MM-I RABBN AHMED FARUK

SERHENDKaddesallahu Srrahulaziz

1563 (H.971) senesinde Hindistan'n Serhend ehrinde dodu. mm- Rabbn ismiyle tannm byk vel , lim , mceddid ve mctehiddir. "Altn Silsile"nin yirmi nc halkasdr. smi, Ahmed bin Abdlehad'dir. Lakab Bedreddn, knyesi Eb'l-Berekt'dr. Hicr ikinci bin ylnn mceddidi (yenileyicisi) olmasndan dolay"Mceddd-i elf-i sn", slam ahkm ile tasavvufu birletirmesi sebebiyle, "Sla" ismi verilmitir. Hazret-i mer'in soyundan olduu iin ,"Frk" nesebiyle anlm, Serhend ehrinden olduu iin de oraya nisbetle, "Serhend" denilmitir. Btn bu vasflaryla birlikte ismi, mm- Rabbn Mceddd-i elf-i sn Ahmed Frk Serhend'dir.

Babas ve dedelerinin hepsi, slih ve fazletli kimselerdi. Babas Abdlehad Efendi din ve fen ilimlerinde yetimi, tasavvufta da en son mertebeye ulamt. Genliinde ilmi yaymak, insanlara hizmet etmek, doru yolu gstermek iin seyahat ettii sralarda, Hindistan'n mehr kasabalarndan Skendere'ye gitmiti. O memleketten asl bir ileye mensb sliha bir hanm, firsetiyle Abdlehad Efendinin mbrek bir zt olduunu anlayp, ona; "Kendi kucamda terbiye edip byttm, iffet ve ismet cevheri bir kz kardeim vardr. Byle sliha bir kzn sizinle nikhlanmasn arz ediyorum. Bu ricm kabl edeceinizi umarm." diye haber gnderdi. Abdlehad Efendi bir mddet dndkten sonra

teklifi kabl edip, o kzla nikhland. Bu evliliklerinden mm- Rabbn dodu.

mm- Rabbn ocukluunda iddetli bir hastala tutulmutu. Evlerinde byk bir znt hsl olup, veft edeceini zannetmilerdi. O zamnn mehr vellerinden ve Abdlkadir-i Geyln'nin yolunun byklerinden h Keml Kihtel Kdir'ye gtrp dusn istediler. h Keml Kdir, mm- Rabbn'yi grnce babasna; "Hi zlmeyiniz. Bu ocuk ok yaayacak, ilmiyle mil, byk bir lim ve esiz bir vel olacak." demi ve ocuun elinden tutup, pmt. Muhabbetle sarlmalarndan dolay, Abdlkdir-i Geyln'nin feyzi ve nru, mbrek vcdunu kaplad.h Keml Kdir, mm- Rabbn hakknda ok gzel ve byk mjdeler verdi. mm- Rabbn yedi-sekiz yalarnda iken h Keml Kdir veft etti.

mm- Rabbn ilk tahsline, babasndan ders alarak balad. Babasndan okuyup Arapay rendi. Kk yata Kur'n- kermi ezberledi. lminin ounu babasndan, bir ksmn da zamnnn mehr limlerinden rendi. Babasndan ders ald srada, eitli ilimlere it kk kitaplar ezberledi. Babasndan ald dersleri tamamlaynca, Siyalkut ehrine gidip orada, Mevln Kemleddn Kemr'den ilim rendi. Mevln Kemleddn mehr lim Abdlhakm-i Siyalkt'nin de hocas olup,

zamnnn en byk limiydi. Bz hads kitaplarn da eyh Ykb- Kemr'den okudu. Kd Behll-i Bedahn'den; hads, tefsr ve bz usl ilimlerinde iczet, diploma ald. On yedi yanda iken tahslini tamamlayp, btn ilimlerden iczet ald. Tahsli srasnda, Kdr ve et byklerinin kalblerindeki feyz ve lezzeti babasndan ald.

Bu srada; Rislet-t-Tehlliyye, Redd-i Revfid, sbt-n-Nbvve adl eserlerini yazd. Edebiyta ok merakl olup, feshat ve belgat, sr'at-i intikli, zeksnn iddeti herkesi hayrette brakyordu.

Bu kadar ilmi ve herkesin stnde olgunluu, tevzsu ile birlikte kalbi, Ahrriyye, Nakbendiyye byklerinin ak ile yanyor, bu yolda yazlm kitaplar okuyordu. Babasnn veftndan bir sene sonra, hacca gitmek zere Serhend'den yola kt. Bu yolculuunda Delhi'ye varnca, orada tandklarndan ve Muhammed Bk-billah'n talebelerinden olan Mevln Hasan Kemr ile grt. Mevln Hasan Kemr, onu hocasnn huzruna gtrp, tantrmak istedi ve; "Bugn Ahrriyye yolunda bu lkede baka byle byk bir zt yoktur. Tliblerin onun bir nazaryla bakyla kavutuklar mnev derecelere gnlerce ekilen ileler ve eitli riyzetlerle nefsin istediklerini yapmamakla kavumak mmkn deildir." dedi.

mm- Rabbn , daha nce babas Abdlehad'dan da Ahrriyye yolunun ve bu yolda bulunanlarn stnlklerini ve kymetini duymutu. Bu yolun byklerinin kitaplarn okuyup onlarn gzel hllerini bildii iin; "Bu Hicz yolunda, byle byk bir limden, bu bykler yolunun zikr ve usullerini almaktan daha iyi ne olur?" diyerek Muhammed Bk-billah'n huzruna gitti. Huzruna girince kalbi imdiye kadar hi duymad, bilmedii eylerle doldu. Hacdan sonra urayp istifde etmei niyet etti ise de, kalbindeki sevgi ve arzu, kendisini brakmad. Ertesi gn huzruna gelip, Ahrriyye feyzine kavumak evkini arzusunu bildirdi ve hizmetinde kald. Bylece Kbe'ye gitmekten vazgeip, Kbe shibini istedi. stdnn da ltuf ve himmeti ile iki ay iinde kimsede grlmeyen hllere kavutu.

mm- Rabbn , Muhammed Bk-billah' tandktan sonra, mridinin szlerine ve hllerine baland. Birka ay sonra, hocas Muhammed Bk-billah ona iczet verdi. Bylece tasavvuf ilminde ve hllerinde de yksek dereceye kavutuktan sonra, memleketi olan Serhend'e dnmesi emrolundu. Hocas, talebesinden ounun yetitirilmesini de ona brakp, onlar da arkasndan Serhend'e gnderdi.eyhi onun iin yle buyurdu: "Kalblere dev, rhlara if olan bu tohumu, Semerkand ve Buhr'dan getirip Hindistan'n bereketli toprana ektim. Tliblerin yetiip kemle

gelmesi iin uratm. O (mm- Rabbn), her dereceyi ap, stnlklerin sonuna varnca, kendimi aradan ekip, talebeyi ona braktm."

mm- Rabbn , memleketine gelince ilim ve edep retmeye isteklileri yetitirmee ve ykseltmee balad. hreti her yere yaylp, her taraftan klar, onun ilminden ve feyzinden faydalanmaya geliyordu. Talebelerine Beydv Tefsr, Shh-i Buhr, Mikt-i Mesbh, Avrif-l-Ma'rif, sl-i Pezdev, Hidye ve erh-i Mevkf gibi bz din kitaplarn ders olarak mkemmel bir ekilde okuturdu. mrnn son zamanlarnda dah talebelerine ilim tahslini sk sk emreder, buna ok nem verirdi. Herkesin kalbini ilim ve nr ile dolduruyor, Muhammed aleyhisselmn dnini canlandryor ve kuvvetlendiriyordu. Zamannn pdihlarn, vli, kumandan, lim ve hkimlerini, ok tesirli mektuplar ile, dne, snnet-i seniyyeye tevik ediyordu. Allah ona yle mnevi ilimler ihsn etmiti ki mridi Bk-billah da huzruna gelir, hrmetle otururdu. Hatt bir gn geldii zaman, mm- Rabbn'yi kalbi ile megl grp, odaya girmedi, hizmetiye de haber verip; "Rahatsz etme!" dedi ve sessizce kapda bekledi. Bir mddet sonra mm- Rabbn kalkp; "Kapda kim var?" deyince std; "Fakr Muhammed Bki." dedi. Bu ismi duyunca kapya koup, edep ve tevzu ile karlad.

mm- Rabbn bir mddet Serhend'de talebe yetitirmekle megl olup, insanlara doru yolu anlattktan sonra, hocas Muhammed Bk-billah' ziyret iin Delhi'ye gitti. Bir mddet hizmetinde kald ve hocas ile ok ho sohbetleri oldu. Btn bu ltuflar ile ok yksek hllere, fazletlere kavumasna ramen, mridi Muhammed Bk-billah'a yaplmas mmkn olmayan bir edeble davranyordu. Muhammed Him-i Kem yle anlatmtr: "Hce Hsmeddn Ahmed'den iittim. Hocam mm- Rabbn'yi medhedip vdkten sonra; "Mertebesi yksek, fazleti ok olmakla berber, edebe riyette, hocamz Muhammed Bk-billah'n talebelerinden hibiri, mm- Rabbn gibi deildi." buyurdu.

mm- Rabbn yle buyurmutur. "Biz drt kii, hocamz Muhammed Bk-billah'a hizmette dierlerinden ilerdeydik. Hepimizin ayr bir ball, ayr bir dncesi vard.Bu fakr yaknen biliyorum ki, byle bir sohbet ve cem'iyyet, terbiye ve ird kayna, Raslullah efendimizin zamnndan sonra dnyda ok az grlmtr. Geri insanlarn en hayrls olan Reslullah efendimiz zamnnda bulunamadk, sohbetine kavuamadk ama, Muhammed Bk-billah nin sadetli sohbetinden de mahrm kalmadk. Bunun iin bu byk nmetin krn yerine getirmek lzmdr. Onun huzrunda herkes kendi ballna, muhabbetine gre bir eylere kavutu."

mm- Rabbn , mridi Muhammed Bk-billah'n ikinci def huzruna gidip bir mddet kaldktan sonra, tekrar memleketine dnd. Bir mddet daha tliblere, isteklilere feyz vermekle megl oldu. Bundan sonra nc def hocasn ziyrete gitti. Bu ziyretinden sonra Delhi'den Serhend'e dnp birka gn kald ve Lhor'a gitti. Lhor ehrinde herkes, mm- Rabbn nin terfini byk bir ganmet bildi. Talebelerinin en mehrlarndan olan; Mevln MuhammedThir, Hce Muhammed, Mevln Esgar Ahmed ve Mevln Ravh Hseyin gibi ztlar bu srada mridi olup, sohbetinde piip yksek derecelere kavutular. mm- Rabbn Lhor'da bulunduu srada, orann limleri kendisine ok hrmet ve edep gsterdiler.

