KOBİ’LERE YÖNELİK HİBE VE FONLAR

Ekrem TUFANÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

etufan@yahoo.comhttp://etufan.wordpress.com

1 saat• Kobi’ler ve AB fonları• Kobi’ler ve Kalkınma Ajansları• Proje Kavramı• Proje yazarken nelere dikkat...

Proje nedir?• Proje, net bir şekilde belirlenmiş

amaçlara ulaşmak için belirli bir zaman diliminde, belirli bir bütçe ile gerçekleştirilen faaliyetler bütünüdür.

Proje ne değildir?• Önceden beri devam eden bir çalışma• Durağan bir organizasyon• Hiyerarşik bir yapı• Çok sayıda ve birbirinden bağımsız

amaçlara sahip bir çalışma• Tekrarlanabilir (kopyalanabilir) bir

çalışma

AB MALİ YARDIMLARI

I. KATILIM ÖNCESİ MALİ YARDIMLAR (HİBELER)

II. TOPLULUK PROGRAMLARI

ÇERÇEVE PROGRAMLARI EĞİTİM & GENÇLİK PROGRAMLARI

III. AVRUPA YATIRIM BANKASI KREDİLERİ

HİBELERProje seçimindeki en önemli kriter mali yardımların “AB üyeliğine

yönelik uyum esasları doğrultusunda” kullanılabilecek olmasıdır. Bu nedenle;

Katılım Ortaklığı Belgesi, İlerleme Raporu, Ulusal Program Ön Ulusal Kalkınma Planında ifade edilen öncelik

alanları çerçevesine giren proje fikirlerinin tespit edilmesi ve bunların belirli bir formatta geliştirilmesi gerekmektedir.

2007-2013 DÖNEMİ AB MALİ YARDIMLARI

2007-2013 dönemi için AB’nin tüm katılım öncesi mali yardım programları tek bir enstrüman altında toplanacaktır:

Katılım Öncesi Yardım Aracı (Instrument for Pre-Accession Assistance – IPA)

IPA tahmini bütçesi: 15 Milyar €

IPA’nın kapsadığı ülkeler:

Aday Ülkeler Potansiyel Aday ÜlkelerTürkiye ArnavutlukHırvatistan Bosna HersekMakedonya Sırbistan

Karadağ

Katılım Öncesi Yardım Aracı Amaçları

• Katılım öncesi mali yardımı tek çatı altında birleştirmek,

• AB müktesebatına uyum ve uygulama için destek vermek,

• Ülkeyi, AB Yapısal Fonları’nın uygulanmasına hazırlamak,

• Ülkeyi, AB politikalarına ve sosyo-ekonomik düzeyine yaklaştırmak

IPA kapsamında sağlanan mali yardımlar

• Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma,• Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği,• Bölgesel Kalkınma,• İnsan Kaynaklarını Geliştirme,• Kırsal Kalkınma

Kurumsal Kapasite Gelişimi

Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği

BölgeselKalkınma

İnsanKaynaklarını Geliştirme

KırsalKalkınma

Mevzuat uyumu

Kamu yönetimi reformu

Adalet ve içişleri reformları

Sivil toplumun geliştirilmesi

Mali kontrol

Çevre politikaları

Eğitim reformu

Sınır ötesi İşbirliği

Uluslararası ve bölgelerarası işbirliği

Ulaştırma altyapısı

Çevre altyapısı

Enerji altyapısı

Eğitim altyapısı

Sağlık altyapısı

KOBİ’lere destek

İstihdamın artırılması

İstihdam kalitesinin artırılması

Sosyal dışlanmayla mücadele

Mesleki eğitim

Tarımsal işletmelere destek

Tarımsal mamullerin işlenmesi ve pazarlanması

Ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi

Üretici birliklerine teknik destek

KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI(2007 – 2013)

IPA (2007-2012): Türkiye’ye SağlanacakAB Mali Yardımı (Milyon Avro)

Bileşenler 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kurumsal Gelişme 256.7 256.1 233.2 211.3

230.6 250.9 Sınır Ötesi İşbirliği 2.0 2.8 9.3 9.5 9.7 9.9 Bölgesel Kalkınma 167.5 173.8 182.7 238.1

