuritiesandExchangeCommision(SEC),làcơquanthuộcChínhphủMỹ,đượcthànhlậpnăm1934vớichứcnăngquảnlýthịtrườngchứngkhoánvàbảovệnhàđầutư;SECvốnđượctổngthốngFranklinD.RooseveltthànhlậpđểgâydựnglạilòngtincủathịtrườngsausựđổvỡcủathịtrườngchứngkhoánvàthờikỳĐạiSuythoáinăm1929

(ND).""33.MerrillLynchlàmộttrongnhữngngânhànglâuđờinhấttạiMỹ,thànhlậptừnăm1914vàtừngđượcxemlàmộttrongnhững“đạigia”củanềntàichính.Tuynhiên,họcũngkhôngthoátkhỏicuộcĐạikhủnghoảngnăm2008.TrongkhiLehmanBrothers,tậpđoàntàichínhlớnthứtưcủaMỹchínhthứcđệđơnphásảnvàotháng9năm2008,thìMerrillLynchđượcNgânhàngHoaKỳ(BankofAmerica)thỏathuậnmualạivớigiátrịướctínhlênđến50tỉđô-la(ND).""34.ViếttắtcủacâuhỏiLýdokinhdoanhchínhđángđểlàmđiềunàylàgì?,nguyêngốclàWTGBRFDT,tứcWhat’sthegoodbusinessreasonfordoingthis?(ND).""35.Nguyênvăn:niche–thịtrườnghìnhthànhkhicónhucầutiềmnăngđốivớimộtsảnphẩmhoặcdịchvụchưađượcđápứngbởicácnhàcungcấplớntrênthịtrường.Mộtthịtrườngngáchcũngcóthểhìnhthànhkhicómộtnhómnhỏcáckháchhàngtiềmnăng.(ND).""36.Tiểuthuyếthưcấurađờinăm1859củanhàvănnổitiếngCharlesDickens,táihiệncuộcsốngvànéttươngđồngcủahaithànhphốParisvàLondon(ND).""37.MadameDefargelàmộtnhânvậtphảndiệnđượcđềcậpđếntrongtiểuthuyếtATaleofTwoCities.Điềuđặcbiệtởnhânvậtnàylàbàtaluônđanvànhữngmẫuđanmãhóatêncủanhữngngườisẽbịgiếthại(ND).""38.Nguyênvăn:Whydidtheaccountantscrosstheroad?–câuhỏibắtnguồntừthànhngữWhydidthechickencrosstheroad?,tức“Vìsaocongàbướcquađường?”.Câutrảlờilà:“Vìnómuốnsangbênkiađường”.Ởđây,tácgiảmuốnnêulênmộtcâuhỏikhiếnngườinghetưởngnhưphảicómộtcâutrảlờihócbúa,nhưngđápánthựcralạirấtđơngiảnvàhiểnnhiên(ND).""39.PoloniuslàmộtnhânvậttrongvởkịchHamletcủađạivănhàoShakespeare,đượcxâydựngvớitínhcáchkháđặctrưng.Ôngtaluôntìmcáchcheđậysựnguxuẩncủabảnthânbằngngôntừcóvẻsâusắcvàthôngthái.Poloniustinvàosựcẩntrọngvàsángsuốtcủamình,chorằngthếlàkhônnhưnghóararấtdại,vìcuộcđờithôngtháihơnôngta.Poloniuskếtthúccuộcđờivớimộtkếtcụcbithảm,chínhônglàthủphạmgâyracáichếtchobảnthânvàcảgiađình.KhôngphảingẫunhiênmàShakespeaređãđểchoHamletgọiPoloniuslà“đồkhọmgiànguxuẩn”(ND).""40.RipVanWinklelànhânvậttrongtruyệnngắncùngtêncủanhàvănMỹWashingtonIrving.Trongtruyện,ôngbịchuốcrượuvàsayđếnmứcngủquên;khitỉnhdậy,ôngpháthiệnđã20nămtrôiqua(ND).""41.MIT:viếttắtcủaMassachusettsInstituteofTechnology,tứcViệnCôngnghệMassachusetts,mộtviệnđạihọcnghiêncứutưthụchàngđầutạiMỹ.Đượcthànhlậpnăm1861tạiCambridge,bangMassachusetts,MITnổitiếng

nhờhoạtđộngnghiêncứuvàgiáodụctrongcácngànhkhoahọcvậtlý,kỹthuật,sinhhọc,kinhtếhọc,ngônngữhọcvàquảnlý.MITbanđầunhấnmạnhđếncácngànhcôngnghệứngdụngởbậcđạihọcvàsauđạihọc,vàchínhđiềunàygiúptạonênsựhợptácgầngũigiữatrườngvớicáccôngtycôngnghiệp(ND).""42.Nguyênvăn:sacredcow,tứcconbòthiêng,chỉnhữngthểchếhoặccánhânđượcbênhvựcmộtcáchvôlý,khôngaidámđộngđến(liêntưởngđếnhìnhảnhconbòthiêngtrongtínngưỡngHindu)(ND).""43.Nguyênvăn:reinventingthewheel,tứcsángchếlạibánhxe,chỉviệclàmthừathãikhôngcầnthiết(ND).""44.MadwomanofChaillot(tạmdịch:NgườiđànbàđiênởChaillot)làvởkịchchâmbiếmcủasoạngiảngườiPhápJeanGiraudoux,đượcviếtvàonăm1943.CâuchuyệnkểvềmộtngườiphụnữlậpdịsốngởParisvàđấutranhchốnglạicácthếlựccốápđặtđạođứcgiáođiềukhắtkhelêncuộcsốngcủabà(ND).""45.MộtnhàsảnxuấtxehơiNhậtBản(ND).""46.Nguyênvăn:MaterialRequirementPlanning–hệthốnglênkếhoạchyêucầuvậtliệu(ND).""47.Nguyênvăn:spaghettidiagram,tứckiểusơđồkếtnốinhiềugiaiđoạnhoặcbộphậncủamộtquytrìnhvớinhau,nhằmxácđịnhcácđiểmchồngchéotrongquytrìnhvàtìmracáchcảithiện(ND).""48.CôngtydotcomlàcôngtythựchiệnphầnlớnviệckinhdoanhtrênmạngInternet,thườngthôngquamộttrangwebcósửdụngphổbiếntênmiềncấpcao“.com”(ND).""49.ThunglũngSilicontrướcđâyámchỉđếnđộtậptrungcaođộcủacácngànhcôngnghiệpliênquanđếncôngnghệbándẫnvàcôngnghệvitínhởkhuvựcthunglũngSantaClara,nằmởcựcNamcủavịnhSanFrancisco,bangCalifornia.Saunàynódầntrởthànhcáitênhoándụchotấtcảcáccôngtycôngnghệcaotrongkhuvựcnày(ND).""50.MadHatterlànhânvậthưcấutrongtiểuthuyếtAlicelạcvàoxứthầntiêncủanhàvănLewisCaroll.Têngọi“MadHatter”cóýnghĩalàgãlàmnónđiênkhùng.Thậtvậy,nhânvậtnàyđượckhắchọavớingoạihình,tínhcáchlẫnlốisuynghĩkhálậpdị,cầukỳvàkhôngthuộcvềthếgiớinày.Trongtruyện,ôngtathườngxuyêntổchứcnhữngbuổitiệctràmàởđóôngthểhiệnnhữngđiềuđiênrồ,đưaranhữngcâuđốrốirắmvàkhóhiểu(ND).""51.hyperlinklàliênkếtẩndướimộttừhoặccụmtừnộidungtrênWeb,khinhấpvàosẽchuyểnđếnmộtđịachỉmới(ND).""52.Tácgiảdùnglốinóiẩndụ,hàmýrằngnhữnglờingụybiệntrênđãkhiếnmọingườihoàinghingaycảnhữngđiềuhiểnnhiênnhất(ND).""53.Nguyênvăn:TheGodfather,bộphimhìnhsựsảnxuấtnăm1972dựatrêntiểuthuyếtcùngtêncủanhàvănMarioPuzo,doFrancisFordCoppola