mm- Rabbn nin Lhor'daki sohbetleri devm ederken, hocas Muhammed Bk-billah'n veft haberi geldi. Kalblerdeki huzr ve ferahln yerini, elem ve keder ald. Bu haber zerine, hemen Delhi'ye gidip mbrek mezarlarn ziyret etti. Oullarna ve talebelerinin byklerine tziyede bulundu. Muhammed Bk-billah nin talebeleri, zntlerini ve kalblerindeki elemi, onun terbiyelerinin ve sohbetlerinin bereketleriyle gidermek iin, huzrlarna gelip, Muhammed Bk-billah'a gsterdikleri gibi, mm- Rabbn'ye de; muhabbet, hrmet ve teslimiyet gsterdiler ve onu kabl edip balandlar.

mm- Rabbn , mridi Muhammed Bk-billah'n her sene, veft ettii ay olan Cemzil-hir aynda Serhend'den Delhi'ye kabrini ziyrete gider ve geri dnerdi. ki def da Akra'y terif etti. Bundan baka Serhend'den ayrlp baka bir yere gitmedi. Ancak, haytnn sonuna doru, zamnn sultnnn srr zerine, iki- sene kadar bz beldelerde askerlerin arasnda bulundu.

mm- Rabbn , Serhend'e dndkten sonra, Kdir tarkatnn byklerinden olan h Keml Kdir'nin rhniyetinden de iczet almakla ereflendi. Bu iczeti yle olmutur: Bir sabah mm- Rabbn talebeleri ile murkabe hlinde iken, h Keml'in torunu ve onun btn kemltnn vekli olan h skender, Kehtel'den gelip, h Keml'in bereketli hrkasn mm- Rabbn nin mbrek omuzuna koydu. mm- Rabbn gzlerini anca, h skender'i grd. Tam bir tevzu ile boyunlarna sarld. h yle dedi: "Birka zamandr, hl ve rymda dedem h Keml'i gryorum. Bana, hrkasn size vermemi emrediyordu. Fakat, onlarn bu bereketli hrkasn evden karp, bir bakasna vermek bana ok ar geliyordu. Ama tekrar tekrar emredince, emirlerine uymak lzm oldu." mm- Rabbn, o hrkay giyip odasna gitti. Bir mddet sonra odasndan knca, en yakn srdalarna, mahremlerine yle syledi: "Hazret-i h Keml'in hrkasn giydikten sonra, alacak ok garip hl zhir oldu. yle ki, hrkay giydiim zaman, insanlarn ve cinlerin

seyyidi Abdlkdir-i Geyln'yi, hazret-i h Keml'e kadar devm eden btn halfeleriyle yanmda grdm. Hazret-i Gavs-i A'zm Abdlkdir-i Geyln kalbimi kendi tasarruflarna ald ve huss nisbetlerinin ve yollarnn nrlar ve esrr beni kaplad. Bir mddet bu hlde kaldm. O hllerin beni kaplad zamanda kalbime; "BeniAhrriyye bykleri terbiye ettiler ve iimin ess bu byklerin yolunda olmaktr, imdi baka oluyor." diye geldi. Byle dnrken, Ahrriyye yolunun byklerinin, HceAbdlhlk Gcdvan'den mridim HceBk-billah'a kadar btn halfelerinin geldiini grdm. Benim iim ve icratm hakknda konumaya baladlar. Ahrriyye bykleri; "Bunu biz terbiye ettik. Bizim terbiyemizle zevke, hle ve kemle eriti. Siz ona ne hakla karabilirsiniz?" dediler. Kdir bykleri (Rahimehmullah) da; "Daha ocukluunda bizim ona tevecchmz vardr. Bizim nmet soframzdan tad almtr. imdi de bizim hrkamz giymektedir." dediler.

Onlar byle konuurken Kbreviyye, etiyye yollarndan da birer cemat geldi. Bylece anlamaya vardlar, bundan sonra bu iki erefli nisbetten de kalbimde pay, tam bir evk buldum." mm-Rabbn tasavvufda, bu yollarn hepsinde mrid yetitirip feyz verdi.

mm- Rabbn , benzeri az yetien, mstesn bir slm limi ve byk bir mrid-i kmildir. mm-

Rabbn'nin vstasyla Allah hakk btldan ayrp, ok kalblerden btl kaldrd. mm- Rabbn'nin mektup ve kitaplar, insanlar gafletten uyandrd. Dnyya k sald. Allah'n onu, Raslullah efendimizden bin sene sonra, slm tecdid iin grevlendirdii kabul edilir.

mm- Rabbn'nin dne yllarca yapt bu byk hizmetleri, Ehl-i snnet tikdnn ve doru din bilgilerinin yayldn, bid'atlerin kalktn gren bz sapk kimselerin cef oklarna, eziyet ve iftirlarna hedef oldu. Nice limlerin, fdllarn, kmillerin kendi yollarndan ayrlp, rehberlerini brakp, O'nun etrfna ve hizmetine koumalar ise, hasedlerini daha da artrd.

mm- Rabbni'yi gzden drmek iin hlelere ba vurdular. Mesel, Cneyd-i Badd, Byezd-i Bistm gibi byk meyihi aa gryor diyerek, chil tabakay aldattlar. Meyihin bildirdii vahdet-i vcdu inkr ediyor, diyerek, insanlar ondan soutmaya altlar. Onu sevenlere de; "Meyih-i izm inkr ediyor, Allah'n mrifetine vstasz olarak kavutum diyor." dediler. eit eit iftirlarda bulundular.

O zamnn sultn Selim Cihangir Hnn devlet adamlar, hatt byk vezri, ba mftsi ve etrfndakiler Ehl-i snnet dman idiler. Hlbuki mm- Rabbn nin birok mektuplar ve bilhassa ayrca yazd Redd-i Revfd Rislesi, Ashb-

kirm dmanlarn red etmekte, bylelerinin chil, ahmak ve alak olduklarn anlatmaktayd. mm- Rabbn bu rislesini Buhr'da bulunan en byk zbek hn Abdullah Hana yollamt. "Bunu ran'da, h Abbs- Safev'ye gsterin! Kabl ederse ne iyi, etmezse onunla harb ciz olur." demiti. Kabl etmedi. Harb oldu. Abdullah Han, Hert' ve Horasan'daki ehirleri ald.

Bundan sonra, Hindistan'daki bozuk frkalar, Ashb- kirm dmanlar elele verdiler. Sultna gidip mm- Rabbn hakknda eitli iftirlarda bulunarak ikyet ettiler. Sultan, olu h Cihn' gnderip, mm- Rabbn'yi, evldlarn ve yetitirdii mridlerini arp, hepsini ldrmee karar verdi. Bunun zerine h Cihn, bir mft ile yanna gitti. Sultna secdenin ciz olduunu gsteren bir fetvy da yannda gtrd. "Babama secde edersen seni kurtarabilirim." deyince, mm- Rabbn bu fetvnn zarret zamnnda izin olduunu, azmet ve din btnlnn secde etmemek olduunu, ecel gelince, lmden hibir eyin kurtaramayacan syledi ve secde etmei kabl etmedi. ocuklarn ve mridlerini brakp sultna yalnz gitti. Kendisine yaplan iftirlara kar sultna gzel ve doyurucu cevaplar verdi. Sultan hakkatleri anlyabilecek birisi olmad hlde, neelendi ve serbest brakp zr diledi. Hatt, sultna kendisine yaplan iftirlarn aslsz olduunu ak delllerle anlatrken, orada bulunan Hindlarn bir kumandan, mm- Rabbn'nin

szlerini duyarak orada mslman oldu.

Sultnn ikn olduunu gren iftirc sapklar; "Bunun adamlar oktur. Szleri btn memlekette yrrlktedir. Bunu serbest brakrsak bir karklk kabilir." diyerek, uzun konumalardan sonra sultn aldattlar. Sultan, mm- Rabbn nin, memleketin en salam ve korkun kalesi olan Guwalyar Kalesi'ne hapsedilmesini emretti ve hapsedildi. Bu hdiseye ok zlen talebeleri sultn isyn etmek istediler. Bunu yapabilecek gte idiler. Fakat mm- Rabbn onlar bundan men etti. Sultna hayr du etmelerini emredip; "Sultn incitmek btn insanlara zarar verir." buyurdu. Kendisi de sultna hep hayr du ediyordu. Sultnn vezri, koyu bir muhlif olduundan, zindanda, mm- Rabbn nin bana kardeini tyin etmi ve ok iddetli davranmasn emretmiti.Bu grevli ise ondan eitli kermetler, zlmek yerine heybet, sabr ve hatt nee grerek tvbe etti. Bozuk tikdn terkedip Ehl-i snneti seti ve hlis talebelerinden oldu. Kalede hapis bulunan binlerce kfir, onun bereketi ve sohbetleri ile mslman olmakla ereflendi. Birok gnahkr tvbe etti. mm- Rabbn hapiste sene kaldktan sonra, sultan yaptna pimn oldu. Hapisten karp ikrm ve ihsn eyledi. Bir mddet, asker arasnda kalmasn istedi. Sonra serbest brakp, hrmetle vatanna gnderdi. mm- Rabbn hapisteki bu skntlardan ve urad dertlerden sonra, evvelce bulunduklar hllerin ve

makmlarn binlerce stnde derecelere ykselmi olarak memleketine dnd. mm- Rabbn nceleri; "Yetitiim derecelerin stnde, daha ok makmlar vardr. Onlara ykselmek cell sfat ile, sert terbiye edilmekle olabilir. imdiye kadar cemalsfat ile okanarak terbiye edildim." demiti. Talebesinden bir ksmna; "Elli ile altm arasnda zerime dertler, bellar yaacak." buyurmutu. Buyurduu gibi oldu.

mm- Rabbn ni hapsettiren SelimCihangr Hann olu h Cihn, pdih olmak iin babasna kar geldi. Askeri ok ve babas tarafndaki kumandanlarn ou kalbden kendisine bal olduu hlde zafer kazanamad. O zamnn vellerinden birine hlini anlatp du istedi. O vel dedi ki: "Senin zafer kazanman iin vaktin drt velisinin sana du etmesi lzmdr. Bunlardan seninle berber ise de, en bykleri olan drdncs bu ie rz deildir. O da mm- Rabbn Mceddd-i elf-i sn dir. h Cihn, mm'n huzruna gelip du etmesi iin yalvard. Fakat, mm- Rabbn onun babasna kar gelmesine mni olup nashat etti. "Babana git, elini p, gnln al, yaknda veft edecek, saltanat sana kalacaktr." diye mjde verdi. h Cihn emirlerini dinleyip arzsundan vazgeti. Bir zaman sonra 1627 (H.1037) de babas veft edince saltanata kavutu.

