Kömür jeolojisinde Karşılaşılan Sorunlar

Kömür jeolojisinde Karşılaşılan Sorunlar

• JEOLOJİK SORUNLARJEOLOJİK SORUNLAR

• İŞLETME KÖKENLİ SORUNLARİŞLETME KÖKENLİ SORUNLAR

OLMAK ÜZERE İKİ GRUPTUR.


JEOLOJİK JEOLOJİK SORUNLARSORUNLAR

JEOLOJİK SORUNLAR

JEOLOJİK YAPIYA BAĞLI SORUNLAR,

KÖMÜRÜN ÖZELLİKLERİNDEN KAYNAKLANAN SORUNLARDIR.

JEOLOJİK SORUNLARIN ÖNEMLİ BİR BÖLÜMÜ, KÖMÜR YATAĞININ ARANMASI EVRESİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARDIR.

ÖRNEĞİN;• HARİTA ALIMINDA, • SONDAJ ÇALIŞMALARI VE YARMA

İŞLEMLERİNDE

JEOLOJİ MÜHENDİSİNİN KARŞISINA ÇIKAN SORUNLARDIR.

KÖMÜRLERİN TAVAN VE TABAN KAYAÇLARININ KÖMÜRLERİN TAVAN VE TABAN KAYAÇLARININ MOSTRALARI AÇIK DEĞİLDİR. KÖMÜRLER MOSTRALARI AÇIK DEĞİLDİR. KÖMÜRLER YANDIKLARI İÇİN, MOSTRALARDA TEMİZ YANDIKLARI İÇİN, MOSTRALARDA TEMİZ KÖMÜR YERİNE KÖMÜR YERİNE “YANIK SERİ” ADI VERİLEN ADI VERİLEN KIRMIZI KÜL VE KAYAÇ KARIŞIMI KAYAÇLAR KIRMIZI KÜL VE KAYAÇ KARIŞIMI KAYAÇLAR GÖRÜLÜR. BUNLAR ANCAK GÖRÜLÜR. BUNLAR ANCAK TOPOGRAFYANIN EĞİMİNİN AZ OLDUKLARI TOPOGRAFYANIN EĞİMİNİN AZ OLDUKLARI YERLERDE GÖRÜLÜRLER.YERLERDE GÖRÜLÜRLER.

DİK YAMAÇLARDA İSE KÖMÜRÜN ÜSTÜNDEKİ DİK YAMAÇLARDA İSE KÖMÜRÜN ÜSTÜNDEKİ KAYAÇLAR HEYELANLA MOSTRALARI KAYAÇLAR HEYELANLA MOSTRALARI ÖRTERLER. ANCAK TAZE HEYELANLADA ÖRTERLER. ANCAK TAZE HEYELANLADA KÖMÜR MOSTRASI GÖRÜLEBİLİR.KÖMÜR MOSTRASI GÖRÜLEBİLİR.

HARİTA ALIMINDAHARİTA ALIMINDA

YARMA İŞLEMLERİNDEYARMA İŞLEMLERİNDEYARMA İŞLERİNDE, EN ÇOK KARŞILAŞILAN SORUN, ÇALIŞILAN BÖLGEDE İŞÇİ BULMAK VEYA KAZICI MAKİNAYI ORAYA NAKLETMEKTİR.

BAZI KURULUŞLARDA, ÖZELLİKLE KAMUDA, KISA SÜRELİ İŞÇİ İSTİHDAMI DAHA SONRA CİDDİ BOYUTLARDA HUKUKİ SORUNLARI DOĞURABİLMEKTEDİR. BU NEDENLE İŞ KANUNUN İLGİLİ MEVZUATINI, ŞİRKET VE KURUMUNUN BU KONULARDAKİ UYGULAMA KURALLARINI ÖNCE ÖĞRENİLMELİDİR.

KEPÇE VE DOZER GİBİ BİR MAKİNA İLE YARMA AÇILACAKSA:

•TAHMİNİ DEKAPAJ MİKTARININ ÖNCEDEN BELİRLENMESİ,

•ARACIN NAKLİYE YOLUNUN ETÜD EDİLMESİ,

•ARACIN BU HEYELANI KALDIRMAYA UYGUNLUĞU VE TAHMİNİ İŞ SÜRESİ,

•OPERATÖRÜN BU İŞLERDEKİ TECRÜBESİ,

•KAZILAN HAFRİYATIN DÖKÜLECEĞİ YERİN BELİRLENMESİ,

ZORUNLUDUR.

BAZAN HEYELAN İLE KÖMÜR DAMARININ ÜZERİNDEKİ ÖRTÜ ÇOK KALIN OLDUĞUNDAN TEMİZ KÖMÜRE ERİŞİLEMEDEN, ORTAYA ÇIKABİLECEK YENİ BİR HEYELAN TEHLİKESİNİN OLABİLECEĞİ UNUTULMAMALIDIR.

SONDAJ ÇALIŞMALARINDASONDAJ ÇALIŞMALARINDA

Sondajın kömür keseceği derinliğin doğru hesaplanması zorunludur.

Aksi takdirde, kömürün tüm damarından örnek alma işlemi yapılamaz.

Damarın başlangıç kısmı kaçırılır.

Farkında olmadan gizli bir faydan dolayı atım varsa, veya yeni bir damar kesiliyorsa, kömürlü seviye, sondaj sıvısının renginin siyaha dönmesiyle anlaşılır. Bunun için sondaj sıvısı sürekli gözlenir. Karotlu sondajlarda ise bundan korkulmamalıdır.

Ancak yumuşak linyitlerde, sondöre verilen talimatla, kömür damarı kesilirken, morsette baskı düşürülmeli ve sıvı sirkülasyonu, azaltılmalıdır. Taşkömürü ve antrasitlerde sıvı sirkülasyonu aynı kalabilir.

