SŞ

Prof.Dr.Sezai ŞAHMAYİ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum ABD

Reprodüktif Endokrinoloji Bilim Dalı www.sahmay.comwww.jinekolojik.org

SŞ

Cinsel Cevap Siklusu

uyarılma

plato

Orgasm

Çözülme

2-24 saat

Yadav J. Et al.:Prim Care Update Ob/Gyns.8:5, 2001

Masters and Johnson1966

SŞ

Cinsel Cevap Siklusu

isteklibido

uyarılma

Orgasm

Çözülme

2-24 saat

Yadav J. Et al.:Prim Care Update Ob/Gyns.8:5, 2001

Kaplan - 1979AFUD - 1988

SŞ

Cinsel cevap siklusu

istek

uyarılma

plato

orgasm

0 55 1010 dakikadakika

ACOG:Los Angales, 2002

SŞ

uyarılma

orgasm

Erkekte cinsel cevap siklusu

orgasm

psikolojik

fizyolojik

ACOG:Los Angeles, 2002

SŞ

istek

uyarı

orgasm

TATMİN OLMA

uyarılma

orgasm

Kadında cinsel cevap siklusu

ACOG:Los Angeles, 2002

SŞ

orgasmorgasm ağrıağrı

uyarıuyarı libidolibido

Kadın CinselKadın CinselFonksiyon Fonksiyon

BozukluklarıBozuklukları

Traish AM et al.:Drug Discovery Today: Disease Mechanisms 1:91,1 2004

SŞ

Cinsel Cinsel uyarıuyarı

Psikolojik uyarı

Görme

İşitme

Koku alma

Düşünce

Refleks uyarı

Dokunma

Traish AM et al.:Drug Discovery Today: Disease Mechanisms 1:91,1 2004

SŞ

Cinsel uyarılmanın fizyolojisi

Merkezi uyarılma

Non-genital uyarılma

Genital uyarılma

Salivasyon,deride vasodilatasyon,yağ ve ter sekresyonu,

meme başında ereksiyon Klitoris ve bulbusta konjestion,vaginal konjestion ve lubrikasyon

SŞ

DuygularNeşe, sevgi, endişe, bezginlik.

HeyecanGörsel, dokunma, hayal gücü.

DirektGenital konjestion ve lubrikasyonu hissetme.

DüşüncePozitif/negatif düşünce.

Seksüel duyumlarGenital uyarıdan

Kadında

Cinsel

Uyarılma

komponentleri

Rosemary Basson R. Et al.:Journal of Sexual Medicine, 1;24, 2004

SŞ

Ağrı,basınç,dokunmareseptörleri

SŞ

Korpus glandulosumKadın prostatıHollandalı anatomistRegnier de Graf - 1672

G noktasıErnest Grafenberg - 1944

Kadın ejakülasyonuPAP

G-spotHines TM.:Am J Obstet Gynecol. 62:185, 2001

SŞ

Ürogenital sistemde östrojen reseptörleri

SOGC Clinical Practice Guidelines, Int J Gyn Obs., 88:222,2005

SŞ

Subjektif uyarı

Genital cevap

(lubrikasyon,ödem)

Diğer somatik cevap

KlitorisVagina

Diğer;-labia majora-labia minora-periüretral-G spot

Traish AM et al.:Archives of Sexual Behavior, 31:5,393, 2002.

Seksüel uyarılma Seksüel uyarılma bozukluklarındaki bozukluklarındaki fizyolojik bulgularfizyolojik bulgular

Bu sistemdekiherhangibir kayıp

UYARIBozukluklarına

neden olur

SŞ

Uyarılma

• En uzun dönem, parasempatik sistem kontrolünde.

• Uzunluğu, şiddeti ve durdurulması volanterdir.

