12
ilori 1 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w. #420 (479) 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018 w. saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo fasi 50 TeTri tjsdywjmj!jt!lj!bs!bsjt-!spn!nfhsvmbe!mbqbsblpcfo-!bsbnfe!jtbb-!spn!ebobsDfonb!rbsUwfmfcnb!bs!wjdjU!nfhsvmj!fob`!blblj!Tboj[f E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] mbwsfouj cfsjb!` tbcXpUb lbwTjsjt! djmebxbnfcvmj hnjsj gv.4 ebwjU!rpcbmjb; „anakliis porti ver gviSvelis da arc aSendeba imitom, rom am saqmis saTaveSi TaRliTebi dganan!“ oplp!yvsdjb!`– nfhsvmj! gpmlmpsjt UwbmtbDjop xbsnpnbehfofmj gv.8 X/!ibnmfuj[f; tbblbTwjmj!` sphpsd!btfUj/// gv.6 ekologia: 6!111! nfdojfsjt hbgsUyjmfcb! lbdpcsjpcbt nvsnbo!yvcvmbwb; Dwfo-!Dwfoj vwjdpcjU wrnojU! dpewfct" ibnmfu!XjqbTwjmj; uzvjmj!ebqjsfcfcj eb!hbvbsftfcvmj zpgb gv.5 5 gv.7 gv.7 saxalxo moZraoba “samegrelo” da gazeTi “ilori” gilocavT 2018 wels! {vsbc lwbsbdyfmjbt! cmphj gv.2 gv.3 tsvmjbe!tbrbsUwfmpt!wvmpdbwU!cbscbspcjt csxzjowbmf!eSftbtxbvmt" tvsbU{f!hbnptbyvmjb!hbybsjfcjt!ngbswfmj!xnjoeb cbscbsft!tbhwbsfvmp!ybuj/ ejefcb!njt!tbyfmt" bnjo" werili wminda barbares cxovrebisa da mowameobrivi aRsasrulis Taobaze ixileT Cveni gazeTis me-10 gverdze

ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori1 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

#420 (479) 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018 w. saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo fasi 50 TeTri

“tjsdywjmj!jt!lj!bs!bsjt-!spn!nfhsvmbe!mbqbsblpcfo-!bsbnfe!jtbb-!spn!ebobsDfonb!rbsUwfmfcnb!bs!wjdjU!nfhsvmj!fob ” `!blblj!Tboj[f

E-mail: [email protected]

E-mail: [email protected]

mbwsfoujcfsjb!`tbcXpUb

lbwTjsjt!

djmebxbnfcvmj

hnjsjgv .4

ebwjU!rpcbmjb;

„anakliis porti vergviSvelis da arcaSendeba imitom,rom am saqmis

saTaveSi TaRliTebidganan!“

oplp!yvsdjb!`–

nfhsvmj!

gpmlmpsjt

UwbmtbDjop

xbsnpnbehfofmj

gv.8

X/!ibnmfuj[f;

tbblbTwjmj!`

sphpsd!btfUj///

gv.6

ekologia:6!111!

nfdojfsjt

hbgsUyjmfcb!

lbdpcsjpcbt

nvsnbo!yvcvmbwb;Dwfo-!DwfojvwjdpcjUwrnojU!dpewfct"

ibnmfu!XjqbTwjmj;uzvjmj!ebqjsfcfcj

eb!hbvbsftfcvmj

zpgb gv.55

gv.7

gv.7

saxalxo moZraoba “samegrelo” dagazeTi “ilori” gilocavT 2018 wels!

{vsbc

lwbsbdyfmjbt!

cmphjgv.2 gv.3

tsvmjbe!tbrbsUwfmpt!wvmpdbwU!cbscbspcjtcsxzjowbmf!eSftbtxbvmt"

tvsbU{f!hbnptbyvmjb!hbybsjfcjt!ngbswfmj!xnjoeb

cbscbsft!tbhwbsfvmp!ybuj/

ejefcb!njt!tbyfmt"

bnjo"werili wminda barbares cxovrebisa da mowameobriviaRsasrulis Taobaze ixileT Cveni gazeTis me-10 gverdze

Page 2: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori2 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

saintereso da amasTan erTad gul-mosaklavi statia daibeWda „asaval-dasavalSi“ (N 47, 2017 w.) „anakliaportis“ mSeneblobaze am saTauriT.

is, rom, weliwadnaxevris win da-sawyebi portis mSenebloba salayboTemad iqca, mxolod adgilobriv sam-Tavrobo Cinovnikebs ar sjeraT, radganvaldebuli arian _ mxari dauWiron„zemodan mosul direqtivebs“, Tundacisini qveynisa da misi mosaxleobissaziano iyos.

batoni dito CubiniZe, misTvisCveuli pirdapirobiT amxels „anakliaportis“ mSeneblobasTan dakavSirebulsamTavrobo da sabanko blefs, romel-Sic qveynis pirveli pirebi _ premier-ministri kvirikaSvili, finansTa min-istri qumsiSvili da uamrav skandalurmaqinaciebSi mxilebuli bankiri mamukaxazaraZe monawileoben.

ramdenime amonarids SemogTavazebTam statiidan: „yvelaze mTavariubedureba, romelic tenderSi gamar-jvebul mamuka xazaraZes da „kontijgufs“ sWirT, is aris, rom _ anakliisportis asaSeneblad arc erTs da arcmeores saWiro milionebi da mil-iardebi ara aqvT!

raki ufuloni arian, imisaTvis, romsituaciidan gamoZvrnen da xalxisada xelisuflebis risxva aicilon,xazaraZem da misma xilul-uxilavmamokavSireebma xalxis moRoreba dadaboleba daiwyes.

...axla viTareba ase gamoiyureba _mamuka xazaraZe da misi amfsonebisolomon morbelaZesaviT saSovarzearian gasulebi da yvelaferze moawerenxels, oRondac an biujeti Camowvelon,anda romelime ucxoeli daabolon daanakliis Rrmawylovan akvatoriaSi Se-ityuon.

...imis gamo, rom mamuka xazaraZismier daanonsebuli 2017 wlis 20 dekem-beri karzea momdgari da „Tibisibankis“ ustabaSs sul mcire 400 mil-ioni dolari mainc sWirdeba anakliisportis mSeneblobis dasawyebad, cotaxnis winaT saqarTvelos mTavrobismonasteric airia!

kerZod, Cvens xelT arsebuli in-formaciiT, mamuka xazaraZe ekonomikismaSindel ministrTan giorgi gaxari-asTan mivida da uTxra: _ portismSeneblobis sainvesticio valdebule-bebi gadamivade da biujetidan Tanxacgadmomircxeo!

konfindencialuri wyaros cnobiT,romlis sandoobac eWvs ar iwvevs,xazaraZes gaxariasTvis biujetidandaaxloebiT 100 milioni dolaris in-vesticia mouTxovia, razedac ministris-gan kategoriuli uari miuRia... amisgamo xazaraZesa da gaxarias SorisSelaparakeba momxdara da saqme kinaRamginebamde misula. xazaraZe ekonomikisministris kabinetidan gacofebuligamovardnila da gaxarias damuqrebia_ yvelafers kvirikaSvils movaxsenebo!

xazaraZe-gaxarias omi kvirikaSviliskabinetSi gagrZelebula... premiersgaxariasTvis uTqvams: _ giorgi, mamukarasac ambobs, gaukeTeo! saqarTvelosekonomikis yofil ministrs TviT pre-mier-ministrisTvisac ki uari Seubedavsda kvirikaSvili gauwbilebia _xazaraZes arc biujetis fuls mivcemda arc sainvesticio valdebulebasgadavuvadebo!“

mokled _ swored amis Semdeg moxdaministrebis gadanacvleba da premieris„urCi“ ministri, batoni gaxaria, qveynissafinanso sadaveebs CamoaSores.

SeiZleba vinmes gadametebuladmoeCvenos Cemeuli es Sefaseba, maTvurCev _ nu iCqarebT, davelodoT,ukve 19 dekemberia. xazaraZem da „kontijgufma“ daTqmul dros Tu portismSenebloba daiwyes, _ es iqneba imisdasturi, rom ministrTa gadaadgile-bebs „Sedegi“ mohyva da qveynis biujeti100 milioni dolariT gaiZarcva!

dito CubiniZis statiam Semaxsena,weliwadnaxevris win, sainformacioanalitikur saagento „iverionSi“ (04-05-2016) gamoqveynebuli Cemi statia: _

„douZaxi sponsorefs arami doSariqas...“ anu rodis dasruldebafulis samaTxovrod ZunZuli!“samwuxarod, yvela Cemi varaudi acx-adda!

am Sesavals batoni ditos sityvebiTdavamTavreb:

_„...Tu tenders samarTlianadCaatarebdnen da gaimarjvebda erT-erTi pretendenti Temur qarCava, rom-lis ukanac udidesi Cinuri saxelmwifokompania POWER CHINA dgas, CinelebiTavis Tavze iRebdnen rogorc portismSeneblobis xarjebs, ise tvirTebismozidvas, gadazidvasa da realizacias,rac anakliis Rrmawylovani portisada aqedan gamomdinare, mTeli saqarTve-los ayvavebis garanti iqneboda, magramekonomikis maSindelma ministrma gior-gi kvirikaSvilma saqme ise moak-varaxWina, rom tenderSi ara qarCavasproeqts, aramed mamuka xazaraZesa da„konti jgufs“ gaamarjvebina...

...anakliis porti ver gviSvelis daarc aSendeba imitom, rom am saqmis sa-TaveSi TaRliTebi dganan!“

danarCeni qvemoT waikiTxeT:

„douZaxi sponsorefs aramido Sariqas...“ anu _ rodisdasruldeba fulis samaTx-

ovrod ZunZuli!?es statia gasul kviras unda gamo-

meqveynebina, magram vnebis kviras Taviavaride isedac guldamZimebuli mk-iTxvelis gaRizianebas. amasobaSi kidadga Jami, roca _ „Tqma sjobs araTqmasa!...“

„anaklia portis“ tenderSi gamar-jvebulad gamocxadebuli „xazaraZeda konti jgufis“ da misi gamomcxade-beli premier-ministr giorgikvirikaSvilisa da ekonomikis ministrdimitri qumsiSvilis, fulis samaTx-ovrod ZunZulma megruli folklorissaxaliso nimuSi gamaxsena, romlisperifrazsac saTaurad vurTav am sta-tias.

mesame Tve iwureba, rac „anakliaportis“ mSeneblobis tenderSi gamar-jvebuli gamocxadda. samwuxarod, amistoriul SemTxvevas jerovani reaqciaar mohyolia, rogorc mTavrobis, asevemosaxleobis mxridan, rac safuZvlianeWvs badebs, rom _ aTaswleulis proe-qtis „anaklia portis“ mniSvneloba anar esmiT tenderis gamomcxadeblebs,an tenderSi gamarjvebulis mzadyof-naSi ar arian darwmunebuli da saerTosaxalxo aRSfoTebas eridebian!

arada _ moqmedi xelisuflebisTvis,samomavlo arCevnebis win ukeTes e.w.„sapiaro“ anu, Tavmosawon SemTxvevasadamiani verc ki inatrebs.

mokled rom vTqvaT, naTlad Cans,rom ver aris kargad saqme, ris gamocmxolod ramdenime mokle informaciamgaiJRera am sami Tvis manZilze, zafx-ulze dasawyebi portis mSeneblobisSesaxeb, rom, jer evropaSi, xoloSemdeg aSS-Si _ „anaklia portis proe-qti, wlis saukeTeso proeqtad aRi-ares!“

pirdapir unda ganvacxado _ esgaxlavT morigi blefi „anaklia port-Tan“ dakavSirebiT da sxva araferi,radgan, Tu „proeqtzea“ saubari, maSin„xazaraZe da konti jgufis“ mier war-modgenili „proeqti“ am Sefasebas arimsaxurebs da igi antisaxelmwifoe-brivi da antisaxalxoa ramdenimemizezis gamo, romelsac mogvianebiTmivubrundebi.

rac Seexeba, evropelTa daamerikelTa „aRfrTovanebas“ _ igi mx-olod „axali abreSumis gzis far-glebSi anakliaSi portis mSeneblobisideas“ SeiZleba gamoewvia, romelic„xarazaraZe da konti jgufs“ namdvi-lad ar ekuTvnis!

evropasa da amerikaSi samTavrobodonis bizneswreebSi xazaraZe-kvirikaSvil-qumsiSvilisgan, rom gaigesam ideis arsebobis Sesaxeb, es ufromZime SemTxvevaa, vidre, ufulokonsorciumis tenderSi gamarjveba,

radgan, 2013 wlidan (Tavi davaneboTwina wlebs), imdeni iTqva da daiwera„axali abreSumis gzaze da misi erT-erTi umniSvnelovanesi nawilis anakliaportis mSeneblobaze“ Cveni qveynisupirveles da keTilmosurnepartniorebs cota adre da meti undascodnodaT amis Sesaxeb!

aq cota xniT SevCerdeT da mokleganmarteba SevTavazoT dainteresebulmkiTxvels, Tu ratom aris sainteresoda aRfrTovanebis momgvreli anakliaSimegaportis mSeneblobis idea. Tumca,imave dainteresebul mkiTxvelsSeiZleba is ufro gaukvirdes, Tu ramaRafrTovana evro-amerikelebi, roca_ axali abreSumis gzis Semadgeneli„anaklia portis“ dafinansebis,mSeneblobis, misi warmatebulifunqcionirebis garanti CineTissaxelmwifo ignorirebul iqna da armonawileobs saukunis, SesaZloaaTaswleulis proeqtSi!

usityvod veTanxmebi ase mofiqralmkiTxvels, roca warmovidgen _ daSlispiras myofi evrogaerTianebis da aSS-is (romelsac ori Cemodani tvirTi areqneba dReSi am gzaze gasatarebeli),taSi da qebis sigeli arafris momtaniaanaklia portis tenderSigamarjvebulad gamocxadebuli„xazaraZe da konti jgufisTvis“!

taSi da qebis sigelebi warsulsCabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro,rasac ise advilad, rogorc qarTvelsaxelmwifo Cinovnikebs da maT miertenderSi „najikeb favorits“ egonaT,Turme ar iZlevian!

rac Seexeba anaklia portis proeqts,mxolod ramdenime kiTxvas davsvam:

1. ra mizans emsaxureba saxelmwifo,romelmac tenderSi gamarjvebulisTvisportis asaSenebeli teritoriis uzrun-velyofa da momzadeba ikisra, anakliisaborigen mosaxleobas miadga da por-tis mSeneblobas maTi gasaxlebiTiwyebs?

2. ratom mianiWa saxelmwifom damowveulma, sakmaod ZviradRirebulmaucxourma satendero komisiam upirate-soba proeqts, _ romelsac samjermeti, zRvis napiris saukeTeso nawilimiaqvs (vidre tenderis finiSze war-modgenil alternatiul proeqts) damisi warmadoba saeWvoa tenderSigamocxadebuli wliuri 100 milionitona tvirTbrunvis mesameds gaswvdes?

3. rac yvelaze mTavaria, _ sadaris finansuri garantiebi, romelictenderSi monawileTa erT-erT upirve-les Sesasrulebel pirobas warmoad-genda?!

4. Tu yvelaferi mzad hqonda ten-derSi gamarjvebulad gamocxadebule.w. „anakliis ganviTarebis konsorci-ums, igive xazaraZe da konti jgufs“ _ratom daeZeben fuls da e.w. „spon-sorebs“ tenderSi gamarjvebis Semdeg?

...amas winaT, „evrobankis“ saqarTve-los ofisis xelmZRvanelis gamosvlam„bizneskontaqtSi“ sabolood civiwyali gadaasxa anaklia portismSeneblobis dawyebas am zafxuls!

mokled, saiTac ki ar miaskdnenxazaraZe-kvirikaSvil-qumsiSvili fulissamaTxovrod, yvela mxridan gawbile-buli dabrundnen. samagierod, samegre-los regionis xelisuflebi studen-tebsa da adgilobriv mosaxleobas ji-utad arwmuneben, rom _ xazaraZe amzafxuls portis mSeneblobas daiwyebsda umuSevari aravin darCeba. maTiazriT, amJamad mSeneblobis mosamzade-beli samuSaoebi mimdinareobs da ara,fulis samaTxovrod ZunZuli!

rom ityvian _ netar arian morw-muneni!

_ kacma rom Tqvas, me ratom undavidardo saqarTvelos mTavrobis damisi rCeuli kompaniis ufuloba, magram,rom warmovidgen ekonomikur da poli-tikur jojoxeTSi Cavardnili CemisamSoblos mdgomareobas da imedisnaperwklad gaCenili anaklia portismSeneblobis imedgacruebas, naTladvxedav _ mware gankiTxvis dRe dadgeba,RmerTmani!

_ evropa-amerikaSi fulis samaTx-

ovrod gavardnil kvirikaSvil-qum-

siSvil-xazaraZes mwared Seaxseneben,

rom _ fuli, sponsori da qveynissasargeblo proeqti tenderSi gamar-jvebamde unda hqonodaT!

_ viRacas, evropidan mowveuli, ram-

denime milion evrod Rirebuli ten-

deris eqspertebic gaaxsendeba _

„Rirseuli kandidatis“ SerCevaSi„ofli Rvares“ da milionebi rom Cai-jibes!

Tumca, cnobilia, rom qarTveli

xalxi uTavbolod mimtevebelia... albaT

amisi imedi aqvT samTavrobo vadamil-

evad xelisufalT da bolodroindeli

„yvela xelisuflebis qisad“ wodebulxazaraZes!

_ faqtic saxezea, kvirikaSvil-qum-

siSvil-xazaraZes anakliaSi leqsi

gamouTqves, romelic zustad asaxavs

maT qmedebas:

„douZaxi sponsorefs _ arami doSariqas,

usaqmuro yudes rina faras dRasivamiRans...“

(dauZaxe sponsorebs _ arami da

Sariqas, usaqmurad saxlSi yofna fuls

arasdros moitans...)

...da esenic, lamis xuTive kontinen-

tis Robe-yores moednen!

_ RmerTma ar qnas, naaRdgomevsacmxolod qebis sigelebiT dagvibrundesxsenebuli „sami muSketeri“!

Tu es ase moxda _ maTi simReradasruldeba, sasimRero kupletebiuTuod gaizrdeba saTanado ganaCenTanerTad, magram, samwuxarod, es veriqneba gamosavali, veranairi ganaCeniam saqmes ver uSvelis, radgan qveynisekonomikuri gadarCenis da „anakliaportis“ ideis daRupva mohyveba mas,rac arasodes dagvibrundeba!

daviT qobaliaP.S. „anaklia portis“ TemasTan

dakavSirebiT ixileT saintereso linki,

romelsac, rogorc Cans, dainterese-

buli pirebi saguldagulod umalaven

mkiTxvels: https://teimurazkarchava .wordpress.com/about/

am linkis naxvis Semdeg mkiTxveli

TviTonve darwmundeba, rom is, rasac

sami Tvea gamwarebuli daeZebs ze-

moTxsenebuli „sami muSketeri“, didixnis win iyo mogvarebuli.

Tu ratom iqna ignorirebuli

anaklia portis tenderis finiSze kon-

sorcium „anaklia porti da eko parkis“da maTi mTavari partnioris „fauer-Cainas“konstruqciuli SemoTavazeba,Jurnalisturi gamoZiebis farglebs

scildeba. Tumca, am sakiTxiT

Sesabamisi uwyebis dainteresebis

SemTxvevaSi mzad varT saintereso da

mdidari masalebi gadavceT maT.