làmđạodiễn(ND).""54.Loạigậygolfcóđầugậytovàcứngnhất,chuyênđượcdùngđểphátbóng(ND).""55.IosifVissarionovichStalin(1878-1953)lànhàcáchmạngBolshevik,làlãnhđạotốicaocủaLiênbangXôViếttừgiữathậpniên1920đến1953.Đâylàmộtnhânvậtlịchsửgâynhiềutranhcãibởicáchđànáptànbạocácpheđốilậpcủaông(ND).""56.Nguyênvăn:“Scotty,beammeup”làcâunóiđếntừloạtphimStarTrek.Scottylàmộtnhânvậtphụtráchvậnchuyểnchuyênsửdụngphépđộnthổđểđitừnơinàyđếnnơikháctrongtíchtắc.Trongphim,cụmtừ“Scotty,beammeup”đượcsửdụngđểnhânvậtbắtđầuthựchiệnphépđộnthổ.Tácgiảmuốnnhấnmạnhrằngôngchỉmuốnrờikhỏinơiđóngaylậptức(ND).""57.Nguyênvăn:lean,cónghĩalà“thongọn”,haynghĩabónglà“tinhgọn”(ND).""58.TheoKinhThánh,GoliathlàmộtdũngsĩngườiPhilistinescóthânhìnhtolớnvàsứcmạnhphithường.KhôngaiđịchnổiGoliath.NhưngDavid,mộttrángsĩtrẻngườiIsraelđãxungphongđọsứcvớiGoliath.TráivớiGoliath,Davidnhỏbénhưnglạirấtnhanhtrívàkhéoléo.AnhđãdùngmưuđểchặtđầuGoliathbằngchínhthanhgươmcủahắn(ND).""59.CựuThếGiới:baogồmcáclãnhthổđượcngườichâuÂubiếtđếntrướckhiChristopherColumbuspháthiệnrachâuMỹvàonăm1492,baogồmchâuÂu,châuÁvàchâuPhi(gọichunglàđạilụcÁ-Phi-Âu)vàcácđảo,quầnđảoxungquanh(ND).""1.KhuvựcthuộcchâuĐạiDương,baogồmcácnướcÚc,NewZealand,NewGuineavàcácđảokhácởnamTháiBìnhDương(ND).""2.S&P500(hayStandard&Poor500):chỉsốcổphiếudựatrêncổphiếuphổthôngcủa500côngtycóvốnhóathịtrườnglớnnhấtđượcniêmyếttrênsànchứngkhoánNYSE(SởgiaodịchchứngkhoánNewYork)hoặcNASDAQ(SànchứngkhoánHoaKỳ)(ND).""3.Nguyênvăn:sexappeal–ởđây,tácgiảcóýmuốnnhấnmạnhtiêuchíhấpdẫn,lôicuốnởcáccôngtyđượcchọnlàmhìnhmẫu(ND).""4.ViếttắtcủaReturnonEquity(ND).""5.ViếttắtcủaReturnonAssets(ND).""6.CuốnsáchđãđượcAlphaBooksxuấtbảntạiViệtNam(ND).""7.Nguyênvăn:NorthAmericaFreeTradeAgreement–Hiệpđịnhnàyđượckýkếtngày12tháng8năm1992giữabanướcCanada,HoaKỳvàMexico,vớimụcđíchtạođiềukiệnthươngmạithuậnlợigiữabaquốcgiakhốiBắcMỹnày(ND).""8.Nguyênvăn:railcar–mộtloạiphươngtiệnchạytrênđườngray,cókíchthướcbằngmộttoatàuhỏa,thườngdùngđểvậnchuyểnhànghóahaysửachữađườngray(ND)."

"9.Nguyênvăn:B.S.meter–tiếnglóngxuấtpháttừmộtứngdụnggiốngnhưmộtchiếcmáyđogắnvớicácnộidungtrênInternet.Ngườiđọcdùngnóđểnhậnxétnộidungtừ“chânthật”chođến“hoàntoànbịađặt”.Ởđây,tácgiảngụýrằngôngđangđánhgiáxemlờichiasẻcủaTindallcótrungthựchaykhông.""10.Bảngxếphạng500côngtylớnnhấtHoaKỳtheotổngthunhập,dotạpchíFortunebầuchọn(ND).""11.Nguyênvăn:…thelastonewithaloadofdoughnutorfreeticketstoaballgame–ýẩndụvềnhữngngườiđếnxemthểthaotrễ,nhưngthườngđượcmiễnphívévàcónhiềuthứcănnhẹkèmthêm(ND).""12.UnionPacificvàSantaFelàcáchãngđườngsắtlớntạiHoaKỳ.SantaFecótrụsởtạibangNewMexico,cònUnionkhaitháccáctuyếnđườnggiữathànhphốChicago(bangIllinois)vàNewOrleans(bangLouisiana)(ND).""13.Nguyênvăn:angelcapitalist–chỉnhữngcánhângiàucóđủkhảnăngcấpvốnthànhlậpchomộtdoanhnghiệp.Đổilại,họsẽcóquyềnsởhữumộtphầncôngty.""14.Krona:đơnvịtiềntệcủaThụyĐiển;1kronatươngđươngkhoảng2.623đồngViệtNam(ND).""15.Nguyênvăn:CYA,viếttắtcủaCoverYourAss,chỉtâmlýlosợvàbưngbítmọilỗilầmcủamình,hoặcchỉbiếtlochobảnthânkhicótìnhhuốngbấtlợi(ND).""16.DavidCopperfield(1956-)làảothuậtgiangườiMỹnổitiếngvớinhiềutròảothuậthuyềnbívàluôngâybấtngờchokhángiả.Ônglàảothuậtgiathànhcôngnhấtthếgiớivềmặtthươngmại,vớihơn1tỉđô-lathuđượctừbiểudiễn.Nhữngmànảothuậtđặcsắcnhấtcủaôngbaogồmlàmbiếnmấtcảđoàntàucóngườingồi,đixuyênquaVạnLýTrườngThànhvàđặcbiệtlàlàmbiếnmấttượngNữthầnTựdovàonăm1983(ND).""17.RoyHornvàSiegfridFischbacherlàthànhviêncủanhómảothuậtngườiMỹgốcĐứcSiegfrid&Roy,nổitiếngvớinhữngmànảothuậtcùnghổtrắngvàsưtửtrắng.Nhómbiểudiễntừnăm1990vàngưnghoạtđộngvàonăm2003sautainạncủaRoyHornkhibiểudiễncùngmộtconhổtrắng(ND).""18.Standard&Poor’slàcôngtydịchvụtàichínhMỹtrựcthuộcMcGraw-Hill,đồngthờilàmộttrongbacơquanxếphạngtíndụnglớnvàuytínnhấtthếgiới(bêncạnhMoody’svàFitchRatings)(ND).""19.SuperBowl:trậnchungkếtgiảiVôđịchBóngbầudụcQuốcgiaHoaKỳ(NationalFootballLeague–NFL),diễnrahằngnămgiữahaiđộivôđịchgiảimiềnĐôngvàmiềnTâynướcMỹ.Trongnhiềunăm,đâylàchươngtrìnhđượctheodõinhiềunhấttrêntruyềnhìnhMỹ(ND).""20.Hiếmcóđiềugìkhiếntôicămghéthơncóaiđósửdụngtưliệugốccủa

mìnhmàkhôngthừanhậnnguồn.Từlầnđầunghecâuchuyệnnàyvàinămvềtrước,tôiđãbỏrahànggiờcốgắngtruyranguồngốc,nhưngkhôngcókếtquả.Vìvậy,tôixingửilờicảmơnvàcáolỗichânthànhcủamìnhđếntácgiả.""21.ViếttắtcủaManagementInformationSystems.""22.Nguyênvăn:badapples,chỉnhữngngườigâyảnhhưởngxấutrongnhóm,cầnbịloạibỏ.""23.TajMahallàngôiđềnvàlăngtẩmtạiẤnĐộ,đượcxâydựngtừnăm1632.ĐâylàkiếntrúcnguyngađượcxemlàhìnhmẫuvàmangphongcáchtổnghợpcủakiếntrúcBaTư,ThổNhĩKỳ,ẤnĐộvàHồigiáo.Đếnnăm1983,đềnđượcUNESCOcôngnhậnlàdisảnthếgiới.""24.HerculeslàvịanhhùngtrongthầnthoạiHyLạpcổ,làcontraicủathầnZeus,vuacủacácvịthầnngựtrịtrênđỉnhOlympus.Têntuổicủachànggắnliềnvới12kỳcônghiểnhách,tượngtrưngchosứcmạnhchinhphụcthiênnhiêncủaconngườithờixưa.Trongsố12kỳcông,HerculesphảidọnsạchchuồnggiasúccủaAugeas.""Nếuquantâmđếnviệckhởitạomộttrangcánhânhaybảntinđịnhkỳ,hoặcđangkhônghàilòngvớitrangtinmàmìnhcó,hãythamkhảomộtngườibạncủatôi,MarcusSheridan,haycòngọilàSưtửkinhdoanh(www.thesaleslion.com).Bạnsẽcónhữnggìmìnhcần.Marcussẽkhôngchỉgiúpbạncáchđểchiasẻthôngtinhữuíchmộtcáchhiệuquảmàcònthuhútthêmnhữngkháchhàngphùhợphơn,lýtưởnghơntừcácnguồncóthểbạnkhôngngờtới(nhưGooglechẳnghạn).""Nếubạncóthểsửdụngmộtvàiýtưởngđểtổchứcmộtbữatiệctốivớiđôngngườithamdựnhưvậy,tôikhuyênbạnnênđọccuốn(HostaDinnerPartyThatGetsEveryoneTalking)Tổchứcmộtbữatiệctốimàaicũngphảinhắcđến,mộtcuốnsáchđiệntửmiễnphícủaMichelleWelsch,ngườisánglậpcủaProjectExponential.""Trongtrườnghợpcủatôi,sựthànhcôngtừnhómkhởiđầunàyđãdẫntớiviệcthànhlậpmộtcộngđồngkếtnốihẹpởWashingon,DC,gọilàlựclượngnòngcốt,dotôivàvợ,Melanie,đồngsánglập.Tạithờiđiểmviếtcuốnsáchnày,cộngđồngcóhơn100giámđốcđiềuhànhvàchủdoanhnghiệplàthànhviênvàbắtđầumởrộngtớicácthànhphốkhác.""ĐâylàmộtthuậtngữdobậcthầykếtnốiChrisBroganđưara.Ôngđãnêunóratrongmộtbàiviếttrêntrangcánhân,“Tạorakhảnăngtiếpcậncũngquantrọngnhưhọctậpvàkiếmsốngvậy.”Chrisluôncónhữnglờikhuyênchílývềkếtnốivàxâydựngnhữngmốiquanhệ.HiệnnayôngchủyếuviếtchotờOwnerMagazine(doôngsánglập).""Ngườimuốnchođi(Go-giver)làmộtthuậtngữdoBobBurgvàJohnMannđưaratrongcuốnsáchkinhđiểnTheGo-Giver:ALittleStoryaboutaPowerfulBusinessIdea-Ngườimuốnchođi:Mộtcâuchuyệnnhỏvềmộtý