NUMUNE ALMADA, DİKKAT EDİLMESİ NUMUNE ALMADA, DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLARGEREKEN HUSUSLAR

1. KAROT VERİMİNİN UYGUNLUĞU,2. KAROTUN KAROT BÖLÜCÜ İLE ALINMASI,3. SONDAJ SIVISINDAN KAYNAKLANAN SUYUN

UÇMASI VE KÖMÜRÜN OİJİNAL HALİNE GERİ GETİRİLMESİ,

4. NUMUNE KAPLARININ GERÇEKTEN HERMETİK OLMASINA,

5. NUMUNE TORBALARININ YETERLİ MİKTARDA VE PLASTİK TORBALARIN DELİNMEMİŞ OLMASI,

6. YETERLİ NUMUNE KAĞIDININ HAZIRDA BULUNMASI,7. NUMUNECİNİN YETERLİ BİLGİYE SAHİP OLMASI,8. SIZDIRMAZLIĞI SAĞLAYACAK BANTLAMALARA,9. YAZILAN İŞARETLEMENİN KOLAY ÇIKMAYAN

TÜRDEN OLMASI

JEOLOJİK SORUNLAR

KÖMÜRLERİN JEOLOJİK KÖMÜRLERİN JEOLOJİK YAPISINDAN KAYNAKLANAN YAPISINDAN KAYNAKLANAN

SORUNLARSORUNLAR

JEOLOJİK SORUNLAR

1. DAMARLARIN KIVRIMLI OLMALARI NEDENİYLE SIK SIK TABAN VE TAVAN KAYAÇLARI KARIŞTIRILIR.

2. SONDAJLI ÇALIŞMALARDA BUNDAN DOLAYI YANLIŞ KORELASYONLARA, YERALTI JEOLOJİSİNİN HATALI ÇİZİLMESİNE SEBEP OLUR.

3. BUNA BAĞLI YAPILAN İŞLETME HARİTALARI HATALIDIR.

KIVRIMLARA BAĞLI OLAN SORUNLAR:KIVRIMLARA BAĞLI OLAN SORUNLAR:

JEOLOJİK SORUNLAR

1. DAMARLARIN KIVRIMLI OLMALARI NEDENİYLE KESİLEN KALINLIKLAR DEĞİŞİR.

2. SONDAJLI ÇALIŞMALARDA BUNDAN DOLAYI YANLIŞ DAMAR KALINLIKLARI HESAPLANIR VE GERÇEK KALINLIK HESAPLANMAZ. HEM YERALTI JEOLOJİSİ HATALI OLUR.

3. BUNA BAĞLI YAPILAN REZERV HARİTALARI HATALIDIR.


JEOLOJİK SORUNLAR

ÖRNEĞİN, YOZGAT-SORGUN KÖMÜR YATAĞINDA KÖMÜR KALINLIĞI 2 METREDİR. 2 ADET SONDAJDA KESİLEN KÖMÜR KALINLIKLARI 17 METRE KESİLMİŞ VE KALINLIKTA BU DEĞER OLARAK KABUL EDİLMİŞTİR. AÇIK İŞLETMEDE YILLAR SONRA KÖMÜR DAMARININ FAYIN ETKİSİYLE KIVRIMLANDIĞI VE BU KIVRIMI SONDAJIN KESTİĞİ ORTAYA ÇIKMIŞTIR.

BUNA BAĞLI YAPILAN REZERV HESAPLARI DA YENİDEN ELE ALINMIŞ VE PLANLANMİIŞ OLAN AZOT GÜBRE FABRİKASI REZERV YETERSİZLİĞİNDEN İPTAL EDİLMİŞTİR.


JEOLOJİK SORUNLAR

1. ÇOK DAMAR BULUNAN BASENLERDE KIRIKLI YAPIDA OLMALARI NEDENİYLE SIK SIK DAMARLAR KARIŞTIRILIR.

2. SONDAJLI ÇALIŞMALARDA BUNDAN DOLAYI YANLIŞ KORELASYONLARA, YERALTI JEOLOJİSİNİN HATALI ÇİZİLMESİNE SEBEP OLUR.


KIRIKLARA BAĞLI OLAN SORUNLAR:KIRIKLARA BAĞLI OLAN SORUNLAR:

JEOLOJİK SORUNLAR

1. FAYA YAKIN SONDAJ YAPILDIĞINDA SONDAJIN FAY BOŞLUĞUNA DÜŞMEMESİNE DİKKAT ETMEK GEREKİR. BU DURUMDA ÇEVREDEKİ SONDAJLARLA KORELASYON YAPILMALIDIR.

2. BU, YERALTI JEOLOJİSİNİN HATALI ÇİZİLMESİNE SEBEP OLUR.



JEOLOJİK SORUNLAR

1. BİNDİRME FAYLARINA YAKIN SONDAJ YAPILDIĞINDA SONDAJ FAY ZONUNDA İKİ KERE DAMARI KESEBİLİR, BUNA DİKKAT ETMEK GEREKİR. BU DURUMDA ÇEVREDEKİ SONDAJLARLA KORELASYON YAPILMALIDIR.

2. BU, YERALTI JEOLOJİSİNİN HATALI ÇİZİLMESİNE, DAMAR SAYISININ ARTIRILMASINA SEBEP OLUR.



ANALİZ VE DEĞERLENDİRMEDE ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR

KÖMÜRLERDE YAPILAN ANALİZLERİN DOĞRU DEĞERLENDİRİLMELERİ

GEREKİR.

HATALI DEĞERLENDİRMELER CİDDİ BOYUTTA YANLIŞLIKLARIN ORTAYA

ÇIKMASINA NEDEN OLUR.

KÖMÜRLERDE TÜM SONUÇLAR AYNI KÖMÜR BAZINDA VERİLMELİDİR.

BAZLARIN FARKLI OLMALARI DEĞERLENDİRMELER TÜMÜYLE TUTARSIZDIR.

