39
JAARVERSLAG 2018 4

JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JAARVERSLAG2018

4

Page 2: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

3

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

4

2

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

Wat bindt ons als leden van GroentenFruit Huis? 04

Voorwoord Kees Wantenaar, voorzitter GroentenFruit Huis

Sterke positie vraagt goede lobby 06

Aanpassing wetgeving vergt lange adem 14

Zelfregulering onderdeel van toezicht en controle 18

Aanscherping fytosanitair beleid 26

Aandacht voor duurzame inzetbaarheid 34

Steeds meer datagedreven 38

Hogere consumptie is een maatschappelijk belang 46

Kennis en inspiratie delen 52

Telersverenigingen pleiten voor modernisering GLB 60

Bijlagen

Bestuur 64

Deelnemingen 65

Business councils 66

Comités 67

Medewerkers 68

(Net)werkgroepen 70

Externe vertegenwoordigingen 72

Overzicht (leden)bijeenkomsten 74

Colofon 75

Inhoud

3

Page 3: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

4

5

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door het jaar heen organiseren we diverse netwerk- en informatiebijeenkomsten. Hierbij staan het delen van kennis en inspiratie centraal. Kennis delen we ook middels de website die afgelopen jaar volledig is vernieuwd en een schat aan informatie bevat speciaal voor leden. Voor een deel brengen we de informatie naar de leden toe, maar er valt ook heel veel te halen!

Ook voor komend jaar liggen er voldoende uitdagingen. Bij het schrijven van dit voorwoord weten we nog niet hoe de Brexit zich zal ontwikkelen. We moeten met andere organisaties invulling geven aan de Tuinbouwagenda, als vervolg op het Tuinbouwakkoord. We willen een bijdrage leveren aan een beter imago van de sector. De onderhandelingen voor een nieuwe cao zijn in volle gang. Verder hebben we te maken met steeds meer protectionistische maatregelen (Europa) en ook op het gebied van digitalisering is er nog een wereld te winnen in het kader van gesloten ketens, ontsluiten van marktinformatie en data. De focus van de vereniging is omschreven in ons Jaarplan voor 2019 'Striktere eisen en een beter verhaal'.

Met elkaar vormen we een sterke vereniging die future-proof is. GroentenFruit Huis brengt haar leden veel, maar actieve leden kunnen zelf nog veel meer halen. Samen kunnen we de toekomst aan.

Kees WantenaarVoorzitter GroentenFruit Huis

Groenten en fruit zijn belangrijk. Ze zijn goed voor ons en goed voor de samenleving. Iedereen heeft belang bij een goed imago van de sector en de productgroep. GroentenFruit Huis zijn we samen. Alle leden en medewerkers met ieder met hun eigen specialisme, werkveld en focus. We zijn telersverenigingen of handelsbedrijven en houden ons bezig met import, export, binnenlandse groothandel, bewerking of horeca en foodservice. We zijn groot of klein, gespecialiseerd in een bepaalde productgroep zoals uien, fruit, groenten of paddenstoelen, sterk in logistiek of juist in verpakken. We zijn bezig met certificaten zoals Bio, GLOBALG.A.P. en 'On the way to PlanetProof'. We hebben onze klanten dichtbij, in alle uithoeken van de wereld of beiden. We zijn een wereldspeler in groenten en fruit. Onze belangen zijn niet altijd gelijk, maar we hebben één grote gemeenschappelijke deler: onze passie voor groenten en fruit.

Om de switch te kunnen maken naar een meer plantaardig dieet, zoals in het kader van een duurzame samenleving door veel partijen wordt aanbevolen, heeft de consument baat bij een breed assortiment verse producten dat jaarrond verkrijgbaar is. Onze leden doen er alles aan om verse en gezonde producten vanuit de hele wereld te sourcen en te combineren met Nederlands product en af te stemmen op de wensen van onze eindgebruikers. Dit in het kader van zo dichtbij als mogelijk en zo ver weg als nodig. Daarbij streven we naar duurzame productie en handel.

Met oog voor kwaliteit, aandacht voor voedselveiligheid en leveringszekerheid is de Nederlandse groente- en fruitsector voor veel afnemers een betrouwbare leverancier. Om dat zo te houden is het voor onze leden goed om te weten dat ze kunnen terugvallen op GroentenFruit Huis dat op tal van dossiers een vinger aan de pols houdt en waar relevant, invloed uitoefent op het beleid.

GroentenFruit Huis weet meer dan goed welke belemmeringen op het pad komen van onze leden. Het afgelopen jaar hebben we laten zien adequaat in te spelen op hobbels die zich aandienen. De eisen in het kader van plantgezondheid worden steeds strenger. Dat vraagt om een gerichte aanpak vanuit de sector. Als groente- en fruitsector laten we keer op keer zien dat we het voortouw nemen. Neem de ontwikkeling van de zogenaamde Clean Corridors waarbij wordt gewerkt aan een gesloten keten waarbij alle onderdelen van de keten de risico's zelf nauwkeurig in de gaten houden. Om tegemoet te komen aan de eisen van Nederlandse supermarketen is er veel energie gestoken in een werkbaar schema van 'On the way to PlanetProof'. Het nieuwe Brancheplan Duurzaam Verpakken geeft antwoord op vele vragen rondom verpakkingen. Samen met de overheid geven we vorm aan het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit, gericht op verandering van het consumptiepatroon van de consument waarbij groenten en fruit een belangrijke rol spelen.

We nemen deel aan tal van nationale en internationale overleggen op allerlei gebieden. Zo hebben we onze inbreng kunnen geven in het Nationaal Preventieakkoord en het Nationaal Tuinbouwakkoord. Hoewel daar lang niet al onze wensen worden overgenomen, is het goed om onze invloed te kunnen uitoefenen waarbij het belang van de sector altijd voorop staat.

We zetten ons in voor een goede cao en arbeidsvoorwaardenpakket voor medewerkers in de sector. Dat levert een belangrijke bijdrage aan het imago van onze sector als aantrekkelijke werkgever. Op de achtergrond is het kernteam risico- en crisismanagement altijd paraat. Mogelijke risico's worden in kaart gebracht, gemonitord en indien noodzakelijk opgeschaald. Hierbij hopen we altijd dat de buitenwereld zo min mogelijk van ons zal horen. Dat betekent dat er geen grote calamiteiten plaatsvinden. Maar het is goed om te weten dat we paraat staan en kunnen handelen op momenten dat de situatie dat vereist. Alles om de betrouwbaarheid van onze producten te kunnen borgen en de afzet te bevorderen.

Wat bindt ons als leden van GroentenFruit Huis?

"Het is goed om te weten dat we paraat staan en kunnen handelen op momenten dat de situatie dat vereist."

Kees Wantenaar Voorzitter GroentenFruit Huis

43

Page 4: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Brexit is één van de vele actuele onderwerpen waar lobby

een essentiële rol heeft gespeeld. GroentenFruit Huis heeft

zich op alle fronten gemanifesteerd om de grote belangen

van de groente- en fruitsector aan de orde te stellen, zowel

in binnen- als buitenland. Ook andere dossiers hebben de

aandacht van GroentenFruit Huis, zoals Citrus Black Spot en

het pakket aan gewasbeschermingsmiddelen.

Met leden die ons voorzien van

informatie staan we sterk

43

Page 5: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

9

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

8

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

INTERNATIONALE IMPORT TASK FORCE Om de positie van Nederland binnen de Brusselse besluitvorming te versterken is het noodzakelijk nieuwe allianties binnen de EU aan te gaan. De rol en inzet van het bedrijfsleven is hierbij zeer belangrijk. Aangezien in veel lidstaten geen brancheorganisaties aanwezig zijn, worden bedrijven niet geïnformeerd door de autoriteiten en vindt nauwelijks tot geen lobby plaats richting de eigen overheid. Voor GroentenFruit Huis was dit aanleiding een internationale Import Task Force op te richten. Middels het organiseren van een online informatiebijeenkomst in mei 2018 voor internationale bedrijven is hiertoe een start gemaakt. Sindsdien zijn de aangesloten bedrijven met regelmaat geïnformeerd over actuele ontwikkelingen met betrekking tot EU-importregelgeving.

IMPORTVERBOD GROTE PRODUCTSTROMEN VOORKOMEN Vooruitlopend op de nieuwe plantgezondheidswetgeving hebben acht (met name zuidelijke) EU-lidstaten begin 2018 de Europese Commissie verzocht te komen tot een tijdelijke importstop voor achttien producten waaronder citrus, mango, avocado en druiven, met een totale EU-importwaarde van circa 4 miljard euro. Het voorstel heeft tot stevige discussies geleid in Brussel, waarbij GroentenFruit Huis een succesvolle lobby tegen het importverbod heeft gevoerd. Als 'politiek compromis' heeft de EU wel extra fytosanitaire eisen opgenomen voor diverse producten, wat voor sommige landen tot een beperking van de afzet in de EU zal (kunnen) leiden.

VOORTREKKERSROL MET EU-REFERENTIELABIn het kader van de plantgezondheidsverordening is bepaald dat de EU vijf referentielabs aanwijst. GroentenFruit Huis heeft schriftelijk vragen laten stellen door Kamerleden Lodders (VVD) en Weverling (VVD) aan minister Schouten om voldoende financiering beschikbaar te stellen voor de aanvraagprocedure voor een EU-referentielab. Die toezegging kwam er waarna in december officieus duidelijk werd dat het Nationaal Referentiecentrum Fyto van de NVWA de verantwoordelijkheid krijgt over virussen en schadelijke bacteriën in planten. Met deze belangrijke toezegging kan Nederland een voortrekkersrol blijven vervullen op het gebied van plantgezondheid.

In 2019 zal de lobby in dit dossier zich richten op het verkrijgen van structurele financiering van het referentielab.

Om de positie van Nederland binnen de Brusselse besluitvorming te versterken is het noodzakelijk nieuwe allianties aan te gaan binnen de Europese Unie (EU). Mooi voorbeeld daarvan is de Import Task Force die afgelopen jaar is opgericht. Meer en meer krijgen we te maken met protectionistische maatregelen op het gebied van plantgezondheid waarbij het goed is de weg te kennen en goede contacten te hebben in Brussel en daarbuiten. Op nationaal niveau heeft GroentenFruit Huis onder andere plaatsgenomen aan tafel bij staatssecretaris Blokhuis in het kader van het Nationaal Preventieakkoord. Ook in het dossier Brexit speelde lobby een belangrijke rol, naast het delen van kennis met leden.

BREXIT CONTINU OP DE AGENDADe Brexit heeft het afgelopen jaar de nodige tijd en aandacht gevraagd van GroentenFruit Huis. Door het uiterst moeizaam verlopende besluitvormingsproces binnen het Verenigd Koninkrijk (VK) werd geanticipeerd op een harde Brexit. GroentenFruit Huis richtte zich op alle fronten om de belangen van onze sector aan de orde te stellen en was betrokken in diverse overlegstructuren zowel in Nederland en in Brussel als in het VK. Er zijn veel directe contacten gelegd om, indien nodig, vlot en operationeel te kunnen schakelen.

Op het moment van schrijven zijn de gevolgen van de Brexit nog steeds onduidelijk. Een harde Brexit per 31 oktober behoort nog altijd tot de mogelijkheden. Beïnvloed door veel factoren zullen er bij een harde Brexit in eerste instantie geen of nauwelijks extra inspecties plaatsvinden. Het behoud van doorstroming aan Nederlandse en Britse zijde heeft de hoogste prioriteit. GroentenFruit Huis werkt proactief aan het Green Lane concept. Dit concept wordt belangrijk als de inspectie-eisen bij import in het VK worden aangescherpt.

GroentenFruit Huis verstrekt informatie aan haar leden via de Brexit-pagina op de website (ledenpagina). Via nieuwsbrieven wordt gewezen op belangrijke aandachtspunten, acties, trainingen, etc. Daarnaast worden leden geholpen met concrete hulpvragen in het kader van Brexit-voorbereidingen. Voor pers uit binnen- en buitenland was en is de Brexit een populair onderwerp. Dankzij de medewerking van een aantal leden, dat grote belangen heeft in het VK en zich goed voorbereid op diverse scenario's, is er veel media-aandacht geweest voor de Brexit, de gevolgen voor de groente- en fruitsector en de wijze waarop wij ons hier als sector op voorbereiden.

ASPERGE DINER BRUSSEL VOOR 'GOODWILL' EN 'TRUST'In het kader van de Brexit vond op initiatief van GroentenFruit Huis een aspergediner plaats in Brussel. Europarlementariërs en beleidsmedewerkers uit het VK, Oostenrijk, Duitsland, Ierland en Nederland schoven aan om het diner bij te wonen. Directeur Gert Mulder wees erop dat 37 procent van alle groenten en fruit in het VK afkomstig is uit de EU. Mart Valstar van Best Fresh Group en Jaap Wiskerke van Wiskerke Onions benoemden de logistieke problemen en de hoge prijzen waar het VK na de Brexit mogelijk mee te maken zal krijgen. De aanwezige Europarlementariërs, van zowel Labour als UK Independence Party (UKIP), waren het ondanks hun grote politieke verschillen over één ding eens: ‘goodwill’ en ‘trust’ moeten aan de basis staan van de onderhandelingen.

Sterke positie vraagt goede lobbyControle in Den Haag en Brussel van groot belang

43

Page 6: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

11

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

10

GroentenFruit H

uis

De lobby van de GroenteCoalitie heeft er

uiteindelijk toe geleid dat GroentenFruit Huis

is aangeschoven bij de onderhandelingen over

het Nationaal Preventieakkoord.

Jaarverslag 2018

AAN TAFEL BIJ NATIONAAL PREVENTIEAKKOORDOm de lobby voor de consumptieverhoging van groenten en fruit kracht bij te zetten, heeft GroentenFruit Huis de GroenteCoalitie in het leven geroepen. Binnen deze coalitie hebben bedrijfsleven, wetenschap en onderwijsorganisaties de handen inééngeslagen om in te zetten op een overheidsbeleid waarbij de consumptie van gezonde voeding veel actiever wordt gestimuleerd.

Meer integrale samenwerking tussen de ministeries moet daarbij centraal staan. Samen met de leden van de coalitie is een lobbybrief uitgestuurd richting de Kamerleden die zitting nemen in de Kamercommissies Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Tegelijkertijd hebben ook minister Schouten (LNV) en staatssecretaris Blokhuis (VWS) die brief ontvangen. Daarnaast zijn er namens de coalitie verschillende gesprekken geweest met Kamerleden van de regeringspartijen.

WERKBEZOEK HUITEMA IN HET TEKEN VAN AFVALWATEREuroparlementariër Jan Huitema (VVD) bezocht eind 2018, op uitnodiging van GroentenFruit Huis, de Unie van Waterschappen en Glastuinbouw Nederland, de afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) Harnaschpolder. Aanleiding voor het bezoek was een voorstel van de Europese Commissie over het hergebruik van gezuiverd (afval)water. De Europese Commissie wil dat er minimumeisen voor gezuiverd (afval)water komen. Dat water kan in de nabije toekomst mogelijk uitkomst bieden als gietwaterbron voor de tuinbouw. Daarom bezocht Huitema ook de kassen van paprikateler Van der Lelij in Den Hoorn om zich te laten informeren over de belangen van tuinders in het politieke debat.

Huitema benadrukte dat toepassing van hergebruikt (afval)water in geen geval een verplichting mag worden, maar dat het wel degelijk interessante mogelijkheden biedt in het kader van circulaire economie: “Hoe maken we de cirkel rond?” was dan ook de vraag die hij aan het eind van het bezoek stelde.

Europarlementariër Jan Huitema (VVD), die in het Europees Parlement als rapporteur direct betrokken is bij de onderhandelingen over het voorstel voor hergebruik van gezuiverd (afval)water, gaf tijdens het werkbezoek aan dat de Europese regels innovatie in de sector niet in de weg mogen zitten.

43

Page 7: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

12

13

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

WERKBARE SITUATIE GEWASBESCHERMINGDe Europese Commissie bouwt in hoog tempo het aantal toegestane actieve stoffen in gewasbeschermings-middelen af. Bestaande toelatingen worden niet verlengd en nieuwe stoffen worden nauwelijks goedgekeurd. Dit heeft vanzelfsprekend gevolgen voor telers die op zoek moeten naar alternatieve middelen. Het tempo waarmee alternatieve middelen voor met name de kleine teelten op de markt komen, ligt echter laag. Telers dreigen hierdoor in de knel te komen. Alhoewel het middelengebruik met het oog op voedselveiligheid nauwkeurig moet worden geëvalueerd en beperkt, moet er ook sprake blijven van een werkbare situatie. Inzet in Brussel en Den Haag is cruciaal.

AAN TAFEL BIJ WORKING GROUPS IN BRUSSEL Twee keer per jaar komt the 'Working Group on apples and pears' bijeen in Brussel. Deze bijeenkomsten worden georganiseerd door de Europese Commissie waarbij alle belangrijke productielanden in de EU aanwezig zijn. GroentenFruit Huis vertegenwoordigt Nederland. Er wordt onder andere stilgestaan bij de huidige marktsituatie, verwachtingen en de stand van zaken van markttoegangsdossiers. Op vergelijkbare wijze is er een 'Working Group on tomatoes'. Ook hier vertegenwoordigt GroentenFruit Huis Nederland.

