kamu_yonetimi_2_(tasfiye)

8/12/2019 kamu_yonetimi_2_(tasfiye)

1/105

TRKYENN YNETSEL YAPISI

MERKEZ YNETM

I. ANAYASANIN DARE LE LGL HKMLERII. MERKEZ YNETMN BAKENT RGT

A. CUMHURBAKANI

B. BAKANLAR KURULU

1. Babakan

2. Bakanlar ve Bakanlklar

a. Bakanlar

b. Devlet Bakanlarc. Bakanlklar

d. Bakanlk Merkez rgt

e. Bakanlk Bnyesindeki Bal ve lgili Kurulular

C. MERKEZDEK YARDIMCI KURULULAR

1. Milli Gvenlik Kurulu

2. Devlet Planlaa !ekilat

3. Dantay

4. "aytay

III. MERKEZ YNETMN TARA RGT /B!"#$!#%$" T&% %'()(

1. l valisine bal il kurulular

2. Kayakaa bal il#e kurulular

3. D$rudan erkeze bal tara kurulular

A. L YNETM

%ali & l Mdrleri & l dare Kurulu

B. L*E YNETM

Kayaka & l#e Mdrleri & l#e dare Kurulu

C. BUCAK YNETM

Bucak Mdr & Bucak Meclisi& Bucak K$isy$nu

' ( '


2/105

D. BLGE YNETM

1.Bakanlklara Bal B)lge rgtleneleri

2.*laanst +al B)lge %alilii

3.G,P B)lge Kalkna daresi

4.Kalkna ,-anslar

I+. HZMET YNNDEN YERNDEN YNETM KURULULARI

A. GENEL ,LARAK

B. KAMU KURUMU NTEL-NE SAHP MESLEK KURULULARI

C. KAMU KTSAD TEEBBSLER

+. DENETM

A. SYAS DENETM

1.asaa *rgannn Denetii

2. rte *rgannn Denetii

B. DAR DENETM

1.+iyerarik Deneti

2.%esayet Denetii

3.Per/$rans Denetii

C.YARGI DENETM

D. ,MBUDSMAN DENETM

E. YNETMDE A*IKLIK

I. ANAYASANIN DARE LE LGL HKMLER

' 0 '


3/105

1. %"0" ()("#(( !5 )(6#!0&0#00

M,DD1 (02. 3 %7 !5%5#5& '8%#%09# 0% ()("(% !"5"# (6"#"0% .

darenin kurulu ve g)revleri4 erkezden y)neti ve yerinden y)neti esaslarna dayanr.

Kau tzelkiilii4 ancak kanunla veya kanunun a#k#a verdii yetkiye dayanlarak kurulur.

2. M%!6: 0%

M,DD1 (05. 3 !rkiye4 erkez6 idare kuruluu bakndan4 c$ra/ya duruuna4 ek$n$ik

artlara ve kau 7izetlerinin gereklerine g)re4 illere8 iller de dier kadeeli b)llere

ayrlr.

llerin 0%;0 9)!0 '"0esasna dayanr.

Kau 7izetlerinin g)rlesinde veri ve uyu salaak aacyla4 0%" ##: 0%#%

M,DD1 (09. 3 Ma7all6 idareler8 il4 belediye veya k)y 7alknn a7all6 terek i7tiya#larn

karlaak zere kurulu esaslar kanunla belirtilen ve karar $rganlar4 gene kanunda

g)sterilen4 se#enler tara/ndan se#ilerek $luturulan kau tzelkiileridir.

Ma7all6 idarelerin kurulu ve g)revleri ile yetkileri4 9%0"" 98")0 0#!;0"uygun $larak

kanunla dzenlenir.

M%!6: 0%7 >##: 0%#% (6%0"7 >##: >06)#%0" 0%"0" ()("#((

0#!;0" 59'5" &!0# 9(%()(#;07 !5 '8%#%0" 0%#00" ;#";$7 t$:lu

yararnn k$runas ve a7all6 i7tiya#larn gerei gibi karlanas aacyla4 !"5"

#0%)0#" ;; 5;5##% 0%;0" 0%: ;9) 9)!0;0" ;>0?)0%.

Ma7all6 idarelerin belirli kau 7izetlerinin g)rlesi aac ile4 kendi aralarnda Bakanlar

Kurulunun izni ile birlik kuralar4 g)revleri4 yetkileri4 aliye ve k$lluk ileri ve erkez6

idare ile karlkl ba ve ilgileri kanunla dzenlenir. Bu idarelere4 g)revleri ile $rantl gelir

kaynaklar salanr.

3. Y8")#0!#%

' 2 '


4/105

M,DD1 (0;. 3 Babakanlk4 bakanlklar ve kau tzelkiileri4 kendi g)rev alanlarn

ilgilendiren kanunlarn ve tzklerin uygulanasn salaak zere ve bunlara aykr

$laak artyla4 y)netelikler #karabilirler.

+angi y)neteliklerin


5/105


6/105

Bakanlar Kurulu4 kanunun uygulanasn g)sterek veya erettii ileri belirtek zere4

kanuna aykr $laak zere !HK #karabilir.

Tzklerde Usul Ve ekil

!zkler utlaka bir kanuna dayanak z$rundadr

!zk #kara yetkisi bakanlar kuruluna aittir

Btn tzkler resi gazetede yaylanak z$rundadr

!zkler bakanlar kurulu kararnaesi ile yrrle girer

!zkler DantayIn inceleesinden ge#irilek z$rundadr

YNETMELK

)netelikler4 Babakanlk4 Bakanlklar ve kau tzel kiilerinin kendi g)rev alanlarn

ilgilendiren kanunlarn ve tzklerin uygulanasn salaak zere ve bunlara aykr

$laak k$uluyla #kardklar yazl 7ukuk kurallardr.

Ynetmelik karma Yetkisi: Babakanlk4 Bakanlklar4 Kau tzel kiileri y)netelik

#karabilirler. Kau tzel kiiliine sa7i: $layan kau kurulularnn kendi balarna

y)netelik #kara yetkisi y$ktur. Kau tzel kiilii $layan kau kurulular kendi g)rev

alanlaryla ilgili 7azrladklar y)netelikler bal bulunduklar bakanlklar veya Babakan

tara/ndan #karlaldr. rnein4 kau tzel kiilii $layan Diyanet leri Bakanlnn

7azrlad bir y)netelik4 bu Bakanln bal bulunduu kurulu $lan Babakanlk

tara/ndan #karlaldr.

Ynetmeliklerin Denetimi

)neteliklerin denetii idar6 yargda ya:lr.

Bakanlklarn y)netelikleri ile kau kurulularnn ve kau kuruu niteliindeki

eslek kurulularnn (#! !;0 =#%! D"$&)9 9?$#$%

Ynetmeliklerde Usul ve ekil:)netelikler i#in tzklerde $lduu gibi belli bir ekil art

getirileitir.

!zklerin DantayIn inceleesinden ge#irilesi art $lasna raen y)netelikler

i#in b)yle bir art y$ktur.

' 5 '


7/105

)neteliklerin Cu7urbakan tara/ndan izalanalar da gerekez.

)neteliin


8/105

Devlet !zel Kiilii

l zel daresi

Belediye daresi

K)y daresi

niversiteler

!

,tatrk Kltr4 Dil ve !ari7 ksek Kuruu

Kau kuruu niteliindeki eslek kurulular

KAMU TZEL KL- KANUNLA KURULAN KURUMLAR

ksek !ekn$l$-i 1nstitleri

renci "e#e ve erletire Merkezi

!rkiye ve *rta D$u ,e daresi 1nstits

!rkiye Bilisel ve !eknik ,ratra Kuruu

Kredi ve urtlar Kuruu Genel Mdrl

Devlet !iyatr$lar Genel Mdrl

Devlet *:era ve Balesi Genel Mdrl

%ak/lar Genel Mdrl

+udut ve "a7iller "alk Genel Mdrl

!rk "tandartlar 1nstits

Milli Pr$dktivite Merkezi

!rk Patent 1nstits

!rkiye ,t$ 1ner-isi Kuruu

"avuna "anayi Mstearl 7racat Gelitire 1tt Merkezi

!$:lu K$nut daresi Bakanl

1lektrik leri 1tt daresi Genel Mdrl

Maden !etkik ve ,raa Genel Mdrl

Milli Piyang$ daresi Genel Mdrl

' @ '


9/105

TZEL KL- ,LAN BA-IMSIZ DAR ,T,RTELER

"eraye Piyasas Kurulu >"PK4

!K4

Bankaclk Dzenlee ve Denetlee Kuruu >BDDK4

1ner-i Piyasas Dzenlee Kuruu >1PDK4

Kau 7ale Kuruu >KK

!tn4 !tn Maulleri ve ,lk$ll #kiler Piyasas Dzenlee Kuruu >!,PDK

II. MERKEZ YNETMN BAKENT RGT

A. CUMHURBAKANI AY. M. 11F1

1. SE*M

AY.M. 11 D0&0! [email protected]@J/4. ;J yan d$lduru4 yksek )reni

g)r !BMM yeleri ya da bu )zelliklere ve illetvekili se#ile yeterliliine sa7i:

yurttalar arasndan @ 9$##$! ;(%i#in >#! )%$""se#ilir.

Bir kise en /azla 0 kere Cu7urbakan se#ilebilir.

Cu7urbakanlna !rkiye Byk Millet Meclisi yeleri i#inden veya Meclis dndan aday

g)sterilebilesi i#in yiri illetvekilinin yazl tekli/i gereklidir. ,yrca4 en s$n ya:lan

illetvekili genel se#ilerinde ge#erli $ylar t$:la birlikte 7esa:landnda yzde $nu

ge#en siyasi :artiler $rtak aday g)sterebilir.

AY.M. 12D0&0! [email protected]@J/@.

Cu7urbakan se#ii4 Cu7urbakannn g)rev sresinin d$lasndan )nceki alt gn

i#inde8 akan 7er7angi bir sebe:le b$alas 7alinde ise b$alay taki: eden alt gn

i#inde taalanr.

Genel $yla ya:lacak se#ide4 ge#erli $ylarn salt #$unluunu alan aday Cu7urbakan

se#ili $lur. lk $ylaada bu #$unluk salanaazsa4 bu $ylaay izleyen ikinci :azar gn

ikinci $ylaa ya:lr. Bu $ylaaya4 ilk $ylaada en #$k $y al bulunan iki aday katlr ve

ge#erli $ylarn #$unluunu alan aday Cu7urbakan se#ili $lur.

' A '


10/105

kinci $ylaaya katlaya 7ak kazanan adaylardan birinin )l veya se#ile yeterliini

kaybetesi 7alinde8 ikinci $ylaa4 b$alan adayln birinci $ylaadaki sraya g)re ikae

edilesi suretiyle ya:lr. kinci $ylaaya tek adayn kalas 7alinde4 bu $ylaa re/erandu

eklinde ya:lr. ,day4 ge#erli $ylarn #$unluunu ald takdirde Cu7urbakan se#ili$lur.

Cu7urbakan g)reve balayncaya kadar g)rev sresi d$lan Cu7urbakannn g)revi

deva eder.

Cu7urbakanl se#iine ilikin usul ve esaslar kanunla dzenlenir

2. GRE+ +E YETKLER

,.Md. (J;? Cu7urbakan Devletin badr. Bu s/atla !rkiye Cu7uriyetini ve !rkMilletinin btnln tesil eder. ,nayasann uygulanasn ve devlet $rganlarnn dzenli

ve uyulu #alasn g)zetir.

Y; 0# #'0#0 G8% Y)!0#%0

(. Gerekli g)rd takdirde4 yasaa ylnn ilk gn !BMMIde a# k$nuas ya:ak4

0. !BMMIni gerektiinde t$:lantya #arak4

2. Kanunlar yaylaak4

;. Kanunlar tekrar g)rlek zere !BMMIne geri g)nderek4

=. ,nayasa deiikliklerine ilikin kanunlar gerekli g)rd takdirde 7alk$yuna

sunak4

5. Kanunlarn4 K+KIlerin !BMM i#tznn4 tnn ya da belirli 7klerinin

,nayasaya ekil ya da esas bakndan aykr $lduklar gerek#esi ile ,nayasa

Ma7keesinde i:tal davas a#ak4

9. !BMM se#ilerinin yenilenesine karar verek.

Y(%() 0# #'0#0 G8% Y)!0#%0

(. Babakan ataak ve isti/asn alak4

0. Babakann tekli/i zerine bakanlar ataak ve g)revlerine s$n verek4

2. Gerekli g)rd 7allerde bakanlar kuruluna bakanlk etek ya da bakanlar kurulunu

bakanl altnda t$:lantya #arak4

' (J '


11/105

;. abanc devletlere !rk devletinin tesilcilerini g)nderek4 !.C.Ine g)nderilecek

yabanc devlet tesilcilerini kabul etek4

=. luslararas andlaalar $naylaak ve yaylaak4

5. !BMM adna !rk "ila7l Kuvvetlerinin bak$utanln tesil etek4

9. !rk "ila7l Kuvvetlerinin kullanlasna karar verek4

@. Genel Kuray BakanIn ataak4

A. Milli Gvenlik Kurulunu t$:lantya #arak4

(J. Milli Gvenlik KuruluIna bakanlk etek4

((. Bakanlnda t$:lanan Bakanlar Kurulu kararyla sky)neti ya da $laanst 7al

ilan etek ve kanun 7knde kararnae #kartak4

(0. Kararnaeleri izalaak4

(2. "rekli 7astalk4 sakatlk ve k$caa nedeni ile belirli kiilerin cezalarn 7a/i/letek

ya da kaldrak4

(;. Devlet Denetlee Kurulu yelerini ve bakann ataak4

(=. Devlet Denetlee KuruluIna incelee aratra ve denetlee ya:trak4

(5. K yelerini se#ek4

(9. niversite rekt)rlerini se#ek.

Y%'$ 0# #'0#0 G8% Y)!0#%0(. ,nayasa Ma7keesi yelerini se#ek4

0. Dantay yelerinin d)rtte birini se#ek4

2. argtay Cu7uriyet Basavcs ile argtay Cu7uriyet Basavc vekilini se#ek4

;. ,skeri argtay yelerini se#ek

=. ,skeri ksek dare Ma7keesi yelerini se#ek4

5. +akiler ve "avclar ksek Kurulu yelerini se#ek(4

3. S,RUMLULUK +E S,RUMSUZLUK HAL

Cu7urbakan yrtmenin sorumsuz kanaddr4 7ket ise s$rulu kanaddr.