291.4 350.8 İnsan Kaynakları 50.2 52.9 55.6 63.4 77.6 89.9 Kırsal Kalkınma 20.7 53.0 85.5 131.3 172.5 197.8

TOPLAM 497.2 538.7 566.4 653.7 781.9 899.5

Kırsal Kalkınma (IPARD)• Türkiye’de IPARD’la ilgili kurum?• Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (

http://www.tkdk.gov.tr)

• En yakın başvuru ne zaman? • 19 Aralık 2011-10 Ocak 2012 (Saat 18.00’e kadar)

• Başvuru nereye?• TKDK Balıkesir İl Koordinatörlüğü: Tel: 0266 245 58 61

Faks: 0266 245 39 72 Paşaalanı Mahallesi Gaffar Okkan Caddesi No:53

Kırsal Kalkınma (IPARD)• Balıkesir’deki tarımsal işletmeler

hangi proje konularında başvuru yapabilirler?

• Süt Üreten Tarımsal İşletmelere Yatırım

Amaç: Tarımsal İşletmelerin Yeniden Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik Yatırımlar

Destek oranı: %50-%65

Kırsal Kalkınma (IPARD)• Süt ve Süt ürünlerinin İşlenmesi ve

Pazarlanması (Süt işleme tesisleri ve Süt toplayan üretici örgütleri)

• Amaç: Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanmasının Yeniden Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik Yatırımlar

• Destek: %50

Kırsal Kalkınma (IPARD)• Meyve ve Sebzelerin İşlenmesi ve

Pazarlanması

• Amaç: Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanmasının Yeniden Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik Yatırımlar

• Destek: %50

AB 7. Çerçeve Programı Kapsamında Kobi’lere Sağlanan Kaynaklar

1. (TÜBİTAK) KOBİ YARARINA TEKNOLOJİ TRANSFERİ DESTEK PROGRAMI

• Amaç: Üniversite veya kamu araştırma kurumlarındaki bilgi birikiminin, KOBİ’lerin gereksinimleri doğrultusunda, ürüne ya da sürece dönüştürülerek KOBİ’lere aktarılması yoluyla ticarileştirilmesine katkı sağlamak

• Destek oranı: %75• Destek üst limiti: 300.000 TL• Süre: En çok 18 ay

AB 7. Çerçeve Programı Kapsamında Kobi’lere Sağlanan Kaynaklar

2. (TÜBİTAK) KOBİ AR-GE BAŞLANGIÇ DESTEK PROGRAMI

Amaç: KOBİ’lerin, teknoloji ve yenilik kapasitelerinin geliştirilerek daha rekabetçi olmaları, sistematik proje yapabilmeleri, katma değeri yüksek ürün geliştirebilmeleri, kurumsal araştırma teknoloji geliştirme kültürüne sahip olmaları, ulusal ve uluslararası destek programlarında daha etkin yer almaları hedeflenmektedir.

Destek oranı: Desteklenen proje giderlerine harcama sonrası %75 oranında geri ödemesiz (hibe) destek verilmektedir.

Destek üst limiti: 400.000 TLSüre: En çok 18 ay

Kalkınma Ajansları

• Kalkınma ajanslarının amacı;– Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları

arasındaki işbirliğini geliştirmek ve kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak

– Yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak

– Sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak

Kalkınma Ajansları

• Ajanslar, bölgeler esas alınarak, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile kurulur.

• Ajansların ulusal düzeyde koordinasyonundan Devlet Planlama Teşkilatı sorumludur.

Kalkınma Ajanslarının Görev ve Yetkileri

a) Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik destek sağlamak.

b) Bölge plân ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı faaliyet ve projelere destek olmak; bu kapsamda desteklenen faaliyet ve projelerin uygulama sürecini izlemek, değerlendirmek ve sonuçlarını Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına bildirmek.

c) Bölge plân ve programlarına uygun olarak bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunmak ve bu kapsamdaki projelere destek sağlamak.

d) Bölgede kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen ve bölge plân ve programları açısından önemli görülen diğer projeleri izlemek.

