Upload
freecrazy2003
View
245
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
1/20
KARTON - BASKI - KUTUETKLEMLER VE KARTON AMBALAJ
Erol GL
ZET
Ambalaj insann kendi istei ile satn alnmaz. Fakat ambalaj, fonksiyonel bir alm satm iin gereksinimdir. Eski kat bazlkarton ambalaj ise bir ambalajdan beklenen zellikleri en iyi bir
ekilde yerine getirir. Eski kattan balayan karton retiminden sonra bask, keski ve piliyajla devam eden ambalaj retimi
yaptrma ilemiyle sona erer,
SUMMARY
Packaging is never purchased by an individual on her or his wish.But, packaging is all necessity for functional commodity trade.Waste paper based board packaging is an excellent good to meedevery requirement from a packaging medium. Packaging medium
production commence with hoard production and continues withprinting, cutting, pliaj and end up with gluing,
1* GR
lke ekonomisinde, rn ve hizmet olarak ambalajn zel br yerivardr. Ambalaj nsann kendi istei ile satn alnmaz. indeki rnle, birlikte dolayl olarak satn alnr. Grevi dier rnleri hasarlama,
bozulma ve kayplardan korumak, onu satlabilir, depolanabilir vesevk edilebilir yapmaktr. Yani ambalaj br rnn orjinallini korur,
Aynr zamanda hijyeni ve saln korunmasn salar. O haldeambalaj, fonksiyonel br rn alm satm in bir gereksinimdir.
2- AMBALAJ
Bir ambalajda arlkl olarak aada verilen gene! kriterlerikarlamas istenir.
3- FONKSYONU
rn Korumas : Ambalajn en nemli fonksiyonu onu hasardan vebozulmadan korumaktr.
Datm : Bir rnn nerede ve nezaman retildiinden bamszolarak her yerde her zaman tketiciye sunulabilmesi ancak onunuygun bir ambalajnn olmasyla mmkndr.
Bilgilendirme ve Reklam Kabiliyeti : Ticaretteki rasyoneleme vedeien al veri ve tketim alkanlklar ambalajn yzeyiniolduka fazla deitirmitin
Spermarketlerdeki kendi kendine al veri tketiciye ok kapsamlmal teklifini mmkn klm, bu srada da rn hakknda bilgi vermekonusunda tezgahtarn yerini ambalajn kendisi almtr.
4- EKONOMK OLMASI
Bir ambalajn ekonomiklii aadaki faktrlere baldr.
- Ambalaj malzemesi ihtiyacna ve fiyatna,
- Ambalaj retim fiyatna,
- Nakliye, datm fiyatna,
- Ambalajlama prosesi fiyatna,
- Sata yardmc etkisine,
Kullanmdan sonraki harcamalara.
5- EVRE DOSTU OLMASI
Artk amzda hammadde ve enerjideki azalma, fiyatlarnnolabildiince artmas ve evre sorunlar bir ambalajn yenidenkullanmn ve deerlendirilmesini gndeme getirmektedir, Birambalajn kullanldktan sonra yeniden retime dnebilir olmas,ambalajn ekonomiklii asndan nemli olduu kadar, evredebirikerek evreyi kirletmemesi asndan da nemlidir,
6- AMBALAJ TALMATLARINA UYGUNLUU
Br ambalaj ulusal ve uluslararas ynetmeliklere uyum salamaldr,
7- KARTON
Deiik yap ve zellikte olduka fazla karton eidi vardr, Buyazda, yanlz "Karton" olarak ifade edilen karton trnden, ngilizce"Coated Folding Boxboard", Almanc a olarak "GestrichenerFaltschachtelkarton" olarak isimlendirilen ve ambalaj sanayiindekullanlan, gramaj 200-450 gr./m2 arasnda "Kuelenmi KatlamaKutu Kartonu" anlalmaldr,
8 KARTONUN YAPISI
Karton retiminin ana hammaddesi genel olarak eitli birincil (Or- jinal) ve/veya ikincil (Eski kat) odun elyaflardr. Odun elyaf, birincil veya kincil olmasna gre boyu 1 mm,'den 4 mm'ye, eni 0,02mm.'den 0,07 mm'ye kadar olan yzeyi prekli kk hortumparalarna, karton safhasda bunlardan oluan hidrofil br elyafkeesine benzetilebilir,
Karton ok katl olarak retilmektedir kesit olarak gsterildiindegenel olarak be kattan olumaktadr.
Kartonda, kue haricindeki katlar ham kartonun yapsnoluturmaktadr. Deiik aa trlerinden elde edilen odun hamuru,selloz ve/veya eski kat gibi elyafl maddelerden oluan hamkarton zerine on-line olarak eitli pigmentler, balayclar veyardmc kimyasallardan oluan kue tatbik edildiinde bu hamkarton kue karton ismini almaktadr,
- 95-
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
2/20
Ham kartonu meydana getiren ve isimlerinden de anlalaca gibideiik fonkisyonu olan katlarda deiik tr elyafl malzemekullanlmaktadr
KARTON KESTNN EMATK GRN
a-) Kue
b-) st KatC-) Koruyucu Kat
d-) Orta Kat
e-) Alt Kat
= = = * = = = = = = = = = = = * * = == =
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
ekil 1 ; karton kesitinin ematik grn.
Kartonu Meydana Getiren Katlar
st Kat : Gerekli yzey mukavemeti ve kue ncesi beyazlsalar,
Koruyucu Kat : st katn orta kattan daha az etkilenmesinisalayan tampon blge oluturur. Kullanlan elyaf cinsi st ve orta
katta kullanlan elyaf cinsleri arasndadr.
Orta Kat : Kartonun byk arln oluturur. Bu kat kartonunekonomik ve hacimli olmasn salayan dolgu katdr, Tek kat olduugibi birden fazla kattan da oluabilir,
Alt Kat,: Kartonun arka yz homojenliini salayan kattr.
9- KARTON RETM PROSES
Yukarda verilen karton katlarna ait elyafl hammaddeler hamurhazrlama blmnde suyla zlerek ayr ayr elyaf sspansiyonuhaline.gitirilir, eitli temzleme ve/veya tme ilemlerine tabtutulduktan sonra karton makinasma gnderilir,
Karton makinasna ayr ayr gelen bu hamurlar nce elek partisinde,her kat iin ngrlen eleklerde suyunun alnmas ve st stebrletirilnmesiyle karton safihas oluur, pres partisinde preslenereksuyu alnr, kurutma partisinde kurutulur, perdah partisindeperdahlanr, kue tesisinde kuelenir ve karton retimi sona erer.
retilen karton daha sonra mterinin isteine gre ebat veya bobinolarak k esilir, ambalajlanr ve mteriye sevk edilir Mteri genel-likle, basknn dnda, keski, pilyaj ve yaptrma niteleri olanmatbaalardr.