Cu7urbakannn anayasa ve dier yasalarda ilgili bakann izalarna gerek $lakszn tek

bana ya:abilecei belirtilen ileler dndaki btn kararlar babakan ve ilgili bakanlarca

izalanr. Bu kararlardan babakan ve ilgili bakanlar s$ruludur.

( ,dalet Bakan +akiler ve "avclar ksek KuruluInun bakan4 ,dalet Bakanl Mstear d$al yesidir.Cu7urbakan Kurulun yarg# yelerini se#er.

' (( '


12/105

Cu7urbakannn resen izalad kararlar ve eirler aley7ine ,nayasa Ma7keesi da7il

yarg ercilerine bavurulaaz.

Cu7urbakan4 vatana i7anetten d$lay !BMM ye ta saysnn en az #te birinin tekli/i

zerine4 ye ta saysnn en az d)rtte #nn verecei kararla su#landrlr.

Cu7urbakanna %ekillik? !BMM bakan

4.CUMHURBAKANINA YARDIMCI ANAYASAL ,RGANLAR

Cu7urbakanl Genel "ekreterlii ve Devlet Denetlee Kurulu Cu7urbakannngrev

ve yetkilerini kullanmada ona yardmcolan iki anayasal$rgandr.

AY!d"#$: %um&ur'a(kanl) *enel +ekreterli)i:Kuruluu4 tekilat ve #ala esaslar4

:ers$nel ataa ileleri Cumhurbakanl kararnamesiile dzenlenir.

AY!d"#,: Devlet Denetleme Kurulu:darenin 7ukuka uygun dzenli ve verili bir ekilde

yrtlesi ve gelitirilesi aacyla Cu7urbakanlIna bal $larak kurulutur.

Cu7urbakanInn istei zerine8 aadaki kurulularda her trl incelee4 aratra ve

denetlee ya:abilir.

! kau kuru ve kurulularnda ve

"erayesinin yarsndan /azlasna bu kuru ve kurulularn katld 7er trl kuruluta4

Kau kuruu niteliinde $lan eslek kurulularnda4

+er dzeydeki i#i ve iveren eslek kurulularnda4

Kauya yararl dernekler ve vak/larda4

Silahl Kuvvetler ve Yarg organlarDevlet Denetlee Kurulunun g)rev alan dndadr.

Devlet Denetlee Kurulunun ileyii4 yelerinin g)rev sresi ve dier )zlk ileri yasa ile

dzenlenir

Devlet Denetlee Kurulu yeleri ve bu yeler i#inden bakan4 yasada belirtilen nitelikteki

kiiler arasndan Cu7urbakan tara/ndan atanr.

B. BAKANLAR KURULU AY M. 1

' (0 '


13/105


14/105

B!"#% K5%5#5 S!%)%#00? Babakanlk Merkez Kurulularndaki yardc birilerden

biri Bakanlar Kurulu "ekreterliiIdir. G)revi4 Bakanlar Kurulu #alalarnn dzenli ve

verili bir ekilde yrtlesi i#in gerekli 7izetleri ya:ak4 Bakanlar Kurulunun t$:lant

gndelerini 7azrlaak4 gerektiinde zabtlarn tutaktr.

1. BABAKAN

AY. M.1? Babakan Cu7urbakannca TB yeleriarasndan atanr.

,. Md. ((0 ? G)rev ve "iyasi "$rululuk ?

Babakan Bakanlar Kurulunun bakan $larak bakanlklar arasnda ibirliini salar ve

7ketin genel siyasetinin yrtlesini g)zetir.

Bakanlar Kurulu! bu siyasetin yrtlmesinden birlikte sorumludur.

+er bakan babakana kar s$rulu $lu:4 ayrca kendi yetkisi i#indeki ilerden ve eri

altndakilerin eyle ve ilelerinden s$ruludur.

Bakanlarn ,nayasaIya g)re siyasal4 ceza kanunlarna g)re cezai ve )zel 7ukuk

#er#evesinde de ali s$rululuklar vardr.

Bakanlarn siyasal s$rululuklar !BMMIne kardr. Bakanlar4 g)revleriyle ilgili

su#lardan d$lay4 ce Divan $larak ,nayasa Ma7keesiInde yarglanr.

Babakan4 bakanlarn g)revlerinin ,nayasa ve yasalara uygun $larak yerine

getirilesini g)zetek ve dzeltici )nleler alakla ykldr.

Babakanla bakanlar arasnda 7iyerarik anlada bir st'ast ilikisi y$ktur. Bununla birlikte

bakanlarn Babakanla uyu i#inde #alas gerei bulunaktadr0. Bu balada4

Babakanla ters den bakanlarn4 7ketten ayrlalar gerekir2.

Babakann Bakanlar KuruluInda )neli bir siyasi liderlik k$nuu vardr. Bununla birlikte

Babakan4 Bakanlar Kurulu yeleri i#inde 7ukuki $larak Leitler arasnda birinci >:rius

inter :ares deildir. ygulaada Bakanlar Kurulunda da7a g#l ve 7aki durudadr. Bu

gelienin arkasnda4 (A@0 ,nayasas $lduu kadar4 baka etenler de bulunaktadr.

Bunlar;8

0 Bilal 1rylaz4 K5 Y8")004 niversite Kitabevi4 zir4 (AA;4 s. A2.2 G)zbyk ere/ ve !urgut !an4 >0JJ5. dare +ukuku? Genel 1saslar. C. N. ;. Bas. !ur7an ,nkara.; Bilal 1rylaz4 K5 Y8")004 niversite Kitabevi4 zir4 (AA;4 s. A2'A;.

' (; '


15/105

(. Devletin /aaliyet ve 7aci bakndan byesi4 Babakann :atr$na- gcn ve

bakanlklar arasndaki k$$rdinat)rlk g)revini arttrtr.

0. Medya ve kau$yunda dikkatler 7ketin icraatndan #$k4 Babakann kiilii

zerinde y$unlaaktadr.2. Bakanlar zaanlarnn #$unu kendi bakanlklarnn ileri i#in 7arcadklarndan4

dier 7ket ileri ile ilgileneleri kn $laaktadr.

Babakanln kuru $larak byesi de4 Babakann dier bakanlklarn :$litika ve

/aaliyetleri ile ilgilenesini ve $nlara da7ale edilesini k$laylatraktadr. Gnzde

babakanlk bir ;(?% >06) !"#$$"d)ntr. Bunun nedenlerinden biri bal

ve ilgili kurulularn #$kluu ve #eitliliidir.Bal ve ilgili kurulularn dndaBabakanlk

bnyesinde #eitli kurullar bulunaktadr. K#kleri Muzr Oeriyattan K$rua Kurulu

>erkez tekilat i#inde4 "avuna "anayi ksek K$$rdinasy$n Kurulu4 Kau G)revlileri

1tik Kurulu4 ,karyakt Ka#ak#l le Mcadele Kurulu gibi.

Babakan4 g)revlerini yerine getirirken kendisine yardc $las i#in gerek duyduu sayda

bakan babakan yardcs $larak g)revlendirebilir.

2J;5 Md ;? Babakana yard etek ve Bakanlar Kurulunda egd salaak zere+ketin $luuu ve genel siyasetinin yrtlesinin '%!)0%00 ;9$ !"4

Babakan ardcs $larak g)revlendirilebilir.

2. BAKANLAR +E BAKANLIKLAR

2.1. BAKANLAR

Bakan4 bakanlk kuruluunun en st airidir >2J;5 ".Md.0(.

Bakanlar !BMM yeleri ya da illetvekili se#ile yeterliliine sa7i: $lanlar arasndan

Babakan tara/ndan se#ilir ve Cu7urbakan tara/ndan atanr.

Gerektiinde babakann )nerisi zerine Cu7urbakannca g)revlerine s$n verilir.

Bakanlarn eclis i#inde $las gerekez. Bakanlar Kurulu yelerinden illetvekili

$layanlar8 @( inci addede yazl ekilde Millet Meclisi )nnde andi#erler ve bakan

s/atn tadklar srece illetvekillerinin tabi $lduklar kayt ve artlara uyarlar ve

' (= '


16/105

yasaa d$kunulazlna sa7i:tirler ve !rkiye Byk Millet Meclisi yeleri gibi

)denek ve y$lluk alrlar.

Bakanlarn 7e siyasi 7e de idari g)revleri vardr. Bakanlarn g)rev ve yetkileri unlardr"8

(. Banda bulunduu bakanln en st airi $larak4 $nu tesil etek

0. Bakanlk 7izetlerini evzuata4 7ketin genel siyasetine4 kalkna

:lanlarna ve yllk :r$gralara uygun $larak yrtek8 bu aa#la y)neticilere eir

ve taliat verek4 $nlar y)nlendirek.

2. Bakanln /aaliyet alanna giren k$nularda dier bakanlklarla ibirlii ve

k$$rdinasy$nu salaak4 7ket ve yasaa $rganlar ile ilikileri yrtek.

;. Bakanlk erkez4 tara ve yurtd tekilat ile bal ve ilgili kurulularn

/aaliyetlerini4 ilelerini ve 7esa:larn denetleek.

=. Bakanln /aaliyet alanna giren k$nularda teel :$litikalar retek ve

bunlar yrtek.

5. Bakanlndaki :ers$nelin )zlk ilerini yrtek.

2.2. DE+LET BAKANLARI

+er bakanln banda bir bakan bulunur8 /akat bakanlklar $layan bakanlar da vardr.

Bunlara devlet bakanlar denir.

2J;5 Md ;? Babakana yard etek ve Babakan tara/ndan verilecek g)revleri yerine

getirek4 Bakanlar Kurulunda k$$rdinasy$nu salaak4 )zel )ne ve )ncelik tayan

k$nularda tecrbe ve bilgilerinden isti/ade edilek aacyla Babakann tekli/i ve

Cu7urbakannn $nay ile saylar yiriyi ge#eek kaydyla Devlet Bakanlar

g)revlendirilebilir. Devlet Bakanlarnn dana ve br$ 7izetlerini yrtecek :ers$nele ait

kadr$lar Babakanlk kadr$ cetvelinde g)sterilir.

Bu balamda #evlet Bakanlar$

Babakana yard etek4 $nun tara/ndan verilecek g)revleri yerine getirek4

Bakanlar Kurulunda k$$rdinasy$nu salaak4

= Bilal 1rylaz4 K5 Y8")004 niversite Kitabevi4 zir4 (AA;4 s. A=.

' (5 '


17/105


18/105

(A@0 ,nayasaIsndan )nce4 Bakanlklarn kurulas4 kaldrlas ve deitirilesi kanunla

ya:lak z$runda deildi. Bu ile babakann )nerisi ve Cu7urbakannn $nay ile

ger#ekleiy$rdu.

(A@; ylnda kabul edilen 2J;5 sayl yasa 5 ile bakanlklarn kurulas4 g)rev ve yetkilerik$nusunda $rtak usul ve esaslar belirlendi.

Bakanlklarn kurulas4 kaldrlas4 evcut bakanlklarn b)lnesi veya birletirilesi4

bakanlklarn g)revleri4 yetkileri ve )rgtleri 2J;5 "ayl asann esaslarna g)re dzenlenir.

2J;5 "ayl asaya g)re bakanlklarn kurulasnda uyulas gereken esaslar unlardr >2J;5

". Md.2

(. %7 !5%5#5& '8%#%09# 0% ()("(%. !ekilatlanada g)rev ve yetkilerintes:itinde bu btnlk b$zulaaz.

0. Bakanlklarn kurulu ve tekilatlanalarnda etkili bir idare4 i b)l4 k$ntr$l ve

k$$rdinasy$nun salanas esastr.

2. ,yn ve benzer 7izet veya g)revlerin tek bir bakanlk tara/ndan veya

s$rululuunda yrtlesi4 atl ka:asite ve kaynak isra/nn )nlenesi esastr.

,#k $lan bakanlklarla izinli ya da )zrl $lan bir bakana dier bir bakan ge(ici olarak

vekFlet eder. ,ncak 0% !" 0%" 6#;$" !0##0! 6.

+er7angi bir nedenle b$alan bakanla en ge# $n be gn i#inde ataa ya:lr.

2J;5". Md.=? Bakanlklar4 erkez tekilat ile i7tiyaca g)re kurulan tara ve yurt d

tekilatndan ve bal ve ilgili kurululardan eydana gelir.

B,K,ONK,


19/105

lgili Kurulular

2.4. BAKANLIK MERKEZ RGT

Bakanlk Merkez rgt4 bakanln s$rulu $lduu 7izetlerin yrtlesi4 bu 7izetlerle

ilgili aa# ve :$litika tayini4 :lanlaa4 kaynaklar dzenlee ve salaa4 k$$rdinasy$n4g)zeti ve taki:4 idareyi gelitire ve deneti gibi g)revleri yerine getirek zere aadaki

birilerden eydana gelecek ekilde dzenlenir >2J;5". Md.5.

(. ,na7izet birileri? Bakanlklarn 7izet ve g)rev alanlarna giren /aaliyetlerini

yrten biri.

0. Dana ve deneti birileri? Bakana ve ana7izet birileri ile bal ve ilgili

kurululara istiari a7iyette yardc $lan teknik4 idari4 7ukuki ve ali k$nularda

/aaliyette bulunan biri.

2. ardc biriler? ukardaki birilere yardc $lan ve 7er bakanlkta z$runlu

$larak yrtlesi gereken idari4 ali4 gvenlik ve sivil savuna gibi 7izetleri

yerine getirekle biriler.

)na *i'met Birimleri+Bakanlklarn 7izet ve g)rev alanlarna giren /aaliyetlerini yrtrler.

,na 7izet birileri 7er bakanln 7izet ve g)rev )zelliklerine ve alanlarna g)re4 bu

bakanlklara ait kurulu kanunlaryla dzenlenir.

rnein4 #ileri Bakanl i#in Ma7alli dareler Genel Mdrl4 ller daresi Genel

Mdrl gibi.

#anma ve #enetim Birimleri >Kuray Biriler? !e/ti Kurulu Bakanl4 +ukuk

Mavirlii4 Basn ve +alkla ilikiler Mavirlii4 "trate-i Gelitire Bakanl.

Bakanlklarda dana ve uzanlk bilgilerinden yararlanak aacyla bakanlk avirleri

de #altrlabilir. Bakanlklarda )zel )ne ve )ncelik tayan k$nularda Bakanlk akana

yardc $lak zere )zel yetenei $lanlardan !"#$! (&0%#%0bulunabilir. Bakanlkavirleri bakanlk akana baldr. Bakanlk avirlerinin gerekli $lu: $lad ve

says4 =)565 '2J;5 ".Md.09.