P.S.-is P.S. tenderis gamarjvebuladgamocxadebidan, weliwadnaxevris

manZilze, uSedego fulismaZieblebi,

_ xazaraZe da „konti jgufi“, rogorcCemma avstrielma megobrebma macnobes,

batoni Teimuraz qarCavas konsorciumis

wevrebs miadgnen _ Cven samTavrobomxardaWera gagvaCnia, modiT da CvenTaniTanamSromleTo!

mkiTxvels unda Sevaxseno _ es ismTavrobaa, rom ityvian, saaTiviTawyobili saqme rom CauSala b-n Teimu-raz qarCavas (ix. „asaval-dasavali“N44, gv. 22) msoflios erT-erT udidesgadamzidav kompania MSc-sTan, romelicmzad iyo anaklia portis konteinerebisterminali daefinansebina (1. 200 000000 aSS-s dolariT), aeSenebina daTviTonve emarTa, rac megaportis amnawilis sruli warmatebis garantiaiqneboda!

sainteresoa, ras ityvis mkiTxveli:

_ aseT mTavrobasTan da mis „rCeulTan“daiWers vinme saqmes?

„anakliis porti ver gviSvelis da arc aSendeba imitom, rom am saqmis saTaveSi TaRliTebi dganan!“

Page 3: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori 319 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

{vsbc!lwbsbdyfmjbt!cmphjreplika

dezinformaciis gamoar SemiZlia CeliabinskSi radiaciis

gamosxivebis Sesaxeb am bolo dros

gavrcelebul erT informaciaze Tu

dezinformaciaze ar gamovxato Cemi

damokidebuleba... garkveulia, rom Celi-

abinskSi marTlac aris radiaciis

mniSvnelovnad momatebuli foni, rac

TvisTavad aris uaRresad cudi faqti

da didi safrTxec, magram aranairi

“Cernobili” iq sabednierod ar aris!..

garkveulia isic, Tu saidan modis es

sicrue! cxadia garkveulia isic, rom

am Temaze spekulaciebiT procesebis

eskalacias cdiloben ruseTeli e. w.

libertarianelebi! isic garkveulia,

rom es aris Cveulebrivi feiki da is

tiraJirebulia ukrainuli socqselebis

meSveobiTac!.. cxadia isic, rom yove-

live es inspirirebulia dasavluri

specsamsaxurebis mier!.. magram, kidev

ra minda vTqva: Tundac simarTles

Seesabamebodes yvelaferi _ gaugebaria

ratom uxaria es zogierT Cvens

Tanamemamules?! rogor SeiZleba adami-

ans, Tu is marTlac adamiania da

Tanac qristiani _ aseTi tragedia

uxarodes?! es ukve namdvilad aris

savalaloc da damafiqreblic! es ukve

miuTiTebs imaze, rom Cveni xalxis

mniSvnelovan nawilSi TandaTanobiT

hqreba kacTmoyvareobis impulsebi!..

kolx-iberno! katastrofaa es

CvenTvis! mentaluri katastrofa!..

aucilebeli replika...msurs gavakeTo mcire, magram au-

cilebeli replika umniSvnelovanes

sakiTxze:

arsebuli xelisuflebis mimarT an-

tagonisturi damokidebuleba araviTar

SemTxvevaSi ar unda gaxdes mizezi

imisa, rom misi nebismieri Zalisxmevis

marTebuloba eWvqveS iqnas dayenebuli!

vamCnev zogierTi Segnebulad Tu

Seugneblad iziarebs da tiraJirebas

ukeTebs vinme idigovis nabJuturevs

imis Taobaze, rom cxonebuli vano

goloSvilis mkvlelebi e. w. “islamuri

saxelmwifos” terorist-jihadistebi

ki ara _ TiTqos TbilisSi samkur-

nalod Camosuli sneulebi yofiliyvnen!

hm, warmogidgeniaT TbilisSi samkur-

nalod Camosuli da orTaWalaSi da-

banakebuli kbilebamde SeiaraRebuli

adamianebi??? marTlac gasaocaria zo-

gierTTa azrovnebis araadeqvaturoba!

aSkaraa, rom zogierTi Cveni Tanamema-

mule nebsiT Tu uneblied saerTa-

Soriso terorizmis wisqvilze asxams

wyals! vinaidan, es useriozulesi da

umniSvnelovanesi sakiTxia _ sax-

elmwifo usafrTxoebis samsaxuris

mesveurebs kidev erTxel Riad movu-

wodeb, rom terorizmis prevenciisaTvis

ar daiSuros Sesabamisi da aucilebeli

Zalisxmeva! amave dros uaRresad

saWirod mimaCnia gansakuTrebuli yu-

radReba mieqces imas, Tu ris agita-

cia-propagandas ewevian zogierTebi

socialuri qselebis meSveobiT!..

rogorc Cans, sikeTesa da borotebas

Soris Serkineba ukanasknel stadiaSia

Sesuli! ase rom, Segvewios ufali ma-

mulis gadasarCenad Cvens gulwrfel

zraxvebSi da ZalisxmevaSi!..

poets, leqsikografsda sazogado moRvawealio qobalias amawlis 25 dekembers 90

weli Seusruldeboda...alio qobalia (1927-2006 w. w.) daibada

Cxorowyus raionis sofel nafiCxuSi,

leqobales ubanSi.

daamTavra soxumis pedagogiuri in-

stitutis filologiis fakulteti.

1952-1992 w.w. cxovrobda da muSaobda

afxazeTSi, oCamCiris raionuli gazeTis

redaqciaSi. aris avtori soxumSi gamo-

cemuli poeturi krebulebisa “TeTribiliki’’, “nisli WalaSi’’, “velis yvav-ili’’, “wynari Tovli’’, “naRvliani dRe’’,“Seni saxeli’’, “cisferi kvamli” da

sxv.

2010 wels gammcemloba “artanujma’’gamosca alio qobalias “megrulileqsikoni”, romelSic Sesulia 97aTasi leqsikuri erTeuli da sityva _

statia (es aris Semoklebuli versia

leqsikonisa, romlis Sevsebas igi sxva

Tavisive leqsikonebidan gegmavda).

naSromi ZiriTadad efuZneba afx-

azeTSi (Suasofelsa da samurzayanoSi)

da samegreloSi (odiSsa da lakadaSi)

moZiebul savele masalebs, agreTve

megrul folklorsa da eTnografiul

masalebSi dafiqsirebul, enaTmecnierTa

mier damowmebul da gaanalizebul

kolxizmebs, Zveli qarTuli litera-

turis Zeglebs. masSi calke erTeule-

bad, sityva-statiebis saxiTaa Setanili

megruli leqsikisaTvis damaxasiaTebe-

li idiozmebi da da sxva or da met

sityviani myari gamoTqmebic, im mTxro-

belTagan gaweuli da eTnografiul

yofaSi SemorCenili cnebebi, romelTa

nawili nawili aqamde ar dafiqsirebu-

la, rac zrdis mis mniSvnelobas

qarTveluri enebisa da saqarTvelos

eTnografiis SeswavliT dainterese-

buli mkiTxvelisaTvis.

mas darCa gamouqveynebeli eTno-

grafiuli naSromebi, istoriografi-

uli, miTologiuri, kosmogoniuri

Ziebani, toponimuri, onomastikuri, eti-

mologiuri, frazeologiuri

leqsikonebi, megruli da qarTuli

leqsebi da poemebi, prozauli nawar-

moebebi.

alio qobalia gardaicvala 2006

aprils, zugdidSi, sadac cxovrobda

1993 wlidan, afxazeTidan devnilobis

Semdeg. dakrZalulia mancxvarkaris

sasaflaoze.

mcire, magram aucilebeli replika!aqve msurs gavakeTo sul mcire

replika sulkurTxeuli alio

qobalias megrul leqsebSi gamoyeneb-

uli sityvebis viTomdac arqaulobis

Tu gaugebrobis Taobaze... maqvs molo-

dini, rom am replikas gamoexmaurebian

Cemze bevrad ufro kompententuri da

umdidresi, umSvenieresi, magram gaqro-

bis zRvarze myofi megruli enis zed-

miwevniT kargad mcodne adamianebi.

madloba RmerTs, rom aseTi adamianebi

jer kidev moiZebnebian Cvens sam-

SobloSi, ufro metic, aseTi adamianebi

am Cems fb-samegobroSic ki arian da

me maT vTxov daafiqsiron TavianTi

poziciac...

vfiqrob, rom is adamianebi, rom-

lebic didi leqsikografis da Cemi

Rrma rwmeniT aseve didi poetis, alio

qobalias mier megrul enaze Seqmnili

maRalmxatvruli nawarmoebebis

leqsikis arqaulobaze da gaugebrobaze

miuTiTeben, rbilad rom vTqva _ cde-

bian! modiT da pirdapir vaRiaroT:

Cvens mier megruli enis sayvelpuro

codnam namdvilad ar unda mogvces

siTamame imisa, rom raxan megruli ena

kargad ar viciT, raxan esa Tu is

megruli sityva aqamde ar gvsmenia,

avdgeT da is uapelaciod arqaulad

gamovacxadoT! ara, Cemo Zvirfasebo!

aq Cven cota frTxilad da fxizladac

unda viyoT! nu davasxamT wyals mar-

galofobebis wisqvilze! Cveni ucod-

inrobiT Tu bedovlaTobiT vinZlo

Cven TviTonve ar vubiZgoT “nanaSi ni-nas” sabolood gaqrobisaken! ase rom,kargad unda davimaxsovroT sulyvelam:

rac Cven sruliad usafuZvlod ar-

qauli da aqedan gamomdinare dRevan-

delobisaTvis miuRebeli megruli sity-

va gvgonia, swored isaa namdvili

megruli! xolo, is rac namdvil da

Tanamedrove megrulad migvaCnia,

samwuxarod sxva araferia Tu ara

CiqorTuli megruli!..

ai, sul esaa jerjerobiT, risi aq

dafiqsirebac CavTvale saWirod...

vadinafedas margaluri nina!iriaToni qoჸofedas nanaSi nina!

walenjixeli enaTmecnieris

mtkicebiT, graklianisZeglze warwera

megrulad iSifrebawalenjixeli enaTmecnieri irwmune-

ba, rom warwera graklianis arqe-

ologiur Zeglze, romelic Sida

qarTlSi, kaspis munici palitetis

sofel igoeTis da samTavisis teri-

toriaze, mdinare lexuras marjvena

napirTan axlos, goraze mdebareobs,

megrul enaze iSifreba. kukuri fifias

mtkicebiT, is am azramde internetSi

mopovebuli fotomasalis gacnobis

Semdeg, agvistos TveSi, sul raRac

oc wuTSi mivida. ambobs, rom marTalia

warwera deformirebulia, magram arc

imdenad, misi amokiTxva gasWirveboda.

„qiana miჸorc“ _ enaTmecnieri irwmuneba,rom Zeglze swored am Sinaarsis war-

weraa datanili.

sakuTari dakvirvebis da mignebebis

Sesaxeb is zugdidis samxatvro

galereaSi Sekrebil dainteresebul

moqalaqeebs esaubra. kukuri fifias

TqmiT, maSinve mixvda, rom saqme lig-

aturasTan hqonda, rac niSnavs Semdegs:

“erTi aso-niSnis grafikuli elementigamoyenebulia meoris sasargeblod dapiriqiT. aq pirveli da meoTxegrafikuli gamosaxulebebi or-or aso-niSans Seicavs. mesame grafikuligamosaxuleba ki sam aso-niSans”, _uTxra man “laivpress”.

enaTmecnieris mtkicebiT, es aRmoCena

mTlianad cvlis saqarTvelos isto-

rias. maT Soris iseT mocemulobebs,

romlis Tanaxmadac, asomTavrulia

pirveli anbanuri damwerloba, romlis

ganviTarebis Sedegadac jer nusxuri,

mere ki mxedruli Camoyalibda.

“Tavdayira dgeba es yvelaferi.marTldeba rasac ambobda ivane javax-iSvili da niko mari. niko maris TqmiT,mxedruli damoukidebeli damwerlobaa,romelsac fesvebi Rrma warsulSi aqvs.javaxiSvili ki ambobda, SeiZlebagairkves, rom qristes winandeli samw-erlobo ena qarTlur Stos ki arekuTvnoda, aramed megrul-lazurs, ansvanurs”.

kukuri fifias TqmiT, sakuTari aR-

moCenis Sesaxeb enaTmecnierebis insti-

tutsac acnoba, sadac aravin Sedavebia,

Tumca aRiarebas naklebad elis.survili ar aqvT, rom es ase iyoso _gviTxra. erT rameSi darwmunebulia,Tu qarTvel xalxs swor istorias armiawvdian, qveyanas momavali ver eqne-ba.

enaTmecnierisve mtkicebiT, sworedmegruli iyo is ena, romelzec adg-ilobrivebi saubrobdnen, da zo-gadadac, megrulia sawyisi yvela sxvaenisTvis, radgan misi saSualebiT amenebze sityvebis daSifrvacaa Sesa-Zlebeli.

“yvelaferi, razec batoni kukurisaubrobs, CemTvis Zalian damajerebe-lia. minda, rom es aRiaros akademiurmasazogadoebam. CemTvis es aris sensacia,rom graklianis warwera, romelic ve-ravin gaSifra, gamodis, rom ukvegaSifrulia da gaSifrulia CemsmSobliur megrul enaze. amaze ukeTesida sasixarulo ra unda iyos”, _ gan-vacxade me RonisZiebaze.

Tavis mxriv, Sexvedris monawileebmamouwodes kukuri fifias, sakuTariaRmoCena akademiur wreebSi ganixilosda mas samecniero doneze Sefasebamieces.

enaTmecnieri gegmavs naSromis wig-nad gamocemas, sadac graklianis war-werazec iqneba saubari.

graklianis warwera, amerikis, ker-Zod, maiamis beta laboratoriam Zv.wXI-X saukuneebs miakuTvna, ramacmniSvnelovnad SeiZleba Secvalosmsoflio damwerlobis istoria. arqe-ologiuri eqspediciis xelmZRvanelis,profesor vaxtan liCelis azriT,dRemde ucnobi warwera yvelaze adreu-lia da saqarTveloSi damwerlobisgamoyenebis 3.000 wlis istorias cx-adyofs.

“laivpresis” Jurnalistis ninoToloraias informaciiT kulturissaministrom graklianis gorazepirveli monapovari 2007 wels Tbil-isi-senaki-leseliZis gzis mSeneblobisdros gamoavlina. kerZod, avtobanismSeneblobis dros aRmoCnda um-niSvnelovanesi nasaxlari daunikaluri Rumeli. iq mimdinare arqe-ologiuri samuSaoebi maSin sagzaodepartamentma daafinansa, misi kon-servacia da obieqtis Semdgomi gan-viTareba ki ver moxerxda.

2015 wels obieqtis konservaciaganxorcielda da gaTxrebic gagrZel-da. saitze aRdga erT-erTi nageboba.aRmoCnda taZari, ori sakurTxevelida sakurTxevlis postamentze dRemdeucnobi damwerlobis erTstriqonianiwarwera. graklianis goras mieniWakulturuli memkvidreobis Zeglis sta-tusi da saqarTvelos mTavrobis mierganesazRvra erovnuli kategoria.

samuSaoebi 2016 welsac gagrZelda.fond “qarTus” mxardaWeriT samuzeumosivrcis mSenebloba daiwyo.

zurab kvaracxelia,zugdidi

gazeT ,,iloris” redaqciis minaweri:walenjixuri warmoSobis soxumelicnobili enaTmecnieris, baton kukurififias (koCa kolxis) sensaciuri sa-jaro leqciis zugdidis art galereaSiCatarebis iniciator-organizatorigaxldaT saxalxo moZraoba ,,samegre-lo”.

Page 4: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori4 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

mbwsfouj!cfsjb _ sabWoTa kavSiris cildawamebuli gmiri

(gagrZeleba wina nomridan)

“Cveni gamanadgureblebi, sahaero

brZolebSi, _ aRniSnavda a.s. iakovlevi,

_ miuxedavad manevrirebis kargi unar-

isa, aRmoCndnen germanulze bevrad

uaresebi, uTmobdnen ra maT siCqareSi,

iaraRis kalibrSi da srolis manZilSi.

Cveni bombdamSenebi ver dafrinavdnen

gamanadgurebelTa dacvis gareSe da

es ukanasknelnic ver Seedrebodnen

germanul teqnikas dacvis efeq-

tianobiT”.

male andrei tupolevi da misi jgu-

fi bolSevodan qalaq moskovSi gadaiy-

vanes, TviTmfrinavTmSeneblobis

sakavSiro sakonstruqtoro gany-

ofilebis SenobaSi. garda tupolevisa,

iq muSaobdnen petliakovisa da mia-

siSCevis jgufebi. swored am “bedlamSi”

iSvnen iseTi TviTmfrinavebi, rogore-

bic iyvnen mopikire bombdamSeni ПЕ-2,Soreuli frenis bombdamSenebi ДВБ-01da ТУ-2. maT Seqmnaze muSaobdnen ro-gorc patimrebi, aseve Tavisufali spe-

cialistebi. am “bedlamisadmi” miZRvnil

gansakuTrebul brZanebaSi xazgasmiT

iyo aRniSnuli, rom “gansakuTrebul

teqnikur biuroSi samuSaod miiwvevian

nebiT daqiravebuli moqalaqeebi,

pirvel rigSi ki axalgazrda special-

istebi”. axalgazrdebisadmi mudmivi

yuradReba da gansakuTrebuli mzrun-

veloba damaxasiaTebeli gaxldaT be-

riasaTvis.

amasobaSi dapatimrebul konstruq-

torTa sisxlissamarTlebriv-poli-

tikuri saqmeebi Tavisi “idumali” mi-

marTulebiT viTardebodnen. isic sru-

liad gaugebari iyo, vin idga yvela am

samarTlebrivi manipulaciebis miRma...

1940 wlis 20 maiss tupolevs

gamoucxades ganaCeni _ 15 weli Sroma-

gasworebiT banakSi. 2 ivniss petliakovs

miusajes 10 weli. daaxloebiT or kvi-

raSi maT yvela TanamSromels “Camor-

igebuli” hqonda xuTidan TxuTmet

wlamde sasjeli.

1940 wlis 20 ivliss stalinma moi-

wvia Sexvedraze ssrk saaviacio

mrewvelobis saxalxo komisari a. Sax-

urini da misi moadgile, gamoCenili

sabWoTa konstruqtori a. iakovlevi.

stalini dainteresda, Tu rogor mis-

diodaT saqmeebi petriakovsa da mia-

siSCevs. saxalxo komisarma da misma

moadgilem Seaqes saxelovani inJiner-

konstruqtorebi. maSin stalinma ikiTxa:

“Tqven rogor TvliT, amxanago beria?”.

beriam upasuxa, rom eTanxmeba saxalxo

komisariatis azrs. “maSin Cven Segvi-

Zlia maTi waxaliseba,” _ Subli SeiW-

muxna stalinma.

“maTi ganTavisufleba SeiZleba, _

mSvidad Tqva beriam, _ imuSaon Tavis

nebaze”. “axlaxan gavasamarTleT da

ukve gavanTavisufloT,” _ Caiburtyuna

stalinma. “magram isini amis winaaRmdeg

ar wavlen,” _ eSmakurad gaiRima

lavrenti pavles Zem. “kargi, _ SvebiT

amoisunTqa stalinma, gaamzadeT

wardgineba da saTanado dadgenileba.

movuxsniT nasamarTlobas. dae imuSaon.

isini kidev bevr saSur saqmeebs

gaakeTeben.”

25 ivliss petliakovi amnistirebuli

iqna Sinsaxkomis Suamdgomlobis sa-

fuZvelze, romelsac xels beria awer-

da, 1941 wlis ianvarSi ki mas stalinuri

premia mieniWa. masTan erTad ganTavi-

suflda kidev 18 kaci, maT Soris kon-

struqtori miasiSCevi.

1940 wlis zafxulSi patimrobidan

ganTavisuflda tupolevic da masTan

erTad 32 adamiani. kidev ufro meti

xalxi ganTavisuflda 1943 wels, dan-

arCenebi ki ganTavisufldnen 1944 da

1948 wlebSi. rogorc Cans, bevrad

ioli iyo maTi amnistireba.