Mslmanlarn zayf dt, kfrn, sapkln,

zulmetin, ve sapk kimselerin her taraf kaplad bir zamanda, binlerce kfir, ok sayda fsk ve fcir onun gzel hllerini grp, sohbetini iitip tvbe ederek slih mslman oldu. Uzaktan yakndan pek ok kimse, ryda ve uyank iken onu grerek yanna komulardr. lim, slih, gen, ihtiyr binlerce kimse onu grp, sohbetinde bulununca, feyz alarak kalbleri zikreder olmutur. Huzrundaki pek ok talebeyi hllere, yksek derecelere kavuturmutur. Her an kermetleri grlr; feyz ve bereket yayard.

Zamnnn limleri, mm- Rabbn ne "Sla" ismi ile hitb ettiler. Sla, birletirici demektir. nk, o, tasavvufun slmiyetten ayr bir ey olmadn slmiyete uygun bir ey olduunu isbat ederek, ahkm- slmiye ile tasavvufu vasl etmi, birletirmitir. Bir hads-i erfte; "mmetimden Sla isminde biri gelir. Onun efati ile ok kimseler Cennet'e girer." buyrularak onun gelecei haber verilmitir. Bu hads-i erf, mm- Syt'nin Cem'l-Cevmi kitabnda vardr. mm- Rabbn bir mektubunda; "Beni iki dery arasnda "Sla" yapan Allah'a hamd olsun." diye du etmitir. Mridleri ve sevenleri arasnda "Sla" ismiyle mehr olmutur. Hads-i erfte mjdelenen "Sla" ismini ondan evvel hi kimse almamtr.

mm- Rabbn , Mceddd-i elf-i sndir. Yni hicr ikinci binin mceddididir. Hads-i erfde, bu

mmete ise, her yz yl banda slm dnini kuvvetlendiren bir lim gelecei haber verilmektedir. Raslullah efendimizden sonra Raslullah gelmeyeceine gre, kendisinden bin sene sonra, slm dnini her bakmdan ihy edecek, dne sokulan bid'atleri temizleyip, asr- sadetteki temiz hline getirecek, zhir ve btn ilimlerde tam vris, lim ve rif bir ztn olmas lzmd. Hads-i erfler bunu bildirmektedir. Bu mhim hizmeti mm- Rabbn yapmtr.Btn slm limleri, bu ztn mm- Rabbn olduunda ittifk etmilerdir.

Bid'atleri temizleyip slm dnini ihy etti. Onun zamnnda Hindistan'da bozuk inanlar yaylmaya balayp, byk fitneler kmt. Ayrca tasavvufta vahdet-i vcdu anlatan szler, mslmanlar arasnda eit eit ekillere sokuldu.Birok chil, byklerin szlerinin mnlarn anlamayarak zamanla dinden kt. Bylece tasavvuf bilgileri ile slmiyetin hkmleri arasnda ayrlk ve atma varm gibi, ikisi birbirinden ayrym gibi gsterilerek, mslmanlar eitli isimler altnda birbirlerinden ayrlmaya ve birbirlerine dman edilmeye alld. mm- Rabbn bata vahdet-i vcd bilgileri olmak zere, yanl anlalan daha birok meseleyi gyet ak bir ekilde zh ederek, insanlarn zihinlerini ve kalblerini, yanl ve bozuk inanlardan, bid'atlerden temizledi. Hakk batldan ayrp, Raslullah'n hak ve doru yol olduunu haber verdii Ehl-i snnet tikdn her yere yayd.

Kendisine ilk def (Mceddd-i elf-i sn) ismini veren, zamnnn en byk limlerinden Abdlhakm-i Siyalkt'dir.

Hce Muhammed Bk-billah'n talebesinin en byklerinden ve en yksek limlerden olan Seyyid Mr Muhammed Numn diyor ki: "mm- Rabbn'ye tbi olma hocam bana syleyince, buna lzum olmadn anlatmak iin; "Kalbimin aynas ancak sizin parlak kalbinizin nruna kar duruyor." dedim. Hocam sert bir sesle; "Sen, Ahmed'i ne sanyorsun? Onun, gne olan nru, bizler gibi binlerce yldz rtmektedir." buyurdu.

Belh ehrinde bulunan Mr Muhammed M'min Kbrev, talebesinden birini, mm- Rabbn'nin huzruna gnderdi. mm- Rabbn'nin huzruna varnca; stdndan, Seyyid Mrekh' dan, Hasan- Kubdn ve Kd'l-kudt Tulek'den selm getirdi ve; "stdm Mr Muhammed M' min buyurdu ki: "htiyrlm mni olmasayd ve yerim yakn olsayd, gidip dersinden istifde eder, lnceye kadar hizmetilik ederdim. Kimseye nasb olmyan nrlar ile kalbimi aydnlatmaa alrdm. Bedenim uzakta, gnlm ise, onunla oradadr. Bu fakri, huzrunda bulunan temiz talebesi gibi kabl buyurmasn ve mukaddes nrlarndan rhuma k salmasn yalvarrm ve benim iin de mbrek elini p!" dedi." deyip, bir daha mm- Rabbn'nin elini pt. Ved edip ayrlrken de; "Belh ehrindeki azzler, kendilerine, yksek

hakkatleri bildiren mektuplarnzdan gndermenizi istirhm ettiler." dedi. Bunun zerine mm- Rabbn bir mektup yazp verdi.

mm- Rabbn nin fkh meselelerinde ilmi her meseleye nnda cevap verebilecek derecedeydi. Usl-i fkhta da tam bir mahret shibiydi. Fakat ihtiytnn okluundan, ou zaman fkh kitaplarna bavururdu. Seferde ve hazarda bz fkh kitaplarn yannda bulundururdu. Bz fkh limlerinin ciz dedii, bzlarnn mekrh dedii bir ite, o kerhet tarafn tercih eder ve o ii yapmazd. "Bir meselenin yaplmasnda ve yaplmamasnda, hell ve haram olmasnda ihtilf olursa, yaplmamas ve haram tarafn tercih etmei mmkn olduu kadar elden karmamaldr." buyururdu.

Bir mridi sfehan'dan gelirken yolculukta atndan heybesini drmt. Farkna varnca, heybeyi aramak iin kfileden ayrld. uraya da, buraya da bakaym diyerek ararken aradan ok zaman geti. Kfile gzden kayboldu. Yolu kaybedip akn, perin bir hlde, resizlik iinde alayarak etrafta kouyordu."Buralarda lp gideceim, yolumu ardm." diye dnyordu. Sonra bir suyun bana oturup abdest ald. Tam bir yalvarla du edip, mm- Rabbn'nin imddna yetimesini istedi. O anda mm- Rabbn bir at zerinde karsna kverdi. Yanna yaklap "Elini ver!" buyurarak elinden tutup onu atn terkisine bindirdi.

Sonra at sratle srp, arad kfileyi grnce attan indirip; "Hadi git!" buyurdu. mm- Rabbn gzden kayboluverdi.

Serhend kdlarndan birinin olu, mm- Rabbn nin sohbetinde bulunanlardan ve sevenlerindendi. Bu gen bir defsnda ok ar bir hastala yakaland. Tabibler hastalna dev bulamadlar. Bunun zerine mm- Rabbn'ye bir mektup yazp, yalvararak, iinde bulunduu iddetli hastalktan kurtulmas iin du istedi. mm- Rabbn mektubuna cevap yazp; "Biz seni himyemize aldk, bu hastalktan kurtulacaksn. Hatrn ho tut." buyurdu. O gen mm- Rabbn nin tevecch ve dus bereketiyle, hastalktan kurtulup shhate kavutu.

mm- Rabbn nin eski talebelerinden biri yle anlatmtr: "Kklmde Kur'n- kermi ezberleyip hfz olmutum. Sonra Serhend'den lhbd'a gittim. Zamanla ie dalp ezberimi unuttum. Bende hfzlk kalmad ve bu hal zere aradan birka yl geti. Sonra memleketim Serhend'e dndm. Bu srada Ramazn- erf ay idi. Serhend'e geldiimde mm- Rabbn'yle grnce bana; "Hfz! Tervih namazn, hatim ile kldr!" buyurdu. Kur'n- kermin ezberimde kalmadn, hfzlm kaybettiimi syledim. Fakat; "Okuyacaksn!" buyurdu. def hlimi arzedip; "Bende hfzlk kalmad." dedimse de kabl etmediler. resiz emre uydum. Tervih

namazn kldrmak zere imm oldum. mm- Rabbn'nin himmeti ile, hfzm unuttuum hlde ilk 21 cz ezberden okumak sretiyle tervihi kldrdm. mm- Rabbn kyamda dinledi. kinci gn tervihde hatmi tamamladm..."

mm- Rabbn nin yakn talebelerinden, ehzde Veliahd'n hocas Mrek eyh yle anlatmtr: "Ben nceleri mm- Rabbn ni sevenlerden deildim. nk, "Kendini hazret-i Eb Bekr'den stn gryor." diye bir iftir yaylmt. Bu sralarda Hindistan'a gitmitim. Serhend ehrine varnca eski dostlarmdan nceden ok kt bir insan olan biriyle karlatm. Fakat bu def onu ok iyi ve stn bir hlde, takv shibi grdm. Yznde bir nr vard. "Sen byle deildin bu hl nedir?" dedim. Cevap olarak; "Ben mm- Rabbn nin hizmetine ve sohbetine girdim, devaml huzrundaym. Onun sohbetinin bereketi ile bu nmete kavutum." dedi. Bunun zerine ben ona; "Senin bahsettiin zt kendinin hazret-i Eb Bekr'den stn olduunu yazm. Onun sohbetinin tesir ve faydas olur mu?" dedim. Arkadam ben byle deyince; "Asl! Binlerce asl! Bilmeden, anlamadan inkr etme! O yeryznn kutbudur. Eer sen onu grp sohbetine kavusaydn, hakknda sylenilen bu iftirnn aslsz olduunu anlardn." dedi. Fakat bendeki phenin okluu sebebiyle; "Grmek istemiyorum." dedim. Arkadam bana mm- Rabbn nin huzruna gidip onu grmem iin ok srar etti. Mutlak

grmemi ve bu yanl dnceden kurtulmam istiyordu. Bu srar zerine mm- Rabbn nin huzruna gitmeye karar verip kendi kendime; "Eer u eyden bahsedip beni ikn ederse onu sevenlerden olurum." dedim. Kendi kendime cevbn almak zere hazrladm sulden birincisi, hakknda kendini hazret-i Eb Bekr'den stn gryor diye sylenilen iftirya cevap vermesi, hemen bu mevzyu ap bu hususta benim phelerimi giderip tam ikn etmesi idi. kincisi; benim babam ve dedelerimden bahsetmesi, ncs de HceHvend Mahmd'dan anlatmas idi. Bu karardan sonra arkadamla berber, mm- Rabbn nin huzruna gittik. Oturmamza izin verdi. Oturduktan sonra yastnn altndan bir mektup karp benim elime verdi. Sonra verdii bu mektubu okuyup yle bir zh yapt ki, hakknda yaplan ve kendini hazret-i Eb Bekr'den stn gryor diyenlerin iftirlarna cevap verip aklad. Benim bu hususta artk hi phem kalmad. Bundan sonra zihnimde tuttuum ikinci meseleye geip; "Mevln Mrek! Senin baban yle yle bir zt, deden de yle yle bir zt ve senin ecddnn erefi yledir." diyerek medhetti. Ayrlmak zere kalktmzda ved ederken, nc olarak tuttuum Hce Hvend Mahmd'dan bahsetmedi diye geti. Tam bu srada yzn bana dnp; "Hce Hvend bizim Przdemizdir ve cezbe shibidir." buyurdu."

