2015/2016

KAYSERİ GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİ

Kılavuz Kitapçığı

1

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ | 2

015/

2016

ÖNSÖZ Çocuklarla iletişim kurmanın, onların dünyasını paylaşmanın bir yolu olan oyun,

iletişim kurma yollarının en doğal olanı, en sık kullanılanı ve en sağlıklı sonuç verenidir.

Genel olarak oyun; “Belli bir amaca yönelik olan ve olmayan kurallı ya da kuralsız

gerçekleştirilen, fakat her durumda çocuğun isteyerek ve hoşlanarak yer aldığı, fiziksel,

bilişsel, dil, duygusal ve sosyal gelişimini temel alan gerçek hayatın bir parçası ve çocuk için

en etkin öğrenme süreci.” şeklinde ifade edilmektedir.

Oyun; çocuğun kendini tanımasına ve kendini başkalarından ayıran özelliklerinin

bilincine varmasına yardımcı olur. Çocuk, oynarken diğer insanlarla iletişim kurmayı,

paylaşmayı, iş birliği ve yardımlaşmayı, birlikte problemleri çözmeyi öğrenir. Sosyal kuralları

ve etik değerleri oyun yoluyla daha kolay kazanır.

Dünyanın her yerinde, her çağda ve kültürde çocuklar oyun oynamaktadır. Ancak

nesilden nesile aktarılan bu oyunların bir kısmı olduğu gibi oynanırken, bir kısmı birtakım

değişmelere uğramış, diğer bir kısmı ise tamamıyla unutulmuştur. Geçmişten günümüze

ülkemizde bilinip oynanan oyunlar ne yazık ki her geçen gün biraz daha unutulmaktadır.

Unutulmaya yüz tutmuş geleneksel çocuk oyunlarımızı yeniden canlandırmak amacıyla

Şenliklerin düzenlenmesinde görev alarak hayat boyu öğrenmenin geliştirilmesine katkı

sağlayacak herkese şimdiden teşekkür eder, çalışmalarında başarılar dilerim.

Bilal Yılmaz ÇANDIROĞLU

İl Millî Eğitim Müdürü

2

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ 201

5/20

16

GİRİŞ

Çocuklarımız hayatı oynayarak öğrenmektedir. Çocuklarımızın gelişimin de oyunlar;

onlara liderlik, kurallara uyma, paylaşmayı bilme, zamanı verimli kullanma, zihinsel ve

fiziksel beceriler kazanma ve kendi kültürünü tanıma gibi kazanımları sağlayabilmektedir.

Günümüzde çocuklar; köylerinde, mahallelerinde, sokaklarında daha az oynuyorlar.

Kentsel yaşamın olumsuzlukları yanında, bilgisayar oyunları da çocuklara geleneksel

oyunlarımızı unutturmaktadır. Ayrıca hareketsiz yaşam ve sağlıksız beslenme obez çocukların

sayısını hızla arttırmaktadır. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği ile; çocuklarımızın

karakterine uygun fiziksel etkinlikler yapması, paylaşmayı öğrenmesi, oyunla başlayan spor

alışkanlığının kazandırılması hedeflenmiştir.

Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliğinin diğer bir amacı ise, zamanlarının büyük

kısmını bilgisayar ve televizyon başında geçiren çocuklarımıza oyunla başlayan spor

alışkanlığı kazandırmaktır. Nihai hedefimiz ise millî kültürümüzün önemli bir bölümünü

teşkil eden çocuk oyunlarının öğretilmesi ve yaşatılmasıdır. Çocuğun isteyerek, hoşlanarak

yer aldığı, fiziksel, bilişsel, dilsel, duygusal ve sosyal gelişiminin temeli olan oyunlar onları

gerçek hayata da hazırlayacaktır.

İnanıyoruz ki, geleneksel çocuk oyunlarımız geleceğimizin teminatı olan

yavrularımızın hem eğitiminde hem de çocukluk anılarında önemli bir yer tutacaktır.

Bu güzel şenliğin düzenlenmesinde görev alan ve bizimle beraber sorumluk paylaşan

başta Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü olmak üzere şenliklere katkı sağlayan

herkese teşekkür ediyorum.