“tupolevi, koroliovi, miasiSCevi,

minci, sxvebi, romlebic represiebs em-

sxverplnen, momiTxrobdnen mamaCemis

rolze sabWoTa mecnierebis ganTavi-

suflebis saqmeSi... da es xdeboda Cems

dapatimrebamde da Cemi dapatimrebis

Semdegac, roca mama ukve aRar iyo

cocxali, _ ambobs sergo beria. _ ra

interesi hqondaT am adamianebs, rom

faqtebi SeelamazebinaT? isini Tvlid-

nen, rom maTi sicocxle mamaCemma ixsna.

azri ar hqonda maTi mxridan Cemi

gulis mogebis mcdelobas. piriqiT,

maT aiZulebdnen, rom mamaze sawinaaR-

mdego Cvenebebi miecaT...

aiReT im periodis nebismieri “saqme”.

TiToeul maTganze aucileblad SeniS-

navT saxalxo komisris, an sxva pasux-

ismgebeli Tanamdebobis piris vizas.

magaliTad, Tu mecnieri warmoadgenda

saaviacio mrewvelobas, rezolucias

adebda am dargis saxalxo komisari.

erTaderTi adamiani, romlis vizac

arcerT sabuTze ar figurirebs, iyo

sergo orjonikiZe...

veravin ver uaryofs aseT faqts:

didi samamulo omis dros, im dargebSi,

romelTac xelmZRvanelobda beria, ar

yofila vinmes dapatimrebis an samsax-

uridan moxsnis arcerTi SemTxveva...

da ara imitom, rom amis gakeTebas ar-

avin cdilobda. cdilobdnen. magram

mama sanqcias ar aZlevda da organoe-

bisagan moiTxovda braldebis realu-

rad dasabuTebas. sxvebi sxvagvarad

iqceodnen. roca amgvari TxovniT mid-

iodnen voroSilovTan, igi wamsve

Tanxmdeboda. da, samwuxarod, ara mx-

olod igi...”

_ momeciT me faqti, rom es mecnieri

namdvilad TanamSromlobda dazver-

vasTan da nu miyvebiT, rom igi inglisis

jaSuSia, _ am sityvebiT beria civ

wyals gadaasxamda xolme “xalxis

mtrebTan” brZolas mowadinebul wes-

rigis damcvelebs.

Tu mis qveSemrdoms raime safrTxe

daemuqreboda, beria gabedulad mo-

qmedebda. roca fizikos i.b. xaritons

braldeba wauyenes inglisis sasarge-

blod jaSuSobaSi, beriam piradad

daicva igi stalinTan da sarekomenda-

cio baraTic ki Seadgina. amgvar sak-

iTxebTan dakavSirebiT beria ambobda

xolme: “Tu es mecnieri Tvlis, rom

Cven aramzadebi varT, es misi piradi

saqmea. magram igi xom pirnaTlad as-

rulebs masze dakisrebul movale-

obas?”.

ai, im mecnierTa arasruli sia,

romelTac lavrenti pavles Ze beriam

sicocxle SeunarCuna Cveni samSoblos

sakeTildReod Sroma gasworebiT ba-

nakebSi da speialur sakonstruqtoro

biuroebSi:

r.l. bartini, aviakonstruqtori;

n.i. bazenkovi, aviakonstruqtori;

v.p. gluSko, saraketo-kosmosuri

teqnikis konstruqtori;

d.p. grigoroviCi, aviakonstruqtori;

i.v. kondratiuki, sahaero ele-

qtrosadguris konstruqtori, kosmon-

avtikaze naSromebis avtori;

s.p. koroliovi, saraketo-kosmosuri

teqnikis konstruqtori;

l.l. kerberi, Soreuli ra-

diokavSiris specialisti;

v.m. miasiSCevi, aviakonstruqtori;

i.g. nemani, aviakonstruqtori;

v.m. petliakovi, aviakonstruqtori;

n.n. polikarpovi, aviakonstruqtori;

a.i. putilovi, aviakonstruqtori;

l.k. ramzini, inJineri-Tboteqnikosi;

l.s. termini, termenvoksis Semqm-

neli;

d.l. tomaSeviCi, aviakonstruqtori;

a.n. tupolevi, aviakonstruqtori;

v.a. CiJevski, aviakonstruqtori;

a.m. Ceriomuxini, aviakonstruqtori;

d.s. makarovi, aviakonstruqtori;

a.s. fanSteini, qimiis msxvili spe-

cialisti;

e.i. Spitalski, profesori-qimikosi,

qimiuri iaraRis specialisti;

g.l. Stukateri, swavluli-qimikosi;

v.v. Snegasi, swavluli-qimikosi;

m.a. Svindelmani, swavluli-qimikosi;

d.e. vorobiovi, swavluli-qimikosi;

m.a. belderi, swavluli-qimikosi.

ai, risi Seqmna SesZles maT cixis

kedlebSi:

maRlamfrebi bombdamSeni dbv-102 _

29-e sakonstruqtoro biuro, Seiqmna

v.m. miasiSCevis mier, 1938 weli;

mopikire bombdamSeni pe-2 _ 29-e

sakonstruqtoro biuro, Seiqmna v.m.

petliakovis mier, 1939 weli;

safronto bombdamSeni te-2 _ 29-e

sakonstruqtoro biuro, Seiqmna a.n.

tupolevis mier, 1941 weli;

damxmare saaviacio nawilebi, Sin-

saxkomTan arsebuli yazanis #16 qarx-

nis mier, Seiqmna b.p. gluSkos xelmZR-

vanelobiT, 1943-1944 w;

152 milimetriani universaluri saar-

tilerio sistema;

75 milimetriani zarbaznis warmoeba

polkebisaTvis.

yvelaferi es Zalze waadga fronts.

omi

yvelam, vinc saxelmwifos saTaveSidgas, iseve unda aicilos Tavidan

omi, rogorc gemis kapitani icilebsTavidan sazRvao katastrofas.

gi de mopasani

stalini cdilobda, rom ukanasknel

saaTebamde aeridebina Tavi faSistur

germaniasTan SetakebisaTvis.

eSinoda? ara! xalxs ufrTxilde-

boda. “gamarjvebisa da damarcxebis”

zogierTi Teoretikosisagan gansx-

vavebiT stalini jer kidev samoqalaqo

omis periodidan iyo naziarebi

Tofiswamlis suns da kargad icoda

adamianebis sisxlis feri. garda amisa,

samSoblo ar iyo mzad masStaburi

saomari moqmedebebisaTvis.

sabWoTa SeiaraRebuli Zalebis saer-

To ricxovneba 1941 wlis ivnisisaTvis

Seadgenda 5 milionze met adamians.

dasavleTis sasazRvro olqebSi, omis

dawyebis wina periodSi, dislocire-

buli iyo 170 divizia (qveiTi, kava-

leriis, satanko, motorizebuli) da

msrolelTa ori brigada. maTSi ir-

icxeboda 2 milion 680 aTasi adamiani,

1.800 mZime da saSualo tanki, maT

Soris 1475 tanki КБ da Т-34, uamravimsubuqi tanki, ukve moralurad da

fizikurad moZvelebuli da SezRuduli

motoresursis mqone. aq aseve iyo 2.680

qvemexi da naRmmtyorcni, 37.500 TviTm-

frinavi (aqedan axali tipis iyo 1540

ekzemplari, danarCeni ki Zveli kon-

struqciisani gaxldnen). mravali di-

vizia imyofeboda MSvidobiani periodis

Semcirebuli StatebiT da mxolod

maTi SezRuduli raodenoba iqna ga-

dayvanili srul Statze. amrigad,

situaciis gamwvavebasTan dakavSirebiT,

sabWoTa sardloba atarebda jarebis

gadaadgilebis masStabur RonisZiebebs

rogorc sasazRvro, aseve Sida olqebSi.

magram, am procesis sabolood das-

ruleba ver moxerxda. roca faSisturi

germania veragulad daesxa Tavs sab-

WoTa kavSirs, sabWoTa SeiaraRebuli

Zalebi gaSlili iyvnen sabWoTa

kavSiris teritoriaze barencis zRvi-

dan Sav zRvamde. frontis saerTo

sigrZe Seadgenda 4,500 kilometrs,

romelTagan 1.125 kilometri modioda

zRvebis sanapiroebze, romelsac sab-

WoTa samxedro-sazRvao floti icavda.

faqtiurad sabWoTa 170 divizias da 2

brigadas ekavaT frontis 3.375-kilome-

triani monakveTi da siRrmeSi ikavebd-

nen 200-300 kilometri sigrZis teri-

torias. yvelaze axlos saxelmwifo

sazRvarTan imyofebodnen pirveli eS-

elonis jarebi, romelSic saerTo jam-

Si Sedioda 56 divizia da ori brigada.

isini sirRmeSi 50 kilometrze iyvnen

ganlagebuli. meore eSelonis diviziebi

imyofebodnen sazRvridan 50-100 kilo-

metris daSorebiT, rezervis qvedanay-

ofebi ki imyofebodnen sazRvridan 100-

400 kilometrSi. yvela satanko divizia

Sedioda meore eSelonisa da rezervis

SemadgenlobaSi.

sabWoTa jarebis dajgufebebs Soris

susti iyo pirveli eSeloni da arasak-

marisad iyo momzadebuli mtris

dasaxvedrad rezervic. meore strate-

giuli eSelonis ar iyo sabolood

gaSlili. naklovanebebi SeiniSneboda

samobilizacio rezervis mzadyofnis

saqmeSic. maTi umetesi raodenoba gan-

Tavsebuli iyo sasazRvro zolTan ax-

los da omis pirvelive dReebSi swored

maT iwvnies germanel-faSistTa

gamanadgurebeli dartymebi.

Targmani roland jalaRaniasi,(gagrZeleba iqneba)

saxalxo moZraoba “samegrelos” zugdidis organizacia Tanau-

grZnobs naTela xuxuas da nana almasias Svilis da dis

rusudan almasias

gardacvalebis gamo...ufalma sasufeveli daumkvidros rusikos suls...

Page 5: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori 519 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

poeziis kuTxe

sul ramdenime dRec da axali weliSemoabijebs Cvens saxlebSi. 2018 wlisdadgomasTan erTad axali imedebic Cndebanebismieri adamianis, ojaxis, qveynisTvis.imediT SevxvdiT 2017, 2016, 2015... wlebs.ase iyo, aris da iqneba, vidre kacobriobaiarsebebs.

axali weli siaxlis momtanad aRiqmebaadamianSi. es ki garkveulwiladsaxelmwifosac exeba, misdamokidebulebas sakuTari xalxisadmi.xalxis winaSe angariSvaldebulixelisufleba mudam ZiebaSia sakuTarixalxis moTxovnebis, danapirebisSesasruleblad. Znelad moiZebnebaxelisufleba, danapirebs srulad,droulad, pirnaTlad rom asrulebdes.Tumca aris iseTi, romelic mravlidannaxevars an mcireds mainc asrulebs.saqarTvelos xelisufleba is iSviaTigamonaklisia, mciredsac rom arasrulebs. man marto dapireba icis _msuye, mravalmxrivi. gana ganvlili 6weli amis dasturi ar aris?!

dapirebasa da Sesrulebas Sorisdidi zRvaria. misi amovseba muyaiTiSromiT, niWiT, TavdadebiT,profesionalizmiT aris SesaZlebeli.Tu am CamonaTvalidan erTi gamogaklda,dapireba srulad ver Sesruldeba. Tuyvela gamogaklda _ zedmetiaSesrulebaze laparaki.

„saocnebo“ xelisuflebam yvelakomponenti gamotova, magram jiqurgaiZaxis _ danapirebs vasrulebo. darodesac xalxma sawinaaRmdego Tqva,„ocnebis“ damfuZnebelma Seusrulebeli,Sesrulebulad gamoacxada da xalxsdaunaxaobaSi dasdo brali.

ra gaewyoba, rom ityvian _ ZalaaRmarTs xnavs. „ocnebis“ azriT, xalxiver xedavs ekonomikur winsvlas,erovnuli valutis simyares, agugunebulfabrika-qarxnebs, sawarmoebs, abibinebulvel-mindvrebs... mainc ra daunaxaobissenma Segvipyro?

nuTu ver unda mivxvdeT, rom „is“Cvenze ukeT xedavs, Cvenze bevri icis daCvenze zrunvaSi aTenebs da aRamebs?

da raxan mas Cvenze ukeTesimxedveloba aqvs da SorsmWvretelicaa,unda davujeroT da vaRiaroT, romsaqarTvelo pensiebis mixedviT (66 aSS-sdolari) yofil sabWoTa sivrceSi boloadgilze ki ara, pirvel adgilzea anuestoneTze (434 aSS-s dolari) maRlaa.gacilebiT ukeT gamoviyurebiT, vidreCveni mezoblebi _ azerbaijani (117 aSS-sdolari), somxeTi (84 aSS-s dolari),ruseTi (216 aSS-s dolari), TurqeTi (465aSS-s dolari). saSualo xelfasic metigvaqvs, vidre mezoblebs. saqarTvelosaSualo xelfasis mxriv msofliosautsaideri qveynebis rigebSia. mas aramarto mezoblebi uswreben, aramedmonRoleTi _ 458 aSS-s dolari, kosovo_ 415 aSS-s dolari, gana _ 316 aSS-sdolari, eTiopia _ 237 aSS-s dolari...

saqarTvelos „myarma“ socialur-ekonomikurma mdgomareobam gvikarnaxaTbilisis saaxalwlo iluminaciisTvis3 milioni lari dagvexarja, italiidanCamotanil ganaTebaSi. sxva RonisZiebebixom ufasod ar gaimarTeba? _ koncertebimaqvs mxedvelobaSi. mTeli wlisganmavlobaSi gaweuli „nayofieri Sromis“Semdeg, dasvenebac xom aris saWiro?!

hoda, saaxalwlod msuyed davisvenebT_ zogi sad da zogic sad _ ucxoeTimaqvs mxedvelobaSi. sakanonmdeblo daaRmasrulebeli xelisuflebiswarmomadgenelTa msxvili Semosavlebiamis srul SesaZleblobas iZleva. „2017wlis qonebis gadasaxadis deklaracia40 aTas larze met Semosavalze 29.346-makacma Seavso; 100 aTas larze metSemosavalze _ 8.764-ma. zogierTmamaRalCinosanma, magaliTad mTavarmaprokurorma irakli SoTaZem 2016 welspremia-danamati 18-jer miiRo, mismamoadgileebma _ 21-jer. maTi wliuriSemosavali 110 aTasi iyo. Ss ministrismoadgile Salva xuciSvilma 2016 wlisTanamdebobriv sargosTan erTad, romelicweliwadSi 32.640 laria, 41-jer miiRosxvadasxva danamati _ 11.265 lari. sul _145,2 aTasi lari.“ _ wers nika korinTeligazeT „saqarTvelo da msoflioSi“.

TbilisSi mokalaTebulimaRalCinosnebisa da moxeleebisSemosavlebs tols ar udeben regionebismoxeleebi _ arCeul-daniSnuli, racudavod gvafiqrebinebs, rom „saocnebo“xelisuflebam araTu Seasruladanapirebi, aramed gadaaWarba kidevac,oRond sakuTari TavisTvis da araxalxisTvis.

„saocnebo“ xelisuflebis dapirebaqveynis natosa da evrokavSirSi

integraciasTan dakavSirebiT iseTivemyaria, rogorc 2012 wels xelisuflebaSimosvlis dros, oRond erTia _ aRniSnuliorganizaciebis akademiuriTavSekavebuloba gawevrebasTandakavSirebiT aris TvalSisacemi. maincramdenjer unda iTqvas dasavlelimaRalCinosnebis mxridan, romsaqarTvelos da ukrainas arc xval, arczeg anu uaxloes momavalSi ver xedavenverc natoSi da verc evrokavSirSi.

integraciasTan dakavSirebiTmogvianebiT mogaxsenebT _ axla kitanksawinaaRmdego im iaraRis Sesaxeb,„javelini“ rom hqvia. aSS-s kongresmamzadyofna gamoTqva CvenTvis „javelinis“400 raketisa da misi 70 gasaSvebi aparatismoyidvis Taobaze, rac saqarTvelos 75milioni dolari daujdeba. amerikulimxaris gadawyvetilebam iseTi eiforiagamoiwvia „saocnebo“ xelisuflebaSi,TiTqos saqarTvelos teritoriagamTlianda.

ra gamTlianeba, ris gamTlianeba,rodesac strategiulma partniormaamerikam pativi dagvdo da iaraRsgvaZlevs, Tanac rogors, msoflioSibadali rom ar hyavs. ase axasiaTebs mas„ocnebelebi“ da ara marto isini,„nacionalebic“ ki. awi naxeT rusebo, Tusatanko Setevas ganaxorcielebT, yvelaTqveni tanki ganadgurebuli iqneba.

baraqala amerikelebs. maTi„xelgaSliloba“ misasalmebelia, vinaidanomis dawyebamde rusi dafiqrdeba da„javelinebis“ SiSiT agresiasgadaifiqrebs. ase martivad fiqrobsxelisufleba da nafiqrals verbaluradgvandobs. „javelinebi“ dasafiqrebelia,magram rusebs tankebis garda sxvaiaraRic rom aqvs?

nuTu Zneli iyo siriis dabombvidangamomdinare, Cvens politikosebsa daeqspertebs realuri daskvnebigaekeTebinaT?

ruseTma kaspiis zRvaSi mcuravisamxedro gemebidan ganaxorciela siriisteritoriaze ganlagebuli „islamurisaxelmwifos“ samxedro bazebis dabombva.analogiurs hqonda adgili xmelTaSuazRvaSi mcuravi wyalqveSa navebidan dastrategiuli bombdamSeniTviTmfrinavebidan.

siriis samxedro moqmedebis TeatrigacilebiT Sors aris ruseTissaxmeleTo-samxedro da sazRvaobazebidan, vidre yurisZirSi mdebaresaqarTvelo, amdenad misi pirisagan miwisaaRgva namdvilad ar gauWirdeba. gardaamisa, ruseTs sxva iaraRic aqvs, iseTi,romelic Seasrulebs im davalebas, rasacmowinaaRmdegis (omis dawyebisSemTxvevaSi) SeiaraRebuli Zalebisswrafi ganadgureba hqvia.

rogorc Cans, optimizmiT molaparake„patriotebs“ Sesabamisi daskvnebi argaukeTebiaT 2008 wlis agvistos omidan.maSin ruseTis armiaSi axaldawyebuliiyo samxedro reformebi da miuxedavadamisa cxinvalis omSi CarTvidan TiTzeCamosaTvlel saaTebSi moaxerxa qarTuliarmiis ganeitraleba.

dRes, ruseTis armia sul sxvaa _Tanamedrove iaraRiT aRWurvili,disciplinirebuli samxedro personaliTda sabrZolo SemarTebiT gaJRenTili,rac aSS-s samxedroebisa dapolitikosebis didi Tavsatkivaria.aRniSnulidan gamomdinare ibadeba kiTxva_ ra davuSaveT aSS-s, romelic xelsgvkravs da gvaqezebs goliaTTanSesarkineblad?!

pasuxi _ martivia. kargaxania aSS-idaeCvia nakverCxlidan Semwvari wablissxvisi xeliT gamoRebas. erTxel ukvegamogvaRebina _ cxinvalis omis saxiT,ramac qveyanas, isedac mcire teritoriis20% daakargvina, rom aRaraferi vTqvaTmsxverplze.

saerTaSoriso samarTlis mixedviT,vaSingtonis mier gadadgmuli nabiji„javelinebis“ moyidvis TvalsazrisiTmcdari politikaa da emsaxurebarevanSistuli mosazrebis anu ruseTisprovocirebas. iqneb, es unda aSS-s, ise,rogorc 2008 wels?

es, is SekiTxvaa, ramac xelisufleba,nacvlad eiforiuli gancxadebebisa,seriozulad unda daafiqros. aranaklebdasafiqrebelia „javelinebis“ SesasyidiTanxac _ 75 milioni dolari da esmaSin, rodesac fulis dazogvis mizniTsaministroebs auqmeben?