GRÜNE WOCHE BELANGRIJK VOOR POLITIEK EN CONSUMENTIn 2018 hebben de gezamenlijke telersverenigingen zich dankzij coördinatie van GroentenFruit Huis weer gepresenteerd op de Grüne Woche in Berlijn. Het belang van deelname aan de Grüne Woche is tweeledig. De start is een belangrijk ontmoetingspunt van nationale en internationale politieke vertegenwoordigers. Daarnaast bezoeken jaarlijks 500.000 Duitse consumenten de tiendaagse beurs.

Duitsland is onze belangrijkste afzetmarkt met een exportwaarde van 4,3 miljard euro. Ook minister Carola Schouten van het ministerie van LNV gaf acte de présence. Zij ontving ter plekke een bord met groenten, dit symboliseerde de bijdrage die een hogere consumptie van groenten en fruit levert aan een duurzame samenleving.

TARIFF RATE QUOTAS (TRQ) KNOFLOOKDe Europese Commissie publiceert na jaren van onderhandelen waarschijnlijk nog voor de zomer van 2019 een nieuw systeem voor de herverdeling van tariefcontingenten voor de import van Chinese en Argentijnse knoflook. De Europese Commissie heeft op dit dossier de klachten van Nederlandse importeurs echter onvoldoende meegenomen, ondanks diverse gesprekken met commissieambtenaren en commentaren van de RVO. Voor Nederlandse importeurs lijkt het nieuwe systeem van de Europese Commissie geen grote verbeteringen met zich mee te brengen ten opzichte van de huidige situatie.

Op verzoek van GroentenFruit Huis en Freshfel zijn hier tot tweemaal toe vragen over gesteld door Europarlementariërs James Nicholson (ECR) en Annie Schreijer-Pierik (EVP) en hebben er gesprekken met ambtenaren van de Commissie plaatsgevonden. Alhoewel de Commissie uiteindelijk af lijkt te zien van een koppeling tussen productie en import, zijn structurele problemen in het systeem niet verholpen. Een gemiste kans, want Nederlandse importeurs hebben de afgelopen jaren, als gevolg van het huidige systeem, een aanzienlijk stuk van hun marktaandeel prijs moeten geven aan de zogenoemde ‘nieuwkomers’ uit de nieuwe lidstaten.

SUCCESVOLLE LOBBY RADIJS EN PITAHAJA De Europese Commissie werkte aan een voorstel om radijs en radijsblad van elkaar te scheiden, omdat in een deel van Duitsland het radijsblad geconsumeerd wordt. De MRL’s werden gemeten op het gehele product, maar de Commissie wilde er twee producten van maken: radijs en radijsblad. Dit zou vergaande gevolgen hebben voor Nederlandse radijstelers. Scheiden van het blad is arbeidsintensief en/of vraagt investeringen in dure machines. Mede door de actieve lobby van GroentenFruit Huis is de Europese Commissie op dit voorstel teruggekomen.

Het had weinig gescheeld of de import van Vietnamese pitahaja was stilgelegd, omdat de Vietnamese regering geen haast maakte met het invoeren van hygiëne documenten. De EU had de Vietnamese regering meerdere keren tot spoed gemaand met de invoering. Uiteindelijk is het gelukt om met veel druk op de Vietnamese autoriteiten te voorkomen dat de handel stil kwam te liggen.

RICHTLIJN 'ONEERLIJKE HANDELSPRAKTIJKEN' OPGESTELDSamen met Copa-Cogeca heeft GroentenFruit Huis gepleit voor de aanpak van Oneerlijke Handelspraktijken (OHP's) in de voedselketen. GroentenFruit Huis heeft een Position Paper opgesteld dat is gedeeld met leden van het Europees Parlement alsmede met het ministerie van LNV en leden van de Tweede Kamer. Aanvankelijk zou de richtlijn voor de aanpak van OHP's alleen bedrijven met een omzet tot 50 miljoen euro beschermen. Dat bedrag is in het uiteindelijke akkoord over de richtlijn komen te liggen op 350 miljoen euro. Dit was ook het streefdoel van GroentenFruit Huis.

TOELATING GEWASBESCHERMINGSMIDDELENHet Europees Parlement heeft met 526 stemmen vóór en 66 stemmen tegen het slotrapport aangenomen van de PEST-commissie, de parlementscommissie voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen. GroentenFruit Huis is erin geslaagd om in het rapport te laten opnemen dat meer onderzoek nodig is naar laag-risicomiddelen. Ook is het gelukt om een oproep voor voldoende financiering binnen het Europese financieringsmodel Horizon Europe vast te laten leggen voor integrale risico-batenanalyses van gewasbeschermingsmiddelen.

Het eindrapport van de PEST-commissie zal waarschijnlijk wel tot gevolg hebben dat meer en eerder informatie over langdurige toxiciteit aangeleverd moet worden door aanvragers van een toelating. Ook mogen aanvragers van een toelating volgens het rapport niet langer zelf het land uitkiezen die bij de European Food Safety Authority (EFSA) rapporteert over een actieve stof.

Minister Christian Schmidt bracht tijdens de Grüne Woche ook een bezoek aan de stand met Nederlandse groenten. Schmidt heeft zich eerder samen met zijn Duitse collega minister van het departement Gezondheid als 'Gemüseministerpaar' betiteld, doelend op het belang van groente- en fruitconsumptie voor een gezonde leefstijl.

43

Page 8: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Wetgeving kan helpen bij het beschikbaar houden van

producten voor onze handelsbedrijven. Zoals de

EU-wetgeving inzake de import van citrus uit Zuid-Afrika.

Dankzij een structurele aanpak is het aantal notificaties

bij import in de EU sterk verminderd. Aanpassingen in

wetgeving, zoals de MRL wetgeving, vragen continue

aandacht.

Wetgeving zorgt voor duidelijkheid

43

Page 9: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

16

17

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

IMPLEMENTATIE NIEUWE CONTROLE VERORDENING Per 14 december 2019 is de nieuwe Controle Verordening 2017/625 van toepassing. Deze wetgeving regelt onder andere de controles voor voedselveiligheid, biologische wetgeving, fytosanitair, fraude, gebruik en handel in gewasbeschermingsmiddelen, bij import, export en monitoring op de interne markt. Belangrijk doel is harmonisatie van controles aan de buitengrenzen van de EU. Dit geldt zowel voor de processen als de frequentie van inspecties, inrichting van inspectieposten, automatisering, elektronische en tijdige informatie-uitwisseling, efficiënte uitvoering van controles en het verleggen van controles naar de buitengrenzen. Samen met de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), NVWA, KCB, douane en andere stakeholders, steekt GroentenFruit Huis veel energie in uitvoerbare implementatie van deze cruciale wetgeving. Zo wordt er gereageerd op concept wetgevingsvoorstellen en is actief bijgedragen aan werkbezoeken vanuit de Europese Commissie aan Rotterdam en Schiphol.

AANPASSINGEN MRL WETGEVING, IMPACT VOOR IMPORT EN PRODUCTIE GroentenFruit Huis heeft samen met andere brancheorganisaties aangedrongen op aanpassingen in de formulering van de overgangstermijnen bij het verlagen van MRL's. Aanpassingen van de MRL-transitieperiode zijn nadelig voor importproducten uit derde landen. Dit lijkt in strijd met het gelijkheidsbeginsel en WTO-afspraken, maar de formulering is nog niet aangepast. Via ambassades, landbouwraden en Freshfel is dit veelvuldig aangekaart bij de Europese Commissie.

De samenwerking met het nationale netwerk (GroentenFruit Huis, CEMP’s, LTO, NFO, Glastuinbouw Nederland, Nefyto en hun leden, NVWA en de ministeries van LNV en VWS) is verder versterkt om vroegtijdig de impact van wijzigingen van toelating van actieve stoffen te signaleren voor import en productie. Wijzigingen in MRL’s vragen steeds meer tijd en aandacht zoals blijkt uit de problematiek rond radijsblad, pitahaya's Vietnam, druk op naoogstmiddelen, tijdelijke verhogingen van interventiewaarden op chloormequat/mepiquat voor paddenstoelen en het dreigende wegvallen van naoogstbehandelingen voor fruit. De capaciteit binnen GroentenFruit Huis is sinds februari 2019 uitgebreid.

PLEIDOOI VOOR CHLORAATNORMEN GELIJK AAN DRINKWATERGroentenFruit Huis neemt actief deel aan verschillende overleggen en consultaties over voedselveiligheid- en levensmiddelenwetgeving via onder andere Regulier Overleg Warenwet, Codex Alimentarius NL overleg, Freshfel, Copa-Cogeca en publieke internet-consultaties.

Een voorbeeld van een traject is de discussie rondom de MRL-normen voor chloraat die loopt sinds 2015. Per lidstaat is een eigen interventiebeleid ten opzichte van de wettelijke default MRL-waarde van chloraat (niet-goedgekeurde voormalige actieve stof) conform Verordening 396/2005 (zie actielimieten NL op de website van de NVWA). Dit is zeer onwenselijk. Deze onduidelijke en verschillende normen/actielimieten geven onrust, onzekerheid, (financiële) risico’s bij afkeuring, leveringsonzekerheid en rechtsongelijkheid. Eind 2018 publiceerde de EU MRL's met soms extreem lage normen en met grote verschillen in vergelijkbare groente- en fruitsoorten op basis van monitoringsdata. Met de voorgestelde lage normen voor groenten en fruit wordt geen of nauwelijks gezondheidswinst geboekt door verminderde blootstelling en is gebruik van gechloreerd drinkwater in de sector risicovol. Chloraatnormen kunnen averechts werken en extra microbiologische risico's geven.

Via GroentenFruit Huis, DPA en Freshfel heeft de sector gereageerd op de ontwerpwetgeving. Chloraat-residuen kunnen vanuit verschillende bronnen op producten terecht komen waarbij gechloreerd drinkwater een belangrijke bron is. Het voorstel vanuit de sector is om een waarde in te stellen die gelijk is aan de nieuwe waarde voor drinkwater.

Aanpassing wetgeving vergt lange adem Input van leden waardevolWetgeving is een belangrijk instrument dat kan bijdragen aan een gelijk speelveld voor alle partijen. GroentenFruit Huis probeert waar mogelijk invloed uit te oefenen op (ontwerp-) wetgeving, zodat er een werkbare situatie ontstaat voor haar leden. Regelmatig gebeurt dit in samenwerking met andere belangenorganisaties uit eigen land of internationaal zoals binnen de Europese koepelorganisaties Freshfel en Copa-Cogeca.

KETENMONITORING CITRUS ZUID-AFRIKAGroentenFruit Huis is de afgelopen jaren zeer nauw betrokken geweest bij de EU-wetgeving inzake de import van citrus uit Zuid-Afrika. Dankzij een structurele aanpak van Citrus Black Spot in Zuid-Afrika is het aantal notificaties bij import in de Europese Unie (EU) sterk verminderd, met een negatieve uitschieter in 2017.

Per 1 januari 2018 is de Afrikaanse Fruitmot (False Codling Moth) gereguleerd, met strikte eisen voor onder andere citrus. Om de effectiviteit van de Zuid-Afrikaanse 'system approach' aan te tonen en in geval van een vondst van een Afrikaanse fruitmot, een 'quick response' te kunnen geven is in 2018 een ketenmonitoring uitgevoerd op citrus uit Zuid-Afrika. Met medewerking van importeurs zijn extra bemonsteringen uitgevoerd en heeft een uitgebreide dataverzameling plaatsgevonden. De ketenmonitoring zal in 2019 vervolgd worden.

MANGO-IMPORTEURS LEVEREN WAARDEVOLLE INPUT Eind 2018 is veel inzet gepleegd om een onwerkbaar EU-wetsvoorstel voor mango’s te voorkomen, in verband met niet-Europese boorvliegen. Door een verplichte behandeling van het geoogste product zou alleen een warmwaterbehandeling mogelijk zijn. In reactie hierop is een 'Werkgroep Mango' opgericht, die waardevolle informatie aan de Nederlandse overheid heeft kunnen verstrekken om dit tegen te gaan. De aangepaste wettekst geeft nu de optie voor een 'effective treatment' waardoor de aanpak middels een system approach mogelijk blijft.

Samen met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is succesvol gewerkt aan wetgevingsvoorstellen binnen de Europese Unie en deze beter te laten aansluiten bij UNECE. Dit schept duidelijkheid over aanduidingen op gesloten consumenten-verpakkingen in de handelsfase en voorkomt extra stickeren in de handelsfase. De gewenste voetnoten zijn in de wet opgenomen in het voordeel van het Nederlandse bedrijfsleven.

43

Page 10: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Consumenten stellen terecht hoge eisen aan veilig voedsel.

Toezicht en controle zijn belangrijk om de juiste kwaliteit

en voedselveiligheid te kunnen waarborgen. In iedere fase

van het proces, van productie tot en met verkoop in de

retail, worden producten gecontroleerd en gekeurd door

bedrijven zelf en door de overheid. Zo kunnen consumenten

rekenen op voedselveilige groenten en fruit.

Samenwerking in toezicht en controle

komt hele sectorten goede

43

Page 11: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

21

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

20

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

GLOBALG.A.P. KETENBORGING De procedure om GLOBALG.A.P. G&F te erkennen in het kader van Ketenborging nadert zijn afronding. Er is veel aandacht besteed aan de vraag hoe een onaangekondigde audit het beste en vooral het effectiefste ingericht kan worden. Dit onder andere omdat een onaangekondigde audit internationaal meer en meer gezien wordt als een belangrijk instrument om de integriteit van een systeem te bewaken.

Inmiddels is bekend dat er een versie 6 van GLOBALG.A.P. komt. De verwachting is dat deze over ongeveer drie jaar klaar is om te gebruiken. De opzet zal aangepast worden om meer en logischer aan te sluiten bij de bedrijfsvoering van de te certificeren producenten. Er kan nog input geleverd worden voor deze versie. Dit kan via de betreffende contactpersonen bij GroentenFruit Huis.

ZELFREGULERING EN AANBEVELINGEN VAN SORGDRAGER RAPPORT N.A.V. FIPRONILGroentenFruit Huis is door de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gevraagd om op basis van de aanbevelingen in de rapportage Sorgdrager over de fipronil verontreiniging in de eiersector aan te geven hoe de zelfregulering in de groente- en fruitsector is georganiseerd.

Er is in samenwerking met de Business Council Voedselveiligheid & Kwaliteit een overzicht gemaakt van de situatie en werkwijze in de groente- en fruitsector voor het borgen van voedselveiligheid en maatregelen tegen fraude. Er zijn actie- en verbeterpunten benoemd die na prioritering worden opgepakt. Ook bij andere brancheorganisaties is deze vraag neergelegd, LTO Nederland pakt dat ook op. Door gezamenlijk te werken aan bijvoorbeeld bewustwording over microbiologische gevaren en contaminaties vanuit meststoffen en biostimulanten bij de primaire producenten, verbetert de gehele voedingstuinbouw.

FOOD COMPASS Food Compass is een zelfstandige stichting waarin veel leden van GroentenFruit Huis deelnemen. Stichting Food Compass zet zich sinds 2003 in voor het bevorderen van de voedselveiligheid van verse, onbewerkte groenten, fruit en paddenstoelen. Hiervoor voert Food Compass een residu monitoringsprogramma, een sectoraal microbiologisch onderzoeksprogramma en een watermonitoring (GLOBALG.A.P.) uit.

De stichting heeft naast kennis en data een groot netwerk dat onder andere bestaat uit groente- en fruithandelsbedrijven, de NVWA, het Voedingscentrum, de gewasbeschermingsindustrie en diverse kennisinstellingen. Dit maakt Food Compass het kenniscentrum op het gebied van voedselveiligheid van verse groenten en fruit, dat snel data en gefundeerde kennis kan inbrengen, bijvoorbeeld op het moment dat een incident plaatsvindt.

Food Compass en GroentenFruit Huis werken collegiaal samen in het belang van voedselveiligheid. Dit heeft in 2018 onder andere geresulteerd in een gezamenlijke aanpak rondom onder andere extreme droogte, diverse MRL-vraagstukken, onderzoek naar cumulatieve effecten van gewasbeschermingsmiddelen (EuroMix) en kennisdeling ten behoeve van de memo 'Zelfregulering en aanbevelingen van het Sorgdrager rapport' naar aanleiding van fipronil.

Zelfregulering onderdeel van toezicht en controleFocus op ketenborgingGroentenFruit Huis is doorlopend in dialoog met partners, van zowel binnen als buiten de sector in Nederland als daarbuiten. Met als doel voedselveiligheid zo goed mogelijk te waarborgen. Door samen te werken met andere belangenorganisaties willen we de bewustwording van risico's en gevaren in alle schakels van de keten verbeteren.

TUINBOUWALERT, RISICO- EN CRISISMANAGEMENT De website tuinbouwalert.nl is een initiatief van diverse brancheorganisaties waaronder CBL, Plantum, LTO Nederland, Glastuinbouw Nederland, NFO en GroentenFruit Huis in het kader van crisismanagement en veiligheidscultuur.