tưởngkinhdoanhmạnhmẽ-.Nócónghĩalàgiatănggiátrịchongườikhácbằngcáchgiúphọmộtcáchcóýnghĩa,đồngthờigiúpbạncảmthấyhạnhphúchơnvàcảithiệncuộcsốngcủabạn.""CuốnsáchyêuthíchcủatôivềgặpgỡmọingườivàmởrộngquanhệtrênTwitterlàTheTaoofTwitter-ĐạoTwitter-củatácgiảMarkSchaefer.DùbạnmớithửnghiệmvớiTwitterlầnđầutiênhayđãdùngnónhiềunămqua,cuốnsáchnàyvẫnlàmộttàiliệuthamkhảovôgiá.""(*)Tácgiảmuốnnhắcđếncácdanhnhân:nhàthơ,nhàsoạnkịchWilliamShakespeare(1564-1616);nhạcsĩLudwigvanBeethoven(1770-1827);nhàvậtlý,toánhọcvàthiênvănhọcIsaacNewton(1642-1727).""(1)ĐâylàmộtlễcủaThiênChúagiáo,tổchứchàngnămvàoChủnhậtsaulễPhụcsinh.""(*)Pierre-AugusteRenoir(1841-1919):HọasĩngườiPháp,làmộttrongnhữnghọasĩhàngđầucủatrườngpháiẤntượng.Với60nămsángtác,ôngđểlại6.000tácphẩmvàthànhquảnàyđượccoilàrấtphongphú,chỉđứngsaucáccôngtrìnhcủaPabloPicasso.""(*)PaulCézanne(1839-1906):HọasĩngườiPháp,đượccoilàchađẻcủahộihọahiệnđại,cótácđộngsâusắcđếnnhiềuhọasĩtàinăngkhácởthếkỷXX.""(**)RichardCory:TênmộtnhânvậttrongtácphẩmcùngtêncủaEdwinArlingtonRobinson(1869-1935),nhàthơxuấtxắcnhấtthếkỷXIXcủaMỹ.RichardCorylàchândungđiểnhìnhvàảmđạmvềmộtngườigiàucónhưngbếtắc,cuốicùngphảitựkếtliễuđờimình.""(*)Thằnlằnngóncánh:MộtloàibòsátbiếtbaythuộckỷJurađãbịtuyệtchủng.""(*)GeorgeWashington(1732-1799):TổngthốngđầutiêncủaHoaKỳ,nắmquyềntừ1789đến1797.""(*)PaulGauguin(1848-1903):DanhhọaPháp,sốngởTahititừnăm1891đến1901,thờigianôngsángtácsungsứcnhấtvàđểlạinhiềukiệttáchộihọa.""(*)G.O’Keeffe:NữhọasĩrấtnổitiếngvớinhữnghọaphẩmmôtảvềhoavànhữngphongcảnhthuộcvùngđấtsamạcTâyNamnướcMỹ.""ThíchNhấtHạnh:ThiềnsưngườiViệtNamđangsinhsốngởPháp,tênthậtlàNguyễnXuânBảo,sinhnăm1926tạiThừaThiên-Huế.ÔngxuấtgiavàopháiThiềntôngnăm16tuổi.Ôngđãxuấtbảntrên100cuốnsách,trongđócókhoảng40cuốnbằngtiếngAnh,từngđượcđềcửgiảiNobelHòabìnhnăm1967.""HenryBergson(1859-1941):Nhàvăn,nhàtriếthọcngườiPháp.Ônglàmộttrongnhữngnhàtriếthọclớncủathếgiới,đoạtgiảithưởngNobelVănhọcnăm1927.""(*)Cápecca:Mộtloạicáthuộchọcárô,sinhtrưởngởhầuhếtcácloại

sôngsuối.""(**)Chimchoichoi:Mộtloàichimcóchândài,đuôingắn,sốngởvùngđầmlầygầnbiển.""(1)UlyssesS.Grant:Vịtổngthốngthứ18tronglịchsửnướcMỹ,nhiệmkỳ1869-1877.""(2)LittleBighorn:TrậnchiếngiữachínhquyềnMỹvàcácthổdândađỏ,diễnravàonăm1876.""(3)LochNess:MộthồlớnvàsâutạicaonguyênScotland,cóbềmặtcaohơnmựcnướcbiển15,8m.Hồnàynổitiếngvềhuyềnthoạicủa“QuáivậthồLochNess”.""1.Trongbàiluyệntậpvớigiáocụchuôngnày,sốlầnluyệntậpđượclặpđilặplạinhiềunhấtlà200lần.""2.KhôngkhíyêntĩnhkiểunàylàmộtưuđiểmnổibậtnhấttrongphươngphápdạyhọccủabàMariaMontessori,đãđượcrấtnhiềutrườnghọcápdụngvàcũnglàmộttrongsốnhữngthànhcôngtiêubiểuchotinhthầnMariaMontessori.Thôngquaảnhhưởngcủabà,“sựyênlặngcốđịnh”đãthấmnhuầnvàonhữngbiểuhiệncủacôngchúngtrongtrậttựchínhtrịvàxãhội.""1.G.Ferreri,Dạyviếtchữ:cáchdạycủagiáosưMariaMontessori,thôngbáocáchđiềutrịbằngdạyhọc–yhọcliênquanđếntrẻemkhiếmkhuyếtcủaHộiliênhiệpRome,1.4(Rome,tháng10năm1907).""2.TổngkếttoạđàmvềdạyhọccủagiáosưMontessori,năm1900,côngtyinRome,P.46,sốnhà62,đạilộ...:(Đọcviếtmangtínhtựphát).""1.Trong“ngôinhàtrẻthơ”đầutiêncórấtnhiềuđồchơi,nhưnghiệntại,mốiquantâmđếnđồchơicủachúngtôiđãgiảmđinhiều,bởivìkinhnghiệmchothấy,trẻemkhônghềtìmkiếmđồchơi.""2.Tạinhữngnơicóxâydựng“ngôinhàtrẻthơ”,cũngđãxâydựngđượctrườngtiểuhọcsửdụngphươngphápdạyhọccủaMariaMontessori.Mấycuốnsáchtôiviếtđãtiếnhànhmôtảphươngphápgiáodụccủanhữngtrườnghọcnày,đặcbiệtlàbộsáchgồmhaicuốnmangtênPhươngphápdạyhọcMontessoricaocấp.""1.LeopoldoFregoli:DiễnviênngườiÝ,trongmộtbuổidiễnđãtừngthaytới60lầntrangphục.HộichứngFregolilàmộthiệntượnghiếmgặpcủanãobộconngười,khiếnngườibệnhbịảogiácvàtinrằngnhữngngườixungquanhmìnhđangmangkhuônmặtcủamộtngườiluônthayđổidángvẻhoặcđangcảitrang.""1.Tứcgiáodụcmộtcáchkhoahọc,pháttriểngiáodụctrênnềntảngkhoahọc.""2.Thuyếtcơgiới:quanđiểmtriếthọcquytấtcảcáchìnhthứcvậnđộngphứctạpkhácnhauvềchấtcủathếgiớivềmộthìnhthứcvậnđộngđơngiảnnhất-vậnđộngcơhọc."

"3.Đềcậpđếnkhenthưởngvàtrừngphạt,chúngtakhôngmuốnlàmgiảmgiátrịýnghĩacơbảncủanóđốivớigiáodục.Đâylàmộtphầntrongbảnchấtcủaconngười,nhưngphảikiểmtratìnhtrạngnóbịlạmdụngvàxuyêntạc,vàkhôngđểchúngtrởthànhmộtphươngtiệnđểpháhuỷ.Trongthựctế,nhữnghiểubiếtthôngthườngchochúngtathấyrằng,khitâmhồnđượcsựđammêsoisángthìkhenthưởngvàtrừngphạtgầnnhưtrởthànhmộtphươngtiệnđểtìmhiểumộtcôngviệclàtốthayxấu,đángđượcsựkhenngợihoặclàđángbịkhiểntrách.Vìvậy,vềmặtýnghĩanhấtđịnhmànói,thưởngphạtvàcôngviệclàhaivấnđềkhôngthểtáchrời,giốngnhưnhânvàquảkhôngthểtáchrời,đạođứccaothượnghaythấphènkhôngthểtáchrờivớihànhvicủaconngười.""1.Hiệnnay,phươngphápnàyđãđượcpháttriểnrộngvàphổbiến,đượcápdụngthửnghiệmđốivớilứatuổitiểuhọc,đượcmiêutảthànhphươngpháp“tựgiáodụctrongtrườngtiểuhọc”.Gầnđây,nólạiđượcmởrộngđếngiáodụcchotrẻtừsơsinhđến9tuổi.ThậmchímộtsốhọcsinhnămđầutrunghọccơsởcũngsửdụngphươngphápcủabàMariaMontessori,vànhậnđượcsựtánthànhcủacôngchúng.""2.Pestalozzi:NhàgiáodụchọcThuỵSĩ,sánglậpcônhiviện,trườngtiểuhọc...""3.ÉdouardSéguin:NhàgiáodụcngườiPháp.""4.Ezekiellàngườivốncósứctưởngtượngphongphúvàlòngtinkiênđịnh.Khánhiềunhữnghiểubiếtsâusắccủaôngđềumượnsựtưởngtượngkhácthườngđểbiểuđạt.Thôngtincủaôngthườnglấyhànhđộngmangtínhtượngtrưngđểthểhiện.Ezekielcoitrọngsựđổimớicủanộitâmvàtâmhồn,nhấnmạnhmỗimộtngườiphảicótráchnhiệmđốiphóvớihànhvitộilỗicủabảnthân,đồngthờituyênbốôngluônấpủhivọngquốcgiaphụchưngtrởlại.Ônggánhváchainhiệmvụtiêntrivàđiềukhiển,chonênôngđặcbiệtquantâmđếnviệcthiêngliêng,trongsạch.""5.Preyer:NhàSinhlíhọcvàTâmlíhọcthựcnghiệmngườiĐức.""1.ÉmileJaques–Dalcroze:NhạcsĩxuấtchúngnửađầuthếkỉXX,sinhratạiÁo,bốmẹlàngườiThuỵSĩ.ÔngđãcùngvớicáccộngsựcủamìnhhìnhthànhnênmộtsốýtưởngvềgiáodụcâmnhạcmàsaunàytrởthànhphươngphápDalcroze.""2.LuciusQuinctiusCincinnatus:NhàchínhtrịRomecổđại,từnglàquanchấpchínhcủaRomecổ,làthánhnhântrongtruyềnthuyết–hoáthâncủaphẩmđứcvàýchí.Theotruyềnthuyếtlịchsử,Cincinnatusbịđẩyđilàmquanchấpchính,cứuviệnchoquânđộiRomebịngườiAequyvâykhốnởnúiMt.Algidus.Khinhậnđượcmệnhlệnhnày,ôngđangcanhtáctrênnôngtrangnhỏcủamình.Sauđó,trongmộtngày,Cincinnatusđãđánhbạiquânđịch.KhiRomecakhúckhảihoàn,CincinnatuschỉchophépmìnhnắmquyềnlãnhđạothờikìRomechiếnđấuđểvượtquanguyhiểm,nguyhiểm

