Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
.=jka iud.ï uOHia:dkh" nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jkaf;dgqm<" lgqkdhl" Y%S ,xldj'
www.srilankan.com
Y%S,xl
ka t
hd¾
,hsk
aia | j
d¾Isl
jd¾
;dj
2017$18
Y%S,xlka thd¾,hskaiajd¾Isl jd¾;dj 2017$18
idx.ñl f;dr;=re
iud.fï ku
iSudiys; Y%S,xlka thd¾,hskaia iud.u
iud.fï ,shdmosxÑ wxl
mS î 67
ffk;slNdjh
iSudiys; fmdÿ iud.uls'
wOHË uKav,h
Ô tia ú;dkf.a uy;d ^iNdm;s&
thd¾ udI,a lms, chïm;s
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
iqika; lgq.ïm, uy;d
tia Ô fiakdr;ak uy;d
fcdydka úfÊisxy uy;d
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd
wOHË uKav, ú.Kk lñgqj
tia Ô fiakdr;ak uy;d - uydNdKavd.dr ksfhdað; ^iNdm;s&
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
thd¾ udI,a lms, chïm;s
iqika; lgq.ïm, uy;d
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd
wOHË uKav, udkj iïm;a iy mdßY%ñl lñgqj
thd¾ udI,a lms, chïm;s ^iNdm;s&
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
iqika; lgq.ïm, uy;d
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd
iud.ï f,alï$ idx.ñl f,alï fiajd m%OdkS
ve,aßka ;srel=ud¾ uy;añh ^ACIS&
nexl=lrejka
,xld nexl=
uyck nexl=j
cd;sl ixj¾Ok nexl=j
iagEkavâ pdg¾â nexl=j
isá nEkala tka ta
iïm;a nexl=j
fkaIkaia g%iaÜ nexl=j
yegka keIk,a nexxl=j
fldu¾I,a nexl=j
wudkd nexl=j
ú.Kl
ú.Kldêm;s
ú.Kldêm;s fomd¾;fïka;=j
306$72
fmd,a¥j mdr
n;a;ruq,a,
,shdmosxÑ m%Odk ld¾hd,h
.=jkafiajd uOHia:dkh
nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jkaf;dgqm,
lgqkdhl
› ,xldj
idx.ñl fjí wvúh
www.srilankan.com
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
1
iud.u iy jd¾:d o< úYaf,aIKh
wmf.a ±lau iy fufyjr 2
iqúfYaIS lreKq 3
l<uKdlrk jd¾:diNdm;s;=ukaf.a iudf,dapkh 4
wOHlaI uKav,h 7
l<ukdlrKhg wh;a m%Odk idudðl idudðldfjda 11
jHdmdr wjodkï l<uKdlrk rduqj 14
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh 16
uQ,H m%ldYwOHË uKav,fha jd¾Isl jd¾;dj 45
wOHË uKAv, ú.Kk lñgqfõ jd¾;dj 50
wOHlaIjrekaf.a j.lSï ms<sn| m%ldYh 51
iajdëk ú.Kljrekaf.a jd¾;dj 52
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh 54
,dN fyda w,dN m%ldYkh 55
úia;S¾K wdodhï m%ldYkh 56
ialkaOh fjkiaùfï m%ldYkh 57
uqo,a m%jdy m%ldYkh 58
uq,H m%ldYk i`oyd igyka 59
weuqKqïoi wjqreÿ iudf,dapkh 102
.=jka ud¾. is;shu 104
úfYaI lvbï 106
mdßNdIsl mo újrKh 108
jd¾Isl uy iNd /iaùï ksfõokh 109
fmrl,dis m;%h 111
idx.ñl f;dr;=re we;=,a miq msg
mgqk
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
2
wmf.a ±lau iy fufyjr
wmf.a ±lau
wdishdfõ m%sh;u .=jka
fiajh njg m;aùu
wmf.a fufyjr
wms .=jka m%jdyk jHdmdr ld¾hfhys ksr;j
isákafkuq' úYajdiodhl iy iqmikak m%jdyk
w;a±lSula wms wmf.a fiajd,dNSka fj; imhkafkuq'
wms wmf.a jHdmdßl yjq,alrejka fj; kjH"
jD;a;Suh iy wfkHdkH jYfhka jdisodhl jQ
úúO fiajd i,id fokafkuq' Y%S ,xldj ,dNodhS
jYfhka wf,úlrKh lsÍu iy Y%S ,xldfõ iudÔh
iqNidOkh flfrys odhlùu ms<sn| fldgia
ysñhkaf.a wfmalaId wms úiska idlaId;a lrkafkuq'
wm m%ùK" fmrgq.dó yd wk,iaj l%shd;aul jk
lKavdhuls' wmf.a odhl;aj fufyjr
m%idockljQ o" M,odhSjQ o tlls'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
3
iqúfYaIS lreKq
iuQyh iuQyh iud.u iud.u 2018 2017 2018 2017
uQ,H wdodhu re'ñ,shk 164,859.51 138,590.83 161,654.46 135,491.19
fufyhqï úhoï re'ñ,shk (175,254.73) (146,080.65) (176,104.44) (146,760.81)
nÿ fmr w,dNh re'ñ,shk (18,579.23) (28,314.26) (17,213.57) (28,929.99)
j¾Ih i`oyd Y=oaO w,dNh re'ñ,shk (18,585.15) (28,339.51) (17,213.57) (28,929.99)
uq¿ j;alï re'ñ,shk 71,585.14 55,413.77 67,566.96 51,633.63
fldgia ysñhkaf.a wruqo,a re'ñ,shk (125,582.89) (107,793.52) (132,196.34) (115,766.64)
m%jdykh u.S Odß;djh ASK ñ,shk 18,487.54 15,608.10
iuia; Odß;djh ATK fla ñ,shk 2,549.88 2,167.92
m%jdykh l< u.S ixLHdj RPK ñ,shk 15,280.78 12,455.05
m%jdykh l< iuia: megjqu RTK ñ,shk 1,749.14 1,475.29
u.S megjqï idOlh % 82.65 79.80
iuia; megjqï idOlh % 68.60 68.05
iuÉfþol megjqï idOlh % 81.90 80.91
ld¾h uKav, M,odhS;djh msßia n,fha idudkH ixLHdj 8,090 8,029 7,019 7,021
tla fiajlhl=f.a wdodhu re'ñ,shk 20.38 17.26 23.03 19.30
.=jkahdkd A320-200 ixLHdj 5 6
A321-200 ixLHdj 3 3
A320neo ixLHdj 2 2
A321neo ixLHdj 3 -
A330-200 ixLHdj 6 6
A330-300 ixLHdj 7 7
j¾Ih wjidkfha fiajdfõ kshq;= .=jka hdkd ixLHdj 26 24
20140
20
40
60
80
120
140
100
160
180
2015 2016 2017 2018
wdodhu re'ì,shk wka;¾cd, .ukdka; .Kk iy .=jkahdkd n,weKsh
wka;¾cd, .ukdka; .Kk
.=jkahdkd n,weKsh
2014
5
0
10
20
35
15
25
45
40
30
2015 2016 2017 2018
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
4
iNdm;s;=ukaf.a iudf,dapkh
“oYlhlg jeä ld,hla wLKavj mej;s iDKd;aul m%jK;djhka kej; yrjñka 2016 j¾Ih ueo Nd.fha isg ish¿u m%Odk wd¾Ól j, jQ j¾Okh iu`. f.da,Sh wd¾Ólh fõ.j;aj j¾Okh úh'”
“f.da,Sh jYfhka by< hEfï ;;a;ajh
fkdi,ld i;H o< foaYSh ksIamdos;h
uE; b;sydifha tys wju w.h jQ 3'1]
f,i › ,xld wd¾Ólh 2017 j¾IfhaoS
jd¾;d lrk ,oS'”
wOHË uKav,fha fiajh lsÍug tl`. fjñka ;ks ;ks jYfhka
iy iduQysl jYfhka Tjqka orkd ne?reï j.lSï iy Tjqka fj;
Wreu jQ w;S; .eg¿ ms<sn`o ksis ie,ls,af,ka hq;=j 2018 wfm%a,a
ui oS j¾;udk wOHË uKav,h rdcldÍ lghq;= wdrïN lrk
,oS'
f.da,Sh wd¾Ólh
oYlhlg jeä ld,hla wLKavj mej;s iDKd;aul m%jK;djhka
kej; yrjñka 2016 j¾Ih ueo Nd.fha isg ish¿u m%Odk
wd¾Ól j, jQ j¾Okh iu`. f.da,Sh wd¾Ólh fõ.j;aj j¾Okh
úh' mq¿,a jYfhka wkq.%dyl id¾j wd¾Ól m%;sm;a;s fukau
pl%Sh idOl j, wdOdrfhka jeä oshqKq l< uQ,H ;;a;ajhka
iy wvq wjOuk mSvkhka iu`. fjf<`ofmd,j,a ;=, Okd;aul
wNs,dIhka wmg oel.; yelsúh' f,dalfha ;=fkka folla muK
jQ Wiia cd;Ska fukau ke`.S tk iy lvbï wd¾Ól j, wdfhdack
úhoï Yla;su;a ùu iu`. f.da,Sh fjf<`odu h,s Yla;su;aj h:d
;;a;ajhg m;aúh' fndrf;,a iy fjk;a fjf<`o NdKav j, ñ,
.Kka by< hEfï m%jk;djfha jdisfhka fndfyda fjf<`o NdKav
wmkhkh lrk rgj,a j, ys;lr ;;a;ajhka fmkakqï lrk ,oS'
cd;Hka;r uQ,H wruqo,g wkqj miq.sh j¾Ifha mej;s 3'2]
isg 2017 j¾IfhaoS 3'8] olajd f.da,Sh j¾Okh isÿúh' 3'9] l
mqfrdal:kh l, j¾Okhla iu`. 2018 iy 2019 j¾I i`oyd
Okd;aul miqìula ks¾udKh jkq we;' flfia fj;;a uOH
ld,Skj Okd;aul f.da,Sh wd¾Ól ld¾hidOkh wdmiq yerúh'
yels fjf<`o hqoaO" uQ,H lafIa;% ÿn,;djhka iu`. jQ N+
foaYmd,ksl mSvkhka we;=,;a wjodkïldÍ ;;a;ajhka ms<sn`o wm
ie,ls,af,ka isáh hq;=h'
› ,xld wd¾Ólh
f.da,Sh jYfhka by< hEfï ;;a;ajh fkdi,ld i;H o<
foaYSh ksIamdos;h uE; b;sydifha tys wju w.h jQ 3'1] f,i
› ,xld wd¾Ólh 2017 j¾IfhaoS jd¾;d lrk ,oS' úNj uÜgï
j,g wvqfjka ld¾hM, ksrEmkh lrñka l¾udka;" fiajd iy
lDIsl¾udka; hk m%Odk lafIa;% ;=ku ukao.dó ù we;' oeä uQ,H
m%;sm;a;shla" fjf<`ofmd< u; mokï jQ úksuh wkqmd; iu`.
wdodhï uQ,sl lr.;a whjeh taldnoaOlrKh jeks id¾j wd¾Ól
miqìfuys jeo.;a m%;sm;a;s l%shdud¾. wmg oel.; yels úh'
uQ,H .sKqug jQ .,d taï iy ys;lr wmkhk wdodhu iu`. ndysr
lafIa;% j, ld¾hidOkh Yla;su;a úh' miq.sh j¾I foflys
jd¾;d l< ys`.hg idfmaËj f.jqï fYaIfhys w;sßla;hla jd¾;d
lr we;'
úfYaIfhkau uOH ld,Skj bosß j¾I j,oS wd¾Ólh by< j¾Ok
uÜgï j,g ,`.djkq we;ehs wm oeäj n,dfmdfrd;a;= fõ'
oekg isÿfjñka mj;sk ixj¾Ok jHdmD;s iu`. id¾j wd¾Ól
uQ,O¾u iunr lsÍu i`oyd l%shdud¾. f.k we;s w;r cd;Hka;r
uQ,H wruqo, mqfrdal:kh l< 4'7] l o< foaYSh ksIamdos;fha
j¾Okh iu`. wd¾Ól iuDoaêh lrd hEfï wmf.a ud¾.h iy;sl
lr we;' flfia fj;;a wmf.a wfmaËs; ixj¾Ok wNs,dIhka lrd
,`.dùug wm W;aidy .kakd neúka j¾;udk iudc foaYmd,ksl
;;a;ajhka l<uKdlrKh lr .ekSug cd;shla f,i tlaj lghq;=
lsÍu ;SrKd;aul jkq we;'
.=jka fiajd l¾udka;h
fM;sydisl jYfhka wvq n,Yla;s ñ,.Kka iy fmd<S wkqmd;
iu`. noaO jQ mq¿,a f.da,Sh wd¾Ól j¾Okfha iyfhda.h we;sj
wka;¾cd;sl .=jka fiajd l¾udka;h 2017 j¾IfhaoS Yla;su;a
ld¾hidOkhla j¾;d lr we;' f.da,Sh o< foaYSh ksIamdos;hg 1]
l m%udKhlska odhl fjñka .=jka fiajd l¾udka;h wju .=jka
.dia;=" jeä oshqKq l, megjqï idOl iy by< u.Ska iy .=jka
NdKav m%udKhla ,`.d lrf.k we;af;a lafIa;%h id¾:l f,i
l%shd;aul ùu iy ,dNodhS uÜgï ksrEmkh lrñks'
wfmaËs; f.da,Sh wd¾Ól j¾Okfha m%;sM,hla f,i 2018 j¾IfhaoS
Odß;d mq¿,a lsÍï blaujd u`.Ska ixLHdj mqfrdal;kh lr we;s
w;r thska idudkH megjqï idOlh jd¾;d.; uÜgï olajd by<
hkq we;' flfia fj;;a m%udK j¾Okhka mej;sho .=jka iud.ï
j,g M,odfjys ;sridr j¾Okhla ,`.d lr.; fkdyels jkq we;'
j¾Ifhka j¾Ih 50] lg jvd by< f.dia we;s bkaOk msßjeh
l¾udka;h 2018 uqyqK fok ;j;a m%n, wNsfhda.hls' .=jka
iud.ï j, bkaOk msßjeh ;jÿrg;a by< hk ;;a;ajhla yuqfõ
kj .=jka hdkd n,weKshg m%;sia:dmkh lsÍu" fyd`o fufyhqï
iy wld¾hËu .=jka f;dgqm,j,a iy .=jka iSud bj;a lsÍu
i`oyd rchg ta;a;= .ekaùu yryd bkaOk ld¾hËu;djh by<
oeóug l¾udka;h n,dfmdfrd;a;= fõ' ta wkqj kj .=jka hdkd
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
5
,nd.ekSu iu`. mj;sk fgdka lsf,daóg¾ jeks Odß;d Ndú;hkag
wkqj bkaOk ld¾hËu;dj by< hkq we;'
l¾udka;fha mj;sk .eg¿ j,g wu;rj" úfYaIfhka ol=Kq
wdishdfõ foaYSh uqo,a tall ;shqKq f,i wjm%udKh ùu oel.;
yelsh' jvd idOkSh lreK kï miq.sh jir lsysmh ;=< .ukd.
uk msßjeh wvqùu wdodhï u.S lsf,daóg¾ j¾Okhg hï m%;sY;
tall m%udKhla tl;= lr we;' ta wkqj .=jka m%jdykfhys
ie,lsh hq;= j¾Okh f,djmqrd wd¾Ól ixj¾Okhg odhl ù
we;' NdKav" u.Ska" m%d.aOkh" ;dËKh iy woyia .,kh i`oyd
bvlv ,eîu iy .=jka m%jdyk msßjeh wvqùu u.ska k.r w;r
iïnkaO;d jeäoshqKq lsÍu fuu mq¿,a wd¾Ól jdis W;amdokh
i`oyd fya;= úh'
mqfrdal:kh l< b,a¨fuys j¾Okh flfia fj;;a" l¾udka;h
i`oyd Okd;aul os.=ld,Sk wjia:djla imhd we;' b,a¨fuys
j¾Okh Odß;d m%idrKhg jvd jeäùu fya;=fjka bkaOk ñ,
by< hEu ksid we;sjk wfmaËs; iDKd;aul n,mEfuys fldgila
ys,õ jkq we;' bkaOk msßjeh by< hEfï n,mEfuka iSudjk
Odß;d j¾Okh jeäoshqKq ùu;a iu`. fjf<ofmd< ;;a;ajhka
Yla;su;a ùu wfmaËd lrk miqìul l¾udka;fha iuia;
,dNfhka wvla ksfhdackh lrk W;=re wefußldkq .=jka iud.ï
m%uqL;djh f.k we;' by< kshduk msßjeh iy ;r`.ldÍ újD;
.=jka fiajd m%foaYh fya;=fjka wvq M,odjka lrK fldg f.k
hqfrdamh by< iuÉfþol megjqï idOl mqfrdal:kh lr we;'
wdishd meismsla l,dmh ;=, .=jka NdKAv m%jdykfha pl%Sh by<
hEula fukau Odß;dj wNsnjd hk u.S b,a¨ï j¾Ok ;;a;ajhla
wfmaËd lrk w;r ta ;=<ska by< bkaOk msßjehla mej;sho
l,dmfha ,dNodhS;ajhg iydh ù we;' ukao.dój j¾Okh jk
;;a;ajhla muKla fmkakqï lrk wm%sldfõ ÿ¾j, l,dmSh wd¾Ól
;;a;ajh tys .=jka iud.ï i`oyd n,mEï lrk ,o w;r Odß;d
j¾Okh ukao.dó lrkq ,enQ wvq bkaOk wdodhï iy l,dmSh
w¾nqo j, n,mEu ueo fmros. l,dmhg wNsfhda.hla ù we;'
u.Ska ixLHdj by< .sho megjqï idOl l¾udka;fha idudkH
w.hg jvd my< uÜgulska mej;=ks'
.=jka iud.fï uQ,H ia:djr;ajh
2008 j¾IfhaoS .=jka iud.u l<uKdlrKfhka tñf¾Üia bj;a jQ
od mgka .=jka iud.u fufyhqï w,dNhka jd¾:dlrñka isá' 2018
ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd iud.fï w,dNh re'ì,shk
17'21 ls'
.=jka iud.u úiska Wmhkq ,enQ wLKav w,dNhka rch u.ska
ksl=;a l< myiqlï imhk ,sms j,ska iqrËs; nexl= Kh yryd
uQ,Hkh lrk ,oS' 2018 ud¾;= 31 osk jk úg tu Kh j,
f.úh hq;= fYaIh wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 704 ls' fYaI m;%h
;=< re'ì,shk 132 olajd iDK ysñlula mj;ajd.kS' tu ksid
rch iud.fï 90] lg jvd fldgia ysñldÍ;ajhla we;s m%Odk
fldgialre jk ;;a;ajhl iud.ï mkf;a 219 iy 220 j.ka;s
m%ldrj iud.u YlH;djfhka f;dr ksid kj wOHË uKav,h
m;alrk ,oS'
tjeks ks.ukhlg tfrysj igka josk tlu idOlh kï .=jka
iud.u m%;sjHqy.; lsÍu io`yd iyfhda.h ,ndoSug rchg we;s
Wjukdj iy m%;sjHqy.;lrKh wjika jk;=re .=jka iud.u
i`oyd uQ,H iydh ,ndoSug rch úêu;aj l%shd lsÍuhs' i;H
jYfhkau kj wOHË uKav,h fj; mejÍ we;s j.lSu jkqfha
m%;sjHqy.; lsÍfï ls%hdj,sh fufyhùu iy läkï lsÍuhs'
hy md,kh i`oyd we;s ne`oSu
wOHË uKav,h m;aùfuka miq tys m<uq m%uqL;djh jQfha iud.u
;=< hymd,k rduqj ia:dms; lsÍuhs' th ish¿u md¾Yjlrejka
iu`. újD; ixjdohla yryd iy .=jka l¾udka;fha m,mqreÿ
úYajdikSh mqoa.,hka yÿkd.ekSfuka iy n|jd.ekSfuka'
l<uKdlrk fjkialï
´kEu wOHË uKav,hla Tjqka kdhl;ajh ,ndfok iud.ula
fjkqfjka isÿlrk m%Odk úOdhl ks,Odßjrhd iy by<
l<uKdlrkh m;alsÍu jeo.;a ;SrKhla nj wOHË uKav,hg
jegyS we;'
fuu mqrmamdvq i`oyd iqÿiqlï ,;a ks,OdÍka f.ka msrùu
i`oyd wOHË uKav,h ksrka;r wjOdkfhka isà' m<uqfjkau
m%Odk uQ,H ks,OdÍ ;k;=r msrùug ;sìKs' m;alrkq ,enQ úmq,
.=K;s,l uy;d tñf¾Üia iud.u úiska › ,xlka .=jka iud.u
l<uKdlrkh lrkq ,enQ iufha › ,xlka .=jka iud.fï m%Odk
uQ,H ks,OdÍ f,i lghq;= lrk ,oS' 2018 cQ,s udifha w. ›
,xlka .=jka iud.fï iuQy m%Odk fufyhqï yd uQ,H ks,Odßhd
f,i iïnkaO jk f;la Tyq tñf¾Ü iud.u úiska l<uKdlrkh
lrk,o wms%ldkq cd;sl .=jka fiajfha úOdhl wOHCIl jrfhla
f,i lghq;= l, w;r Tyq wms%ldkq cd;sl .=jkafiajh m%;sjHQy.;
lsÍfï j.lSu ±rE lkavdhfï idudðfhl=o úh' wOHCIl
uKav,h úiska Tyqf.a ld¾hh idOkhg mßlaIdlsÍfuka wk;=rej
.=jka iud.fï m%Odk úOdhl ks,OdÍjrhd f,i m;alrk ,§'
bðfkare wxY m%OdkS f,i lghq;= l, ã ta Ô chiQßh uy;d
m%Odk ;CIksl ks,OdÍ f,i;a mshdir fufyhqï wxY m%OdkS
f,i lghq;= l, lms;dka rðkaoa rK;=x. uy;d jevn,k
m%Odk .=jkafiajd iemhqï ks,OdÍ f,i m;alrk ,§' by,
l<udKdlÍ;ajh Y;a;su;a lsÍug m%Odk jdksc ks<OdÍ ;k;=r
i|yd iqÿiq whÿïlrefjl= n|jd .ekSu i|yd wOHCIl uKav,h
lghq;= lrhs'
kej; yerùug iuQyslj oerE m%h;akh
ish¿u md¾Yjlrejkaf.a iduQysl m%h;akhla we;akï fuu
mßj¾;kh ,`.dlr.; yels nj j;auka wOHË uKav,h rdcldß
wdrïN lr fláld,hla .; jk úg ;yjqre lr we;' rdcH
m%;sjHqy.; lsÍfï m%;sm;a;sh hgf;a iud.u m%;sjHqy.; lsÍfï
bÈß ks¾foaYhka bÈßm;a lÍu i|yd w;s.re ckdêm;s;=ukaf.a
md,khg hg;aj úfYaI{ lñgqjla m;alsÍu ms<sn|j wOHCIl
uKav,h i;=gq fjhs' tu úfYI{ lñgqj ±kgu;a Tjqkaf.a
jd¾;dj bÈßm;a lr we;s w;r tu ks¾foaYhka ls%hd;ul
lsÍu i|yd iqÿiq mshjrhka kqÿre wkd.;fha§ .kq we;ehs wms
n,dfmdfrd;a;= fjuq'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
6
iNdm;s;=ukaf.a iudf,dapkh b;sß fldgi'
fYaI m;%ho m%;sjHqy.; l< hq;= njg lsisÿ ielhla ke;'
fM;sydisl Kh bj;a l<hq;=j we;' kj m%d.aOk wka;¾.%ykhla
w;HjYH fõ'
.=jka iud.u kej; h:d ;;a;ajhg m;alsÍfïoS m%.aOk
wka;¾.%yKhla lsÍu m%udKj;a fkdjk w;r jHdmdr wlD;sfha
kej; ksmoùuo jeo.;a fjhs' th w;alr.ekSu i|yd m%N,
fjkiaùu wjYHfjhs' fuu fjkialsÍï ;=< j¾:udk ud¾. i|yd
fjkialï" m%Yia: f,i .=jkahdkd Ndú;h" msßjeh wjulsÍu
yd msßjeh wjulsÍu iy ;r.ldÍ;ajfha re§isáu i|yd wjYH
jQ Wmßu ;dCIKh we;=,;a fjhs' j¾:udk jHdmdßl wlD;sfha
mj;sk wvqmdvqlï i|yd úiÿï iemhSfï uQ,drïNhka ls%hd;aul
lsÍu iy wkd.; ±lau ls%hd;aul lsÍu i|yd jQ Wmdh iïNka§
ie,iqï jHdhduhla ms<sn| wOHCI uKav,h iy l<uKdlrkh
ue;l§ ks.ukhlg tk ,§'
ish¿ md¾Yjhkaf.a lemùu fkdue;sj .=jka iud.u m%;sjHqy.;
l, fkdyel' .=jka iud.u fufyhqï ,dNhla Wmhk f;la
;u fiajhg wod<j iafõÉPdfjka lsis`ÿ jegqmla fyda oSukdjla
fkd.ksñka wOHË uKav,h ÿka wdo¾Yh thg losu ksoiqkls'
Bg iudkju fÊHIaG l<uKdlrKho j¾Ifha jegqma j¾Olh
iafõÉPdfjka lem lr ;snqKs' uQ,Huh jYfhka isÿlrk tu
lemlsÍï wjidk ,dNodhS;ajg ie,lsh hq;= n,mEula fkdl,o
th fjkila isÿlsÍu i`oyd ixúOdkh ;=< jQ wêIaGdkfha
ix{djls'
wm f.da,Sh jYfhka ;r`.ldÍ l¾udka;hls' id¾:l ùug kï
wm wmf.a ;r`.lrejkag jvd fyd`o úh hq;=h' wmf.a fufyhqï
msßjeh l¾udka;fha msßjeh iu`. wkql+, úh hq;=h' ÿ¾j,
l<uKdlrkh" wOHË uKav,h iy tys idudðlhska iud.fï
ffoksl fufyhqï lghq;= j,g ueosy;a ùu" iud.fï Y=Nisoaêh
blaujd fm!oa.,sl Y=Nisoaêhg m%uqL;djh oSu jeks fya;= ksid
wfkl=;a .=jka iud.ï j, fiajlhka fkd,nk m%;s,dN fiajl
uKav,fha fldgila muKla m%;s,dN ,nhs' fuu msßjehka ksid
iud.fï fufyhqï jvd id¾:l fkdfõ'
.=jkaiud.u m%;sjHqy .; lsÍu i|yd wjYH fjkialï ref.k
taug Wmdhud¾.sl uQ,drïNhka Èh;alsÍu i|yd l<uKdlrkhg"
j¾;udk wOHCI uKav,fha iyfhda.h iy leue;a; imhkq ,nk
njg uu úYajdi lrñ'
ks.ukh
wm rdcldß lrkq ,enQ flá ld,h ;=< ud yg iy wOHË
uKav,hg ,ndÿka úYsIaG iyfhda.h fjkqfjka iEu uÜgulu
fiajl uKav,h ud ia;=;s lrñ' Tjqka úiska Yla;su;a ,eoslula
iy wdishdfõ fyd`ou fukau ld¾hËu yd ,dNodhS cd;sl
.=jka m%jdylhd ys fldgila jk wNs,dIhla fmkakqï lr we;'
bosßfhaoSo Tjqkaf.a iyfhda.h iy lemùu ud n,dfmdfrd;a;=
fõ' wdo¾Yu;a ùu fjkqfjka m%Odk úOdhl ks,OdÍ uy;dg iy
fÊHIaG l<uKdlrKhg ud ia;=;sjka; fjñ' wjidk jYfhka
cd;sfha .=jka fiajfha wkd.; iqNisoaêh ;u fm!oa.,sl j.lSula
f,i ie,lSu ms<sn|j w;s.re ckdêm;s;=uka yg úfYaI ia;+;sh
mqolrñ'
Ô' tia' ú;dkf.a
iNdm;s
2019 fmnrjdß 28 jk Èk'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
7
wOHlaI uKav,h
Ô' tia' ú;dkf.a uy;d ^iNdm;s&
2018 fkdjeïn¾ 13 jk osk › ,xlka .=jka iud.fï wOHË
uKav,hg m;ajqk Ô tia ú;dkf.a uy;d miqj › ,xlka flagßka
iud.fï wOHË OQrhg m;alrk ,oS'
Y%S ,xld mßmd,k fiajfha lS¾;su;a ks,Odßhl= jk Ô' tia'
ú;dkf.a uy;d Y%S chj¾Okmqr úYaj úoHd,fhka l<ukdlrKh
ms<sno úoHdfõ§ Wmdêh ,nd .ekSfuka wk;=rej" 1984 § Y%S ,xld
mßmd,kh fiajhg tla úh' fyf;u fld<U úYaj úoHd,fhka
jHdmdr mßmd,kfõ§ WmdêOrhl= o fõ'
Tyq rdcH mßmd,k wud;HdxYfha iyldr wOHlaIljrhl=
jYfhka ish jD;a;Sh Ôú;h weröh miqj Tyq Y%S ,xld iSks
ixia:dfõ ksfhdacH idudkHdêldÍ ;k;=rg m;a flrekq w;r bka
wk;=rej fyf;u wdrlaIl wud;HdxYfha iyldr f,alï OQrhg
m;a úh'
jir 1995 § Ô tia ú;dkf.a uy;d udOH ixpdrl yd .=jkafiajd
wud;HdxYfha iyldr f,alïjrhd jYfhka m;a flrekq w;r"
tu OQrfha flá l,la fiajh l< fyf;u ixpdrl yd .=jkafiajd
wud;HdxYfha fcHIag iyldr f,alï ;k;=rg Wiia lrk ,§' bka
wk;=rej jir 2002 § ú;dkf.a uy;d yg m%jdyk uydud¾. yd
isú,a .=jkafiajd wud;HdxYfha w;sf¾l f,alï OQrhg Wiiaùula
ysñ úh' tu ;k;=frys jir 2012 olajd fiajh l< fyf;u úfoaY
/lshd wud;HdxY f,alïjrhd jYfhka Wiia lrk ,o w;r Ô
tia ú;dkf.a uy;d j¾;udk ;k;=frys jev Ndr.kakd f;la tu
OQrh fynùh'
by; ioyka ;k;=re fydnjk w;r;=r Ô' tia' ú;dkf.a uy;d
úfoaYfhkays§ úúO Y%S ,xld ¥; msßia fj; kdhl;ajh ,nd§u
ioyd m;a flrekq w;r" fyf;u 2006 uehs ui fld<U§ mej;s
idla l<dmSh nyqwdlD;sl m%jdyk iuq¿fõ iNdm;sjrhd jYfhkao
m;a flßKs' thg wu;rj fyf;u 2016 wf.daia;= ui 25 jeks
Èk 5 jeks fld<U l%shdodu wud;HdxYsl WmfoaYk iuq¿j ^Y%uh
imhkq ,nk rgj,a w;r l<dmSh WmfoaYk l%shdoduh& ixúOdkh
lrñka 2003 isg fojk jrg;a Y%S ,xldjg tys iNdm;s;ajh
ysñlr .ekSug lghq;= lf,ah' ;jo ú;dkf.a uy;d 2017 ckjdß
24 jeks Èk fld<U§ mej;s wnqvdì ixjdofha isõjk wud;HdxYsl
WmfoaYk iuq¿jo ixúOdkh lrñka Y%S ,xldjg tys iNdm;s;ajh
,nd§ug fmruqK f.k lghq;= lf,ah'
2018 iema;eïn¾ 18 jeks Èk isg Ô' tia' ú;dkf.a uy;d m%jdyk
yd isú,a .=jkafiajd wud;HdxYfha f,alï OQrfha jev Ndr
.;af;ah'
thd¾ udI,a lms, chïm;s uy;d
YS% ,xld .=jka yuqodfõ wK fok ks,OdÍ - (WWV, RWP, RSP & three Bars, VSV, USP, MSc(IntRel), MMSc(Strat Stu-China), MIM(SL), fndu(China), qhi)
2018 ud¾;= 29 jk osk › ,xlka .=jka iud.fï wOHË uKav,hg
m;ajqk thd¾ udI,a lms, chïm;s uy;d miqj › ,xlka flagßka
iud.fï wOHË OQrhg m;alrk ,oS'
lms, ùosh nKAvdr chïm;s" 1982 ud¾;= ui 05 fjks osk 10 jeks
ks,Odß YsIH Ng m%fõYfha oS idudkH rdcldß .=jka kshuq wxYfha
ks,Odßhl= f,i Y%S ,xld .=jka yuqodjg ne÷fkah¡ uQQ,sl yd Wiia
fy,sfldmag¾ mshdir mqyqKqj wjika lsÍfuka miq Tyq .=jka yuqod
b;sydifha ,dnd,;u" iqÿqiqlï ,;a fy,sfldmag¾ WmfoaYljrhd
njg m;aúh¡ Tyq ;k;=re j,ska by< hñka t,aààB ;%iaa;jdoSka
mrdch lsrSfuys,d igka josk iufha oS uyÕ= fufyhla bgq l<
mqoa.,fhl+ njg m;a ùug Tyqg yels úh¡ miqld,Skj úfYaI
yuqod frðfïka;=jla njg m;ajQ Y%S ,xld .=jka yuqodfõ .=jka
keõ l`ojqr yd wdrlaIK hqOkeú yÿkajd oSfï yd msysgqùfï
f.!rjh Tyq úiska ysñ lr .kakd ,os¡ thd¾ udI,a chïm;s 1989
igfkaoS wk;=rg m;a jQ w;r bka Tyq Y%S ,xld .=jka yuqodfõ
m<uq hqO ;=jd,lre njg m;aúh¡ ta fya;=fjka Ôú; yd j;alï
iq/lSfuys,d oelajQ tä;rNdjhg lD;{;dj m< flfrk foaY
mq;% iïudkh me<|ùfuka Tyq f.!rjhg md;% lrk ,os¡ i;=rd
wNsuqfjysoS mrd¾:ldój ;u kss¾NS; nj úoyd oelaùu fjkqfjka
Tyq rKY+r molalñka isõjrlao" rK úl%u molalu iy ùr úl%u
úN+IKfhkao msÿï ,;a rKúrefjls¡
jir 37lg wêl yuqoduh jD;a;Sh ld,iSudjla iuÕska
úúO mshdir lKavdhïj,g Tyq úiska wK oS we;¦ udKav,sl
ks,Odßfhl= f,i o Tyq fiajh lr we;¡ Tyq wK fok
ks,Odßfhl= f,i;a" ;%sl=Kdu, Ök jrdfha msysá Y%S ,xld .=jka
yuqod wOHhk wdh;kfha wK fok ks,Odß f,i;a ;k;=re ord
we;¦ ;jo thd¾ udI,a lms, chïm;s .=jka yuqod l,ukdlrK
uKav,fha wOHlaI ^f,dðiaálaia& f,i;a miqj .=jka fufyhqï
wOHlaI f,i;a lghq;= lrñka .=jka yuqodfõ Wkak;shg yd
kùlrKhg uy;a fia odhl úh¡ › ,xld .=jka yuqodj Tyq fj;
;nd we;s fuu úYajdih ikakoAO yuqodjkaf.a jD;a;Suh yuqod
ks,Odßfhl= f,i Tyqf.a wK oSu" kdhl;ajh iy nqoaê uysuh
ms<sn| ksiel iy;slhls¡
.=jka yuqodfõ wK fok ks,Odß ;k;=r oeÍu i|yd Tyq m;a lr
.ekSu;aa" 2016 iema;eïn¾ ui 11 fjks osk w;s.re ckdêm;s"
ffu;%Smd, isrsfiak ue;s`ÿka w;ska thd¾ udI,a ;k;=rg Wiiaùu;a
iuÕska mßmd,kh ysñ ùu;a iuÕ Tyq .=jka yuqod jD;a;sfha ysks
fm;a;gu ke.af.ah¡ wdishdfõ kùk;u jQ;a" jeä oshqKqjQ;a .=jka
yuqodjla njg m;aùfï wNs,dIfhka ta i|yd ud¾f.damfoaYl;ajh
olajñka" tys ksmqK;djka ;yjqre lrñka" m%Odk wK fok ks,Odß
jYfhka thd¾ udI,a chïm;s úiska Y%S ,xld .=jka yuqodj i|yd
bosß ud¾.h f,i —2025 o¾Ykh˜ ilik ,os¡
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
8
cd;shg isÿ lrk ,o ksle,e,a fY%aIaG fiajdj Wfoid 2018 jif¾
oS W;a;u fiajd molalu iy úYsIaG fiajd úN+IKh iu.ska
;j;a fiajd molalï rdYshlska Tyq w.hkq ,eîh¡ yuqod jD;a;sh
fukau thd¾ udI,a lms, chïm;s mlsia;dkfha fm%iagka úYaj
úoHd,fhka cd;Hka;r in|;d ms<sn| úoHdm;s Wmdêho" Ökfha
cd;sl wdrlaIl úYaj úoHd,fhka hqoafOdamdh wOHhkhka ms<sn|
MMSc Wmdêho ,nñka ydjâ úYaj úoHd,fha;A" wefußld tlai;a
ckmofha cd;sl wdrlaIl úoHd,fha;a WmdêOdßfhl= njgo
m;a jQ" hqoafOdamdh wOHhk" hqO Ys,am yd cd;Hka;r in|;d
iïnkaOfhka nyqY%e; jQ mqoa.,fhls¡ cd;shg Tyq úiska isÿ lrk
,o wdo¾Yj;a fiajdj iy ;sridr ixj¾Okfhys,d cd;sl oelau
bis,SSfuys,d jQ Tyqf.a fmdfrdkaÿj w.hñka w;s.re ckdêm;s;=ud
úiska thd¾ udI,a lms, chïm;s 2018 ud¾;+ ui 29 fjks osk
iSudiys; Y%S ,xld thd¾ ,hskaia ys wOHlaIl uKav, idudcslhl=
f,i m;a lrk ,os¡
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
2018 ud¾;= 29 jk osk › ,xlka .=jka iud.fï wOHË uKav,hg
m;ajqk wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh miqj › ,xlka flagßka
iud.fï wOHË OQrhg m;alrk ,oS'
weh › ,xld uy nexl=fõ nexl= iqmÍËK fomd¾;fïka;=fõ
w;sf¾l wOHËjßhls' óg fmr fÊHIaG wd¾Òl{" wd¾Òl
m¾fhaIK fomd¾;fïka;=fjys ksfhdacH wOHË iy m%;sm;a;s
iudf,dapk iy ksÍËK fomd¾;fïka;=fjys w;sf¾l wOHË
jeks úúO fjk;a ;k;=re orñka › ,xld uy nexl=fõ fiajh lr
we;' 2015 isg 2017 olajd fmdÿ jHjidh ixj¾Ok wud;HxYhg
oaú;Shsl mokñka fiajhg ne`ÿks' tysoS rdcH ysñldß;ajh iys;
jHdmdr m%;sjHqy.; lsÍug weh iïnkaO jQ w;r fmdÿ jHdmdr j,
wOHËjreka iy iNdm;sjreka i`oyd hymd,kh iïnkaOfhka
w;afmd;la ms<sfh, lsÍu i`oyd iy fmdÿ jHdmdr j, hymd,kh
iïnkaOfhka wOHËjre iy fÊHIaG l<uKdlrkh mqyqKq lsÍu
i`oyd jQ Odß;d f.dvke.Sï rduqjla ixj¾Okh lsÍu i`oyd weh
iydh jk ,oS'
f,dal nexl=fõ iy tlai;a cd;Skaf.a ixj¾Ok jexvigfkys
WmfoaYljßhla jk weh fu,an¾ka úYaj úoHd,fha iy › ,xld
m%;sm;a;s wOHhk wdh;kfha m¾fhaIlfhls' wehg oekg › ,xld
m%;sm;a;s wOHhk wdh;kfha wOHË uKav,fha fiajh lrhs'
weh fld<U úYaj úoHd,fha wd¾Òl úoHdj f.!rj WmdêOdßfhla
jk w;r fu,an¾ka úYaj úoHd,fha wd¾Òl úoHdj ms<sn`o
wdpd¾h WmdêOdßfhls' weh tlai;a rdcOdksfha l<uKdlrK
.Kldêlrejkaf.a jr,;a wdh;kfha ish¿ úNd.hka iu;a ù
we;'
iqika; lgq.ïm, uy;d
2018 ud¾;= 29 jk osk › ,xlka .=jka iud.fï wOHË uKav,hg
m;ajqk wdpd¾h iqika; lgq.ïm, uy;d miqj › ,xlka flagßka
iud.fï wOHË OQrhg m;alrk ,oS'
Y%S ,dxflah iïNjhla we;s ´iafÜ%,shdfõ m%isoaO kS;s{hl= jk
fodka iqika; lgq.ïm, uy;d jir 29 lg fmr ´iafÜ%,shdjg
f.dia fu,an¾kays iqm%isoaO fudkdIa úYaj úoHd,fhka ;u
kS;sfõoS Wmdêh iïmQ¾K lrkq ,eîh' ol=Kq ´iafÜ%,shdfõ
fY%aIAGdêlrKhg;a" úlafgdaßhd ys fY%aIAGdêlrKhg;a we;=,;a
jQ Tyq wefvf,hsvd iy fu,an¾ka ysoS mqyqKqj ,enqfõh' 1838
jif¾oS msysgqjk ,o" ol=Kq ´iafÜ%,shdfõ merKs;u kS;s iud.
ula jk wefv,hsvd ys fkdlaia wekaâ ydf.%aõ kue;s kS;s iud.fï
wd.ukh yd jdKsc kS;sh ms<sn| mqyqKqj Tyq 1998 oS werUqfõh'
uq,oS Tyq wefv,hsvd ys fkdlaia wekaâ ydf.%aõ kue;s kS;s iud.u
fjkqfjka jdKscHuh kS;sh ms<sn| mqyqKqfõ fhoS isá w;r
bkamiqj 1999 oS Tyq úiska fu,an¾kays f*hd¾ *S,aâia kS;s iud.u
msysgqjk ,os¡
lgq.ïm, uy;d ´iafÜ%,shdfú kS;s iNdfõ" úlafgdaßhdys msysá
kS;s wdh;kfha" wdishd;sl kS;s ix.ufha iy wefußldkq kS;s{
ix.ufha cd;Hka;r wxYfha;a idudcslfhls'
1999 § ´iafÜ%,shdkq wd.uk yd jdKscH kS;s WmfoaYd;aul
fiajh f,i foaYShj yd úfoaYShj m%isoaêhg m;a ´iafÜ%,shdfõ
fu,an¾kays f*hd*S,aâ kS;s{ iud.u msysgqjk ,os' ´iafÜ%,shdkq
md¾Yajlrejka w;r yjq,a jHdmdr .súiqï" iud.ï w;r .súiqï
w;aika lsÍug fmr mÍlaIdj" ´iafÜ%,shdkq rcfha wkque;Ska"
´iafÜ%,shdkq nexl= iuÕ uQ,H .súiqï iy ùid ms<sno .eg¿
wdoS fiajdjka we;=,;aj ´iafÜ%,shdfõ wdfhdack iqrlaIs; lsÍu
iy ´iafÜ%,shdfõ iud.ï jHqy msysgqjk fuka Ökh" cmdkh"
wefußldkq tlai;a ckmoh" tlai;a rdcOdksh" isx.mamQrej"
bkaoshdj" ;dhs,ka;h" bkaÿkSishdj" vqndhs yd Y%S ,xldj hk rgj,
fndfyda iud.ï iy wdfhdaclhska fj; Wmfoia fok ,os¡
Y%S ,dxflah iïNhlska hq;=j" ´iafÜ%,shdfõ cd;Hka;r kS;S{fhl+
jYfhka cd;Hka;r fiajdodhlhska iuÕ lghq;= lsÍfï w;aoelSu
Tyq i;=fõ'
wm%udK Y%S ,dxlslhka ixLHdjlg kS;suh jYfhka ´iafÜ%,shdfõ
mosxÑùu ioyd lgq.ïm, uy;d Wmldr lr we;' Tyq Y%S ,xldfõ
uyck;djg ffjoH wdOdr jYfhka fvd,¾ ñ,shk .Kkdjlska
wkq.%yh olajk ,o ´iafÜ%,shdkq - Y%S ,dxlSh ffjoH wdOdr
lKAvdhfï wdrïNl idudðlfhls¡
;u uõìñka neyerj isákakl= jYfhka" ´iafÜ%,shdfõ isák Y%S
,dxlSh kS;S{jrhl+ f,i jir .Kkdjla ´iafÜ%,shdkq ck;djf.a
ms<s.ekSug;a" f.!rjdorhg;a md;% jQ Tyq cd;Ska fol w;r ne|Sï
jeä oshqKq lsÍu i|yd jeo.;a odhl;ajhla olajd we;¡ jir
;=kla wLKavj firkaäí Y%S ,xlka lñhqksá wfjdaâia Wf<f,a oS
fyd|u kS;S{jrhdg ysñ iïudkh lgq.ïm, uy;d úiska ysñ lr
.;af;ah¡ Y%S ,dxlsl úfYaI{hska kej; Y%S ,xldjg f.kajd .ekSu
i|yd;a" j¾;udkfha w;HdjYH ù we;s mrsos Y%S ,xldfõ ixj¾Ok
ld¾hhfhys,d Tjqka odhl lr .ekSu i|yd;a Tyq wLKAvj
lghq;= lr f.k hkq ,nhs¡
wOHlaI uKav,h b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
9
tia' Ô' fiakdr;ak uy;d
(CPFA(UK), FCA, FCMA, FPFA, MAAT, jdKscfõoS úfYaI
Wmdêh, HNDC, DPFM, PGD)
2018 ud¾;= 21 jk osk › ,xlka .=jka iud.fï wOHË uKav,hg
uyd NdKavd.dr ksfhdað;fhl= f,i m;ajqk tia' Ô' fiakdr;ak
uy;d miqj › ,xlka flagßka iud.fï wOHË OQrhg m;alrk
,oS'
tia' Ô' fiakdr;ak uy;d uyd NdKavd.drfha" rdcH .sKqï
fomd¾;fïka;=fõ ysgmq wOHlaI ckrd,ajrhd jk w;r
j¾;udkfha tu fomd¾;fïka;=fõu WmfoaYlfhl= jYfhka
fiajh lrñka isáhs' .sKqïlrKh" jd¾;dlrKh" uQ,H
l<ukdlrKh" jHdmD;s l<ukdlrKh" rdcH jHjidh wëlaIKh
lsÍu ms<sno w;aoelSfuka hq;=j jir 41 lg wêl ld,hla
rdcH fiajhg Tyq ish yelshdjka lem lr we;' fiakdr;ak
uy;d tlai;a rdcOdksfha jr,;a rdcH uqo,a yd .sKqïlrK
wdh;kfha" rdcH uqo,a ms<sno jr,;a .KldêldÍjrfhls' Tyq
Y%S ,xld jr,;a .KldêldÍ wdh;kfha" Y%S ,xld iy;sl,;a
l<ukdlrK .KldêldÍjrekaf.a wdh;kfha" Y%S ,xld rdcH
uQ,H .KldêldÍjrekaf.a ix.ufha iy Y%S ,xld .KldêlrK
;dlaIKsl Ys,amSkaf.a ix.ufha wê idudcslfhls'
Tyq Y%S chj¾Okmqr úYaj úoHd,fhka jdKscfõoS ^úfYaI&
Wmdêh;a" fmd,s fglaksl,a wdh;kfhka jdKscHh mss<sno Wiia
cd;sl ämaf,daudj;a" Y%S ,xld ixj¾Ok mßmd,k wdh;kfhka
rdcH uqo,a l<ukdlrKh ms<sno ämaf,daudj;a" Y%S ,xld jr,;a
.KldêlrK wdh;kfhka jHdmdr yd uqo,a mßmd,kh mss<sno
mYapd;a Wmdê ämaf,daudj;a ,nd f.k we;'
fiakdr;ak uy;d ;u jD;a;Sh osúh wOHdmk fomd¾;fïka;=fõ
.=rejrfhl= jYfhka wrUd we;¡ .=re jD;a;sfha jir 7 la
iïmQ¾K lsrSfuka wk;=rej Tyq Y%S ,xld .KldêldÍ fiajhg ne|S
.KldêldÍjrhl=" wOHlaI" m%Odk uQ,H ks,OdÍ" wOHlaI ckrd,a
iy j¾;udkfha WmfoaYljrhl= f,i úúO ;k;=re orñka
fomd¾;fïka;=" wud;HdxY" rdcH jHjidhl;ajhkaaf.a iy úfoaY
wruqo,a hgf;a mj;akd jHdmD;sj, fiajh lrk ,os' tmuKla
fkdj Tyq úYaj úoHd, lsysmhl" Y%S ,xld Wiia ;dlaIK wOHdmk
wdh;kfha" nexl= iy rdcH wxYfha yelshd j¾Ok wdh;k j,
ndysr l;sldpd¾hjrhl= f,io fiajh lrhs'
fiakdr;ak uy;d ;u fiajh rdcH Wlia yd wdfhdack nexl=fõ"
iSudiys; mq;a;,fï ¨kq iud.fï" iSudiys; ,xld LKscje,s
iud.fï" iSudiys; uka;dhs ¨kq iud.fï" iSudiys; .,a Th
jeú,s iud.fï" iSudiys; wd.rm;k jeú,s iud.fï iy
rdcH ks,Odßkaf.a hyidOl ix.ufha" Y%S ,xld rdcH uQ,H
.Kldêldßjrekaf.a ix.ufha" jdyk jdhq úfudapk Ndrldr
wruqof,a" kS;s há;, kv;a;= lsrSfï Ndrldr wruqof,a fiajh
lr we;s w;r j¾;udkfha Y%S ,xld thd¾ ,hska iud.fï wOHË
uKav, idudcslhl= f,i fiajh lrhs¡
fcdydka úfÊisxy uy;d
2018 uehs ui 08 jk osk › ,xlka .=jka iud.fï wOHË
uKav,hg m;ajqk fcdydka úfÊisxy uy;d miqj › ,xlka
flagßka iud.fï wOHË OQrhg m;alrk ,oS'
j¾;udkfhaoS úfÊisxy uy;d fya,Sia taúfhaIka iy fm%dfclaÜia
ys l<uKdldr wOHËjrhd jk w;r fya,Sia iuQyfhys mßmd,s;
iud.ula jk w¨*eí mS t,a iS ys l<uKdldr wOHËjrhd
fõ' ;jo fya,Sia iuQyfhys noaO iud.ula jk tia wekaâ à
bkaàßh¾ m%hsjÜ ,sñgâ ys úOdhl wOHËjrfhla f,io t;=uka
lghq;= lrhs' t;=uka fya,Sia iuQyfhys l<uKdlrk lñgqfjys
idudðlhl=o fõ' iuQyfha .=jka fiajd wxYh" fydag,a ixj¾Ok"
boslsÍï l<uKdlrk" we¨ókshï msßieliqï iy we;=,;
ieliSï jHdmdr i`oyd j.lSï orkafkao t;=uka úisks' › ,xlka
.=jka fiajhg wu;rj t;=uka j¾;udkfhaoS fya,Sia iuQyhg
iy je,sn,a jka iud.ug wh;a iud.ï 17 l wOHË uKav,fha
lghq;= lrhs'
fya,Sia iuQyhg iïnkaO ùug fmr › ,xlka .=jka fiajfha wE;
fmros." hqfrdamh" ueo fmros. iy fld<T m%Odk ld¾hd,fhys
fÊHIaG ;k;=re lsysmhla ord we;s úfÊisxy uy;d .=jka
fiajfhys iuQy fÊHIaG l<ukdlrK lKavdhfuys idudðlfhl=
f,i lghq;= lr we;' › ,xlka .=jka fiajh iu`. fcdydka
uy;df.a in`o;djh 1983 oS Tyq mqyqKq wf,ú úOdhlhl= f,i
m;ajqK osk olajd úysfohs' miqj Tyq j¾I 14 la mqrd › ,xlka
.=jka fiajfha fÊHIaG ;k;=re lsysmhla ord we;' › ,xlka .=jka
fiajfhka bj;a ù jir 05 lg miqj 2003 j¾IfhaoS.=jka NdKav
m%OdkS f,i fojk jrg;a › ,xlka .=jka iud.fï fiajhg ne`ÿks'
.=jka .uka iy wd.ka;=l i;aldr lafIa;%fha j¾I 35 muK
m<mqreoaola fcdydka uy;d i;=fõ'
tlai;a rdcOdksfha ,sh¾fiiag¾ úYaj úoHd,fhka jHdmdr
mßmd,km;s Wmdêhla ysñ t;=uka tlai;a rdcOdksfha
wf,úlrKh ms<sn`o jr,;a wdh;kfha idudðlfhls'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
10
wOHlaI uKav,h b;sß fldgi'
fcHIAG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd uy;d
2018 uehs ui 21 fjks osk iSudiys; Y%S ,xlka .=jka iud.fï
wOHË uKav,hg m;a úfYAI{ ffjoH" fcHIAG fcHIaG
uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd uy;d ^MBBS, MD, MSc(Oxon),
FRCP(Lond), FCCP, AGAF, FNASSL) miqj › ,xlka flagßka iud.
fï wOHË OQrhg m;alrk ,oS'
j¾;udkfha Tyq fcHIaG uydpd¾hhjrhl+ jYfhka le<Ksh úYaj
úoHd,fha ffjoH mSGhg wkqhqla;j isák w;r iSudiys; kjf,dal
mqoa.,sl frdayf,a úfYaI{ ffjoHjrfhl=o fõ¡ tfiau" Tyq ›
,xld W;af;acl u¾ok wdh;kfha (SLADA) iy ol=Kq wdishd
l,dmSh W;af;acl u¾ok ixúOdkfha (SARADO) ys;a iNdm;sjrhd
jYfhkao lghq;= lrhs¡ SLADA msysgqùfuys,d;a" ;ykï ixfhda.
cdjdru idmrdOhla njg kj kS;s y÷kajd oSfuys,d;a Tyq
odhl ù we;¡ Tyq cd;sl úoHd yd ;dlaIKsl fldñIka iNdfõ
idudcslfhla jk w;r fld<U ffjoH mYapd;a Wmdê wdh;kfha
uKav, idudðlfhlao" cGr wdka;%sl úoHdj ms<sn`o f,dal
iÕrdfõ iydh l;Djrhdo" cd;Hka;r iÕrd fndfydauhl
iudf,daplfhlao fõ¡
uydpd¾hh o is,ajd uy;d le<Ksh úYaj úoHd,fha ffjoH mSGfha
wOHkdxY m%Odkshd o" cGr wdka;%sl úoHd wOHhk uKAv,fha
iNdm;s o" Y%S ,xld cGr wdka;%sl úoHd yd cS¾K moaO;s úlsrK
mÍlaIK ix.ufha f,alï o" l%Svd ms<sn| ffjoH úoHd wdh;kfha
wOHlaI ckrd,a o" iSudiys; fcda¾Ê iagqw¾Ü uQ,H wdh;kfha
iNdm;s o" cd;sl wOHdmk wdh;kfha lñgq idudcslfhl= o"
,kavkaa T,sïmsla ix.ufha lKavdhï ffjoHjrfhl= o" cd;sl
l%slÜ lKAvdhfï ffjoH uKav,fha idudðlfhl= o úh'
Tyq .,alsiai Ydka; f;dauia úoHd,fhka wOHdmkh ,nd W;=re
fld<U ffjoH úoHd,fhka ffjoH úoHd Wmdêh;a" Y,Hl¾u
ms<sn| Wmdêh;a ,nd .ekSfuka wk;=rej fld<U úYaj úoHd,fha
ffjoH úoHd mYapd;a Wmdê wdh;kfhka m<uq úYsIaG .Kfha
ffjoH úoHdm;s mYapd;a Wmdêhlaa ,nd .;af;ah¡ Tlaia*¾â
úYaj úoHd,fhka úoHdm;s Wmdêhla o Tyq úiska ,nd f.k we;¡
tlai;a rdcOdksfha Tlaia*¾âys /âla,s*a bka*¾uß wdh;kfha
cGr wdka;%sl úoHdfõ frcsiag%d¾jrhl= f,io" m¾fhaIK wê
idudcslfhl= m%dfhda.slj lghq;= lf<Ah¡ Tyqg ,kavkfha ldhsl
frda. úfYaI{hskaf.a rdclSh úoHd,fhka MRCP msßkuk ,os¡ Tyq
cGr wdka;%sl úoHdj ms<sn| uKav,fhka (AGAF) iy;sl lrk
,o mqyqKqlrejl= jk w;r Tyqg FCCP msß kuk ,oS' tfiau Tyq
ldhsl frda. úfYaI{hskaf.a rdclSh úoHd,fhka wê iudðl;ajh
,ndf.k we;' wefußlka .eiafg%dtkafgfrdf,dðl,a wefidaIstaIka
f*f,days wê idudcslfhlss¡ Y%S ,xld cd;sl úoaj;a m¾Iofha
idudcslfhl=o fõ¡ Tyq 2001" 2006" 2008" 2010" 2012 iy 2013 oS
ckdêm;s m¾fhaIK iïudko we;=,;aj m¾fhaIK iïudk /ila
oskd f.k we;¡
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
11
l<ukdlrKhg wh;a m%Odk idudðl idudðldfjda
úmq, .=K;s,l uy;d
m%Odk úOdhl ks,Odß
úmq, .=K;s,l uy;d m%Odk úOdhl ks,Odßjrhd f,i 2018
wf.daia;= ui 24 jk osk isg n,meje;afjk mßos m;alrk ,oS'
› ,xlka .=jka iud.ug iïnkaO ùug fmr .=K;s,l uy;d
à ta ta Ô wekaf.da,d thd¾,hska ys wOHËjrfhla yd m%Odk uQ,H
ks,OdÍjrhd f,i lghq;= lr we;' tñf¾Üia .=jka iud.u úiska
à ta ta Ô ys l<uKdlrkh w;am;a lr.;a miq tñf¾Üia .=jka
iud.u u.ska uq,sl jYfhka à ta ta Ô ys wOHËjrfhla f,i
t;=ud kï lrk ,oS' 2017 cQ,s udifhaoS tñf¾Üia .=jka iud.u
yjq,aldÍ;ajh wjika jQ miq wekaf.da,d rch úiska .=K;s,l uy;d
kej; wOHË uKav,hg m;alrk ,oS' wekaf.da,d cd;sl .=jka
iud.u m%;sjHqy.;lrKh lsÍu i`oyd úmq, uy;d kdhl;ajh
iemhQ w;r tys m%;sM,hla f,i flá ld,hla ;=< .=jka iud.ug
,dN iuÉfþol ;;a;ajh ,`.dlr.ekSug iy Yla;su;a uqo,a m%jdy
;;a;ajhla ,`.dlr.ekSug yelsúh' tñf¾Üia .=jka iud.u úiska
› ,xlka .=jka iud.u l<uKdlrkh lrk úg úmq, uy;d ›
,xlka .=jka iud.fï m%Odk uQ,H ks,OdÍjrhd f,i lghq;= l<
w;r tñf¾Üia .=jka iud.fuka › ,xld rchg l<uKdlrkh
yqjudre jk úg jeo.;a N+ñldjla fydnjk ,oS' › ,xldj"
isx.mamQrej iy TiafÜ%,shdj hk rgj,a iud.ïys fÊHIaG
kdhl;aj ;k;=re .Kkdjla ta uy;d úiska ord we;'
l<uKdlrK .Kldêlrejkaf.a jr,;a wdh;kfha › ,xld
l,dmSh uKav,fha ysgmq iNdm;sjrfhl= iy › ,xld ú.Kk
iy .sKqïlrK m%ñ; ksÍËK uKav,fha wOHË uKav,
idudðlhl= f,i lghq;= l, ta uy;d wOHË uKav, ;k;=re
.Kkdjl lghq;= lr we;' tlai;a rdcOdksfha l<uKdlrK
.Kldêlrejkaf.a jr,;a wdh;kfha" › ,xld jr,;a
.Kldêlrejkaf.a wdh;kfha iy TiafÜ%,shdfõ iy;sl ,;a
.Kldêlrejkaf.a wdh;kfha wê idudðlfhla jQ úmq, uy;d
fld<U úYaj úoHd,fha jHdmdr mßmd,km;s WmdêOdßfhls'
ã ta' Ô' chiQßh uy;d
m%Odk ;dlaIKsl ks,OdÍ
ã ta Ô chiQßh uy;d 2018 iema;eïn¾ ui 01 osk › ,xlka .=jka
iud.fï fiajhg n`ÿkq w;r m%Odk ;dËKsl ks,OdÍ jYfhka
m;aúh'
m<uqfjkau t;=uka tjlg thd¾,xld f,i y`ÿkajkq ,enQ
› ,xlka .=jka iud.ug 1982 j¾IfhaoS fÊHIaG n,m;%,dNS
bxðfkarejrfhla f,i fiajhg ne`oS miqj 2009 j¾Ih f;la
úúO l<uKdlrk ;k;=re .Kkdjla fydnjd we;' miqj ´udka
thd¾ ys fÊHIaG l<uKdlre ^;dËKsl fldka;%d;a& ;k;=r oeÍh'
2016 j¾IfhaoS Tyq .=jka fhda.H;d wOHË f,i › ,xld isú,a
.=jkafiajd wêldßhg iïnkaO úh'
chiQßh uy;d i;=j tlai;a rdcOdksfha isú,a .=jkafiajd
wêldßfhaa .=jkahdkd kv;a;= bxðfkare n,m;%hla we;s w;r
mlsia:dkq isú,a .=jkafiajd wêldßfha .=jkahdkd kv;a;= bxðfkare
n,m;%hla yd › ,xld isú,a .=jkafiajd wêldßfha .=jkahdkd
kv;a;= n,m;%hla i;=j we;'
lms;dka rðkaoa rK;=x. uy;d
jevn,k m%Odk .=jka fiajd iemhqï fiajd ks,OdÍ
jevn,k m%Odk .=jka fiajd iemhqï fiajd ks,OdÍ lms;dka rðkaoa
rK;=x. uy;d 1987 oS wdOqksl .=jka kshuqjl= f,i iud.ug
tla úh' thd¾nia .=jkahdkd n,weKsfhys fufyhqïj, ksr;
ùug fmr L1011 j¾.fha .=jka hdkd j, fojk ks,Odß yd m<uq
ks,Odß f,io lghq;= lrñka rKisxy uy;d ish jD;a;Sh lghq;=
isÿlr we;' ;u Wiia l<uKdlrk N+ñldjg w;sf¾lj lms;dka
rK;=x. uy;d A330 j¾.fha .=jka hdkd j, m;al< msßlaiqï
.=jka kshuqjl= f,io lghq;= lrhs'
ve,aßka ;srel=ud¾ uy;añh'
iud.ï f,alï$ idx.ñl f,alï lghq;= m%OdkS
ve,aßka ;srel=ud¾ uy;añh 2013 oS iud.fï fiajhg nef`ok ,oS'
weh iud.ï f,alï yd idx.ñl f,alï lghq;= m%OdkS fõ' fuu
wxYh úiska › ,xlka .=jka iud.ug iy › ,xlka flagßka iud.
ug f,alï lghq;= fiajd imhkq ,nk w;r Bg wu;rj fÊHIaG
l<uKdlrkfha jegqma ieliSfï lghq;af;yso ksr; fõ' weh Y%S
,xlka flhd¾ia Ndrldr wruqof,a Ndrlrefjl=o fjhs'
jir 20 lg wêl mYapd;a iqÿiqlï m<mqreoaola weh i;=fõ'
wehf.a fiajd ld,h ;=< › ,xldfõ uyd mßudK ,ehsia;=.;
iud.ï .Kkdjl fÊHIaG iy j.lSï ork ;k;=re ord we;'
tlai;a rdcOdksfha jr,;a f,alïjrekaf.a yd mßmd,ljrekaf.a
wdh;kfha wdY%s; idudðldjl jk ;srel=ud¾ uy;añhg
TiafÜ%,shdfõ jHdmdr mßmd,kh ms<sn`o mYapd;a Wmdêhlao
i;=fõ' weh YS% ,xld wOHCIl jrekaf.a wdh;kfhys iudðldjl
fjhs'
hika; osidkdhl uy;d
uQ,H l<uKdlrk m%OdkS
2004 j¾IfhaoS iud.fï fiajhg ne`ÿkq hika; osidkdhl uy;d
fï jk úg uQ,H l<uKdlrk m%OdkS f,i lghq;= lrhs' iud.fï
uQ,H yd jdKsc m%iïmdok lghq;= Tyqg jd¾;d lrkq ,efí'
wdishd;sl l,dmfha iïudk follska msÿï ,eîug fya;= jQ m%:u
cd;Hka;r ne`ÿïlr ksl=;=j iy bia,dóh uQ,HlrKh we;=,;a
iud.fï fndfyduhla mqfrda.dñ uQ,H .Kqfokq .Kkdjla i`oyd
osidkdhl uy;d uQ,sl;ajh f.k lghq;= lr we;'
kj A330 -300 j¾.fha .=jka hdkd i`oyd mq¾j fnodyeÍfï
uQ,HlrKh ieliSfï,do osidkdhl uy;df.ka by< odhl;ajhla
,enqKq w;r tu .Kqfokqj —thd¾ *skEkaia c¾k,a ˜ i`.rdj
úiska 2014 jif¾ —fyd`ou .=jkahdkd mQ¾j fnodyeÍï .Kqfokqj˜
f,i kï lr we;' iud.fï fiajhg meñKSug fmr tu uy;d
wdfhdack nexl=lrK iy úÿ,s ixfoaY lafIa;% ;=< fÊHIaG
;k;=re ord we;' jD;a;sfhka .KldêldÍjrfhl= ^tlai;a
rdcOdksfha l<uKdlrk .Kldêlrejkaf.a jr,;a wdh;kfha
wê idudðl& jk tu uy;d ldä*ays fõ,aia úYaj úoHd,fha
jHdmdr mßmd,km;s Wmdêhlao ,nd we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
12
Y%Suka;l fiakdkdhl uy;d
jevn,k udkj iïm;a jevn,k m%Odks
cd;Hka;r in|;d iy wdY%s; ks, ffk;sl lghq;= ms<sno .=jka
fiajd lafIa;%fha oYl .Kkdjl w;a±lSï imsß mßK; kS;s
jD;a;slfhls' oaùmd¾Yaùh .=jkafiajd .súiqï$jdKscuh iïuq;Ska"
oaùmd¾Yaùh fj<o .súiqï iy cd;Hka;r nyqmd¾Yaùh wdlD;sl
rduq ms<sno kS;s úYdrofhls'
Tyq úiska iyldr .=jkafiajd iu. jdKscuh fla; yqjudre
lr.ekSfï lghq;= iy rdcH ks,OdÍ lKavdhï iu. tlaj Y%S
,xlka .=jkafiajh fjkqfjka .ukaud¾. whs;Ska ms<sno iïuq;Skag
t<öu iïnkaOfhka m%uqL j.lSula Wiq,kq ,nk" cd;Hka;r
in|;d ms<sno fcHIag l<ukdlre jYfhka lghq;= lsÍug
wu;rj fyf;u j¾;udkfha§ udkj iïm;a m%Odks ^jevn,k&
ks,h o fydnjhs'
fyf;u my; ±lafjk wdh;khkays§ Y%S ,xldj ksfhdackh fldg
we;s w;r ;jÿrg;a ksfhdackh lrñka o isà'
Y%S ,xld cd;sl isú,a .=jkafiajd m%;sm;a;s ieliqï lñgq idudðl
(NCAP 2016). Y%S ,xlka thd¾,hskaia ksfhdackh lrñka jka j¾,aâ
t,dhkaia l<ukdlrK uKav,fha (oMB) idudðlhl= jYfhka
lgh;= lf,ah' IATA .=jka u.S tackais iïuka;%Kfha§ (PAConf) Y%S
,xld thd¾,hskaia ksfhdackh lf,ah taa uy;d úiska fuhg fmro
2011 ckjdß ui isg cQks ui olajd jevn,k udkj iïm;a m%Odks
;k;=r ork ,§'
m%oSma lel=,dj, uy;d
foam< iy iemhqï m%OdkS
2011 wf.dai;= ui isg 2019 ckjdß ui olajd udkj iïm;a m%OdkS
f,i fiajh lrk,o m%§ma lel=,dj, uy;d foam< iy iemhqï
m%OdkS f,i j¾;udkfha fiajh lrkq ,nhs'
m%oSma lel=,dj, uy;d oYl follg wêl l<uKdlrK
m,mqreoaola iys; fÊHIaG udkj iïm;a ixj¾Ok jD;a;slfhls'
jir 20 la jQ ld, mßÉfþohla mqrd udkj iïm;a ixj¾Okh
úIh flfrys wjOdkh fhduqlsÍug fmr jHdmD;s l<uKdlrkh"
l<uKdlrKh" wf,ú yd jHdmdr ixj¾Okh hkdoS lafIa;% j,
m%Odk l<uKdlrk ;k;=re .Kkdjla lel=,dj, uy;d úiska
ord we;' m%oSm uy;d óg jir 08 lg fmr › ,xlka .=jka iud.
fï udkj iïm;a m%OdkS f,i fiajhg ne`oSug fmr wOHdmk"
ld¾hd, iajhxl%ShlrKh" bxðfkare yd we.¿ï wxYj,g wh;a
m%Odk fmf<a iud.ï fndfyduhl idukHdêldÍ" wOHCIl yd
udkj iïm;a m%Odkshd f,i l%shdlr we;'
fldukafj,a;a T*a ,¾ksx úoHdh;kfha jHdmdr mßmd,km;s
Wmdêh yd › ,xld f;dr;=re ;dËK fj;ska ,nd.;a f;dr;=re
;dËK l<uKdlrKh ms<sn`o oekqu l<uKdlrKh úfYaI
úoHdm;s Wmdêho we;=¿j l<uKdlrKh" udkj iïm;a iy
f;dr;=re ;dËKh ms<sn`o mYapd;a Wmdê iqÿiqlï lel=,dj,
uy;d i;= fõ'
Tyq isx.mamQrefõ cd;sl úYaj úoHd,fhka iy › ,xldfõ
l<uKdlrk mYapd;a Wmdê wdh;kfhka udkj iïm;a
l<uKdlrKh ms<sn`o úOdhl mqyqKqj ,ndf.k we;'
uhql rKisxy uy;d
iuQy kS;s lghq;= m%OdkS
2009 jif¾oS iud.fï fiajhg ne`ÿkq uhql rKisxy uy;d oekg
iuQyfha kS;s lghq;= m%OdkS ;k;=r orhs' ish jD;a;Sh kS;s lD;H
j,ska wdrïN l< ta uy;d › ,xlka .=jka iud.ug iïnkaO úug
fmr úÿ,s ixfoaY lafIa;%hg iïnkaO ù lghq;= lr we;' úúO
uÜgïj, jQ ixlS¾K" jHqyd;aul yd foaY iSudka;r jdKscuh
.súiqï lghq;= fufyhùu" nyq n, iSud wdY%s; kS;s lD;H yd
wdrjq,a ksrdlrKh" kshduk lghq;=" nqoaêuh foam< yd úúO
n,iSud wdY%s; fiajd kshqla;s .eg¿ hkdoS lafIa;% ms<sn`o w;aoelSï
iïNdrhla t;=uka i;= fõ' jD;a;Sfhka kS;S{hl= jk uhql
rKisxy uy;d fld<U úYaj úoHd,fha kS;sfõoS WmdêOdßfhls'
tfukau fld<U úYaj úoHd,fha kS;sm;s Wmdêh iy fõ,aia úYaj
úoHd,fha jHdmdr mßmd,km;s Wmdêho t;=uka i;= fõ'
pdur fmf¾rd uy;d
f;dr;=re ;dËK m%OdkS
1999 j¾IfhaoS oS › ,xlka .=jka iud.fï fiajhg tla jQ pdur
fmf¾rd uy;d 2012 jif¾ isg tys f;dr;=re ;dËK m%Odks
;k;=r orhs' iud.ug yd iuQyhg wh;a f,dj mqrd msysá ld¾hd,
yd Wmdh ud¾.sl jHdmdr tall iy .=jka f;dgqm,j,a wdjrKh
lrñka f.dvìï fiajd fufyhqïj, isg hdkd;=< iïnkaO;djhka
olajd jk iud.fï .=jka fiajd f;dr;=re ikaksfõok ;dËK
lghq;= Tyq wëËKh lrhs'
.=jka m%jdykfhys,d fõ.j;a .=jka .uka kfjda;amdol úiÿï
wka;¾.; cd;Hka;r .=jka m%jdyk ix.uhg wh;a jHdmdr ir,
lsÍfï jevigyk ia:dms; lsÍu i`oyd pdur uy;d uQ,sl;ajh
f.k l%shd lrk ,oS' .=jka iud.ï wdY%s; f;dr;=re ;dËK
md,k fõosldjla iy;sl lrñka cd;HkA;r jYfhka ms<s.;a
f;dr;=re ;dËK m%ñ;Ska yd wkql+,j lghq;= lsÍu i`oyd pdur
uy;d lghq;= lr we;' f;dr;=re wdrËK l<uKdlrkh
i`oyd ISO/IEC270001:2013 iy;sllrKho" uDÿldx. ;;a;aj
l<uKdlrKh i`oyd ISO 9001:2008 iy;sllrKh" f;dr;=re
;dËK fiajd l<uKdlrkh i`oyd ISO/IEC270000:2011
iy;sllrKh jeks m%ñ; ;=<ska › ,xlka f;dr;=re ;dËKh
iy;sl lr we;' ukdj taldnoaO jQ .=jka fiajd f;dr;=re ;dËK
mdßißl moaO;s .Kkdjla iys;j iud.fï jHdmdr yd fufyhqï
lghq;= ms<sn`o äðg,a mßKduKhg pdur uy;d kdhl;ajh
i,ihs'
fudrgqj úYaj úoHd,fha bf,lafg%dksl yd úÿ,s ixfoaY úoHdfõoS
Wmdêhla iys; pdur uy;d jD;a;sfhka bxðfkarefjls' ;jo
tlai;a rdcOdksfha ,sfiiag¾ úYaj úoHd,fhka f;dr;=re ;dËK
l<uKdlrK úfYaI jHdmdr mßmd,km;s Wmdêho ,nd f.k
we;'
l<ukdlrKhg wh;a m%Odk idudðl idudðldfjda b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
13
pdur rKisxy uy;d
.=jka NdKav m%OdkS
pdur rKisxy uy;d iud.fï .=jka NdKav m%Odkshd jYfhka
2013 j¾IfhaoS fiajhg nef`ok ,oS'
.=jka fiajd l¾udka;fhys .Kqfokqldr fiajd" .=jka NdKav
fjkalrjd .ekSï" .=jka NdKAv úl=Kqï yd wf,úh iy .=jka
f;dgqm< .=jka NdKav fufyhqï hkdoS lafIa;%hka iy .=jka iud.