Aanvang 2018 werd het plantenvirus Tomato Chlorosis Virus (ToCV) in enkele kassen aangetroffen, een zogeheten quarantaine-waardig organisme. Op zulke momenten komt het TuinbouwAlert-team in actie. Glastuinders werden opgeroepen om hygiëneregels strikt na te leven, extra biologische bestrijders in te zetten tegen wittevlieg en actief het gewas in de gaten te houden op afwijkende symptomen die kunnen wijzen op virusbesmetting. De inzet van de NVWA en de sector was gericht op eliminatie. In het najaar van 2018 werd in de tomatenteelt in Duitsland weer een ander virus vastgesteld, het Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV). Binnen Europa is dit geen Q-waardig organisme maar het Alert-team volgt de ontwikkelingen scherp.

Vanuit TuinbouwAlert zijn acties opgezet gericht op voorlichting en preventie. TuinbouwAlert heeft voor tomatentelers een factsheet gemaakt over de verschillende virussen. Ook is een strikt hygiëneprotocol opgesteld, gericht op preventie en verspreid via TuinbouwAlert.

FYTOSANITAIRE PREVENTIE GroentenFruit Huis heeft zitting in een aantal werkgroepen en in de stuurgroep rondom fytosanitaire preventie. Belangrijke partijen in het project zijn de overheid, LTO, Plantum, VGB en VBN. In 2017 en 2018 is gewerkt aan een aantal documenten ter verbetering van de fytosanitaire preventie in de totale sector en is een website voorbereid. Deze is in het eerste kwartaal 2019 gelanceerd en is bedoeld voor alle ondernemers en ondernemingen in de sector.

De website www.fytocompass.nl geeft inzicht in quarantaine ziekten en plagen en biedt de mogelijkheid een F-RIE (Fytosanitaire Risico-Inventarisatie en -Evaluatie) te doen voor het eigen bedrijf. Doel is de bewustwording vergroten en daarmee de fytosanitaire keten te verbeteren: minder Q-organismen op de bedrijven en vlotte export.

STRATEGISCH OVERLEG GroentenFruit Huis overlegt frequent en proactief met toezichthouders over lopende zaken. De NVWA heeft, op aandringen van GroentenFruit Huis, in 2018 een platform opgericht voor strategisch overleg over voedselveiligheidsaangelegenheden in de plantaardige sector.

INWENDIGE KWALITEIT PAPRIKAIn 2018 is verder gewerkt aan de verbetering van de inwendige kwaliteit van paprika. Het is een lastig probleem in de teelt met ketenbreed effect. Het probleem lijkt in 2018 beheersbaar te zijn geweest, toch zijn sommige telers weer verrast door aantastingen. Dit vierjarige PPS-verband om tot oplossingen te komen is eind 2018 afgerond. Dit heeft veel kennis opgeleverd, maar geen pasklare oplossing.

43

Page 12: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

23

Jaarverslag 2018

22

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

In 2018 is na veel onderhandelen 'On the way

to PlanetProof' gelanceerd. Momenteel wordt

gewerkt aan verdere internationalisering van

het certificaat.

GroentenFruit H

uis

FOCUS DUURZAAMHEIDSPROGRAMMA: GEZONDE EN DUURZAME VOEDING In 2018 maakte GroentenFruit Huis een start met het duurzaamheidsprogramma met als centraal thema: 'De groente- en fruitsector zorgt voor de beschikbaarheid van gezonde en duurzame voeding'. Het programma geeft directe aandacht aan het belang van verduurzaming binnen de groente- en fruitsector en de maatschappelijk toegevoegde waarde van de sector en het product. De keten wordt voortdurend geoptimaliseerd om te zorgen voor een complete afzet van gezonde voeding, voor nu en in de toekomst. In de eerste fase zijn de activiteiten binnen het programma ondergebracht in onderstaande drie focusgebieden die in 2019 verder worden geïmplementeerd:

• Verpakkingen • Responsible trade • Gewasbescherming

VERDUURZAMINGSDOELEN IN VERPAKKINGEN Op basis van de systematiek voor brancheplannen van het Kennis Instituut Duurzaam Verpakken (KIDV), is door GroentenFruit Huis gezamenlijk met de werkgroep verpakkingen gewerkt aan specifieke verduurzamingsdoelen voor het nieuwe Brancheplan Duurzaam Verpakken 2019-2022 (BDV).

Het uitgangspunt in het BDV is dat de Nederlandse groente- en fruitsector haar producten verpakt als dit een vermindering van de totale milieubelasting van het product tot gevolg heeft en/of een noodzakelijke bijdrage levert aan voedselveiligheid, houdbaarheid, bescherming, kwaliteit, handling of traceerbaarheid van het product. Wanneer groenten en fruit verpakt worden, wordt gezocht naar een productverpakkingscombinatie met minimale milieu-impact, onder andere door toepassing van de principes van de circulaire economie. In het plan is dit vertaald naar specifieke doelen op basis van vijf pijlers:

1. Verminderen verpakkingsmateriaal en alternatieven voor verpakkingen2. Design for recycling (end-of-life)3. Grondstoffen en materiaalgebruik4. Transportverpakkingen5. Communicatie en perceptie

In mei 2019 wordt het BDV gelanceerd en is de beoordeling van het College van onafhankelijke experts van het KIDV publiekelijk beschikbaar.

STANDAARDISERING KARTONNEN VERPAKKING Aanvang 2019 zijn door de kartonindustrie en de groente- en fruitsector een aantal standaards geformuleerd onder het CFQ-label. Door het gebruik van standaards ontstaan voordelen en efficiency in de keten (bijvoorbeeld automatisering en stapeling) en zorgen onafhankelijke audits op toezicht van goed gebruik en levering van dozen. GroentenFruit Huis voert het secretariaat, de kartonindustrie (verenigd in CBA) vervult de rol van voorzitter. De bedoeling is het initiatief verder te laten aansluiten bij andere Europese initiatieven voor standaardisatie van kartonnen verpakkingen.

43

Page 13: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

25

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

24

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

MIDDELENPAKKET GEWASBESCHERMING KNELT In de sector is duidelijk te zien dat door een combinatie van wettelijke en bovenwettelijke eisen belemmeringen ontstaan in de teelt, import en export van groenten en fruit. De eisen zijn zowel ingestoken vanuit duurzaamheid als (perceptie van) voedselveiligheid. Op telersniveau is het middelenpakket knellend. Dat geldt zowel voor het verdwijnen van (chemische) correctiemiddelen als voor de beperkte snelheid waarmee alternatieve biologische cq. laag-risico-middelen beschikbaar komen. Vanuit het handelskanaal is het verdwijnen van toelatingen een zorgpunt in relatie tot het instellen van MRL's op default waarde (detectie limiet) in combinatie met contaminatie, importproducten (derde landen) en/of nalevering vanuit (natuurlijke) omgevingsbronnen. Ook de stapeling van nieuwe en bestaande bovenwettelijke eisen op het gebied van residu of middelengebruik, onder andere vanuit certificering en/of klantspecificaties, leidt tot grote uitdagingen in de beschikbaarheid van voldoende product van de juiste kwaliteit.

In 2019 is door de aanstelling van een nieuwe beleidsmedewerker voor voedselveiligheid en duurzaamheid, gespecialiseerd in gewasbescherming, extra capaciteit beschikbaar voor dit focusgebied en het dossier MRL's. Daarnaast vindt in 2019 de derde en afsluitende ketendialoog plaats waarna verder zal worden gewerkt aan een programmatische aanpak en de positie van GroentenFruit Huis op gewasbescherming.

RESPONSIBLE TRADE: SCHOON, EERLIJK EN GEZOND Over de hele keten zijn zaken die geborgd dienen te worden om te functioneren als 'dedicated supply chains'. Ketenborging is nodig om te voldoen aan een 'License-to-Deliver' en om een product via de afnemer op de markt te krijgen. Hiervoor krijgt risicobeheer op alle vlakken alle aandacht. De belangrijkste pijlers waar bedrijven momenteel aandacht aan moeten schenken voor markttoegang zijn:

1. Productkwaliteit 2. Fytosanitair 3. Voedselveiligheid4. Sociaal 5. Milieu

In alle ketenschakels ligt verantwoordelijkheid om te streven naar compliance en een schoon, eerlijk en gezond product. In de teelt wordt veel aandacht besteed aan marktgericht produceren en worden diverse middelen ingezet voor hoge winst en zo min mogelijk derving.

GROENTENFRUIT HUIS BLIJFT VANUIT EEN FACILITERENDE ROL BETROKKEN BIJ SIFAV Een manier om invulling te geven aan het focusgebied responsible trade is de betrokkenheid bij Sustainability Initiative Fruit and Vegetables (SIFAV).

Enkele jaren geleden werd het SIFAV-convenant omarmd door een aantal AGF-bedrijven, retailers en NGO’s. Deze organisaties onderschreven een ambitieus doel voor 2020 om de sourcing uit risicolanden honderd procent te verduurzamen.

Het aantal SIFAV-deelnemers is gegroeid en geïnternationaliseerd. De komende periode is er onder andere aandacht voor risicoanalyses en het opzetten van technische werkgroepen voor sociale zaken en voor milieu. GroentenFruit Huis blijft vanuit een faciliterende rol betrokken, omdat leden binnen SIFAV actieve inspanningen leveren aan de verdere verduurzaming van de groente- en fruithandel, ondersteund door IDH, The Sustainable Trade Initiative.

Ook is GroentenFruit Huis actief in het inventariseren en verkennen van de diverse certificeringen en standaarden. Naast GLOBALG.A.P. voor voedselveiligheid, wordt gekeken naar een breed scala aan duurzaamheidsstandaarden.

"SIFAV is als platform van diverse Europese bedrijven uit de groente- en fruitsector actief om verduurzaming te realiseren. Binnen SIFAV spannen we ons voortdurend in voor thema’s als

leefbaar loon, arbeidsomstandigheden, kleinschalige boeren, klimaat, waterstress en biodiversiteit. Met de betrokkenheid

van GroentenFruit Huis als partner van SIFAV zijn we nog effectiever in het internationaal stimuleren van de sector

richting duurzame ketens."

Annelotte Crena de IonghProgramma manager IDH

43

Page 14: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Nederland is wereldspeler in groenten en fruit! Met een

totale omzet van ongeveer €18 miljard (handelswaarde)

is Nederland groot in productie, import en export van

groenten en fruit. Nederlandse handelaren kennen overal

de weg naar eerste klas producten van Nederlandse bodem,

uit Nederlandse kassen of waar dan ook in de wereld. Het is

van groot belang dat we samen met onze overheid kunnen

werken aan het bouwen van netwerken die nodig zijn bij het

openen van nieuwe markten.

'Open' beleid belangrijk voor

marktverruiming

43

Page 15: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

29

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

28

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

FLYING SWANS: ONTWIKKELINGSIMPACT EN KANSEN NEDERLANDS BEDRIJFSLEVEN Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een instrument gecreëerd om projecten te ontwikkelen waar ontwikkelingsimpact en kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven hand in hand gaan: in deze 'Flying Swans aanpak' werken partijen uit verschillende sectoren samen in de ontwikkeling van koellogistieke ketens voor versproducten in ontwikkelingslanden.

Het Flying Swans consortium bestaat uit Port of Rotterdam, Boskalis, Mercator Novus en GroentenFruit Huis en werkt nauw samen met de Nederlandse overheid, Ambassades en FMO. Centraal staat de Nederlandse handels- en logistieke draaischijf die jaarlijks meer voedsel produceert, importeert en exporteert dan ieder ander land (behalve: Verenigde Staten). Deze draaischijf fungeert als aanjager voor (verdere) ontwikkeling van de groente- en fruitsector in ontwikkelingslanden.

Op dit moment zijn als onderdeel van het project Flying Swans in Ethiopië en Djibouti een aantal deelprojecten in ontwikkeling. Deze zijn gericht op de parallelle ontwikkeling van tuinbouwproductie, een koelcentrum (Cool Port Addis) om producten te verzamelen en gekoeld op te slaan, investeringen in de bestaande spoorlijn Addis-Djibouti om het transport van koelcontainers mogelijk te maken en de ontwikkeling van een terminal in de haven van Djibouti voor de overslag van spoor naar schip. Deze projecten zouden los van elkaar moeilijk tot ontwikkeling komen, maar juist de ondersteuning vanuit de Nederlandse overheid en de expertise van de individuele bedrijven maken de vroege ontwikkelingsfase van deze projecten mogelijk. Deze methode wordt in de komende jaren ook ingezet op andere corridors die voor de Nederlandse sector belangrijk zijn.

POSITIONEREN IN VALUE CHAINOpkomende markten zoeken aansluiting van hun productie van groenten en fruit bij regionale en mondiale handelsketens. Deze aansluiting leidt in die markten tot groei van werkgelegenheid, voedselzekerheid en maatschappelijke stabiliteit. Tegelijkertijd hebben Nederlandse bedrijven er belang bij om in een vroeg stadium betrokken te zijn bij de ontwikkeling van nieuwe productiegebieden en het op gang brengen van nieuwe versstromen naar de EU. Nederland kan zich zo positioneren in de value chains vanuit opkomende markten.

Aanscherping fytosanitair beleidWerken in vaste internationale handelsketensNederland speelt een grote rol in de im- en export van tuinbouwproducten. Als internationale hub dragen we een grote verantwoordelijkheid voor voedselzekerheid, kwaliteit en veiligheid van deze producten. Non-tarifaire maatregelen, protectionisme en politieke belangen spelen een steeds grotere rol. Fytosanitaire handelsbelemmeringen vormen vaak een hardnekkige barrière om toegang tot markten buiten de Europese Unie (EU) te verkrijgen. Ook bij import is een aanscherping te zien van het Europese fytosanitair beleid, waardoor de draaischijffunctie van Nederland in gevaar komt. Handelsverdragen tussen de EU en derde landen brengen een aantal voordelen mee, vaak met betrekking tot importtarieven, maar bieden nog te weinig verlichting op fytosanitair vlak.

NIEUWE MARKTTOEGANG ZUID-AFRIKA EN COLOMBIA GroentenFruit Huis zet zich in voor het verkrijgen van nieuwe afzetmarkten. In samenwerking met onze overheid bouwen we contacten, netwerken en dossiers op die leiden tot markttoegang voor het Nederlandse product. De vaak jarenlange trajecten vergen een lange adem en een substantiële financiële bijdrage van het bedrijfsleven.

De afgelopen jaren zijn voor hardfruit successen behaald in onder andere China, Brazilië, India, Vietnam en Mexico. Verder heeft paprika markttoegang verkregen in China en is voor de uiensector de blik gericht op Colombia, Costa Rica en China, na de succesvolle openstelling van Indonesië en Panama. Ook in 2018 heeft de inzet van GroentenFruit Huis haar vruchten afgeworpen. Er is een overeenstemming bereikt over de export van Nederlandse appels naar Zuid-Afrika. Colombia heeft toestemming verleend voor de import van Nederlandse appels en peren.

CREATING CLEAN CORRIDORS Het huidige fytosanitaire beleid sanctioneert op landenniveau, waarbij geen differentiatie plaatsvindt tussen ketens en de mate waarin zij het fytosanitair risicomanagement op orde hebben.

In toenemende mate vindt echter handel plaats in vaste ketens waarbij er een langdurige relatie is tussen de verschillende ketenpartners. Dat biedt mogelijkheden om fytosanitaire risico’s beter te managen. Om ketens te stimuleren proactief maatregelen te nemen, heeft GroentenFruit Huis het Clean Corridor concept ontwikkeld, dat de komende twee jaar via een Topsector project verder uitgewerkt zal worden.

Het beoogde effect van het project zijn 'Clean Corridors': georganiseerde versketens met vaste handelspartners die vanuit een gezamenlijk belang zelf verantwoordelijkheid nemen om het fytosanitair risico in de keten te minimaliseren en tegelijkertijd duurzaam te produceren.

Zij doen dit door het toepassen van een system approach, waarin de ketenpartners zelf maatregelen selecteren en toepassen en het pakket maatregelen optimaliseren over de gehele keten. Validatie van deze aanpak vindt plaats door de autoriteiten in de bestaande inspectieregimes. Deze 'dedicated supply chains' zouden beloond moeten worden in de vorm van garantie dat markttoegang mogelijk blijft ook als intercepties plaatsvinden van besmette producten die geproduceerd en verhandeld worden in ongeorganiseerde ketens.

"Bij onze export naar het Midden-Oosten worden wij geregeld geconfronteerd met plotselinge wijzigingen van wet- en

regelgeving, met soms problemen voor onze zendingen tot gevolg.

GroentenFruit Huis springt hier steeds direct op in en weet, met behulp van de Landbouwraden en lokale assistenten, de

juiste informatie boven tafel te krijgen waardoor wij onze export kunnen continueren."

Patrick Thierrij Accountmanager Midden-OostenE.F.P. International B.V.