vừađượcgiảiquyếtxong,ôngbèntừchứcđểtrởvềvớinôngtrangcủamình.""1.Saukhinhữngngườikhácđềuđãthửvàthấtbạitrướccâuđốnày,Columbusbènđậpgiậpphầnđáycủaquảtrứnggàrồixếpnódựnglên,nhưvậyquảtrứngcóthểdễdàngxếpđứngmộtcáchvữngchắc.""2.1inch=2.54cm""3.1ounce=28,3gam""1Itarard(1774-1838):BácsĩngườiPháp,đượcbiếtđếnnhưnhàgiáodụccủanhữngngườibịcâmđiếc.Ôngcónhiềuthànhtựutrongviệcnghiêncứuvềthínhgiáccủanhữngngườicâmđiếc.""1Jean-JacquesRousseau(1712–1778),sinhtạiGeneva,làmộtnhàtriếthọcthuộctràolưuKhaisángcóảnhhưởnglớntớiCáchmạngPháp1789,sựpháttriểncủalýthuyếtxãhội,vàsựpháttriểncủachủnghĩadântộc.JohannHeinrichPestalozzi(1746-1827),lànhàcảicáchgiáodụcngườiThụySỹ.ÔngthànhlậpmộtsốtổchứcgiáodụctrongcảhaikhuvựcnóitiếngPhápvàtiếngĐứccủaThụySỹ.FriedrichWilhelmFröbel(hoặcFroebel)(1782-1852),ngườiĐức,làhọctròcủaPestalozzingườiđãđặtnềntảngchogiáodụchiệnđạidựatrênsựthừanhậnrằngtrẻemcónhucầuđặcbiệtvàkhảnăng.Ôngđãtạorakháiniệmvề“mẫugiáo”.ÔngcũngpháttriểncácđồchơigiáodụcđượcgọilàQuàtặngFroebel.""1ỞđâyýnóiđếnlớphọcMontessori""1Dante(1265-1321):Nhàthơ,nhàthầnhọcngườiÝ,tácgiảcủahaikiệttácLaDivinaCommedia(Thầnkhúc)vàLaVitaNuova(Cuộcđờimới).""1ColombopháthiệnralụcđịamớivàtrởthànhngườianhhùngcủaTâyBanNha.Nhưngcónhữngkẻkhôngphụcôngvànóirằng,đóchẳngphảiđiềugìmớimẻ.Ôngbèncầmmộtquảtrứnggàluộclênvàtháchmọingườixemaicóthểlàmchoquảtrứngđứngthẳng.Khôngailàmđược.Colombocầmquảtrứnglênvàgõnhẹmộtđầu,đặtphầnlõmxuốngbànvàquảtrứngđứngthẳng.Đólàmộtviệcđơngiản,vấnđềlàkhôngainghĩrađiềuđó.""NgườiCro–Magnonlàtêngọitừngđượcsửdụngđểchỉnhữngconngườihiệnđạiđầutiên,sốngvàocuốithờiđạiđồđácũởchâuÂu,khoảng50.000chođến10.000nămtrướcđây.""MộtcuốnsáchnổitiếngkháccủatiếnsĩMariaMontessori:Nhữngnămthơấuvàbímật.""HiệphộiMontessoriRomethiếtkếgiáotrìnhriêngdànhchonhững“ngườigiúpđỡ”trẻtronggiaiđoạn1tuổi.""Vídụchứngminhrằngtrướckhicóthểnóiđược,trẻđãcóthểnghehiểunhữnglờinóicủangườilớn,cóthểthamkhảocuốnsáchBímậtcủatrẻ.""TrongcuốnBímậtthờithơấu,độcgiảcóthểtìmthấyrấtnhiềuvídụcóliênquanđếnphươngdiệnnày.""1Dạytrẻbiếtđọcsớmđượcdịchra19thứtiếngđãđượcTháiHàBooks

muabảnquyềnvàxuấtbảntạiViệtNam.""1DạytrẻvềthếgiớixungquanhđãđượcTháiHàBooksmuabảnquyềnvàxuấtbản.""1ConngườitheophânloạihọclàHomoSapiens.TiếngLatinhnghĩalà'ngườithôngthái'hay'ngườithôngminh'.""1TrongcuốnnàyBTVsẽViệthóamộtsốphầnđểphùhợpvớiphụhuynhvàtrẻemViệtNam.""Nguyênvăn:A*M=P(“Ability”x“Motivation”=“Performance”)(ND).""Nguyênvăn:managerialgrid-còngọilàlướiquảnlýBlake-MoutondoRobertBlakevàJaneMoutonpháttriểnvàothậpniên1960.Matrậnnàydựatrênhaitiêuchílà“coitrọngmongmuốncủanhânviên”và“đềcaokếtquảcôngviệc”vớimứcđộcaohoặcthấp,từđóhìnhthànhbốnphongcáchquảnlýthểhiệntrênbốngócphầntư(ND).""Viếttắtcủacontinuousandnever-endingimprovement(ND).""Nguyênvăn:Justdoit-khẩuhiệucủahãngthểthaoMỹNike(ND).""1ao-xơ(ounce)=28,35gram(ND).""VinceLombardi(1913-1970)làcầuthủ,huấnluyệnviênkiêmgiámđốcbóngbầudụchuyềnthoạingườiMỹ.ÔngnổitiếngvớicươngvịhuấnluyệnviêncủađộiGreenBayPackersvàothậpniên1960,khidẫndắtđộinàygiànhnămchứcvôđịchquốcgiatrongvòngbảynăm,trongđócóbachứcvôđịchliêntiếp,thêmvàođólàhaichứcvôđịchSuperBowlvàocácnăm1966,1967(ND).""PeterFerdinandDrucker(1909-2005)làchuyêngiatưvấnquảntrịhàngđầuthếgiới.Ôngđượccoilàchađẻcủangànhquảntrịkinhdoanhhiệnđại,làtácgiảnhiềucuốnsáchquảnlýnổitiếng.TạpchíFinancialTimesđãbìnhchọnônglàmộttrong4nhàquảnlýbậcthầycủamọithờiđại(cùngvớiJackWelch,PhilipKotlervàBillGates)(ND).""MộtmónănvùngNamẤn,gồmkhoaitâyluộc,hànhtâychiênvàgiavị.""MộtkiểucâucửamiệngcủangườiẤnĐộ,giốngnhư“anhbạn”.""TronghệthốngsốđếmcủaẤnĐộ,Pakistan,Bangladesh,NepalvàSriLanka,lakhdùngđểđếmđơnvịhàng100.000,chẳnghạn150.000rupeethìđượcgọilà1,5lakhrupee,đượcviếtlà1,50,000.1lakhxấpxỉ2.250USD.""CuốnsáchđãđượcAlphaBookspháthànhnăm2011.""HọcviệnKinhtếLondon.""Danhtừchỉnhữngthứliênquanđếntrườnghọc.""Nhữngchữcốtìnhđểsaichophùhợpvớicáchnóitrongnguyênvăn.""Chơichữ.Trongnguyênvănlà“Stag”,nghĩalàmộtbữatiệcchỉcóđànôngđivớinhau,khôngdẫntheophụnữ.Ngoàira,từnàycòncónghĩalàhươu,naiđực.Đốivớiloàihươuxạ,nhữngconđựccóthểtiếtramùixạhươngnhằmthuhútnhữngconcái.""MộtbộphimcủaẤnĐộ,pháthànhnăm2009,đạodiễnAnuragKashyap."