Yardmc Birimler? Pers$nel Genel Mdrl ya da Daire Bakanl4 1iti Dairesi

Bakanl4 zel Kale Mdrl4 dari %e Mali ler Dairesi Bakanl4 "avuna

"ekreterlii.

' (A '


20/105

BAKANLIK MERKEZ RGTNN HYERARK YAPISI

BAKAN

M(;)&%#$!

G"# M((%#(!

K5%5# B&!"#$$

D0% B&!"#$$

5 M((%#((

#0!

M(;)&%>2J;5 ". Md.00?

Mstear4 bakann erinde ve $nun yardcs $lu: bakanlk 7izetlerini bakan adna ve

bakann direkti/ ve eirleri y)nnde Bakanln aa# ve :$litikalarna4 kalkna :lanlarna

ve yllk :r$gralara4 evzuat 7klerine uygun $larak dzenler ve yrtr. Bu aa#la

bakanlk te/ti kurulu 7ari# bakanlk kurulularna gereken eirleri verir ve bunlarnuygulanasn g)zetir ve salar.

Mstear yukarda belirtilen 7izetlerin yrtlesinden bakana kar s$ruludur.

Bakandan s$nraki bakanlktaki en yksek y)neticiye stear denir.

Mstear bakann emrinde ve onun yardmcsdr? Bakanlk 7izetlerini bakan adna ve

bakann direkti/ ve eirleri d$rultusunda4 bakanln aa# ve :$litikalarna4 kalkna

:lanlarna ve yllk :r$gralara4 evzuat 7klerine uygun $larak dzenler ve

yrtr.

Mstear4Bakanlk Te%ti Kurulu7ari#4 bakanlk kurulularna gereken eirleri verir ve

bunlarn uygulanasn g)zetir ve salar.

Mstear belirli 7izetlerinyrtlmesinde bakana kar sorumludur.

' 0J '


21/105

Bakanlk ileleri4 stearn incelee ve :ara/ndan ge#tikten s$nra bakann izasna

sunulur.

2.@. BAKANLIK BNYESNDEK BA-LI +E LGL KURULULAR

B!"#$! B#$ K5%5#5%$

Bal kurulular4 Bakanln g)rev alanna giren baz teel 7izetleri yrtek zere4

bakanla bal $larak )zel kanunla kurulan4 genel bt#e i#inde ayr bt#eli ya da kata

bt#eli ya da )zel bt#eli9kurululardr >2J;5 ".Md.(J.

Bal kurulular4 erkez tekilat ile i7tiyaca g)re kurulan tara tekilatndan eydana

gelecek ekilde dzenlenir >2J;5 ". Md.(J.

Bal kurulularn tara tekilat8 b)lge4 il ve il#e kurulular eklinde veya d$rudan

kendine bal $larak kurulabilir >2J;5 ". Md.(J.

Bal kurulular4 Babakann tekli/i ve Cu7urbakannn $nay ile dier bir bakanla

balanabilir >2J;5 ". 1k /kra? 22(2 ' (=.(J.(A@5.

BA-LI KURULULARIN HYERARK YAPISI

G"# M((%#(!

D0% B&!"#$$

5 M((%#((

#0!

M5%#5!

Qala ve "$syal Gvenlik Bakanlnn bal kurulular g)rev4 yetki ve s$rululuklar

dikkate alnarak bakanlk eklinde tekilatlandrlabilir

B!"#$! #'0#0 K5%5#5%$

9 =J(@ "ayl Kau Mali )netii ve K$ntr$l Kanunu? zel bt#e? Bir bakanla bal veya ilgili $larak belirlibir kau 7izetini yrtek zere kurulan4 gelir ta7sis edilen4 bu gelirden 7arcaa ya:a yetkisi verilen4kurulu ve #ala esaslar )zel yasayla dzenlenenR.kau idareleridir. O$t? Dzenleyici ve denetleyicikurular ayr bir liste ile dzenleni ve LDzenleyici ve denetleyici kurular bt#esi $larak tanlantr.

' 0( '


22/105

lgili kurulular8 )zel kanun veya stat ile kurulan4 iktisadi devlet teekklleri ve kau

iktisadi kurulular ile bunlarn essese $rtaklk ve itirakleri veya )zel 7ukuki4 ali ve idari

statye tabi4 7izet bakndan yerinden y)neti kurulular eklinde dzenlenir. Bu

kurulularn ilgili $lduu bakanlk Babakann tekli/i ve Cu7urbakannn $nay ile

belirlenir >2J;5 ".Md.((.

lgili kurulularn bakanlkla ilikileri bal kurululara g)re da7a yuuaktr.

lgili kurulularn g)rev4 yetki ve s$rululuklar ile tekilatlanalarna ilikin esaslar bu

kurulularla ilgili )zel kanunlarna veya statlerine g)re dzenlenir.

ksek)reti Kurulu ve bu Kurula bal $lanlar ile "$syal Gvenlik Kuruunun ilgili

kurulular 7ari# ilgili kurulularn genel drlk eklinde tekilatlandrlalar esastr

>2J;5 ". Md. (A

Bakanlk ilgili kurulular Babakann tekli/i ve Cu7urbakannn $nay ile4

Babakanlkla veya dier bakanlklarla ilgililendirilebilir.

C. MERKEZDEK YARDIMCI KURULULAR

1. MLL G+ENLK KURULU

"ivil ve askeri $t$riteleri )neli lke s$runlar zerinde $rtak g)r belirleyebileleri

aacyla bir araya getiren bir anayasal kurulutur.

AY. M. 11J D0&0! 3.1.21F4/32 .

Mill6 Gvenlik Kurulu8 Devletin ill6 gvenlik siyasetinin tayini4 tes:iti ve uygulanas ile

ilgili alnan tavsiye kararlar ve gerekli k$$rdinasy$nunun salanas k$nusundaki

g)rlerini Bakanlar Kuruluna bildirir. Kurulun4 Devletin varl ve baszl4 lkenin

btnl ve b)lnezlii4 t$:luun 7uzur ve gvenliinin k$runas 7ususunda alnasn

z$runlu g)rd tedbirlere ait kararlar Bakanlar Kurulunca deerlendirilir.

Mill6 Gvenlik Kurulu8 Cu7urbakannn bakanlnda4 Babakan4 Genelkuray

Bakan4 Babakan yardclar4 ,dalet4 Mill6 "avuna4 #ileri4 Dileri Bakanlar4

Kara4 Deniz ve +ava Kuvvetleri K$utanlar ve Sandara Genel K$utanndan

kurulur.

MGKInun gndei Babakan ve Genel Kuray BakanInn )nerileri dikkate alnarak

Cu7urbakan tara/ndan dzenlenir.

' 00 '


23/105


24/105

;. luslararas kurulularla iletii i#erisinde #alarak ileriye d)nk strate-iler

gelitirek ve t$:lua :ers:ekti/ salayan :$litika )nerilerini katlc bir yaklala

belirleyerek )zel kesi i#in $rta ve uzun d)nede belirsizlikleri giderici genel bir

y)nlendire g)revini yerine getirek4

=. Kalkna :lanlarnn ve yllk :r$gralarn baar ile uygulanabilesi i#in ilgili

kuru ve kurulularn ve a7alli idarelerin kurulu ve ileyilerinin iyiletirilesi

k$nusunda g)r ve tekli/lerde bulunak4

5. Kalkna :lanlarnn ve yllk :r$gralarn uygulanasn izleek ve k$$rdine

etek4 deerlendirek ve gerektiinde kalkna :lanlarnda ve yllk :r$gralarda

usulne uygun deiiklikler ya:ak4

9. Maliye4 :ara4 d ticaret ve kabiy$ :$litikalarnn kalkna :lan ve yllk

:r$gralarn 7ede/leriyle uyu i#inde uygulanas k$nusunda +kete avirlik

ya:ak4

@. zel sekt)r ve yabanc seraye /aaliyetlerinin :lan 7ede/ ve aa#larna uygun bir

ekilde yrtlesini dzenleyecek tevik ve y)nlendire :$litikalarnn genel

#er#evesini 7azrlaak ve +kete tekli/ etek4

A. Kalknada )ncelikli y)relerin da7a 7zl bir ekilde geliesini salayacak tedbirleri

tes:it ve tekli/ etek4 uygulaay izleek ve k$$rdine etek4

(J. Kalkna :lan ve yllk :r$gralardaki ilke ve 7ede/lere uygun $larak4 uluslararas

ek$n$ik kurulularla ilikilerin gelitirilesinde4 teas ve zakerelerin

yrtlesinde gerekli g)r ve tekli/lerde bulunak4

((. B)lgesel veya sekt)rel bazda gelie :r$gralar 7azrlaak.

(0. Kalkna a-anslarnn k$$rdinasy$nunu salaak ve bunlarla ilgili i ve ileleri

yrtek >1k? =;;A ' 0=.(.0JJ5 & .0@.

0=.(.0JJ5 !ari7 ve =;;A "ayl LKalkna ,-anslarnn Kuruluu4 K$$rdinasy$nu %eG)revleri +akknda Kanun4 ,-anslarn ulusal dzeyde k$$rdinasy$nundan Devlet Planlaa

!ekilatn s$ruludur tututur >Md.;. =;;A "ayl asa DP!Iye aadaki g)rev ve

s$rululuklar veritir.

DPT"0" K#!$" AO";#%$9# #'0#0 G8% S=%5#5#5!#%$ @44 SY. M.4

' 0; '


25/105

(. B)lgeler aras ve b)lge i#i geliilik /arklarn azaltc tedbirleri alr8 :lFnlaa4

:r$gralaa ve :r$-elendire k$nularnda a-anslara re7berlik ve dananlk ya:ar4

:lFn ve :r$gralarn uygulanasn izler ve deerlendirir.

0. ,-anslarn kurusal :er/$ranslar ile yrtlen :r$gralarn :er/$ranslarnn

)l#lesine dair usEl ve esaslar belirleyerek4 bunlarn deerlendiresini ya:ar veya

ya:trr.

2. B)lgesel gelieye y)nelik i# ve d kaynakl /$nlarn a-anslara ta7sisi ile bunlarn

kullanna ilikin usEl ve esaslar belirler.

;. ,-anslar aras ibirliini salar ve $rtak :r$-e retiini destekler.

=. ,-anslarn ilevlerini etkili ve verili $larak yerine getirebilesi i#in erkez6

dzeyde ilgili kuru ve kurulularla ibirlii ve k$$rdinasy$nu salar.

5. ,-anslarn yllk #ala :r$gralarn $naylar.

9. )neti kurulu tara/ndan4 nitelikleri uygun kiiler arasnda se#ilen ve tekli/ edilen

a-ans genel sekreterini $naylar.

@. PlFn ve :r$gralara4 ya:lacak yard ve trans/erlere4 :ers$nelin nitelik ve

isti7dana4 bt#e ve u7asebe standartlarnn kullanna4 /aaliyet ra:$rlarna4

izlee4 deerlendire ve denetie ilikin esas ve usEller ile yatr destek $/islerinin

#ala esas ve usEllerini ilgili kau kuru ve kurulularnn g)rn alarak belirler.

DPT NN RGT YAPISI

DP!8 ksek Planlaa Kurulu4 Para'Kredi ve K$$rdinasy$n Kurulu ile Devlet Planlaa

!ekilat Mstearlndan $luur >=;J ". K+K. Md. ;.

YKSEK PLANLAMA KURULU

ksek Planlaa Kurulu DP!I nin en yksek $rgandr. "iyaset#ileri ve teknisyenleri bir

araya getiren bu kurul u kiilerden $luur. Babakann bakanlnda4 Babakann

belirleyecei sayda Bakanlar ile Devlet Planlaa !ekilat Mstearndan eydana gelir.

Babakann bulunad t$:lantlara Babakan tara/ndan belirlenen Devlet Bakanlarndan

biri bakanlk eder. Kurulun g)recei k$nularn a7iyet ve )zelliinin gerektirdii

durularda4 Kurula Bakan tara/ndan dier Bakanlar ve Kau g)revlileri de #arlabilir.

>=;J ". K+K. Md. ;

' 0= '


26/105

Y(!;! P#"# K5%5#5"5" '8%#%0>=;J ". K+K. Md. =?

ktisadi4 s$syal ve kltrel kalknay :lanlaada ve :$litika 7ede/lerinin tayininde

Bakanlar Kuruluna yardc $lak4

+azrlanacak kalkna :lanlar ile yllk :r$gralar4 Bakanlar Kuruluna sunuladan)nce4 belirlenen aa#lara uygunluk ve yeterlik bakndan inceleek4

lkenin yurti#i ve yurtd ek$n$ik 7ayatyla ilgili k$nularda yksek dzeyde kararlar

alak4

Kalkna :lan ve yllk :r$gralar #er#evesinde kau iktisadi teebbsleri ile ilgili 7er

trl kararlar alak4

atr ve i7racatn tevikine ilikin esaslar tes:it etek4

!$:lu K$nut daresi ve !$:lu K$nut T$nu Bt#esini $naylaak4

Kanunlarla ve dier evzuatla yetki verilen k$nularda karar verek.

PARAFKRED +E K,,RDNASY,N KURULU

Para'Kredi ve K$$rdinasy$n Kurulu4 DP! Mstearlnn bal $lduu Bakann

bakanlnda4 Babakann belirleyecei Bakanlar ile Maliye Bakanl Mstear4 Devlet

Planlaa !ekilat Mstear4 +azine Mstear4 Dticaret Mstear ve !rkiye Cu7uriyet

Merkez Bankas Bakanndan $luur.

Kurul t$:lantlarna Bakan tara/ndan k$nuyla ilgili Bakanlar davet edilebilir ve g)rlecek

k$nularn gerektirdii 7allerde dier kau g)revlileri de #arlabilir >=;J ". K+K. Md. 5&a.

P%FK%0 K==%0";9=" K5%5#5"5" '8%#%0>=;J ". K+K. Md. 5&b?

lkenin yurti#i ve yurtd ek$n$i4 :ara4 kredi ve aliye :$litikalarn tes:it ederek

uygulanasnda k$$rdinasy$n salaak ve bununla ilgili gerekli tedbirleri ve kararlar

alak4

Bakanlar Kurulunun veya ksek Planlaa Kurulunun incelenesini istedii k$nularda

g)r bildirek4

Desteklee :$litikalarnn esaslarn belirleyerek desteklee /iyatlar k$nusunda

Bakanlar Kuruluna tavsiyelerde bulunak4

' 05 '


27/105

deeler dengesindeki gelieleri taki: ederek gerekli tedbirleri alak4 it7alattan

alnacak teinat ve /$nlar 7akknda Bakanlar kuruluna tekli/te bulunak4

Bakanlar Kurulunca verilen dier g)revleri ya:ak4

Kurul Kararlarnn uygulanasn taki: etek.