ra gamodis _ marjvena xelma aricis, marcxena ras akeTebs?

iqneb xelisufleba fiqrobs, rom„javelinebis“ SesyidviT, amerikelebisguls moigeben (meramdened) da isinickategoriulad dahkraven natos magidas

xels da saqarTvelos miaRebinebennatoSi?

ase fiqrobda saakaSvilic, romelsacegona, rom vaSingtoni wyvets yvelafers_ natoSi Sesvlac da evrokavSirSic,magram araferi gamovida. natoswesdebidan gamomdinare problemebianiqveyana, miTumetes teritoriuliTvalsazrisiT, ver gaxdeba organizaciiswevri. Tu amas davumatebT sxvaproblemebsac _ natomde didi da grZeligzaa gasavleli, rac xelisuflebam icis,magram Tavs isulelebs da cdilobsxalxic gaasulelos dapirebiT _ romnatoSic SevalT da evrokavSirSic. Tumcaxalxi ar suleldeba da sul ufroxSirad acxadebs, rom natoSi SesvlazRaparia.

xalxis negatiur poziciasTanmimarTebaSi, dasavleTma Semdegi„dasamSvidebeli“ abi gamoigona:„saqarTvelom jer is unda gadawyvitos,dabalansebis politika unda awarmoosTu mitmasnebis. Tu mTavrobas balansispolitika surs, maSin nato saukeTesomokavSirea ruseTis dasabalanseblad.ruseTTan mitmasnebis SemTxvevaSi ki,qveyanam is unda gaiTavisos, rom afxazeTida samxreT oseTi saqarTvelos nawiliarasdros iqneba da saqarTvelosmTavroba moskovis marioneti gaxdeba.ar vfiqrob, rom saqarTvelossazogadoebas es unda“, _ acxadebs jeimskoli, „atlantikuri sabWos“ mkvlevari.

ras niSnavs es, Tu ara mowodebas _ruseTisken ar gaixedoT, afxazeTs dasamxreT oseTs ar dagibrunebT da Tqvencmisi diqtatis qveS aRmoCndebiTo.„megobruli“ darigeba udavod imismauwyebelia, rom saqarTvelosmosaxleobis solidur nawils ruseTTanurTierToba surs. masTankeTilmezobluri kavSirebis damyareba,rac ewinaaRmdegeba koleqtiuridasavleTis politikas.

evrokavSirSi Sesvlas iseTiveproblemebi axlavs, rogorc natoSi,erTis gansxvavebiT _ am SemTxvevaSiTvalSisacemia maTi (problemebis) siuxve.dasavleTma problemebis mosagvarebladTiTqos gadadga nabijebi, maT SorisiseTi, „aRmosavleTis partnioroba“ romhqvia, magram warumateblad.

es gamogoneba 2008 wels ukavSirdeba.swored maSin gaJRerda am unikaluripartniorobis Sesaxeb. ukrainis,belorusis, moldovis, saqarTvelos,azerbaijanisa da somxeTis saxiTevrokavSirs iseTi mokavSireebi undaSeeZina, romlebic xels aiRebdnenruseTTan urTierTobebze daTavdaviwyebiT Caexutebodnen evrokavSirs.es ukanaskneli, gamadidebeli SuSiTSeafasebda maT ekonomikur da sxva saxisreformebs, „didsulovnad“ urCevdakoreqtirebas da xangrZlivi periodiTevrokavSirSi Sesasvlel rigSi Caayenebda.

asec moxda, magram evrokavSirSiSesvlis msurvelebma ratomRac ifiqres,rom integraciis procesi maledasruldeboda da SvebiTamoisunTqavdnen, magram ara. evrokavSirs,ukve problemebians da ltolvilebismoZalebisgan dasustebuls, sulac arepitnaveba axali wevrebis miReba, TanaciseTis _ ekonomika rom dabal donezeaqvT. maS ra rjis saqarTvelosxelisuflebas tyuili uTxras xalxsevrokavSirSi gawevrebasTan dakavSirebiT?

mxolod erTi ram _ evrokavSiriTgawbilebulma xalxma ruseTisken argaixedos. da Tu gaixedavs, sxva TvaliTSexedos, magaliTad petre mamraZis _ruseTSi mZime ekonomikuri viTarebaa,xalxi quCebSi gamodis, putini da misigundi qurdebi arian. putinis simdidrelamis arabuli Seixebis simdidrezemetia da a.S.

mamraZes surs xalxs cudi warmodgenaSeuqmnas ruseTze. is, am TvalsazrisiTiseTivea, rogorc zemonaxsenebi amerikelieqsperti. Tumca ra gasakviria _ orivenida kidev mravalni amerikuls Zoven, ise,rogorc xelisufleba, arasamTavroboebi,media... mainc ramdeni yofilan?

maTi Semxedvare xalxi rom maincruseTisken iyureba _ gasakviria, Tumcaara. xalxi iqiTken iyureba, saidanacukeTesobas moelis. dasavleTiskenyurebam rac moutana icis, jeri isevZvelsa da nacadzea. ha, burTi da ha,moedani.

hamlet WipaSvili,politologi

uzvjmj!ebqjsfcfcj!eb!hbvbsftfcvmj!zpgbavi mweri anu farosana da

ufarod darCenilTa Civili

TiTqos Wiri ar gvyofnida,

es dozanac _ farosana,

farulad Semogvesia

Cumad, mglurad, ucxo Tanac,

jiS-jilagiT aziuri,

arc Wreli da arc mziuri,

Savi feris, muqi frTebiT,

mavnebeli masiuri,

Txilis xeTa, sxva nargavTa

Zirianad gamxmobeli,

arc suldgmulTa danmdobeli,

farosana isriani,

sakvirvelad geslianiT,

mCxvletel nestriT momwamlavi,

mza mosavlis warmtacveli,

saxelic aqvs Sesaferi:

Tan Cqara dagviSro wyaro

faras, fulis aRmomceni,

uwvaleblad saSovneliს...magram maT es ar SerCebaT,

male bolo moeRebaT,

viTarca yvela avmsurvels,

radgan Takara dReebSi,

imdeni Sxami asxures.

anzor zugdideli

(baramia)

iSenT si gigoruande!keburs daCxir itkarCalu norcxva

morCafiri,

CilamuriT dorteleno norCal

gorCafiri...

xvale rina muT goxiol Cqimi

CoCafini?!

Cqimi aka sireqiSo sore moCqvanqini! –

guri muWo mobSiruni, guri maRureli

RandaS Zgasu elebgarde

wimopaRureli.

rumes ewmikibirande rumes

narRuleri,

iSenT si gigoruande, egba vabRureni.

tyalonas ger yurandasu Skiren

mokaTeri,

keburs elazuminundas jabi dokaTeri

-

Ral-pic elarkiandasu tura letaS

feri,

narRo qomoigorua sodga

veglarTeni! –

JiSon borjRa iborjudas tutaT

morRvafiri,

Saras navel amonkandas lerWyvaT

mogafiri

rCiaT gegnorCelebeno guriS boga-

Tiri

ocWvafuro migoCqudi muSen

dogaTiri

mu re boria isarsalu WinkeS

moCqvafiri

muJam pofu efer oWu sqani mokaTini,

Cqimi aka si reqiSo so re moCqvanqini.

keburs daCxir itkarCalu norcxva

morCafiri,

CilamuriT dorteleno norCal

gorCafiri...

jambul Wanturia,

abaSa

Page 6: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori6 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

didi interesiT movismineTsaqarTvelos kaTalikos-patriarqis,uwmindesisa da unetaresis, iliameoris gancxadeba patriarqisTanamosaydred, senakisa da Cxorowyusmitropolit Sios gamorCevis Sesaxeb.

es gaxlavT misasalmebeli dasasurveli cnoba, rameTu samegrelosmcxovrebTa didi nawili kargad icnobs

mitropolit Sios mamobrivmoRvaweobas. cnobilia, rom 2003 wlis8 agvstos saqarTvelosmarTlmadidebeli eklesiis sinodiskrebis ganCinebiT Wyondidisa da foT-senakis eparqiaTa xelaxaligadanawilebaTa safuZvelzeCamoyalibda senakisa da Cxorowyuseparqia.

axladdaarsebul eparqiissaWeTmpyroblad sinodma gamoarCia 34wlis arqimadriti Sio (mujiri)romelsac hqonda umaRlesisasuliero ganaTleba da garkveuligamocdileba sasuliero moRvaweobisa.maxsovs arqimandrit Sios miersenakis ioane naTliscemis sakaTedrotaZarSi Catarebuli pirveli wirvada qadageba. romelic ase daiwyo:“saxeliTa mamisaTa da ZisaTa dasulisa wmidisaTa!” dinjad,auCqareblad isaubra ufalze,rwmenaze. maradiulze, waruvalze,WeSmaritebaze, RmerTis imgvargagebaze, rac gzas uxsnis misusasrulo srulqmnas da SemoqmedebiTaqtivobas. rom adamianis umaRlesiniSani goniTi aqtia, xolo gonidedamiwaze gagrZelebaa zeciurigonisa da garantia TanaSemoqmedebisa.

eparqiaSi mobrZanebis dRidangaaZliera zrunva orTave raionebSimrevlis rwmenis gajansaRebisTvis.sazrunavad gaixada aeSenebinasalocavebi da taZrebi. meufem SesZlosisruleSi moeyvana Canafiqri. ufro

meti, senakSi gaxsna wminda mama aleqsiberis saxelobis gimnazia,keTilmowyobili, Tanamedrovesaswavlebeli, sadac dRes, samaszemeti axalgazrda eufleba codnas.

meufe Sio is mRvdelmsaxuria,romelsac zedmiwevniT gaTavisebuliaqvs Cveni eklesis amagi warsulSi. is,rom deda eklesiam mravali saukuneebisganmavlobaSi daicva Cveni vinaoba,gvixsna gadagvareba-ganadgurebisagan,rom mis SvilTa mier Seiqmna rCeuliliteraturuli da xuroTmoZRvruliqmnilebebi.

swored es edo safuZvlad imas,rom meufe Siom, rogorc niWierma damzrunvelma mRvdelmsaxurma didiSroma gaswia, daeTvalierebinaeparqiaSi Semavali taZrebi,SesaZleblobis farglebSi daexmaranagebobebis aRdgenasa da wirva-locviswarmarTvaSi. igi gaecno samegrelosmdidar tradiciebs. gansakuTrebulidaintereseba gamoavlina Rirsi mamaaleqsi beris (senakelis) RvawlisSeswavlisa da warmoCenisTvis.safuZvlianad moikvlia samegreloSierT-erTi pirveli _ TeklaTisyovliswminda RvTismSoblis SobisdedaTa monastris daarsebis warsulida 2014 wels gamoica wigni saTauriT:,,TeklaTis dedaTa monastrisistoriidan” (me-19 saukunis 60-iani dame-20 saukunis 30-ani wlebi). es gaxlavTkvalificiuri, mecnierulad daxvewili260-gverdiani naSromi. uamrav

pirvelwyaroTa mokvlevis SedegadSedgenili wigni, romelic safuZvladdaedo meufe Sios sadoqtorosamecniero naRvaws.

dasaxelebuli wigni mitropolitSios avtografiT axla magidaze midevs.mqonda pativi mokrZalebulimonawileoba mimeRo mis SedgenaSi.unda aRiniSnos, rom meufe aqtiuradmonawileobda mxaris sasuliero TuSemoqmedebiT saqmianobaSi. swored misikurTxeviT Sevadgine uwmindesisa daunetaresis, saqarTvelos patriarqisambrosi (xelaias) moRvaweobisa dacxovrebisadmi miZRvnili wigni. aseve,egrisis istoria „mze qariSxalSi“ dasxva.

RvTis nebiT, meufe Sio, misabaZgulkeTilebas iCenda upovarTa daavadmyofTa mimarT. darwmunebulivar momavalSi kidev ufrodainteresebas gamoiCens axalgazrdebisaRzrdisa da SeWirvebulTadasaxmareblad.

saqarTvelos hyolia namdviliRvTismosavi, xalxis moyvare mamebi,maTgan mitropoliti Sio gamorCeulia.amitom mivesalmebi mis arCevassaqarTvelos patriarqis mosaydredda darwmunebuli varT, is maRalipasuxisgebiT Seasrulebs uflisa daeris winaSe dakisrebul movaleobas.

boris daviTaia,ak. wereTlis saxelobis premiis

laureati,senaki

nfvgf!Tjpt!Sjstfvmj!ebgbtfcb

tbblbTwjmj!` sphpsd!btfUj2003 wlis Semodgomis “Sevardna”

dRemde trialebs msoflioseleqtronul mediaSi _ cxadia araiseTi intensiurobiT, rogorc adre,magram msoflios Tanamedrove istoriisganxilvisas am aqts pirvel rigSiixseneben.

mixvdiT albaT ra maqvsmxedvelobaSi _ saakaSvilis SevardnasaqarTvelos parlamentis axalimowvevis pirvel sxdomaze, romelsacmaSindeli prezidenti SevardnaZeuZRveboda.

is Sevardna dasavlurma politikamda mediam pozitiurad Seafasa anupostsabWoTa sivrceSi gamefebulikorufciis da daxavsebuli sabWourimentalitetis winaaRmdeg brZolad.

parlamentSi Sevardnam, saakaSvilsukvdavi revolucioneris imiji SesZinada mis Semdgom qmedebas, rogorcprezidentis, ganusazRvreli uflebebimianiWa. aseTi iyo saqarTvelosmosaxleobis udidesi umravlesobisda sruliad dasavleTis politikuriwreebis gadawyvetileba. ra diTirambebiar iTqva maSin aSS-s administraciismxridan. maTSi gansakuTrebiTgamoirCeoda _ “Tavisuflebisa dademokratiis Suqura”.

im Sevardnidan, 2017 wlis dekembris“avardnamde” mravali weli gavida.mixvdiT albaT ra maqvs mxedvelobaSi_ saakaSvilis, sacxovrebeli saxlissaxuravze “avardna”, ramac mTelimsoflios eleqtronuli mediis dabeWdviTi presis yuradReba miipyro.zogierTi, maT Soris ruseTissamTavrobo telearxebi pirdapireTerSi gadascemdnen saakaSvilisirgvliv datrialebul movlenebs.

ukrainis dedaqalaqSidatrialebuli tragikomedia udavodmravali wlis ganmavlobaSi iqnebamsoflios eleqtronuli mediis“damamSvenebeli”. xumroba xom ar arisyofili prezidentis, Tan moqmedipolitikosis mier sacxovrebelisaxlis saxuravis dalaSqvra;ukraineli specsamsaxurebis muSakebismier misi Sepyroba; saxuravidan

Camoyvana da policiis avtomanqanaSiSetenva; saakaSvilis momxreebisTavganwiruli moqmedeba misiavtomanqanidan ZaliT gamoyvanis mizniTda bolos saakaSvilis gaRimebul-SeSlili saxe _ avtomanqanidangamoyvanis Semdeg _ iseTi, rogorc2003 wels _ parlamentSi Sevardnisdros.

es ori istoriuli momentisxvadasxva qveyanaSi moxda, TumcaerTmaneTTan daZmobilebulSi, erTbedqveS myofSi, erTi da igive patronispirobebSi. saqarTvelos da ukrainas,Tanamedrove istoriaSi bevri ramakavSirebs, romelic 1991 wlisdekemberSi, sabWoTa kavSiris daSlisSemdeg daiwyo. orivem “ferad-yvavilovani” revoluciebiT gaiTqvasaxeli.

revoluciebis damdgmeli reJisoriaSS-s politikuri wreebi iyvnen,specsamsaxurebTan erTad. mizani _moskovis gavlenis sferodan, yofilisabWoTa respublikebis daxsna.amerikelTa mcdelobas, milionobiTdaxarjul fuls, tvinis gamosarecxtreningebs fuWad ar Cauvlia da Tuyofili sabWoTa respublikebidan samSimainc _ saqarTvelo, moldova, ukraina,maTTvis dadebiTi Sedegi iqna miRebuli,udavod did warmatebad SeiZlebaaRviqvaT.

samives sZuls ruseTi. samiveSiqveynis marTvis sadaveebiarasamTavrobo organizaciebis,oligarqebis, proamerikuladganwyobili xelisuflebis xelSia.samive ruseTis da misi xelisuflebislanZRva-ginebis permanentul stadiaSia.samive umZimes ekonomikur-safinansokrizisSia da, aqedan gamomdinare,gausaZlis socialur pirobebSi. samiveqveyanaSi katastrofuli demografiuliviTarebaa _ mosaxleobis didiraodenobis gadinebiT, mokvdaobisSobadobaze siWarbiT.

samive miiswrafvis natosken daevrokavSirisken, magram samives “Riakaris” miuxedavad, myarad Carazulikari xvdeba. samive TvalSi Sescicinebs

dasavleTs, gansakuTrebiT aSS-s dacdilobs iqidan wamosuli direqtivebiswrafad da pirnaTlad Seasrulon.

samivesTvis Cveulebriv ambad arisqceuli erTsqesianTa qorwineba,teleekranebze “cisferTa” keklucoba,msubuq narkotikebTan mimarTebaSiliberaluri damokidebuleba,tradiciuli cxovrebisTvis zurgisSeqceva da “warmatebuli”Tanamedroveobisadmi gulmxurvalemxardaWera.

samiveSi iseTi viTarebaa Seqmnili,amerikel politikos alen daless romgaaxarebda. swored misi doqtriniszeobasTan gvaqvs saqme da ara marto.rodesac aSS-s vice-prezidenti jobaideni mkacrad ityvis: “vinc lgbt-s,erTnairsqesianTa qorwinebas dagmobsda cisferis Seviwroebas gabedavs,CvenTan eqneba saqmeo” _ saxifaTogancxadeba ar aris, kacobriobiswinaaRmdeg mimarTuli? niSnavs Tu araes “rbili” meTodi SobadobisSemcirebas?

diax! rogorc Cans, amerikulmapolitikurma wreebma ukeT ician, romdedamiwas mzardi mosaxleobisgamokvebis Tavi ar aqvs. da raxansasmeli wylisa da sakvebis problemebidgas, gana ukeTesi ar iqneba SobadobisdamuxruWeba, ukve dabadebulisa dagazrdilis ganadgureba _ SemuSavebulifaruli gegmiT mosaxleobisgamosaxSiri omebiT, xelovnuradgamoyvanili daavadebebiT, dazianebul-mowamluli sasoflo-sameurneo miwebiTda a.S. am mowodebas samive qveyanam,ufro sworad xelisuflebam umalSemxvedri gegma Seageba da iseTicxovreba arguna sakuTar xalxs _mteric rom ver inatrebda.

im vakxanaliis damwyebs, rasacsamivegan aqvs adgili _ erTi saxeliaqvs _ saakaSvili. amerikaSiswavlagavlili, natreningali mixeili,politikurad Camoyalibebuli davaSingtonis mier mxardaWerili,xelwamosakravi wvrilfexa politikosiar aris. is mebrZolia, mimwoli,qarizmatuli, sakuTari ideebis sxvaze

gadamdebi. xSirad qarTveli e.w.politikosebi amboben _ saakaSvilsrom amerika ar uWerdes mxars, umalCaifuSebodao. vinc amas ambobs,aviwydeba _ TviTonac ar iqneboda,aSS-i rom ar yofiliyo.

aSS-s ndoba rom moipova, sworedamaSia saakaSvilis niWi. Tan isicmxedvelobaSia misaRebi, rom vaSington-saakaSvilis urTierTdamokidebulebaar xundeba. da albaT arc gaxundeba,vinaidan vaSingtoni iseTs, rogoricsaakaSvilia, versad ipovis.

wamiT davfiqrdeT da vTqvaT _ viniqneboda iseTi guladi, vinc aTasobiTpolicielis rkals gaarRvevda daparlamentSi Sevardeboda; vinwamoiwyebda oms samxedroTvalsazrisiT marTlacda goliaTruseTTan; vin gaxdeboda odesisgubernatori; vin gadalaxavdapoloneT-ukrainis saxelmwifosazRvars; vin aabuntebda ukrainelebssakuTari prezidentis winaaRmdeg; vinavardeboda saxuravze da iqedanmouwodebda xalxs revoluciisken,prezidentis impiCmentisken; manamde ki,vin daamyarebda saerTaSorisoterorizmTan mWidro kavSirebs; vinCaiyvanda snaiperebs kievSi 2014 wlismaidnis revoluciis mosawyobad?

yovelive aRniSnulis da araRniSnulis, Tumca negatiuris, xalxSiWorebad moarulis SemoqmedisaakaSvilia da rac ar unda iZaxossaparlamento umravlesobis lidermamdinaraZem, sxva „ocnebelebma“:„mrcxvenia, rom es adamiani Cemi qveynisprezidenti iyo“-o, mis avtoritetsvaSingtonSi araferi daemuqreba.

saakaSvili, saakaSvilia. masganumeorebeli xelwera aqvs. xelwerameamboxis, avantiuristis, SfoTisTvis,am sityvebis Sesaferisi sxva mravalisinonimis. magram ara kabineturimuSakis, saxelmwifo qaRaldebSiCaflulis, pedanturad 9 saaTidan 18saaTamde momuSavis.

saakaSvili aris is, rasac vxedavT_ politikosi, aSS-s megobari da misinebis warmatebuli Semsrulebeli.