"Môncricket,phổbiếntạinhiềuquốcgiatrongcộngđồngkhốiThịnhvượngchungAnh.""NhữngtrậnđấucriketgiữaẤnĐộvàPakistan.""ICQLLClàmộtchươngtrìnhnhắntinkhẩncấptrênmáytính,đượccôngtyMirabiliscủaIsraelpháttriểnvàphổbiếnlầnđầutiên,sauđượcAmericaOnline(AOL)mualại,vàkểtừ4/2010thuộcsởhữucủaMail.RuGroup.""MohammadAzharuddinsinhngày08/2/1963,làmộtchínhtrịgiaẤnĐộkiêmcựucầuthủcricket.ÔnglàmộtcầuthủcrikettàinăngvàlàđộitrưởngđộicricketẤnĐộtrongnhữngnăm1990.""TestMatches:LoạttrậnđấuthửnghiệmgiữacácđộiđạidiệnquốcgiatheoquyếtđịnhcủaHộiđồngCriketQuốctế(ICC).""Mộtloạibánhnhưsukem.""Chakra:TừnguyênthủytrongtiếngSanskritcakramangýnghĩalà“bánhxe”hay“vòngtròn”,đôikhiđượcdùngđểchỉ“bánhxecủaluânhồi”,đôikhicònđượcgọilàLuânxatheoâmHánViệt.""Chữ“thiểusố”ởđâyđượcdùngvớinghĩa“dànhchomộtnhómnhỏ”đốitượngnàođó;cụthểởđây,AlmaMaterkinhdoanhnhữngsảnphẩmdànhchotrườnghọcnóichung.""TrongnguyênvănlàFCD(FirstClasswithDistinction).""Mộtthứlễvậtquađógửilờicầunguyệntớicácvịthánhthần.""MộtnghilễtôngiáoHindu.""MộtdiễnviênđiệnảnhẤnĐộ(sinhnăm1938).""MãpindànhchonhữngngườisửdụngBlackberryđểaddvàodanhbạ.""Rickshaw:Loạixenhẹ,haibánh,cómui,dùngởẤnĐộvàvùngViễnĐông,domộthoặcnhiềungườikéo.""NguyêngốcEnthucutlet:mộttừđặctrưngcủaBangalore,chỉmộtngườiquásôinổi,bậntâmđếnquánhiềuthứ,kiểunhưđếnmộtnhàhàngtrướcbấtcứaikhác,làmmộtbữatiệcchẳngvìcáigìhaynhânbấtcứdịpgì,haythậmchílàcách2giờlạicậpnhậtstatustrênFacebookmộtlần.Ởđâyngườidịchchọncáchgọi“mõlàng”chogầngũivàdễhiểuvớibạnđọcViệtNam.""PermanentAccountNumber−Sốtàikhoảnvĩnhviễn.""Gulabjamun:MónbánhsữakiểuẤnĐộ.""ThườngđượcdùngđểámchỉnhữngngườiđếntừKerala,ẤnĐộ.""“Buck”trongnguyênvăn,tiếnglóngnghĩalàđồngđôla.""Cáchgọi“dì”thểhiệnmốiquanhệthânthiếtnhưchịemgiữamẹvàmộtngườibạngáicủamẹ.""Tạpchíđànông,gồmcácbàiviếtvềlốisốngđôthị,tranhảnhkhiêudâmthậmchíởmứcnặnghơncảtờPlayboy.""G.I.Joelàtênmộttròchơichiếnthuậttheolốichơiturn-basedtrênđiệnthoạidiđộng.""LấytừnhanđềbàihátWhyThisKolaveriDi?(tiếngAnh:WhyThis

MuderousRage,Girl?)ĐâylàcakhúcchủđềtrongbộphimtâmlýtộiphạmcủaẤnĐộnăm2012.""Front-endvàback-endlàcácthuậtngữthườngsửdụngtronglĩnhvựcpháttriểnphầnmềm,chỉcácgiaiđoạnbắtđầuvàkếtthúccủamộtquátrìnhxửlý.Front-endlàphầntươngtáctrựctiếpvớingườisửdụng,cụthểlàhệthốngcácgiaodiệnngườidùng(GUI).Back-endgồmcócácthànhphầnđểxửlýcácthôngtintừFront-end,thôngtinchỉviệctươngtácvớiDBMS(hệquảntrịdữliệu).""Chơichữ“Mater”(trongtêncôngty)vớichữ“matters”(vớinghĩa:việccóýnghĩa,chuyệnquantrọng).""GraduateManagementAdmissionTest:mộtbàiđánhgiátiêuchuẩnđượcsửdụngnhưmộtbàikiểmtrađầuvàochocácchươngtrìnhhọcMBAhaycácchươngtrìnhquảntrịkháctrênđạihọc.""ThủphủcủabangTamilNaduvàlàthànhphốlớnthứ4củaẤnĐộ.""MộttrongnhữngnhàcungcấpdịchvụnghềnghiệplớnnhấtthếgiớivàlàmộttrongBốnônglớnngànhkiểmtoán,cùngvớiPricewaterhouseCoopers(PwC),Ernst&YoungvàDeloitteToucheTohmatsu(Deloitte).TrụsởchínhcủacôngtyđượcđặttạiAmstelveen,HàLan.KPMGcóhơn136.500nhânviêntrêntoànthếgiớivàcungcấpdịchvụnghềnghiệptạihơn140quốcgia.KPMGcó3kênhdịchvụchính:Kiểmtoán,ThuếvàTưvấnquảnlý.""PhântíchSWOTlàmộttrong5bướchìnhthànhchiếnlượcsảnxuấtkinhdoanhcủamộtdoanhnghiệp,baogồm:xáclậptônchỉcủadoanhnghiệp,phântíchSWOT,xácđịnhmụctiêuchiếnlược,hìnhthànhcácmụctiêuvàkếhoạchchiếnlược,xácđịnhcơchếkiểmsoátchiếnlược.SWOTlàtậphợpviếttắtnhữngchữcáiđầutiêncủacáctừtiếngAnh:Strengths(Điểmmạnh),Weaknesses(Điểmyếu),Opportunities(Cơhội)vàThreats(Tháchthức)-làmộtmôhìnhnổitiếngtrongphântíchkinhdoanhcủadoanhnghiệp.""DiễnviênẤnĐộđãxuấthiệntronghơn180bộphimvớisựnghiệpkéodàihơn4thậpkỷ.""Diễnviên,nhàsảnxuấtphimnổitiếngcủaẤnĐộ.""RoadsideRomeoslàmộtbộphimhoạthìnhđượcMỹvàẤnĐộhợptácsảnxuấtnăm2008.""TênmộtbộphimâmnhạcBollywoodđượcsảnxuấtnăm2010.""AnnaHazarelàmộtnhàhoạtđộngxãhộingườiẤnĐộ.Ngày5tháng4năm2011,HazarebắtđầutuyệtthựcđểgâyáplựcnhằmépchínhphủẤnĐộphảicóđộngtháimạnhmẽtrongviệcchốngthamnhũng,dẫnđếncuộcbiểutìnhủnghộôngtrêntoànquốc.Việctuyệtthựckếtthúcvàongày09/4/2011vớihaitrongsốnhữngyêusáchquantrọngnhấtcủaphongtràođượcchínhphủẤnĐộđápứng.""Namdiễnviên,nhàsảnxuấtvàđạodiễnphimẤnĐộ."

"BộphimcủaẤnĐộsảnxuấtnăm1995.""Mộtmónănđượclàmtừgạo,giavịvàthịtcừu.""Tácgiảchúthích:ĐạogiáolàchínhgiáosảnsinhởTrungQuốc,cócácgiáođiềuvàlễnghirấtnghiêmkhắc,khichínhthứclậpđànlàmphépbàytrận,bắtbuộcphápsưphảimặcđạobào.VídụnhưtrongtrậnXíchBíchthờiTamQuốc,GiaCátKhổngMinhlậpđànmượngióĐôngcũngphảimặcđạobào,khôngphảiđểtrêutứcChuDuhaylàmmàumè,màchỉlànghiêmkhắcchấphànhlễnghilậpđàn.HômnayLụcHữulàchủtrận,vìvậyycũngkhôngngoạilệphảimặcđạobàomàuvàng.""Bùachútróirồng.""Nguyênthầntáchrakhỏicơthể.""Tiềmnăngbẩmsinh,đãcósẵntừtrongphôithai.""Nguyênthầnnàylàmộtvịtônthầnđểthờphụng,khôngphảinguyênthầncủangườituluyệnvẫnđượcnhắctớiởtrên.""Mùivịấyvôcùngvôtận.""HaycòngọilàChiếuĐạiQuyềnHiện(TōshōDai-Gongen,東照⼤権現),tướchiệuthầnthánhđượcphongchoTokugawaIeyasusaukhiôngquađời.""TokugawaIeyasu(1543-1616)làmộtnhânvậtnổitiếngtronglịchsửNhậtBản.ÔnglàngườisánglậpvàcũnglàvịShōgun(Tướngquân)đầutiêncủaMạcPhủTokugawa,nắmquyềntừsautrậnSekigaharanăm1600chođếnMinhTrịDuyTânnăm1868.""VănThiênTường(1236-1282)tựTốngThụy,hiệuVănSơn,tênVânTôn.ThiênTườnglàtênbạnđặtcholúcông20tuổiđếnGiangTâythicốngsĩ.ÔngsốngvàothờinhàTốngbịMôngCổxâmlấn.Năm1271,HốtTấtLiệtcửbinhđánhNamTống.HaithànhTươngDươngvàPhànThànhbịvâychặt,thủđôLâmAnbịuyhiếp.Ôngmộbinhđượcvạnngười,kéovềbảovệLâmAn.KhiquânMôngCổđếnđánhLâmAn,quanquântriềuđìnhbỏchạy,ôngđảmnhậnchứcsứgiảđếntrạiquânNguyênđàmphán.Khôngngờôngbịbắt,nhưngsautrốnđượcchạyvềNammộbinhđánhtiếpcùngvớiTrươngThếKiệt,LụcTúPhu.Saucùnglựclượngkhôngđốichọinổi,ôngbịbắtđemvềĐạiĐô(BắcKinh).HốtTấtLiệtđãchiêuhàngnhưngôngquyếtkhôngđầuhàng,cuốicùngbịxửtrảmtạiđâynăm47tuổi.""Tácgiảchúthích:Kểcảngàynay,đạosĩtrêntoànthếgiớicũngđềuphảiđăngkýtạiphủThiênSưởnúiLongHổthìmớiđượcthừanhậnlàđạosĩchânchính,nóitheongônngữhiệnđại,thìphủThiênSưnàylànơiduynhấtđượcchỉđịnhphátgiấychứngnhậnđạosĩtrêntoàncầu.""Đâylàmộtkháiniệmtrongmệnhlýhọc,dụngthầnlàmấuchốtcủabáttự,làmộthoặchailoạitrongNgũhànhcóthểgâynêncáctácđộngđếnbáttự,khiếnchoNgũhànhcủabáttựđượccânbằng.""BốntrongtámnỗikhổtheoquanniệmPhậtgiáo.Lầnlượtlàkhổvìkhông