Okan AKYOL

İl Milli Eğitim Şube Müdürü

3

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ | 2

015/

2016

İÇİNDEKİLER

OYUN NEDİR? .......................................................................................................................... 4 ÇOCUK OYUNLARI VE ÖNEMİ ............................................................................................. 4 GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİ NEDİR? ......................................................... 5 GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİNE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ VE FİRMALARIN KATKISI ....................................... 5 GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİ DÜZENLENMESİNİN GEREKÇELERİ .................................................................................... 6 GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİ YOL HARİTASI ............................................ 6 İRTİBAT KİŞİLERİ .................................................... HATA! YER İŞARETİ TANIMLANMAMIŞ.1

EK-1 BELGESİ ………………………………………………………………….……………....12

4

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ 201

5/20

16

OYUN NEDİR?

Oyun; bireyin zihinsel kapasitesini geliştiren, dış dünyayı kavramasını, içsel duygularını

yansıtmasını sağlayan, bireylerin sosyalleşmesinde önemli rol oynayan araçtır.

ÇOCUK OYUNLARI VE ÖNEMİ

Çocuk oyunları; çocukların zihinsel, bedensel ve sosyal yönden gelişmelerine katkı

sunan oyunlar bütünüdür. Geleneksel çocuk oyunları faaliyeti de bu kapsamda gelenek ve

göreneklerin yeni nesillere aktarılmasını sağlayan kültürel bir etkinliktir.

Bu kapsamda, Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği’nin düzenlenmesi;

Çocukların oyun alanlarını kısıtlayan modern şehir hayatında oynanmayan, unutulan

ve öz kültürümüz olan geleneksel çocuk oyunlarımızı oynayabilmesini,

Yarışma, kazanma ve kaybetme kavramlarının çocuklarımıza en olumlu şekilde

öğreten değerler bütünü olmasını,

Hızla çoğalan nüfusumuzun mutlu, sağlıklı ve bilinçli nesiller olarak geleceğe sağlam

adımlarla yürümesini,

Modern şehir yaşamının çocukların oyun alanlarını kısıtlamasından doğan

olumsuzlukları gidermesine katkı sağlaması,

Çocuklarımıza küçük yaşta spor kültürü ve spor bilinci kazandırması,

Yetişkinlerin de çocuk oyunlarına katılmasıyla kuşaklar arası iletişimin ve paylaşımın

artmasına katkı sağlayacaktır.

5

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ | 2

015/

2016

GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİ NEDİR?

Geleneksel çocuk oyunlarımızın yaşatılması, toplumda bu konuda farkındalık

oluşturulması adına Türkiye genelinde tüm illerde oluşturulacak organizasyon komiteleri

tarafından organize edilerek gerçekleştirilecek şenliktir.

GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİNE SİVİL

TOPLUM KURULUŞLARININ VE FİRMALARIN KATKISI

Geleneksel çocuk oyunlarımızın yaşatılması, toplumda bu konuda farkındalık

oluşturulması adına gerçekleştirilecek şenliklere, sivil toplum kuruluşlarının ve firmaların

katkısının sağlanması, toplumda bu konuda geniş kitlelere ulaşılmasını ve organizasyonun

daha etkin gerçekleştirilmesini sağlayacağı düşünülmektedir.

Bu konuda Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ile Gençlik

ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü iş birliğinde düzenlenecek olan Geleneksel Çocuk

Oyunları Şenliği’nin gerçekleştirilmesinde, Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme

Genel Müdürlüğü ile Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğüne işbirliğinde

15.04.2015 tarihinde imzalanan ve aynı amaca hizmet eden protokolün göz önüne alınarak bu

çalışmaların ildeki organizasyon komitesi tarafından birleştirilerek yürütülmesi

gerekmektedir.

Şenliğin gerçekleştirileceği ildeki organizasyon komitesi, ihtiyaç duyulması

durumunda şenliğe katkı sağlayacağı düşünülen diğer sivil toplum kuruluşları ve firmaları

belirleyerek iş birliği yapabilecektir.