W. hamletiZe

Page 7: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

719 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.ilori

Dwfo-!Dwfoj!vwjdpcjU!wrnojU!dpewfct"mkvlevaris kuTxe

kacobriobis civilizaciiswarsulis fonze iqmneboda calkeuladamianTa mier progresuli cnobier-SemecnebiTi inovaciuri siaxleebi,romlebic TavianTi dadebiTiideologiur-azrobrivi TvalsazrisiTsazogadoebisa da xalxissamsaxurisTvis iyo gankuTvnili.

winaaRmdegi SemTxvevebi da yofiTiarsebobisTvis miuRebeli tendenciebi,drois umokles xanSiTviTlikvidaciisa da ganadgurebisTvisiyo ganwiruli, risi saukeTesoSemfasebeli istoria da mematianea.

„borotsa sZlia keTilman, arsebamisi grZelia“.

magram vai, rom geniosi rusTavelisSegoneba 800 (rvaasi) wlis SemdegacmravalTaTvis Seucnobadve rCeba.

ra unda vuwodoT im cnobierebiTmosil adamianebs, romelnic saxalxodsatelevizio arxiT xmamaRla acxadebenTavianTi uvicobisa da sibriyves, romgeniosi poetis, SoTa rusTavelisgenialuri zogadsakacobrio,samyaroseuli mniSvnelobis nawarmoebSi„vefxistyaosanSi“ „ieso qriste“ araris naxsenebi da a.S.

unda aRiniSnos, rom maT ar esmiTWeSmariti fundamentaluri mecnierulireligia, maT ar ician, rom poetma„vefxistyaosnis“ saxiT poetur _lirikuli JanrSi ayvanili Zveli daaxali aRTqma usaxsovra kacobriobas,rom „vefxistyaosnis“ personaJebSimoiazrebian bibliuri, adekvaturi saxeebi.

pirobiTad: _ rostevan mefeSiigulisxmeba RmrTis rjuli, moZRvreba,qarTuli marTlmadidebloba. fridonSiigulisxmeba „qamituri“ _ svanur-qarTuli ena. avTandilSi igulisxmeba„semituri“ kolxuri ena. tarielSiigulisxmeba „iberiuli“ qarTuli ena.TinaTinSi igulisxmeba Zveli aRTqmaII rjuli. nestan-darejanSiigulisxmeba axali aRTqma III rjuli.fatmanSi igulisxmeba islami,mahmadianuri religia, yurani. asmaTSiigulisxmeba mariam RmrTismSobeli,tarielis mfarveli. farsadani arismoses simboluri saxeli, saridanSiigulisxmeba „ieso qriste“. useniniSnavs politikuri samyaros cru enismcodnes.

qajeTis cixeSi igulisxmebamsoflio mwvalebeli aTeist-kosmopolitika da a.S.

xsenebuli WeSmaritebidangamomdinare geniosma rusTavelma,rogorc mTlianad Tavis nawarmoebSi,aseve boloSi genialurad Caaqsova danaTlad uCvena samTa mefis ZlierebisTanafardoba, sadac brZanebs poeti:

„avTandil da fridon hkadresdedofalsa mimtkivneba,

tariel Tqva: _ dedofalo gjirsamaTi ar mecneba,

esennia mxsnelni Cvenni, aw aragvcals grZlad ubneba,

amaTgan gvaqvs Cven orTavessicocxlisa mopovneba!“

fridonma _ 8.000 (rva aTasi) wlianmaqamiturma epoqam da avTandilma _ 5.500(xuTi aTas xuTasma) semiturma epoqam„hkadres mimtkivneba dedofals“,dedofalSi igulisxmeba macxovari„ieso qristes“ III rjuliszogadsakacobrio saganmanaTlebloprogramuli sistema, romelic jer ardamdgara. tarieli, jerjerobiT 2500(ori aTas xuTasi) wliani iberiuliepoqa acnobs dedofals „nestan-darejans“ III-me rjulissaganmanaTleblo sistemis, miswinaprebs: avTandils semitur, kolxurepoqas da fridons qamitur, svanurepoqas da eubneba tarieli _ iberiulepoqa dedofals:

„amaTgan gvaqvs Cven orTavessicocxlisa mopovneba“...

Zmebo, qarTvelebo, am WeSmaritebidangamomdinare unda iTqvas, romsaqarTveloSi, kerZod kaxeTSi,(aRmosavleT saqarTveloSi) metadpopularulia „mama-papaTa“ sadidebelisadRegrZelo, sadac SviliSvili„iberiuli“ epoqa udidesi madlierebiTixseniebs „winaprebs“, mamas semitur(kolxur) epoqas da papas qamitur(svanur) epoqas.

_ Cvens mama-papaT gaumarjos! _ amin!

„maT samTa gmirTa mnaTobTa, sWirTerTmaneTisa moneba“ (S. rusTaveli).

samwuxarod cnobieri RaribebissimdableTa gamoaSkaraveba Sorswagviyvans, magram, xsenebuli cnobierissiRaribes SeuZlia zogjer TaobaTaSoris udidesi tkivilis gamowveva.

ra unda ewodos im cnobierebas,romelic TiTqosda swavluli adamiani,saqveynod xmamaRla acxadebs dRemdegaugonar uvicobas, rom Cven adamianebibibliuri „adamis“ modgmisani arvyofilvarT.

aqve maxsendeba Carlz darvinis„mecnieruli aRmoCena“ _ „adamianimaimunisgan warmoiSva“.

pasuxi aseTi iyo: _ Tu ase gnebavTTqven iyaviT maimunis STamomavali,xolo Cveni winapari maimuni ar yofila.

msgavsi adekvaturi pasuxi mindagavsce im mecnier-mkvlevars, romelmacsaxalxod ganacxada, rom Cven adamismodgmisanni ar varTo.

diax, batono Tqven getyobaT, romadamis jiSisani ar xarT, magramqarTveli eri da zogadadcivilizebuli samyaro adamisSTamomavlobas aRiarebs.

sinamdvileSi vin aris bibliuriadami, mecnierul religiuriTvalsazrisiT ganvixiloT ZveliaRTqmis I Tavi, „dabadeba“.

_ „Seqmna RmerTma kaci, Tavis xatadSeqmna igi, mamakacad da dedakacadSeqmna igi“ (dab. 1.27.).

„gaasrula RmerTma meeqvse dResTavisi saqme, rac gaakeTa, da daisvenameSvide dRes yoveli saqmisagan, racgaakeTa“ (dab. 2.2.).

„jer kidev mindvris buCqic ar iyodedamiwaze da arc balaxic, radganar uwvnia ufal RmerTs dedamiwazeda kaci (adami) ar iyo, rom miwadaemuSavebina“ (dab. 2.5.).

„gamosaxa ufalma RmerTma adami(kaci) miwis mtvrisgan da STabera misnestoebs sicocxlis sunTqva da iqcaadami cocxal arsebad“ (dab. 2.7.).

„Tqva ufalma RmerTma, aha, gaxdaadami, rogorc erTi CvenTagani,Semcnobi keTilisa da borotisa“ (dab.3.22.).

gavukeToT komentari xsenebulbibliur citatebs. nebismiermaadamianma, visac ki biblia da saxarebagadauSlia icis, rom ufalma RmerTmaeqvsi dRe moandoma samyaros Seqmnas,xolo meSvide dRes moisvena.

upirveles yovlisa Cven undaSevZloT gamijvna TanmimdevrobiT 7(Svidi) dRisa, rom meeqvse dRis bolossamyaro Seqmnilia mTeli Tavisi„atributebiT“, aseve arsebobenganusazRvreli raodenobis dedakacebida mamakacebi, magram umTavresad

sayuradReboa is faqti, rom jer kidevmeeqvse dRis bolos „adami“ ararsebobs.

swored „adamSi“ igulisxmebakeTilisa da borotis Semcnobi,RmerTis asli da xati miwieri,cnobierad Semdgari arseba adamiani,xolo adamamde arsebul dedakacebsada mamakacebSi ar moi povebodakeTilisa da borotis gansazRvreliSemecnebiTi cnobiereba, radgan ararsebobda im droisaTvis dedamiwazearaviTari zneobriv-SemecnebiTiprimitiuli sawyisebi.

dedamiwieri dedakacebi damamakacebi mxolod pirvelyofiladamianTa velur-momTabare jogswarmoadgendnen.

unda SevsZloT da vicodeT, romufal RmerTis mier adamis SeqmnaSinagulisxmevia dedamiwaze kacobriobiscivilizaciis saganmanaTleblosistemis safuZvlis sawyisebi.

am WeSmaritebidan gamomdinarebiblia brZanebs: _ „Tqva ufalmaRmerTma, gaxda adami, rogorc erTiCvenTagani, Semcnobi keTilisa daborotisa“.

dedamiwaze civilizaciissaganmanaTleblo sistemis sawyisifuZemdeblis pirveli ganmanaTleblissaprogramo sistemam msoflioSiiarseba 930 (cxraas ocdaaTi) weli,rasac wignTa wigni „biblia“ amtkicebs.

„sruli xani adamisa, rac icocxla,iyo cxraas ocdaaTi weli da mokvda“(dab. 5.5).

ai, Tu ras niSnavs da vin arisbibliuri „adami“, samyarocivilizaciis saganmanaTleblo fonze.

„WeSmaritebisaTvis umaRlesitriumfia, roca mas mciredni, magramgonierni iziareben, yvelasaTvismosawonad gaxdoma misi xvedri araris“.

aqedan gamomdinare, dedamiwazemovlenili nebismieri adamianivaldebulia eZios, eziaros daqadagebdes WeSmaritebas, rasac hqviaRvTis msaxureba, xolo sxva danarCenicodvaa, fuWia da warmavali.

am sakiTxTan dakavSirebiTdainteresebul pirebs vurCev waikiTxonTanamedroveobis udidesi Teologisada mkvlevaris, aw gardacvlili m.qarTvelis mecnierul-religiurinaSromebi, romelic dagexmarebaTsakuTari Tavisa da Cvens garSemoarsebuli usasrulo samyarosSecnobaSi, SeityobT, Tu saidanmovediT, sad varT da sad unda wavidesyovelive dedamiwaze arsebuli da a.S.

murman xubulava

6!111!nfdojfsjt!hbgsUyjmfcb!lbdpcsjpcbtaxali saSineli “gafrTxileba ka-

cobriobas” msoflios masStabiT 15

aTasma mecnierma dawera.

mecierebma is gafrTxileba

ganaaxles, romelic 25 wlis win 1.700

xelmoweriT SeSfoTebuli mecnierebis

kavSirma Union of Concerned Scientistsgamogzavna. Tumca, eqpertebma aRniSnes,

rom viTareba gacilebiT rTulia,

vidre es 1992 wels iyo da yvela

problema, romelic 25 wlis win iyo

gamovlenili dRes martivad rom vTqvaT

gamwvavebulia.

kacobrioba kvlav moixmars ganu-

axlebel bunebriv resursebs, amas isic

emateba, rom dedamiwis mosaxleoba

sul ufro metad izrdeba, rac

saboloo jamSi bunebrivi resursebis

deficitamde migviyvans, maTi srulad

Canacvlebis optimalur gamosavals ki

mecnierebma am dromde ver miagnes. 15

aTasi mecnieris mier gamogzavnil wer-

ilSi naTqvamia, rom mecnierebi, gavle-

niani mediasaSualebebi da dedamiwis

mosaxleoba sakmariss ar akeTebs am

krizisuli mdgomareobidan gamosasvle-

lad.

Tu msoflio myisier pasuxs ar

gascems bunebrivi resursebis msgavsi

tempebiT moxmarebas, cota xanSi katas-

trofuli biomravalferovnebis krizi-

sis winaSe aRmovCndebiT, _ naTqvamia

gafrTxilebis werilSi.

25 wlis win gamovlenili proble-

mebidan mxolod ozonis SreSi arse-

buli xvreli daviwrovda, rac mec-

nierebis TqmiT, kargi magaliTia er-

Toblivi da mizandasaxuli muSaobisa.

Tumca, rogorc Cans, yvela sxva prob-

lemebi mogvarebis nacvlad kidev ufro

gamwvavda da eqspertebis TqmiT, sul

cota manZili darCa im wertilamde,

saidanac gamosavali ubralod aRar

iqneba.

“Cvens yoveldRiur cxovrebasa dammarTvelobis donezec unda gaviazroTrom dedamiwa Cveni erTaderTi saxlia”_ naTqvamia werilSi.

mecnierebma gamogzavnil gamafrTx-

ilebel werilSi xazgasmiT aRniSnes

is katastrofuli ekologiuri viTare-

ba, romlis mowmeebi da Semoqmednic

Cven varT, magaliTad klimaturi

cvlilebebi, mwvane safaris Semcireba,

cocxali organizmebis masobrivi

gadaSeneba, mtknar wyalTan wvdomis

Semcireba da okeaneebis “mkvdarizonebi”. mecnierebis TqmiT, Cven safrTxis

winaSe vayenebT sakuTar momavals,

rodesac ar vzogavT bunebriv

resursebs, ar vakontrolebT mudmivad

mzard populacias, rac pirvel rigSi

iwvevs gamousworebel ekologiur da

socialur safrTxeebs.

Ria werilis saxiT dawerilma notam

184 qveynis 15.364 mecnieris mxardaWera

daimsaxura, maT sakuTari mxardaWera

xelmoweriT daadastures.

eqspertebma imedi gamoTqves, rom

maTi werili aqtiur sajaro debatebs

gamoiwvevs.

• werilSi aRniSnulia, romukanaskneli 25 wlis ganmavlobaSi

sufTa wylis raodenobam erT sulmosaxleze 26%-iT iklo.

• okeaneSi mkvdari zonis farTobma,sadac cocxali organizmebis mini-malur raodenobas SeuZlia gadarCesdabinZurebisa da Jangbadis ukmarisobisgamo 75%-iT gaizarda.

• daaxloebiT 121 milion heqtarzemeti tyis safari davkargeT, umetesSemTxvevaSi komerciuli Wrebisa damiwaTmoqmedebisTvis teritoriis gamo-Tavisuflebis mizniT.

• saSualo temperatura da naxSiror-Jangis raodenoba permanentul zrdasganagrZobs.

• dedamiwis mosaxleoba 35%-iTgaizarda.

• ZuZumwovrebis, reptiliebis, amfi-biebis, frinvelebisa da Tevzebis ja-murma raodenobam 29%-iT iklo.

mecnierebi msoflio mosaxleobas

da sxva pasuxismgebel pirebs swrafi

moqmedebisken mouwodeben. dro Zalian

cotaa _ gvafrTxileben eqspertebi.internetsaiti ambebi.ge

Page 8: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori8 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

,,saTrevelebi“ ukrainidangadmorekil naTrevebze

„falavani falavansa orjer dascems,gauSvebsa, Tu mesamed waaqcia,

cocxals aRar gauSvebsa!“ _ odiTgangvaswavlida Cveni ubrZnesi xalxi, da

mesamed waqcevaSi „berikaobiTa“ damisi monaTesave saxalxo

sanaxaobebiT abezara mowinaaRmdegissiciliT mokvdinebasac gulisxmobda.hoda, viberikaoT da vicinoT, rameTu

saqarTvelosa da ukrainaSi orjerbeWebze gakruli mixo Tavisi

suleluri xuSturebiT dRemde Tavsgvabezrebs!

uRrmesi pativiscemiT, al.Sengelia

besTi gauqmda, basta!ramdenime monasmi, romelmac

furclebze sisxl dacremlSeuSrali siciliT gadaitana

Cvens Tvalwin datrialebulikoSmari

mixvdnen, saqme hqondaT rasTan,hoda, basta! ukve basta!ukrainam CvenTan dastadgadmoreka mixos kasta. ver ascdeba maT beds mixo,biznesklasis cixe ixmobs„matrosovze“ martosulad,naodesars _ „matrosulad“!

rogor moxda?ukrainelebma bolosdabolos

gaixsenes yvaryvare da kvaWi daamitom aRar gasWirvebiaT, daerRviaT

besTi, anu xeluxleblobisTavSesafari maSinve, rogorc ki

mixvdnen, Tu visi davalebiT Seiqmna„gaukrainebul“ saakian-saakov-saakaSvilis variagul-kievuri

simbiozi da ratom ecva samliqvneloperangi, roca moisurva, mavanTa

moTxovniT „kievidan galiCamde mTeliqveyana gadaeTqera“.*

*saubaria pan danilos mkvlelze... (n.gogoli. „sazareli SurisZieba“)

„potiomkinis“ perangiaraqarTul geniTa dadageSili veragebiT,ukrainul eniTa da„ukrainka“ perangebiT,surs, rom xalxi gadarios,(ase CvenSic uklavs imas!),visac unda, pan danilossisxliT morwyas ukraina!

ratom moityua Tavi, radaxarebda ukraina sxvis Wias? –gvikvirda da vkiTxulobdiT

„maidanze“ gaWrilscercvad rom Segayares,mixo, anu kvaWida asobiT yvaryvare,ukrainav, ra gWirs,sxvis Wias rad axareb?

vafrTxilebdiTyvaryvares da kvaWis najvarsradgan axlavs xalxis tanjva,aRar unda exara Sinda arc moZme qveyanaSi,„nacebi“ rom Seyara Sig!

ganvumartavdiTar ifiqro, ukraina miSasia,ori „biZa“ rom TamaSobs, im SansSiada saxeliT emateba im Sav sias,vinc „cocxosnis“ aJursa da niSanSia!

ara gjera?ager is da ager tura,mixobiWi da imisi agentura!