Cn Muhammed Celender anlatmtr: "mm-

Rabbn nin yannda talebe iken, bir gn akama doru mm- Rabbn bana; "Sana bir i sylesem yapar msn?" buyurdu. "Canm fed olsun yapmaz olur muyum!" dedim. Bunun zerine benim elime yazl bir kt verdi ve buyurdu ki: "Hafz Rahne'nin bahesine git, orada bir grup dervi oturuyor. Onlarn yanna var. Aralarndan gzel yzl bir derviin onlardan geride bulunduunu greceksin. Bu derviin yanna git, ona bizim du ettiimizi syle. Bu kd ona ver ve buraya gelmesini bildir." Emri zerine derhl syledii yere gittim. Trif ettii ekilde dervilerden bir cemat ve bu cematten biraz geride oturan gzel yzl bir dervi grdm. O da beni grd ve grr grmez bana; "Seni mm- Rabbn mi gnderdi?" dedi. Evet deyip elimdeki kd verdim. mm- Rabbn nin du ettiini ve ardn syledim. Ben byle deyince kalkp, benimle yola koyuldu.

mm- Rabbn nin huzruna girdiimizde bir kede oturuyordu. arp geldiim zt da baka yere oturdu. Bu srada mm- Rabbn kahve getirmemi syledi. Hemen koarak derghtaki kahve piirilen yere gittim. Kahveyi alp getirdim. nce mm- Rabbn'ye sundum. "Ona gtr." buyurarak misfire vermemi istedi. Ona gtrmek zere yzm o tarafa dndm. Onu da mm- Rabbn nin sretinde grdm. Bu sefer o, nce mm- Rabbn'ye gtrmemi syledi. Dnp baktm, mm- Rabbn yerinde oturuyordu.

Huzruna arp geldiim dervi, mm- Rabbn'den beni sordu. O da; "Bu Celender'dendir. smi, Cn Muhammed'dir" dedi. Bunun zerine o dervi; "Babas bizim tandklarmzdandr. Bunu hangi tarkatta yetitiriyorsunuz?" deyince; "Kdiriyye silsilesinden" buyurdu. Bunun zerine o zt; "Allah'a hamd olsun. Onu Seyyid Abdlkdir-i Geyln'ye kavutururuz." dedi. Bu srada mm- Rabbn dar kmak zere kalkt ve benden bir ibrik su istedi. Hemen hazrladm. Dar ktnda bana kutup yldzn gstererek; "Cn Muhammed! Kutup yldzn biliyor musun?Bu mudur deil midir? Dikkatli bak!" buyurdu. Dikkatli baktm kutup yldzndan, zerinde siyah hrka bulunan bir zt kt ve bir anda yanmza geldi. mm- Rabbn bana, "Huzruna yakla! O, Abdlkdir-i Geyln'dir! Ona intisb et, balan." dedi. Bu emre uyarak hemen huzruna yaklatm, benim kendisine intisbm kabl etti. Sonra tekrar kayboldu. Bu srada mm- Rabbn , abdest aldktan sonra mescide girdi. mm- Rabbn nin beni gndererek ard dervi de yanmdayd. Bana glmseyerek ; "Abdlkdir-i Geyln'yi grdn m?" dedi.

Bu hdiseyi Cn Muhammed Celender'den naklen anlatan seyyid zt yle diyor: "Ben bunlar Cn Muhammed Celender'den dinledikten sonra ona dedim ki: "Bu kadar kymetli eylere kavutuktan sonra neden ticrete dalp da derghtan uzak

kaldn?" O da bana; "Acib bir hikyedir. Ben, mm- Rabbn'nin huzrunda talebe iken akrablarm gelip, beni gtrmek istediler. "Buna msade et, biz bunu arya avu yapacaz" diye srar ettiler. mm- Rabbn bana; "Git avu ol" buyurdu. Ben ayrlp gidemedim. Yaknlarm tekrar gelip, srarla beni istediler. "Git" buyurdu. Ben yine gidemedim. Akrablarm kalabalk bir hlde tekrar gelerek, beni gtrmek iin srar ettiler. mm- Rabbn bu hlden rahatsz oldu. Bir gn bir ey yiyordu. Kendi yedii eyin bir parasn koparp bana verdi. Onu azma alr almaz hlim deidi. Dny ilerini dnr hle dnmtm. Bu sefer resiz beni gtrmek iin gelip srar eden akrablarmla gittim. Ticrete balayp, avu oldum. Bundan sonra ticretle uratm. Fakat mridim mm- Rabbn'yi hi unutamadm. Ona ballm kesmedim. " dedi."

mm- Rabbn nin talebelerindenMevln Muhammed Emn, bir gn, hocasna yle arzetti: "Nevbr Hce, asl ve erefli bir ileye mensubtur. Babas ve dedeleri evliydand. Fakat Nevbr Hce ok iki iiyor ve haram ilerle megl oluyor. Islh iin bir tevecch buyurunuz. Bu bir komutandr. Eer tvbe etmek nasb olursa onun sebebiyle askerlerden pekok kimse de kurtulur, slih kimselerden olurlar." Bunu arzedince mm- Rabbn skt etti. Yine bir def ayn ey arzedilince mm- Rabbn buyurdu ki: "Ey Mevln Muhammed! Nevbr Hce'nin

hline tevecch ettim. Onu haramlar ve gnahlar iinde grdm. Onu bu kt hlden kurtarmak iin ok tevecch ettim, uratm. Elim ona ulamad. Fakat sonunda onu kendimize ekeceiz." buyurdu. Aradan uzun zaman geti. Hakknda byle buyurduu o kimse, haramlar terkedip tvbe etti.

Birgn mm- Rabbn hastalanmt. Hastal srasnda yemek iin on bir tne zm istedi. Hizmeti zmleri getirince, mm- Rabbn murkabeye dald.Bir mddet sonra ban kaldrp; "ok garib bir hl grdm. Bu zmleri nme koyduklar zaman, hepsinin, Allah'a mncaat ettiklerini, yalvardklarn iittim. Allah zmlerin mncaatn kabl etti ve hastalktan kurtulma bunlar yemee bal kld." buyurdu. Bu zmlerden birka tne yeyince hastalktan eser kalmad. "

Muhammed Him-i Kem yle anlatmtr: "Seyyidlerden bir gen, medresede talebe idi. Onunla arkadalk ederdik. Bir gn alayarak yanma geldi ve bandan geen bir hdiseyi anlatt. mm- Rabbn nin byk bir kermetini grmt. Dedi ki: "Hazret-i Ali'ye kar savaanlar, hele hazret-i Muviye'yi sevmezdim. Bir gece senin stdn mm- Rabbn'nin Mektbt'n okuyordum. Okuduum yerde; "mm- Enes bin Mlik buyurdu ki: "Hazret-i Muviye'yi, sevmemek onu ktlemek, hazret-i Eb Bekr'i ve hazret-i mer'i sevmemek bunlar

ktlemek gibidir. Ona sene, bunlara sene verilen cezy vermek lzmdr." yazl idi. Bunu okuyunca, canm skld ve yerinde olmayan bir yazy buraya yazm dedim. Mektbt' yere attm. Yatama uzandm. Uyudum. Rymda, senin mridin fkeli ve kzgn bir hlde yanma geldi. ki mbrek elleri ile kulaklarm ekti ve; "Ey chil ocuk! Sen bizim yazdmz beenmiyorsun ve kitabmz frlatp, yere atyorsun. Benim yazm okuyunca aaladn ve inanmadn. Ama gel, seni bir zta gtreyim de gr! Reslullah efendimizin eshbn sevmediin iin, aldandn ondan iit." buyurdu. Beni ekerek, bir baheye gtrd ve kapsnda brakp kendisi yalnzca ilerledi. Uzak'ta grnen byk bir odaya doru yrd. Orada nr yzl, bir zt oturuyordu. ekinerek ve sayg ile o zta selm verdi. nnde diz kp oturdu. Ona bir eyler sylyor, beni gsteriyordu." Uzaktan bana baklarndan benden bahsettii anlalyordu. Biraz sonra senin o yksek stdn mm- Rabbn, kalkt. Beni ard. "Bu oturan zt, hazret-i Ali'dir. yi dinle! Bak ne buyuruyor." dedi. Yanlarna gidip, selm verdim. "Sakn, sakn! Reslullah efendimizin ashbna kar, kalbinde bir dargnlk bulundurma! O byklerden hibirini, asl ktleme. Aramzda muhrebe eklinde grnen ilerimizin, hangi niyetlerle yapldn, biz ve o kardelerimiz biliriz!" dedi. Senin hocann adn syleyerek; "Bu ztn yazlarna da sakn kar gelme!" buyurdu. Bu nashat dinledikten sonra, kalbimi yokladm. Bu hususdaki

teredddn ve soukluun, kalbimden kmadn grdm. Bu hlimi hemen anlad. fkelendi. Senin hocana bakarak; "Bunun gnl daha temizlenmedi. Suratna bir tokat indir!" dedi. eyh , yzme kuvvetli bir tokat indirdi. Tokad yiyince, kendi kendime; "Bunu sevdiim iin onlara dmanlk etmitim. Hlbuki kendisi onlara dmanlmdan bu kadar ok incinmektedir. Bu hlden vazgemeliyim!" dedim. Kalbimi yokladm. Dmanlk, krgnlk kalmam, tertemiz buldum. O anda uyandm. O rynn, o szlerin tad, beni baka hle soktu. Kalbimde Allah'tan baka hibir eyin sevgisi kalmad."