43

Page 16: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

30

31

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

REEFERS VIA BINNENVAART EN OP ANDERE TIJDENIn 2018 ondervond de Reefer markt hinder door congestie bij het ophalen van Reefer containers. Samen met Havenbedrijf Rotterdam is een project gestart om de oorzaken hiervan helder in beeld te krijgen. Op dit moment lopen er twee pilots om de druk te verspreiden. In de eerste pilot wordt getest wat het effect is van het ophalen van containers in de nacht. De tweede pilot richt zich op het overzetten van containers op een barge verbinding naar binnenland terminals. Dit project wordt voortgezet in 2019.

HERZIENING EU-REGELGEVING PLANTGEZONDHEIDIn 2016 is een compromis bereikt bij de Europese onderhandelingen over de herziening van het fytosanitaire importbeleid, waarbij grote verschillen van inzicht waren tussen de voorstanders van een 'open' en een 'gesloten' beleid. Nederland heeft hierbij steeds gepleit voor een open fytosanitair importstelsel gebaseerd op feitelijke risico’s met zo min mogelijk impact op de handel.

Het compromis is uitgekomen op een strikter regime met als essentie een 'open' regime, maar met onder andere de mogelijkheid tot een tijdelijke importverbod voor producten met een hoger risicoprofiel. De nieuwe wetgeving zal eind 2019 ingaan en wordt in 2019 verder uitgewerkt in Brussel met inbreng van de lidstaten. GroentenFruit Huis staat hierover in nauw contact met de overheid. Speerpunt voor GroentenFruit Huis is dat de besluitvorming gebaseerd wordt op technische c.q. wetenschappelijke gronden in plaats van een politieke motivatie.

PLAAGVRIJE TUINBOUWPRODUCTENGroentenFruit Huis is initiatiefnemer en penvoerder van het tuinbouwbreed onderzoekstraject om te komen tot effectieve en duurzame technieken ten behoeve van plaagvrije tuinbouwproducten in internationale handelsketens. Het 'Phytotec'-project wordt begin 2020 afgerond. De resultaten van de verschillende technieken zijn wisselend, zo kan een methode succesvol zijn voor het afdoden van een specifiek insect, maar blijkt de toegepaste temperatuur negatieve gevolgen te hebben voor de kwaliteit van het betreffende product.

Eind 2018 is een pilot uitgevoerd met het doorstralen van diverse producten. In 2019 zal verder worden gekeken naar de proefresultaten en het perspectief van doorstralen voor Nederlandse tuinbouwproducten.

MET GREENCHAINGE STUREN OP KWALITEITIn 2018 heeft het onderzoeksproject GreenCHAINge plaatsgevonden in samenwerking met Wageningen University & Research. Er is onderzoek verricht naar de kwaliteit en de meetbaarheid van verschillende producten. De resultaten kunnen worden ingezet om betere sturing mogelijk te maken. Dit onderzoek wordt in 2019 voortgezet via het nieuwe project Fresh on Demand.

SAMENWERKEN AAN KWALITEIT IN UIENSECTOR Vanaf 2017 wordt op initiatief van GroentenFruit Huis samengewerkt in het project Uireka, een driejarig ketenproject (van zaadhandel tot exporteur) met als doel het verbeteren van de kwaliteit en daarmee het versterken van de exportpositie van de Hollandse ui. Via drie hoofdsporen, uitgangsmateriaal, bemesting en ziekten & plagen worden diverse onderzoeken uitgevoerd. In 2019 wordt bij de Topsector een nieuwe aanvraag ingediend ter voortzetting van het project.

ECONOMISCHE MISSIE CHINA OP HOOG NIVEAU GroentenFruit Huis heeft in april 2018 deelgenomen aan de handelsmissie naar China onder leiding van premier Rutte en minister Schouten. Teleurstellend was dat, vanwege overheidsreorganisaties in China, de markttoegangsdossiers voor appel en tomaat niet op de agenda stonden. Wel is van de gelegenheid gebruik gemaakt om diverse belangrijke dossiers voor onze leden onder de aandacht te brengen van minister Schouten en diverse ambtenaren.

Tijdens de economische missie naar China is van de gelegenheid gebruik gemaakt om te spreken met minister Schouten en diverse ambtenaren.

43

Page 17: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

32

33

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

Verruim uw markt AFZET UIEN EN PEREN BUITEN EU BELANGRIJKBijna negentig procent van de Nederlandse export van groenten en fruit wordt verkocht in landen binnen de EU. De top 3 exportmarkten in geldwaarde buiten de EU zijn Noorwegen, Zwitserland en de Verenigde Staten. Per product zijn er verschillen in het belang van afzet in de EU en buiten de EU.

Bij een product als uien speelt de afzet buiten de EU met een aandeel van zeventig procent een prominente rol. Senegal, Ivoorkust en Guinee zijn de koplopers voor de Nederlandse ui buiten de EU. Ook Nederlandse peren zijn steeds meer in trek bij inwoners buiten de EU. De perenexport naar landen als China, Noorwegen en Kazachstan zit in de lift.

WISSELENDE RESULTATEN EXPORT GROENTEN EN FRUIT NAAR VERRE BESTEMMINGENNooit eerder zijn er zoveel Nederlandse peren afgezet in China en India als in 2018. Ook de export van tomaten en aardbeien naar Japan zit in de lift. Dit blijkt uit de KCB exportstatistiek die GroentenFruit Huis financiert. Daarentegen viel de export van met name uien naar verre bestemmingen lager uit. Ongetwijfeld speelde de hogere prijs en een lager aanbod hierbij een grote rol. Ook de export van paprika naar de Verenigde Staten lag op een lager niveau dan een jaar terug.

met marktinformatieSTEEDS MEER GROENTEN EN FRUIT UIT AFRIKA OP DE NEDERLANDSE MARKTDe Nederlandse import van verse groenten en fruit uit Afrika noteert forse groeicijfers. In de periode 2014-2017 nam de importwaarde met een derde toe naar €1,36 miljard. Van januari tot en met september 2018 steeg de import vergeleken met voorgaand jaar met 7 procent. Dit blijkt uit cijfers van Eurostat die GroentenFruit Huis op een rij heeft gezet.

Vooral de import van sinaasappel, avocado en grapefruit is in de afgelopen jaren fors toegenomen. De top 3 producten (druif, sinaasappel, avocado) is goed voor 55 procent van de totale import uit Afrika. Ruim 60 procent van de totale import is afkomstig uit Zuid-Afrika. De eerst voorkomende groenten op de importlijst uit Afrika is de boon op de vijfde plaats. Het gaat hierbij vooral om bonen uit Marokko, op afstand gevolgd door Kenia en Senegal.

EXPORT VERSE GROENTEN EN FRUIT UIT NEDERLANDIN MLN EURO'SBron: Eurostat/GroentenFruit Huis

2016 2017 2018R

5.25

3

5.17

0

10.4

02

5.35

7

5.54

7

10.9

04

0%

8%

4%

2018 t.o.v. 2017

Verse groentenVers fruitTotaalRamingR

1200011000100009000800070006000500040003000200010000 5.

371

5.97

9

11.3

50

IMPORT VERSE GROENTEN EN FRUIT IN NEDERLANDIN MLN EURO'SBron: Eurostat/GroentenFruit Huis100009000800070006000500040003000200010000

2016 2017 2018R

1.67

1

5.56

2

7.23

3

1.54

7

5.13

6

6.68

3

1.59

3

5.99

1

7.58

4

-5%

8%

5%

R

Verse groentenVers fruitTotaalRaming

2018 t.o.v. 2017

EXPORT GROENTEN EN FRUIT VAN NEDERLANDSE BODEM IN MLN KILO'SBron: KCB/GroentenFruit Huis

9008007006005004003002001000

Dui

tsla

nd

Gro

ot-B

ritt

anni

ë

Sene

gal

Fran

krijk

Ital

Ivoo

rkus

t

Zwed

en

Pole

n

Belg

Span

je

20172018

43

Page 18: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Bedrijven in de groente- en fruitsector hebben nagenoeg

allemaal te maken met arbeid. Inpakken, ompakken,

in- en verkoop, administratie; het gebeurt allemaal door

werknemers. Belangrijk is dat arbeidsomstandigheden en

arbeidsvoorwaarden op sectoraal niveau goed zijn geregeld.

Naast het afsluiten van de cao behartigt GroentenFruit Huis

de belangen van werkgevers in het pensioenfonds en het

opleidingsfonds.

De groente- en fruitsector is mensenwerk

43

Page 19: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

37

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

36

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

OPLEIDING EN ONTWIKKELING Ter behoud van de concurrentiekracht van de sector zet GroentenFruit Huis zich in om de opleiding en ontwikkeling van werknemers te bevorderen. In 2018 is het opleidingsaanbod van het GF-Groothandelsfonds opgeschoond en geactualiseerd. Ook is het mogelijk geworden dat bedrijven cursussen die niet in het aanbod staan gesubsidieerd te krijgen. Door meer maatwerk toe te passen hoopt het GF-Groothandelsfonds meer werknemers te kunnen opleiden.

In 2019 is een nieuwe medewerker aangenomen die zich zal inzetten voor modernisering van het opleidingsbeleid. Zij is in dienst van het GF-Groothandelsfonds.

JONGEREN WERKTEN TIJDENS MARKT MATCH AAN UITDAGINGEN VAN ÉN MET DE SECTOROp 4 en 5 oktober 2018 vond in de Maassilo in Rotterdam de eerste editie van event Markt Match plaats. Twee dagen lang werkten studenten tussen de 17 en 25 jaar van verschillende opleidingen in teams aan uitdagingen van én met wereldspelers uit de regionale foodsector.

De opdrachten waar de studenten aan werkten stonden in het teken van het werven van jong talent voor de groente- en fruitsector, het stimuleren van meer plantaardig eten en het vinden van een oplossing voor voedselverspilling. Belangrijk nevendoel was jongeren te interesseren voor een baan in de groente- en fruitsector.

Markt Match is een samenwerking van Rotterdam Food Cluster, gerenommeerde bedrijven uit de internationale foodsector en regionale onderwijsinstellingen. GroentenFruit Huis was één van de partners.

Aandacht voor duurzame inzetbaarheidSeniorenregeling komt werknemer tegemoetVoor vele sectoren, waaronder de groente- en fruitsector, is het aantrekken van jong talent een uitdaging. Opleiding en ontwikkeling van medewerkers en een goede cao dragen bij aan een aantrekkelijke sector om nieuw talent te werven en medewerkers te behouden.

NIEUWE SAMENSTELLING CAO-COMMISSIEGroentenFruit Huis sluit als werkgeversorganisatie de cao voor de Groothandel in Groenten en Fruit af met de vakbonden FNV Handel, CNV Vakmensen en RMU. De cao is van belang om een eerlijk speelveld te creëren op het gebied van arbeidsvoorwaarden in de branche. Jarenlang is de cao tot stand gekomen onder leiding van Ben Vroegop. In 2018 heeft Ben Vroegop het stokje overgedragen aan Nico Padding (CFO Best Fresh Group). Nico Padding is gemotiveerd een cao af te sluiten die aansluit bij de behoeften en actualiteiten van de sector.

IMPLEMENTATIE SENIORENREGELING Voor werkgeversorganisatie GroentenFruit Huis stond 2018 in het teken van implementatie van de seniorenregeling. Deze regeling is in het leven geroepen om de oudere werknemer tegemoet te komen en meer tijd te bieden om te herstellen van de werkzaamheden. Deze werknemers hebben zich jarenlang ingezet voor de sector en veelal fysiek zwaar werk verricht.

Werknemers die vijf jaar voor de AOW leeftijd zitten kunnen er voor kiezen een dag minder te gaan werken, tegen inlevering van 7,5 procent salaris. De pensioenopbouw gaat onveranderd door.

GroentenFruit Huis heeft haar leden voorzien van informatie om de regeling te implementeren en uit te voeren. De informatie is beschikbaar via de website waar onder andere een Q&A te vinden is. Ook zijn individuele vragen van leden beantwoord.

"Cool Fresh motiveert de nieuwe generatie om in de groente- en fruitsector te komen werken. Daarom zijn wij partner van

het event Markt Match, waarbij de verbinding wordt gemaakt tussen jong talent en het bedrijfsleven.

We vinden het belangrijk om te laten zien hoe mooi de sector is en halen veel stagiairs binnen op allerlei

niveaus. Op internationaal niveau zijn er veel kansen en ontwikkelingsmogelijkheden, zoals in supply chain en ICT. Dat

is waar we ze voor willen enthousiasmeren en overtuigen."

Johan in 't Veld DirecteurCool Fresh International

Ben Vroegop

"Zonder cao geen gezonde bedrijfsvoering. Met volledige instemming van de cao commissie en met volste vertrouwen heb ik mijn functie overgedragen aan Nico."

Tijdens Markt Match gaan studenten aan de slag met vraagstukken uit de groente- en fruitsector.

43

Page 20: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Door online verkoop en de toename van de eisen van

consumenten aan vertrouwen, betrouwbaarheid en

transparantie neemt het belang van internationale data

standaarden toe. Zo geven GLN locatienummers veel

partijen zoals KCB en GLOBALG.A.P. inzicht in de locatie en

handelingen van producten. Daarnaast helpt digitalisering

bij het verkrijgen van marktinformatie die van grote waarde

is om onder andere consumentengedrag in kaart te brengen.

Digitalisering helpt bij verkrijgen inzicht

43

Page 21: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

41

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

40

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

FRESH UPSTREAM STIMULEERT INFORMATIE-UITWISSELINGIn 2018 is het Fresh Upstream (FUP) initiatief gestart met diverse partijen die actief zijn in zowel plantaardige als dierlijke versketens. FUP is opgericht om de informatie-uitwisseling te maximaliseren tussen schakels in de versketens, gebaseerd op gestandaardiseerde berichten, identificatiestandaarden en coderingen. In 2018 is verkenning in drie domeinen gestart: gewasbescherming (plantaardig), dierbehandelingsmiddelen (dierlijk) en de GLN Locatie-identificatie in alle versketens.

FUP is een samenwerkingsplatform van GroentenFruit Huis, Frug I Com, FNLI, LTO Nederland, CBL en GS1 Nederland. GroentenFruit Huis brengt vanuit Frug I Com 15 jaar ervaring in de AGF in.

START PLATFORM ICT MANAGERS Op 19 november 2018 vond de kick-off bijeenkomst plaats van het ‘Platform ICT managers in AGF’. Een twintigtal leden van GroentenFruit Huis heeft hier ervaringen én issues met elkaar gedeeld. Het platform is opgericht vanuit een behoefte van leden van GroentenFruit Huis. Voorafgaand aan deze bijeenkomst is met een tiental ICT managers van leden individueel overlegd. Hier is geïnventariseerd wat er bij de leden van GroentenFruit Huis speelt en waar GroentenFruit Huis op kan inspelen.

4E EU FRESH INFO FORUM 2018Het driedaagse EU Fresh Info Forum vond plaats in november 2018 en heeft een belangrijke positie verworven in het internationaal 'dragen' van Nederland als koersbepalend land voor ketenstandaardisatie. Met nationale en internationale partners zijn inzichten, plannen en ervaringen gedeeld tijdens de presentaties en workshops.

Ook vond na de najaars-ALV van GroentenFruit Huis het EU Fresh Executive Forum plaats waarbij zeventig directieleden en bestuurders interessante lezingen kregen van Rijk Zwaan, Microsoft en Walmart.

Steeds meer datagedrevenHet belang van correcte productinformatie Bedrijfsprocessen in de keten en processen bij de overheid, consument en maatschappij digitaliseren in toenemende mate. Het produceren en verhandelen van groente- en fruitproducten kan tegenwoordig niet meer zonder actuele en betrouwbare informatie.

100% DIGITALE DATAKWALITEIT IN AGFGroentenFruit Huis stimuleert vanuit Frug I Com de implementatie in de AGF-keten van het honderd procent digitale datakwaliteit programma van de retailers. Retailers en consumenten eisen correcte productinformatie. Het produceren en verhandelen van groente- en fruitproducten kan tegenwoordig niet meer zonder betrouwbare en actuele informatie. Ieder AGF-bedrijf wordt hierdoor steeds meer datagedreven en met en voor leden zorgen we voor correcte, complete en up-to-date digitale artikelgegevens.

In 2018 zijn diverse bijeenkomsten georganiseerd en individuele leden zijn begeleid bij het verbeteren van hun datakwaliteit. Nog veel AGF-bedrijven moeten hierin een slag maken om eind 2019 te voldoen aan de datakwaliteiteisen van de Nederlandse retailers.

GLN-LOCATIE NUMMERS GEVEN INZICHTSteeds meer handelspartners, klanten, certificerende instellingen, kwaliteitsorganisaties en overheidsinstanties willen weten op welke locaties een bedrijf gevestigd is, maar ook op welke (teelt)locaties, pakstations, koelhuizen, etc. een handeling plaatsvindt. Hiervoor wordt internationaal steeds meer het GLN-locatie nummer gebruikt. Dit is ook geschikt voor KCB, RVO en GLOBALG.A.P. Ook voor exportregelingen wordt steeds vaker gebruik gemaakt van de teelt- en verpakkingslocatie-identificatie met behulp van de GLN-locatiecodering. Frug I Com geeft deze GLN-nummers uit en beheert ze, namens GS1 Nederland.