6

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ 201

5/20

16

GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİ

DÜZENLENMESİNİN GEREKÇELERİ

Çocuğun isteyerek, hoşlanarak yer aldığı, fiziksel, bilişsel, dilsel, duygusal ve sosyal

gelişiminin temeli olan, gerçek hayatın bir parçası olması,

Çocuk için etkin bir öğrenme süreci olması,

Çocuklarda özgür düşünme yeteneğinin gelişimini sağlaması,

Çocuklara empati kurmayı, başkalarına saygı göstermeyi, karşılıklı diyaloglarda kendi

sorumluluğunu fark etmeyi, sabırlı olmayı, kurallara uymayı, stresle baş etmeyi,

problem çözmeyi ve liderlik özelliklerini pekiştirmeyi öğretmesi,

Karakter ve kişilik gelişimini, iletişim kurma yeteneklerini olumlu yönde pekiştirmesi,

Çocukların yeni arkadaşlıklar kurmalarına yardımcı olmasıdır.

GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI ŞENLİĞİ YOL HARİTASI

1. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği kılavuzunu, KAYSERİ İl Millî Eğitim Müdürlüğü

Hayat Boyu Öğrenme Şube Müdürlüğü, İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine; İl gençlik

hizmetleri ve spor müdürlüğüne gönderilmesini sağlayacaktır.

2. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği’nin düzenlenmesi için illerde il organizasyon

komitesi oluşturularak şenliklerin gerçekleştirilmesi sağlanacaktır. Organizasyon

komitesinde; vali yardımcısı başkanlığında il millî eğitim müdürü ve hayat boyu

öğrenme bölümünden sorumlu müdür yardımcısı/şube müdürü, gençlik hizmetleri ve

spor il müdürü ve gençlik hizmetleri ve spor şube müdürü, iki beden eğitimi

öğretmeni, iki sınıf öğretmeni ve üç spor uzmanı veya antrenör den oluşturulacaktır. İl

organizasyon komitesi ilçelerde, ilçe organizasyon komitesi oluşturulmasına katkı

sağlayacaktır. İlçe organizasyon komitesi; kaymakam başkanlığında ilçe millî eğitim

7

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ | 2

015/

2016

müdürü ve hayat boyu öğrenme bölümünden sorumlu şube müdürü, gençlik hizmetleri

ve spor ilçe müdürü, iki beden eğitimi öğretmeni, iki sınıf öğretmeninden oluşturulur.

3. İlçe organizasyon komiteleri 13 Kasım 2015 tarihine kadar oluşturulacak; oluşturulan

komisyonların 18 Kasım 2015 tarihine kadar il millî eğitim müdürlüğü Hayat Boyu

Öğrenme Şube Müdürlüğü’ne bildirecektir. İl Gençlik Hizmetleri ve Spor

Müdürlüğü’nde oluşturulan komisyonu, il millî eğitim müdürlüğü Hayat Boyu

Öğrenme Şube Müdürlüğü’ne bildirecektir.

4. Organizasyon komiteleri geleneksel çocuk oyunları şenliğinin yürütülmesiyle ilgili her

türlü iş ve işlemlerden (şenlik tarihinin belirlenmesi, şenlik programının oluşturulması,

ihtiyaç duyulması durumunda şenliğe katkı sunacak sivil toplum kuruluşu ve

firmaların belirlenmesi ve bunun gibi) sorumludur.

5. Organizasyon komiteleri, yapılan tüm çalışmalarında ve basılı materyallerinde “Çocuk

Oyunları Şenliği” ifadesini ve logosunu kullanabilecektir.

6. Organizasyon komiteleri, Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği kapsamında düzenlenen

tüm faaliyetlerin izleme, değerlendirilme ve raporlaştırılmasından sorumludur.

7. Organizasyon komiteleri, şenlik programlarını belirlerken geleneksel çocuk oyunlarını

içeren (mendil kapmaca, yağ satarım bal satarım, tombik, yakan top, kaleli yakan top,

topaç çevirme v.b. gibi oyunları) yarışmalara, çocukların ve yetişkinlerin birbirine

kaynaşmasına katkı sunacak, bu konuda toplumda farkındalık oluşturabilecek farklı

etkinliklere yer verecektir.

