Upload
lythuy
View
226
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Hayvanlarda
TransfüzyonYoğun Bakım
Acil servis
Onkoloji
Veteriner hekimlikteki uzmanlaşma ile birlikte Veteriner transfüzyon
alanında ihtiyaç duyulan bilgi artmaktadır.
Teknolojik gelişmeler;
• Kan ürünlerinin ayrılması (Santrifüj,Separatör),
• Saklanması (Koruyucu solusyonlar, dolaplar),
• Uygulama kolaylığı (uygun torba ve setler),
Ürünlerin kullanım alanı gittikçe artmaktadır.
Amerika ve Avrupa’da
• Kan bankaları
• Gönüllü donör programları
Transfüzyon tıbbı gittikçe gelişmektedir.
Bu alandaki gelişmelere ayak uydurmak çağdaş hekimliğin
gereklerindendir
40% x30 kg = 12 L SU
P
L
A
Z
M
A
T
R
A
N
S
S
E
L
U
L
E
R,
Intraseluler sıvı =40% Ekstraseluler sıvı=20%
TOPLAM VÜCUT SIVISI CANLI AĞIRLIĞIN % 60 SU
KURAL
Canlı ağırlığın
% 60 SU
Canlı ağırlığın
% 40 İntraseluler sıvı
Canlı ağırlığın
% 20 Ekstraseluler sıvı
http://physioweb.med.uvm.edu/bodyfluids/fluid1.htm
İntersisyel sıvı
NaCl ve
NaHCO3
Ekstraselüler
sıvının ¾
Potasyum, Mg, Cl
Organik anyonlar
Proteinler vb.
Transeluler:
sindirim, mukus
sıvısı vb.
“İç ortamın miktar ve bileşim açısından sabit tutulması”
•Boşaltım: Böbrekler iyon konsantrasyonlarını dengeler
•Solunum: Akciğerler dokulara oksijen sağlarlar
•Sindirim: Gastrointestinal sistem besin sağlar
CO2, NH4, H+ eliminasyonuHomeostatik Sistemler
Kan bu işlevlere aracılık eder !!!
Homeostazis
Vitellus kesesi kan adacıkları mezenşimal hücrelerindeKaraciğer
DalakLenfoid dokular
Kırmızı kemik iliği
Embriyonal Yaşamda
Erişkinlerde
Memeli, Sadece kırmızı kemik iliğiRuminant, Kemik iliği, Hemal lenf yumrularıKanatlı, Kemik iliğiDalak (kan yapımına az oranda )
Hematopoez (Kan Yapımı)
Plazma (%55)
Hücreler (%45)
• İnorganik tuzlar
• Karbonhidratlar
• Lipid
• Proteinler
• NPN
• Enzim
• Hormon
• Vitamin
• Pigmentler
Su (% 92)
Plazma Proteinleri (%7)
• Albümin
• Globülin
• Fibrinojen
Dokulara besin (albümin)
Kan viskozitesi
Hücre oluşum ve onarımı
pH (amfoter özellik)
Onkotik-Hidrostatik basınç
Hormon, lipit, safra tuzları, vitaminlerin bağlanması
Eritrosit (Hb)
Lökosit
Trombosit
Katı Maddeler (%8)
Kanın içeriği
Transport Düzenleme Savunma Koruma
Barsaklardan
besin
Akciğerlerden
oksijen
Metabolizma
artıkları
Endokrin bez
hormonları
Su ve onkotik
basınç
pH
dengelenmesi
Isı
Fagositoz
Antikor
üretimi
Pıhtılaşma
Kanın Görevleri
Kanın Genel Nitelikleri
Yapışkan
Pıhtılaşabilen
Kırmızı renkte
Kokusu UYA
Tadı NaCl ve diğer tuzlar
Isısı Vücut ısısının biraz üzerinde
Hemoglobin
Maksimum ısı Karaciğer Minimum ısı Akciğer
pH sabittir
Hafif alkalidir
İnsan 7.35 – 7.43
Sığır 7.35 – 7.50
Kedi 7.25 – 7.40
Köpek 7.32 – 7.68
Yaşam sınırı 6,8 – 7,8
Tampon sistemler kanın pH’nın fazla değişmesine izin vermezler
Kanın Genel Nitelikleri
KAN DEPO EDEN ORGANLAR
Dalak •Pulpa ve vena sinusları,
•Dolaşım kanından ayrı,
•Sempatik sinir sistemi kontrolünde, egzersiz sırasında dolaşıma verilir,
•Zehirlenme ve akut kan kayıplarında hayat kurtarır.
