Kış Hastalıkları ‘Soğuk Algınlığı ve Grip’ eğitimi

Bu eğitim modülünde;

Eczane ekibinin kış hastalıklarının semptomlarını iyi tanıması,

Grip ve soğuk algınlığının farkını öğrenmesi,

Bunlara bağlı yaygın görülen semptomlar olarak, nezle, boğaz ağrısı, öksürük, balgam, burun ve sinüs tıkanıklığını, sinüziti tanıması,

Korunma ve tedavi konusunda güvenilir bilgi sunabilmesi,

Bu hastalıklarda antibiyotiklerin gereksiz kullanımıyla ilgili hastayı bilgilendirmesi

Hangi durumlarda doktora yönlendirmesi gerektiği

işlenecektir.

SOĞUK ALGINLIĞI VE GRİP

Soğuk Algınlığı

Ortalamada bir yetişkin her yıl 2-5 defa arasında soğuk

algınlığına yakalanır. Çocuklar bağışıklık sistemleri ta-

mamen gelişmemiş olduğundan yetişkinlerden daha sık

soğuk algınlığına yakalanırlar. Soğuk algınlığı görülme

sıklığı sonbaharda hızla artar, kış boyunca yüksek oran-

da seyreder ve ilkbaharda düşer. Soğuk algınlığı en çok

görülen ve bilinen bir tedavisi olmayan hastalıktır.

Ancak hastalarınıza koruyucu ve semptomları tedavi

edici tavsiyelerde bulunmanız önemlidir.

Burun ile boğaz dokusu virüsleri yakalamak ve

onları öksürme, hapşırma gibi yollarla dışarı

atmak üzere tasarlanmıştır. Yakalanamayan

virüsler kana geçer, bağışıklık sistemi enfeksi-

yon bölgesine gidip virüsü öldürmesi için beyaz

kan hücreleri üretir.

Bağışıklık sisteminin bu cevabı da soğuk algınlı-

ğı belirtilerine neden olmaktadır.

Grip

Grip; mevsimsel görülen influenzaya verilen ortak isimdir. Soğuk algınlığı gibi virüs kaynaklıdır ancak farklı tip virüsten kaynaklanır. Grip; soğuk algınlığın-dan daha ciddi bir durumdur, hastanızın grip mi soğuk algınlığı mı olduğunun belirlenmesi çok önemlidir.

Çoğu kişi bir ya da iki haftada iyileşir, ancak grip cid-di hastalıklara hatta ölüme neden olabilir. Her sene virüs değişime uğradıkça aşılar değişen virüslere göre üretilir, risk grubundaki kişiler aşı olmaya teşvik edil-melidirler.

VİRÜSLER

Canlı hücreleri enfekte edebilen mikroskobik taneciklerdir

Birbirinden ayrılması zor, 200’den fazla soğuk algınlığı virüsü vardır (en çok rastlanan rhinovirus)

Grip virüsü ise değişik zincirlere sahip farklı üç tip olarak bulunur.

Bu virüsler öksürürken veya hapşı-rırken dağılan parçacıklarla veya burun, göz ve ağıza sürülen par-mak temasıyla yayılır.

Kış ürünleri, eczane ürün gamı içinde önemli bir yer tutar, bu yüzden eczacı olarak bu hastalık-larda semptomları iyi bilmeniz, güvenilir, uygun tavsiyelerde bulunmanız çok önemlidir.

Söz konusu hastalıklar, genellikle vücudun üst solunum sistemini etkilediği için üst solunum siste-mi enfeksiyonu (ÜSYE) olarak adlandırılırlar.

SOĞUK ALGINLIĞI /GRİP SEMPTOMLARINI TANIYALIM

Sinüzit

Sinüsler kafatası içinde yüz ve alın kemiklerinin

arkasında nazal boşluğa açılan hava boşlukları-

dır. Bu yapılar; burun gibi mukoza zarı ile kaplı

olup, burun yollarını nemli tutup ve partiküller-

den uzak tutmak için mukus üretir.

Ancak mukozada enflamasyon olduğunda daha

fazla mukus üretilir bu da basınca ve ağrıya

yol açar.

Belirtileri burun tıkanıklığı, baş ağrısı, zonklama

ağrısı ve basınçtır.

Enfeksiyonlu ciddi vakalarda ateş de olabilir.

SOĞUK ALGINLIĞI VE GRİP SEMPTOMLARININ FARKI NELERDİR?