Matbaaya gelen karton burada baslr, piliyaj yaplr, kesilir, yanyaptrmas yaplr ve kutu haline gelebilecek halde dolum iin
mteriye sevk edilir. Mteri, aada kartonun kullanm yerlerin-den rnekler verilen rnlerin fabrikalardr
Kullanm yerine gelen kutu, genellikle otomatik dolum makinalarmdadoldurulur, Burada eer gerekiyorsa alt ve st kapaklar yaptrlarakd koliler iinde nihai mteriye sevk edilir.
Karton nihai mteriye ancak bir datm ayla toptanc veparekende satc kanalyla ve iinde tad rnn ambalaj olarakulamaktadr.
Nihai mteri olan tketicinin karton kutu iindeki rn tketmesinimteakip karton, toplanma ve yeniden deerlendirme evriminegirmektedir,
rnek olarak deterjan kutusu alndnda, kartonun evraadaki gibi olmaktadr.
Matbaa kenar skartalar
imi
Kullanlm karton kutular
ekil - 3 - Kartonun evrimi
10- KARTONUN KULLANMA YERLER
evre dostus geri dnebilen bir ambalaj malzemesi olan kartonher ambalajdan beklenen aadaki zelliklere sahiptir,
- indeki mal gvenilir bir ekilde korur,
- Rasyonal bir mal sevkyat ve datmn salar.
- Gl bir sunu (prezentasyon) etkisi vardr.
- Zamana bal olarak evre dostudur.
Kartonun Genel Olarak Kullanld Yerler;
- Deterjan kutular (ksmen krafta lamine),
la ve kozmetik kutular,
- eitli gdalarn ambalajlanmasnda kullanlan kutular,
- Fast food tabak, bardak v.s.
- Cam eya kutular (genellikle mikro olukluya lamine),
- Elektrikli ev eyalar kutular (mkro olukluya lamine),
- Kibrit kutular v.b.
- 96-
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
3/20
11-KARTON ZELLKLER
Kartondan istenilen zellikler genel olarak 3 ana snfta incelenebilir.
a- Baslabilirlik
b- lenebilirlik
c- Kullanlabilirlik
Ada yazlan karton zellikleri yukarda verilen bu 3 ana snftanbir veya bir ka iin gerekli zellik olmaktadr,
zellik
Su Yolu
Gramaj
Kalnlk
Stifnis
Rutubet
Yzey pH's
Cobb Deeri
Piliyaj Yap,
Kat. Ba. Muk.
Dz Duru
Tozlama
Perdah
Beyazlk
Parlaklk
Baslabilirlik
Baslablirlk
XX
-
XX
--
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
[lenebilirlik
XX
--
XX
XX
.-
XX
XX
XX
--
-
-
--
Kullanlabilirlik
XX
XX
XX
-
XX
XX
-
12 SU YOLU
Kartonu meydana getiren elyaflar retim srasnda safiha iindeartlmalarma ramen retim prosesi gerei yinede ak ynndehizalanma eilimindedir. Bu eilim kartonun su yolunu oluturur.
100 100
70
70
100
100
70* 100
==> Su Yolu
100 *70
70 70
ekil - 4 - Su yolunun net genilii 340 cm olan bir karton maknasiin ematik gsterilmesi.
ekil - 5 - Deiik ebatlarda su yolunun ematik olarak gsterilmesi,
13-GRAMAJ
Temel zellik olan gramaj, kartonun 1 misinin arldr, Gramajsahas bir karton makinasmm belirleyici zelliklerinden birisidir,Kartonun dier baz nemli zellikleri gramaja bal olarak deiimgsterirler.
Bask, kutu yapm, dolum ve kullanmda gramajn bir fonksiyonuyoktur,
14* KALINLIK
Kalnlk bir karton reticisi iin en nemli zelliktir, nk kutulukkartonun en nemli zellii olan stifnis kalnln bir fonksiyonudur
ve stifnis deerinin artmas ncelikle kalnln artmasna baldr.Kalnlktaki 1 misli art, stifniste 5-8 misli bir arta yolaabilmektedir.
Dolaysyla kutuluk karton retimde hedef, en dk gramajda enyksek kalnln alnmasdr.
Kalnlk, baslabilirlik ve lenebilirlik iin ner i bir zelliktir,Baskda pliyaj ve keskide salkl bir almann olabilmesi iinkalnln hem ayn tabaka da, nemde balya iinde ard arda gelentabakalarda homojen olmas istenir,
15-STFNS
Kartonun eilmeye kar gsterdii diren olarak tanmlanan stifniskutuluk kartonun en nemli zelliidir. te bu zellik btn kutulukkarton reticilerinin en iyisine ulamay hedefledikleri bir kalitekriteridir.
Kartonun su yolundaki (boy) stifnis deeri, tersindeki (en) stifnisdeerinden byktr ve karton makinasmm yapsna gre boy/enstifnis oran makinadan makinaya yaklak olarak 1.8-4.0 arasnda
deimektedir,
Stifnis br kutunun dizayn srasnda ncelikle belirlenmesi gerkenbr zelliktir. indeki rnn cins, byklk ve ekline bal olarakistenilen kutu salamln verecek ykseklikte bir stifnis deeribelirlenmelidir,
Tabii burada, yukarda belirtildii gibi kartonun su yolu ve boy/enstifnis oranlar dikkate alnmaldr.
Bu belirleme sonucuna gre, ayn tr kartonlar iinde bu stfnisinalnabildii en dk gramajl karton, kullanc iin en ekonomikkarton olmaktadr. Dolaysyla eitli firmalarn kartonlarnnkarlatrlmas gramaj deil, stifnis baz alnarak yaplmaldr,
Stifnis, kullanlabilirlik iin nemli bir zelliktedir. Hzl dolum tesis-lerinde homojen br stifnis (piliyaj stifnisi) stenir,
91
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
4/20
Yine kullanlabilirlik zellikleri iinde, son kullanc andaki nak-liyeye daynkllk, marketlerde kutudan alnabilen salkl rafykseklii ve tketicinin iindeki rn tketinceye kadar kutudanbekledii salamlk bu stifnis zellii tarafndan salanmaktadr.
16-RUTUBET
Dier taraftan karton rutubetinin fazla olmas baslabilirlikzelliimde etkileyebilmektedir. Karton rutubetinin fazla olmasbask mrekkebinin hem fiziksel, hemde kimyasal kurumasngeciktirdi inden baskda kuruma sorunlarna yol aabilir.