Karaciğer •Kılcal damar ağında depo eder,dalaktan sonra en fazla kanı bulundurur.
H.Lenf Yum. •Geviş getirenlerde dalak ile aynı görevi yapar
Dolaşım KanıDepo Kan
Hematokrit değer
Şekilli elemanlar
Hb miktarı
Genç
Erkek
Zayıf
Yavru
Yaşlı
Dişi
Şişman
Erişkin
•Bedendeki kan miktarının 1/10’u alınabilir.
•Kedi için: 450x%10 =45ml /6hafta
•Köpek için: 3000x%15 =450ml/2 ay
Köpek 1/13 39/13=3000 ml
Kedi 1/20 9/20 = 450 ml
•Açlık
•Kan Kayıpları
•Hemoliz
•Gebelik
•Agresyon
•Heyecan
•Çevre ısı.
yükselmesi
•Kassal çalış.
•Kan miktarını azaltır.•Kan miktarını fizyolojik
olarak arttırır.
Pletor ; Vücut genelinde veya lokal kan miktarının aşırı artması
Polisitemi; 1mm3 ‘deki alyuvar sayısının artması (poliglobuli, eritremi, eritrositoz)
KÖPEK KAN GRUPLARI
• Hayvanlar diğer kan grubu sistemlerinden kan gruplarına karşı antikorlara sahip olabilir veya üretebilirler (allo- isoantibodies).
• İmmunize olmamış hayvanlarda doğal olarak antikor bulunabilir (Naturally-occurring alloantibodies)
• Diğer antikorlar ancak bir sensitizasyon sonrası meydana gelirler (transfüzyon, önceki gebelik, aşılamalar)
Her iki grup antikor da reaksiyona yol açar mı?
KÖPEK KAN GRUPLARI
Adlandırma;
DEA (Dog Eritrocyte Antigen) sistemi
•Eritrositlerin yüzeyinde bulunan glikoprotein veya glikolipit yapısındaki
antijenlerin (genetik marker) varlığına göre yapılmaktadır.
•Türe spesifiktir.
•Köpeklerde 13’ün üzerinde kan grubu bildirilmiş, 8 tanesi uluslararası
standartlarda tanımlanmıştır.
•Tür spesifik antisera kullanılarak kan grupları belirlenebilir.
Kan grubu sistemleri ve faktörleri artabilir mi?
KÖPEK KAN GRUPLARI
Adlandırma; DEA (Dog Eritrocyte Antigen) sistemi (1_13)
Eski adı Yeni adı Doğal antikor
Transfüzyonda önemi
A1 DEA 1.1 yok Akut hemolitik reaksiyon
A2 DEA 1.2 yok Akut hemolitik reaksiyon
B DEA 3 var Gecikmiş tipte hemoliz
C DEA 4 yok Yok
D DEA 5 var Gecikmiş tipte hemoliz
F DEA 6 yok Bilinmiyor
Tr DEA 7 var Gecikmiş tipte hemoliz
He DEA 8 yok Bilinmiyor
Bir köpek sadece bir tür eritrosit antijenine mi sahiptir?
DEA 1 dışındaki köpek kan gurubu sistemlerinde eritrosit, bir kan grubu
açısından ya negatif ya da pozitif olabilir.