Kalkınma Ajanslarının Görev ve Yetkilerie) Bölgesel gelişme hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik

olarak; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek.

f) Ajansa tahsis edilen kaynakları, bölge plân ve programlarına uygun olarak kullanmak veya kullandırmak.

g) Bölgenin kaynak ve olanaklarını belirlemeye, ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya ve rekabet gücünü artırmaya yönelik araştırmalar yapmak, yaptırmak, başka kişi, kurum ve kuruluşların yaptığı araştırmaları desteklemek.

h) Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının, ilgili kuruluşlarla işbirliği halinde ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımını yapmak veya yaptırmak.

Kalkınma Ajanslarının Görev ve Yetkilerii) Bölge illerinde yatırımcıların, kamu kurum ve kuruluşlarının

görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer idarî iş ve işlemlerini, ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde sonuçlandırmak üzere tek elden takip ve koordine etmek.

j) Yönetim, üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, ilgili kuruluşlarla işbirliği sağlayarak küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri desteklemek.

k) Türkiye'nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapmak ve bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine katkı sağlamak.

l) Ajansın faaliyetleri, malî yapısı ve ajansla ilgili diğer hususların güncel olarak yayınlanacağı bir internet sitesi oluşturmak.

Kalkınma Ajanslarının Yönetsel Yapısı

a) Kalkınma kurulu b) Yönetim kurulu c) Genel sekreterlik d) Yatırım destek ofisleri

Kalkınma Kurulu• Kalkınma kurulu, illerin dengeli şekilde temsilini

sağlayacak yapıda, en fazla yüz üyeden oluşur.

• Kalkınma kuruluna temsilci gönderecek kamu kurum ve kuruluşları ile özel kesim ve sivil toplum kuruluşlarının gönderecekleri temsilcilerin sayısı, görev süresi ve diğer hususlar kuruluş kararnamesi ile belirlenir.

Kalkınma Kurulua) Tek ilden oluşan bölgelerde yönetim kurulunda yer

alacak özel kesim ve/veya sivil toplum kuruluşları temsilcilerini ve iki katı yedeklerini sırasıyla seçmek.

b) Ajansın yıllık faaliyet ve iç denetim raporlarını görüşmek, değerlendirmek ve yönetim kuruluna önerilerde bulunmak.

c) Bölgenin sorunlarına ve çözüm önerilerine, tanıtımına, potansiyeline ve önceliklerine yönelik olarak yönetim kuruluna tavsiyelerde bulunmak.

d) Toplantı sonuçlarını Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına raporlamak ve toplantıya ilişkin bir sonuç bildirisi yayımlamak

Yönetim Kurulu• Yönetim kurulu, ajansın karar organıdır • Yönetim kurulu, tek ilden oluşan bölgelerde vali, büyükşehir

belediye başkanı, il genel meclisi başkanı, sanayi odası başkanı, ticaret odası başkanı ile kalkınma kurulu tarafından özel kesim ve/veya sivil toplum kuruluşlarından seçilecek üç temsilciden;

• Birden fazla ilden oluşan bölgelerde il valileri, büyükşehir belediye başkanları veya büyükşehir olmayan illerde il merkez belediye başkanları, il genel meclisi başkanları ve her ilden birer kişi olmak kaydıyla ticaret ve sanayi odası başkanlarından oluşur.

• Ancak, birden fazla ilden oluşan bölgelerdeki illerde; ticaret ve sanayi odalarının ayrı ayrı kurulmuş bulunması halinde, yönetim kurulunda yer alacak temsilci Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.

Yönetim Kurulu• Ajansı, yönetim kurulu başkanı temsil eder ve

başkanı validir. • Birden fazla ilden oluşan bölgelerde yönetim

kurulu başkanlığı; ilk yıl ajans merkezi olarak tespit edilen ilin valisi tarafından, müteakip yıllarda illerin alfabetik sırasına göre bölgedeki valiler tarafından birer yıl süreyle dönüşümlü olarak yürütülür.

Yönetim Kurulu

• Yönetim kurulu, başkanın daveti üzerine üye tamsayısının yarısından bir fazlası ile her ay en az bir kere toplanır.