ISIL DEĞER ANALİZ SONUÇLARI AŞAĞI(ALT) ISI

DEĞERİNDE VE HAVADA KURU VEYA KURU BAZDA

VERİLMELİDİR.

ÇEVRE KİRLİLİĞİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ OLAN KÜKÜRT

ANALİZ SONUÇLARI, TÜM KÜKÜRT TÜRLERİNDE VE

HAVADA KURU VEYA KURU BAZDA VERİLMELİDİR.

BU DEĞERLERİN DAMARLARA GÖRE DAĞILIMLARI AYRICA

VERİLMELİDİR.

ÇEVRE KİRLİLİĞİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ OLAN KÜKÜRT ANALİZ

SONUÇLARI, PLANLANACAK OLAN KÜKÜRT FİLTRE TESİSLERİ

İÇİN ÖN BİLGİYİ VERİR.

BU DEĞERLER MAKSİMUM VE MİNİMUM TASARIM LİMİTLERİNİ

ORTAYA KOYAR.

KÖMÜRLERDEKİ KÜL İÇERİKLERİNİN ANALİZ

SONUÇLARINDAN, KÖMÜRLER YAKILDIKTAN SONRA ORTAYA

ÇIKACAK OLAN KÜLLERİN DEPOLANMASI İÇİN

KULLANILACAK ALANIN BÜYÜKLÜĞÜ

BELİRLENECEKTİR.

KÖMÜR KÜLÜNÜN ERGİME DERECESİ, TERMİK

SANTRALDE KÖMÜRÜN YAKILMASI ESNASINDAKİ EN YÜKSEK SICAKLIK DEĞERİ

OLACAKTIR. AŞILDIĞINDA KÜL KAZANDA ERGİYEREK

SANTRALİ KULLANILMAZ HALE GETİRİR.

KÖMÜRLERİN ÖĞÜTÜLEBİLİRLİK

ANALİZLERİ, KULLANILACAK DEĞİRMEN TİPİNİN

BELİRLENMESİNİ SAĞLAR.

KÖMÜRLERİN KOKLASTIRMA DENEYLERİ, KOK VE DEMİR

ÇELİK TESİSLERİNDE, KOKLAŞTIRMADA KÖMÜR

DAVRANIŞINI ORTAYA KOYAR.KOK ODALARINA KONULACAK

KÖMÜR TİPİ VE MİKTARI BURADAN BELİRLENİR.

ANALİZ DEĞERLERİNDE HERHANGİ BİR UYUMSUZLUK VARSA YENİ NUMUNELERDE

VE GÜVENİLİR LABORATUVARLARDA

TEKRARLANMASI GELECEKTEKİ HATAYI ORTADAN KALDIRIR.

BAZI ANALİZ YÖNTEMLERİ BİRBİRİNİ KONTROL EDER,

BU TÜR ANALİZLERLE ÇAPRAZ KONTROLLER

YAPILMALI VE SONUÇLARDAN EMİN

OLUNMALIDIR.

GELEN ANALİZ SONUÇLARI HEMEN ALINIP

DEĞERLENDİRMEYE SOKULMAMALIDIR.

ANALİZİN HANGİ STANDARDA GÖRE (TS,BS,ASTM,DIN) VE

HANGİ KOŞULLARDA YAPILDIKLARINA BAKILMALIDIR.

GELEN ANALİZ SONUÇLARI DEĞERLENDİRMELERİNDE EN ÇOK YAPILAN HATA: FARKLI

STANDARTLAA GÖRE VE DENEY METOTLARINA GÖRE YAPILAN ANALİZLERİN AYNI ANALİZ SONUCU İMİŞ GİBİ

KABUL EDİLMESİDİR.

GELEN ANALİZ SONUÇ RAPORLARI İNCELENİRKEN,

ANALİZ YÖNTEMİ AÇIK VE KESİN İFADELERLE

ANLATILIYOR OLMALIDIR.

ŞAYET STANDARDA ATIF VARSA STANDART İYİCE

İNCELENMELİ VE İÇERİĞİNDE VERİLEN ANALİZ YÖNTEMİNİN HATALARININ GİDERİLMESİNE YÖNELİK BİLGİ İLE KÖMÜRÜN ÖZELLİKLERİ ARASINDA İLİŞKİ

OLUP OLMAYACAĞI İRDELENMELİDİR.

UNUTMA!!!UNUTMA!!!

BÜTÜN LABORATUVARLAR VE ANALİZCİLER HATA YAPABİLİRLER!!!!!

BAZI BASİT VE İHMAL EDİLEN KÜÇÜK KUSURLAR, GERÇEKTE

BÜYÜK TEHLİKELERİN HABECİSİDİRLER!!!!

ESTA ESTA HUMANUM HUMANUM ERRATA!!!ERRATA!!!

(m.ö-roma dönemi)(m.ö-roma dönemi)

HATASIZ HATASIZ KUL KUL

OLMAZ!!!OLMAZ!!!(m.s)(m.s)

だれも完全でないだれも完全でないNESSUNO È PERFETTONESSUNO È PERFETTONADIE ES PERFECTONADIE ES PERFECTO

沒人是完善沒人是完善PERSONNE N'EST PARFAIT PERSONNE N'EST PARFAIT

НИКТО СОВЕРШЕННОНИКТО СОВЕРШЕННОNOBODY IS PERFECTNOBODY IS PERFECT!!

(magna carta’dan sonra)(magna carta’dan sonra)

UNUTMA!!!UNUTMA!!! BAZI İHMAL EDİLEN KÜÇÜK KUSURLAR

(hep gözden kaçarlar zaten!hep gözden kaçarlar zaten!)),,

GELECEKTEKİ BÜYÜK TEHLİKELERİN

HABECİSİDİRLER!!!!