Örn; Bir köpek DEA 5 yönünden pozitif veya negatif olabilir.
DEA 1, DEA1.1 pozitif veya negatif olabilir. Aynı zamanda DEA1.1 negatif
hücreler DEA1.2 pozitif veya negatif olabilir.
Köpeklerde transfüzyon açısından önemli olan kan grubu hangisidir?
•DİKKAT !!!
•Uyumsuz transfüzyonlar alıcıda anti-DEA1.1, 1.2 antikorlarını oluşturur.
(4-14 gün arasında)
Eski adlandırmaKöpek kangurubu tipleri
Doğalantikor
Transfüzyondaki önemi
A1 DEA 1.1 yok Akut hemolitik reksiyon
A2 DEA 1.2 yok Akut hemolitik reaksiyon
B DEA 3 var Gecikmiş tipte hemoliz
D DEA 5 var Gecikmiş tipte hemoliz
Tr DEA 7 var Gecikmiş tipte hemoliz
Yüksek antijenik özellik taşıyan gruplar; DEA1.1 ve DEA1.2
•Köpeklerde genellikle diğer kan guruplarına karşı (clinically important
naturally-occuring alloantidies) doğal antikor yoktur.
•DEA 3, 5 ve 7 negatif eritrositlerde DEA 3, 5 ve 7 pozitif eritrositlere karşı doğal
antikor bulunur (önemli hemolitik reaksiyonlara neden olmaz !).
DEA 3, 5 ve 7 soğuk antijen (cold aglutinin)
Soğuk ve fazla transfüzyona dikkat !!
Köpeklerde ilk transfüzyon sonrası karşı reaksiyon oluşur mu?
Köpeklerde doğal antikor olmamasınınklinik açıdan önemi var mıdır?
•İlk transfüzyonda genellikle reaksiyon oluşmaz.
•Uyumsuz nakilden sonra 4-14 günler içinde antikorlar oluşabilir.
•Tekrarlı transfüzyonlar reaksiyonlara yol açabilir.
•Gebelik geçirmiş köpeklere dikkat;
•Akut hemolitik reaksiyonda;
-Eritrositin ömrü (lifespan) birkaç dakikadan 12 saate kadar
-Gecikmiş tip reaksiyonda; 1 ile 2 hafta
Oran
Kan grubu Pozitif Negatif
DEA 1.1
1.1 (A1) 33-45 55-67
1.2 (A2) 7-20 35-60
DEA 3 (B) 5-10 90-95
DEA 4 (C) 87-98 2-13
DEA 5 (D) 12-22 78-88
DEA 7 (Tr) 8-45 55-92
Kan grubu oranları
DEA 1.1 typeDogs in Turkey
n=178
Kangal
n=53
Akbash
n=50
C.burun
n=16
Kars
n=59
% n % n % n % n %
Negative*34.8 17 32. 20 40. 8 50. 17 28.
Positive*65.2 36 68 30 60 8 50. 42 71.
Urs Giger, PD Dr. med. vet……………
Ekiz E.,Arslan M, Giger U….
Rastgele transfüzyon mümkün müdür?
Köpeklerde insanlarda olduğu gibi genel verici grup
var mı dır?
Genel verici (üniversal donör) :
DEA 1.1 ve DEA 1.2 negatif köpekler
Greyhounds
DEA 1.1, (DEA 1.2 ve DEA 7) negatif
Hangi grup kana sahip köpekler
arasında transfüzyon yapılabilir?
•DEA 1.1 -
•(Genel
verici)
Verici Alıcı
•DEA 1.1 –
•DEA1.1 +
•Bilinmeyen
•DEA1.1 + •DEA1.1 +(Genel alıcı)
Hasta geçmişinde kan nakli bulunuyor ise: DEA 1.1 - kan kullanılmalı ***
Çapraz karşılaştırma testi yapılmalı ****
Öncelikle
Aynı kan grupları
arasında
transfüzyon!!!!!