ïys .=jka NdKav wdY%s;j jir 16 lg jeä m<mqreoaola ta uy;d
i;=fõ'
rKisxy uy;d iud.fï fiajhg meñKSug fmr › ,xld ;=,
fufyhqï lghq;= lrk ms<s.;a cd;Hka;r .=jka iud.ïj,
fÊHIaG l<uKdlrk ;k;=re ord we;'
iquqÿ Wm;siai uy;d
wdodhï l<uKdlrk" ie,iqï yd jdKsc Wmldrl m%Odks
iud.fï mqyqKq úOdhl ks,Odßfhl= f,i 2000 j¾IfhaoS
fiajhg ne`ÿkq Wm;siai uy;d tu mqyqKq jevigyk id¾:l
f,i ksulr 2001 jif¾oS iud.fï jdKsc wxYhg nef`ok ,oS'
cd;Hka;r in`o;d" ld, igyka f,aLk ie,iqï lsÍu" cd, yd
wdodhï ie,iqïlrKh iy wdodhï l<uKdlrkh hk lafIa;%hka
wdjrKh jk jir 12 lg wêl l<uKdlrk w;aoelSï iys;j
jir 17 l l¾udka;fha m<mqreoaola we;s ta uy;d 2017 oS iud.
fï wdodhï l<uKdlrkh" ie,iqï yd jdKsc Wmldrl m%OdkS
;k;=reg m;ajk ,oS'
› chj¾Okmqr úYaj úoHd,fha WmdêOdßhl= jk Wm;siai
uy;d" tys wf,ú l<uKdlrkh ms<sn`o úoHdfõoS Wmdêh ork
w;r cd;Hka;r .=jka m%jdyk ix.ufha .=jka iud.ï wOHhkh
ms<sn`o ^fudkaáßh,a& ämaf,daudj iy tlai;a rdcOdksfha jr,;a
wf,úlrK wdh;kfha mYapd;a Wmdê ämaf,daudj i;= lrf.k
we;' tfiau Tyq tlai;a rdcOdksfha jr,;a wf,úlrK wdh;kfha
wdY%s; idudðlhl=o fõ'
osuq;= f;kakfldka uy;d
f,djmqrd wf,ú yd fnodyeÍï m%OdkS
osuq;= f;kakfldaka uy;d i;=j › ,xlka .=jka iud.fï uQ,H"
wf,úlrk yd úl=Kqï hk lafIa;%j, jir 25 lg wdikak
m<mqreoaola we;' iuia; wE; fmros. l,dmhgu wh;a lghq;=
ksÍËKh lrñka tlai;a wrdì tó¾ rdcHh" lekvdj" bkaoshdj
yd Ökh jeks f,dj mqrd msysá rgj, fkajdisljo isg we;'
2017 j¾Ifha oS f,dj mqrd wf,ú yd fnodyeÍï m%OdkS ;k;=rg
m;aùug fmr Tyq › ,xlka .=jka iud.fï jdKsc fufyhqï
idudkHdêldßjrhd f,i lghq;= lrk ,oS' ´udka thd¾ .=jka
iud.fuys W;=re bkaoshdfõ l<uKdlre f,i uqïndhs k.rfha
fkajdislj lghq;= lr we;' Tyq úiska fld<U úYaj úoHd,fha kS;s
Wmdêh ,ndf.k we;'
nqoaêld udkf.a uy;añh
.=jka ueosß fiajd m%OdkS
2003 j¾IfhaoS l<uKdlrk mqyqKq fiajlfhla f,i iud.ug
iïnkaO jQ nqoaêld udkf.a ñh 2004 j¾IfhoS jdKsc m%iïmdok
úOdhl ks,Odßkshla f,i jD;a;sh wdrïN lrk ,oS' fÊHIaG
hdkdia: fiajd úOdhl ^mßmd,k iy .=jka ueosß fiajl fiajd&"
hdkdia: fiajd l<uKdlre ^mßmd,k iy .=jka ueosß fiajl
fhoùï&" udkj iïm;a ixj¾Ok yd jHdmdr yjq,aldÍ;aj
l<uKdlre" udkj iïm;a ixj¾Ok yd jHdmdr yjq,aldÍ;aj
fÊHIaG l<uKdlre iy wjidk jYfhka .=jka ueosß fiajd m%OdkS
f,i jir 15 muK .=jka fiajfha m<mqreoaola weh i;=fõ'
fld<T úYaj úoHd,fha ixLHdkh úfYaI úoHdfõoS WmdêOdßkshla
jk weh fudrgqj úYaj úoHd,fha l<uKdlrk úoHdm;s
WmdêOdßfhla iy udkj l<uKdlrk wdh;kfha jD;a;Sh
iqÿiqlï ,dNsfhls' ;jo weh lïlre kS;s" iemhqï odu
l<uKdlrk iy f;dr;=re ;dËK hk lafIa;%hkayso iqÿiqlï
imqrd we;'
m%sud,a o is,ajd uy;d
idudkHdêldÍ" › ,xlka .=jka fiajd úoHd;kh
1988 oS iud.fï .=jka ueosß fiajl uKav,fha idudðlhl= f,i
fiajhg tlajQ is,ajd uy;d 2006 jk ;=re fcHIaG .=jka ld¾hh
uKav, iudðlfhl= f,i lghq;= lr we;' oekg › ,xlka
.=jka fiajd úoHd;kfhys idudkHdêldß ;k;=r ork w;r
j.lSï l<uKdlre ^147 fldgi&" .=jka hdkd kv;a;= iy mqyqKq
ixúOdkh i`oyd j.lSï orkq ,efí' fuu m;aùug fmr .=jka
ueosß wdrËl l<uKdlre iy hdkdjka ;=< fufyhqï yd mqqyqKq
lghq;= l<uKdlre hk moúhkao is,ajd uy;d ork ,oS'
¨;skka l¾k,a nkaÿ, fõr.u uy;d
idudkHdêldÍ .=jka f;dgqm, yd f.dvìï fiajd
› ,xld hqo yuqodfõ jir 23 l fiajd ld,hlska miqj j¾I 2012
oS fõr.u uy;d iud.fï fiajhg tla úh' ;%súO yuqod mßirh
wdY%s; mqyqKqj iy wK oSfï m<mqreoaog wu;rj ta uy;d tlai;a
cd;Skaf.a idu idOl fufyhqï fomd¾;fïka;=fjys o fiajh lr
we;' iud.fï udkj iïm;a" .=jka hdkdia: yd wdrËl wxYj,g
fiajd iemhQ fõr.u uy;d .=jka f;dgqm, yd f.dvìï fiajd
wxYfha m%Odkshd f,i 2016 fmnrjdß udifhaoS m;a lrk ,oS'
le<Ksh úYaj úoHd,fha wdrËl wOHhk ms<sn`o mYapd;a Wmdêh
ysñ nkaÿ, fõr.u uy;d mlsia:dkfha lafjÜgd úYaj úoHd,fha
úoHdm;s Wmdêhlao ,ndf.k we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
14
jHdmdr wjodkï l<uKdlrk rduqj
l%shdj,sh iudf,dapkh
› ,xlka .=jka iud.fï jHdmdr wjodkï l<uKdlrk rduqj
tys wOHË uKav,h úiska wkqu; lrk w;r iy;sllsÍï yd
WmfoaYk fiajd wxYh úiska uOH.;j myiqlï i,ikq ,efí'
jHdmdr wjodkï y`ÿkd.ekSfï iy tu wjodkï u; › ,xlka
.=jka iud.ug we;sjk n,mEï wju lsÍu i`oyd l%shdldÍ ie,iqï
ieliSu hk ld¾hhka i`oyd jQ l¾udka; kshduk iy ukd mßph
wjYH;djhka bIaG lsÍu i`oyd › ,xlka .=jka iud.fï jHdmdr
wjodkï l<uKdlrk rduqj ia:dms; lrk ,oS' uQ,H" fufyhqï"
f;dr;=re ;dËKh" wdrËdj" wf,úlrKh" udkj iïm;a" id¾j
mdßißl wjodkï we;=,;a Wmdhud¾.sl" l%shdj,s iy jHdmD;s
uÜgï j,oS wjodkï y`ÿkd.efka' › ,xlka .=jka iud.u ;=<
jHdmdr wjodkï l<uKdlrkh l%shd;aul lsÍfï j.lSu we;af;a
wjodkï l<uKdlrk yeisrùfï lñgqj ^fÊHIaG l<uKdlrk
lKavdhu&" wjodkï l<uKdlrk iïnkaëldrlhka iy Y%s;Sh
l<uKdlrKh ^wjodkï ysñlrejka& hk md¾Yj u;h'
jHdmdr wjodkï l<uKdlrk jHqyh
iuQy iy;sllsÍï yd WmfoaYk fiajd
wxYh
wOHË uKav,h
wOHË uKav, ú.Kk lñgqj
wjodkï l<uKdlrk yeisrùfï lñgqj
wjodkï l<uKdlrk iïnkaëldrlhka
Y%s;Sh l<uKdlrKh
hy md,kfha m%uqL wx.hla f,i M,odhS jHdmdr wjodkï
l<uKdlrkh i`oyd › ,xlka .=jka iud.u ne`oS isák w;r ›
,xlka .=jka iud.fï wjodkï ixialD;sh úiska wjodkï u;
mdol jQ ;SrKj,g t<öu i`oyd ish¿u fiajl fiaúldjka
osß.kajkq ,nhs'
wjodkï l<uKdlrk l%shdj,sh
› ,xlka .=jka iud.fï wjodkï l<uKdlrk l%shdj,sh
wjodkï y`ÿkd.ekSu" wjodkï úYaf,aIKh" wjodkï i`oyd
ms<shï fhoSu iy wjodkï jd¾;dlrKh yd ksÍËKh hk m%Odk
wx. y;rlska iukaú; fõ'
wjodkï jd¾;dlrKh yd
ksÍËKh
wLKav ksÍËKh
wjodkï y`ÿkd.ekSu
wjodkï úYaf,aIKh
wjodkï i`oyd ms<shï fhoSu
wjodkï y`ÿkd.ekSu
Y%s;Sh yd idx.ñl wruqKq w;am;a lr.ekSu i`oyd ndOdldÍ úh
yels wNHka;r yd ndysr idOl › ,xlka .=jka iud.u úiska
y`ÿkd.kq ,nhs' iy;sllsÍï yd WmfoaYk fiajd wxYfha
ud¾f.damfoaYl;ajh we;sj Y%s;Sh uÜgfïoS o nqoaê l,ïnk ieis"
iïuqL mÍËK yd m%Yakdj,s yryd wjodkï y`ÿkd.kq ,nhs'
wjodkï f,aLkhka hdj;ald,Sk lsÍug wjYH ish¨
f;dr;=re Y%s;Sh l<uKdlrkh úiska wdxYsl$fomd¾;fïka;=
iïnkaëldrlhka fj; imhd fohs' y`ÿkd.kakd ,o wjodkï"
wjodkï l<uKdlrk yeisrùfï lñgqj úiska ld¾;=uh jYfhka
iudf,dapkh lr w¾O jd¾Islj wOHË uKav, ú.Kk lñgqj
fj; jd¾;d lrkq ,nhs'
wjodkï úYaf,aIKh
y`ÿkd.kakd ,o wjodkï isÿúh yels iïNdú;dj yd tu wjodkï
ys n,mEu u; mokïj úYaf,aIKh lrk w;r wjodkï idOlh
u; mokïj ie,lsh hq;=" by<" uOH yd my< hkqfjka fYa%Ks.;
lrkq ,nhs' isÿúh yels iïNdú;d wkqmd;h iu`. n,mEï
wkqmd;h .=K lsÍfuka wjodkï idOlh .Kkh lrkq ,efí'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
15
wjodkï i`oyd ms<shï fhoSu
wjodkï fYa%KSka u; mokï j l%shdldÍ ie,iqï ieliSfuys,d
j.lSu Y%s;Sh l<uKdlrkh úiska orkq ,nhs' wjodkï i`oyd
ms<shï fhoSu fjkqfjka › ,xlka .=jka iud.u úiska y`ÿkd.;a
wjodkï m%;spdr ;=< wju lsÍu" udre lsÍu" je,elaùu iy ms<s.
ekSu hk ldrKd we;=,;a fõ' y`ÿkd.;a wjodkï l<uKdlrkh
lsÍu i`oyd j.lSï Y%s;Sh l<uKdlrkh ork w;r wjodkï
l<uKdlrk yeisrùfï lñgqj úiska l%shdldÍ ie,iqï ld¾;=uh
jYfhka iudf,dapkh lrkq ,nhs' ie,lsh hq;= wjodkï i`oyd
ms<shï fhoSu ms<sn`o l%shdud¾. m%Odk úOdhl ks,Odß$wod<
fÊHIaG l<uKdlrk lKavdhu úiska iudf,dapkh lr wkqu;
lrkq ,nhs' by< wjodkï i`oyd ms<shï fhoSu ms<sn`o l%shdud¾.
fÊHIaG l<uKdlrk lKavdhu úiska wkqu; lrkq ,nhs' uOH
wjodkï i`oyd ms<shï fhoSu ms<sn`o l%shdud¾. fomd¾;fïka;=
l<uKdlrejka úiska wkqu; lrkq ,nhs' my< uÜgfï wjodkï
mj;sk md,k l%u u.ska l<uKdlrkh flfrk w;r wjodkï
fY%aKSka j, fjkialï iómj ksÍËKh lrhs'
wjodkï jd¾;dlrKh iy ksÍËKh
l%shdud¾. whs;uhka ksis l,g l%shd;aul jkafkaoehs ksÍËKh
lsÍu i`oyd wdxYsl$ fomd¾;fïka;= m%OdkSka úiska ld¾;=uh
jYfhka wjodkï l<uKdlrk f,aLk iudf,dapkhg lrkq
,efí' wjodkï l<uKdlrk yeisrùfï lñgqj úiska m%Odk
wjodkï iudf,dapkh lr w¾O jd¾Islj ú.Kk lñgqj fj;
jd¾;d lrhs' wOHË uKav,fha wjOdkh iefklska fhduq l< hq;=
wjia:djkaysoS yer wOHË uKAv, ú.Kk lñgqj úiska m%Odk
idx.ñl wjodkï w¾O jd¾Islj iudf,dapkh lrk w;r w¾O
jd¾Isl mokula u; wOHË uKav,h fj; jd¾;d lrhs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
16
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh
fufyhqï mßirh
f.da,Sh uqyqKqjr
2017 j¾Ifha §" c.;a .=jka fiajd l¾udka;h" f,dal wd¾Ólh
;=, tys j¾Okh ukd f,i úoyd olajñka" fmr fkdjQ úrE
ld¾hidOk uÜgula j¾;d lrk ,È' j¾Okh jQ iuia: c.;a
wd¾Ól ;;a;ajhka" j¾Ifha .=jka fiajd l¾udka;fha j¾Okhg
uy;a msgqjy,la úh' .=jka fiajd b;sydifha j¾;d jQ jeäu
jd¾Isl uÕSka m%udKh jk" wdikak jYfhka ì,shk 4'1
uÕska.Kk ixLHdjla .=jka fiajd uÕska m%jdykh lrk ,§'
.=jka NdKav m%jdyk jHdmdrh" l¾udka;h ;=, m%jdykhfgdka
lsf,daóg¾ m%udKh 9'7] l j¾OkhlaiuÕska" Okd;aul m%.;shlska
bÈßhg .uka lr we;'
2016 yd idfmalaIj 7] lg wêl" jeäùula iys;j" wkkH jQ
k.r hq., 20"000lg jeä m%udKhla olajd".=jka fiajd cd,h
mq¿,a ù we;' .=jka fiajd .dia;= 1995 j¾Ifha .dia;= j,g jvd o<
jYfhka w¾Ohl m%udKhlg wvq ùfuka ^uQ¾; w.h&" .=jka .uka
i|yd jeä msúiqula we;s úh'
2016 j¾Ifha ,dN uÜgu jQ weußlka fvd,¾ ì,shk 3'0 by<
iSudj o wNsnjd hñka " o< ,dNh weußlka fvd,¾ ì,shk
38 la f,i jd¾;d lrñka" 2017 j¾Ifha §" c.;a .=jka fiajd
l¾udka;h ,dNodhl jQjla úh' .=jka .uka i|yd by< hk
b,a¨u iy Okd;aul f,dal wd¾Ól ;;a;ajhka" miq.sh j¾Ifha
§ l¾udka;fha uQ,H id¾:l;ajh i|yd jQ m%Odk idOlhka úh'
iuia:f.da,Sh ,dNfhka 50]lg wdikak m%udKhlg j.lSu orñka"
W;=re wfußldkq .=jka fiajd" f.da,Sh .=jka fiajd ,dNodhS;ajfha
wdêm;H ork ,§' ft;sydisl by< uÜgula jQ" 2017 j¾Ifha
§ weia;fïka;=.; fufyhqï ,dN wdka;slh 7'5] jqj o" fjk;a
l¾udka; yd ixikaokh lsÍfï § ,dN wdka;slh wLKavj wvq
úh' rfÜ wkd.; j¾Okh i|yd wdfhdaclhska wdl¾IKh lr
.ekSfï ;SrKd;aul wjYH;djhla jk wdfhdað; m%d.aOkh u;
,dNh" wLKavj 3 jk jirg;a" 9]lska m%d.aOk úhou blauùu
isÿ úh'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
17
c.;a .=jka uÕS m%jdyk fiajd i|yd b,a¨u-l¾udka;h-mqrd
wdodhï,dNS uÕS lsf,daóg¾ m%udKh-2005 j¾Ifha isg fõ.j;au
j¾Okh jQ" 8'1]lska j¾Okh úh'flfia kuqÿ" iuia: f.da,Sh
Odß;djfhys j¾Okh-mj;sk wdik lsf,daóg¾ .Kk- j¾Okh
6'7]l ;rï my< úh'NdKav fufyhqï ;=," mj;sk NdKav
fgdka lsf,daóg¾ .Kk" 2013 isg my<u m%udKh jQ jißka jir
j¾Okh 4'8] la úh' Odß;d ysÕfhys m%;sM,hla f,i" uÕS iy
NdKav nr idOl 2017 j¾Ifha § by< hk ,§'
foaYSh uqyqKqjr
Y%S ,xlka .=jka fiajh" tys ;sridr j¾Ok uQf,damdh iuÕska
wLKavj bÈßhg .uka lrhs' .=jka fiajh" fj<|fmd,g by<
j¾Ok Yla;shla iys;j tu fj<|fmd,g Odß;djh tla lsÍu
iy tuÕska wmf.a wkkH ;rÕldÍ m%;s,dNhg bv ie,iSu
uÕska cd,h i|yd mqfrda.dó fj<|fmd, ks¾udKh lrk ,§' ta
wkqj" kj .ukdka; y;rlg fufyhqï Èh;a lsÍu—bkaÈhdfõ
fldhsïnfgda" yhsødndoa iy úYdldm;akï iy TiafÜ%,shdfõ
fu,an¾ka - 2017 j¾Ifha § y÷kajdfok ,§'
2017 j¾Ifha § id¾j wd¾Ól l%shdldÍ;ajh ie,lsh hq;= f,i
my< jeàu;a iuÕ Y%S ,xld wd¾Ólhg wNsfhda.d;aul jirla úh'
o< foaYSh ksIamdokfha j¾Okh" jir 16lska wju m%udKh jQ 3'1]
la úh' lDIsld¾ñl wxYhg n,mE .xj;=r iy l,amj;sk kshÕh
jeks oeä ld,.=‚l ;;a;ajhka o< foaYSh ksIamdokh j¾Okh
my< uÜgul mej;Sug uQ,sl jYfhka fya;= jQ w;r wjidkfha §
RKd;aul j¾Okhlg fya;= úh'
2017 j¾Ifha §" ixpdrl l¾udka;h wLKavj j¾Okh úh' fmr
j¾Ihg idfmalaIj 3'2]l j¾Okhla olajñka" 2017 j¾Ifha uq¿
ixpdrl meñŒu" ñ,shk 2'1 jQ w;r" fuf;la rfÜ jd¾;d jQ
by<;u ixpdrl meñŒu njg m;aúh' ixpdrl meñŒï 384"628
^7'8] jeä ùula& iys; by<;u uQ,dY% fj<|fmd, f,i bkaÈhdj
mj;sk w;r" fojkqj meñŒï 268"952 ^1] wvq ùula& Ökfhka
o" tlai;a rdcOdksfha meñŒï 201"879 ^7'3] jeäùula& o jd¾;d
fõ' ixpdrl l¾udka;h uÕska o< foaYSh ksIamdokh fj; Rcq
odhl;ajh" weußlka fvd,¾ ì,shk 4'5 úh'
Y%S ,xldfjka iy Y%S ,xldjg we;s" ;rÕldr Odß;djh 2017$18 §
jißka jir" 8]lg jeä m%udKhlska j¾Okh úh' Y%S ,xlkauÕska
fufyhqï isÿ lrkq ,nk" m%Odk fj<|fmd, ;=, iuyr .=jka
fiajd we;=¿" kj .=jka fiajd .kkdjla fuu j¾Ifha § fld<Ug
fiajd iemhSu wrïN lrk ,§'miq.sh uQ,H j¾I my ;=," 7] l
ixhqla; jd¾Isl j¾Ok wkqmd;hla olajd we;s ;rÕldrOdß;d
j¾Okh" b,a¨u W;af;ackh lsÍu i|yd wvq .dia;= fhdod .kakd
;rÕlrejkaf.a b,a¨u" Odß;d j¾Okh uÕska wNsnjd heu
fya;=fjka fj<|fmd, .dia;= ie,lsh hq;= f,i my< jeàulg
fya;= ù we;'
uQ,H iudf,dapkh
wLKavj" wdodhï u; ie,lsh hq;= mSvkhla t,a, lrkq ,nk
fj<|fmd, w;sOdß;djh" oeä ;rÕh iy bkaOk ñ, by< hEu
uÕska n,mEug ,lajk" È.ska È.gu wNsfhda.;djh by< hk
fufyhqï mßirhlg .=jka fiajdjg uqyqK §ug isÿ ù we;'
j¾Ok wjia:d uÕska c.;a wd¾Ólh Yla;su;a jqj o" 2017 fojk
Nd.fha isg 2018 j¾Ih olajd" fcÜ bkaOk ñ, by< kÕsk
,§' .=jka hdkd iuQyhg" thd¾nia neo y÷kajd §fï § bkaOk
ld¾hlaIu;djfha ie,lshhq;= m%.;shla olakg ,eì‚' by<
Odß;djh fya;=fjka mßfNdackh lrkq ,nk bkaOk m%udKh
yÈis by< hdu .=jka fiajfha msßjeh by< hdug o fya;= úh'
flfiakuqÿ" oeä ;rÕh uOHfha b,a¨u W;afma%rKh lsÍu i|yd
isÿ lrkq ,nk .dia;= wvq lsÍï iy Wmdhud¾.sl m%j¾Okhka
fya;=fjka" by< bkaOk msßjeh" by< .=jka .dia;= i|yd fya;=
jk njg we;af;a iq¿ idOlh' iuyr .=jkahdkd nÿ .súiqï §¾>
lsÍfï m%;sM,hla f,i" jir ;=," .=jkahdkd kv;a;= lsÍfï iy
msßjeähd lsÍfï msßjeh o" jeäùula olakg we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
18
fmr uQ,H j¾Ifhys ysÕh jk re' ñ,shk 7"489'82 g idfmalaIj
2018 ud¾;= 31ka wjika jk uQ,H j¾Ih i|yd fufyhqï mdvqj re'
ñ,shk 10"395'22 l jeä jQ w.hla iuQyh úiska jd¾;d lrk ,§'
;jo" m%Odk wdodhï Wmhk úksuhg ^m%Odk jYfhka weußldkq
fvd,rh& idfmalaIj Y%S ,xld remsh, wjm%udK ùu iy jeäjQ
uq,H msßjeh" Y=oaO bmehqï flfrys oeä n,mEula we;s lrñka
iuQyhg wNsfhda.hlaj mj;S'
flfia kuqÿ" m%;sjHq.;lrK ie,iqfï m%Odk wx.hla f,i"
fhda.H f,i fhdod .kq ,nk Wmdhud¾.sl uQ,drïNhka
uÕska ,efnk wOdrl u;" .=jka fiajh uQ,H m%;sidOkh iy
wkd.; ia:djr;ajh mj;ajd .ekSu i|yd lghq;= lrñka mj;S'
mq¿,a mokula iys; ie,iqul fldgila f,i" tys msßjeh
l<ukdlrKh" tys wdodhï m%Yia;slrK Wmdhud¾. iy
fj<|fmdf<ys ;rÕldÍ ia:dkh ia:djr lr .ekSu i|yd jvd;a
fhda.H úl,amhka y÷kd.ekSu i|yd j¾;udk ;;ajhg wNsfhda.
lsÍu flfrys" wdh;k iuQyh tys wjOdkh ;Sj% lrhs'
ndysr mßirfha n,mEu
bkaOk ñ,
úp,kh
c.;a wd¾Ól j¾Okh uÕska W;afma%ß; .=jka .uka i|yd by<
hk b,a¨u u;" jir lsysmhlg fmr my< neiSfï m%jK;djhg
m%;súreoaOj" 2017 j¾Ih wdrïNfha isg" .=jkahdkd bkaOk ñ,
by< hEfï m%jK;djhla we;s ù we;' 2018 j¾Ih i|yd fcÜ
bkaOk ñf,ys idudkHh" fmr j¾Ihg idfmalaIj 12'5]l by<
hdula f,i" .e¨ul ñ, we'fvd' 176la jkq we;s njg" IATA úiska
mqfrdal:kh lr we;' ;jÿrg;a" j¾I 2025 f;la" iEu j¾Ihlu"
bkaOk i|yd b,a¨u 1'9] isg 2'6] olajd m%udKhlska by< hkq
we;s njg ;lafiare lr we;'
YS% ,xlka thd,hska i|yd n,mEu
fcÜ bkaOk ñ, by< hdfuka iy Odß;djh jeä ùfuka m%Odk
jYfhka we;s jk mßfNdackh lrkq ,nk bkaOk m%udKh by<
hdu" wmf.a hdkd iuQyhg jvd;a bkaOk-ld¾hlaIu .=jka hdkd
tla lsÍfuka ,efnk m%;s,dNhg ys,õ fõ' tys m%;sM,hla f,i"
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=, 42]lska by< hk ,o"
.=jka fiajfha fufyhqï msßjefhka 27]la iuia: bkaOk msßjeh
iukaú; fõ'
úksuh wkqmd;h
wfma%'
2017
151
150
152
154
153
155
156
uehs cQks cQ,s wf.da' iema' Tla' fkdje' foie' ck'
2018fmn' ud¾'
re$we'fvd'
úksuh úp,kh
Y%S ,xld remsh," wdrïNfha § re' 151'81 isg 2]l wjlrKhla
olajñka" iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih wjidkfha §" wfußldkq
fvd,rhg idfmalaIj re' 154'775 la jeks wvq w.hla jd¾;d
lrk ,§' by< hk bkaOk wdkhk msßjeh iy wêl rdcH Kh
.ekSï iuÕska" 2018 j¾Ifha §" fmr j¾Ihg jvd neiaula iys;j
;jÿrg;a wjlrKh jkq we;ehs wfmalaId flf¾' ;jo" fjk;a
m%Odk wdodhï Wmhk úksuhkag idfmalaIj o Y%S ,xld remsh,
wLKavj wjlrKh úh'
YS% ,xlka thd,hska i|yd n,mEu
iud.fï wdodhï W;amdokh 80]la u úfoaY úksufhka isÿ ùfï
m%;sM,hla f,i" m%Odk wdodhï Wmhk úksuh yd idfmalaIj Y%S
,xld remsh, ÿ¾j, ùu" iud.ug wdodhï jeäùula i|yd fya;=
ù we;' fmr j¾Ihg jvd fuu j¾Ih ;=, úksuh wysñùu wvq
jqj o" iud.fï fufyhqï msßjefhka ie,lsh hq;= m%udKhla úfoaY
úksuh ^m%Odk jYfhka weußlka fvd,¾& uÕska isÿ jk neúka
Y=oaO bmehqï flfrys úksufhys n,mEu we;súh'
wdodhu
wNsfhda.d;aul fufyhqï mßirh flnÿ jqjo" ie,lshhq;=
f,i jißka jir jeä jk uÕS ixLHdfõ j¾Okfha m%;sM,hla
f,i" iuQyhg 19'0] l jeä ùula jk re' ñ,shk 164"859'51
wdodhula ±lsh yelsúh' flfia kuqÿ" .=jka m¾hka;fha iy
fjk;a fiajdjkays jd¾;d.; wdodhu my; jeàu fya;=fjka fuu
jeäùfuka fldgila ta i|yd ys,õ jk ,§'
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
2014
50
0
100
200
300
150
250
350
2015 2016 2017 2018
bkaOk ñ, úp,kh ^t'c'i$t'c'.e'&
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
19
tfiau" uÕS m%jdykfha b,a¨u ie,lsh hq;= j¾Okhùu iy NdKav
m%jdykfha j¾Okh ;=,ska" iud.fï wdodhu YS% ,xld remsh,a
j,ska" 19'3]l m%udKhlska tkï re' ñ,shk 161"654'46 lska"
jeä úh' M,odhS Odß;d Ndú;h uÕska l,dmSh cd,h mq¿,a lr
.ekSu i|yd jQ b,lal.; W;aidyhka iy hdkd iuQyh mq¿,a
lr .ekSfï l%shdj,sh uÕska kj ud¾. újD; ùu;a fuu wdodhï
j¾Okhg odhl úh'
flfia kuqÿ" m%Odk wodhï W;amdok úksuhkag idfmalaIj Y%S
,dxlsl remsh, wjm%udK ùfï ;;a;ajh u; wdodhï wysñ
ùu fya;=fjka iy hï m%Odk fj<|fmd,ys oeä ;rÕh yd
w;sOdß;djh ;=, wdodhï ixfldapkhùu fya;=fjka" fuu wdodhï
j¾Okh hï ;rulg wvq úh' flfia kuqÿ" by<;u wdodhï iy
hdkd ue¢ß idOl w;alr .ekSu iïnkaOfhka iudf,dapkh lrkq
,nk j¾Ih b;sydifha kj igykla ;nd we;'
20140
50
100
150
200
2015 2016 2017 2018
iuia: iuQyfha wdodhu ^re' ì,s'&
20140
50
100
150
200
2015 2016 2017 2018
iuia: iud.ï wodhu ^re'ì,s'&
iuQyfha wdh;kfha wdodhï ixhq;sh
2018
uÕSka 80'5]
NdKav 9'0]
;Srenÿ rys; 0'5]
wydrmdk iemhSu ^flagßka& 2'0]
.=jka m¾hka;h iy fjk;a fiajd 8'0]
2017
uÕSka 76'5]
NdKav 8'8]
;sreÿ rys; 0'4]
wydrmdk iemhSu ^flagßka& 2'3]
.=jka m¾hka;h iy fjk;a fiajd 12'0]
m%Yia; hdkd iuQyhla iy mdvq wju lsÍu uÕska wkd.;
ia:djr;ajh we;s lr .ekSfï wruq‚ka" iud.u tys cd,h
m%;sjHqy.; lsÍu fj; wLKavj mshjr kÕñka isà' ta wkqj" Y%S
,xlka cd,hg wdishdfõ kj .ukdka; ;=kla iy ´iag%f,shdfõ
tla .ukdka;hla tla lr .kakd ,§'
2017 cQ,s udifha §" úYdldmÜkï" yhsødndoa iy fldhsïnfgda
olajd kj fiajd Èh;a lsÍu;a iuÕ" .=jka fiajh" bkaÈhdkq
fj<|fmdf,ys È.=ld,Sk meje;au Yla;su;a lr.kakd ,o w;r"
l,dmSh m%jdylhl= f,i tys n,h ;yjqre lr .kakd ,§' fuh
bkaÈhdfõ uq¿ .ukdka; ixLHdj k.r 14 olajd jeä lrk ,§'
fld<U iy fu,an¾ka w;r Èkm;d mshdir lsÍu wdrïN lsÍu
uÕska 2017 Tlaf;danrfha § .=jka fiajh ;u .uka ufÕa kj
ie;mqula iksgqyka lsÍu;a iuÕ" ud¾. m%Yia;slrK uQf,damdh
;jÿrg;a Yla;su;a úh'Y%S ,xldj iy ´iafg%,shdj w;r tys
uÕSkag fkdkj;sk fiajdjla ,nd §u uÕska" .=jka fiajh"
m%fNaokh ;=,ska ;rÕldÍ m%;s,dN w;alr .ekSu i|yd jvd;a
fyd¢ka ia:dk.; ù we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
20
iuQyfhaa wdodhï ixhq;sh
2017
Y%S ,xldj 31.69%
wdishdj ^Y%S ,xldj yer& 33.95%
hqfrdamh iy wm%sldj 13.77%
ueo fmrÈ. 16.65%
W;=re iy ol=Kq wfußldj 3.05%
ksß;È. meis*sla 0.89%
2018
Y%S ,xldj 25.97%
wdishdj ^Y%S ,xldj yer& 38.85%
hqfrdamh iy wm%sldj 10.79%
ueo fmrÈ. 18.67%
W;=re iy ol=kq weußldj 3.0%
ksß;È. meis*sla 2.72%
wu;r .uka u¿ iy ie,iqï-fkdl< fiajd yer uÕS wdodhfuys
jeäùu jQ re'ñ,shk 26"686'54l wdodhu my; mßÈ oelaúh
yelsh(
remsh,a ñ,s'
2'24] l uÕS wdodhu by<hEuremsh,a 2,543.95
18'45] l wdik Odß;djh by< hEu 20,906.27
2'88] m%udKhl uÕS nr idOlh by<hEu 3,236.32
26,686.54
uÕS wdodhu Y%S ,xld remsh,a uÕska 2'24]l j¾Okh ùula f,i
oelajqj o" iud.fï wdodhfuka 80]l m%udKhla úfoaY úksuh
uÕska bmhSu hklreK fya;=fjka" th we'fvd,¾ uÕska oelaùfï
§ wvq ù we;'
2018 2017 fjki
]
uÕS wdodhï remsh,a
uÕska
8.62 8.43 +2.24
uÕS wdodhu t' c' i;
(USC)
5.63 5.72 -1.50
uÕS nr idOlfhys 1]l m%udKhl" wdik Odß;djfhys 1]la iy
uÕS M,odfõ 1]l fjki" uÕS wdodhfï ixfõ§;djhg n,mdk
wdldrh my; mßÈ fõ
remsh,a ñ,s'
uÕS M,odj iy wdik Odß;djh ksYaÑ;j mj;S
kï" uÕS nr idOlfha 1]la fjkia ùu
1,593.56
uÕS M,od idOlh ksYaÑ;j mj;S kï" wdik
Odß;djh 1]la fjkia ùu
1,051.09
uÕS m%jdykh ksYaÑ;j mj;S kï" uÕS M,odfjys
1] la fjkia ùu
1,317.15
úhou
2017 j¾Ifha ,x're' ñ,s' 167"496'56 g idfmalaIj 10]l jeä ùula iys;j 2018 j¾Ifha § iuQyfha iuia: úhou ,x're' ñ,s' 184"209'49
úh' iuQyfha úhoï wkqLKavkh my; mßÈ ilid we;'(
2018 2017 úp,kh
remsh,a ñ,s' % remsh,a ñ,s' % remsh,a ñ,s' %
.=jka hdkd bkaOk msßjeh 47,037.86 26% 33,129.60 20% 13,908.26 42%
fiajl msßjeh 20,897.26 11% 20,012.56 12% 884.70 4%
.=jka f;dgqm," ud¾.ia: iy .=jka u.S úhoï 25,248.56 14% 21,302.32 13% 3,946.24 19%
l,anÿ .=jkahdkd u; jdßlh 25,726.29 14% 22,789.22 14% 2,937.07 13%
.=jka hdkd kv;a;= iy msßjeähd msßjeh 22,829.07 12% 17,644.09 11% 5,184.98 29%
CIh lSßï$l%ulaIh lSßï 1,976.04 1% 2,326.30 1% (350.26 ) (15%)
úl=Kqï" wf,ú iy m%pdrK úhoï 15,814.59 9% 12,737.28 8% 3,077.31 24%
.=jka fiajl msßia úhoï 6,035.58 3% 5,435.73 3% 599.84 11%
úksuh mdvqj 1,815.64 1% 2,835.07 2% (1,019.43) (36%)
fjk;a úhoï 7,873.84 4% 7,868.48 5% 5.36 0%
uQ,H msßjeh 8,954.77 5% 7,053.10 4% 1,901.67 27%
.=jkahdkd l,anÿ .súiqï wj,x.= lsÍu i|yd jkaÈ - 0% 14,362.81 9% (14,362.81) (100%)
iuQyfha uq¿ úhou 184,209.50 100% 167,496.56 100% 16,712.94
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
21
Rcq fufyhqï msßjeh jeä ùu fya;=fjka" iuQyfha uq¿ úhoï"
2017g idfmalaIj 2018§ ,x're' ñ,shk 16"712'94lska by< hk ,§'
fmr jir yd ixikaokfha §" hdkd iuQyh kj .=jka hdkd ;=klska
jeäùu" mj;sk wdik lsf,daóg¾ .Kkg wod,j uÕS Odß;djh
18]lska jeä ùug odhl jQ" i;shlg wu;r mshdir 67 la y÷kajd
§ug yelsùu" m%;sM,hla njg m;aúh'
iuQyfha uq¿ msßjefhaka 26] lska jQ .=jkahdkd bkaOk msßjeh"
miq.sh jirg jvd ,x're' ñ,shk 13"908'26 lska jeäúh' fuh
c.;a bkaOk ñ, .Kka iy mßudj kexùu hk idOl foflys
by< hefuka isÿ úh'
2017 jif¾ USC 161 bkaOk ñ, 2018 jif¾§ USC 191 olajd by<
hk ,§' bkaÈhdjg wu;r .uka ud¾. msysgqùu iy fu,an¾ka
fufyhqï wdrïN lsÍu" oeä úp,khlg fya;= jQ bkaOk mßud
jeäùug m%Odk f,i odhl úh'
wfußldkq fvd,rhg idfmalaIj Y%S ,xld remsh, ÿ¾j, ùu uÕska
úfoaY úksuh i|yd we;s jQ oeä n,mEu" ,x're' ñ,shk 1"398'68l
mdvqjla i|yd fya;= úh'^we'fvd$,x're o< wkqmd;h 2018 §
,x're' 153 la jQ w;r" 2017 § re' 147la úh&'
,x're' ñ,s'
18'21] l bkaOk ñ, jeäùfuka (7,194.84)
16'23] l mßudj by< kexùfuka (5,314.74)
3'80] we'fvd,rhg idfmalaIj remsh,
wjm%udKh ùfuka
(1,398.68)
(13,908.26)
bkaOk M,odhS;djh" lsf,daógrhg wdodhï fgdka ^revenue tonne&
- wfußldkq .e¨ï ^RTK$USG& uekSfï §" th fmr j¾Ifha
RTK$USG idfmalaIj 0'22 RTK$USG m%udKhlska 10'93 olajd
jeä úh'
we'fvd,¾ úksuh wkqmd;h iy bkaOk mßfNdackh ia:djrj
mj;skafka kï" we' .e¨ug ^USG& we'fvd,¾ Y;hlska bkaOk ñ,
fjkia ùu" iuQyfha jd¾Isl msßjehg o< jYfhka ,x're' ñ,shk
246'81l n,mEula isÿ lrhs'
tfiau we'fvd,¾ úksuh wkqmd;h iy bkaOk ñ, ia:djrj
mj;skafka kï bkaOk M,odhS;djfha 1] l fjkia ùula iuQyfha
jd¾Isl bkaOk msßjehg o< jYfhka ,x're' ñ,shk 470'38 l
n,mEula isÿ l< yelsh'
.=jkahdkd l,anÿ msßjeh 2017 j¾Ihg idfmalaIj 2018 j¾Ifha
§ 13] lska tkï ,x're' ñ,shk 25"726'29 olajd jeä úh' fuh
.=jka fiajfha kj A320neo hdkd fufyhqï wdrïN l< m<uq
mQ¾K uqo,a j¾Ih ùu iy tu uqo,a j¾Ih ;=, kj A321neo hdkd
;=k ks, jYfhka wdrïN lsÍu hk idOl fya;= úh'
fmr j¾Ihg idfmalaIj .=jka hdkd kv;a;= iy msßjeähd msßjeh
2018 j¾Ifha § 29]l jeä ùula tkï ,x're' ñ,shk 5"184'98
l jd¾;d.; jeä ùula jd¾;d lrk ,§' fuh neo .=jka hdkd
iuQyh ;=klska jeä ùu iy iuyr A330-200 .=jka hdkdjkays
l,a nÿ §¾> lsÍu fya;=fjka isÿ l< hq;= oeä kv;a;= mÍlaIdjka
i|yd m%;smdok by< hdu hk idOl ;=,ska isÿ úh'
c.;a fnodyeÍfï moaO;sfha ^GDS& msßjeh by<hdu" wê fldñia
^pax& iy YS% ,xlka thd¾,hska ksfhdað;hskag f.jkq ,nk úfYaI
Èߧukd by< hEu fya;=fjka úlsŒu wf,úlrKh iy fj<|
oekaùï i|yd msßjeh 24] lska by,hdu fmr j¾Ihg idfmalaIj
/f.k hkq ,enQ u.S ixLHdfõ jeäjQ 31]l jeä ùu iuÕ wkq.;
fjhs'
2017$18 j¾Ij, fufyhqï isÿ lrk .=jka hdkd .Kk 30]lska
by< hEug idfmalaIj" .=jkaf;dgqm," ud¾.ia: yd uÕS ld¾h
uKav,h iy fjk;a úhoï jeä ùu" hï wdka;sl m%udKhlg
jeäùu olajd md,kh lr .ekSug iud.u id¾:l ù we;'
iduQysl flaj, .súiqï u; mokï jQ jegqma ixfYdaOkhka yd wdY%s;
úY%du msßjeh j¾Ih ;=, fiajd kshqla;sl msßjeh 4]lska by<
hEug fya;= úh'
fufyhqï iudf,dapkh
jd‚c fufyhqï
ud¾. cd, iy hdkd iuQyh
Y%S ,xlka .=jka fiajh" j¾;udkfha f,dalfha rgj,a 20 l
.ukdka; 40 lalrd mshdir lrkq ,nhs' taldnoaO fufyhqï ;=,ska"
W;=re wfußldj" hqfrdamh" uOHu wdishdj" wm%sldj" lekvdj iy
´iafÜ%,shdj jeks rgj,a 27 l .ukdka; 64la lrd" .=jka fiajh
uÕSkag ;u fiajh imhhs'
2017$18 uqo,a j¾I ;=," Y%S ,xlka .=jka fiajh" Tiag%f,aishd
l,dmfha iy wdishdfõ wE; ÿr l,dmhkays wu;r kj .=jka
ud¾. rdYshla lrd" oekg fufyhqï isÿ lrk lajkagdia iy cmka
.=jka fiajh jeks .=jka iylrejka iuÕska ;u iyfhda.S;djh
mq¿,a lr we;' Y%S ,xlka" ñhkaud¾ thd¾fõia bkag¾keIk,a
iuÕska tys isx.mamQrefõ iy nexfldla ys msysá uOHia:dk ;=,ska
hkaf.dka fj; .=jka uÕskag ;u m%jdyk myiqlu i,id,Su
i|yd" wfkdkH taldnoaO yjq,aldÍ;ajhla o Èh;a lrk ,§' fuu
taldnoaO iyfhda.S;djh uÕska ñhkaud¾ thd¾fõia bkag¾keIk,a
.=jka fiajhg" fld<Ug meñfKk uÕskag Y%S ,xlka fiajdjka
m%j¾Okh lsÍug o wjia:dj ie,fia' j¾;udkfha § Y%S ,xlka
.=jka fiajh" t;syeâ thd¾fõia" uef,aishka thd¾,hskaia" thd¾
lekvd" w,s;d,shd" ´udka thd¾" *skathd¾" cemEka thd¾,hskaia"
lajkagdia thd¾fõia" fcÜiagd¾ taishd thd¾fõia" lgd¾
thd¾fõia iy ñhkaud¾ thd¾fõia bkag¾keIk,a yd taldnoaO
ifyda.S;djfhka lghq;= lrhs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
22
2018 ud¾;= 31 jk úg Y%S ,xlka" iEu i;shlu .=jka ud¾.
38la i|yd fld<U isg ld,igyka mshdir lsÍï 350lg wêl
ixLHdjla fufyhjk ,§' fuu .=jka ud¾.hkaf.ka 10la
.s‚fldk È. wdishdjg o" 17la l,dmSh ud¾.hkag o" 10la ueo
fmrÈ. ud¾.hkag o" tlla hqfrdamhg o l%shd;aul úh'
cd, m%Yia;SlrKh iy wdodhu
nyd¿ï fufyhqï b,a¨u iy fj<|fmd, M,odj hk wxY
foflysu ie,lsh hq;= j¾Okhla w;alr.kakd w;r" 2017 j¾Ifha
§ Y%S ,xlka wfmalaIs; uÕS M,od uÜgu n,j;a l,dmSh ;rÕldÍ
jd;djrKh fya;=fjka my< ;;a;ajhla jd¾;d lrk ,§' 2018
ud¾;= 31ka wjika jk uQ,H j¾Ih i|yd uÕS M,odj my< jeàu
fln÷ jqj o" l¾hlaIu jd‚c Odß;d Wmfhda.S;djh iy wdodhï
l<ukdlrK mßphka ;=,ska iud.fï jeäu wdodhu iy iud.ï
b;sydifha /f.k hk ,o úYd,;u uÕS ixLHdj jd¾;d lsÍug
yels úh' iuia: hdkd ue¢ß idOlh 82'7]la tkï ñ,shk 5'8
uÕska ixLHdjla .=jka fiajh uÕska m%jdykh lr we;' fuh .=jka
fiajh wdrïNfha isg jd¾;d lrk ,o by<;u uÕS úNr idOlh
jQ w;r" uÕS wdodhu we'fvd,¾ ñ,shk 860'38 ^,x're' ì,shk
131'72& f,i jd¾;d úh' NdKav m%jdyk wdodhu we'fvd,¾ ñ,shk
95'51 ^,x're' ì,shk 14'62& f,i jd¾;d úh' 2016$17 j¾Ij j,
18'5] l my< fufyhqï Odß;djhg idfmalaIj 28] l j¾Okhla
tkï we'fvd,¾ 963'93 l ^,x're' ì,shk 147'56& iuia: .=jka
m%jdyk wdodhula Wmhd we;'
bkaÈhdjg ^fldhsïnfgda" yhsødndoa" úYdldm;akï& iy
´iafÜ%,shdfõ fu,an¾ka kj .ukdka; y÷kajd §u 2017$18 j¾I
j, Y%S ,kalka ys M,odhs;d Odß;d j¾Okfhys jeä m%udKhlg
j.lSu orhs'
fuu j¾Ih ;=, Y%S ,xldj mdol jQ .=jka fiajhl b;sydifha
jeäu .=jka hdkd iuQyh olajd .=jka fiajh id¾:lj mq¿,a jQ
w;r" cd;sfha .=jka fiajd b;sydifha m%Odk ixÈia:dkhlg meñK
we;' fuh uQ,sl jYfhka" Airbus A321neo ;=kla iy Airbus
A320neo tlla hdkd iuQyhgtlaùu;a iuÕ isÿ úh' neo mjqf,a
.=jka hdkd tla lsÍu;a iuÕ Y%S ,xlka .=jka fiajhg l,dmSh
.=jka ud¾.hka ys" jdr mokï jQ ld,igykla l%shd;aul lsÍfï
iudf.fï wfmalaIs; uQf,damdh lrd ,Õd ùug yels úh' 2017$18
uQ,H j¾I wjidkfha § Y%S ,xlka .=jka hdkd 26l iuQyhla
fufyhqï lghq;= isÿ lrkq ,eîh'
f,djmqrd úl=Kqï iy fnodyeÍï
iudf,dapkh lrkq ,nk uQ,H j¾Ih ;=," .=jkafiajd l¾udka;hg
wNsfhda.d;aul N+ msysgqu wmf.a úlsKqï iy fnodyeÍï lghq;=
i|yd wLKavj ie,lsh hq;= n,mEula we;s lrkq ,nhs' jvd;a
oeä n,mEula we;s jQfha wvqmsßjeh fyda fouqyqka m%jdykh hk
ixl%dka;s jHdmdßl wlD;s iys; l<dmSh m%jdylhkaf.ks'
fï i|yd ms<s;=rla f,i" wmf.a ud¾. .; iy ud¾. .; fkdjk
úl=Kqï iy fnodyeÍï Wmdh ud¾. ud¾..; iy ud¾..;
fkdjk wdldrfha úl=Kq f,i fjkia lsÍug wm kej; woyia
lf<uq' j¾Ih ;=, wm mj;ajdf.k hk ,o oeä úl=Kqï uQf,damdh
úoyd olajñka - wmf.a Y+oaO .ukd.uk wdodhu whjeh uÜgug
2'83]la by<ska mj;sk úg wmf.a uÕS wodhu wh jeh uÜgug
1'69] by<ska mej;s‚'.=jka fiajd b;sydifha by<;u wdodhï
b,lalh o jQ fuu wdodhï ch.%yKh" wm iurkafka jir 10lg
miq m<uq j;djgh' 2016$17 uQ,H j¾I j,g idfmalaIj" wmf.a
Odß;djh o 18'45]lska jeä úh' jeä lrk ,o ksfhdað; fldñia
uÜgï iy .=jka ud¾. wkqj wdodhu iómj ksÍlaIKh lsÍu o"
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ifha w;alr .kakd ,o wdodhu i|yd
wkqmQrKh úh'
bkaÈhdfõ úYdldmÜkï" yhsødndoa" fldhsïnfgda iy ´iafÜ%,shdfõ
fu,an¾ka ys wm w¨;ska Èh;a lrk ,o uOHia:dk y;r" wmf.a
c.;a iyNd.S;ajh iy kj fj<|fmd, wxYhkag msúiSu jHdma;
lsÍu i|yd uÕ i,ik ,o w;r" tys m%;sM,hla f,i th
wmf.a wdodhï tl;=j i|yd ie,lsh hq;= f,i odhl úh'fuh
wmf.a ie,iqï wkqj" fodayd-lgd¾" vqndhs" nexfldla" kj È,a,sh"
fndïndh iy nex.f,da¾ hk oekg mj;sk .ukdka; j, jdr
.Kk jeä lsÍug o" wmf.a fiajd m:h iy wdodhï jeäÈhqKq
ùug o n,mdkq ,eì‚' ;jo" w;rueÈ-ia:dk ;=,ska fufyhqï
isÿ lrkq ,nk ish¨ idïm%odhsl .=jka hdkd - fld<U-lekagka
nexfldla yryd iy fld<U-fydxfldx nexfldla yryd - uÕSkaf.a
b,a¨ug jvd;a fyd| fiajhla iemhSu i|yd j¾;udkfha §" Rcq
mshdir lsÍï isÿ lrkq ,nhs'
bÈß uQ,H j¾Ifha §" wmf.a c.;a fnodyeÍfï moaO;sh" ksfhdað;
fldñia jevigyka iy Rcq ud¾. m%Yia;slrKh iïnkaOfhka
jHqyd;aul iy fufyhqïys fjkialï isÿ lsÍug wfmalaId lruq'
oeä ;rÕldÍ jHdmdßl miqìu fln÷ jqj o" B<Õ uQ,H j¾Ifha
§" fuu fjkialï ;=,ska" o¾Yl fj<|fmd, m%;s,dNhla w;alr
.ekSug wfmalaId lruq'
c.;a weu;=ï uOHia:dkh
c.;a weu;=ï uOHia:dkh" iqm%lg uef,aishdj mokï jQ weu;=ï
uOHia:dk l%shdlrejl= jk ihsfldï (Scicom) úiska l%shd;aul
lrhs'weu;=ï uOHia:dkh ;=,ska" f,djmqrd mdßfNda.slhka iy
*,hsiauhs,aia ^FlySmiLes& idudðlhkag" kj fjkalsÍï" Èk
fjkia lsÍï" wkqnoaO iy fjk;a fiajd we;=¿ fndfyda fiajdjka
.kkdjla ,efí' wefulaia" ùid" udiag¾ iy foaYSh nexl= ;ekam;=
uÕska f.ùï isÿ lsÍu" Bfï,a" ialhsma jeks úia;S¾K f.ùï isÿ
lsÍfï yelshdj iy 24x7 ÿrl:k weu;=ï i|yd ms<s;=re iemhSu
i|yd weu;=ï uOHia:dkh" iQodkï lr we;' m%xYh" c¾uksh"
isx.mQrej" tlai;a ckmoh" fydxfldx" bkaÈhdj" cmdkh" l=fõÜ"
uef,aishdj" mlsia:dkh" ;dhs,ka;h iy Ökh jeks rgj,a j,
isg mdßfNda.shkag ;u foaYSh wxl uÕska weu;=ï uOHia:dkh
weu;Sfï myiqlu imhd we;' fuu myiqlu wmf.a ish¨
ud¾..; .ukdka;hka fj; ,nd §ug úêu;a ie,iqï ilid
we;'oekg" bx.%Sis" isxy," fou< iy Ök hk NdId .kkdjlska
uOHia:dkh úiska fiajd imhk w;r" wjYH úg fjk;a NdIdjka
i|yd mq¿,a lsÍug o yelshdj we;' 2018$19 uQ,H j¾I j,
fojk w¾Oh jk úg" äðg,a ;dlaIKh yd Y%S ,xlka .=jka fiajh
iïnkaO ùfï wruq‚ka" mdßfNda.slhkag f*ianqla" Üúg¾ jeks
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
23
iudc udOH cd,d ;=,ska 27x7 Tiafia mdßfNda.sl iydh ,nd §u
i|yd weu;=ï uOHia:dkh ;u lghq;= mq¿,a lrkq we;'
*,hsiauhs,aia (FlySmiLes)úYsIaG;ajfha oYlhg wj;S¾K fjñka" idudðlhka n|jd .ekSu
jeä lsÍu" yuqùu iy wmf.a fiajd m%ñ;Ska we.hSu i|yd m%j¾Ok
jHdmdr y;rla Èh;a lrñka" *,hsiauhs,aia úiska 2018 wfma%,a 01
jeksod tys 10 jk ixj;airh ieuÍh'
fmr j¾Ihg iy idfmalaIj" 12]l ie,lsh hq;= idudðl;aj
j¾Okhla iys;j" jkaj¾â thd¾,hska w,hkaia ^oneworld airline
alliance& ys uE;ld,Sk idudðlhl= jk *,hsiauhs,aia c.;a
jYfhka ñ,shk Nd.hla jk uÕskag fiajd imhhs'Y%S ,xldj"
bkaÈhdj iy tlai;a wrdì tó¾ rdcHh" 57] la olajd jk iuia:
idudðl;aj j¾Okh i|yd by<;u odhl;ajh imhkakka njg
m;a j we;'
jkaj¾,aâ idudðl .=jka fiajd 13la" *,hsiauhs,aia
yjq,aldÍ;aj.=jka fiajd folla iy foaYSh yd wka;¾cd;sl
.=jkafiajd-fkdjk yjq,alrejka 28 fofkl= w;r" *,hsiauhs,a"
;u f.!rjkSh idudðlhkag úYd, mrdihl WmÑ; iy f.ùï
úl,amhka rdYshla msßkuhs' 2017$18 uQ,H j¾I i|yd Wmhk-
úhoï wkqmd;h ^earn burn ratio&" l¾udka;fha ñKqï oKavg
jvd by<ska tkï 58] m%;sY;hlska mj;S' miq.sh uQ,H j¾Ihg
ixikaokd;aulj" .=jkafiajd-fkdjk yjq,aldÍ;aj wdodhï
j¾Okh jQ 29] m%;sY;h o we;=,;aj" *,hsiauhs,aia uÕska
f.!rjkSh idudðl jevigyk ;=,ska Wmhd .kakd ,o iuia:
wdodhfuys j¾Okh" 11] l úh'
.=jka fiajh iy b;d jákd uÕska w;r ne£u Yla;su;a lsÍfuys
,d" *,hsiauhs,a wLKavj b;du;a jeo.;a wxYhla njg m;a ù
we;' 2017$18 j¾I j," wmf.a f.!rjkSh idudðlhkag jeäÈhqKq
lrk ,o ksrka;r mshdir w;aoelSula ,nd §fï wmf.a mßY%uh
iïnkaOfhka wm ia:djrj isáfhuq' fuhg fld<U 03" whsia,kaâ
ìiakia fikag¾ ys *a,hsiauhs,aia fiajd uOHia:dkh kej;
msysgqùu¦ *a,hsiauhs,aia lemlrk ,o fjí msgqj Èh;a lsÍu¦ iy
—r;= m,i ^Red Carpet&˜ m%j¾Ok jevigyk wÈhr 01 wdrïN
lsÍu hk ld¾hhka we;=,;a fõ'
;jÿrg;a" *a,hsiauhs,aia f.!rjkSh jevigyfkys ,dNodhS;ajh
iy j¾Okh jeäÈhqKq lsÍu i|yd" WmÑ; j.=jla iy wu;r
nvqu¿ f.ùï wkqmd; m%;sfYdaOkh lrk ,o w;r" Y%S ,xlka
.=jka fiajfha iy jkaj¾,aâ yjq,alrejkag ;s<sK álÜm;a ,nd
.ekSu i|yd tla f.ùfï j.=jla l%shd;aul lrk ,§'
2018$19 B<Õ j¾Ifha §" wmf.a jákd idudðlhka i|yd wu;r
WmÑ; iy f.ùï úl,amhka msßkeóu i|yd .=jkafiajd-fkdjk
yjq,aldÍ;aj lKavdhu jeä lr .ekSu iy wkqnoaO ksIamdok iy
fiajd u; f.ùï úl,amhka i|yd myiqlï ie,iSu i|yd wm
ie,iqï lr we;' tfiau" ud¾..; .kqfokq i|yd wkkH m%;s,dN
,nd §u ;=,ska tu .kqfokq Èßu;a lsÍug o wfmalaId lruq'
Y%S ,xlka fyd,sfâia
Y%S ,xlkays jHdmdßl iuQyh" .=jka .uka iy m%jdykhg muKla
iSud fkdù we;s w;r" iuia: pdßld iy m%jdyk fiajdjka
o wdjrKh lrkq ,nhs' .=jka fiajfha úfõlh yd iïnkaO
wxYh jk Y%S ,xlka fyd,sfâia úiska foaYSh iy úfoaYSh uÕSka
fofldgigu mq¿,a mrdihl fiajd imhkq ,nhs' Èjhsfka úúO
wdl¾YkSh ia:dk j,g b;d flá ld,hlska ,Õd úh yels ùu
fya;=fjka" úYd, jYfhka ixpdrl wdl¾IKhla we;'
Y%S ,xlka fyd,sfâia" fuu jdisfhka Wmßu m%fhdack ,nd
.ekSu i|yd m%Odk fmf<a fydag,a" ixpdr fufyjkakka iy
fjk;a ixpdrl jHdmdrh yd iïnkaO wdh;k .kkdjla
yd yjq,aldÍ;ajhla we;s lr f.k we;' Y%S ,xlka n,h,;a
fufyhqïlrejka 24lska iukaú; foaYSh YdLd cd,h wmf.a
ish¨u .ukdka; j, isg l%shd;aul fõ' fï wdldrfhka Y%S ,xlka
fyd,sfâia j¾Ok fj<|fmd, flfrys b,lal jQ wmf.a iuia:
wdh;ksl uQf,damdh m%;suQ¾;su;a lrhs'
óg wu;rj" Y%S ,xlka fyd,sfâia úfoaYSh YdLdj" Y%S ,xldfjka
ixpdrh lrkakkag iy ixpdrl ksfhdað;hka fukau wdh;k
uÕska iïnkaO jk iy Rcq uÕska i|yd wmf.a cd,h ;=,
ixpdrl fiajd imhhs' j¾Ih ;=, ;jÿrg;a Èjhsfka ish¨ m%foaY
j, Y%S ,xlka fyd,sfâia ikakduh ;yjqre lsÍfï wruqK iys;j"
Y%S ,xldfõ ÿria: fj<|fmd, ;=,g o wm msúiS isákafkuq'
msßjeh l<ukdlrKh iïnkaOfhka iud.ug ie,lshhq;=
b;sßlsÍula w;a lr ÿka ia:dk iïnkaOlsÍfï jevigyk i|yd
msßjeh b;sßlsÍfï uQ,drïNhka o y÷kajd fok ,§' ixpdrlhskag
Tjqkaf.a cd;sh" iïNjh fyda .ukdka;h l=ula jqj o" Tjqkaf.a
reÑhg iy whjehg iß,k mßÈ f;dard.; yels úfkdaod;aul
ksjdvq wjia:djka mrdihla Y%S ,xlka fyd,sfâia msßkukq ,nhs'
wkqnoaO fiajd
jißka jir 36] l j¾Okhla iys;j" 2017$18 uQ,H j¾Ih i|yd
wkqnoaO fiajdjka ie,lsh hq;= id¾:l;ajhla jd¾;d lr we;'
tjeks fiajdjka i|yd mdßfNda.sl ms<s.ekSu ms<sn| id¾:l;ajh
úoyd olajñka fuh jd¾Isl Odß;d j¾Okh blaujk ,§' fuu
ld,h ;=, .=jka fiajfha Odjk uQ,O¾uh jQfha" mdßfNda.sl
wjYH;d y÷kdf.k w.h tl;= lsÍula f,i tjeks wkqnoaO fiajd
iemhSuhs' oekg imhkq ,nk wdik by< mka;shg oeóu"
fmrf.jqï .ukau¿ §ukdjka" wu;r fomd ksoyia wdik iy ld¾
l=,S fiajdjka jeks wkqnoaO fiajdjka j,g wu;rj" 2018$2019
uQ,H j¾I i|yd .=jka fiajh uÕSkag ;uka wNsu; wdik l,ska
fjka lrjd .ekSug iy iliqrejï mka;sfha uÕSka i|yd úfYaI
wdydr fõ,la weKjqï lsÍfï myiqlï ie,iSu jeks wkqnoaO fiajd
Èh;a lsÍug wfmalaId lrhs'
l¾udka;h iïnkaOfhka wkqnoaO wdodhfï jeo.;alu j¾Okh
ùu ;jÿrg;a i,ld n,d" .=jka fiajh uÕska msßkukq ,nk
wkqnoaO fiajd ms<sn|j mdßfNda.sl oekqj;aNdjh ;jÿrg;a we;s
lsÍu i|yd kj ikakdu jHdmdrhla Èh;a lsÍug Y%S ,xlka mshjr
f.k we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
24
Y%S ,xlka .=jka NdKav
2010 jif¾ §" NdKav ,ehsia;= kej; msrùfï pl%fhaúYd,
jYfhka we;sjQ yÈis ;;a;ajh ksidfjka we;sjQ c.;a uQ,H w¾nqoh
fya;=fjka m%n, ld¾h idOkh;a w;a lr.ksñka" 2017 jir" .=jka
NdKav m%jdyk l¾udka;h i|yd úfYaIs; j¾Ihla úh'cd;Hka;r
.=jka m%jdyk ix.uhg ^IATA& wkqj" 2016 j¾Ifha uksk ,o
jd¾Isl j¾Okh jQ 3'6] fuka fo.=Khlg jvd" tkï 9'0]lska
j¾Okh jQ" NdKav fgdka lsf,daógr m%udKfhka b,a¨u uksk ,§'
fj<|fmd, mj;sk Odß;djh 3'0]lska jeä jQ w;r" Odß;djfha
j¾Okh ;=ka .=Khl fõ.fhka jeä jQ" b,a¨ï j¾Okh iuÕska"
th 2012 j¾Ifha isg we;s jQ jvd;a ukao.dó jd¾Isl Odß;d
j¾Okh úh' fuu j¾Okfha m%Odk Odjlhska f,i" B-flduia iy
T!IO m%jdykh flfrys uy;a úYajdihla mdßfNda.slhd ;=, ;sîu
oelsh yelsh' ish¨ c.;a fj<|fmd," uÕS M,odfõ ie,lsh hq;=
jeä ùula w;a ú¢ w;r" tuÕska ys;lr fufyhqï wdka;slhka
jd¾;d lrk ,§'
m%n, f.da,Sh fj<|fmd, .;slhka u; m%;s,dN w;alr .ekSug
Y%S ,xlka ldf.da wdh;khg yels jQ w;r" fmr j¾Ifha ld¾h
idOkhg idfmalaIj 18]l j¾Okhla olajñka" iudf,dapkh
lrkq ,nk uQ,H j¾Ifhys § we'fvd,¾ ñ,shk 96'2l wdodhula
Wmhd .kakd ,§' fuh fuu ld,h i|yd jd¾;d.; iuia: .=jka
m%jdyk wdodhfuka 10] l j.lSu orkq ,nhs' fmr uQ,H j¾Ihg
idfmalaIj 14]l jeä ùula olajñka" .=jka fiajh" fuu ld,h
i|yd fug%sla fgdka 132"958 l NdKav m%jdykhla jd¾;d lr we;s
w;r"fgdka lsf,daógr wdodhug" NdKav M,odj 10]l j¾Okhla
w;alr .ksñka we'fvd,¾ 0'23 f,i jd¾;d lrk ,§'
uQ,sl uOHia:dkh jk" Y%S ,xldj" wdodhfuka 24]la i|yd j.lSu
ork w;r" fmr j¾Ifha by< keÕs iuia: mßudfjka 5'0] l
jeä ùuls' iuia: .=jka NdKav wdodhfuka 21]la i|yd bkaÈhdj
j.lSu orkq ,nk w;r" thska 10]la i|yd fpkakdhs j.lSu
orhs' m%Odk fmf<a .=jka NdKav fj<|fmd,la jk Ökh .=jka
NdKav wdodhfuka 19] i|yd j.lSu ork kuqÿ" .=jkafIdjq iy
fydxfldx .=jka ud¾. j, Odß;djh wvq lsÍu fya;=fjka fmr
j¾Ihg jvd 10]l wvq ùula olajhs' Y%S ,xlka cd,h ;=," iuia:
NdKav wdodhï úNjhka WmßulrKh i|yd m%Odk ksIamdok
fj<|fmdf,ka ft;sydisl cd, jHdma;Ska m%;sjHqy.; lsÍu uÕska
m%Odk jYfhka tla jQ" fmr j¾Ihg idfmalaIj" fuu ld,h
;=, 67]l by<;u j¾Okhla olajk"idïm%odhslj .=jka NdKav
lafIa;%hg ÿ¾j, odhl;ajhla olajk ueofmrÈ. fj<|fmd,
by<;u j¾Okhla oelaùh' tlai;a rdcOdksh fmr j¾Ihfuka
107]l fj<|fmd, m%udKhla w;a lr.kakd úg" hqfrdamh iuia:
wdodhfuka 6] la i|yd j.lSu orhs'tlai;a rdcOdksfha m%.;sh
w;alr .kakd ,oafoa" l,dmfhka by< M,odjla iys; B-fldu¾ia
lghq;= u; m%;s,dN ,nd .ekSug Y%S ,xlka iud.ug wjia:dj
i,iñka 2017 Tlaf;dan¾ udifha fu,an¾ka olajd fufyhqï
wdrïN lsÍu ;=,skah' fu,an¾ka .=jka ud¾.h" .=jka NdKav i|yd
jdisodhl fufyhqula f,i ;yjqre ù we;s w;r" wkd.;fha §"
hqfrdamh i|yd m%Odk msúiqï ud¾.hla njg m;a jkq we;'
2014 j¾Ifha isg ACMI ^.=jka hdkh" l¾h uKav,h" kv;a;=j"
rlaIKh& moku u; kv;a;= lrk ,o ;=kajk-md¾Yj NdKav
fufyhqï kj;d oeóu i|yd Y%S ,xlka ldf.da" 2017 foieïn¾
31 Èk uQf,damdhsl ;SrKhla .kakd ,§' b,a¨u u; mokïj "
uqïndhs iy vld fj; fufyhqï isÿ lrk w;r" NdKav m%jdyk
hdkd m%Odk jYfhka nex.f,da¾ fj; fufyhqï isÿ lrk ,§'
cd, Odß;djh wvq ùu iy tuÕska" wfmalaIs; M,od NdKav i|yd
jQ ÿ¾j, iïnkaO;d úl,amhka fya;=fjka fufyhqu m%dfhda.sl
fkdjk nj i,lkq ,eîh'nex.f,da¾ m%Odk fj<|fmd, i|yd
NdKav m%jdyk hdkd wysñ ùu W!kmQ¾Kh lsÍu i|yd" Y%S ,xlka
ldf.da" fpkakdhs iy fldÑka .=jka ud¾.hka ys mq¿,a Odß;djh
m%;sf,dau jYfhka Ndú;hg .ksuka .=jka NdKav iïnkaO lsÍfï
Wmdh ud¾.sl NdKav yqjudre lsÍfï .súiqï j,g t<fUk ,§'
yjq,a NdKav m%jdylhska iuÕ úfYaI m%;S;k .súiqï ^SPA’s&
mdßfNda.sl in|;djh i|yd wLKav m%Odk ud¾.h njg m;a ù
we;s w;r" m%Odk .=jka NdKav uOHia:dkhkaf.ka mqfrdal:kh
lrk ,o .=jka ud¾. j,x.=lrKh iys; Y%S ,xlka ldf.days
jeo.;alu by< hkq we;' fydxfld .=jka ud¾.fhka wvq jQ
Odß;djh SPA uÕska W!KmQ¾Kh lr .ekSug iy lajd,d,ïmQ¾
yd ud,Èjhsk yryd iïnkaO;djh iemhSug fukau" j¾Okh
jk B-fldu¾ia fj<|fmdf,ys Y%S ,xlka ldf.da fldgi jeä lr
.ekSug iydh jQ" Ökfhka mek kÕsk by< b,a¨u iys; wxYhka
i|yd wu;r Odß;djhla iemhSug o yels úh'
iudf,dapkh lrkq ,nk uQ,H j¾Ih ;=, ;eme,a fiajfha wdodhu
we'fvd,¾ ñ,shk 1'2 úh' .=jka NdKav m%jdyk ,dNodhS;djfha
y÷kd.;a Odjlhl= jk B-fldu¾ia" fuu jHdmdrhg m%Odk
jYfhka odhl úh' 2018 j¾Ifha § f,dj fj<|du mq¿,a
ùfï m%udKfhka Tíng" .=jka NdKav b,a¨u i|yd" tys
.uH;djhuÕska wkq.%yh ,efnkq we;ehs mqfrdal:kh lrkq ,nhs'
B-fldu¾ia wxYh" 2017$18 j¾Ifha" Y%S ,xlka ldf.da wjOdkh
fhduq l< m%n, wxYhla jQ w;r" wkd.;fha §;a th tfiau jkq
we;'
2017 j¾Ifha .=jka NdKav m%jdykh iïnkaOfhka fmr fkdjQ
úrE j¾Ihla jqj o ia:dhS;djh" ,dNodhS;djh iy mdßfNda.sl
;Dma;sh iïnkaOfhka l¾udka;h wLKavj wNsfhda. j,g uqyqK
ÿkafkah' kdúl yd ÿïßh wxY uÕska msßkukq ,nk kj ksIamdok
iy mdßfNda.slhka msßjeh wvq lr .ekSug iy jeä fõ.h i|yd
ñY% m%jdyk úl,amhka fidhd hEu jeks wfoaYl uÕska we;s ù
;sfnk ;¾ckh by< uÜgul mj;S'tneúka ld¾hlaIu;djh
jeä lr .ekSu iy .=jka NdKav m%jdykfha fiajd ;;a;ajh by<
kxjd .ekSu iïnkaOfhka l¾udka; wNsfhda.hg ,laj we;'
NdKav m%jdylhd" .=jka NdKav m%jdyk l¾udka;fha muKla
fkdj wdfoaYlhkaf.ka o by< uÜgul /£ isàu i|yd jkfiajd
iemhSfï wjYH uÜgug meñK isák neúka bÈß j¾Ih .=jka
NdKav m%jdykfha ;j;a m%Yia: j¾Ihla njg m;a jk nj
olakg ,efí' Y%S ,xlka ldf.da" m%Odk NdKav m%jdyk ud¾.hka
h:d¾:lrKh uÕska bÈß wNsfhda.d;aul j¾Ihg uqyqK fokq we;s
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
25
w;r" fõ.h yd iïnkaO;djh iïnkaO mdßfNda.sl wfmalaIdjka
;yjqre lrkq ,nk .;sl uQf,damdhka ta i|yd wjYH jkq we;'
mshdir fufyhqï
c.;a l¾udka;fha wksjd¾h m%ñ;Ska wj;lafiare lsÍu i|yd lsisÿ
bvla fkdue;s" .=jka fiajfha wdrlaIdj hkak mQ¾K wjYH;djhls'
fï iïnkaOfhka" ia:djrj iy ld¾hidOk flakaøslj lghq;=
lsÍu i|yd" wm" wkql+,;djh" m%ñ;Ska" mqyqKqj iy .=jkahdkd
l%shdldÍ;aj ld¾hhka" mshdir fufyhqï m%Odks úiska kdhl;ajh
,nd fokq ,nk m%Odk .=jka kshuqjka ;=kafofkl=f.a úIh m:h
hg;g mjrd we;' wmf.a .=jka fiajh id¾:lj iy wLKavj
wdrlaIdj ms<sn| fkdle,e,a jd¾;dj ;ndf.k we;s w;r"
ta iïnkaO we.hSfï §" c.;a l¾udka;fha ixikaokhka ;=,
lsisu .=jka fiajhlg fkdfofjks fõ' .=jka fiajh" rgj,a 20l
.ukdka; 41 l mshdir mrdihlska iukaú;j by< ksmqK;djhla
iy mqyqKqjla iys; .=jka kshuqjka 320l ld¾h uKav,hla
iys;j"iudf,dapkh lrkq ,nk ld,h ;=," mshdießhka 34"477la
isÿ lr we;'
.=jkafiajd fufyhqï md,k uOHia:dkh (AOCC)
.=jka fiajfha iakdhq flakaøia:dkh jk AOCC, .eg¿ldÍ
wkfmalaIs; isÿùï md,kh" mshdir ld,igyk fõ.j;aj m%lD;s
;;ajhg m;a lr.ekSu i|yd il%Sh iy laI‚l fufyhqï ;SrK
.ekSu isÿ lrk w;r m%ldYs; ld,igyk wkqj lghq;= lrf.k
hdfï rdcldßh mjrd we;' z24x7’ ld,h ;=, fufyhqï ksÍlaIKh
lsÍu" ish¨ md¾Yj lrejka yd ióm iïnkaO;djfhka lghq;=
lsÍu yd iuia: cd, fufyhqu ms<sn|ju mq¿,a oelaula iys; ùu
AOCC ys j.lSu fõ'cd,h ms<sn|j ie,iqïlrKh" ksÍlaIKh
iy .eg¿ldÍ n,mEï we.hSu" mdßfNda.sl myiqj" l%shdj,s
ld¾hlaIu;djhka iy msßjeh-M,odhS;d ;SrK.ekSu ;yjqre
lrkq ,nk b;d jeo.;a ffoksl ld¾hka fõ' .=jkahdkhla
msg;aùu i|yd iQodkï ùu i|yd jk ksYaÑ; wju fmd<j u;=msg
;sfnk ld,h iuÕ wkqrEmj mshdießhkays ld,dkqrEmSNdjh
;yjqre lrñka m%udo-fkdjk-l%shdldÍ;ajh ^OTP& iïnkaOfhka
mqfrda.dñhl= f,i AOCC lghq;= lrkq ,nhs' ld,dkq.;sl;ajh
^punctuality& ksÍlaIKh lrk ,nk wxYh" AOCC iy
l¾udka;fha m%Odk l%shdldÍ;aj idOlh jk OTP ys ia:dhs;djh
ksÍlaIKh lsÍu i|yd jk ish¨ md¾Yjlrejka iuÕska iuia:
cd, uOHia:dk iuÕska iyl%shdldÍ iïnkaëlrKhla isÿ lrkq
,nhs' OTP ys l¾udka;fha ñkqï oKav jk 85] <15 m%udKhg
idfmalaIj" .=jka fiajh idudkH OTP w.h 80] <15 ^úkdä
15la ;=, msg;aùu& iy 82] <15 ^úkdä 15la ;=, meñŒu&" f,i
mj;ajdf.k hhs'
AOCC ys úIh m:h hgf;a mj;sk .=jkam%jdyk uOHia:dkh
^FDC& ys uQ,sl ld¾hNdrh jkafka" mshdir ie,iqï ilia lsÍu"
ish¨ wka;¾cd;sl fr.=,dis j,g wkql+, ùu" .=jka .uka ud¾.