SevaxsenebdiT, vin hyavdaamqarSi

is, rac moxda, gana fardis ukan aris,yvelam vnaxeT, gewaZem rom ukanaliTmoaTavsa boTlSi „pasta“... da rqua: „basta“!xixo-mixos uyvars msgavsi qajobia, sxva ra gza aqvs? rqianisTvis rqa sjobia! mas Semdeg, rac ukrainis lewvazea, „fiureris“ gverdiT gia gewaZea, nacbacana namglevi da naturali,

boTlze mjdomi da nagubernatorali!pampulaa, iseTi, rom, vambobT: „mtrisas!“mitom dasva moadgiled ministrisa! ras upirebs ukrainas? swored imas, zustad imas, rac quTaiss uqna winaT: ukanaliT moaTavsebs boTlSi„pastas“ da kievSic ityvis: „bastas!“

ra miawera redaqtorma,,saTrevelas“, romelic odesidan

mixos gamopanRurebis winadResiTqva?

rkoTi gamZRari Roris ar iyos,muxis fesvebs rom dauwyo daRrRna,nu gavikvirvebT, bedma gariyos da waritacos Savi zRvis talRam.ukve axloa Jami, rodesac Witlays amokravs mTeli odesa...minaweri: „am leqsis daweridan meore

dRes miSas odesidanac amokresWitlayi“. roland jalaRania,gazeTi „ilori“. 2016 wlis 15

noemberi

ipoliteseuli quCara damixosnebi

dafSvnil taros naqurCalaako, ani, gigi, daTo,wuxan, radgan Tqva quCaram:_ gaa-koWi-li miyaa-v-da-To!inkvizitor mkvlelTa nagramsCamoemxe Tavze, cao!yoyloCinad rCeba, magramcxviri ver moixocao.

gardauvalis garduvalobadro kalapotSi miedinebada rom dawdeba mRvrie dinebaaRar darCeba, rogorc dilemasorosel mixos eqstradireba!

boloTqmabevri amogvixoca,magram Tu warixoca,TbilisSi warixoca,kievSi warixoca,

es CavTvaloT milocvad, rom naTeli iyos ca!

kievuri Soupampulai Seikazmaxis cxeniT da jinjiliTada maSinve misma razmmakreSCatikze ijiriTa.uCveulo Sou dadga,iqnevs orpir iatagans,radgan „CaCqnad“ Tavze adgas,vinc mfarvelobs iankTagan.misTvis xatavs vnebaaSliTyofil Zmobils papuasad,aba, taSi. fayve taSiplexanovel pampulasa!

mkvdari aqcia6 dekembers TbilisSi gamarTuli

„Rirsebis aqcia“, romelic gvagonebsquTaisze damiznebul qvemexs akaki

geewaZis romanidan „ar mokvdesikvdilamde!“

xalxiT veRar ivsebiT da gagecalaT ukve Rdini, uRirsobis „RirsebiT“ da dabrunebis molodiniT.aqciisas uazrod gzarom ganlieT, ra gsurT, geTqvaT?is xom ara, sasrolad mzaqvemexi rom agifeTqdaT? Tqveneuli Rrenis marSiT aRaravin geliT arsadbokuCavas, udumaSvils,gocikas da meliasa

savaraudo diagnozisamarTlis normebs dacilebuli

da saxuravze dacurebuli, pranWia,

zustad narciseburad,visac ecva da visac exura, mxolod mefurad, gana glexurad, iciT, Tu ratom gacivebula?raki miqara misaqaravi da veRar icavs misi karavi,verc veraferi, iq rac ebura, _soros daeZebs nacis-e-bu-rad!(?!)

aleqsandre Sengelia,Tbilisel-quTaiseli

tbbybmxmp!tbnyjbsvmp!lvUyf

nbshbmvsj!gpmlmpsj!`!nfhsvmj!gpmlmpsj

noko xurcia daibada senakismaxloblad mdebare sofel baTariaSi(amJamad _ menjSi). mamamisis aleqsandrexurcias ojaxSi xSirad ismoda xalx-uri simRerebi. mravalricxovan ojaxSiyvela mReroda da ukravda Congurzeda dairaze. am ojaxSi xSiradikribebodnen cnobili qarTveli lot-barebi: Zuku lolua, rema Selegia,samuel CavleiSvili. ase rom, pataranokos gamorCeul xmasTan erTad bavSvo-bidanve dahyva simReris siyvaruli.igi gatacebTi monawileobda axal-gazrda gogo-biWebis simRera-TamaSSi_ `alegrebSi~, romelsac xSirad nokosmamida ZaZu uZRveboda.

saubedurod, nokos mama adreulad

gardaecvala da ojaxis Wapani dedas-

Tan, paraskeva laSqaravasTan da ufros

ZmasTan erTad nokosac daawva mxarze.

amasTan, nokom menjis oTwliani

dawyebiTi skolac warmatebiT daam-

Tavra da saSualo skolaSic Sori

gzis miuxedavad xalisiT dadioda. aq

man samsaxiobo da reJisoruli niWic

gamoavlina _ dgamda koncertebs, war-

modgenebs. sabednierod nokos adreve

gamouCnda musikis kargi maswavlebeli

_ valerian gegeWkori.

16 wlis nokom senakSi cnobil

lotbar rema Selegias miakiTxa, romel-

mac igi dauyovneblad Caricxa Tavis

gundSi, sadac noko male wamyvani

solisti gaxda.

skolis damTavrebis Semdeg noko

xurcia gagraSi midis samuSaod, sadac

Tavad ayalibebs momReralTa gunds.

male noko Tbilisis universitetis

samedicino fakultetis studenti xde-

ba, III kursidan ki _ sasoflo sameuneo

institutis bioteqnikis fakultetze

ganagrZobs swavlas. orive am

saswavlebelSi momReralTa gundebs

xelmZRvanelobs. paralelurad

profkavSirebis gundSi mReris korneli

maRraZesTan. garda mSobliuri megruli

simRerebisa, igi iTvisebs kaxur,

qarTlur, Tianur simRerebs, amasTan

_ uSualod soflebSi, xalxuri momR-

erlebisgan.

1925 wlidan noko xurcia kirile

paWkorias xelmZRvanelobiT dasavleT

saqarTvelos eTnografiul gundSia,

sadac male aseve wamyvani solisti

xdeba. man am gundTan erTad triumfiT

moiara moskovi, leningradi baqo, ros-

tovi, xarkovi. gansakuTrebiT aRsaniS-

navia noko xurcias, rogorc solistis,

gamorCeuli warmateba moskovSi 1937

wels qarTuli xelovnebis dekadaze.

institutis damTavrebis Semdeg noko

xurcia 5-6 weli senakis (imdroindeli

cxakaias) erT-erTi meurneobis mTavar

agronomad, xolo Semdeg _ direqtorad

niSnaven. magram sayvareli saqmianoba

_ simRera Tavisas iTxovs da nokoc

Tavs anebebs sameurneo saqmianobas.

1937 wlidan noko xurcia saqarTvelos

simRerisa da cekvis saxelmwifo ansam-

blis lotbar kirile paWkorias moad-

gilea. misi salotbaro moRvaweoba

1938 wlidan aqtiurad grZeldeba. noko

xurcia dadis saqarTvelos sxvadasxva

kuTxeSi _ WiaTuraSi, abaSaSi, sagare-

jos, xobis, martvilis, samtrediis,

foTis raionebSi da konsultacias

uwevs adgilobriv gundebs. amave peri-

odSi igi rema Selegiasac exmareba

saqarTvelos kolmeurneTa eTnografi-

uli nakrebi gundis gaZRolaSi.

1939-41 wlebSi noko xurcia abaSis

gunds xelmZRvanelobs, romelsac adre

cnobili lotbari lomin guguSvili

meTaurobda. am gundma moskovSi ram-

denime simRerac Cawera gramfirfitaze,

maTgan ori _ safrangeTis radiosTvis

iyo gankuTvnili.

noko xurciam mravali megruli sim-

Rera aRadgina da daamuSava. maT

Sorisaa: `utus laSqruli~, `odoias~ucnobi varianti, `harira~ da sxvebi.

iseve, rogorc sxva mis Tanamedrove

lotbarebs, droisa da xelmZRvaneli

pirebis davalebiT, noko xurciasac

aqvs Seqmnili aqvs xalxuri stilis

sabWouri Tematikis simRerebi: `simReraSromis gmirebze~, `simRera sam-Sobloze~, `simRera kolxidaze~ dasxva.

1941 wlidan, faSistur germaniasTan

omis periodSi noko xurcia mraval

koncerts atarebs hospitlebSi, samxe-

dro nawilebSi; omis damTavrebis

Semdeg noko kvlav saxelmwifo ansam-

blSi moRvaweobs. amave dros xelmZR-

vanelobs sasoflo-sameurneo insti-

tutis TviTmoqmed koleqtivs, romelmac

1949 wels umaRles sawavleblebis

olimpiadaze I adgili moipova.

magram am dros noko xurcias ukve

Separvoda ukurnebeli seni. amave wlis

26 noembers 44 wlis asakSi noko

xurcia gardaicvala. mis dakrZalvaze

megobrebma nokos erTi simRera ise im-

Reres, rom ar daumTavrebiaT.

noko xurcia iSviaT siyvarulsa da

mondomebas amJRavnebda axalgazrda

Taobis aRzrdisas. ar izarebda im

momReralTa swavlebas, romelnic

Znelad uRebdnen alRos axal simReras.

igi didi erudiciis pirovneba iyo.

noko xurcias ulamazesi xma

mravali saxelovani musikosi aRfr-

Tovanebula. `saukunis momRerali~,`qarTuli simReris jadoqari~, `CveniWalebis mafSalia~ (megrulad _ bul-buli) ai, is epiTetebi, romelic noko

xurciam daisakuTra. cnobili qarTveli

mwerlis nodar dumbaZis sityvebiT:

`RmerTebs noko xelSi ayvanili hyavdaTda Cvens sasixarulod saqarTveloSiCamouvardaT”.

quTaTurebis saxeliT axal wels gvilocavs batoni aleqsandre Sengelia

Page 9: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori 919 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

miqael modrekilis himnebis mixed-viT, mariam RvTismSobeli aris „daviTis

mier mTad poxilad“, „sacnaur mTad“,

„gamoukveTel mTad“ moxsenebuli

(12,43,383).daviT guramiSvilis „daviTianSi“

mariams ewodeba „mTa, lodis gamomty-orcneli“ (13, 379).

leqsSi ̀ Rirs mama daviTs~ (1,104,109)gvxvdeba „mTa poxili, mTa metyveli,mTa sakvirveli“, magram es saxeebimiemarTeba mTawmindas.

yvavili (aq cecxlis yvavili) saRm-rTo saxelad fiqsirdeba solomonis„qebaTa qebaSi: „yvavilebi gaCndnenmiwis pirze, Jami galobisa moiwia daxma gvritisa ismis Cvens mxareSi“.(2,12)(4,15).

saRmrTo saxeebia cecxli da elva.RmerTi cecxlis saxiT gamoecxada

moses, cecxli ekida mayvlovans, magramar iwvoda mayvlis buCqi (gamosvla,3,1,2,3). aq cecxli miiCneva qristesmetaforad.

uflis dideba gaigivebulia mogiz-gize cecxlTan: „gamoCnda uflis dide-ba mogizgize cecxliviT israelianTaTvalwin~ (gamosvla, 23,17)(14,81).

saxarebaSi qristes mosvla Sedare-bulia elvis gamonaTebasTan: „vinaidan,rogorc elva gamodis aRmosavleTidanda TviT dasavleTamde anaTebs, aseveiqneba kacis Zis mosvlac (maTe,24,27)(7,54).

kari saRvTo saxelia: „me var kari:vinc Sedis CemiT, gadarCeba“ (ioane,10,9,)(7,201).

merab kostavas leqsSi mariamRvTismSoblis saxelebad gvevlineba„nugeSis da“, ia.

„ubiwo ia“ mariam RvTismSoblissaxelad figurirebs vaxtang meeqvsespoeziaSi (15,45).

merab kostavas leqsis RvTismSo-beli cremliani iaa, rogorc jvar-cmisas Zis mayurebeli deda SeiZlebaiyos. „da“ mimaniSnebelia mariam RvTism-Sobelze. misi pirveladi wyaroa qebaTaqeba „baRi xar daxSuli, sZalo, daoCemo, Wa dagmanuli, wyaro dabeWdili“(qebaTa qeba: solomonisa 1,12)(4,16).

merab kostavas leqsSi „dis“msazRvrelia „nugeSi“, rac am saxesoriginalur elfers aniWebs. nugeSi,nugeSismcemeli RmerTs saxelic aris.(esaia winaswarmetyveli, 51,12)(4,112).

axal aRTqmaSi mama RmerTs ewodeba„mowyalebis mama“ da „nugeSis RmerTi~:„kurTxeulia RmerTi da mama Cveniuflis ieso qristesi, mowyalebis mamada yoveli nugeSis RmerTi“, (pavle mo-ciquli, II korinTelTa, 1,3)(7,384).

poets aZrwunebs usaydrod yofniswarmodgena. saydari aris mariam RvTism-Soblis saxeli. „daujdomlis“ mixedviT,mariami aris `saydar meufisa~ (3,9).

sxvagan mariam RvTismSoblisa daZe RmerTis sxva saxelebi iqcevs yu-radRebas: „WeSmaritebis mijnurTamwdeo, bWeTa daxSulTa locvav faru-lo, maradi mamis marado Zeo, rwmenav,imedo da siyvarulo“ (Sen gevedrebisuliT glaxaki) (1,25-27).

Ze RmerTis saxelebia: WeSmariteba,maradi Ze, imedi, siyvaruli. gavixsenoTam saxeTa wyaroebi.

„... WeSmaritebaa RmerTi, araa sicrue,marTali da wrfelia igi“ (II rjuli32,4)(14,209).

„kurTxeulia RmerTi WeSmaritebisa“(II ezra 4,40)(4,480).

„Sena xar Cemi imedi, ufalo, Cemisaso“ (fs. 71,5)(7,595).

„visac ar uyvars, mas ar SeucvniaRmerTi, vinaidan RmerTi siyvarulia“(I ioane, 7,8)(4,320).

mariamis simboloa „bWe daxSuli“,misi winare saxea „daujdomlis“ „bWecxovrebisa“: „gixaroden bWeo cxovre-bisao“ (3,12) aqve mariami aris „samoTxisbWeTa gamRebeli“ (3,10).

merab kostavasTvis RvTaebrivi sim-boloebia: „deda mariami, qeTevani,Tamari“ (sulSi CageRvenTos).

cameti asureli mamis, mama daviTisRvawliT damarcxda „bilwi drakoni“da „Tbiliss caze aRebeWda RvTism-Soblis Rimi“.

cnobilia, embazi mariamRvTismSob-lis saxelia „daujdomlis“ mixedviT(3,12).

merab kostavas leqsSi „mTa poxili,mTa metyveli, mTa sakvirveli“. (mTasaRvTismSobelo saxelia) aris mTaw-minda, romelsac „poeziis wminda em-bazs“ uwodebs poeti.

leqsSi „TeTri qalwuli“ (1,42-46)mariami gvevlineba „nugeSis svetad,romelsac mohyveba ganwmenda, Sendoba:„nugeSis svetad gadmodga TiTqos,feri ganwmendis, feri Sendobis, Sendo-ba Senda, qalwulo fifqo,... mwuxrimSvidobis, mwuxri mSvidobis“.

galaktionis poeziaSi mariam RvTism-Sobeli figurirebs, rogorc „jvarzegakruli elva – poetis da: „jvarzegakruli elva, es Cemi daa lurji“(„saRamo“)(16,38).

terenti granels RvTismSobeli ud-abnoSi evlineboda, rogorc mwuxaredis cisferi landi, (me da gafiTreba).

merab kostavas „nugeSis da“ da„nugeSis sveti“ STagonebulia saRvToSinaarsis nugeSiT.

SeiZleba dabejiTebiT iTqvas, romkostavas lirikaSi fiqsirebuli Cvenizeciuri dedis kanonikuri da origi-naluri saxismetyveleba Tavisufladusworebs mxars qarTuli klasikuripoeziis nimuSebs.

isev mTlianobaSi gadavavloT amsaxeebs Tavi. mariam RvTismSoblissaxelebia: „xelTumtkicesi beWedi“,„angelozis frTa“, „daWknobeli yvav-ili“, „qalwulis kdema“, „aRuracxelimadli“, „cis sasufeveli“, adamis mod-gmis mxsneli, nugeSi, ukvdavi sityvismSobeli, RmrTisa sZal-dedofali,Zveli miwis ganmaaxlebeli, siwmindeSeuvali, dausabamo naTlis ciskari,swrafSesmeniTa madlis mgebeli, ubiwo,Seuginebeli, suliwmindis Tvali,adamis modgmis gaisi. cisken xidisgamgebi, serabinT uzeSTaesi, Suamd-gomeli, RrubelTa koSkis asuli,Tvali patiosnebis, nugeSis sveti, nu-geSis da, qalwuli fifqi, sawmisi,barZimi, mTa, saydari, ia, cremlianiia, bWe daxSuli.

graalis idealiorgvar sibrZnes ganarCeven bibliaSi:

miwiers, xorciels da RvTis sibrZnes(baruqi, 3,23) (1,190) eSmakeul sibrZnesda maRliT gardmovlenils.

pavle mociquli acxadebda: “...amwuTisoflis sibrZne ugunurebaa RvTiswinaSe, rogorc wesia: ,,maT cbierebaSiSeipyrobs brZenebs”. suliwmindis qna-rad wodebuli pavle mociquli mogvi-wodebda, Segvecno ,,RvTis sibrZne, sai-dumloebaSi dafaruli”.

wminda mama ganasxvavebda ,,xorcielgonebas” da ,,RvTis madls”. pavle mo-ciqulisTvis miuRebeli iyo ,,fuWi am-partavnoba xorcieli gonebiT”. misiideali iyo sulieri goneba, RvTis si-brZne: ,,vloculobT TqvenTvis, raTaaRivsoT misi nebis SecnobiT, yovel-nairi sibrZniTa da sulieri gonebiT”.

uzenaesis Sesacnobad saWiroa ,,si-brZnisa da gamocxadebis suli:” ,,...vlo-culobT, ...raTa mogceT Cveni uflisieso qristes RmerTma, didebis mamam,sibrZnisa da gamocxadebis suli misSesacnobad”. netari avgustine ganasx-vavebda zerele ,,swavlas” da ,,Semec-nebas”, kicxavda ,,xorciel sibrZnisme-tyvelebas” da mas uwodebda ,,sxeule-brivi grZnobebis uZlurebas”.

aRiarebuli WeSmaritebaa, rom ,,kul-tura Tavisi arsiT da safuZvlebiTreligiuria, erovnul-nacionaluriada amdenad, sakacobrio, civilizacia-arareligiuria, internacionaluri.

namdvili mwerloba yovelTvis re-ligiuri iyo da misi orientiri iyoRvTis sibrZne.

aTeisturi tiraniiT cnobil meocesaukuneSic iyvnen WeSmariti sityvisostatebi, romelTac kavSiri ar gau-wyvetiaT rwmenasTan, sulierebasTan,maradiul idealebTan. am mxriv, gansa-kuTrebuli interesi vlindeba graalisproblemisadmi.

graali qristes sisxlis, anu ukv-davebis sasmelis Semcveli wminda Ta-sia.

ukvdavebis Zieba kacobriobis mara-diuli idealia, amitom yvela qveyanaSiarsebobs graalis identuri sakraluri,dafaruli sagani. aseTia ukvdavebissasmeli ,,soma” indoeTSi, iranulitradiciiT _ ,,haoma”. es sasmeli, saTa-nadod Semzadebuli, adamians aRudgendamaradisobis gancdas.

wminda graali is Tasia, romelicsaidumlo serobaze qristes epyraxelT da romelic Semdgom ioseb ari-maTielma (qristes farulma mowafem)qristes ferdSi asisTav longinusisSubiT gaxsnili Wrilobidan gadmomsk-dari sisxliT aavso.

legendis mixedviT, Tasi britaneTSiwaiRes TviT ioseb arimaTielma da ni-kodemosma. es keltur da qristianulkulturebs Soris kavSiris gabmasmoaswavebda.

Tasi angelozebs gamouTliaT imzurmuxtisagan, romelic lucifersgadmouvarda Sublidan misi dacemisas.es zurmuxti gvagonebs urnas, Sublismargalits, romelic indur tradiciaSiZalian xSirad Sivas ,,mesame Tvalis”adgils ikavebs da maradisobis gancdasaniWebs.

legendaSi isic naTqvamia, romgraali adams Cabarda miwier samoTxeSi,magram dacemisas dakarga igi samoTxi-dan gandevnilma, radgan zeadamianurmdgomareobas codvilni ver eziare-bian.