17-YZEY pH DEER
Kartonun 105 C scaklkta ku rutulmasyla tesbit edilir. Karton Karton yzeyin in pH deeri 4,5 stnde olmaldr,rutubeti, kartonun baslabilirlik, ilenebilirlik ve hatta kullamlablirlikzelliklerini etkilemektedir.
Karton hidrofil bir malzemedir ve rutubeti kendisininkinden yksekbir ortama girdiinde rutubet almaya, tersi durumda ise rutubet
vermeye eilimlidir,
Dolaysyla ncelikle karton rutubeti evre rutubetiyle dengedeolmaldr. Eer bu denge yoksa kartonla evre arasnda rutubetdengeleninceye kadar rutubet al verii olmakta, buda kartonda dzduruu etkilemekte, onun baslabilirliini ve ilenebilirliini engel-leyen ondlasyon ve kvrlma sorunlarna yol aabilmektedirDolaysyla kartonun depolanmas, baslmas ve ilenmesininklimatize edilmi, yani rutubeti karton rutubetiyle dengede bulunanmahallerde yaplmas uygundur.
Karton rutubetinin yksekliide, dklde sorunlara yolaabilmektedir.
Karton rutubeti dtke gevrekleir ve krlganl artar, Budazellikle yksek gramajlarda ilenebilirlik zelliinden olan pilyajyaplabilirlii menfi ynde etkiler ve piliyajlardaki atlama eiliminiarttrr,
Karton rutubetin in fazla olmas ise ncelikle stifnisi drecei indolumda sorunlar yapabilir, transport ve rafta kutular bozulabilir,Kullanlabilirlik olumsuz etkilenir. (ekil - 6 - Rutubet-Stifnis ilikisi)
Tablo - 1 - karton Rutubeti ve evre Klimas
ETL KAYNAKLARA GRE KARTON RUTUBET VE EVREKLMASI
KAYNAK
DIN S3102 ve ISO 187 TestLaboratuvarlar
Verband wllpppa und Kr-to nag en e, V. (WK)
Steyrmuh Katlk Okulu Yay n
J, Kotte'ye gre ABD da Mat-baa Klimas
W. Hass e gore bask veinsan sal iin
Finnbard-FinscherFaltschachtelkarton
Casey a gore
Institut Kir Rationalisierung mder DruCkindustre e V
(Elektronik higrometre ile)
H Ullrich -BASF e gore Ofsetbask iin
Kartonsan a gore
KARTON
Rutubet
8.5
7-8 9-11
7-9
45=60 50-65
8
E V R E
Scaklk
23
15-20
23
20 20
5 2 - 6 2400
gr/m2lye ka,
20 C 20 QC
18-22
18-23
Rutubet
50
50-80
55*60
55
55-65
40 60
400 gr/m2
zeri
50-55
50-60
Yzey pH deeri kartonun baslabilirlik zelliini etkilemektedir. pHdeerinin 4,5 altna dmesi bask mrekkebinin kuruma sresiniuzatr, Arka verme sorununu arttrr. Bask plakasnn abukanmasna yol aar.
pH deerinin ok yksek olmas, yeterli dayankll olmayan baskmrekkeplerini bozar. Oksdatif kuruyan keten ya ve benzerlerininsabunlamasylaTack problemleri oluur,
18-COBB-DEER
Karton yzeyinin suya kar gsterdii direncin veya suyu kabulnnbir lsdr veya dier bir deyile kartonun tutkallanma derecesidir
ve kartonun baslabilirlik ve ilenebilirlik zelliklerini etkilemektedir.
Ofset bask tekniinde ana komponent olarak bask mrekkebiyannda suda kullanlr. Karton yzeyinin mrekkep almayacakksmlarna su tatbik edilir, Kullanlan bu su karton yzeyi tarafndankontroll olarak alnmaldr. Aksi takdirde fazla alnmas durumundaeitli bask sorunlarna yol aabilmektedir.
Kartonun yapabilirliide Cobb-Deerinden etkilenmektedir. Hemyan yaptrmada, hemde dolumda kullanlan yaptrclar genel-likle PVA bazl dispersiyon tutkallardr. Bu tutkallarn yaptrmaetkilerinin olumas iin yaklak %5 civarlarnda olan suieriklerinin belirli br sre iide karton yzeyleri tarafndan emilmesigerekm ektedir. Buda kartonun su emiciliiyle, yani Cobb-Deeri ilekontrol altnda tutulmaktadr.
19= PLYAJ YAPILABLRLK
Kartonun ilenebilirliini etkileyen bir zelliktir. Esas olarak kartonyzey mukavemetinden etkilenen bu zellik ayn zamanda karton-dan hem ayn tabakada hemde arti arda gelen karton tabakalarndahomojen bir kalnlk istemektedir,
20- KAT BALANMA MUKAVEMET
Kat balanma mukavemeti, kartonun baslbilriii ve lenebilirliinietkileyen bir zelliktir
Kartonun ok katl olmas dolaysyla btn katlarn birbirine yibalanm olmas gereklidir, Fakat zellikle st katn balanmamukavemeti (Yzey mukavemeti) ok nemlidir, nk, ofset
baskda ok viskoz olan bask mrekkebi bask hznnda artmasylakarton yzeyine Z-Ekseni ynnde bir kuvvet uygulamaktadr, Kar-ton yzeyinin, uygulanan bu ekme kuvvetini karlamas, kabarmayapmamas gerekmektedir.
st kat kadar olmasada yinede yapma sonu kutu salamlnetkileyecei in alt kat balanma mukavemetide nemlidir.
21- DZ DURU
Kartonun dz duruu, onun baslabilrliini ve ilenebilirliini et-kileyen bir zelliktir. Dz durutan kartonun st veya alt kata dorudnmemesi ve ondlasyonsuz olmas yani tam dz durmasanlalmaktadr.
Gnmzde artk bask, keski ve yaptrma makinalarnn hzlarnngittike artmas dikkatleri bu zell ik zerinde daha fazla
- 98-
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
5/20
toplamaktadr. Dier taraftan karton retim ve ambalajnda yaplaniyiletirmelerle daha iyi bir dz duru hedeflenmektedir,
Rutubet konusunda bahsedildii gibi kartonun arka yztutkallanmas ve polietilen irink ambalaj uygulamas dz duruamacyla yaplan uygulamalardandn
evre klimasnn kontrol altnda bulundurulmad durumlarda
souk depolardan alnan karton balyalarnn daha scak olan basksalonuna getirildikten sonra baskya alnmadan nce ambalajlolarak en az 24 saat mddetle bekletilmesi uygun olmaktadr. Bubekletme srasnda karton evre scaklyla dengeye girdiindekartonun kenarlarnda ondlasyona sebep olan su younlamasengellenmektedir.