In 2018 werkten bijna 1700 AGF-bedrijven met deze GLN-locatie coderingen via Frug I Com.

BELANG STANDAARDISATIE DATA NEEMT TOEHet belang van (internationale) datastandaarden neemt toe door de online verkoop en de toename van de eisen van consumenten aan vertrouwen, betrouwbaarheid en transparantie. Hierbij is het essentieel dat branches, bedrijfstakken en sectoren zelf de kennis inbrengen om samen met retailers tot bruikbare oplossingen te komen voor de uitdagingen die er (internationaal) zijn. GroentenFruit Huis heeft hierin een unieke (internationale) positie voor de AGF-sector vanuit Frug I Com.

Bedrijven en telersverenigingen worden ondersteund bij het gebruik van deze ketenstandaarden en de toepassing hiervan bij de informatie-uitwisseling in de keten. Vertegenwoordigers vanuit leden van GroentenFruit Huis nemen deel aan de Werkgroep Standaardisatie en diverse GS1-overlegstructuren om afspraken te maken en de datastandaarden te actualiseren. Onze internationale positie op het gebied van datastandaarden is essentieel voor de verdere ontwikkeling voor onze internationale handel.

KETENDATAPLATFORM IN ONTWIKKELINGIn 2018 is de realisatie gestart van het GroentenFruit Huis ketendataplatform voor de AGF-sector. Als eerste is gewerkt aan de ontwikkeling van een basis bedrijvenregister, waaraan registratiefunctionaliteit wordt gekoppeld van certificaten en keurmerken voor de leden van GroentenFruit Huis. Ook wordt er in overleg met de Business Council Markt & Statistiek gewerkt aan een marktinformatie dashboard.

Hoogtepunt van het EU Fresh Info Forum was het internationale Business Forum, met circa 250 deelnemers.

"Dezelfde (digi)taal spreken is de basis in een sector waar ketensamenwerking de sleutel wordt. De verssector loopt op dit vlak achter en we zijn inmiddels met een inhaalslag

bezig. Dit is broodnodig, maar dat kunnen de afzonderlijke bedrijven niet allemaal op eigen kracht. Versnelling van de data-standaardisering is waar de crux zit en ik zie daar een

belangrijke rol voor GroentenFruit Huis, waar hun toegevoegde waarde naar voren moet komen voor de leden. Nederland is leidend op veel vlakken in de verssector, dat moeten we ook

zijn op datagebied."

Dimitri MayerCIO/Directeur Informatie management Levarht

43

Page 22: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

42

43

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

Statistische informatie helpt GroentenFruit Huis om de markt inzichtelijk te maken. Op eigen initiatief of op advies van de Business Council Markt & Statistiek analyseert GroentenFruit Huis de cijfers.

RELEVANTE MARKTINFORMATIE VIA LEDENDEEL WEBSITEGroentenFruit Huis is gestart met het ontwikkelen van een marktinformatiedashboard. AGF-bedrijven kunnen niet meer zonder juiste én betrouwbare informatie over (internationale) markten en nieuwe trends. Door data te combineren van open source bronnen, zoals Eurostat, FAO en Comtrade en speciaal ingekochte marktinformatie, krijgen leden straks toegang tot een unieke kennisbank met marktdata. Leden kunnen hierdoor hun beslissingen beter en sneller onderbouwen.

Enthousiaste reacties uit de Business Council Markt & Statistiek hebben geleid tot een eerste versie van dit dashboard, dat in 2019 beschikbaar komt voor alle leden van GroentenFruit Huis.

Digitalisering helpt bij verkrijgen marktinformatieVERANDERINGEN KOOPGEDRAG FRUITDe consument gaat steeds meer voor een breder assortiment fruit. De top 3 meest gekocht fruit (appel, banaan en sinaasappel) staat onder druk. Zo daalde het aandeel van de top 3 van 59 procent in 2013 naar 54 procent in 2018. Zachtfruit en exotisch fruit kenden in de afgelopen jaren een gigantische groei. In vijf jaar tijd steeg het gekochte volume in Nederland met 30 procent en namen de uitgaven met 77 procent toe. Een product als mango verwelkomde in 2018 diverse nieuwe kopers. Inmiddels koopt één op de drie huishoudens in Nederland weleens of regelmatig mango en het gekochte volume nam in 2018 met 30 procent toe. Ook de consumentenaankoop van producten als kiwi en peer steeg in het afgelopen jaar.

GEHAASTE NEDERLANDER ZICHTBAAR IN DE SUPERMARKTVERKOOPIn de Nederlandse supermarkt neemt het oppervlak met voorbewerkte groenten en fruit verder toe. In 2018 steeg vooral de verkoopomzet van slaschotels en maaltijdsalades. Dit blijkt uit supermarktdata van IRI die GroentenFruit Huis koopt. Binnen de categorie kookgroenten was er een grotere interesse in voorbewerkte sperziebonen en wortels. Meer dan veertig procent van de omzet aan groenten komt inmiddels voor rekening van voorbewerkte groenten. Ook de verkoop van vers gesneden fruit zit in de lift, maar het aandeel is met zes procent nog bescheiden. Met name watermeloen noteerde in 2018 een sterke stijging. Alle supermarktitems van verse groenten en fruit 2018 zijn inzichtelijk voor leden van GroentenFruit Huis.

VERKOOP GROENTEN EN FRUIT STIJGT BIJ LIDL, REWE EN EDEKABij Aldi gaf de Duitse consument in 2018 minder uit aan verse groenten en fruit dan een jaar terug. De uitgaven bij Lidl, Rewe en Edeka stegen juist. Dit is gebleken uit GfK data naar formule die GroentenFruit Huis heeft gekocht. Er is een overzicht beschikbaar gesteld waarbij voor de belangrijkste producten de resultaten per formule zijn in te zien. Met dit soort informatie kunnen leden van GroentenFruit Huis hun inzicht in de markt vergroten.

TOENAME VERKOOP AVOCADO EN PAPRIKA IN NOORWEGENNoorwegen is voor Nederland het zevende afzetland voor verse groenten en fruit met een jaarexport van €310 miljoen (2018). De top 3 bestaat uit avocado, tomaat en paprika. Opvallend zijn de vierde en vijfde plaats voor aardbei en blauwe bes. Supermarkten verkochten in het afgelopen jaar voor bijna €2 miljard aan AGF, dit is drie procent meer dan vorig jaar. Tomaat, banaan en appel gaan het meest over de toonbank. Dit blijkt uit informatie die GroentenFruit Huis bij Nielsen koopt.

en brengt consumptiegedrag in kaart

"Er is dagelijks enorm veel informatie beschikbaar over ons vakgebied. De samenwerking met GroentenFruit Huis helpt

om de diverse bronnen, rapporten en gegevens samen te brengen op één platform. Op deze manier kun je efficiënt en doelgericht de juiste informatie bemachtigen en de klant en

ketenpartners optimaal bedienen."

Martijn BoumanMarketing & PRLevarht

TOP-10 MEEST GEKOCHT FRUIT IN 2018 VOOR HUISHOUDELIJK GEBRUIKIN KILO PER HUISHOUDEN IN NEDERLANDBron: GfK/GroentenFruit Huis

AppelenBananen

SinaasappelenMandarijnen

PerenDruivenMeloen

AardbeienKiwi's

Nectarines

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

17,05

16,51

14,41

8,90

5,26

4,67

3,04

2,90

2,40

1,28

TOP-10 MEEST GEKOCHTE VERSE GROENTEN IN 2018 VOOR HUISHOUDELIJK GEBRUIKIN KILO PER HUISHOUDENBron: GfK/GroentenFruit Huis

TomatenUien

WortelenKomkommers

PaprikaBloemkool

Roerbak-/wok-/stoofgroentenWitlof

BroccoliSperziebonen

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7,7

5,9

5,6

5,4

4,3

4,0

3,6

3,0

3,0

2,4

43

Page 23: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

44

45

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

AANKOOP- EN EETLOCATIES GROENTEN EN FRUIT VERANDERENOmnichannel en blurring zijn geen termen die dagelijks in de groente- en fruitsector worden gebruikt. Toch is het van belang om op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen. Zeker als gezocht wordt naar mogelijkheden om de afzet te verruimen. Het consumentengedrag in Europa verandert. Dat heeft gevolgen voor de aankoop- en eetlocaties van groenten en fruit. De grens tussen drie vaste maaltijden en tussendoortjes vervaagt.

BESTEDINGEN OUT OF HOME 10 PROCENT HOGERNederlanders geven op jaarbasis ruim €6 miljard uit aan verse groenten en fruit. Hiervan komt bijna een kwart voor rekening van out of home kanalen. GroentenFruit Huis heeft een overzicht samengesteld waarbij uitgaven voor huishoudelijk gebruik en consumptie buitenshuis in kaart zijn gebracht. In 2017 gaf Nederland €4,6 miljard uit aan verse groenten en fruit bij kanalen voor thuisgebruik, zoals supermarkt, speciaalzaak en de weekmarkt. De besteding bij out of home kanalen steeg met tien procent naar €1,4 miljard. Hierbij zijn restaurants en catering bij bedrijven de belangrijkste eetlocaties.

STIJGING INKOOPWAARDE HORECA EN CATERING Horeca en catering in Nederland kochten in 2018 zeven procent meer verse groenten en gaven daar elf procent meer aan uit. Dit blijkt uit cijfers die GroentenFruit Huis koopt bij Foodstep. Groentemixen zijn met plus 36 procent een sterke stijger. De horeca kiest steeds vaker voor een hoger prijssegment, zoals luxere soorten en voorgesneden mixen. In 2018 werd druk uitgeoefend op chefkoks om origineel te zijn met menu's zonder al te veel arbeid. Daarbij werd ook gekeken naar goede portionering en minder verspilling. In de Out of Home rapportage valt verder te lezen dat er minder traditioneel fruit is gekocht, maar meer zachtfruit en exoten. De totale uitgaven aan vers fruit stegen met vier procent.

INKOOP NL HORECA EN CATERING BIJ DE GROOTHANDELIN MLN KILOBron: Foodstep/GroentenFruit Huis

80

70

60

50

40

30

20

10

0

201620172018

Verse groenten Vers fruit

+7%

-9%

TOP-10 MEEST GEKOCHTE VERSE GROENTEN IN NEDERLAND 2018 T.O.V. 2017 (VOLUMEBASIS)Bron: GfK/GroentenFruit Huis

Totaal verse groentenTomaten

UienWortelen

KomkommersPaprika

BloemkoolRoerbak-/wok-/stoofgroenten

WitlofBroccoli

Sperziebonen

-15% -10% -5% 0% 5% 10% 15%

TOP-10 MEEST GEKOCHT FRUIT IN NEDERLAND 2018 T.O.V. 2017 (VOLUMEBASIS)Bron: GfK/GroentenFruit Huis

Totaal vers fruitAppelenBananen

SinaasappelenMandarijnen

PerenDruivenMeloen

AardbeienKiwi's

Nectarines

-20% -15% -10% -5% 0% 5% 10%

DE NEDERLANDSE CONSUMENT VAN GROENTEN EN FRUIT 2018In 2018 maakte GroentenFruit Huis een leaflet met daarin wetenswaardigheden over de Nederlandse consument van groenten en fruit. Hierin is onder andere te lezen dat de groei van de Nederlandse huishoudelijke tomatenaankoop in 2018 voor rekening kwam van snoeptomaat (+14%). Paprika was binnen de top 10 meest gekochte groenten de grootste groeier. Appel was in 2018 de meest gekochte fruitsoort, op de voet gevolgd door banaan. Bij groenten voert tomaat op afstand de ranglijst aan. Paprika, avocado en framboos zijn populaire producten bij alleenstaanden, terwijl gepensioneerden gek zijn op asperge, sinaasappel en witlof. De leaflet is gebaseerd op data die GroentenFruit Huis koopt bij GfK en is te downlaoden op de website van GroentenFruit Huis.

43

Page 24: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

De gemakkelijke keuze de gezonde

keuze laten zijn

Het eten van voldoende groenten en fruit is gezond en

kan een belangrijke besparing opleveren in de kosten

voor gezondheidszorg. Daarbij draagt het bij aan het

verduurzamen van ons voedselpakket. Maar waarom blijft

de consumptie van groenten en fruit bij de Nederlandse

consument achter bij de dagelijks aanbevolen hoeveelheid

door het Voedingscentrum (Schijf van Vijf)? Het Nationaal

Actieplan Groenten en Fruit (NAGF) heeft onderzoek gedaan

in een supermarkt naar verleidingstrucs om de consument

(onbewust) te stimuleren meer groenten en fruit te kopen.

43

Page 25: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

49

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

48

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

Hogere consumptie is een maatschappelijk belangConsumenten verleiden met smaak en ideeënGroenten en fruit zijn lekker en gezond! Dat weet iedereen. Desondanks is de consumptie van vooral groenten in alle leeftijdsfasen te laag. De dalende consumptietrend lijkt het afgelopen jaar wel te zijn gestopt. Tegelijkertijd wordt er nog (te) veel groenten en fruit onnodig verspild, met name door de consument. Binnen het werkveld Voeding vinden allerlei activiteiten en projecten plaats die een bijdrage kunnen leveren aan een hogere consumptie van groenten en fruit. De meeste activiteiten vinden plaats in samenwerking met het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit.

Het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit (NAGF) is in januari 2017 gestart als samenwerkingsverband van diverse partijen waaronder GroentenFruit Huis, CBL, Voedingscentrum en het ministerie van Economische Zaken, tegenwoordig Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De missie van het NAGF is het stimuleren van de consumptie van groenten en fruit in Nederland.

VEGGIPEDIA VERNIEUWD EN UITGEBREIDHet NAGF onderhoudt de website Veggipedia.nl als uniek informatieplatform voor groenten en fruit. Veggipedia is in 2018 vernieuwd en uitgebreid met (product)informatie over producteigenschappen, voedingswaarden, bewaaradvies en bereidingsmogelijkheden. Ook bevat Veggipedia kleurrijke en gezonde recepten met groenten en/of fruit als hoofdingrediënt. Leden van GroentenFruit Huis kunnen informatie en foto's van hun producten aanleveren als die nog niet vermeld staan op Veggipedia. In 2018 heeft een aantal bedrijven hier gebruik van gemaakt. Dat heeft een mooie bijdrage geleverd aan de uitbreiding van de site. Het gebruik van de website is in 2018 wederom toegenomen.

GA VOOR KLEUR‘Ga voor Kleur’ is de communicatiestrategie van het NAGF om meer kleur op het bord te krijgen met groenten en fruit. De ontwikkelde communicatiemiddelen zijn voor alle partners beschikbaar. Vanuit het NAGF wordt een basisstramien met de kleur van de week continu gevuld met informatie en tips. Zowel retail als leden van GroentenFruit Huis passen Ga voor kleur toe in hun communicatie. Zo heeft Lidl een actie gedaan met Vitamini's, kleine knuffels in de vorm van groenten en fruit met informatie uit Veggipedia en is groenten en fruit in combinatie met kleur te zien geweest in veel huismagazines van supermarkten.

Tijdens het Nationaal Schoolontbijt 2018 gingen een half miljoen kinderen op 2.500 basisscholen gezond en gezellig ontbijten. Dit jaar was het thema: 'een feestje voor iedereen!'.

Leden van GroentenFruit Huis verzorgden komkommers en appels. Het NAGF heeft meegewerkt aan een doeboekje voor thuis.

GA VOOR KLEUR-DAG TIJDENS DUTCH AGRI FOOD WEEKOp 11 oktober stonden 230 bedrijfskantines in het teken van Ga voor Kleur tijdens de Dutch Agri Food Week (DAFW), met groenten en fruit in de hoofdrol. Cateraars Eurest, Vitam, Vermaat, Sodexo, Albron, ISS en Paresto werkten samen om in hun bedrijfsrestaurants binnen (en buiten) de Rijksoverheid een kleurrijke en duurzame lunch te serveren. Deze maaltijden zaten boordevol inspiratie, nieuwe verrassende producten en bijzondere smaken. Met alle cateraars lopen gesprekken voor vervolgacties.

ACTIEVE BIJDRAGE AAN REDUCTIE VOEDSELVERSPILLINGVoedselverspilling is een maatschappelijk thema dat veel aandacht krijgt en waarbij in de perceptie van veel consumenten groenten en fruit producten zijn, waarvan een aanzienlijk deel wordt weggegooid in de keten. GroentenFruit Huis heeft een Position Paper 'Voedselverspilling' opgesteld met alle feiten over verspilling in de totale keten. Daarnaast is een statement opgesteld over EU-kwaliteitsnormen, is een inventarisatie gehouden onder producentenorganisaties en een werkbezoek voor LNV-ambtenaren georganiseerd. De maatschappelijke en politieke discussie roept op tot het beperken van verspilling en het verwaarden van reststromen.

De groente- en fruitsector zet zich hier voor in en is continu bezig met het optimaliseren van de ketens. GroentenFruit Huis wil actief deelnemen aan de discussie hoe verspillingsvrij groente- en fruitketens zijn en kunnen worden. Dit wordt gealloceerd bij de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling, een initiatief dat GroentenFruit Huis ondersteunt.