Muhammed Him-i Kem yle anlatmtr: "mm- Rabbn nin makbl talebelerinden olan, yksek yaradll bir azzden iittim, yle buyurdu: "Mhim bir i iin Lhor ehrinden, Burhnpr'a gitmitim. Serhend'e gelip, hazret-i mm'n ellerini pmekle ereflendiim zaman hastalandm. Gideyim mi, kalaym m diye tereddd ediyorum. mm- Rabbn ; "ok mhim bir iin var, muhakkak gitmelisin, inallah hayrls olur." buyurdu. Emirlerine uyarak yola ktm. ki konak gidince hastalm artt. Bir gece byle devm etti. Bu hastaln iddetli zamnnda kendi kendime; "Onlar bana; "Gidin bunda hayr vardr" buyurdu dedim."Hlbuki hastalm ok artt. Bu dnceden sonra bu hastaln atei ve sknts esnsnda, mm- Rabbn'yi ryda grdm. "Hi zlme, if

bulacaksn yola devm et." buyurdu. Sabah olunca, hastalk tammen geti. Delhi'ye gelince, orada bir dostum bana Hre helvas ikrm etti. Bunu yiyince, yeniden hastalandm. Yataa dtm ve mm- Rabbn'nin kerem ve tevecchne kavumak iin yalvarmaa baladm. ki gn gemeden, hazret-i mm'n huzrunda bulunan, eski ve sammi dostlarmdan biri, niden kapdan ieri girdi. "Hayrdr inallah." dedim. Dedi ki: "Beni mm- Rabbn gnderdi. "Git, filn dostunun yannda bulun, imdi ar hastadr, senin gibi iten, hlden anlayana ok ihtiyc olup, berber bulunursunuz." buyurdu. "Senin yanna gelmek zere yola kacam srada bir torba ifl ot isteyip sana getirmem iin bana verdi. te getirdim." Ben dedim ki: "Bu otlar mm- Rabbn benim hastalmn iyilemesi iin ilc olarak gndermitir. Bu otlar ezip, suyunu imeliyim." Doktorlar; beni bundan men etmek istediler. Ben onlara; "mm- Rabbn bunlar benim iin gnderdi ieceim." dedim. ster istemez o otlar ezip erbet yaptlar. er imez, hastalmn hafiflediini anladm. Ertesi gn kalan otlarn da suyunu karp iince bsbtn kurtuldum. "

O zamnn sultnnn nc olu, dier kardelerinden ok daha olgun ve aralarnda sekin bir durumdayd. Babasna isyn etmiti. Bir taraftan babas, bir taraftan da bu olu, kuvvetli ordularla birbirlerine hcm ettiler. iddetli bir harb balad. Babasnn tarafnda bulunup, en

mhim ileri yrten byk bir kumandan, bu harb srasnda sultnn olunun tarafna geti. Bu ehzde, vellerin ve limlerin sevgisini kazanmt. slmiyetin yaylmasna gayret ve mslmanlar himye ediyordu. Zamnn evliysnn byklerinden bir ksm, mm- Rabbn'ye mektup yazp; "Delhi'de bulunan veller kef ve vkalarla glibiyetin ve nusretin ehzde tarafnda olduunu gryorlar. Hazretiniz bu hususda ne buyururlar" dediler: mm- Rabbn cevbnda; "Harb meydanndaki vaziyetin bunun aksi olduunu anlyorum, fakat sonunda ehzdenin kazanacan tammen gryorum." buyurdu. Buyurduklar gibi oldu. Bir mddet kadar dierleri devleti idre edip, sonra Allah kardeler arasnda sultanl ona (h Cihn bin Cihngir'e) nasb etti. Babasnn vekli olarak onun makmna geti. Syesinde memleket nizma girdi. rifler ve limler hrmet grdler. Dne stn hizmetler yapld.

mm- Rabbn 1615 (H.1024) senesinde, elli yalarnda iken, talebelerinden ok sevdiklerine; "Benim mrm ve hayatm hakkndaki kaz-y mbremin altm sene olduunu ilhm ile bana bildirdiler." buyurdu. Ve buna ok sevindi. nk Raslullah efendimize tbi olmasnn okluu, ya bakmndan da uymakla belli oluyordu. Ayn zamanda bu hususta hazret-i Eb Bekr'e, hazret-i mer'e ve hazret-i Ali'ye de uymu oluyordu.

1623 (H.1032) senesinde Ecmr'de iken; "Veft etmemin yakn olduuna dir iretler, almetler grlmee balad." buyurdu. Serhend'de bulunan oullarna mektup yazp; "mrmzn sona ermesi yakndr." buyurdu. Babalarnn hasreti ve ayrl ile yanan, oullar, bu mektubu alnca, babalarnn bulunduu yere hareket ettiler. Huzruna kavuunca, oullarn zel odasna ard. Buyurdu ki: " Oullarm, bu dnyya hibir ekilde nazarm ve ballm kalmad. br dnyya gitmek cb ediyor, gitme ve yolculuk almetleri grnmee balad."

Muhammed Him-i Kem demitir ki: "Oullar odadan knca, kalblerindeki sknty ve llemeyen znty, bu fakr grdm. Her birinin alamaktan boaz tkanyordu. Byle olduklarn grnce, kendilerine ne iin bu kadar aladklarn sordum. Babalar mm- Rabbn nin veftnn yakn olduunu aklamas zerine sebebini rendim. Fakat mm- Rabbn , bu haberden oullarnn ok zgn olduunu, kalblerindeki sknt ve darl grnce, daha bir yldan ok yaayacaklarn hissederek , tekrar oullarn ardlar ve; "Bir takm ileri tamamlamak iin daha bir mddet yaayacamz bildirdiler." buyurdu. Bunun zerine iki kardeler ok sevindi... Bu mjdelerinden, oullar ve bu fakir uzun yllar yaayacaklarn mid ettik."

mm- Rabbn o gnlerde, Hce Munddn

et'nin mezrn ziyrete gitti. Bir mddet kalblerine murkabe ederek oturdu. Kalknca, buyurdu ki: "Hazret-i Hce ok iltift edip, ok efkat gsterdiler. Kendi huss bereketlerinden ziyfetler verdiler. Konutuk ve ok srlar akland. Konuulanlardan biri udur: Buyurdu ki: "Bu asker arasnda bulunmaktan kurtulmaa almaynz. Kendinizi Allah'n rzsna braknz." Bu arada o mezarda hizmet gren trbedrlar gelip, mm- Rabbnnin elini pmekle ereflendiler.

Munddn et nin kabrinin rtsn her sene deitirip, eskisini evliynn byklerinden birine gnderirlerdi. Yhud da zamnn pdihna verirler, o da , bir sandkta, teberrken saklard. O gn, o mezarn rtsn deitirdiler ve eskisini mm- Rabbn nin huzruna getirip, takdm ettiler. mm- Rabbn tam bir edeble kabl etti. rty hizmetilerine verip, kalbden bir ah ekdi ve; "Hazret-i Hce'ye bundan daha yakn bir libs, bir rt yoktur. Bunu saklayn, bana kefen olsun" buyurdu.

mm- Rabbn Ecmr seferinden Serhend'e dnnce, artk evinde inzivya ekildi. Bir mddet, be vakit namaz ve Cum namaz hri, evden dar kmad. Nr ve esrr menba olan zel odasna; Muhammed Him-i Kem'den, oullarndan, talebelerinden ve hizmetilerinden iki kii hri, bakalarnn girmesi ok ndir

oluyordu. Halveti setii gnlerden bir gn, bir nefes ekip; "Eb Ali Dekkk'n merebi ok ykselince, meclisinde insan kalmad." szn syledi. Burada olduu gibi, mrnn sonuna doru, mm- Rabbn nin merebi de o kadar yce oldu ki, mridlerden en ileri gelenler bile mektebe yeni balayan kk ocuklar gibi kalyorlard.

mm- Rabbn nin talebelerinden biri yle anlatmtr: "mm- Rabbn nin mrnn son gnlerinde, hasta olduu srada huzruna kp, birka gnlne memleketime gidip gelmek iin izin istedim. "Birka gn dur!" buyurdu. Sonra tekrar arzedip; "Hemen gidip, dneceim." dedim. "Birka gn sabret!" buyurdu. Fakat; "Gidip en ksa zamanda huzrunuza dneceim." deyince, izin verdi ve: "Sen nerede, biz nerede, ilkbahar nerede?" msra'n okudu. Bu sznden birka gn sonra veft etti.

Bunun gibi, huss mahremleri ve onlara ok yakn olanlar; bu gnlerde mm- Rabbn'ye inziv ve insanlardan uzak kalmalarna temasla; "oluk-ocuunuzdan ve btn insanlardan ayrlmanzn, uzlete ekilmenizin sebebi nedir?" diye sorunca, cevbnda; "Bu dnydan gmemi ok yakn gryorum. byle olunca, tammen inziv ve ayrl tercih edip, dim istigfr ediyorum, af diliyorum. Bunlar zarr gryorum. Btn vakitlerimi ve nefeslerimi, zhir ve btn

ibdetlerle geirmeyi elzem buluyorum. Bu da ancak, insanlardan ayrlmak ve yalnz kalmakla ele geer. Bunun iin beni braknz, benden ayrlnz ve beni Allah'a smarlaynz." buyurdu.

Yine son gnlerinde, evinin sofasnda istirahat ederken, niden; "ki ay sonra biz bu evde olmayz" buyurdu. Orada bulunanlar; "zel odanzda m bulunacaksnz?" diye arzettiler. Buyurdu ki: "Orada da olmayacam." "Ya nerede olacaksnz?" diye sordular. "Bu yerlerden hibirinde olmam. Bakalm ne olur?" buyurup, yollarnn cb ak sylemedi.

Bu arada ok sadaka verdi ve byk hayrlar yapt. Esrar mahremlerinden, yaknlarndan biri, bu sadaka ve hayratlarnn okluunu grnce; "Btn bu hayratlar, bellarn giderilmesi iin midir?" diye sordu. Buyurdu ki: "Hayr, belki de kavumak evki ile bunlar yapyorum. Ve u beyti okuyup gzlerinden sevin gzyalar dkld:

"Vuslat gndr srdam leme kucak aaym,Bu devletin, bu nmetin sevinlerini saaym."

Muharrem aynn on ikinci gn buyurdu ki: "Bana bu dnydan br dnyya gitmeme krk veya elli gn kaldn bildirdiler. Mezrm da gsterdiler." Bu szleri dinleyenler zldler ve ardlar. O gnlerde, olu Muhammed Sad birgn, mm- Rabbn'yi alarken grd. Sebebini sordu.