Kedilerde Kan GruplarıAB SİSTEMİ
(Kediler doğal antikorlara sahiptirler)
A B AB (Düşük oranda bulunur)
Zayıf Anti- B antikoru var Güçlü anti -A antikoru
var
Antikor taşımaz
B üzerine baskındır Genel alıcı?
Yıkanmış B grubu kan AB
grubuna verilebilir
Pratikte sadece A ve AB
grubundan kan alabilir
B grubuna verilirse ölümcül
reaksiyonlar..
A grubuna verilirse hafif
veya gecikmiş reaksiyon..
•Genel kural olarak her grubun kendi grubuna kan vermesi gerekir.
•Neonat. İzoerit. Yavrular kolostrum yoluyla B tipi kandan antikor
aldıklarında birkaç haftada titre yükselir; Hemaglütinin, hemolizin
etki gösterirler.
•(ciddi transfüzyon reaksiyonaları ve neonatal izoeritrolizis)
Türkiye Kedilerde Kan Grupları Oranları
Irk A B ABAnkara %46.4 %53,6
Van %60 %40
Sokak kedileri %24
Arıkan S, Duru SY, Gürkan M, Ağaoğlu ZT, Giger U……………
** A grubu donörden B grubu alıcıya kan aktarımı şiddetli reaksiyonlara
yol açar.
ABD oran %1 düzeyindedir, Türkiye’de anti A antikoru titresi daha düşüktür.
KAN VE KAN ÜRÜNLERİ
Eritrosit içeren ürünler
• Taze tam kan (fresh whole blood)
• Depolanmış tam kan (stored whole blood)
• Eritrosit süspansiyonu(packed red blood cells)
• Yıkanmış eritrosit, deplesyonlueritrosit…..
Plazma ürünleri
• Taze plazma (fresh plasma)
• Taze donmuş plazma(fresh frozen plasma)
• Trombositten zengin plazma (platelet rich plasma)
• Kriyoprsipitat
(cryoprecipitate) (antihemofilikfaktör)
Özellikler Depolama İçerik
Taze tam kan(Fresh whole blood)
450ml kan+63ml
antikoagulan,
200 ml eritrosit+ 250
ml plazma
ACD ,CPD,CP2D,
CPDA-1,
2-6 C 24 saat, açık oda ısı
(20-24 C) 4 saat
Eritrositler,
pıhtılaşma fak.,
lökositler,
plazma prot.,
trombositler
Depolanmış
tam kan
(Stored Whole bood)
450ml kan+63ml
antikoagulan
200 ml eritrosit+ 250
ml plazma
24 saatten sonra 2-6 C
ACD,CPD,CP2D=21gün,
CPDA-1 35 gün ,
Ünite açıldıktan sonra 1-6
C’ de 24 saat,
Oda ısısında (20-24 C) 4
saat saklanabilir.Heparin kullanılmaz. SAG-Man. vb.
eklenmez!
Eritrosit, stabil
pıht.fakt.
(FII,FVII,IX,X,
Fibrinojen),
diğer plazma prot.
Labil pıht.fakt. (F V
ve FVIII) yok.
Eritrosit
Süspansiyonu(Packed red blood
cells)(deplesyonlu, dondurulmuş)
Soğ. santrifüj ve
ekstraktör ile eritrositler
plazmadan ayrılır.
2-6 C’ 100 ml SAG-M
(salin, adenin,glukoz,
mannitol)
CPDA-1, 42 gün(citrate-phospate-dextrose-adenine)
200-250 ml
eritrosit + rezidüel
plazma
Az elektrolit ve
proteinler
Eritrosit İçeren Ürünler
Özellikler Depolama İçerik
Taze plazma(Fresh plasma)
Kan alımından itibaren 6 saat içinde ayrılır.
24 saat içinde kullanılır. Tüm plazma
proteinleri
Taze don.plazma
(Fresh frozen plasma)
6 saat içinde -25C de dondurulur.