Karton paletlerinin genellikle irink naylondan oluan koruyucurtleri almakszm tavsiya edilen artlandrma sresi Tablo - 2 -'deverilmektedir.
Tablo -2- paletlerin tavsiye edilen artlandrma sresi
PALETLERN TAVSYE EDLEN ARTLANDIRMA SRES(SAAT)
Palethacmi
m 3
0.2
0.4
0.6
1.0
2.0
ve D Ortam Arasndaki Scaklk Fark (C)
5 7.5 10 15 20 25 30 35
4
7
9
12
13
7
12
15
18
19
3
17
20
23
24
15
26
31
33
35
21
36
42
46
49
28
41
5 5
83
66
41
64
76
84
90
62
92
10 6
11 5
12 3
Kaynak ; BASF Seminer Notlar22^ TOZLAMA
Bask srasnda, apak yaparak bask kalitesinin bozulmasna,ayrca kalp ve kauuun ykama sklklarnn artmasna vedolaysylada duru srelerinin artmasna yol amas sebebiylekartondaki tozun mmkn olan en az miktarda olmas stenmektedir,
Rekabetin artmas, rantabilitenin zaman kullanmyla edeertutulmas ve tketicinin srekli daha iyiyi istemesi tozlamakonusu nu kartonun en nemli zelliklerinden birisi yapmtr.
Kartondan kaynaklanan 3 trl tozlama olabilmektedir.
1-) Kue tozlamas
2-) Alt kat tozlamas
3-) Kenar kesim tozlar
Ayrca evre tozlarda zerine zenle durulmas gereken hususlar-dan birisidir,
23- PERDAH
Pedah olarak isimlendirilen kartonun yzey dzgnl kartonunbaslablirliini etkilemekte ve perdah iyiletike yeterli rtclk iingerekli bask mrekkebi ihtiyac azalmakta ve bask kalitesiiyilemekte, bask parlakl artmaktadr (ekil 7),
24- BEYAZLIK
Karton yzeyinin beyaz olmas basky daha iyi gstermesiasndan nemlidir. Ayrca kartonun albenisini arttran bir zelliktir.
25- PARLAKLIK
Karton parlakl, kartonun baslabilirliini etkilemektedir, Tam lineer
bir iliki olmamasna ramen genel olarak karton parlakl arttka,bask parlaklda artmaktadr.
26- BA8LABLRLK
Kartonun baskya uygunluu ve bask kalitesiyle ilgili btnzellikleri iermektedir.
Kat balanma mukavemeti konusunda bahsedildii gibi ofset baskkartondan ok iyi br yzey mukavemeti talep etmektedir,
Kartonun baslabilirlii iin ilk art olan yzey mukavemeti ve dierbaslabilirlik zellikleri pratikteki uygulamann birer simulasyonu olanIGT ve Prfbau cihazlaryla llebilmektedir.
Bu cihazlardan, daha yaygn kullanm olan IGT cihazyla yaplabilenbaslabilirlik testleri aada verilmitir.
- Kuru Yolunma Mukavemet Testi
- Ya Yolunma Mukavemet Testi
- Ofset testi
- Bask Mrekkebi rtme Noktas Tayini
- Bask Parlakl
- Perdah
- Laklanabilirlik
- Mrekkep Emi Testi
Bask Mrekkebi Kuruma Sresi Tayini
27= BASKI
Resim, ekil veya yaz gibi belirli br orjinalin eitli malzemelerzerine kopyalarnn karlmasdr.
eitli amalarla uyuglanan 3 temel bask yntemi vardr.
I-) RELIEF BASKI YNTEM (Tipo bask, Flekso Bask)
II-) TFDRUK BASKI YNTEM
III-) OFSET BASKI YNTEM
ekil 8; Temel Bask Yntemleri
Bu temel bask yntemlerinden ok farkllk gsteren, bunlara gredaha az olup zel amalarla kullanlan dier bir bask yontemideELEK BASKI veya SERGRAF denilen bask yntemidir.
Aadaki tabloda bu bask yntemlerinin dnyadaki dalm veril-mektedir
temel bask yntemi ncelikle kalplarnn (klie) birbirinden farklolmasyla ayrlr.
99-
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
6/20
Tablo -3- Uygulanan bask yntemlerinin dnyadaki dalm
UYGULANAN BASKI YNTEMLERNN DNYADAK DAILIMI
Bask Yntemi
Ofset
TifdrukTipo Bask
Flekso Bask
Elk Bask
1990
61
1411
10
4
1994
63
138
12
4
Kaynak : BASF Seminer Notlar
28- RELEF BASKI YNTEM
Relief baskda, bask kalb br stampaya benzetilebilir. Kalbnyksek yerleri bask mrekkebini alr ve direkt olarak bask yaplacakmalzemeye transfer eder, Bu baskda zemin motifler dzgn olarakbaslr, Karakteristik olarak kuvvetli, mrekkeple doymu resimler
elde edilir, Fakat, nce tram ve detay noktalar alnamaz, ayrcadegrade motiflerin alnmasda mmkn deildir, ndirek relief baskyntemi se ofset baskya benzerlii dolaysyla kuru ofset olaraknitelendirilmektedir,
29- TFDRUK BASKI YNTEM
Tifdruk baskda, bask kalbnn ukur yerleri bask mrekkebini alr,Bufadada yine bask mrekkebi daha sonra kalptan direkt olarakbask yaplacak malzemeye transfer olur. Tifdruk baskda her trmotif ok detayl ve canl loiarak alnabilmektedir, Fakat ok iyi birbask yzeyi gerektirir ve kalp imalini ok pahal olmas dolaysylaancak byk tiraj olan lerde uyuglanmaktadr,
30- OFSET BASKI YNTEM
Ofset baskda ise, bask kalbnn baslacak ve baslmayacakksmlar ayn seviyede yanyana bulunmaktadr, Ofset baskdabask mrekkebi nce kalp tarafndan alnr ve daha sonra blanket
vastasyla baslacak malzemeye transfer edilir. Yani indirekt birbask yntemidir, Ofset baskda Tifdruk kadar olmasada yinede okiyi bir bask kalitesi elde edilir, buna karlk Tifdurk kadar ok hassasbir bask yzeyi gerektirmektedir, Kartonda ofset baskuygulamasnn tercih edilmesinde bu zelliin etkisi oldukabyktr. Karton artk gnmzde genellikle ofset bask yntemiylebaslmaktadr,
32- KALIP KAZAMI
Kalp kazan, kalbn zerinde bulunduu silindirdir. Kalp altnakarton tabakalarnn konulmasyla onun belirli bir apa getirilmesisalanr, Konulan karton tabakalarnn kalnl ne kadar fazla isebaslan tabakadaki bask boyu o kadar ksa veya ne kadar az isebask boyu o kadar uzun olmaktadr,
33- BLANKET KAZANI
Blanket kazan, bask mrekkebini karton yzeyine transfer edenkauuun zerinde bulunduu silindirdir.
