Izvršiti kategorisanje

objekta melioracije

Izvršiti kategorisanje

objekta melioracije

Utvrditi prioritet pri

melorativnim

radovima i odrediti

redosled tretmana

Utvrditi prioritet pri

melorativnim

radovima i odrediti

redosled tretmana

Odrediti

metod melioracije

Odrediti

metod melioracije

Izvršiti izbor vrsta

drveća za

biomelioracije

Izvršiti izbor vrsta

drveća za

biomelioracije

Pripremni

radovi

Pripremni

radovi

Izbor vrsta za pošumljavanje treba izvršiti po tipovima staništa imajući u vidu cilj gazdovanja biološko-ekološke osobine vrsta drveća dosadašnja iskustva pri korišćenju određenih vrsta Kod proizvodnih pošumljavanja koriste se prvenstveno brzorastuće vrste odgovarajuće uslovima staništa vrsta od kojih se dobijaju specijalna sirovina drugi cenjeni sortimenti plemeniti lišćari (jaseni, javori, lipe, brest, orah)

Za protiveroziona pošumljavanja treba koristiti

vrste koje obezbeđuju trajnu zaštitu zemljišta razvijaju dubok korenov sistem imaju gustu krunu daju obilnu šumsku prostirku i dr. Za poljezaštitne pojaseve odgovarajuće staništu brzorastuće vrste dugovečne vrste otporne prema vetru

Pri pejzažnim (predeonim) pošumljavanjima

dekorativne vrste dekorativne forme veće raznovrsnosti

Pri antiimisionim pošumljavanjima (u industrijskim zonama) koriste se vrste

otporne na aerozagađenje i imisiju štetnih gasova

Izbor vrsta za biomelioracije (fitomelioracije) i veštačku obnovu šume

Biomelioracije pošumljavanjem vrše se - na goletima, - napuštenim poljoprivrednim zemljištima, - degradiranim pašnjacima, - erodiranim zemljištima, - na starim sečinama koje se nisu obnovile prirodnim

putem, - na požarištima, - površinama na kojima je šuma uništena vetrom, štetnim

insektima, bolestima, - pri veštačkom obnavljanju na površinama pod

degradiranim šumama (progaljene, zastarčene i osiromašene sastojine, kresanici, šikare itd.)

Uspeh meliorativnih ciljeva zavisi od

pravilnog izbora vrsta za pošumljavanje pravilnog definisanja staništa

Pri tome treba razlikovati dve krajnosti

- Goleti

- Degradirane šume i šikare

Osnovni kriterijum za pravilan izbor vrsta pri biomelioraciji je da one imaju određene kombinacije bioloških i ekonomskih osobina

1. Osnovne karakteristike su sledeće: - sposobnost prilagodjavanja uslovima sredine; - otpornost prema negativnim uticajima klimatskih

faktora i sposobnost preživljavanja u nepovoljnim uslovima

- da imaju jak i razgranat korenov sistem, koji dobro prodire (prorašćuje) u zemljište, drenira ga, razrahljuje i vezuje

- sposobnost da formiraju gustu krunu, da brzo grade gušći sklop, i po mogućstvu zadržavaju asimsilacione organe u toku godine

- da daju veće količine šumske prostirke koja se dobro razlaže i brzo humificira (dobri biomelioratori zemljišta)

2. Dopunske karakteristike:- da imaju brzi rast, odnosno veći prirast

- da ostvaruju što veću količinu drvne mase (visok nivo produkcije)

- imaju veću otpornost na štetne biotičke uticaje

- da imaju veću ekonomsku vrednost, i ostvaruju bolji kvalitet drvne mase

- da su manje zahtevne u pogledu sadnje i održavanja;

- da drvo ima veću uptrebnu vrednost u industriji i zanatstvu.

Uloga koju vrste imaju u ostvarivanju postavljenog cilja pošumljavanja

Mogu biti: Glavne - nosioci funkcije Prateće (pomoćne) - pomažu razvoj glavne

vrste i obezbeđuju stabilnost kulture Žbunaste - pomažu razvoj i zaštita zemljišta

Definisanje staništa• Fitocenoza koja se nalazi ili se nalazila

najbolje odgovara stanišnim uslovima

• Odrediti:

- sadašnju vegetaciju

- stadijum sukcesije (progresivne ili regresivne)

- ako nema vegetacije odrediti potencijalnu (ishodnu, buduću)

Određivanje pripadnosti obešumljene površine staništu određenih vrsta može:

1. Na osnovu prirodne (postojeće) vegetacije na konkretnoj površini ili šume u blizini

2. Na osnovu komparativnih fitocenoloških i istraživanja stanišnih uslova i određivanje potencijalne vegetacije

3. Na osnovu istorijskih podataka i pisanih dokumenata o ranijim šumama

4. Toponomistički (na osnovu dendrotoponima) – naziva mesta ili lokaliteta po određenim vrstama (npr. Leskovo, Jasikovo, Lipovac, Brestovac, Jelovo brdo, Borjak, Brezovica itd.)