DE+LET PLANLAMA TEKLATI MSTEARLI-I

Devlet Planlaa !ekilat Mstearl8 erkez )rgt ve yurtd )rgt $lak zere ikiye

ayrlr. =;J "ayl K+K4 DP! stearlnn4 g)revi ile ilgili $larak uluslararas ek$n$ik

kurulular ile ek$n$ik a#dan )neli d erkezlerde yurtd )rgt kurabileceini

)ng)rtr >Md.(@. Mevzuatn DP!Iye verdii g)revleri ve ksek Planlaa Kurulu

kararlarn yerine getiren )rgtsel ya: ise DP! Mstearl Merkez rgtdr. DP!

Mstearl Merkez rgt4 aadaki ana )elerden $luur.

DE+LET PLANLAMA TEKLATI MSTEARLI-I MERKEZ RGT

M(;)&% M(;)&% Y%. G"# S!%)%

A" H06) B0%0#%0

Mstear Mstear yrd. ( llk Pr$gralar ve K$n-$nktr DeerlendireGenel Mdrl

0 1k$n$ik M$deller ve "trate-ik ,ratralar GenelMdrl

2 ktisad6 "ekt)rler ve K$$rdinasy$n Genel Md.

; "$syal "ekt)rler ve K$$rdinasy$n Genel Md.

= B)lgesel Gelie ve a:sal yu Genel Md.

5 ,vru:a Birlii ile likiler Genel Mdrl

9 D 1k$n$ik likiler Genel Mdrl

@ )neti Bilgi Merkezi Dairesi BakanlD"$& B0%0#%0 Y%$$ B0%0#%( Mstear Mavirleri

0 Mstearlk Mavirleri

2 +ukuk Mavirleri

; "trate-i Gelitire Daire

Bakanl

( Pers$nel Dairesi Bakanl

0 dar6 ve Mali ler Dairesi Bakanl

2 ayn ve !esil Dairesi Bakanl

; "avuna zanl

' 09 '


28/105

5&@&0JJ2 tari7 ve 0=(A( "ayl =;J ". K+K.

Md. @.

Mstearlkta Msteara yardc $lak zere en /azla be Mstear ardcs ile bir Genel

"ekreter g)revlendirilebilir. G)revlendirilecek Mstear ardclarnn says Babakan

tara/ndan belirlenir.

U65" +#0 K#!$" P#"#%$"$" H6$%#";$ S(%0

DP! tara/ndan4 :lanlaa ile ilgili 0#'0#%0"kau kuru ve kurulularndan ve dier

ger#ek ve tzel kiilerden t$:lanasyla balar.

Da7a s$nra ktisadi4 s$syal ve kltrel 7ede/ler ile :$litikalarn belirlenesine esas

$luturacak k$nular Y(!;! P#"# K5%5#5"g)rlerek belirlenir.

ksek Planlaa KuruluInca tes:it edilen esaslar4 B!"#% K5%5#5" '8%(&(#%!

!%% #"$%.

Babakan ya da ilgili Bakan4 Bakanlar KuruluInun onaylad esaslar ve hede%ler

dahilindeuzun vadeli kalkna :lan ve yllk :r$gralarn 7azrlanas k$nusunda

Devlet Planlaa !ekilat Mstearlna direkti/ verir.

DP! 7ket#e tes:it edilen 7ede/ler ve esaslar da7ilinde4 da7a )nce t$:lanan bilgileri

deerlendirerek bir ,-lan tasars.7azrlar.

Bu tasar da7a s$nra Yksek /lanlama Kurulunda g)rlr. Kurul :lan tasarsnn

7ket#e belirlenen 7ede/ler ve esaslar da7ilinde $lu: $ladn bir ra:$rla Bakanlar

Kuruluna bildirir.

' 0@ '


29/105

Plan tasars Bakanlar Kurulunca inceleni: kabul edildikten s$nra4 yasaa =%'"$"$"

="9$" ;5"5#5%.

BE YILLIK KALKINMA PLANLARININ DNEMLER

Kalkna Plan D)nei *naylana l(. Be llk Kalkna Plan (A52'(A59 (A500. Be llk Kalkna Plan (A5@'(A90 (A592. Be llk Kalkna Plan (A92'(A99 (A90;. Be llk Kalkna Plan (A9A'(A@2 (A9@=. Be llk Kalkna Plan (A@='(A@A (A@;5. Be llk Kalkna Plan (AAJ'(AA; (A@A9. Be llk Kalkna Plan (AA5'0JJJ (AA=@. Be llk Kalkna Plan 0JJ('0JJ= 0JJJA. edi llk Kalkna Plan 0JJ9 ' 0J(2 0JJ5

A. Kalkna Plan 9 yllk $larak ve L"trate-ik Planlaa anlayyla 7azrlantr.

Yllk /rogramlarn *a'rlanmas

llk Pr$gralar Devlet Planlaa !ekilat Mstearl tara/ndan 7azrlanr.

+azrlanan :lan4 ksek Planlaa Kurulunda incelenerek bir ra:$rla Bakanlar Kuruluna

sunulur.

B!"#% K5%5#5" !5# 0#" 9$##$! ?%='%#%4 kesinleerek yrrle girer.

>yllk :r$gralar uzun vadeli :lanlar gibi yasaa $rgannn $nayna sunulas

z$runluluu y$ktur.

P#"$" U9'5#";$ S(%0" DPT

Plann baar ile uygulanasn salaak i#in ilgili idarelerin kurulu ve ileyilerinin

gelitirilesi k$nusunda );09#% 5#5"5%.

zel kesi /aaliyetlerinin4 :lann 7ede/ ve aa#larna uygun bir ekil alasn salaak

i#in gerekli gereken tevik edici (6"#900 )0%#%0 );09eder.

lgili daireler arasnda !==%0";9="5" ;#"0#;0 0


30/105

Dantay lkeizde ilk $larak 1 M9$; 1JJ tari7inde 5%F0 D#) adyla Transz

)rneine g)re kurulutur. Cu7uriyet d)neinde 55A sayl Kanunla Dantay yeniden

kurulu:4 5 !euz (A09 tari7inde #alaya balatr. ,nayasal bir $rgan $lan

DantayIn kurulu ve ileyii gnzde4 5&(&(A@0 tari7 ve0=9= "ayl Dantay Kanunu ile

dzenlenitir.

AY M. 1@@

Dantay4 idar6 a7keelerce verilen ve kanunun baka bir idar6 yarg erciine brakad

karar ve 7klerin s$n incelee erciidir. Kanunla g)sterilen belli davalara da ilk ve s$n

derece a7keesi $larak bakar.

DantayIn4 kuruluu4 ileyii4 Bakan4 Basavc4 bakanvekilleri4 daire bakanlar ile

yelerinin nitelikleri ve se#i usulleri4 idar6 yargnn )zellii4 a7keelerin baszl ve

7Fkilik teinat esaslarna g)re kanunla dzenlenir.

>Deiik?(2.@.(AAA';;;5&2 d. Dantay4 davalar g)rek4 Babakan ve Bakanlar Kurulunca

g)nderilen kanun tasarlar4 kau 7izetleri ile ilgili itiyaz artlaa ve s)zleeleri

7akknda iki ay i#inde dncesini bildirek4 tzk tasarlarn inceleek4 idar6

uyuazlklar #)zek ve kanunla g)sterilen dier ileri ya:akla g)revlidir.

Dantay4 $nikisi dava4 biri idari daire $lak zere $n# daireden $luur >0=9=

"K.Md.(2.

+er daire bir bakan ve en az d)rt yeden kurulur4 g)re says betir4 kararlar

#$unlukla verilir.

Dairelerde yeteri kadar tetkik 7akii bulunur

Dan(tay /yelerinin +e0imi AY. M.1@@

D)rtte #4 birinci sn/ idar6 yarg 7Fki ve savclar ile bu eslekten saylanlar

arasndan +Fkiler ve "avclar ksek Kurulu tara/ndan4

D)rtte biri4 nitelikleri kanunda belirtilen g)revliler arasndan Cu7urbakan8 tara/ndan

se#ilir.

Dantay Bakan4 Bakan vekilleri ve Daire Bakanlarnn se#ii? Dantay yeleri arasndan

Dantay Genel Kurulunca ye ta saysnn salt #$unluu ve gizli $yla d)rt yl i#in se#ilir.

"resi bitenler yeniden se#ilebilir.

' 2J '


31/105

D"$&)9$" G8%#%0

Dantay 7e yksek idare a7keesi 7e de Devletin en yksek danma ve inceleme

$rgandr. Bu nedenle DantayIn 7e idari 7e de yarglaa ile ilgili g)revleri vardr.

DantayIn dari g)revleri dana ve incelee niteliindedir. Babakan ve Bakanlar

Kurulunca g)nderilen kanun tasarlar7akknda dnce bildirek8 !zk tasarlarn ve

itiyaz artlarn ve s)zleelerini inceleek gibi. 0=9= "ayl Dantay Kanunun DantayIa

verdii idari g)revler )yledir.

Dan(tay1n 2dari *revleri>0=9= ". Md.;0

(. Babakanlk veya Bakanlar Kurulunca g)nderilen kanun tasar ve tekli/lerini4

0. Babakanlktan g)nderilen tzk tasarlarn42. Kau 7izetleri ile ilgili itiyaz artlaa ve s)zleelerini4

;. dari akalar arasnda g)rev ve yetkiden d$an ve Babakanlktan g)nderilen

uyuazlklar4

=. Kanunlarnda DantayIdan alnaca yazl bulunan dncelere ilikin istekleri4

5. DantayIca istiari a7iyette incelenek ve dncesini bildirek i#in Devlet

Bakanl veya Babakanlktan g)nderilecek ileri4

9. 5@2J sayl Lstilak Kanununun $tuzuncu addesinin uygulanasndan #kanuyuazlklar4

@. L=2J0 "ayl l zel daresi asasAgereince d$rudan d$ruya veya itiraz y$luyla

DantayIa verilen ileri4

A. Belediye Kanunu ile DantayIa verili: idari davaya k$nu $layan ileri4

(J. Derneklerin4 kau yararna #alan derneklerden saylabilesi i#in ya:lacak

tekli/leri4

((. Meurlar ve dier kau g)revlilerinin yarglanalarna ilikin evzuat uyarnca

g)rlecek ileri4

nceler ve gereine g)re karara balar veya dncesini bildirir.

DantayIn 9%'$# 0# 0#'0#0 '8%#%0? idari uyuazlklar #)zleektir. Kanunda

g)sterilen belli davalara da ilk ve s$n derece a7keesi $larak bakar. Bu anlada Dantay4

A Dantay asasnda =2J0 sayl yasa yerine Ldarei uiyei %ilayat Kanunu Muvakkat ge#ektedir.Ldarei uiyei %ilayat Kanunu Muvakkat =2J0 sayl yasa ile yrrlkten kaldrltr.

' 2( '


32/105

idare ve vergi a7keelerinde verilen ni7ai kararlarn )906 %00$larak inceleyi:4 karara

balaakla ykldr.

D"$&)9 #! D% %0 Y%'$ M%00 ,#%! 5 K="5#%!0 D#% B!%?

(. Bakanlar Kurulu kararlarna4

0. Babakanlk4 bakanlklar ve dier kau kuru ve kurulularnn stearlaryla ilgili

terek kararnaelere >Deiik? 0.5.0JJ; 3 =(@2&; d.4

2. Bakanlklarn dzenleyici ileleri ile kau kurulular veya kau kuruu

niteliindeki eslek kurulularnca #karlan ve lke #a:nda uygulanacak dzenleyici

ilelere4

;. >Deiik ibare? =(@2 ' 0.5.0JJ; & .; VDantay dari DairesinceV veya dari ler

Kurulunca verilen kararlar zerine uygulanan eyle ve ilelere4

=. Birden #$k idare veya vergi a7keesinin yetki alanna giren ilere4

5. Dantay ksek Disi:lin Kurulu kararlarna kar a#lacak i:tal ve ta yarg

davalarn karara balar.

9. Dantay ksek Disi:lin Kurulunun g)rev alan ile ilgili Dantay Bakanl

ilelerine kar a#lacak i:tal ve ta yarg davalarn karara balar.

@. !a7ki y$lu )ng)rleyen kau 7izetleri ile ilgili itiyaz artlaa ve

s)zleelerinden d$an idari davalar karara balar.A. Belediyeler ile il )zel idarelerinin se#ile gelen $rganlarnn $rganlk s/atlarn

kaybeteleri 7akkndaki isteleri inceler ve karara balar.

4. SAYITAY

"aytay4 *nd$kuzuncu yzylda balayan batllaa :$litikalar ka:sanda (@5; ylnda

,#ivan0 uhasebat. adyla kurulutur. lk kurulu stats bir nizanaedir4 (@95

,nayasasnda yer alarak anayasal bir kurulu 7aline gelitir. Cu7uriyet d)neinde 0;

Kas (A02 tari7 ve 29; sayl V#ivan0 uhasebatn Sureti 1ntihabna #air KanunV ile

"aytay yeniden kurulu ve (A0; ,nayasasnda yer alarak anayasal kiliine yeniden

kavuutur. *sanl :arat$rluu d)neinde yrte $rganna bal $lan "aytay

Cu7uriyet re-iinde yasaa $rgan ile ilikilendirilitir. Bu bakdan "aytay esas

itibariyle TB2ne yardmc bir kurulutur. ,ncak t g)rev ve ileleri yrtme ve

' 20 '


33/105

idarenin mali konularna ilikin $lduu i#in )teki yardmc kurulular arasnda

incelenektedir.

"aytay4 (A5( ,nayasasnn (09Inci addesi ile yeni bir kurulua ve ileyie kavuturulu

ve kuruun (A5( ,nayasann uyuunu salaak zere de 34&3&4567 tarihinde 893 sayl

yasa (karlmtr& Da7a s$nra @20 sayl yasada gnn k$ullarna g)re deiiklikler

ya:ltr. eni bir "aytay yasas tasla gndededir.

AY. M.1

"aytay4 erkezi y)neti bt#esi ka:sandaki kau idareleri ile s$syal gvenlik

kurularnn btn gelir ve giderleri ile allarn !rkiye Byk Millet Meclisi adna

denetleek ve s$rulularn 7esa: ve ilelerini kesin 7ke balaak ve kanunlarla

verilen incelee4 denetlee ve 7ke balaa ilerini ya:akla g)revlidir.