^Basky gerekletiren, yani mrekkebin kartona transferinisalayan kauuun yaps son derece nemlidir,
34- BASKI KAZANI
Bask kazan, kartonu alan ve belirli bir basnla blakent kazannatemasn ve baslmasn saladktan sonra k kazanma verensilindirdir,
35= RUTUBETLENDRME TERTBATI
Rutubetlendirme Tertibat, Bask kalbnn mrekkep almadan ncerutubetlenmesini salar. Hazneden alnan rutubetlendirme maddesi(su ve dier katk maddeleri) valslerden oluan bir sistemle btnmakina eninde dzgn bir ekilde datlr ve bask kalb zerineaktarlr,
Rutubetlendirme, kalp zerinde bulunan mrekkep alacak yerlerinsmrlanmas amacyla dn ynnde mrekkeplendirme nceyaplr,
36= MREKKEPLANDRME TERTBATI
Mrekkeplendirme Tertibat, rutubetlenmi olan bask kalbna baskmrekkebini veren bir tertibattr. Mrekkep haznesinden almanmrekkep, zerinde makine eni boyunca belirli aralklarla mrekkepayar vidalar olan bir tertibatla br elik vals zerinden ok valsli birsisteme.iletilir, Vals sistemi sentetik kapl syrclar ve lastik kapl
valslerden olumaktadr. ok valsli sistem, bask kalbnn srekliolarak dzgn bir ekilde mrekkeplendirilmesi iin gereklidepolamay salamaktadr,
37- OFSET BASKI MREKKEPLER
Ofset bask teknii, su le yan birbirlerine karmama prensibinedayanr. Ofset bask kalb zerinde baslacak ve baslmayacakyzeyler ayn seviyede bulunurlar, Baslacak yerler suyu iterler,faklat bask mrekkebini alrlar. Buna karlk, bask yaplmayacak
yerler ise su sever olarak hazrlanmtr ve suyla temas halinde suyukabul ed erken, bask mrekkebini iterler.
Ofset bask kalplar a hassas olarak kaplanm metalplakalardr. Bask motifinin montajdan bask kalbna transferifotokimyasai yolla ve her renk in ayr ayr yaplmaktadr.
31- OFSET BASKI MAKNASININ ANA NTELER
Tahrik, Besleme ve Alma niteleri, Kalp kazan, Blanket kazan,Bask kazan, Mrekkeplendirme Tertibat ve RutubetlendirmeTertibat bir bask makinasnn ana nitelerini oluturmaktadr, Karton, blanket kazan ve bask kazan arasndan geerekbaslmaktadr.
ekil 9 : Ofset Bask Makinas Ana niteleri
Bask mrekkebi, herhangi bir motifin, resmin, sekin veya yaznnbask malzemesine aktarlmasn salayan bir maddedir ve renk
veren maddelerin bir balayc (vernik) sistemi ierisindekidalmyla olumaktadr,
Bask mrekkebi kompozisyonu, teknolojik gelimelerin yarattsistemlerin herbiri iin deiik trde, kullanlan bask yzeyinincinsine ve baslan mrekkep filminden aranlan zelliklere gredeimektedir.
38- OFSET BASKI MREKKEPLER VE KUE ZELTS
karton yzeyine tatbik edilen bask mrekkebi ve kue zeltisiarasnda yap bakmndan benzerlikler vardr. En nemli fark isezc olarak kue zeltisinde su kullanlmasna ramen, baskmrekkebinde mineral yalar kullanlmasdr.
Tablo 4- Kue zeltisi ve Ofset Bask Mrekkepleri
- 100-
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
7/20
KUE ZELTS VE BASKI MREKKEPLERNNKARILATIRILMASI
KUE ZELTS
Beyaz Pigment
Polimer Dispersiyon
Cobinder
Su
BASKI MREKKEB
Renkli Pigment
Reine (Kolofan-/Fenol)
Keten ya, Alkyd Reinesi
Mineral Yalar
Kolloidal Sistemler
39- OFSET BASKI MREKKEPLERNN ZELLKLER
Bask mrekkeplerinin nemli zellikleri aada verilmitir,
1-) Konsantrasyon
2-) Ak zellii (Tksotrop)3-) Yapkanlk (Tack)4-) rtclk5-) Kuruma kaabiliyeti, kuruma sresi6-) Ounma mukavemeti7-) Ik, Deterjan vb, haslk
Bask mrekkebinin zellikleri, baslacak malzemeye gre tayinedilir, Bask mrekkebi bask yntemi ve kat in uygun olmaldr,
41 - BOYAR MADDELER (Pigment veya renk maddeleri)
Boyar maddelerin grevi, baslan motifin karton zerinde grnrolmasn salamak, renk tonunu vermektir.
Boyar maddeler mrekkebe rengini vermesinin yannda, baslanmrekkep filminin transparen veya opak oluunu, k ve kimyasal
maddelere dayankllk derecesini tayin eder.
Kimyasal yaplarna gre pigmentlerin renk iddetleri, nanslar vedayankllk zellikleri deimektedir. Bu nedenle, mrekkep hangiama iin yaplacaksa o amaca uygun pigment seilmesi gerekir.rnein deterjan kutular basksnn yaplaca bir mrekkep iink ve deterjan hasl ok iyi olan pigmentlerin kullanlmas gerek-lidir,
Siyah, Mavi, Krmz ve San olmak zere 4 temel renk vardr. Bu 4temel renkle yaplan karmlarla stenilen renk tonuna eriilebilmek-tedir.