Cevbnda; "Allah'a kavumann sevinci ile alyorum." buyurdu. Yine olu; "Allah , bu ii, bu dnyda ok sevdiklerinin isteine brakr. Mdem ki, siz bu kadar ok istiyorsunuz, elbette gidersiniz." diye arz etti. Bu sz syleyen oullarnda bir deime grd ve buyurdu ki: "Muhammed Sa'd! Allah'n gayretine dokunuyorsun." Olu; "Kendi hlime zlyorum." dedi ve gyet samm bir beynla, "Ey babacm! Bize yaptnz bu efkatszlk ve acmaszlk nedendir?" diye arz etti. Bunun zerine; "Allah sizden sevgilidir. Ayrca bizim size efkat ve yardmlarmz, veft ettikten sonra, bu dnydakinden daha ok olacaktr. nk bu dnyda, insanlk cb bzan ister istemez yardm ve tevecch tam olmuyor. Hlbuki ldkten sonra, beer sfatlardan tammen ayrlma vardr." buyurdu. Bunu syledii gnden tibren, o gnleri saymaa baladlar. yle ki, Safer aynn yirmi ikinci gecesi dostlarna ; "Bugn sylediim gnlerin krknc gn gemi oluyor. Bakalm bu yedi-sekiz gnde ne zuhr eder" buyurdu. Yine oullarna buyurdu ki: "u arada hsl olan birka gnlk salkta, Allah Habbine tbi olan bir insanda bulunabilecek btn kemlt bana ihsn eyledi." Oullarnn bu szlerden kalbleri paraland. nk, bu szlerde hazret-i Eb Bekr Sddk-i Ekber'in; "Bu gn dninizi tamam eyledim." yet-i kermesi gelince kalblerine gelen, yni 'Raslullah efendimiz veft edecektir', ilhmndan bir iret bulunduunu anladlar.

"Senin misk zlfnden, ayrlk gecesinin kokusu geliyor."

Safer aynn yirmi Perembe gn, dervilere, kendi mbrek elleriyle elbiselerini taksim etti. Kendi zerinde pamuklu, scak tutan bir elbise bulunmad iin, havann soukluu tesir edip, titremee balad ve tekrar yataa dt. Raslullah efendimiz hastalktan kurtulup, az bir zaman sonra tekrar hasta olmular ve veft eylemilerdi. mm- Rabbn , bu hususta da ittib' karmad. Bu hastalk zamnnda, ledn srlarn, daha ok oullarna anlatt. Bir gn lednni hakkatleri beynda o kadar urayordu ki, olu Hce Muhammed Sad; "Hazretinizin hastal bu kadar konumanza elverili deildir, bu mrifetlerin beynn bir baka zamna braksanz nasl olur babam?" diye arzetti. Bunun zerine: "Ey oul! Daha zaman ve frsat var m? Biliyorum ki, bir baka vakit, bu kadarn sylemeye de kuvvet ve kudret bulamayacam." buyurdular.

Bu gnlerde hastal iddetli olmasna ramen cematle namaz klma terketmedi. Ancak son drt-be gn, yalnz bana namaz kld. Dular, tesbihat, salavt, zikri ve murkabeyi eksiksiz yapyordu. Bir gece, gecenin nc yarsnda kalkp abdest ald. Teheccd namazn ayakta kld ve; "Bu bizim son teheccdmzdr." buyurdu.

Veftndan biraz nce, kendinden geme hli grld. Byk olu, "Bu kendinden geme hlinin iddeti , hastalk m, yoksa istirk (nrlara gmlme) sebebi ile midir?", diye arzetti. Cevbnda; "stirak sebebi iledir. nk, bz hller grnyor. Bunun iin onlara tevecch ediyorum, t ki hepsini olduklar gibi grebileyim ve bunlarla her ey tam ve mkemmel olsun." buyurdu. Bu derin srlardan oullarnn kulaklarna fsldad. Bu kendinden geme hlinden kurtulunca,mridana "elved" szn hatrlatan, vasiyetlerini sylemeye balad. Bu vasiyetlerin ou; mutbeata, Raslullah'a tbi olmaya tevik, snnete yapma, bid'atten kanma, zikr ve murkabeye devm etme hakknda idi.

Sohbetlerinden birinde; "Mezrm belli olmayan bir yere yapnz." buyurdu.Oullar arzettiler ki: "Bundan evvel, hazretinizin ireti ile aabeyimizin defnedildii, erefli ve bereketli yer hakknda; "Benim mezrm orada olacaktr. Ayn yerde defnedileceim." buyurmutunuz. Bu gn de byle buyuruyorsunuz." "Evet yleydi. Fakat imdi ben byle istiyorum." dedi. Oullarnn, bunu kabl etme hakknda durakladklarn grnce; "Eer byle yapmazsanz, ehrin dnda babamn yanna defnediniz. Bu da olmazsa, ehrin hricinde bir bahede benim mezrm yapnz. Sslemeyiniz. Olduu gibi braknz ki, en ksa zamanda nin kalmasn." buyurdu. Kendi kabirleri iin

buyurduklar iki yer hakknda, oullarnda bir duraklama, tebessm edip; "Serbestsiniz. Nereyi mnsip grrseniz, oraya defnediniz." buyurdu.

Veft ettii Safer aynn yirmi dokuzuncu Sal gn, gece kendine hizmet eden hizmetilerine; "ok zahmet ektiniz, bu sizin son zahmetinizdir." buyurdu. Gecenin sonunda: "Bu gece de bitti, sabah oldu." buyurdu. O gnn irk zamnnda; "Beni yatama yatrn." buyurdu. Sedirin zerine yatnca, snnet zere sa elini sa yanann altna koyup, zikrle megl oldu. Byk olu Muhammed Sad, babasnn sk sk nefes aldn grnce; "Hliniz nasldr babam?" diye sordu. "yiyim ve kldm o iki rekat namaz kfidir." buyurdu. Bundan sonra bir daha konumad. Yalnz Allah'n ismini syledi ve biraz sonra da veft etti. Bu hususta da Rasullerin Serverine tbi oldu. Veft 1624 (H.1034) senesi, Safer aynn yirmi sekizi, Sal gn kuluk vaktidir.

Raslullah efendimizin veft ay olan Reblevvel aynn ilk gecesi, Raslullah efendimizin huzruna kavutu. Hastalk ektii gnler, yann sene adedi kadar olup, altm gn idi. Hads-i erfde; "Bir gnlk humm, bir senenin keffretidir" buyuruldu. ektikleri hastalk, bu hads-i erfin mnsna uygun oldu.

mm- Rabbn nin nrlu bedeni ykama tahtasnn zerine konulup, elbiseleri soyulunca, orada

bulunanlar namazda olduu gibi ellerini baladn grdler. Sa elinin ba parma ve kk parman, sol elin bileinde halka yapt. Hlbuki, oullar veftndan sonra, kollarn dzeltip uzatmlard. Ykayc, mbrek ellerini ap dzeltti. Sol tarafa yatrd, sa tarafn ykad. Sa tarafa yatrp sol tarafn ykayaca zaman, orada bulunanlar, zif bir hareketle ellerinin hareket ettiini, biraraya geldiini ve eskisi gibi tekrar sa elinin ba ve kk parmaklarnn, sol elinin bileinde halka yaptn grdler. Kefene sardklar zaman, yine ellerinin baland grld. Bu hal iki- def vki oldu. Nihyet oradakiler, bunda derin bir mn ve gizli bir sr olduunu anlayp, bir daha ellerini amaya uramadlar ve oullar Hce Muhammed Sad; "Mdem ki, muhterem babam byle istiyor, byle brakalm" buyurdu. Raslullah efendimiz hads-i erfde; "Yaadklar gibi lrler" buyurdu.

mm- Rabbn nin cenze namazn, olu Hce Muhammed Sad kldrd. Veftnda 63 yanda idi. Serhend'de evinin yannda defnedildi. Daha sonra Afganistan pdih h-i Zamn, kabri zerine byk ve ok sanatl bir trbe yaptrd. Veft haberi, sevenlerini ok zd. Veft zerine iirler yazlm ve pekok trih drlmtr. Onun veftna dayanamayan talebelerinden Muhammed Him-i Kem yle anlatr: "Veft ettii gnn akam ehrin kenarnda virne bir mescidde, onun hayliyle iim yanyor, kalbim paralanyordu.

Kalbimden souk hlar ekiyor, gzmden yakc gzyalar dkyordum. Ben bu hlde iken birden rhniyeti gzkp; "Sabretmek lzm." buyurdu. Binlerce krklk ve perianlk iinde; "Ey efendim, atee kim dayanabilir?" dedim. "brhim aleyhisselma uymay yerine getirmek lzmdr." buyurdu. Bylece, bu kendinden gemi n divnelii artt, zdrbm ve ona olan muhabbetimi dile getiren iirler sylemee baladm."

Byk olu Muhammed Sad buyurdu ki: "Babam, veftndan sonra ryda grdm. Allah'n kendisine verdii byk nmetlerden sevinle anlatyor ve iftihr ediyordu. Kendisine; "Canm babam, kr makmndan hi kimseye bir nasb verdiler mi?" diye arzettim. "Evet, beni de kredenlerden eylediler." buyurdu. Arzettim ki, "Kur'n- Kerm'de melen; "kreden kullar azdr." (Sebe' sresi: 13) buyuruluyor. Bu yetten anlalan, bu cematin, nebiler olduudur. Yhud da nebilerin nde gelen ashabdr. Hazret-i Eb Bekr-i Sddk gibi.."deyince; "Evet, yledir. Fakat beni zel bir ihsn ve inyetle, o kredenler cematine dhil eylediler." buyurdu.

Hce Muhammed Ma'sm buyurdu ki: "Babam veftndan sonra ryda grdm. " Mnker ve Nekr'in suli nasl geti?" diye sordum.Buyurdu ki: "Allah merhamet ederek, bereket cihetiyle ilhm edip; "Eer sen izin verirsen bu iki melek

kabrine gelecek." buyurdu. "Ey Allah'm! Bu iki melek de, senin huzrunda kalsnlar" dedim.Rabbim sonsuz rahmet ve merhametinden bana acd ve onlar benim yanma gndermedi." Tekrar; "Kabir skmas nasl geti?" diye sordum. "Oldu, fakat ok az oldu." buyurdu.

Eserleri:

1) Mektbt: slm leminde mm- Rabbn'nin Mektbt' kadar yaygnlkla okunan kitap azdr. Mektbt, cild olup, be yz yirmi alt mektubunun toplanmasndan meydna gelmitir. Kelm ve fkh bilgilerini, tasavvufun mrifetlerini aklayan usuz bir dery gibi esiz bir eserdir.