Daarnaast is GroentenFruit Huis betrokken bij een evenement dat heeft geleid tot de opzet van een Verspunt op het ABC Westland, waar groenten en fruit worden verzameld, gesorteerd en gereedgemaakt voor voedselbanken-DC's, gefaciliteerd door de Groente- & Fruitbrigade. De samenwerking met het NAGF helpt consumenten om meer groenten en fruit te eten en zelf ook minder te verspillen.

Volg Ga voor Kleur op Instagram en Facebookof gebruik Ga voor Kleur in uw campagne!

43

Page 26: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

51

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

50

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

Tijdens het Ga voor Kleur-Lab is gebruik

gemaakt van 'nudges'. Door middel van

nudges wordt onbewust gedrag bewust

beïnvloed. De consument wordt 'verleid'

om (meer) groenten en fruit te kopen.

GA VOOR KLEUR-LABIn 2018 heeft er in het kader van ‘Ga voor Kleur’ een zogenaamd lab experiment plaatsgevonden op de winkelvloer. Bij een filiaal van supermarkt Dirk van den Broek werden ‘verleidingstrucs’ ingezet om consumenten meer groenten en fruit te laten kopen. Er is hierbij gebruik gemaakt van verschillende zogenaamde nudges.

DE TOEGEPASTE NUDGES:• Topborden met de tekst: ‘in deze winkel kopen klanten gemiddeld 4 soorten groenten en fruit’, ‘meest verkochte

groente in deze winkel’ en ‘meest verkochte fruit in deze winkel’. Deze borden communiceren een sociale norm. Bekend is dat mensen onbewust geneigd zijn hun keuzes op een sociale norm te baseren.

• Inlays in alle winkelwagens en winkelmandjes met de tekst: ‘plek voor uw groente en fruit’ en op de inlays in de winkelwagens daarnaast de tekst: ‘meest verkochte groente in deze winkel’, inspelend op de sociale norm.

• 14 posters binnen en buiten met: ‘meest verkochte groente in deze winkel’ en ‘meest verkochte fruit in deze winkel’, inspelend op de sociale norm.

• Receptschap met een groenterijk, wekelijks wisselend recept. Het receptschap speelt in op gemak en inspiratie.• 30 schapkaartjes bij verschillende producten in de winkel met: ‘Lekker met’ gevolgd door de afbeeldingen van

drie soorten groenten of fruit, inspelend op inspiratie.• Plaatsing van fruit bij het yoghurtschap met de tekst: ‘lekker bij yoghurt’, inspelend op inspiratie.• Vier met groente en fruit bedrukte manden met daarin fruitpakketjes bij de kassa’s, inspelend op

impulsaankopen en inspiratie.• Een toegangspoortje en een vloersticker bedrukt met groente en fruit, om klanten bij binnenkomst vast in de

groente en fruit en gezonde mindset te zetten. • De tekst: ‘maximaal 3 stuks per klant’ geplaatst bij een groente- of fruitaanbieding, om de kwaliteit van de

aanbieding te benadrukken en in te spelen op een gevoel van schaarste.• Plaatsing van een laag geprijsde groente- of fruitdeal direct bij binnenkomst, gebaseerd op het inzicht dat als de

consument eenmaal iets koopt, dit leidt tot meer aankopen (bekend als het Diderot-effect).

ANALYSEREN VAN DATA Onderzoekers van de Vrije Universiteit van Amsterdam zijn de data aan het analyseren. Zij hebben gedurende het Ga voor Kleur-lab ook kwalitatief onderzoek gedaan naar de beleving van bezoekers van deze supermarkt en zullen op basis hiervan tot een rapport komen. Dit wordt gepresenteerd op een speciale stakeholders bijeenkomst op 18 juni 2019 op de KNVB campus in Zeist.

Het NAGF heeft dit onderzoek in samenwerking met de Business Council Voeding & Gezondheid van GroentenFruit Huis opgezet. Het NAGF financieerde het onderzoek.

"Wij streven ernaar de gezonde keuze in de supermarkt zoveel mogelijk te stimuleren en zijn achter de schermen volop

bezig met manieren om deze boodschap over te brengen. Het gebruik van nudges is dus ook voor ons een heel waardevol

experiment, waarvoor we onze winkel in Leidschenveen graag ter beschikking hebben gesteld."

Marcel HuizingDirecteurDirk

43

Page 27: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Zoals voorzitter Kees Wantenaar in zijn voorwoord

memoreert: GroentenFruit Huis zijn we samen. Een

vereniging kan alleen goed functioneren dankzij een actieve

kern van leden die deelneemt in besturen, werkgroepen

en/of Comités. Om de belangen van de leden goed te

kunnen behartigen is het noodzakelijk dat we weten wat

er speelt, waarbij we worden gevoed met informatie

over de werkwijze in de sector, de mogelijkheden en

onmogelijkheden van bepaalde wet- en regelgeving en

bijvoorbeeld de haalbaarheid van looneisen. De overleg-

en informatiestructuur binnen GroentenFruit Huis is een

belangrijke pijler onder onze vereniging.

Als vereniging staan we samen sterk

43

Page 28: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

55

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

54

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

AGRI LADIES VIEREN 10-JARIG JUBILEUM IN DUBLINHet Agri Ladies jubileum was aanleiding voor een tweedaags internationaal Agri Ladies event. Donderdag 11 en vrijdag 12 oktober waren 25 Nederlandse Agri Ladies te gast bij de Ierse Agri Ladies Caroline Keeling, Ceo Keelings, Grace Binchy, Consumer Insights Specialist bij de Irish Food Board en Cathriona Hallahan, Managing Director Ireland Microsoft.

De trip werd georganiseerd door GroentenFruit Huis in samenwerking met Keelings Solutions. De kracht van een waardevol netwerk in combinatie met interessante content en Ierse gastvrijheid bleken een succesformule. Slechts 36 uur tussen vertrek en aankomst. “Het lijkt of we veel langer onderweg zijn geweest”, luidde de veelgehoorde opmerking. Dat krijg je als je in zo’n beperkte tijd zoveel verschillende indrukken opdoet, nieuwe informatie te verwerken krijgt en verschillende plaatsen bezoekt.

KWALITEITSMANAGERSREIS NAAR NORTH-CAROLINA, USA Van 17 t/m 24 juni organiseerde GroentenFruit Huis een ‘studiereis’ met negen kwaliteitsmanagers in het teken van de Food Safety Modernization Act (FSMA) en de invulling daarvan door de verschillende ketenschakels. Tijdens de negen bedrijfsbezoeken werden ervaringen uitgewisseld met kwaliteitsmanagers van supermarkten, snijderijen, (aquaponic) telers, een leverancier van maaltijdboxen en een verwerker van zoete aardappelen. De bezoeken werden begeleid door onderzoekers van de North Carolina State University en ook hun locatie voor veldonderzoek werd bezocht.

Daarnaast werd het tweedaagse Center for Produce Safety Research Symposium bezocht dat zich richt op wetenschappelijke kennis voor het voorkomen van contaminatie van verse groenten en fruit met humane pathogenen. Onderzoekers presenteerden resultaten over effectieve technieken voor (water)behandeling, hoe deze te valideren en de zoektocht naar geschikte indicatororganismen. Het was een enorm leerzame, intensieve reis en een goede gelegenheid om onderling veel kennis en ervaringen te delen.

Kennis en inspiratie delenOp bijeenkomsten valt veel te halen Naast alle belangrijke werkvelden, zoals zijn omschreven in dit jaarverslag, staat het delen van kennis en inspiratie centraal bij GroentenFruit Huis. Naast jaarlijkse bijeenkomsten zoals de ALV van GroentenFruit Huis en de ledenbijeenkomsten voor uien- en fruithandelaren vinden er regelmatig thema-bijeenkomsten plaats. Hier kunnen leden zich laten informeren over marktinformatie op specifieke thema's zoals arbeid, de Brexit, voedselverspilling, voedselveiligheid & kwaliteit, duurzaamheid of andere actuele onderwerpen. Leden die bijeenkomsten bezoeken, zien dit als toegevoegde waarde om hun kennis te verrijken en als middel om hun concurrentiepositie te verbeteren.

NIEUWE WEBSITE: DOE UW VOORDEEL MET DE BESCHIKBARE INFORMATIEDe website www.groentenfruithuis.nl is vernieuwd! Voor leden is er een speciaal dashboard ingericht waar alle informatie te vinden is die GroentenFruit Huis beschikbaar stelt. Ook worden er dagelijks nieuwsberichten gepubliceerd met nieuws uit de sector. In 2019 wordt de website uitgebreid met een ledenpagina. Bedrijven die investeren en samenwerken in de sector worden zo zichtbaar voor de buitenwereld.

ALV IN TEKEN VAN INTERNATIONALE ONTWIKKELINGEN EN AFSCHEID Op woensdag 23 mei 2018 vond de Algemene Ledenvergadering van GroentenFruit Huis plaats. Deze stond in het teken van internationale ontwikkelingen. Mariëtte Hamer, voorzitter van de SER, deed de sector een handreiking en nodigde de aanwezigen uit vooral gebruik te maken van de kennis en ervaring van de SER op het gebied van Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO), om daarmee risico’s in de waardeketens van de sector structureel aan te pakken. Philippe Appeltans, secretaris van het VBT en voorzitter werkgroep groenten en fruit van Copa-Cogeca ging in op een aantal interessante ontwikkelingen in de EU.

NIEUWE SECRETARISDe bijeenkomst werd beëindigd met een dankwoord van de directie van GroentenFruit Huis aan Ad Klaassen ter gelegenheid van zijn afscheid van de sector, na een loopbaan van 43 jaar in de land- en tuinbouw. Hij gaf hierbij het stokje van secretaris van het bestuur over aan Suzan van Kuppeveld.

Agri Ladies bijeenkomsten worden georganiseerd door GroentenFruit Huis, meestal

in samenwerking met een bedrijf uit de sector. Het is

een vrijblijvend netwerk van vrouwen die werkzaam zijn in de agri-sector. De groep

komt ongeveer één maal per jaar bij elkaar volgens

de vaste formule: inhoud in combinatie met netwerken.

Kees Wantenaar bedankt Ad Klaassen voor zijn werk voor de groente- en fruitsector.

"Tijdens de zeer afwisselende reis was het bijzonder om te merken dat bedrijven in de USA voor dezelfde uitdagingen staan qua voedselveiligheid. In de USA ligt de focus vrijwel volledig op microbiologie met een indrukwekkende hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek. Toch lijkt de samenwerking tussen wetenschappelijke onderzoekers in de VS en Europa nog zeer beperkt, terwijl daar juist een win-win te behalen valt."

Els van Soest-CornelissenQuality & Food Safety ManagerKoninklijke Vezet B.V.

43

Page 29: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

56

57

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

IMPORTEREN IS EEN VAK!Het Comité Import Export Derde Landen (CIEDL) organiseert jaarlijks voorafgaand aan de start van het citrus seizoen een informatiebijeenkomst voor importeurs. In samenwerking met de NVWA en KCB worden de importeurs geïnformeerd over actuele ontwikkelingen inzake het EU-fytosanitaire importbeleid. Duidelijk is dat importeurs steeds meer veranderingen en extra verplichtingen tegemoet kunnen zien en een grotere verantwoordelijkheid in acht genomen moet worden om schoon en duurzaam product te importeren.

SUCCESVOLLE SAMENWERKING NEDERLANDSE- EN PANAMESE UIENSECTORIn het kader van de eerder verkregen markttoegang voor Nederlandse uien heeft de voorzitter van het Comité Ui in april 2018 een bezoek aan Panama gebracht. Op verzoek van de Nederlandse ambassade zijn diverse presentaties en workshops verzorgd, ter verbetering van de lokale productie-, oogst- en opslagmethoden. Dit werd door alle partijen, van de boeren tot president Varela persoonlijk, zeer gewaardeerd en heeft een positief effect op de relatie tussen beide landen en het behoud van de markttoegang tot deze bestemming.

COMITÉ BIO INVESTEERT IN ONDERZOEKVier maal per jaar komt Comité Bio bij elkaar om met elkaar van gedachten te wisselen over actuele onderwerpen. Samen met andere handelsbedrijven in biologische producten en de producenten verenigd in Biohuis wordt geïnvesteerd in een vierjarig onderzoek naar de bodem voor biologische fruitteelt. De tussentijdse resultaten zijn bekend gemaakt en gedeeld met de participanten. De resultaten gaven voldoende aanknopingspunten om het onderzoek in 2019 te continueren.

Daarnaast is geïnvesteerd in een project 'Grondgebonden teelt' dat samen met Bionext is opgestart. Voor komend jaar wordt gekeken of de wens bestaat om gezamenlijk deel te nemen in de PPS een Echte en Eerlijke Prijs.

AFZETVERRUIMING EN DUURZAAMHEID CENTRAAL BINNEN COMITÉ FRUITVaste agendapunten van het Comité Fruit zijn marktontwikkelingen en duurzaamheid. Welke nieuwe afzetmarkten bieden kansen voor Nederlands fruit? De export van peren naar verre bestemmingen, zoals China en India, stijgt. Recent zijn er nieuwe markten geopend voor export van Nederlandse appels en peren, zoals Colombia eind 2018. Daarnaast komen in bijeenkomsten van het Comité actuele onderwerpen aan bod waarbij een centraal standpunt wordt ingenomen. GroentenFruit Huis is ook vertegenwoordigd in diverse werkgroepen in Brussel met input van Comité-leden, zoals de Working Group Apples and Pears.

Op verzoek is in 2018 een draagvlakonderzoek uitgevoerd naar collectieve promotie voor appels en peren op verre bestemmingen en zachtfruit op de Nederlandse markt. Helaas is het niet gelukt om de handen op elkaar te krijgen om een gezamenlijke promotiecampagne te starten.

NETWERKBIJEENKOMST IN HET TEKEN VAN INNOVATIES CHAMPIGNONSECTOROp donderdag 11 oktober organiseerde Comité Champignon een geslaagde netwerkbijeenkomst voor de champignonsector in Milsbeek. CNC, een van Europa's grootste leveranciers van compost en dekaarde voor de teelt van champignons, verzorgde twee lezingen. De deelnemers werden geïnformeerd over de ontwikkelingen in de champignonsector en de R&D-activiteiten van CNC. De bijeenkomst werd afgesloten met een netwerkborrel.

NEDERLANDSE SECTOR STERK VERTEGENWOORDIGD OP BUITENLANDSE AGF-BEURZEN Stichting Holland Fresh Group is onderdeel van GroentenFruit Huis waarin de collectieve deelname aan buitenlandse AGF-beurzen wordt uitgevoerd. Op dit moment worden vijf beurzen gefaciliteerd. Bij een aantal beurzen wordt samengewerkt met de Nederlandse overheid. Afhankelijk van de status van de markt faciliteert de overheid matchmaking sessies, een netwerkbijeenkomst of dragen ze iets bij aan de kosten van het paviljoen.

FRUIT LOGISTICA (7-9 FEBRUARI 2018)Voor het derde jaar op rij was Hal 3.2 compleet ingericht als Holland Paviljoen. In totaal presenteerden de 102 deelnemers, met 157 exposerende bedrijven, zich op 3.700 m2.

LONDON PRODUCE SHOW (6-8 JUNI 2018)Aan deze vijfde editie hebben vier bedrijven deelgenomen met een eigen stand, gecoördineerd door Holland Fresh Group. Daarnaast was er een productpresentatie met Nederlandse producten, geleverd door diverse telersverenigingen, Comité Ui en Comité Champignon. Voor alle bezoekers lag er een brochure klaar met een overzicht van de deelnemende partijen.

ASIA FRUIT LOGISTICA (5-7 SEPTEMBER 2018)Holland Fresh Group organiseerde in 2018 haar elfde Holland Paviljoen in Hong Kong met 12 deelnemers en 17 exposerende bedrijven.

PMA FRESH SUMMIT (19-20 OKTOBER 2018)Het Holland Paviljoen is al 33 keer georganiseerd op deze belangrijke AGF-beurs op het Amerikaanse continent. In 2018 was de Nederlandse sector vertegenwoordigd door 8 deelnemers en 11 exposerende bedrijven.

FRUIT ATTRACTION (23-25 OKTOBER 2018)Tijdens deze tiende editie hebben 22 deelnemers met 25 exposerende bedrijven deelgenomen in een Holland Paviljoen van 384 m2. De Fruit Attraction wint nog jaarlijks aan populariteit.

Ook in 2019 kunt u gebruik maken van de collectieve deelname via Holland Fresh Group.

Doel van de collectieve deelname is de exposanten

te ontzorgen, waarbij gebruik kan worden gemaakt

van collectief transport, basis standbouw, catering

en hotelovernachtingen tegen vooraf afgesproken

prijzen. Indien gewenst kan de standbouw worden

gepersonaliseerd.

Gijsbrecht Gunter (voorzitter Comité Ui) bezoekt Panama in het kader van eerder verkregen markttoegang voor Nederlandse uien.