İŞLETMELERDEKİ İŞLETMELERDEKİ SORUNLARSORUNLAR


KÖMÜR İŞLETMELERİ EN ZOR, EN SIKINTILI VE EN YORUCU

MADENCİLİK İŞLETMELERİDİR.

BU YÜZDEN SORUNLARIDA BÜYÜKTÜR.

İŞLETMELERDEKİ SORUNLAR

KÖMÜR DAMARLARININ KÖMÜR DAMARLARININ İŞLETİLEBİLECEK OLAN İŞLETİLEBİLECEK OLAN KISIMLARI TÜM KISIMLARI TÜM HESAPLAMALRDA GÖZÖNÜNE HESAPLAMALRDA GÖZÖNÜNE ALINIR.ALINIR.JEOLOJİK OLARAK SAPTANAN JEOLOJİK OLARAK SAPTANAN TÜM İSTİFİN VE DAMARLARIN TÜM İSTİFİN VE DAMARLARIN İŞLETİLMESİ İŞLETİLMESİ GERÇEKLEŞMEYEBİLİR.GERÇEKLEŞMEYEBİLİR.BU NEDENLE HER TÜRLÜ BU NEDENLE HER TÜRLÜ EKONOMİK YATIRIMA EKONOMİK YATIRIMA DÖNÜŞECEK DÖNÜŞECEK HESAPLAMALARDA HESAPLAMALARDA İŞLETİLEBİLECEK KALINLIK İŞLETİLEBİLECEK KALINLIK ESAS ALINIR. ESAS ALINIR.

AÇIK AÇIK İŞLETMELERDEİŞLETMELERDE

SORUNLARSORUNLAR

İŞLETMELERDEKİ SORUNLAR İşletmede öncelikle can güvenliğine dikkat edilmesi gerekir.

Kömür işletmelerinde en çok ortaya çıkan sorun YANGINLAR’dır. Kömür kendiliğinden yandığından stok alanlarında doğrudan doğruya, kontroller yapılmadan yığınların üzerine çıkılmaz.

Kömür kendiliğinden kısmi oksidasyona uğradığından (CO) karbon monoksit gazı oluşur. Bu ise öldürücüdüröldürücüdür. Bu nedenle az havalandırılan ortamların bu tehlikeyi barındırdığı bilinmelidir.

Çalışan araç ve makinalara dikkat edilmeli ve tüm uyarı levhalarına kesinlikle uyulmalıdıruyarı levhalarına kesinlikle uyulmalıdır.

Araçlara daima güvenli konumlarda ve talimatlarında belirtilen yerlerinden inilip binilmelidir.


Kepçe, damper, loder, kazıcı, delici vb araçların hareket ettikleri alanda (moving area) bulunmamalıdır.

Bu alanda operatorün görüş alanının dışında kalınılmamalıdır. Aksi takdirde operatörler sizi göremediğinden kazaya maruz kalırsınız.

Ayrıca araçların salınım sahası (swing area) içerisinde durulmamalıdır. Burada araçın dönmesi sırasında dönen kısım çarpar.


Silo, hoper, değirmen, konveyor bant, tren, vagon, pasa bandı, kömür bandı, numune alma cihazları vb hareket halinde olan araçlar, belirli bir yakınlıktaki nesneleri kendilerine doğru çekerler. Bu onların çalışma hızları nedeniyle ortaya çıkan çevresindeki hava akımının coğal bir sonucudur.

İşletmelerde çalışan kişilerin bu tür makinalara yaklaştıklarında, elbise, ayakkabı bağı, kravat, gözlük ipi, etek, atkı vs sarkan aksesuarlarının, bu makinalar tarafından kapılacaklarını bilmeleri gerekir. Kapılma kazalarının %99,5’u yaralanmalı, %50 ise ölümle sonuçlanan kazalardır.


Kepçe, loder vb araçların çalıştıkları esnada, çevreden heyelan tehlikesi veya taş, kaya parçalarının düşmeleri beklenir. Bu nedenle çalışanların bu alana dikkatli şekilde girmeleri zorunludur ve yetkisiz kişilerin bu alana girmemeleri sağlanmalıdır. Bu tür akma ve kayma tehlikelerine dikkat edilmelidir.


Açık işletmelerde, şev açılarının hesaplanmalarında kayaçların litolojilerine göre hesaplama yapılmalıdır.

Şevlerin eğimlerinde tolerans sınırlarına mutlaka uyulmalıdır. Unutulmamalıdır ki, kaza olduğunda sorumluluk tümüyle mühendislere ait olduğu gibi, ortaya çıkan heyelan kütlesi, planlanmamış bir göçük olduğundan, kaldırma maliyeti, işletmeye çok daha pahalıya gelecektir.

Yollardaki araç trafiği düzenlenirken, yol eğimlerinin yüklü araçlara olan maliyetleri ve yakıt tüketimini artırıcı etkisi düşünülmelidir.

PATLAMALARDA, ATEŞÇİ YÖNETMELİĞİNDE BELİRTİLEN KURALLARA KAYITSIZ ŞARTSIZ UYULMALIDIR. ATEŞÇİNİN TALEPLERİ KESİNLİKLE DİKKATE ALINMALIDIR. DİNAMİTLE PATLATMALARDA, PARÇALARIN HAVAYA DAĞILMALARI CIKAN TOZUN ETKİLERİNE DİKKAT EDİLMELİDİR.


KARŞILAŞILAN KARŞILAŞILAN

JEOLOJİK SORUNLARJEOLOJİK SORUNLAR

ve ve

JEOLOJİ MÜHENDİSİNDEN JEOLOJİ MÜHENDİSİNDEN

BEKLENEN ÇÖZÜMLERBEKLENEN ÇÖZÜMLER


FAYLANMALARFAYLANMALAR

FAY SONUCU ANİDEN DAMARIN KAYBOLMASI VE BUNUN BULUNMASI GEREKEBİLİR. BUNUN İÇİN TAVAN TABAN LİTOLOJİLERİNİN İRDELENMESİYLE HAREKETİN YÖNÜ BULUNUR. BUNDA SONRA DAMARIN NEREDE (ALTTA MI, ÜSTTE Mİ) OLDUĞU BELİRLENİR.