Semdeg SeTma (seTi, adam da evas Zekaenisa da abelis Semdeg) samoTxeSiSesvlis ufleba miiRo da daibrunaTasi. mas Tavis mimdevrebTan erTadunda daearsebina sulieri centri, da-karguli samoTxis xati da Semcvleli.

cnobili ar aris, sad da vin Semoi-naxa graali qristes epoqamde. graaliikargeba an ifareba, roca is uSualokavSirs wyvets uzenaes centrTan. av-gustines mixedviT, warRvna ver miswvdamiwier samoTxes, romelic aris ,,enoqissamkvidrebeli da wminda miwa”. misiTxemi ,,mTvaris sferos exeba”, e.i. cva-lebadobis miRmaa, cisa da miwis ga-dakveTis wertilSi. magram roca Se-sustebulia rwmena, igi daxurul cen-trebSi inaxeba. ,,graal” sityvas ormagimniSvneloba aqvs. graali Tasic arisda wignic. es ukanaskneli aspeqticxadliv aRniSnavs tradicias, xolopirveli ufro mdgomareobis aRmniSv-nelia.

sulier centrebs ganuyreladukavSirdeba mrgvali magida, misirgvliv Semokrebuli Tormeti per-sonaJiT. es magida gankuTvniliagraalis misaRebad(5,10).

graals ukavSirdeba monsalvatis,,mTa xsnisa”, simbolo mwvervalisa,romelic mdebareobs ,,Soreul napirze”,mokvdavTagan rom veravin miuaxlovdeba.igi ,,miuwvdomel mxareSi”, Suagul zR-vaSia aRmarTuli, romlis ukan mzeamodis. es wminda kunZulic aris da,,polaruli mTac.” es aris ukvdavebismiwac, romelic miwier samoTxesTanunda gavaigivoT.

graalis upirvelesi mniSvnelobaarsebiTad emTxveva sakraluri Tasiszogad mniSvnelobas. aRmosavleTSisamsxverplo Tasi Seicavda ukvdavebissasmels: veduri tradiciiT _ somas,xolo mazdeanuriT _ haomas.

Tasis dakargva moaswavebs ara im-denad nivTieri dovlaTis dakargvas,aramed tradiciis SebRalvas. da igikvlav zebunebivi CareviT unda aRdges.Tasi unda gamoCndes kvlav zecidanmaRal mTaze, an aRmoCndes gamoqv-abulSi, an miwaSi Camarxuls undawamoedos saxnisis piri. aseT andrezeb-Si Tasi WeSmaritebisa da wminda re-alobis nivTieri gamoxatulebaa damisi ormagi adgilmdebareoba _ caSida miwaSi _ WeSmaritebis ,,xilvadobisa”da ,,Seburvilobis” periodebze miu-TiTebs. “da Tu andrezis sakraluriSinaarsi asaRorZinebelia cnobierebaSi,misi aRorZineba kvlav siwmindis wiaR-Sia SesaZlebeli” (iqve).

rene genonis naazrevSi

gansakuTrebiT sayuradReboa Tasisada wignis identurobis daSveba.

xolo mociqulTa ricxvisTanaziari Tormeti raindi, mrgvalimagidis garSemo rom arian Semokrebilida zneobriv srulyofas eswrafvian,sxva ra unda iyos, Tu ara eklesia,romelTa minimaluri ricxvi Tormetia,,mociqulTa dadgenilebebis” (V) Tanax-mad, krebuli morwmuneTa barZim-feSx-umis molodinSi, romelsac maT winaSesafarveli (dafarna) unda aexados,rom saTiTaod eziaron ,,uxrwnelTada cxovelmyofelTa saidumloTa.”

zurab kiknaZe ar eTanxmeba TasisfSav-xevsurul andrezebSi graalislegendis gamoZaxilis danaxvas. fSav-xevsureTis saymoebSi TasisadResaswaulo siwmindea, magram mx-olod Tavisi saidumloebrivi war-moSobiTa da mouxelTeblobiT Tumogvagonebs igi graals. Tasis mcvelida mpyrobelia uxucesi.

graf Tarxanis mixedviT, qristesjvarcmis dros Tasis asaki ramdenimesaukunes aRwevda.

Tasi Zvirfasi, aramiwiuri qvisganiyo gamoTlili, romlis SuaSi Zvir-fasi qva ijda. es qva mamaRmerTma lu-ciferis gandevnis dros misigvirgvinidan moxsna, riTac dacemulangelozs samyaros marTvis uflebawaarTva. Semdeg sasmisi, RmerTma Tavis-save Seqmnil adams gadasca, magrammisi Secodebis Semdeg Tasi kvlav ze-caSi daabruna da qristes uboZa.

arsebobs legendis sxva versiac.mTavarangeloz miqaelis miTiTebiT,angelozebi Tavs daesxnen lucifersda Serkinebis dros mTavarangelozmacecxlovani maxviliT amougdo lu-cifers gvirgvinidan zurmuxtis Tvali.Semdeg misgan gaakeTes sasmisi, romel-sac wminda graalis Tasi ewoda.

graalis TasSi Tavmoyrilia isdidi siZliere, romelic mama RmerTmaTavis Svils gadauloca. golgoTazeki macxovris sisxli bolo wveTamdeswored am TasSi mogrovda. sisxli ardeddeboda da ar civdeboda. Tasmaiosebs xelebi daswva. misi temperaturamzis temperaturas utoldeboda, magramarafers wvavda. iosebma angelozisganmiiRo miTiTeba, rogor unda Seenaxada daecva Tasi. es miTiTeba TasTanerTad man gadasca memkvidres, romel-mac sul male palestina datova daqristes mrwamsis gasavrcelebladdasavleTisken gaeSura.

graalis Tasis kvali IV saukuneSiikargeba... Tasma ,,ver aitana” eklesiisdamoukideblobis SezRudva da gaqra.Semdeg is inaxeba saidumlo taZarSida elis dros, roca kvlav wardgebamsoflios winaSe.

graalis Tasis kulti Sua saukunee-bis britaneTSi warmoiSva. Tass aqvsunari gajansaRebisa, Tu mas adamianirva wlis ganmavlobaSi daeufleba.aseve, vinc misgan siTxes mosvamda,yvela codva mieteveboda, Cveulebrivimokvdavi da codvili Tass ver daeu-fleboda.

arsebobs versia, romlis mixedviTioseb arimaTieli, wminda filipesdavalebiT, ierusalimidan britaneTSigadavida da misTvis mindobilireliqviac Tan waiRo. iq, glastonber-Tan, man miwaSi joxi CaarWo. joxmafesvebi gaidga da kvrinCxis buCqadgadaiqca, romelic weliwadSi orjeryvaoda. iosebma es movlena RvTis niS-nad miiCnia da im adgilas eklesiaaago, romelic mogvianebiT saabatodgadaiqca, miiCneven, rom graalis Tasiswored glastonberis saabatos mi-wisqveSeTSi inaxeba. gansxvavebuli cno-biT, Tasis adgilsamyofelad espaneTSimdebare salvatis taZari miiCneva,romelic erT RameSi auSenebiaT an-gelozebs.

luara sordia,(gagrZeleba iqneba)

nfsbc!lptubwbt!qpf{jb

Page 10: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori10 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

cbscbspcb!`!—!rsjtujbovmj!xnjoebojt-!cbscbsft!tbyfmpcjt!eSftbtxbvmj

marTlmadidebluri kalendrismixedviT, 17 dekembers, barbarobisdResaswauli aRiniSneba.

wmida didmowame qalwul barbarescxovrebaze gvesaubreba wmida mefedaviT aRmaSeneblis saxelobis taZrismRvdelmsaxuri, mama kaxaber SurRaia:

“didmowame barbare, imperatormaqsimianes (305-311) dros ewama qris-tesTvis. wmidani qalaq iliopolSicxovrobda. is SeZlebuli didgvarovnis– dioskores ojaxSi daibada. dioskoreadre daqvrivda da meuRlisgan er-TaderTi Svili, barbare darCa. mamasZalian uyvarda qaliSvili, amitomgadawyvita ucxo TvalisTvis moeride-bina, koSkSi gamoketa da misi aRzrdawarmarT maswavleblebs miando. rode-sac barbare koSkidan bunebas akvird-eboda, xvdeboda, rom aseTi mowes-rigebuli da lamazi garemo, kerpebisSeqmnili ar iqneboda. amis Semoqmedimxolod erTi, umaRlesi, uzenaesi Zalaunda yofiliyo.

xSirad ismis aseTi kiTxva: Tuadamiani iseT adgilas daibada anmoxvda, sadac ar arsebobs marTlma-

didebluri eklesia da ar aris moZR-vari, nuTu is adamiani ganwirulia?!

rodesac barbare gaurkvevlobaSiiyo, koSkSi gamoketili, RvTis wyalo-biT, mas gauCnda survili WeSmaritebaepova. asevea nebismieri adamianic, ragaremoSic ar unda iyos, Tuki mas WeS-maritebis Secnoba unda, Semoqmedi masyovelTvis gamouCens gzas, romelicufalTan miiyvans da acxonebs.

amasobaSi, wmida barbares mSveniere-bis Sesaxeb qalaqSi xma gavrcelda dauamravi Wabuki gamoCnda sxvadasxvaqveynidan, misi xelisa da gulis maZiebe-li. dioskorem asuls SesTavaza, mTx-ovnelTa Soris Tavad aerCia guliss-wori, razec wmindanma mkacrad miugo,rom is gaTxovebas ar apirebda.

mamam ifiqra, barbares Caketilmacxovrebam da martoobam gadausx-vaferao xasiaTi. mas koSkidangamosvlis neba darTo da TavisuflebamianiWa, raTa TavisiT aerCia megobrebida gaucxoveba ganeqarvebina.

cota xanSi dioskores saqmeebisgamo gamgzavreba mouxda. am dros,wminda barbarem, uflis gangebiT, qris-tiani qalwulebi gaicno, romlebmacyovladwminda samebis Sesaxeb auwyesmas. barbarem es yvelaferi yuradRebiTmoismina, Seimecna da qristianobamiiRo. amis Semdeg wmindanma iwyogulmodgined locva da marxva, dadoqalwulobis aRTqma da gadawyvitasicocxle RvTisaTvis mieZRvna.

erTxel, rodesac barbare baRSiseirnobda, sadac dioskores brZanebiTdid abanos aSenebdnen, wmindanma abanosmarmariloTi mopirkeTebul Sesasvlel-Si TiTiT jvari gamosaxa, qvis safex-urze ki misi terfis anabeWdi amoikveTa,saidanac wyarom amoxeTqa da SemdgomSiukve mravali saswaulebrivi kurnebaaRasrula.

dioskores brZanebis mixedviT,abanos ori sarkmeli unda hqonoda –mzisa da mTvaris niSnad, barbarem kimSeneblebs mesame sarkmlis gamoWracsTxova, niSnad wminda samebisa.

Sin dabrunebulma dioskorem, ixilara sami sarkmeli, mSeneblebs gaujavr-da, magram barbarem aRiara mamasTanWeSmariti sarwmunoeba da Seecadadioskorec moeqcia. mama ise gaubrazda,maxvili iSiSvla da mosaklavadgamoekida, barbarem gamoqvabulSidamalva moaxerxa, magram is cota xnisSemdeg mainc Seipyres.

dioskorem sakuTari asuli mmarTv-el martianes mihgvara. qalwulis sil-amaziT moxiblulma martianem tkbilisityviT scada misi gadabireba, Tumcaaraferi gamouvida, barbare mtkicedidga WeSmarit sarwmunoebaze.

wmida barbares urCobiT ganrisxe-bulma mmarTvelma brZana, tyavisSoltebiT egvemaT wmindani da sastikadawamebina. magram nawameb qalwulsTavad ieso qriste gamoecxada dagankurna da gaamxneva. meore dRes,rodesac barbare mtarvalebis winaSeixiles – is sruliad gankurnebuliiyo.

mmarTvelma es yovelive kerpebs mi-awera, radgan ar surda erwmuna WeS-mariteba. barbaresac mouwoda Tayvanieca kerpTaTvis, razec mtkice uari mi-iRo. amitom is amjeradac sastikadgvemes, oRond, axla ukve xalxis winaSe.

asulis simtkiciT gaocebulmajalaTebmac ki irwmunes qriste,risTvisac umalve daisajnen sikvdiliT.

barbares wamebis sacqerlad Sekre-bil brboSi idga iliopoleli qal-wuli iulianac, romelic TandaTanivseboda wmida martvilisadmi Tana-grZnobiT da mis msgavsad, qristesTvisTavganwirvis surviliT inTeboda. bo-los netarma xmamaRla daiwyo mtar-valTa mxileba, risTvisac mswraflSeipyres da barbaresTan erTad sawame-blad Seagdes.

wmida barbares da iulianas,samosSemoZarcvulebs daatarebdnenquCebSi, scemdnen, dascinodnen… uflisangelozebma ki netarqalwulTa si-SiSvle spetaki samosiT dahfares, ri-Tac uxilavi Seiqmna maTi siSiSvle.

amdeni damcirebis Semdeg barbaresTavis mokveTa miesaja da is Tavaddioskorem gaiyvana dasasjelad. maSin,wminda qalwulma iTxova, rom misTvisxelebi gaexsnaT, raTa eloca, pasuxadki dacinva miiRo. am dros gaisma xmazecidan: “moved, wmidao barbare, disaSenisa iuliamas Tana sasufevelsacaTasa. aha, esera angelosni ixarebenmowevnasa Sensa maT Tana da yoveli,romeli iTxove. mimicemies Senda daufroisi amissa migce Sen”. amis Semdegdidi sixaruliT moudrikes qedimaxvils. wminda barbare mamamisisxeliT aResrula. rogorc ki dioskoremasuls maxvili dasca, imav wams Weqa-quxilis xma gaisma. zecidan wamosuliSemosuli saSineli cecxli daatyda

mas Tavs da erTianad dawva. misi fer-fli ki uecrad amovardnilma qarmagafanta. aseve, daisaja martianec,sasaxleSi Sesvlisas mexi daeca damisgan mtveric aRar darCa.

morwmune qristianebma wminda bar-bares patiosani neSti pativiT dakrZa-les. VI saukuneSi netari didmowamiswminda nawilebi konstantinopolSigadaabrZanes, saidanac XII saukuneSikievSi iqna gadasvenebuli. amJamad, wmindabarbare kievis lavraSia dakrZaluli.”

– mamao, xom ar aris saqarTveloSiCamobrZanebuli wminda didmowame qal-wulis wmida nawilebi?

– wm. barbares wminda nawilebikievSia daculi. Tumca, ramodenimewlis win CamoabrZanes misi xati,romelSic wmida nawili iyo CabrZaneb-uli. es xati sapatriarqos Seswiresda iq aris daculi. barbares saxelobiseklesiebi saqarTvelos TiTqmis yvelakuTxeSia agebuli. ZvelTaganveqarTvelebi did pativs miagebdnen amwmidans da aSenebdnen misi saxelobistaZrebs.

– marTalia Tu ara, rom wmida bar-bare bavSvebis mfarvelia?

– marTlac bavSvebis mfarveladaris aRiarebuli, Tumca me mimaCnia,rom ase gamoyofa arasworia. rogorSeiZleba erTi wmidani bavSvebismfarveli iyos da meore – ara?! ganawminda giorgis, rom vavedroT bavSvebi,ar daifaravs? wmida barbare yvelaadamianis mfarvelia.

– mamao, aris aseTi tradicia, rombarbarobas lobianebs acxoben. ramde-nad sworia es?

– es xalxuri tradiciaa, romelicdroTaganmavlobaSi Camoyalibda daeklesiasTan aranairi kavSiri ar aqvs.es cudi ar aris, piriqiT, xalxuriSemoqmedebaa. xalxi Taviseburad gamox-atavs pativiscemas am wmindanis mimarT.es misasalmebelia.

– mamao, 17 dekembers, barbarobasTanerTad, bedobasac ulocaven erTmaneTsqarTvelebi. marTebulia es?

– bedoba crurwmenaa. amasTandakavSirebiT eklesias sxva mosazrebaaqvs, Tumca es ukve sxva Temaa. 17dekembers Cven barbarobis wmidadResaswauls vzeimobT da ara –bedobas.

RmerTma yvelani daglocoT misimadliT!

amin!

vojlbmvsj!bSnpDfob!jtsbfmTj-!spnfmjd!xnjoebnjxb{f!rbsUwfmfcjt!hbwmfobt!bebtuvsfct

qalaq aSdodSi zRvissanapirosTan, arqeologiurigaTxrebis Sedegad, V saukunismonastris mozaika aRmoCnda,romlis aSeneba qarTuliqoronikoniT TariRdeba _ amunikaluri aRmoCenis Sesaxebsazogadoebas patriarqisfondis xelmZRvanelma laSaJvaniam “feisbuqis” gverdidanamcno da dasZina, rom es wmidamiwaze Zlieri qarTulikoloniis arsebobis kideverTi dasturia da romqarTvelebi ara martoierusalimSi, aramed mTel ter-itoriaze yvelaze gavlenianiTemi iyo.

aRmoCenis Sesaxebsasaubrod AMBEBI.GE laSaJvanias daukavSirda.

“axlo aRmosavleTSi,gansakuTrebiT, wminda miwazeuamravi arqeologiuri, jerkidev aRmouCeneli kulturuliZeglia, romelzec etapobrivadmecnierebi muSaoben. sami-oTxiweli ar gava, rom raime

axali ar aRmoCndes.gansakuTrebiT mdidaria bizan-tiis periodi, adre qristian-uli xana. xmelTaSua zRvissanapiroze, mTeli rigi arqe-ologiuri gaTxrebia Catare-

buli, magram israelisCrdiloeTiT, aSdodis mimar-TulebiT, aqamde TiTqmisaraferi yofila...

amitom es aRmoCenamniSvnelovania aseve imiTac,rom rodesac 20 wlis win,ierusalimSi ama Tu im taZarzemozaika i poves, mecnierebiTariRs ver adgendnen. pirveli,lea bisegi (ierusalimis pro-fesori) iyo, romelmac qar-Tuli qoronikoni miuyena, ri-Tac yvelaferi naTeli gaxda.amasTan isic, rom israelSiqarTuli kolonia, qarTuliTemi imdenad Zlieri yofila,rom taZris aSenebisas(qarTvelebs sulac rom araeSenebinaT), qarTulqoronikons iyenebdnen, romel-ic unikaluria da mxolodqarTuli eklesiis wiaRSi aris.

_ aSdodSi aRmoCenili ax-ali warwera, rogorc Cans,kargad aris Senaxuli.

_ diax da unikaluria imiT,rom qarTuli qoronikoniTaris daTariRebuli da Vsaukunes ganekuTneba. vimeoreb,yvelaferi imaze metyvelebs,rom im dros, iq qarTvelebiZlierad iyvnen warmodge-nilebi... istoriulad dadas-

turebuli faqtia isic, rompetre iberi maiumis (axlan-deli Raza) episkoposi gaxl-daT da rogorc ierusalimSi,xmelTaSuazRvispireTSi, ax-landel Razas seqtorSi ek-lesia-monastrebs aSenebda. aS-dodi 70 kilometriT arisierusalimidan daSorebuli dapetre iberis adgilsamyofeli40-50 kilometrSia. amitom, Tuar xar gavleniani da ZlieriTemi, SeuZlebelia qarTuliqoronikoniT TariRdebodes esaTu is bizantiuri Zegli. aserom, qarTuli Temi iyo, aramxolod ierusalimSi, aramedxmelTaSuazRvis sanapirozec.

_ kvlevebi dasrulda?_ arqeologebi jer kidev

muSaoben. iq SeiZleba kidevbevri ram aRmoCndes, rom isZegli mTlianad qarTvelebisaSenebuli iyos. ar aris gamor-icxuli, rom pirvel sarTulzeeklesiac aRmoCndes. mokled,am yvelafers xangrZlivimuSaoba da kvleva sWirdeba.

samuSaoebi ramdenime Tviswin daiwyo, magram gaTxramukve didi rezonansi miiRo dadid pozitivsac unda velodeT.

es aRmoCena xels Seuwyobsimas, rom saqarTveloSi is-

raelidan bevri xalxi Camova,Cven mimarT meti interesi gaC-ndeba. gansakuTrebul interesskulturuli turizmiT daine-tresebulebisTvisac gaaCens.