meyeÈ,s lr .ekSu iy tlsfkl mshdießh i|yd Wmßu .=jka
NdKav tiùula i|yd wjia:dj ie,iSu jeks lghq;=h' FDC
f.da,Sh bkaOk ñ, ms<sn|j ióm wOHhkhla isÿ lrk w;r"
.=jka fiajfha bkaOk mßfNdackh m%Yia;Ndjhg m;a lsÍu
i|yd isÿ lrkq ,nk jHdhduhla jk zbkaOk mßjykh| u;
r|d mj;S' iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=," fuu jHdhdufha
m%;sM,hla f,i" bkaOk iïnkaOfhka ie,lsh hq;= b;sßhla ,nd
.ekSug .=jka fiajhg yels ù ;sfí' ;jo" úfoaY .=jka fiajdjka
l<ukdlrKh lsÍu" FDC ys wkqnoaO wdodhï ia:djr lsÍu jeks
fiajdjka o bgq lrk ,nhs'
.=jkahdkd bkaOk iqmÍlaIKh
úfYaIfhkau" f.da,Sh ñ, wia:djr miqìu ;=," bkaOk hkq .=jka
fiajfha msßjeh jHqyfhys b;d jeo.;a wx.hls' mshdir fufyhqï
fomd¾;fïka;=j hgf;a" .=jkafiajd bkaOk ^fcÜ ta-1& Ndú;h
ksÍlaIKh" m%Yia; bkaOk Ndú;h iy msßjeh M,odhS;djh
iy;sl lsÍu i|yd jk b;d jeo.;a ld¾hhkah' fuu .=jkafiajd
bkaOk ksÍlaIKh lsÍfï oeä l%shdj,sh" m%Yia; l%shdldÍ;ajhla
i|yd olaI .=jka kshuqjkaf.a mshdir Ys,aml%u iuÕ bkaOk
oykh ùu ksYaph lrk idOl-nr .Kkh" fnodyeÍu yd
ie,iqïlsÍu ms<sn|j mÍlaIdldÍ iy ksjerÈùu i|yd ish¨
md¾Yjlrejka w;r oekqj;aNdjhla we;slr we;'
wmf.a .=jka fiajh ms,sfj,ska 2015 iy 2016 j¾I ;=," iudk
jHdmdßl wdlD;s m%fNaofha bkaOk Ndú;h iy ld¾hlaIu;djh
i|yd c.;a fYa‚.; lsÍï ;=, 15 jk iy 8 jk ia:dk Èkd
.ekSug iu;aj we;' 2017 j¾Ih i|yd m%;sM, wod, wdh;kh
uÕska ksl=;a lsÍug kshñ;h'
yÈis m%;spdr ie,iqu (ERP)yÈis wjia:djl § fõ.j;aj l%shd lsÍug we;s iQodku iy
yelshdj" Y%S ,xlka .=jka fiajh mj;ajdf.k hk wdldrhg"
mQ¾K jYfhkau zb;d jeo.;a fldkafoaishlsZ' fhda.H mßÈ ilid
we;s" wdh;ksl yÈis m%;spdr ie,iqu" wkfmalaIs; isÿùï md,kh
lsÍfuys ksr; ish¨ md¾Yjlrejka i|yd fyd¢ka meyeÈ,s lrk
,o ie,iquls' yÈis wjia:djlg uqyqK §u i|yd" oekqj;aNdjfha
ia:djr uÜgu mj;ajd.ekSu" oekqï yelshdj iy m%;spdr ld,h
ishqï ilid .ekSu j¾Okh lr .ekSu i|yd l,ska l, mqyqKqùï
iy iudlrK wNHdi isÿ lrk ,nhs' mshdir fufyhqï m%OdkS
úiska ERP i|yd kdhl;ajh imhhs'
hdkdia: fiajdjka
hdkdia: mßmd,kh
Y%S ,xlka ikakdu jákdlï j,g wkql=,j" wmf.a w.kd wd.ka;=l
i;aldr iïm%odhla wLKavj mj;ajdf.k hkafkuq' b;d iunr
iy fyd¢ka mqyqK lrk ,o .=jkahdkd ueÈß ld¾h uKav,h"
hdkdia: fiajdjkays úYsIaG;ajh lrd ,Õd ùug fjfyiù lghq;=
lrk w;r ta i|yd m%uqLia:dkh ,nd fohs' wmf.a lemùu úoyd
olajñka" j¾Ih ;=, mj;ajk ,o .=jka uÕS iólaIKhkays §"
jHdmdßl mka;sfha hdkdia: w;aoelSu ms<sn| 90]l we.hqula
wkdjrKh úh'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
26
iudf,dapkh lrkq ,nk uQ,H j¾Ih ;=, isÿ lrk ,o m%Odk
uQ,drïNhka my; mßÈ oelafõ(
4 fcHIaG .=jka l¾hh uKav, fiajlhska fhoùu( Y%S ,xlka
ikakdu jákdlï m%p,s; lsÍu ms<sn| fidhd ne,Su i|yd"
wka;¾ l%shdldÍ idlÉPdjla uÕska .=jka l¾hh uKav,
fiajlhska fhoùu ms<sn|jhdkdia: fiajdjkays l<uKdlrK
lKavdhula ;SrKh lrk ,§' idlÉPdfõ §" l<ukdlrKh
úiska" wod, hdkd ueÈß ld¾h uKav,fha iydh we;sj
hdkdfõ § ikakduh ;=,ska ,efnk myiqlï ms<sn|j uÕSkag
meyeÈ,s lsÍfï" Tjqkaf.a /lshd ld¾hNdrfhys jeo.;alu
ms<sn|j wjOdrKh lrk ,§' idlÉPdfõ fjk;a lreKq
w;r" fk!.Klhskaf.a yd Tjqkaf.a lKavdhfï lemùu iy
ne£u" mdßfNda.sl fiajh" ksIamdok jeä ÈhqKq lsÍu" ld¾h
uKav,fha wkql+,;djh" hdkh ;=, wdydr yd mdk fnodyeÍu
ms<sn| bxðfkareuh wjOdkhka ms<sn|j wjOdkh fhduq lrk
,§'
4 .=jka ld¾h uKav, Èkh( .=jka ld¾h uKav,hg iómj
iïnkaO ùu i|yd" fm'j' 5 ;a m'j' 5;a w;r mshdieß
rdcldß wjikaj miq kej; meñfKk ld¾h uKav,h
hdkdia: l<ukdlrK úiska yuqjk udisl mokñka hq;a .=jka
ld¾h uKav, Èkhla hdkdia: fiajdjka úiska wdrïN lrk
,§'fuu uQ,drïNh" ld¾h uKav,h iy l<ukdlrKh w;r
ikaksfõokh jeä ÈhqKq lsÍug iy M,odhS f,i Tjqkaf.a
ÿla.ekú,s wjika lsÍug yd iyk ie,iSug uÕ i,ikq
we;ehs wfmalaId flf¾'
4 .=jka ld¾H uKav, ksjdvq ksÍCIKh( ld¾H uKav, ksjdvq
.ekSï ±ä ksÍlaIk hgf;a wikSm ksjdvq jd¾:djka 30] olajd
wvqlr .ekSug hdkdia: mßmd,kh iu;aj we;'
4 fiajd mqkrdj¾:k mqyqKqj( fiajd mqkrdj¾:k mqyqKq
jevigyka yÿkajd §u hgf;a ld¾H uKav, fiajd iemhSfï
ia:djr nj iy m%ñ;sh iy;sl lrKq ,nhs'
4 jHdmdr mka;s fiajh( jHdmdr mka;sh i|yd lemjQ l¾Hh
uKav, fiajd yÿkajd §u jHdmdr mka;sfha .uka .kakd u.Ska
i|yd úYsIag fiajdjla ;yjqre lrKq ,nhs'
hdkdia: iydh fiajd
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=, iydh fiajd wxYh
iliqrejï ùu" ld¾hlaIu;djh j¾Okh iy msßjeh b;sß lsÍu
i|yd lghq;= lsÍu flfrys wLKavj wjOdkh fhduq lrñka
isà' fuu wxYh hdkdia: m%ldYkhka" .=jkahdkd f,dkavßh"
hdkdia: iqjmyiqlï iy lEuîu iemhSfï WmlrK i|yd
we'fvd,¾ 389"000l b;sßhla w;a lrf.k we;'wdydr iy mdk
iïnkaOfhka ;;a;ajh yd m%ñ;sh fukau uÕSkaf.a we.hSu wvq
fkdlrf.k" moaO;sh mqrd wdydr msßjeh ie,lsh hq;= f,i
wvq lr .ekSula w;a lr .ekSug yels úh' úfoaY uOHia:dk
iïnkaOfhka wdydr msßjeh wvq lr .ekSu o< jYfhka we'fvd,¾
106"000 lg wdikak jQ w;r" fld<U th we'fvd,¾ 255"000 úh'
fuu j¾Ifha iydh fiajd wdodhu ;jÿrg;a j¾Okh lr .ekSu
i|yd iliqrejï mka;sfha uÕSkag .=jka hdkh ;=,’ wdydr ñ, §
.ekSug we;s yelshdj o wm y÷kajd ÿkafkuq' j¾Ih ;=< fuu
wxYh úfYaIfhkau jid ouk ,o uOHia:dk j,ska kej; tjk
,o wdydr ßh w¨;ajeähd lr kej; ilia lr kej; Ndú;hg
.;af;uq' fuuÕska iydh fiajdjkag kj wdydr ñ,§ fkdf.k
ie,lsh hq;= uqo,la b;sß lr .ekSug yels úh'
hdkdia: ;Srenÿ rys; ñ,§ .ekSu
hdkh ;=,§u ;Srenÿ rys; NdKav úlsŒfï fufyhqï m<uq jgh"
2017 cQks 28 Èk wdrïN 2018 cQ,s 02 Èk wjika lrk ,§' hdkh
;=, ;Srenÿ rys; fj<|dfï udisl idudkH ,dNh we'fvd,¾
210"000 la jQ w;r" ffokslj tys idudkH wdodhu we'fvd,¾
15"000 úh'
hdkdia: mqyqKqj
fiajd m%ñ;Ska ;=, úYsIaG;ajh lrd hk .ufka iudf,dapkh
lrk j¾Ih ;=< wm wmf.a .=jka hdkd ueÈß ld¾h uKav,h
i|yd mq¿,a hdkdia: mqyqKq wjia:djka i|yd fhduq jqfKuq'hdkh
;=, úYsIaG uÕS w;aoelSula ,nd §u i|yd" ld¾h uKav,fha
ia:djr;ajh iy m%ñ;sh ;yjqre lsÍu Wfoid fiajd mqkrdj¾;k
mdGud,d ,nd§u wm ks¾foaY lf<uq' fuu mqyqKqj uÕska
iliqrejï iy jHdmdßl mka;s fiajd wjYH;d" iïu; fufyhqï
l¾h mámdá" mdßfNda.sl m%;spdrh iy uÕS wka;¾ l%shdldÍ;ajh
jeks wxY wdjrKh lrk ,§'jHdmdßl mka;sfha uÕSkaf.a
úplaIKYS,S wjYH;djka wkqj wdydrmdk iemhSu i|yd lemjQ
uÕS fiaúldjkag iïmQ¾K-ukd .e,fmk mqyqKqjla ,nd §ug o
wm lghq;= lf<uq' uÕS fiaúldjka f;dard .kq ,enqfõ Tjqkaf.a
fcHIaG;aj moku" YÍr ialkaO o¾Ylh ^BMI& meñŒfï jd¾;dj
iy ld¾hidOkh u;h'
hdkdia: mqj;a
hdkdia: fomd¾;fïka;=fõ m%.;sh" lghq;=" ksfõok" úfYaI ld¾h
uKav, ch.%yKhka iy l¾udka;fha mqj;a ms<sn|j f;dr;=re
m%pdrKh lsÍu i|yd" udisl ld¾huKav, mqj;a,smshla Èh;alrk
,§' fuu mqj;a,smsh" 1300 la jk hdkdia: ld¾h uKav,
iudðlhka fyd¢ka oekqj;a lsÍu iy hdj;ald,Sk lsÍu b,lal
lr ilik ,§'
hdkdia: wxYfha wkd.; miqìu
B<Õ uQ,H j¾Ifha §" Y%S ,xlka ikakduhg wkqrEmj widudkH
.=jka hdkd ueÈß fiajhla olajd mq¿,a lsÍu i|yd" uQf,damdhsl
m%uqL;djhla ,nd §ug" hdkdia: fiajdjka wLKavj lghq;= lrkq
we;' fuu b,lalfha § wm ksIamdok fukau fiajd .=Kd;auh
iïnkaOfhka" .=jka hdkd ueÈß ld¾h uKav, mqyqKqj u;
wLKavj wdfhdackh lrkafkuq' fiajd m%ñ;s j,g wu;rj"
hdkdia: fom¾;fïka;=j msßjeh m%Yia;SlrKh flfrys wjOdkh
fhduq lr isáhs' .=jka ueÈß ld¾huKav, .uka jd¾;dj we;=¿
l%shdj,Ska ;jÿrg;a iajhxl%ShlrKh lsÍug iy bkaOk
ld¾hlaIu;djh ms<sn|j fidhd ne,Su úfYaIfhkau .=jka hdkh
;=, jk ish¨ whs;uhkaf.a nr wvq lsÍu i|yd lghq;= lsÍu iy
kej; we.hSu i|yd fhda.H ie,iqï ilid we;'
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
27
jHdmdßl tall iudf,dapkh
Y%S ,xlka .=jkaf;dgqm, iy f.dvìï fiajd
ld¾h idOkh
zwdrlaIdj" ksjerÈ;djh iy fiajh w;a lr .ekSu i|yd wmf.a
mßY%uhkag lemjQ" wmf.a .=jkaf;dgqfmd, iy f.dvìï fiajd"
2017$2018 j¾Ih woaú;Sh uQ,H j¾Ihla f,i igyka lr
we;'fuu wxYh" miq.sh j¾Ihg idfmalaIj" ld¾h mßudfõ
iy o< bmhSïys ms<sfj,ska 13] l iy 21]l j¾Okhla w;alr
.;af;ah'
17$18 uQ,H
j¾Ij, yiqrejk
,o uÕSka" ñ,shk
YS% ,xlka thd¾,hska yiqrejk ,o u.Ska 56]
wfkl=;a .=jka fiajd (CAL) yiqrejk ,o u.Ska 44]
cd;sl m%jdylhd jk Y%S ,xlka .=jka fiajfhys ld¾h mßudfõ
ie,lsh hq;= jeäùula isÿ ùug fya;= jQfha" jeä jQ .ukdka;
ixLHdj iy nKavdrkdhl wka;¾ cd;sl .=jkaf;dgqfmdf,ys
yiqrejk ,o mshdir jdr .Kk"iuia: mshdir ixLHdfjka 53]lg
j.lSu oeÍu;ah'fmr uQ,H j¾Ihg idfmalaIj" .=jka f;dgqfmd,
iy .=jka NdKav yeisrùfuka" wdodhfuys 14]l j¾Okhla jd¾;d
lrk ,§¦ tkï .=jka f;dgqfmd, yd f.dvìï fiajdjkays iuia:
bmehSï i|yd we'fvd,¾ ñ,shk 103'98 l odhl;ajhls' fuh tod
fuod;=r o< bmehSï j, jd¾;d jQ by<;u w.h jQ we'fvd,¾
ñ,shk 61'55l w.h by< kexùuls'
uQ,H
j¾Ih
10/1
1
uQ,H
j¾Ih
11/1
2
uQ,H
j¾Ih
12/1
3
uQ,H
j¾Ih
13/1
4
uQ,H
j¾Ih
14/1
5
uQ,H
j¾Ih
15/1
6
uQ,H
j¾Ih
16/1
7
uQ,H
j¾Ih
17/1
80
300,000,000
200,000,000
250,000,000
300,000,000
yiqrejk ,o .=jka NdKav fgdka .kk
150,000,000
100,000,000
50,000,000
bkaäf.da" is,ala thd¾" phskd io¾ka" .,a*a iy tkag¾ thd¾,hska
Tmf¾g¾ia jeks m%Odk fmf<a mdßfNda.slhka iuÕ kj .súiqï
w;aika lsÍu uÕska" .=jkaf;dgqfmd, fiajdjkag jeäjQ jHdmdßl
Odß;djhka w;aú£ug yelsúh' .=jka f;dgqfmd, iy f.dvìï
fiajdjka úiska yiqrejk ,o .=jka hdkd fufyhqï ixLHdj
65"090la úh' .=jka f;dgqfmd, fiajdjka tu wxYfha iuia:
wdodhug we'fvd,¾ ñ,shk 79 l odhl;ajh imhk úg" yiqrejk
,o iuia: uÕS ixLHdj ñ,shk 10'6g wdikak úh'
.=jka NdKav fufyhqï ms<sn|j j¾;udkh olajd fug%sla fgdka
277"000l by<;u fgdka .Kk jd¾;d lr we;s w;r" uQ,H
j¾Ih mqrd 99'95] yeisrùu ms<sn| úYajikSh;ajhla mj;ajdf.k
hk ,§' .=jka NdKav fufyhqï j, iuia: wdodhu" we'fvd,¾
ñ,shk 25la úh' .=jka NdKav yeisrùfï l¾udka;h ;=, isÿ
jk äðg,alrKh yd Wfrka Wr .eàfï jeo.;alu y÷kd.
ksñka" B-.=jka-fiajd-ì,a fj; mßYS,l ixl%uKh Èßu;a lsÍu
i|yd m%Odk uQ,drïNhka isÿ lrk ,§' fld<U fj<|fmd, ;=,"
äðg,alrKh jQ ld¾hdj,Ska ;=,g 70] m%udKhla we;=¿ ùug
yels ùu fuys m%;sM,hls'
m%Odk jeä ÈhqKq lsÍï
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=," .=jkaf;dgqfmd, iy
f.dvìï fiajd wxYh" fiajdjka yd fufyhqï m%ñ;Ska jeä ÈhqKq
lsÍfï uÕS iy .uka u¿ yd .=jka NdKav yeisrùfï fufyhqï
i|yd jk há;, myiqlï yd ld¾hlaIu;djhka jeä ÈhqKq lsÍu
i|yd jQ my; olajd we;s mßÈ m%Odk uQ,drïNhka .Kkdjla
wrïN lrk ,§'
4 fiajd m%ñ;Ska jeä ÈhqKq lsÍu i|yd" l¾udka;fha
úfYaI{hskaf.a WmfoaYkh ;=,ska fiajd jeä ÈhqKq lsÍï isÿ
lrk ,§'
4 wu;r .ukau¿ mßf,dalkh ^scanning& lsÍfï myiqlu
iïnkaOfhka .=jka f;dgqfmd, l%shdlre thd¾fmd¾Ü
wekaâ taúfhaIka i¾úi¾ia Y%S ,xld yd yjq,aldÍ;ajfhka"
há;,myiqlï yeisrùfuys wjYH jeäÈhqKq lsÍï isÿ lrk
,§'
4 f.dvìï iydhl WmlrK kej; /ia lr .ekSu i|yd ksis
wdfhdackhka isÿ lrk ,§'
4 .=jka fiajh fjkqfjka ld¾h uKav,fha ne£u iy lemlsÍu
fjkqfjka ld¾h uKav,hg o §¾> l< wu;r Èß §ukd ,nd
§u'
4 fufyhqï b,a¨ï j,g jvd;a iß,k mßÈ úúO jev jdr
igyka y÷kajd fok ,§'
4 ksIamdok oekqu iy l=i,;djhka jeä ÈhqKq lsÍu i|yd"
ld¾h uKav,hg §¾> l< mqyqKq wjia:d ,nd fok ,§'
4 oekqu fnod.ekSfï jevuq¿" wkql+,;d ú.Kkhka iy
oekqj;a lsÍfï jevigyka ixúOdkh lsÍu uÕska" wdrlaIdj
iïnkaOfhka úfYaI wjOdrKhla isÿ lsÍu'
4 z.%Ska pef,akaÊ’ kñka wdh;kh mqrd mdßißl jevigyklg
iyNd.S ùu' tys§ .=jka NdKav fufyhqï lKavdhu bÈßm;a
lrk ,o" fufyhqï ;=, fmd,s;Ska ksIamdok wvq lsÍu i|yd
jk fhdackdj ch .kakd ,§'
wkql+,;djh iy ms<s.eksu
cd;Hka;r .=jka m%jdyk ix.ufhys f.dvìï fufyhqï
ljqkais,fhys wka;¾cd;sl .=jkafiajd wdh;kj, kshduk
m%ñ;Ska" cd;Hka;r .=jka m%jdyk ix.ufhys f.dvìï fufyhqï
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
28
i|yd jk wdrlaIK ú.Kkh ^ISAGO& iy cd;Hka;r .=jka
m%jdyk ix.ufhys fufyhqï wdrlaIK ú.Kkh ^IOSA& iuÕska
.=jkaf;dgqm< iy f.dvìï fiajdjka wkql+, fõ' B<Õ uQ,H
j¾Ifha §" isÿ lsÍug fhdað;" fuu wka;¾cd;sl wdh;k úiska
isÿ lrkq ,nk B<Õ ú.Kk pl%h i|yd uqyqK §ug lKavdhu
ikakoaOj we;' fuu j¾Ih ;=," fldßhka thd¾ .=jka fiajh"
wLKav iyfhda.S;djfhka lghq;= lsÍu i|yd .=jkaf;dgqfmd, iy
f.dvìï fiajd y÷kd .ksñka" Tjqkaf.a fiajd ;;a;aj wNHka;r
we.hSfï ld,h ;=, iydh imhk ,o w;r" .s‚fldkÈ.
wdishdfõ" f.dvìï yeisrùfï iud.ï w;r by<;u .=Kd;aufhka
hq;= fiajd imhk iehqïlre f,i fuu wxYh kï lrk ,§' 2017
j¾Ifha 100] l .=jka wrlaIdj i,id,Sug iydh úug oelajQ
widudkH Wkkaÿj iy lemùu iïnkaOfhka" uef,aishd th¾,hska
úiska o .=jka f;dgqfmd, iy f.dvìï fiajdj y÷kd.kakd ,§'
wkd.; uqyqKqjr
.=jkaf;dgqfmd, iy f.dvìï fiajd fomd¾;fïka;=j"
m%;sjHqy.;lrKh lsÍfï tys by< wfmalaId iys; ie,iqï
bÈßhg isÿ lrf.k hdug lemù isà' jvd;a ishqï iy ld¾hlaIu
jev mßirhla we;s lsÍu ms<sn|j fidhd ne,Su;a" tuÕska ;rÕh
;=,ska bÈßhg .uka lsÍug fomd¾;fïka;=jg yelúh' wmf.a
w.kd mdßfNda.slhka i|yd jk hq;=lï bgq lsÍfï § wdrlaIdj"
ksjerÈ;djh iy fiajh hk ixl,amh lKavdhu úiska ;yjqre
lrk ,§'
Y%S ,xlka bxðfkare wxYh
Y%S ,xlka bxðfkare wxYfha" .Dyia: .=jkahdkd kv;a;= wxYh"
2017$18 j¾Ifha § b;d jeo.;a ie;mqï lKqjla miq lf<ah'
iu.dó kv;a;= mÍlaIdjka isÿ lsÍu i|yd" leml, ksIamdok
wx.k iys;" zkùk kv;a;=" w¨;ajeähd iy kùlrK ^MRO&
wdlD;sh i|yd ixl%uKh ùu wxYh úiska id¾:lj wjika
lrk ,§' ta wkqj" 4C$6Y msßlaiqï olajd kv;a;= lghq;= isÿ
lsÍfï yelshdj iys;" fjka fjka zA’ msßlaiqï iy zC’ msßlaiqï
wx.k j,ska" j¾;udkfha wmf.a fufyhqï ikakoaO ù we;' fuu
ixl%uKh" kv;a;= l%shdj,sh kjHlrKh lsÍug yelshdj ,nd §
we;s w;r" tuÕska ld¾hlaIu;djh j¾Okh lr iy .=jkahdkd
kv;a;=j i|yd .;jk ld,h wvq lr .; yelsh'wmf.a ;=kajk
md¾Yj wdodhu mq¿,a lr .ekSfï wfmalaIdfjka" wx.k kv;a;=
wxYfhys wmf.a fufyhqï o wm kjHlrKh lf<uq' fuu
YlH;djhka m%Yia;SlrKh lsÍu i|yd l<ukdlrK jHqyhka
i|yd wjYH ixfYdaOkhka iys;j" .=jka fhda.H;d l<ukdlrKh
wLKavj mj;ajdf.k hdu iïnkaO kj md¾Ü tï kshduk
^CAASL-IS Part M& ud¾f.damfoaYkhkag jvd fyd¢ka wkql+,j"
úúO wNHka;r ld¾h mßmdáuh fjkialï wdrïN lrk ,§' wm
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=, 12Y msßlaiqï folla w;=¿j"
.=jka hdkd iuQyh iïnkaOfhka oeä kv;a;= msßlaiqï kjhla
isÿ lf<uq' A320neo mjqf,a kj thd¾nia .=jkahdkd ;=kla wmg
,eì‚'
f.da,Sh A320neo mjqf,a hdkdjkag n,mdkq ,enQ tkaðka wdY%s;
.eg¿ j,ska" .=jka fiajhg we;súh yels n,mEu wju lr .ekSu
i|yd" .=jka hdkd" tys tkaðka ksIamdolhka iy .=jka hdkd l,anÿ
lre iuÕ M,odhS f,i iïnkaëlrKh isÿ lsÍfï iy .=jka
hdkdjkays ;dlaI‚l m%;s.%yKh lsÍfï m%Odk N+ñldj bxðfkare
lKavdhu uÕska isÿ lrk ,§' ETOPS fufyhqï i|yd n,mdkq
,enQ .eg¿ ksrdlrKh lr .ekSu i|yd wod, md¾Yjhka iuÕ
iómj lghq;= lr" tkaðka ksIamdolhd iuÕ iyfhda.S;djfhka
tkaðka ;;a;aj iqmÍlaIK l%shdj,shg iydh ùu i|yd wjYH
mshjr .kakd ,§' .=jkahdkd ksIamdolhdf.a o;a; wkqj Y%S ,xlka
A320neo mjqf,a thd¾nia .=jka hdkdjkays úYajikSh;ajh fukau
Wmfhdackh fuu uQ,drïNhka j, m%;sM,hla f,i fuu ld,h
i|yd jk f.da,Sh idudkHhg jvd by< ;;a;ajhl we;'
iudf,dapkh lrkq ,nk ld,h ;=," wm kQ;k wka;¾cd;sl
m%ñ;Ska yd wkqrEm jk f,i" mgq bvlvla iys; .=jkahdkd
wx.kfhys jeäÈhqKq lsÍï .Kkdjla isÿ lsÍu we;=¿" há;,
myiqlï jeä ÈhqKq lsÍï iy hdj;ald,Sk lsÍï o isÿ lf<uq'
mq¿,a bvlvla iys; .=jkahdkd wx.kfhys kùlrK lghq;="
j¾;udkfha isÿ flfrñka mj;sk w;r" bÈß 2018$19 uQ,H j¾Ih
;=, tu lghq;= iïmQ¾K lr Èh;a lsÍug kshñ;h'
B<Õ uQ,H j¾Ih ;=," bxðfkare wxYh" .=jkahdkd iy;sllrK
wkque;s mq¿,a lsÍfï fukau wu;r Wmdx. w¨;ajeähd i|yd
wkque;sh ,nd .ekSfïie,iqï iuÕska" ;=kajk md¾Yj lghq;=
i|yd l¾hkays úIh m:h mq¿,a lsÍula wfmalaId lrkq ,nhs'
Y%S ,xlka .=jka fiajd úoHdh;kh ^SLAC&
2018 j¾Ifha ol=Kq wdishdkq l,dmfha by< ld¾h idOkhla iys; mqyqKq uOHia:dkh2018 wfma%,a 16-18 Èk j," ;=¾lsfha" bia;dïnq,a kqjr mej;s" zIATAz f.da,Sh" l,dmSh mqyqKq iylrejkaf.a iuq¿fõ §" SLAC ms<s.ekSug ,laúh'
Y%S ,xlka .=jka fiajfha mqyqKq wxYh jk" Y%S ,xlka .=jka
fiajd úoHdh;kh" iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=," b;d
jeo.;a ch.%yKhka iys;j ie,lsh hq;= ld¾h idOkhla
iksgqyka lf<ah'úoHdh;kh iqm%lg mqyqKq iy wOHhk wdh;k
yd iyfhda.S;djfhka" YsIHhskag fukau /lshdfjys ksr;
jD;a;slhkag úia;S¾K mq¿,a .=jka fiajd wOHhk úl,amhka
rdYshla msßkuhs' ;=¾lsfha mej;s zIATAz f.da,Sh" l,dmSh mqyqKq
iylrejkaf.a iuq¿fõ § w;a lr .kakd ms<s.ekSu" fï yd
iïnkaO jeo.;a iy;slhls' uQ, j¾Ih ;=, isÿjQ jeo.;a
uQ,drïNhka my; mßÈ oelaúh yelsh(
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
29
4 bxðfkare Wmdêh( úoHdh;kh" Y%S ,xldfõ .=jkahdkd
bxðfkare úoHdfõ by<;u bxðfkare f.!rj Wmdêh olajd
§¾> lsÍu i|yd ,kavkfha lsxiagka úYaj úoHd,h iuÕ
wjfndaOd;aul .súiqula w;aika lr id¾:l iyfhda.S;djhla
we;s lrf.k we;' tlai;a rdcOdksfha 2001 isg wdrïN lrk
,o fuu jevigyk uÕska rdclSh ..k.dó ix.uh uÕska
n,h,;a f.!rj Wmdêhla ,nd .ekSu i|yd jk zEASA B
n,m;% mqyqKq iy;slhla,nd .ekSu olajd iqÿiqlï ,nk
isiqkag yelshdj ,nd §u wfmalaId lrhs' EASA Part 66/CAASL IS 66 n,m;%h ,nd.;a fyda î >kfha .=jkahdkd kv;a;=
bxðfkare mdGud,dj yeoErE /lshdfõ ksr; jD;a;slhka
w¾O ld,Sk moku u; fuu by<;u Wmdêhg b,a¨ï lsÍu
i|yd iqÿiqlï ,nhs' .=jka fiajfha /lshdfjys ksr; fiajd
kshqla;slhkag jvd;a iqÿiq mßÈ ilik ,o myiq mdGud,d
ld,igyka iys; fuu jevigykg" lsxiagka m<mqreÿ úYaj
úoHd,fha lÓldpd¾hjrekaf.a uKav,hlska iydh ,efí'
4 úoHd Wmdêh( iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ifha §" SLAC
i¾ fcdaka fld;,dj, wdrlaIl úYaj úoHd,h ^KDU& iuÕ
o iyfhda.S;djh we;s lr .;a w;r" .=jka hdkd kv;a;=
bxðfkare úoHdj ms<sn| úoHd Wmdêh i|yd kj jevigykla
taldnoaOj Èh;a lrk ,§'m<uq lKavdhu" Tjqkaf.a wOHhk
lghq;= 2018 jif¾ wfma%,a udifha § wdrïN l<y' Wmdê
wfmalaIlhska ksmqK;djfhka yd úYajdifhka hq;=j .=jka
hdkd kv;a;= bxðfkarejka f,i ;u wkd.; N+ñldj ndr
.ekSu i|yd iQodkï lsÍu" jir y;rl Wmdê jevigyfkys
wruqKhs'
4 m%fhda.sl mqyqKqj( ;dlaI‚l mqyqKqYsIHhska i|yd m%dfhda.sl
mqyqKq tallhla msysgqùu i|yd wjYH l%shdj,Ska o"
úoHdh;kh úiska wdrïN lr j¾Okh lrk ,§' jákdlula
fkdue;s .=jka hdkd folla w;am;a lr .ekSfï fhdackdj"
mqyqKq tallhg ;jÿrg;a jákdlula tla lr tys lghq;=
j,g iydhla jkq we;' SLAC" mQ¾K ld,Sk iy w¾O ld,Sk
mdGud,d úl,amhka iys; mqyqKq myiqlï j,ska mQ¾Kj
ikakoaO fufyhqï fld<U § o wdrïN lrk ,§'
4 úúOdx.SlrKh iy m%;s fj<|kdulrKh( .=jkafiajd
mdGud,djkag wu;rj"ndysr iy wNHka;r myiqlï iys;
.=jkafiajd-fkdjk wxY wdY%s; mdGud,d y÷kajd §ug o
úoHdh;kh wfmalaId lrhs'
4 m%;s fj<|kdulrKh( úoHdh;kh m%;s fj<|kdulrkh lr
Yla;su;a lsÍug iy wdh;kh m%j¾Okh lsÍu i|yd ia:djr
ie,iqï fhda.H mßÈ fhdodf.k we;' úYaj úoHd, m%;smdok
fldñifuys úIh m:h hgf;a" úYaj úoHd,fha ;;a;ajh
j,x.= lr .ekSfï wfmalaIdfjka ish¨ wOHhk ld¾hhka
iqmÍlaIKh lsÍu i|yd wOHhk WmfoaYljrfhka m;a lsÍu
SLAC fhdackd lrkq ,nhs'
4 mßir ys;ldó mqyqKqj( úoHdh;kh" mqyqKqfõ § j.lSï
iys; mdßißl mßphka wLKavj m%j¾Okh lrk w;r"
mqyqKq udOHhka Ndú;fha §" w;afmd;a ieliSfï §" iy úNd.
meje;aùfï § zlvodis rys;’ ùu i|yd wjOdkh fhduq lr
isà' SLAC ld¾h uKav,h fmd,s;Ska ,kaÉISÜ Ndú;d fkdlsÍu
jeks mßir ys;ldó mqreÿ wkqyqre lsÍu i|yd Èßu;a lrk
,o w;r" lvodis" c,h iy Yla;sh jeks iïm;a j.lSfuka
mßfNdackh lsÍu iïnkaOj oekqj;aNdjhla we;s lsÍu isÿ
lrk ,§'
Y%S ,xlka flagßka ,sñgâ
ld¾hidOkh
Y%S ,xlka flagßka ,sñgâ hkq" Y%S ,xlka .=jka fiajhg mq¾K
ysñldÍ;ajh iys; wkqnoaO wdh;khla jk w;r" nKavdrkdhl
wka;¾cd;sl .=jkaf;dgqfmdf,ys" hdkdia: wdydr mdk imhk
tlu iemhqï lrejdh' Y%S ,xlka flagßka" ;u ld¾h idOkfha
ie,lsh hq;= j¾Okhla olajñka ;j;a id¾:l j¾Ihla j¾;d
lrk ,o w;r" .=jka fiajfha ld¾h idOkh i|yd ie,lsh hq;=
odhl;ajhla imhk ,§'
Y%S ,xlka flagßka ys ld¾h idOkh miq.sh 10 jirl" tys Yla;sh
iy yelshdj ms<sn| meyeÈ<s ms<sìUqjls' wys;lr jHdmdßl
;;a;ajhka ueo jqjo iud.u tys fldgialrejkag wdl¾IŒh
m%;s,dN w;alr §ug we;s yelshdj ikd: lr we;'
hdkdia: wdydrmdk iemhSfï tys m%Odk fufyhqug wu;rj"
iud.u" lgqkdhl$fld<U iy u;a;, wka;¾cd;sl
.=jkaf;dgqfmdf,ys ^MRIA& ud¾.ia: uÕska i|yd wdmdkYd,d iy
úfõld.dr mj;ajdf.k hdu iy l<ukdlrKh o isÿ lrhs'tys
wkqnoaO ld¾hkays fldgila f,i" firkaÈjd ud¾.ia: fydag,h
^Serenediva Transit Hotel&" ld¾ñl f,dkavßh" jeks,d fmdâ
wdmkYd,dj ^vanilla pod outlet& iy fldgqfõ ,kafoais frdayf,a
msysá fiukavq wdmdk Yd,dj o l<ukdlrKh lrñka mj;ajdf.k
hhs'
wdodhu
fmr j¾Ih ;=, Wmhk ,o ,x're' ñ,hk 7"216g idfmalaIj"
fuu j¾Ih ;=, 19'14]l jeä ùula iys; ,x're' ñ,shk 8"598 l
wdodhula Wmhñka" Y%S ,xlka flagßka tys by< ;;a;ajh wLKavj
mj;ajdf.k we;' wdodhu 2013$2014 uQ,H j¾Ifha isg 2017$18
uQ,H j¾Ih olajd 5 jirl ixhqla; jd¾Isl j¾Ok fõ.h
^CAGR& 11'93]l m%udKhlska j¾Okh úh'
20140
4,000
10,000
2015 2016 2017 2018
wdodhug idfmalaI wdodhï j¾Okh
8,000
ñ,shk
2,000
6,000
0
0.05
0.2
0.25
0.1
%
0.15
wdodhu wdodhï j¾Okh
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
30
fmr uQ,H j¾Ihg idfmalaIj" iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih
;=," wdohï ixhq;sfha ie,lshhq;= fjkila isÿ fkdùh' fuu
j¾Ih ;=," fmr j¾Ifha 76'59] l m%udKhg u|la jeä" tkï
iuia: wdodhfuka 78'57] l m%udKhla hdkdia: wdydr mdk
iemhSfuka odhl lrk ,§' hdkdia: wdydrmdk iemhSfï wxYfha
wdl¾IŒh ld¾hidOkh" 2016$17 j¾Ifha ,x're' ñ,shk 5'527g
idfmalaIj" 2017$2018 j¾Ifha § ,x're' 6"755l tkï 22'23]
l wdodhï jeä ùula w;alr f.k we;'fuh m%Odk jYfhka
fmr j¾Ifha j¾;d lrk ,o wdydr fõ,a 6"270"457 m%udKhg
idfmalaIj wdydr fõ,a .Kk 22'61] jeä ùu fya;=fjka isÿ úh'
wdodhï
ixhq;sh
2016/17
.=jkahdkd uq¿;ekaf.h 76'59]
f,dkavßh 2'75]
nKa'cd'.='f;d' wjkay, 15'31]
u;a;, - wjkay, 0'40]
g%dkaisÜ wjkay, 1'58]
tñf¾Üia úfõld.drh 1'99]
jeks,d fmdâ wdmkYd,dj 0'31]
fifudkavq wjkay, 1'09]
wdodhï
ixhq;sh
2017/18
.=jkahdkd uq¿;ekaf.h 78'57]
f,dkavßh 2'60]
nKa'cd'.='f;d' wjkay, 14'08 ]
u;a;, - wjkay, 0'11]
g%dkaisÜ wjkay, 1'74 ]
tñf¾Üia úfõld.drh 1'55 ]
jeks,d fmdâ wdmkYd,dj 0'29]
fifudkavq wjkay, 1'06]
phskd io¾ka iy .,a*a thd¾ .=jka fiajdjka fol Y%S ,xlka
flagßka iemhqï ,ehsia;=jg tla ùu ;=,ska fuu ld,h ;=, tys
mdßfNda.sl moku mq¿,a lr .ekSug o yelshdj ,eì‚' flfia
kuqÿ" iudf,dapkh lrkq ,nk ld,h ;=, Y%S ,xlka flagßka"
ijqÈhd thd¾,hska iuÕ ;snQ jHdmdßl in|;d kj;d ouk ,§'
iuia: hdkdia: wdodhfuka 65'59]la ksfhdackh lrk Y%S ,xlka
.=jkafiajh" hdkdia: wdydrmdk imhk m%Odk odhlhd jk
w;r 2016$17 j¾Ifha 69'86]g idfmalaIj iuia: wydr fõ,a
ksIamdokh 75'56]la úh' fuu ld,h ;=, Y%S ,xlka .=jka fiajh
ñ,§ .kakd ,o wydr fõ,a .Kk" fmr j¾Ifha wdydr fõ,a .Kk
jQ 4"380"690g idfmalaIj 32'6]l jeä ùula tkï wdydr fõ,a
5"808"805la úh'
îwhsta ys .=jkaf;dgqfmd, wdmdk Yd,dfõ odhl;ajh" iuia:
wdodhfuka 14'08] la úh' .=jkaf;dgqfmd, wdmdk Yd,dfõ wdodhu
fmr j¾Ifha ,x're' ñ,shk 1"104g idfmalaIj 9'58] l" tkï
,x're' ñ,shk 1"210 la jeäùula jd¾;d lrk ,§' óg wu;rj
fjk;a wkqnoaO jHdmdrhkays wodhu o 8'04] lska jeä úh'
wydr fõ,a
ñ,§ .ekSfï
ixhq;sh
2017/18
Y%S ,xlka thd¾,hskaia 76%
tñf¾Üia thd¾,hskaia 6%
lgd¾ thd¾fõia 5%
ñyska ,xld 0%
;=¾ls thd¾,hskaia 3%
fldßhka thd¾,hskia 1%
´uka thd¾ 1%
wksl=;a .=jkafiajd 8%
wydr fõ,a
ñ,§ .ekSfï
ixhq;sh
2016/17
Y%S ,xlka thd¾,hskaia 70%
tñf¾Üia thd¾,hskaia 6%
lgd¾ thd¾fõia 6%
ñyska ,xld 4%
;=¾ls thd¾,hskaia 4%
fldßhka thd¾,hskia 2%
´uka thd¾ 1%
wksl=;a .=jkafiajd 7%
fufyhqï úhoï
miq.sh j¾Ihg idfmalaIj mßmd,k úhoï 7'00]lska iy fjk;a
fufyhqï úhoï12'36]lska by< hEu fya;=fjka" 2016$17 j¾Ifha"
,x're' ñ,shk 2'586g idfmalaIj fuu j¾Ih ;=," iuia:
fufyhqï úhoï" ,x're' ñ,shk 2"823lska tkï 9'18]lska by<
hk ,§'
,dNodhS;djh
2016$17 - 77'74] isg 2017$18 - 77'05] olajd jir j," 0'46]
lska o< ,dN iSudj ySk jk w;r iudf,dapkh lrkq ,nk
j¾Ih ;=, o< ,dNh 18'60]lska tkï ,x're' ñ,shk 6"624 f;la
jeä úh' wdodhfuys jeä ùug jvd úl=Kqï msßjeh jeä ùu
fya;=fjka fufia isÿ úh' flfia kuqÿ Y%S ,xlka flagßka wxYhg
miq.sh jir 5 ;=, 75] iy 77] w;r ia:djr o< ,dN iSudjla
mj;ajdf.k hdug yelsù we;'
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
31
20140
4,000
10,000
2015 2016 2017 2018
,dNodhS;djh ^re' ñ,s'&
8,000
2,000
6,000
wdodhu o< ,dNh
fufyhqï lghq;= j, m%;sM, j¾Ih ioyd ,dNh
wod< ld,h ;=," by, ;,fha ia:djr j¾Okfha m%;sM,hla f,i
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ifha § fufyhqï ,dNh 25'75]lska
tkï ,x're' ñ,shk 3"809 olajd j¾Okh jQ w;r" fufyhqï ,dN
iSudj 5'4]la tkï" 2016$17 j¾Ifha 41'98] isg 44'31] olajd jeä
ùula jd¾;d lrk ,§' fmr j¾Ihg idfmalaIj Y=oaO ,dNh 4'12]
lska tkï ,x're' ñ,shk 3"890 olajd jeä ù we;' flfia kuqÿ"
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=, m%Odk jYfhka úksuh ,Nhka
wj m%udK ùfï m%;sM,hla f,i Y=oaO ,dN iSudj 51'78] isg
45'25] olajd wvq ù we;'
Y%S ,xlka flagßka" fmr j¾Ifha jd¾;d jQ" fldgilg wdodhu
,x're' 3'97 g idfmalaIj" fuu j¾Ifha §" fldgilg wdodhu
,x're' 4'14 f,i jd¾;d lrk ,§' j¾Ih ;=<" ksl=;a lrk
,o fldgia .Kfkys fjkila isÿ fkdùh' tneúka"fldgil
wdodhfuys jeä ùu jk 4'12]l m%udKh" jd¾;d lrk ,o" uQ,Ok
^equity& fldgia lrejka fj; ,nd Èh yels wdfrdams; Y=oaO
,dNfhys jeä ùug iudk fõ'
m%Odk j¾Okhka
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=," Y%S ,xlka flagßka" kj
mq¿,alrK jHdmD;s rdYslhl o< jYfhka" ,x're' ñ,shk
284la wdfhdackh lr we;' fuhg" ICAO wdrlaIK m%ñ;Skaf.a
wjYH;djh imqrd,k wdrlaIl jHdmD;sh jeä ÈhqKq lsÍu we;=,;a
fõ¦ m<uq mshjr iïmQ¾Kfhkau wjika ù we;s w;r" iudf,dapkh
lrkq ,nk j¾Ih ;=," 2jk mshjfrys 95]la wjika úh' Y%S ,xlka
flagßka" jeäjk b,a¨u imqrd,Su i|yd" îwhsta .=jkaf;dgqfmdf,a
wdmk Yd,dfjys Odß;djh jeä lrñka kùlrKh lsÍfï
ld¾hfhys wdfhdackh lr we;' iudf,dapkh lrkq ,nk uQ,H
j¾Ih wjidkfha §" m%;sixialrK lghq;= j,ska 90]la wjika
úh' óg wu;rj mqyqKq jHdmD;shla iy Wmfldka;%d;a ld¾h
uKav,h i|yd iqNidOk myiqlï uOHia:dkhla f.dvkeÕSug
i|yd Y%S ,xlka flagßka úiska wdfhdackh lrk ,§' iud.u
firkaÈjd ud¾.ia: fydag,fha" ldur .Kk jeä lsÍfuka mj;sk
Odß;djh mq¿,a lsÍu i|yd wdfhdackhla o isÿ lrk ,§' fuu
wdfhdackfhka ud¾.ia: fydag,fha wdodhu jeä lsÍu wfmalaId
flf¾'
iydhl fiajd
f;dr;=re ;dlaIKh
Y%S ,xlka f;dr;=re ;dlaIK moaO;s
zY%S ,xlka f;dr;=re ;dlaIK moaO;s’ f,i ikakdu,;a" Y%S ,xlka
f;dr;=re ;dlaIKh"kùk f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIK .=jka
fiajfha fld÷ kdráh iy Y%S ,xlka iuQyh mqrd Èfjk äðg,a
uQ,drïNhka iuÕska" .=jkafiajd jHdmdrfha yd fufyhqï j,
äðg,a mßKduh i|yd myiqlï ie,iSu isÿ lrhs'
uÕskag úYajdikSh iy úfkdaockl .uka w;aoelSula ,nd §u
iïnkaO" .=jka fiajfha uQf,damdhsl m%uqL;djhkag uÕ i,iñka
Y%S ,xlka f;dr;=re ;dlaIK moaO;Ska 2017$18 j¾Ih ;=, kj
mdßfNda.hd flakaøsl äðg,a myiqlï y÷kajd §u iy B-jHdmdßl
ksIamdok m%;sia:dmkh lsÍu isÿ lrk ,§' fuhg m%Odk jYfhka"
wdh;ksl fjí wvúh" ud¾..; úl=Kqï ud¾." FlySmile fjí
wvúh" .=jka fiajfha ksrka;r mshdir jevigyka" cx.u ÿrl:k
fhojqï jeäÈhqKq lsÍu" Y%S ,xlkays ksjdvq wxYh jk Y%S ,xlka
fyd,afâia i|yd B-jjqpr myiqlu ,nd §u iy .=jka fiajfha
uÕS fiajd moaO;sh ;=,ska kj wkqnoaê; fiajd rdYshla iys;
fIdmsx ndialÜ myiqlu il%Sh lsÍu jeks myiqlï ia:dmkh lsÍu
we;=,;a fõ'
kj FlySmile fjí wvúh
ksrka;r mshdir lrkakkaf.a ud¾..; w;aoelSu jeäÈhqKq lsÍu
i|yd kj fmkqulska yd jeä l%shdldÍ;ajhlska hq;a FlySmile fjí
wvúh Y%S ,xlka f;dr;=re ;dlaIKh uÕska kùlrKh lrk ,§'
m%;sia:dmkh lrk ,o fjí wvúh ish¨u Y%S ,xlka wdh;ksl
fjí wvú ;=, mj;sk wkqrEm;djh mj;ajd .ksñka ir, mßYS,l
flakaøsl úfYaIdx. iys;j" mdßfNda.sl ;Dma;sh jeä ÈhqKq
lsÍu;a" .=jka fiajd kshdukfha wjYH wkql+,;djhka iy m%ñ;Ska
imqrd,Su;a úoyd olajd we;' wfmalaIs; ld, rduqjla ;=," FlySmile
idudðhlka i|yd m%j¾Okhka msßkeóu i|yd o fuu kùlrKh
;=,ska myiqlï ie,iS we;'fjí wvúfha mßYS,l w;=reuqyqK;
iy mßYS,l w;aoelSï hk wxYhka u; isÿ jQ ie,lsh hq;=
jeäÈhqKq lsÍï fuu fjí wvúfhys wka;¾.; úh' kj fjí
wvúh" cx.u ;dlaIKh ;=,ska" mdßfNda.slhdg ,Õdùfï yelshd
jeäÈhqKq lrk ,o w¨;a iy ir, lrk ,o mßYS,l ,shdmÈxÑ
msgqj uÕska mdßfNda.slhkag myiqlï imhk jyd m%;spdr olajk
fjí w;=re uqyqK;la iys; cx.u ÿrl:k ys;ldó fjí wvúhls'
äðg,alrKh$jeäÈhqKq lrk ,o ld¾hlaIu;djh
.=jka fiajfha l%shdj,s ld¾hlaIu;djhka jeäÈhqKq lsÍu ms<sn|j
fidhd n,ñka Y%S ,xlka f;dr;=re ;dlaIKh" .=jka fiajfha
wNHka;r iy ndysr md¾Yjlrejka i|yd äðg,alrK úi÷ï
l%shd;aul lrk ,§' fmr j¾Ifha wdrïN lrk ,o" hdkdia:
;Sre nÿ rys; moaO;sh" lvodisu; -mokï jq l%shdj,sh bj;a lr
ud¾..;" ;:H-ld, f.ùfï yelshdj iys; hdkdia: is,a,r ñ,§
.ekSfï miqìula f,i äðg,alrKh lsÍu l%shd;aul lr we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
32
ta yd iudkj f.da,Sh weu;=ï uOHia:dkfhys wka;¾ l%shdldÍ
y~ m%;spdr ixl,kh ^IVR& moaO;sh ;=,ska" jeäÈhqKq lrk ,o
ld¾h ld¾hlaIu;djhla iys;j l%shdj,sh iajhxl%ShlrKh ùu
m%;sM,hla ù we;' jeäÈhqKq lrk ,o ld¾hlaIu;djhla iy
äðg,a mdßfNda.sl w;aoelSula ,nd fokq ,nk idudkH jjqprh
fjkqjg B-jjqprhla Ndú;d lsÍfï jrm%idoh Y%S ,xlka fyd,sfâia
mdßfNda.slhkag ,eî we;' ;jo" bf,lafg%dksl úúO f,aLk
^EMD& ixikaokh lsÍfï l%shdj,sh iajhxl%ShlrKh lsÍu uÕska
;j;a wjika M,hla f,i by< .sh mdßfNda.sl ;Dma;shla iy;sl
lsÍu uÕska úúO fomd¾;fïka;= ;=, ld¾h ld¾hlaIu;djh jeä
ÈhqKq lsÍfï m%;s,dNh w;a úh'
kfjda;amdokh$Cloud ;dlaIKh ^Cloud Technology&
Wmßu ud¾..; iyNd.S;ajhla iy by< mdßfNda.sl msúiqï
yelshdjla w;a lr .ekSu i|yd" Cloud ;dlaIKh ;=,ska Y%S ,xlka
f;dr;=re ;dlaIKh wdh;kh tys B-jHdmdßl ksIamdok jHdma;
lr we;' f,dj mqrd úúO N+ñ m%foaYhka j, isg www.srilankan.