ATIM MİKTARI BULUNARAK YENİ DAMARIN YERİ GOSTERİLİR. ŞAYET GÜVENSİZLİK DOĞARSA VEYA KONTROLÜ GEREKİRSE SONDAJLA İSPATI YAPILIR.


KÖMÜR DAMARLARINDA KÖMÜR DAMARLARINDA WASH-OUTWASH-OUT GÖZLENİR.GÖZLENİR.

BU DURUMDA MEVCUT VERİLERDEN KÖMÜRSÜZ KUŞAK YAKALANMAYA ÇALIŞILIR.

KIVRIMLANMALAR SONUCU ORTAYA ÇIKAN YAPILAR:

KIVRIMLAR SONUCUNDA KÖMÜR PLASTİKLEŞEREK DEFORMASYONA UĞRAR VE BAZI YERLERDE İSE KOPAR. BAZI YERDE İSE ŞİŞEREK KALINLAŞIR.


YERÜSTÜ SULARI ve AŞIRI YAĞIŞLAR YERÜSTÜ SULARI ve AŞIRI YAĞIŞLAR SONUCU OCAKLARI SU BASMASISONUCU OCAKLARI SU BASMASI

Bu durum ocaklarda sık gözlenen bir olaydır. Madenciler fazla yatırım yapmamak için bu tür sorunları daha önceden görmezden gelirler. Derelerin akış yönleri, yer altı suyu akış yönüyle ilişkileri belirlenerek ocakları suyun basması halinde pompajla suyun doğru yönde ve ocağa geri dönmeyecek şekilde atılması gerekir. Ocak yakınlarında dere veya ırmak varsa bunların mümkün olduğunca basene girmeden kapte edilerek yönlerinin değiştirilmesi yararlıdır.

Seyitömer bölgesinde ise yerüstündeki bir dere doğrudan kaynağından itibaren yatağı neojen öncesi temel kayaçlar üzerinde açılan bir kanal ile basenin dışına taşınmıştır.


YER ALTI SUYUNUN ANİDEN OCAĞI YER ALTI SUYUNUN ANİDEN OCAĞI BASMASI:BASMASI:

Yeraltı suyunun akış yönü ve akış hızı yaklaşık değerler içerisinde bilinmelidir. Bölgede faylı zonlarda aniden su patlamaları olabilir. Bu durumda yeterli pompa istasyonları kurmak veya jeolojik olarak yer altı veya ye üstü suyunun yönünün değiştirilmesi gerekir.

Örneğin , Elbistan’da bu duruma çözüm olarak su kanala alınarak basen dışına taşınmaktadır. Ağır iş makinaları ise forekazıklar üzerinde hazırlanmış yollarda hareket ettirilir.


ddd

KAPALI KAPALI İŞLETMELERDEKİ İŞLETMELERDEKİ

SORUNLARSORUNLAR



KÖMÜR İŞLETMELERİ, İŞ SAĞLIĞI AÇISINDAN EN RİSKLİ İŞLETMELER OLUP BU NEDENLE EN GELİŞMİŞ YERALTI MADENCİLİK FAALİYETİ BU İŞLETMELERDE YAPILIR.

YERALTINDA UYGULANAN VE BELİRTİLMİŞ OLAN MADENCİLİK KURALLARINA UYULUR. TÜM TALİMATLAR VE İŞARETLEMELERE MUTLAKA UYULUR. YER ALTI KÖMÜR OCAKLARINDA BİR KİŞİNİN HATASI, O ANDA YERALTINDA BULUNAN HERKESİN HAYATINI ETKİLEYECEKTİR, BU NEDENLE YERALTINDA HATALI DAVRANIŞLARDAN UYARI YAPILDIĞINDA, KESİNLİKLE UYULUR.

KÖMÜR MADENCİLİĞNDE EN BÜYÜK TEHLİKE, GRİZU, TOZ PATLAMASIDIR.

HAVALANDIRMA ARIZASI SONUCU OKSİJEN YETERSİZLİĞİ, YERALTI YANGINLARA ÖNEMLİ KAZALARDIR.

İŞLETMELERDEKİ SORUNLARGRİZU, METAN, CO, CO2 GİBİ GAZLARIN KARIŞIMIDIR VE HAVADAKİ KONSANTRASYONU KRİTİK DEĞERE ULAŞDIĞINDA VE KIVILCIM OLMASI HALİNDE PATLAR.

PATLADIĞI NOKTADAN İTİBAREN GERİYE DOĞRU ALEV VE BASINÇ DALGASI YAYILARAK YERALTINDAKİ TÜM GALERİ VE AYNALARDA YAKICI ETKİSİNİ GÖSTERİR. ORTAYA ÇIKAN ALEV DALGASI ÖNÜNE GELEN HERSEYİ KAVURUR.


GRİZUYA KARŞI, METAN GRİZUYA KARŞI, METAN DEDEKTÖRLERİ DEDEKTÖRLERİ KULLANILIR VE BUNLAR KULLANILIR VE BUNLAR YERALTINDA BİR AĞ YERALTINDA BİR AĞ ŞEKLİNDE ŞEKLİNDE DÜZENLENEREK, DÜZENLENEREK, YERÜSTÜ EMNİYET YERÜSTÜ EMNİYET ODASI İLE ODASI İLE İRTİBATLANDIRILIR. İRTİBATLANDIRILIR.

PATLAMALARDA, BASINÇ PATLAMALARDA, BASINÇ DÜŞÜRÜCÜ ARA DÜŞÜRÜCÜ ARA BÖLMELER OTOMATİK BÖLMELER OTOMATİK KAPATILARAK PATLAMA KAPATILARAK PATLAMA BELİRLİ ALANDA BELİRLİ ALANDA TUTULMAYA ÇALIŞILIR.TUTULMAYA ÇALIŞILIR.