"aytayIn kesin 7kleri 7akknda ilgililer yazl bildiri tari7inden itibaren $nbe

gn i#inde 0% !%9 >;5; =#! (6% !%% (6#)0#;0 0;)0"

bulunabilirler. B5 !%%#% =#9$;$9# 0%: 9%'$ 9=#5" &5%5#6.

%ergi4 benzeri al6 ykllkler ve )devler 7akknda Dantay ile "aytay kararlar

arasndaki uyuazlklarda D"$&)9 !%%#%$ ;; #$"$%.

Ma7alli idarelerin 7esa: ve ilelerinin denetii ve kesin 7ke balanas "aytay

tara/ndan ya:lr >1k? 0A.(J.0JJ='=;0@&0 d..

"aytayIn kuruluu4 ileyii4 deneti usulleri4 ensu:larnn nitelikleri4 atanalar4

)dev ve yetkileri4 7aklar ve ykllklerive dier )zlk ileri4 Bakan ve yelerinin

teinat kanunla dzenlenir.

S9$&)9 B0%0"0 B&!"$"$" N0)#0!#%0 S


34/105

=. ksek reti Kurularnda 7ukuk4 iktisat4 ilete4 u7asebe4 Maliye ve Kau

)netii :r$/es)rlklerinde4 Bulunu $lak.

"aytay Birinci B&!"$4 )n "e#i Ge#ici K$isy$nunca belirlenecek iki aday arasndan

!rkiye Byk Millet Meclisi Genel Kurulunca gizli $yla se#ilir. *ylaada4 !rkiye Byk

Millet Meclisi ye ta saysnn d)rtte birinin bir /azlasndan az $laak kaydyla $ylaada

evcudun salt #$unluunun $yu aranr. lk $ylaada s$nu# alnad takdirde4 ikinci

$ylaada en /azla $y alan aday se#ili $lur. Birinci Bakann g)rev sresi yeni Bakan

g)reve balayncaya kadar deva eder

Birinci Bakann g)rev sresi yedi yldr. "resi biten kii yeniden se#ilebilir. G)rev sresi

biten ve yeniden se#ileeyen ya da se#ie gireyen Birinci Bakan4 b$ kadr$ artaranakszn "aytay yesi $larak g)reve deva eder4 b$alan ilk ye kadr$su kendisine

ta7sis edilir.

S9$&)9 9#%0"0" N0)#0!#%0 S


35/105


36/105

7ke balaa ilerini ya:akla g)revlendiritir >Md.(. ,ncak gerek anayasada ya:lan

deiiklik gerekse =J(@ sayl Lkau ali y)netii ve k$ntr$l yasas ile bt#e trleri

deiitir. Buna g)re genel y)neti ka:sandaki idarelerin bt#eleri8 %!6: 98")0

bt#esi4 ;=;9# '("#0! !5%5#%$ bt#eleri ve >##: 0%#% bt#eleridir. "aytay

erkezi y)neti bt#esi ka:sandaki8 genel bt#eli4 )zel bt#eli ve dzenleyici denetleyici

kuru bt#eli kurulular denetler.

Kurulu( yasas +ay(tay1a a(a)daki 3revleri vermi(tir 4!d5,6:

(. Genel ve kata bt#eli dairelerin4 bu daireler tara/ndan serayesinin yars veya

yarsndan /azlasna katlak suretiyle sabit veya d)ner serayeli veya /$n eklinde

kurulan kuru ve teebbslerin ve kanunlarla "aytay denetiine tabi tutulan dier

kurularn btn gelir4 gider ve allaryla nakit4 ta7vil4 senet gibi kyetlerinin

>1anet niteliinde $lanlar dF7il aln: verilesini4 saklana ve kullanlasn

denetler. "$rulularn 7esa: ve ilelerini yarglayarak kesin 7ke balar.

0. Devlete ait ikraz4 istikraz ve taa77tlerle #eitli kaynaklardan ba ve yard

suretiyle elde edilen nakd6 veya ayn6 kyetleri4 +azine b$n$larn4 btn ke/alet4

kredi ve +azine avanslarn kaydedi: denetler.

2. Genel ve kata bt#elere ilikin genel uygunluk bildirilerini4 ,nayasada belirtilen

sre i#erisinde !rkiye Byk Millet Meclisine sunar >Deiik? 2(50 ' 9.2.(A@=.;. Gerektiinde al6 ilere ve 7esa: usulleriyle gelir ta7akkuk sistelerine dair

!BMMIne ra:$r verir.

=. Denetiine tabi kurulularn 7esa: ve ilelerinin incelenesi s$nucunda gerekli

g)rd 7ususlara dair !BMMIne ra:$r verir.

5. "aytay4 kanunlarla kendisine verilen dier g)revleri yerine getirir.

"aytay Kanununa (AA5 tari7 ve ;(;A sayl asayla eklenen L%erililik ve 1tkinlik

Deerlendiresi addesi ile "aytay4 denetiine tabi kuru ve kurulularn kaynaklarn

ne )l#de verili4 etkin ve tutulu kullandklarn inceleeye yetkili klntr.

"aytayIn g)revleri denetleeyle ilgili g)revleri ve idari g)revler $larak iki ana gru:ta

incelenebilir.

D")# G8%0

' 25 '


37/105


38/105

D$rudan erkeze bal tara kurulular >Bal Kurulular.

L KURULULARININ HYERARK YAPISI

+#0

# M((%#((

5 M((%#((

#0!

M5%#5!

L*E KURULULARININ HYERARK YAPISI

K9!

#)09< 5#5"" #


39/105

# Y8")00" #0&!0" A"9;# E;;#%

,. Md. (05? !rkiye erkezi idare kuruluu bakndan c$ra/ya duruuna. 1k$n$ik

artlara ve kau 7izetlerinin gereklerine g)re illere4 illerde dier kadeeli b)llere ayrlr.

llerin idaresi yetki genilii esasna dayanr.

Kau 7izetlerinin g)rlesinde veri ve uyu salaak aacyla4 birden #$k ili i#ine

alan erkezi idare tekilat kurulabilir. Bu tekilatn g)rev ve etkileri kanunla dzenlenir.

(@954 (A0(4 (A0;4(A5( ,nayasalarnda $lduu gibi4 (A@0 ,nayasasnda da il4 7e

erkezin idare kuruluu bakndan (#!"0" 0% 0%0 )!;0) 0%;04 7e de )(6#

!0&0#0 ;>0? 0% 9%# 98")00%.

Birinci bakdan4 il 7iyerarinin g#letirici ve arlatrc usullerini giderebilek i#inY)!0 G"0esasyla idare $lunas itibariyle l#e ve Bucak gibi dier erkezi idare

kurulularndan /arkl bir duru taaktadr.

kinci bakdan4 yani !5 )(6# !0&0#00d$laysyla da devletin bir ks 7izetlerini

g)ren bir yerel idare niteliine sa7i: bulunaktadr.

Merkezi y)netiin teel tara birii ildir.

# 0#


40/105

l )zel idaresi? l 7alknn a7alli terek nitelikteki i7tiya#larn karlaak zere kurulan

ve karar $rgan se#enler tara/ndan se#ilerek $luturulan4 idari ve ali )zerklie sa7i: kau

tzel kiisidir. W=2J0 "ayl l zel daresi Kanunu >K Md.2X. l )zel idaresi4 ilin

kurulasna dair kanunla kurulur ve ilin kaldrlasyla tzel kiilii s$na erer.

zel daresinin *rganlar? l Genel Meclisi4 l 1ncenini4 %alidir.

l genel eclisi4 il )zel idaresinin karar $rgandr ve ilgili kanunda g)sterilen esas ve usullere

g)re ildeki se#enler tara/ndan se#ili yelerden $luur.

l genel eclisi4 se#i s$nu#larnn ilann izleyen beinci gn kendiliinden t$:lanr. Bu

t$:lantda eclise en yal ye bakanlk eder. Meclis4 bu t$:lantda4 yeleri arasndan ve

gizli $yla eclis bakann4 eclis birinci ve ikinci bakan vekillerini4 ikisi yedek $lak zered)rt kati: yeyi ilk iki yl i#in g)rev ya:ak zere se#er. lk iki yldan s$nra se#ilecek

bakanlk divan4 ya:lacak ilk a7alli idareler se#ilerine kadar g)rev ya:ar >K. Md.((.

l genel eclisinin gndei4 eclis bakan tara/ndan belirlenir ve yelere en az # gn

)nceden bildirilir. %alinin )nerdii 7ususlar gndee alnr >K. Md.(2.

l genel eclisi tara/ndan alnan kararlarn ta etni4 en ge# be gn i#inde valiye

g)nderilir. %ali4 7ukuka aykr g)rd kararlar4 yedi gn i#inde gerek#esini de belirterekyeniden g)rlek zere il genel eclisine iade edebilir. %aliye g)nderileyen eclis

kararlar yrrle girez.

eniden g)rlesi istenileyen kararlar ile yeniden g)rlesi isteni: de il genel eclisi

ye ta saysnn salt #$unluuyla srar edilen kararlar kesinleir.

%ali4 eclisin srar ile kesinleen kararlar aley7ine idari yargya bavurabilir >K. Md.(=.

l enceni valinin bakanlnda4 il genel eclisinin 7er yl kendi yeleri arasndan bir yl

i#in gizli $yla se#ecei be ye ile biri ali 7izetler biri airi $lak zere valinin 7er yl

biri airleri arasndan se#ecei be yeden $luur >K. Md.0=. l encenin en )neli

yetkisi Lkaulatraya karar verektir.

%ali4 il )zel idaresinin ba ve tzel kiiliinin tesilcisidir >K. Md.0A.

+#0"0" 0# 86# 0%;0"!0 '8% 9)!0#%0 &5"#%$% K. M.3

' ;J '


41/105

(. l )zel idaresi tekilatnn en st airi $larak il )zel idaresi tekilatn ;! 0%

)!4 il )zel idaresinin 7ak ve en/aatlerini k$ruak.

0. l )zel idaresini strate-ik :lana uygun $larak y)netek4 il )zel idaresinin kurusal

strate-ilerini $luturak4 bu strate-ilere uygun $larak bt#eyi4 il )zel idaresi

/aaliyetlerinin ve :ers$nelinin :er/$rans )l#tlerini 7azrlaak ve uygulaak4

izleek ve deerlendirek4 bunlarla ilgili ra:$rlar eclise sunak.

2. l )zel idaresini Devlet dairelerinde ve t)renlerde4 davac veya daval $larak da yarg

yerlerinde tesil etek veya vekil tayin etek.

;. l encenine bakanlk etek.

=. l )zel idaresinin tanr ve tanaz allarn idare etek.

5. l )zel idaresinin gelir ve alacaklarn taki: ve ta7sil etek.

9. etkili $rganlarn kararn alak artyla s)zlee ya:ak.

@. l genel eclisi ve encen kararlarn 59'5#!.

A. Bt#eyi uygulaak4 bt#ede eclis ve encenin yetkisi dnda kalan aktaralar

ya:ak.

(J. l )zel idaresi :ers$nelini ataak.

((. l )zel idaresi4 bal kurulularn ve iletelerini denetleek.

(0. artsz balar kabul etek.

(2. l 7alknn 7uzur4 esenlik4 salk ve utluluu i#in gereken )nleleri alak.

(;. Bt#ede y$ksul ve u7ta#lar i#in ayrlan )denei kullanak.

(=. Kanunlarla il )zel idaresine verilen ve il genel eclisi veya il enceni kararn

gerektireyen g)revleri ya:ak ve yetkileri kullanak.

%ali4 g)rev ve yetkilerinden bir ksn uygun g)rd takdirde Vvali yardclarna4V

y)neticilik s/at bulunan il )zel idaresi g)revlilerine ve il#elerde kayakalara devredebilir.

>K. Md.20

MERKEZ YNETMN TARA RGT ,LARAK L YNETM

Merkezi )netiin tara )rgt $lan ilin idaresi4 Lvali4 Lil drleri ve Lil idare kurulu

$lak zere # biriden $luaktadr.

llerin idaresi yetki genilii esasna g)re yrtlr.

1. +AL

' ;( '


42/105

l y)netiinin ba $larak vali8

Devleti ve 7keti ilde tesil eder4

+er bakann essilidir4

Bunlarn idari ve siyasi yrte vastasdr.

Bu nedenle valinin 0%0ve ;09;0$lak zere iki )neli /$nksiy$nu vardr.

%ali4 #0 ;!%0)&!0#)$&$"kalan t devlet daire4 essese ve ileteleriyle dier

kau kurulularnn badr.

lin 7er y)nden genel idare ve genel gidiini dzenleek ve denetleekten4 >(!()

!"#% !%&$ ;=%5#55%.

%alilik )teki kau g)revlileri yannda 0;)0;"0 5%#5!$larak kabul edilitir. %ali

$labilek i#in eslek euru $lak gerekez.

%alinin bu )zel statsne karn4 yardcs ve bulunad zaan vekilliini ya:an vali

uavini ise y)netici esleine ensu: teinatl bir eurdur.

%ali uavini $labilek i#in en az 5 yl kayakalk ya: $lak gerekektedir.

+#0"0" A)";$

%ali4 95!%$ ;$"$#%!0 5%#5!#%ge#ebilek ve tayin $lunak i#in niversitelerin siyasal bilgiler4 7ukuk4 iktisat4 ilete4 iktisad6 veidar6 bililer /aklteleri ile bunlara denklii ksek)reti Kurulu tara/ndan kabul edilen yurtdndaki en az d)rt yl sreli /akltelerden ezun $lak arttr.

' ;0 '


43/105

2. %ali devlet gelirlerinin ta7akkuk4 ta7silini ve )dee ilelerinin untaza ekilde

ya:lasn ve gelir kaynaklarnn geliesini salaak i#in tedbir alr ve uygular.

3. %ali4 il snr i#inde bulunan '"# 86# ()(" !=##5! !5)#%0"0" 0%00% .

Kau dzenini ve gvenini salaak ve k$ruak i#in gerekli tedbirleri alr. Bu

aa#la4 Devletin genel ve )zel k$lluk kuvvetlerini isti7da eder4 bu tekilFtn Firleri

ve eurlar vali tara/ndan verilen eirleri der7al yerine getirekle ykldr.

4. %ali4O"%7 ?=#0;7 '(%(! 5>6ve dier )zel k$lluk kuvvetlerinin btn

;) (;)#%0"0" 0# 0;$% =#! (6% '


44/105

*laylarn niteliine g)re istenen askeri kuvvetin #a:4 vali ile k$$rdine edilerek askeri

birliin k$utan tara/ndan ve g)revde kal sresi4 askeri birliin k$utan ile k$$rdine

edilerek vali tara/ndan belirlenir.