Mektbt'n birinci cildi 1616 (H.1025) senesinde talebelerinin mehrlarndan Yr Muhammed Cedd-i Bedah Talkn tarafndan toplanmtr. Birinci cildde 313 mektup vardr. Bu cildin son mektubu, Muhammed Him-i Kem'ye yazlmtr. mm- Rabbn birinci cildin son mektubunu yaznca; "Muhammed Him'e gnderilen bu mektupla resllerin, din shibi nebilerin ve Ashb- Bedr'in saysna uygun olduundan, 313 mektupla birinci cildi burada bitirelim" buyurmutur.

kinci cildi ise 1619 (H.1028) senesinde yine

talebelerinden, Abdlhay Ptn tarafndan toplanmtr. Bu cildde Esm-i hsn yni Allah'n Kur'n- kermde geen doksan dokuz ismi saysnca 99 mektup vardr.

nc cild de mm- Rabbn nin veftndan sonra 1630 (H.1040) senesinde talebelerinden Muhammed Him-i Kem tarafndan toplanm olup, bu cildde de Kur'n- kermdeki srelerin saysnca 114 mektup vardr. Her cildde toplam be yz yirmi alt 526 mektup vard. mm- Rabbn nin veftndan sonra on mektubu daha nc cilde ilve edilmitir. Bylece toplam mektup adedi 536 olmutur.

Mektbt'daki mektuplarn birka Araba, geri kalanlarn hepsi Farsadr. eitli zamanlarda baslmtr.

2) Redd-i Revfd: Farsa olup, Rfzleri reddeden bu kitabn Trkesi, "Hak Szn Veskalar" kitabnda, bir blm olarak yaynlanmtr. Arapa'ya da tercme edilmitir.

3) sbtn-Nbvve: "Peygamberlik nedir?" ad ile Trkeye tercme edilmitir. Hak Szn Veskalar kitab iinde bir blm olarak yaynlanmtr. Ayrca Arapas, ngilizceye ve Franszcaya da tercme edilmitir.

4) Mebde' ve Me'd, 5) db-l-Mrdn, 6)

Ta'lkt-l-Avrif, 7) Risle-i Tehlliyye, 8) erh-i Rub'yyt- Abd-il-Bk, 9) Merif-i Lednniye, 10) Mkeft- Gaybiyye, 11) Cezbe ve Slk Rislesi.

MAM-I RABBAN'NN SOHBETLERNDEN

Edebi gzetmek, zikrden stndr. Edebi gzetmeyen Hakk'a kavuamaz.

Ehlininn gnl iin gnah ilemek ahmaklktr.

Farz brakp, nfile ibdetleri yapmak bouna vakit geirmektir.

Gn shiplerinin yni zenginlerin, alak gnll olmas gzeldir. Fakirlerin ise onurlu olmas lzmdr.

nsana lzm olan nce Ehl-i snnete uygun inanmak, sonra Allah'n emir ve yasaklarna uymak, daha sonra tasavvuf yolunda ilerlemektir.

Kalbin tasfiyesi (temizlenmesi); slma uymakla, snnetlere yapmakla, bid'atlerden kamakla ve nefse tatl gelen eylerden saknmakla olur. Zikr ve mridi sevmek bunu kolaylatrr.

Kalbin birok eyleri sevmesinin sebebi, hep o bir

ey iindir. O da nefsdir.

Kfirlere kymet vermek, mslmanl aalamak olur.

Kelime-i tevhd; putlara ibdeti brakp, Hakk'a ibdet etmek demektir.

Kfr, nefs-i emmrenin isteklerinden hsl olur.

Mal zarardan korumann ilc, zekt vermektir.

Mbahlar gelii gzel kullanan, pheli eyleri yapmaa balar. phelileri yapmak da harama yol aar.

Bykleri sevmek, sadetin sermyesidir. Muhabbete mdhane, geveklik smaz.

Nefs bir ktlk deposudur. Kendini iyi sanarak Cehl-i mrekkeb olmutur.

Nefse, gnahlardan kamak, ibdet yapmaktan daha g gelir. Onun iin gnahtan kamak daha sevaptr.

Er-Rezzk olan Hakk , rzklara kefil olmu, kullarn bu skntdan kurtarmtr.

Sadet, mr uzun ve ibdeti ok olanndr.

Sonsuz sadete kavumak, Rasullere uymaa baldr.

Sohbeti ganmet bilmelidir. Sohbetin stnl, btn stnlklerin ve kemllerin stdr.

Snnet ile bid'at birbirinin zdddr. Birini yapnca teki yok olur.

Zhid, dnyya gnl balamad iin, insanlarn en akllsdr.

Zekt niyeti ile bir kuru vermek, dalar kadar altn sadaka olarak vermekten daha sevapdr.

Slih ameller slmn be artdr. Slih amelleri yapmadan kalb selmette olmaz.

Cennet ile Cehennem'den baka ebed bir yer yoktur. Cennet'e girmek iin mn ve dnin emirlerine uymak lzmdr.

Dnyy maksad edinmemeli. Dny, nefsin arzularna yardmcdr. Dny ve hiret bir arada olmaz. Dnyya dkn olmak, gnahlarn badr. Dnyya dkn olanlar hirette zarar grr. Dnyya dkn olmamann ilc, slma uymaktr.

Bu zamanda dnyy terk etmek ok zordur. Dnyy terk lzmdr. Hakkaten terk edemeyen, hkmen terk etmelidir ki, hirette kurtulabilsin.

Hkmen terk etmek de byk nmettir. Bu da, yemekte, imekte, giyinmekte, meskende, dnin huddundan darya tamamakla olur.

Dnyy terk etmek iki trldr; birincisi, mbahlarn, zarret mikdrndan fazlasn terktir. Bu ok iyidir. kincisi, haramlar ve phelileri terkedip yalnz mbahlar kullanmaktr. Bu zamanda bu da iyidir.

Tesbih okumak (Subhnallah demek), tvbenin anahtar ve hatt zdr.

Vakit ok kymetlidir. Kymetli eyler iin kullanmak lzmdr. lerin en kymetlisi shibine hizmet etmektir. Yni Allah'a ibdet ve tat etmektir.

Genlik zamnnda dnin emirlerine uymak, dny ve hiret nmetlerinin en stndr.

Annenin yavrusuna faydas olmad (annenin yavrusundan kaaca) kymet gn iin, hazrlk yapmayana yazklar olsun!

yet-i kermede melen; "Vallhu basrun= Allah onlarn ne yaptklarn grmektedir" buyruldu. Allah her eyi grd hlde, (insanlar) irkin ileri yaparlar. Aa bir kimsenin bile bu ileri grdn bilseler, vaz geerler yapmazlar. Bunlar ya Hakk'n grmesine inanmyorlar, yhud onun

grmesine kymet vermiyorlar. mn olana her ikisi de yakmaz.

Vellerin hibiri, nebi mertebesine varamaz.Vellerin hibiri, Sahb mertebesine kamaz.

hls ile yaplan kk bir i, senelerce yaplan ibdetler gibi kazan (sevap) hsl eder.

Her ibdeti seve seve yapmal. Kul hakkna dokunmamaa, hakk olanlara hakkn demee titizlikle almaldr.

Dnynn vefszlkta ei yoktur, dnyy isteyenler de alaklkta ve bahillikte (cimrilikte) mehrdur. Azz mrn, bu vefszn ve deersizin peinde harcayanlara yazklar ve korkular olsun.

Genlik ann kymetini biliniz! Bu kymetli gnlerinizde, slm reniniz ve bu bilgilere uygun yaaynz! Kymetli mrnz faydasz, bo eyler arkasnda, oyun ve elence ile geirmemek iin uyank olunuz.

nsanlar riyzet deyince, alk ekmei ve oru tutma anladlar. Hlbuki, dnimizin emrettii kadar yemek iin dikkat etmek, binlerce sene nfile oru tutmaktan daha faydaldr.

Bir kimsenin nne lezzetli, tatl yemekler konsa,

itihs olduu hlde ve hepsini yemek istedii hlde, dnimizin emrettii kadar yiyip, fazlasn brakmas, iddetli bir riyzettir ve dier riyzetlerden ok stndr.

Bir farz vaktinde yapmak, bin sene nfile ibdet yapmaktan daha ok faydaldr.

lmek, felket deildir. ldkten sonra, bana gelecekleri bilmemek felkettir.

Sonsuz kurtulua kavumak iin, ey muhakkak lzmdr: lim, amel, ihls.

llere du ve istigfr etmekle ve onlar iin sadaka vermekle, imdtlarna yetimek lzmdr.

Dnyy ele geirmek iin hireti vermek ve insanlara yaranmak iin Allah' brakmak ahmaklktr.

Nefse kolay ve tatl gelen eyi sadet zannetmemeli, nefse g ve ac gelenleri de ekvet ve felket sanmamaldr.

Birka gnlk zamn byk nmet bilerek, Allah'n beendii eyleri yapmaa almaldr.

bdetlerin hepsini kendinde toplayan ve insan Allah'a en ok yaklatran ey namazdr.

Chillerin, byklere dil uzatmalarna sebeb olmaynz! Her iinizin slm'a uygun olmas iin, Allah'a yalvarnz.

Geici lezzetlere, abuk biten, tkenen dnylklaraaldanmamaldr.

hsn shibinin kaps alnnca alr.

Gnl dalgnlnn ilc; gnln Allah'a vermi olanlarn sohbetidir.

Dny hayt pek ksadr. Bunu en lzumlu eyde kullanmak gerekir. Bu en lzmlu ey de, kalbini toparlam olanlarn yannda bulunmaktr. Hibir ey sohbet gibi faydal olmaz.

EDEBE RYET

Bir gn, hfzlardan biri, kendi minderlerinden aa bir minder koyup zerine oturarak, Kur'n- kerm okumaa balad. mm-Rabbn bu durumun farkna varp, hemen zerinde oturduu minderi bir kenara ekip yere oturdu. Hibir zaman Kur'n- Kerm okumakta olan hfzdan yksekte oturmazd."

GECE OLANI GNDZ ANLATMA!

ok uzak memlekette bulunan bir azz, mm- Rabbn nin medhini duyup, Serhend ehrine geldi ve birinin evinde misfir kald. mm- Rabbn'den istifde etmek iin geldiini, ona mrid olmak erefine kavumak istediini, bunun iin ok istekli olduunu syleyince, ev shibi mm- Rabbn'yi ktlemeye balad. Misfir ok zld.Mahcb oldu. mm- Rabbn'ye snp kalbinden; "Ben yalnz Allah rzs iin, size hizmet niyeti ile gelmitim. u ahs, beni bundan mahrum etmek istiyor." dedi. Bu srada mm- Rabbn birdenbire gzkverdi. Hllerini inkr eden, o ahsa gereken cezay verdi ve evden kt. O azz sabahleyin mbrek huzruna kavuunca, geceki hdiseyi arz etmek istedi. Fakat mm- Rabbn ; "Gece olan, gndz anlatma!" buyurup, kermetini gizledi.