_ qarTveli mecnierebisCarTva xom ar aris am saqmeSiaucilebeli?

_ Cemi axlo megobaria is-raelis siZveleTa departamen-tis Tavmjdomare isarel xas-oni, romelsac ukve vesaubreda saqmis kursSi Cavayene, asevevelaparake profesor TamarmgalobliSvils, romelsacdidi wvlil aqvs qarTvelebiswminda miwaze yofnisa da moR-vaweobis kvlevis saqmeSi daalbaT saWiro gaxdeba (racSeiZleba male) israelSiqarTveli mecnierTa jgufisgamgzavreba, rom im yvelafriskonservacia Cven gareSe armoxdes...

_ iqneb israelSi napovniqarTuli kvalis sxva faqtebigavixsenoT.

_ ierusalimidan (Zveliqalaqidan) daaxloebiT 2-3kilometrSi mecnierebma, 2003wels, gaTxrebisas bizantiurimonastris kvals miagnes dazustad mozaikis qveS qarTulimonasteri aRmoCnda. kriptSi

9 saflavi iyo da erT-erTi

sapatio saflavi V saukunis

qarTuli warweriT ase iyo

warmodgenili: “ese saflavi

iohane furtaveli episkopo-

sisa”. “furta” Zvel arameulad

Wa-s niSnavs. furtavi adgili

unda yofiliyo, romelic arc

saqarTveloSia cnobili, arc

_ wminda miwaze... faqti is

aris, rom episkoposi iyo

qarTveli da wminda miwas

mibarebuli. es axali aRmoCena, axlo

aRmosavleTSi qarTvelebis

moRvaweobis Zlieri damadas-

turebeli iyos. am faqtiT is-

raeleli mecnierebic, rom-

lebic gaTxrebze muSaoben, aR-

frTovanebulebi arian, kerZod,

israelis universitetis arqe-

ologiis kaTedris profesori,

aRtacebiT saubrobs

qarTvelebis im gavlenaze, rac

maT wminda miwaze hqondaT. es

yvelaferi aseve gansakuTre-

bulia aSdodeli qarTveli

ebraelebisTvis, romlebic iq

uxvad arian Tavmoyrilebi...

lali facia

Page 11: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

ilori 1119 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

msoflio samecniero sazogadoebamaRiara, rom meRvineobis uZvelesi kvaliswored saqarTvelos teritoriaze iqnaaRmoCenili, saidanac is mTelmsoflioSi gavrcelda da udidesigavlena iqonia soflis meurneobis,xalxTa kulturis, biologiis, medi-cinisa da, zogadad, civilizaciebisCamoyalibebaze. amis Sesaxeb informa-cias soflis meurneobis saministroavrcelebs.

RonisZieba, romelic aRniSnuli sak-iTxis ganxilvas mieZRvna, soflismeurneobis ministrma, levan davi-TaSvilma gaxsna.

„2013 wels Rvinis mwarmoebelTaasociacia SevikribeT da saqarTvelosmaSindel premier-ministrs, biZinaivaniSvils SevxvdiT. SexvedrazevisaubreT, rom saqarTvelos Zlierimxare aris mravalwliani, uwyvetiRvinis kultura da es aris ismniSvnelovani elementi, romelic kar-gad unda iyos Seswavlili da

msoflios saqarTvelom dasabuTebulisamecniero TvalsazrisiT aCvenos, rommarTlac aris Rvinis samSoblo, arisis qveyana, sadac pirvelad moxda vazismoSinaureba, pirvelad moxda Rviniswarmoeba da rom saqarTvelos aqvsagrokulturis Zalian didi istoria.yovelive es aris Zalian mniSvnelovaniCveni identobisTvis, qarTuli kul-turis saerTaSoriso doneze komu-nikaciisTvis. minda, kidev erTxel mad-loba gadavuxado yofil premier-min-istrs, romelmac mxari dauWira aminiciativas da Rvinis saagentom SeZloaseTi masStabis proeqtis ganxorciele-ba”, _ ganacxada levan daviTaSvilma.

mowveul stumrebs „qarTuli vazisada Rvinis kulturis kvlevis sax-elmwifo samecniero proeqtis” das-rulebisa da miRebuli msofliomniSvnelobis Sedegebis Sesaxeb in-formacia soflis meurneobis ministrmalevan daviTaSvilma, saqarTveloserovnuli muzeumis direqtorma daviTlorTqifaniZem da asociaciis „qar-Tuli Rvino” Tavmjdomare Tina kezel-ma gaacnes.

aSS-is mecnierebaTa erovnuliakademiis samecniero JurnalSi PNAS(msoflioSi erT-erTi yvelaze maRal-reitinguli samecniero Jurnali) gamo-qveynda statia saxelwodebiT „EarlyNeolithic wine of Georgia in the South Cau-casus” („saqarTvelos adreuli neoli-Turi Rvino samxreT kavkasiidan”).qarTvel mecnierebTan erTad, statiisavtorebi arian mecnierebi aSS-dan,safrangeTidan, italiidan, kanadidan,daniidan da israelidan.

statiaSi saubaria saqarTvelosteritoriaze aRmoCenili arqe-ologiuri masalis axladCatarebulimultidisci plinaruli kvlevis

Sesaxeb, romelic adasturebs, rom aqmosaxle tomebi Rvinos jer kidev Zv.w.6000-5800 wlebSi, e.i. 8000 wlis winayenebdnen.

2014 wlidan, asociaciis „qarTuliRvino” iniciativiT da saqarTvelosmTavrobis mxardaWeriT, Rviniserovnuli saagento xelmZRvanelobssaerTaSoriso multidisciplinarulproeqts „qarTuli vazisa da Rviniskulturis kvleva”. proeqtSi, qarTvelmecnierebTan erTad, monawileoben pen-silvaniis, monpelies, milanis, kopen-hagenis, torontos universitetebis,israelis vaismanis institutisa damonpelies agraruli kvlevebiserovnuli institutis (INRA) Tanam-Sromlebi. proeqtis samecniero xelmZR-vanelia saqarTvelos mecnierebaTaerovnuli akademiis wevr-korespondentidaviT lorTqifaniZe, xolo koordi-natori _ Rvinis erovnuli saagentosmecnieri, saqarTvelos mevenaxeobisdargis profesori, soflis meurneobismecnierebaTa akademiuri doqtori daviTmaRraZe.

saqarTvelos mecnierebaTa akademiissimon janaSias saxelobis saxelmwifomuzeumis eqspediciebis mier saqarTve-los teritoriaze neoliTuri xanis(Zv.w. VI aTaswleuli) Zeglebis kvlevame-20 saukunis 60-ian wlebSi daiwyo.sxvadasxva dros mas xelmZRvanelobd-nen aleqsandre javaxiSvili, oTar ja-fariZe da Tamaz kiRuraZe. amJamadgaTxrebs xelmZRvanelobs arqeologimindia jalabaZe. ukanasknel wlebSisaqarTvelos erovnuli muzeumis ar-qeologiuri eqspediciebis mxardamW-erebi arian Rvinis erovnuli saagento,SoTa rusTavelis erovnuli samecnierofondi da torontos universiteti.

proeqtis farglebSi pensilvaniis

universitetis profesoris patrik mak-governis xelmZRvanelobiT Catarebulibiomolekularuli kvlevebis Sedegadmarneulis raionSi mdebare neoliTisperiodis „gadaWrili goris” da„Sulaveris goris” arqeologiurZeglze ukanaskneli periodis gaTxre-bis dros aRmoCenili Tixis WurWliskedlebze RvinisaTvis damaxasiaTebeliorganuli mJavebis (Rvinis mJava, vaSlm-Java, qarvamJava da limonmJava) arsebobadadasturda, rac Vitis vinifera-s vazisjiSisgan damzadebuli Rvinis markeria.saqarTvelos erovnuli muzeumis mec-nierebis, eliso yvavaZisa da nana ru-siSvilis mier muzeumSi Catarebulmapaleobotanikurma kvlevebma cxadyo,rom adreuli neoliTis xanaSi am re-gionSi vazis kultura farTod iyogavrcelebuli. milanis universitetismkvlevrebma, osvaldo failas xelmZR-vanelobiT, aRadgines Zv.w. VIaTaswleulis klimati da daadastures,rom qvemo qarTlSi 8.000 wlis winvazis kultivirebisTvis Sesabamisipirobebi iyo. israelis vaismanis in-stitutSi, elizabeta boaretos xelmZR-vanelobiT ganxorcielebuli labora-toriuli kvlevebis Sedegad, C14-isdaTariRebis meTodiT nimuSebis asakiganisazRvra Zv.w. 6000-5800 wlebiT, rac600-1000 wliT ufro Zvelia, vidreaqamde uZvelesad miCneuli Rviniskvali zagrosis mTianeTidan (irani).

RonisZiebis farglebSi gaimarTadokumenturi filmis „saqarTvelo-Rvi-nis samSoblo” Cveneba. filmi gadaRe-bulia Rvinis erovnuli saagentosdakveTiT, „qarTuli vazisa da Rviniskulturis kvlevis saxelmwifo samec-niero proeqtis” farglebSi „sinemanisfilmzis” mier.

mfwbo!ebwjUbTwjmj;!rbsUvmj!Swjojt!lwmfwb!cj[job!jwbojTwjmjt!nybsebXfsjU!hboypsdjfmeb

cnobili Turqi mwerlis aziz

nesinis es moTxroba 1965 wels

gamoqveynda Jurnal “niangSi”.

saeWvoa, rom igi wakiTxuli hqon-

des saakiancs, Torem am moTxro-

bis Seuracxadi gmiriviT ar moe-

qceoda kievis erT-erTi saxlis

saxuravze.

_ saxuravze giJia, giJi! _ daiZaxaviRacam.

mTeli ubani fexze dadga.quCa Tavidan bolomde xalxiT gaiv-

so. yvelas seiris yureba undoda.policielebi zogi saguSagodan modi-oda, zogic _ TviT sammarTvelodan,saxanZro razmic uceb gamoiZaxes, ardauyovnebiaT.

_ Cemo Svilo, Cemo sayvarelo, CemoWkviano, Camodi Zirs! _ exvewebodadeda giJs.

_ soflis Tavad Tu ar amirCevT,aqedan gadmovvardebi! _ pasuxobdagiJi.

mexanZreebma Tadarigi daiWires daqveviT didi xaliCa gaSales. cxra mex-anZre gaSlili xaliCiT darbodasaxlis irgvliv _ ra viciT, gadmox-toma sad moeprianebao. imdeni irbines,araqaTi gamoeliaT, ofli wurwuriTCamosdiodaT saxeze.

_ Zalian gTxov, Zmobilo, CamodiqveviT! _ eZaxda giJs komisari. misxmaSi muqarac igrZnoboda da mudarac.

_ soflis Tavi gamxadeT da Camoval,arada, Tavs moviklav, Camovvardebi, _pasuxobda giJi.

cudad iyo saqme,_ Camo, Zmao! Camo, Tu kaci xar..._ erTi amas damixedeT! Tqven gindaT,

me CamomiyvanoT Zirs da TviTon axvideTmaRla?.. ar gamova.

_ kargi, kargi, girCevT soflisTavad! _ daiZaxa viRacam.

_ tyuilia. giJi da soflis Tavi?!ver momatyuebT, vera!

_ alahis madlma, marTla agirCieT,_ asZaxa erTma xeljoxianma moxucma.

_ ar mjera, mexumrebiT._ Camodi, ar gexumrebiT._ ar Camoval, qvemoT Camosvla egre

ioli ki ar aris! sxvebs xedavT? vincmaRla avida, Zirs arc erTi ar Camo-sula, yvelas maRla yofna unda.

_ kargi axla, Camodi!_ rad minda soflis Tavoba! qalaqis

mejlisis wevrad Tu ar amirCevT, Tavsmoviklav, aqedan gadmovvardebi,

berikacebi ganze gadgnen._ axla rogorRa moviqceT?_ SevusruloT, rac surs.

_ mainc ar Camova, giJi Tavidanvear unda auSva maRla, Torem ZirsveRar Camoiyvan mere.

mainc dauZaxes:_ gadavwyviteT, Zmao, qalaqis mejli-

sis wevrad agirCieT... Camodi, megobrebsnu alodineb.

_ ar Camoval, vidre qalaqis munic-ipalitetis Tavmjdomared ar gamxdiT.

_ xom giTxariT. ai, sadamde mivida!_ Tqva gabrazebiT erTma moxucma. _magas raRa Camoiyvans.

_ ra moxdeba, Tavmjdomared romavirCioT? _ ikiTxa saxanZro razmisufrosma, romelic gvarianadgaofliliyo aqeT-iqiT sirbiliT. meretuCTan xeli miitana da giJs asZaxa:

_ Camodi, Zmao, municipalitetisTavmjdomared agirCieT, Camodi damovaleobis asrulebas Seudeqi.

giJma muceli SeaTamaSa da cekvadaiwyo.

_ ar Camoval, ra minda TqvenTan?ra saerTo maqvs im xalxTan, giJs romqalaqis municipalitetis Tavmjdo-mared irCevs? ara, ar Camoval.

_ ki magram, aba ra ginda?_ ministroba minda. ministri gamx-

adeT da Camoval.qvemoT erTxans isev iTaTbires da

Semdeg ase gadawyvites:_ iyos neba Seni, ministri xar!

axla mainc Camodi, xom xedav, ramdenixalxi gelodeba?

giJma xeli cxvirTan miitana, TiTebigaSala da daitriala:

_ ver mogarTviT! ra saqme maqvs imxalxTan, giJi rom ministri gaxada.

_ amaod cdilobT, ar Camova. me Za-lian kargad vicnob magnair giJebs.ministrad ki airCieT, magram Tavi iseunda moaCvenoT, TiTqos Camosvlas arsTxovdeT, _ Tqva isev im moxucma.

_ premier-ministrad amirCieT, Toremgadmovvardebi da Tavs moviklav, _ayvirda giJi.

_ ki, batono, ki, batono, premier-ministri xar, Camodi!

_ ar Camova! _ Tqva moxucma.giJma kvlav daiwyo cekva._ mefed amirCieT. mefoba minda.

amirCieT da Camoval.moxucis sityvebi marTldeboda.

isev moiTaTbires._ awi ukan daxeva ar SeiZleba.

raxan amdens SehpirdiT, mihyeviTbolomde, _ Tqva moxucma.

_ agirCieT, mefe xar! _ asZaxesgiJs. _ axla mainc Camodi.

giJma kvlav aaTamaSa muceli._ ar Camoval._ raRa gsurs, mefe gagxadeT da

meti ra ginda?_ ara, ara. imperatorad Tu ar

amirCieT, erT nabijsac ar gadmovdgam...Tavs moviklav!

_ marTla gadmovardeba, _ Tqvamoxucma.

_ kargi, egre iyos, _ iyvira erTxmadyvelam, _ imperatori xar, Camodi.

_ Cemnair imperators TqvenisTanagamoSterebul xalxTan ra xeli aqvs?

_ ki magram, es mainc gviTxari, sxvara gsurs? gviTxari da gavakeTebT.

_ ukve imperatori var, ara? _ikiTxa giJma.

_ imperatori xar, imperatori!_ raxan imperatori var, roca mo-

meprianeba, maSin Camoval, Tu ar mo-minda, sulac ar Camoval.

_ gadmovardeba da gadmovardes, _gabrazda komisari, _ erTi giJiTnaklebi iqneba qveyanaze.

_ axla rogorRa moviqceT? _ mi-ubrunda mexanZreTa ufrosi moxucs, _es giJi qveviT Camosvlas ar apirebs.

_ Camova, _ uTxra moxucma.

_ rogor?_ macadeT, axlave Camoviyvan..._ Cveno dido imperatoro, _ asZaxa

moxucma giJs, _ iqneb Tqvenma upa-tivcemulesobam meeqvse sarTulze Camo-brZaneba inebos?

giJma Tavi moiseriozula._ siamovnebiT.giJi kibeze daeSva da meeqvse sar-

Tulis fanjridan xalxs gamoxeda._ Cveno didebuli, Cveno mxsnelo,

mexuTe sarTulze Camosvla ar gnebavT?_ ratomac ara, _ upasuxa giJma.yvelani gaocebuli Sehyurebdnen

moxucs. giJma meoTxe sarTulis fan-jridan rom gadmoixeda, moxucma asZa-xa:

_ Tqveno brwyinvalebav, Cveno im-peratoro, iqneb mesame sarTulze Camo-brZaneba moiwadinoT?

_ SeiZleba, _ iyo pasuxi.giJi ukve mesame sarTulis fanjri-

dan ixedeboda. axla ise aRar cekvavda,ise aRar aTamaSebda mucels, rogorcsaxuravze yofnisas. axla maTkenTiTqos namdvili mefe midioda.

_ Tqveno ubrwyinvalesobav, meoresarTulze Camosvlas xom ar inebeb-diT?

_ siamovnebiT.xolo roca giJi meore sarTulze

Camovida, moxucma asZaxa:_ Tu Tqveni upativcemulesoba

pirvel sarTulze CamobrZandeba, Cvenssixaruls sazRvari ar eqneba...

giJi quCaSi gamovida. xalxSi Seeria.mere moxucisaken gaemarTa, miuaxlovda,xeli mohxvia da uTxra:

_ ei, Zmobilo, getyoba, erT drosSenc giJi iyavi. giJis ena giJma icis. _mere komisars miubrunda da uTxra: _aba, erTi vnaxoT, rogor brZaneb,SehkariT da fsiqiatriul saavadmy-ofoSi waiyvaneTo! axla xom mainciswavle, rogor unda mouaro giJs?

giJis wasayvanad Sekrebili cnobis-moyvare xalxi moxucs moubrunda:

_ moxuco, rogor moaxerxeT, rogorCamoiyvaneT?

_ eeh, eg arc ise iolia. ormociweli politikaSi medga fexi!.. _ mereerTi Zlier amoioxra da dasZina: _axla rom Zala mqondes, mec avidodimaRla da aba naxavdiT, Tu vinmeCamomiyvanda Zirs.

aziz nesini,Targmna guram baTiaSvilma

tbyvsbw{f!hjKjb"

Page 12: ibnmfu!XjqbTwjmj;saqinform.ge/files/420Ilori-saq.pdf · 2017. 12. 17. · taSi da qebis sigelebi warsuls Cabarda, _ saqmisTvis fulia saWiro, rasac ise advilad, rogorc qarTvel saxelmwifo

12 19 dekemberi 2017-2 ianvari 2018w.

saxalxo moZraoba “samegrelo” dagazeTi “ilori” gilocavT 2018 wels!

ISSN 1987-8966 “ilori” redaqciis misamarTi:

Ucjmjtj-!

cbrsb[jt!rvDb!$7!

tbsfh/!$12129113:41

234-32-95

gazeT “iloris” gacnoba SegiZliaT

“saqinformis”

vebgverdze

WWW.saqinform.ge

mTavari redaqtori: roland jalaRaniagazeTis menejeri: 599-34-37-27 teqredaqtori 568-01-21-32

gazeTi xelmZRvanelobs Tavisufali presiis principebiTavtorebs ekisrebaT pasuxismgebloba faqtebisa da monacemebis

sizusteze. xelnawerebi avtorebs ar ubrundebaT.ori Tabaxis furcelze meti moculobis teqsti redaqcias unda

gaegzavnos el.fostiT (an lazeris diskiT).

ilori

ianvari Tebervali marti aprili

maisi ivnisi ivlisi agvisto

seqteberi oqtomberi noemberi dekemberi

or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv. or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv.

or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv.or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv. or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv. or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv.

or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv.or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv. or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv. or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv.

or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv. or. sam. oTx. xuT. par. Sab. kv.

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30 31

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31

1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

4 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30

1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27 28 29

30 31

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30 31

1 2

3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30 31

1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30

1 2

3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 30

31