đượctoạinguyện,khổvìyêumàphảichialìađiềumìnhyêu,khổvìphảitiếpxúcvớinhữngthứmìnhoánghét,khổvìsựhộitụvàxungđộtcủangũuẩn.""Jacknói“đủ”(够),tiếngTrungđọclà“câu”,nghegầngiốngnhư“go”trongtiếngAnh.""Mộtkhắctươngđươngvớimườilămphút.""MộtkiểuchữHán,hơigiốngchữLệ.""回""TứclàlưnghướngTuất(TâyBắc),mặthướngThìn(ĐôngNam).""KháchGia,hayHakka,còngọilàngườiHẹ,làmộttộcngườiHánđượccholàgốcgácởkhuvựccáctỉnhHàNamvàSơnTây,miềnBắcTrungQuốccáchđây2700năm.""TamNguyênCửuVậnlàmộtchukỳthờigiandài180năm.Mỗimộtchukỳnàyđượcchiaralàmbagiaiđoạn,mỗigiaiđoạndài60nămgọilàNguyên.TamNguyêngồmcóThượngNguyên,TrungNguyênvàHạNguyên.MỗiNguyênlạiđượcchiathànhbaVận,mỗiVậndài20năm.Vận1,2,3thuộcvềThượngNguyên.Vận4,5,6thuộcvềTrungNguyên.Vận7,8,9thuộcvềHạNguyên.GọichunglàCửuVận.""Mộtvịthầntrongtruyềnthuyết,dângianchorằngthầnTháiTuếởdướiđất,chuyểnđộngtươngứngvớisaoTháiTuế(saoMộc)trêntrời,khiđàođấtđộngthổ,phảitránhphươngvịTháiTuế,bằngkhôngsẽchuốchọa.""MộtchứcquanthờiThanh,hàmtònglụcphẩm,thấphơntrichâu,nhưngcaohơnchâuphán.""TrongquanniệmcủaĐạogia,tiểuchuthiênvàđạichuthiênlàđườngđichuẩntắccủakhíquacáchuyệtvịtrongcơthể.""MộtdạngkiếntrúctươngtựnhưbancôngcủaTrungQuốc.""Mộtloạibinhkhíthờixưa,lưỡidàivàhẹp.""Mộtdạngvũkhícổ,nhưquảchùycógắndây.""Trămhaykhôngbằngtayquen.ỞđâyđểnguyênâmHánViệtcủacâuthànhngữcổđểdiễntảsựkhóhiểucủanóđốivớingườinướcngoàilàJack.""Cụmtừnàycónghĩalàquyếtđoán,gặpthờicơliềnlậptứcđưaraquyếtđịnhngay;nhưnggiảithíchtheonghĩađencủatừngtừ,thìlàgặpthờiliềngãy.Trongtrườnghợpnày,độcgiảcóthểcoiđâynhưmộtdạng“đuổihìnhbắtchữ”vậy.""LụcKiềuKiềuphátâmsai.""TrongbiênchếcủaHồngmôn,cácanhemthuthậpvàtruyềntintứcgọilànhịngũ.(Chúthíchcủatácgiả)""Tácgiảchú:phongthủycụctrênnúiKêĐềlàcâuchuyệntrongtậpmột;sơnđườnglàcáchgọicácnhánhquânđộiđộclậptrongHồngmôn,đườngchủlàlãnhđạotốicaocủasơnđường,Bạchchỉphiên(quạtgiấytrắng)là

mậthiệucủaquânsư.""MộtloạibátvẽhoavăngàtrốngđặcbiệtcủavùngQuảngĐông,PhúcKiến.""Chỉdòngsôngnằmgọntronglãnhthổ.""Đâylàmộtkháiniệmtrongphongthủy,muốntìmralongmạch,thìphảixácđịnhđượctinhthể,chânlongphátmạch,lạcmạch,kếthuyệt...đềucótinhtúhiểnlộra.""Tácgiảsửdụnghiệntượngđồngâm,chữ“khaiđường”(mởminhđườngtrongphongthủy)và“khaiđường”(mổbụng)đọcgiốngnhaunhưnglàhaichữkhácnhau.""Tácgiảchúthích:ThượngĐếhộichịuảnhhưởngcủaHồngmôn,cũngsửdụngrấtnhiềuámngữnộibộcủaHồngmôn,vântrungtuyếtlàđao,philàđộngtừ,nghĩacảcâulàdùngđaochémđầu.""BátMôn,tứclàtámcửa.TámcửagồmcóHưumôn,Sinhmôn,Thươngmôn,Đỗmôn,Cảnhmôn,Tửmôn,KinhmônvàKhaimôn.TámcửanàylàtừtámphươngvịcủaBátquáimàra.""Tácgiảchúthích:theobiênchếcủaquânTháiBình,haimươilămngườilàmộtlượng,quanquânđứngđầulượnggọilàTưmã.""Từtậpnày,AnLongNhiđãtrởthànhmộtchàngtrai17tuổi,nêncáchxưnghôsẽthayđổitheochophùhợp.""NhàlớnkiểuTâyQuan,haycòngọilànhàkiểucổ,làloạinhàdântruyềnthốngmangđậmnétđặcsắccủavùngLĩnhNam,đượcxâydựngnhiềuởvùngTâyQuan,QuảngChâu,TrungQuốc.""Cáchcách:làlốixưnghôđốivớicáccôgáichưachồngtrongtiếngMãn,dịchthẳngsangtiếngHánlà“cônương”,saukhitriềuThanhthànhlập,cáchcáchliềntrởthànhmộtphầntrongphonghiệuchínhthứccủacácphụnữquýtộcngườiMãn,kếtcấuvàcáchdùngtươngđươngvới“phunhân”.ĐốivớingườiMãn,bấtluậnthânphậncaoquýsanghèn,chỉcầnlàcongáichưalấychồng,đềucóthểgọilàcáchcách,nhưngkhisửdụnglàmphonghiệuvàkhingườiHánsửdụng,thìđaphầnđềuchỉcácphụnữtrẻcóthânphậntônquý.Trongvănhóahiệnđại,dochịuảnhhưởngcủacáctácphẩmđiệnảnhvàtruyềnhình,ýnghĩacủatừnàylạitươngđươngvới“côngchúa”,cókhácbiệttươngđốixavớicáchdùngtronglịchsử.""Nguyênvăn:“不斯⽂”(bấttưvăn),nghĩalàvôvănhóa.ỞđâySáiNguyệtchơichữđểmắngCốTưVăn.""MộtloạicháođặcsảncủaQuảngĐông,gồmcócháo,cá,tôm,thịtbằm,đậuphộng,quẩyvàhànhlá.""Tácgiảchú:tronghệthốngámngữcủaHồngmôn,ngồinhàkháchtứclàchỉviệcngồiđạilao,nhưngtừrấtlâucáchnóinàyđãtrởthànhtụcngữthôngdụngởQuảngChâu.""Lờigiảinghĩaquẻbói."

"TiềnthâncủangânhàngPhươngĐông(OrientalBankCorporation).""Chỉchungcácvịtổngđốc,tuầnphủthờiMinh,Thanh.""Tổchứcvũtrangcấpđịaphươngcủagiaicấpđịachủdùngđểtrấnápkhởinghĩanôngdânthờixưa.""洪:chữ“hồng”nàynghĩalànướclớn,lũlụt,hồngthủy.""Mườiđụcmộttrong.""HaicâunàycủaLýThanhChiếu,nữtácgianổitiếngđờiTống,đượcxếpvàohàngnhữngnữthinhânbậcnhấtTrungHoa.""MộtdạngtổchứcvũtrangđịaphươngthờixưaởTrungQuốc.""Bắntênkiểuchâuchấu.""Chỉnơiđồngbằngcósôngsuối.""Tácgiảchúthích:TháiBìnhthiênquốcgọitrinhnữlànguyênnữ,khituyểnvươngnươngcũngchỉnguyênnữmớicóthểdựtuyển.""Độitrưởngđội10người.""MộtloạikịchđịaphươnglưuhànhởHàBắc,HồNam,AnHuy...pháttriểntừđiệumúaHoaCổmàthành.""Mườiđốitượngmàthầyphongthủykhôngđượcdùngthuậtphongthủyđểantángcho.""Nguyênvăn:hữuthủytảđảo(右⽔左倒),cónghĩalànướcchảytừbênphảisangbêntrái,theonguyênlýnướcchảytừnơicaoxuốngnơithấp,thìcónghĩabênphảicaobêntráithấp.""Tácgiảchúthích:“Hảiđể”làámhiệutrongHồngmôn,chỉđiềuluậtvàdanhsáchHồngmôn.""Cáhổkìnhhaycávoisátthủlàloàicávoilớnnhấtvàcũnglàloàiđộngvậtcóvúănthịthungdữnhấtđạidương,còncómộtsốtêngọiítphổbiếnhơnnhưcáđenhaysóibiển.""Kínhlụcphânlàdụngcụhànghảicơbảnđượcsửdụngđểđogóckẹpgiữathiênthểvàđườngchântrời,góckẹpđođượccùngvớithờiđiểmđochotavịtrítàutạithờiđiểmquantrắc.Dotỷlệgóccủanónhỏhơn60°(1/6của360°)nêngọilàkínhlụcphân.""Tácgiảchúthích:Sâmphiếulàgiấyphéptriềuđìnhcấpchonhữngngườichuyênđàosâm.""GiaiđoạncuốithờiThanhđầuthờiDânQuốc,hàngloạtdânchúngởvùngTrungNguyênvàGiangBắc,vìcácnguyênnhânnhưthiêntai,loạnlạc,phảivượtquaSơnHảiquan,vượtBộtHải,langbạtđếnvùngĐôngBắckhaihoangkiếmsốngvàđịnhcư,gọilà“langbạtQuanĐông”.""QuanviênnhàThanhđộimũlôngcông,nhưnglạiphânratheocấpbậc,độimũlanlinhtrườnglàquanvõhàmlụcphẩm.""Theochiếttự,chữ官nghĩalàquanlại,cóhaichữ⼜(miệng)bêntrong,ýnóingườilàmquancóthểănnóiđổitrắngthayđen.""MộttrongtámcửasôngchínhđổrabiểnthuộchệthốngsôngChâuGiang,