• Vaginal lubrikasyon – ilk belirti

• Vazokonjestion

-klitoris ereksiyonu

-labialarda dolgunluk

-ateş basması

-memelerde dolgunluk

-meme başında ereksiyon

-volonter kaslarda tonus

artışı

Jennifer R. Berman JR et al.:EAU Update Series 1:166, 2003

SŞ

Genital hemodinamik

• Doku yapı ve fonksiyon bütünlüğü,

• Nöro-vasküler aktivite

Lokal nörotransmitterler

(adrenerjik, nonadrenerjik, kolinerjik,

nonkolinerjik)

Vasoaktif ajanlar (VIP,NO)

Büyüme faktörleri

Seks steroid hormonları

Traish AM et al.:Drug Discovery Today: Disease Mechanisms 1:91,1 2004

SŞ

Korpus klitoridis

Vagina

Bulbus vestibuli

Glans klitoridis

Bartholin guddesi

Krus klitoridis

SŞ

Nörotransmitterler

Adrenerjik

Kolinerjik

Non-adrenerjik

Non-kolinerjik

NO (Nitrik Oksit)

VIP (Vasoaktif

İntestinal Polipeptid)

Berman JR:International J Impotence Research, 17:44, 2005

SŞ

Sempatik sistem

Vasküler venonvaskülerdüz kaslardakontraksiyon

Noradrenalin

Sempatik sinir terminalleri

Kan akımındaazalma

SŞ

– adrenoreseptör yol

Vaginal ve klitoralDüz kaslardakontraksiyon

Vaginal kan akımında azalma

–adrenoreseptör yol ve genital hemodinamik

Berman JR et al.:EAU update series, 1:166, 2003

norepinefrin

Sempatik sinır aktivasyonu

SŞ

Kan akımındaartış

Parasempatik sinir

terminalleri

Cinsel uyarı

Vasküler venonvaskülerdüz kaslardadilatasyon

NO-VIP

– adrenoreseptöryolun inhibisyonu

Parasempatik sistem

SŞ

VIPnon-adrenerjik/non-kolinerjik

NTLubrikasyon

Non-vasküler düz kasKan damarlarıEpitel hücreleri VIP

Vaginal kan akımı

Genital vasodilatasyon

Berman JR:International J Impotence Research, 17:44, 2005

SŞ

NO primer mediatörKlitoris ve labiumda

VIP primer mediatörVaginada

SŞ

SerotoninSerotonin

• Serotonin inhibitörleri seksüel disfonksiyona yol açar.

• Serotonin MSS’de nörotransmitter olarak rol alır.

• Genital sistemde lokal serotonin üretimi saptanmıştır.

• Vasokonstriksiyon ve vasodilatasyon yapan serotonin,

periferde vasodilatasyon yapar.

• Genital bölge düz kas kasılması ve innervasyonda da rol

alır.

• Periferik serotonerjik aktivite cinsel uyarıda rol oynar.

Frohlich PF , Meston CM:Physiology & Behavior 71 :383, 2000

SŞ

S2 – S3 – S4 den gelenParasempatik uyarı

Vagina arteriollerde dilatasyon

Vasokonjestion

TransüdasyonLubrikasyon ve genital hassasiyet artışı

Vaginal Lubrikasyon

Yadav J. Et al.:Prim Care Update Ob/Gyns.8:5, 2001

SŞ

Uyarılma mekanizması – VIP - NO

Parasempatik etki ileVasokonjestion etki

Adrenoreseptör

Traish AM et al.:Drug Discovery Today: Disease Mechanisms 1:91,1 2004

SŞTraish AM et al.:Drug Discovery Today: Disease Mechanisms 1:91,1 2004

Uyarılma mekanizması – Steroidler

SŞ

Epitel Lamina propria Muskularis Adventisya

lubrikasyon

SEKS STEROİD HORMONLARI(östrojen-androjen-progesteron)

Traish AM et al.:Drug Discovery Today: Disease Mechanisms 1:91,1 2004

mukifikasyonmukifikasyonkeratinizasyonkeratinizasyonpermeabilitepermeabilite

Kan akımıKan akımı

Damarlarda gelişme ve Damarlarda gelişme ve aktivasyonaktivasyon

Doku Doku kontraktilitesikontraktilitesi

Nörotransmitterlerin yapımı ve dağılımıNörotransmitterlerin yapımı ve dağılımı

SŞ

Steroidlerin fonksiyonu

• Nörotransmitterlerin sentez ve sekresyonu,

• Vasküler ve nonvasküler düz kas kontraksiyonu,

• Epitelin, mukifikasyon, keratinizasyon ve permeabilitesi,

• Otokrin ve parakrin growth faktörlerin yapımı,

• Vasoaktif ve trofik maddelerin yapımı.

• Östrojen kan akımının iyileşmesini sağlarken, androjenler bu etkiyi göstermez.