com iy wdY%s; fjí wvú yd fjí fmdag,a j,g msúish yels mßÈ
Word Wide Content Delivery Network ^CDN& msysgqjd we;' jeä
lrk ,o msúiSula iys; jeäÈhqKq fjí iajrEmh uy;a
mdßfNda.sl ;Dma;shla w;a lrf.k we;' c.;a .=jka uÕSkag
uDÿ fjí w;aoelSula i|yd" l¾udka;fha m%Odkfmf<a ;dlaI‚l
miqìula uÕska n,d;aul jQ Cloud mdol ;dlaIKh oeka fhda.H
mßÈ msysgqjd we;'
l<ukdlrK f;dr;=re moaO;sh ^MIS&
.=jkafiajd jHdmdßl iy fufyhqï lghq;= i|yd" Y%S ,xlka
f;dr;=re ;dlaIK moaO;s uÕska o;a;-Odjl" ;:H-ld,
l<ukdlrK f;dr;=re moaO;s ^MIS& miqìula ilid we;' fuys
mqfrdal;H úYaf,aIl iy ;;a;aj iudlrKhka uÕska iydh
jk iajhx-fiajd jHdmdßl nqoaê f;dr;=re ^BI& miqìula wvx.=
fõ' hka;% wOHhkh ^ML&iy lD;Su nqoaêh ^AI& ;dlaIK uÕska
;jÿrg;a jeäÈhqKq jk m%Odk ;SrK iydhl moaO;shla f,i
fndfyda jHdmdßl tall ;=<" j¾;udkfha .=jka fiajfha oelau
m%p,s; fjñka mj;S' fuu miqìu cx.u WmlrK lÜg,hla iy
jHdmdrhg wjYH jk jeo.;a o;a; lÜg, ksrEmKh lrkq ,nk
fufyhqï ixLHdf,aLk uÕska l%shd;aul jk ;:H-ld, f;dr;=re
we;=,;a lsÍu u; mQ¾K jYfhka wka;¾.Dys; ù we;' msßjeh
M,odhS MIS úi÷ï ;=,ska jeäÿr kfjda;amdokh isÿ lsÍu uÕska
.=jka fiajh jeä m%;s,dN w;a lr §u wfmalaId lrhs'
m%ñ;Ska" wkql+,;djh iy f;dr;=re ;dlaIK md,kh
.=jka m%jdyk l¾udka;fha wkql+,;djh i|yd jk .=jka fiajd
f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIK m%ñ;Ska ms<s.ekSu i|yd" Y%S
,xlka f;dr;=re ;dlaIK moaO;Ska" ld,dkqrEmj" wjYH f;dr;=re
;dlaIK kshduk iy md,k jevigyka wLKavj mj;ajdf.k hkq
,nhs' jHjidh iïm;a ie,iqï moaO;sh ^ERP& ia:r hdj;ald,Sk
lsÍu uÕska jeäÈhqKq lr we;' AIRMAN A320 mq¿,alrK
iy MEL iïnkaO lsÍfï jevigyka fï wdldrhgu id¾:l
f,i wdrïN lrk ,§'wjYH" .=jka uÕS ieliqï o;a; m%ñ;Ska"
f;dr;=re yqjudre lsÍï iy .ukdka; iys; iÔù o;a; we;=,;a
lsÍï id¾:lj md,kh lr we;'udkj iïm;a iy f;dr;=re
;dlaIK moaO;Ska ;=, we;s fiajd kshqla;sl o;a; jHqyhka
;:H-ld,Skjhdj;ald,Sk lsÍug myiqlï ie,iSu i|yd iud.fï
kdudj,s fiajd n,d;aul lsÍu i|yd jk" wkkH;d l<ukdlrK
jevigyka y÷kajd § we;' f;dr;=re ;dlaIK fiajd ;=, by<
wdrlaIdjla mj;ajd .ekSu i|yd" cd, wdrlaIK wkql+,;djh iy
;¾ck l<ukdlrK úi÷ï l%shd;aul lrk ,o w;r" wdrlaIK
f;dr;=re iy isoaê l<ukdlrKh ^SIEM& úi÷ï" fhdod .kq
,eì‚' 2017$18 uQ,H j¾Ih ;=," Y%S ,xlka iuQy f;dr;=re
;dlaIK wxYh i|yd" ISO$IEC 27001(2013 f;dr;=re wdrlaIK
l<ukdlrK moaO;s ^ISMS& iy;slh Y%S ,xlka .=jka fiajh
úiska Èkdf.k we;' Y%S ,xlka f;dr;=re ;dlaIK wxYh" fiajd
l<ukdlrK moaO;s i|yd ISO$IEC 20000(2011 iy;sllrKh o"
;;a;aj l<ukdlrK m%ñ;Ska i|yd ISO 9001(2015 iy;sllrKh
o Èkdf.k we;'
by< Ndú;hla iys; .=jkafiajd f;dr;=re ikaksfõok
;dlaIKh
24x7 wLKav f;dr;=re ikaksfõok ;dlaIK fiajdjka iuÕska"
Y%S ,xlka .=jka fiajfha" jHdmdr iy fufyhqï wLKav;djh" Y%S
,xlka f;dr;=re ;dlaIK moaO;Skaj, jeo.;a wruqkla fõ' fmr
uQ,H j¾Ih ;=," f,dj mqrd .=jkafiajd fufyhqï wjdrKh lrñka"
ksfrda.su;a
f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIK fiajhla iuÕska wLKav
jHdmdßl lghq;= ;=,ska úYsIaG fiajd jd¾;djla mj;ajdf.k
hdug Y%S ,xlka .=jka fiajh iu;a ù we;' w.ska w. ^end to end&
moaO;s fufyhqï uÕska" f.da,Sh ikaksfõok iy jHdmdßl moaO;s
wdjrKh i|yd wjYH f;dr;=re iy ikaksfõok ;dlaIK fiajd"
w¨;ska Èh;a lrk ,o ´iafÜ%,shdfõ fu,an¾ka .ukdka;fhys
o msysgqjd we;' Y%S ,xlka iuQyfha wdh;k iy fld<U .=jka
f;dgqfmdf,a ish¨u .=jka fiajd fufyhqï i|yd" Y%S ,xlka
f;dr;=re ;dlaIKh moaO;s" ojfia meh úisy;r mqrd ^24x7&
yqjudre fiajd imhhs'
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
33
udkj iïm;a l<ukdlrKh
udkj m%d.aOk l<ukdlrKh
wruqK
4 udkj iïm;alrKh
4 fiajd kshqla;slhka
ne£u
4 ksmqK;d ixj¾Okh
iy yelshdjka
fmdaIKh
4 ld¾h idOk mßirh
fhoùu
4 ks;sm;d ixjdoh
4 mqyqKqj yd ixj¾Okh
4 ld¾h uKav,fha
laI‚l l%shdldÍ;ajh
4 ld¾hidOk we.hSu
iy m%;spdr
4 l,dj iy ixialD;sh
.=jka fiajd l¾udka;h ;=, fufyhqï isÿ lsÍfï § iy wm
i;= wNsfhda. i,ld ne,Sfï §" wm" iqúfYaI;djh y÷kdf.k"
wdh;khg kdhl;ajh iemhSu i|yd m%n, lKavdhula f.dvkÕd
.ekSu iy wmf.a uQf,damdhsl b,lalhka imqrd .ekSu" i|yd
by< mquqL;djhla ,nd fokafkuq' udkj iïm;a flfrys wmf.a
l<ukdlrK msúiqu" uQf,damdhsl wxY y;rla wdjrKh lrhs' th
udkj iïm;alrKh m%Yia;SlrKh" fiajd kshqla;slhka iómj
weiqre lsÍu" l=i,;d j¾Okh iy ksmqK;djhka fmdaIKh" iy
ld¾hidOkh-mdol wdh;k ixialD;shla lrd .uka lsÍu fjhs'
fuu wxY y;rg wkqrEmj" wm ksjerÈ-iqÿiqlï iys; mqoa.,hka
n|jd .ekSu" wmf.a lKavdhug bf.kSug iy Tjqkaf.a l=i,;d
ixj¾Okh lr .ekSug yels fiajd ia:dkhla we;s lsÍu" Tjqkaf.a
lemùug iy ld¾hidOkhg y÷kd.ekSula iy iïudk ,eîu
tys m%;sM,hla f,i" fiajd kshqla;slhkaf.a Ñ;a; ffO¾h by<
hEu yd tuÕska by< uÜgul M,odhS;djhla ^wmf.a fufyhqï
j, iajYla;;djh iy;sl lsÍug;a fufyhqï iïmQ¾K lsÍug;a
w;HjYH jk&w;a lr .ekSug yelsùu" i|yd ksis mquqL;djh ,nd
fokafkuq'
udkj iïm;alrKh
Y%S ,xlkays wmf.a lKavdhu" wmf.a b;d jákd j;alu jk w;r"
fuu j;alu jvd;a M,odhS iy ;Dma;su;a wdldrhg fhdod .ekSug
wm mQ¾K jYfhka lemù" j.lSfuka lghq;= lrkafkuq' wm wmf.a
ld¾h uKav, jHqyh jeäÈhqKq lsÍug wjOdkh fhduq lr we;s
w;r" tuÕska" ishqïj iy ld¾hlaIuj fufyhqï isÿ lsÍu i|yd
uÕ i,ikafkuq' fï iïnkaOfhka jd¾;d lrkq ,nk j¾Ih ;=,
isÿ lrk ,o uQ,drïNhka my; mßÈ fõ(
4 m%;sjHqy.; lsÍfï lKavdhï( wm" wmf.a f¾Çh
l<ukdlrejka fhdojd" /lshd N+ñldjka kej; ieliSug
lghq;= lsÍu" jev oaú.=K ùu je<elaùu i|yd /lshd
ld¾hhka taldnoaO lsÍu" jeä iajhxl%ShlrKhla i|yd jk
;dlaIKfhys uQf,damdhslj wdfhdackh lsÍu iy wmf.a ld¾h
uKav,fha ixLHdj m%Yia;SlrKh lsÍu i|yd kj fiajd rgd
y÷kajd §u isÿ lrk ,§'
4 n|jd .ekSfï l%shdj,sh Yla;su;a lsÍu( wm wmf.a
n|jd.ekSfï uQf,damdh ms<sn|j kej; fidhd n,d" ksjerÈ-
iqÿiqlï iys; mqoa.,hka wdl¾IKh lr .ekSu iïnkaOfhka"
úfYaIfhkau"/lshdjka fidhkakkaf.a wfmalaIdjka fjkiaùu
yd ksjerÈ ksmqK;djh iys; mqoa.,hka i|yd by<hk ,o
;rÕh iys;" jvd;a wNsfhda.d;aul /lshd fj<|fmd,l
iqúfYaIS ksmqK;d iys; mqoa.,hka n|jd .ekSug lghq;= lsÍu'
iudc udOH ;=,ska" iSñ; fj<|fmd, ;=, ksjerÈ ksmqK;djh
iys; mqoa.,hka fidhd .ekSu i|yd" iudc n|jd.ekSï
l%ufõoh fj; l%ul%ufhka .uka lrñka" fuu jif¾ § wm
ud¾..; /lshd fjí wvúhla Èh;a lf<uq' /lshd i|yd
iQodkï ksmqK;d fyì ;reK tl;=fjka n|jd.ekSu ;yjqre
lsÍu i|yd" wm úYaj úoHd,j, /lshd ud¾f.damfoaYk
tall yd tlaù cd,hla o f.dvkÕd .;af;uq' wm"
úfYaIfhkau" yelshdjka iys; olaI ;reKhka wdl¾IKh
lr .ekSfï wruq‚ka iy wmf.a /lshd wjYH;djkag jvd;a
.e,fmk wjYH l=i,;djhka j¾Okh lr .ekSug" Tjqkag
wjYH jD;a;Sh iqÿiqlï ,nd .ekSu i|yd" iydh ùugz
Wmhk úg f.jkak’ hkqfjka kj jHdmD;shla y÷kajd ÿkafkuq'
fiajd kshqla;slhka yd iïnkaO ùu
wk¾> fiajd fhdaclhka f,i wmf.a ;;a;ajh mj;ajdf.k
hdu i|yd" wdh;kh mqrd ish¨ fiajd kshqla;slhkag iudk
wjia:d ,efnk wjfndaOd;aul fiajd ia:dkhla ks¾udKh lsÍfï
wmf.a mßY%uh wm wLKavj mj;ajdf.k hkafkuq'wm Tjqka yd
iómj iïnkaO ù" Tjqkaf.a ld¾hka ne£fuka yd lemùfuka
isÿ lsÍu iïnkaOfhkaÈßu;a lsÍu;a" tfiau" fufyhqï ld¾h
idOkh W!kmQ¾Kh lrñka iy wdh;ksl uQf,damdh l%shd;aul
lsÍfï wmf.a jEhug iydh oelaùug" Tjqka Èßu;a lrkafkuq'
iudf,dapkh lrkq ,nk j¾Ih ;=," fiajd kshqla;slhka yd
iïnkaO ùu i|yd isÿ lrk ,o m%Odk l%shdldrlï my; mßÈ
oelaúh yelsh(
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
34
4 UL 1st jevigyk( wmf.a wdh;ksl b,lalhka imqrd .ekSu
i|yd fiajd kshqla;slhka tlg tlaù jev lsÍu Èßu;a
lsÍu i|yd" iyNd.S;aj f;audjla ieliSu isÿ lrk ,§'
wd;aud¾:ldó fÉ;kdfjka f;drj Y%S ,xlka fj; m%uqLia:dkh
§ug iEu fokdgu wdrOkd lsÍu iy lKavdhu ;u wjOdkh
fhduq lr wdh;kfha fmdÿ hym; fjkqfjka jev lsÍug
fm<Uùu" fuu jif¾ f;audfjka isÿ lrk ,§' wmf.a
wdh;ksl wruqK uqÿkamuqKqjd .ekSu fj; Okd;aul mshjr
;eîug" ks¾udKYS,S;ajh" Wkkaÿj" kdhl;ajh" läirlu
iy j.ùu jeks Y%S ,xlka jákdlï" ;u fiajd ia:dkh ;=,
fmdaIKh lsÍug wm Èßu;a lf<uq'
4 UL 1st lKavdhï wNsfhda.h( UL 1st uÕska by; idlÉPd
lrk ,o wdldrhg" fuu jif¾ fiajd kshqla;sl f;audj
uÕska m%j¾Okh lrkq ,nk jákdlï yd fyd¢ka wkqrEm
fjñka" wmf.a .=jka fiajh mqrd isák fiajd kshqla;shka i|yd
wOHhk ieishla o iys;j" l%slÜ ;rÕhla wm ixúOdkh
lf<uq' zis;kak" bf.kf.k Èkkak’ hk l%Svdfõ f;audj
ms<sn|j fiajd kshqla;slhka oekqj;a lsÍu iy tu bf.k.;a
oE ;u fiajd ia:dkfha § fhdod .ekSug;a" fiajd ia:dkfha §
b.kSu m%p,s; lsÍug;a" fuu jevigyk ilik ,§' —l%slÜ
hkq Ôú;h i|yd wu;r Wmudjls˜ hkak y÷kdf.k" ish¨
iyNd.SjQjkag" nqoaêl,ïnkh" WmdhYS,S;ajh" lKavdhula
f,i tlg jev lsÍu" mSvkh hgf;a lghq;= lsÍu" iy
b,lalhka ch .ekSug lemùu hk .=Kdx. mqyqKq ùu i|yd
fyd| mqyqKq wjia:djla jevigykska ,nd fok ,§' lKavdhu
úiska ms<s.kakd ,ÿj" fuu jevigyk" l¾h uKav, wka;¾
l%shdldÍ;ajh by< kexùug" fiajd kshqla;slhka w;r
ne£ï Yla;su;a lsÍug' Ôjk l=i,;d jeäÈhqKq lsÍug iy
lKavdhï flakaøsl jev mßirhla ks¾udKh lsÍug uÕ
i,ik ,§'
l=i,;d j¾Okh iy ksmqK;d fmdaIKh
.=jkafiajd l¾udka;fha miqìug wNsfhda. lsÍfï §" úúO
l=i,;djhka ms<sn| úfYaI{;djhla f.dvkÕd .ekSu ms<sn|
wjOdkh fhduq lsÍu" fufyhqï iy jHdmdßl wLKav;ajfha
iajYla;;djh iy;sl lsÍu ;SrKd;aul fõ' wdh;kh mqrd
udkj ksmqK;d j¾Okh lsÍu iy ikakoaO lsÍu i|yd wm ork
mßY%uhka iy wdfhdackhka" fuuÕska wjOdrKh flf¾' fuu
wka;h i|yd" mq¿,a iy fyd¢ka-ie,iqï lrk ,o l=i,;d mqyqKq
wjia:d" WmfoaYkh" uÕfmkaùu iy /lshdfjys ksr; mqyqKqj
jeks wjia:d wm msßkuk w;r" tuÕska ;dlaI‚l fukau uDÿ
l=i,;djhka iïnkaOfhka w;HjYH m%ùK;djhka f.dvkeÕSu
wfmalaId lrhs
4 wkqm%dma;sl ie,iqïlrKh( wmf.a ksmqK;d l<ukdlrK
jevigykg" wdh;kfha ish¨u fomd¾;fïka;= j, fcHIaG
l<ukdlrK ;k;=re fukau" uOHu l<ukdlrKh iy
úOdhl fY%a‚ j, ks,OdÍka we;=,;a fõ' jeo.;a fiajd
kshqla;shka wysñ ùfï n,mEu wjulsÍu iy isÿúh yels
wkfmalaIs; .eàï i|yd wdh;kh iQodkïj ;eîu i|yd
wúksYaÑ;;d ie,iqula ilia lsÍu ms<sn| úYd, wjOdrKhla
fhduq lr we;'wmf.a ksmqK;d l<ukdlrK m%;sm;a;sh"
wdh;kh ;=,u f.dvkeÕ=kq ksmqK;d mßmQ¾K l¾h uKav,h
uÕska l<ukdlrK wenE¾;= j,ska 80]la msrùug wfmalaId
lrkq ,nk w;r" tuÕska" ld,h yd msßjeh ie,lsh hq;= f,i
b;sß lr .ekSug yels jk w;r" oekg fiajfha kshq;= fiajd
kshqla;slhkag jD;a;Sh m%.;shla w;a lr .ekSug wjia:dj
,efí'
4 rfÜ$m%foaYfha l<ukdlrejkaf.a yelshd ixÑ;h(
ck;djf.a jeo.;alu ms<sn| meyeÈ,s wjfndaOhla iys;
fiajdfhdaclfhla f,i" wkd.;fha§ kdhl;ajfha wdjrKh
,nd.ekSug B,Õ mrïmrdjixj¾Okh lsÍu i|yd
wLKavj il%Shj wjYH l%shdud¾. .ksuq' rfÜ$m%foaYfha
l<ukdlrejkaf.a B,. mrïmrdfõ olaI;djkag uÕmE§u
iy ixj¾Oh lsßfï wruqK we;sj" rfÜ$m%foaYfha
l<ukdlrejka f,i .=jka iud.u ksfhdackh lsÍug wjYH
olaI;dj" m%ùk;ajh" m<mqreoao" ksmqK;dj iy fm!reI
,laIK iys; úNj fiajl lKavdhula ,ehsia;=.; lsÍu
uÕska l<ukdlrejkaf.a yelshd ixÑ;h wms wdrïN lf<uq'
ld¾hidOkh mokï jegqma f.ùu iy iïudk
ld¾hidOkh mokï fiajd ixialD;shla fmdaIKh lsÍug .=jka
fiajd udkj iïm;a Wmdhud¾.h ;=< by<u m%uqL;dj ,ndfoa'
wmf.a wdh;kh m%;sM, wruqKq l< fiajd ia:dkhla njg
mßj¾;kh lsÍug wms wLKavj lghq;= lrñka ld¾hidOkh
i|yd úêu;aj iïudk ,ndfouq' fïksid" iud.u ;=< idOdrK
ld¾hidOk ;lafiare lsÍula mj;ajd .ekSu ms<sn| wms oeäj
wjOdkh fhduq lrk w;r fuu l%shdj,sh ;=<ska ksYaph l<
m%;sM, iuÕ jegqma f.ùu yd iïudk .e,msu isÿlruq'
jd¾;dlrK jir ;=<" wmf.a ld¾hidOk we.hSfï l%uh j¾Okh
lr msßisÿ lsßfï W;aidyhka wms wLKavj .kq ,enqfjuq'
ld¾hidOk rgdj ;=< tla tla wÈhr bÈßhg f.khdug wms
ld¾hidOk iudf,dapk lñgq msysg jQ w;r" M,odhs b,lal
ie,iqï lsßu iy ld¾hdidOk l<ukdlrKh ms<sn| wdh;kfha
ish¨u l<ukdlrejka oekqj;a lrk ,È' ld¾hidOkh i|yd
f.ùï .e,mSug ld¾hidOkh mokï f.ùula wms wdrïN l<
w;r úfYaIs; ch.%yk i|yd ksis ms<s.ekSu ,nd§u i|yd wmf.a
iïudk fhdackd l%u ilia lf<uq'
<200
500
1,500
2,500
3,000
30-39 40-49 50-60 >60
jhia lKavdhu
1,000
2,000
20-29
.Kk
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
35
Female0
500
2,500
4,5005,000
Male
ia;%S mqreINdjh
1,500
3,500
2,000
1,000
3,000
4,000
.Kk
0
500
1,500
2,500
3,000
35-39
fiajd jir .kk
1,000
2,000
30-3425-2920-2415-1910-145-90-4
.Kk
;k;=re fiajl ixLHdj
hdkdl=á fiajl msßi 1208
bxðfkare 181
úOdhl 525
mshdieß fiajl msßi 328
úOdhl fkdjk 3996
l<ukdlrejka 257
fÊHIaG l<ukdlrejka 39
;dlaI‚l Ys,amSka 463
wdOq‚lhska 22
uq¿ .Kk 7019
m%cd iyNd.s;ajh
m%cd iyNd.s;ajh
m%cd j.lSu 4 wjOdkh 4 <uqka 4 wOHdmkh 4 wdrlaIdj yd iqrlaIs;;dj 4 ;reKhska 4 ksmqk;d ixj¾Okh
iyNd.s;ajh 4 fiajl iafõÉPd nj 4 wkq.%yhka 4 jHdmdryjq,alrejka
iuÕ iyfhd.s;ajhka
Y%S ,xld .=jka fiajdfõ m%cd j.lSu" úfYaIfhka wm iudch
;=< jrm%ido fkd,;a m%cdjkag iyh ù Tjqka Yla;su;a lsÍfï
jevigykla iys; zY%S ,xlka flhd¾iaZ tkï wmf.a úfIaYs;
wdh;ksl iudÔh j.lsï tallhg mejf¾' isÿlrk ,o
jHdmD;sj,ska wruqKq lrkafka wOHdmkh" fi!LH iy wdrlaIdj
hk ;%s;aj lafIa;% wdjrKh lrñka <uqka yd ;reKhska ms<sn|
úfYaI wjOdkhla iys;j w¾:j;a iudÔh n,meula we;s lsÍuhs'
<uqka yd ;reKhska flfrys wjOdkh fhduql< jevigyka yer"
wdmod iyk" jeäysá wdrlaIdj iy fjk;a mqKH lghq;= we;=¿
fjk;a iudc i;aldr jevigykaj, wms lghq;= lruq'
fuu jevigyka .=jka fiajd jHdmdßl yjq,alrejka iy iafõÉPd
fiajlhskaf.a iyfhda.s;ajfhka il%Sh jevigyka ;=<ska lrf.k
hkq ,efí' jd¾;dlrk ld,h ;=< m%Odk jHdmD;s yd lghq;= my;
bÈßm;a lruq'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
36
f,dal <udÈkh
wOHdmkh
cd;sfha ixj¾Ok ie,iqïj,g wkqj" wmf.a m%cd j.lSï
kHdh m;%h ;=< wms wOHdmkhg m%uqL;ajh § we;' wmf.a
jevigykaj,ska <uqka yd ;reKhskag wOHdmkh ,nd .ekSu
i|yd bf.kqï wjia:d ,nd§ug" Tjqkaf.a olaI;d ixj¾Okh
lsÍug" cd;sl jeo.;alu ms<sn| m%Odk iy wod< .eg¿ ms<sn|
oekqj;alu we;s lsÍu" hym;a mqreÿ we;s lsÍu iy jrm%ido
fkd,;a mdi,a yd <ud wdh;k Wiia lr,Su i|yd iyh iy ukd
myiqlï ,nd§ug W;aidy orhs'
iudf,daÑ; jir ;=<" my; i|yka m%Odk jHdmD;s yd ld¾hhka
fï iïnkaOfhka isÿlrkq ,n we;
f,dal <ud Èkh
jHdmD;sfha wruqK( <uqkag wjia:dj ,nd§u iy Tjqkaf.a
iudÔh olaI;d ixj¾Okh fldg úYajdih f.dv kexùu'
zY%S ,xlka flhd¾ia’ uÕska f.d,a f*ia fydfg,a iy BnÜ is,ajd
fyd,sfâia iuÕ iyfhda.S;ajfhka 2017 Tlaf;dan¾ 1 Èk f,dal
<ud Èkh ieuÍu i|yd <uqka fjkqfjka úfYaI jevigykla
ixúOdkh lrk ,È' fuu jevigykska lsß,a,j, fifkyi
Èß fijk <ud ixj¾Ok uOHia:dkh" fikr;a .=Kj¾Ok
<ud ixj¾Ok uOHia:dkh iy .xf.dvú, <ud ixj¾Ok
uOHia:dkfhka <uqka 62la i|yd m¾fhaIKd;aul bf.kqï
wjia:djla msßkeóug wfmalaId lrk ,§'
fuu jevigykg f.da,af*ia fydg,fha WoEik wdydrh"
;Ügq fofla nia r:hlska fld<U k.rfha ijdßhla iy A330
.=jka hdkhla .fõIKh lsÍug iy .=jkahdkh ;=< ix.%y
i;aldr ú£ug wjia:dj <uqkag ,ndÿka nKavdrKdhl .=jka
f;dgqm, kerôu we;=<;a úh' tfukau tu jevigykg Èjd
wdydrh" ix.S;h" kegqï iy ishÆu <uqkag ;Hd. iuÕ ueðla
ixo¾Ykhlao we;=<;a úh'
fmd;la mß;Hd. lsÍu - <ud wOHdmkhg iyhùu
jHdmD;sfha wruqK( tia ´tia .ïudkh ;=< <uqka i|yd
wOHdmkh ,nd§u
ms<shkao, tia´tia .ïudkfha§ <uqkaf.a wOHdmk wjYH;djkag
iyh fjñka" zY%S ,xlka flhd¾ia’ úiska 2017 foieïn¾ 8 Èk
fmd;a mß;Hd. jevigykla ixúOdkh lrk ,§' Y%S ,xlkays
ishÆu fomd¾;fïka;=j, ld¾h uKav, idudðlhska fuu mqKH
jevigyk l%shd;aul lsÍug yd Yla;su;a lsÍu i|yd fmd;a
mß;Hd. lrñka fmd;a tl;= lsÍugo iyNd.s jQy' Y%S ,xlka
flhd¾ia’ f,i ld¾h uKav,fha Èßu;a m%;spdrh ;=<ska wNHdi
fmd;a 2000lg jeämqr /ialr .ekSug yels jQ w;r" tu fmd;a
tia´tia <uqka w;r úêu;a mßÈ fnod fok ,§'
úf,aÊ ydÜ îÜ uOHia:dkh
jHdmD;sfha wruqK( jD;a;sh mqyqKqj ;=<ska ;reKhska n,.ekaùu'
Y%S ,xlka flhd¾ia’ i;amqreI moku iuÕ iyfhda.S;ajfhka W;=re
m<df;a Tâvqiqvdka iy uq,;sõj, úf,aÊ ydÜîÜ uOHia:dk
wgla msysgqùug kshñ;h' wx. iïmQ¾K myiqlïj,ska hq;a fuu
uOHia:dkj,ska wOHdmksl ksmqK;d mqyqKq iy iún,.ekaùfï
jevigyka ;=<ska ìï uÜgfï§ <uqka yd ;reKhska iún,.ekaùu
flfrys wjOdkh fhduq lrhs'
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
37
ffjoH l|jqrfoys.y,kao uyd
úoHd,hwïn,kaf;dg
;reKhska 600-700la w;r m%udKhlg jD;a;Sh mqyqKq ,nd§u
i|yd fuu uOHia:dkhg yelshdj we;' oekg ;reK msßñka iy
ldka;djka 400la muK fuu uOHia:dkfha bf.k .ksñka mqyqKqj
,nñka isá;S'
fi!LHdrlaIdj
my; olajd we;s wmf.a fi!LHdrlaIdj yd ne÷Kq jevigykaj,ska
úfYaIfhka wmf.a iudch ;=< jrm%ido fkd,;a <uqkaf.a ldhsl yd
udkisl hymeje;au iy;sl lsÍug W;aidy orhs'
ffjoH l|jqr
jHdmD;sfha wruqK( jrm%ido fkd,;a mdi,l isiqka yd
.=rejrekaf.a hymeje;au iy;sl lsÍu'
f,dal <ud Èkh iurñka" zY%S ,xlka flhd¾ia’ úiska 2017
Tlaf;dan¾ 5 Èk wïn,kaf.dv foys.y,kao uyd úoHd,fha §
<uqka i|yd ffjoH l|jqrla ixúOdkh lrk ,§' ffjoH l|jqr
úfYaI{ ffjoHjreka ;sfofkla" wlaIs ffjoHjrfhla iy
fyÈhka fofofkl=f.a iyfhda.fhka mj;ajk ,§' fuu l|jqf¾§
mdif,a .=rejrekag yd <uqkag fkdñf,a Wmfoia" ffjoH Wmfoia
iy T!IO ,ndfok ,§' fuu jHdmD;sh u;a;, cd;Hka;r .=jka
f;dgqm< Y%S ,xlka ld¾h uKav,fha iyh we;sj Iex.%S,d fydfg,a
wekaâ ßfida¾Üia ys iyfhda.fhka ixúOdkh lrk ,§'
k.rfha k;a;,a
jHdmD;sfha wruqK( ms<sld ksjdifha <uqka fj; k;a;,a i;=g
,nd§u'
k;a;, Wodj fjkqfjka"zY%S ,xlka flhd¾ia’ úiska uyr.u cd;sl
ms<sld frday,g wkqnoaO zCCC ksjdifha <uqka 30la iy Tjqkaf.a
fouõmshka fjkqfjka i;=g msreKq Èkhla ixúOdkh lrk ,§'
fuu jevigykska k;a;,a ishd iuÕ úfkdaoh i|yd le,smafida
ix.S;h iys;j ;Ügq fofla nia r:hlska fld<U k.rfha
ijdßhla msßkuk ,§' Tjqkag f.d,a f*ia fydg,fhka rd;%S
wdydrh msßkuk ,o w;r ueðla m%o¾Ykhla fmkajk ,È' ishÆu
iyNd.slhskag k;a;, fjkqfjka Tjqkaf.a wfmalaIdjka bgqlrñka
mqoa., ;Hd. msßkuk ,§' fuu W;aijh f.da,af*ia fydfg,a iy
BnÜ is,ajd fyd,sfâia ys iyfhda.fhka mj;ajk ,È'
,sá,a ydÜ jHdmD;sh
jHdmD;sfha wruqK( f,aä ßÊfõ frdayf,a oreKq frda.Ska i|yd
iyhúug wruqo,a /ia lsÍu'
je,kaghska ld,h iurñka" zY%S ,xlka flhd¾ia’ úiska f,aä ßÊfõ
frdayf,a yDo yd jeo.;a wdrlaIdj i|yd ixlS¾Khla msysgqúfï
jevigykla jk" ,sá,a ydÜ jHdmD;shg iyh ,ndÈu ms‚i
ld¾h uKav, idudðlhska w;r wruqo,a /ialsÍfï jevigykla
ixúOdkh lrk ,§' fuu jevigyfka f;audj jQfha zTnf.a
wdorh ieneúkau iqÿiq yoj;lg ,ndfokak’hkakhs' wdh;kfha
ishÆu ld¾h uKav,h fuu jevigykg iyhúug talrdYs jQ
w;r je,kaghska Èkfha§ remsh,a 374"583la id¾:lj /ialrk
,È'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
38
<ud wdrlaIdj iy iqrlaIs;;dj
jHdmD;sfha wruqK( <uqkaf.a whs;sjdislï wdrlaId lsÍu iy
<uqkag tfrys m%pKav;ajh je,elaùu'
<uqkaf.a iqNidOkh wdrlaIdfldg iy;sl lsÍu i|yd lemfjñka"
iudf,daÑ; jir ;=< fld<U fuÜfrdfmd,sgka yS frdgß iudch
iuÕ yjq,a ù zY%S ,xlka flhd¾ia’ úiska fuf;la m<uq z<ud
ys;ldó fmd,sia ia:dkh’ rd.u § msysgqùu wdrïN lrk ,È' úfYaI
fmd,sia ia:dkhla jk fuh" Wjÿrg m;a <uqkag <ud wmpdr
meñ‚,s isÿ lsÍug myiq iy wdrlaIs; ia:dkhla jk w;r" fuys§
Tjqkaf.a ueisú,sj,g iydhla iy wiajeis,a,la ,nd.; yelsh'
fuu kshuq jHdmD;sh ;=< wdmodjkayS È <uqka yiqrejk wdldrh
ms<Sn| fmd,sia ks,OdÍkag úia;S¾K mqyqKqj ,nd foa' kS;sh yd
iduh ms<sn| wud;HxYh yd rd.u fmd,sish fuu jHdmD;sh Èh;a
lsÍug Tjqkaf.a iyfhda.h ,ndÿkay'
wfkl=;a iudc i;aldrl jevigyka
wdmod iyk
jHdmD;sfha wruqK( .xj;=ßka mSvdjg m;ajQjkag iyh yd iyk
,nd§u'
ksß; È. fudaiï j¾Idfõ .xj;=r ksid we;s jQ úkdYhg m%;spdr
olajñka" zY%S ,xlka flhd¾ia’ úiska ol=Kq yd inr.uqj m<d;a ;=<
.xj;=ßka mSvdjg m;ajQjkag iyhùu i|yd iyh jevigykla
wdrïN lrk ,§' Y%S ,xlka lKavdhu úiska remsh,a ñ,shk
14'6la jQ úh,s i,dl" ,skka" T!IO" inkaj¾." we÷ï iy fjk;a
w;HjYH øjH /ialr r;au,dk .=jka yuqod .xj;=r iyk moku
fj; Ndr fok ,È' zY%S ,xlka flhd¾ia’ fj;ska o .=jka yuqod
frday, fj; remsh,a 133"000la jákd T!Iëh whs;u ,ndfok ,§'
w,afihsu¾ md .uk
jHdmD;sfha wruqK( äfukaishd iy w,afihsu¾ frda.h ms<sn|
oekqj;alu we;s lsÍu iy wruqo,a /ialsÍug iyhùu'
f,dal w,afihsu¾ md .uka Èkh i,l=Kq lrñka" Y%S ,xlka
.=jka fiajh 2017 iema;eïn¾ 30 Èk jd¾Isl md .uk jk—
ßfukan¾ ó˜ fj; iyh ,nd§u i|yd ,xld w,afihsu¾ moku
yd w;aje,a ne| .;ay' fuu W;aijh ;=<ska ixcdkk ÿIalr;d
iy äfukaishd ms<sn| oekqj;a lsÍu yd tu frda. iuÕ Ôj;ajk
ck;djg iyhùu ms‚i wruqo,a /ialsÍu wruqKq lrk ,§' Y%S
,xlka ld¾h uKav,fha úYd, msßila fuu md.ufka È iud.u
ksfhdackh lrk ,§'
z/ljrK ,ndÈfï ÈkZ
jHdmD;sfha wruqK( /ljrKh iy idkqlïms;ùu i|yd .=jka
hdkd ld¾h uKav,hg l%fudamdhsl mqyqKqj ,nd§u'
z/ljrKh ,nd§fï Èk’ jevigyk hkq .=jkahdkh ;=<
jeäysáhka" <uqka iy úúO wdndê; mqoa.,hska /ln,d .kakd
wdldrh ms<sn| .=jka hdkd ld¾h uKav,h mqyqKq lsÍug
ixúOdkh l< úfYaI jevigykls' fuu jd¾;dlrK jir ;=<" Y%S
,xlka flhd¾ia’ úiska fudrgqj" ckdor jeäysá ksjdih" foõisß
fijk jeäysá ksjdih" i,dks <ud ksjdih iy irK fijk <ud
ksjdih ;=< /ljrK ,nd§fï Èk jevigyka wgla ixúOdkh
lrk ,§' fuu mqyqKq jevigykaj, fldgila f,i" .=jka hdkd
ld¾h uKav, idudðlhska ksjdi msßisÿ lsÍu iy jeäysáhka yd
<uqka yd ueÈy;aù úfkdaoj;a lsÍug iyh úh'
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
39
mdßißl l<ukdlrKh
mdßißl j.lSu
wjOdkh
4 n,Yla;s l<ukdlrKh
4 >K wmøjH l<ukdlrKh
4 c,h l<ukdlrKh
4 yß; jevigyka
iyNd.s;ajh 4 iafõÉPd fiajl
iyNd.s;ajh 4 rdcH yd rdcH fkdjk
ksfhdað;dh;k iuÕ iyfhda.s;ajh
4 .=jkafiajd yjq,alrejka iuÕ iyfhda.s;ajh
Y%S ,xlkays" wms wmf.a ffoksl fufyhqïj,§ Wmßu mdßißl
jHjydr tl;= lr .ekSu i|yd lemú isák w;r" wmf.a .=jka
fiajd md igyk wvqlsÍug W;aidy .ksuq' 2009 È wdrïN l<
zñys;,hg ys;ldó Y%S ,xldjla’ lsÍfï fufyjr iuÕ" iy wmf.a
mdßißl m%;sm;a;sh ;=< olajd we;s mßÈ" wmf.a iïm;a wm
Ndú;d lrk wdldrh ;=< ld¾hlaIu ùu i|yd Wmßu úi÷ï
fhdod .ekSug" >k wmøjH l<ukdlrKh lsÍug" yß;d.dr jdhq
úfudapk md,kh lsÍug yd oeä mdßißl .eg¿ wduka;%Kh lsÍu
i|yd y~la ke.Sug" ta ms<sn| oekqj;a lsÍug iy jevigyka
m;=rejd yeÍug wms lemú isák w;r" ta ;=<ska f.da,Sh wk;=re
yeÕúug yd ld,.=‚l fjki wju lsÍug wmf.a md¾Yajfhka
lghq;= lsÍug wmsg yelsfõ'
wmf.a mdßißl jevigykaj,g iyhùu i|yd úfYaIs;
lKavdhula tkï mdßißl l%fudamdhsl iy wkql+,;d tallhla
wms l%shd;aul lr we;s w;r" wms cd;Hka;r .=jka m%jdyk
ix.uh iy ffcj úúO;aj Y%S ,xld we;=¿j rdcH yd rdcH
fkdjk ixúOdk iuÕ wms iyfhda.fhka lghq;= lruq' tfukau
wms foaYsh fukau úfoaYsh hk fowxYfhau ish¨u wod< mdßißl
kS;s yd fr.=,dis imqrd,ñka yd tajdg wkql+, fjñka yDoidlaIshg
wkqj lghq;= lr we;'
n,Yla;s l<ukdlrKh
.=jka fiajd l¾udka;=h ;=<"n,Yla;s l<ukdlrKh fufyhqï
jd;djrKh fukau mdßißl ;sridr;ajh iïnkaOfhka
;SrKd;aul wx.hls' tuksid" wmf.a fufyhqï ;=< wm Ndú;d
lrk n,Yla;sh b;d wju lsÍfï W;aidyhka fj; wms wjOdkh
fhduq lruq' wmf.a n,Yla;s l<ukdlrK l%fudamdh fohdldr fõ(
1' ;dm n,Yla;s l<ukdlrKh
.=jkahdkd bkaOk iuÕ N+ñ fufyhqï bkaOk wvq m%udKhlska
ixfhda.lsÍu ;=<" mßfNdackh lrk uq¿ n,Yla;sfhka ishhg
99lg wdikak m%udKhla ;dm n,Yla;sfhka ,nd.ks' .=jkahdkd
fufyhqï .=jkahdkd bkaOk l<ukdlrK wxYh úiska wdrïN
l< wmf.a bkaOk l<ukdlrK lñgqj ukdj jHQy.; ixrlaIK
l%fudamdhla wkq.ukh lrk w;r" wNHka;rj ilia l< ishÆ
Wmdx. iys; bkaOk l<ukdlrK f;dr;=re l%uhla Ndú;d
lrñka m%udKkh lsÍu isÿ flf¾' fuu l%uh bkaOk mßfNdackh"
úfudapk yd wod< wxY úiska fhdod.;a ixrlaIK l%shdud¾.j,
ld¾hlaIu;dj mÍlaIdlr M,odhS wdldrfhka kshdukh lrkq
,nhs' 2017 jif¾ wjika fldgi ;=< bkaOk mßfNdackh wmf.a
kj;u .ukdka; jk ´iafÜ%,shdfõ fu,afnda¾ka y÷kajd§u fya;=
fldg f.k jeä ù we;' mßfNdackh jeäjqjo" wmf.a bkaOk
ld¾hlaIu;dj .=jka hdkd fufyhqï wxYh úiska l%shd;aul
l< oeä yd wjOdkh fhduql< l%fudamdhka fya;= fldg f.k
l¾udka;fha idudkHh w.hg jvd by<ska mej;=‚'
2' úÿ,sh l<ukdlrKh
wmf.a zñys;,hg ys;ldñ Y%S ,xldjla’ hk jevigyk hgf;a
m%uqL;dj foñka" úÿ,sh l<ukdlrKh foam, yd myiqlï
fomd¾;fïka;=fõ wêlaIKh hgf;a mj;S' ùÈ ,dïmq i|yd iQ¾h
n,h Ndú;d lsÍu" jevlrk m%foaYj, t,aBã n,an fh§u" áhqí
n,an fjkqjg iQ¾h n,an fh§u iy fiajlhska oekqj;a lsÍfï
jevigyka lrf.k hdu we;=¿j wjOdkh fhduql< l%shdud¾.
úÿ,sh Ndú;h wju lsÍu i|yd l%shdjgkxjd we;'
wfma%'0
5,00010,00015,00020,00025,000
35,000
45,000
30,000
40,000
50,000
uehs cQks cQ,s wf.da' iema' Tla' fkdje' foie' ck fmn ud¾'
.=jka hdkd bkaOk mßfNdackh
fgdk
a tl
lg l
'.?
'
2016/17 2017/18
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
40
wfma%'0
1,600,000
iema' Tla' fkdje' foie ck' fmn' ud¾'uehs wf.da'cQks cQ,s
.=jka hdkd bkaOk ld¾hlaIu;dj
1,200,000
1,000,000
800,000
600,000
400,000
200,000
1,400,000
2016/17 2017/18 l¾udka; idudkH ^t,a$100wd¾àfla&2017/18 2016/17 l¾udka; idudkH ^t,a$100wd¾àfla&
.=jk
a hdk
d bk
aOk
ld¾
hl
aIu;
dj
0
1,400,000
úÿ,sh mßfNdackh
1,200,000
1,000,000
800,000
600,000
400,000
200,000
ls'fjd'
2016/17 2017/18
wfma%' iema' Tla' fkdje' foie ck' fmn' ud¾'uehs wf.da'cQks cQ,s
QAS ldnka WodiSk;dj
w;alrf.k we;
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
41
ldnka úfudapk
wmf.a ldnka mdigyk wju lsÍfï wmf.a W;aidyhka yd
lemùu fjkqfjka wmsj ms<s.ekSug ,laj we;' fï iïnkaOfhka"
wksl=;a lreKq w;r" wmf.a úfudapkj,g iyh ms‚i wdh;kh
mqrd lKavdhï ne¢u iuÕ oeä kshduk hdka;%Khla" n,Yla;s
ld¾hlaIu l%shdud¾. iy l%shdj,s" ud¾. m%Yia:lrk l%fudamdhka"
.=jkahdkdj, ieye,a¨ øjH Ndú;d lsÍu jeks l%shdud¾. l%shdjg
kxjd we;'
wmf.a iafõÉPduh ldnka wvqlsÍfï jevigyk jk" z*,hs.%Ska’
;=<ska ldnka j,ska f;drùu lrd hdfï wmf.a W;aidyhka
;jÿrg;a tl;= lr iïmQ¾K lrhs' cd;Hka;r .=jkahdkd m%jdyk
ix.uh iuÕ iyfhda.fhka" fuu jevigyk ;=<ska mßir
jHdmD;shlg wdfhdackh lrñka Tjqkaf.a .ukg wod< ldnka
mdigyk wju lr .ekSug u.Skag yd ld¾h uKav,hg yelshdj
we;s lrhs' tfukau" fuu jevigyk ldnka wju lr.ekSu i|yd
jk f.da,Sh ukd mßphka iu. wkql+, jk w;r" lreKq 40l
msßlaiqï ,ehsia;=jla iuÕ oeä yd iajdêk ;;a;aj iy;sl m%ñ;s
^QAS& ú.Kkhla mj;ajñka ;;a;aj iy;sl m%ñ;s uÕska ms<sf.k
we;'
wms m%uqL;dj ,nd§u jeo.;ah' fï iïnkaOfhka" wmøjH
l<ukdlrKh ms<sn| wd¾ 3 tkï wvqlsÍu" kej; Ndú;h iy
m%;spl%shlrKh hk jHjydr wms Ndú;d lruq'
wmf.a >K wmøjH wdydr wmøjH" lvodis" f,day" ma,diaála iy
bf,lafg%dksla wmøjH f,i ksis mßÈ fjka lsÍfuka miq muKla
neyer lrhs' wmf.a m%Odk ld¾h uKav, wdmk Yd,dfõ wdydr
wmøjH n,Yla;sh njg mßj¾;kh lsÍu i|yd Ôj jdhq msßh;la
wm úiska l%shd;aul lr we;' lvodis Ndú;h wju lsÍu i|yd
m%Odk jYfhka úoHq;a f,aLk yd ikaksfõokh u; úYajdih
;nñka wms M,odhs wdldrfhka ;dlaIKh Ndú;d lruq' wms ms<s.;a
m%;spl%ShlrK iud.ula yryd lvodis iy ma,diaála wmøjH
m%;spl%Sh lruq' ms<s.;a m%;sudk wkq.ukh lrñka iy;sl ,;a
iud.ula ;=<ska j.lSïiy.; wdldrfhka bf,lafg%dksla wmøjH
neyer lruq'
c, l<ukdlrKh
.=jka fiajfha uQ,sl c, wjYH;djkaf.ka jeä fldgila wNHka;r
c, uQ,dY%j,ska ,nd.kS' fuu c,h Èkm;du msßisÿ lrkq ,nk
w;r" iqÿiq ;;a;ajh i|yd l,ska l, mÍlaIdjg Ndckh lrkq
,nhs' wmf.a wm c, m%;sldr msßh; mßY%fhka uqodyeÍug fmr
m%Odk .=jkahdkd wx.kh ;=< jevfmd,j,ska neyerjk wmc,h
wmf.a ldnka mdigyka ¨yqne| hdfï l%uh jk" ue;È Èh;a l<
OASIS uÕska úúO l%uj,ska idrdxY f;dr;=re yryd wdh;kfha
ldnka mdigyk kshdukh lsÍu l%uj;a lrhs' fuu l%ufha fojk
wÈhr ;=<ska M,odhs ;SrK .ekSu i|yd WmlrK mqjre yd
l<ukdlrK jd¾;d ;=<ska o;a; fnodyeßug kshñ;h' 2017$2018
jd¾;dlrk jir ;=<" wmf.a úfudapk ldnka vfhdlaihsâ fug%sla
fgdka 1'4la úh
wmøjH l<ukdlrKh
.=jka fiajdjla f,i we;sjk ie,lshhq;= wmøjH m%udKhla
iuÕ" wm iïm;a Ndú;d lrk wdldrh iy wmf.a wmøjH
wms l<ukdlrKh lrk wdldrh ld¾hlaIu lsÍu i|yd
i|yd ms<shï fhdohs' fuu l%shdj,sfhka b;=rejk frdkafndr
ms<s.;a m%;sudk iy fr.=,disj,g wkqj md,s; mßirhlg
n,h,;a iud.ula yryd neyer flf¾' kj A 320 .=jkahdkd
wx.kh iy wdY%s; jevfmd, i|yd wmf.a fojk wmc, m%;sldr
msßh; msysgqùu i|yd ie,iqï ilia lrñka isà'
mdßißluh jevigyka
zñys;,hg ys;ldó Y%S ,xldjla ùfï wmf.a fufyjr wkqj hñka"
wmf.a ld¾h uKav,h" mdi,a <uqka yd wjidkfha È iudch o
oekqj;a lr iyNd.slrjñka wmf.a oekqu kexùfï jevigyka iy
yß; jevigyka ;=<ska wms yß; iudÔh j.lsug mlaImd;s fjuq'
fï iïnkaOfhka m%Odk jevigyka my; mßÈ fõ(
wfma%' iema' Tla' fkdje' foie ck' fmn' ud¾'uehs wf.da'cQks cQ,s0
1,600,000
ldnka mdigyk
1,200,000
1,000,000
800,000
600,000
400,000
200,000
ldn
kavfhdl
aihsâ f
gdk
a
1,400,000
2016/17 2017/18
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
42
Earth Hour (w¾;a wj¾)zlÿrez j.d lsÍfï jHdmdrh
mdie,a yß; iudch
íÆm%skaÜ jHdmD;sh
Y%S ,xld .=jka iud.u íÆm%skaÜ jHdmD;sh ms<sn| m%uqL kdúl
i;a;aj ixrlaIK mqKHdh;khla jk" tlai;a rdcOdksfha ;,auia
yd fvd,amska ixrlaIKh iuÕ iyfhda.fhka lghq;= lrhs' fuu
jevigykg j.lsï iy.;j ;,auiqka kerôu iy úfYaIfhka
fjr<nv m%cdj wruqKq lrñka wdrlaIs; fndaÜgq fufyhqï ms<sn|
oekqj;a lsÍfï jevigykla mj;ajk ,È
mdi,a yß; iudch
mdi,a <uqka w;r mdßißluh j.lSfï jeo.;alu ms<sn| oekqj;a
lrñka" wmf.a mßir tallh iudc i;aldr tallh jk" zY%S
,xlka flhd¾ia’ úiska wdç wïn,u uy úoHd,fha§ zmdi,a yß;
iudchla’ msysgqùu wdrïN lrk ,È' fuu iudch msysgqùu f,dal
mßir Èkhg iud.dój isÿúh'
iudcfha idudðl;ajh 50g ,Õdùu;a iuÕ"Y%S ,xld .=jka iud.u
mßirh iq/lSfï jeo.;alu" yß; jHjydr iy kùk;u
jevigyka ms<sn| <uqka oekqj;a lrk ,È' fuu iudch Tjqka
Ôj;ajk mßirh wdrlaId lsÍu i|yd bf.k .ekSug yd Tjqkaf.a
woyia yqjudre lr .ekSug <uqkag wjia:dj i,ihs' Y%S ,xlka
lKavdhu iudchg iyh ,ndfok w;r" wjidk jYfhka m%cdjg
yd mdi,g ueksh yels m%;s,dN ,ndfok È.=ld,Sk yß; jHdmD;s
i|yd ld¾h ie,iqï yd tajd l%shd;aul lsÍUg <uqka fj; ud¾f.