Bu renkler iin kullanlan nemli pigmentler;
Cyan-Mavi iinMagenta-Krmz inSar iinSiyah iin
42* BALAYICILAR
: Phtalocyann; Rubin 4BCalciumlack (rn, Litholrubn): Diarylid sars: Karbon siyah
Bask M rekkeb inin aki s zellikleri (reolojisi) scakla son derece Balaycilarm gr evi, boyar madde leri baslabilir hale getirmektir.baldr Ba layc lar, boyar maddelerin etrafn sararak, onun bask prosesi
srasnda mrekkep haznesinden karton yzeyine nakledilmesini vei -, u , . , u- i. ,,-u- _,,_ o r a d a t e s b i t o l m a s n s a l a r ,Bask srasnda, bask mrekkebi suyu belli bir oranda bnyesinekabul ederek bir mrekkep=su emlsiyon dengesi oluturur, Bu dengenin kurulmas ok enmlidir, Aksi takkdirde eitli bask 4 3 " H L M O L U 9 ' U R A N R E I N E L E Rproblem leri ortaya kabilmektedir,
Pigmentlerin birbirlerine ve kartona tutunmasn salar, baskparlakln verirler,40- OFSET BASKI MREKKEPLERNN YAPISI
Ofset bask mrekkepleri genel olarak aadaki tabloda verildiigibi 3 ana komponentten olumaktadr.
Tablo 5; Ofset Bak Mrekkeplerinin Genel Yaps
OFSET BASKI MREKKEPLERNN GENEL YAPISI
!-) BOYAR MADDELER (Pigmentler veya Renk Maddeleri)
II-) BALAYICILAR
1-) Film Oluturan reineler
a) Sert Reineler
b-) Yumuak Reineler
2-) zc maddeler
a-) Kurumayan yalar (Mineral yalar)
b-) Kuruyan yalar
II-) KATKI MADDELER
a=) Sert Reineler
Kue zelticilerindeki balayclarn (Binder) fonksiyonunugrmektedirler, Daha nceleri yalnz bana kullanlan kolofanreinesi bugn genellikle modifiye ekliyle kullanlmaktadr,
- Phenol reinesi (Kolofan modifiye)
- Maleinat reinesi (Kolofan modifiye)
- Kolofan esteri
- Bunlarn yannda hidrokarbon reineleri ve cyclokauukkullanlmaktadr,
b) Yumuak Reineler
Bask mrekkeplerindeki yumuak reineler, kue zeltilerindeki ebalayclann'(Cobinder) fonksiyonunu grmektedirler, Bunlar baskmrekkebinin reolojisini etkiler ve emilme hzn kontrol ederler, okeskiden beri kullanlan keten ya ve eitli Alkyd reinelerindenolumaktadrlar,
44= ZC MADDELER
Pigmentlerin mrekkep nitesinden kalba ve blankete, oradandakarton yzeyine transportunu salarlar,
a-) Kurumayan Yalar
Bu yalar genellikle eitli mineraller ya fonksiyonlarndan-olu-
10 1
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
8/20
maktadr, Bunlar bask srasnda karton iine emilerek, mrekkebinhzl bir ekilde ekilmesini ve bylece yksek hzda baskyaplmasn mmkn klar,
b-) Kuruyan Yalar
Bunlar tamamen veya ksmen okside olabilen yalardr ve bitkisel
orjinlidir, Keten ya, Hint ya, Soya ya v,b,
45- KATKI MADDELER
Genel olarak kurutma yardmc maddeleri, konsantrasyon ayarlaycpastalar, bask mrekkebinin yapkanln (tack) ayarlayc veounma mukavemetini arttrc vakslar ve kabuklanmay nleyiciler
v.b, maddelerdir.
En nemlileri, kurutmay hzlandrc katalizatrlerden meydanagelen sigatifler ve kurutma pastalardr, Bunlar kalay, mangan,kobalt, kurun gibi ar metallerin tuzlarndan meydana gelirler veoksidatif kurumay hzlandrarak nihai kurumay ve iyi bir ounmamukavemeti alnmasn salarlar.
Bunlar gerektiinde matbaac tarafndan baskdan ncedemrekkebe lave edilebilir.
46^ OFSET BASKI MREKKEPLERNN KURUMASI
Ofset bask mrekkeplerinin kurumas genel olarak ekil 10 veTablo 6jda grld gibidir.
Tablo -6- Ofset Bask Mrekkeplerinin Kuruma ekilleri
OFSET BASKI MREKKEPLERNN KURUMA EKLLER(GENEL)
1-) Fiziksel Kuruma
a-)b-)
2-) Kimyasal
a-)b-)
PenetrasyonEvaprasyon
Kuruma
OksidasyonRadyasyon
(Balayclarn polimmerizasyonu)(UV-Ik veya IR-Ik altnda zelkatalizrlerle polimerizasyon)
47- FZKSEL KURUMA
Bobin ofsette genel, tabaka ofsette ise arlkl olarak emiciliiyksek katlarda gerekleen kuruma eklidir.
a-) Penetrasyon
Penetrasyonla kurumada bask mrekkebinin sv faz (Balayc)byk bir oranda karton yzeyi tarafndan emilir ve Kat-BaskMrekkebi ba oluur. Balaycnn bir ksm ise pigment tanecikterini bir arada tutmak zere yzeydeki bask mrekkebi keki iindekalr.
b-) Evaporasyon
Bobin Ofset bask mrekkeplerinin kurumas kuenin kurumasna
benzer. Bobin ofsette yalnz mineral yalar (kurumayan yalar)kullanlr. Bunlar yksek scaklk kurutucularnda buharlatrlr vegen kazanlr.
48-KMYASAL KURUMA
Folyo basksnda genel, Tabaka ofsette ise arlkl olarak yzeyikapal kue katlarda gerekleen kuruma eklidir.
a=) Oksidasyon
ksdasyonla kuruma, bask mrekkebi balaycsnn kuruyanyalardan oluan ksmnn, havadaki oksijenle polimerize olmasylager ekl emektedir . Y ani mrekkeb in yap s nda b ul unankatalizrlerin cins ve miktarna bal olarak mrekkebin kurumasresi ayarlanabilir,
b-) Radyasyon
Bu kuruma eklinde, bask mrekkebinin balayc madde sistemi,bask mrekkebinde bulunan zel katalizatrer vastasyla UV-Ikaltnda hemen sertleir.
49- KARTONDA BASKI MREKKEBNN KURUMASI
Tabaka Ofsetle genellikle hem fiziksel kuruma, hemde kimyasalkuruma olmaktadr, Bunlar kuruma prosesinin birbirlerini takip edenkademeleri eklinde yrmektedir. Kartona yaplan ofset baskda buekilde kurumaktadr.
50- KADEME KURUMA (Penetrasyonla Fiziksel Kuruma)
Basknn 1. kademesi nce bask srasnda mineral yalarn kartontarafndan emilmesiyle gerekleir. Bask mrekkebi filmi, kartonson bask nitesini tkettikten sonra, bir sonraki kartonun arkayzne bulamayacak ekilde (arka verme) sertlemi olmaldr.
