Upload
lookus-scientific
View
229
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
tatd,sunum
Citation preview
Dr. Nihat AKDEÜTF Acil Tıp AD
İzmir’09
1
Sunu Planı� BNP
� h-FABP
� Prokalsitonin
� Tripsinojen
� Özet
� Soru ve katkılar
� 25 dk
2
3 4
BNP� Brain natriüretik peptid
� Temel kaynak kalbin ventrikülleri
� 1988’de domuzların beyninden salındığı saptanmış
� Vücuttaki fazla tuz ve suyun atılımını sağlar ve vazodilatatör etkileri var
� Salınım için en önemli uyaran basınç ve volüm yükünün oluşturduğu kardiyak myosit gerilimi
5 6
BNP� Büyük 1 molekül olarak sentezlenir→ Pre-pro BNP
� Hücre içinde parçalanır→ sinyal peptid ve pro-BNP
� Pro-BNP→ NT-BNP ve BNP’ye parçalanır
� BNP çok kısa sürede kandan temizlenir
� Pro-BNP düzeyini ölçmek daha güvenilir
7
Normal düzey?� Sınır değerler; 50-250 pg/ml
� < 75 yaş; 125 pg/ml’e kadar� > 75 yaş; 450 pg/ml’e kadar
� Non-kardiyak yükselten nedenler; < 100pg/ml- pulmoner emboli(< 200pg/ml)- pulmoner HT- sepsis- KOAH- hipertiroidizm- sistemik HT- siroz- böbrek yetmezliği
8
Kimlerde ölçmeliyiz ?� Acil servise dispne ile gelen hastalarda KKY ayırıcı
tanısında� Artmış pro-BNP düzeyi KKY tanısının doğru konulma
ihtimalini 2.5-4 kat arttırır� Pro-BNP; KKY’de artar ve yetmezlik derecesiyle
korelasyon gösterir
9 10
NYHA Kalp Yetmezliği sınıflamasına göre BNP düzeyleri
DİSPNE
AnamnezFizik muayeneAkciğer grafisi
EKGBNP
BNP<100 pg/ml BNP 100-400 pg/mlBNP>400
pg/ml
Kor pulmonalePulmoner emboli
KKY DEĞİL
%2
KKY%95
(E)İseKKY%25
(H)İseKKY%75
12
BNPpg/dL
DUYARLILIK%
ÖZGÜLLÜK%
NEGATİF PREDİKTİF DEĞER
%
POZİTİF PREDİKTİF DEĞER
%
COWIE 76 97 84 98 70
DAO Q 80 98 92 98 90
Mc CULLOUGH 100 90 73 90 75
MAISEL 80 93 74 92 77
13
h-FABP� AKS tanısı;
- Anamnez(%30 atipik)
- EKG(%50 ilk EKG tanısal değil)
- Kardiyak belirteçler;
- CK
- CK-MB
- Myoglobin
- Troponinler
- h-FABP
15 16
h-FABP� Günümüz belirteçlerinin kanda tespit edilmesi için
en az 3-4 saatlik süreye ihtiyaç var
� Bu durumda� tanı ve tedavi gecikmesi
� gereksiz yatak işgali
� gereksiz tedavi uygulamaları olabilmekte
� Myokard nekrozunu takiben kanda erken dönemde yükselen spesifik ve sensitif bir belirteç ?