nằmởĐôngQuản,tỉnhQuảngĐông.NướcsôngChâuGiangtừHổMônđổrabiểnLinhĐinh.""Tácgiảchúthích:NgânhàngOrientalAnhquốclàngânhàngngoạiquốcđầutiênvàoTrungQuốc,trongnhữngnămtừ1845-1850lầnlượtxâydựngcácchinhánhtạiQuảngChâu,HươngCảng,ThượngHải,năm1850lầnđầutiênpháthànhtiềngiấytạiHươngCảng""Tácgiảchúthích:Theotiếnglóngtrêngianghồ,ngườibịtrúngkếđámlừabịpgọilà“ôngthọ”.""Tácgiảchúthích:“Lãođiểm”làámngữHồngmôn,ýchỉlừagạt.""Tứthầnđắcvị,thủynhiễuminhđường:TứthầngồmThanhLong,BạchHổ,ChuTước,HuyềnVũ,trongbốcụcmộtngôinhà,thìThanhLonglàhướngbêntrái,BạchHổlàhướngbênphải,ChuTướclàphíatrướcmặtvàHuyềnVũlàphíasaulưng.ĐồngthờiHuyềnVũcũngtượngtrưngchophươngBắc,ChuTướcphươngNam,ThanhLongphươngĐôngvàBạchHổphươngTây.Nếuhướngvàvịtrícủatứthầntrùngnhau,thìgọilàtứthầnđắcvị.Nhưvậymộtngôinhàđượcgọilà“tứthầnđắcvị,thủynhiễuminhđường”phảiquaymặtvềhướngNam,quaylưngvềhướngBắc,trướcmặtcósôngsuốichảyqua.""Tácgiảchúthích:Thànhvảilàkhígiớithườngdùngkhitácchiếnthờicổđại,dùngtregỗdựngthànhbốnbứctường,bênngoàiquâymộtlớpvảidàyvẽhoavănnhưgạchxâythành,nhìntừxatrôngnhưtườngthànhthậtvậy,cótácdụngmêhoặckẻđịchởxa,khicậnchiếncũngcóthểchắntên,đặtphụcbinhhoặcdùnglàmtrướngtrungquân.""Mộtloạidụngcụdùngđểhútthuốcphiện.""Theolýthuyếtphongthủy,mộphầnphảiđặtdựalưngvàonúi,ngọnnúiấyđượcgọilàkháosơn.""Loanphượnghòachungtiếnghót.""TêngọikháccủaGiangTây.""Tácgiảchúthích:Langtiễnlàloạibinhkhílớn,dùngtredàichếthành,dàihơnmộttrượng,phíatrướccònđểnguyênmườimấychạctrexòera,trênchạctrecắmđầymũithươngnhỏ,cóthểkẹpkẻđịchvàogiữarồidùngthươngdàiđâmchết,cũngcóthểbiếnthànhôbảovệbênsườnchotoànđội.""Xemchúthíchởtập3.""TổsưThiềntôngPhậtgiáokhitiếpnhậnđệtửđếnxinhọc,thườngkhôngdùnglờilẽhỏihanmàsẽđánhvàođầumộtgậyhoặcquátlớnmộttiếng,đểkhảonghiệmcăncơcủađệtử,kẻnàothôngminhvàcótuệcăn,cókhichỉmộtgậyhoặcmộttiếngquátmàngộđược,gọilà“bổnghátđốnngộ”.""Ởđâytácgiảchơichữ,dùngtừ“破⽠”(dưavỡ),vừacóýchỉthiếunữđếntuổimườisáu,vừachỉviệcthiếunữlầnđầu“pháthân”,cóquanhệtìnhdục.NênLụcKiềuKiềumớinói“đậpvỡdưacủacậu”,đểtrêuCốTưVăn."

"Lưỡidaogiấutrongtayáo.""Thuậtngữtrongmệnhlýbáttự,nếutrongmệnhcóDịchMã,chứngtỏngườinàyphảidichuyểnnhiều.""HồngQuốcDumặcquanphụcnhưngkhôngphảilàquanviên.VốnđờinhàThanh,nhànàocóchúttiềnbạc,khingườithânquađời,namsẽchomặcquanphụcgiốngquanviên,nữsẽchođộimũphượngkhănquànggiốngphitần,sauđómớinhậpthổyênnghỉ.ĐiềunàygiốngnhưchúngtangàynaythấycácvịtổtiênđaphầnđềumặcvesthoặcbộđồTônTrungSơnởnhàtanglễ.""“Báttự”là“támchữ”,đólà:Can,chicủanămsinhCan,chicủathángsinhCan,chicủangàysinhCan,chicủagiờsinh.""LoạnAnSử(chữHán:安史之亂:AnSửchiloạn)làcuộcbiếnloạnxảyragiữathờinhàĐườngtronglịchsửTrungQuốc,kéodàitừnăm755đếnnăm763,dohọAnvàhọSửcầmđầu.CảhọAnvàhọSửđềuxưnglàYênĐếtrongthờigiannổidậy.""TườnghoặcbìnhphongđặttrướccổnglớntrongkiếntrúcnhàcósânvườnởTrungQuốc.Theoquanniệmphongthủy,cótácdụngngănluồngkhíxấuvàonhà,cảnluồnkhítốtthoátra.""Labànphongthủy.""Tamnguyêncửuvậnlàcáchngườixưachiacáckhoảngthờigianlớn,trongđócứ20nămchialàmmộtvận,balần20nămhìnhthànhmộtnguyên.""MộtphươngphápngoạitrịcủaTrungy,dùnggiấybôngcuốnsợingảicứuthànhmộtquetròndài,saukhiđốtđặtvàodụngcụgiác(ôncứukhí),lănquakinhlạc,hoặcquanhchỗbịđau,giúpônthôngkinhlạc,ônbổnguyênkhí,điềuhòakhíhuyết...""Tamcông:bachứcquanđứngđầutriềuđìnhphongkiến,gồmTháisư,Tháiphó,Tháibảo.""洪.""共.""廿.""NằmởTrungNamtỉnhQuảngĐông,đầuphíaBắcvùngchâuthổChuGiang.""Mỗikhắcbằngmườilămphút.""LoạibinhkhítiêubiểucủaThiếuLâm.""Cấpthứmườisáutrongmườitámbậccửuphẩmphâncấpquanlạixãhộiphongkiến.""Saytrăngmòvàng.""Yêutôi,yêuluôncảchúchócủatôi.Ýchỉkhiđãyêumộtngười,chúngtathườngyêuluônnhữnggìthuộcvềhọ.""Nhữngngườihọccaohiểurộngthìphongtháitựkhắcsẽđĩnhđạc,thănghoa."

"Sốcvănhóa:mộtthuậtngữđượcsửdụngđểchỉsựlolắngvànhữngcảmxúcnhưngạcnhiên,mấtphươnghướng,bốirối...màmộtngườicảmthấykhiphảihoạtđộngtrongmộtnềnvănhóahaymôitrườngxãhộihoàntoànkhác.""AristotlelàmộtnhàtriếthọcvàbáchọcthờiHyLạpcổđại,họctròcủaPlatonvàthầydạycủaAlexandrosĐạiĐế.""LuậnNgữlàmộttácphẩmdoKhổngTửvànhữngđệtửcủamìnhbiênsoạn,đượcviếttừđờiTiềnHántớiHậuHán,làmộtchủđềhọcvấnchủyếutrongkỳthiKhoabảngcủatriềuđìnhTrungHoa.""Ngàyanhbướcrađi.""TrangmạngxãhộiphổbiếnnhấtTrungQuốc.""ConmắtLondon(LondonEye)làmộtvòngquayquansátkhổnglồcao135métnằmbênbờsôngThames,London,Anh.""Chỉnhữngngườiđànôngcóxuhướngthíchbaobọc,nângniuhoặcthậmchílàyêuđươngvớinhữngcôgáinhỏtuổihơnmìnhrấtnhiều(thậmchílàmới13-14tuổi).""Chỉnhữngcôgáicóxuhướngthíchyêuđương,qualạivớinhữngngườiđànônglớntuổihơnmìnhrấtnhiều.""HãnggiàydépgiárẻcủaTrungQuốc.""TuânTử(313TCN–238TCN)làmộtnhànho,nhàtưtưởngcủaTrungHoavàocuốithờiChiếnQuốc.""FAlàtừviếttắtcủa“ForeverAlone”:độcthânmãimãi.""MộtdiễngiảnổitiếngcủaTrungQuốc.""Mộtngườidẫnchươngtrình,diễnviênnổitiếngcủaTrungQuốc.""HenryDavidThoreau(12/7/1817-6/5/1862)lànhàvăn,nhàthơ,nhàtựnhiênhọc,nhàsửhọc,nhàtriếthọc,nhàđịahìnhhọcmẫumựcngườiMỹ.ÔnglàmộttrongnhữngngườiđitiênphongtheothuyếtTiênnghiêmvàlàmộtnhàhoạtđộngtíchcựcthamgiaphongtràokhángthuế,bãinô.""MộtdoanhnghiệpsảnxuấtbánhngọtrấtnổitiếngtạiTrungQuốc.""CheGuevara(1928-1967)làmộtnhàcáchmạngMác-xítnổitiếngngườiArgentina,ngườitạorahọcthuyếtquânđội,nhàlãnhđạoquândukíchvàphongtràocáchmạngCuba.""Ýchỉnhữnghọcsinhchỉhọckhámộtvàimônnàođó.""NhânvậtnữchínhtrongtiểuthuyếtHarryPotter.""Têngọikháccủaloàigián.""ĐiểntíchtrongTamquốcdiễnnghĩa,ýchỉthiệthạikhônlường,tổnthấtvôcùng.""(1)Shota:TừngữcóxuấtxứtừNhậtBản,chỉnhữngbétraicóngoạihìnhđẹp,dễthương.""(1)ÝnóiGiaiHòalạimêmanchìmvàogiấcngủ.""(1)Trạchnữ:nhữngcôgáikhôngthíchchốnđôngngười,chỉthíchạchnữ:

