İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

GAZLAR-1

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

Gazların Genel Özellikleri • Maddenin en düzensiz hâlidir. Maddedeki molekül ve

atomlar birbirinden uzaktır ve çok hızlı hareket eder.

• Tanecikleri arasında çekim kuvvetleri, katı ve sıvılarınkine

oranla çok azdır.

• Gaz molekülleri arasında etkileşim yok denecek kadar az

olduğundan moleküller birbirinden bağımsız hareket eder.

• Gazlar bulundukları kapları tamamen kapladıklarından

hacimleri kabın hacmine eşittir, şekilleri de kabın şekline

benzer.

• Gazlar sıkıştırılabildiklerinden düşük sıcaklık ve yüksek

basınçta sıvılaşabilir.

• Gazlar birbirleriyle her oranda karışarak homojen karışımlar

oluşturabilir.

• Yoğunlukları katı ve sıvılara göre daha düşüktür.

• Gaz molekülleri öteleme, dönme ve titreşim hareketlerini

yapabilir.

• Gaz taneciklerinin kapladıkları hacimler moleküller

arasındaki boşluklar yanında ihmal edilir.

• Gaz molekülleri birbirleri ile çarpıştıklarında taneciklerin

hızları ve yönleri değişebilir. Fakat ortalama hızları değişmez

çünkü çarpışmalar esnektir.

BASINÇ Kapalı kaplardaki gaz basıncı manometrelerle ölçülür. Atmosfer basıncını ölçmek için

barometre kullanılır. 1 atm = 760 mmHg = 76 cmHg

1 mmHg = 1 Torr

760 mmHg = 760 Torr

Birim zamanda birim yüzeye

uygulanan çarpma sayısı:

HACİM

Gazın hacmi bulunduğu kabın hacmine eşittir. 1mL = 1 cm3

1dm3 = 1x10-3 m3

1 L = 1 dm3

SICAKLIK Gazlarda mutlak sıcaklık ifadesi

kullanılırsa Kelvin sıcaklığı demektir

SÜRTÜNMESİZ PİSTONLU KAPLARDA

GAZ BASINCI: Barometredeki h yüksekliği, 1- Kullanılan cam borunun hacmine ve şekline bağlı değildir. 2-Mutlak sıcaklık ile doğru orantılıdır. 3-Barometrenin bulunduğu yerin deniz seviyesinden yüksekliğine yani açık hava basıncına bağlıdır. 4-Sıvının yoğunluğu ile ters orantılıdır. Bir sıvı sütununun yaptığı basınç; P = h.d.g ile hesaplanır. h: Yükseklik d: Sıvı öz kütlesi g: Yer çekimi ivmesi 5-Farklı sıvılar kullanıldığında h 1.d1 = h2.d2 eşitliği vardır. 6-Barometre borusunun kesitine bağlı değildir. 7-Sıvı eklenmesi ile değişmez. 8-Gaz miktarına bağlıdır.

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

örnek:

Yukarıdaki kaplar aynı ortamda ve aynı sıcaklıkta bulunup

Ortamın basıncı 75 cm Hg olduğuna göre,V1/V2

oranı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 5/2 B) 1/5 C) 1/2 D) 2/3 E) 3/2

Boyle-Mariotte Kanunu

Robert Boyle sabit sıcaklıkta belirli miktardaki gaza *Yüksek

basınç uygulandığında hacminin küçüldüğünü,

*Basınç azaltıldığında ise hacminin arttığını

Deneysel olarak ispatlamıştır

1.soru

2.soru

3.soru 4.soru

4V

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

ÖRNEK:

CHARLES YASASI Basıncı ve mol sayısı sabit tutulan bir gazın hacmi, mutlak sıcaklığı ile doğru orantılıdır

–273°C ye mutlak sıfır noktası veya mutlak sıcaklık adı verilir.

V α T veya V = k .T şeklinde ifade edilir.

T

20 litrelik bir kapta bulunan H2 gazının basıncı

380 mm Hg, sıcaklığı 47°C dir.Basıncı değişmeden

hacmin %25 oranında artması için son sıcaklık kaç °C

olmalıdır?