51- KADEME KURUMA (ksdasyonla Kimyasal Kuruma)
Daha sonraki nihai kuruma ise keten ya veya yerine kullanlandier yalarn oksidasyonuyla bask prosesi sonras balya iinde dedevam etmektedir. Bylece bask mrekkebinde nihai sertlie, is-tenilen ounma mukavemetine eriilmektedir.
52 ETL KAITLARDA OFSET BASKI MREKKEPLERNNKURUMA KARAKTERSTKLER
Ofset ok eitli malzemenin baslmasna zin veren bir baskyntemidir. Bu eit yelpazesi, tutkallanmam ekstra emici kattanalminyum veya sentetik folyoya kadar uzanmaktadr. Dolaysylamatbaacnn, salkl bir bask yapabilmesi in bask mrekkebininseiminde, baslacak malzemenin cins ve zelliklerini dikkate almasgerekmektedir.
Tablo -7- ; eitli Katlarda Bask Mrekkebini Kurumas
ETL KAITLARDA BASKI MREKKEB KURUMA
KARAKTERST
Kat Cinsi
Gazete Kad, KurutmaKad
Tabii Kat, Ofset Kad
Chromoersatzkarton
Satinajl Dergi Kad
Kue Kat
Dkm Kue Kat, Karton
Pergament ve TransparenKat
Metal Folyo, Metalik Kat
KimyasalKuruma %
0
2 0 - 3 0
20 -40
30 -50
50 -70
60 -80
7 0 - 9 0
100
FizikselKuruma %
100
70 -80
60 - 80
50 -70
30 -50
2 0 - 4 0
1 0 - 3 0
0
- 103 -
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
9/20
Kaynak ; W, Walenski
53- OFSET BASK RUTUBETLENDRME MADDES (Hazne Suyu)
Yukarda bahsedildii gibi Ofset Bask yntemi yala suyun birbirinekarmama prensibine dayanmaktadr, Buna karl k basksrasnda su belli bir oranda bask mrekkebi iinde emlsye olarak
bir mrekkep-su dengesi meydana gelmektedir,
Dolaysyla Ofset Basknn ana kompomentlerinden biri olan vepratikte ksaca "HAZNE SUYU" denilen rutubetlendirme maddesininterkibi ve zellikleri ok nemlidir,
Hazne suyu esas olarak sudan olumaktadr, Hazne suyu basksrasnda mmkn olduunca az verilmelidir, nk basknndurumuna ve renk saysna gre kartonun rutubeti %1-2 artabilir. Burutubet artda perdah bozabilecei gibi mrekkep kurumasndaengelleyebilmektedir.
54^ HAZNE SUYUNUN YZEY GERLM
Suyun yzey geriliminin drlebilmesi halinde, kalp yzeyi
zerinde daha ince bir film tabakasylada homojen bir dalmsalanabilmekte ve daha az bir suyla bask yaplabilmektedir, Buamala hazne suyuna % 12-15 orannda ispropilalkolkatlmaktadr.
55* HAZNE SUYUNUN SERTL
Hazne suyunun sertlii 10 dH Alman derecesini gememelidir, Susertliini yksek olmas, hazne suyu borularnda ve merdaneyzeylerinde kire ta oluumuna, yzey geriliminin artmasna vemrekkep-su dengesinin bozulmasna yol amas dolaysyla tongibi bask sorunlar meydana gelebilmektedir,
58= HAZNE SUYUNUN pH DERECES
Hazne suyu, pH'nn srekli olarak 5-6 arasnda kalmasn salamakiin fosforik asit ve sitrik asit gibi bir tamponuda htiva etmelidir,
Bu pH aral, su ve mrekkep dengesinin abuk olumasnsalamaktadr. Bu pH deeri deerinin altnda bask mrekkebininkurumasda yavalamaktadr. Bu pH deerinin stnde ise, oksidatifkuruyan balayclarn sabunlamasyla Tack problemlerininmeydana gelmekte, ayrca suyun yzey gerilimini artmasyla kalbnslanabilirlii glemektedir,
Dolaysyla btn bunlar arasndaki uzlamayla hazne suyunun pHdeeri pratikte 5.5 civarnda tutulmas gerekmektedir.
57- HAZNE SUYUNUN DER KATKI MADDELER
Ayrca hazne suyuna, bask kalb iin koruyucu maddeler ve yosun ve bakteri geliimini nleyici maddelerde katlmaktadr.
58- HAZNE SUYUNUN SICAKLII
Piliyaj yaplp yaptrlan bo kutularn dolum iin sevk edilmesigenellikle yassltlm halde ve d koliler inde yaplmaktadr.Dolaysyla piliyajlarn 180Tk katlamalara dayankl olmas,patlamamas gerekmektedir,
Piliyaj oluunun seimi, kullanlacak oluun derinlik ve geniliininbelirlenmesi eklinde yaplmaktadr, Piliyaj seiminde genel olarak
(ekil 12);
a-) Piliyaj oluunun derinlii, karton kalnlna eit veya ondan azolmaldr.
b-) Piliyaj oluunun genilii ise karton kalnlnn 1,5 misline piliyajba kalnlnn eklenmesiyle bulunur:
Fakat bulunan bu baz genilik/kartonun piliyaj yaplabilirliine balolarak msaade edilen emniyetli sahaya kadar arttrlabilir.
60- YAPITIRMA
Basks ve piliyaj yaplm kartonun kutu haline gelebilmesi iin enaz br kenarnn yaptrlmas gerekmektedir.
61- YAPITIRMA PROSESNN KADEMELER
Yaptrma prosesinin kademeleri ekil 13pde verilmitir.
eklin st ksmnda proses kademeleri yaptrma makinasasndan ele alnmtr. Tutkaln tatbiki, eklenecek paralarnbirletirilmesi ve presleme aktif proses kademeleri olarak, aradkiak ve kapal bekleme sreleri ve yaptrma makinasm terkettiktensonra tekrar kullanma girmeden nceki depolama sreleri pasifproses kademeleri olarak ifade edilmektedir.
eklin alt ksmnda ise yaptrmada, tutkal asndan nemli bazolaylar formle edilmitir. Tutkaln hazrlanmas, kurumas,balanmas, Ya yapma sresi, tutkaln tatbik edilmesinden sonra
iinde ya yapmann mmkn olduu bir zaman araldr.