Türkiye'de Yıllara Göre "İş Kazaları" ve “Ölümler”

YılYıl İş Kazasıİş Kazası ÖlümÖlüm

19941994 92 bin 8792 bin 87 10341034

19951995 87 bin 96087 bin 960 798798

19961996 86 bin 80786 bin 807 12961296

19971997 98 bin 31898 bin 318 12821282

19981998 91 bin 89591 bin 895 10941094

19991999 77 bin 95577 bin 955 11651165

20002000 74 bin 84774 bin 847 731731

20012001 72 bin 34472 bin 344 10021002

20022002 72 bin 34472 bin 344 672672

20032003 75 bin 66875 bin 668 810810



TOZ PATLAMALARI, YERALTI PATLATMALARINDA ORTAYA ÇIKAN KÖMÜR TOZLARININ GALERİLERDE HAVADA ASKIDA KALAN PARTİKÜLLERİNİN OKSİTLENMESİ VE BUNLARIN BİRBİRİNE SÜRTÜNMESİ SONUCU ANİDE ALEV ALARAK PATLAMASIDIR.

BUNUN ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN SU PÜSKÜRTMESİ UYGULANIR.


1870 senesinde 1870 senesinde ocak girişiocak girişi

1998 senesinde 1998 senesinde ocak girişiocak girişi

İŞLETMELERDEKİ SORUNLAR1860 yıllarında dekovile binerek ocağa giriş-çıkış yapan bir işçi

SAKIN YAPMA!SAKIN YAPMA!

KARAKOLA KARAKOLA BAŞINI BAŞINI ÇARPARSAN ,ÇARPARSAN ,

MUTLAKA MUTLAKA PARÇALANIRSIN!PARÇALANIRSIN!

İŞLETMELERDEKİ SORUNLARJEOLOJİ MÜHENDİSİ OLARAK TERKEDİLMİŞ GALERİLERE GİRMEDEN ÖNCE GEREKLİ TEHLİKELERİ DÜŞÜNÜN:

•GRİZU TEHLİKESİ,GRİZU TEHLİKESİ,

•KÜKÜRTLERİN YANMASI SONUCU KÜKÜRTLERİN YANMASI SONUCU ZEHİRLİ KÜKÜRT DİOKSİT ZEHİRLİ KÜKÜRT DİOKSİT GAZLARI,GAZLARI,

•KÖMÜRÜN TAM VE YARIM KÖMÜRÜN TAM VE YARIM YANMASI SONUCU YANMASI SONUCU KARBONMONOKSİT VE KARBONMONOKSİT VE KARBONDİOKSİT TEHLİKELERİ,KARBONDİOKSİT TEHLİKELERİ,

•BAKIM OLMADIĞINDAN GÖÇÜK BAKIM OLMADIĞINDAN GÖÇÜK RİSKİ,RİSKİ,

•YABANİ HAYVANLARIN İÇERİDE YABANİ HAYVANLARIN İÇERİDE YUVA KURMALARI NEDENİYLE YUVA KURMALARI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKABİLECEK RİSKLERORTAYA ÇIKABİLECEK RİSKLER


JEOLOJİK SORUNLARJEOLOJİK SORUNLAR


YER ALTI SUYU SORUNLARI:

ZAMAN ZAMAN KIRIK ZONLARINDAN YERALTI SUYU BOŞALMALARI OLABİLİR. BUNLAR İÇİN GALERİ ARALARINDA TOPLAMA HAVUZLARININ SAYILARININ ARTIRILMASI VE BİRİKEN SUYUN DIŞARI POMPALANMASIYLA ÇÖZÜM ÜRETİLİR.


TABAN TAVAN KAYAÇLARINDAKİ PLASTİK TABAN TAVAN KAYAÇLARINDAKİ PLASTİK DEFORMASYON HAREKETLERİ:DEFORMASYON HAREKETLERİ:

KÖMÜRÜN TABANINDAKİ ŞİŞME VEYA TAVANDAKİ KÖMÜRÜN TABANINDAKİ ŞİŞME VEYA TAVANDAKİ ŞİŞMELER CİDDİ SORUNLAR DOĞURUR. ŞİŞMELER CİDDİ SORUNLAR DOĞURUR. TAHKİMATLAR PLASTİSİTE NEDENİYLE GÖMÜLÜR TAHKİMATLAR PLASTİSİTE NEDENİYLE GÖMÜLÜR VE OCAĞIN KULLANILAMAZ HALE GELMESİNE VE OCAĞIN KULLANILAMAZ HALE GELMESİNE NEDEN OLUR.NEDEN OLUR.TAVAN ŞİŞMELERİNDE, TAHKİMATIN TAVAN ŞİŞMELERİNDE, TAHKİMATIN DESTEKLENMESİ İLE KISMEN ÇÖZÜM BULUNABİLİR.DESTEKLENMESİ İLE KISMEN ÇÖZÜM BULUNABİLİR.TABAN ŞİŞMELERİNDE, ANA YOLLAR VE NAKLİYE TABAN ŞİŞMELERİNDE, ANA YOLLAR VE NAKLİYE GALERİLEİNDE SÜREKLİ TAHKİMAT BAKIMI GALERİLEİNDE SÜREKLİ TAHKİMAT BAKIMI YAPILARAK ÇÖZÜM ÜRETİLEBİLİR.YAPILARAK ÇÖZÜM ÜRETİLEBİLİR.