damfoaY i,id fohs' fï iïnkaOfhka" Y%S ,xlka lKavdhu lvodis
m%;spl%SlrKh ms<sn| oekqj;a lsÍug idudðlhskag iyh jQ w;r"
kj;u lvodis ksIamdok iud.ula jk" fydrK ks;Hd fmam¾ia
wekaâ fndaâ mqoa.,sl iud.u kerôug pdßldjla o ixúOdkh
lrk ,È'
jkÔú iÕrdj
jkÔú ixpdrl l¾udka;h m%j¾Okh lrñka" Y%S ,xlka úiska
jkÔú fomd¾;fïka;=j úiska m%ldYhg m;al< jkÔú iÕrdfõ
äðg,a msgm;la .=jkahdkdfõ m%o¾Ykhg we;=<;a lrk ,§' fï
;=<ska furg jkÔú iy wka;rdhldß iy tal foaYsh Ôúka yd
jDlaI,;dÈh ms<sn| foaYsh fukau úfoaYsh uÕska oekqj;a lsÍug
yelsúh'
w¾;awj¾
f,dal jkÔù wruqo, ^WWF& úiska wdrïN l< w¾;awj¾ hkq
ld,.=K fjkiaùu ms<sn| f,dalh ms<s.;a jevigykls' fuu Èkh
iurñka iy ;jÿrg;a bÈßhg hñka" mßir tallh úiska ld¾h
uKav,fha iyNd.s;ajfhka rela frdamk jevigykla wdrïN lrk
,§' fuu jevigyk hgf;a" wms lÿre YdL 300la frdamkh l<
w;r" tajd udi foll ld,iSudjla wmf.a ld¾h uKav,h úiska
fmdaIKh lrkq ,efí' by< Woafhda.hla we;sj" ld¾h uKav,fha
iafõÉPd fiajlhska 15la foaYsh fjr< ixrlaIK wêldßfha
ks,OdÍkaf.a iyh we;sj ó.uqj l,mqj wi, YdL frdamkh
isÿlrk ,§'
jkÔúka i|yd tluq;=j
jkÔúka kS;súfrdaê f,i wf,úlsÍug úreoaOj iyfhda.h
m<lrñka" Y%S ,xlka miq.sh jir ;=< jkÔú jHdmdrhla jk
jkÔúka i|yd tluq;=j yd yjq,a úh' tlai;a rdcOdksfha rdclSh
mokï úiska fmruqKq .ksñka" jkÔúka wdrlaIl ixúOdk iuÕ Y%S
,xlka úiska fuu jevigyk hgf;a nlskayeï ud,s.d m%ldYkh
;=< olajd we;s ne£ï tfld,y wkqj ;jÿrg;a lghq;= lrhs'
wkql+,;djh
mdßißl j.lSug ,ndfok ,o m%uqL;dj iuÕ" uOHu mßir
wêldßh úiska kshu lrk ,o kS;s" Í;s yd fr.=,disj,g iy
mdßißl úIh i|yd .=jka.uka iy;sl lsÍfï m%ñ;sj,g wms
wkql+, fjuq' Y%S ,xlka .=jka iud.u iudf,daÑ; jir ;=< wkql+,
fkdùu ksid lsisÿ ovhlg hg;a lr fkdue;'
l<ukdlrK idlÉPdj iy úYaf,aIKh b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
43
uQ,H m%ldY
wOHË uKav,fha jd¾Isl jd¾;dj 45
wOHË uKAv, ú.Kk lñgqfõ jd¾;dj 50
wOHlaIjrekaf.a j.lSï ms<sn| m%ldYh 51
iajdëk ú.Kljrekaf.a jd¾;dj 52
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh 54
,dN fyda w,dN m%ldYkh 55
úia;S¾K wdodhï m%ldYkh 56
ialkaOh fjkiaùfï m%ldYkh 57
uqo,a m%jdy m%ldYkh 58
uq,H m%ldYk i`oyd igyka 59
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
44
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
45
wOHË uKav,fha jd¾Isl jd¾;dj
iSudiys; Y%S ,xlka thd¾,hskaia iud.fuys wOHlaI uKav,h
úiska 2018 ud¾;= 31 jeks Èfkka wjika jQ jir ioyd jk jd¾Isl
jd¾;dj fufia bÈßm;a lrkqfha buy;a i;=áks'
m%Odk l%shdldrlï iy jHdmdßl lghq;= iudf,dapkh
iud.fuys m%Odk jHdmdßl l%shdldrlï jkqfha Y%S ,xldfõ
ks, .=jka fiajh jYfhka u.Ska" NdKav yd ;eme,a m%jdykh
ioyd cd;Hka;r ks, jYfhka ixúê;$wixúê; .=jka fiajd
iïmdokhhs' iud.fuys fiiq m%Odk l%shdldrlï nKavdrkdhl
cd;Hka;r .=jka f;dgqm, (“BIA”) iy u;a;, rdcmlaI cd;Hka;r
.=jka f;dgqm, (“MRIA”) j,§ .=jka m¾hka; fiajdjka iemhSu"
.=jka u.Ska fj; ;Sre nÿ rys; NdKav wf,ú lsÍu" foaYSh yd
cd;Hka;r ksjdvq .; lsÍfï ie,iqï wf,ú lsÍu hkdÈfhka
iukaú; fõ' iud.fuys iydhl ld¾hhka w;rg f;jk md¾Yaùh
.=jka hdkd kv;a;= fiajd iïmdokh" .=jka hdkd fufyhqï fiajd
iemhSu iy .=jka fiajd wdY%s; mqyqKq jevigyka l%shd;aul lsÍu
tla fõ'
uQ,H j¾Ih ;=<§ iud.fuys l%shdldrlï j, lsisÿ lemSfmfkk
fjkila isÿ fkdùh'
iuQyh" iSudiys; Y%S ,xlka thd¾,hskaia iud.u iy tys
mQ¾K ysñldÍ;ajh iys; wkqnoaO wdh;kh jk" nKavdrkdhl
cd;Hka;r .=jka f;dgqm, (“BIA”) iy u;a;, rdcmlaI cd;Hka;r
.=jka f;dgqm, (“MRIA”) Tiafia fufyhqï isÿlrkakd jQ .=jka
fiajdjka fj; hdkdia: wdydrmdk fiajdjka iemhSu m%uqL
ld¾hNdrh fldg.;a iSudiys; Y%S ,xlka flagßka iud.u hk
wdh;khkaf.ka iukaú; fõ' fiiq iydhl fiajdjka w;rg
fmdÿ iy ud¾.ia: wjkay,a fufyhqï lghq;=" f,dkavß fiajdjka
iemhSu iy .=jka u.S u¾.ia: fydag,h l<ukdlrKh wh;a fõ'
uQ,Huh m%ldYk iy ú.Kljrekaf.a jd¾;dj
2018 ud¾;= 31 Èfkka wjika jQ jir ioyd jk" m%Odk uQ,H
l<uKdlrk ks,OdÍjrhd úiska ksÈ mßÈ w;aika ;nk ,o
uQ,Huh m%ldYkhka iy ta ioyd jk ú.Kljrekaf.a jd¾;dj
fuu jd¾;djg wuqKd we;'
.sKqïlrK m%ñ;Ska
uQ,Huh m%ldYkhka ieliSfï§ wkq.; lrk ,o .sKqïlrK
m%ñ;Ska fuu jd¾;dfõ 59 msgqj isg 69 msgqj olajd ioyka fõ'
iuQyfha msßjegqu
iuQyfha msßjegqu Y%S ,xld remsh,a ñ,shk 164"859 la jYfhka
±laúKs' ^2016$2017 # Y%S ,xld remsh,a ñ,shk 138"591& iuQy
msßjegqu ms<sno úia;rd;aul úu¾Ykhla uQ,Huh m%ldYhka ioyd
jk igyk 20 ys olajd we;'
iud.u iy tys mQ¾K ysñldÍ;ajh iys; wkqnoaO wdh;kh
jk iSudiys; Y%S ,xlka flagßka iud.u w;r .kqfokq idOdrK
fj<|fmd, ñ< .Kka wkqj isÿlrk ,§'
m%;sM,
iuQyfhys jir ioyd nÿ j,g miq Y=oaO w,dNh remsh,a ñ,shk
18"585 ls ^2016$2017 # remsh,a ñ,shk 28"340&' iuQyh úiska
remsh,a ñ,shk 06 l ^2016$2017 # remsh,a ñ,shk 25& nÿlrK
úhoula ork ,§'
jir ioyd jk ,dN w,dN m%ldYkh msgqj 55 ys olajd we;'
iuQyfha wdfhdack
jir ioyd foam< msßh; iy WmlrK u; iuQyfha m%d.aOk
úhoï remsh,a ñ,shk 1"676 la jYfhka ±laúKs' ^2016$2017 #
remsh,a ñ,shk 1"094&
foam< msßh; iy WmlrK
jd¾;d lrkq ,nk Èk jk úg iuQyfha foam< msßh; iy
WmlrK j, Y=oaO fmd;a w.h remsh,a ñ,shk 10"348 la jYfhka
±laúKs' ^2016$2017 # remsh,a ñ,shk 9"834& foam< msßh;
iy WmlrK iy tajdfha ixp,kh iïnkaO úia;r uQ,Huh
m%ldYkhka ioyd jk igyk 4 ys olajd we;'
m%ldYs; m%d.aOkh
iud.fuys m%ldYs; m%d.aOkh remsh,a ñ,shk 51"617 la jYfhka
±laúKs' ^2016$2017 # remsh,a ñ,shk 51"617&
ixÑ;
2018 ud¾;= 31 Èk jk úg iuia; iuQy ixÑ; remsh,a ñ,shk
177"201 la jk iDKd;aul w.hla jYfhka ±laúKs' ^2016$17 #
remsh,a ñ,shk 159"411 l iDKd;aul w.hls&' fuh remsh,a ñ,shk
181"821 l iuqÉÑ; w,dNhlska ^2016$17 # remsh,a ñ,shk 163"620&
remsh,a ñ,shk 4"620 l m%d.aOk ixÑ; ^2016$17 # remsh,a ñ,shk
4"209 & j,ska iukaú; fõ' fuu ixÑ;hkays ixp,kh uQ,Huh
m%ldYkhkays ialkaO fjkiaùfï m%ldYkfhys ±lafõ'
wdh;ksl m%odkhka
iuQyh u.ska jir ;=<§ remsh,a ñ,shk 2'48 l m%odkhka isÿ lrk
,§' ^2016$17 # remsh,a ñ,shk 2'49&
nÿlrKh
Y%S ,xld wdfhdack uKav,h iu. jQ .súiqu m%ldr iud.u fj;
2013 ud¾;= 31 Èk olajd nÿ úrduhla ysñ úh' 2006 foaYSh
wdodhï mk; wxl 10 foaYSh wodhï fomd¾;fïka;=j úiska
ixfYdaOkh lrkq ,eîfuka wk;=rej ^ixfYdaê;& 2011 22 mkf;ys
úêúOdk wkqj iud.u 2021 ud¾;= 31 jeks Èk f;la isÿlrkq
,nk ish¿u jHdmdßl lghq;= iïnkaOfhka ish¿u nÿ j,ska
ksoyia flßKs' flfiajqjo" 2017 wxl 14 orK foaYSh wdodhï
mk; l%shd;aul ùu;a iu. iud.u 2018 wm%sfh,a 1 jeks Èk isg
ish¿u iajlSh jHdmdßl lghq;= iïnkaOfhka ish¿u wdodhï nÿ
f.ùug ne|S isà'
oaú;aj nÿlrK .súiqï fkdmj;sk rgj, isÿlrkq ,nk ish
úfoaY.; fufyhqï iïnkaOfhka nÿ uqo,a f.ùug iud.u ne|S
isà'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
46
Y%S ,xld wdfhdack uKav,h iu. jQ .súiqu m%ldr wkqnoaO
wdh;kh jk iSudiys; Y%S ,xlka flagßka iud.u fj; 2021 uehs
30 Èk olajd nÿ úrduhla ysñ úh' j¾;udkh jk úg hdkdia:
uq¨;ekaf.j,a j,ska" ud¾.ia: wjkay,a j,ska" hdkdia: f,dkavß
wdh;kh iy EK mßY%h wdY%s; fufyhqï u.ska Wmhkq ,nk
Y=oaO ,dNh 2021 uehs 30 jeks Èk f;la iïmQ¾Kfhkau wdodhï
nÿ j,ska ksoyia fldg we;' bka wk;=rej Y=oaO ,dNh 2029
uehs 30 jeks Èk olajd ;jÿrg;a jir 8 ioyd 15] l iyk nÿ
wkqmd;hla fjkqfjka j.lSfuka nef|a' fmdÿ wjkay," jeks,d
fmdâ wdydr fj<oie,a" fifudkavq wjkay, iy fjk;a f,dkavß
fiajd yd fjk;a wdodhï ±kg mj;sk nÿ wkqmd;h jk 28] l
wdodhï noaolg hg;a fõ'
fldgia ms<sno úia;r
2018 ud¾;= 31 Èk jk úg fldgia ms<sno úia;r my; ±lafjk
mßÈ fõ #
fldgia ysñldÍ;ajh fldgia
ixLHdj
ysñldÍ;aj
]
Y%S ,xld rch 511"574"169 99'11]
fiajl w¾:id:l wruqo, 1"863"676 0'36]
fjk;a 2"736"510 0'53]
kS;sÍ;s yd fr.=,dis flfrys wkql+,;djh
iud.u iEu l,aysu wod< kS;srS;s yd fr.=,dis j,g wkql+,j
lghq;= lrk njg ;yjqre fldg we;' wkql+,;djh iïnkaOfhka
j.lsj hq;= l<ukdlrK ks,OdÍka úiska ú.Kk lñgqfõ
ld¾;=uh /iaùï j,§ wkql+,;djh iïnkaO jd¾;djla iNd.;
lrkq ,nhs'
iïnkaê; md¾Yaùh .kqfokq
iïnkaê; md¾Yaùh .kqfokq ms<sno úia;r uQ,Huh m%ldYkhkays
igyk 28 ys olajd we;'
wksYaÑ; nerlï iy m%d.aOk ne§ï
2018 ud¾;= 31 jeks Èkg wksYaÑ; j.lSï iy tu Èkg m%d.aOk
úhoï u; ork ,o j.lSï uQ,Huh m%ldYkhkays igyk 25 ys
olajd we;'
jd¾;dlrK Èkg miq isÿùï
uQ,Huh m%ldYkhkays igyk 27 ys olajd we;s lreKq yerekq
fldg .e<mSula fyda wkdjrkhla isÿlsÍu wjYH jk wdldrfha
lsisÿ ;;a;ajhla jd¾;dlrK Èk isg Woa.;j ke;'
udkj iïm;a$fiajd kshqla;s m%;sm;a;s
iud.u u.ska wLKavju udkj iïm;a ixj¾Okh ioyd wdfhdack
isÿlrñka iy kj jHdmdßl m%uqL;djkag iß,k mßÈ M,odhS
Y%u n,ldhla fiajfha fhdojñka" iajlSh fiajlhska iud.fuys
wkd.; id¾:l;ajh i|yd wjYH ksmqK;d iy ±kqu j¾Okh
lr.ksñka lghq;= lrk njg ;yjqre lrhs'
iuQyfha fiajd kshqla;s m%;sm;a;Ska u.ska mqoa.,hska fj; ksis
.re;ajh ,ndfoñka ia;%S mqreINdjh" cd;sh fyda wd.u ms<sn|j
i<ldne,Sulska f;rj ish¨fokd yg iudk /lshd wjia:d
msßkuhs' jD;a;Shuh fi!LH iy wdrlaIdj ms<sn| ;;aj
iïu;hka flfrys lemSfmfkk wjOdkhla fhduq flf¾'
jir wjidkfha§ iud.u u.ska fiajfha fhdojkq ,en we;s
mqoa.,hska ixLHdj 7"019 la ^2016$17 # 7"021& iy mßmd,s;fhys
tu ixLHdj 1"071 la ^2016$2017 # 1"022& úh'
jHjia:dms; f.ùï
wOHlaIljreka Tjqkaf.a Wmßu ±kqu iy úYajdih wkqj
fiajlhska iy Y%S ,xld rch iïnkaO ish¨u jHjia:dms; f.ùï
ksis l,g isÿfldg we;s njg iEySulg m;a fõ'
mdßißl wdrlaIKh
iuQyfha jHdmdßl lghq;= u.ska mßirh fj; iDcq yd jl%
n,mEï we;s l< yels fõ' tys§ iuQyfha m%;sm;a;sh jkqfha
mßirh flfrys we;s jk wys;lr n,mEï wju uÜgul ;nd
.ksñka" wod< wêldÍka yd fr.=,dis fj; iyfhda.h ±laùu iy
wkql+,;djh m%j¾Okh lsÍuhs'
idx.ñl md,kh iy wNHka;r md,kh
ukd md,k l%ufõohka fhdod.ekSu j¾;udk wdh;ksl f,dalh
;=< w;HdjYH wx.hla njg m;aj ;sfí'
iuQyfha wNHka;r md,k moaO;sh iïnkaOj iajlSh j.lSu
wOHlaIljreka úiska ms<s.kq ,efí' fuu moaO;sh ilikq ,en
we;af;a j;alï j, iqrlaIs;Ndjh iïnkaO úYajikSh;ajh"
wka;¾ ifudaOdkh" ksis .sKqïlrK jd¾;d mj;ajdf.k hdu
iy W;amdokh lrkq ,nk uQ,Huh f;dr;=re j, ksrjoH;djh
;yjqre lsÍu Wfoidh' flfiajqjo ´kEu moaO;shla u.ska
mßmQ¾K jYfhka úYajikShNdjh ;yjqre fkdflfrk w;r"
lsishï idOdrK uÜgul ksrjoH;djh imhkq ,nk neúka fodaI
iy wl%ñl;d j<ld,Su fyda idOdrK ld,hla ;=< y÷kd.ekSu
isÿ flf¾' wOHlaIl uKav, ú.Kk lñgq jd¾;dj u.ska fuu
jd¾Isl jd¾;dfõ fldgila ks¾udKh fõ'
uQ,Huh m%ldYkhka w;ai;a ;nkq ,nk Èk olajd jk
ld,mßÉfþoh i|yd wNHka;r md,k moaO;sfhys n,d;aulNdjh
ms<snoj wOHlaIl uKav,h iEySulg m;a fõ'
wLKav meje;au
wOHlaIljrekaf.a j.lSï m%ldYkfhys olajd we;s mßÈ
wOHlaIljreka úiska uQ,Huh m%ldYkhka ieliSfï§ wLKav
meje;au hk moku wkq.; fldg f.k we;'
wOHË uKav,fha jd¾Isl jd¾;dj b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
47
wOHlaIl uKav,h
iud.fuys idx.ñl f,aLKhkays 79 j.ka;sh wkqj ish¿u
wOHlaIljreka Y%S ,xld rch úiska m;a lrkq ,efí' j¾:udk
wOHCIl uKav,fha flá yÿkajd§u jd¾Isl jd¾;dj 07 msgqfõ
isg 10 msgqj olajd bÈßm;a flf¾' 2018 foieïn¾ 20 jk Èk
isg n,meje;afjk mßÈ Ô' tia' ú;dkf.a uy;d mQ¾K ld,Sk
iNdm;sjrhd jk w;r wfkl=;a wOHlaIljreka úOdhl fkdjk
wOHlaIljreka fõ'
Ô' tia' ú;dkf.a uhd ^iNdm;s& - 2018 fkdjeïn¾ 13 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ m;a lrk ,§'
thd¾ ud¾I,a lms, chïm;s - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ m;a lrk ,§'
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd ñh - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ m;a lrk ,§'
iqika; lgq.ïm< uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ m;a lrk ,§'
fcdydka úfÊisxy uhd - 2018 uehs 8 jeks Èk isg n,meje;afjk
mßÈ m;a lrk ,§'
tia' Ô' fiakdr;ak uhd - 2018 uehs 21 jeks Èk isg n,meje;afjk
mßÈ m;a lrk ,§'
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd - 2018 uehs 21 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ m;a lrk ,§'
rxð;a m%kdkaÿ uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk m;a lrk ,o w;r
2018 fkdjeïn¾ 12 jeks Èk isg n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
ufkdam%sh ;s;a;je,a, uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk m;a lrk
,o w;r 2018 Tlaf;dan¾ 30 jeks Èk isg n,meje;afjk b,a,d
wiajk ,§'
ysgmq wOHlaIljreka
my; ±lafjk wOHlaIljreka úiska 2017 wm%sfh,a 1 jeks Èk isg
my; ioyka Èkhkays§ b,a,d wiajk f;la OQrh fydnjk ,§'
wð;a tka' vhia uhd ^iNdm;s& - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
fÊ' tï' ti'a ì%fgda uhd - 2018 ud¾;= 31 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
wd¾' pdkl ã' o is,ajd uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
uyskao mS' yrodi uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
rÅ; tia' chj¾Ok uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
¨;skka l¾k,a iqks,a ã' mSßia - 2017 wf.daia;= 15 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
yf¾kaø fla' nd,mgneÈ uhd - 2018 wm%sfh,a 2 Èk isg
n,meje;afjk mßÈ b,a,d wiajk ,§'
tka' o is,ajd foaj wdÈ;H uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
udkj iïm;a yd fiajl w¾:,dN lñgqj
fiajl w¾:,dN lñgqfõ uQ,sl wruqK kï" fõ;k m%;sm;a;shla
ieliSu Wfoid ks, yd úksúoNdjfhka hq;= l%shdmámdáhla
ia:dmkh lsÍu ioyd kshuq ld¾hNdrh bgq lsÍu iy fõ;k
jHqyhla ia:dmkh lsÍuhs'
fj<ofmd, yd lafIa;% idOl iy iuQyfha ish¨ iud.ï j, mqoa.,
ld¾hidOkh u; mokïj fõ;k m%;sm;a;shla ilikq ,en we;'
udkj iïm;a iy fiajl w¾:,dN lñgqj iEu ld¾;=jl§u
/iafõ'
wOHlaIl uKav,fha my; ioyka idudðlhska iud.fuys udkj
iïm;a iy fiajl w¾:,dN lñgqj ioyd m;a fldg we;'
thd¾ ud¾I,a lms, chïm;s ^iNdm;s&
iqika; lgq.ïm< uhd
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd ñh
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk o is,ajd
my; ±lafjk idudðlhska 2017 wm%sfh,a 01 isg Tjqkaf.a b,a,d
wiaùfï Èk olajd udkj iïm;a iy fõ;k lñgqjg we;=<;a jQy'
¨;skka l¾k,a iqks,a ã' mSßia ^iNdm;s& - 2017 wf.daia;= 15 jeks
Èk isg n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
fÊ' tï' tia' ì%fgda uhd - 2018 ud¾;= 31 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
wd¾' pdkl ã' o is,ajd uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
uyskao mS' yrodi uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
rÅ; tia' chj¾Ok uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
ú.Kk lñgq idudðlhska
2018 wm%sfh,a 24 jeks Èk wOHlaIl uKav, ú.Kk lñgqj fj;
kj idudðlhska m;a lrk ,§#
ufkdam%sh ;s;a;je,a, uhd ^2018 Tlaf;dan¾ 30 jeks Èk olajd
ú.Kk lñgqfõ iNdm;s&
tia' Ô' fiakdr;ak uhd ^2019 ckjdß 24 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ iNdm;s&
thd¾ ud¾I,a lms, chïm;s
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd - ^2019 ckjdß 02 jeks Èk
isg n,meje;afjk mßÈ&
iqika; lgq.ïm< uhd - ^2019 ckjdß 24 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ&
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
48
wOHlaIl uyd NdKavd.dr ksfhdð; tia' Ô' fiakdr;ak uhd 2018
uehs 28 jeks Èk wOHlaIl uKav, ú.Kk lñgqjg m;a lrk
,o w;r wOHlaIl uKav, ú.Kk lñgqfõ iNdm;s f,i 2019
ckjdß 24 jk Èk f;dard .kakd ,§'
my; ±lafjk idudðlhska 2017 wm%sfh,a 01 isg Tjqkaf.a b,a,d
wiaùfï Èk olajd ú.Kk lñgqjg we;=<;a jQy'
fÊ' tï' tia' ì%fgda uhd ^iNdm;s& - 2018 ud¾;= 31 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
wd¾' pdkl ã' o is,ajd uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
uyskao mS' yrodi uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
rÅ; tia' chj¾Ok uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
¨;skka l¾k,a iqks,a ã' mSßia - 2017 wf.daia;= 15 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
ú.Kk lñgq jd¾;dj fuu jd¾Isl jd¾;dfõ 50 msgqfjys ±lafõ'
/iaùï ioyd wOHlaIljrekaf.a iyNd.S;ajh
uQ,H j¾Ih ;=<§ wOHlaIl uKav, /iaùï 12 la meje;ajqkq w;r
ta ioyd wOHlaIljrekaf.a meuKSu my; ±lafjk mßÈ fõ#
wOHËjrhd meñKs /iaùï
.Kk ^12 ka&
wð;a tka' vhia uhd ^iNdm;s& 12
fÊ' tï' tia' ì%fgda uhd 12
uyskao mS yrodi uhd 10
wd¾' iS' ã' o is,ajd uhd 09
rÅ; tia' chj¾Ok uhd 12
¨;skka l¾k,a iqks,a ã' mSßia
^2017 wf.daia;= 15 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§&
02
fÊ' o is,ajd foaj wdÈ;H uhd 07
yf¾kaø fla' nd,mgneÈ uhd 12
wOHlaIl uKav,h - iSudiys; Y%S ,xlka flagßka iud.u
iSudiys; Y%S ,xlka flagßka iud.fuys j¾;udk wOHlaIl
uKav,h my; ±lafjk mßÈ fõ #
Ô' tia' ú;dkf.a uhd - 2018 fkdjeïn¾ 26 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ iNdm;sjrhd jYfhka m;a lrk ,§'
thd¾ ud¾I,a lms, chïm;s - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ'
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd ñh - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ'
iqika; lgq.ïm< uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ'
tia' Ô' fiakdr;ak uhd - 2018 uehs 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ'
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd - 2019 ckjdß 24 jeks Èk
isg n,meje;afjk mßÈ m;a lrk ,§'
fcdydka úfÊisxy uhd - 2018 uehs= 30 jeks Èk isg n,meje;afjk
mßÈ'
rxð;a m%kdkaÿ uhd ^iNdm;s& - 2018 ud¾;= 30 Èk isg
n,meje;afjk mßÈ m;alrk ,o w;r 2018 fkdjeïn¾ 13 jeks
Èk isg n,meje;afjk mßÈ b,a,d wiajk ,§'
ufkdam%sh ;s;a;je,a, uhd - 2018 ud¾;= 30 Èk isg n,meje;afjk
mßÈ m;alrk ,o w;r 2018 Tlaf;dan¾ 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk mßÈ b,a,d wiajk ,§'
rxð;a m%kdkaÿ ^2018 fkdjeïn¾ 13 jeks Èk isg n,meje;afjk
mßÈ b,a,d wiajk ,§&" ufkdam%sh ;s;a;je,a, ^2018 Tlaf;dan¾ 30
jeks Èk isg n,meje;afjk mßÈ b,a,d wiajk ,§&" iqika;
lgq.ïfmd<" wdpd¾h frdaIka fmf¾rd iy thd¾ ud¾I,a
lms, chïm;s hk uy;au uy;aóka 2018 ud¾;= 30 jeks Èk
wOHlAIljreka jYfhka iSudiys; YS% ,xlka flagßka iud.fuys
wOHlaIl uKav,h fj; m;a lrk ,§'
2018 uehs 30 jeks Èk isg n,meje;afjk mßÈ fcdydka úfÊisxy
iy tia' Ô' fiakdr;ak hk uy;ajreka iSudiys; YS% ,xlka
flagßka iud.fuys wOHlaIl uKav,h fj; m;a lrk ,§'
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd - 2019 ckjdß 24 jeks Èk
isg n,meje;afjk mßÈ YS% ,xlka flagßka iud.fuys wOHlaIl
uKav,hg m;a lrk ,§'
my; ±lafjk wOHlaIljreka 2017 wm%sfh,a 01 isg my;
±lafjk mßÈ Y%S ,xlka flagßka iud.fuka b,a,d wiaùfï Èk
olajd ish OQrhkays lghq;= l<y'
wð;a tka' vhia uhd ^iNdm;s& - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
fÊ' tï' tia' ì%fgda uhd - 2018 ud¾;= 31 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
wd¾ pdkl ã o is,ajd uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
uyskao mS' yrodi uhd - 2018 ud¾;= 30 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
rÅ; tia' chj¾Ok uhd - 2018 ud¾;= 29 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
wOHË uKav,fha jd¾Isl jd¾;dj b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
49
¨;skka l¾k,a iqks,a ã' mSßia - 2017 wf.daia;= 15 jeks Èk isg
n,meje;afjk b,a,d wiajk ,§'
yf¾kaø fla' nd,mgneÈ uhd - 2018 wm%sfh,a 2 Èk isg
n,meje;afjk mßÈ b,a,d wiajk ,§'
wOHlaIljrekaf.a fõ;k
2007 wxl 7 orK iud.ï mkf;ys 168 (1) (f) j.ka;sh m%ldrj
iud.fuys úOdhl fkdjk wOHlaIljreka fj; f.jk ,o
iuqÉÑ; fõ;k fuu jd¾;dfõ 92 msgqfjys igyk 28 hgf;a
±lafõ'
2018 ud¾;= iy 2018 uehs ui m;a lrk ,o wOHlaIljreka
iud.u ,dN ,nk wdh;khl ;;a;ajhg m;a jk f;la
wOHlaIljrekaf.a .dia;= ms<s.ekSfuka je<lSug iafõÉPdfjka
;SrKh fldg we;'
wOHlaIljrekaf.a fldgia ysñldÍ;ajh
;uka úiska orkq ,nk ;k;=frys ks, n,h wkqj Y%S ,xld rch
u.ska fhdackd lrk ,o kdufhdacl wOHlaIljreka fofokl= jk
Ô tia ú;dkf.a uy;d iy thd¾ ud¾I,a lms, chïm;s iud.fuys
idudkH fldgia 3 l ysñldÍ;ajh or;s'
in|;d f,aLkh
2007 wxl 7 ork iud.ï mkf;a úêúOdkh wkqj iud.u u.ska
in|;d f,aLkhla mj;ajdf.k hkq ,nhs' ish¨u wOHlaIljreka
;uka fjk;a iud.ï j, mj;ajdf.k hk in|;d ms<snoj
wOHlaIl uKav,h fj; wkdjrkh fldg we;' 2007 wxl 7 ork
iud.ï mkf;ys wxl 191 ^1& iy 192 ^2& hk j.ka;s j,g wkqj
wod< in|;d ms<snoj wOHlaIljrekaf.a ino;d f,aLkfhys
jd¾;d fldg we;'
2007 wxl 7 ork iud.ï mk; u.ska kshu fldg we;s mßÈ tu
in|;d f,aLkh mÍlaId lsÍu ioyd ,nd .; yel'
wOHlaIljrekaf.a .súiqï in|;d
iud.fuys jHdmdßl lghq;= j,g wod< lsisÿ .súiqula fyda
fhdað; .súiqula iïnkaOfhka wOHlaIljreka iDcq fyda jl%
iïnkaO;d lsisjla fkdue;'
jd¾Isl uyd iNd /iaùu
iud.fuys 40 jeks jd¾Isl uyd iNd /iaùu Y%S ,xldfõ" wxl
30 A u<,fialr udj;" fld<U 07" jr,;a .Kldëldr wdh;k
Y%jKd.drfha§ 2019 wfm%a,a ui 30 jk Èk fm j 10'00 g mj;ajkq
,efí'
uyd iNd /iaùu ±kqï§u jd¾Isl j¾;dj 109 msgqfjys ±lafõ'
ú.Kljre
wdKavql%u jHjia:dfõ 19 jeks ixfYdaOkfha 36 jeks j.ka;sh
m%ldrj iud.fuys ú.Kljreka jYfhka ú.Kldêm;sjrhd
fuhska m;a lrkq ,efí'
ú.Kljrekaf.a .dia;= ms<snoj uQ,H m%ldYhkag wod<
igyk 22 ys olajd we; iud.u fyda tys wkqnoaO wdh;kh
iu. ^ú.Kljrhl= jYfhka mj;sk iunkaOh yerekq úg&
ú.Kljrekaf.a lsisÿ ino;djhla fkdue;'
wOHlaIl uKav,fha wK mßÈ"
Ô' tia' ú;dkf.a uhd
iNdm;s
tia' Ô' fiakdr;ak
wOHË
ve,aßka ;srel=ud¾
iud.ï f,alï$wdh;ksl f,alï fiajd m%Odks
2019 fmnrjdß 28 jk Èk
fld<U
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
50
wOHË uKAv, ú.Kk lñgqfõ jd¾;dj
N+ñldj yd j.lSï
› ,xlka .=jka iud.fï wOHË uKAv, ú.Kk lñgqfõ úIh
m:h yd j.lSï wOHË uKav,h úiska wkqu; lrk ,o wOHË
uKAv, ú.Kk lñgq m%{ma;sh m%ldrj md,kh lrhs' wOHË
uKAv, ú.Kk lñgqfõ m%Odk wruqK jkqfha wNHka;r md,k
moaO;sh" uQ,H jd¾;dlrK l%shdmámdá" wjodkï l<uKdlrk
l%shdmámdá" md,k l%shdmámdá" ú.Kk l%shdmámdá" kS;s yd
fr.=,dis iu`. wkql+,;djh ksÍËKh lsÍu i`oyd iud.fï
l%shdmámdá iy mßph ix.%yh jeks lafIa;% j,g wod< j.lSï
bIaG lsÍuhs'
wOHË uKAv, ú.Kk lñgqfõ ixhq;sh
fÊ' tu'tia' ì%fgda ^iNdm;s - 2018 ud¾;= 31 osk b,a,d wiaúh&"
wd¾'iS'ã' o is,ajd ^idudðl - 2018 ud¾;= 30 osk b,a,d wiaúh&"
tï yrodi ^idudðl - 2018 ud¾;= 30 osk b,a,d wiaúh&" wd¾'
chj¾Ok ^idudðl - 2018 ud¾;= 29 osk b,a,d wiaúh& iy ¨;skka
l¾k,a iqks,a msßia ^idudðl - 2017 wf.daia;= 15 osk b,a,d wiaúh&
hk uy;ajreka 2018 ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ih ;=< wOHË
uKAv, ú.Kk lñgqfõ lghq;= l, wOHË uKav, idudðlhska
fõ' ufkda ;s;a;je,a, uy;d ^iNdm;s&" tia Ô fiakdr;ak uy;d
^idudðl&" wdpd¾h wd¾ fmf¾rd ^idudðl&" iy thd¾ udI,a lms,
chïm;s ^idudðl& hk uy;ajreka 2018 wfm%a,a 24 jk osk wOHË
uKAv, ú.Kk lñgqjg m;ajQ kj idudðlhska fõ'
tia' Ô' fiakdr;ak uy;d wOHCIl uKav, ú.Kk lñgqfõ
iNdm;s f,i 2019 ckjdß 24 Èk m;alrk ,§' fcHIaG
uydpd¾h w¾cqk o is,ajd uy;d ^iudðl 2019 ckjdß 02 Èk isg
n,meje;afjk mßÈ& iy iqika; lgq.ïm< uy;d ^iudðl 2019
ckjdß 24 Èk isg n,meje;afjk mßÈ& wOHCI uKav, ú.Kk
lñgqfõ kj iudðlhska f,i m;alrk ,§'
ú.Kldêm;s fomd¾;fïka;=fõ ú.Kk md,l ta ã os,areËs ñh
^2017 foieïn¾ 05 jk osk isg n,meje;afjk mßos& iy rdcH
jHjidh wxY wud;HxYfha m%Odk wNHka;r ú.Kl fla ta iS
Iuka; uy;d ^2018 ud¾;= 14 jk osk isg n,meje;afjk mßos&
ú.Kk lñgq /iaùï i`oyd iajdëk ksÍËlhska f,i iyNd.S ù
we;'
/iaùï
2018 ud¾;= 31 Èfkka wjika jQ j¾Ih ;=< wOHË uKAv, ú.Kk
lñgq /iaùï y;rla ^04& meje;aúh' ksYaÑ; lreKq ms,sn|j
wOHË uKAv, ú.Kk lñgqjg meyeos,s lsÍu i|yd iud.fï
l<ukdlrK idudðlhska wdrdOkd u; /iaùïj,g iydNd.S úh'
iuQy iy;slùï yd WmfoaYl fiajd wxYh
› ,xlka .=jka iud.fï iuQy iy;slùï yd WmfoaYl fiajd
wxYh úiska wNHka;r ú.Kkhka mj;ajk ,nk w;r wOHË
uKAv, ú.Kk lñgqj fj; iDcqju jd¾;d lrhs' jHdmdr
wjodkï l<ukdlrKh rduqj ia:dms; lsÍu i`oyd myiqlï
iemhSu iy lsÍfï,d f;dr;=re moaO;s$ f;dr;=re ;dlaIK
md,k we;=¿j wNHka;r md,k moaO;sj, m%udKj;aNdjh"
ld¾hlaIu;dj yd M,odhs;djh ms,sn| iajdëk yd úIh uq,sl
;lafiarejla iuQy iy;slùï yd WmfoaYl fiajd wxYh uÕska
i,id fohs'
jHdmdr wLKav;d l<ukdlrKh"md,kh iy wkql+,;d moaO;s
u; l<uKdlrKh fj; WmfoaYl fiajd iemhSu o iy;slùï yd
WmfoaYl fiajd wxYh isÿlrhs'
uq,H j¾Ih ;=, wOHË uKAv, ú.Kk lñgqfõ m%Odk
l%shdldrlï
4 f;dr;=re moaO;s$f;dr;=re ;dlaIK md,khka iy ú.Kk
ks¾foaYj, ;;a;ajh ia:dms; lsÍu we;=¿j wNHka;r md,k
moaO;s u; jd¾Isl ú.Kk ie,eiau ia:dms; lsÍu iy m%Odk
ú.Kk fidhd.ekSï iudf,dapkh lsÍu'
4 jHdmdr wjodkï l<uKdlrK moaO;Ska iy jHdmdr wjodkï
j, n,mEu wju lr.ekSu i`oyd l<uKdlrkh úiska
wkq.ukh lrk ,o l%shdmámdáh iudf,dapkh lsÍu'
4 ish¨u wod< kS;s yd fr.=,dis j,g wkql+,j lghq;= lr we;s
njg ie,lsh hq;= iy;sl ùula ,ndoS we;s njg ksYaph lsÍu
i`oyd iud.fï wkql+,;d rduqj iudf,dapkh lsÍu'
4 NdKav m%jdyk úl=Kqï iy wf,úlrKh ld¾h ix.%yh" ›
,xlka j;alï l<uKdlrk ld¾h ix.%yh" bxðfkare ;=kajk
md¾Yj kv;a;= fufyhqï ld¾h ix.%yh" Kh l<uKdlrk
ixfYdaOk" uQ,H fiajd" idx.ñl f;dr;=re wdrËK ld¾h
ix.%yh iy iuQy yeiqreï l%shdmámdá iud,dapkh lsÍu iy
tajd ms<sn`oj wOHË uKav,hg ks¾foaYhka isÿlsÍu'
4 jHdmdr ndOdùï$wmodjka u; jQ wjodkï j, n,mEï wju
lsÍu i`oyd jHdmdr wLKav;d ie,iqï ia:dms; lsÍu ms<sn|j
iudf,dapkh lsÍu'
4 ndysr ú.Kkfha iajNdjh" úIhm:h yd m%fõYh oek.ekSu
i`oyd ndysr ú.Klhska uqK .eiSu" ú.Kkh l< uQ,H
m%ldYk iy l<uKdlrk ,smsh iudf,dapkh lsÍu'
4 j¾I wjidk ú.Kkh l< uQ,H m%ldYk iudf,dapkh lr
wkque;sh i`oyd wOHË uKav,hg ks¾foaY lsÍu'
4 iajdëk;ajh iy jd¾;d lsÍfï neoSï i`oyd tys wêldÍ;ajh
we;=¿ wNHka;r ú.Kk Y%s;h iudf,dapkh lsÍu'
tia' Ô' fiakdr;ak
iNdm;s
wOHË uKAv, ú.Kk lñgq
2019 fmnrjdß ui 28 jk Èk
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
51
wOHlaIjrekaf.a j.lSï ms<sn| m%ldYh
iud.fï iy iuQyfha uQ,H m%ldYkj,g wod<j wOHËjrekaf.a
j.lSï" 52 jk msgqfõ we;s jd¾;dfõ wka;¾.; ú.Kljrekaf.a
j.lSï j,ska fjkia fõ'
2007 wxl 07 ork iud.ï mkf;a wjYH;djh mßos uQ,H j¾Ih
wjidk oskg iud.fï iy iuQyfha lghq;=j, ;;a;ajh ms<sn`oj
yd wod< uQ,H j¾Ih ;=< iud.fï iy iuQyfha ,dNh fyda
w,dNh ms<sn`oj i;H yd idOdrK ;;a;ajhla ksrEmkh jk mßos
tla tla uQ,H j¾Ih fjkqfjka uQ,H m%ldYk wOHËjreka úiska
ms<sfh, l< hq;=h' uQ,H m%ldYk ms<sfh< lsÍfuysoS .e,fmk
.sKqïlrK m%;sm;a;s f;dard.ekSu yd tajd wkq.; whqßka
fhdod.ekSu yd idOdrK iy úpËKYS,s úksYaphka u; lghq;=
lsÍu isÿlr we;s w;r wod< jkakd jQ .sKqïlrK m%ñ;Ska wkq.
ukh lr we;'
› ,xld .sKqïlrK m%ñ;Skaj,g wkqj uQ,H m%ldYk ms<sfh< lr
bosßm;a lr we;s njg iy 2007 wxl 07 ork iud.ï mk;ska
kshulr we;s f;dr;=re iïmdokh lrk njg iy;sl lsÍu i`oyd
iud.fï iy iuQyfha uQ,H ;;a;ajh idOdrK ksrjoH;djhlska
hqla;j fy<sorõ lsÍug iud.u iy tys mßmd,s; iud.u
m%udKj;a .sKqï jd¾;d ;nd .ekSu iy;sl lsÍu wOHËjrekaf.a
j.lSu fõ' iuQyfha j;alï wdrËd lr.ekSu i`oyd idOdrK
l%shdud¾. .ekSfï j.lSuo Tjqka ork w;r tu ;;a;ajh ;=<
jxpd yd wl%ñl;d isÿùu y`ÿkd.ekSug yd je,elaùu i`oyd
.e,fmk wNHka;r md,k l%u ia:dms; lsÍu fjkqfjka ksis
ie,ls,a,la oelaúh hq;=h'
nexl= Kh myiqlï ,nd.ekSu i`oyd iyk ie,iSfï ,sms$rcfha
iy;slùu ud¾.fhka › ,xld rch úiska ,ndfok wLKav
iyfhda.h ie,lSfuka wk;=rej uQ,H m%ldYk ms<sfh< lsÍfuysoS
—wLKav meje;au˜ moku ;jÿrg;a fhdod.ekSu wOHËjre
;jÿrg;a isÿlr we;' tfiau iud.fï fufyhqï lghq;= yd uQ,H
;;a;ajh Yla;su;a lsÍfï wruqKska iud.u m%;sjHqy.;lsÍu
i`oyd jQ › ,xld rcfha m%h;akh ms<sn`ojo i,ld n,d we;'
;jÿrg;a uQ,H igyka j, 3 jk igyk hgf;a úia;r lr we;s
mßos fhdað; m%;sjHqy.; lsÍfï l%shdj,sh iïmq¾K lrk f;la
—wLKav meje;au˜ moku hgf;a fufyhqï lghq;= wLKavj
isÿlsÍug wjYH uQ,H wkq.%yh ;jÿrg;a › ,xld rch úiska
imhkq ,nk njg 2019 fmnrjdß 05 Èke;s leìkÜ uKav,
wkque;shla yryd › ,xld rch úiska ;yjqre lr we;'
uq,H m%ldY ms<sn`o Tjqkaf.a u;h f.dvk`.d .ekSug iqÿiq fõ hehs
i,lkq ,nk fudk hï fyda mßËdjla isÿlsÍug ú.Kljrekag
iEu wjia:djlau i,id njg iy;sl ùu i`oyd wOHËjreka
úiska wjYH mshjr f.k ;sfí'
.sKqï jd¾;d lrkq ,nk oskg iud.ug iy tys mßmd,s;
iud.ug wod< ish¨ nÿ" whlsÍï yd uQ,H ne`oSï f.jd fyda Bg
wod< m%udKj;a m%;smdokh uQ,H m%ldY ;=< isÿlr we;s njg
wOHË uKav,h Tjqkaf.a Wmßu oekqug wkqj ;yjqre lrkq
,nhs'
wOHË uKav,fha wK mßos"
ve,aßka ;srel=ud¾
iud.ï f,alï
2019 fmnrjdß 28 jk Èk
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
52
iajdëk ú.Kljrekaf.a jd¾;dj
iS$i Y%S ,kalka thd¾,hskaia iud.fï fldgia ysñhka fj;
iS$i Y%S ,kalka thd¾,hskaia iud.fï yd tys mßmd,s;fha 2018
ud¾;= 31 Èfkka wjika j¾Ih i|yd jQ taldnoaO uQ,H m%ldYk
ms<sn|j ú.Kldêm;s jd¾;dj
uQ,H m%ldYk
u;h
iS$i Y%S ,kalka thd¾,hskaia iud.fï ^—iud.u˜& iy iud.u
yd tys mßmd,s;fha ^—iuQyh˜& 2018 ud¾;= 31 Èkg uQ,H ;;a;aj
m%ldYkh iy tÈfkka wjika j¾Ih i|yd jQ ,dN fyda w,dN
yd úia;SrK wdodhï m%ldYkh" ysñlï fjkiaùfï m%ldYkh
yd uqo,a m%jdy m%ldYkh iy uQ,H m%ldYk j,g wod< igyka"
idrdxY.; jeo.;a .sKqïlrK m%;sm;a;sj,ska iukaú; 2018
ud¾;= 31 Èfkka wjika j¾Ih i|yd jQ taldnoaO uQ,H m%ldYk
Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha wdKavql%u jHjia:dfõ
154^1& jHjia:dfjys we;=,;a úêúOdk m%ldr udf.a úOdkh hgf;a
ú.Kkh lrk ,§' iud.fï jd¾Isl jd¾;dj iuÕ m%isoaO l<
hq;= hehs ud woyia lrk udf.a woyia oelaùï yd ksÍlaIKhka
fuu jd¾;dfõ oelafõ' fuu ú.Kkh i|yd m%isoaO jD;a;sfhys
fh§ isák jr,;a .KldêldÍ iud.ul iyh ud ,nd .kakd ,§'
uQ,H m%ldYkj,ska 2018 ud¾;= 31 Èkg iud.fï yd iuQyfha uQ,H
;;a;ajh iy tÈfkka wjika j¾Ih i|yd tys uQ,H l%shdldß;ajh
yd uqo,a m%jdy Y%S ,xld .sKqïlrK m%ñ;sj,g wkql+,j i;H yd
idOdrK ;;a;ajhla ms<sìUq lrk nj ud orkakd jQ u;h fõ'
u;h i|yd moku
Y%S ,xld ú.Kk m%ñ;sj,g ^Y%S',x'ú'm%& wkql+,j ud ú.Kkh
isÿ lrk ,§' fuu ú.Kk m%ñ;s hgf;a jQ udf.a j.lSu" fuu
jd¾;dfõ uQ,H m%ldYk ú.Kkh iïnkaOfhka ú.Klf.a
j.lSu hk fldgfia ;jÿrg;a úia;r lr we;' Y%S ,xld jr,;a
.KldêldÍ wdh;kh uÕska ksl=;a lr we;s wdpdrO¾uj,
wjYH;djhkag uu wkql+,jk njg iy iud.fuka iajdëk jk
njg fuu m%ñ;s wfmalaId lrhs' udf.a u;h i|yd mokula
iemhSu Wfoid ud úiska ,ndf.k we;s ú.Kk idlaIs m%udKj;a
iy WÑ; nj udf.a úYajdihhs'
wLKav meje;au ms,sn| m%udKd;aul wúksYaÑ;;djh
ud iuQyfha uQ,H m%ldYkj, olajd we;s igyka wxl 03 flfrys
wjOdkh fhduq lrk w;r" tuÕska 2018 ud¾;= 31 Èfkka wjika
j¾Ih i|yd iuQyfha yd iud.fï Y=oaO w,dNh ms<sfj,ska re'
ñ,shk 18"585'15 yd re' ñ,shk 17"213'57 la nj;a" tÈkg iuQyfha
yd iud.fï cx.u nerlï" tys cx.u j;alï ms<sfj,ska re'
ñ,shk 94"205'97 lska yd re' ñ,shk 100"268'11 lska blaujd ;snq
nj;a" uq¿ nerlï" uq¿ j;alï blauùï ms<sfj,ska re' ñ,shk
125"582'89 la yd re' ñ,shk 132"196'34 la ù ;snQ nj;a fmkakqï
flre‚' f;fjks igyfkys olajd we;s wdldrhg fuu isoaëka yd
fldkafoais o tu igyfkys olajd we;s wfkl=;a lreKq uÕskao
m%udKd;aul wúksYaÑ;;djla mj;sk ksid iuQyfha wLKavj
mj;ajdf.k hdfï yelshdj ms<sn| ie,lsh hq;= ielhla fmkakqï
flre‚' igyka wxl 03 uÕska olajd we;s mßÈ 2019 fmnrjdß 13
Èke;s ckdêm;s f,alïf.a ,smsh uÕska okajd ;snQ 2019 fmnrjdß
05 Èke;s wud;H uKav, ;SrKh wkqj iud.fï fufyhqï lghq;=
wLKav meje;au mokï lrf.k mj;ajdf.k hdu i|yd 2019
fmnrjdß 28 Èke;s NdKavd.dr f,alïjrhdf.a ,smsh mßÈ Y%S ,xld
rcfha iyh È.gu ,ndfok njg jQ ;yjqre lsÍu ie,ls,a,g
f.k fuu uQ,H m%ldYk wLKav meje;au ms<sn| Wml,amkh
fhdod .ksñka ilia lr ;snq‚' fuu lreK u; udf.a u;h
;;a;ajd.Kkh lrkq fkd,efí'
uQ,H m%ldYk ms<sn| wOHlaI uKav,fha iy md,kh lrk
md¾Yjhkaf.a j.lSï
fuu uQ,H m%ldYk Y%S ,xld .sKqïlrK m%ñ;sj,g wkql+,j
ms<sfh, lsÍu yd idOdrK f,i bÈßm;a lsÍu iy jxpd fyda jerÈ
fya;=fjka we;súh yels m%udKd;aul idjoH m%ldYhkaf.ka f;drj
uQ,H m%ldYk ms<sfh, lsÍug yelsjkq ms‚i wjYH jk wNHka;r
md,khka ;SrKh lsÍu wOHlaI uKav,fha ^—uKav,h˜& j.lSu
fõ'
uQ,H m%ldYk ms<sfh, lsÍfï§" iuQyh wLKavj mj;ajdf.k
hdfï yelshdj ;SrKh lsÍu uKav,fha j.lSula jk w;r"
l<ukdldß;ajh iuQyh wEjr lsÍug woyia lrkafka kï fyda
fjk;a úl,amhla fkdue;s úg§ fufyhqï keje;aùug lghq;=
lrkafka kï yer wLKav meje;afï moku u; .sKqï ;eîu
yd iuQyfha wLKav meje;aug wod< lreKq wkdjrKh lsÍuo
uKav,fha j.lSuls'
iud.fï iy iuQyfha uQ,H jd¾;dlrK l%shdj,sh iïnkaO
j.lSu" md,kh lrk md¾Yjhka úiska orkq ,nhs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
53
uQ,H m%ldYk ú.Kkh iïnkaOfhka ú.Klf.a j.lSu
iuia;hla f,i uQ,H m%ldYk" jxpd iy jerÈ ksid we;sjk
m%udKd;aul idjoH m%ldYkhkaf.ka f;dr njg idOdrK
;yjqrejla ,nd§u iy udf.a u;h we;=<;a ú.Klf.a jd¾;dj
ksl=;a lsÍu udf.a wruqK fõ' idOdrK iy;slùu Wiia uÜgfï
iy;slùula jk kuq;a" Y%S ,xld ú.Kk m%ñ;s m%ldrj ú.Kkh
isÿ lsÍfï§ th iEuúgu m%udKd;aul wjm%ldYkhka wkdjrKh
lr.kakd njg jk ;yjqre lsÍula fkdjkq we;' jxpd iy jerÈ
;ks fyda iduQysl f,i n,mEu ksid m%udKd;aul wjm%ldYkhka
we;súh yels w;r" fuu taldnoaO uQ,H m%ldYk mokï lr.ksñka
mßYS,lhka úiska .kq ,nk wd¾Ól ;SrK flfrys n,mEula úh
yels njg wfmalaId flf¾'
ud úiska jD;a;Sh úksYaph iy jD;a;Sh ieluqiqnúka hq;=j Y%S
,xld ú.Kk m%ñ;s m%ldrj ú.Kkh lrk ,§' ;jo"
4 jxpd fyda jerÈ fya;=fjka uQ,H m%ldYkj, we;s úh yels
m%udKd;aul idjoH m%ldYkhkaf.a wjodkï yÿkd.ekSfï§
yd ;lafiare lsÍfï§ wjia:dfjdaÑ;j WÑ; ú.Kk mámdá
ie,iqï lsÍfuka jxpd fyda jerÈ fya;=fjka we;sjkakd jQ
wjodkï uÕyrjd .ekSug" m%udKj;a iy iqÿiq ú.Kk idlaIs
,nd .ekSu udf.a u;hg mokï fõ' m%udKd;aul idjoH
m%ldYkhkaf.ka isÿjk n,mEug jvd jxpdjlska isÿ jkakd jQ
n,mEu m%n, jk w;r" ÿiaikaOdkh" jHdc f,aLk ieliSu"
fÉ;kdkaú; uÕyeÍu" lreKq úlD;s f,i w¾: oelaùu fyda
wNHka;r md,khka uÕyeÍu jxpdjla we;sùug fya;=fõ'
4 wjia:dfjdaÑ;j WÑ; ú.Kk mámdá ie,iqï lsÍu ms‚i
iud.fï wNHka;r md,kh iïnkaOfhka wjfndaOhla ,nd
.kakd ,o kuq;a" iud.fï iy iuQyfha wNHka;r md,kfha
iM,odhs;ajh ms<sn| u;hla m%ldY lsÍug woyia fkdlrhs'
4 l<ukdlrKh úiska wkq.ukh lrk ,o .sKqïlrK
m%;sm;a;sj, WÑ;Ndjh yd fhdod.kakd ,o .sKqïlrK
weia;fïka;=j, idOdrKNdjh we.hSu fukau uQ,H
m%ldYkj, iuia; bÈßm;a lsÍu ms<sn| we.hSu o we;=,;a
fõ'
4 isoaëka fyda ;;a;ajhka fya;=fjka iud.fï wLKav
meje;au ms<sn| m%udKd;aul wúksYaÑ;;djhla ;sfío
hkak iïnkaOfhka ,nd.;a ú.Kk idlaIs u; mokïj
.sKqïlrKh i|yd wdh;kfha wLKav meje;au ms<sn|
moku fhdod .ekSfï wod,;ajh ;SrKh lrk ,§'
m%udKj;a wúksYaÑ;;djhla we;s njg ud ks.ukh
lrkafka kï taldnoaO uQ,H m%ldYkj, ta iïnkaOfhka jQ
fy<sorõlsÍïj,g udf.a ú.Kk jd¾;dfõ wjOdkh fhduq
l< hq;= w;r" tu fy<sorõlsÍï m%udKj;a fkdjkafka kï
udf.a u;h úlrKh l< hq;=h' flfia jqjo" wkd.; isoaëka
fyda ;;a;ajhka u; wLKav meje;au wjika ùug yelsh'
4 fy<sorõ lsÍï we;=<;a taldnoaO uQ,H m%ldYkj, jHqyh
iy wka;¾.;h i|yd mdol jQ .kqfokq yd isoaëka WÑ; yd
idOdrKj taldnoaO uQ,H m%ldYkj, we;=<;a ù we;s nj"
4 taldnoaO uQ,H m%ldYk ms<sn| u;hla m%ldY lsÍu Wfoid
ud úiska iuQyfha uQ,H f;dr;=re yd jHdmdr l%shdldrlï u;
mokïj ,ndf.k we;s ú.Kk idlaIs m%udKj;a yd WÑ;
nj udf.a úYajdihhs' iuQyfha ú.Kkh i|yd uÕfmkaùu"
wëlaIKh yd l%shdlsÍu iy ú.Kk u;hla bÈßm;a lsÍu
udf.a j.lSu fõ'
udf.a ú.Kkh ;=<§ ie,eiqï.; úIh m:h yd ú.Kk ld,rduq
iy yÿkd.;a jeo.;a ú.Kk fidhd.ekSï" m%Odk wNHka;r
md,k ÿ¾j,;d yd wfkl=;a lreKq ms<sn|j md,kh lrkq ,nk
md¾Yjhka oekqj;a lrk ,§'
fjk;a ffk;sl yd kshduk lreKq ms,sn| jd¾;dj
2007 wxl 7 ork iud.ï mkf;a 163 ^2& j.ka;sh uÕska kshulr
we;s mßÈ my; i|yka lreKq f.kyer olajñ'
^w& ú.Kk u;fha moku" úIh m:h yd ú.Kkfha iSud lsÍï
by; i|yka mßÈ úh'
^wd& udf.a ú.Kk u;h wkqj"
- ú.Kkh i|yd wjYH ish¨ f;dr;=re yd lreKq meyeÈ,s
lsÍï uúiska ,ndf.k we;af;ñ' udf.a mÍlaIKh uÕska
fmkShk mßÈ iud.u úiska ksis .sKqï jd¾;d mj;ajd ;snq‚'
- iud.fï iy iuQyfha uQ,H m%ldYk 2007 wxl 7 ork iud.ï
mkf;a 151 yd 153 jk j.ka;sj, kshuhkag wkql+, fõ'
md¾,sfïka;=j fj; jd¾;d lsÍu
wdKavql%u jHjia:dfõ 154 ^6& jHjia:dfõ úêúOdk m%ldrj
bÈßm;a l< hq;= udf.a jd¾;dj h:d ld,fha§ md¾,sfïka;=fõ
iNd.; lrkq ,efí'
tÉ'tï' .dñŒ úfÊisxy
ú.Kldêm;s
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
54
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh
iuQyh iud.uud¾;= 31 oskg 2018 2017 2018 2017 igyk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
j;alï
cx.u fkdjk j;alï
foam<" msßh; yd WmlrK 4 10,348.22 9,834.07 8,154.98 7,712.19.=jkahdkd weKjqï lsßfï mq¾j f.ùï 5 2,528.12 2,528.12 2,528.12 2,528.12.=jkahdkd kv;a;= ixÑ; 6 20,724.17 8,135.68 20,724.17 8,135.68.=jkahdkd iy w;sf¾l tkaðu ;ekam;= 5,820.58 5,616.48 5,820.58 5,616.48wiamDIH j;alï 7 248.30 653.36 206.17 625.65wdfhdack 8 0.40 0.40 42.44 42.44 39,669.79 26,768.11 37,476.46 24,660.56cx.u j;alï
f;d. 9 4,755.98 4,502.67 4,421.51 4,215.57fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE 10 18,266.51 15,515.18 17,296.91 14,559.72.=jkahdkd kv;a;= ixÑ; 6 6,226.64 6,501.62 6,226.64 6,501.62.=jkahdkd iy w;sf¾l tkaðu ;ekam;= 74.68 72.84 74.68 72.84wdfhdack 8.1 749.96 292.94 589.59 292.94uqo,a yd nexl= fYaI 11 1,841.58 1,760.41 1,481.17 1,330.38 31,915.35 28,645.66 30,090.50 26,973.07uq`¿ j;alï 71,585.14 55,413.77 67,566.96 51,633.63
ysñlu yd j.lSï m%d.aOkh yd ixÑ; m%ldYs; m%d.aOkh 12 51,617.44 51,617.44 51,617.44 51,617.44ixÑ; 13 4,620.38 4,209.36 2,782.72 2,371.38iuqÉÑ; w,dN (181,820.71) (163,620.32) (186,596.50) (169,755.46)uq¿ ysñlu (125,582.89) (107,793.52) (132,196.34) (115,766.64)
cx.u fkdjk j.lSï
jrKSh fldgia 14 1,000.00 1,000.00 - -fmd<S Nß; j.lSï 15 44,556.66 27,914.74 44,497.74 27,914.74fjk;a os.=ld,Sk j.lSï 16 25,490.05 13,742.57 24,906.95 13,182.98 71,046.71 42,657.31 69,404.69 41,097.72cx.u j.lSï
.=jka m%jdyk mq¾j úl=Kqï 17 23,629.03 18,778.71 23,629.03 18,778.71fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE 18 34,561.86 39,136.89 38,924.42 44,925.29f.úh hq;= wdodhï nÿ 191.68 211.28 175.45 175.45fmd<S Nß; j.lSï 15 67,738.75 62,423.10 67,629.71 62,423.10 126,121.32 120,549.98 130,358.61 126,302.55uq¿ j.lSï 197,168.03 163,207.29 199,763.30 167,400.27uq¿ ysñlu yd j.lSï 71,585.14 55,413.77 67,566.96 51,633.63
fuu uQ,H m%ldYk 2007 wxl 07 ork iud.ï mkf;ys wjYH;djhkag wkql+,j ilia lr we;'
hika; Èidkdhl
uQ,H l<uKdlrk m%OdkS
fuu uQ,H m%ldYk ilia lsÍu yd bosßm;a lsÍu iïnkaOfhka wOHË uKav,h j.lSfuka nef`oa' wOHË uKav,h fjkqfjka w;aika ;nk ,oafoa¦
Ô' tia' ú;dkf.a uhd tia' Ô' fiakdr;ak
iNdm;s wOHË
msgq wxl 59 isg 99 olajd we;=<;a .sKqïlrk m%;sm;a;s yd igyka uQ,H m%ldYk j, jeo.;a fldgila fõ'
2019 fmnjdß ui 28 jk Èk'
fld<U
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
55
,dN fyda w,dN m%ldYkh
iuQyh iud.u
ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd 2018 2017 2018 2017 igyk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
wdodhu 20 164,859.51 138,590.83 161,654.46 135,491.19
úhoï
.=jkahdkd bkaOk msßjeh (47,037.86) (33,129.60) (47,037.86) (33,129.60)fiajl msßjeh (20,897.26) (20,012.56) (19,482.99) (18,793.79).=jkaf;dgqm," ud¾.ia; iy .=jka u.S úhoï (25,248.56) (21,302.32) (28,667.79) (23,788.17)l,anÿ .=jkahdkd u; jdßl (25,726.29) (22,789.22) (25,726.29) (22,789.22).=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh (22,829.07) (17,644.09) (22,829.07) (17,644.09)laIh lsÍï$l%ulaIh lsÍï (1,976.04) (2,326.30) (1,779.49) (2,041.63)úl=Kqï" wf,ú iy m%pdrK úhoï (15,814.59) (12,737.28) (15,814.59) (12,684.88).=jka fiajl msßia úhoï (6,035.58) (5,435.73) (6,035.58) (5,435.73)fjk;a fufyhqï úhoï (9,689.48) (10,703.55) (8,730.78) (10,453.70)fufyhqï w,dNh 22 (10,395.22) (7,489.82) (14,449.98) (11,269.62)
fjk;a wdodhï iy ,dN 21 570.14 501.52 5,875.58 3,565.27uq,H wdodhï 23.1 200.62 89.95 180.99 60.09uQ,H msßjeh 23.2 (8,954.77) (7,053.10) (8,820.16) (6,922.92).=jkahdkd l,anÿ .súiqï wj,x.= lsÍu i`oyd jkaos 18.1 - (14,362.81) - (14,362.81)nÿlrKhg fmr w,dN (18,579.23) (28,314.26) (17,213.57) (28,929.99)wdodhï nÿ úhoï 24 (5.92) (25.25) - -j¾Ih i`oyd w,dN (18,585.15) (28,339.51) (17,213.57) (28,929.99)
msgq wxl 59 isg 99 olajd we;=<;a .sKqïlrk m%;sm;a;s yd igyka uQ,H m%ldYk j, jeo.;a fldgila fõ'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
56
úia;S¾K wdodhï m%ldYkh
iuQyh iud.u
ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd 2018 2017 2018 2017 igyk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
j¾Ih i`oyd w,dN (18,585.15) (28,339.51) (17,213.57) (28,929.99)
fjk;a úia;S¾K wdodhï$^w,dN&
miq ld,iSSud j,oS ,dNh fyda w,dNhg
m%;sj¾.SlrKh fkdlrkq ,nk fjk;a
úia;S¾K wdodhï$^w,dN& ^nÿ j,g Y=oaO jQ&
úY%du m%;s,dN ne`oSï u; wdhq.Kl ,dN$^w,dN& 16.2 384.44 302.69 372.53 254.20
foam<" msßh; yd WmlrK m%;Hd.Kkh 616.81 - 616.81 -
1,001.25 302.69 989.34 254.20miq ld,iSSud j,oS ,dNh fyda w,dNhg m%;sj¾.SlrKh
lrkq ,nk fjk;a úia;S¾K
wdodhï$^w,dN& ^nÿ j,g Y=oaO jQ&
uqo,a m%jdy wdjrK u; Y=oaO ú;ekaùu (205.47) 690.41 (205.47) 690.41 (205.47) 690.41 (205.47) 690.41
nÿ j,g Y=oaO jQ j¾Ih i`oyd uq¿ wfkl=;a
úia;S¾K wdodhï $^w,dN& 795.78 993.10 783.87 944.61
nÿ j,g Y=oaO jQ j¾Ih i`oyd uq¿ úia;S¾K wdodhï $^w,dN& (17,789.37) (27,346.41) (16,429.70) (27,985.38)
msgq wxl 59 isg 99 olajd we;=<;a .sKqïlrk m%;sm;a;s yd igyka uQ,H m%ldYk j, jeo.;a fldgila fõ'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
57
ialkaOh fjkiaùfï m%ldYkh
iuQyh m%ldYs; m%;Hd.Kk uqo,a m%jdy iuqÉÑ; tl;=j
ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd m%d.aOkh ixÑ;h wdjrK w,dN
ixÑ;h
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
2016 ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,617.44 4,338.90 (818.04) (135,585.41) (80,447.11)j¾Ih i`oyd w,dN - - - (28,339.51) (28,339.51)fjk;a úia;S¾K wdodhï - - 690.41 302.69 993.10iuia; úia;S¾K wdodhï$^w,dN& - - 690.41 (28,036.82) (27,346.41)j¾Ih ;=, bj;a lsÍï fya;=fjka
m%;Hd.Kkh u; w;sßla;h yerùu - (1.91) - 1.91 -2017 ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,617.44 4,336.99 (127.63) (163,620.32) (107,793.52)j¾Ih ;=, bj;a lsÍï fya;=fjka
m%;Hd.Kkh u; w;sßla;h yerùu - (0.32) - 0.32 -j¾Ih i`oyd w,dN - - - (18,585.15) (18,585.15)fjk;a úia;S¾K wdodhï - 616.81 (205.47) 384.44 795.78iuia; úia;S¾K wdodhï$^w,dN& - 616.81 (205.47) (18,200.71) (17,789.37)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,617.44 4,953.48 (333.10) (181,820.71) (125,582.89)
iud.u m%ldYs; m%;Hd.Kk uqo,a m%jdy iuqÉÑ; tl;=j
ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd m%d.aOkh ixÑ;h wdjrK w,dN
ixÑ;h
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
2016 ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,617.44 2,499.01 (818.04) (141,079.67) (87,781.26)j¾Ih i`oyd w,dN - - - (28,929.99) (28,929.99)fjk;a úia;S¾K wdodhï - - 690.41 254.20 944.61iuia; úia;S¾K wdodhï$^w,dN& - - 690.41 (28,675.79) (27,985.38)2017 ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,617.44 2,499.01 (127.63) (169,755.46) (115,766.64)j¾Ih i`oyd w,dN - - - (17,213.57) (17,213.57)fjk;a úia;S¾K wdodhï - 616.81 (205.47) 372.53 783.87iuia; úia;S¾K wdodhï$^w,dN& - 616.81 (205.47) (16,841.04) (16,429.70)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,617.44 3,115.82 (333.10) (186,596.50) (132,196.34)
msgq wxl 59 isg 99 olajd we;=<;a .sKqïlrk m%;sm;a;s yd igyka uQ,H m%ldYk j, jeo.;a fldgila fõ'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
58
iuQyh iud.u
ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd 2018 2017 2018 2017 igyk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
fufyhqï lghq;= j,ska ,o$^Ndú;d l,& uqo,a m%jdy
wdodhï nÿ úhoï j,g fmr w,dNh (18,579.23) (28,314.26) (17,213.57) (28,929.99)
.e,mqï
laIh ùï$l%ulaIh lsÍï$ydkslrKh 1,987.28 2,337.54 1,779.49 2,041.63 uq,H msßjeh 23.2 8,954.77 7,053.10 8,820.16 6,922.92 foam<" msßh; yd WmlrK iy wiamDIH j;alï
bj;alsÍu u; w,dNh$^,dN& 14.41 (24.50) 14.14 (2.99) uQ,H wdodhï 23.1 (200.62) (89.95) (180.99) (60.09) ,eíh hq;= oE ydkslrKh i`oyd m%;smdok 172.92 781.36 172.92 728.96 .=jkahdkd l,anÿ .súiqï wj,x.= lsÍu u;
w;ayeß wdrËK ;ekam;= - 1,095.30 - 1,095.30 ukao.dój p,kh jk f;d. i`oyd m%;smdok 9.1 251.60 797.40 251.60 797.40 kv;a;= ixÑ; ydkslrKh i`oyd m%;smdok 6.2 3,948.95 2,637.43 3,948.95 2,637.43 Wm,íê fkdjQ úksuh w,dN u; n,mEu 976.32 2,468.01 807.18 3,168.30 mQ¾j úl=Kqï wdmiq ,sùu (1,628.86) (2,462.04) (1,628.89) (2,462.04) mdßf;daIsl i`oyd m%;smdok 16.2 1,028.16 964.07 939.80 888.07ldrl m%d.aOk fjkiaùï j,g fmr fufyhqï w,dNh (3,074.30) (12,756.54) (2,289.21) (13,175.10) f;d. j, wvqùu$^jeäùu& (504.91) (369.55) (457.54) (319.63) mQ¾j m%jdyk úl=Kqï j, jeäùu 6,479.19 3,670.35 6,479.19 3,670.35 fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE j, ^jeäùu&$ wvqùu (3,171.90) (2,132.71) (3,102.50) (2,195.89) fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE j, jeäùu$ ^wvqùu& 5,982.62 5,084.04 4,692.92 4,972.35 kv;a;= ixÑ; j, ^jeäùu&$ wvqùu (7,464.64) (6,960.78) (7,464.64) (6,960.78) .=jkahdkd wdrIK ;ekam;= j, jeäùu (60.87) (289.37) (60.87) (289.37)fufyhqï j,ska ,o$^Ndú;d l,& uqo,a (1,814.81) (13,754.56) (2,202.65) (14,298.07) f.jQ uQ,H msßjeh (8,891.94) (7,092.71) (8,757.33) (6,962.53) f.jQ mdßf;daIsl 16.2 (502.10) (414.66) (449.16) (390.98)fufyhqï lghq;= Ndú;d l, Y=oaO uqo,a m%jdy (11,208.85) (21,261.93) (11,409.14) (21,651.58)wdfhdack lghq;= j,ska ,o$^Ndú;d l,& uqo,a m%jdy
,o fmd<S 176.52 89.95 165.26 60.09 foam<" msßh; yd WmlrK w;am;a lr.ekSu (1,566.90) (1,131.77) (1,295.98) (921.14) fláld,Sk wdfhdack ^wdfhdackh&$Wm,íê lsÍu (419.78) 2,219.63 (267.78) 2,219.63 .=jkahdkd weKjqï lsßfï m¾j Y=oaO ^f.ùï&$,eîï - (108.04) - (108.04) wiamDIH j;alï w;am;a lr.ekSu (106.96) (146.28) (84.00) (121.01) foam<" msßh; yd WmlrK neyer lsÍfuka ,o uqo,a 1.26 27.36 1.24 3.94wdfhdack lghq;= Ndú;d l,$,o Y=oaO uqo,a m%jdy (1,915.86) 950.85 (1,481.26) 1,133.47uQ,H lghq;= fjkqfjkaa Ndú;d l, uqo,a m%jdy
fmd<s Nß; j.lSï kej; f.ùu (8,236.44) (11,258.27) (8,182.68) (11,256.29) fmd<s Nß; Kh iy Kh.ekSï j,ska ,o uqo,a 27,226.48 26,172.36 27,008.03 26,172.36uQ,H lghq;= j,ska Y=oaO uqo,a m%jdy 18,990.04 14,914.09 18,825.35 14,916.07uqo,a yd uqo,a iudk oE j, Y=oaO jeäùu$^wvqùu& 5,865.33 (5,396.99) 5,934.95 (5,602.04)j¾Ih wdrïNfha uqo,a yd uqo,a iudk oE 11 (5,780.89) (383.90) (6,210.92) (608.88)j¾Ih wjidkfha uqo,a yd uqo,a iudk oE 11 84.44 (5,780.89) (275.97) (6,210.92)
msgq wxl 59 isg 99 olajd we;=<;a .sKqïlrk m%;sm;a;s yd igyka uQ,H m%ldYk j, jeo.;a fldgila fõ'
uqo,a m%jdy m%ldYkh
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
59
uq,H m%ldYk i`oyd igyka
1' idx.ñl f;dr;=re
1'1 idudkH
iud.u
› ,xlka .=jka iud.u ^—iud.u˜& › ,xldj ;=< ixia:dms;
l< j.lSu iSudiys; iud.uls' iud.fï ,shdmÈxÑ ld¾hd,h
yd m%Odk jHdmdr ia:dkh .=jka uOHia:dkh" nKavdrkdhl
cd;Hka;r .=jkaf;dgqm<" lgqkdhl" › ,xldj hk ,smskfhys
msysgd we;'
taldnoaO uQ,Huh m%ldYkhka iud.u iy tys wkqnoaO
wdh;kfhka iukaú; fõ' ^tlaj .;a l, iuQyh jYfhka
yeÈkafõ'& thgu wh;a jQ yÿkd.; yels uõ iud.ula iud.u
i;= fkdfõ' iud.u hkq iuQyfha mru uõ iud.u fõ'
1'2 uQ,sl l%shdldrlï yd fufyhqïj, iajNdjh
iud.u
u.Ska" .=jka NdKav yd .=jka ;eme,a m%jdykh i|yd cd;Hka;r
jYfhka ksYaÑ; ld,igyka iys;j iy rys;j › ,xldj ;=<
.=jka m%jdylhd jYfhka .=jka fiajd l%shd;aul lsÍu iud.fï
uQ,sl l%shdldrlï fõ' nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jkaf;dgqmf<a
iy u;a;, rdcmlaI .=jkaf;dgqmf<a .=jka m¾hka; fiajd
iemhSu" .=jka hdkd ;=< ;Srenÿ rys; NdKav úlsŒu" wNHka;r
yd ndysr ixpdrl ksjdvq meflac wf,ú lsÍu iud.fï wfkl=;a
m%Odk lghq;= w;r fõ' iud.fï oaú;Shsl fiajd lghq;= iukaú;
jkqfha f;jk md¾Yjj,g kv;a;= fiajd iemhSu;a" .=jkahdkd
fufyhqï fiajd i,id §u;a" .=jka fiajd wdY%s; mqyqKq jevigyka
fufyhùu;a hkdÈfhks'
mßmd,s; iud.u - › ,xlka flagßka ,sñgâ
› ,xlka flagßka ,sñgâ ^—mßmd,s; iud.u˜& iud.fï uQ,sl
l%shdldrlu jkqfha nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jka f;dgqm< iy
u;a;, rdcmlaI .=jka f;dgqm< Tiafia l%shd;aul jk .=jka
iud.ïj,g .=jka hdkd ;=< wdydrmdk iemhqï fiajd i,id §uh'
iud.fï oaú;Shsl fiajd ;=< fmdÿ yd .=jka u.S ud¾.ia: wjkay,a
l%shd;aul lsÍu" f,dkavß fiajd iemhSu yd .=jka .uka u.S ud¾.
ia: fydag,h l<ukdlrKh hkd§ lghq;= we;=,;a fõ'
1'3 ksl=;=j i|yd wêldßh ,ndÿka Èkh
2018 ud¾;= ui 31 jk Èfkka wjika j¾Ih i|yd jQ uq,H m%ldYk
ksl=;a lsÍu i`oyd 2019 fmnrjdß 28 jk Èk wOHË uKav,h
úiska wêldßh ,ndfok ,§'
2' fmdÿ .sKqïlrk m%;sm;a;s
2'1 ms<sfh< lsÍfï moku
iud.fï iy iuqyfha uq,H m%ldYk ms<sfh< lrkq ,en we;af;a
WmÑ; moku u; iy idOdrK jákdlula u; ñkqï lrkq ,nk
bvï yd f.dvke.s,s iy .=jkahdkdia: uq¿;ekaf.hs WmlrK
yereKq úg ft;sydisl msßjeh moku u;h'
fjk;a whqrlska i|yka lr fkdue;s úg yer ish¨u w.hka ›
,xld remsh,a j,ska bÈßm;a lrkq ,nk w;r wdikak ñ,shkg
jghd we;'
2'1'1 wkql+,;d m%ldYh
› ,xld jr,;a .KldêldÍ wdh;kh úiska ksl=;a lrk ,o ›
,xld .sKqïlrK m%ñ;s j,g wkql+,j iud.fï iy iuqyfha uq,H
m%ldYk ilia lr we;' fuu uq,H m%ldYk ilia lsÍu yd bÈßm;a
lsÍu 2007 wxl 07 ork iud.ï mk; yd wkql=, fõ'
2'1'2 ixikaokd;aul f;dr;=re
iuqyh úiska wkq.ukh lrk ,o .sKqï m%;sm;a;s yd weia;fïka;=
bl=;a j¾Ifha .sKqï m%;sm;a;s yd weia;fïka;= iuÕ wkql=, fõ'
m%j¾;k j¾Ifha .sKqï bÈßm;a lsÍu yd wkql=, jk mßÈ wjYH
wjia:dj,§ bl=;a j¾Ifha ixLHd o;a; yd jels LKav kej;
ilid we;' uq,H m%ldYk j,g isÿlr we;s m%;sj¾.SlrKhka 30
jk igyfkys wkdjrKh lr we;'
2'2 taldnoaO lsÍfï moku
taldnoaO uq,H m%ldYk j, iud.fï yd tys mßmd,s; iud.
fï 2018 ud¾;= ui 31 jk Èk olajd jQ uq,H m%ldYk wvx.=
fõ' wfhdack,dNShd iu`. iuqyhg úiska mj;ajdf.k hkq ,nk
lghq;= ksid Woa.;jk úp,H m%;s,dN i`oyd iuqyh ksrdjrKh
ùu fyda ta i`oyd ysñlula u; iy tys n,h uÕska wod<
wfhdack,dNShd blaujd tlS m%;s,dN flfrys n,mEug iuqyhg
we;s yelshdj u; md,kh w;am;a lr.; yel' jHdmdr iud.u
i;=j my; i|yka oE we;akï" iy we;akï muKla iud.u úiska
wdfhdack,dNshl= ksYaÑ;ju md,kh lrkq ,nhs'
4 wdfhdack,dNshd flfrys jQ n,h $ ^tkï wdfhdack,dNshdf.a
wod< lghq;= fufyhùu i|yd iud.ug m%j¾;k yelshdj
,ndfok oekg mj;sk ysñlï&
4 wdfhdack,dNshd iuÕ isÿlrk jHdmdr lghq;= ksid Woa.;jk
úp,H m%;s,dN flfrys ksrdjrKh fyda ysñlu
4 tlS m%;s,dN flfrys n,mEu i|yd wdfhdack,dNshd
iïnkaOfhka n,h Ndú;d lsÍfï yelshdj'
md,kfha uQ,sl wx. ;=fkka tllg fyda Bg jeä .Kklg
fjkialï isÿj we;s nj wod< idOl fyda wjia:dkq.; ;;ajhka
uÕska yeÕfõ kï" iuQyh úiska wdfhdack,dNshl= md,kh
lrkafkao fkdlrkafkao hkak ;SrKh lsÍug iuqyh m%;s
we.hqula isÿ lrhs' iuqyh mßmd,s; iud.ul md,kh ,nd.;a
l,ays mßmd,s; iud.fï taldnoaO ùu wdrïN jk w;r iud.ug
mßmd,s; iud.u iïnkaOfhka mj;akd md,kh wysñjQ úg
taldnoaO ùu k;r lrhss'
,dNh fyda w,dNh iy fjk;a úia;S¾K wdodhug wh;a tla tla
wx. iud.fï fldgia ysñhka fj; wdfrdamKh flf¾' wjYH
wjia:djkays§" iuqyfha .sKqï m%;sm;a;s yd mßmd,s; iud.fï
.sKqï m%;sm;a;s wkqrEm lsÍu i`oyd mßmd,s; iud.fï uq,H
m%ldYj,g .e,mqï isÿflf¾' ish¨ wka;¾ iuqy j;alï yd
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
60
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
j.lSï" ysñlu" wdodhï" úhoï yd iuqyhg wh;a idudðlhska
w;r .Kqfokqj,g wod< uqo,a m%jdy taldnoaO lsÍfï ld¾hfha§
iïmq¾Kfhkau bj;a lrkq ,nhs'
mßmd,s; iud.ul md,kh wysñù hdulska f;drj ysñldÍ;ajh
fjkia fõ kï th ysñlï .Kqfokqjla f,i .sKqï.; lrkq ,nhs'
mßmd,s; iud.ul md,kh wysñfõ kï" wod< j;alï" j.lSï yd
ysñlfuys fjk;a wx. y`ÿkd fkd.kakd w;r ta ksid Woa.;jk
hï ,dNhla fyda w,dNhla fjf;d;a tajd ,dNfhys fyda w,dNfhys
yÿkd.efka" r|jd .kq ,nk wdfhdackhla fjf;d;a" th idOdrK
w.hla u; y`ÿkd.kS'
2'3 jeo.;a .sKqïlrk weia;fïka;=" Wml,amk iy
úksYaphka
taldnoaO uq,H m%ldYk ilia lsÍfï§ j;alï" j.lSï" wdodhï
yd úhoï ms,sn| jd¾;d jQ .Kka m%udK flfrys yd wod<
jd¾;d lrk Èkhg isÿlrk fy<sorõ lsÍï flfrys n,mEï
l, yels úksYaphkag" weia;fïka;=j,g yd Wml,amkhkag
t<öug l<ukdlrKhg isÿfõ' m%Odk úksYaphka" weia;fïka;=
yd ta yd ne÷Kq Wml,amkhka ksrka;rj l%shd;aul jk mokula
u; we.hSug ,lajk w;r tajd ft;sydisl w;aoelSï u;o"
wjia:dkq.;j idOdrK hehs úYajdi lrk wkd.; isÿùïj,
wfmalaIdjka o we;=<;a fjk;a idOl u;o mokï fõ'
úIhdkqnoaO fukau uq,H m%ldYk ;=, y`ÿkd .efkk w.hka u;
jeo.;a n,mEula we;s lrkakdjq wfkl=;a oE w;r my; oelafjk
úksYaphka" weia;fïka;= yd Wml,amk fhdod .kq ,efí'
^w& úksYaphka
^1& wLKAv meje;au
3 jk igyfkys wkdjrKh lr we;s mßÈ fuu uq,H m%ldYk
ilia lr iy bosßm;a lr we;af;a wLKAv meje;au moku u;h'
^2& wiïNdjH j.lSï - kvq lghq;=
25'3 jk igyfkys wkdjrKh lr we;s mßÈ m%j¾;k uq,H
j¾Ifha wjidkh jk úg úúO md¾Yjlrejka iuÕ iuqyh
kvq lghq;= .Kkdjlg t<U we;' wOHË uKav,h iud.
fï kS;s{hkaf.a Wmfoia úuid ne,Sfuka wk;=rej tla tla kvq
lghqq;= j, ;;a;ajh we.hqug ,la lrk w;r wkd.;fha§ iïm;a
.,dhEula mj;S hhs ksYaph l<fyd;a ta i|yd wjYH m%;smdok
isÿ lrkq ,nhs'
^3& uq,H yd fufyhqï l,anÿ
ish¨ wjodkï j, yd m%;s,dNj, ysñldÍ;ajh iuQyh fj;
udre jk lsishï l,anÿ j¾.SlrKh flfrkqfha uq,H l,anoaola
f,ih' wod< j¾.SlrKh ;SrKh lsÍfuys,d i,ld nef,kqfha
wod< .kqfokqfjys jk wdldrh fkdj tys yrhhs' my; i|yka
idOl wka;¾.; jk kuq;a tu idOl j,g muKla isudù ke;'
j;alfuys whs;sh l,anÿlrh úiska l,anÿ ld,iSudj wjidkfha§
l,anÿ ,dNshd fj; mjrd § we;ao hk j." l%shdldÍjk ÈkfhaoS
idOdrK w.hg jvd m%udKj;a wvq wfmalaIs; ñ,lg j;alï
ñ,§ .ekSu i|yd l,anÿ ,dNshd fj; úl,amhla we;ao hk j."
j;alfuys ysñlu mjrd fkdue;s jqjo tys wd¾Ól wdhq ld,fhys
jeä m%udKhla l,anÿ ld,iSudj ùu iy wju l,anÿ f.ùfuys
j¾;udk jákdlu ish¿u l,anÿ j;alï j, idOdrK w.fhys
jákdlu j;a fõo hk j.'