5. Na osnovu istraživanja o migraciji vegetacije kroz geoperiode

Definisanje staništa

- Potencijal lokalne toplote

- Tipološka istraživanja

Potencijal lokalne toplote- predstavlja mogućnost zagrevanja terena direktnim

sunčevim zračenjem, pod pretpostavkom da je teren potpuno bez vegetacije

- sastoji se iz dve toplotne koordinate- E – topl. koord. ekspozicije i nagiba terena- V – topl. koord. nadmorske visine- 9 grupa (E i V) prema godišnjoj sumi sunčevog

zračenja (od najmanje do najveće)

E.V – potencijal lokalne toplote4.5

Potencijal lokalne toplote

- mora se izvršiti reonizacija u ekološko-vegetacijskom smislu i odrediti tačno na kom staništu raste koja vrsta

- određivanje potencijala lokalne toplote, pronalaženje u blizini iste ili bliske situacije

Tipološka istraživanja

- Detaljna istraživanja edafo-klimatskih i orografskih karakteristika i istraživanja potencijalne vegetacije (ekološko-vegetacijska istraživanja)

- Utvrđivanje stanja i stepena degradacije šume

- Klasifikacija neobraslih šumskih površina omogućava izbor vrsta staništu odgovarajućih bioekoloških karakteristika

Pri izboru vrsta pri melioracijama treba se držati sledećih osnovnih načela:

1. Koristiti vrste koje odgovaraju uslovima konkretnog staništa, koje mogu da u što kraćem vremenskom periodu ostvare cilj

2. U šumama intenzivnije zahvaćenim procesima degradacije sastojine i zemljišta, koriste se vrste odgovarajuće staništim uslovima, koje imaju meliorativno dejstvo, pripremajući ga za naseljavanje ekonomski značajnijih vrsta

Pri izboru vrsta pri melioracijama treba se držati sledećih osnovnih načela:

3. Prednost davati domaćim - autohtonim vrstama lišćara i četinara, plemeniti lišćari

4. Mogu se koristiti i ekonomski vredne alohtone vrste – egzote veće proizvodnosti i prilagođenih našim uslovima

5. Pri izboru vrsta rukovoditi se sadašnjim stanjem objekta melioracije, koji ne mora biti uvek pokazatelj proizvodnih sposobnosti konkretnog staništa

Na osnovu detaljno izvršeneih ekološko-vegetacijiskih istraživanja i potencijalne vegetacije dat je predlog osnovnih vrsta šumskog drveća i žbunja koje treba koristiti za najvažnija šumska staništa u Srbiji:

- u kompleksu sladun-cerovih šuma preporučuju se prvenstveno edifikatori: na kiselim silikatnim podlogama sladun, na vlažnijim staništima lužnjak, na višim položajima kitnjak i krupnolisni medunac. Na ovim staništima mogu se koristiti alohtone vrste, koje su se na našem području pokazale veoma poželjnim i korisnim mogu se koristiti i atlaski kedar, crveni hrast i eventualno bagrem

- u kompleksu ksero-mezofilnih šuma kitnjaka, cera i graba glavna vrsta za pošumljavanje je kitnjak. Prateće vrste na distričnim smeđim zemljištima i rankerima su breza, jasika i beli bor; na eutričnim smeđim zemljištima crni jasen, bela lipa, brekinja i cer; na krečnjačkoj geološkoj podlozi crni grab, na serpentinitu rašeljka i crni bor

- u bukovo-jelovom podpojasu kao glavnu vrstu treba koristiti jelu, a u subalpijskom pojasu planinski javor, jelu, smrču, muniku, beli bor. Na plitkim i nerazvijenim zemljištima na krečnjaku i serpenitinitu može se koristiti crni bor, a na silikatnim stenama breza, jasika i beli bor. Na vrlo kiselim zemljištima na bukovom staništu treba koristiti kitnjak, beli bor, smrču i jasiku

- terene gde geološku podlogu čine bazične stene treba pošumljavati crnim borom, a na većin nadmorskim visinama (iznad 1200 m) belim borom

- u visoko planinskom području, na staništu smrčevih šuma glavna vrsta za pošumljavanje je smrča i eventualno beli bor, planinski javor, molika

Na uspeh biomeliorativnih radova utiče više faktora:

1. Pravilan izbor vrste drveća

2.Odgovarajući sadni materijal – razvijenosti

i vitalnosti sadnica

3. Odgovarajuća priprema zemijišta

4. Manipulacija sadnim materijalom

5. Način sadnje i kvalitet rada

pri sadnji

6.Vreme sadnje