(200-250 ml)
1 yıl -25C (taze donmuş plazma) ,
5 yıl (donmuş plazma, pıht. Faktr. ölür)
Bütün pıht fakt. (FII,V,VII,VIII,IX,X, Fib.), diğer plz. prot. (alb.,glob.),
Kriyopresipitat (Cryoprecipitate)Antihemofilik Faktör
TDP 1-6 C’de çöz., 1-6 C’de sant. süpernatant 1 saat içinde dondurulur.
-18 veya daha düşük
ısıda 1 yılF VIII, fib. F XIII,
vWf (plazmadaki miktarın %40-70’i), fibronectin
Kriyopresipitatsız
plazma(Cryofree plasma)
Kriyopresipitatı
alınmış plazma
Kullanılmalı Pıhtılaşma faktr.
bakımından
fakirdir.
Plazma Ürünleri
Özellikler Depolama İçerik
Trombositten
zengin plazma
(Platelet rich
plasma);
Taze kan, 22-25 C de
santrifüj
Plazma +
Trombositler
Trombosit
konsantrasyonu
(Platelet
concentrate)
Trombositten zengin
plazmanın santrifüjü.
Klasik metotlarla kullanma
süresi 20-24 C de
1 ile 3 gün (yeni metotlarla
daha uzun)
Trombositler
Doku yaralanmasında ilk reaksiyon veren hücrelerdir.
Plazma Ürünleri
TRANSFÜZYON GEREKLİ Mİ?
1Klinik muayene
2 Anemi bulguları (mukozalar, solunum vs)
3 Laboratuvar analizi (hematokrit, Hb,Fe)
4Gerekli değil
(replasman sıvıları)
Gerekli
(ürün)
RİSKLER•Akut, gecikmiş komplikasyonlar
•Transfüzyon infeks. (paraziter,
bakteriyel)
YARARLARI•Hayat kurtarıcı
•Tedavi için zaman
•Teşhis için zaman
Karar için kritik nokta
yararı riskinden önemli mi?
TRANSFÜZYON GEREKLİ Mİ?
Kan transfüzyonundan vazgeçilebilir.
•Aneminin erken tanı ve tedavisi, •Cerrahi girişimden önce boşalmış demir depolarının yerine konması ve aneminin tedavisi,•Transfüzyona alternatif intravenöz sıvı verilmesi (serum fizyolojik vb),•İyi bir anestetik ve cerrahi yönetim kan ihtiyacını azaltır.
TRANSFÜZYON GEREKLİ
Acil Kısa sürede temin
edilmeli
KesinPlanlanmış operasyon
OlasıDoğum
Kan bankasındanuyumlukan iste
Planlanan tarih için iste
Uyum testleri içinistemde
bulun, ayırt
Pıhtılaşma bozukluğu,hipoproteinemi
Plazma
5 Ürün seçimi (Tam kan, Kan ürünü)
Yaşlı, dolaşım, böbrek yetmezliği
kronik anemi,
Genç, akut kanama, çok miktarda kan
kaybı
Tam kan Eritrosit süspansiyonu
Spesifik ürün tedavisi
GÜVENLİ•Aşırı yükleme (overload) gibi immunolojik olmayanreak.•Eritrosit antijen uyumsuzlukları gibi immunolojik reak.ZAMAN•Daha kısa sürede transfüzyonEKONOMİK•Bir kandan 4 hayvana kan
6Alıcı verici kan uyum testleri
Alıcı ve verici kan grubu tayini Çapraz karşılaştırma testi
Pratik test kitleri,
laboratuvar (2 ml ETDA lı kan)
Klinik, hazır test kitleriyle
7 Kan bankasından Ürün istemi
•Kan istem formu
•Doz hesapla
•Transfüzyon setini hazırla
•Karşı reaksiyonlar için önlem al
Kullanım amacı
Alıcıda volüm ekspansiyonu, oksijen taşıma kapasitesini arttırma, protein kaynağı
Endikasyon
•Hayati tehlikeli akut kanama (operasyon,travma vb)
• Anemi (Hb<7g/dl, HCT<%20 dikkat !, <%17 uyg),
•+ Koagülopati ile seyreden hast. (azalan plateletfonksiyon/sayısı ve pıhtılaşma faktörleri eksikliğine bağlı kanama süresinde uzama),
•+ Semptomlar (solunum hızı, taşikardi, titreme)
UYGULAMA (taze, depolanmış tam kan)8
Doz hesaplam. _____ ml gerekli = _____ tahmini kan kaybı(ml)
15-20 ml/kg (18mlx20kg=360 ml)
(Dehidrasyon durumu, aneminin derecesi, Hastanın genel sağlık durumu)
Uygulama hızı İlk 15-30 dk* 4-6 ml/dak (1-2damla/10 sn)
Uyarılar •Az oranda Trombositler, Labil pıht fakt. (FV,VIII)
•Heparin, SAG-man. vb kullanılmaz.