^wd& weia;fïka;=
^1& foam<" msßh; yd WmlrK iy wiamDYH j;alï laIh
ùu$l%ulaIh ùu
foam<" msßh; yd WmlrK hk j;alïj, wfmalaIs; m%fhdackh
yd wd¾Ól wdhqld,h mokï lr .ksñka tajdg hï M,odhS
Ôjld,hla yd wjfYaI jákdlula l<ukdlrKh úiska mjrkq
,nhs' foam<" msßh; yd WmlrK hkdÈhg wh;a wjfYaI
w.h iy M,odhS Ôjld,ho tla tla jd¾;d lrk Èkg tajdfha
laIhùï$l%ulaIh l%uho l<ukdlrKh úiska iudf,dapkh lrk
w;r" fuu j;alï i`oyd fmr isÿl< weia;fïka;= yd tajdfha
whs;uhka ;=< wvx.= wd¾Ól m%;s,dNj, mßfNdack rgdj iuÕ
th wkq.;jk njgo iy;sl lrkq ,nhs' fuu j;alïj, M,odhS
Ôjld,h yd wjfYaI jákdlï j, fjkialï wkd.; laIh
whlsßïys ixfYdaOk j,g fya;=úh yelsh' ^2'4'3 ^wd& iy 2'4'4
m%;sm;a;s mßYS,kh lrkak&
^2& ksrka;r mshdir jevigyk
,ndÿka ,l=Kq m%odk wdodhfuys fjkuu y÷kd.efkk wx.hla
f,i .sKqï.; flf¾' ,ndÿka ,l=Kq m%odk i`oyd fjkal< wod<
m%;sIaGdj tajdfha idOdrK w.h u; mokïj fjkalrkq ,nk
w;r taldnoaO uq,H ;;a;ajh m%ldYkfhys j.lSula ^ú,ïNS;
wdodhula& f,i .sKqï.; flf¾'
ie;mqï ,ndÿka ,l=Kq m%odk jákdlfuys idOdrK w.h ksYaph
lsÍu i|yd weia;fïka;=lrK Ys,am l%u Ndú;d lrk w;r
wxYhla i`oyd .dia;=j" .=jka .uka Wiia lsÍï yd yjq,aldr
m%odk jeks idOl .Kkdjla i`oyd nr ;enQ idudkHhla ksremKh
fõ' idOdrK w.h .Kkhg wod< moku jYfhka ft;sydisl
m%jK;djka fhdod .efka'
idudðl idudðldjka úiska ksoyia lr.kq ,efn;ehs wfmalaIs;
ie;mqï i|yd iy l,a bl=;a ie;mqï i|yd" ie;mqïj, idOdrK
w.h fjkqfjka .e<mqï isÿflf¾'
ie;mqfuys idOdrK w.h ksYaph lsÍfuys,d fhdod.efkk
fhojqïj, úúO;ajh ksid tys úksYaph hï uÜgulska
l<ukdlrKh úiska l%shdjg kxjkq ,efí'
^3& kv;a;= ixÑ;h
kv;a;= iïnkaOfhka jQ tlÕ;ajhg m;a fldkafoais u; mokïj"
fufyhqï l,anÿ hgf;a mj;akd .=jka hdkd yd tkaðka lSmhla
fjkqfjka wod< nÿlrejkag iud.u úiska udisl f.ùï isÿ lrhs'
fuu udisl f.ùï mokï jkqfha mshdir lrk ,o meh iy pl%
.Kk wkqjh' wdmiq whlr yels jákdlï j, jvd;a fhda.H
weia;fïka;= u; mokïj tlS f.ùï j, wdmiq whlr .ekSfï
yelshdj ms,sn|j l<ukdlrKh l,ska l, we.hSï isÿ lrhs'
lsishï j;alul OdrK w.h tys wdmiq whlr .;yels uqo,
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
61
blaujk úg tu j;alu ydkslrKh jQ j;alula fia i,ld th
wdmiq whlr .; yels jákdlu olajd ,shd my; ouhs' ^6 jk
igyk mßYS,kh lrkak&
^4& .=jka hdkd kv;a;= iy msßjeähd úhoï i|yd
m%;smdokh
kv;a;= lghq;= ioyd tlÕ;ajhg m;a l,anÿ .súiqï
fldkafoaisj,g wkqj .=jkahdkd l|" .=jkahdkd tkaðka yd tajdfha
f.dvneiqï WmlrK iïnkaO úYd, kv;a;= lghq;= bgq lsÍug
iud.u ne£ isà' msßlaiqfï iajdNdjh u; ld,h fhoùu yd
Ndú;h u; mokïj uq,H m%ldYk ;=< úYd, kv;a;= lghq;=
wdY%s; msßjeh i|yd jk m%;smdok isÿlrhs' fuu m%;smdok ;SrKh
lsÍfuysoS" wod< mßlaId lsÍu isÿ lsÍfï wjia:dfõ§ mj;akd
j;alïj, weia;fïka;=.; ;;a;ajh u;" fhoúh hq;= wuqøjH
yd oeßh hq;= fmdÿld¾h msßjeh u; iy wod< mßlaId lsÍï
isÿ l< hq;= jkakdjQ wjia:dj u; iqÿiq Wml,amkj,g t<fò'
fuu Wml,amkj,g t<fUkqfha w;S; w;aoelSï u; jk w;r
tajd i;H uÜgug wdikak nj ;yjqre lr.ekSu i`oyd ksrka;r
iudf,dapkhg ,lalrkq ,efí' m%;smdok flfrys ie,lsh hq;=
whqßka n,mEï we;slrk Wml,amk yd weia;fïka;= lsÍï ;=<
isÿjk hï ixfYdaOk fjkqfjka uq,H m%ldYk ;=< .e,mSï isÿlrkq
,efí'
^5& .=jka m%jdyk fiajd wdY%s; iDcq fufyhqï úhoï i|yd
m%;smdok
.=jka m%jdyk fiajd fufyhqï ld¾h j,oS bkaOk .dia;=" hdkd
ìï fufyhqï .dia;=" f.dvnEï yd .d,alr ;eîfï .dia;=" wydr
mdk$ m%fõYm;a fjkalrjd .ekSfï moaO;s$ .=jka .uka fjkalrjd
.ekSfï .dia;= iy f;dr;=re ;dlaIKh wdY%s; .dia;= jeks iDcq
úhoï iïnkaOfhkajQ úúO m%;smdok fjkalsÍug wksjd¾hfhkau
isÿfõ' Bg wod< weia;fïka;= yd ta wdY%s;j fhdod .efkk
Wml,amk w;S; w;aoelSï u;;a" wjia:dfkdaÑ; mßÈ idOdrK
fõhehs úYajdi flfrk fndfyda wksl=;a idOl u;o mokï jk
w;r bka Woa.; jk m%;sM, jd¾;d lrkq ,nk ld,mßÉfþofha
wjidkfhaoS j.lSïj, OdrK w.h u; m%;smdok fjka lsÍu u;
moku fõ'
^6& f;d.
ks;H f;d. .Kkh lsÍfï mokul msysgd f;d. j, meje;au yd
m%fhdackj;aNdjh" iud.u iudf,dapkh lrhs' h,a mek .sh f;d.
iy$fyda f;d.j, wdmiq whlr.; yels jákdlfuys wvqùula
iïnkaOfhka l<ukdlrKh ;SrKh l, úg ta i|yd m%;smdok
isÿlrhs'
^7& uq,H fkdjk j;alï ydkslrKh
hï j;alula ydkslrKhg m;aù we;s njg hï idlaIs ;sfíoehs
fidhd ne,Sug tla tla jd¾;d lrk Èkg iuqyh úiska ;lafiare
lrhs'
fkf.jd we;s ld, iSudj iy tajd wdmiq whlr .ekSug we;s
yelshdfõ wúksYaÑ;Ndjh iïnkaOfhka mj;akd l<ukdlrKh
okakd fjk;a idOl u; tu ydkslrKh weia;fïka;= lsÍug ;u
úksYaphka l<ukdlrKh úiska Ndú;d lrkq ,nhs'
^8& uq,H j;alï ydkslrKh
hï uq,H j;alula fyda uq,H j;alï iuqyhla ydkslrKhg
m;aù we;s njg jdia;úl idlaIs ;sfíoehs tla tla jd¾;d lrk
Èkg iuqyh úiska ;lafiare lrhs' fkf.jd we;s ld, iSudj
iy tajd wdmiq whlr .ekSug we;s yelshdfõ wúksYaÑ;Ndjh
iïnkaOfhka mj;akd l<ukdlrKh okakd fjk;a idOl u; tu
ydkslrKh weia;fïka;= lsÍug ;u úksYaphka l<ukdlrKh
úiska Ndú;d lrkq ,nhs'
^9& ú,ïî; nÿ
j;alï yd j.lSï j, nÿ mokfï yd .sKqïlrk mokfï
fjkialï j,ska yg.kakd jQ ish¿u nÿjk yd wvql< yels
;djld,sl fjkialï u; ú,ïNS; nÿ j;alï yd j.lSï .Kkh
lr iy 24 jk igyfjys wkdjrKh lr we;' ú,ïNS; nÿ
;lafiare lsÍfïoS" uQ,H m%ldYk j, y`ÿkd.ekSu$wkdjrKh lsÍu
i`oyd ;djld,sl fjkialï wkd.;fhaoS nÿjk$wvql, yels oehs
;SrKh lsÍug m%udKd;aul úksYaphka fhdodf.k we;'
^we& Wml,amk
^1& ks¾Kh lrk ,o m%;s,dN ie,eiau
› ,xldfõ isg fiajh lrk ld¾h uKav,j,g wh;a úY%du
m%;s,dN ie,eiafuys msßjeh ;SrKh lfrkqfha wdhq.Kl
;lafiarejla fhdod .ekSfuks' tu wdhq.Kl ;lafiarej mokï
jkqfha fmd<S wkqmd;h" jegqma j¾Ok wkqmd;h" úfYaI jdßl"
úY%du .ekSfï jhi yd iud.fï wLKav meje;au hk lreKqj,g
wod< Wml,amk u;h' ie,iqfuys mj;akd È.= ld,Sk iajNdjh
fya;=fjka tn÷ weia;fïka;= ie,lsh hq;= uÜgfï wúksYaÑ;;d
j,g hg;a fõ' ^2'4'16 igyk mßYS,kh lrkak&
^2& foam<" msßh; yd WmlrK m%;Hd.Kkh
iajdëk iqÿiqlï ,;a ;lafiarelrefjl=f.a fiajh ,nd .ksñka
bvï iy f.dvke.s,sj, iy .=jka hdkd uq¿;ekaf.hs WmlrK
m%;Hd.Kk w.h u; ukskq ,efí' idOdrK w.h ;SrKh lsÍu
ms‚i tlS ;lafiarelre Wml,amk iy ;lafiare Ys,am l%u Ndú;d
lrhs' wod< ;lafiare lsÍfï moku 4 jk igyfkys fy<sorõ lr
we;'
2'4 jeo.;a .sKqïlrK m%;sm;a;sj, idrdxYh
2'4'1 úfoaY jHjydr uqo,a mßj¾;kh
iuQyfha l%shd;aul jk yd bÈßm;a lsÍfï jHjydr uqo, jk
Y%S ,xld remsh,a j,ska uq,H m%ldYk bÈßm;a lr we;' úfoaY
jHjydr uqo,ska isÿjk .kqfokq tajd isÿjk Èkhg j,x.=
l%shd;aul jHjydr uqo,a wkqmd;hg wkqj uq,sl jYfhka jd¾;d
lrhs' úfoaY jHjydr uqo,ska we;s uq,H j;alï yd j.lSï jd¾;d
lrk Èkhg j,x.= l%shd;aul jHjydr uqo,a wkqmd;hg kej;
mßj¾;kh lrkq we;' fuys m%;sM,hla f,i we;sjk ,dN iy
w,dN" ,dN fyda w,dN m%ldYkh ;=< y÷kd .kq ,efí' úfoaY
jHjydr uqo,l ft;sydisl msßjehg .Kkh flfrk uq,Huh
fkdjk whs;u wod< uq,a .kqfokqj isÿjQ Èkfha mej;s úksuh
wkqmd; Ndú;hg .ksñka mßj¾;kh lrkq ,efí'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
62
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
2'4'2 nÿlrKh
^1& m%j¾;k wdodhï nÿ
iud.u
^w& foaYSh nÿlrKh
2011 wxl 22 ork foaYSh wdodhï ^ixfYdaOk& mk;ska ixfYdaê;
2006 wxl 10 ork foaYSh wdodhï mkf;a úêúOdk hgf;a 2011
wfma%,a 01 osk isg 2021 ud¾;= 31 osk olajd l%shd;aul jk oi
wjqreÿ nÿ ksoyia ld,hla i`oyd iud.u iqÿiqlï ,eîh' flfia
fj;;a 2017 wxl 24 ork foaYSh wdodhï mk; n,d;aul ùu
iu`. 2018 wfm%a,a 01 osk isg n,meje;afjk mßos ish¿u jHdmdr
lghq;= i`oyd wdodhï nÿ f.ùfï j.lSula iud.ug we;'
^wd& tf;r nÿlrKh
oaú;aj nÿ .súiqï l%shd;aul fkdjk rgj,a ;=, ;u fufyhqï
lghq;= u; nÿ f.ùug iud.u j.lSug hg;afõ' flfia jqjo"
iud.ug we;s bÈßhg f.k .sh nÿ w,dN fya;=fjka m%j¾;k
j¾Ih ;=, iud.u iïnkaO lsisÿ j.lSula fkdue;'
mßmd,s; iud.u - Y%S ,xlka flagßka ,sñgâ
wdodhï nÿ úhoï ;=< m%j¾;k yd ú,ïNS; nÿ wvx.=fõ' ysñlu
;=< yÿkd.; hq;= ysñlu ;=< iDcqju y÷kd .efkk whs;uhka
yer wdodhï nÿ úhou ,dNh fyda w,dNh ;=, y÷kd .efka'
wdfhdack uKav,h iuÕ we;slr .;a .súiqu wkqj" .=jkahdkd ;=<
jQ uq¿;eka f.j,aj,ska yd .=jka u.S ud¾.ia: wjkayf,ka Wmhk
wdodhu 2021 uehs ui 31 osk olajd wdodhï noafoka ksoyia fõ'
fjk;a m%Njhka fj;ska Wmhk wdodhu idukH nÿ wkqmd; hgf;a
noaog j.lSfuka nef`oa'
^2& ú,ïNS; wdodhï nÿ
j;alï yd j.lSï j, nÿ mokfï yd tajdfha uq,Huh jd¾;dlrK
ld¾hhka i|yd jQ OdrK w.hka w;r jd¾;d lrk Èkg mj;akd
;djld,sl fjkialï ms,sn| j.lSï l%ufõo Ndú;d lrñka
ú,ïNS; wdodhï nÿ iïmdokh lrhs'
2'4'3 foam<" msßh; yd WmlrK
^w& msßjeh yd ;lafiare lsÍu
foam<" msßh; yd WmlrK j, ish¨u whs;u uQ,sl jYfhka
msßjehg jd¾;d lrkq ,nhs' w;alr .ekSï fyda bÈlsßu i`oyd
iDcqj wdfrdamKh l, yels úhoï msßjehg we;=,;afõ' bvï
yd f.dvke.s,s iy .=jkahdkd uq¿;ekaf.hs WmlrK hkdosh
miqld,Skj m%;Hd.Kkh lrk w;r tu m%;Hd.Ks; foam<" msßh;
yd WmlrK hï laIhùï yd ydkslrKhka wvql< m%;Hd.‚;
w.hg bÈßhg f.k hkq ,efí' wfkl=;a ish¨ foam<" msßh; yd
WmlrK laIhùï yd$fyda iuqÉÑ; ydkslrK w,dN fjf;d;a
tajdo wvql< ft;sydisl msßjeh u; jd¾;d lrhs'
iudk j;alulg wh;a óg fmr ,dN fyda w,dN m%ldYkfhys
y÷kdf.k we;s m%;Hd.Kk wvqùula lrd th m%;sj¾;kh
jk;dla ÿrlg yereKqúg" bvï yd f.dvke.s,s iy .=jka hkdia:
uq¿;ekaf.ys WmlrK m%;Hd.Kk w.hg ñkqïlrKh lrk
w;r ´kEu m%;Hd.Kk w;sßla;hla fjk;a úia;SrK wdodhï
;=, yÿkd.kakd w;r iy ysñlu ;=< jQ m%;Hd.Kk ixÑ;h ;=<
iuqÉÑ; lrkq ,efí' m%;Hd.Kk W!k;djhla ,dN fyda w,dN
m%ldY ;=< y÷kd .efkkqfha" j;alï m%;Hd.Kk ixÑ; ;=, y÷kd
.kq ,nd we;s tu j;alug wod< oekgu;a mj;akd w;sßla;hla
th ys,õ lrk ;dla ÿrlgh' m%;Hd.‚; j;alul idOdrK w.h
tys OdrK w.hg úYd, fjkila isÿfkdlrk njg iy;sl jkq
ms‚i j;alï ;lafiare lghq;= m%udKj;a f,i isÿ flf¾' wod<
whs;uh wdY%s; wkd.; wd¾Ól m%;s,dN iud.u fj; .,d ta kï
fyda wod< msßjeh úYajdiodhl whqßka ueksh yels kï miqj
we;sjk msßjeh wod< j;alfuys OdrK w.h ;=< wka;¾.; lsÍu
fyda fjkuu j;alula f,i y÷kd .efka'
w¨;ajeähd yd kv;a;= msßjeh tajd orkq ,nk ld,mßÉfþoh ;=<
,dN fyda w,dN m%ldYkhg wh flf¾'
foam<" msßh; yd WmlrK ;=< my; i|yka wfkl=;a oE we;=,;a
fõ'
^1& .=jkahdkd N%uKuh wu;r fldgia
iamDYH j;alï f,i ie,flk .=jkahdkd N%uKuh wu;r fldgia
uQ,sl jYfhka mssßjeh u; jd¾;d lr tys weia;fïka;=.; M,odhS
Ôjld,h mqrd laIh lrkq ,nhs' fuu whs;uh —.=jkahdkd wdY%s;
WmlrK˜ hgf;a j¾. lr we;'
^2& m%d.aOk fkdksñ
m%d.aOk fkdksñ tajd w;alr.;a Èkfha isg jev ia:dmk Èkh
olajd ork ,o ish¨ úhoï we;=<;a msßjehg jd¾;d lrhs' jev
ia:dmkh l< úg m%d.aOk fkdksñ foam<" msßh; yd WmlrK
hgf;a iqÿiq ldKavh fj; udre lr tys weia;fïka;= .; M,odhS
Ôjld,h mqrd laIh lrkq ,nhs'
^wd& laIhùu
iskaklalr bvï yereKq úg ish¨u foam<" msßh; yd WmlrK
hkdÈfhys msßjeh fyda ;lafiarej u; ir, ud¾. l%uh fhdod
.ksñka my; oelafjk weia;fïka;=.; M,odhS Ôjld,h mqrd
iudk jdßlj,ska lmd yeÍu i`oyd laIhùï i|yd jQ m%;smdok
.Kkh lrkq ,efí'
.=jka hdkd wdY%s; WmlrK - jir 08 la fyda l,anÿ ld, iSudj
hk ld, foflka wvq ld, iSudj
mqrd
msßh; yd WmlrK - WmlrKfha j¾. u; mokïj
jir 3-10 olajd ld,mßÉfþo mqrd
f.dvke.s,s - jir 15 isg 50 olajd wfmalaIs;
M,odhS Ôjld,h mqrd
fufyhqï l,anÿ u; jQ .=jkahdkd jeäÈhqKq lsÍï - jir 10 la
fyda l,anÿ ld, iSudj hk ld, foflka wvq ld, iSudj mqrd
iqkanqka w.h" M,odhS Ôjld,h yd laIh lsÍfï l%uh tla tla
jd¾;dlrK Èkg iudf,dapkh lrk w;r iqÿiq mßos wod<
.e,mSï isÿlrhs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
63
by; i|yka laIh lsÍï wkqmd; bÈßm;a l< ish¨
ld,mßÉfþoj,g wod< fõ'
^we& y÷kd fkd.ekSu
lsishï foam<"msßh; yd WmlrK whs;uhla tys Ndú;fhka fyda
bj;a lsÍfuka wkd.; wd¾Ól m%;s,dN we;s fkdjk úg fyda th
bj;a lsÍu u; y÷kd.kq fkd,efí' hï j;alula tfia y÷kd
fkd.ekSfuka we;sjk ´kEu ,dNhla fyda w,dNhla ^bj;a lsÍfuka
,o Y=oaO uqo, iy j;alfï OdrK w.h w;r fjki f,i .Kkh
l<& wod< j;alu y÷kd fkd.kakd j¾Ifha ,dN fyda w,dN
m%ldYkfhys wka;¾.; lrhs'
2'4'4 wiamDYH j;alï
lsishï j;alula ksid we;sjk wkd.; wd¾Ól m%;s,dN wdh;kh
fj; .,dtau iy tjeks j;alïj, msßjeh úYajdiodhl f,i
.Kkh l, yels kï wiamDYH j;alï y÷kd .kq ,efí' ta wkqj
iuqÉÑ; l%ulaIh yd iuqÉÑ; ydkslrK w,dN wvql< msßjeh
u; fuu j;alï uq,H ;;a;ajh ms<sn| m%ldYkfhys jd¾;d lrhs'
wod< oDvdx. whs;uhlska fjkalr.; yels mß.Kl uDÿldx.
hla w;alr .ekSfï fyda jeäoshqKq lsÍfï msßjeh fjka fjka
jYfhka m%d.aOks; lrkq ,nk w;r th ir, ud¾. moku u;
jir 05 la fkdblaujk ld,hla mqrd l%ulaIh lrkq ,efí'
l%ulaIh ld,Éfþoh yd l%ulaIh lsÍfï l%uh tla tla jd¾;d
lrk oskg iudf,dapkh lrkq ,nhs' fuu j;alfï OdrK w.h
wdmiq whlr .; fkdyels nj hï wjia:d.; isÿùï yd fjkialï
wkqj fmkS hkafka kï ydkslrKh i``oyd tu j;alfï OdrK w.h
iEu jd¾;dlrK oskhloSu iudf,dapkh lrkq ,nhs'
2'4'5 l,anÿ
^w& fufyhqï l,anÿ
l,anÿ ld,iSudj ;=< ish¨u wjodkï yd m%;s,dN j,
ysñldÍ;ajh m%udKj;aj l,anÿ oSukdlre úiska l%shdldÍj
r`ojd .kakd l,anÿ" fufyhqï l,anÿ f,i ie,fla' fjk;a
l%uj;a mokula ;=,ska Ndú;d lrkakkaf.a m%;s,dN ld, rgdj
iïnkaOfhka jeä ksfhdackhla fkdlrkakfka kï yer fufyhqï
l,anÿ f.ùï" l,anÿ ld, iSudj mqrd ir, ud¾. mokula u;
,dN fyda w,dN m%ldYkh ;=< fufyhqï úhoula f,i y`ÿkd.kS'
fufyhqï l,anÿ hgf;a j;alï kej; ilia lsÍfï msßjehka m%d.
aOks; lrkq ,nk w;r M,odhS Ôjld,h fyda b;sß l,anÿ ld,h
hk foflka wvq ld,iSudj mqrd laIh lrkq ,efí' 2'4'3 ork
.sKqïlrk m%;sm;a;sh mßYS,kh lrkak
^wd& uQ,H l,anÿ
l,anÿ ÿka whs;ufha ish¨u wjodkï yd m%;s,dN ysñldÍ;ajh
iuQyhg mjrkq ,nk l,anÿ foamf<ys idOdrK w.h fyda Bg
jvd wvq w.hla .kafka kï wju l,anÿ f.ùï j, idOdrK w.h
l,anoafoa wdrïNl wjia:dfõoSu m%d.aOks; flf¾' j.lSïs b;sß
fYaIh u; ia:djr fmd<S wkqmd;hla w;alr .ekSug uQ,H .dia;=
iy l,anÿ j.lSfï wvqùu w;r l,anÿ f.ùï úNckh lrhs'
uQ,H .dia;= ,dN fyda w,dN m%ldYkfhys uQ,H msßjeh ;=,
y`ÿkd.kS'
m%d.aOks; l,anÿ j;alï foam< "msßh; yd WmlrK f,i
fy,sorõ lrk w;r l,anÿ j;alu Ndú;d lsÍfuka iuQyh
m%;s,dN wfmaËd lrk ld,iSudj mqrd laIh lrkq ,nhs' 2'4'3
ork .sKqïlrk m%;sm;a;sh mßYS,kh lrkak
^we& úlsKSSu yd wdmiq nÿoSu
fufyhqï l,anoaol m%;sM,hla f,i úl=Kqï yd wdmiq nÿoSï
iïnkaO .Kqfokq ksid we;sjk ,dN" úl=Kqï j,ska ,efnk uqo,a
m%udKh wod< j;alï j, idOdrK w.h fkdblaujk f;la
tiekska ,dN fyda w,dN m%ldYkh ;=< y`ÿkd .kq ,efí'
2'4'6 f;d.
.=jka hdkd yd f.dvìï fiajd wdY%s; f;d. wuqøjH iy mdßfNdack
øjH hkdosfhka f;d. iukaú; fõ'
f;d. jd¾;d lrkqfha msßjeh w.h yd Y=oaO Wm,íê w.h hk
foflka wvq w.h u;h' f;d. j, msßjeh hkq ish¨ .ekqï
msßjeh" mßj¾;k msßjeh yd tu f;d. j¾;udk ;;a;ajhg f.k
tAu i`oyd ork ,o wfkl=;a úhoïh'
f;d. j, msßjeh .Kkh lsÍu i`oyd nr ;enQ idudkH msßjeh
l%uh fhdod .efka' ish¨u weia;fïka;=.; iïmQ¾K lsÍfï
msßjeh yd úl=Kqula isÿlsÍu i`oyd wjYHjkakd jQ msßjeh
wvqlrk ,o weia;fïka;=.; úl=Kqï ñ, Y=oaO Wm,íê w.h
ksfhackh lrhs'
2'4'7 uQ,Huh fkdjk j;alï ydkslrKh
lsishï j;alula ydkslrKh jQ njg ye`.ùula we;aoehs mÍËd
lsÍug iuQyh úiska tla tla jd¾;d lrk oskg ;lafiarejla
isÿlrhs' tn`ÿ hï ye`.ùula fjf;d;a fyda hï j;alula i`oyd
jd¾Isl ydkslrKh mÍËKhla wjYH jk úg fyda j;alfuys
wdmiq whlr.; uqo, ms<sn`oj iuQyh úiska ;lafiarejla isÿlrhs'
j;alul OdrK w.h tys wdmiq whlr.; yels w.fhys m%udKh
blaujkafka kï j;alu ydkslrKhg m;aj we;ehs i,lk w;r
th wdmiq whlr.; yels w.h olajd lmd yef¾' foam<" msßh;
iy WmlrK hgf;a we;s frdagn,a iy .=jkhdkd u; WiialsÍï
jeks .=jkahdkd wdY%s; j;alï iïnkaOfhka l<ukdlrKh úiska
ydksùu ;lafiare lrkq ,nkafka j;alñka j;alu moku u;
fN!;sl ydks" .=jkahdkd kej; Ndr§u u; fjk;a .=jka hdkd
ioyd Ndú; l< fkdyels l,a bl=;a ùu jeks bxðfkarejka úiska
y÷kd.kq ,nk o¾Ylhka wdY%fhks'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
64
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
2'4'8 idOdrK w.h ñkqïlrKh
iuQyh úiska bvï yd f.dvke.s,s iy .=jkahdkd uq¿;ekaf.hs
WmlrK idOdrK w.h wkqj ñkqïlrKh lrhs' idOdrK w.h
wdY%s; wkdjrKh lsÍï 4 jk igyfkys wkdjrKh lr we;'
idOdrK w.h hkq th ukskq ,nk oskloS fjf<`ofmdf<a
iyNd.Sjkakka w;r ksis .Kqfokqjla ;=<ska j;alula úlsKSu
i`oyd ,eìh yels fyda j.lSula mejÍu i`oyd f.jkq ,nk ñ,hs'
idOdrK w.h uekSfï moku jkqfha hï j;alula úlsKSu fyda
hï j.lSula mejÍu
4 j;alï fyda j.lSï i`oyd uQ,sl fjf<`ofmd<loS fyda
4 uQ,sl fjf<`ofmd<la fkdue;s úg wod< j;alu fyda j.lSu
i`oyd jk jvd;a jdis iy.;u fjf<`ofmd<loS isÿfõ hehs
hk mQ¾j ks.ukh u;h'
iuQyhg uQ,sl fjf<`ofmd< fyda jvd;a jdis iy.;j fjf<`ofmd<
fj; m%fõYh i,id .; yels úh hq;=h'
tn`ÿ j;alïj, idOdrK w.h ñkqïlrKh lrkqfha fjf<`ofmd<
iyNd.sjkakka ;u fyd`ou wd¾Ól wNs,dIhka ;=< l%shd lrkq
we;ehs is;ñka wod< j;alu fyda j.lSu ñ, lsÍfïoS fjf<`ofmd<
iyNd.sjkakka Ndú;d lrkq we;ehs hk Wml,amk Ndú;d lrñks'
uQ,H fkdjk j;alul idOdrK w.h ñkqïlrKfhaoS j;alul tys
by<u iy fyd`ou Ndú;h isÿl< yels fjf<`ofmd<
iyNd.sjkakl=g úlSKSfuka fyda by<u iy fyd`ou Ndú;h
isÿl< yels mßos Ndú;fhka wd¾Ól m%;s,dN W;amdokh
lsÍfuys,d fjf<`ofmd< iyNd.sjkakl=g we;s yelshdj ms<sn`o
ie,ls,a, fhduq lrhs'
idOdrK w.h uekSug" wod< mßos ksÍËKh l, yels fhojqïj,
Ndú;h Wmßu ;;a;ajhg f.k taug iy ksÍËKh l, fkdyels
fhojqïj, Ndú;h wju ;;a;ajhg f.k taug wjYH m%udKj;a
o;a; mj;sk w;r wjia:dkql+,j .e,fmk ñkqïlrK Ys,am l%u
iuQyh úiska fhdod .kq ,nhs'
iuia;hla jYfhka idOdrK w.hñkqïlrKfhaoS jeo.;ajk wvqu
uÜgfï fhojqï u; mokïj idOdrK w.h ukskq ,nk ish¨
j;alñ idOdrK w.h OQrdj,sh ;=< my; úia;r lr we;s mßos
j¾.SlrKh lrhs'
4 01 jk uÜgu - wkkH j;alï fyda j.lSï i`oyd il%Sh
fjf<`ofmd,j,a ;=< jQ ,ehsia;=.;
^fkd.e,mQ& fjf<`ofmd< ñ, .Kka
4 02 jk uÜgu - iDcqj fyda jl%j ksÍËKh l< yels
idOdrK w.h uekSu i`oyd jeo.;a jk wvqu
uÜgfï fhojqï i`oyd ;lafiare Ys,am l%u
4 03 jk uÜgu - ksÍËKh l< fkdyels idOdrK w.h uekSu
i`oyd jeo.;a jk wvqu uÜgfï fhojqï
i`oyd ;lafiare Ys,am l%u
mqkrdj¾;k mokula u; uQ,H m%ldYkj, y`ÿkd .efkk
j;alï yd j.lSï i`oyd tla tla jd¾;d lsÍfï ld,mßÉfþohka
wjidkfha j¾.SlrKh kej; ;lafiarejla ^iuia;hla jYfhka
idOdrK w.h uekSu i`oyd jeo.;a jk wvqu uÜgfï fhojqï u;
mokïj& u.ska Oqrdj,sfhys uÜgu w;r mejÍu isÿù we;ao hkak
iuQyh ;SrKh lrkq ,nhs'
foam<" msßh; yd WmlrK jeks jeo.;a j;alï ;lafiare lsÍu
i`oyd ndysr ;lafiarelrejka iïnkaO fõ' ndysr ;lafiarelrejka
f;dard.ekSfï ks¾Kdhlj, fjf<`ofmd< oekqu" lS¾;su;aNdjh"
iajdëk;ajh iy jD;a;Sh m%ñ;Skag wkqj lghq;= bgq lrkafkao hk
oE we;=,;a fõ' ndysr ;lafiarelrejka iu`. idlÉPd lsÍfuka
miqj tla tla ldrKh iïnkaOfhka l=uk Ys,am l%uh iy fhojqu
Ndú;hg .kafkao hkak ms<sn`oj iuQyh ;SrKh lrhs'
idOdrK w.h fy<sorõ lsÍfï wruqK i`oyd j;alug fyda
j.lSug wod< iajNdjh" .;s ,ËK yd wjodkï fukau by;
úia;r lr we;s mßos idOdrK w.h OQrj,sfha uÜgu hk lreKq
u; mokïj iuQyh úiska j;alï yd j.lSï j, ldKavh ksYaph
lrkq ,efí'
2'4'9 uQ,H WmlrK - uQ,sl y`ÿkd.ekSu yd miqld,Sk
ñkqïlrKh
2'4'9'1 uQ,H j;alï
uQ,H WmlrKfhys .súiqï.; m%;smdok io`yd iuQyh
md¾Yjlrejl= jk úg muKla uQ,H ;;a;ajh m%ldYkfhys uQ,H
j;alï y`ÿkd.kS' ,dN fyda w,dN yryd idOdrK w.h f,i;a"
Kh yd ,eìh hq;= oE f,i;a" mßK;ùu f;la r`ojd .kakd
wdfhdack f,i;a" wf,úh i`oyd mj;sk f,i;a iqÿiq mßos uQ,H
j;alï j¾.SlrKh lrhs' l<uKdlrKh úiska uQ,H j;alï
j¾.SlrKh tys uQ,sl y`ÿkd.ekSfïoS ksYaph lrk w;r tu
j¾.SlrKh r`od mj;skqfha j;alfuys iajNdjh;a j;alï w;am;a
lr.kq ,enQ wruqK;a u;h'
ish¨u uQ,H j;alï uQ,sl jYfhka y`ÿkd.kq ,nkafka idOdrK
w.hgh'
Kh yd ,eìh hq;= oE j,ska iuQyfha uQ,H j;alï wka;¾.;
fõ' tu whs;u j, miqld,Sk ñkqïlrKh" ydkslrKh iy
y`ÿkdfkd.ekSu ms<sn`o iuQyfha m%;sm;a;sh my; oelafõ'
^w& Kh iy ,eìh hq;= oE
Kh iy ,eìh hq;= oE hkq il%Sh fjf<`ofmd,la ;=< ,ehsia;=.;
fkdl< iaÓr fyda ksYaph l< yels f.ùï iys; jHq;amkak fkdjk
uQ,H j;alïh' tjeks j;alï uQ,sl ñkqï lsÍfuka miqj iM,
fmd<s wkqmd; l%uh fhdod.ksñka l%ulaIh msßjehg miqld,Sk
ñkqïlrkh lrhs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
65
^wd& y`ÿkdfkd.ekSu
my; oelafjk wjia:d j,oS uQ,H j;alï y`ÿkd.kq fkd,efí'
- j;alï j,ska uqo,a m%jdy ,nd.ekSfï whs;sjdislï wjika ù
we;s úg'
- j;alï j,ska uqo,a m%jdy ,nd.ekSfï ;u whs;sjdislï iuQyh
úiska mjrd fokq ,en we;s fyda ,enQ uqo,a m%jdy hï mejreï
jevms<sfj,la hgf;a ie,lsh hq;= m%udohlska f;drj f;jk
md¾Yjhlg iïmQ¾Kfhka f.ùu i`oyd hï ne`oshdjlska ne`oS
we;s úg iy ^w& j;alu ksid Woa.;jk ish¨ wjodkï yd
m%;s,dN iuQyh úiska ie,lsh hq;= whqßka mjrd fokq ,en
we;s úg fyda ^wd& j;alfï ish¨ wjodkï yd m%;s,dN iuQyh
úiska ie,lsh hq;= whqßka mjrd fokq ,en fyda r`ojd .kq ,en
fkdue;s uq;a wod, j;alfï md,kh mjrd fokq ,en we;s úg'
^we& uQ,H j;alï ydkslrKh
hï uQ,H j;alula fyda j;alï iuQyhla ydkslrKhg m;ajk
jdia;úl idËs lsishla mj;Soehs tla tla jd¾;d lrk oskhg
jHdmdr iuQyh ;lafiarejla isÿlrkq ,nhs' j;alfuys uQ,sl
y`ÿkd.ekSfuka wk;=rej yg.;a isÿùï tlla fyda lsysmhla ^ork
,o mdvq isÿùula& fyda tlS mdvq isÿùu u`.ska uQ,H j;alul fyda
uQ,H j;alï iuQyfha weia;fïka;=.; wruqo,a .,kh flfrys
úYajdiodhl f,i weia;fïka;= l< yels n,mEula fya;=fjka
j;alula ydkslrKh ù we;ehs lsishï jdia;úl idËs we;s úg
muKla tu uQ,H j;alu fyda uQ,H j;alï iuQyh ydkslrKhg
m;aj we;ehs i,lkq ,efí'
ie,lsh hq;= uQ,H wmyiq;dj,g;a" f.ùï m%udo lsÍïj,g;a"
nxfldf,d;aNdjh fyda fjk;a uQ,H m%;sixúOdk fj; keUqreùfï
iïNdú;dj,g;a Kh.e;shka yd Kh.e;s msßia uqyqK oS we;s nj
ye`.fjk ,ËK ksrEmkh ùu yd wkd.; weia;fïka;=.; uqo,a
.,khkays ie,lsh hq;= wvqùula we;s njg ksÍËKh l, yels
o;a; ksrEmkh ùu hk lreKq j;alï ydkslrKh ùfï idËs ;=<
we;=,;a úh yelsh
^wE& l%ulaIh msßjeh u; bosßhg f.kd uQ,H j;alï
lsishï ydkslrK w,dNhla isÿj we;s njg jdia;úl idËs mj;S
kï tu w,dNhg wod< w.h ukskq ,nkafka j;alfuys OdrK
w.h yd wkd.; weiafïka;= .; uqo,a m%jdyhkays j¾;udk w.h
w;r fjki u;h' wkd.; weia;fïka;= .; uqo,a m%jdyhkays
j¾;udk w.h" uQ,H j;alfï uq,a iM, fmd<S wkqmd;h u; jÜgï
lrkq ,efí'
j;alfuys OdrK w.h oSukd .sKqula fhdod .ekSu u`.ska wvq lrkq
,nk w;r w,dNfha w.h ,dN fyda w,dN m%ldYkh ;=< y`ÿkd.
efka'
ydkslrKh y`ÿkd.kq ,eîfuka wk;=rej yg.;a isÿùula
fya;=fjka miqj tf<fUk j¾IhloS weia;fïka;=.; ydkslrK
w,dNfha w.h jeä fyda wvq fõ kï oSukd .sKqu .e,mSu u.ska
l,ska y`ÿkd.;a ydkslrK w,dNh jeä fyda wvq lsÍu isÿflf¾'
miqj hï lmd yeÍula wdmiq mshjd .ekSula isÿ l< fyd;a tlS
wdmiq .ekSu ,dN fyda w,dN m%ldYkhg ner lrhs'
2'4'9'2 uQ,H j.lSï
› ',x'.s' m% 39 hgf;a jk úIh m:h ;=< uQ,H j.lSï
j¾.SlrKh lrkqfha ,dN fyda w,dN yryd idOdrK w.h
f,i;a" Kh fyda Kh .ekqï "fjk;a uQ,H j.lSï fyda .e,fmk
mßos M,odhS wdrËK we;=,;a wdrËK WmlrK f,i kï l,
jHq;amkak f,ih' iuQyh uQ,sl y`ÿkd.ekSfïoS tajdfha uQ,H
j.lSï j¾.SlrKh ;SrKh lrhs'
ish¨u uq,H j.lSï uQ,sl wjia:dfõoS y`ÿkd.efkkqfha idOdrK
w.hg jk w;r Kh yd Kh .ekqï iïnkaOfhka jk úg tajd
y`ÿkd.efkkqfha .Kqfokq j,g iDcqju we;=,;a l, yels úhoï
u; Y=oaO w.hgh'
iuQyfha uQ,H j.lSïj,g fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE"
nexl= whsrd " Kh yd Kh .ekqï iy uQ,H wemlr .súiqï hkdosh
we;=<;a fõ'
uQ,H j.lSï j, miqld,Sk ñkqïlsÍu r`od mj;skqfha my; úia;r
lr we;s mßos tajdfha j¾.SlrKh u;h'
^w& miqld,Sk ñkqïlrKh
uQ,sl y`ÿkd.ekSfuka wk;=rej fmd<S ork Kh yd Kh .ekqï
miqld,Sk ñkqïlrkhg ,la lrkqfha iM, fmd<S wkqmd; l%uh
fhdod .ksñka l%ulaIh msßjehgh'
^wd& y`ÿkd fkd.ekSu
hï j.lSul ne`oshdj ksoyia lrk fyda wj,x.= lrk fyda
h,amek .sh úg uQ,H j.lSula y`ÿkd fkd.kS'
oekgu;a mj;akd uQ,H j.lSula fjkqjg ie,lsh hq;= fjkia
lï iys; fldkafoais u; tlu Kh iemhqïlrejl=f.ka fjk;a
uQ,H j.lSulska m%;sia:dmkh fõ kï fyda oekgu;a mj;akd
j.lSul fldkafoais ie,lsh hq;= f,i m%;sfYdaOkh fõ kï tn`ÿ
yqjudrejla fyda m%;sfYdaOkh lsÍula uq,a j.lSu y`ÿkd fkd.
ekSula f,i;a kj j.lSula y`ÿkd.ekSula f,i;a i,lkq ,efí'
wod< OdrK w.hkays fjki ,dN fyda w,dN m%ldYkfhys y`ÿkd
.kq ,efí'
^we& uQ,H WmlrK ys,õ lsÍu
uQ,H j;alï fyda j.lSï ys,õ lr iy Y=oaO w.h uQ,H ;;a;aj
m%ldYkfhys jd¾;d lrkqfha
- y`ÿkd.;a uqo,a m%udK ys,õ lsÍu i`oyd oekg n,d;aul l<
yels hï ffk;sl whs;sjdislula yd
- Y=oaO mokula u; mshùug fyda j;alï Wm,íê lsÍug fyda
j.lSï mshùug hï wNsm%dhla ;sfí kï muKs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
66
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
2'4'9'3 uqo,a m%jdy iqrËdlrk ixÑ;h
y`ÿkd.kakd ,o iajlSh úfoaY jHjydr uqo,a Kh m%udKhka"
by< iïNdú;djla iys;j úfYaIfhka y`ÿkd.;a iajlSh úfoaY
jHjydr uqo,a wdY%s;j bmefhka wkd.; wdodhï j,g tfrysj
iqrËdlrK WmlrKhla f,i iud.u úiska kïlr we;' úfoaY
úksuh wkqmd; ;=< isÿjk WÉpdjpk fya;=fjka y`ÿkd.;a úfoaY
jHjydr uqo,a Kh w.hka fjkiaùfuys wjodku yryd iud.u
iqrËdlrKh lrk ,oS'
iqrËdlrK WmlrKh u; isÿjk ,dNh fyda w,dNfha M,odhS
fldgia wh;a fjk;a úia;S¾K wdodhfuys uqo,a m%jdy iqrËdlrK
ixÑ;fhys iDcqju y`ÿkd .efkk w;r hï M,odhS fkdjk
fldgila fjf;d;a th fjk;a fufyhqï f,i ,dN w,dN
m%ldYkh ;=, jyd y`ÿkd.efka' fjk;a úia;S¾K wdodhu f,i
y`ÿkd.;a w.hka uqo,a m%jdy iqrËdlrK .Kqfokqj isÿjk úg
^mqfrdal:kh lrk ,o wdodhu ,efnk Wm,íê jk úg& ,dN
w,dN m%ldYkh fj; udre lrkq ,efí' mqfrdal:kh lrk ,o
.Kqfokqj isÿjkq we;ehs ;jÿrg;a wfmaËd fkdlrkafka kï
fjk;a úia;S¾K wdodhu ;=< l,ska y`ÿkd .;a iuqÉÑ; ,dNh
fyda w,dNh ,dN w,dN m%ldYkh fj; udre lrhs' iqrËdlrK
WmlrK l,a bl=;a jqjfyd;a fyda úl=Kkq ,enqjfyd;a fyda
wjika lr ouk ,o fyd;a fyda m%;siïmdokhlska fyda
mßjgkhlska f;drj l%shd;aul lrkq ,enqjfyd;a fyda wj,x.=
l, iqrËdlrKhla jYfhka kïlrhs kï fjk;a úia;S¾K
wdodhu ;=< l,ska y`ÿkd .;a hï iuqÉÑ; ,dN fyda w,dN wod<
iqrËdlrK .súiqug wkqj mqfrdal:kh lrk ,o .kqfokqj
isÿjk f;la ysñlu ;=< r`ojd .kS'
2'4'10 .=jkahdkd kv;a;= ixÑ;h
fufyhqï l,anÿ .súiqï wkqj .=jka hdkd tkaðka" .=jkahdkd
iels,s iy .=jkahdkd wxf.damdx. hkdosfhys msßjeähd i`oyd
udisl mokula u; l,anÿlrejka fj; lrk f.ùï j,ska .=jka
hdkd kv;a;= ixÑ;h iukaú; fõ' .=jkahdkd tkaðka" .=jkahdkd
iels,s iy .=jkahdkd wxf.damdx. msßjeähd i`oyd ork ,o
úhou^fuf;la ixÑ;hg f.jQ m%udKhka olajd& wod< kv;a;=
lghq;= ksuùfuka miqj tlS ixÑ; yryd l,anÿlrejka fj;ska
iud.u wdmiq wh lr .kS'
.=jkahdkd kv;a;= ixÑ;h tys wod, iajNdjh u; mokïj Kh
iy ,eìh hq;= oE hgf;a j¾.SlrKh lr we;s w;r fuu uQ,H
j;alï ldKavh i`oyd wod< jkakd jQ .sKqï m%;sm;a;sh by;
2'4'9'1 ^w& igyfkys i`oyka lr we;'
2'4'11 fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE
;ekam;= iy fjk;a Kh .e;shka we;=,;a fjf<`o Kh.e;shka
^msßjehg uek we;s ;ekam;= yd fjk;a ,eìh hq;= oE hgf;a
j¾.SlrKh lrk ,o uQ,H fkdjk j;alï yer& j¾.SlrKh
lr .sKqï.; flfrkqfha Kh iy ,eìh hq;= oE jYfhks' wod<
iajNdjh u; mokïj fuu ldKavhg wh;a uQ,H j;alï i`oyd
wod< jk .sKqï m%;sm;a;sh by; 2'4'9'1 ^w& igyfkys i`oyka lr
we;'
2'4'12 wdfhdack
mßmd,s; iud.fï wdfhdackh
iud.fï uQ,H m%ldY ;=< mßmd,s; iud.u wdY%s;j isÿflfrkq
wdfhdack ;djld,slj w.h ySk ùï fkdjk ydkslrKhkag Y=oaO
msßjehg .sKqï .; lr we;'
2'4'13 flá ld,Sk wdfhdack
udi 03 g jeä mßK;Ndjhla iys; nexl= j, we;s ia:djr
j;alï flá ld,Sk wdfhdack fõ' tajdfha l%ulaIh msßjeh u;
flá ld,Sk wdfhdack ñkqïlrKh lrkq ,efí'
2'4'14 uqo,a yd uqo,a iudk oE
nexl=fõ we;s uqo,a" w;e;s uqo,a yd b,a¨ï ;ekam;= iy okakd
uqo,a m%udK j,g jyd mßj¾;kh l< yels yd w.h fjkiaùfï
wvq wjodkula we;s fláld,Sk wê øjYS, wdfhdack jYfhkao
f.k yer oelafõ' uqo,a yd uqo,a iudk oE f,i w¾: ksrEmkh
lrhs'
uqo,a m%jdy m%ldYfhys uqo,a yd uqo,a iudk oE j,g ys`.ysá nexl=
whsrd iy wjysrl, uqo,a j,g Y=oaO jQ nexl=fõ yd w;e;s uqo,a
o b,a¨ï ;ekam;= o we;=,;a fõ' flá l,a msÍfï ld,hla iys;
wfhdacko ^tkï w;alr .ekSfï oskfha isg f;uila ld,hla fyda
Bg wvq& uqo,a iudk oE f,i ie,fla' nexl= whsrd wkdjrKh
lrkq ,nkafka uQ,H ;;a;ajh m%ldYkh ;=, fmd<S Nß; j.lSï
hgf;ah'
2'4'15 m%;smdok
I. idudkH
m%;smdok y`ÿkd.efkkqfha lsishï w;S; isÿùul m%;sM,hla f,i
iuQyh i;=j lsishï m%j¾;k ne`oSula ^ffk;sl fyda iïm%hqla;&
mj;sk wjia:djloS th fíreï lsÍu i`oyd wd¾Ól m%;s,dN j,
wka;¾.; hï iïm;a .,dhEula wjYH jk iy tlS ne`oSfï
jákdlu úYajdiodhl weia;fïka;=jla isÿl, yels úgh'
m%;smdok iuyrla fyda ish,a,u m%;smQ¾Kh l, hq;= hehs iuQyh
wfmaËd lrkafka kï fjkuu j;alula f,i tlS m%;smQ¾Kh
y`ÿkd .efkk uq;a th tfia flfrkqfha wod< m%;smQ¾Kh
ienúkau ksYaÑ; jQ úg muKs' m%;smQrKhkag Y=oaOj fudkhï fyda
m%;smdokhlg wod< úhoï ,dN fyda w,dN m%ldYkh bosßm;a
lrhs'
II. .=jkahdkd kv;a;= yd msßiaiqï úhoï
.=jkahdkd kv;a;= yd msßiaiqï úhoï ^.=jkahdkd j, úYd,
kv;a;= lsÍï" .=jkahdkd tkaðka iy f.dvneiqï WmlrKj,g
flfrk msßjeähd lsÍï yer& iuQyh úiska y`ÿkd.efkkqfha ta
i`oyd úhoï oerE mokula u;h' .=jkahdkd j, úYd, kv;a;=
lsÍï" .=jkahdkd tkaðka iy f.dvneiqï WmlrKj,g flfrk
msßjeähd lsÍï 2'3^wd&^¸¹& jk igyfkys i`oyka lr we;s mßos
.sKqï.; lr we;' "—meh .Kkg wkqj n,Yla;sh˜ f;jk md¾Yj
kv;a;= .súiqï u`.ska wdjrKh l, tkaðka msßjeähd msßjehka
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
67
ioyd wod< .súiqï ld,iSudj uq¿,af,a meh .Kkg wkqj .Kkh
lr tl`.;ajhg m;a iaÒr ñ, m%udKhla wkqj msßjeh úhoï
lrkq ,nhs'
2'4'16 úY%du m%;s,dN ne`oSï
^w& ks¾Kh lrk ,o m%;s,dN ie,eiau - mdßf;daIsl
mdßf;daIslh wod< wKmk;a m%ldrj iud.u iy mßmd,s; iud.u
úiska f.úh hq;= ksYaÑ; m%;s,dN ie,eiauls' wod< kS;Ska hgf;a
weia;fïka;= lrkq ,nk úfoaYSh uOHia:dk i`oyd yer ks¾Kh
lrk ,o m%;s,dN ie,iqïj, j¾;udk w.h iEu jirlu
wdhq.Kl{fhl=f.a Wmfoia iys;j wkqudkl, tall Kh l%uh
fhdod.ksñka iuQyh úiska .Kkh lrkq ,nhs'
iuQyh úiska ks¾Kh lrk ,o m%;s,dN ie,iqï j,ska we;sjk
wdhq.Kl ,dN$w,dN fjk;a úia;S¾K wdodhu ;=< y`ÿkd.kakd
w;r ks¾Kh lrk ,o m%;s,dN ie,iqï j,g wod< úhoï ,dN
fyda w,dN m%ldYkh ;=< y`ÿkd.kS'
mdßf;daIsl j.lSï ndysr f,iska wruqo,a ,nd fkd.kS' fuu
whs;u uQ,H ;;a;aj m%ldYkfhys fjk;a os.=ld,Sk j.lSï
hgf;a j¾. lr we;' tf;r ia:dk.;j /lshdfõ ksr; fiajl
fiaúldjka wdjrKh jkqfha Tjqka mosxÑ i;aldrl rgj,g wod<
iudc wdrËK fhdackdl%u hgf;ah'
^w& ks¾Kh lrk ,o odhl;aj ie,eiqï - fiajl w¾:idOl
wruqo, iy fiajd kshqla;sNdr wruqo,
› ,xldj ;=< fiajfha kshq;= fiajd kshqla;slhka wod< wKmk;a
yd fr.=,dis m%ldrj fiajl w¾:idOl wruqof,a odhl;ajhkag
iy fiajd kshqla;sNdr wruqof,a odhl;ajhkag iqÿiqlï ,nd
isà' fiajl o< mdßY%ñl m%udKfhka 15] la yd 3] l m%udKhla
ms<sfj,ska fiajl w¾:idOl wruqo,g iy fiajd kshqla;sNdr
wruqo,g iud.u úiskao 12] la yd 3] la jQ m%udKh mßmd,s;
iud.u úiskao odhl lrhs'
2'4'17 ksrka;r mshdir jevigyk
—FlySmiles˜ hkqfjka yÿkajkq ,nk ksrka;r mshdir jevigykla
iud.u úiska l%shd;aul lrkq ,nk w;r tu.ska jevigyfka
idudðlhskag iuqÉÑ; ie;mqï m%udKh mokï lr.ksñka ixpdrl
iïudk m%odkh lrhs' fuu —FlySmiles˜ jevigyfka m%;s,dNj,g
wod< u.S wdodhfuka fldgila tajd Wmfhdackhg .kq ,nk f;la
ú,ïNkh lr ;efí' wdodhï l,a oeóu weia;fïka;= lrkqfha
ksoyia lr.ekSfï fM;sydisl m%jk;djh u; msysgd jk w;r
th tlS m%;s,dNj,g wod< wfmaËs; Wmfhdackh mqfrdal;kh
lsÍu msKsi fhdod f.k we;' m%odkh lrkq ,nk nefrys idOdrK
jákdlu weia;fïka;= flfrkqfha m%odkh lrkq ,nk ner
ksoyia lr.; yels fiajdj, nr ;enQ idudkH w.h i,lñks'
fuu weia;fïka;= tla tla jd¾;d lrk oskg iudf,dapkh lrkq
,nk w;r wod< j.lSï ta wkqj .,mkq ,efí' jevigyka
yjq,alrejkaf.a fiajd Ndú;h yryd WmÑ; jkakd jQ iy iyNd.S
yjq,alrejka úiska f.jkq ,nkakd jQ ie;mqï m%udKo tajd Ndú;d
lrk f;la ú,ïNS; wdodhu f,i .Kkh lrhs' l,a bl=;aùu
wfmaËs; ie;mqï m%udK i`oyd jQ j.lSu y`ÿkd fkd.efka'
2'4'18 wdodhï y`ÿkd.ekSu
wod< f.ùï isÿlrkafka floskl o hkak fkdi,ld iuQyh fj;
wd¾Ól m%;s,dN .,d tau f;la yd wdodhu úYajdiodhl f,i
uekSug yelsùu u;" wdodhu y`ÿkd.efka' ,o fyda ,eìh hq;=
m%;sYaGdfõ idOdrK w.h wkqj wdodhu ukskq ,efí'
^w& .=jka iud.fï wdodhu
m%Odk jYfhka wdodhu ckkh lrkqfha u.S m%jdykh" .=jka nvq"
w;sf¾l .uka u¿ yd ;eme,a m%jdyk" .=jkaf;dgqm, m¾hka;
fiajd iemhSu" bxðfkare fiajd iemhSu" .=jkahdkd l=,S moku u;
iemhSu yd wdY%s; fiajd hkdosfhks'
1' .=jka u.S" .=jka nvq yd w;sf¾l .uka u¿ úl=Kqï iy
wfkl=;a wod< .dia;= y`ÿkd.efkkqfha m%jdykh$myiqlï
imhdfok wjia:dfõoS W;a.; jk fufyhqï wdodhu jYfhks'
y`ÿkd .efkkqfha wdod< m%jdykh imhk wjia:dfõoS
fufyhqï wdodhï jYfhks'
2' Ndú;hg fkd.;a .=jka m%fõY m;% yd .=jka ud¾. ì,am;aj,
w.h m%jdyk mQ¾j úl=Kqï f,i cx.u j.lSï j, we;=,;a
flf¾' Ndú;hg fkd.;a .=jka m%fõY m;% yd .=jka ud¾.
ì,am;a tla jirlg miqj l,a bl=;a ù iy Ndú;hg fkdf.k
mj;skafka kï wdodhu jYfhka y`ÿkd.kS'
3 .=jkaf;dgqm< m¾hka; fiajd u; wdodhu y`ÿkd.efkkqfha
wod, fiajd iemhSfuka miqjh'
4 f;jk md¾Yj kv;a;= fiajd u; wdodhu y`ÿkd.efkkqfha tlS
lghq;= ksuùfuka wk;=rejh'
5 .=jka .uka fufyhqï fiajd u; Wmhk wdodhu
y`ÿkd.efkkqfha wod, fiajd iemhSfuka miqjh'
^wd& .=jka fiajd wdydrmdk fiajd j,ska wdodhu
NdKav úlsKSSu
ysñldÍ;ajhg wod< ie,lsh hq;= wjodkï yd m%;s,dN .eKqïlre
fj; mejfrk úg wdodhu y`ÿkd.efka' w.h tl;= l, úl=Kqï
nÿ wdodhug wka;¾.; fkdjk w;r wdodhu fjf<`o jÜgï wvq
lsÍfuka miq w.hg ;SrKh fõ' ys`. uqo,a wdmiq whlr .ekSu
iïnkaOfhka" wod< úhoï fyda isÿúh yels NdKav yerjqï iy
NdKav ms<sn`o wLKav l<uKdlrk iïnkaOfhka ie,lsh hq;=
wúksYaÑ;;djhla we;akï wdodhï lsisjla y`ÿkd fkd.efka'
^we& ,dNdxY wdodhu
fldgia ysñhkag wod< f.ùï ,eîug we;s whs;sh ;yjqre lrkq
,enQ úg ,dNdxY wdodhu .sKqï.; lrhs'
^wE& l=<S wdodhu
l=<s wdodhu y`ÿkd .kq ,nkafka WmÑ; moku u;h'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
68
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
^b& fmd<S wdodhu
l%ulaIh msßjehg ñkqï l< ish¿u uQ,H WmlrK i`oyd" fmd<S
wdodhu fyda úhou jd¾;d lrkqfha iM, fmd<s wkqmd;h fhdod
.kssñks'
^B& fjk;a wdodhï
fjk;a wdodhï y`ÿkd .kq ,nkafka WmÑ; moku u;h'
2'4'19 úhoï y`ÿkd.ekSu
ksYaÑ; wdodhï whs;u j, bmehqï iy ork ,o msßjeh w;r
mj;akd iDcq iïnkaO;djl moku u; ,dN fyda w,dN ms<sn`o
m%ldYkh ;=< úhoï y`ÿkd.kq ,nhs' jHdmdrh mj;ajd.ekSu hdu
iy foam<" msßh; yd Wmlrk ld¾hËu uÜgulska mj;ajd.ekSu
i`oyd ork ,o ish¿u úhoï ,dN fyda w,dN ms<sn`o m%ldYkhg
wh lrhs' ,dN fyda w,dN ms<sn`o m%ldYkh bosßm;a lsÍfï ld¾hh
i`oyd — úhoï ys iajNdjh˜ keue;s l%uh wkq.ukh lr we;s
w;r th wkq.ukh lr we;af;a iuQyfha ld¾hh idOkh ms<sn`oj
wx. idOdrK whqßka bosßm;a lsÍfï moku u;h'
2'4'20 Kh .ekqï msßjeh
wfmaËs; Ndú;hg yd úlsKSu i`oyd ie,lsh hq;= ld,iSudjla
jehjk lsishï j;alula w;alr .ekSula" boslsÍula fyda
ksmoùula i`oyd iDcqju fjkal< yels Kh .ekqï msßjeh iy
j;alfï fldgila f,i m%d.aOks; lrkq ,nk tajd yer wfkla
Kh .ekqï msßjeh tajd ork ,nk ld,iSudj ;=< úhoula f,i
y`ÿkd.kS'
2'4'21 wdxYsl jd¾;dlrKh
wxYhla hkq iuQyh iïnkaOfhka y`ÿkd.kq ,eìh yels tla;r
wxYhla jk w;r wfkl=;a wxYj,g jvd fjkia iajrEmhla .;a
wjodkï yd m%;s,dN j,g hg;a úfYaIs; wd¾Ól mßirhla ;=<
fiajd iemhSfï ksr; fõ'
iud.fï wjodku yd m%;s,dN wkqmd; wkqmd;h flfrys iud.u
úúO rgj,a ;=< iajlSh l%shdldrlï bgqlsÍu hk idOlh n,mEï
we;slrk neúka tlS fufyhqï lghq;= j, N+f.da,Sh me;srhdu
u; mokïj wod< uQ,sl wxYhka ;SrKh lrkq ,efí' úl=Kqï
u`.ska ielfik msßjegqfuys úYaf,aIKh ,nd .efkkqfha úl=Kqï
isÿl< l,dmh fj; wdodhu fjkalsÍu u`.sks' lsishï úfYaI
wxYhlg iDcqju y`ÿkd.; fkdyels úhoï fjkalr oelaùula
fyda fy<sorõ lsÍula isÿ fkdfõ'
N+f.da,Sh wxY fj; j;alï yd wod< j.lSï fjkalsÍu i`oyd
fhda.H mokula u; mj;S hhs l<uKdlrKh fkdis;hs' ta wkqj
wxYuh j;alï" wxYuh j.lSï iy f.da,Sh wxY wdY%s; f;dr;=re
hkdosh iïnkaOfhka fy<sorõ fkdflf¾'
jHdmdßl wxYh wkqj oaú;Shsl jd¾;dlrKh mokï jkqfha iuQyh
úiska i,ikq ,nk fiajdjkays iajNdjh u;h' iuQyh m%Odk
jHdmdr wxY foll ksr;j w;r tajd kï .=jka m%jdyk lghq;=
j, iy ish mßmd,s; iud.u Tiafia .=jkahdkdia: wdydrmdk
fiajd iemhSfï lghq;= j,hs'
2'5 ksl=;a l< kuq;a fï olajd l%shd;aul fkdjk .sKqïlrk
m%ñ;s'
2018 ud¾;= ui 31 jk osfkka wjika jd¾;dlrK ld,mßÉfþoh
i`oyd n, fkdmdk kj .sKqïlrk m%ñ; yd ixfYdaOk$oekg
mj;akd .sKqï m%ñ;j,g jeäoshqKq lsÍï lsysmhla m%isoaO lr
we;' iuQyh$iud.u úiska ñka lsisjla óg fmr wkq.ukh lr
ke;'
› ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 09 - uQ,H WmlrK
oekg mj;akd › ,xld .sKqïlrk m%ñ; 39 uQ,H WmlrK(
y`ÿkd.ekSu iy ñkqïlsÍu iïnkaO Wmfoia ud,d fjkqjg ›
,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 09 m%;sia:dmkh fõ' l%ulaIh l<
msßjehg ñkqï l," fjk;a úia;S¾K wdodhu yryd idOdrK
w.h iy ,dN fyda w,dN yryd idOdrK w.h hkqfjka jQ uQ,H
j;alï i`oyd jk m%Odk j¾.SlrK ldKav 03 la › ,xld uQ,H
jd¾;dlrK m%ñ; 09 ;=, wka;¾.; fõ' › ,xld .sKqïlrk
m%ñ; 39 ys we;=,;a mßK; ùu f;la" Kh iy ,eìh hq;= oE iy
wf,úh i`oyd mj;sk hk ldKav bj;a lr we;'
fmr wkq.ukhg wjirh o iys;j 2018 ckjdß ui 01 jk oskg
fyda bkamiqj wdrïN jk jd¾Isl .sKqïlrK ld,mßÉfþo i`oyd
› ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 09 n,meje;afõ'
› ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 15 - mdßfNda.slhka iu`.