17
h-FABP� Kalp tipi yağ asidi bağlayıcı protein(132 a.a)
� Düşük molekül ağırlıklı(15 kDa)
� Kalpte en fazla bulunan proteinlerden
� Yağ asidi oksidasyonunu engeller, myokard hücresini korur
� Kalp kasında çizgili kasda olduğundan çok daha yüksek oranda bulunur(Myoglobinden daha üstün)
18
h-FABP� Eliminasyon yarı ömrü 270 dk� İlk 3 saatte yükselir� Ayrıca;
-i.m. enjeksiyonlar -kardiyoversiyon -CPR -aşırı egzersiz -kardiyak veya nonkardiyak cerrahi-renal yetmezlikte düzeyleri artabilir
19 20
Belirteç İlk yükselişzamanı
Pik zamanı Normale dönüş süresi
Spesifitesi
H-FABP 1-3 saat 6-8 saat 24 saatErken yükselir ve Tn-I’ya göre daha spesifik
Myoglobin 1-3 saat 5-8 saat 16-24 saatErken yükselir ancak spesifitesi düşüktür
Troponin-I 3-6 saat 14-18 saat 5-10 günYüksek spesifite fakat geç yükselir
Troponin-T 3-6 saat 10-48 saat 10-15 günSpesifik fakat geçyükselir
CK-MB 3-8 saat 9-24 saat 48-72 saatGörece olarak spesifik fakat geç yükselir
21 22
Prokalsitonin� 116 a.a. içeren pp� Kalsitonin prekürsörü� Tiroid bezi C hücrelerinde � Karaciğer ve akciğerde nöroendokrin hücrelerde
- monosit, granülosit, B-T hücrelerde� En potent uyarıcı
- endotoksin - TNFα
� İlk 4 saatte yükselir,24 saat aynı düzeyde kalır� Sağlıklı kişilerde;
- <0.1 ng/ml- inflamasyon sırasında >0.5 ng/ml’ye çıkar
� Sistemik bulguları olan ciddi infeksiyonda > 1000 ng/ml ölçülebilmekte
23
Prokalsitonin� Sepsisdeki rolü kesin değildir
� Septik şokta�ortalama 72-135 ng/ml
� Kardiyojenik şokta �ortalama 1.4 ng/ml
� İnfeksiyon ağırlığının belirlenmesinde
� Prognoz tahmininde yararlı
� Tedaviye yanıtın tayininde
24
25
SIRS(≥2 kriter);
•Ateş;<36°veya >38°
•Solunum>20/dk veya
PaCO2<32mmHg
•Nabız>90/dk
•Beyaz küre>12bin veya
<4bin veya >%10 band
formuSEPSİS;
SIRS ve enfeksion odağı
AĞIR ŞİDDETLİSEPSİS;
sepsis ve hipoperfüzyon
bulguları
SEPTİK ŞOK;uygun sıvı
tedavisine rağmen hipotansiyon
olması
Mortalite %45
Mortalite %20
Mortalite %15
26
İnflamasyon derecesine göre proklasitonin düzeyleri
27
Spesivite Sensitivite PPD NPD
PCT %94 %73 %95 %74
CRP %83 %96 %89 %94
ESR %61 %88 %77 %79
MNS %72 %62 %76 %57
Lökositoz %94 %73 %95 %74
Prokalsitonin ve diğer inflamatuvar belirteçler
Sepsiste CRP mi? Prokalsitonin mi?
� Sepsiste en sık kullanılan belirteç � CRP düzeyi;-cerrahi sonrasında-multitravmada-bazı tümörlerde-otoimmün hastalıklarda-kronik inflamatuar hastalıklarda yükselir
� Prokalsitonin ise sadece ciddi ve yaşamı tehdit eden sistemik inflamasyon durumlarında artar
� Septik odağın ortadan kaldırılmasından hemen sonra CRP’den daha hızlı şekilde normale döner
� Ayrıca bakteriyel enfeksiyonu diğer sistemik infeksiyon nedenlerinden ayırt etmede CRP’ den daha yararlı
28
Prokalsitonin� Enflamatuvar yanıtın göstergesi olarak halen
kliniklerde kullanılmakta olan; -ateş, -lökosit sayısı, -ESR, -CRP gibi parametreler özgül olmayıp, özellikle tedaviye yanıtın değerlendirmesinde yetersiz kalabilmektedirler
� Özellikle sepsisin erken tanısında ve tedaviye yanıtın takibinde prokalsitonin ölçümleri anlamlıdır
29 30
Pankreatit� A.pankreatit; inaktif sindirim enzimlerin aktifleşerek
pankreas dokusunu sindirmesi� Tanıda altın standart ∅
- Klinik- Laboratuvar(amilaz,lipaz)- USG- BT;
1-en güvenilir metod ancak 2-maliyet3-sınırlı ulaşım 4-kontrast madde yan etkileri5-yorumlanması
31
Tripsinojen� Ekzokrin panreastan proenzim olarak salınır
� Duodenumda aktif formu tripsine dönüşür
� A.pankreatitde tripsinojen salınımında artış olur
� 2 izformu vardır,tip I ve tip II
� Molekül boyutları çok küçük, glomerülerden tamamen filtre olurlar
� Tripsinojen II’nin tubuler reabsorbsiyonu çok düşük, idrara geçişi fazladır
32
33
BELİRTEÇ AMİLAZ LİPAZ İDRARDA TRİPSİNOJEN
SPESİVİTE %91 %82 %92-95
SENSİTİVİTE %60-85 %94 %90
Özet olarak!!� KKY’de BNP;
- <100 pg/ml ise %98 değildir- >400 pg/ml ise %95 tanı koydurur
� h-FABP;- Trop-I’dan daha erken yükselir(1-3 saat)- Myoglobinden daha spesifiktir
� Prokalsitonin;- inflamasyon ağırlığının belirlenmesinde,- prognoz tahmininde - tedaviye yanıtın tayininde yararlı 1 göstergedir
� İdrarda tripsinojen; akut pankreatit tanısında- ucuz- noninvaziv- değerli 1test
34
Teşekkür ederim
35
�Soru ve Katkılar ???