Traish AM et al.:Drug Discovery Today: Disease Mechanisms 1:91,1 2004

SŞ

SŞ

Yeterli östrojenYeterli östrojeniyi tonusiyi tonus

Yeterli östrojenYeterli östrojenİyi vaskülarizasyonİyi vaskülarizasyon

iyi lubrikasyoniyi lubrikasyon

Yeterli östrojenYeterli östrojeniyi rugal foldiyi rugal fold

SŞ

Eksternal uyarı Eksternal uyarı

Labial reseptörler Klitoral gland reseptörleri

Somatik sinir merkezi Somatik sinir merkezi

Zayıf Androjenler Güçlü Östrojenler

ParasempatikSeksüel merkez

SempatikSeksüel merkez

Somatikimpulslar

Somatikimpulslar

Otonom impulslar Otonom impulslar

Motofei IG, Rowland DL.:İnternational J Andrology, 28:78, 2005

SŞ

Östrojen ve kadın cinselliği

• Sekonder seks karakterlerinin oluşumu.

• Genital organların gelişimi

• Kadın kokusu

• Vasodilatasyon, vasokonjestion, lubrikasyon

• Orgasmik platform oluşumu, kolay penetrasyon

SŞ

Plato

• Uyarılma döneminin üst düzeyde devamıdır.

• Uyarılma dönemindeki değişiklikler devam eder.

• Orgazmik platform -venöz pleksus ve bulbus vestibuli dolgunlaşır -labialarda dolgunluk daha artar -labium minusların iç yüzleri dışa döner -vaginal kubbede irregüler zayıf kontraksiyonlar -vagina 1/3 alt kısmı %50 daralır

• Düz kas tonusunda artış

• Rektumda volonter kontraksiyonlar

Atasü T, Şahmay S: Jinekoloji. p.151, 2000

SŞ

Vaginal penetrasyon için gerekli basınç

Karacan İ, Moore C, Sahmay S.: S Research , 14:269,1985.

YeterliCinsel uyarı

Orgasmik platform oluşmuş

500-1500 gr basınç

YeterliCinsel uyarı oluşmamış

4500 grbasınç

SŞ

Uyku ve cinsel fonksiyon

• KAH’de nokturnal klitoris ereksiyonu saptanmıştır.

• Uykunun REM döneminde -vaginal kan akımında -vaginal tonusta -uterin tonusta artış görülür.

• Nokturnal orgasm söz konusudur.

Sahmay S. Et al.:Baylor College of Medicine, 1984

SŞ

İntravaginal basınç

Vaginal kan akımı

Klitoral kan akımı

Sahmay S. Et al.:Baylor College of Medicine, 1984

SŞ

Vaginal kan akımı

İntravaginal basınç

İntrauterin basınç

Sahmay S. Et al.:Baylor College of Medicine, 1984

SŞ

Kadında cinsel uyarılma - ÖZETKadında cinsel uyarılma - ÖZET

• Kadında cinsel uyarılma kompleks bir fizyolojidir.Kadında cinsel uyarılma kompleks bir fizyolojidir.

• Multisistemik, multifaktöryeldir.Multisistemik, multifaktöryeldir.

• Uzunluğu, şiddeti ve durdurulması volanterdir.Uzunluğu, şiddeti ve durdurulması volanterdir.

• Genital vasokonjestion ve vaginal lubrikasyon ilk Genital vasokonjestion ve vaginal lubrikasyon ilk

ve en belirgin bulgudur.ve en belirgin bulgudur.

• Nörotransmitterler ve vasoaktif ajanlar etkindir.Nörotransmitterler ve vasoaktif ajanlar etkindir.

• Doku bütünlüğü ve vasküler yapı önemlidir.Doku bütünlüğü ve vasküler yapı önemlidir.

• Steroid hormonlar etkin rol alır.Steroid hormonlar etkin rol alır.

SŞ

ÖĞRETMEN bir kandile benzer, Kendini tüketerek başkalarına ışık verir.

RUFFUNİ

İlim Ve Sanat, İlim Ve Sanat, İlgi Görmediği İlgi Görmediği

Yerden Yerden Göç Eder. Göç Eder. İBNİ SİNAİBNİ SİNA

Alçak Olan Kimse Düşmekten Alçak Olan Kimse Düşmekten Korkmaz. ARİSTOKorkmaz. ARİSTO