ATEŞ Nadir 38-39

BAŞAĞRISI Nadir Sürekli

GENEL AĞRI VE SIZI Az Genellikle

YORGUNLUK Hafif 2-3 hafta

BURUN / SİNÜS TIKANMASI Genellikle Bazen

HAPŞIRMA Genellikle Bazen

BOĞAZ AĞRISI Genellikle Bazen

ÖKSÜRÜK Daha az Genellikle

YOL AÇABİLECEĞİ HASTALIK- Sinüzit, kulak ağrısı Bronşit, zatürre

SOĞUK ALGINLIĞI GRİP

Burun ve sinüs tıkanıklığı

Bu durum , soğuk algınlığı ve grip gibi genel bir

enfeksiyonda olduğu gibi, alerjik rinit (saman nez-

lesi) gibi alerjiden veya sinüzit gibi lokal bir enfek-

siyondan da kaynaklanabilir .

Burun tıkanıklığı, burun kenarındaki membranın ilti-

haplanması ve irrite olması ve fazla mukus üretilme-

sinden kaynaklanır. Burun dokusu aynı zamanda

şişer, hava yolları daralır ve mukusla daha kolay tı-

kanır. Burundan nefes almak zorlaşır. Sadece nefes

alma değil; uyku, tat ve koku alma duyuları da etki-

lenir.

.

Boğaz Ağrısı

Bu genellikle soğuk algınlığının ilk semptomlarından biridir, ancak ba-zen bağımsız olarak da gelişebilir.

Genellikle bakteriyel veya viral en-feksiyonlardan kaynaklanır. Birçok kişinin yılda 1-2 kez karşılaştığı bir durumdur. Immun sistemleri henüz tam gelişmediğinden çocuklar ve gençler arasında daha yaygındır.

Boğaz ağrısı ile birlikte, konuşma zorluğu, boğazda kızarıklık, badem-ciklerin ve çene altıyla boyunda lenf düğümlerinin şişmesi görülebilir.

(Faranjit, küçük dil arkasında ve bademciklerin olduğu bölgenin, ton-sillit ise bademciklerin iltihabi du-rumudur. Her ikisinde de boğaz ağrısı ile birlikte yukarıdaki belirtiler görü-lebilir. Antibiyotik kullanımı gereke-bileceğinden bu durumda doktora yönlendirmek doğrudur)

Öksürük

Öksürük, erken ve etkin müdahale edildiğinde sonuç alınan ve hastanın daha iyi hissetmesinin sağlanabildiği semptomlardandır.

Solunum yolunun inflamasyonu veya irritasyo-nuyla (gıcık-tahriş) başlar ve irritasyona karşı bir refleks olarak ortaya çıkar.

Öksürükler klinik olarak şöyle sınıflandırılırlar;

Güçsüz / kuru ; nedeni üst solunum yolla-rı inflamasyonuna neden olan toz veya bo-ğaz enfeksiyonu gibi. Göğüste hiç mukus yoktur.

Güçlü/ hırıltılı ; nedeni akciğerlerin mu-kus üretiyor olması ve vücudun bunu öksü-rük ile uzaklaştırmaya çalışması

SOĞUK ALGINLIĞI /GRİP SEMPTOMLARINI TANIYALIM

HASTAYA SIRASIYLA SORULACAK SORULAR

İLACI KİM KULLANACAK?

HANGİ SEMPTOMLAR YAŞANMAKTA?

NE KADAR ZAMANDIR SÜRMEKTE?

HASTALIK İÇİN AKSİYON ALDI MI?

HALİHAZIRDA KULLANDIĞI İLAÇLAR?

Hapşırma

Hapşırık, burun veya ağız yoluyla alınan ha-vanın, burun veya boğazda mukoza zarının irritasyonunu takiben aniden, enerjik istem-siz patlamasıdır.

Sadece hapşırma öncesinde ses telleri birbi-rine yaklaşıp kapanır, hava göğüste sıkıştırı-lır ve sonra aniden havaya patlama ile ayrı-lır. Bir kişi bir saniyeliğine hapşırdığında kalbi patlama ile durur, gözleri kapanır ve birkaç saniyeliğine nefes alması durur.

Hapşırma; alerji , saman nezlesi ve enfeksi-yonlara karşı bir tepki olarak gelişebilir.

Bu modülde tanımlamış olduğumuz hastalıkların çoğunluğunun etkeni virüsler-dir. Bu yüzden antibiyotiklerle tedavi edilmezler.

Bazı ilaçlarla hastalık semptomları hafifletilebilir veya ortadan kaldırılabilir. Önemli olan sizin ürünlerle ilgili doğru ve güncel bilgiye sahip olmanızdır. Ancak bu durumda hastanın şikayetlerine uygun ürünü tavsiye edebilirsiniz.

Bu duruma tavsiye edilecek ürün grupları basit ağrı kesiciler ** , dekonjestan-lar, antihistaminikler, ekspektoranlar, öksürük kesiciler ve lokal anestezikler olacaktır.