Ya yapmann sresi, tatbik edilen tutkaln cinsine, tatbikmiktarna, yapma yzeylerinin zelliine, pres basncna ve hariciartlara baldr. Ya yapmann yapma prosesi iinde sonaermesi uygundur. Kuruma sresi, akkan tutkal tabakasnn katduruma getii sredir. Kuruma sresinin tutkal tatbiki ilebalamasna karlk, balanma sresi yapacak ksmlarnbirletirilmesinden sonra, kullanm amacna uygun yapmamukavemetine eriinceye kadar geen sredir.
62- TUTKAL VE YAPIACAK KISIMLAR ARASINDAKETKLEMLER
Yukarda ad geen alt proses kademesi esnasnda tutkal veyapacak ksmlar arasnda (Kartonun n ve arka taraf) iki nemlietkileim meydan gelir, "Islanma" ve "Penetrasyon" (ekil 14).
63- ISLANMA
Bask mrekkebi zelliklerinde bahsedildii gibi bask kalitesindescakln nemi byktr. Matbaac bask makinasm hazne suyu
vastasyla soutur. Bu amala modern makinalarda hazne suyuscakl 6-12 C arasnda tutulmaldr, Bu suretle ykselen yzeygerilimi alkolle dengelenmektedir. Scakln drlmesi aynzamanda alkoln buharlamasn ve bakteri gel imesiniazaltmaktadr.
59- KESK VE PLYAJ
Tabaka halinde basks yaplan kartonun kutu haline gelebilmesi iindaha sonra kutu almlarnn kesilmesi ve katlanacak yerlerininpillyajnn yaplmas gerekmektedir. Bu iki lem ayn proseskademesinde ayn anda gerekletirilmektedir (ekil 11).
Islanma, yapacak yzeyler ve yapkan tabakas arasndaki "Adhezyon" denilen yzey tutumunu salar. Islanma baarl biryapma iin gerekli fakat yeterli bir art deildir.
Islanma ncelikle "Tatbik" ve "Birletirme" proses kademelerindemeydana gelir, Ak ve kapal bekeleme, presleme ve muhtemeldepolama sreleri iinde slanma olay devam eder. Ak ve kapalbekleme sreleri esnasnda hereyden nce genileme ve kaplarkuvvetler, kontak yzeylerinin artmasn salar, Preslemede ise, dkuvveteler yardmyla ve bunun sebep olduu tutkal tabakasnnekil deitirmesiyle ilave kontak yzeyleri retilir.
- 103-
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
10/20
64- P E N E T R A S Y O N
kinci nemli etkileim, tutkaln dispersiyon maddesinin (genelolarak su) tutkal filminden kartona penetrasyondur,
Suyun dispersiyon tutkaldan kartona penetrasyonuyla kural olarakdisperge olmu tanecikler kartonun gzeneklerine giremedii iintutkaln kuru maddesi ve bunun sonucu olarakta viskozitesi ykselir,
yapkanl artar ve yaptrma efekti meydana gelir,
Penetrasyon hz, tutkaln yzey geriliminede bal olmasnaramen ncelikle viskozteslyle belirlenmektedir. Dispersiyontutkallarn viskoziteleri kuru madde ykselmesiyle kuvvetli olarakartar ve bu yzden de ncelikle karton ve tutkal arasndaki snryzeyin yaknlarnda yksektir,
Pratikte ak bekleme sresi, makina konstrksiyonu, yani retimhzna bal olarak tutkallama tertibat ile katlama istasyonuarasndaki mesafe ile verilmitir, Buda, ak bekleme sresininretim hznn azalmasyla artt anlamna gelmektedir,
Balanma, slanma ve penetrasyon yannda ilave bir olay deil, buiki olayn sonucu olarak tutkal filminin katlamasn ifade etmektedir
Yani balanma sresi, hem slanmann sonucu olan adhezyon,nemde penetrasyonun sonucu olan kohezyonun dardan verilen birdeere erimesinden sonraki proses kademesi "Kapal BeklemeSresi, Presleme ve Depolama Sresi" esnasndaki zaman ifadeeder.
Dispersiyon tutkallarda yapma tabakasnn kalnl daha sonrabalangtakinin takriben yars kadardr,
Karton kutu yaptrma ve dolum makinalarmda dispersiyon tutkallargenellikle tutkal makaralar tarafndan tatbik edilin Yaklak 20 gr/m2
ya, 10 gr/m 2 kuru miktarda tekabl eden 20 m kalnlnda tatbikedil irler, Dispersiyon tutkallarn viskoziteleri tatbik yntemidolaysyla relativ olarak dktr.
65- DSPERSYON TUTKALLARIN ZELLKLER
Dispersiyon tutkallar iki fazl yaptrclardr, faz suda znryaptrc maddelerdir ve ok ince taneli olarak dalm dispergeeklinde bulunur. D faz ise "Su" dur. Bu yzden dispersiyontutkallar suyla seyreltebilirler. Fakat viskoziteleri seyreltmeyle okabuk azalr,
Bir dispersiyon tutkalnn adhezyon zellikleri, yapmas gerekenzemine, kohezyon zellikleri se yapmadan beklenen isteklereuymaldr, Daha polimerizasyon srasnda tane bykl, kurumadde miktar, viskozite ve film zellikleri belirli bir kullanm amacnagre ayarlanr, Bunlardan son uygun ilavelerle daha da modifiyeedilebilirler. Bununlada, ngrlen kullanmasyeri iin alma vemukavemet zelliklerinin optimize edilmeleri mmkn olur.
Tablo -8- Dispersiyon Tutkallarnn nemli zellikleri
DSPERSYON TUTKALLARIN NEML ZELLKLER
- Viskozitesi
- Ak zellikleri
Mekanik Stabilitesi
- Wet - Tack
* Balama Hz
Erol GL
1949 ylnda Polatl'da dodu ilk renimini Polatl'da, ortarenimini stanbul Haydarpaa Lisesi'nde tamamlad, niversiterenimini A,, Fen Fakltesi Jeoloji Blmnde balad, Dahasonra girdii .T. Mhendislik Mimarlk Fakltesi Kimyablmnden 1974 ylnda Kimya Mhendisi olarak mezun oldu.
1979 ylndan beri Kartonsan'da almakta olan Erol GL halenKalite Kontrol eflii'ni yrtmektedir. Evlidir ve Almanca bilmek-tedir,
104-
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
11/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
12/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
13/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
14/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
15/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
16/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
17/20
EKL-12 PLYAJ SEM
PYAJ SEM = Pi liy aj kalnl ka rt onkalnlndan biraz dk tutulmaldr.Oluk Geni lii sPiliyaj b a kalnl+1.5x Ka rto n kalnl
CB = (cx i.5 ) + d
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
18/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
19/20
8/14/2019 Karton - Baski - AKAN KARAPAA
20/20