43

Page 30: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

59

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

58

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

BUSINESS COUNCIL MARKT & STATISTIEK DENKT MEE OVER MARKTDATAIn 2018 stonden marktdata en verdere ontwikkeling van de tools Market Intelligence centraal bij de vergaderingen van de Business Council Markt & Statistiek. De wens is ingevuld om inzichten in de Poolse consumentenmarkt aan te schaffen. Met input van de leden vindt in 2019 een pilot marktonderzoek in een virtuele omgeving plaats. Ook is nauw samengewerkt in het kader van een op te zetten marktinformatie dashboard en gewenste inzichten in het eetpatroon groenten en fruit die worden verkregen door de FoodProfiler app.

GOEDE GESPREKKEN EN INZICHT IN TOEKOMSTIGE TRENDS TIJDENS DIRECTIE-DINER Op woensdag 10 oktober kwamen bijna 60 ceo's van leden van GroentenFruit Huis bij elkaar bij VRIJ in Culemborg voor het derde directie-diner. Het netwerken begon direct bij aankomst op het zonnige terras van het voormalige perenbedrijf dat is verbouwd tot een sfeervolle evenementenlocatie.

Naast een smakelijke groenterijke maaltijd en goede gesprekken kreeg het gezelschap een kijkje in de nabije toekomst van Coen de Vuijst, ceo en partner van de Amsterdamse vestiging van het internationale consultantsbureau Oliver Wyman.

24STE EDITIE WITLOF BIËNNALE GROOT SUCCESGroentenFruit Huis organiseerde 28 en 29 september in samenwerking met Witcop en Vd Grond de 24e Witlofbiënnale. Dit evenement wordt om de twee jaar in één van de witlofproducerende landen in Noord-West Europa georganiseerd. De biënnale heeft laten zien dat collectiviteit en samenhang mogelijk is met energie vanuit de sector. Het evenement trok ruim honderdzeventig bezoekers naar het symposium, honderd bezoekers bij de meet-up en driehonderd bezoekers waren aanwezig op de informatiemarkt. Kortom, de witlofsector bruist en witloftelers en -handelaren zoeken elkaar op in een wereld die misschien individueler wordt, maar waar wel degelijk versterking wordt gevonden in kennis delen met collega’s en toeleveranciers.

TOP-10 UITGAVEN VERSE GROENTEN IN NEDERLAND 2018 T.O.V. 2017 Bron: GfK/GroentenFruit Huis

Totaal verse groentenTomaten

PaprikaRoerbak-/wok-/stoofgroenten

Gemengde slaKomkommers

WortelenSperziebonen

UienWitte champignons

Bloemkool

-4% -2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14%

TOP-10 UITGAVEN VERS FRUIT IN NEDERLAND 2018 T.O.V. 2017 Bron: GfK/GroentenFruit Huis

Totaal vers fruitAppelenBananen

SinaasappelenMandarijnen

DruivenAardbeien

Kiwi'sBlauwe bes/bosbes

PerenAvocado

-10% -5% 0% 5% 10% 15% 20% 25%

TOP-10 UITGAVEN VERSE GROENTEN IN 2018 VOOR HUISHOUDELIJK GEBRUIKIN € PER HUISHOUDEN IN NEDERLANDBron: GfK/GroentenFruit Huis

TomatenPaprika

Roerbak-/wok-/stoofgroentenGemengde slaKomkommers

WortelenSperziebonen

UienWitte champignons

Bloemkool

0 5 10 15 20 25 30

27,20

15,68

14,75

11,91

10,92

9,24

8,18

8,09

6,91

6,37

TOP-10 UITGAVEN VERS FRUIT IN 2018 VOOR HUISHOUDELIJK GEBRUIKIN € PER HUISHOUDEN IN NEDERLANDBron: GfK/GroentenFruit Huis

AppelenBananen

SinaasappelenMandarijnen

DruivenAardbeien

Kiwi'sBlauwe bes/bosbes

PerenAvocado

0 5 10 15 20 25 30 35

34,19

21,24

18,17

17,38

16,79

15,68

9,59

8,17

8,13

4,76

Eind juni bezochten bijna 200 journalisten uit ruim veertig

landen het congres Dutch Roots. Het programma bestond uit een

symposium in Wageningen en twee dagen van excursies die een inkijkje gaven in alle schakels van

de agrarische sector. GroentenFruit Huis verzorgde de excursie

‘Produce from Field to Fork’ in samenwerking met Rijk Zwaan,

Koppert Cress, Nature’s Pride en World Horti Center.

43

Page 31: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

JE WORDT ER BETER VAN

Er is een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)

in de maak. DPA geeft zowel in Den Haag als in Brussel

veel input op de voorstellen van het nieuwe beleid. Onze

inzet is level playing field op het gebied van erkenning

en subsidiabele activiteiten in de lidstaten. Daarnaast is

DPA betrokken bij de organisatie van diverse nationale en

internationale events die bijdragen aan een sterkere sector.

DPA geeft input op voorstellen

landbouwbeleid

43

Page 32: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

63

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

62

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

VEEL WAARDERING VOOR 13E EDITIE ICOP IN ROTTERDAMVan 21 t/m 23 november vond in Rotterdam de 13e Internationale Conferentie van Producentenorganisaties (ICOP) plaats in Rotterdam. Het evenement trok 160 vertegenwoordigers uit 21 Europese landen. De organisatie was in handen van oprichter gfa-consulting uit Oostenrijk in samenwerking met DPA.

Woensdag 21 november werden de deelnemers op sleeptouw genomen naar de CoolPort en het Rotterdams Havenbedrijf. Hier maakten ze kennis met het belang van de haven voor de groente- en fruithandel en kregen ze een beeld bij de omvang van de Nederlandse groente- en fruitsector.

BEST PRACTICESDe tweede dag stond in het teken van GMO en landbouwpolitiek, die met name relevant zijn voor PO's. De aftrap werd gedaan door Marjolijn Sonnema, Directeur Generaal Agro en Natuur. Daarnaast was er aandacht voor markttrends, zoals kansen in de foodservice, digitalisering en nieuwe mogelijkheden voor een duurzame productie van groenten en fruit. Diverse PO’s uit Europa presenteerden hun Best Practices. Daan van Empel, Wilco van den Berg en Harrij Schmeitz spraken namens GroentenFruit Huis over respectievelijk duurzaamheid, markttrends en digitalisering. Naast een inhoudelijk programma bood de conferentie voldoende mogelijkheden om te netwerken.

BEDRIJFSBEZOEKENAfsluitend waren er op vrijdag 23 november vier verschillende tours georganiseerd door DPA. Hierbij werd een bezoek gebracht aan Royal FruitMasters, Koppert Biological Systems, Harvest House, Nature’s Pride en het project Trias Westland, over het gebruik van geothermische energie voor duurzame productie.

Telersverenigingen pleiten voor modernisering GLBBijdragen aan imago Nederlandse tuinbouwDuitsland is nog altijd de belangrijkste afzetmarkt van Nederland met een omzetaandeel van 38 procent. Ook dit jaar is het weer gelukt om namens de gezamenlijke telersverenigingen, in samenwerking met GroentenFruit Huis een paviljoen te realiseren op de Internationale Grüne Woche in Berlijn. In Nederland levert DPA een belangrijke bijdrage aan Kom in de Kas, het jaarlijkse evenement waarop de Glastuinbouw haar deuren opent voor het Nederlandse publiek.

GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT ORDENING EN GEMEENSCHAPPELIJK LANDBOUWBELEIDEind mei 2018 presenteerde de Europese Commissie de voorstellen voor het GLB 2021-2027. Het doel van de Europese Commissie is een meer nationaal gerichte invulling te geven binnen de EU gestelde doelen. Een 'Nationale Strategie' moet hier invulling aan geven. De Gemeenschappelijke Markt Ordening (GMO) Groenten en Fruit moet in die grote Nationale Strategie gaan passen. Najaar 2018 heeft het Europees Parlement gewerkt aan een reactie op de voorstellen. Samen met de Europese Raad van landbouwministers zal in de loop van 2019 een triloog (onderhandeling) starten voor finale teksten. Door de EU verkiezingen en Brexit kon het proces niet tijdig worden afgewikkeld en starten mogelijk in de 2e helft van 2019 opnieuw discussies omtrent het GLB na 2020.

Voor wat betreft de GMO Groenten en Fruit lijkt er weinig beweging te komen voor wat betreft modernisering van deze Europese subsidieregeling die inmiddels meer dan 25 jaar oud is. In de huidige Nederlandse afzetstructuren wordt deze vaker ervaren als last dan als lust. Eind 2018 zijn vier producentenorganisaties uit het systeem gestapt. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) betreurt dat ten zeerste. Als reden geven de organisaties aan dat de regelgeving omtrent erkenning en/of de Nederlandse interpretatie van Brusselse regels en mogelijkheden te veel risico’s en administratieve lasten opleveren. Ook sluiten ze niet altijd meer aan bij de praktijk in het moderne afzetmodel van de Nederlandse voedingstuinbouw. DPA is in gesprek met de overheid om te kijken of de regeling zo kan worden aangepast zodat er weer meer telersverenigingen gebruik van kunnen maken.

Het GMO Expertise Centrum (GEC) faciliteert de leden van DPA die met GMO werken en is serieuze gesprekspartner met het ministerie van LNV en RVO.

LANDBOUWBELEID NA 2020In 2019 geven we zowel in Den Haag als in Brussel onze input op de voorstellen voor het landbouwbeleid na 2020. Inzet is level playing field op het gebied van erkenning en subsidiabele activiteiten in de lidstaten. Anderzijds pleiten we om Europese middelen ook te kunnen aanwenden binnen de Branche Organisatie Groenten en Fruit. Het onderhouden van een Europees breed netwerk is belangrijk om Producenten Organisaties (PO's) daar duidelijk te maken welke veranderingsrichting de moderne afzet doormaakt, verticale benadering in plaats van een platte horizontale ketenbewerking!

GMO FLEXIBILISEREN EN MODERNISERENZowel de Europese Raad als het Europees Parlement hebben in 2018 onderhandeld over de voorstellen van de Europese Commissie ten aanzien van het GLB voor na 2020. Hier maken ook de onderhandelingen over de GMO deel van uit. GroentenFruit Huis/DPA heeft verschillende Europarlementsleden voorzien van amendementen om de GMO te flexibiliseren en te moderniseren. De Europese Parlementsverkiezingen die eind mei plaatsvinden vormen een belangrijke deadline voor de besprekingen. Vorig jaar leek het nog allerminst zeker dat die deadline zal worden gehaald. De groene partijen vinden dat de GLB-voorstellen van de Europese Commissie te veel op vrijwilligheid berusten en dat het gemeenschappelijke aspect van het landbouwbeleid dreigt te verdwijnen nu de lidstaten meer zeggenschap lijken te gaan krijgen.

DPA heeft met haar medewerking aan de 13e editie van ICOP conferentie bijgedragen aan een goed imago van de Nederlandse tuinbouwsector.

PRODUCTIE NEDERLANDSE GROENTEN EN FRUITIN MLN EURO'SBron: CBS/Wageningen Economic Research/GroentenFruit Huis

100009000800070006000500040003000200010000 2.

503

972

3.47

5

Verse groentenVers fruitTotaalRaming

2015 2016 2017 2018R

2.95

2

676

3.62

8

2.61

5

693

3.30

8

2.47

0

801

3.27

1

1%

21%

6%

2018 t.o.v. 2017

R

43

Page 33: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

64

65

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

Bestuur

Jaarverslag 2017G

roentenFruit Huis

BESTUUR GROENTENFRUIT HUIS Sandra Bogaard Fris-Co. Fruit & Vegetables Erik Bongaerts Frankort & KoningWillem Dijk jr. Willem Dijk AGFRien van Doorn Fruitmasters Roland Gels LevarhtFred van Heyningen Nature’s PrideJelte van Kammen Harvest HouseJan van der Lans Van der Lans InternationalEdwin Noordermeer Tuinderij VersPeter van Osch Veiling ZaltbommelGerard Pronk CofortaKees Wantenaar (VZ) GroentenFruit HuisGert Mulder GroentenFruit Huis Richard Schouten GroentenFruit HuisSuzan van Kuppeveld (S) GroentenFruit Huis

BESTUUR DPATon van Dalen Best of FourRien van Doorn FruitmastersCees Geven De SchakelMichiel van Ginkel (VZ) ZON fruit & vegetablesKirsten Haring The GreenerySjraar Hoeijmakers ZON fruit & vegetablesTon Holthuijsen Fossa EugeniaJelte van Kammen Harvest HouseKees de Kat FruitmastersHenri Lambriex RedStarJos Looije Looye KwekersJan Oosterom Best of FourJan Opschoor DOORPeter van Osch Veiling ZaltbommelHans Prins Van NatureGerard Pronk CofortaMichel Schrijnemaekers Coöperatieve Fruitveiling Zuid-LimburgAad Sonneveld Van NatureArnoud van Stralen KompanyJan Verkooijen FruitMastersHein Wolff Nautilus Richard Schouten DPA

Deelnemingen

BO G&F NEDERLANDDe BO G&F Nederland is een ketenorganisatie die voorstellen kan indienen bij de overheid om deze verbindend te laten verklaren voor alle ondernemers uit de voedingstuinbouw of een deelsector.

FRUG I COMFrug I Com zet zich in voor het beschikbaar krijgen en houden van een standaard voor elektronisch berichtenverkeer, coderingen, labels etc. voor de AGF-keten.

FRESH INFORMATION MANAGEMENT CENTREHet Fresh Information Network is een netwerk van experts met jarenlange ervaring in de bedrijfsprocessen en ICT in Fresh Produce, tuinbouw en/of food.

STICHTING AFZETBEVORDERING UINederland is wereldwijd de grootste exporteur van uien. Om de afzetmarkt voor ui nog verder te verbreden heeft Frugi Venta, in nauw overleg met Zuver, de Stichting Afzetbevordering Ui (SAU) opgericht.

STICHTING FOOD FOR BETTER LIFE STYLEStichting Food for a better lifestyle is ontstaan vanuit een samenwerking tussen de groente- en fruitsector en het platform Gezonde Voeding 0-4 jarigen.De Stichting is verantwoordelijk voor de organisatie van het tweejaarlijkse Healthy Food Congress.

STICHTING FRUGITELIn 1994 is de Stichting Telecomdiensten opgericht. Deelnemers aan Frugi Tel (voorheen Groentel) krijgen forse kortingen op vaste en mobiele telecommunicatie- kosten.

STICHTING HOLLAND FRESH GROUPDe Holland Fresh Group regelt en coördineert wereldwijd internationale groente- en fruit beurzen voor de Nederlandse importeurs en exporteurs van groenten en fruit.

PMS-kleurenGroen: 360Grijs: WARM GREY 11Rood: 485Blauw: 541

43

Page 34: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

66

67

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

Business councils Comités

BUSINESS COUNCIL ARBEIDMonique Besseling Van Gorp GreenfoodGaitrie Changoer Harvest HouseCornélie Eichelsheim EostaRob Haaksman Hessing ZwaagdijkSuzan van Kuppeveld (S) GroentenFruit Huis Mila Sahadew Lall Terra Natura InternationalGert Mulder GroentenFruit HuisAstrid Rijkhoff Hessing ZwaagdijkYvonne Tuinstra O. Smeding en ZoonMieke Willems Nature’s Pride

BUSINESS COUNCIL LOGISTIEK & ICTMartijn van Asperen Hillfresh International Jan Blankers LevarhtSander Dietvorst The GreeneryDaco Sol (S) GroentenFruit Huis Freek Versteeg FruitmastersHarrie Vugs Frupaks-Vernooij

BUSINESS COUNCIL MARKT & STATISTIEKWilco van den Berg (S) GroentenFruit Huis Johan Bremmer Wageningen Economic ResearchSophie van der Geest Nature’s PrideMarjolein Hoogendoorn Hessing ZwaagdijkCoen Kampschoer FruitmastersMartijn Kesteloo DOORGerrit Jan Kornet Greenyard Fresh NetherlandsKarin Ludikhuize Harvest HouseRené Oudijk Van NatureGeertje Roodbeen ZON fruit & vegetablesRichard Schouten GroentenFruit HuisFrits Verbeek The GreeneryLennart Visser Total Produce

BUSINESS COUNCIL VOEDING & GEZONDHEIDAnne Marie Borgdorff (S) GroentenFruit HuisHarm-Jan Eikelenboom The GreenerySjoerd Jochems Fossa EugeniaCoen Kampschoer FruitmastersBart Leemans Koppert CressLinsie Meijer Van Oers UnitedGert Mulder GroentenFruit HuisWilma van den Oever GroentenFruit HuisArnoud van Os (VZ) Peter van Halder Grootverbruik in A.G.F. Astrid Schothorst- Steenvoorden Van NatureYvonne Vanlier GreencoMark Versluis Harvest HouseMichaël Wilde EostaPriscilla Wolf Nature’s Pride

BUSINESS COUNCIL VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEITTon van Dalen Best of FourMarco Hanemaaijer Harvest HouseJulian van Heumen Banken ChampignonsMarcel Heythuyzen Hessing HelmondGerard de Jong HalucoEdwin Koning Koppert CressJohan van der Leer Hillfresh InternationalRuud Lenssen Fruitveiling Zuid-LimburgArie van der Linden Bakker BarendrechtHenk Nelisse Total ProduceKirsten Sweens Driscoll's of EuropeNicolette Quaedvlieg GroentenFruit HuisMaartje Vullings-Beem FruitMasters