Ayrıca doğal tedavi ve vitamin desteği ile ilgili önermeler de yapılabilir.

** 16 yas grubu altı Aspirin kullanımında Reye sendromu** riski konusunda uyarılmalı

SEMPTOMLARIN TEDAVİSİ

‘ VİRÜSLER ANTİBİYOTİKLERDEN ETKİLENMEZLER’

Hamileler

Semptomlar 10 günden fazla sürmekteyse (çocuklar için 5 gün, 1 yaş altı ve yaşlılar için beklemeden)

Ağrı kesicilerle geçmeyen baş-boğaz– ku-lak ağrısı varsa

İnatçı öksürük varsa

Koyu kıvamlı, yeşil veya kanlı, kokulu balgamlı öksürük varsa

Kulak enfeksiyonu varsa

Tüberküloz, romatizmal ateş, böbrek ve kalp hastalığı varsa

Göğüs ağrısı ve soluk alma problemi varsa

DOKTORA YÖNLENDİRME

ANALJEZİKLER

Parasetamol ve ibuprofen ağrıların hafifle-tilmesinde kullanılır.

Grip ve soğuk algınlığı ilaçları analjezik içe-rir, bu yüzden hastalar ayrı bir şekilde ağrı kesici almamaları konusunda uyarılmalıdır. Aksi halde ilaç yüksek dozda alınmış olur.

DEKONJESTANLAR

Psödoefedrin, efedrin, fenilefrin, ksilometazolin ve oskimetazolin gibi de-konjestanlar burun, sinüs tıkanıklığı , nezle ve sinü-zitte etkilidirler. Bunlar, kan damarlarını daralta-rak burun ve sinüste şiş-meyi, inflamasyonu azal-tırlar. Böylece mukus bu-run ve sinüs boşlukların-dan kolayca boşalır.

Tedavi yöntemlerinde kullanım formları, tablet-ler, şuruplar ve burun spreyleridir.

Burun spreyleri önerilen-den fazla kullanılmamalı. Rebound (geri tepme) etkiyle tıkanıklık tekrar edebilir.

Hastanın göz tansiyonu (glokom), idrar yapama-ma,yüksek tansi-yon , taşikardi, hiperti-roid veya kanama ile iliş-kili felç rahatsızlığı varsa bu ilaçlar önerilmez .

ANTİHİSTAMİNİKLER

Difenhidramin, klorfeniramin gibi antihistaminikler öksürük refleksini ve burun akıntısını azaltır.

Hapşırma ve gözlerdeki kaşıntının giderilmesine yardımcı olurlar. Ge-nellikle dekonjestanlarla kombine olarak kullanılır.

Motorlu taşıt kullanımı vb konsant-rasyon gerektiren işlerin yapılması durumlarında dikkatli kullanılmalı-dır.

ÖKSÜRÜK ÖNLEYİCİLER (Antitussifler)

Deksrometorfan ve kodein içerir-ler. Öksürük refleksini baskılayarak kuru öksürüğün kontrol altına alın-masını sağlarlar.

EKSPEKTORANLAR

Guaifenesin ,Sodyumbenzoat, Amonyumklorür gibi ekspektoranlar üst solunum yollarındaki bal-gamın dışarıya atılmasına yardımcı olurlar.

MUKOLİTİKLER

Asetilsistein,ambroksol, bromheksin gibi mu-kolitikler akciğerlerde oluşan ve katılığı nede-niyle çıkarılmakta güçlük yaşanan mukus’un (balgam) kıvamını azaltarak, atılmasını sağlarlar

LOKAL ANESTEZİKLER VE ANTİSEPTİKLER

Benzokain ve hekzilrezor-sinol gibi etken maddeler sprey,pastil ve gargaralar-da kullanılırlar.

HASTAYA ÖNERİLER

Mutlak istirahat

Yorucu aktivitelerden kaçınmalı

Bulunduğu ortamda havayı nemlendirmeli

Tıkanıklık ve öksürüğü hafifletir (buhar inhalasyonu)

Bol sıvı tüketmeli

Günde 8-10 bardak su

Kafeinli içecek yok

Bağışıklık destekleri kullanabilir

Bağışıklık sistemi güçlendirilmeli

8 saat uyku

Dengeli beslenme

Minimum stres

Sigarasız yaşam

Bağışıklık destekleri

Eller sık sık yıkanmalı

Bulunulan ortam havalandırılmalı

Hasta kişilerle temas edilmemeli

Risk grubundakilere aşı önerilmeli

HASTALIKTAN KORUNMA ÖNERİLERİ