• Yönetim kurulu, toplantıya katılanların oy çokluğu ile karar alır. Eşitlik durumunda, başkanın oyu yönünde karar alınır.

• Ajans genel sekreteri, oy hakkı olmamak kaydı ile yönetim kurulu toplantılarına katılır

Yönetim Kurulu’nun Görevleria) Yıllık çalışma programını kabul etmek ve Devlet

Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının onayına sunmak b) Yıl içinde ihtiyaçlara göre bütçeyi revize etmek. c) Yıllık malî raporu ve kesinleşen bütçe sonuçlarını

onaylamak d) Taşınır ve taşınmaz mal alımı, satımı ve

kiralanması ile hizmet alımına karar vermek e) Altı aylık ara rapor ile yıllık faaliyet raporunu

Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’na göndermek

Yönetim Kurulu’nun Görevlerif) Ajans bütçesini onaylamak ve Devlet Planlama Teşkilatı

Müsteşarlığı’na göndermekg) Genel sekreterlik tarafından sunulan program, proje ve

faaliyetlerin desteklenmesine ilişkin teklifler ile kişi ve kuruluşlara yapılacak yardımları onaylamak

h) Ajansa yapılacak bağış ve hibeleri kabul etmek i) Personelin işe alınması ve işine son verilmesine karar vermek. j) Genel sekreterce belirlenen çalışma birimlerini ve bunlar arasındaki

işbölümünü onaylamak k) Genel sekreteri belirlemek ve Devlet Planlama Teşkilatı

Müsteşarlığı’nın onayına sunmakl) Taşıt dışındaki taşınır malların alımı, satımı ve kiralanması ile hizmet

alımı konularında genel sekreterin yetkili olacağı sınırları tespit etmek

Genel Sekreterlik

• Genel sekreterlik Ajans’ın icra organıdır. Genel sekreterliğin ve yatırım destek ofislerinin en üst amiri genel sekreterdir. Genel sekreter yönetim kuruluna karşı sorumludur.

Genel Sekreterin Görev ve Yetkileria) Yönetim kurulu kararlarını uygulamak. b) Yıllık çalışma programı ile bütçeyi hazırlamak ve yönetim

kuruluna sunmakc) Ajans gelirlerini toplamak, 4 üncü maddeye göre

belirlenecek usûl ve esaslar ile bütçe ve yönetim kurulu kararlarına uygun olarak harcamaları yapmak

d) Yönetim kurulu tarafından tespit edilecek sınırlar içerisinde, taşıt dışındaki taşınır malların alımına, satımına, kiralanmasına ve hizmet alımına karar vermek

e) Bölgedeki kişi, kurum ve kuruluşların proje üretme ve uygulama kapasitesini geliştirici faaliyetlerde bulunmak

Genel Sekreterin Görev ve Yetkilerif) Özel kesim, sivil toplum kuruluşları ve yerel

yönetimlerin proje ve faaliyet tekliflerini değerlendirerek malî destek sağlamak üzere yönetim kuruluna öneri götürmek

g) Desteklenen proje ve faaliyetleri izlemek, değerlendirmek, denetlemek ve raporlamak

h) Bölgesel kalkınmayla ilgili yurt içindeki ve dışındaki ajans ve kuruluşlarla işbirliği yapmak ve ortak projeler geliştirmek

i) Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik destek sağlamak

Genel Sekreterin Görev ve Yetkileri

j) Personelin performans ölçütlerini belirlemek ve performansını değerlendirmek

k) Personelin işe alınması ve işine son verilmesini yönetim kuruluna teklif etmek

l) Ajans genel sekreterliğini temsilen, bölgesel gelişme ile ilgili ulusal ve uluslararası toplantılara katılmak ve yurt dışı temaslarda bulunmak

m) Ajansın sekretarya işlerini ve görev alanına giren diğer hizmetleri yürütmek

n) Yönetim kurulunun devrettiği yetkileri kullanmak

Yatırım Destek Ofisleri

• Bölge illerinde, yönetim kurulu kararı ile biri koordinatör olmak üzere, en çok beş uzmandan oluşan yatırım destek ofisleri oluşturulur