N SIRRI BUDUR

mm- Rabbn nin mridlerinden seyyid bir zt nakletmitir: "Bir grup tccarla Acn'de idim. Bu tccarlar arasnda Cn Muhammed adnda Celender'den bir zt da vard. Onunla aramzda bir dostluk kurmutuk. Bir gn biri bana sultnn, mm- Rabbn ni hapsettiini sylediinden ok zntlydm. Cn Muhammed beni byle kederli

grnce, zntmn sebebini sordu. Ben de, mm- Rabbn nin hapsedildiini duyduum iin, byle olduumu syledim. Cn Muhammed bana; "Ben de onun mridiyim. Bugn iin asln ondan reneceim." dedi. Sonra gidip kaylle yapt yni le vaktine yakn biraz uyudu. Sonra bu uykusunda, rysnda mm- Rabbn'yi grdn ve kendisine; "ittiiniz haber dorudur. Fakat bz makamlar gemek, Allah'n cell sfat ile terbiye edilmeye baldr. Eer yle olmasayd o makamlar gemek mmkn olmazd. Dostlarmza syle, gnllerini ho tutsunlar, iin srr budur." buyurduunu syledi.

ABUK GEL, GE KALDIN!

mm- Rabbn'nin akrablarndan biri anlatmtr: "Ben, mm- Rabbn'nin mridlerinden olmay arzu ediyordum. Fakat eitli mniler sebebiyle, bir trl hizmetine girmek nasb olmamt. Bir gece karar verip; "Yarn gidip hlimi arzedip, beni de talebeleri arasna kabl etmesini isteyeyim" diye dndm. O gece rymda kendimi derin bir deniz kenarnda grdm. mm- Rabbn ise kar shildeydi. Huzruna kavumak istiyordum. Bana; "abuk gel, abuk ! Ge kaldn." buyurdu. Bu szlerini iitince kalbim zikretmeye balad. Uykudan uyandm, kalbim artk zikrediyordu. "mm- Rabbn nin yolu byledir. Daha ben

sohbette bulunmadan kalbim zikre balad. Ya bir de sohbetinde bulunsam nasl olur?" dedim. Sabahleyin mm- Rabbn nin huzruna gidip, grdm ryy bana olan tevecch ve tasarruflarn anlatarak hlimi arzettim. Kalbimin zikretmeye baladn syledim. Bana; "Yolumuz tam budur. " buyurdular."

YIKILAN PUTHNE

Seyyid Rahmetullah anlatt: "Dekken melikinin emri zerine, iki arkadala bir sahrya gittik. Orada bir hindu tapna grdm. Bir gn mm- Rabbn'den; "Bir mslmann elinden bunu ykma ii gelirse, bunu muhakkak yksn veya zarar versin. Bu ii yapmaktan kanmasn. nk bunu yapan Allah yolunda, din iin cihd eden gziler sevbna kavuur." diye duymutum. Onlarn bu szlerine gvenerek, arkadalarma; "Bu sahrda, bu puthneyi koruyan kimse grnmyor, buray ykalm." dedim. Duvarlardan biraz yknca, civarda tarlalarda alan Hindulardan biri, yktmz grm. Koup, o puthnede tapnan kyllere haber vermi. O sra bin kiiye yakn bir kalabaln talarla, sopalarla, mzraklarla tam bir kzgnlkla zerimize geldiklerini grdk. Ben ve arkadalarm hayret ve korkudan ne yapacamz arp, olduumuz yerde kaldk. Kamaa bile cesret edemedik. Kalbimden Kelime-i ehdet

getirmeye baladm. Bu hlde iken, mm- Rabbn nin kalbine mteveccih oldum ve; "Ey Ricalullah ! Sizin nashatinize gvenip bu ii yapmaa koyulduk. Allah'n izniyle bizi bu kfirlerin elinden kurtar" dedim. Bu yalvarma ve iltic esnsnda mm- Rabbn'nin sesi kulama geldi. "Hi korkma! imdi senin iin slm askeri gnderiyorum." diyordu. Arkadalarma; "Bana bir hl oldu. Hazret-i mm'n sesini duydum. mm'n sz verdii askerler ne zaman gelecek, bunlar yaklat." dedim. Hindular ok yaklamlard. O anda birden bire otuz krk kadar svri grnd. Son srat geldiler, bir ksmn kamlayp bizi kurtardlar.

YANAN MALLAR

mm- Rabbn talebeleriyle berber bir yolculua kmt. Bir kervansarayda konakladklar srada, talebelerine niden yle buyurdu: "Bu gn buraya bir bel geleceini ve herkese siryet edeceini gryorum. Arkadalarmz birbirlerine sylesinler herkes; " Bismillhillez l yedurru me'asmih ey'n fil-ard vel fissemi ve hvessem'ul-alm" ve "Ez bi-kelimtillhittm-mti min erri m halak" dularn tekrar tekrar okusunlar. nk, bu duy kim okursa, Allah'n inyeti ile kendisi ve mal korunur." Bunu syledikten iki saat gemeden

kervansarayn bz ksmlarnda yangn kt. Bir trl sndremediler ve mallarn ou yanp telef oldu. Bu arada mm- Rabbn'nin talebelerinden Mevln Abdlmmin Lhor'nin de mallar yand. Ona; "Sana hi kimse okunmas cbeden dular sylemedi mi?" buyurdu.

EDEPSZ NBET

mm- Rabbn nin bir mridi ve oullar anlatmlardr: Bir tccar, mm- Rabbn nin komularndan birinin maln ald. Mal shibi ise, mm- Rabbn nin akrabsndan bir genci hrszlkla ithm etti. O gen, hakret ve dayak korkusundan kap gitti. Serhend'de bu ilerle grevli olan nbeti bunu duyunca hazret-i mm' ard. inde geveklik gsterenin yanna gitmek cbetmediini bildikleri hlde, mm- Rabbn talebelerinden birisi ile, yaya olarak oraya gitti. O edepsiz nbeti onlarn nna yakmayan szler syledi. Hazret-i mm ise gyet yumuak cevaplar verdi. Bu esnda Mevln Thir Bedah geldi. O kzgn nbetiye; "Kimi ayana ardn biliyor musun? Allah'n dostlarna kt davrananlar elbette ksa zamanda cezsn grr." dedi. Nbeti onlar brakt. Aradan bir gn gemeden bu nbeti, semtinde bulunan birileriyle mnkaa etti. byk bir kavgaya dkld. O nbeti, yaknlarndan yirmi kadar insanla kalabala kar

koymak istedi ve evin damna kt. O evde harb iin saklanan patlayc maddeler vard. Oraya niden bir ate dt ve byk bir patlama oldu. O nbeti, btn olu ve akrabs ile havaya utu.

NN YIKILMADI

Muhammed Him-i Kem anlatmtr: "Ecmir'de iken, Tervih namaz kldmz mescidin bir duvar salam yaplmamt ve bir tarafa doru eilmiti. O kadar ki, mescide gelenlerin ou ve etrafnda bulunanlar oradan geerken, bugn yarn bu duvar yklacak derlerdi. mm- Rabbn bir gn bu dncelerine temasla buyurdu ki: "Bu duvar, bu fakrler burada kald mddete, bize riyet edip her hlde yklmayacak. Nitekim bykler; "Bizim akamz cidddir." buyurmulardr. Buyurduklar gibi duvar, mm- Rabbn oradan ayrlncaya kadar yklmad. Oradan ayrldmz gn, herkes gittikten sonra bir saat kadar o mescidin yannda kaldm. Duvarn yklp yklmayacana bakyordum. mm- Rabbn mescid grnmez oluncaya kadar uzaklanca duvar birdenbire yklverdi."

KM LECEK, KM KALACAK?

mm- Rabbn veft etmeden alt ay nce, ban aynn on beinci gecesi olan "Bert kandili" gecesini, kendi odasnda ihy eyledi. O gece yars, hanmnn bulunduu odaya geldi. Hanm dedi ki: "Bu gece ecellerin ve amellerin takdir edildii gecedir. Kimbilir Allah kimin defterine lecek ve kimin defterine yaayacak! diye kaydetti." mm- Rabbn bu sz duyunca; "Niin tereddt ve phe ile sylyorsun? Ya isminin, dnyda yaayacaklar sahifesinden silindiini grenin hli nice olur?" buyurdu.

DN NASHATTIR

Buyurdu ki: "Snnete sk sarlmak lzmdr." Bu szleriyle de Raslullah efendimize uymak istemilerdi. nk, Raslullah efendimiz veft edecekleri zaman byle nashat eylemilerdi. Abbd bin Sriye'den, Tirmiz ve Eb Dvd yle rivyet eder: "Raslullah efendimiz bize vz ediyordu. Bu vzdan kalbler rperiyor. Gzler yaaryordu. Dedik ki: "Y Raslallah! Bu szleriniz ved vzna benziyor, bize vasiyet ediniz." Raslullah buyurdular ki: "Size vasiyetim olsun: Allah'tan korkunuz, bir kle bile emr-i ilhyi bildirse dinleyiniz ve yapnz. Yaayanlarnz ok eyler grecek. O zaman benim ve Hulef-i ridnin snnetine gyet sk sarlnz, onu elden karmaynz. Dinde bid'atten ok

saknnz. nk btn bid'atler dallettir, sapklktr."

mm- Rabbn vasiyetine devamla yle buyurdu: "Dnimizin shibi Reslullah efendimiz, nashatlerin en incelerini bile; "Din nashattr" hads-i erfi gereince ihml etmediler. Dnimizin kitaplarndan, tam tbi olmak yolunu reniniz ve bununla amel ediniz. Benim techiz ve tekfn ilerimde snnete uyunuz." Bundan daha nce mbrek hanmna buyurmutu ki: "Eer ben senden evvel, bu skntlarla dolu dnydan hirete gidersem, benim kefenimi, senin mehr parandan aldrrsn."

1) Mektbt- mm- Rabbn

2) Zbdet-l-Makmt; s.126 vd.

3) Reeht Zeyli; s.19

4) Hadart-l-Kuds; s.30 vd.

5) Umdet-l-Makmt; s.98 vd.

6) Makmt- Ahmediyye (Ahmed Sad Frk)

7) Cmiu Kermt-il-Evliy; c.1, s.334

8) Drer-l-Meknnt (kenar); s.52

9) Ahbr-l-Ahyr; s.330

10) Makmt- Ahyar; s.26

11) Hadik-l-Verdiyye; s.178