nhữngcôgáikhôngthíchchốnđôngngười,chỉthíchngồiởnhàlênmạng,lướtweb,chơigamevàcáctròtiêukhiển,thườngkhôngcócôngviệcổnđịnh,hoặcnếucóthìtínhchấtcôngviệccũngkhôngyêucầuphảirangoàinhiều.""(2)Weibo:trangmạngxãhộiphổbiếncủaTrungQuốc.""(3)Casual:Trangphụcđơngiản,năngđộng,nhưngkhôngxuềxòa.""(1)CâutrêntríchtrongbàiNiệmnôkiều-XíchBíchhoàicổcủaTôĐôngPha,(bảndịchcủaNguyễnChíViễn-TuyểntậptừTrungHoa-NhậtBản,NXBVănhóaThôngtin,1996),nguyênvănchữHánlà:Vũphiếnluâncân,đàmtiếugian,cườnglỗhôiphiyêndiệt.""(2)NhữngcâutiếptheotrongbàiữngcâutiếptheotrongbàiNiệmnôkiều-XíchBíchhoàicổcủaTôĐôngPha,(bảndịchcủaNguyễnChíViễn-TuyểntậptừTrungHoa-NhậtBản,NXBVănhóaThôngtin,1996),nguyênvănchữHánlà:Cốquốcthầndu,đatìnhứngtiếungã,tảosinhhoaphát.Nhânsinhnhưmộng,nhấttônhoànlỗigiangnguyệt.""(1)JiahelàphiênâmtênGiaiHòatrongtiếngTrung.""(1)KhoaHồisứctíchcực-chốngđộc.""(1)GiaiHòa(佳⽲/jiāhé)cóâmđọcgiốngtừ“giahòa(家和/jiāhé)”trongcụmtừ“giahòavạnsựhưng”(giađìnhhòathuậnthìvạnsựthành).""(1)NghệdanhcủaChungHânĐồng,mộtcasĩ,diễnviên,ngườimẫu;tênthậtcủacôlàChungGiaLệ,sinhngày21/01/1981tạiHồngKông.""(2)MộtloạimìcủahãngNissin.""(1)NguyênvăntiếngHánlà秒杀(miểusát),nghĩalàgiếttrongchớpmắt.Thuậtngữnàyvốnbắtnguồntừgameonline,làmộtphươngthứcchiếnđấuvôcùnglợihại,tiêudiệtđốithủchỉtrongmộtthờigianrấtngắn.""(2)TêntiếngAnhlà:BeijingNo.4HighSchool.""(3)MộtcâungạnngữcủaTrungQuốc,vốnlàkhixưa,dòngchảyHoàngHàkhôngcốđịnh,mộtnơivốnnằmphíađôngdòngsôngthìnămsau,HoàngHàđổidòng,nơiấylạitrởthànhnằmởphíatâydòngsông.Vềsaucâunóinàyđượcdùngđểvívớisựthịnhsuy,biếnhóakhônlườngcủangườicủavật,nhưngcũngcólúcsựbiếnđổiấylạitiêucực,khôngthểdựliệuđược.""(4)Câunàyxuấthiệntừđiểntích:TriềuTốngcómộtôngquanchâu(châu:đơnvịhànhchínhngàyxưa)tênlàĐiềnĐăng,rấtkịviệcngườikhácgọitêncủamình.Vì“Đăng”(登)trong“ĐiềnĐăng”đồngâmvới“đăng”(灯)nghĩalà“đèn”,chonênkhôngchodândùngtừđăng(đèn),màphảidùngtừ“hỏa”đểthaythế.Nếungườinàovôýmạophạm,ĐiềnĐăngsẽvôcùngtứcgiận.TớitếtNguyênTiêungày15/1,theolệcólễthảđènhoađăng.Lúcquanphủdáncáothị,vìphảikịtừ“đăng”(đèn)nênviếtlêncáothịrằng“Châutaylệnhphónghỏabangày”.Khôngítngườiởnơikháckhiđọcđượccáothịnàyđềukinhngạc,saukhihỏirõnguyêndothìcócâutrào

phúng:“Chỉchoquanchâuphónghỏa,khôngchobáchtínhthắpđèn”.Từđó,câu“quanchâuphónghỏa”ámchỉngườitrênthìcóthểlàmxằnglàmbậy,cònngườidướithìluônphảichịuápbức.""(1)Khiphơikínhlúpdướiánhnắngmặttrời,nósẽđóngvaitrònhưmộtthấukínhhộitụ,tậptrungnănglượngcủatiasángvàcóthểđốtcháynhữngthứởđiểmhộitụ.""(1)TiếngBắcKinhchuẩnphảiuốnlưỡirấtnhiều.""(1)MộtdiễnđàncósứcảnhhưởnglớnởTrungQuốc.""(2)Ýnóivềsựkhácbiệtvềtưduy,hànhvigiữahaithếhệ,chỉcáchnămtuổilàđãthấysựkhácbiệtrõràngrồichứchưanóiđếnlàcáchnhaumườituổi.""(1)GiaiHòagọiđùaTiêuDưlàTiếuTiếu.""(2)Đườngdâynóngphụcvụkháchhàngcủanhàmạng.""(1)VănKhúclàngôisaonắmgiữcôngdanhvàvănvậncủathếnhân.""(1)Chữ“ngải”trongtênNgảiGiai,NgảiHòacócáchphátâmgiốngtừ“yêu”.""(1)Nguyênvănlà“tínhphúc”(性福),cóâmđọcgiống“hạnhphúc”(幸福),đâylàcáchchơichữ,ámchỉhạnhphúctrongchuyệnchăngối.""(2)KiềuKiềuámchỉchồngmìnhhayghen.""Showdiễn,emtraiThanhDuylàTrầnPhương,cũnglàcasĩ.""*(Hihi,làsaymáybayímà!)"

TableofContentsĐôilờicùngcácbậcphụhuynhCácdữkiệnlànềntảngcủahiểubiếtXinđượcgiớithiệuvớibạnmộtsốngườitôirấtyêuquýKhảnănghiểubiếtlà"đặcquyềntừlúcsinhra”TríthôngminhcóbachânCáchdạytrẻthẻ"bit"thôngminh

“BIT”THÔNGMINHLÀGÌ?CÁCLOÀICÔNTRÙNGTẠISAONHỮNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHLẠICÓLIÊNQUANVỚINHAU?LỰACHỌNCÁCMỤCCÁCHSỬDỤNGTHẺ“BIT”THÔNGMINHĐỂDẠYTRẺMỘTBUỔIHỌCCÁCBUỔIHỌCCHOMỘTNGÀYTHÊMNHỮNGTHÔNGTINMỚIVÀLOẠIBỎNHỮNGTHÔNGTINCŨTUỔITHỌCỦAMỘTTẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINH

Cáchtạoranhữngtấmthẻ"bit"thôngminhCHẤTLƯỢNGVẬTLIỆUGẮNCHÚNGLẠIVỚINHAUSẮPXẾPTÓMTẮTCÁCHTHỨCTÌMKIẾMCÁC“BIT”THÔNGMINH

TổchứckiếnthứcCÁCMẢNGKIẾNTHỨCCÁCMỤCCÁCBỘTHẺTẤMTHẺ“BIT”THÔNGMINHNHỮNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHĐỘLỚNCỦATHÔNGTIN

QuátrìnhsángtạoraChươngtrìnhThôngminhNHỮNGĐẶCĐIỂMKHÁCCỦACHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHCÁCHTÌMKIẾMCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHCÁCHCHUẨNBỊMỘTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINH

CÁCHTHỨCGIẢNGDẠYCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTHÊMVÀONHỮNGCHƯƠNGTRÌNHMỚIVÀBỎĐINHỮNGCHƯƠNGTRÌNHCŨCÁCMỨCĐỘCỦATHÔNGTINTÓMTẮT

CáchtạoracácChươngtrìnhThôngminhCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHRẮNCHÚACOBRACÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀLOÀIBÒSÁTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTHOMASJEFFERSONCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCVỊTỔNGTHỐNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBANGPENNSYLVANIACÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCĐỘTHÔNGTINVỀCÁCBANGTHÀNHPHỐCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHĐÀNVIOLONCÔNGTHỨCĐỂTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCLOẠINHẠCCỤCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHBỮATIỆCCUỐICÙNGCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCTÁCPHẨMNGHỆTHUẬTCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHHÌNHCHỮNHẬTCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÌNHPHẲNGCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHTRÁITIMCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCCƠQUANTRONGCƠTHỂNGƯỜICHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSAOHỎACÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCHÀNHTINHCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHSHAKESPEARECÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀCÁCNHÀTHƠCỦAANHCHƯƠNGTRÌNHTHÔNGMINHNHỮNGTỪTIẾNGNHẬTVỀĐỘNGVẬTCÔNGTHỨCTẠORACÁCMỨCTHÔNGTINVỀNHỮNGTỪTIẾNGNHẬTKẾTLUẬN

Hàngtriệukếtnốitrong30giâyLàmthếnàođểthúcđẩytrẻ?

ThưviệnTrithứcGiađìnhTómtắtLờicảmơn