• Yatırım destek ofisleri, görevleri ile ilgili olarak genel sekreterliğe karşı sorumludur

Yatırım Destek Ofislerinin Görev ve Yetkileri

a) Bölge illerinde, özel kesimdeki yatırımcıların kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer idarî iş ve işlemlerini ilgili mevzuatta belirtilen süre içerisinde, ilgili mevzuatta bir süre belirtilmemişse öncelikle ve ivedilikle sonuçlandırmak üzere yönetim kurulu adına tek elden takip ve koordine etmek, yatırımları izlemek

b) İlgili mevzuattaki başvuru koşulları ve istenen belgeler doğrultusunda yatırımcıya bilgi vermek ve yol göstermek

c) Başvurular hakkında ön inceleme yapmake) İş ve işlemler konusunda valiliğe ve genel sekreterliğe bilgi

vermek

Kalkınma Ajansı Destekleri

• Teknik destek programı–Tamamı hibe, eğitim için, en çok 15.000

TL (Kobi başvuramaz!)• Doğrudan destek programı (Kobi

başvuramaz!)–Tamamı hibe, araştırma, iş potansiyeli

ortaya çıkarma vs., en çok 75.000 TL• Mali destek programı

Mali destek programı1. Kobi’lere yönelik mali destek programı, %50 hibe, – Örnek: Kobilere yönelik, İhracat ve Yenilikçilik Mali

Destek Programı– Son Başvuru: 27.01.2012– Destek oranı: %25’den az ve %50’den fazla olamaz– Öncelikleri: Öncelik 1: Sanayi İşletmelerinin İhracat

Kapasitelerinin Geliştirilmesi , Öncelik 2: İşletmelerin İhracata Yönelik İdari ve Pazarlama Kapasitelerinin Geliştirilmesi, Öncelik 3: Ar-Ge Çalışmaları ve Yeniliğin Ticarileştirilmesi

– Destek limiti: Öncelik 1 ve 3 için en az 75.000 en çok 450.000 TL, Öncelik 2 için en az 25.000 en çok 250.000 TL, öncelik 3 için

Mali destek programı

2. STK’lara yönelik hibe programı• Örnek: Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı• Son başvuru: 23.12.2011• Destek oranı: %25’den az, %90’dan fazla olamaz• Öncelikleri: Öncelik 1 İşgücü Niteliklerinin Turizm ve İmalat

Sanayisinin İhtiyaçları Doğrultusunda Geliştirilmesi ve İşgücünün Bu Sektörlere Kanalize Edilmesi , Öncelik 2 Bölge Kurum ve Kuruluşlarının Hizmet Kalitesinin Yükseltilmesi, Öncelik 3 Başta Kadınlar ve Engelliler Olmak Üzere Dezavantajlı Gruplara Yönelik Sosyal İçerme Uygulamalarının Yaygınlaştırılması, Bu Kesimlerin İstihdamının ve Girişimciliğinin Artırılması

• Destek limiti: 40.000 TL’den az 200.000 TL’den fazla olamaz

Kalkınma Ajansına Başvuruda Dikkat Edilmesi Gereken Konular

1. Projeyi kendiniz yazacaksanız– Proje rehberinin altını çizerek okuyunuz– Bütçeyi şişirmeye çalışmayınız– Daha önce katılmadıysanız, AB’ne yönelik temel

düzey proje yazma eğitimlerine katılınız– Projenin, para kazanma amacıyla değil, bir sorunu

çözmek amacıyla yazıldığını unutmayınız

Kalkınma Ajansına Başvuruda Dikkat Edilmesi Gereken Konular

2. Projeyi sizin dışınızda birisi yazacaksa– Sizinle sık sık temasa geçmeden uzaaaaklardan

tek başına yazıp, getirecekse güvenmeyiniz– Çok ucuza ya da bedavaya proje yazarım

diyenlere güvenmeyiniz– Projenin kabul edilmesi durumunda,

yürütülmesinin de ayrı bir uzmanlık olduğunu unutmayınız

Sabrınız için teşekkür ederim….

Ekrem TUFANetufan@yahoo.com