ÇORUM-DODURGA LİNYİT İŞLETMESİ BU NEDENLE ÇORUM-DODURGA LİNYİT İŞLETMESİ BU NEDENLE İŞLETİLEMEMEKTEDİR. LİNYİTİN MALİYETİ ÇOK İŞLETİLEMEMEKTEDİR. LİNYİTİN MALİYETİ ÇOK YÜKSELDİĞİ İÇİN İŞLETME KAPATILMAK ZORUNDA YÜKSELDİĞİ İÇİN İŞLETME KAPATILMAK ZORUNDA KALINMIŞTI. ANCAK TABAN KİLLERİNİN DEĞİŞİK KALINMIŞTI. ANCAK TABAN KİLLERİNİN DEĞİŞİK KİMYASAL MADDELERLE SERTLEŞTİRİLMESİ KİMYASAL MADDELERLE SERTLEŞTİRİLMESİ DENEMELERİNDE, KİMYASAL MADDELERİN UZUN DENEMELERİNDE, KİMYASAL MADDELERİN UZUN ZAMAN İÇERİSİNDE DAHA FARKLI SORUNLARI ZAMAN İÇERİSİNDE DAHA FARKLI SORUNLARI DOĞURDUĞU ANLAŞILMIŞTIR.DOĞURDUĞU ANLAŞILMIŞTIR.

BU TÜR OCAKLAR, EKONOMİK PARAMETRELERİN BU TÜR OCAKLAR, EKONOMİK PARAMETRELERİN ELVERDİĞİ BİÇİMDE AÇIK OCAKLARA ELVERDİĞİ BİÇİMDE AÇIK OCAKLARA DÖNÜŞTÜRÜLEREK GELECEKTE DÖNÜŞTÜRÜLEREK GELECEKTE İŞLETİLEBİLECEKTİR.İŞLETİLEBİLECEKTİR.


DAMARLARIN KARIŞTIRILMALARI:DAMARLARIN KARIŞTIRILMALARI:

BİRDEN FAZLA DAMAR BULUNAN BİRDEN FAZLA DAMAR BULUNAN OCAKLARDA DAMARLAR OCAKLARDA DAMARLAR KARIŞTIRILIR.KARIŞTIRILIR.

BUNUN NEDENLERİ:BUNUN NEDENLERİ:

•FAYLANMA İLE ATILMAFAYLANMA İLE ATILMA

•KIVRIMLANMA SONUCUKIVRIMLANMA SONUCU KOPMAKOPMADIR.DIR.


DAMARIN KAYBOLMASI HALİNDE: DAMARIN KAYBOLMASI HALİNDE:

DAMARIN TEKRAR YAKALANMASI İÇİN DAMARIN TEKRAR YAKALANMASI İÇİN GALERİNİN:GALERİNİN:

1 HANGİ YÖNDE,1 HANGİ YÖNDE,

2-NE KADAR UZUNLUKTA2-NE KADAR UZUNLUKTA

OLACAĞININ BELİRLENMESİ GEREKİR.OLACAĞININ BELİRLENMESİ GEREKİR.


FAYLANMA SONUCUNDAKİ HAREKETLERDE:FAYLANMA SONUCUNDAKİ HAREKETLERDE:

BUNUN İÇİN OCAK VE GALERİLERDE FAY DÜZLEMLERİNDEKİ BUNUN İÇİN OCAK VE GALERİLERDE FAY DÜZLEMLERİNDEKİ HARNİŞLERE BAKILMALIDIR. HARNİŞLERİN YÖNÜNDEN ATIM YÖNÜ HARNİŞLERE BAKILMALIDIR. HARNİŞLERİN YÖNÜNDEN ATIM YÖNÜ BELİRLENİR.BELİRLENİR.

GALERİNİN UZUNLUĞU İSE FAY DÜZLEMİNDEKİ ATIM MİKTARI KADAR GALERİNİN UZUNLUĞU İSE FAY DÜZLEMİNDEKİ ATIM MİKTARI KADAR OLACAĞINDAN, SÜRÜLEN GALERİNİN UZUNLUĞU BUKADARDIR.OLACAĞINDAN, SÜRÜLEN GALERİNİN UZUNLUĞU BUKADARDIR.

HARNİŞ BULUNMADIĞINDA, PALİNOLOJİK TAYİNLERE VEYA HARNİŞ BULUNMADIĞINDA, PALİNOLOJİK TAYİNLERE VEYA KÖMÜRLERİN KİMYASAL ANALİZ SONUÇLARINDAN ELDE EDİLEN KÖMÜRLERİN KİMYASAL ANALİZ SONUÇLARINDAN ELDE EDİLEN DEĞERLERE GÖRE, YÜZEYDE GÖZLENEN JEOLOJİK VERİLERE GÖRE DEĞERLERE GÖRE, YÜZEYDE GÖZLENEN JEOLOJİK VERİLERE GÖRE GALERİNİN İLERLEMESİNİN, BAŞAŞAĞI VEYA BAŞYUKARI YÖNÜNDEMİ GALERİNİN İLERLEMESİNİN, BAŞAŞAĞI VEYA BAŞYUKARI YÖNÜNDEMİ OLACAĞINA KARAR VERİLİR. OLACAĞINA KARAR VERİLİR.


KIVRIMLANMA HAREKETLERİNDE:KIVRIMLANMA HAREKETLERİNDE:

KIVRIMLARA BAĞLI KOPMALARDA KOPAN KIVRIMLARA BAĞLI KOPMALARDA KOPAN PARÇALARIN GEOMETRİLERİNE BAKILARAK ÇENGEL PARÇALARIN GEOMETRİLERİNE BAKILARAK ÇENGEL YAPI KARAKTERİ ARANIR. BURADAN KOPMANIN YAPI KARAKTERİ ARANIR. BURADAN KOPMANIN YÖNÜN BELİRLENİR. YÖNÜN BELİRLENİR.