* Acil durumlarda bu adım atlanabilir.
UYGULAMA (taze, depolanmış tam kan)8
8 UYGULAMA (taze, depolanmış tam kan)
Hedef HCT veya Hg oranını yaşam değerlerine çekmek
Kan köpeklerde canlı ağırlığın ~%7,si, kedilerde %4’ü
2 ml/kg’lık uygulama alıcıda HCT %1 oranında (tam kan)
Hasta (köpek):
CA 30 kg HCT= %15 Toplam kan hacmi ~2.000 ml,
Eritrosit hacmi=2000x15= 300 ml
Hedef HCT= %20 Eritrosit hacmi=2000x20= 400 ml
100 ml eritrosit süsp. veya 200 ml tam kan
alıcının HCT değerini normale döndürür.
8 Tedavi Yeterliliği (taze ve depo tam kan)
•Anemide düzelme
• Hb > 7g/dl, HCT > %21
• Semptomlarda düzelme (Solunum, taşikardi,titreme)
• Alıcıda HCT >%30 olması için rutin olarak kan nakli yapılmalı,
•Koagülopatide klinik düzelme, Kanamada düzelme
•Koagülopatilerde PT/aPTT tamamen düzelme beklenmemeli,
•Aktif kanamanın durması dikkate alınmalı,
•Tedaviye rağmen kanama devam ediyorsa, başka bir kanama kaynağı araştırılmalıdır.
2 ml/kg’lık uygulama alıcıda HCT %1 oranında
8 UYARILAR (taze ve depo tam kan)
•Yaşlı veya böbrek yetmezliği olan hastalarda uygulanmamalı,
•Kronik anemili hastalarda kullanılmamalı, kan hacmi zamanla tamamlandığı için aşırı yüklemeye (overload) neden olabilir.
•Kalp yetersizliği olan hastalarda 4ml/kg/saati geçmemeli.
•Dolaptan çıkarıldıktan sonra 30 dak. içinde kullanılmalı.
•Oda ısısında verilmeli, ısıtılmamalı.
•Kan torbasına ilaç eklenmemeli.
•Transfüzyon 4 saat içinde bitirilmeli.
Kullanım Amacı
Normovolemik ve ilaçla tedavi yapılamayan durumlar
(Böbrek veya kalp yetmezliği, yaşlı hastalar)
Endikasyon
• Anemi (Hb<7g/dl, HCT<%21), +
•Semptomlar (taşikardi, EKG trasesinde değişiklikler, hipoksi, iskemi)
ve/veya
•Devam eden kan kaybı (kanamalar veya intraoperatif kanamalar)
ve/veya
•Eritropoietin, demir veya uygun tedavilere karşı inatçı
ve/veya tedaviye cevap için yeterli süre yok
(örn: acil operasyon)
•Diğer kullanım alanları
-İç ve dış parazitler, -Hemolitik hastalıklar,
-Kemik iliği yetmezlikleri
8 UYGULAMA (Eritrosit süspansiyonu)
Kan volümü yükselme riski olan hastalarda kullanmak yararlıdır !!!!!
