İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU

PDR BÖLÜMÜ

2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU

Yaş Dönem Özellikleri

BÜYÜME VE GELİŞME Gelişme kavramı düzenli, sürekli ve uyumlu bir

ilerlemeyi dile getirmektedir. Her bireyin gelişim hızı kendine özgüdür.

Zihinsel, fiziksel duygusal ve bilişsel alanlarda bir bütün olarak ilerler.

GELİŞİM EVRELERİ

Duyusal-motor evre (0-2 Yaş) İşlem öncesi dönem (2-7 yaş) Somut işlemler dönemi (7-11/12 yaş) Soyut işlemler dönemi (11/12 yaş ve üzeri)

BİLİŞSEL

PSİKOSEKSÜEL

PSİKOMOTOR

(DUYGUSAL)

BİLİŞSEL GELİŞİM

Bireyin çevresindeki dünyayı anlamasını ve öğrenmesini sağlayan aktif zihinsel faaliyetlerdeki gelişimine bilişsel gelişim denir.

9 Yaştan itibaren zihinsel açıdan yeni bir dönem başlar.

Somut düşünceden ; soyut düşünce dönemi

• Mantıklı ve soyut düşünme becerisinde gelişme

• Genellemeler yapabilme

• Sorgulamaya başlama

• İdrak-algı seviyesinde artma

• Yer ve zaman kavramlarında gelişme

• Planlama becerisinde artma• Gerçekçi ve objektif düşünmeye başlama• Öz değerlendirme becerisi kazanmaya başlama• Okuma Yazma: Kendilerini yazıyla ifade etme

becerisinde gelişme• Espiri yeteneğinde gelişme: Üretkenliğe atılan adımlar• Dikkat süresinde artma

• Düşünme ve olayları algılama biçimlerinde yetişkinlere benzemeye başlama

• Analiz sentez yapmaya başlama

Büyümenin Yolu: Sorumluluk almak. Sorumluluk duygusunun gelişimi çocuğun

akademik gelişimi ve kendine olan güveni ile de doğrudan ilişkilidir.

Anne Babanın Rolü: Sorumluluk vermektir.

Benim de duygularım var...

Heyecan, Korku,

Merak, Umut..

Değişimin vazgeçilmezleridir...

FİZİKSEL VE MOTOR GELİŞİM

• Ön ergenlik ile ilgili bilgilendirme yapılması. Anlatılacaklar sınırlı olmalı !• Sağlıklı bir yaşam için gerekli olan; Yeterli beslenme Düzenli uyku Yeterince dinlenme

• Küçük kasların gelişmesi• Yaratıcı aktivitelerin etkisi• Sporun önemi

Sosyal-Duygusal Gelişim

Anne-Baba-Çocuk iletişimi çok önemlidir. Çocuk model olarak anne ve babasını taklit eder.

ÇOCUK

BABA

ANNE

Psiko-Sosyal Duygusal Gelişim

• Çevresi tarafından övülmek ve beğenilmek onun için çok önemlidir.

• Bir şeyler üretebilmenin hazzına varır, takdir edilmeyi bekler.

• Sorumluluk almayı sever, başladığı işi bitirebilir.

• Soyut düşüncenin etkisi: Gerçekçi korkulara geçiş

• Fikir alışverişinde bulunur, kendini ifade etme ve isteklerini dile getirmede daha rahat davranmaya başlamıştır.• Grup çalışmalarının önemi artar• Kişisel bağımsızlık yolunda atılan ilk adımlar• Ani duygu değişimleri ve bunların yarattığı etkiler görülür.• Birbirlerine karşı acımasız davranabilirler• Başkalarına kötü söz söylemek, isim takmak, ters cevaplar vermek gibi olumsuz davranışlar gözlemlenebilir. • Sık sık şikayet etme özelliği görülür.• Kolay heveslenip, kolay pes eder.

Psiko-Sosyal Duygusal Gelişim

• İyi yönlerinin farkına varma, olumlu değerlendirmelerin başlaması

• Vicdan ve ahlaki değerlerin gelişimi. Yaşam, ölüm, inanç gibi kavramları sorgulamaya başlama

PSİKOSEKSÜEL GELİŞİM

• Oral Dönem (Ağız dönemi) (0-18 Ay)• Anal Dönem (1- 3 Yaş)• Fallik Dönem (3- 5 Yaş)• Gizil (Latent) Dönem (5 – 13 Yaş)• Genital Dönem

PSİKOSEKSÜEL GELİŞİM

5-6 yaşlardan 11-13 yaşlara kadar süren dönemde, çocuğun cinsel arzu ve ilgileri gizlidir. Bu nedenle çocuklar daha çok sosyal beceri ve oyunlara yönelirler. Cinsellikle ilgili konulardan konuşmayı sevmezler ve ilgilerini kendi cinsiyetindeki arkadaşlarıyla oynamaya yöneltirler.