BIOJeroen van den Berg NaturelleGert Kögeler EostaGert Mulder GroentenFruit HuisWilma van den Oever (S) GroentenFruit HuisEdward Out OTC HollandPeter van der Schoot (VZ) Vroegop WindigWim Stoker Stoker VogelaarHein Wolff Nautilus Organic

CHAMPIGNONRob Banken Banken ChampignonsMarcel Goesten The GreenerySuzan van Kuppeveld (S) GroentenFruit HuisRichard Schouten GroentenFruit HuisTom van Walsem (VZ) Limax

IMPORT/EXPORT DERDE LANDEN (CIEDL)Frans van der Burg Terra Natura InternationalAdriëlle Dankier Nature’s PrideEric Franzen Van Oers UnitedRoland Gels J.M. Levarht & ZonenMartijn de Graaf YexRon de Greeff Staay-Van RijnHans van den Heuvel Hillfresh InternationalMichel Jansen Total ProduceCorné van de Klundert Origin Fruit DirectGert Mulder GroentenFruit HuisMarc de Naeyer TrofiEdward Out OTC HollandInge Ribbens GroentenFruit HuisHenk Roodenburg Roveg FruitDaco Sol (S) GroentenFruit HuisMark Verweij (VZ) Verdi Import

FRUITZweer van Aalsburg FruitmastersWilco van den Berg (S) GroentenFruit HuisFred Douven ABB GrowersFloor van Os Firma J.C. van OsPeter van Osch (VZ) Veiling ZaltbommelKees Oskam Handelsmaatschappij Jan OskamKees van Ossenbruggen Van Ossenbruggen FruitRichard Schouten GroentenFruit HuisMichel Schrijnemaekers Fruitveiling Zuid-LimburgCorrie Verheij-Hofs Hofs Fruit CompanyJoop Vernooij Frupaks-VernooijRob van der Weele The GreeneryJohan de Witte BerryWorld Europe

UIGijsbrecht Gunter (VZ) Monie NieuwdorpPiet van Liere Flevo Trade DrontenLijn Moerdijk MSP Uienhandel Gert Mulder GroentenFruit HuisRien Murre TOP OnionsWilliam Nannes J.P. Beemsterboer Food TradersKoen Nieuwenhuijse M.B. NieuwenhuijseInge Ribbens (S) GroentenFruit HuisErik Waterman Waterman OnionsJaap Wiskerke Wiskerke Onions

CAO-OVERLEGKarin Faase Bakker BarendrechtRon de Greeff Staay - Van RijnFrank Hessing Hessing SuperversPaul van de Kruijs Frankort & KoningSuzan van Kuppeveld (S) GroentenFruit HuisGert Mulder GroentenFruit HuisPeter van Osch Veiling ZaltbommelNico Padding (VZ) Best Fresh GroupEllen Steenbeek The Greenery

43

Page 35: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

68

69

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

Medewerkers

GROENTENFRUIT HUIS/DPA (18,4 FTE)FINANCIËN

SECRETARIAAT

FRESH INFORMATION MANAGEMENT CENTRE / FRUG I COM (2,6 FTE)

FOOD COMPASS (1,35 FTE)

Wilma van den [email protected]

Gert MulderAlgemeen [email protected]

Suzan van KuppeveldSecretaris Arbeid & Juridische [email protected]

Anne Marie BorgdorffVoeding & [email protected]

Wilco van den BergMarktanalyse & Rapportage [email protected]

Richard [email protected]

Nicolette QuaedvliegVoedselveiligheid & [email protected]

Paul BolNTWG [email protected]

Ger van BurikBeurscoö[email protected]

Wim RodenburgTeelt, Producentenorganisaties & [email protected]

Denise van Vliet [email protected]

Daan van EmpelDuurzaamheid & [email protected]

Yannick [email protected]

Driekus van de [email protected]

Monique MeyerFinancië[email protected]

Kris CharanFinancië[email protected]

Yvette [email protected]

Jacqueline [email protected]

Heleen de Jong-van [email protected]

Cindy Steffens [email protected]

Astrid MeewisseFood [email protected]

Ria HermsenFood [email protected]

Johan den Engelse Frug I [email protected]

Lalita BosmaFrug I [email protected]

Ruud HoosemansFrug I [email protected]

Daniëlle Boers-CoomansFrug I [email protected]

Daco SolLogistiek, Toezicht & Supply [email protected]

Léa RobbesDuurzaamheid & [email protected]

Inge RibbensInternationale [email protected]

43

Page 36: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

70

71

GroentenFruit H

uis

GroentenFruit H

uis

Jaarverslag 2018

Jaarverslag 2018

(Net)werkgroepen

P & O Klankbordgroep CAO-overlegSuzan van Kuppeveld (VZ)100+ leden GroentenFruit Huis

Werkgroep Fytosanitair BeleidBen Burgers Roveg FruitMarco Hanemaaijer Harvest HouseJan Hopmans Van NatureHenk Nelisse Total ProduceInge Ribbens (S) GroentenFruit HuisWim Rodenburg (VZ) GroentenFruit HuisDik de Winter (adviseur) KCB

Werkgroep Kwaliteitsmanagers GroentebewerkingsbedrijvenFerdinand Beekhuis Fruity Pack Judith Bes Fresh-Care Convenience Gert Jan Eggers Quality Produce International Bob van der Elst W. HeemskerkJulian van Heumen Banken ChampignonsMarcel Heythuyzen HessingJohan Hoogland Vroegop-WindigErik Hovens Rijk Zwaan NederlandJeanette Koedijk T. van der PlasEdwin de Koning Koppert CressYvonne de Kort Van Gorp GreenfoodJelle Kuiper Evers SpecialsJohan van der Leer Hillfresh InternationalBauke van Lenteren Rijk Zwaan NederlandNicolette Quaedvlieg GroentenFruit HuisBeau Roodenburg SnijpuntAnnesiet Siebenga W. HeemskerkEls van Soest Koninklijke VezetSimone Varekamp- Van Vliet Tuinderij Vers

Werkgroep Verpakkingen Pascalle van Bergenhenegouwen Jaguar the Fresh CompanyLucy Derks Hessing ZwaagdijkMiquel van den Ende Bakker BarendrechtDaan van Empel (VZ) GroentenFruit HuisYvonne Geurten Harvest HouseDick Heijmans FruitMastersPaul Hendriks EostaLiesbeth Hoogendoorn VezetRinus Klein The GreeneryYannick Kraamer (S) GroentenFruit HuisJochem Kuipers FruitMastersLinsie Meijer Van Oers UnitedJos van Mil GreencoPeter Schultz Greenyard FreshStefanie Vermaesen Nature's PrideMark Versluis Harvest HouseAnnemarie Weterings VezetJacques Wolbert DOOR

Werkgroep PlanetProof Daan van Empel (VZ) GroentenFruit Huis Albert Wielink The GreeneryPaul Schreurs Frankort & KoningRobbert van Lokven Veiling ZaltbommelHenri Sonnemans HAKMaartje Vullings FruitMastersMarco Hanemaaijer Harvest HouseDaniëlle Vreedzaam Van Oers UnitedJan Hopmans Van NatureEls Weerdenburg DOORSjoerd Menheere Limax

GMO Expertise Centrum-team (GEC)Richard Brouwer FruitmastersBart Dijkhuis Veiling ZaltbommelKirsten Haring The GreeneryHans Kerstjens ZON fruit & vegetablesJorg Massy Fossa Eugenia Corina van der Pol - Noppen Best of FourHans Prins Van NatureWim Rodenburg GroentenFruit HuisLizette Steeghs Kompany Ammo Veeman NautilusStefan van Vliet DOORRobert Weusten Veiling Zuid-Limburg

Keurmeestersoverleg PaprikaHenk Bekkers Veiling ZaltbommelRichard de Bruin Harvest HouseEd Langeveld DOORFrans Lommen ZON fruit & vegetables Wim Rodenburg GroentenFruit HuisPeter Strijbos Van NatureJohan Valentijn Best of FourKees van der Wind The Greenery

Stuurgroep Duurzaamheid Pascalle van Bergenhenegouwen Jaguar the Fresh CompanyDaan van Empel (VZ) GroentenFruit HuisAngelique Goesten VOF Harrie GoestenNic Jooste Coolfresh InternationalJelte van Kammen Harvest HouseYannick Kraamer (S) GroentenFruit HuisMaria Oliveira Van Oers UnitedKees Rijnhout Jaguar the Fresh CompanyMichaël Wilde Eosta

43

Page 37: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

73

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

72

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

Ministerie van Landbouw Natuur en VoedselkwaliteitEU-Schoolfruitcampagne W. RodenburgMultilateraal Bedrijfslevenoverleg I. RibbensProgrammaoverleg Fytosanitair Beleid G. Mulder, I. Ribbens

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en SportKlankbordgroep residu N. Quaedvlieg Preventietafel gezondheid G. MulderRegulier Overleg Warenwet N. Quaedvlieg

Nationaal Actieplan Groenten en Fruit (NAGF)A. BorgdorffKlankbordgroep A. van Os, M. van Ginkel, G. MulderStuurgroep A. van Os, M. van Ginkel, R. Baan, G. Mulder

Nationaal Logistiek Informatie PlatformKlankbordgroep D. Sol

Nederlandse Tuinbouwraad (NTR)Bestuur K. Wantenaar

Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA)Gebruikersraad Client Export G. Mulder, D. SolKlankbordgroep Fytosanitair I. Ribbens, W. RodenburgKlankbordgroep Voedselveiligheid D. van Empel, R. Schouten, N. Quaedvlieg

Nederlands Verbond van de Groothandel (NVG)Overleg directeuren G. Mulder

Qualität und Sicherheit (QS)Bestuur A. KlaassenFachgesellschaft Obst-Gemüse-Kartoffeln GmbH N. QuaedvliegKuratorium A.KlaassenWissenschaftliche Beirat Rückstandsmonitoring Obst,Gemüse- und Kartoffeln vacature

Risico- en Crisismanagement VoedingstuinbouwN. Quaedvlieg, R. Schouten

RiskplazaBrancheoverleg N. Quaedvlieg

Rijksdienst voor Ondernemend NederlandGeografische Aanduidingen, Oorsprongsbenamingen,En Gegarandeerde Traditionele Specialiteiten (AGOS)W. Rodenburg

Sociaal Economische Raad (SER)Raad G. Mulder

Stichting Milieukeur (SMK)Begeleidingscommissie D. van EmpelCollege van Deskundigen agro/food Plantaardig R. SchoutenHarmonisatieoverleg A. WielinkTeelt Technische Werkgroep P. Bol, M. Hanemaaijer, M. Vullings, A. Wielink

Sustainability Initiative Fruit and Vegetables (SIFAV)Technische werkgroep Environmental D. van Empel Technische werkgroep Social Y. Kraamer

Taskforce Brexit (VNO-NCW) G. Mulder, I. Ribbens, D. Sol

Tuinbouwakkoord Greenboard G. MuldertransitietafelsArbeidsmarkt en onderwijs S. van KuppeveldEnergie D. van EmpelGezonde mensen A. BorgdorffInternationalisering I. RibbensVerslogistiek en markttoegang D.Sol

Tuinbouw NL (voorheen Greenport Holland) G. Mulder

Tuinbouw OndernemersprijsBestuur M. van Ginkel, R. SchoutenJury P. van Osch

UN/CEFACTDomain Agro J. den Engelse

VNO-NCWCommissie Internationale handelspolitiek G. Mulder, I. RibbensDirecteurenoverleg G. Mulder Voorzittersoverleg K. Wantenaar

World Apple and Pear Association (WAPA)W. van den Berg, W. Rodenburg

Agro Quality Support (AQS)Bestuur R. Schouten

Agrarisch Import Platform (AIP)D. Sol

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH)Bestuur R. Peeters, M. Kisoen

Branche Organisatie G&F NederlandBestuur K. Wantenaar, R. Schouten, S. van Kuppeveld

BVNLBestuur R. Schouten

Copa-Cogeca Brussel (zetel DPA)Civil Dialogue Group on Fruit and Vegetables W. Rodenburg, D. van de Ven Civil Dialogue Group on International Aspects of Agriculture D. van de Ven Cogeca-Praesidium R. SchoutenEU-Forecast Group Apples and Pears W. van den Berg, W. RodenburgEU-Forecast Group Tomatoes W. Rodenburg, W. van den BergWorking Party on Fruit and Vegetables W. Rodenburg, D. van de VenWorking Party Phytosanitary Questions W. Rodenburg, D. van de Ven

Stichting Fair Produce NederlandBestuur R. Schouten, L. Welschen

Food CompassBestuur B. Vroegop, A. van der Linden, Vacature handel, Vacature teeltDeskundigenoverleg D. van Empel, N. Quaedvlieg

Fresh Informationmanagement CenterRaad van Commissarissen S. Kruiper, R. Schouten

Fresh Upstream Bestuur R. Schouten

Externe vertegenwoordigingen2019

Frug I ComBestuur K. de Kat, R. Schouten

Freshfel EuropeBoard R. Schouten Werkgroep Quality D. van Empel, N. QuaedvliegWerkgroep Sustainability D. van Empel

Project Fytosanitaire preventieStuurgroep G. Mulder

Global Food Safety InitiativeWerkgroep Global Markets Programme D. van Empel

GlobalG.A.P.Board R. SchoutenHarmonisatieoverleg A. WielinkNationaal Technische Werkgroep P. Bol, D. van Empel,M. Hanemaaijer, M. VullingsTechnical Committee Crops P. Bol

Stichting GF GroothandelsfondsBestuur G. Mulder, S. van Kuppeveld

GS1 NederlandBusiness Council Levensmiddelen en Drogisterij K. de Kat Onderhoudsgroep GDSN (DAS) Levensmiddelen en Drogisterij R. Buijs, R. Le Pair, I. Dekking, J. den Engelse

GS1 in EuropeWerkgroep AGF R. Buijs, J. den Engelse

IFPSBoard R. SchoutenFood Safety Committee D. van EmpelProduct Identification Committee (PLU) J. den Engelse

Kwaliteits-Controle-Bureau voor Groenten en Fruit (KCB)Bestuur G. Mulder, M. de Vries, P. van OschCommissie RIK P. Bol, W. RodenburgOverleg Inspectiepercentage Client Import D. Sol

Ministerie van Buitenlandse ZakenBreed Handelsberaad (BHB) G. Mulder

43

Page 38: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

74

GroentenFruit H

uisJaarverslag 2018

Colofon

Uitgave van GroentenFruit Huis

Concept en realisatieMore Lemon GroentenFruit Huis

FotografieGroentenFruit HuisLD Photography Nationaal Actieplan Groenten en FruitNationaal SchoolontbijtRVOShutterstockSMKTol Produkties

GroentenFruit HuisHortiVERSumLouis Pasteurlaan 6Postbus 50072701 GA Zoetermeer(079) 368 11 00 www.groentenfruithuis.nl

Januari25 Workshop: Catering groenten en fruit in Nederland

Februari20 Informatiebijeenkomst: Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) 20 Informatiebijeenkomst: Verre bestemmingen appels en peren

Maart 14 Informatiebijeenkomst: Importseizoen citrus Zuid-Afrika15 Ledenbijeenkomst: Marktdata consument en retail22 Seminar: Japan 26 Workshop: Verpakkingen ‘design for recycling’29 Informatiebijeenkomst: Milieukeur

April5 Netwerkbijeenkomst: Fruitsector 5 Informatiebijeenkomst: Datakwaliteit 2.09 Ledenbijeenkomst: Brexit 11 Informatiebijeenkomst: Milieukeur 17 Deelnemersbijeenkomst: Food Compass

Mei23 Algemene Ledenvergadering: GroentenFruit Huis 30 Seminar: Internationale handel31 Workshop: Horeca groenten en fruit in Nederland

Juni6 Bijeenkomst: Blockchain17-24 Kwaliteitsmanagersreis naar North-Carolina28 Workshop: Beloningsmonitor

Overzicht (leden)bijeenkomsten 2018

Augustus31 Netwerkborrel: Importeurs en exporteurs

September11 Informatiebijeenkomst: Binnenlandse afzet27-28 Witlof Biënnale 2018

Oktober9 Informatiebijeenkomst P&O: Nieuwe cao10 3e Directie-Diner 11 Netwerkbijeenkomst: Champignonsector 11-12 Agri Ladies reis naar Dublin16 Informatiebijeenkomst: Nieuwe verpakkingswetgeving recycling Duitsland

November7 Brexit Forum21 Seminar: Kwaliteitsmanagers voedselveiligheid en kwaliteit21-23 ICOP 201828 Algemene Ledenvergadering: GroentenFruit Huis28-30 EU Fresh Info Forum

December6 Ledenvergadering: Uienhandelaren21 Ledenbijeenkomst: Brexit

43

Page 39: JAARVERSLAG - GroentenFruit Huis · 4 5 GroentenFruit Huis GroentenFruit Huis Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Als vereniging hechten wij veel waarde aan onze netwerkfunctie. Door

3