B0%" 6# 0#0 0


45/105

%aliler4 eir ve denetii altnda bulunan tekilFtn ald kararla ya:t ilelerden

ikFyet edenlerin racaatlarn tetkik eder8 eurun 7aksz veya kanunsuz ilelerini

g)rrse 7akknda yasal ilee bavurur. ncelee s$nunda vard s$nuca g)re alaca

karar der7al uygulatr ve ilgiliye bildirir.

%aliler4 denetleeleri srasnda i banda kalalarnda saknca >a7zur g)rdkleri

btn eur ve sta7delere s$rululuu altnda iten el #ektirebilirler

%aliler4 eir ve denetii altnda bulunan tekilFtn ald kararla ya:t uaelelerden

ikFyet edenlerin racaatlarn tetkik eder8 eurun 7aksz veya kanunsuz

uaelelerini g)rrse 7akknda kanuni uaeleye bavurur. ncelee neticesinde

vard s$nuca g)re alaca karar der7al tatbik ettirir ve ilgiliye bildirir.

M%!6 +#0#00

l valilii g)revinden alnanlar4 erkez valilii g)revine atanaktadr.

Merkez valilii bir tr beklee yeridir. Merkez valilerinin bir ks ,nkaraIda4 dier

ks da byk kentlerde $turaktadr.

%aliler4 atanalarndaki usule g)re4 valilik kadr$ ve unvanlarn u7a/aza etek suretiyle

erkezde g)revlendirilebilirler.

Merkezde g)revlendirilen valiler4 Bakan tara/ndan #ileri Bakanl Mstearl4 Mstear

ardcl4 Genel Mdrlk4 Kurul Bakanl4 Bakanlk ( inci +ukuk Mavirliinde veya

incelee4 aratra4 s$rutura ve eiti ilerinde8 Babakanln talebi zerine4

Babakanlk ve dier bakanlklarn4 Mstear4 Mstear ardcs4 Genel Mdrlk ve bu

g)revlere edeer duruda $lan dier st kadee y)neticiliklerinde8 unvan ve )zlk 7aklar

sakl kalak kayd ile g)revlendirilebilirler.

Merkez %alisi "ays +akknda Genel Bilgi(;

?(AAJ yl itibariyle erkez valisinin says? AJI atr.

0JJ( yl itibariyle erkez valisi says? 9=

0JJ5 yl itibariyle erkez valisinin says? 9= >,nkara =54 stanbul ((4 0Isi zir 04 ,dana (4

Mersin 24 ,ntalya (4 Balkesir (.

(; Kaynak 7tt:?&&YYY.icisleri.g$v.tr&ZNcisleri&[eb&G$zle0.as:\]say/aO$ @5

' ;= '


46/105


47/105


48/105

. Kayaka4 eleketin snr ve ky eniyetiyle ilgili btn ileri yrrlkte bulunan

7klere g)re salar ve yrtr8

. Kayaka4 ceza ve tevki/evlerinin u7a/azasn ve Cu7uriyet savcs ile birlikte

7kl ve tutuklularn salk artlarn g)zeti ve denetii altnda bulundurur.

J. Kayaka4 valinin tasvibiyle il#e genel ve )zel k$lluk kuvvetleri ensu:larnn

ge#ici veya srekli $larak yerlerini deitirebilir8

. Kayaka4 il#e #evresinde #kabilecek $laylarn erindeki k$lluk kuvvetleriyle

)nlenesine $lanak bulunayaca kansna varr veya il#e i#indeki k$lluk

kuvvetleriyle )nleneeyecek $laanst ve ani $laylar karsnda kalrsa 7een

valiye bilgi vererek yard ister ve en yakn askeri >Kara4 Deniz ve +ava

k$utanlara da 7aber verir8

1. Kayaka4 il#ede tekilFt ve g)revli euru bulunayan ilerin yrtlesini4 bu

ilerin g)rlesiyle yakn ilgisi bulunan 7er7angi bir idare veya daire bakanlndan

isteyebilir. Bu suretle verilen ilerin ya:las ecburidir

11. Kayaka4 il#e eurlarnn #alalarn ve tekilFtn ileesini g)zeti ve

denetii altnda bulundurur8 Kayaka4 denetleesi srasnda i banda

kalalarnda a7zur g)rd il#e idare ube bakanlarn valinin uva/akatiyle4 dier

eur ve sta7delere reUsen s$rululuu altnda iten el #ektirebilir.

12. Kayaka4 il#enin idare ube bakanlaryla ikinci derecedeki eurlarna4 genel ve

)zel k$lluk Fir ve eurlarna ;;@2 "ayl Meurlar ve Dier Kau G)revlilerinin

arglanas +akkndaki Kanun usulne g)re savunasn aldktan s$nra uyara4

knaa cezalar verir ve uygular. Da7a ar disi:lin cezalar verilesi i#in )zel kanunu

7klerine g)re tekli/ ve tale:te bulunabilir.

13. Kayakalarca reUsen verilen cezalar kesindir. Bu cezalar tebli tari7inden itibaren

sicile ge#er.

Kayakalar4 il#e idare ube bakanlarnn genel4 )zel ve k$lluk Firlerinin 0%0"0

%4 dier eurlarn ikinci derecede sicil Firidirler.

l#e #evresindeki belediyelerin bakanlaryla k)y u7tarlar4 st akalara kendi idarelerinin

i ve i7tiya#laryla ilgili yazalarn kayakalk araclyla ya:arlar.

lde $lduu gibi il#ede de kayakan bakanlnda 0#


49/105

#


50/105

Merkez Bucak? Bir bucak drnn idaresinde bulunayan ve d$rudan d$ruya

kayaka tara/ndan y)netilen il#e erkezine bal belediye ve k)ylerin snrlar ile #evrili

alan i/ade eder.

Bucak kurulas4 kaldrlas4 erkezinin belirtilesi4 snrlarnn ve bucak adlarnndeitirilesi #ileri BakanlInn karar ve Cu7urbakannn $nay ile $lur.

Bucan genel idaresinden s$rulu $lan4 bucak dr bucaktaki en yksek +ket

euru ve +ketin tesilcisidir.

Bucak drnn :rev ve Sorumluluklar+

1. asalarn4 tzklerin4 y)neteliklerin ve 7ket kararlarnn duyurulas ve

uygulanasn salarlar.2. Mevzuatn kendisine verdii yetkileri kullanr ve )devleri yerine getirir. Mevzuatn

verdii )devleri yerine getirebilesi i#in4 bucaklarda4 Bakanlklar tara/ndan i7tiyaca

g)re valilikler erine g)nderilen gezici ve sabit d$kt$r4 veteriner4 tar euru >en

az sanat enstits veya ya: usta $kulu ezunu teknisyen /en euru4 salk

euru4 ebe ve ta:u ve n/us kFtibi ile )zel kanunlarnda g)sterilecek dier tekilFt

bulunur.

3. Bucak drleri bucan btn ileri 7akknda bal bulunduklar kayakalklarla

u7abere ederler8

4. ,dl6 ve asker6 tekilFt dnda kalan bucak tekilFtna dF7il daire ve esseseler4

belediye ve k)y idareleri bucak drnn g)zeti ve te/tii altndadr8

@. Bucak drleri4 su baskn4 ktlk4 yangn4 de:re gibi F/etlerde duruu kayakaa

bildirir ve gerekli btn tedbirleri alr ve uygular.

. Bucan gven ve dzeninin k$runasndan bucak dr s$ruludur. "u#

ilenesini )nleek i#in gereken tedbirleri alr ve uygular.

. Bucaktaki genel ve )zel k$lluk kuvvetleri bucak drnn eri altndadr. Bunlar

drden aldklar eirleri yerine getirekle ykldr.

J. Bucak dr4 "ilF7l ayaklana4 kanun ve tzklere aykr davrana ve kar

k$ya gibi kii ve lk gven ve dzenini b$zan beklenileyen $laylar karsnda

kaldnda gerekli tedbirleri alakla ykldr. Bu aa#la k$lluk kuvvetlerini

7arekete ge#irekle beraber kayaka 7aberdar eder ve yard ister. Bu gibi

' =J '


51/105

$laanst 7allerde kayaka ile u7abere kn $lad takdirde en yakn

idare stne duruu bildirir ve valiliin 7aberdar edilesini ister.

. Bucak dr4 7er yl bucan btn k)y ve kasabalarn en az birer kere d$laarak

7alkn racaat ve ikFyetlerini dinler ve yetkileri i#indeki ileri ya:ar ve

ya:aadklarn kayakaa bildirir.

B5! M((%#%0"0" A)";$

Bucak Mdrleri #ileri Bakanl tara/ndan valilikler erine tayin $lunurlar.

Bucak Mdr $labilek i#in?

1n az lise veya bu dereceli $kul ezunu $lak8

Bil/iil askerlik 7izetini bitiri ve ya 2J u ge#ei $lak8

%cut#a sala $lakla beraber eleketin 7er ikliinde vazi/e g)reye ve 7er

vasta ile d$laaya kabiliyetli $lduklar 7astaneler salk kurullarnca tasdik edili

bulunak lazdr.

B5$" Y8")0 ,%'"#%$

Bucak snrlar i#indeki k)y ve kasabalarn yerel nitelikteki $rtak i7tiya#larn dzenleek4

kanun ve tzklerle kendilerine verilen vazi/eleri g)rek zere bucak drnn

bakanlndabir bucak eclisi ve bir bucak k$isy$nu bulunur. Bu eclis ve k$isy$nlarnbakanlk ve yelikleri /a7ridir.

B5! M#0;07bucaa bal belediye eclisleri ve k)y i7tiyar kurullar tara/ndan kendi

aralarnda veya kendi k)y kasaba 7alkndan $lak zere dardan se#ilen birer yeden

$luur. Kasaba ve k)y says (0Iden az $lursa Bucak Meclisine se#ilen ye says (0Iden az

$laak zere kasaba ve k)ylerce eit sayda ye se#ilir. Bucak doktoru! Vd$kt$ru $layan

yerlerdeVsalk memuru4 veteriner! tarm retmeni! ,sabit ve ge'ici. baretmenlerbucak

eclisinin tabi yeleridirler. yelerin g)rev sresi ; yldr4 yeler yeniden se#ilebilirler.

Bucak eclisi ylda bir de/a 1ki aynn banda t$:lanr4 t$:lant sresini eclis belirtir.

%ali ve kayakalar gerekli g)rdkleri 7allerde4 il'il#e erkez bucann eclis ve

k$isy$nlarna ve il#eye bal bucaklarn eclis ve k$isy$nlarna bakanlk edebilirler.

Meclisin zakere usul #ileri Bakanlnca y)netelikle belirlenir.

' =( '


52/105

Ten ve i7tisaslarndan /aydalanak zere bucak eclislerinin karar ve istei zerine bucaa

devlet ve )zel idare euru g)nderilebilir. G)nderilecek Devlet4 )zel idare eurlarnn 7er

trl asra/lar Devlet veya )zel idare bt#esinden )denir.

B5! K=0;9="5 Bucak Meclisi kendi yeleri arasndan ; yeden $luan BucakK$isy$nunu $luturur4 g)rev sresi ( yldr. Bucak K$isy$nunun bakan Bucak

drdr ve yasa gerei ayda bir kez t$:lanarak8 bucak eclisinin t$:lant 7alinde $lad

zaanlarda eclis g)revini ya:ar.

D. BLGE YNETM

(A@0 ,nayasas d. (05I ya g)re !rkiyeIde lki idare il sistei zerine ya:landrltr4

bu balada lki idarenin teel y)neti birii b)lge deil ildir ve illerin idaresi Lyetki

genilii ilkesine dayanr. Bununla birlikte anayasann ayn addesi ,Kamu hi'metlerinin

grlmesinde verim ve uyum salamak amacyla birden (ok ili i(ine alan merke'i idare

tekilat kurulabilir& Bu tekilatn grev ve yetkileri kanunla d'enlenir. 7kyle8 erkezi

idarenin Lbirden #$k ili i#ine alan b)lgesel )rgtler kurasna $lanak salaaktadr.

LJ2 A"9;;$ Md. (05? !rkiye erkezi idare kuruluu bakndan c$ra/ya

duruuna4 ek$n$ik artlara ve kau 7izetlerinin gereklerine g)re4 illere4 iller de

dier kadeeli b)llere ayrlr. llerin idaresi yetki genilii esasna dayanr.Kamu &izmetlerinin 3rlmesinde verim ve uyum sa)lamak ama=yla 'irden 0ok

ili i0ine alan merkezi idare te(kilat kurula'ilir Bu te(kilatn 3rev ve yetkileri

kanunla dzenlenir>

l sistei ve b)lge y)netii a#sndan deerlendirildiinde (A5( ,nayasas da benzer

7kler i#erekteydi.

L11 A"9;;$Md. ((=? !rkiye erkezi idare kuruluu bakndan c$ra/ya

duruuna4 ek$n$ik artlara ve kau 7izetlerinin gereklerine g)re4 illere4 iller de

dier kadeeli b)llere ayrlr.

llerin idaresi yetki genilii esasna dayanr.

Belli kamu &izmetlerinin 3rlmesi ama=yla- 'irden 0ok ili i0ine alan 0evrede!

bu&izmetler i0in- yetki 3eni(li)ine sa&i? kurulu(lar meydana 3etirile'ilir>

' =0 '


53/105


54/105

alanlarnda b)lgedeki illerin taana destek salayacak nitelikte b)lge kurulular

kurulabilecei gibi4 b)lgenin btn illerinde veya birka# ilinde g)rev ve 7izet ya:acak

ekilde de b)lge kurulular kurulabilir.

Bakanlklarn tara )rgt i7tiyaca g)re aada saylan kurulularn Ltaa veyabirka#ndan $luacak bi#ide dzenlenir.

1. l valisine bal il kurulular4

2. Kayakaa bal il#e kurulular4

3. D$rudan erkeze bal tara kurulular4

Bal kurulular bakanln 7izet ve g)rev alanna giren ana7izetleri yrtek zere4

bakanla bal $larak )zel kanunla kurulan kurululardr.

Bal kurulularn b)lge dzeyinde )rgtleneye gidebileleri i#in bunun !5%5#5&

!"5"5" 8"'8%(#(& =#;$ '%!!)0%. B)lge kurulularnn kurulas4

kaldrlas4 erkezleri ile b)lge drlklerine da7il $lacak iller4 Bakanlar Kurulu karar ile

$laktadr.