.súiqï j,ska wdodhu
fldmuK m%udKhlska ljr wjia:djloS wdodhu y`ÿkd.kq ,eìh
hq;=o hkak ksYaph lsÍu msKsi mßmQ¾K wdlD;shla › ,xld
uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 15 u`.ska ia:dmkh lrhs' fï ;=<ska ›
,xld .sKqïlrk m%ñ; 18 - wdodhu" › ,xld .sKqïlrk m%ñ;
11 - boslsÍï fldka;%d;a iy cd;Hka;r uQ,H jd¾;dlrK w¾:
ksrEmk lñgq m%ñ; 13- mdßfNda.sl mËmd;S;aj jevigyka hk
oE we;=¿j oekg mj;akd wdodhï y`ÿkd.ekSï ud¾f.damfoaY
m%;sia:dmkh fõ'
fmr wkq.ukhg wjirh o iys;j 2018 ckjdß ui 01 jk oskg
fyda bkamiqj wdrïN jk jd¾Isl .sKqïlrK ld,mßÉfþo i`oyd
› ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 15 n,meje;afõ'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
69
› ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 16 - l,anÿ
› ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 16 u`.ska l,anÿ i`oyd fYaI u;
l,anÿ m;% tal< .sKqïlrk wdlD;shla y`ÿkajd oS we;' hg;a l,
j;alï mßyrKh lsÍug we;s whs;sh ksfhdackh lrk j;alï
Ndú;dhg .ekSfï whs;sjdislu iy l,anÿ f.ùï lsÍug we;s
ne`oshdj ksfhdackh flfrk nÿlr j.lSulao nÿ,dNshd ms<s.
kshs' fláld,Sk l,anÿ iy wvq jákdlula iys; whs;u i`oyd
jk l,anÿ iïnkaOfhka úl,an jHd;sf¾l mj;S' l,anÿoSukdlre
mdol .sKqïlrKh oekg mj;akd .sKqï m%ñ;shg iudkj
tkï l,anÿlre úiska uQ,H fyda fufyhqï l,anÿ f,i l,anÿ
j¾.SlrKh lsÍu'
› ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 16 ;=<ska › ,xld .sKqïlrk m%ñ;
17 - l,anÿ" cd;Hka;r uQ,H jd¾;dlrK w¾: ksrEmk lñgq m%ñ;
04 - myiqlula ;=, l,anoaola we;=,;a fõo hkak ;SrKh lsÍu"
m%ñ; w¾: ksrEmk lñgq m%ñ; 15 - fufyhqï l,anÿ - oSukd iy
m%ñ; w¾: ksrEmk lñgq m%ñ; 27- l,anoaol ffk;sl wdlD;shlg
wod< jk .Kqfokqjl yrh we.hSu hk oE we;=¿j oekg mj;akd
l,anÿ ud¾f.damfoaY m%;sia:dmkh fõ' 2019 ckjdß ui 01 jk
oskg fyda bkamiqj wdrïN jk jd¾Isl .sKqïlrK ld,mßÉfþo
i`oyd fuu m%ñ;sh n,meje;afõ' › ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ;
16 uQ,sl y`ÿkd.ekSfï oskhg fmr › ,xld uQ,H jd¾;dlrK
m%ñ; 15 - mdßfNda.slhka iu`. .súiqï j,ska wdodhu m%ñ;sh
fhdod.kakd wdh;k i`oyd fmr wkq.ukhg wjir ,efí'
iúia;rd;aul n,mEï úYaf,aIKh iïmq¾K lsÍu isÿfjñka
mj;sk neúka › ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 09" › ,xld uQ,H
jd¾;dlrK m%ñ; 15" › ,xld uQ,H jd¾;dlrK m%ñ; 16 ka isÿúh
yels n,mEu jd¾;dlrk oskg m%udKj;aj weia;fïka;= l,
fkdyel'
^3& wLkav meje;au
m%j¾;k j¾Ih ;=<oS iud.u re' ñ,shk 17"213'57 l w,dNhla
^2017 - re' ñ,shk 28"929'99& jd¾;d lr we;s w;r iuqÉÑ;
w,dNh re' ñ,shk 186"596'50 ls ^2017 - re' ñ,shk 169"755'46
&' ;jo" iud.fï cx.u j.lSï re' ñ,shk 100"268'11 lska ^2017
- re' ñ,shk 99"329'48 & tys cx.u j;alï blaujd we;s w;r
jd¾;d lsÍfï oskhg iud.fï uq¿ ysñlu re' ñ,shk 132"196'34
l iDK w.hla ^2017 - re' ñ,shk 115"766'64 iDK w.hla& olajd
my; jeà we;' iud.fï Y=oaO j;alï tys m%ldYs; m%d.aOfhka
wvlg jvd wvq jk w;r ;on, m%d.aOk mdvqjlg uqyqKq oS we;'
tu ksid iud.u úiska 2015 cqks ui 16 jk osk w;s úfYaI uy
iNd /iaùula meje;ajQ w;r 2017 wxl 07 iud.ï mkf;a 220
j.ka;s m%ldrj m%;sjHqy.;lrK ie,eiaula iïnkaOfhka idlÉPd
lrk ,oS'
.=jka .uka cd,h" .=jka hdkd n,weKsh" fmdÿld¾h úhoï"
Kh iy ixúOdk jHqyh jeks wxY m%;sjHqy.; lsÍu hk
m%uqL wxY j,ska › ,xlka .=jka iud.fï m%;sjHqy.;lsÍfï
l%shdj,sh iukaú; fõ' uqo,a wud;HxYfha rdcH fm!oa.,sl
iyfhda.S;djh io`yd cd;sl wdh;kh úiska wOHË uKav,h
iu`. m%;sjHqy.;lsÍfï jEhu i`oyd iïnkaO ù lghq;= lrk
w;r m%;sjHqy.;lrK ie,iqfï f;dr;=re wjika lsÍu io`yd
l<uKdlrkh yd wOHË uKav,h iu`. tlaj lghq;= lsÍug
2017 wjidk ld¾;=fõoS wka;¾cd;sl WmfoaYlhl= m;alrk ,oS'
j¾;udk wOHË uKav,h" WmfoaYlhska úiska ks¾foaY lr we;s
m%Odk ks¾foaYhka l%shd;aul lr we;s w;r uq,H m%ldYk j,
igyka wxl 05 ys úia;r lr we;s A 350- 900 j¾.fha .=jka hdkd
04 g wod<j NdroSug fmr f.ùï iïnkaOfhka thd¾ nia iud.u
iu`. kej; tl`.;djhlg meñKSu we;=¿j j¾I 05 la i`oyd
mq¿,a jQ m%;sjHqy.;lrK$jHdmdr ie,eiaula ilia lsÍu i`oyd
l<uKdlrkh iu`. iïnkaO ù lghq;= lrhs' wfkl=;a m%Odk
md¾Yjlrejkaf.a iyfhda.h we;sj rch úiska isÿlrñka isák
m%;sjHqy.;lrK ie,eiafï i`oyka l%shdud¾. j,g hg;aj bosß
j¾I 03 ;=<oS iud.u ,dN w,dN fkd,nk uÜgu olajd ,`.dùug
wfmaËd lrhs'
iud.ug flá ld,Sk Kh myiqlï ,nd.ekSu io`yd wefußldkq
fvd,¾ ñ,shk 50 l jákdlula fjkqfjka kj myiqlï
iemhSfï ,sms rcfha nexl= j,g ksl=;a lsÍug wkqu; lsÍu
;=<ska iudf,dapkhg ,lajk j¾Ih ;=<oS o › ,xld rch úiska
iyfhda.h ,ndoSu wLKavj isÿlr we;' fhdað; m%;sjHqy.;
lsÍfï l%shdj,sh ia:ms; lsÍu iïmq¾K lrk f;la —wLKav
meje;au˜ moku hgf;a fufyhqï lghq;= wLKavj isÿlsÍug
wjYH uQ,H wkq.%yh ;jÿrg;a › ,xld rch úiska imhkq ,nk
njg 2019 fmnrjdß 05 Èke;s leìkÜ uKav, wkque;shla yryd
› ,xld rch úiska ;yjqre lr we;'
› ,xlka .=jka iud.u m%;sjHqy.; lsÍu i`oyd 2019 ckjdß
udifhaoS w;s.re ckdêm;s;=uka úiska m;alrk ,o úfYaI{
lñgqj úiska bosßm;a l< ks¾foaY j,g wkqj" iud.u úiska
oekg iïnkaO ù lghq;= lrk ,dN ,nk jHdmdr j, iq¿;r
whs;Ska úlsKSu u`.ska wkd.;fhaoS wruqo,a /ialsÍug iud.u
wfmaËd lrhs' ;jo iud.fï iDKd;aul Y=oaO j;alï hym;a
;;a;ajhlg f.k tau i`oyd m%d.aOk wka;¾.ykhla isÿ lsÍfï
wruqKska rdcH fm!oa.,sl iyfhda.S;djhla ia:dmkh lsÍug kj
wdfhdaclhl=$noaO jHdmdr yjq,alrejl= wdl¾YKh lr.ekSfï
rcfha W;aidyfha ;jÿrg;a ksh,S isàug rch wfmaËd lrhs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
70
4' foam<" msßh; yd WmlrK
4.1 iuQyh
bvï yd msßh; iy fufyhqï" .=jkahdkd l,anÿ moku w;a;sldrï$ tl;=j f.dvke.s,s WmlrK l,anÿ u; jQ wdY%s; u; jQ m%d.aOk .=jkahdkd WmlrK msßh; yd fkdksñ Wiia lsÍï WmlrK re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
msßjeh$m%;Hd.Kk w.h
2017 wfm%a,a 01 oskg fYaIh 3,999.24 7,690.90 2,296.24 8,596.35 3,183.31 27.35 25,793.39w;am;a lr.ekSï$kùlrKhka$
Wiia lsÍï 19.17 912.74 - 413.24 - 330.60 1,675.75m%;Hd.Kkh 311.60 - - - - - 311.60fkdksñ j,ska udre lsÍï 126.10 19.52 - - - (145.62) -.e,mqï (11.68) 1.85 (4.32) (3.15) 0.70 (0.53) (17.13)m%;sj¾.SlrKh lsÍï 0.32 85.47 - - (85.79) - -neyer lsÍï$úY%du .ekaùï - (83.38) - (34.34) - - (117.72)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 4,444.75 8,627.10 2,291.92 8,972.10 3,098.22 211.80 27,645.89
iuqÉÑ; laIh
2017 wfm%a,a 01 oskg fYaIh 379.70 5,631.24 1,811.53 6,571.94 1,564.91 - 15,959.32j¾Ih i`oyd whlsÍï 138.77 588.80 161.53 493.05 396.50 - 1,778.65m%;Hd.Kkh (305.21) - - - - - (305.21)m%;sj¾.SlrKh lsÍï - 85.41 - - (85.41) - -.e,mqï - (19.70) - - - - (19.70)neyer lsÍï$úY%du .ekaùï - (81.48) - (33.91) - - (115.39)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 213.26 6,204.27 1,973.06 7,031.08 1,876.00 - 17,297.672018 ud¾;= 31 osskg
Y=oaO fmd;a w.h 4,231.49 2,422.83 318.86 1,941.02 1,222.22 211.80 10,348.222017 ud¾;= 31 osskg
Y=oaO fmd;a w.h 3,619.54 2,059.66 484.71 2,024.41 1,618.40 27.35 9,834.07
4.2 (w) 2018 ud¾;= 31 osfkka wjika uQ,H j¾Ih ;=<oS rkacka fÊ iurfldaka uy;d ^ta whs ù › ,xld - idx.ñl ;lafiarelre& iy
2015 ud¾;= ui 31 osfkka wjika uQ,H j¾Ih ;=<oS mS î l¿.,af.or uy;d ^jr,;a ;lafiare ñkqïlre úiska isÿl< m%;Hd.Kkh u`.ska
ms<sfj,ska iud.fï bvï yd f.dvke.s,s j, idOdrK w.h iy mßmd,s; iud.fuys bvï yd f.dvke.s,s fukau .=jkahdkd uq¿;ekaf.hs
WmlrK j, idOdrK w.h ;SrKh lrk ,oS'
;lafiarefõoS jd¾;d l, iuQyfha bvï" f.dvke.s,s iy fjk;a msßh; yd WmlrK ms<sn`o f;dr;=re my; oelafõ'
j;alu ;lafiare l%uh ;lafiarej
n,meje;afjk
oskh
jeo.;a ksÍËKh
l< fkdyels fhojqï
ksÍËKh
l< fkdyels
fhojqïj,g
idOdrK w.fhys
ixfõoS;djh
idOdrK
w.h
OQrdj,sfhys
uÜgu
bvu - fld<U újD;
fjf<`ofmd<
w.h l%uh
2018 ud¾;= 31 m¾pihl weia;fïka;=.; ñ,
re'ñ,shk 18 ls
Okd;aul
iyiïnkaO;d
ixfõoS;djh
uÜgu 03
f.dvke.s,s -
fld<U$lgqkdhl
laIh l<
m%;sia:dmk
msßjeh
2018 ud¾;= 31 j¾. wähl weia;fïka;=.;
ñ, re'643'47 - re'11"000 ls
msßh; yd WmlrK
hgf;a we;=,;a .=jkahdkd
uq¿;ekaf.hs WmlrK -
lgqkdhl
újD;
fjf<`ofmd<
w.h l%uh
2015 ud¾;= 31 tlsfkl WmlrKh i`oyd
újD; fjf<`ofmd< w.h
m%fõYh Ndú;d lrñka idOdrK
w.h ,ndf.k we;
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
71
4' foam<" msßh; yd WmlrK ^b;sß fldgi&
msßjefhka laIh wvqlr j;alï j, w.h mj;ajd.kafka kï uQ,H m%ldYk j, we;=,;a l< hq;= m%;Hd.Kkh l< j;alï j, OdrK w.h
my; mßos fõ'
j;alï j¾.h msßjeh j;alï Y=oaO Y=oaO
msßjeh u; OdrK OdrK
mj;ajd .kafka kï w.h w.h
iuqÉÑ; laIh 2018 2017
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
bvï yd f.dvke.s,s 2,916.19 1,461.33 1,454.86 1,689.65msßh; yd WmlrK 2,210.35 1,945.92 264.43 215.99
(wd) j¾Ih ;=,oS iuQyh úiska remsh,a ñ,shk 1"675'75 ^ 2017- remsh,a ñ,shk 1"093'98& l foam<" mssßh; yd WmlrK w;am;a lr.kakd
,oS' j¾Ih ;=<oS foam<" mssßh; yd WmlrK w;am;a lr.ekSu i`oyd remsh,a ñ,shk 1"566'90 ^ 2017- remsh,a ñ,shk 1"131'77& l uqo,a
f.ùï isÿlrk ,oS'
(we& iuQyfha foam<" mssßh; yd WmlrK j, remsh,a ñ,shk 10"588'66 ^ 2017- remsh,a ñ,shk 9"356'27& l o< OdrK w.hla iys;
iïmQ¾Kfhka laIh l, j;alï we;=,;a fõ'
4'3 iud.u
bvï yd msßh; iy fufyhqï" .=jkahdkd l,anÿ moku w;a;sldrï$ tl;=j f.dvke.s,s WmlrK l,anÿ u; jQ wdY%s; u; jQ m%d.aOk .=jkahdkd WmlrK msßh; yd fkdksñ Wiia lsÍï WmlrK re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
msßjeh$m%;Hd.Kk w.h
2017 wfm%a,a 01 oskg fYaIh 2,471.19 6,487.86 2,296.24 8,596.35 3,183.31 15.46 23,050.41w;am;a lr.ekSï$kùlrKhka$
Wiia lsÍï 11.75 794.78 - 413.24 - 184.19 1,403.96m%;Hd.Kkh 311.60 - - - - - 311.60fkdksñ j,ska udre lsÍï 39.72 19.52 - - - (59.24) -.e,mqï (11.68) 21.04 (4.32) (3.15) 0.70 (0.53) 2.06m%;sj¾.SlrKh lsÍï - 85.79 - - (85.79) - -neyer lsÍï$úY%du .ekaùï - (81.70) - (34.34) - - (116.04)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 2,822.58 7,327.29 2,291.92 8,972.10 3,098.22 139.88 24,651.99
iuqÉÑ; laIh
2017 wfm%a,a 01 oskg fYaIh 301.16 5,088.68 1,811.53 6,571.94 1,564.91 - 15,338.22j¾Ih i`oyd whlsÍï 97.70 430.61 161.53 493.05 396.50 - 1,579.39m%;Hd.Kkh (305.21) - - - - - (305.21)m%;sj¾.SlrKh lsÍï - 85.41 - - (85.41) - -neyer lsÍï$úY%du .ekaùï - (81.48) - (33.91) - - (115.39)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 93.65 5,523.22 1,973.06 7,031.08 1,876.00 - 16,497.012018 ud¾;= 31 osskg Y=oaO
fmd;a w.h 2,728.93 1,804.07 318.86 1,941.02 1,222.22 139.88 8,154.982017 ud¾;= 31 osskg
Y=oaO fmd;a w.h 2,170.03 1,399.18 484.71 2,024.41 1,618.40 15.46 7,712.19
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
72
4' foam<" msßh; yd WmlrK ^b;sß fldgi&
4.4 (w& 2018 ud¾;= 31 osfkka wjika uQ,H j¾Ih ;=<oS iajdëk ;lafiarelre rkacka fÊ iurfldaka uy;d ^ ta whs ù › ,xld - idx.
ñl ;lafiarelre& úiska isÿl< m%;Hd.Kkh u`.ska iud.fï bvï yd f.dvke.s,s j, idOdrK w.h ;SrKh lrk ,oS' tu m%;Hd.Kkfha
m%;sM, 2018 ud¾;= 31 osk isg n,meje;afjk mßos uQ,H m%ldYk j, wka;¾.; lr we;'
;lafiarefõoS jd¾;d l, iud.fï bvï yd f.dvke.s,s ms<sn`o f;dr;=re my; oelafõ(
j;alu ;lafiare l%uh ;lafiarej
n,meje;afjk
oskh
jeo.;a ksÍËKh
l< fkdyels fhojqï
ksÍËKh
l< fkdyels
fhojqïj,g
idOdrK w.fhys
ixfõoS;djh
idOdrK
w.h
OQrdj,sfhys
uÜgu
bvu - fld<U újD;
fjf<`ofmd<
2018 ud¾;= 31 m¾pihl weia;fïka;=.; ñ,
re'ñ,shk 18 ls' Okd;aul
iyiïnkaO;d
ixfõoS;djh
uÜgu 03f.dvke.s,s -
fld<U$lgqkdhl
laIh l<
m%;sia:dmk
msßjeh
2018 ud¾;= 31 j¾. wähl weia;fïka;=.;
ñ, re'643'47 - re'8"092'50 ls'
(wd& msßjefhka laIh wvqlr j;alï j, w.h mj;ajd.kafka kï uQ,H m%ldYk j, we;=,;a l< hq;= m%;Hd.Kkh l< j;alï j, OdrK
w.h my; mßos fõ'
j;alï j¾.h msßjeh j;alï Y=oaO Y=oaO
msßjeh u; OdrK OdrK
mj;ajd .kafka kï w.h w.h
iuqÉÑ; laIh 2018 2017
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
bvï yd f.dvke.s,s 1,239.49 828.36 411.13 658.98
(we& j¾Ih ;=,oS iud.u úiska remsh,a ñ,shk 1"403'96 ^ 2017- remsh,a ñ,shk 885'02& l foam<" mssßh; yd WmlrK w;am;a lr.kakd
,oS' j¾Ih ;=<oS foam<" mssßh; yd WmlrK w;am;a lr.ekSu i`oyd remsh,a ñ,shk 1"295'98 ^ 2017- remsh,a ñ,shk 921'14& l uqo,a
f.ùï isÿlrk ,oS'
(wE& iud.fï foam<" mssßh; yd WmlrK j, remsh,a ñ,shk 10"233'31^ 2017- remsh,a ñ,shk 9"043'60& l o< OdrK w.hla iys;
iïmQ¾Kfhka laIh l, j;alï we;=,;a fõ'
5' .=jkahdkd weKjqï lsßfï mq¾j f.ùï
jd¾;dlrK oskg weKjqï lsÍfï mQ¾j f.ùï ;=< 2020 iy 2021 j¾I j,oS NdroSug kshñ; A350- 900 j¾.fha thd¾ nia 04 la i`oyd
isÿl< re'ñ,shk 2"528'12 ^we'fvd' ñ,shk 19'21& l weKjqï mQ¾j f.ùï we;=,;a fõ' A350- 900 j¾.fha .=jka hdkd 04 g wod<j ñ,oS
.ekSfï .súiqu kej; iudf,dapkh lsÍfï wjYH;djh ms<sn`o iud.u úiska thd¾ nia iud.ug okajd we;s w;r jd¾;d lrk oskg
we'fvd ñ,shk 19'04 l fkdf.jQ weKjqï mQ¾j f.ùï w.hla thd¾ nia iud.ug f.ùug we;' iud.u ùiska thd¾ nia iud.u iu`.
idlÉPd l, w;r idlÉPd j,ska miqj thd¾ nia iud.u úiska A321neo .=jka hdkd iu`. ixfYdaOkh l, by; lS ñ,oS .ekSfï .súiqula
i`oyd Tjqkaf.a fhdackd bosßm;a lrk ,o w;r th j¾;udkh jk úg th idlÉPd uÜgfï mj;S' ta wkqj weKjqï lsÍfï mQ¾j f.ùï
w,dNhla fyda kej; tl`.ùï u; we;sjk ov uqo,la fyda wOHË uKav,h wfmaËd fkdlrhs'
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
73
6' .=jkahdkd kv;a;= ixÑ;
iuQyh$iud.u 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 26,432.40 21,853.57f.ùï 10,247.45 7,070.67.e,mqï - (3,574.27),shd yeÍï (656.17) -whlr.ekSï (2,272.72) (109.90)úfoAY úksuh ,dN 766.85 1,192.33 34,517.81 26,432.40wvql<d( ydkslrKh i`oyd m%;smdok ^igyk 6'2& (7,567.00) (11,795.10)ud¾;= 31 oskg Y=oaO whlr.; ye;s fYaIh ^igyk 6'1& 26,950.81 14,637.30
6'1 cx.u$cx.u fkdjk j¾.SlrKh
o< ydkslrKh Y=oaO tla j¾Ihla tla j¾Ihlg
i`oyd ;=< whlr.; miq whlr.;
m%;smdok yels w.h yels w.h
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 34,517.81 (7,567.00) 26,950.81 6,226.64 20,724.172017 ud¾;= 31 oskg fYaIh 26,432.40 (11,795.10) 14,637.30 6,501.62 8,135.68
6'2 ydkslrKh i`oyd m%;smdok j, fjkiaùu
2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 11,795.10 11,656.20j¾Ih ;=< whl< 4,459.04 2,637.43,shd yeÍï (656.17) -.e,mqï (8,336.69)* (3,006.29)úfoAY úksuh w,dN 305.72 507.76ud¾;= 31 oskg fYaIh 7,567.00 11,795.10
) .=jkahdkd ioyd nÿ .súiqï 04 la §¾> lsÍu fya;=fjka kv;a;= ixÑ;fha ydksùï ioyd fjkalsÍu wdmiq yerùu .e<mqï u.ska
ksfhdackh fõ' .=jkahdkd kv;a;= iy m%;sixialrK msßjeh iïnkaOfhka ta i|ydu jk wdY%s; fjkalsÍu igyk 16 hgf;a olajd we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
74
7' wiamDIH j;alï
mß.Kl uDÿldx. uDÿldx. iuQyh tl;=j uDÿldx. iud.u tl;=j
m%d.aOk m%d.aOk
fkdksñ fkdksñ
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
msßjeh
2017 wfm%a,a 01 oskg fYaIh 2,239.63 8.25 2,247.88 2,177.82 8.25 2,186.07w;am;a lr.ekSï$kùlrKhka$
Wiia lsÍï 90.85 15.61 106.46 67.90 15.61 83.51fkdksñ j,ska udre lsÍï 11.77 (11.77) - 11.77 (11.77) -neyer lsÍï (970.48) - (970.48) (970.48) - (970.48)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 1,371.77 12.09 1,383.86 1,287.01 12.09 1,299.10
iuqÉÑ; l%ulaIh
2017 wfm%a,a 01 oskg fYaIh 1,594.52 - 1,594.52 1,560.42 - 1,560.42j¾Ih i`oyd whlsÍï 208.62 - 208.62 200.09 - 200.09neyer lsÍï (667.58) - (667.58) (667.58) - (667.58)2018 ud¾;= 31 oskg fYaIh 1,135.56 - 1,135.56 1,092.93 - 1,092.93
2018 ud¾;= 31 oskg Y=oaO fmd;a w.h 236.21 12.09 248.30 194.08 12.09 206.17
2017 ud¾;= 31 oskg Y=oaO fmd;a w.h 645.11 8.25 653.36 617.40 8.25 625.65
jd¾;dlrk oskg iuQyfha iy iud.fï wiamDIH j;alï ;=, ms<sfj,ska re'ñ,shk 510'70 l iy re' ñ,shk 479'96 ^2017 - re' ñ,shk
446'25 iy re' ñ,shk 420'93& l o< OdrK w.hla iys; iïmQ¾Kfhka l%ulaIh l< j;alï we;=,;a fõ'
8' wdfhdack
iuQyh iud.u
cx.u fkdjk wdfhdack 2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
› ,xldfjys mßmd,s; iud.ï j, wdfhdack
- › ,xlka flagßka ,sñgâ ^fldgia 940"268"456 iy
100] ysñldÍ;ajh& - - 42.24 42.24™Y=oaO j;alï w.h u; wOHËjrekaf.a ;lafiarej
re'ì,shk 6'66 ls ^2017- re' ì,shk 8'07&š
- thd¾ ,xld fm!oa.,sl iud.u) ^fldgia 40"000& 0.40 0.40 0.20 0.20 0.40 0.40 42.44 42.44
) thd¾ ,xld fm!oa.,sl iud.fï 50] l fldgia m%d.aOkh iud.u i;=jk w;r b;sß 50] mßmd,s; iud.u i;=fõ'
thd¾ ,xld fm!oa.,sl iud.u wdrïNfha isgu wl%Sh iud.ula jk w;r wfN!;sl;ajh fya;=fjka taldnoaO fkdlrk ,oS'
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
75
8'1' cx.u wdfhdack
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
nexl= ia:djr ;ekam;= 749.96 292.94 589.59 292.94
9' f;d.
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
bxðfkare lghq;= wdY%s; f;d. 5,631.08 5,259.41 5,631.08 5,259.41f.dvìï fiajd wdY%s; f;d. 474.15 433.34 474.15 433.34wuqøjH iy mdßfNdack øjH 846.41 807.12 493.70 501.78 6,951.64 6,499.87 6,598.93 6,194.53
wvql<d( ukao.dój p,kh jk f;d. i`oyd m%;smdok ^igyk 9'1& (2,195.66) (1,997.20) (2,177.42) (1,978.96) 4,755.98 4,502.67 4,421.51 4,215.57
9'1 ukao.dój p,kh jk f;d. i`oyd m%;smdok
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
wfm%a,a 01 oskg fYaIh (1,997.20) (1,539.78) (1,978.96) (1,514.54)j¾Ih ;=< isÿl< m%;smdok (251.60) (797.40) (251.60) (797.40)j¾Ih ;=< lmdyeÍï 53.14 339.98 53.14 332.98ud¾;= 31 oskg fYaIh (2,195.66) (1,997.20) (2,177.42) (1,978.96)
10' fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
fjf<`o ,eìh hq;= oE 15,332.07 12,630.95 14,569.81 11,879.53wvql<d( ,eìh hq;= oE j, ydkslrKh i`oyd m%;smdok ^igyk 10'2& (1,152.02) (980.65) (1,098.74) (927.37) 14,180.05 11,650.30 13,471.07 10,952.16
fjk;a Kh.e;shka 84.95 124.02 84.95 124.02;ekam;=" w;a;sldrï iy fmr f.ùï 3,936.67 3,670.15 3,699.17 3,431.14 18,201.67 15,444.47 17,255.19 14,507.32iud.fï ks,OdÍkag ,ndÿka Kh iy w;a;sldrï ^igyk 10'3& 64.84 70.71 41.72 52.40 18,266.51 15,515.18 17,296.91 14,559.72
fjf<`o ,eìh hq;= oE fmd<S Nß; fkdjk w;r idudkHfhka osk 30 Kh ld,hla u; mj;S'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
76
10'1 ud¾;= ui 31 jk oskg fjf<`o ,eìh hq;= oE j, wdhq úYaf,aIKhla my; oelafõ (
2018 ud¾;= ui 31 jk oskg iuQyhg wod<j re' ñ,shk 1"152'02 l iy iud.ug wod<j re' ñ,shk 1"098'74 l fjf<`o ,eìh hq;= oE j,
jákdlï ydkslrKh l, w;r mq¾K m%;smdok imhd we;' fjf<`o ,eìh hq;= oE j, ydkslrKh i`oyd m%;smdok j, ixp,k i`oyd 10'2
igyk mßYS,kh lrkak'
l,a bl=;a jQ fyda l,a bl=;a jQ kuq;a ydkslrKh fkdl<
ydkslrKh l,
2018 ud¾;= ui 31 jk oskg fYaIh tl;=j hk folu fkdjQ 30-60 61-90 91-180 >180 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
iud.u 13,471.07 12,041.53 991.04 378.37 23.01 37.12iuQyh 14,180.05 12,650.65 1,060.20 393.02 35.41 40.77
10'2 ,eìh hq;= oE j, ydkslrKh i`oyd m%;smdok j, ixp,k
iuQyh iud.u
re' ñ,shk re' ñ,shk
2018 2018
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 980.65 927.37j¾Ih ;=< isÿl< m%;smdok 172.92 172.92j¾Ih ;=< lmdyeÍï (1.55) (1.55)ud¾;= 31 oskg fYaIh 1,152.02 1,098.74
jd¾;d lrk oskg ,eìh hq;= oE j, ydkslrKh i`oyd m%;smdok ;=< iïnkaê; md¾Yjhkag wod<j iuQyfha re'ñ,shk 925 la yd
iud.fï re'ñ,shk 872'12 l m%;smdok we;=,;a w;r bka re' ñ,shk 56'60 la m%j¾;k uQ,H j¾Ihg wod< fõ'
10'3 iud.fï ks,OdÍkag ,ndÿka Kh(
my; i`oyka jkafka iud.fï ks,OdÍkag m%odkh l< re'20"000 blaujQ Kh j, f;dr;=re muKs'
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 1.32 1.28 0.02 0.04j¾Ih ;=< m%odkh l< Kh - 0.21 - -wdmiq f.ùï (1.07) (0.17) (0.01) (0.02)ud¾;= 31 oskg fYaIh 0.25 1.32 0.01 0.02
11' uqo,a m%jdy m%ldYkh ;=< uqo,a yd uqo,a iudk oE
uqo,a yd uqo,a iudk oE j, wx.
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
11'1 ys;lr uqo,a yd uqo,a iudk oE j, fYaI
uqo,a yd nexl= fYaI 1,841.58 1,760.41 1,481.17 1,330.38
11'2 wys;lr uqo,a yd uqo,a iudk oE j, fYaI
nexl= whsrd ^igyk 15& (1,757.14) (7,541.30) (1,757.14) (7,541.30)uqo,a m%jdy m%ldYk wruqKq i`oyd iuia; uqo,a yd uqo,a iudk oE 84.44 (5,780.89) (275.97) (6,210.92)
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
77
12' m%ldYs; m%d.aOkh
12'1 ksl=;= m%d.aOkh
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
ksl=;a l< iy f.jd ksñ idudkH fldgia 516"174"355 ls' 51,617.44 51,617.44 51,617.44 51,617.44ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,617.44 51,617.44 51,617.44 51,617.44
13' ixÑ;
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
m%;Hd.Kk ixÑ;h 4,953.48 4,336.99 3,115.82 2,499.01uqo,a m%jdy wdjrK ixÑ;h ^igyk 13'1& (333.10) (127.63) (333.10) (127.63)ud¾;= 31 oskg fYaIh 4,620.38 4,209.36 2,782.72 2,371.38
13'1 uqo,a m%jdy wdjrK ixÑ;fha ixp,kh
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
wfm%a,a 01 oskg fYaIh (127.63) (818.04) (127.63) (818.04)uqo,a m%jdy wdjrK ixÑ;fha Y=oaO ixp,kh (205.47) 690.41 (205.47) 690.41ud¾;= 31 oskg fYaIh (333.10) (127.63) (333.10) (127.63)
14' jrKSh fldgia
jrKSh fldgia - fiajl w¾:idOl wruqo,
fiajl w¾:idOl wruqo, i;=jk ksIaPkao ksoyia l< yels iuqÉÑ; jrKSh fldgia mßK; jk oskfhaoS ^2020 uehs ui 16& wksjd¾fhka
ksoyia l, hq;=j we;' tu fldgia orkakdg 13'01] l ia:djr jrKSh ,dNdxYhlg ysñlï ,nhs'
15' fmd<S Nß; j.lSï
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
cx.u j.lSï
os.=ld,Sk Kh$ne`ÿïlr ^igyk 15'1& 8,310.22 819.39 8,201.18 819.39uQ,H l,anÿ ^igyk 15'3& 306.39 952.66 306.39 952.66fláld,Sk Kh 57,365.00 53,109.75 57,365.00 53,109.75nexl= whsrd ^igyk 11'2& 1,757.14 7,541.30 1,757.14 7,541.30 67,738.75 62,423.10 67,629.71 62,423.10
cx.u fkdjk j.lSï
os.=ld,Sk Kh$ne`ÿïlr ^igyk 15'1& 43,524.13 26,687.24 43,465.21 26,687.24uQ,H l,anÿ ^igyk 15'3& 1,032.53 1,227.50 1,032.53 1,227.50 44,556.66 27,914.74 44,497.74 27,914.74
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
78
15'1 os.=ld,Sk Kh$ne`ÿïlr
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
^w& cx.u $cx.u fkdjk j¾.SlrKh
cx.u j.lSï hgf;a we;=<;a tla jirloS f.úh hq;= 8,310.22 819.39 8,201.18 819.39tla jirlg miq kuq;a j¾I 05 lg fkdjeä 43,524.13 26,687.24 43,465.21 26,687.24 51,834.35 27,506.63 51,666.39 27,506.63
^wd& os.=ld,Sk Kh$ne`ÿïlr j, ixp,k
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 27,506.63 36,553.42 27,506.63 36,553.42j¾Ih ;=< tl;= lsÍï 26,882.53 173.88 26,664.08 173.88j¾Ih ;=< f.ùï (3,748.82) (10,708.94) (3,695.06) (10,708.94)Wm,íê fkdjQ úfoaY úksuh w,dN 1,194.01 1,488.27 1,190.74 1,488.27ud¾;= 31 oskg fYaIh 51,834.35 27,506.63 51,666.39 27,506.63
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 ñ,shk ñ,shk ñ,shk ñ,shk
^we& úfoaY jHjydr uqo,a j,ska we;s os.=ld,Sk Kh$ne`ÿïlr
os.=ld,Sk Kh$ne`ÿïlr - wefußldkq fvd,¾ 335.41 182.37 334.33 182.37
15'2 iud.u
Kh imhkakd 2018 ud¾;= 31
oskg fYaIh
re' ñ,shk
2017 ud¾;= 31
oskg fYaIh
re' ñ,shk
kej;
f.ùfï ld,h
iq/l=ï
^w& nexl= Kh
,kavka wka;¾ nexl= Kh wkqmd;slhg (LIBOR) iïnkaO fmd<S
iagEkavâ pdg¾â
nexl=j
- 4,097.25 2018 ud¾;= ui l,amsÍu
u; f.ùu
wka;¾cd;sl .=jka m%jdyk ix.uh úiska
l=fõÜ" nyf¾ka" tlai;a wrdì tó¾ rdcHh"
ijqos wrdìh" ´udkh" tlai;a rdcOdksh" Ökh"
m%xYh iy bkaoshdj hk rgj,ska tl;= l<
álÜ m;a úl=KQï
fl%äÜ iqhsia nexl=j
ta Ô
16,421.81 - 2021 wfm%a,a udifhka
wjika jk udisl jdßl
tlai;a wrdì tó¾ rdcHh" l=fõÜ iy ijqos
wrdìh hk rgj,ska whúh hq;= álÜ m;a
úl=Kqï
fldu¾I,a nEkala T*a
isf,daka mS t,a iS
- 331.32 2018 fmnrjdß udifhka
wjika jk udisl jdßl
we'fvd 750"000
l ia:djr
;ekam;=j
wka;¾cd;sl .=jka m%jdyk
ix.uh úiska lgd¾
rdcHfhka tl;= l< álÜ
m;a úl=KQï iy wka;¾cd;sl
.=jka m%jdyk ix.uh úiska
tlai;a rdcOdksfhka tl;=
l< .=jka NdKav úl=Kqï
fldu¾I,a nEkala T*a
isf,daka mS t,a iS
- 124.94 2017 foieïn¾ udifhka
wjika jk udisl jdßl
we'fvd 350"000 l ia:djr ;ekam;=j iy
fuu myiqlu hgf;a wdkhkh l, f.dvìï
yeisrùfï WmlrK u; Wlialrh
fldu¾I,a nEkala T*a
isf,daka mS t,a iS
98.55 384.45 2019 iema;eïn¾ udifhka
wjika jk udisl jdßl
we'fvd 800"000 l ia:djr ;ekam;=j
fldu¾I,a nEkala T*a
isf,daka mS t,a iS
151.67 65.79 2018 cQ,s udifhka wjika
jk udisl jdßl
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
79
Kh imhkakd 2018 ud¾;= 31
oskg fYaIh
re' ñ,shk
2017 ud¾;= 31
oskg fYaIh
re' ñ,shk
kej;
f.ùfï ld,h
iq/l=ï
wudkd nEkala ,sñgâ 130.68 200.31 2021 foieïn¾ udifhka
wjika jk udisl jdßl
bvu yer A 320 .=jkahdkd.drh iy
isñhqf,agr f.dvke.s,a, úlsKSu" nÿoSu"
wkai;= lsÍu yd Wlia lsÍu i`oyd › ,xlka
.=jka iud.ug mkjd we;s iSudj
,xld nexl=j 5,056.19 4,931.88 2018 foieïn¾ ui
l,amsÍu u; f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
,xld nexl=j 6,611.94 6,449.38 2018 Tlaf;dan¾ ui
l,amsÍu u; f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
,xld nexl=j 3,889.38 - 2019 fmnrjdß ui
l,amsÍu u; f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
uyck nexl=j 5,056.19 4,931.88 2018 foieïn¾ ui
l,amsÍu u; f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
uyck nexl=j 6,611.94 6,449.38 2018 Tlaf;dan¾ ui
l,amsÍu u; f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
uyck nexl=j 3,889.38 - 2019 fmnrjdß ui
l,amsÍu u; f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
idudkH Nß; uQ,sl Kh wkqmd;slhg (AWPLR) iïnkaO fmd<S
,xld nexl=j 12,900.00 12,900.00 2018 cqks ui l,amsÍu u;
f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
uyck nexl=j 13,350.00 13,350.00 2018 cqks ui l,amsÍu u;
f.ùu
uqo,a wud;HxYfhka ksl=;a l< iyk ie,isfï
,smsh
^wd& wka;¾cd;sl ne`ÿïlr
Kh imhkakd 2018 ud¾;= 31
oskg fYaIh
re' ñ,shk
2017 ud¾;= 31 oskg
fYaIh
re' ñ,shk
kej;
f.ùfï ld,h
iq/l=ï
ia:djr fmd<s wkqmd;
wka;¾cd;sl ne`ÿïlr 27,225.63 26,556.25 2019 cqks ui l,amsÍu u;
f.ùu
we'fvd ñ,shk 175
i`oyd rcfha wemlrh
^we& fjk;a wdh;k j,ska Kh
ia:djr fmd<s wkqmd;
iemhqïlrejl=f.ka
,o ú,ïNs; f.ùï myiqlu
7,985.05 - 2021 ckjdß udifhka wjika
jk udisl jdßl
ke;
.=jkahdkd l,anÿ oSukdlre - 10.93 2017 cQ,s udifhka wjika jk
udisl jdßl
ke;
mßmd,s; iud.u
^w& nexl= Kh
,kavka wka;¾ nexl= Kh wkqmd;slhg (LIBOR) iïnkaO fmd<S
,xld nexl=j 167.96 - 2019 fkdjeïn¾ udifhka
wjika jk udisl jdßl
ke;
) 2018 ud¾;= 31 oskg we' fvd j,ska mj;sk fmd<S Nß; j.lSï re'155'575 ^2017- re' 151'75& hk úksuh wkqmd;sl w.h hgf;a › ,xld
remsh,a j,g mßj¾;kh lrk ,oS'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
80
15'3 uQ,H l,anÿ j.lSu
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
cx.u j.lSu hgf;a we;=,;a tla j¾Ihla ;=< f.úh hq;= oE 306.39 952.66 306.39 952.66
cx.u fkdjk j.lSu hgf;a we;=,;a tla jirlg miq
kuq;a j¾I 05 lg fkdjeä 1,032.53 1,063.68 1,032.53 1,063.68cx.u fkdjk j.lSu hgf;a we;=,;a j¾I 05 lg jeä - 163.82 - 163.82cx.u fkdjk j.lSu hgf;a we;=,;a tla jirlg miq 1,032.53 1,227.50 1,032.53 1,227.50
^wd& úfoaY jHjydr uqo,ska jQ uQ,H l,anÿ
iuQyh$iud.u
ñ,shk j,sska 2018 2017
uQ,H l,anÿ - hQfrda 6.70 7.82uQ,H l,anÿ - iag¾,sx mjqx - 0.03uQ,H l,anÿ - wefußldkq fvd,¾ 0.25 5.65
^we& uQ,H l,anÿ j.lSï j, ixp,kh
o< wkd.; Y=oaO f.úh Y=oaO f.úh
f.úh hq;= ld,Éfþo i`oyd hq;= w.h hq;= w.h w.h uQ,H .dia;= 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
iuQyh
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 2,566.02 (385.86) 2,180.16 2,580.88j¾Ih ;=< tl;= lsÍï - - - 43.76j¾Ih ;=< f.ùï (514.73) 129.71 (385.02) (474.87).e,mqï (708.50) 20.78 (687.72) -úfoAY úksuh ^,dN&$w,dN 286.30 (54.80) 231.50 30.39ud¾;= 31 oskg fYaIh 1,629.09 (290.17) 1,338.92 2,180.16
iud.u
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 2,566.01 (385.85) 2,180.16 2,578.93j¾Ih ;=< tl;= lsÍï - - - 43.76j¾Ih ;=< f.ùï (514.73) 129.71 (385.02) (472.92).e,mqï (708.50) 20.78 (687.72) -úfoAY úksuh ^,dN&$w,dN 286.30 (54.80) 231.50 30.39ud¾;= 31 oskg fYaIh 1,629.08 (290.16) 1,338.92 2,180.16
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
81
16' fjk;a os.=ld,Sk j.lSï
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
.=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh i`oyd m%;smdok ^igyk 16'1& ^wd& 19,701.58 8,095.72 19,701.58 8,095.72úY%du m%;s,dN ne`oSï ^igyk 16'2& 5,711.34 5,569.72 5,205.37 5,087.26ú,ïNS; nÿ j.lSu 77.13 77.13 - - 25,490.05 13,742.57 24,906.95 13,182.98
16'1 wkd.; .=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh i`oyd m%;smdok
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
^w& ixp,kh
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 12,919.39 12,253.24 12,919.39 12,253.24j¾Ih ;=< isÿl< m%;smdok 8,224.42 6,029.15 8,224.42 6,029.15.e,mqï ^igyk 06& 8,336.69 625.86 8,336.69 625.86Ndú;h (2,483.06) (5,988.86) (2,483.06) (5,988.86)ud¾;= 31 oskg fYaIh 26,997.44 12,919.39 26,997.44 12,919.39
^wd& cx.u $cx.u fkdjk j¾.SlrKh
fjf<`o f.úh hq;= oE hgf;a we;=,;a tla j¾Ihla ;=<
f.úh hq;= oE ^igyk 18& 7,295.86 4,823.67 7,295.86 4,823.67os.=ld,Sk j.lSï hgf;a we;=,;a tla jirlg miq 19,701.58 8,095.72 19,701.58 8,095.72 26,997.44 12,919.39 26,997.44 12,919.39
16'2 úY%du m%;s,dN ne`oSu - mdßf;daIsl
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
wfm%a,a 01 oskg fYaIh 5,569.72 5,323.00 5,087.26 4,844.37m%j¾;k fiajd msßjeh iy fmd<S msßjeh 1,028.16 964.07 939.80 888.07wdhq.Kl ^,dN& (384.44) (302.69) (372.53) (254.20)j¾Ih ;=< f.ùï (502.10) (414.66) (449.16) (390.98)ud¾;= 31 oskg fYaIh 5,711.34 5,569.72 5,205.37 5,087.26
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
82
my; oelafjk m%Odk Wml,amk u; mokïj welapQßh,a wekaâ uefkaÊukaÜ lkai,agka ^m%hsjÜ& ,sñgâ ys jD;a;Shuh iqÿiqlï ,;a wdhq.
Kl{hl= jk tï mQm,kd;ka uy;d úiska ud¾;= 31 osfkka wjika j¾Ihka i`oyd wdhq.Kl ;lafiarej isÿlrk ,oS¦
iud.u mßmd,s; iud.u
2018 2017 2018 2017
^01& fmd<S wkqmd;h 10% 12% - › ,xld remsh,a 10.5% 13% - weußldkq fvd,¾ 6.5% 5%^02& jegqma j¾Ok wkqmd;h
- › ,xld remsh,a 7.5% 10% 10% 12% - weußldkq fvd,¾ 3% 3%^03& úY%du hk jhi - j¾I 60 60 55 55^04& wLKav meje;au hgf;a iud.fï mej;Su
^05& wfmaËs; b;sß fiajd Ôj ld,h j¾I 16 j¾I 8 j¾I 9'21 j¾I 9'04
wdhq.Kl ;lafiarefõoS fhdod.;a Wml,amk j, ixfõoS;djh
fiajl m%;s,dN ne`oSï ñkqïlrKfhaoS ia:djrj mej;s ish¿u fjk;a úp,Hhka iu`. fhdod.;a m%Odk Wml,amk j, idOdrKj isÿúh
yels fjkialï j,g ixfõoS;djh my; j.=fjka fmkakqï lrhs'
j¾Ih i`oyd fiajl m%;s,dN ne`oSu iy ,dNh fyda w,dNh u; jÜgï wkqmd;slfha yd jegqma j¾Ok wkqmd;fhys Wml,ams; fjkia ùu
u; n,mEu" úia;S¾K wdodhï m%ldYkfha yd uQ,H ;;a;aj m%ldYkfha ixfõoS;djh fõ'
jÜgï wkqmd;slfhys jegqma j¾Ok wkqmd;slfhys úY%du m%;s,dN ne`oSu u;
by< hEu$^my< hEu& by< hEu$^my< hEu& n,mEu
2018 2017 iud.u mßmd,s; iud.u mßmd,s;
iud.u iud.u
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
1% - (356.62) (28.79) (326.64) (29.27)-1% - 407.84 32.06 370.49 32.77- 1% 414.72 34.14 375.17 34.09- -1% (367.11) (31.18) (334.80) (31.01)
17' m%jdykhg fmr úl=Kqï
m%jdykhg fmr úl=Kqï ;=, udi 12 la olajd Ndú;d fkdl< álÜm;a j, jákdlu ksfhdackh fõ'
18' fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE
iuQyh iuQyh iud.u iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE 27,266.00 28,258.39 31,628.56 34,046.79wkd.; .=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh i`oyd
m%;smdok ^igyk 16'1& ^wd& 7,295.86 4,823.67 7,295.86 4,823.67l,anÿ .súiqï wj,x.= lsÍu i`oyd
jkaos ^igyk 18'1& - 6,054.83 - 6,054.83 34,561.86 39,136.89 38,924.42 44,925.29
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
83
18'1 2016$2017 uQ,H j¾Ih ;=,oS iud.u úiska A 350-900 .=jkahdkd 03 wj,x.= lsÍu i`oyd l,anÿ oSukdlre iu`. wj,x.=
lsÍfï iy ixfYdaOkh lsÍfï .súiqulg ^.súiqu& t<U we;' 2017 ud¾;= 31 oskg we'fvd ñ,shk 39'9 ^remsh,a ñ,shk 6"054'83&
wj,x.= lsÍfï .dia;= fYaIhla f.úh hq;=j ;snQ w;r jd¾;d lrk ld, iSudj ;=,oS tu uqo, iïmQ¾Kfhka mshjk ,oS'
19' uQ,H WmlrK
uQ,H WmlrK j¾.SlrKh
,xld .sKqïlrk m%ñ;s wxl 39 g wkql+,j uQ,H j;alï yd j.lSï my; j.=fjys oelafjk wdldrhg j¾. j,g fjka lrk ,oS'
iuQyh 2018 2017 Kh iy l%ulaIh Kh iy l%ulaIh
,eìh hq;= oE msßjeh u; ,eìh hq;= oE msßjeh u;
uQ,H j.lSï uQ,H j.lSï
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
uQ,H j;alï
fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE 15,693.90 - 13,127.34 -.=jkahdkd kv;a;= ixÑ;h 26,950.81 - 14,637.30 -.=jkahdkd iy w;sf¾l tkaðka ;ekam;= 5,895.26 - 5,689.32 -wdfhdack 749.96 - 292.94 -uqo,a yd nexl= fYaI 1,841.58 - 1,760.41 -tl;=j 51,131.51 - 35,507.31 -
uQ,H j.lSï
fmd<S Nß; Kh iy Kh .ekSï - 112,295.41 - 90,337.84.=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh i`oyd m%;smdok - 26,997.44 - 12,919.39fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE - 26,998.76 - 36,697.06tl;=j - 166,291.61 - 139,954.29
iud.u
uQ,H j;alï
fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE 14,892.62 - 12,386.48 -.=jkahdkd kv;a;= ixÑ;h 26,950.81 - 14,637.30 -.=jkahdkd iy w;sf¾l tkaðka ;ekam;= 5,895.26 - 5,689.32 -wdfhdack 589.59 - 292.94 -uqo,a yd nexl= fYaI 1,481.17 - 1,330.38 -tl;=j 49,809.45 - 34,336.42 -
uQ,H j.lSï
fmd<S Nß; Kh iy Kh .ekSï - 112,127.45 - 90,337.84.=jkahdkd kv;a;= yd msßlaiqï msßjeähd i`oyd m%;smdok - 26,997.44 - 12,919.39fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE - 26,009.10 - 35,956.39tl;=j - 165,133.99 - 139,213.62
idOdrK w.h ;lafiare lsÍu i`oyd my; l%u iy Wml,amk Ndú;d lrk ,§'
fuu uQ,H WmlrK j, flá ld,Sk mßK;Ndjhka fya;=fjka l<uKdlrkh úiska jeä jYfhka uqo,a yd nexl= fYaI" wdfhdack" fjf<`o
yd fjk;a ,eìh hq;= oE" .=jkahdkd iy fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE j, idOdrK w.h wdikak jYfhka tajdfha OdrK w.hg
;lafiare lrkq ,nhs'
fjf<`ofmd< mokï fmd<S wkqmd; fya;=fjka jeä jYfhka os.=ld,Sk úp,H wkqmd; Kh .ekSï j, idOdrK w.h wdikak jYfhka
tajdfha OdrK w.hg l<uKdlrkh úiska ;lafiare lrkq ,nhs' tu ksid iuQyfha$iud.fï uQ,H WmlrK j, OdrK w.h wdikak
jYfhka tajdfha idOdrK w.h fõ'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
84
20' wdodhu iy wdxYsl f;dr;=re
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
20'1 wdodhu
ld, ksYaÑ; fiajd - u.Ska 131,715.05 105,028.51 131,715.05 105,028.51 - .=jka nvq 14,621.41 11,987.31 14,621.41 11,987.31 - w;sf¾l .uka u¿ 1,032.81 926.73 1,032.81 926.73 - ;emE, 185.09 218.43 185.09 218.43 147,554.36 118,160.98 147,554.36 118,160.98
.=jka m¾hka; yd wfkl=;a fiajd 13,185.94 16,671.49 13,313.17 16,744.17;Sre nÿ rys; 774.13 579.22 774.13 579.22ld, ksYaph fkdl< fiajd 12.80 6.82 12.80 6.82.=jka hdkd wdydrmdk iemhqï 3,332.28 3,172.32 - -tl;=j 164,859.51 138,590.83 161,654.46 135,491.19
20'2 wdxYsl f;dr;=re
^w& N+f.da,Sh wxY wkqj m%d:ñl jd¾;dlrKh - úl=Kqï uq,dY%h wkqj wdodhu
› ,xldj wdishdj hqfrdamh ueo W;=re iy ksß;os. tl;=j
^› ,xldj iy wm%sldj fmros. ol=Kq Ydka;slr 2018 yer& wefußldj re' ñ,shk
wdodhu 2018
ld, ksYaÑ; fiajd - u.Ska 21,649.77 55,768.54 16,703.68 28,841.82 4,642.75 4,108.49 131,715.05 - .=jka nvq 4,467.96 7,731.49 923.75 1,121.27 40.61 336.33 14,621.41 - w;sf¾l .uka u¿ 119.26 370.36 42.81 491.51 0.85 8.02 1,032.81 - ;emE, 39.64 45.96 66.70 25.94 0.11 6.74 185.09 26,276.63 63,916.35 17,736.94 30,480.54 4,684.32 4,459.58 147,554.36.=jka m¾hka; yd
wfkl=;a fiajd 13,185.94 - - - - - 13,185.94;Sre nÿ rys; - 131.61 54.19 301.91 263.20 23.22 774.13ld, ksYaph fkdl< fiajd 12.80 - - - - - 12.80.=jka hdkd wdydrmdk iemhqï 3,332.28 - - - - - 3,332.28wdxYsl wdodhu 42,807.65 64,047.96 17,791.13 30,782.45 4,947.52 4,482.80 164,859.51
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
85
20'2 wdxYsl f;dr;=re ^b;sß fldgi&
› ,xldj wdishdj hqfrdamh ueo W;=re iy ksß;os. tl;=j ^› ,xldj iy wm%sldj fmros. ol=Kq Ydka;slr 2017 yer& wefußldj re' ñ,shk
wdodhu 2017
ld, ksYaÑ; fiajd - u.Ska 19,178.29 40,702.68 17,975.83 21,766.20 4,198.22 1,207.29 105,028.51 - .=jka nvq 4,693.76 5,678.12 958.64 620.50 33.00 3.29 11,987.31 - w;sf¾l .uka u¿ 104.21 285.17 28.82 506.49 1.11 0.93 926.73 - ;emE, 94.71 68.45 39.97 - - 15.30 218.43 24,070.97 46,734.42 19,003.26 22,893.19 4,232.33 1,226.81 118,160.98.=jka m¾hka; yd wfkl=;a fiajd 16,671.49 - - - - - 16,671.49;Sre nÿ rys; - 319.77 76.47 182.98 - - 579.22ld, ksYaph fkdl< fiajd 6.82 - - - - - 6.82.=jka hdkd wdydrmdk iemhqï 3,172.32 - - - - - 3,172.32wdxYsl wdodhu 43,921.60 47,054.19 19,079.73 23,076.17 4,232.33 1,226.81 138,590.83
^wd& jHdmdr wxYh wkqj oaú;Shsl jd¾;dlrKh
jHdmdr wxYh jHdmdr wxYh
.=jka fiajh .=jka hdkd wka;¾ iuQyh .=jka .=jka hdkd wka;¾ iuQyh
wdydrmdk wdxYsl fiajh wdydrmdk wdxYsl
iemhqï neyerlsÍï iemhqï neyerlsÍï
2018 2018 2018 2018 2017 2017 2017 2017
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
wdodhu
ndysr mdßfNda.slhska i`oyd úl=Kqï 161,654.46 8,597.52 (5,392.47) 164,859.51 135,491.19 7,216.13 (4,116.49) 138,590.83
m%;sM,
nÿ miq ,dN$^w,dN& (17,213.57) 3,890.30 (5,261.89) (18,585.15) (28,929.99) 3,736.39 (3,145.91) (28,339.51)
fjk;a wdxYsl f;dr;=re
j;alï 67,566.96 9,412.83 (5,394.65) 71,585.14 51,633.63 10,571.49 (6,791.35) 55,413.77
j.lSï 199,763.30 2,757.16 (5,352.43) 197,168.03 167,400.27 2,503.93 (6,696.91) 163,207.29
foam<" msßh; yd WmlrK
w;am;a lr.ekSï 1,403.96 271.79 - 1,675.75 885.02 208.96 - 1,093.98
wiamDIH j;alï w;am;a lr.ekSï 83.51 22.95 - 106.46 22.66 25.26 - 47.92
laIh iy l%u laIh 1,779.49 196.55 - 1,976.04 2,041.63 284.67 - 2,326.30
uQ,H msßjeh 8,820.16 134.61 - 8,954.77 6,922.92 130.18 - 7,053.10
uQ,H wdodhu 180.99 221.33 (201.70) 200.62 60.09 862.36 (832.50) 89.95
nÿ - 5.92 - 5.92 - 25.25 - 25.25
fufyhqï úhoï 176,104.44 4,796.66 (5,646.37) 175,254.73 146,760.81 4,216.38 (4,896.54) 146,080.65
fjf<`o Kh.e;s lmd yeÍï 1.55 - - 1.55 6.85 4.07 - 10.92
f;d. lmd yeÍï 53.14 - - 53.14 332.98 7.00 - 339.98
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
86
21' fjk;a wdodhï iy ,dN
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
foam<" msßh; yd WmlrK úlsKSu u; ,dN - 24.50 - 2.99fjk;a 570.14 477.02 561.48 468.80› ,xlka flagßka ,sñgâ fj;ska ,o ,dNdxY - - 5,314.10 3,093.48 570.14 501.52 5,875.58 3,565.27
22' fufyhqï w,dNh
iuQyh iud.u
whlsÍfuka$^nerlsÍfuka& miq jd¾;dl,( 2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
.=jkahdkd rËKh 478.37 485.26 478.37 485.26jr,;a .dia;= 442.86 383.59 442.86 383.59ukao.dój p,kh jk f;d. i`oyd m%;smdok 251.60 797.40 251.60 797.40foam<" msßh; yd WmlrK úlsKSu u; w,dN 14.41 - 14.14 -ú.Kljrekaf.a mdßY%ñl fjk;a fiajd 0.23 4.38 - 3.72 ú.Kkh 9.48 9.26 8.10 8.06,eìhq hq;= oE ydkslrKh i`oyd m%;smdok 172.92 781.36 172.92 728.96foam<" msßh; yd WmlrK ydkslrKh i`oyd m%;smdok 11.24 11.24 - -úfoaY úksuh w,dN 1,815.64 2,835.07 2,017.34 3,667.57
23' uq,H wdodhu iy msßjeh
23'1 uq,H wdodhu
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
fmd<s wdodhu 200.62 89.95 180.99 60.09
23'2 uq,H msßjeh
Kh .ekSï" nexl= whsrd iy iemhqïlrejkag
f.úh hq;= ys``. fYaI u; fmd<s msßjeh 8,694.96 6,746.49 8,690.45 6,746.41l,anÿ j.lSï u; uQ,H .dia;= 129.71 176.51 129.71 176.51jrKSh fldgia ,dNdxY 130.10 130.10 - - 8,954.77 7,053.10 8,820.16 6,922.92
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
87
24' nÿlrKh
iuQyh
2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk
nÿ úhou
wdodhï nÿ úhofuys m%Odk wx. my; oelafõ (
m%j¾;k wdodhï nÿ j¾Ih i`oyd idudkH l%shdldrlï u; wdodhï nÿ úhou ^igyk 24'1& 16.23 25.25miq.sh j¾Ihg wod<j m%j¾;k nÿ W!k$^wê& m%;smdokh (10.31) - 5.92 25.25
24'1 m%j¾;k nÿ úhou iy .sKqïlrk w,dN ksIamdokh w;r iei`ÿu
iuQyh
2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk
nÿ j,g fmr .sKqïlrk w,dNh (18,579.23) (28,314.26)noaog hg;a fkdjQ wdodhu 18,606.74 28,364.1828] nÿ wkqmd;h hgf;a jk jHjia:dms; wdodhu 27.51 49.92noaog hg;a ,dNh 27.51 49.9228] nÿ wkqmd;h hgf;a jHjia:dms; nÿ whlsÍu 7.70 13.98Y=oaO wvq l< fkdyels úhoï j, nÿ n,mEu 1.40 1.30fjk;a wdodhï u; nÿ 7.13 9.97 16.23 25.25wvql<d ( ys,õ l, w,dN j, nÿ n,mEu - -m%j¾;k wdodhï nÿ úhou 16.23 25.25
24'2 ú,ïNS; nÿ j.lSu
iuQyh
2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk
ú,ïNS; nÿ j.lSu 77.13 77.13
ú,ïNS; nÿ j.lSfuys ixp,kh 2016 ud¾;= j¾Ih 2017 ud¾;= j¾Ih 2018 ud¾;=
31 oskg ;=< 31 oskg ;=< 31 oskg
fYaIh ixp,kh fYaIh ixp,kh fYaIh
f.dvke.s,s u; m%;Hd.Kk ,dN 77.13 - 77.13 - 77.13
mßmd,s; iud.u
› ,xlka flagßka ,sñgâ" f.dvke.s,s m%;Hd.Kk ,dN u; ú,ïNS; nÿ y`ÿkdf.k we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
88
24'2 ú,ïNS; nÿ j.lSu ^b;sß fldgi&
y`ÿkdfkd.;a ú,ïNS; nÿ ^j;alu&
iuQyh
my; whs;uhka i`oyd wdfrdams; ú,ïNS; nÿ j;alï y`ÿkdf.k fkdue;'
j;alï j.lSu Y=oaO j;alu$^j.lSu&
2018 2017 2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
foam<" msßh; yd WmlrK 4.65 4.20 (1,029.53) (318.59) (1,024.88) (314.39)bvï m%;Hd.Kkh - fld<U - - (171.67) - (171.67) -f.dvke.s,s m%;Hd.Kkh - - (700.76) (588.11) (700.76) (588.11)úY%du m%;s,dN ne`oSu 1,533.40 1,496.80 - - 1,533.40 1,496.80kv;a;= ixÑ; ydkslrKh i`oyd
m%;smdok 2,118.76 - - - 2,118.76 -ukao.dój ixp,kh jk f;d. i`oyd
m%;smdok 609.68 - - - 609.68 -.=jkahdkd kv;a;= yd msßlaiqï msßjeh i`oyd
m%;smdok 7,559.28 - - - 7,559.28 - 11,825.77 1,501.00 (1,901.96) (906.70) 9,923.85 594.30
j¾Ih ;=< ú,ïî; nÿ fjkialïys ixp,kh
2016 ud¾;= j¾Ih ;=< 2017 ud¾;= j¾Ih ;=< 2018 ud¾;=
31 oskg ixp,kh 31 oskg ixp,kh 31 oskg
fYaIh fYaIh fYaIh
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
foam<" msßh; yd WmlrK 4.06 (318.45) (314.39) (710.49) (1,024.88)bvï m%;Hd.Kkh - fld<U - - - (171.67) (171.67)f.dvke.s,s m%;Hd.Kkh - (588.11) (588.11) (112.65) (700.76)úY%du m%;s,dN ne`oSu 71.80 1,425.00 1,496.80 36.60 1,533.40kv;a;= ixÑ; ydkslrKh i`oyd m%;smdok - - - 2,118.76 2,118.76ukao.dój ixp,kh jk f;d. i`oyd m%;smdok - - - 609.68 609.68.=jkahdkd kv;a;= yd msßlaiqï msßjeh i`oyd m%;smdok - - - 7,559.28 7,559.28 75.86 518.44 594.30 9,329.51 9,923.81
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
89
24'2 ú,ïNS; nÿ j.lSu ^b;sß fldgi&
iud.u
j;alï j.lSu Y=oaO j;alu$^j.lSu&
2018 2017 2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
foam<" msßh; yd WmlrK - - (1,029.53) (318.59) (1,029.53) (318.59)bvï m%;Hd.Kkh - fld<U - - (171.67) - (171.67) -f.dvke.s,s m%;Hd.Kkh - - (700.76) (588.11) (700.76) (588.11)úY%du m%;s,dN ne`oSu 1,457.50 1,424.43 - - 1,457.50 1,424.43kv;a;= ixÑ; ydkslrKh i`oyd m%;smdok 2,118.76 - - - 2,118.76 -ukao.dój ixp,kh jk f;d. i`oyd
m%;smdok 609.68 - - - 609.68 -.=jkahdkd kv;a;= yd msßlaiqï msßjeh
i`oyd m%;smdok 7,559.28 - - - 7,559.28 - 11,745.22 1,424.43 (1,901.96) (906.70) 9,843.26 517.73
2016 ud¾;= j¾Ih ;=< 2017 ud¾;= j¾Ih ;=< 2018 ud¾;=
31 oskg ixp,kh 31 oskg ixp,kh 31 oskg
fYaIh fYaIh fYaIh
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
foam<" msßh; yd WmlrK - (318.59) (318.59) (710.94) (1,029.53)bvï m%;Hd.Kkh - fld<U - - - (171.67) (171.67)f.dvke.s,s m%;Hd.Kkh - (588.11) (588.11) (112.65) (700.76)úY%du m%;s,dN ne`oSu - 1,424.43 1,424.43 33.07 1,457.50kv;a;= ixÑ; ydkslrKh i`oyd m%;smdok - - - 2,118.76 2,118.76ukao.dój ixp,kh jk f;d. i`oyd m%;smdok - - - 609.68 609.68.=jkahdkd kv;a;= yd msßlaiqï msßjeh i`oyd m%;smdok - - - 7,559.28 7,559.28 - 517.23 517.73 9,325.53 9,843.26
iud.u
Ndú; lrk ,o nÿ wkqmd;h jk 28]" jd¾;dlrK Èkg l%shd;aul lrk ,o nÿ kS;sÍ;s u; mokïj tajd wdmiq yerùfï§" ;djld,sl
fjkiaùï j,g wod< ùug kshñ; hehs wfmalaIs; nÿ wkqmd;hhs' iud.u u.ska bvï iy foam< m%;Hd.Kkfhys m%;sM,hla jYfhka
Woa.; jQ ú,ïNS; nÿ j.lSu iy fjk;a iuia; wdodhu Tiafia wdhq.Kk Wml,amk u; remsh,a ñ,hk 976'74 la jQ ,eîï y÷kd fkd.