MİKTARI İSE YAPILAN DOĞRULTU EĞİM ÖLÇÜMLERİ MİKTARI İSE YAPILAN DOĞRULTU EĞİM ÖLÇÜMLERİ SONUCUNDA, WULFF VEYA SCHMİDT AĞI SONUCUNDA, WULFF VEYA SCHMİDT AĞI KULLANILARAK KIVRIMIN GEOMETRİSİ, YAPISAL KULLANILARAK KIVRIMIN GEOMETRİSİ, YAPISAL JEOLOJİ DERSLERİNDEKİ GİBİ İZOMETRİK VE JEOLOJİ DERSLERİNDEKİ GİBİ İZOMETRİK VE STEREONET ÜZERİNE İZDÜŞÜMLERİ YAPILARAK STEREONET ÜZERİNE İZDÜŞÜMLERİ YAPILARAK HESAPLANIR.HESAPLANIR.


SONDAJLARDA VE İŞLETMELERDE SONDAJLARDA VE İŞLETMELERDE DAMAR KALINLIKLARININ DOĞRU DAMAR KALINLIKLARININ DOĞRU HESAPLANMASI:HESAPLANMASI:

EĞİMLİ DAMARLI KÖMÜR YATAKLARINDA, DAMAR EĞİMLİ DAMARLI KÖMÜR YATAKLARINDA, DAMAR EĞİMLİ OLDUĞUNDAN KESİLEN KALINLIK GÖRÜNÜR EĞİMLİ OLDUĞUNDAN KESİLEN KALINLIK GÖRÜNÜR KALINLIKTIR. BUNUN GERÇEK KALINLIĞA KALINLIKTIR. BUNUN GERÇEK KALINLIĞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ GEREKİR. DÖNÜŞTÜRÜLMESİ GEREKİR.

BU İŞLEMİN YAPILMAMASI HALİNDE, BAZI KIVRIMLI BU İŞLEMİN YAPILMAMASI HALİNDE, BAZI KIVRIMLI ALANLARDA KALINLIKLAR FAZLA OLARAK ALANLARDA KALINLIKLAR FAZLA OLARAK HESAPLANIR VE REZERV OLDUĞUNDAN FARKLI HESAPLANIR VE REZERV OLDUĞUNDAN FARKLI ORTAYA ÇIKAR.ORTAYA ÇIKAR.


KÖMÜR BAZINA DİKKAT EDİLMEDEN KÖMÜR BAZINA DİKKAT EDİLMEDEN HESAPLAMALAR:HESAPLAMALAR:

KÖMÜRLER HİGROSKOPİK (nem çeken) MADDELER KÖMÜRLER HİGROSKOPİK (nem çeken) MADDELER OLDUKLARINDAN, NEM ORANLARINA GÖRE ANALİZ OLDUKLARINDAN, NEM ORANLARINA GÖRE ANALİZ DEĞERLERİ DEĞİŞİR.DEĞERLERİ DEĞİŞİR.

BU HESAPLARIN YAPILMASINDA, KÖMÜRÜN BAZI BU HESAPLARIN YAPILMASINDA, KÖMÜRÜN BAZI HAZIRLANAN RAPORLARDA BELİRTİLMEK HAZIRLANAN RAPORLARDA BELİRTİLMEK ZORUNDADIR. BELİRTİLMEMESİ HALİNDE VERİLEN ZORUNDADIR. BELİRTİLMEMESİ HALİNDE VERİLEN HESAPLARIN TUTARLILIĞI OLMAYACAĞINDAN HESAPLARIN TUTARLILIĞI OLMAYACAĞINDAN ANLAM İFADE ETMEZ. ANLAM İFADE ETMEZ. KONUYU BİLMEYENLER KONUYU BİLMEYENLER VERİLEN HATALI DEĞERLERİN DOĞRU OLDUĞUNU VERİLEN HATALI DEĞERLERİN DOĞRU OLDUĞUNU SANARAK, HATALI VE YANLIŞ YATIRIMLAR YAPAR.SANARAK, HATALI VE YANLIŞ YATIRIMLAR YAPAR.



ÇEVRE AÇISINDAN KÖMÜR:ÇEVRE AÇISINDAN KÖMÜR:

KÖMÜRLER BİRİNCİL ENERJİ KAYNAĞIDIR. BU KÖMÜRLER BİRİNCİL ENERJİ KAYNAĞIDIR. BU NEDENLE TERMİK SANTRALLERDE VEYA DİĞER NEDENLE TERMİK SANTRALLERDE VEYA DİĞER TEKNOLOJİDEKİ DEĞERLENDİRİLMELERİNDE ÇIKAN TEKNOLOJİDEKİ DEĞERLENDİRİLMELERİNDE ÇIKAN GAZLAR VE KÜLLER ÇEVRE İÇİN ÖNEMLİDİR.GAZLAR VE KÜLLER ÇEVRE İÇİN ÖNEMLİDİR.

KÜKÜRT, AZOT, KARBONDİOKSİT GAZLARI YAKIN KÜKÜRT, AZOT, KARBONDİOKSİT GAZLARI YAKIN ÇEVREDE OLDUKÇA ÖNEMLİ ÇEVRE KİRLİLİĞİ ÇEVREDE OLDUKÇA ÖNEMLİ ÇEVRE KİRLİLİĞİ YAPACAKTIR. YAPACAKTIR.

TERMİK SANTRALLERDE FİLTRELERİN SÜREKLİ TERMİK SANTRALLERDE FİLTRELERİN SÜREKLİ ÇALIŞIRILMALARI İLE HAVA KİRLİLİĞİ BÜYÜK ÇALIŞIRILMALARI İLE HAVA KİRLİLİĞİ BÜYÜK ÖLÇÜDE ÖNLENİR. ÖLÇÜDE ÖNLENİR.

Bu dersin izlediğiniz bu slaytlarını aşağıdaki adresten Bu dersin izlediğiniz bu slaytlarını aşağıdaki adresten indirebilirsinizindirebilirsiniz

sonson

Documents

Kömür jeolojisinde Karşılaşılan Sorunlar