8. Şenlik programları kapsamında okullarda isteğe bağlı olarak öğrencilerin el

becerilerinin geliştirilmesi ve eski oyuncakların yeniden canlandırılması amacıyla,

anne, baba, dede ve nineleri ile birlikte oyuncaklar yapılarak okulların belirleyeceği

uygun tarihlerde sergilenmesi sağlanabilir.

8

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ 201

5/20

16

9. Organizasyon komitelerinin, şenlik içinde düzenlenecek yarışmaların takım yarışması

olmasına, yarışmalar sonunda ödül verilmesi durumunda katılımcıların kazanma

hırsını ön plana çıkarmasını engelleyecek maddi değeri düşük ödüllerin verilmesine

özen göstermesi gerekmektedir.

10. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği’ne öncelikle 5. 9. sınıf öğrencileri ve anne-babalar

olmak üzere her yaştan öğrenci ve yetişkinler isteğe bağlı olarak katılabilir.

11. İlçe organizasyon komitesi düzenleyecekleri Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği’nin

programını (oynatılacak oyunlar ve kimlere oynatılacağı, oyunların oynanacağı yerler

ve zamanı gibi bilgileri içerek şekilde) 08 OCAK 2016 tarihine kadar il millî eğitim

müdürlüğü Hayat Boyu Öğrenme Şube Müdürlüğü’ne, bildirecektir.

12. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği, İl organizasyon komitesi tarafından belirlenecek

program kapsamında il finali 13 Mayıs– 03 Haziran 2016 tarihleri arasında

yapılacaktır.

13. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği’nin programı oluşturulurken yukarıda açıklanan

sınıf ve oyunların haricinde diğer sınıfların ve oyunların programa alınmasına il

koordinatörleri karar verecektir. (Örneğin 2. sınıflar arasında yağ satarım bal satarım

oyunu, 3. sınıflar arasında mendil kapmaca, 4. sınıflar arasında tombik ve bunun gibi)

14. Geleneksel çocuk oyunları kurallarının bölgelere göre değişkenlik göstermesi ve genel

olarak kabul görmüş belirli kuralları olmaması nedeniyle İl Organizasyon Komitesi,

oluşturacağı alt komisyon ile şenlik programında yer verilecek oyunları ve kurallarını

belirleyecektir. Oyunların kurallarının yetiştirilecek hakemlere öğretilmesi, oyun

anında yazılı olmayan oyun kurallarının değerlendirilmesi il koordinatörlerinin

sorumluluğundadır.

9

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ | 2

015/

2016

15. Organizasyon komitesi tarafından şenlikler öncesinde “Çocuk Oyunları Şenliği”,

“Oyunun Çocuk Gelişimindeki Yeri” konularında eğitimcilere bilgilendirmeler

yapılması hususunda program hazırlanıp uygulanabilecektir.

16. Organizasyon komiteleri şenlik kapsamında yapılacak yarışmalarda her takımın başına

sorumlu bir öğretmen görevlendirilmesini sağlayacaktır. Görevlendirilen öğretmenler

birden fazla takımdan sorumlu olabilecektir.

17. Geleneksel çocuk oyunları şenliği kapsamında düzenlenecek yarışmaların yapılacağı

yerleri ve zamanını il organizasyon komitesi belirleyip, gerekli sağlık ve güvenlik

önlemlerini alarak yarışmalarla ilgili duyuruyu yapacaktır.

18. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği kapsamında düzenlenecek yarışmalarda hakemleri

il organizasyon komitesi belirleyecektir. Hakemler gönüllü öğretmenlerden,

antrenörlerden, spor uzmanlarından oluşturulacaktır.

19. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği kapsamında düzenlenecek faaliyetlerin

finansmanını (madalya, kupa, başarı belgesi, katılım belgesi, tanıtım afişleri, görselleri

ve broşürleri, saha, il/ilçe yarışma merkezi oyun malzemeleri sağlık ve güvenlik

tedbirleri gibi) Gençlik Hizmetleri ve Spor il müdürlüğü karşılayacaktır.