B#$ ;))(!0 !5%5#5%$" tara y)neti )rgtnn teel birii 8#'0% Bal

kurulularQ 8#'7 0# 0#adde?(24 2(;5 sayl Qala

ve "$syal Gvenlik BakanlInn !ekilat ve G)revleri +akknda Kanununun 2. addesi(5

deitirilitir. eni $luturulan bu bal kuruluun yasasna bal $larak yalnz bal $lduu

bakanln kurulu ve )rgtlene yasas deiei ayn zaanda 2J;5 sayl Bakanlklarn

Kurulu ve G)rev 1saslar +akkndaki kanun da deitirilitir. 2J;5 sayl Bakanlklarn

Kurulu ve G)rev 1saslar +akkndaki yasann (5. addesine >l bendi eklenerek8 LQala

(5 LQala ve "$syal Gvenlik Bakanl tekilFt4 %!67 )&% ve yurt d tekilFt ile bal kurulular #$ !5%5#5&5" 0#'0#0 kurulularndan eydana gelir

' =; '


55/105

ve "$syal Gvenlik Bakanlnn bal kurulular g)rev4 yetki ve s$rululuklar dikkate

alnarak bakanlk eklinde tekilFtlandrlabilir7k k$nutur(9.

2. ,LA-ANST HAL BLGE +ALL-

lkeizde 0; & 5 &(A@2 gn ve 9( sayl K+K ile b)lge valilii sistei kabul edilitir. Buna

g)re lke @ b)lgeye ayrly$rdu. >1rzuru4 Diyarbakr4 ,dana4 Kayseri4 ,nkara4 K$nya4

stanbul4 zir

,ncak siste da7a uygulanaya k$nuladan 1J4 )%0>#07 333 ;9$#$ 9; 0#7 8#'

#0#00"0" 9;# )#0"0 =#5&)5%" 1 ;9$#$ KHK 9(%(%#(!)" !#$%$#$. B)ylece

lkeizde b)lge valilii sistei girii $laktan )teye ge#eedi. B)lge valilii uygulaas4

$larak Gney D$uda L$laanst b)lge valilii kurulutur.

,#"(;)( H# B8#' +#0#00 1J )%0>7 2J@ ;9$#$ ,#"(;)( H# B8#' +#0#00

>;$ H!!$" K"5" H(!(" K%%" 0# !5%5#5&)5%. A"9;"$" 121.

;0 ,#"(;)( H# K"5"5"5" 3/ ;0" #0%)0#" !="5#%# ;$"$%#$ 0%

59'5#$%. G8% 9)!0#%07 (9(! 8#0@= sayl K+K. Md.;

1. B)lgedeki lUler arasnda k$$rdinasy$nu ve ibirliini salaak.

2. zel ve genel k$lluk kuvvetleri *laanst +al B)lge %alisinin eir ve k$utas

altndadr. %ali bunlardan 7angilerinin il valilerinin denetiinde4 7angilerinin

d$rudan kendi denetiinde $lacan tes:it eder.

(9 (5.J9.0JJ2 tari7 ve ;A;9 "ayl asa4 Madde?2@

' == '


56/105


57/105


58/105

Babakanla bal $lan G,P B)lge Kalkna daresi4 LGneyd$u ,nad$lu Pr$-esi ksek

Kurulu ile LG,P B)lge Kalkna daresi BakanlUndan $luur.

G("9=5 A"=#5 P%=O;0 B8#' K#!$" %;0"0" G8%#%0Q

1. G,P b)lgesi i#in gerekli aratra ve uygulaa :r$-elerini 9?! 9?)$%!4

2. B)lge i#indeki /aaliyetleri y)nlendirek4 uygulaasn deerlendirek ve taki:

etek4

3. B)lgede 565" #0 ?#"#% 9$##$! ?%='%#% #er#evesinde 7zla kalknay

salaak i#in tar4 adencilik4 ialat sanayi4 ener-i4 ulatra4 7aberlee4 inaat4

turiz gibi kau 7izetleri4 beeri kaynaklar4 s$syal ek$n$i4 bili aratra4

gelitire ve tekn$l$-i4 #evre k$nusunda #alalarda bulunak4 #alalar

y)nlendirek4 k$$rdinasy$nu ve uygulaalarn ger#ekleesini salaak4

4. B)lgede sekt)rleraras btnleeyi salayacak ekilde 8#' ?#"#;$"$

'%1k? =;;A ' 0=.(.2 & .2J ,dyaan4 Batan4 Diyarbakr4 Gaziante:4 Kilis4

Mardin4 "iirt4 anlur/a ve rnak illerini ka:sayan b)lgelerde kurulacak !#!$"

O";#%$ (6%0"!0 !==%0";9=" '8%0"07 Devlet Planlaa !ekilatnn

belirleyecei usul ve esaslara g)re yrtek4

' =@ '


59/105

G,P B)lge Kalkna daresi4 !rk )neti "istei a#sndan yeni ve sistein ana

ilkelerinden /arkl bir statye sa7i:4 )(%( !"0" 86'( 0% !5%5#5&tur. G,P daresi bir

%!60 98")0 0%000% ve 0# ;0;)0"0" $&$" 0% !5%5#5&)5%. Bu nedenle G,P

ka:sandaki iller ve il#eler dzeyindeki y)neti )rgtleriyle4 vali ve kayakalar ile

7er7angi bir ilevsel ve $rgansal ba kurulaatr.

Dier yandan4 bir yerel y)neti kuruluu $lad 7alde yerel y)netilerin yetkilerinin

aktarltr. 2@@ sayl K+KInn LG,P daresinin g)rev alanna giren k$nularda (=@J0J

sayl Belediye Kanunu ve 2(A; sayl ar Kanunu ile dier kanunlarn ilgili idarelere

verdikleri iar ve alt ya:ya dair 7ak ve yetkiler bu dareye devredili saylr >d.2

7kyle8 belediyelerin baz 7ak ve yetkiler >)zellikle iar ve altya: bu idareye

devredilitir.

zellikle yerel y)netilerin yetkilerinin bu idareye aktarlas ,nayasaya aykrlk savnn

ileri srlesine y$l a#4 ancak ,nayasa Ma7keesi tartal bir kararla bu davay

reddetitir. ,nayasa Ma7keesi 2@@ sayl K+KIy ve G,P idaresini ,nayasaIya aykr

bulatr.

4. KALKINMA AANSLARI

B)lgesel kalknay aa#layan Kalkna ,-anslar literatrde LB8#' K#!$" AO";$

$larak adlandrlan $dele dayanaktadr. B)lge Kalkna ,-ans b)lge dzeyinde kurulan4

kau tara/ndan /inanse edilen4 yar )zerk4 b)lgesel kalkna :$litikalarn erkezi ve yerel

y)netilerin da7alesi $lakszn belirleyi: uygulayan kurululardr >M$rgan4 Br$$ksbank4

0JJJ? 202. B)lge Kalkna ,-anslarInn aa#lar8 b)lgesel byeyi salayabilek i#in4

b)lge i#i ve b)lgeler aras rekabeti4 i#sel byeyi ve yatrlar )zendirektir. Bu aa#lara

ulaak i#in endstriyel altya:y $lutura4 ileteleri bilgilendire ve serayeyi giriici

kla :$litikalar zerinde y$unlar >+ug7es4(AA@?5(5.

B)lge Kalkna ,-anslarInn b)lge i#i ve b)lgeler aras rekabeti )zendirerek kalknay

salaa aac4 b)lgeler arasndaki dengesizliin $lduu lkelerde bu dengesizlii

derinletirici etkiler yarata :$tansiyeli taaktadr4 #nk b)lgeler arasnda rekabeti

)zendirerek eit $layanlar arasnda bir rekabet yaratlaya #allaktadr. Dier yandan4

0J (=@J "ayl asa 1ski Belediye asasdr8 eni Belediye asas.=2A2 "ayl asadr.

' =A '


60/105

B)lge Kalkna ,-anslarInn t$:lusal dzeyde eruiyet salayan b$yutu Lt$:luluklarn

y)nlendirdii kalkna $deli uygulaasdr. erelin gereksinilerini en iyi yerel

t$:luluklarn bildii ve yerel t$:luluklarn kendi s$runlarna sa7i: #karak :r$-eleri

denetleyecekleri ileri srlerek BK, $deli Lkatlc kalkna $deli $larak

sunulaktadr. Bununla birlikte4 kt kaynaklarn yerel t$:luluklar arasnda nasl datlaca

ve 7angi yerel t$:luluun ya da t$:luluklarn kaynaklardan yararlanaca s$rusunun yant

a#k bi#ide verileektedir.

ygulaada ve literatrde yerel t$:luluk kavrayla "!K0(Ilar e anlal tutulakta ve

$del L"!KIlar araclyla kalkna $larak da adlandrlaktadr. BK,4 yerel dzeyde

t$:luluk gelitire :r$gralar izleyerek "!KIlar Lya:abilir klay aa#laaktadr. Bu

aa#la "!KIlara kaynak aktarlakta4 s$nra da "!KIlardan kaunun yerine getiredii

kau 7izetlerini ya:as beklenektedir. Kau 7izetlerini ni#in kaunun ya:ad4

"!KIlarn 7izet sunasnn beklenesi )neli bir s$rudur. "!KIlar araclyla serayeye

kaynak aktarlakta ve bir#$k kau 7izeti )rtl bi#ide )zelletirilektedir.

Kalkna ,-anslar4 "!K katl ve L)zel sekt)r anlayyla >Knda:4 0JJ; #alas

a#sndan deerlendirildiinde y)netii $delinin kalkna y)netiinde uygulanasdr ve

Lkalkna y)netiiine ge#i anlana gelektedir. Kalkna y)netiii de$kratik

g)rnnn tersine eek ve seraye )rgtleri arasnda ayr ya:an ve eek )rgtlerine

ka:al bir Lkatlc $del )ng)rektedir. Bu balada4 Kalkna ,-anslar Lb)lgedeki

iktisadi'idari iktidar t$:lusal sn/lardan birine4 bir aznla devrederek anti'de$kratik

sre#leri derinletirektedir>Gler40JJ0? 9

Kalkna ,-anslar yerel birikiden yararlanarak #$k uluslu irketleri b)lgeye #ekerek4

b)lgeyi kreselleeyle ekleleeyi aa#layan kurulardr.

!rkiyeIde Kalkna ,-anslarInn kurulaca b)lgeler4 0@&J@&0JJ0 !ari7li ve 0JJ0&;90J

"ayl Bakanlar Kurulu Karar ile lke #a:nda ya:lan Lstatistiki B)lge Birileri

"n/landrasna g)re belirlenitir. Bu sn/landra ,vru:a Birlii )l#tleriyle

uyuludur. Kalkna ,-anslarnn lkeizde gndee gelesinde ,vru:a Birlii >,B ile

uyu srecinin yadsnaaz bir etkisi vardr00. statistiki B)lge Birileri "n/landrasnn

0( "ivil !$:lu Kurulular00 DP!4 0JJ5b? (0'(24 9;8 DP!4 0JJ2? (54 0(

' 5J '


61/105

belirlenesinden s$nra4 0= *cak 0JJ5 tari7inde =;;A "ayl Kalkna ,-anslarnn Kuruluu4

K$$rdinasy$nu %e G)revleri +akknda Kanun !BMMIde kabul edili ve J@ ubat 0JJ5

tari7inde


62/105

Kalknma A@anslarnn


63/105

)neti kurulu4 tek ilden $luan b)lgelerde vali4 byke7ir belediye bakan4 il genel

eclisi bakan4 sanayi $das bakan4 ticaret $das bakan ile kalkna kurulu tara/ndan

)zel kesi ve&veya sivil t$:lu kurulularndan se#ilecek # tesilciden8

Birden /azla ilden $luan b)lgelerde il valileri4 byke7ir belediye bakanlar veya

byke7ir $layan illerde il erkez belediye bakanlar4 il genel eclisi bakanlar ve 7er

ilden birer kii $lak kaydyla ticaret ve sanayi $das bakanlarndan $luur. ,ncak4 birden

/azla ilden $luan b)lgelerdeki illerde8 ticaret ve sanayi $dalarnn ayr ayr kurulu

bulunas 7alinde4 y)neti kurulunda yer alacak tesilci !rkiye *dalar ve B$rsalar Birlii

)neti Kurulu tara/ndan belirlenir.

)neti kurulu yeleri4 kendileri4 eleri ve ikinci dereceye kadar kan ve kayn 7slarn

d$rudan ilgilendiren k$nular ile sa7ibi ya da $rta $lduklar ticar6 iletelere ilikin

t$:lantya ve $ylaaya katlaaz.

)neti kurulu4 bakann daveti zerine ye tasaysnn yarsndan bir /azlas ile 7er ay en

az bir kere t$:lanr. )neti kurulu t$:lantlarna bakann y$kluunda bakan vekili

bakanlk eder.

Y8")0 !5%5#5"5" '8% 9)!0#%0

1. llk #ala :r$gran kabul etek ve Devlet Planlaa !ekilat Mstearlnn

$nayna sunak.

2. l i#inde i7tiya#lara g)re bt#eyi revize etek.

3. llk al6 ra:$ru ve kesinleen bt#e s$nu#larn $naylaak.

4. !anr ve tanaz al al4 sat ve kiralanas ile 7izet alna karar verek.

@. ,lt aylk ara ra:$r ile yllk /aaliyet ra:$runu Devlet Planlaa !ekilat

Mstearlna g)nderek.

. ,-ans bt#esini $naylaak ve Devlet Planlaa !ekilat Mstearlna g)nderek.

. Genel sekreterlik tara/ndan sunulan :r$gra4 :r$-e ve /aaliyetlerin desteklenesine

ilikin tekli/ler ile kii ve kurululara ya:lacak yardlar $naylaak.

J. ,-ansa ya:lacak ba ve 7ibeleri kabul etek.

. Pers$nelin ie alnas ve iine s$n verilesine karar verek.

' 52 '


64/105

1. Genel sekreterce belirlenen #ala birilerini ve bunlar arasndaki ib)ln

$naylaak.

11. Genel sekreteri belirleek ve Devlet Planlaa !ekilat Mstearlnn $nayna

sunak.

12. !at dndaki tanr allarn al4 sat ve kiralanas ile 7izet al

k$nularnda genel sekreterin yetkili $laca snrlar tes:it etek.

G"# ;!%)%#0!

Genel sekreterlik ,-ansn icra $rgandr. Genel sekreterliin ve yatr destek $/islerinin en

st airi genel sekreterdir. Genel sekreter y)neti kuruluna kar s$ruludur.