A)77 B) 107 C) 127 D) 147 E) 400

İdeal pistonlu bir kapta 25 0C sıcaklıkta 4 g He gazı V L hacim kaplamaktadır.Gazın sıcaklığı 50 0C ye çıkarılırsa I-Basınç II-Hacim III-Ortalama Kinetik Enerji Niceliklerinden hangileri artar?

a) Yalnız II b) Yalnız III c) I ve II d) I ve III e) II ve III

5.soru

7.soru 8.soru

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

Basınç – Sıcaklık İlişkisi : Gay - Lussac Kanunu

Belirli miktardaki sabit hacimli gazın basıncı ile

sıcaklığı doğru orantılıdır

İdeal pistonlu bir kapta bulunan bir gazın sıcaklığı artırılıyor. Buna göre; I-Gaz Yoğunluğu II-Gaz Kütlesi III-Ortalama Kinetik Enerji IV-Derişim(n/v) V-Birim zamanda birim alana yapılan çarpma sayısı Niceliklerinden hangileri artar?

a) Yalnız II b) Yalnız III c) I,II,III d) III ve V e) IV ve V

327 °C sıcaklıkta sabit hacimli kapta bulunan bir miktar X gazının

basıncı 6 atm'dir. Sıcaklık –73 °C'ye düşürülünce gazın % 20'si

sıvılaşıyor.Buna göre, kaba yapılan son basınç kaç

atm olur? (Sıvının kapladığı hacim ihmal edilecektir.)

A)2,4 B) 1,6 C) 1,2 D) 0,8 E) 0,6

9.soru

10.soru

11.soru

12.soru

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

AVOGADRO YASASI (Mol Sayısı-Hacim İlişkisi)

*Sıcaklığın 0 oC (273 K),basıncın 1 atm olduğu koşullara

normal şartlar (NŞ),

*Sıcaklığın 25 oC (298 K), basıncın 1 atm olduğu

koşullara da standart koşullar (SK)denir.

1 mol gazın hacmi normal şartlarda (NŞ) 22,4 L ,

standart koşullarda (oda koşullarında) 24,5 L olarak

ölçülmüştür.

13.soru

14.soru

15.soru

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

İdeal Gaz Denklemi

Birleşik Gaz Denklemi

GAZLARIN

YOĞUNLUĞU

P.MA= d.R.T

Sabit hacimli kaplarda gazın sıcaklığı artırılırsa kütle

ve hacmi değişmediği için öz kütle değişmez.

Sabit hacimli kaplarda gazın mol sayısı artırılırsa gaz

kütlesi ve öz kütlesi artar.

Sabit basınçlı kaplarda gazın sıcaklığı arttırılırsa

kütle değişmez, hacim artar. Dolayısıyla öz kütle

azalır.

Sabit basınçlı kaplarda gazın kütlesi aynı sıcaklıkta

artırılırsa kütle ve hacim aynı oranda artar.

öz kütle değişmez.

Sisteme sabit sıcaklıkta Y gazı eklendiğinde;

(hareketli piston)

-Y gazının mol kütlesi, X gazınınkine eşitse kaptaki gaz yo-ğunluğu değişmez. - Y gazının mol kütlesi, X gazınınkinden büyükse kaptaki gaz yoğunluğu başlangıca göre artar. - Y gazının mol kütlesi, X gazınınkinden küçükse kaptaki gaz yoğunluğu başlangıca göre azalır.

16.soru

17.soru

18.soru

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca

www.kimyafull.com

KİNETİK TEORİ

Gaz molekülleri gelişigüzel ve sürekli hareket eder,

birbirleriyle ve kap yüzeyiyle çarpışır. Bu çarpışmalar

hızlı ve esnektir (Brown hareketi).

• Gaz molekülleri arasındaki uzaklık gazın öz hacmine

göre çok büyük olduğu için gazların öz hacmi ihmal

edilir.

Gaz molekülleri arasındaki uzaklık oldukça fazladır. Bu

nedenle gaz moleküllerinin birbirleriyle çarpışma anı

dışında aralarında hiçbir zayıf etkileşim olmadığı

varsayılır.

• Gaz moleküllerinin kinetik enerjileri mutlak sıcaklıkla

doğru orantılıdır. Bu nedenle aynı sıcaklıktaki gaz

moleküllerinin ortalama kinetik enerjileri birbirine

eşittir.

• Kinetik enerjileri eşit olan gaz moleküllerinden

molekül kütlesi küçük olanın hızı daha fazladır.

• Bir gaz, kinetik teori varsayımlarına ne kadar yakın

davranıyorsa ideal gaz olmaya da o kadar yakındır.

GRAHAM DİFÜZYON YASASI

Gaz moleküllerinin aynı ya da farklı gaz molekülleri

arasında yayılmasına difüzyon denir Kapalı bir

kapta bulunan gaz moleküllerinin küçük bir delikten

boşluğa yayılmasına da efüzyon denir

V hacimli birinci kapta 4 mol SO3 ve 4 mol HF

gazları karışımı vardır. Sabit sıcaklıkta belli bir

süre M musluğu açılıp kapatılıyor ve birinci

kapta SO3 gazı,1/4 ü kadar azalıyor.

Birinci kaptaki gaz karışımında SO3 gazının

kütlesinin HF gazının kütlesine oranı kaçtır?

(H: 1, O: 16, F: 19, S: 32)

A)2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 32

19.soru 20.soru

21.soru 22.soru