kakd ,oafoa" j.lSï m%udKhg ,dN fyda w,dN Tiafia ú,ïNS; nÿ j;alï mj;sk neúks' ta whqrskau uQ,Huh m%ldYkhkays§ 2018 ud¾;=
31 Èkg remsh,a ñ,shk 9843'26 la jQ Y=oaO ú,ïNS; j;alï o y÷kd fkd.kakd ,oafoa" wkdjels m< l< yels wkd.; ld,hla ;=< mj;sk
ú,ïNS; nÿ j;alï Ndú; lsÍu ioyd wkd.; nÿ j,g hg;a jk ,dN m%udKj;a fõh hkak isÿúh yelalla fkdjk neúks'
mßmd,s; iud.u
f.dvke.s,s jeäoshqKq lsÍu u; m%;Hd.Kk ,dN u; ú,ïNS; nÿ j.lSu y`ÿkdf.k we;' wfkl=;a m%;Hd.Kk ,dN nÿ úrdu ld,h
;=, wdmiq .ekSu ksid ú,ïNS; j;alï yg f.k ke;'iud.fï nÿ úrdu ld,h 2021 jk f;la j,x.= jk ksid iy Bg miqj jir 08
iykodhS nÿ wkqmd;hla wod< jk ksid ú,ïNS; nÿ j;alï y`ÿkdf.k ke;' tu ksid b;sß j¾I 08 mqrd nÿ n,mEu ys,õ lrkq ,nk
w;r hï fYaIhla fjf;d;a fkdjeo.;a f,i i,lkq ,nhs' ú,ïNs; nÿ 15] l wkqmd;hla hgf;a .Kkh lr we;'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
90
25' ne`oSï iy wiïNdjHhka
25'1 m%d.aOk úhoï ne`oSï
idudkH jHdmdßl lghq;= j,g wod,j foam<" msßh; yd WmlrK w;am;a lr.ekSu i`oyd iuQyfha iy iud.fï ne`oSu my; oelafõ(
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
wkqu;l< iy .súiqï.; kuq;a m%;smdokh fkdl<
iamDIH ) 167,571.38 163,890.77 167,526.59 163,890.77wiamDIH - 5.86 - 5.86 167,571.38 163,896.63 167,526.59 163,896.63
wkqu;l< kuq;a .súiqï.; fkdl<
iamDIH 158.69 247.09 158.69 247.09wiamDIH 50.53 145.39 50.53 145.39 209.22 392.48 209.22 392.48 167,780.60 164,289.11 167,735.81 164,289.11
) 2018 ud¾;= 31 oskg re'ñ,shk 167"439'77 ^we'fvd ñ,shk 1"076& ^2017 - re'ñ,shk 163"323'06 ^we'fvd ñ,shk 1"076& l jákdlula"
A 350- 900 j¾.fha .=jka hdkd 04 la ñ,oS .ekSu i`oyd jQ ´kEu wu;r wx. j, msßjeh iy mj;sk Kh myiqlï we;=,;a fkdjk
,ehs;=.; ñ, ksfhdackh ñ, ksfhdackh lrk w;r th mj;sk Kh m%d.aOk ne`oSï hgf;a i,ld n,d we;' ;jÿrg;a óg wod<j 05 jk
igyk mßYS,kh lrkak'
25'2 uQ,H ne`oSï
^w& ud¾;= 31 oskg wj,x.= l, fkdyels fufyhqï l,anÿ hgf;a uq¿ wkd.; wju l,anÿ ne`oSu my; mßos fõ(
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
tla j¾Ihla ;=< 27,085.44 25,055.34 27,085.44 25,055.34j¾I 05 lg fkdjeä kuq;a tla jirlg miq 98,999.94 98,090.83 98,999.94 98,090.83j¾I 05 lg miq 96,584.39 116,434.10 96,584.39 116,434.10 222,669.77 239,580.27 222,669.77 239,580.27
^w& 2018 ud¾;= 31 oskg l,anÿ ne`oSu ;=< 2018 j¾Ifha ;=kajk ld¾;=fõoS NdroSug kshñ; A321- 200neo j¾.fha .=jka hdkdjla u; jQ
l,anÿ ne`oSu we;=,;a fõ' NdroSfï wjia:dfõoS .,mkq ,nk iïu; thd¾nia j¾.fha .=jkahdkd ñ, by< hEï i`oyd .e,mqï" fmd<S
wkqmd; .e,mqï iy ´kEu fjk;a wx.hka fjkqfjka jQ msßjeh we;=,;a fkdjk mokï jdßlh u; kj NdroSï u; l,anÿ ne`oSï
mokï fõ' flfia fj;;a fuu A321neo .=jkahdkdjg wod<j NdroSfïoS 2018 ud¾;= 31 oskg weia;fïka;=.; l,anÿ ne`oSu
re' ñ,shk 1"251'64 lska by< hd yelsh'
2017 ud¾;= 31 oskg l,anÿ ne`oSfuys 2017 isg 2018 olajd j¾I ;=< NdroSug kshñ; my; .=jka hdkd we;=,;a fõ( ms<sfj,ska
re'ñ,shk 36"325'02 la iy re'ñ,shk 9"924'45 la jk A321neo .=jkahdkd 04 iy Ndú;d l< A330- 200 j¾.fha .=jkahdkd tlla'
NdroSfï wjia:dfõoS .,mkq ,nk iïu; thd¾nia j¾.fha .=jkahdkd ñ, by< hEï i`oyd .e,mqï" fmd<S wkqmd; .e,mqï iy ´kEu
fjk;a wx.hka fjkqfjka jQ msßjeh we;=,;a fkdjk mokï jdßlh u; l,anÿ ne`oSï mokï fõ' 2018 ;=kajk ld¾;=j ;=,oS wfmaËs;
by; i`oyka A321-200neo .=jkahdkh yer wfkla ish¿u .=jkahdkd j¾;udkfhaoS n,weKshg we;=,;a fõ
^wd& l,anÿ .=jkahdkd i`oyd iq/l=ï ;ekam;= f,i 2018 ud¾;= ui 31 oskg iud.u úiska re'ñ,shk 1"361'67 ^we'fvd ñ,shk 8'97& ^2017 -
re'ñ,shk 1"050'89 ^we'fvd ñ,shk 6'93& la jákd Khjr ,sms ksl=;a lr we;'
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
91
25' ne`oSï iy wiïNdjHhka ^b;sßh&
25'2 uQ,H ne`oSï ^b;sßh&
^we& iuQyh iy iud.u úiska l,anÿlrKh l< bvï iy f.dvke.s,s i`oyd b;sß l,anÿ jdßl ne`oSu my; mßos fõ(
iuQyh iud.u
2018 2017 2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
f.úh hq;= jdßl(
tla j¾Ihla ;=< 768.74 780.00 623.40 648.77j¾I 05 lg fkdjeä kuq;a tla jirlg miq 1,791.38 2,000.09 1,466.43 1,600.40j¾I 05 lg miqq 2,001.87 2,303.98 1,592.73 1,897.79
25'3 wiïNdjHhka
iud.u
wiïNdjH j.lSï mokï jkafka 2018 ud¾;= 31 oskg isÿl< re'ñ,shk 15"085'72 l ^2017 - re'ñ,shk 3"315'53& ysñlï mEï u;h'
fuu re' ñ,shk 15"085'72 l wiïNdjH j.lSï" .=jkahdkd l,anÿ .súiqï wj,x.= lsÍu ksid .=jkahdkd wu;r fldgia iemhqï lrejka
lsysmfofkl= isÿl< re'ñ,shk 12"240'89 l ^we'fvd ñ,shk 77'56 iy hQfrda ñ,shk 0'91& ysñlï mEï j,skao" .=jkaf;dgqm, nÿ f.ùulg
wod<j úfoaYSh nÿ wêldßhla úiska mekjQ re'ñ,shk 576'74 ^we'fvd ñ,shk 3'71& l ov uqo,lskao" .súiqula mj;ajd fkd.ekSu ksid
iemhqïlrejl= úiska isÿl< re'ñ,shk 631'93 ^we'fvd ñ,shk 4'06& ysñlï mEulska iy úfoaYSh nÿ wêldßhla iu`. jQ re'ñ,shk
1"239'13 l fiajd nÿ wdrjq,lskao iukaú; fõ'
iud.ug tfrysj fiajlhska" iemhqïlrejka iy mdßfNda.slhska úiska isÿlrk kS;s lD;H" fjk;a ysñlï mEï iy úh yels ysñlï mEï
j,g wod<j iud.fï idudkH jHdmdr lghq;= ;=<ska we;sjk ´kEu wiïNdjH j.lSulg wod<j ´kEu ie,lsh hq;= j.lSula wOHËjre
wfmaËd fkdlrk ksid fuu uQ,H m%ldYk j, lsisÿ m%;smdokhla isÿlr ke;'
mßmd,s; iud.u
iud.fï kS;s{jrekag wkqj" iud.fï wkd.; fufyhqïj,g iy jd¾;dl< uQ,H m%;sM, j,g n,mEula isÿúh yels my; kvq úNd.h
yer iud.ug tfrysj mj;sk fjk;a lsisÿ kvq lghq;a;la fyda jkaos b,a¨ï lsÍula fkdue;'
oekgu;a úNd. fjñka mj;sk lïlre úksYap iNd kvq úNd.h (LT Case No. 21/337/2015 ) ;jÿrg;a jd¾;d lrk Èkg iud.u úiska
wNshdpkd bosßm;a l< kvq úNd. 04 la we;' tu wNshdpkd bosßm;a l< kvq úNd. i`oyd re'ñ,shk 20l ;ekam;= isÿlr we;'
26' Wlial, j;alï
iud.u$iuQyh
,nd.;a myiqlï fjkqfjka Wlial< j;alï ms<sn`o f;dr;=re i`oyd 15'2 igyk mßYS,kh lrkak'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
92
27' jd¾;dlrk oskg miqj yg.;a isÿùï
27'1 iud.u
4 i,ld n,kq ,nk j¾Ifha Wm l,anÿ moku u; ,ndÿka A330-200 j¾.fha .=jkahdkd Wm l,anÿ .súiqu wjika ùu u; 2018
iema;eïn¾ ui kej; Ndrfok ,§'
4 igyk wxl 03 wLKav meje;au hgf;a idlÉPd lrkq ,nk ls%hd;aul fjñka mj;sk m%;sjHqy.; lsÍfï ie,iqu i,ldn,d iud.u
úiska A320 j¾.fha .=jkahdkdjla i|yd jQ l,anÿ .súiqu 2019 ud¾;= ui wjika jk mßÈ ui 04 olajd È.=lrk ,o w;r" iy A321
j¾.fha .=jkahdkd l,anÿ .súiqu 2019 fmnrjdß ui wjka jk mßÈ udi 06 la i|yd ;jÿrg;a È.=lrk ,o w;r tu .=jkahdkh
È.=lrk ,o l,anÿ ld,h wjika ùu iu. l,anÿ iud.ug Ndrfok ,§'
by; i|yka isÿùï yer uQ,H m%ldYk j, fy,sorõ lsÍu fyda .e,mSï lsÍu wjYH jk lsisÿ isÿùula jd¾;d lrk oskg miqj ygf.k
ke;'
27'2 mßmd,s; iud.u
uQ,H m%ldYk j, fy,sorõ lsÍu fyda .e,mSï lsÍu wjYH jk lsisÿ isÿùula jd¾;d lrk oskg miqj ygf.k ke;'
28' iïnkaê; md¾Yj wkdjrKhka
28'1 iuQyh iy iud.u
28'1'1 m%Odk l<uKdlrK md¾Yj (KMP) iu`. .Kqfokq
iud.fuys iy mßmd,s; iud.fuys lghq;= ie,iqï lsÍu" fufyhùu yd l%shd;aul lsÍu hk ld¾hhkays wêldÍ;ajh yd j.lSu ork
mqoa.,hska f,i w¾: .ekajQ m%Odk l<ukdlrK msßia iïnkaê; md¾Yj j,g we;=,;a fõ' tu m%Odk l<ukdlrK msßia j,g wOHË
uKav,h" m%Odk úOdhl ks,OdÍ iy by; ks¾Kdhl imqrd,k iuQyfha fjk;a fÊHIaG l<uKdlrk úOdhl ks,OdÍka we;=,;a fõ'
iud.u iy iïnkaê; md¾Yj ^ iud.ug wkqnoaO jQjka" wOHËjreka" fiajlhska iy we,aula we;s Tjqkaf.a ióm mjqf,a idudðlhska&
iu`. isÿjk ´kEu .Kqfokq wkdjrKh l, hq;=hehs i`oyka iuQyfha $ iud.fï m%;sm;a;shg iu.dój m%Odk l<ukdlrK msßia úiska
isÿl< wdY%s; m%ldY ie,ls,a,g f.k we;'
jd¾;dlrK ld,iSudj ;=< idudkH jHdmdr lghq;= j,oS m%Odk l<uKdlrk msßia úiska isÿl, jeo.;a .Kqfokq my; mßos fõ(
2018 2017 re' ñ,shk re' ñ,shk
fláld,Sk m%;s,dN 304.17 323.21mYapd;a fiajd kshqla; m%;s,dN 46.09 39.40fiajd wjikalsÍfï m%;s,dN 12.43 -
by; w.hka ;=, j¾Ih ;=, f.jQ wOHËjrekaf.a .dia;= re'ñ,shk 6'01 ^2017 - re'ñ,shk 9'86& iy iajlSh OQr ld,h ;=, wOHËjreka"
Tjqkaf.a l,;%hka yd hefmk ¥ orejka úiska › ,xlka .=jka iud.fuka .dia;= whlsÍulska f;drj jHdmdr mka;sfha .uka .ekSu we;=,;a
jrm%ido iy fjk;a .=jka álÜ fjkqfjka jQ re'ñ,shk 18'65 ^2017 - re'ñ,shk 19'55& l jákdlu we;=,;a fõ' Bg wu;rj m%Odk
l<ukdlrk msßia" Tjqkaf.a l,;%hka yd hefmk ¥ orejkao .dia;= whlsÍulska f;dr .=jka .uka álÜm;a i`oyd ysñlï ,nhs'
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
93
28' iïnkaê; md¾Yj wkdjrKhka ^b;sßh&
28'2 iuQyh
iud.fï m%Odk fldgia ysñhd jk › ,xld rchg iuQyh iïnkaOfhka md,k n,h ysñfõ'
idudkH jHdmdr lghq;= j,oS › ,xld rch md,kh lrk wdh;k iu`. my; jeo.;a .Kqfokq isÿlr we;'
iud.fñ ku in`o;djh .Kqfokqfõ iajNdjh .Kqfokqfõ jákdlu ,eìh hq;=$^f.úh hq;=& fYaIh
2018 re' ñ,shk
2017 re' ñ,shk
2018 re' ñ,shk
2017 re' ñ,shk
› ,xld LKsc f;,a
kS;s.; ixia:dj
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
bkaOk (25,959.20) (19,921.07) (4,907.32) (10,327.05)
ú,ïNs; iemhqïldr
f.ùï
- - (7,985.05) -
m%udo jQ f.ùï u;
uQ,H msßjeh
(490.61) (368.64) (83.96) (445.21)
.=jka f;dgqm, yd
.=jka fiajd iud.u
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
f.dvnEï" .d,a lsÍï"
.=jka md,ï" u.S
ksfla;k" l=,S jr,;a
.dia;=" li, kdYl
.dia;=
(3,489.83) (3,415.30) (1,214.16) (1,210.65)
isú,a .=jka fiajd
wêldßh
rch md,kh
lrkq ,nk
n,m;%" wjir m;%
iy nÿ
(9,779.95) (6,484.09) (0.84) (0.21)
ñyska ,xld ^mqoa.,sl&
iud.u
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
úl=Kqï 74.48 6,123.54 745.43 744.54
.ekqï (20.88) (5,560.40) - -
› ,xld rËK
ixia:dj
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
rËK fiajd (477.53) (407.88) - -
,xld nexl=j rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
Kh wdmiq f.ùï - (43.35) (28,457.50) (24,281.25)
,o Kh 4,107.83 11,381.25 - -
flá ld,Sk ;ekam;= - - 679.57 216.04
fmd<S (2,770.01) (2,175.33) - -
nexl= whsrd - - (1,757.14) (6,805.31)
uyck nexl=j rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
,o Kh 3,889.38 11,381.25 (28,907.50) (24,731.25)
fmd<S (2,343.83) (2,137.39) - -
fiajl w¾:idOl
wruqo,
mdßmd,s; iud.
fï fldgia ysñ
jrKSh fldgia ,dNdxY (130.10) (130.10) (64.87) (64.87)
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
94
iud.fñ ku in`o;djh .Kqfokqfõ iajNdjh .Kqfokqfõ jákdlu ,eìh hq;=$^f.úh hq;=& fYaIh
2018 re' ñ,shk
2017 re' ñ,shk
2018 re' ñ,shk
2017 re' ñ,shk
13'01] ksIaPkao ksoyia
l< yels iuqÉÑ;
^j¾I 05& jrKSh
fldgia
- - (1,000.00) (1,000.00)
28' iïnkaê; md¾Yj wkdjrKhka ^b;sß fldgi&
28'2 iuQyh ^b;sß fldgi&
jd¾;dlrK oskg iud.u úiska ,xld nexl=fjka re'ñ,shk 1"926'42 ^2017 - re'ñ,shk 1"159'94& l nexl= wKlr myiqlula Ndú;d lr
we;'
› ,xld rch md,kh lrk wdh;k j,g $j,ska jQ fYaI uQ,H ;;a;aj m%ldYkfhys fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE$ f.úh hq;= oE iy
fmd<S Nß; j.lSï hgf;a we;=,;a lr we;'
j¾Ih ;=<oS iïnkaê; md¾Yjhkag wod< re'ñ,shk 56'6 ^2017 - re'ñ,shk 744'54& fjf<`o ,eìhq hq;= oE iuQyh úiska ydkslrKh lr
we;' jd¾;dlrK oskg iïnkaê; md¾Yjhkag wod< re'ñ,shk 928'9 ^2017 - re'ñ,shk 872'85& l ydkslrK m%;smdok isÿlr we;'
ish¿u rch úiska md,kh lrk$ wdY%s; wdh;k iu`. isÿl< ish¿u .Kqfokq wdjrKh lsÍfï yd wkdjrKh lr.ekSfï
m%dfhda.sl fkdjk nj iy .Kqfokqj, m%udKh ksid ;ks ;ks jYfhka jeo.;a .Kqfokq i`oyd ,xld .sKqïlrK m%ñ; 24 —iïnkaê;
md¾Yj wkdjrKhka˜ g wkql+,j iSñ; wkdjrKhka isÿlr we;'
j¾Ih ;=<oS iuQyh úiska .Kqfokq isÿl< rch úiska md,kh lrk$ wdY%s; wdh;k lsysmhla my; oelafõ(
- ,xld úÿ,sn, uKav,h - ,xld ixpdrl uKav,h
- foaYSh wdodhï fomd¾;fïka;=j - › ,xld ;eme,a wêldßh
- rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj - › ,xld ixpdrl m%j¾Ok ld¾hxYh
- úfoaY lghq;= wud;HxYh - ckdêm;s f,alï ld¾hd,h
fiajl úY%du m%;s,dN i`oyd odhlùï j,g wod< jeäÿr .Kqfokq fiajl w¾:idOl wruqof,a iy fiajd kshqla;s Ndr wruqof,a
jHjia:djkag iy kshdukhkag wkql+,j isÿlr we;'
iïnkaê; md¾Yj iu`. .Kqfokq jdKscuh fldkafoais u; isÿúh'
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
95
28' iïnkaê; md¾Yj wkdjrKhka ^b;sß fldgi&
28'3 iud.u
idudkH jHdmdr lghq;= j,oS › ,xld rch md,kh lrk wdh;k iy mßmd,s; iud.ï iu`. my; jeo.;a .Kqfokq isÿlr we;'
iud.fñ ku in`o;djh .Kqfokqfõ iajNdjh .Kqfokqfõ jákdlu ,eìh hq;=$^f.úh hq;=& fYaIh
2018 re' ñ,shk
2017 re' ñ,shk
2018 re' ñ,shk
2017 re' ñ,shk
› ,xld flagßka
,sñgâ
mßmd,s; iud.u .=jkahdkdj ;=< fiajd 13.99 20.03 - -
.=jkahdkdj ;=<
wdydrmdk yd fjk;a
fiajd
(5,378.46) (4,096.48) (5,352.44) (6,707.47)
,dNdxY 5,314.10 3,093.48 - -
› ,xld LKsc f;,a
kS;s.; ixia:dj
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
bkaOk (25,852.36) (19,813.14) (4,907.32) (10,327.05)
ú,ïNs; iemhqïldr
f.ùï
- - (7,985.05) -
m%udo jQ f.ùï u;
uQ,H msßjeh
(490.61) (368.64) (83.96) (445.21)
.=jka f;dgqm, yd
.=jka fiajd iud.u
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
f.dvnEï" .d,a lsÍï"
.=jka md,ï" u.S
ksfla;k" l=,S jr,;a
.dia;=" li, kdYl
.dia;=
(2,912.51) (2,940.50) (1,236.06) (1,294.15)
isú,a .=jka fiajd
wêldßh
rch md,kh
lrkq ,nk
n,m;%" wjir m;%
iy nÿ
(9,779.95) (6,484.09) (0.84) (0.21)
ñyska ,xld ^mqoa.,sl&
iud.u
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
úl=Kqï 74.48 5,869.73 745.43 692.14
.ekqï (20.88) (5,560.40) - -
› ,xld rËK
ixia:dj
rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
rËK fiajd (477.53) (407.88) - -
,xld nexl=j rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
Kh wdmiq f.ùï - (43.35) (28,457.50) (24,281.25)
,o Kh 3,889.38 11,381.25 - -
flá ld,Sk ;ekam;= - - 679.57 216.04
fmd<S (2,770.01) (2,175.33) - -
nexl= whsrd - - (1,757.14) (6,805.31)
uyck nexl=j rcfha
ysñldÍ;ajh we;s
,o Kh 3,889.38 11,381.25 (28,907.50) (24,731.25)
fmd<S (2,343.83) (2,137.39) - -
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
96
28' iïnkaê; md¾Yj wkdjrKhka ^b;sßh&
28'3 iud.u ^b;sß fldgi&
jd¾;dlrK oskg iud.u úiska ,xld nexl=fjka re'ñ,shk 1"906'88 ^2017 - re'ñ,shk 1"159'94& l nexl= wKlr myiqlula Ndú;d lr
we;'
› ,xld rch md,kh lrk wdh;k j,g $j,ska jQ fYaI uQ,H ;;a;aj m%ldYkfhys fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE$ f.úh hq;= oE iy
fmd<S Nß; j.lSï hgf;a we;=,;a lr we;'
j¾Ih ;=<oS iïnkaê; md¾Yjhkag wod< re'ñ,shk 56'6 ^2017 - re'ñ,shk 692'14& fjf<`o ,eìhq hq;= oE iud.u úiska ydkslrKh lr
we;' jd¾;dlrK oskg iïnkaê; md¾Yjhkag wod< re'ñ,shk 875'73 ^2017 - re'ñ,shk 820'45& l ydkslrK m%;smdok isÿlr we;'
ish¿u rch úiska md,kh lrk$ wdY%s; wdh;k iu`. isÿl< ish¿u .Kqfokq wdjrKh lsÍfï yd wkdjrKh lr.ekSfï
m%dfhda.sl fkdjk nj iy .Kqfokqj, m%udKh ksid ;ks ;ks jYfhka jeo.;a .Kqfokq i`oyd ,xld .sKqïlrK m%ñ; 24 — iïnkaê;
md¾Yj wkdjrKhka ˜ g wkql+,j iSñ; wkdjrKhka isÿlr we;'
j¾Ih ;=<oS iud.u úiska .Kqfokq isÿl< rch úiska md,kh lrk$ wdY%s; wdh;k lsysmhla my; oelafõ (
- ,xld úÿ,sn, uKav,h - ,xld ixpdrl uKav,h
- foaYSh wdodhï fomd¾;fïka;=j - › ,xld ;eme,a wêldßh
- rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj - › ,xld ixpdrl m%j¾Ok ld¾hxYh
- úfoaY lghq;= wud;HxYh - ckdêm;s f,alï ld¾hd,h
fiajl úY%du m%;s,dN i`oyd odhlùï j,g wod< jeäÿr .Kqfokq fiajl w¾:idOl wruqof,a iy fiajd kshqla;s Ndr wruqof,a
jHjia:djkag iy kshdukhkag wkql+,j isÿlr we;'
iïnkaê; md¾Yj iu`. .Kqfokq jdKscuh fldkafoais u; isÿúh'
29' uQ,H wjodkï l<uKdlrk wruqKq iy m%;sm;a;s
iuQyfha m%Odk uQ,H j.lSï iukaú; jkqfha Kh yd Kh .ekSï" fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE iy fjk;a uQ,H j.lSï j,sks'
fuu uQ,H j.lSï j, m%Odk wruqK jkqfha iuQyfha fufyhqï lghq;= j,g uQ,H iïmdokhhs' iajlSh fufyhqï lghq;= ;=<ska iDcqju
W;amdokh jk fjf<`o yd fjk;a ,eìh hq;= oE iy uqo,a yd flá ld,Sk ;ekam;= j,ska iuQyfha uQ,H j;alï iukaú; fõ'
idx.ñl l<uKdlrkh úiska úia;S¾K wjodkï l<uKdlrk kHdih l,ska l,g iudf,dapkh lsÍu yd hdj;ald,Sk lsÍu lrkq ,nk
w;r ie,lsh hq;= n,mEula we;s l< yels my; oelafjk uQ,H wjodkï y`ÿkdf.k we;'
(i) fjf<`ofmd< wjodku
- fmd<S wkqmd; wjodku
- úksuh wkqmd; wjodku
(ii) øjYS,;d wjodku
(iii) Kh wjodku
fjf<`ofmdf<ys iy wfkl=;a uQ,Huh wjodkï iys; lghq;=j, fjkialï ksrEmkh jk mßos iuQyh úiska ks;sm;d ish wjodkï
l<uKdlrk m%;sm;a;s iy l%shdmámdá iudf,dapkhg ,la lrk w;r tajd msysgqjd we;s m%;sm;a;s iy l%shdmámdáj,g wkql+,j wjodkï
y`ÿkd.ekSu" ñkqïlrKh yd l<uKdlrkh jk njg iy;sl lsÍu i`oyd .e,fmk m%;sm;a;s iy l%shdmámdá u.ska md,kh lrkq we;'
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
97
(i) fjf<`ofmd< wjodku
fmd<S wkqmd; wjodku
fmd<s wkqmd; wjodku hkq uQ,H WmlrKhl wkd.; uqo,a m%jdyj, idOdrK w.h fjf<`ofmd< fmd<S wkqmd; j, fjkialï u;
WÉpdjpkhùfï wjodkuhs' uQ,sl jYfhka úp,H fmd<s wkqmd; iys; iuQyfha os.=ld,Sk Kh ne`oSï j,g wod<j fjf<`ofmd< fmd<S
wkqmd; fjkia ùfï wjodkug iuQyh uqyqK foa'
iuQyfha m%;sm;a;sh jkqfha fmd<S wkqmd; WÉpdjpkj, n,mEu wju lsÍu i`oyd .=jkahdkd l,anÿ we;=¿j ia:djr yd úpHh wkqmd;
Kh .ekqï w;r m%Yia: iunr;djhla mj;ajd .ekSuhs'
Kh yd Kh .ekSï u; fmd<S wkqmd;j, idOdrK f,i isÿúh yels fjkialï u; ixfõoS;dj my; oelafjk j.=fjka ksrEmkh fõ'
wfkl=;a ish¨u úp,Hhka fkdfjkiaj mj;sk úg" úpHh wkqmd; u; Kh .ekqïj, n,mEu ksid iuQyfha$iud.fï nÿ fmr w,dNh
flfrys my; oelafjk mßos n,mEï lrkq ,nhs'
2018 2017 nÿ fmr w,dNh u; n,mEu nÿ fmr w,dNh u; n,mEu
iuQyh iud.u iuQyh iud.u
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
fmd<S wkqmd; j, by< hEu$^my< hEu&
+1% 732.47 730.44 462.72 462.72-1% (732.47) (730.44) (462.72) (462.72)
) fmd<S wkqmd; j, by< hEfï m%;sM,hla f,i w,dNhka by< hhs
úfoaY úksuh wkqmd; wjodku
úfoaY jHjydr uqo,a wjodku hkq uQ,H WmlrKhl wkd.; uqo,a m%jdy j, idOdrK w.h úfoaY úksuh wkqmd; j, fjkialï
fya;=fjka WÉpdjpkhùfï wjodkuhs' úfoaY jHjydr uqo,ska .Kkh jk iajlSh wdodhï" úhoï" Kh.ekSï yd fjk;a uQ,H WmlrK
ksid úfoaY úksuh wkqmd; WÉpdjpkj, n,mEï flfrys iuQyh ksrdjrKh fõ'
,eîï yd f.ùï hk tla tla lreKg wod< jkakd jQ jeo.;a jHjydr uqo,a tall .e,mSfï iy Wmßu jYfhka y`ÿkd.;a úfoaY jHjydr
uqo,a Kh " úfYaIfhka y`ÿkd.;a úfoaY jHjydr uqo,ska jk wkd.; wdodhï iqrËd .súiqï j,g hg;a lsÍfï m%;sm;a;shlska iuQyh tys
úfoaY úksuh wjodku l<uKdlrkh lrf.k we;'
we'fvd,rhg tfrysj › ,xld remsh, idOdrK f,i fjkiajk ;;a;ajhl wfkl=;a ish¨u úp,Hhka fkfjkiaj mj;sk úg iuQyfha
$iud.fï nÿ fmr w,dNh ^ jd¾;dlrk oskg uQ,H ;;a;aj m%ldYkfhys igyka lr we;s b;sß uQ,H j;alï j, yd j.lSï j, idOdrK
w.fhys isÿjk fjkialï fya;=fjka & u; jQ ixfõoS;djh my; oelafjk j.=fjka ksrEmkh fõ' wfkl=;a jHjydr uqo,a iïnkaOfhka
isÿjQ úfoaY jHjydr uqo,a úksuh fjkialï u; iuQyfha ksrdjrKh jeo.;a fkdjk fia i,ld we;'
2018 2017 fjk;a úia;S¾K nÿ fmr w,dNh fjk;a úia;S¾K nÿ fmr w,dNh
wdodhu u; n,mEu u; n,mEu wdodhu u; n,mEu u; n,mEu
iuQyh iud.u iuQyh iuQyh iuQyh iuQyh iuQyh iuQyh
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
› ,xld remsh,g tfrysj wefußldkq fvd,rh
wêm%udKh ùu$^wjm%udKh ùu&
+3% 500.16 500.16 1,227.33 1,247.02 11.07 11.07 1,330.14 1,644.65
-3% (500.16) (500.16) (1,227.33) (1,247.02) (11.07) (11.07) (1,330.14) (1,644.65)
) wefußldkq fvd,rh wêm%udKh ùfï m%;sM,hla f,i w,dNhka by< hhs'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
98
29' uQ,H wjodkï l<uKdlrk wruqKq iy m%;sm;a;s ^b;sß fldgi&
(ii) øjYS,;d wjodku
øjYS,;d wjodku hkq ish m%j¾;k yd wkd.; uqo,a ne`oshdjka" tajd f.ùug kshñ; wjia:dj jk úg iuQyhg th imqrd,Sug fkdyels
ùfï wjodkuhs' ffokslj$i;sm;d$ udislj yd jd¾Islj isÿ flfrk uqo,a l<uKdlrkh yd whjeh l%shdj,shla Wmfhda.S lr.ksñka
iuQyh ish wruqo,a W!k;djfha wjodku ksÍËKh lrkq ,nhs' tu wjodku wju lsÍu i`oyd iuQyh úiska os.= yd flá ld,Sk Kh"
nexl= whsrd myiqlï iy uQ,H $fufyhqï l,anÿ we;=,;a úúO uQ,dY% ;=<ska wruqo,a iïmdokh uQ,H wdh;khkaf.ka isÿlrhs'
.súiqï.; jÜgï fkdl< f.ùï u; mokï jQ iuQyfha $iud.fï uQ,H j.lSïj, mßK;Ndjfha ;;a;ajh my; oelafjk j.=fjka
idrdxY lr fmkajd we;'
2018iuQyh b,a,Su u; udi 03 g udi 03 j¾I 01 isg j¾I 05 g tl;=j
jvd wvq isg 12 olajd 05 olajd jvd jeä
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
fmd<S Nß; j.lSï 1,757.14 2,145.17 60,855.24 29,302.27 29.82 94,089.64.=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh 2,946.37 1,505.50 217.43 19,016.36 3,522.74 27,208.40fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE - 26,998.76 - - - 26,998.76jrKSh fldgia - 65.05 65.05 1,195.15 - 1,325.25 4,703.51 30,714.48 61,137.72 49,513.78 3,552.56 149,622.05
iud.u
fmd<S Nß; j.lSï 1,757.14 2,115.84 60,769.38 29,242.38 29.82 93,914.56.=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh 2,946.37 1,505.50 217.43 19,016.36 3,522.74 27,208.40fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE - 26,009.10 - - - 26,009.10 4,703.51 29,630.44 60,986.81 48,258.74 3,552.56 147,132.06
2017iuQyh b,a,Su u; udi 03 g udi 03 j¾I 01 isg j¾I 05 g tl;=j jvd wvq isg 12 olajd 05 olajd jvd jeä re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
fmd<S Nß; j.lSï 7,541.30 1,218.78 55,323.39 30,202.57 176.49 94,462.53.=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh 1,409.25 689.74 2,724.68 5,561.65 2,534.07 12,919.39fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE - 36,697.06 - - - 36,697.06jrKSh fldgia - 65.05 65.05 1,276.46 - 1,406.56 8,950.55 38,670.63 58,113.12 37,040.68 2,710.56 145,485.54
iud.u
fmd<S Nß; j.lSï 7,541.30 1,218.27 55,321.87 30,202.57 176.49 94,460.50.=jkahdkd kv;a;= yd msßjeähd msßjeh 1,409.25 689.74 2,724.68 5,561.65 2,534.07 12,919.39fjf<`o yd fjk;a f.úh hq;= oE - 35,956.39 - - - 35,956.39 8,950.55 37,864.40 58,046.55 35,764.22 2,710.56 143,336.28
uq,H m%ldYk i`oyd igyka b;sß fldgi'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
99
(iii) Kh wjodku
Kh wjodku hkq uQ,H w,dNhlg fya;=jk whqßka uQ,H WmlrKhla fyda fiajdodhl .súiqula hgf;a m%;smd¾Yjhla úiska ;ukaf.a
ne`oSï bIaG fkdlsÍfï wjodkuhs' m%Odk jYfhka ish fufyhqï lghq;= ;=<ska ^uQ,sl jYfhka fjf<`o ,eìh hq;= oE i`oyd& iuQyh Kh
wjodkug ksrdjrKh fõ'
.=jka u.S úl=Kqï yd .=jka nvq m%jdykh uQ,sl jYfhka wka;¾cd;sl .=jka m%jdyk ix.ufha n,h,;a wf,ú ksfhdað;hska yryd isÿfõ'
mq¿,a úúOdx.SlrKh wdOdrfhka tjeks úl=Kqï j, Kh wjodku idfmaËj iq¿ wjodkula ù we;' fuu ksfhdað;hskaf.a mshùï"
wka;¾cd;sl .=jka m%jdyk ix.uh úiska ish .=jka u.S yd .=jka NdKav fíreï lsÍfï fhdackd l%uh yryd tl;= lr .kS' tu tla/
ia l< wruqo,a wka;¾cd;sl .=jka m%jdyk ix.uh úiska iDcqju .=jka iud.ug mshjk w;r tu.ska tlS ksfhdað;jrekaf.a Kh f.ùfï
yelshdj ms<sn`oj jeä iy;sl lsÍula ,nd foa'
m%Odk .=jka iud.ï w;r ,eìh hq;= oE yd f.úh hq;= oE uQ,sl jYfhka mshjkq ,nkafka wka;¾cd;sl .=jka m%jdyk ix.ufha ksYaldIK
uOHia:dkfhks' idudkHfhka ,eìh hq;= oE yd f.úh hq;= oE Y=oaO lr mshjkq ,nkafka i;shl úrduhla iys;j jk w;r tu`.ska f.ùï
lv lsÍfï wjodkfuys meyeos,s wvqùula isÿfõ'
bgq lrkq ,nk fiajdjkays iajNdjh yd úIh m:h wkqj fjk;a fiajd in`o;d i`oyd wem iq/l=ula wjYH fõ' Kh .e;shkaf.ka ,efnk
tjeks wem iq/l=ï ;=< nexl= wemlr iy iq/l=ï ;ekam;= we;=<;a fõ'
wjodkï y`ÿkd.;a úg wvudK ,eìh hq;= oE .sKqï i`oyd ydkslrK m%;smdok isÿlrhs'
m%d.aOk l<uKdlrkh
fuu uQ,H m%ldYk j, 3 jk igyfkys jeä jYfhka úia;r lr we;s jHdmdr ie,eiau u; msysgd wjYH wruqo,a iemhSu i`oyd jk ›
,xld rcfha j.lSu" Kh uQ,H wruqo,a imhd .ekSu i`oyd iyk ,sms ksl=;a lsÍu" m%d.aOk wka;¾.%ykhka iy rdcH wemlr jeks ud¾.
yryd bIaG lr we;'
iuQyfha l<uKdlrkh úsiska m%d.aOk jHqyh wLKavj iudf,dapkh yd ksÍËKh lrkq ,nk w;r m%j¾;k fjf<`ofmd< ;;a;ajhka yd
iuQyfha fufyhqï lghq;= ksrEmkh jk mßos .e,mqï isÿlsÍu i`oyd wjYH mshjr .kq we;"
30' ixikaokd;aul f;dr;=re
,dN fyda w,dN m%ldYkfha iy uQ,H ;;a;aj m%ldYkfha my; oelafjk whs;u jvd fyd`o bosßm;a lsÍula i`oyd m%;sj¾.SlrKh lr we;'
iuQyh iud.u
2017 2017 2017 2017 m%;sj¾.SlrKh m%;sj¾.s; m%;sj¾.SlrKh m%;sj¾.s;
re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk re' ñ,shk
uQ,H ;;a;aj m%ldYkh
wdfhdack - 292.94 292.94 - 292.94 292.94uqo,a yd nexl= fYaI 2,053.35 (292.94) 1,760.41 1,623.32 (292.94) 1,330.38
,dN fyda w,dN m%ldYkh
wodhu 138,563.23 27.60 138,590.83 135,463.59 27.60 135,491.19úl=Kqï wf<ú iy m%pdrK úhoï (12,709.68) (27.60) (12,737.28) (12,657.28) (27.60) (12,684.88)fiajl msßjeh (20,015.81) 3.25 (20,012.56) 18,797.04) 3.25 (18,793.79)fjk;a fufyhqï msßjeh (10,700.30) (3.25) (10,703.55) (10,450.45) (3.25) (10,453.70)Y=oaO j;alï u; n,mEu - -
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
100
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
101
weuqKqï
oi wjqreÿ iudf,dapkh 102
.=jka ud¾. is;shu 104
úfYaI lvbï 106
mdßNdIsl mo újrKh 108
jd¾Isl uy iNd /iaùï ksfõokh 109
fmrl,dis m;%h 111
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
102
oi wjqreÿ iudf,dapkh
2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009
,dn fyda w,dN m%ldYkh wdodhu re' ñ,shk 161,654.46 135,491.19 129,480.41 131,922.13 121,585.83 119,570.90 92,867.93 77,125.45 62,363.58 73,307.77fufyhqï úhoï re' ñ,shk 176,104.44 146,760.81 137,311.44 145,983.35 150,389.46 146,700.24 111,775.88 81,334.34 69,026.74 84,794.86Y=oaO ,dNh$^w,dNh& re' ñ,shk (17,213.57) (28,929.99) (12,621.69) (16,494.66) (32,408.34) (26,088.57) (19,778.03) (381.61) (2,698.20) (9,305.94) uQ,H;;aj m%ldYkh fldgia m%d.aOkh$m%ldYs; m%d.aOkh re' ñ,shk 51,617.44 51,617.44 51,617.44 51,617.44 51,617.44 32,032.75 19,432.67 5,146.35 5,146.35 5,146.35cx.u fkdjk j;alï re' ñ,shk 37,476.46 24,660.56 23,548.01 22,836.77 25,212.47 23,338.28 37,591.58 19,862.87 28,531.75 19,333.18cx.u j;alï re' ñ,shk 30,090.50 26,973.07 26,901.02 49,721.49 37,154.23 54,905.22 22,072.71 18,276.59 15,910.82 15,008.38uq¿ j;alï re' ñ,shk 67,566.96 51,633.63 50,449.03 72,558.26 62,366.70 78,243.50 59,664.29 38,139.46 44,442.57 34,341.56cx.u j.lSï re' ñ,shk 130,358.61 126,302.55 100,334.44 103,414.31 88,609.07 71,346.64 64,235.43 28,017.97 28,399.92 25,012.31 M,odj$tall msßjeh iuia: M,odj re' à fla tï 84.37 80.08 79.06 80.32 77.26 74.31 64.47 60.27 54.94 64.85tall msßjeh re' à fla tï 69.10 64.79 61.39 61.88 64.96 64.68 57.28 45.92 43.37 50.71iuÉfþol megjqï idOlh % 81.90 80.91 77.65 77.03 84.07 87.03 88.84 76.19 78.94 78.19wdodhï u.S lsf,daógrhl wdodhu re'$wd¾ mS fla 8.60 8.40 8.20 8.20 7.80 7.60 6.60 6.30 5.80 6.80 ksIamdokh u.S Odß;djh ta tia fla ñ,shk 18,487.54 15,608.10 15,790.28 16,180.27 15,780.54 15,944.31 14,248.94 12,481.41 10,724.83 11,731.56iuia; Odß;djh ta à fla ñ,shk 2,549.88 2,167.92 2,165.21 2,224.87 2,187.18 2,186.96 1,978.33 1,755.23 1,541.03 1,635.62 m%jdykh m%jdykh l< u.S ixLHdj ixLHdj - oyia 5,839 4,446 4,328 4,348 4,175 4,255 3,459 2,867 2,558 2,735m%jdykh l< u.S ixLHdj wd¾ mS fla ñ,shk 15,280.78 12,455.05 12,727.66 12,963.71 12,810.95 12,968.74 11,270.23 9,584.02 8,357.89 8,546.44u.S megjqï idOlh % 82.65 79.80 80.60 80.12 81.18 81.34 79.10 76.79 77.93 72.85 m%jdykh l< NdKav m%udKh fgdka 132,958 116,221 102,082 101,878 94,410 101,100 87,750 86,053 72,058 73,106m%jdykh l< u.S ixLHdj wd¾ à fla ñ,shk 401.66 374.46 356.76 373.32 355.59 377.75 345.67 332.98 283.83 302.36m%jdykh l< iuia: megjqu wd¾ à fla ñ,shk 1,749.14 1,475.29 1,484.77 1,519.93 1,466.74 1,513.70 1,338.30 1,184.13 1,028.11 1,065.15iuia; megjqï idOlh % 68.60 68.05 68.57 68.32 67.06 69.22 67.65 67.46 66.72 65.12 ld¾h uKav,h msßia n,fha idudkH ixLHdj 7,019 7,021 6,959 6,987 6,578 6,359 5,594 4,998 4,614 4,837tla fiajlhl=f.a wdodhu re' 23,030,982 19,294,059 18,606,181 18,881,084 18,483,708 18,803,412 16,601,346 15,431,263 13,516,164 15,155,627fiajlhl=f.a Odß;dj fgdka - lsf,daógr 363,283 308,776 311,139 318,430 332,499 343,916 353,652 351,186 333,991 338,148fiajlhl= i`oyd m%jdykh l< megjqï fgdka - lsf,daógr 249,201 210,126 213,359 217,537 222,976 238,041 239,238 236,922 222,825 220,210 .=jkahdkd n,weKsh A320-200 ixLHdj 5 6 6 6 8 8 7 4 3 3A321-200 ixLHdj 3 3 2 2 - - - - - -A320neo ixLHdj 2 2 - - - - - - - -A321neo ixLHdj 3 - - - - - - - - -A330-200 ixLHdj 6 6 6 7 7 7 7 5 4 4A330-300 ixLHdj 7 7 7 2 - - - - - -A340-300 ixLHdj - - - 4 6 6 6 5 5 5g¾fnd Tg¾ ixLHdj - - - - - 1 2 2 - -j¾Ih wjidkfha fiajfha fhojQ .=jkahdkd ixLHdj 26 24 21 21 21 22 22 16 12 12 .=jkahdkd Ndú;h A320-200 Èklg wjysr meh .Kk 13.12 11.70 12.43 12.86 12.11 11.79 11.21 11.77 11.23 10.76A320-Neo Èklg wjysr meh .Kk 12.25 9.31 - - - - - - - -A321-200 Èklg wjysr meh .Kk 12.42 12.08 12.65 13.10 9.54 - - - - -A321-Neo Èklg wjysr meh .Kk 13.14 - - - - - - - - -A330-200 Èklg wjysr meh .Kk 11.94 11.67 12.59 14.11 14.68 13.82 14.30 14.56 12.86 13.45A330-300 Èklg wjysr meh .Kk 15.02 14.03 14.66 13.43 - - - - - -A340-300 Èklg wjysr meh .Kk - - - 11.42 11.44 13.10 15.22 15.16 14.31 15.04n,weKsh Èklg wjysr meh .Kk 13.25 12.44 12.02 12.90 12.76 12.82 13.48 14.05 13.05 13.15
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
103
2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009
,dn fyda w,dN m%ldYkh wdodhu re' ñ,shk 161,654.46 135,491.19 129,480.41 131,922.13 121,585.83 119,570.90 92,867.93 77,125.45 62,363.58 73,307.77fufyhqï úhoï re' ñ,shk 176,104.44 146,760.81 137,311.44 145,983.35 150,389.46 146,700.24 111,775.88 81,334.34 69,026.74 84,794.86Y=oaO ,dNh$^w,dNh& re' ñ,shk (17,213.57) (28,929.99) (12,621.69) (16,494.66) (32,408.34) (26,088.57) (19,778.03) (381.61) (2,698.20) (9,305.94) uQ,H;;aj m%ldYkh fldgia m%d.aOkh$m%ldYs; m%d.aOkh re' ñ,shk 51,617.44 51,617.44 51,617.44 51,617.44 51,617.44 32,032.75 19,432.67 5,146.35 5,146.35 5,146.35cx.u fkdjk j;alï re' ñ,shk 37,476.46 24,660.56 23,548.01 22,836.77 25,212.47 23,338.28 37,591.58 19,862.87 28,531.75 19,333.18cx.u j;alï re' ñ,shk 30,090.50 26,973.07 26,901.02 49,721.49 37,154.23 54,905.22 22,072.71 18,276.59 15,910.82 15,008.38uq¿ j;alï re' ñ,shk 67,566.96 51,633.63 50,449.03 72,558.26 62,366.70 78,243.50 59,664.29 38,139.46 44,442.57 34,341.56cx.u j.lSï re' ñ,shk 130,358.61 126,302.55 100,334.44 103,414.31 88,609.07 71,346.64 64,235.43 28,017.97 28,399.92 25,012.31 M,odj$tall msßjeh iuia: M,odj re' à fla tï 84.37 80.08 79.06 80.32 77.26 74.31 64.47 60.27 54.94 64.85tall msßjeh re' à fla tï 69.10 64.79 61.39 61.88 64.96 64.68 57.28 45.92 43.37 50.71iuÉfþol megjqï idOlh % 81.90 80.91 77.65 77.03 84.07 87.03 88.84 76.19 78.94 78.19wdodhï u.S lsf,daógrhl wdodhu re'$wd¾ mS fla 8.60 8.40 8.20 8.20 7.80 7.60 6.60 6.30 5.80 6.80 ksIamdokh u.S Odß;djh ta tia fla ñ,shk 18,487.54 15,608.10 15,790.28 16,180.27 15,780.54 15,944.31 14,248.94 12,481.41 10,724.83 11,731.56iuia; Odß;djh ta à fla ñ,shk 2,549.88 2,167.92 2,165.21 2,224.87 2,187.18 2,186.96 1,978.33 1,755.23 1,541.03 1,635.62 m%jdykh m%jdykh l< u.S ixLHdj ixLHdj - oyia 5,839 4,446 4,328 4,348 4,175 4,255 3,459 2,867 2,558 2,735m%jdykh l< u.S ixLHdj wd¾ mS fla ñ,shk 15,280.78 12,455.05 12,727.66 12,963.71 12,810.95 12,968.74 11,270.23 9,584.02 8,357.89 8,546.44u.S megjqï idOlh % 82.65 79.80 80.60 80.12 81.18 81.34 79.10 76.79 77.93 72.85 m%jdykh l< NdKav m%udKh fgdka 132,958 116,221 102,082 101,878 94,410 101,100 87,750 86,053 72,058 73,106m%jdykh l< u.S ixLHdj wd¾ à fla ñ,shk 401.66 374.46 356.76 373.32 355.59 377.75 345.67 332.98 283.83 302.36m%jdykh l< iuia: megjqu wd¾ à fla ñ,shk 1,749.14 1,475.29 1,484.77 1,519.93 1,466.74 1,513.70 1,338.30 1,184.13 1,028.11 1,065.15iuia; megjqï idOlh % 68.60 68.05 68.57 68.32 67.06 69.22 67.65 67.46 66.72 65.12 ld¾h uKav,h msßia n,fha idudkH ixLHdj 7,019 7,021 6,959 6,987 6,578 6,359 5,594 4,998 4,614 4,837tla fiajlhl=f.a wdodhu re' 23,030,982 19,294,059 18,606,181 18,881,084 18,483,708 18,803,412 16,601,346 15,431,263 13,516,164 15,155,627fiajlhl=f.a Odß;dj fgdka - lsf,daógr 363,283 308,776 311,139 318,430 332,499 343,916 353,652 351,186 333,991 338,148fiajlhl= i`oyd m%jdykh l< megjqï fgdka - lsf,daógr 249,201 210,126 213,359 217,537 222,976 238,041 239,238 236,922 222,825 220,210 .=jkahdkd n,weKsh A320-200 ixLHdj 5 6 6 6 8 8 7 4 3 3A321-200 ixLHdj 3 3 2 2 - - - - - -A320neo ixLHdj 2 2 - - - - - - - -A321neo ixLHdj 3 - - - - - - - - -A330-200 ixLHdj 6 6 6 7 7 7 7 5 4 4A330-300 ixLHdj 7 7 7 2 - - - - - -A340-300 ixLHdj - - - 4 6 6 6 5 5 5g¾fnd Tg¾ ixLHdj - - - - - 1 2 2 - -j¾Ih wjidkfha fiajfha fhojQ .=jkahdkd ixLHdj 26 24 21 21 21 22 22 16 12 12 .=jkahdkd Ndú;h A320-200 Èklg wjysr meh .Kk 13.12 11.70 12.43 12.86 12.11 11.79 11.21 11.77 11.23 10.76A320-Neo Èklg wjysr meh .Kk 12.25 9.31 - - - - - - - -A321-200 Èklg wjysr meh .Kk 12.42 12.08 12.65 13.10 9.54 - - - - -A321-Neo Èklg wjysr meh .Kk 13.14 - - - - - - - - -A330-200 Èklg wjysr meh .Kk 11.94 11.67 12.59 14.11 14.68 13.82 14.30 14.56 12.86 13.45A330-300 Èklg wjysr meh .Kk 15.02 14.03 14.66 13.43 - - - - - -A340-300 Èklg wjysr meh .Kk - - - 11.42 11.44 13.10 15.22 15.16 14.31 15.04n,weKsh Èklg wjysr meh .Kk 13.25 12.44 12.02 12.90 12.76 12.82 13.48 14.05 13.05 13.15
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
104
.=jka ud¾. is;shu
› ,xlka .=jka iud.fï iDcq .=jka .uka
t;sydâ thd¾fõia iu`. yjq,a fla; .uka u`.
lgd¾ thd¾fõia iu`. yjq,a fla; .uka u`.
cmka thd¾,hska iu`. yjq,a fla; .uka u`.
fcÜiagd¾ taIshd iu`. yjq,a fla; .uka u`.
uef,aishd thd¾,hska iu`. yjq,a fla; .uka u`.
fldkagdia iu`. yjq,a fla; .uka u`.
thd¾ lekvd iu`. yjq,a fla; .uka u`.
w,sgd,shd iu`. yjq,a fla; .uka u`.
ñhkaud¾ thd¾fõia bkag¾keIk,a iu`. yjq,a fla; .uka u`.
*skdhs iu`. yjq,a fla; .uka u`.
thd¾ bkaähd iu`. yjq,a fla; .uka u`.
f,dia wekac,Siaieka *%ekaisiaflda
jekal=j¾
le,.ß Ñldf.dav,dia
fudkaá%h,auhdñ
ksõfhdalaTgdjd
fgdfrdkafgdafjdIsxgka
ye,s*elaia fikaÜ fcdakaia
ví,skatäx.an¾.a
,kavkauekafpiag¾
wEïiag¾vEïndisf,dakdfn,af.%aân%i,aia
legdkshdfldmkafya.ka*a/kala*¾Ü
ðkSjdueâßâñ,dkañhqkaÉTiaf,da
me,¾fudameßiafrdauh
iafgdlafydaïáhqßkajekSishúhdkdiQßÉ
wïudkawe;kaia
flama gjqkafy,aiskalsbia;dkanq,a
fcdyekian¾.afid*shd
nyf¾kaoïudïfvdaydfcvdl=fõÜ
fudialõkhsfrdaìßhdoa
wnqodìvqndhsuialÜiSfI,aia
ld, l,dmhka fld<U fõ,dj 11'30 jk úg ish¿u fõ,djka .%sksÉ uOH fõ,dfjks'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
105
ud¾. cd,h
oekg › ,xlka .=jka iud.u hqfrdamh" ueo
fmr os." ol=Kq wdishdj" w.aksos. wdishdj"
wE; fmros. W;=re wefußldj jeks l,dm
j, rgj,a 48 la mqrd .ukdka; 111 la i`oyd
fiajd imhhs'
.eka whs,kaâlrÉÑ,dfyda¾udf,a
nexfldlayefkdhs
fyd Ñ ñka isácl¾;dmqlÜ
fkdï fmxhexf.dka
îðxlekagka
lajd,d,dïmQ¾,exlúfmkExm¾;a
Iexyhsisx.mamQrej
Mqfldjqldyefkvd
bgñlxidhskf.dahdkßgd
ifmdfrda
weäf,aâvdúx
ì%iafíkafu,an¾isâks
´la,kaâfld<Ubkaoshdjwïß;aid¾nex.f,da¾
nqyanfkaIAj¾nqoaO.hdfpkakdhsfldÑx
fldhsxnf;da¾f.dawd.=jyà
YhsødndoachmQ¾
l;aukavqfld,algd,lakõuÿfrhsuqïndhs
kj os,a,shmoak
;sßÑrmamff,;%sjekaøïjrkdis
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
106
4 iud.u úiska fufyhqï l,anÿ
.súiqula hgf;a A320 j¾.fha thd¾
nia .=jka hdkhla Ndr.kakd ,§'
4 tñf¾Üia .=jka iud.u úiska
j¾I 10 ld, iSudjla i|yd iud.
fï l<ukdldß;ajh md,kh ork
,o w;r th 2008 ud¾;= udifha§
wjika úh' bka wk;=rej" iud.fï
l<uKdlrKh 2008 wfm%a,a ui 01
jk Èk isg n,meje;afjk mßÈ ›
,xld rch fj; mjrd fokq ,eì‚'
4 iud.u úiska l%shd;aul lrkq ,nk
“FlySmiLes” hk ksrka;r .=jka
mshdir jevigyk y`ÿkajd §u
4 iud.u úiska fufyhqï l,anÿ
.súiqula hgf;a A320 j¾.fha thd¾
nia .=jka hdkd 02 la Ndr.kakd ,§'
4 iud.u úiska fufyhqï l,anÿ
.súiqula hgf;a A320 j¾.fha thd¾
nia .=jka hdkdjla iy A330 j¾.fha
mq¿,a n`o thd¾ nia .=jka hdkd 02
Ndr.kakd ,§'
4 tñf¾Üia .=jka iud.u úiska ork
,o 43'63] l iud.fï fldgia
ysñldß;ajfha ñ,§ .ekSu i|yd ›
,xld rch 2010 cq,s udifha§ myiqlï
i,ik ,§'
4 2015 tf*laia .=jka uÕSkaf.a fyd|u
f;dard .ekSï iïudk Wf<f,a§ ›
,xlka .=jka iud.u —wdishdj iy
TiafÜ%f,aIshd l,dmfha úYsIag;uhd˜"
—fyd|u .=jkahdkdia: m%ldYk
m<lsÍï˜" —fyd|u .=jkahdkdia:
ùäfhda m%o¾Ykh˜ iy —fyd|u
f.dvìï fiajd w;aoelSï˜ hk uyÕ=
iïudk y;rla i|yd ,ehsia;=.;
flre‚' .=jka iud.u iïudk
ldKav y;rla i|yd kdufhdackd
flreKq m%:u wjia:dj fuh úh'
2015 iema;eïn¾ ui .=jka tf*laia
fmdaÜ,kaâ Tß.ka iïudk Wf<f,aoS
wdishdj iy TiafÜ%f,aIshd l,dmfha
u.S w;aoelSï i`oyd by<u w;alr.
ekSfï iïudkfhka iy isx.mamqre 2015
úYsIag;u bÈß .=jka .uka w;aoelSï
iïudk Wf<f,a§ uOHu yd ol=Kq
wdishdfõ mQ¾K .=jka u.S w;aoelSï
ms,sn| iïudkfhka .=jka iud.u msÿï
,eîh'
4 iud.u úiska mq¿,a n`o .=jkahdkd
kej; n,we‚.; lsÍfï jevigyfka
fldgila f,i ms,sfj,ska 2014
wf.daia;=" fkdjeïn¾ iy foieïn¾
udi j,oS A 330-300 j¾.fha kj
.=jkahdkd y;rla Ndr.kakd ,§'
4 2017 fmnrjdß udifha§ yd 2017 ud¾;=
udifha§ A320neo j¾.fha .=jka
hdkd folla y`ÿkajd oSu - m%:u A320
-A321 j¾.fha kj tkaðu iys;
úl,am .=jkahdkd fol .=jkahdkd
n,we‚hg iïnkaO úh'
4 ,dfyda¾" cl¾;d" vld" l,algd"
uÿfrhs" jrkdis" nqoaO.hd" uialÜ"
nyf¾ka" iSfI,aia yd .dka ÿm;a hk
wdl¾IŒh kj .ukdka; 11 la fj; ›
,xlka .=jka iud.u ish fiajd wdrïN
lrk ,§'
4 ol=Kq wdishdfõ úYsIag;u .=jka
iud.u hk m%Odk ixpdrl iïudkh"
—2016 wdishdfõ wkd.; .uka
w;aoelSu kue;s iïudk Wf<f,a§
uOH yd ol=Kq wdishdfõ fyd|u
mq¾K fiajd .=jka iud.u iïudkh
fkdlvjd fojk jrgo › ,xlka .=jka
iud.u fj; m%odkh flß‚' 07 jk
wdishdkq fiajd fhdacl ikakdu iïudk
Wf<f,a§ iud.u —mqyqKq úYsIag;d
iïudkfhka˜ yd —jHdmdrhg iu.dój
fyd|u udkj iïm;a Wmdh ud¾.h —
hk iïudkfhka msÿï ,eîh'
4 iud.u 2014 uhs udifha§ oneworld
.=jka iud.ï ikaOdkhg we;=,;a úh'
4 iud.u 2014 cqks udifha§ m%:u jrg
mia wjqreÿ cd;Hka;r ne÷ïlrhla
ksl=;a lrk ,§'
4 iud.u úiska mq¿,a n`o .=jkahdkd
kej; n,we‚.; lsÍfï jevigyfka
fldgila f,i ms,sfj,ska 2014
Tlaf;daïn¾ udifha§ iy 2015 ud¾;=
udifha§ A 330-300 j¾.fha kj
.=jkahdkd ;=kla Ndr.kakd ,§'
2008200920082009
2008200920142015
2008200920152016
2008200920162017
2008200920092010
2008200920102011
úfYaI lvbï
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
107
4 iud.u úiska fufyhqï l,anÿ
.súiqula hgf;a A320 j¾.fha thd¾
nia .=jka hdkd 04la" A330 j¾.fha
mq¿,a n`o thd¾ nia .=jka hdkd 02 la
iy A340 j¾.fha mq¿,a n`o thd¾ nia
.=jka hdkdjla Ndr.kakd ,oS'
4 .=jka iud.fï m%;sm%d.aOks; lghq;=
i|yd › ,xld rch úiska weußldkq
fvd,¾ ñ,shk 500 l fldgia
wdfhdackhla lsÍug leìkÜ wkque;sh
,eîu'
4 f,dj m%uqLu .=jka iud.ï
ikaOdkhla jk oneworld ikaOdkfha
iïnkaOùug wdrdOkhla ,eîu'
4 A320 j¾.fha .=jkahdkdj, kshuqjka
mqyqKq lsÍu i|yd › ,xldj ;=< m%:u
jrg A320 isñhqf,agrhla ia:dmkh
lsÍu'
4 iud.u úiska fufyhqï l,anÿ
.súiqula hgf;a A320 j¾.fha thd¾
nia .=jka hdkhla Ndr.kakd ,oS'
4 u;a;, rdcmlaI cd;Hka;r .=jka
f;dgqmf<a isg cd;Hka;r .=jkahdkd
j, .uka weröu'
4 weußldkq fvd,¾ ñ,shk 175 lajQ uq,H
myiqlï ,nd .ekSu i|yd 2012 uehs
udifha§ iud.u úfoaY nexl= iuQyhla
iu`. uQ,H iïmdok .súiqulg t<öu'
4 A330 j¾.fha .=jkahdkdj, kshuqjka
mqyqKq lsÍu i|yd .=jkahdkd
isñhqf,agrhla ia:dmkh lsÍu'
4 mq¿,a n| .=jkahdkd n,we‚h
fjkqjg A330-300 j¾.fha .=jkahdkd
yhla iy A350-900 j¾.fha
.=jkahdkd y;rla 2014 isg 2021 olajd
ld,mßÉfþoh ;=< NdroSu i|yd
iud.u" thd¾ nia wdh;kh iuÕ
ñ,oS.ekqï .súiqulg t<ö w;r 2016
§ A 350-900 j¾.fha ;j;a kj .=jka
hdkd ;=kla NdroSu i`oyd l,anÿ
.súiqïj,g t<fUk ,oS'
4 2013 foieïn¾ udifha§ iud.u
iajlSh .=jka uÕS fiajd moaO;sh"
weuähia w,aáhd moaO;shg
mßj¾;kh lsÍu'
4 weußldkq fvd,¾ ñ,shk 150 la jQ
uOH ld,Sk uq,H myiqlï ,nd .ekSu
i|yd 2014 ud¾;= udifha§ iud.u
nexl= iuQyhla iu`. uQ,H iïmdok
.súiqulg t<öu' 4 2017 cQks" Tlaf;dan¾ iy foieïn¾
udi j,oS A321neo j¾.fha .=jka
hdkd ;=kla iud.u Ndr.kakd ,§'
4 fu,an¾ka" yhsv%dndos" fldhsïnefgda¾
iy úildm;akï hk kj .ukdka;
04 la fj; › ,xlka .=jka iud.u ish
fiajd wdrïN lrk ,§'
4 .=jka u.S w;aoelSï ixúOdkh
^tfmlaia& úYsIaG ;re y;r fYa%Ksh
iud.u ,o w;r isx.mamQrefõ - 2017
wdishdfõ wkd.; .uka w;aoelSu
kue;s iïudk Wf<f,a§ fkdlvjd
f;jk jrg w;súYsIaG fiajdjka i`oyd
iïudkh › ,xlka .=jka iud.u fj;
m%odkh flß‚' isx.mamQrefõ - 2017
.=jkahdkdia: wdishd meismsla iïudk
Wf<f,a§ —jdKsc .=jka hdkd ;=,
kjHlrKhka ˜ i`oyd iïudkfhkao
msÿï ,eîh'
2008200920172018
2008200920112012
2008200920122013
2008200920132014
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
108
mdßNdIsl mo újrKh
,nd.; yels wdik lsf,daóg¾ m%udKh (ASK)
wf,úh i`oyd mj;sk wdik ksIamdokh iy tajd m%jdykh lrk
ÿr m%udKh
,nd.; yels fgdka lsf,daóg¾ m%udKh (ATK)
fuh m%jdyk ksIamdokfhys ñKqu fõ'
.=jka hdkdjla úiska ksmojk ,nd.; yels fgdka lsf,daógr
m%udKh jkqfha" mshdir l< ÿr m%udKh" fgdka m%udKfhka .=K
ùfuka .Kkh jk .=jka hdkdfõ nr i`oyd Odß;djhs'
wdodhï u.S lsf,daóg¾ m%udKh (RPK)
m%jdykh l< u.Ska iy Tjqka m%jdykh l< ÿr m%udkh
wdodhï fgdka lsf,daógr m%udK (RTK)
fgdka j,ska m%jdykh l, u.S iy NdKav ksIamdokh iy tajd
m%jdykh flfrk ÿr m%udKh'
megjqï idOlh
iemhk ,o Odß;djhg wdodhï megjqfï in`o;djh wkqj
m%;sY;h'
u.S megjqï idOlh" wdodhï u.S lsf,daóg¾ m%udKhg ,nd.;
yels wdik lsf,daóg¾ m%udKh yd wod< jk w;r iuia; megjqï
idOlh" wdodhï fgdka lsf,daóg¾ m%udKhg ,nd.; yels fgdka
lsf,daóg¾ m%udKh yd wod< fõ'
wdodhï u.S lsf,daóg¾ m%udKhg wdodhu
wdodhï u.S lsf,daóg¾ m%udKhg wdodhu" wdodhï u.S lsf,daóg¾
m%udKhg u.S wdodhu yd wod< fõ'
tall msßjeh
,nd.; yels fgdka lsf,daóg¾ m%udKhg uq¿ fufyhqï msßjeh yd
tall msßjeh wod< fõ'
iuia; M,odj
wdodhï fgdka lsf,daóg¾ m%udKhg Y=oaO m%jdyk wdodhu yd
iuia; M,odj wod< fõ'
Y=oaO m%jdyk wdodhu jkqfha u.S" w;sf¾l .=jka nvq" .=jka nvq yd
;eme,a wdodhuhs
iuÉfþol megjqï idOlh
ld, ksYaÑ; .=jka iud.fï fufyhqïj,ska ,nk wdodhu fufyhqï
msßjeh iduH ùug megjqï idOlhg wjYH fõ'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
109
jd¾Isl uy iNd /iaùï ksfõokh
iSudiys; › ,xlka .=jka iud.fï fldgia ysñhkaf.a y;,sia jk jd¾Isl uyd iNd /iaùu 2019 wfm%a,a ui 30 jk wÕyrejdod Èk
fm j 10'00 g fld<U 07" u,,fialr udjf;a" 30 ta ork ,smskfha msysá › ,xld jr,;a .KldêldÍ wdh;k Y%jKd.drfhaoS my; i`oyka
wruqKq i`oyd meje;aùug kshñ; nj fuhska oekqï fokq ,efí'
01' 2018 ud¾;= ui 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd wOHË uKav,fha jd¾Isl jd¾;dj iy uQ,Hm%ldY" ta ms<sn| ú.Kljrekaf.a jd¾;dj
ms<s.ekSu iy i,ld ne,Su'
02' wdKavql%u jHjia:dfõ 19 fjks ixfYdaOkfha 36 jk j.ka;s m%ldrj ú.Kldêm;sjrhd iud.fï ú.Kkh isÿl< hq;= w;r Tjqkaf.a
mdßY%ñl ;SrKh lsÍug wOHË uKAv,hg fuhska n,h mjrkq ,efí'
wOHË uKav,fha ksfhda.h mßos
ve,aßka ;srel=ud¾
iud.ï f,alï
2019 fmnrjdß 28 jk Èk
fld<UoS
igyk
01' idudðlhl=g ;uka fjkqfjka /iaùug iyNd.sùug iy Pkaoh Ndú;d lsÍug fmrl,dislrejl= m;alsÍug ysñlu ,efí'
fmrl,dislre iud.fï idudðlhl= ùu wjYH fkdfõ' fuu ksfõokh iu`. fmrl,dis m;%hla wuqKd we;'
02' iïmq¾K lrk ,o fmrl,dis m;%h jd¾Isl uy iNd /iaùu meje;aùug kshñ; fõ,djg meh 48 lg fmr tkï 2019 wfm%a,a ui 28
jk Èk fm'j 10'00 fmr lgqkdhl" nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jka f;dgqmf<a" .=jka iud.ï uOHia:dkfha msysá ,shdmosxÑ ld¾hd,fha
;ekam;a l< hq;=h'
03' iud.ula ksfhdackh lrk ;eke;a;l= kï Tyqg fyda wehg tu iud.u ksfhdackh lrñka l%shdlsÍug wêldßh iemhQ fhdackdfõ
iy;sl l< msgm;la /f.k wd hq;=h' ksfhdað;hl= idudðlhl= ùu wjYH fkdfõ'
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
110
igyka
Y%S,xlka thd¾,hskaia | jd¾Isl jd¾;dj 2017/18
111
fmrl,dis m;%h
iSudiys; › ,xlka .=jka iud.fï
iSudiys; › ,xlka .=jka iud.fï idudðlhl=$ idudðlhska jk ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ys mosxÑ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' jk
uu$wms" 2019 wfma%,a ui 30 Èk fm'j' 10'00 g fld<U 07" u,,fialr udjf;a" 30 ta ork ,smskfha msysá › ,xld jr,;a .KldêldÍ
wdh;k Y%jKd.drfhaoS mj;ajkq ,nk iSudiys; › ,xlka .=jka iud.fï fldgia ysñhkaf.a y;,sia jk jd¾Isl uyd iNd /iaùfïoS fyda
tys lsishï l,a;eîuloS udf.a$wmf.a fmrl,dislre jYfhka ud$wm ksfhdackh lrñka ud$wm fjkqfjka Pkaoh Ndú;d lsÍug
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ys mosxÑ '''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' fyda Tyq$weh wfmdfydi;a jkafka kï my; oelafjk
wOHËjrekaf.ka tla whl= fuhska m;alrñ$m;alruq'
.fka.u fiak ú;dkf.a uy;d
thd¾ ud¾I,a lms, chïm;s
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
iqika; lgq.ïm< uy;d
tia'Ô fiakdr;ak uy;d
fcdydka úfÊisxy uy;d
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk o is,ajd
mËj úmËj
01' 2018 ud¾;= ui 31 osfkka wjika j¾Ih i`oyd wOHË uKav,fh jd¾Isl jd¾;dj iy tys ú.Kljrekaf.a
jd¾;dj ms<s.ekSu iy i,ld ne,Su'
02' wdKavql%u jHjia:dfõ 19 fjks ixfYdaOkfha 36 jk j.ka;s m%ldrj ú.Kldêm;sjrhd iud.fï ú.Kkh isÿl<
hq;= w;r Tjqkaf.a mdßY%ñl ;SrKh lsÍug wOHË uKAv,hg fuhska n,h mjrkq ,efí'
fooyia oy kjfha ''''''''''''''''''''''''''''''''''' ui '''''''''''''''''''''''''''''osk oS w;aika lrk ,oS'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
w;aik$w;aika
igyk
^w& ) wkjYH jpk lmd yßkak
jpk lsisjla bj;a lr fkdue;s kï fyda fmrl,dislre Pkaoh Ndú;d l<hq;= wdldrh ms<sn`o tls fmrl,dislre ie,ls,a,g .ekSfïoS
^fmrl,dis m;%h iïmQ¾K lsÍfïoS Wmfoia we;=,;a lr we;s wdldrh iïnkaOj& hï ielhla mj;S kï fmrl,dislre fhda.H hehs is;k
mßos Pkaoh Ndú;d lrkq we;'
fmrl,dis m;%h iïmQ¾K lsÍu i`oyd Wmfoia(
01' Tnf.a iïmq¾K ku iy ,smskh meyeos,sj igyka lsÍfuka miq imhd we;s bfvys w;aika lr" w;aika lrk oskho igyka lr
ksje/osj fmrl,dis m;%h iïmQ¾K lrkak'
02' fkajdisl$ wfkajdisl fldgia ysñhka iïnkaOfhka jk úg" iïmQ¾K lrk ,o fmrl,dis m;%h iud.ug kej; ,enqKq miq
uqød lghq;= isÿlrkq ,nhs'
idx.ñl f;dr;=re
iud.fï ku
iSudiys; Y%S,xlka thd¾,hskaia iud.u
iud.fï ,shdmosxÑ wxl
mS î 67
ffk;slNdjh
iSudiys; fmdÿ iud.uls'
wOHË uKav,h
Ô tia ú;dkf.a uy;d ^iNdm;s&
thd¾ udI,a lms, chïm;s
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
iqika; lgq.ïm, uy;d
tia Ô fiakdr;ak uy;d
fcdydka úfÊisxy uy;d
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd
wOHË uKav, ú.Kk lñgqj
tia Ô fiakdr;ak uy;d - uydNdKavd.dr ksfhdað; ^iNdm;s&
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
thd¾ udI,a lms, chïm;s
iqika; lgq.ïm, uy;d
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd
wOHË uKav, udkj iïm;a iy mdßY%ñl lñgqj
thd¾ udI,a lms, chïm;s ^iNdm;s&
wdpd¾h frdaIka fmf¾rd uy;añh
iqika; lgq.ïm, uy;d
fcHIaG uydpd¾h w¾cqk mS o is,ajd
iud.ï f,alï$ idx.ñl f,alï fiajd m%OdkS
ve,aßka ;srel=ud¾ uy;añh ^ACIS&
nexl=lrejka
,xld nexl=
uyck nexl=j
cd;sl ixj¾Ok nexl=j
iagEkavâ pdg¾â nexl=j
isá nEkala tka ta
iïm;a nexl=j
fkaIkaia g%iaÜ nexl=j
yegka keIk,a nexxl=j
fldu¾I,a nexl=j
wudkd nexl=j
ú.Kl
ú.Kldêm;s
ú.Kldêm;s fomd¾;fïka;=j
306$72
fmd,a¥j mdr
n;a;ruq,a,
,shdmosxÑ m%Odk ld¾hd,h
.=jkafiajd uOHia:dkh
nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jkaf;dgqm,
lgqkdhl
› ,xldj
idx.ñl fjí wvúh
www.srilankan.com
.=jka iud.ï uOHia:dkh" nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jkaf;dgqm<" lgqkdhl" Y%S ,xldj'
www.srilankan.com
Y%S,xl
ka t
hd¾
,hsk
aia | j
d¾Isl
jd¾
;dj
2017$18
Y%S,xlka thd¾,hskaiajd¾Isl jd¾;dj 2017$18