G"# S!%)%#00" G8%#%01. zel kesi4 sivil t$:lu kurulular ve yerel y)netilerin :r$-e ve /aaliyet tekli/lerini

deerlendirerek al6 destek salaak zere y)neti kuruluna )neri g)trek.

2. Desteklenen :r$-e ve /aaliyetleri izleek4 deerlendirek4 denetleek ve ra:$rlaak.

3. B)lgesel kalknayla ilgili yurt i#indeki ve dndaki a-ans ve kurulularla ibirlii

ya:ak ve $rtak :r$-eler gelitirek.

4. erel y)netilerin :lFnlaa #alalarna teknik destek salaak.

Y)$%$ ;)! =0;#%0

B)lge illerinde4 y)neti kurulu karar ile biri k$$rdinat)r $lak zere4 en #$k be uzandan

$luan yatr destek $/isleri $luturulur. atr destek $/islerinde #alan uzan :ers$nel

says4 b)lge ve ilin i7tiya#larna ceva: vereez 7ale geldii takdirde bu say4 y)neti kurulu

karar ve Devlet Planlaa !ekilat Mstearlnn $nay ile artrlabilir.

atr destek $/isleri g)revleri ile ilgili $larak genel sekreterlie kar s$ruludur.

atr destek $/islerinde 9)$%$$#% ;5"5#" >06)#% )" (%);060%.

Y)$%$ ;)! =0;#%0"0" '8% 9)!0#%0

1. B)lge illerinde4 )zel kesideki yatrclarn kau kuru ve kurulularnn g)rev ve

yetki alanna giren izin ve ru7sat ileleri ile dier idar6 i ve ilelerini ilgili

evzuatta belirtilen sre i#erisinde4 ilgili evzuatta bir sre belirtileise )ncelikle

' 5; '


65/105

ve ivedilikle s$nu#landrak zere y)neti kurulu adna tek elden taki: ve k$$rdine

etek4 yatrlar izleek.

2. lgili evzuattaki bavuru k$ullar ve istenen belgeler d$rultusunda yatrcya

bilgi verek ve y$l g)sterek.

3. Bavurular 7akknda )n incelee ya:ak.

4. ve ileler k$nusunda valilie ve genel sekreterlie bilgi verek.

K#!$" AO";#%$"$" D")00

Kalkna ,-anslarnda i# ve d deneti ya:lr.

20 denetimde$a-ansn /aaliyetleri4 7esa:lar4 ileleri ve :er/$rans y)neti kurulu bakan

veya genel sekreter ile bir i# denet#i tara/ndan denetlenir. # deneti ra:$rlar y)neti

kuruluna ve kalkna kuruluna sunulur.

D( denetimde

#ileri Bakanl ve Maliye Bakanl ile Devlet Planlaa !ekilat Mstearlnca

tereken belirlenecek esas ve usEllere g)re a-ansn 7er trl 7esa: ve ileleri4

98")0 !5%5#5 )%$"" 7er yl en ge# art aynda ve

G%!#0 '8%(#" >##% 7er zaan "eraye Piyasas Kurulu evzuatna g)re

kurulu $;$6 ")0 !5%5#5%$" 0"#)0#0%. Basz d deneti

kurulular4 7azrladklar ra:$ru e zaanl $larak #ileri Bakanl ve Devlet

Planlaa !ekilat Mstearlna sunar.

D")0 ;="55 ;u# tekil eden 7ususlarla ilgili gerekli ileleri ya:aya a7in ve ,ra:4 0JJ=. "!KIlar nedeniyle4 katlc bir kalkna $deli

$larak sunulan bu anlay4 "!KIlarn ki $lduunun s$rgulanasn gerektirektedir.

' 5= '


66/105

"!KIlar :iyasada yatrc bir akt)r $labildikleri srece kaynaklardan yararlanabilektedir.

Pr$-elerin 7azrlanas4 ulusal ve uluslararas balantlarn kurulas bir uzanlk k$nusu

$lutur ve kaynak gerektirektedir. Bu balada "!KIlar :iyasa ilikilerinden ve

serayeden basz akt)rler deildir. Piyasa ilikileri i#inde $layan ve serayeden

basz Lde$kratik kitle )rgtleri ise kalkna srecine katlaaaktadr. =;;A "KIda bu

duru a#k bi#ide g)rlektedir4 yasada eek )rgtlerine katl $lana tannazken4

seraye )rgtleri karar ekanizalarna katlaktadrlar.

=;;A sayl kanun ve Kalkna ,-anslar4 :iyasa ve "!KIlarn y)nlendirici etkisi4 kau yarar

ve de$kratiklee a#sndan deerlendirildiinde4 kalkna srecini y)nlendire yalnzca

serayenin katlna a#ktr. Bu b$yutuyla kalkna y)netiii $deli iddia edildii gibi

katlc ve de$kratik bir $del deildir. B)lgeyi ulusst seraye i#in Pazar4 ani/aktrve ucuz igc 7aline getiren yeni b)lgesel kalkna y)netiii $deli bir btn $larak ele

alndnda4 kalkna ve kau yararn deil seraye birikiini salaay aa#laaktadr.

I+. HZMET YNNDEN YERNDEN YNETM KURULULARI

A. GENEL ,LARAK

L+izet erinden )neti Kurulular Merkezi y)neti ve yerel y)netilerin dnda

)zerk nitelikte )rgtleni kau kurulardr. !e$rik $larak L/$nksiy$nel desantralizasy$n

ilkesine dayanaktadrlar. )netsel kararlarn alnas4 g)revlerin yerine getirilesi yetki ve

s$rululuunun ilevsel )l#tlere bal $larak erkezi y)neti dnda bulunan $rganlarca

stlenilesidir. L+izet erinden )neti Kurulular kurulular8 baka 7izetlerden

ayrlabilen ve snrlanabilen bir 7izeti yerine getirektedirler8 7izetin nitelii bakndan

bir bakanln 7iyerarik ya:s i#ine alnasnn kn $lay4 7izetin teknik nitelii

ve yerine getirilesinde belli bir )zerkliin gereklilii gibi nedenlerle >ilevsel )l#t c$ra/i

k$nularna baklakszn erkezi y)netiin dnda yer alaktadrlar.

L+izet erinden )neti Kurulular4 genel drlk4 bakanlk4 kuru >ksek

reti Kuruu4 kurul >!rk "tandartlar

1nstits4 erkez >Milli Pr$dktivite Merkezi gibi #eitli adlar altnda )rgtlenitir.

Taaliyet k$nular4 ileyi bi#ileri4 y)neti ya:lar ve yetkileri birbirinden /arkldr.

' 55 '


67/105

U9'5#"! H5!5!0 RO0QLkau tzelkiiliklerinin4 nitelik ve )zellikleri ile badat

)l#de4 )zel 7ukuk tzel kiileri gibi4 genel 7klere g)re baz yetkileri kullanalar

kn $lakla beraber4 a#k bir 7k bulunadk#a4 7ukuk re-ii idare 7ukukudur ve

kau kanunlarna ballk ilkesi s)z k$nusudur. >1k$n$i alanndaki Kau kurular )zel

7ukuk kurallarna g)re /aaliyete buluna $lanana sa7i: $lu: kara bir 7ukuk re-iine

tabidir. +ukuki statleri arasndaki )neli /arkllklar nedeniyle Lerkezi ve yerel y)neti

dndaki kau kurular bi#iinde de tanlanaktadr. Bu nedenle tek bir 7ukuki

kateg$ri $larak $rtak )zelliklerini inceleek kn deil >G)zbyk ve !an4 0JJ5? 2J@.

Bazlar kaynan ,nayasaIdan alaktadr4 K ve

d.(02Ie dayanaktadr.

H06) Y%0"" Y8")0 K5%5#5%$"$" 6##0!#%0

1. Merkezi y)netiin 7iyerarik ya:s dndadr.

2. !zel kiilikleri vardr. Kendilerine ait al varlklar4 gelir kaynaklar ve bt#eleri

vardr.

3. zerktirler. Kendi $rganlarnca y)netilirler >zerklikleri g)rdkleri 7izetin

niteliine g)re deiektedir

4. Kanunla ya da kanunun a#k#a verdii yetkiye dayanarak kurulurlar.

5. Kau y)netiinin btnl i#inde /aaliyet g)sterirler ve vesayet denetiine

tabidirler.

6. +izet k$nular4 belirli ilevlerle snrldr. Belirli bir kau 7izetini g)rek i#in

)rgtlenitir. Genellikle tek aa#l )rgtlerdir. Belirli g)rev ve yetkilerle

d$natltr. G)rev ve yetkileri belirli 7izet alanlar ile snrldr.

7. +izet alanlar birbirinden /arkldr ve /aaliyetleri 7izet alanlar ile snrldr.

C$ra/i alan snr y$k.

8. Pers$neli kural $larak ya eur ya da dier kau g)revlisi statsndedir. Kurulu

yasalarnda :ers$nel re-ii k$nusunda birbirinden /arkl dzenleelere gidilitir.

rnein4 ksek)reti Pers$nel Kanunu

9. Denetii )zellikler K!Ilerde ksek Denetlee Kurulu ya:aktadr. Bazlarnda

)zel deneti bi#ileri s)z k$nusu.

10. Kau yararna y)nelik $larak #alrlar.

' 59 '


68/105

,*i'met Yerinden Ynetim Kurulular. (eitli alanlara yaylmtr$

1iti alannda >niversite

ayn alannda >!

Bili ,lannda >!B!,K

ktisadi alanda >K!? ktisadi Devlet teekklleri le Kau ktisadi Kurulular bunlarn

esseselerini4 bal $rtaklklarn ve itiraklerini

Kau Kuruu Oiteliine "a7i: Meslek Kurulular >Meslek *dalar

B. KAMU KURUMU NTEL-NE SAHP MESLEK KURULULARI

+izet y)nnden yerinden y)neti kurulularnn bir b)l8 kau kuruu niteliindekieslek kurululardr. Kau Kuruu Oiteliine "a7i: Meslek Kurulular4 belirli bir

eslein >d$kt$r4 avukat4 eczac vb. yelerinin $luturduu4 kau tzelkiilikleri $lan4 bir

ks kau g)revini yerine getiren ve yeleri zerinde kau 7ukukundan d$an kii

yetkileri bulunan t$:luluklardr. H$runlu yelie dayaldr.

Balca Kau Kuruu Oiteliine "a7i: Meslek Kurulular?

1. !rk M7endis ve Miar *dalar Birlii >!MM*B

2. !rk !abi:leri Birlii >!BB

3. !rkiye Bar$lar Birlii

4. !rk 1sna/ ve "anatkarlar K$n/ederasy$nu

@. !rkiye O$terler Birlii

. !rkiye Hiraat *dalar Birlii

. !rkiye *dalar ve B$rsalar Birlii >!*BB

Mesleki kau kurular ,nayasal bir $rgandr4 ,nayasaInn Lidare bal altnda adde

(2=Ide LKau kuruu niteliindeki eslek kurulular ve st kurulular bal altnda

dzenlenilerdir.

LKau Kuruu Oiteliindeki Meslek Kurulular ve st kurulular8 belli bir eslee ensu:

$lanlarn terek i7tiya#larn karlaak4 eslek6 /aaliyetlerini k$laylatrak4 eslein

genel en/aatlere uygun $larak geliesini salaak4 eslek ensu:larnn birbirleri ile ve

7alk ile $lan ilikilerinde drstl ve gveni 7Fki klak zere eslek disi:lini ve

' 5@ '


69/105

a7lFkn k$ruak aksad ile kanunla kurulan ve $rganlar kendi yeleri tara/ndan kanunda

g)sterilen usullere g)re yarg g)zetii altnda4 gizli $yla se#ilen kau tzelkiilikleridir.

Kamu Kurumu iteli)ine +a&i? !eslek Kurulu(larnn 8zellikleri

1. Kanunla kurulurlar2. Kendi $rganlar tara/ndan y)netilirler ve $rganlar kendi yeleri tara/ndan se#ilir

3. Kau tzelkiiliine sa7i:tirler.

4. Belirli bir eslek ensu:larn ka:sarlar4 ilgili eslei ya:abilek i#in eslek

kurulularna ye $lak z$runludur. ,ncak4 LKau kuru ve kurulular ile kau

iktisad6 teebbslerinde asl6 ve srekli g)revlerde #alanlarn eslek kurulularna

gire ecburiyeti aranaz >, .(2=.

@. *rganlarnn se#ilerinde siyas6 :artiler aday g)stereezler. Meslek Kurulular zerinde Devletin idari ve ali denetii vardr.

. ,a#lar dnda /aaliyet g)stereezler? ,a#lar dnda /aaliyet g)steren eslek

kurulularnn s$rulu $rganlarnn g)revine4 kanunun belirledii erciin veya

Cu7uriyet savcsnn istei zerine a7kee kararyla s$n verilir ve yerlerine

yenileri se#tirilir.

,ncak4 ill6 gvenliin4 kau dzeninin4 su# ilenesini veya su#un devan )nleenin

ya7ut yakalaann gerektirdii 7allerde gecikede saknca varsa4 kanunla bir erci4 eslek

kurulularn veya st kurulularn /aaliyetten en ile yetkilendirilebilir. Bu erciin karar4

yirid)rt saat i#erisinde g)revli 7Fkiin $nayna sunulur. +Fki4 kararn krksekiz saat

i#inde a#klar8 aksi 7alde4 bu idar6 karar kendiliinden yrrlkten kalkar.

Kau Kuruu Oiteliine "a7i: Meslek Kurulular4 baz kau 7izetlerini yerine getirirler4

kausal yetkiler kullanrlar4 kau tzel kiisidirler ve y)netelik ya:abilirler. Bu kurular4

dzenledikleri belge karlnda cret alabilekte ve eslek kuralarna uyayanlara :ara

cezas verebilektedirler. Kausal yetkilerini kullanasna kar idari yargda dava a#labilir.

Gelirleri ye aidat4 7izetlerine karlk aldklar :aralar ve :ara cezalardr.

zel yasa ile kurululardr8 belirli bir eslein yelerini ka:sarlar. Merkez kuruluu ve

tara kuruluu vardr. >+er ilde bir $da kurulur. ,ncak $ ilde yeterli ye y$ksa kurulaz.

*dalar ilin adn tar. 1sna/ ve "anatkar *dalar Birlikleri illerde kurulur. 1sna/ ve

' 5A '


70/105

8/12/2019 kamu

Documents

kamu_yonetimi_2_(tasfiye)