Doz
hesaplama
_ ml gerekli =[ _ kg x 70 x (_ HCT istenilen- _ HCT şimdiki )]
HCT eritrosit süspansiyonu
(HCT eritrosit süspansiyonu = %60 olarak kabul edilmeli)
•10 ml/kg’lık uygulama alıcıda HCT %10 oranında
•6-10 ml/kg (8mlx30kg=240 ml)
Uygulama hızı
İlk 15-30 dk 4-6 ml/dak (1-2damla/10 sn)
Uyarılar Plazma elektrolit ve proteinleri az miktarda bulunur.
8 UYGULAMA (Eritrosit süspansiyonu)
Kan volümü yükselme riski olan hastalarda kullanmak yararlıdır !!!!!
8 Tedavi Yeterliliği (Eritrosit süspansiyonu)
•Anemide düzelme
Hb > 7g/dl, HCT > %21
•Semptomlarda düzelme;
-Taşikardi,
- EKG trasesinde değişiklikler,
-Hipoksi,
-İskemi
Kritik durumlarda yıkanmış eritrosit süspansiyonu kullanılmalı
8
•Kalp, karaciğer veya böbrek hastalarına 1 ml/kg/saat !!!
•Transfüzyon 4 saatte bitmeli (bakteriyel üremeyi önlemek için).
•Eritrosit süspansiyonuna sıvı eklenmez
LRS gibi Ca+ içeren ve 5% dextrose gibi hipotonik solusyonlar kullanılmamalı (Hemoliz ve pıhtılaşmaya neden olabilir).
UYARILAR (eritrosit süspansiyonu)
8
•Eritrosit süspansiyonu 30-60 dakikada oda ısısında hazırlanabilir.
•Isıtma 37 C su banyosunda da yapılabilir. (mikrodalga kullanılmaz).
•Eritrosit süsp. viskoz olabilir, 0.9% serum fizyolojik eklenebilir.
•37°C % 0.9 luk serum fizyolojik örnek alma bölgesinden uygulanabilir. (fazla ısı lize eder)
•Günlük olarak karıştırılmalı, toplandıktan sonra 35 gün süreyle kullanılabilir.
UYARILAR (eritrosit süspansiyonu)
8 SON UYARILAR (tam kan ve eritrosit süsp.)
•Reaksiyon varsa;
Transfüzyon durdurulmalı ve 100 mg IV hidrokortizone + Benadryl (conc. 50mg/ml) 2mg/kg 2cc serum fizyolojik içinde sulandırılmış) uygulanmalı
•Tekrar transfüzyondan önce mutlaka çapraz karşılaştırma testi yapılmalıdır. !!!!!!
•Takip eden transfüzyondan 15 dakika önce premedikasyon yapılabilir.
Kullanım Amacı
Volüm ekspansiyonu, pıhtılaşma yetersizlikleri,
protein kaynağı,
Endikasyon
•Koagulasyon fakt. eksikliği (karaciğer hastalıkları,
aşırı transfüzyonda koagulasyon faktörü oran düşüklüğü)
• von Willebrand Hastalığı
• Warfarin/kumarin zehirlenmeleri ve parvoviralhast. volüm ekspansiyonunu artırmak için.