• Uyaran fazla ise merak artar,• Fiziksel gelişim pek fazla görülmez,• Bilgi yeterli değil ise ilgi artabilir,• Cinsel ilişki ilgisini çekebilir,• Doğru ve yeterli bilgilendirme,• Kız erkek gelişim farklılıkları,

ARKADAŞLIK

Çocuklar için arkadaşlık çok önemli bir kavramdır. Arkadaş edinmenin tek yolu arkadaş olmaktır, ilk tercih edilen olmak onlar için önemlidir. Lider olma istekleri görülür. Çocuk kurduğu arkadaşlıklar sayesinde ufkunu genişletir, dış dünyaya ilişkin deneyim kazanmaya başlar ve sosyal bir destek sistemi geliştirir.

• Arkadaş edinmek çocuğun problem çözme becerisini geliştirir.

• Karşısındakine zarar vermeden girilen rekabet doğaldır.

• Gruplaşmaların başladığını bu dönemde gözlemleyebiliriz.

• Gruptan biri olma ve aidiyet ihtiyacı hissederler.• Arkadaş seçiminde cinsiyet ayrımı ve kendi

cinsiyetinde olanları seçme

• Kişiden vazgeçememe gibi çelişkiler ortaya çıkar.

• Başkalarına kötü söz söylemek, isim takmak, ters cevaplar vermek gibi olumsuz davranışlar gözlemlenebilir.

• Bu dönemde çocukların arkadaşlarına çok yoğun anlamlar yükledikleri gözlemlenebilir.

• Giyim, konuşma, zevk bakımından birbirlerini taklit ederler.

Her çocuğun sosyal becerilerini geliştirmeoranları farklı olduğundan, çocukların ihtiyaç

duydukları arkadaşlar da farklı olacaktır.

Sınırlar, Kurallar...Kural koyarken; • Çocuğun psikolojik olgunlaşma düzeyine uygun olmasına,• Gerekirse bazı kuralların çocukla birlikte belirlenmesine,• Kuralların neden konduğunun kısa cümlelerle anlatılmasına,• Kuralların özel durumlardaki küçük esneklikler dışında her

durum için aynı olmasına dikkat edilmelidir.• Çocukların mantıksal düşünmelerini harekete geçirin:

“Ödevini zamanında yapmalısın, çünkü…” ya da “çantanı toplamanı ve araç-gereçlerini kontrol etmelisin, böylece…”

Kurallara Uymak İstemezse...• Yazılı anlaşmalar, kuralları belirleyen yazılar• Tutarlı olmak: Anne-baba arasındaki ortak söylem ve

kararlara bağlılık • Beden dili• Kararlılık• Sorunun kaynağına inme: “Bir tepki mi, ilgi ihtiyacı mı?”• Kullanılmaması gereken yöntemler:

Aşırı öfkelenme, şiddet uygulama• Sonuca odaklanma; sonuçları tartışma

AKADEMİK SÜREÇ...

• “Bu kaygı kimin? Benim mi, çocuğumun mu?”: Alışmak için zaman verin

• Sınavlar: Sadece sonuç değil, süreç de önemli

• Sınavlara hazırlık ve ev çalışmaları için rehberlik:Programlı çalışmaya teşvik!

• Merakınızı ve ilginizi gösterin: Onu dinleyin, paylaşımda bulunun

• Baskının olumsuz etkisi• Kendi başarıları ile kendi hızı içinde

değerlendirilmesinin önemiALTIN KURAL: Doğru şekilde hazırlık yapmak ve

sonuçtan çok süreci önemsemek

• Farkındalık düzeyi!

• Çalışma programının kapsamı ve sundukları:

Planlama yaparken dikkat: Bir bütün günü programlamak ve sosyal aktivitelere zaman

ayırmak!

Kaynaklar

AÇEV. (2005). Erken Çocukluk Dönemi Anne-Baba El Kitabı, MEB.

Gander, M.J., Gardiner, H.W. (2010). Çocuk ve Ergen Gelişimi, İMGE Kitabevi.

Yavuzer, H. (2004). Okul Çağı Çocuğu, Remzi Kitabevi.

Yörükoğlu, A. (2013). Çocuk Ruh Sağlığı, Özgür Yayınları.

www.guncedanismanlik.net

TEŞEKKÜRLER…

Psk Dan. DUYGU ORÇUN

duygu.orcun@istek.org.tr

0216 325 30 75 - 1506