20. Tüm yarışmalara katılacak (okul içi, ilçe ve il yarışmaları) her öğrenci için veli sağlık

beyanı ile veli izin belgesi ve öğrenci belgesi istenecektir. Veli sağlık beyanı ve veli

izin belgesi olmayan öğrenciler yarışmalara katılamayacaktır. Ek 1 formu

doldurularak bir nüshası okulda, bir nüshası ise gençlik hizmetleri ve spor il/ilçe

müdürlüğü yetkililerine teslim edilecektir. Yarışmalara katılacak olan öğrencilerin,

sporcu oyuncu olarak okul sporları bilgi yönetim sistemine oyun spor kartlı olarak

kayıtları yapılacaktır. Kayıtlar için Spor Genel Müdürlüğü okul spor faaliyetleri için

oluşturulan htts://www.okulsportal.gsb.gov.tr sisteminden okullara gönderilen şifreler

ile okul sporları bilgi yönetin sistemi linkini giriş yapılarak kurumsal kod ve şifre ile

10

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ 201

5/20

16

sisteme girilecektir. Okul modülünden okul spor dalı katılım işlemlerinden oyun dalı

seçilecektir. Daha sonra oyun modülünden sporcu eklenecek ve oyun spor kartı

alınacaktır. Şifresi olmayan okullar gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğünden şifre

talep edebilirler.

21. Okullar yarışmalara isteğe bağlı olarak seyirci öğrenci götürülebilecektir. Yarışmacı

ve seyirci öğrenci götürülmesi durumunda Millî Eğitim Bakanlığı’nın ilgili mevzuatı

doğrultusunda izin işlemleri yapılması ve gerekli güvenlik önlemlerinin alınması

sağlanacaktır.

22. Okullar oyun branşındaki takım sayısına göre forma ve şortlarını imkânları ölçüsünde

yaptıracaklardır. Forma, şort, eşofman yaptıramayan takımlar yarışmalarda mutlaka

numaralı antrenman yeleği giyeceklerdir.

23. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenliği’nin uygulanması sırasında ihtiyaç duyulan tüm

kararlar İl Organizasyon Komitesi tarafından alınacaktır. İl Organizasyon Komitesi,

bölgeye özgü geleneksel oyunları da şenlik programına dâhil edebilir.

24. Yarışmalarla ilgili bilgi, belge ve dokümanlara Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu

Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan http://cocukoyunlari.meb.gov.tr

web adresinden, Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü Spor Faaliyetleri

Dairesi Başkanlığı www.okulsportal.gsb.gov.tr web adresinden veya Gençlik

Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü web sitelerinden ulaşılabilinir.

25. İl yarışmalarında dereceye giren takımlara kupa, madalya ve başarı belgeleri Gençlik

Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğünce sağlanacaktır. Dereceye giremeyen takımlara

katılım belgesi verilebilecektir.

11

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ | 2

015/

2016

İRTİBAT KİŞİLERİ

1- Ahmet MEYDANİ İl Koordinatörü Telefon: 0505 822 85 68 E-Posta: ahmethakan_38@hotmail.com

2- Mahmut İNCETÜRKMEN İl Koordinatörü Telefon: 0546 213 88 21 E-Posta:mahmutinceturkmen@hotmail.com

12

KA

YSE

Rİ G

ELEN

EKSE

L Ç

OC

UK

OY

UN

LAR

I ŞEN

LİĞ

İ 201

5/20

16

VELİ İZİN BELGESİ ve SAĞLIK BEYANI

EK-1

ÖĞRENCİNİN

Adı Soyadı :………………………………

Okulu :……………………………….

Sınıfı :………………………………

T.C Kimlik No :………………………………

Doğum Tarihi :………………………………

ili :………………………………

Branşı :………………………………

İmzası :………………………………

Yukarıda kimlik bilgileri, okulu ve sınıfı yazılı olan …………………. …………………….’n velisiyim, çocuğumun spor yapmasına engel olacak herhangi bir sağlık sorunu yoktur. Öğretmenleri gözetiminde, sınıflar arası ve okullar arası GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARI müsabakalarına katılmasına izin veriyorum

VELİNİN

Adı Soyadı :………………………………………..

Tarih :………………………………………..

İmza :……………………………………......

Telefon :………………………………………..