•Normal platelet sayısı ve fonksiyonu ile seyreden koagülopati (PT ve/veya aPTT uzaması) ve
•Platlet sayısı veya fonksiyonundan kaynaklı olmayan kanama belirtileri veya
•İlgili semptomlarla seyreden hipoproteinemi (asites, ödem)
8 UYGULAMA (taze plaz., taze donmuş plaz.)
Akut hipovolemi yok
(volüm arttırılması için kristalloid veya colloid ürünler kullanın)
Doz
hesaplama
FFP ve plazma :___ ml gerekli = ___ kg x 6 - ___ kg x10
Koagulopatiler ve vWF : 6-20 ml/kg ihtiyaç duyulduğu sürece tekrarlanmalı
Ciddi immunglobulin azlığı: 20mL/kg 2-4 saat
Hipoalbuminemi: Normal koagulasyonlu hastalarda kolloidler kullanılmalı.
Uygulama hızı İlk 15-30 dk 4-6 ml/dak (1-2damla/10 sn)
Uyarılar Oda ısısında 4 saat içinde, 1-6 C de 24 saat içinde kullanılmalı.
Taze dondurulmuş plazma sulandırılmaz.
8 UYGULAMA (plazma ve taze donmuş plazma)
Bir yıldan sonra pıhtılaşma faktörlerini taşımaz.
8 Tedavi Yeterliliği (plazma ve taze donmuş plazma)
Klinik düzelme veya
Semptomlarda gerileme
(kanamanın durması, ödemin azalması)
8UYARILAR (plazma)
•30-37 C su banyosu veya 37 C su kabında çözündürülmeli
•Eritildikten sonra standart kan transfüzyon seti kullanılarak hemen verilmelidir.
•Sonra uygulanacaksa 2-6 C de saklanmalı.
•Mikrodalga kesinlikle kullanılmamalı. !!!!!
•Eritme işlemini buzdolabında bırakarak yapmak cryoprecipitate oluşumuna neden olur.
Kullanım Amacı
Pıhtılaşma bozuklukları
Endikasyon
•vW hastalığı,
•Hipofibrinojenemi,
•DIC (disseminated intravascular cagulation) ,
•Septisemi,
•Vitamin K antagonisti zehirlenmeleri veya yetersizliği,
•Plazma proteinleri yetersizliği
8 UYGULAMA (kriyopresipitat, Antihemofilik Faktör)
Doz
hesaplama
CRYO: ______ Ünite gerekli = ________ kg / 10
(1 Ünite = bir ünite tam kandan CRYO)
•Faktör VIII, vWF, ve/veya fibrinojen eksikliği için:
1-2 mL/kg
•Ciddi koagulopatilerde 5ml/kg arttırılabilir (1 saat)
Uygulama hızı
•Ciddi kanamalarda 12 saatte bir tekrarlanmalı
Uyarılar
Cerrahi müdahele öncesi veriliyorsa 4 saat içinde verilmeli, yarılanma ömrü 6 saat
Saklama süresi –18°C veya daha soğukta 5 yıl. Bir yıldan sonra
pıhtılaşma faktörleri kademeli olarak azalır.
8 UYGULAMA (kriyopresipitat)
8 Tedavi Yeterliliği (plazma ve taze donmuş plazma)
Klinik düzelme veya
Semptomlarda gerileme ( kanamanın durması, ödemin azalması)
Trombositten zenginplazma
(Platelet rich plasma);
Trombositkonsantrasyonu
(Platelet concentrate)
Özel teknikler ile ayrılır.
Kullanım Amacı Kanamanın durdurulması, kırık tedavileri, tendinitler, iyileşmeyen yaralar
UyarılarDepolama sırasında ajite edilmeleri gerekir.
PLAZMA ÜRÜNLERİ (Trombositten zengin plazma )
(Platelet rich plasma);
Doku yaralanmasında ilk reaksiyon veren hücrelerdir.
8 Transfüzyon (4 saati aşmamalı)
9 Gözlem
Nabız, solunum sayısı, titreme, kusma,ateş
Bulgular normal
Transfüzyonu durdur, tedavi Transfüzyonu sürdür
10 Transfüzyon bulguları, kayıt
•Transfüzyon başlangıç-bitiş zamanı
•Transfüze edilen miktar
•Bulgular (nabız, solunum, ateş, titreme vs)
UYGULAMA